Dat soort subsidies zijn overigens heel onzeker en veranderlijk op termijn.” Eric Van Raemdonck: “Ik zie ook meer heil in het opnemen van punten voor ecologie of duurzaamheid in aanbestedingen, op welke manier dan ook. Dat gebeurt nu al in een aantal individuele steden en gemeenten, maar lang niet overal.” Stel dat de stimulansen vanuit de overheid effect hebben op de markt, en er komen meer bedrijven in het ecosegment, is dat dan geen bedreiging voor Werner&Mertz? Eric Van Raemdonck: “Het is alleen maar een voordeel. Hoe meer bedrijven er inspelen op deze markt, hoe beter, want de vraag zal stijgen. Concurrentie doet de markt vaak groeien, of bedrijven zullen zich specialiseren in bepaalde onderdelen ervan. Vandaag zijn we praktisch alleen op de markt.” Werner Annaert: “En dat is voor overheidsbestellingen vaak een probleem: overheden mogen niet een bepaald bedrijf bevoordelen of aanbestedingen zo uitschrijven dat er maar één kandidaat-leverancier in aanmerking komt. Bovendien hebben de pioniers een voorsprong op de concurrentie, bijvoorbeeld als er later kwaliteitseisen of strengere normen gesteld worden.” We komen even terug op de selectie en betere sortering van het afval: volgens Go4Circle is dat niet rendabel? Werner Annaert: “Sorteren aan de bron is het best. Technologisch kan de sector achteraf
ook nog heel wat uitsorteren maar dat is duur. En natuurlijk: hoe hoger de kosten voor sortering en recycling liggen, hoe hoger ook de marktprijs van onze grondstoffen is. En we willen uiteindelijk grondstoffen aan competitieve prijzen aanbieden. Onze grootste concurrenten zijn de primaire grondstoffen. Natuurlijk kan je de kostprijs per eenheid ook doen zakken door een groter volume te verwerken, maar daarvoor moet de afname eerst voldoende groot zijn. Bij de ontwikkeling van een nieuw product zouden we ook de materiaalbalans moeten overwegen: kunnen we het maken uit recyclaat, kunnen we het recycleren? Vandaag kijken we vooral naar de functionaliteit van een product - wat ook nodig is natuurlijk-, naar het uitzicht - kan ik de consument ermee verleiden? - en naar de prijs. Alleen al de aandacht voor die vierde component, de materiaalbalans, zal ervoor zorgen dat we een belangrijke omwenteling zien in het soort verpakkingen dat we gebruiken. Soms zijn ontwerpers ook zodanig opgeslorpt door een technische oplossing en worden bijvoorbeeld acht- of negenlagige drankverpakkingen ontwikkeld, waarbij niemand zich afvraagt of die ooit nog tegen een aanvaardbare kostprijs zuiver gerecycleerd kunnen worden. Twintig jaar geleden was dat normaal, maar het is jammer dat dat vandaag nog steeds gebeurt. Dat doet mij terug belanden bij de Europese plastic strategy. Die bevat wel goede elementen, maar er hadden meer engagementen mogen komen om de
struikelstenen naar een goede recyclage weg te werken. In heel wat reglementen heb je nog bepalingen die recycling tegenhouden, denk aan het voorbeeld van de verplichte etikettering in vele talen. In België gebruikt men een regelgeving die ondergrondse buizen uit 100% recyclaat niet toelaat. In Nederland heeft men die regels niet en gebruikt men wel (tot 40%) gerecycleerde materialen in afvoerbuizen. Dit soort regelgevingen zouden we op Europees niveau moeten inventariseren en wegwerken, zodat ze de recyclage-industrie niet in de weg staan.” Benoit Lesgardeur: “Onlangs stelden de deelnemers aan de circulaire economiecommissie van het Jeugd Parlement in Brussel het idee van een soort REACH voor verpakkingen voor: een database met de registratie van alle componenten van verpakkingen, met als einddoel optimale recyclage. Het was hartverwarmend om te zien hoe die jongeren al met de circulaire economie bezig waren.” Ligt de knoop dan niet in de ontwerpfase van een verpakking? Werner Annaert: “Niemand heeft alle verantwoordelijkheid, maar een stuk van het probleem ligt inderdaad in het design van producten. We moeten bij de ontwerpers het bewustzijn rond de circulaire economie creëren. OVAM is daar trouwens al mee bezig. Maar zo’n ontwerper krijgt natuurlijk een specifieke opdracht. Als daarin zou staan dat hij wettelijk gezien rekening moet houden met recycleerbaarheid, dan zal hij daar natuurlijk
Benoit Lesgardeur: “Werner&Mertz heeft nu een fles uit 100% HDPE van post-consumer plasticafval en ook 100% post-consumer plastic doppen”
ecoknowledge - ecoTips 18.2
11