nimia, o: aplícase á persoa, acción ou relato que é escrupuloso ou minucioso
Dirección editorial
Xosé Manoel González Rivera
Dirección de redacción
Cosme Fernández González
Dirección de arte
Tonho Ferreiro Rodríguez
Deseño gráfico e maquetación
Patricia Velasco Puime
Noelia Ailén Pampín Basso
Consello de redacción
Ofelia Cardo Cañizares, Miguel ÁlvarezFernández, Gumersindo Gómez Fernández, Jacobo Fernández Serrano e Tonho Ferreiro Rodríguez
Contidos
Alumnado
Ángel Gándara Rodríguez, Noelia Santiago Portilla, Laura Varela Rodríguez, Paula Sanchoyerto Rodríguez, Paula Virulegio Amoedo, Mara Vecoña Vieira, Valeria Rueda Rincón, Nagore Artola Llanos, Virginia Martín Arribas, Uxía Fernández Guerra, Luis Manuel Almonte López, Manuel Andrés Viso Vázquez, Lucia Sánchez López, Jonay Quintana Cabrera, Lois Chao Paz, Xan Losada Soto, Jorge López Ferreño, Eva Outeiriño Fernández, Uxía Rodríguez Vázquez, Paula Campos Seoane, Fernando Escalona Monsalve, Antía García Pousa, Sara Pérez Gregores, Pablo González Muñiz, Andrea Pais dos Santos, Aaruni Larrauri Suárez, David Tarrio Pérez, Andrea García Martínez, Lucía Álvarez Carballo e Aida Méndez Sánchez
Profesorado
Ofelia Cardo Cañizares, Carmen Fernández González, Miguel Álvarez Fernández, Nelly Rial Verde e Catalina Alonso Rodríguez
Colaboracións externas
Daniel Vila Prieto, Carme Adán Villamarín, Judit Cendón e Miguel Abelleira Doldán
Traducións ao inglés: Opentrad-Imaxin
Edición
EASD Antonio Faílde Avda. Universidade 18, 32005 Ourense www.escolarte.com
Impresión: Rodi Artes Gráficas
ISBN: 978-84-09-69414-3
Depósito legal: OU 32-2025
Copyright das/os autoras/es
As cubertas imprimironse en papel CREATOR VOL de 350gr gr e a tripa en papel papel mate de 140gr. O apartado de traducións é papel Fedrigoni Especial Papers Materica Recycled de 120 gr. A fonte tipográfica empregada para este deseño é Sofia Pro.
Os textos asinados son responsabilidade das/os autoras/es, non se identificando, necesariamente, a revista cos distintos puntos de vista. Prohibida a reprodución total ou parcial dos contidos da revista por calquera medio sen autorización expresa e por escrito das/os autoras/es.
Publicación subvencionada pola Dirección Xeral de Política Lingüística. Consellería de Cultura, Educación e Universidade. Xunta de Galicia.
Hai cousas que nacen sen estoupido, sen trompetas nin algarabía, pero que, con todo, permanecen. Pequenos xestos que non semellan trascendentes no intre de facelos, mais que, co tempo, van debuxando un ritmo, como un latexar suave que, sen présa, se vai facendo presente no silencio.
Así foi hai dezaseis anos, cando un grupo de estudantes de Deseño Gráfico da Escola, con máis ilusión que certezas, decidimos deixar constancia do que aquí se crea, do que aquí se soña. E foi así como naceu esta revista, primeiro como un exercicio, logo como un compromiso e hoxe como unha voz fonda e indeleble.
Lembro aquel primeiro murmurio, aquel número un que tiven a oportunidade de deseñar, que foi crecendo grazas ao traballo das que viñeron despois, xeración tras xeración, cada unha engadindo o seu alento para facelo medrar. E agora, esta publicación retorna como o eco do que fomos, cargada de novas voces, de novos xeitos de mirar o mundo. Publicación que leva por nome “Nimia”. Nimia, que fala do discreto, do que se move en silencio, do pequeno que ás veces resulta inmenso. Porque na vida, como no arte ou no deseño, non sempre triunfa o barullo. Moitas veces, é no caladiño onde medra o verdadeiro.
Así foi o espírito daquela primeira idea: unha revista que nunca buscou ser grandilocuente, senón só sincera. Estas páxinas son testemuñas vivas dun momento único, dun xeito de entender a arte e o deseño que nunca se separa do que somos: xente que ama o detalle, que respecta o proceso, o de vagar e o fermoso, que sabe que nas cousas miúdas está o segredo da vida mesma. Aquí non hai lugar para o silencio baleiro; aquí hai vida, hai eco, hai a necesidade de deixar pegada na voz do tempo, de dicir quen somos e do que podemos chegar a ser. Porque, como di a sabedoría popular, non fai falta berro para que a verdade resoe, e hoxe estamos aquí, no número dezaseis, para confirmar que esta voz nunca se apaga, senón que se espalla, suave pero firme, renovándose ano tras ano.
Que “Nimia“ sexa outra melodía duradeira, un deses detalles pequenos que, sen erguer a voz, o din todo.
Daniel Vila Prieto
Socio cofundador de 988 Deseño e Arquitectura.
fotografía
PROXECTO COLABORATIVO1º CFGS FOTOGRAFÍA
PAULA SANCHOYERTO RODRÍGUEZ
PAULA VIRULEGIO AMOEDO
MARA VECOÑA E VALERIA RUEDA
NAGORE ARTOLA LLANOS VIRGINIA MARTÍN ARRIBAS
LUIS MANUEL ALMONTE LÓPEZ
MANUEL ANDRÉS VISO VÁZQUEZ
JONAY QUINTANA CABRERA
JONAY QUINTANA CABRERA LOIS CHAO PAZ XAN LOSADA SOTO
JORGE LÓPEZ FERREÑO
EVA OUTERIÑO FERNÁNDEZ
UXÍA RODRÍGUEZ VÁZQUEZ
PAULA CAMPOS SEOANE
AZULCIAN DOLORES RECOÑECERSE ARQUITECTURA COMPARADA ebanistería
TANTAK CONTRAPUNTO RECTUK BAMOMI KUMIKO YAWARAKA MESAKU PALIKE ilustración O HOME QUE NON ACARICIABA ANIMAIS POLA RÚA
PENUMBRA
UNHA AVENTURA DE PRÁCTICAS O PANTANO
FERNANDO ESCALONA MONSALVE
ANTÍA GARCÍA POUSA
SARA PÉREZ GREGORES
PABLO GONZÁLEZ MUÑIZ
ANDREA PAIS DOS SANTOS
AARUNNI LARRAURI SUÁREZ
DAVID TARRÍO PÉREZ
ANDREA GARCÍA MARTÍNEZ
LUCÍA ÁLVAREZ CARBALLO
AIDA MÉNDEZ SÁNCHEZ
CARME ADÁN VILLAMARÍN
MIGUEL ABELLEIRA DOLDÁN
OPENTRAD-IMAXIN
FIGURAS FEMENINAS HISTÓRICAS A TRAVÉS DO DESEÑO DE TATTOO deseño gráfico
FIUME EXILES OUR VISION VAGALUME SALUD XERAIS DE COLECCIONISTA deseño interiores
BOTÁNICO D’AIRA
CENTRO DE INTERPRETACIÓN DO RIBEIRO
A GALERÍA CAPITAL artigos NON É UN CASO ILLADO. É O PATRIARCADO
COMER NA ARTE traduccións
INGLÉS
Proxecto Colaborativo do alumnado de 1º do CFGS en Fotografía
Noelia Santiago, Ángel Gándara, Laura Varela, Nerea Prol, Xiana Hermida, Andrea Cid, Erea Gunche, Paula Pérez e Génesis Pereira
Xogamos no laboratorio ata crear un micro-universo azul. Interviñemos a escola con papel, acetato, tanza e cinta de dobre cara para ver como a suma de tempo cronolóxico e atmosférico facía desaparecer pouco a pouco a realidade filtrada polos nosos ollos a través da cámara.
Entendemos que fotografía é materia en descomposición.
01 cinseiro con cabichas
02 fiestra de vehículo
03-04 o sol sobre as ondas
05 piñeiros invertidos
06 ramas e raíces
07-09 exposición das cianotipias imaxes
texto e coordinación: miguel auria
@ricordimenticatii
imaxes
01 lembranzas
02 roupa
03 esquecemento
04 manuscrito
05 dolores
“Alzhéimer: subst. Masc. Enfermidade dexenerativa do sistema nervioso central con demencia progresiva, que comeza habitualmente despois da etapa media da vida.”
Dolores é o nome da protagonista desta historia. Unha muller que un día deixou de saber en que data vivía, que esqueceu alimentar ao can ata que morreu de fame ou que xa non lembra como cociñar sen queimar as potas. Imaxes da dureza das consecuencias que esta enfermidade ocasiona na vida de quen a sofre.
Dende cativa sempre tiven un grande interese polo auto-coñecemento e a reflexión; autorretratarme é un xeito de exteriorizalo e así abordar o abandono, a sensación de insuficiencia e o amor propio. Un xogo entre o corpo e o espazo que ocupa.
Elaborei un libro de artista onde conxuguei imaxes desbotadas do arquivo familiar, ben por un erro técnico, pola súa funcionalidade puntual ou sinxelamente porque foron esquecidas ata ser atopadas no fondo dunha caixa (as imaxes sen marco; tamén sen espazo no álbum) con
imaxes do meu propio corpo. Autorretratos teatrais onde a miña presenza se atopa nun espazo inacabado e esquecido.
Este conxunto de imaxes pasou a formar parte das páxinas dun libro de xeografía e historia do ano 1969. Deteriorado polo paso dos anos, con dobreces, roturas e fronteiras a día de hoxe inexistentes. Obxectos inútiles que conservamos por un apego sen lóxica.
01 imaxe de arquivo
02 escaneo de libro de artista
03 autorretrato-fotografías dixitais imaxes
04-10 autorretrato-fotografías dixitais imaxes
imaxes
01-02 edificio fermín garcía, ourense / arquitecto: daniel vázquez gulías, 1909 / fotografía: mara vecoña
03-04 centro galego de arte contemporáneo, santiago de compostela / arquitecto: álvaro siza, 1993 / fotografía: valeria rueda
texto: miguel auria coordinación: nelly rial
@iamnotval2_
03 04
Cada espazo precisa unha mirada propia. Álvaro Siza e Daniel Vázquez-Gulias deseñaron os edificios que podemos ver nestas imaxes separados por apenas 84 anos; en menos dun século a arquitectura mudou até universos practicamente enfrontados: un percorrido do eclecticismo modernista á pureza da forma que exixen dúas aproximacións antagónicas. Cor fronte a branco e negro, industrial fronte artesanal, liñas puras fronte liñas orgánicas e xeometría fronte a ornamento.
imaxes
05 edificio fermín garcía, ourense / arquitecto: daniel vázquez gulías, 1909 / fotografía: mara vecoña 06-08 centro galego de arte contemporáneo, santiago de compostela / arquitecto: álvaro siza, 1993 / fotografía: valeria rueda
imaxes
01 detalle do garfo / ofelia cardo 02 vista cenital / ofelia cardo 03 bandexa contextualizada / patricia velasco
datos técnicos
ano: 2023-24
materiais: madeiras de freixo americano e nogueira do país técnicas: curvado fotógrafa: ofelia cardo e patricia velasco
A peza, denominada Tantak —que se traduce como “gotas” en éuscaro— é unha obra única que destaca por a súa minuciosa elaboración. Está feita cunha base circular de madeira de nogueira, un material que non só é esteticamente atractivo senón que tamén proporciona unha gran resistencia e durabilidade.
Ao longo do perímetro da base, recorre lámina de freixo, un tipo de madeira coñecida pola súa lixeireza e a súa capacidade para resistir a deformación. Esta lámina non só aporta un contraste visual co nocedo, senón que tamén serve para reforzar a estrutura da peza. Ademais, para aumentar a dimensión da bandexa de maneira proporcional e equilibrada, dúas
láminas adicionais de freixo, meticulosamente cortadas á metade, rodean a base. As dúas láminas de freixo, que se amplían cara ao exterior, rematan en forma de óvalo. Este detalle é especialmente importante, xa que inclúe unha elegante garfo feito de madeira de nocedo, que se asemella á fibela dun cinto. Este garfo non só cumpre a función práctica de pechar as unións da bandexa, senón que tamén engade un toque distintivo que realza a súa beleza.
A combinación destes elementos proporciona unha solidez excepcional á estrutura, garantindo que a peza non só sexa visualmente atractiva senón tamén resistente e duradeira, perfecta para uso tanto decorativo como funcional.
01 vista xeral
02 detalles laterais
03 detalles do interior imaxes
datos técnicos
ano: 2022-2023 fotografía: uxía fernández
dimensións: largo/ancho/alto (60 x 30 x 60) cm materiais: corpo superior: contrachapado fenólico maple rechapado con madeira natural de pradairo. envolvente: chapa de pradairo. patas: madeira maciza de pradairo. taracea: madeira maciza de nogueira e cerdeira técnicas: ensambles e taracea
Na música, o contrapunto é o xogo das voces que, con independencia e sentido propio, crean en conxunto relacións armónicas entre si.
No moble “contrapunto” xúntanse conceptos que, a pesar de que ao principio poidan parecer opostos, forman xuntos un todo harmónico: función-estética; materia-desmaterialización; luz-escuridade; inmobilidade-dinamismo.
Concibido a partir dun volume rectangular, unha xeometría pura e sinxela, secciónase en dúas partes formando un vértice que deixa un oco entre elas, desmaterializándose e permitindo a entrada de luz en contraposición á escuridade do espazo interior.
Construída a estrutura en madeira de pradeira, dispón sobre ela unha liña central de elementos modulares de nogueira e cerceira con forma de frecha.
Alternándose, parten dun costado e recorren a superficie ata o lado oposto, dando a sensación de movemento. Esta taracea rompe coa rixidez da concepción inicial do moble. As patas manteñen esa forma en frecha, acompañando ao dinamismo da taracea.
A súa función será gardar no seu interior pequenos obxectos, actuando como mesa ou moble auxiliar para unha estancia privada.
imaxes
01 detalle cenital 02-03 vista xeral da peza
datos técnicos
ano: 2023-24
fotografía: carme fernández material: carballo, cedro e zebrano
Rectuk é unha mesa de centro composta por tres madeiras: carballo, cedro e zebrano. O mesado realizouse encolando pranchas e listóns, previamente cortados, axustados e lixados, sobre un taboleiro de contrachapado. As patas, de carballo do país, están unidas co mesado e entre elas mediante ensamblaxes de caixa e espiga feitas con formón.
O mesado inspírase na obra “Composición en vermello, amarelo, azul, branco e negro” do pintor Piet Mondrian, caracterizada polo estudo das cores primarias e do branco e negro. A partir de isto, elixíronse as madeiras para simular o mesmo efecto de contraste.
A partir desta mesa de centro, pódese crear toda unha colección de mobles, como unha mesa auxiliar co mesmo mesado, unha mesa de comedor coas súas respectivas cadeiras a xogo, ou un banco de madeira. Tamén se pode extrapolar a outros ámbitos da casa, como a cociña, podendo realizar outra colección que inclúa armarios de especias, despensas e utensilios para a cociña.
É un moble para uso cotiá, dirixido a todo tipo de persoas, pero en especial a xente alta. É unha mesa de centro adecuada para unha sala de estar ou salón.
01 vista frontal 02 detalle marquetería 03 vista cenital imaxes
datos técnicos
ano: 2022-23
fotografía: lucia sánchez materiais: faia, nogueira e dm técnicas: ensambles e marquetería medidas: 40x130x30 cm
Bamomi é un moble contedor de tamaño reducido cunha estrutura rectangular que repousa sobre catro patas en estípite de madeira de nogueira lacadas en negro. Estas patas únense á base do contedor mediante ensamblaxes ubicadas no seu interior, que están protexidas por unha chapa de faia. Esta chapa non só protexe os ensamblaxes, senón que tamén aumenta a luminosidade do interior do contedor, que está esmaltado en negro e conta con dúas portas frontais/laterais en forma de L, o que facilita unha maior iluminación e visibilidade do interior.
A marquetería de madeira aplicada nas catro caras visibles do moble é o elemento central e desenvólvese a partir de tres formas triangulares simples. Ao combinar estas formas, créase un triángulo que, duplicado, forma un cadrado. As unións destas pezas lineais, dispostas alternativa-
mente en perpendicular, crean estrelas. A técnica artesanal da marquetería de madeira resalta este símbolo mediante a aplicación de xeometría óptica co uso de liñas simples, contraste de cores e contraposición do sentido das vetas.
O deseño da estrutura, a liñalidade e a simboloxía representada coa marquetería, así como o nome do moble, que provén da primeira sílaba das palabras “Bauhaus”, “Modernidade” e “Minimalismo”, transportan ao espírito renovador deses movementos artísticos.
O Kumiko é como unha orquestra, onde cada peza de madeira ten un papel chave que desempeñar na creación dun patrón harmonioso e complexo.
A cultura tradicional xaponesa é coñecida pola súa delicadeza e minuciosidade; os haikus, a pintura, a arquitectura, o paisaxismo, etc. A arte da carpintaría non ía ser menos, destacando pola calidade dos seus detalles, as súas técnicas tradicionais e a aparente simplicidade das súas intrincadas pezas.
Unha destas técnicas fascinantes é o kumiko, un proceso ancestral que combina habilidade e paciencia. O seu trazo característico é a ausencia de colas ou cravos para a suxeición das pezas, servíndose só de cortes moi precisos que logran que as pezas se sosteñan unhas a outras grazas á presión que xera o conxunto, suxeitándose como se fose un crebacabezas.
O kumiko ten a súa orixe na era Asuka (600700 d.c.), un período no que Xapón adoptou moitas influencias culturais de China e Corea, sobre todo en campos como a arte e a ar-
quitectura. Aínda que non se coñecen datas exactas, sábese que nesta época a carpintaría xaponesa evolucionou e alcanzou altos niveis de complexidade e precisión. Inicialmente esta técnica destinábase para templos e palacios, formando parte das portas corredizas (shoji) ou paneis decorativos. Co tempo a técnica foise aplicando a diferentes obxectos, pero conservou o seu carácter.
Para os xaponeses esta técnica non só era un recurso decorativo; cada patrón xeométrico que se creaba tiña un significado cultural moi profundo, todos eles inspirados na natureza, e cun uso moi concreto, eran símbolos de bo agoiro. Algúns destes patróns como o Asanoha, inspirado nas follas de cáñamo, e que simboliza crecemento e prosperidade; o Kikk, que imita o coraiza dunha tartaruga e, representa lonxevidade; e o Sakura, a flor de cerdeira, que evoca a beleza efémera da vida.
A execución desta técnica esixe un grao de precisión excepcional e unha paciencia case infinita. Cada peza córtase, púe e ensambla
manualmente, axustando os ángulos con tolerancias ínfimas; de micrómetros, para lograr un encaixe perfecto. Un pequeno erro no proceso podería comprometer a integridade de toda a estrutura. Do mesmo xeito que na montaxe, onde en primeiro lugar prepárase a retícula base sobre a que se irá colocando cada módulo (esta retícula con ensambles, xeralmente a media madeira, debe ser moi exacta, xa que todas as pezas deben encaixar á perfección). Logo disponse os listóns principais e vaise avanzando cara aos máis pequenos, aparecendo aos poucos os patróns do deseño final. Para garantir a estabilidade estrutural e a durabilidade do conxunto, cada axuste debe ser medido e repasado, mantendo paralelismo e unha angulación constante ao longo de toda a peza.
Aínda que actualmente segue profundamente arraigado na tradición, o Kumiko continúa evolucionando. A día de hoxe arquitectos e deseñadores intégrano en interiores contemporáneos, tanto en Xapón como a nivel internacional, buscando engadir calidez e sofisticación artesanal a espazos modernos. O Kumiko simboliza valores profundamente arraigados na cultura xaponesa: a procura da perfección, a harmonía coa natureza e o respecto polo traballo manual.
Durante o curso 2023-2024, dedicámonos a deseñar patróns de Kumiko e a desenvolver un proxecto de mesas que reinterpretase esta tradicional arte xaponesa.
Aínda que o uso tradicional das ensamblaxes Kumiko é en vertical -o que permite que os movementos naturais da madeira sexan absorbidos sen necesidade de adhesivos-, neste proxecto decidimos utilizalos nunha disposición horizontal para os taboeiros das mesas.
A pesar da precisión coa que se realizaron as ensamblaxes, optamos por reforzalas con colas nas unións. Esta decisión tomouse debido ás flutuacións de temperatura características de Ourense, que poderían provocar dilatacións ou contraccións da madeira e comprometer a estabilidade das pezas. Este pequeno sacrificio á tradición permitiunos explorar un uso diferente para os patróns de Kumiko.
01 alzado da peza
02-03 detalle das ensambles do kumiko 04 vista cenital imaxes
datos técnicos
ano: 2023-24
materiais: faia vaporizada e carballo técnicas: kumiko e ensambles fotógrafa: ofelia cardo
Este moble, bautizado como Yawaraka, é unha mesa auxiliar que fusiona dous estilos aparentemente antagónicos, tomando como inspiración tanto o refinado estilo xaponés como a artistas de vangardas máis actuais, como é o caso de Gerrit Rietveld de “De Stijl”.
Todo o moble está construído a partir de listóns da mesma sección, de 30 mm x 30 mm; a harmonía entre as distintas pezas acádase mediante ensamblaxes limpas ou ocultas. A mesa adquire a súa singularidade coa incorporación dun kumiko no seu mesado. O kumiko é unha técnica que non usa cravos nin colas, só ensamblaxes precisas para manter xuntas todas as súas pezas, logrando infinidade de patróns xeométricos que se mesturan formando outros novos.
O mesado elévase sobre un segundo bastidor, outorgándolle unha sensación de levitación e separándoo da estrutura principal da mesa. Este deseño non só realza a estética, senón que confire protagonismo ao kumiko, a xoia da coroa de Yawaraka.
01 vista xeral da peza
02 detalle do ensamble do kumiko
03 vista cenital imaxes
datos técnicos
ano: 2023-24
fotografía: lois chao paz e ofelia cardo materiais: madeira de carballlo e cedro técnicas: ensambles e kumiko
Mesaku é unha mesa auxiliar realizada coa técnica xaponesa kumiko. Na súa elaboración empregáronse dous tipos de madeira diferentes: carballo e cedro. A través da aplicación de técnicas de ebanistería artística, uníronse os catro bastidores con triples ensamblaxes. As prolongacións dos bastidores do Kumiko están embutidas no marco. Para a construción do Kumiko elixíronse ángulos de 45 e 90 graos, co que se
simulou unha figura repetida ao longo de todo o proceso de construción. As súas dimensións de 480 x 425 mm e o seu peso lixeiro fan desta mesita un complemento ideal para calquera habitación. Está pensada como obxecto para ser utilizada tamén para apoiar unha cunquiña de té ou libros. Está dirixida a persoas amantes da artesanía, con gusto pola sinxeleza e a nobreza que aporta a madeira.
imaxes
01 vista cenital
02 vista xeral da peza
03 detalle do ensamble do kumiko
datos técnicos
ano: 2023-24 fotografía: xan losada e ofelia cardo materiais: madeiras de pradairo e nogueira do país técnicas: kumiko, ensambles e filetes
Palike é unha mesa auxiliar, conformada por multitude de “paos”. Unha mesa para pousar o libro que estamos a ler, bebidas ou un prato para picar. Sentámonos ao seu redor para conversar sobre algo importante, ou simplemente, para estar de palique, desfrutando da compaña.
A súa particularidade é que o mesado está constituído por un kumiko. Esta técnica xaponesa consiste en encaixar listóns nas celas dun bastidor construído a media madeira, creando figuras xeométricas coa repetición dun padrón.
Neste caso está conformado por rectángulos e as pezas, colocadas en diagonal, van deseñando rombos. Na liña central destes emprégase unha madeira diferente para dotalo de maior dinamismo. Empregáronse dúas clases de madeira, pradairo e nogueira do país, madeiras clara e escura, respectivamente. As liñas rectas e a repetición modular condicionaron un deseño austero e limpo, que centrara a atención sobre o kumiko. Na parte superior incorpora un vidro para facelo máis funcional.
Palike, é unha mesa auxiliar que procura o equilibrio, a esvelteza e a serenidade.
01 portada do álbum 02-08 páxinas interiores do álbum imaxes
Este álbum é a miña maneira de contar os meus pensamentos a través da comedia.
Chico, un oficinista que pensa que ser adulto é volverte unha persoa seria e apartar o teu neno interior, ten que lidar cuns animais que andan fartos de que el non os acaricie pola rúa. Os animais fixan como obxectivo conseguir un aloumiño del, e para logralo idean distintos plans.
O que quixen contar con esta historia e que non hai que ter presa por crecer nin hai que esquecerte de divertirte. Para plasmar estes sentimentos decidín que o mellor era adoitar un estilo moi libre, e sobre todo, tentando explotar ao máximo a creatividade. Cada vez que comezaba unha páxina, o primeiro que pensaba era “Como o faría un neno?”. Penso que esta foi a derradeira clave para o meu proxecto.
01 portada do álbum 02-03 páxinas interiores do álbum imaxes
“Penumbra” é un proxecto artístico que fusiona a liberdade expresiva do Expresionismo Abstracto cunha intencionalidade narrativa non convencional, nun formato de álbum ilustrado.
A través de sucesivas ilustracións cargadas de significado, ademáis de temas e recursos como a musicalidade visual e a subxectividade emocional; créase un espazo onde o espectador pode identificar, proxectar, e explorar os seus propios sentimentos e emocións, axudados pola angustia e a incerteza identificadas na intencionalidade da obra. Este traballo rexeita a
01
normatividade e a perfección, apostando pola improvisación e a experimentación; co obxectivo de desafiar as normas tradicionais.
Así, proponse unha exploración estética que convida ao espectador a deixarse levar pola introspección, dotando á obra dunha liberdade artística e reflexión persoal únicas.
“Penumbra” utiliza a libre interpretación como protagonista da obra, e así a propia percepción do espectador é o elemento que lle da forma ao significado.
01-08 páxinas interiores “unha aventura de prácticas” imaxes
Este proxecto xurdiu de querer amosar todo o que fago a diario no meu caderno de bosquexos: o meu día a día. Case nunha especie de diario, “Unha aventura de prácticas” é un libro de artista narrado de xeito que as imaxes “falen” co lector, a modo de autobiografía combinada coa ficción.
Todo este traballo preséntase dentro dunha caixa de cereais como si se tratase dun almorzo, buscando esa sensación de comezar cada día cunha aventura distinta. Na caixa atópase: o caderno e un pequeno sobre con mostras do traballo das prácticas de acompañamento. Toma así a súa propia vida, de xeito que se pode tocar
(texturas), manipular e sentir. O contido atópase dividido en días, partindo desa estrutura de diario e empregando diferentes espazos de tempo.
Durante todo este libro desenvolvín o meu propio mundo de experimentación visual e narrativo, xogando entre diferentes estilos: un máis sinxelo, a liña e a modo de viñetas, e outro máis plástico e pictórico. Este proxecto depende da maneira de visualizalo do lector, queda así totalmente libre á persoa que se achegue a abrilo, xoga có tempo e o espazo converténdose en algo máis que un simple caderno e provocando diferentes reaccións a que o lea.
01-06 páxinas interiores do cómic imaxes
“O Pantano” e un cómic curto de 18 páxinas de temática onírica. Xira en torno a viaxe que realiza unha rapaza a través do mundo do soño, o cal vólvese cada vez máis abstracto mentres trata de dialogar cun curioso ser que a guía nesta viaxe.
A técnica é acuarela e pastel en tradicional para logo saturar a color en dixital e engadirlle líña e os diálogos. Neste proxecto o foco está en mostrar un universo psicodélico a través de elementos máis simples dando pe a un mundo fantastico. O aspecto esencial do soño consiste nunha serie de diferentes mundos dentro do mesmo nos que cambia o cromatismo e nos que se utilizan elementos abstractos. O pastel xoga un papel moi importante na representación deste caos. Os elementos que destacaría serían a espiral, mostrando a forma na que a protagonista se enreda neste mundo e a peza de puzzle como representación física do soño.
01-04 interpretacións da marca de roupa “members of the rage” imaxes
“MOTR FAN MAGAZINE” é un fanzine de ilustración de moda sobre a marca de roupa Members of the Rage, creada por Scott Mescudi (Kid Cudi) en 2022 coa axuda do deseñador Nigo, fundador de BAPE e cofundador de Billionaire Boys Club xunto con Pharrell Williams. O zine toma varias das pezas da súa colección outono/ inverno 2024 na que o artista dá a súa propia visión e interpretación.
Cada ilustración céntrase fundamentalmente na vestimenta, nas súas cores e formas, tomando como referencia as fotografías oficiais das pezas de roupa que conforman a colección e aplicando técnicas tradicionais nas ilustracións de forma libre e solta. Empregando pintura acrílica con cores brillantes que se aprecian nas diferentes roupas, detallando e perfilando diferentes partes con tinta e finalmente, con pasteis, espallando cores máis suaves e desaturadas para os fondos.
01 boceto do proxecto anacaona 02 arte final do proxecto anacaona imaxes
“Figuras Femeninas Históricas a Través do Deseño de Tattoo” nace co obxectivo de dignificar e ensalzar unha serie de cinco mulleres que escollín en base á admiración que me suscitan as súas incríbles biografías, aunando nun só proxecto tres das miñas grandes paixóns: a devoción pola cultura da tatuaxe, o amor pola historia e o compromiso ca cuestión feminina.
Para manter a esencia do valor histórico, o carácter reivindicativo e o estilo tradicional do deseño de tattoo, era imprescindible que o proxecto se realizase con técnicas tradicionais, polo que foi vital manter unha organización rigurosa dende os primeiros bocetos ata a aplicación final de cor con acuarelas, todo feito a man en láminas de 50x70cm. Tanto a investigación previa sobre estas figuras (e as súas respectivas épocas, culturas e simboloxías) como a execución do proceso creativo foron unha experiencia marabillosa, a pesar de momentos de estrés, na que explorei aspectos do meu propio ser e me deleitei.
Fiume é un novo restaurante de pasta fresca na cidade de Ourense. Un pequeno restaurante moderno e de moda que presenta unha nova forma de consumo gastronómico na cidade. Deseñado para o público máis novo e turístico; Fiume ten un menú moi limitado e económico pensado para ser cociñado en pouco tempo e desfrutado en calquera lugar.
Este proxecto presenta a identidade gráfica deste establecemento, unha identidade cunha linguaxe gráfica sinxela, atrevida e amena. Para desenvolver esta identidade da forma máis completa deseñaronse diferentes elementos, como menús, papelería, envases e outros materiais promocionais.
01 montaxe da fachada
02 montaxe das tarxetas de visita
03 montaxe caixa de mistos
04 montaxe bolsa
05 montaxe pegatina caixa
06 montaxe camisola
07 montaxe cartel imaxes
01 proxecto completo
manual de identidade corporativa imaxes
Este proxecto nace dun interese persoal pola historia do fútbol e de dar a coñecer os inicios deste deporte non só na Galicia, senón tamén a nivel nacional.
O Exiles Football Club, de agora en adiante Exiles F.C., fundouse a finais do século XIX en Vigo por un grupo de traballadores ingleses que se trasladou a Galicia para executar o mantemento do Cable Inglés. A sociedade conformada por persoas procedentes dunha pequena cidade aillada ao sur de Cornualles (Reino Unido) foi unha das primeiras sociedades deportivas creadas no estado español naquela altura. A pesar de que o fútbol era un deporte en auxe en Inglaterra, tratábase dun deporte descoñecido na península Ibérica.
A este grupo de asalariados, que traballaba para a empresa internacional Eastern Telegraph Company Ltd., comezóuselles chamar exiles que en galego significa exiliados. Precisamente é este alcume o que dá nome ao equipo de fútbol, nado ao redor do ano 1876. Aínda que se sabe ben pouco deste clube, crese que é un dos protoclubes que serviron para promover o deporte no país.
Aproveitando o centenario do Real Clube Celta de Vigo (o máis lonxevo da cidade olívica) no presente 2024 e a consecuente interese que espertou na sociedade, sobre todo na máis nova, preténdese dar a coñecer o xerme do fútbol galego a través do rexurdimento do protoclube Exiles F.C., que case dous séculos máis tarde aínda está presente na memoria dalgúns apaixonados do fútbol.
Porén, o avellentamento dos poucos que o coñecen provocará a súa perda na memoria colectiva se non se conta a súa historia, se non existe un legado palpable. Así, un grupo de adeptos máis novos quere tomar o relevo da xeración anterior, que conseguiu transmitir o patrimonio do equipo, malia que sobre todo de forma oral. Estes siareiros buscan revivir o clube a partir de diferentes accións que van dende a promoción do equipo ata a reconfiguración deste pasando por actos nos que se presente:partidos de fútbol, xuntanzas de distinta índole, etc.
A promoción do clube implica o traballo da identidade gráfica considerando que é un dos primeiros clubes do Estado, pero dende a perspectiva do século XXI.
01 detalle etiquetas interiores das camisetas
02
03 detalle etiquetas comerciais e logotipo
A identidade visual de Our Vision fundaméntase no contexto social actual, onde a moda urbana está en pleno auxe. En España, especialmente en cidades como Madrid e Barcelona, a moda urbana viviu un crecemento importante nas últimas décadas, influenciada por factores económicos, culturais e sociais.
Our Vision busca combinar esta tendencia coa necesidade de aumentar a seguridade peonil nocturna, xa que en España hai unha gran cantidade de accidentes causados pola falta de visibilidade. A diferencia das marcas emerxentes actuais, Our Vision aposta por deseños reflectantes que si-
gan as tendencias urbanas, mantendo ao mesmo tempo a efectividade dos elementos reflectantes comúns, como os chalecos de seguridade.
O obxectivo da marca foi crear unha marca orixinal e práctica que, ademais de encaixar no mundo da moda urbana, axude a mellorar a vida e a seguridade dos seus consumidores.
01 embalaxe dos produtos 02 produto 03 produtos e embalaxes imaxes
“Así como o vagalume é xeradora e portadora da súa propia luz, e ilumina con ela o seu camiño, nós portamos o poder da cura e a sanación brillando no noso interior.”
Vagalume é unha marca de fitocosmética curativa de Cataluña. Este proxecto promove un estilo de vida respectuoso cara a nós mesmos e a nosa contorna, mantendo vivos saberes ancestrais sobre as plantas e as súas propiedades medicinais. Ademais da autoxestión da saúde, convidando a ser máis conscientes dos procesos propios e máis responsables do noso propio benestar e equilibrio.
A marca precisaba unha identidade visual que recollese os seus valores. Debía ser aplicable a unha tenda online na que comercializar os seus produtos medicinais artesáns e onde promocionar os cursos presenciais que imparten, nos cales se discute a autoxestión da saúde e se comparten coñecementos sobre a preparación de remedios en casa.
Chega por fin unha reedición mellorada de dúas obras aclamadas polo público: “Mil cousas poden pasar” e “Os amigos de Archimboldo Roque”, ambas recompiladas ao completo por vez primeira. Unha edición máis coidada, dirixida especialmente ó publico máis esixente.
As edicións limitadas/coleccionistas/eWspeciais están cada vez máis en demanda, pero moi rara vez encontramos este tipo de tratamentos en obras galegas, tanto de narrativa como no cómic, teatro ou poesía.
“Xerais Coleccionista” trátase da creación dunha nova liña editorial dentro da marca Xerais. A devandita nova liña busca reeditar obras xa existentes nun formato totalmente novo, coidando até o máis mínimo detalle tanto a nivel de deseño como materiais. A edición consta de libros enteados e serigrafados, acompañados con material inédito, que fan desta edición un produto máis exclusivo, un aliciente/atractivo extra de cara ó público obxectivo.
01 textura detallada
02 portada “os amigos de archimboldo roque”
03 detalle faixa
04 “contraportada os amigos de archimboldo roque”
05 colección completa
06 colección completa e ilustracións
07 portada "mil cousas poden pasar"
08 lombo "mil cousas poden pasar"
09 detalle faixa
10 colección completa
01 fotomontaxe 02 emprazamento reformado imaxes
En Lamas de Abade, en Santiago de Compostela, localízase unha mostra de que nin sequera a beleza é allea ao paso do tempo. Un pazo, unha capela e un hórreo son vítimas do esquecemento, nun extremo dunha parcela relegada ao almacenaxe de árbores que xa non se consideran adecuadas para a vía pública.
Co fin de devolver a honra as edificacións existentes e aproveitando a presenza da natureza que fixo deste o seu fogar, proxéctase o Xardín Botánico D’Aira e, máis concretamente, o seu Centro de Visitantes.
O Centro de Visitantes establécese como o punto de partida do percorrido a través do
botánico, unha viaxe no tempo e a través dos sentidos. A praza central ou atrio recupera a esencia tradicional de lugar de confluencia e conexión entre os diferentes volumes, todos eles independentes a par que estética e funcionalmente relacionados.
As construcións tradicionais convértense agora nun museo, no que elas mesmas forman parte da exposición, ás cales se lles engade un novo volume realizado a partir das columnas que quedaban dun antigo cuberto.
O mobiliario deséñase acorde as necesidades cambiantes do lugar, sendo a madeira e a chapa de ferro os principais materiais utiliza-
03 vista principal igrexa 04 alzado oeste 05 alzado este 06 alzado este imaxes
dos, que baixo o concepto da pregadura van dando forma ao interior dos espazos dun xeito case efémero.
A rehabilitación ten como precepto clave a busca da polivalencia, na que as distintas pastillas poidan cumprir diferentes funcións, o que se relaciona estreitamente coa abstracción do deseño en certas zonas. O equilibrio entre a natureza e as edificacións resulta fundamental para acadar un todo indivisíbel que máis alá de ser a renovación dun espazo abandonado, pretende ser unha demostración do valor que deixamos ocultar pola maleza.
Por en valor a cultura do Ribeiro implica resaltar a súa rica herdanza vitivinícola. Promover as súas tradicións e técnicas ancestrais de viticultura, xunto coa calidade excepcional dos seus viños, axuda a preservar a súa identidade única.
Fomentar o turismo enolóxico na comarca, non só beneficia ós produtores locais, se non que tamén educa ós visitantes sobre a importancia do patrimonio da zona. Por eso mesmo, este proxecto dun Centro de Interpretación do Patrimonio surxe de querer aportar un gran de area a este crecemento cultural.
Principalmente o espazo vaise dividir en dúas zonas, por un lado a zona privada, a que estaría destinada a almacéns e o traballo dos empregados, e por outro lado as diferentes salas expositivas, unha sala gastronómica, un patio, no que se levarán a cabo actividades relacionadas coa sala gastronómica e unha sala de usos múltiples. Para ter un concepto xeral, este espazo vai albergar en diferentes épocas do ano distintas exposicións relacionadas co Ribeiro. É por
elo que para esta época do ano, a que se vai desenvolver para o proxecto vai ser a da Feira do Viño. Buscouse que todas as salas tiveran un nexo común en canto a materiais, iluminación e mobiliario, seguindo a mesma liña de deseño.
Na planta baixa, atópanse as duas primeiras salas, na planta primeira a terceira sala, e a sala gastronómica, con apoio nos días soleados do patio, e na última planta a sala multiusos. Dispúxose así de modo que en cada exposición, as duas primeiras salas teñan unha relación en canto a historia ou elementos. Na que a terceira sala e a de gastronomía, guarden un nexo común e na que na sala de usos múltiples poida ser usada como conexión de todas elas.
01 plano planta baixa, primeira e segunda 02 plano xeral 03-09 visualización do interior
O edificio localízase na Praza García Barbón de Verín, unha zona de ambiente turístico e ca maior parte do ocio da vila arredor dela, polo que se decide rehabilitar o espazo para convertelo nun local que económicamente sexa factible, unha cocteleira gastrobar.
A idea basease en deseñar o interior dun edifico, con espazos diferenciados pero comunicados entre eles, é dicir, todos poden funcionar xuntos pero cada planta estará enfocada a unha actividade concreta.
Por orde na planta baixa, deseñase unha coctelería, que funcionará cun horario máis amplio e será un espazo no que a función tamén sexa a de espera ou de sobremesa. Na segunda planta a actividade enfocarase a unhas comidas máis rápidas e lixeiras, concretamente cunha carta de tapas mais que de comidas elaboradas, contando ademais cunha zona específica para actividades de cata de viños, que se relacionan con ese tipo de comida. Na terceira planta, subimos e ascendemos en canto a nivel de preparación, sendo un espazo dedicado unicamente ao servizo de comidas máis elaboradas e de carta de menús. Espazos comunicados polo mobiliario e os materiais que farán dun local con tres alturas un espazo único.
01 plano da fachada 02-03 vistas interiores imaxes
Afirma a filósofa Judith Butler no seu libro sobre a cultura da non violencia: “O pensamento non cambia o mundo, pero sen pensamento o mundo non cambia”. Pensar e debater sobre a violencia machista, o patriarcado ou os logros do feminismo nas escolas e os institutos é unha forma de contribuír a erradicala. Cal é o contido máis importante que unha escola pode ou debe transmitir? Hai quen dirá que as matemáticas, ou a lingua ou o deseño. Cada reforma educativa supón un debate sobre materias, horas e contidos que deixa pouca marxe ao esencial: educar para unha sociedade máis xusta.
Unha das maiores inxustizas sociais é a violencia machista. Impide a vida en liberdade das mulleres. Emprega o medo para que as mozas non poidan camiñar soas de noite polas rúas, para que se dubide da súa palabra cando sofren violencia sexual ou para que se desconfíe das mulleres cando denuncian unha situación de acoso ou maltrato.
O 25 de novembro recordamos o número de mulleres asasinadas ou a importancia de que existan leis específicas que recoñezan que a violencia machista é unha vulneración dos dereitos humanos. Lemos poemas e facemos exposicións nos centros de ensino, incluso, estou certa, de que todo o profesorado abordará o tema nas súas aulas. Aínda sendo todo isto moi importante, a pregunta é: que facemos todos os días? Como educamos as mozas, como educamos os mozos?
En demasiadas ocasións palabras como igualdade, diversidade ou liberdade fican plasmadas en documentos e non chegan ao interior das aulas. En demasiadas ocasións esquecemos revisar os nosos propios estereotipos de xénero cando
impartimos unha materia e cremos que existe unha neutralidade nos contidos ou na linguaxe que empregamos. Non obstante, unha sociedade é machista porque todas e todos contribuímos a reproducir eses estereotipos, na maioría das ocasións de xeito inconsciente. Só temos que ver como infravaloramos os estudios máis feminizados, as tarefas de coidado ou as cousas que supoñemos son de nenas.
Con todo é iso, décadas de feminismo e políticas de igualdade teñen conseguido que as nenas e as mozas rachen cada vez máis cos estereotipos e vexan un mundo amplo e cheo de posibilidades. Se cadra, agora é o momento dos nenos e os mozos. É o momento de educar noutra masculinidade, na que tamén quere un mundo cheo de posibilidades. Unha masculinidade que tamén chora, coida e non confunde amor con control.
A estrutura que mantén a violencia contra as mulleres é ese machismo cotiá de grandes e pequenas accións. O que persiste na fenda salarial, mais tamén na idea de que as chicas non son boas xogadoras de fútbol. Cambiar significa cambiar. Educar as nenas para vivir en liberdade implica que os nenos tamén sexan educados en respectar esa liberdade, a mesma que reclaman para si.
A violencia machista non é cousa de mulleres. Erradicala é unha tarefa común. A dunha escola e dunha sociedade que eduquen desde a aceptación da diferenza e o rexeitamento da desigualdade que impón o patriarcado. Non é un problema individual, é social. Logo, político no sentido amplo e filosófico da palabra.
imaxes
01 palacio stoclet: comedor. SEKLER, eduard f. “la richesse comme moyen d’expression artistique”, en josef hoffmann. l’ œuvre architectural. bruxelas: pierre mardaga éditeur, 1986 (1982), 115
Os comedores da ‘Casa para un amante da arte’, proxectada en 1901 por Charles Rennie Mackintosh (1868-1928) e do ‘palacio Stoclet’ de Bruxelas, obra construída entre 1905 e 1911 por Josef Hoffmann (1870-1956) e a Wiener Werkstätte1, representan de modo paradigmático o concepto de Gesamtkunstwerk ou obra de arte total2, posto que en ambos os casos se verifica que tanto continente como contido foron proxectados conxuntamente, mediante a combinación de decisións nas escalas edificatoria e obxectual.
A bibliografía que se ocupou de ambos os exemplos por separado é moi extensa. Con todo, a posible relación existente entre ambos, na que prima a interpretación de que na obra de Hoffmann existe unha influencia da de Mackintosh, trátase nun menor número de textos3 Practicamente, a totalidade das publicacións nas que podemos atopar os dous comedores utilizan de modo reiterativo as mesmas imaxes internacionalmente coñecidas que deviñeron na súa representación canónica.
A primeira diferenza fundamental é que o comedor de Mackintosh non pasou do papel, posto que foi a proposta presentada a un con-
curso de ideas convocado en 1901 por Alexander Koch, xefe de redacción da revista Zeitschrift für Innedkoration, cuxo primeiro premio quedou deserto e Mackintosh obtivo o terceiro. A publicación do mesmo causou unha enorme repercusión nos medios cultivados europeos4
Pola súa banda, o de Hoffmann si se construíu en Bruxelas para un industrial do carbón que quedara fascinado polas vivendas que o arquitecto construíra en Viena5. Con todo, a forza e o atractivo do proxecto de Mackintosh fixo que en 1992 fose construída de modo fidedigno6 Grazas a iso, podemos establecer de modo máis claro a relación entre os dous comedores, seguindo unha metodoloxía que, en lugar de cinguirse a unha soa comparación xeral, prime as comparacións parciais de diversos aspectos concretos do deseño, para ver cales destes son coincidentes e cales discrepantes, para determinar ata que punto a proposta de Hoffmann é debedora da de Mackintosh.
O primeiro aspecto que imos determinar é o rol que ambas as pezas xogan na conformación da imaxe exterior do edificio. O comedor do inmoble escocés áchase na fachada na que está
a entrada ao edificio, no último dos volumes cos que se articula o edificio pola súa fronte. Non hai ningún atributo que resalte a singularidade desta importante peza no programa doméstico, senón que, ao contrario, pretende pasar desapercibida posto que as catro xanelas que a iluminan son dun menor tamaño e non están resaltadas como si o están as do corpo lindeiro. Pola contra, na vivenda belga, o comedor determina un dos dous volumes que emerxen na fachada traseira que dá ao xardín, nun xogo de masas equilibrado con adicións e subtraccións que está definido por un claro eixe de simetría.
Deseguido, veremos cal é a relación existente entre as direccións de ambos os espazos con respecto ás súas respectivas plantas.No primeiro caso, a planta presenta unha clara direccionalidade que se mantén no comedor. No segundo, cun xogo xeométrico máis variado, o comedor vírase de maneira perpendicular con respecto á dirección predominante. No que a percorridos se refire, en ambos os casos a relación entre a entrada e o comedor presenta unha relación secuencial elaborada, debido aos sucesivos xiros planimétricos que se ven acompañados por variacións altimétricas, á parte da materialidade diferenciada en cada unha das estancias que hai que percorrer.Máis sinxelo en planta o primeiro, posto que só presenta dous cambios de dirección e máis complexo o segundo. En ambos os dous casos pásase por un ambiente inicial pequeno e de altura simple que conduce a senllos espazos a dobre altura e de grandes dimensións, o vestíbulo coa escaleira no edificio de Mackintosh e o magnífico salón no de Hoffmann. A entrada ao comedor, no que se recupera a altura simple, continúa a dirección do movemento inicial nun caso fronte ao último xiro que hai que realizar no outro.
Pasemos á análise da peza do comedor, comezando pola súa forma e as súas dimensións. Ambos se organizan a partir dun eixe de simetría lonxitudinal. O primeiro presenta unha
xeometría rectangular sinxela que só se rompe no centro dun dos lados menores ao engadir o corpo que aloxa a cheminea. O segundo é máis complexo ao engadir un volume a modo de proa que modifica a percepción e acelera a perspectiva, ao entenderse máis longo debido á converxencia das paredes laterais. En ambos os casos, as dimensións son moi grandes, acordes co programa co que foron realizadas ambas as vivendas: 5,65 x 9,55 x 3,50 m e 55 m2 de superficie o de Mackintosh fronte a 6,05 x 14,35 x 3,60 m e unha superficie de 75 m2 o de Hoffmann. Nos esquemas gráficos que seguen pódense apreciar ambos os comedores por separado; ademais debuxáronse dun modo conxunto para evidenciar as diferenzas entre eles.
No que a entradas se refire, o primeiro ten unha principal no centro do tabique que separa o comedor do vestíbulo e dúas secundarias, nos extremos da parede longa situada en fronte das xanelas. O segundo ten unha principal que o enlaza co salón, que define un eixe transversal que se ve reforzado coa presenza da porta que o comunica co comedor do almorzo. Iso implica un control visual do espazo, que se le de modo total no comedor escocés e cunha percepción limitada no belga, que demanda un xiro con movemento para entender o espazo, por unha banda, e poder usar o comedor, por outra. A disposición das xanelas que procuran unha iluminación natural reforzan esa percepción, ao compoñer unha fileira lonxitudinal que acompaña o movemento no interior do primeiro caso, fronte ao carácter focal do segundo, ao dispoñerse ao fondo do comedor e, ademais, de modo converxente. A iluminación artificial en ambos, lámpadas que colgan dun teito abovedado fronte a apliques superficiais de parede e teito plano, ten unha disposición similar, remarcando nos dous a direccionalidade do comedor.
A disposición do mobiliario salienta aínda máis a marcada presentación xeométrica do proxecto. Mackintosh equipa o comedor cunha
mesa que ten só dúas cadeiras nas cabeceiras, que se completa cun moble encaixado alto na parede en fronte da xanela, mentres que Hoffmann dispón a xigantesca mesa con cadeiras ocupando a totalidade dos seus catro lados, flanqueada por senllos mobles baixos dispostos entre os resaltes das paredes; dúas vidreiras resolven os chafráns no lado oposto ás xanelas. Nos dous comedores, as alfombras xogan un papel determinante que reforza o contido intelectual da proposta.
O mobiliario responde as poéticas habituais de ambos os autores. A característica sobreelevación do respaldo de Mackintosh, presenta un cabeceiro que adopta unha forma curvilínea e que se acompaña dos xestos figurativos de base reticular que tamén se achan nas portas dos mobles laterais. Así mesmo, o motivo de decoración de forma circular que remata cada un dos soportes da mesa, ten a súa réplica tanto na fronte dos caixóns como nos motivos gráficos da alfombra e no zócolo da cheminea. O “quadratstil” propio de Hoffmann é o que define os elementos principais da cadeira, asento e respaldo, e cópiase nas portas do moble abaixo que alterna na súa modulación elementos cheos, armarios con portas, e baleiros, andeis. O debuxo da alfombra copia o que aparece en ambos os lados do respaldo da cadeira, que tapa parcialmente un pavimento de motivo xadrecístico, característico do seu autor. A materialidade do segundo comedor, que usa madeiras exóticas, ébano de Macassar, é claramente máis rica que a do primeiro, que se constrúe con madeiras nacionais.
A compoñente artística de ambos os comedores vese reforzada pola énfase figurativa que presentan as paredes. O tratamento pictórico da parede da cheminea, coa frescura das rosas habituais do seu autor, no que contrasta a naturalidade do motivo coa estrita simetría e xerarquía coas que está composto, vese reforzado polos deseños decorativos da pintora
Margaret Macdonald, esposa de Mackintosh, cos que rematan os entrepanos de madeira que flanquean tanto o mobiliario encaixado como a cheminea. As paredes do comedor do palacio Stoclet son mosaicos deseñados polo tamén pintor Gustav Klimt e construídos por Leopold Forstner. Nas dúas, o motivo principal áchase no lado da xanela, para que a luz que entre por ela o ilumine con maior intensidade.
A integración entre o proxecto do edificio e o do mobiliario demostra o concepto de obra de arte total. Pertencentes ao primeiro son a posición relativa dos comedores nos seus respectivos edificios, por onde se chega e como se entra nos mesmos, a súa xeometría e as súas dimensións tanto planimétricas como altimétricas, a súa relación co exterior e a súa materialidade, cun papel común predominante dos seus paramentos verticais.Ao segundo o son o mobiliario, no que sobresaen a mesa e as cadeiras nunha clara posición central que non deixa dúbidas de cal é o uso das dependencias, complementadas cos elementos auxiliares, acaroados ás paredes, e coas alfombras e as lámpadas, todos eles cos seus respectivos atributos formais, dimensionais e materiais que, con todo, posúen unha entidade unitaria.
A interrelación entre ambas as escalas proxectuais, definida por un rigoroso control xeométrico que as vincula, foi considerada primeiro por Mackintosh e despois por Hoffmann.
03 casa para un amante da arte: comedor. kliczkowski, sol, “casa para un amante da arte”, charles rennie mackintosh, h kliczkowski-onlybook, madrid, 2002, pp. 74 imaxes
02 casa para un amante da arte: comedor. STEELE, james, charles rennie mackintosh. synthesis in form. londres: academy editions, 1994, 97
referencias
1 A Wiener Werkstätte foi unha agrupación constituída por artistas visuais, arquitectos e deseñadores, establecida en Viena en 1903 e fundada polo arquitecto Josef Hoffmann e o artista Koloman Moser, co apoio financeiro de Fritz Wärndorfer.
2 Obra de arte total é aquela en que cada disciplina artística achega ao todo o seu peculiar e insubstituíble medio de expresión, asegurando que só nesa cooperación artística cada unha delas logra ser todo aquilo que pode ser. Este concepto foi acuñado por Richard Wagner en 1849 en A obra de arte do futuro, publicada en Leipzig en 1849.
3 Entre eles están os que pasan por enunciala pero non explicala como FRAMPTON, Kenneth. Historia crítica de la arquitectura moderna. Barcelona: Gustavo Gili, 1981, (1980), 77 e GARCIAS, Jean-Claude. “Villas de ensueño, sueños de villa”, en Mackintosh. Madrid: Akal, 2000 (1989), 65-100; os que o reducen a aproximacións parciais de carácter xeral, como fan BARONI, Daniele – D’AURIA. Antonio. “Palazzo Stoclet o i Castelli della borghesia”, en Josef Hoffmann e la Wiener Werkstätte. Milán Electra Editrice, 1981, 66-75 e BORSI, Franco – PERIZZI, Alessandra. “La Wiener Werkstätte”, en Josef Hoffmann. Tempo e geometria. Roma: Officina Edizioni, 1982, 35-56, sobre a axialidade; SEKLER, Eduard F. “La richesse comme moyen d’expression artistique”, en Josef Hoffmann. L’Œuvre architectural. Bruxelas: Pierre Mardaga Éditeur, 1986 (1982), 75-100, sobre a volumetría; STEELE, James, Charles Rennie Mackintosh. Synthesis in form. Londres: Academy Editions, 1994, 83-97, sobre a materialidade; ou BOECKL, Matthias. “Between Surface and Space. Atectonic Architectural Inovations at Stoclet House”, en Josef Hoffmann. 1870-1956. Progress Through Beauty. Viena: MAK, 2021, 138-143, sobre as dimensións.
4 GARCIAS, Jean-Claude. “Villas de ensueño, sueños de villa”. Op. Cit., 70-71.
5 Casa Henneberg, Casa Moll e Casa Spitzer, todas elas proxectadas en 1902.
6 Foi construída en Farr, Inverness, para Peter Tovell por Robert Hamilton MacIntyre, co asesoramento de Andrew MacMillan. V. STEELE, James, Charles Rennie Mackintosh. Synthesis in form. Op. Cit., 81.
introduction
firm, renewing itself year after year. May Nimia be another lasting melody, one of those small details that, without raising its voice, says it all.
Daniel Vila Prieto co-founder of 988 Design and Architecture
Some things are born without fanfare, trumpets or uproar, and yet they endure. Small gestures that seem insignificant at the moment they are made, but over time begin to form a rhythm, like a gentle heartbeat that slowly becomes present in the silenceThis was the case sixteen years ago, when a group of Graphic Design students from the School, driven more by enthusiasm than certainty, decided to leave a lasting mark on what was created and dreamed here. And that's how this magazine was born, first as an exercise, then as a commitment, and today as a deep, indelible voice. I remember that first murmur, that number one that I had the privilege to create. It grew thanks to the work of those who came after, generation after generation, each adding their breath to help it grow. And now, this publication returns as an echo of what we were, charged with new voices and new ways of seeing the world. A publication named Nimia. Nimia, which speaks of the discreet, of what moves in silence, of the small one that is sometimes immense. Because in life, as in art or design, it is not always the noise that prevails. Often, it's in the silence where the real thing grows. This was the spirit of that first idea: a magazine that never sought to be grandiloquent, but simply sincere. These pages are living witnesses to a unique moment, a way of understanding art and design that is never detached from who we are: people who love detail, who respect the process, tranquillity and beauty, who know that the secret of life itself lies in the smallest things. There is no room here for empty silence. There's life here, there's echo, there's the need to leave a mark in the voice of time, to say who we are and what we can become. Because, as popular wisdom says, there is no need to shout for the truth to resonate, and today we are here, in the sixteenth issue, to confirm that this voice never fades, but rather spreads, soft yet
photography
Common Project / Cyan-Blue Collaborative Project by 1st-year HNC Photography students: Noelia Santiago, Ángel Gándara, Laura Varela, Nerea Prol, Xiana Hermida, Andrea Cid, Erea Gunche, Paula Pérez and Génesis Pereira.We played in the lab until we created a blue microuniverse. We intervened the school with paper, acetate, fishing line and double-sided tape to observe how the combination of chronological and atmospheric time slowly made the reality, filtered by our eyes through the camera, disappear. We understand that photography is a decomposing matter.
Paula Sanchoyerto / Dolores “Alzheimer's: n. m. A degenerative disease of the central nervous system with progressive dementia, typically beginning after middle age”. Dolores is the protagonist of this story. A woman who one day no longer knows the date on which she was born, who forgets to feed the dog until it dies of hunger, or who no longer knows how to cook without burning the pots. Images of the harsh consequences of this disease on the lives of those who suffer from it.
Paula Virulegio / Recognizing Oneself
From a young age I have always been interested in self-awareness and reflection. Self-portraiture is a way for me to externalise this and to deal with abandonment, feelings of inadequacy and self-love. It's a game between the body and the space it occupies. I made an artist's book in which I combined discarded images from my family archive. These images were either the result of a technical error, they served a momentary function or they
were simply forgotten until they were found at the bottom of a box (unframed images or without space in the album) with images of my own body. Theatrical self-portraits where my presence is in an unfinished and forgotten space. This collection of images became part of the pages of a geography and history book from 1969. Deteriorated by the passage of time, with creases, tears and borders that no longer exist.Useless objects that we keep out of an illogical attachment.
Valeria Rueda and Mara Vecoña / Comparative Architecture
photos: Valeria Rueda and Mara Vecoña / text: Miguel Auria / coordination: Nelly Rial
Every space needs its own perspective. Álvaro Siza and Daniel Vázquez-Gulías designed the buildings we see in these images, separated by only 84 years. In less than a century, their architecture transformed into almost opposite universes: a journey from modernist mannerism to purity of form, reflecting two contrasting approaches. Colour versus black and white, industrial versus handmade, pure lines versus organic lines, and geometry versus ornament.
also serves to strengthen the structure of the piece. In order to increase the size of the tray in a proportional and balanced way, two additional sheets of ash veneer, carefully cut in half, surround the base. The two ash veneers, which widen outwards, end in an oval shape. This detail is particularly important because it incorporates an elegant walnut clasp resembling a belt buckle. This clasp not only serves the practical function of closing the joints of the tray, but also adds a distinctive touch that enhances its beauty. The combination of these elements lends exceptional solidity to the structure, ensuring that the piece is not only visually appealing, but also strong and durable, perfect for both decorative and functional use.
Virginia Martin / Counterpoint year: 2022-23 / photo: Uxía Fernández / materials: upper body: phenolic maple plywood veneered with natural maple wood; surrounding: maple sheet; legs: solid maple wood; marquetry: solid walnut and cherry wood / technique: joinery and marquetry
artistic cabinetry
Nagore Artola Llanos / Tantak year: 2023-24 / photo: Ofelia Cardo / materials: American ash and Spanish walnut / technique: bending
The piece, called Tantak—which means ‘tears’ in Basque—is a unique work that stands out for its meticulous craftsmanship. It has a circular base in walnut, a material that is not only aesthetically pleasing but also offers great strength and durability. Around the base is a veneer of ash, a material renowned for its lightness and resistance to warping. This veneer not only provides a visual contrast to the walnut, but
In music, counterpoint is the interplay of voices that, with their independence and unique character, create harmonious relationships with each other. In the COUNTERPOINT piece, seemingly contradictory concepts are brought together to form a harmonious whole: function and aesthetics, matter and dematerialisation, light and darkness, immobility and dynamism. Designed from a rectangular volume with a clean and simple geometry, it is divided into two sections, forming a vertex that leaves a gap between them. This dematerialises the form and allows light to enter, contrasting with the darkness of the interior. The structure, made of maple wood, has an arrow-shaped central line of modular elements made of walnut and cherry wood. Alternating, they start from one side and cross the surface to the opposite side, creating a sense of movement. This inlay breaks the rigidity of the initial design of the piece. The legs retain this arrow shape, complementing the dynamism of the inlay. Its function is to hold small objects inside, as a table or an accessory for a private space.
Luis Manuel Almonte / López Rectuk year: 2023-24 /photo: Carmen Fernández / Materials: oak, cedar and zebrawood.
Rectuk is a coffee table made of three types of wood: oak, cedar and zebrano. The top is made by gluing pre-cut panels and slats to a plywood board, which is then adjusted and sanded. The legs, made of Spanish oak, are joined to the tabletop and to each other with a chiselled mortise and tenon joint. The tabletop is inspired by the painter Piet Mondrian's work Composition in Red, Yellow, Blue, White and Black, which is characterised by the study of primary colours and black and white. Based on this, the woods have been chosen to simulate the same contrasting effect. This coffee table can be used to create a whole collection of furniture, such as a side table with the same surface, a dining table with matching chairs or a wooden bench. It can also be adapted to other areas of the house, such as the kitchen, and you can create another collection that includes spice cabinets, pantries and kitchen utensils. It's a piece of furniture for everyday use, for all kinds of people, but especially for tall people. It's a proper coffee table for a living room or lounge.
Manuel Andrés Viso Vázquez / Bamomi year: 2022-23 / photo: Lucía Sánchez / materials: beech, walnut and MDF / technique: joinery and marquetry / dimensions: 40 x 130 x 30 cm
Bamomi is a small cabinet with a rectangular structure resting on four stilt legs in black lacquered walnut wood. These legs are connected to the base of the cabinet by internal joinery, which is protected by a beech veneer. This veneer not only protects the joinery, but also enhances the brightness of the cabinet’s interior, which is lacquered in black and has two L-shaped front/side doors, allowing for better lighting and visibility inside. The wood inlay on the four visible sides of the piece is the central element and is based on three simple triangular shapes. The combination of these shapes creates a triangle which, when doubled, forms a square. The joints of these linear pieces, arran-
ged alternately at right angles, create stars. The handicraft technique of marquetry enhances this symbol by applying optical geometry through the use of simple lines, colour contrasts and the direction of the wood grain. The design of the structure, its linearity and the symbolism represented by the inlay, as well as the name of the piece, which comes from the first syllable of the words "Bauhaus", "Modernism" and "Minimalism", evoke the spirit of renewal of these artistic movements.
kumiko
Jonay Quintana / Kumiko
Kumiko is like an orchestra, where each piece of wood plays a key role in creating a harmonious and complex pattern.
Traditional Japanese culture is renowned for its delicacy and meticulousness - haiku, painting, architecture, landscape design and more. The art of carpentry is no exception, renowned for the quality of its detail, its traditional techniques and the apparent simplicity of its intricate pieces. One of these fascinating techniques is kumiko, an ancient process that combines skill and patience. Its hallmark is the absence of glue or nails to hold the pieces together, relying instead on high-precision cuts that manage to hold the pieces together by the pressure generated by the whole, fitting together like a jigsaw puzzle. Kumiko has its origins in the Asuka period (600-700 AD), a time when Japan adopted many cultural influences from China and Korea, especially in areas such as art and architecture. Although exact dates are not known, it is clear that it was during this period that Japanese carpentry developed and reached a high level of complexity and precision. Initially, the technique was used for temples and palaces, as part of sliding doors (shoji) or decorative panels. Over time,
the technique was applied to a variety of objects, while retaining its original character. For the Japanese, this technique was not just a decorative tool. Each geometric pattern created had a deep cultural meaning, all inspired by nature and each with a specific use, as symbols of good fortune. Some of these patterns, such as Asanoha, inspired by hemp leaves, symbolise growth and prosperity; Kikko, resembling a turtle shell, represents longevity; and Sakura, the cherry blossom, evokes the ephemeral beauty of life. The execution of this technique requires an extraordinary degree of precision and almost infinite patience. Each piece is cut, sanded and assembled by hand, with angles adjusted to microscopic tolerances to achieve a perfect fit. A small error in this process could compromise the integrity of the entire structure. The assembly process begins with the preparation of the base grid on which each module will be placed (this grid, usually with a half-lap joint, must be very precise as all the pieces must fit perfectly). Then the main battens are placed, followed by smaller battens, gradually revealing the patterns of the final design. To ensure structural stability and durability, each adjustment must be measured and checked, maintaining parallelism and constant angulation throughout the piece. Although deeply rooted in tradition, kumiko continues to evolve. Today, architects and designers are incorporating it into contemporary interiors, both in Japan and internationally, seeking to add warmth and craftsmanship to modern spaces. kumiko symbolises values deeply rooted in Japanese culture: the pursuit of perfection, harmony with nature and respect for manual labour. During the 2023-2024 academic year, we focused on designing kumiko patterns and developing a table project that reinterprets this traditional Japanese art. Although the traditional use of kumiko joinery is vertical—allowing the natural movement of the wood to be absorbed without the need for adhesives—for this project we decided to use it horizontally for the tabletops. Despite the precision with which the joinery was made, we decided to reinforce the joints with glue. This decision was taken because of the temperature fluctuations
typical of Ourense, which could cause the wood to expand or contract, thus affecting the stability of the pieces. This small sacrifice to tradition allowed us to explore a different use for Kumiko's patterns
Jonay Quintana / Yawaraka year: 2023-24 / photo: Ofelia Cardo / materials: vaporized beech and oak / technique: kumiko and joinery
This piece, called Yawaraka, is a side table that combines two seemingly contradictory styles, drawing inspiration from both the refined Japanese style and avant-garde artists such as Gerrit Rietveld's De Stijl. The entire piece is constructed from 30 mm x 30 mm slats. The harmony between the different components is achieved through clean or hidden joints. The uniqueness of the table lies in the incorporation of kumiko into the tabletop. Kumiko is a technique that uses no nails or glue, only precise joinery to hold all the pieces together, creating endless geometric patterns that merge to form new ones. The tabletop is raised on a second frame, giving it a sense of floating and separating it from the main structure of the table. This design not only enhances the aesthetics of the table, but also highlights the kumiko, Yawaraka's crown jewel.
Lois Chao Paz / Mesaku year: 2023-24 / hoto: Lois Chao Paz and Ofelia Cardo / materials: oak and cedar woods / technique: kumiko and joinery
Mesaku is a side table made using the Japanese kumiko technique. Two different types of wood were used: oak and cedar. The four frames are joined together with tripartite joinery using artistic carpentry techniques. The extensions of the kumiko frame are embedded in the frame. Angles of 45 and 90 degrees were chosen for the construction of kumiko, creating a repeating pattern throughout the process. With dimensions of 480 x 425 mm and a lightweight design, this table is the perfect addition to any room. It can also be used to support a cup of tea or books. It is aimed at craft enthusiasts with a taste for the simplicity and nobility that wood brings.
Xan Losada / Palike year: 2023-24 / photo: Xan Losada and Ofelia Cardo / materials: Spanish walnut and ash woods / technique: kumiko, joinery and fillets
PALIKE is an auxiliary table made up of many "sticks". It's a table where we can put the book we're reading, drinks or a snack. We sit around it to discuss something important or simply to chat and enjoy the company. Its uniqueness lies in its KUMIKO top. This Japanese technique consists of inserting slats into the cells of a half-round frame, creating geometric figures through the repetition of a pattern. In this case, the pattern is made up of rectangles and the diagonally placed pieces form diamonds. A different wood is used in the central line to give it more dynamism. Two types of wood have been used: Spanish maple and walnut, light and dark woods, respectively. Straight lines and modular repetition resulted in a minimalist and clean design, focusing the attention on the kumiko. A glass top was added to make it more functional. PALIKE is a side table that seeks balance, slenderness and serenity.
illustration
Jorge López Ferreño / The Man Who Didn't Pet Animals in the Street
This album is my way of expressing my thoughts through comedy. Chico, a clerk who thinks that growing up means becoming a serious person and turning away from his inner child, is confronted by animals on the street who are tired of him not petting them. The animals make it their mission to force him to pet them, and they devise various plans to achieve their goal. What I wanted to say with this story is that there is no rush to grow up and you should never forget to have fun. To embody these feelings, I decided that the best approach was to adopt a very free style, focusing on maximising
creativity. Whenever I started a page, the first thing I thought was "How would a child do this?" I think that was the key to my project.
Eva Outeiriño Fernández / Penumbra
Penumbra is an artistic project that blends the expressive freedom of Abstract Expressionism with an unconventional narrative intention in an illustrated album format. Through a series of evocative illustrations, along with themes and elements such as visual musicality and emotional subjectivity, a space is created in which the viewer can identify, project and explore their own feelings and emotions. This is aided by the distress and uncertainty inherent in the project's intention. This work rejects normativity and perfection, embracing improvisation and experimentation; with the aim of challenging traditional norms. It proposes an aesthetic exploration that invites the viewer to let go of introspection, allowing the work a unique artistic freedom and personal reflection. Penumbra uses free interpretation as the focus of the work, meaning that the viewer's own perception is the element that shapes the meaning.
Uxía Rodríguez Vázquez / An Internship Adventure
This project was born out of a desire to show what I do on a daily basis in my sketchbook: my everyday life. Almost like a diary, An Internship Adventure is an artist's book narrated so that the images "speak" to the reader, like autobiography combined with fiction. All this work is presented in a cereal box, as if it were breakfast, to evoke the feeling of starting each day with a new adventure. Inside the box you will find the sketchbook and a small envelope with samples of work from the accompanying internship. It thus takes on a life of its own, allowing you to touch it (textures), manipulate it and feel it. The content is divided into days, based on the structure of a diary and using different time spaces. Throughout the book I developed my own world of visual and narrative experimentation, playing between different styles: one simpler, with line drawings and comic-like vignettes, and one more plastic and pictorial. This project
depends on how the reader visualises it, making it completely free for the person who opens it, playing with time and space, becoming more than a simple sketchbook and evoking different reactions from the reader.
Paula Campos Seoane / The Swamp
The Swamp is a short comic of 18 pages with a dreamlike theme. It tells the story of a girl's journey through the dream world, which becomes more and more abstract as she tries to communicate with a curious being who guides her on this journey. The technique used is traditional watercolour and pastel, later digitally enhanced with saturated colours, added lines and dialogue. The focus of this project is to portray a psychedelic universe through simpler elements, creating a fantastic world. The essence of the dream consists of a series of different worlds where the use of colour changes and abstract elements are used. Pastels play an important role in depicting this chaos. Key elements in the story include the spiral, which symbolises how the protagonist becomes entangled in this world, and the puzzle piece, which represents the physical manifestation of the dream.
Fernando Escalona Monsalve / MOTR
FAN MAGAZINE
MOTR FAN MAGAZINE is a fashion illustration
fanzine about the Members of the Rage clothing brand, created in 2022 by Scott Mescudi (Kid Cudi) with the help of designer Nigo, founder of BAPE and co-founder of the Billionaire Boys Club with Pharrell Williams. The zine focuses on several pieces from their Autumn/Winter 2024 collection, with the artist providing his own insight and interpretation. Each illustration focuses primarily on the clothes, their colours and shapes, referencing the official photos of the garments that make up the collection. Traditional techniques are then applied to the illustrations in a free and loose manner. Acrylics with vibrant colours are used to capture the different garments, while ink is used to detail and outline different parts. Finally, pastels in softer, desaturated tones are scattered over the backgrounds.
Antía García Pousa / Historical Female Figures Through Tattoo Design
Historical Female Figures Through Tattoo Design was born with the aim of honouring and celebrating five women I chose based on my admiration for their incredible biographies. This project combines three of my greatest passions: my devotion to tattoo culture, my love of history and my commitment to the feminist cause. In order to preserve the historical value, advocacy and traditional style of tattoo design, it was imperative that the project was carried out using traditional techniques. It was therefore essential to maintain a rigorous organisation from the initial sketches to the final application of watercolour, all done by hand on 50 x 70 cm sheets. Both the research into these figures (and their respective periods, cultures and symbols) and the execution of the creative process were a wonderful experience. Despite moments of stress, I was able to explore aspects of my own being and find joy in the journey.
graphic design
Sara Pérez Gregores / FIUME
Fiume is a new fresh pasta restaurant in the city of Ourense. A small, modern and trendy restaurant that offers a new way of eating in the city. Designed for a younger and more tourist-oriented audience, Fiume has a very limited and affordable menu. It is designed to be quickly prepared and enjoyed anywhere. This project presents the graphic identity of this restaurant, an identity with a simple, bold and pleasant graphic language. In order to develop this identity as fully as possible, various elements were designed, such as menus, promotional materials, packaging and other branded items.
Pablo González Muñiz / Exiles
This project is the result of a personal interest in the history of football and the desire to show the
origins of the sport in Galicia and the rest of Spain. The Exiles Football Club, from now on Exiles F.C., was founded in Vigo at the end of the 19th century by a group of English workers who had come to Galicia to maintain the English Cable. The group, made up of people from a small isolated town south of Cornwall (UK), was one of the first sports clubs to be set up in Spain at that time. Although football was a growing sport in England, it was unknown in the Iberian Peninsula. This group of employees, who worked for the international company Eastern Telegraph Company Ltd., were known as the “Exiles”. It is precisely this nickname that gives its name to the football team, which was founded around 1876. Although little is known about the club, it is believed to be one of the proto-clubs that helped to promote the sport in the country. Taking advantage of the centenary of Real Club Celta de Vigo (the city’s oldest club) in 2024 and the consequent interest it has generated in society, especially among the younger generation, the aim is to publicise the origins of Galician football by reviving the proto-club Exiles F.C., which, almost two centuries later, is still present in the memories of some football fans. However, the ageing of the few who know it will lead to its loss from the collective memory if its story is not told, if there is no tangible legacy. A group of younger supporters are trying to take over from the previous generation, who were able to pass on the team's legacy, albeit mostly orally. These supporters want to revive the club through various actions, from promoting the team to rebuilding it, including events such as football matches, meetings of various kinds, etc. The promotion of the club includes the development of its graphic identity, considering that it is one of the first clubs in the country, but from the perspective of the 21st century.
Andrea Pais dos Santos / Our Vision
The visual identity of Our Vision is based on today's social context, where urban fashion is on the rise. In Spain, especially in cities such as Madrid and Barcelona, urban fashion has experienced significant growth in recent decades, influenced by economic, cultural and social factors. Our Vision seeks to com-
bine this trend with the need to increase pedestrian safety at night, as Spain has a high number of accidents caused by lack of visibility. Unlike current emerging brands, Our Vision is committed to reflective designs that follow urban trends, while maintaining the effectiveness of traditional reflective elements such as safety vests. The aim was to create an original and practical brand that not only fits into the world of urban fashion, but also contributes to improving the lives and safety of its consumers.
Aaruni Larrauri Suárez / Vagalume Salud (Firefly Health)
“Just as the firefly is the creator and bearer of its own light, illuminating its path with it, we hold the power to cure and to heal shining within us”. Vagalume is a brand of therapeutic phytocosmetics from Catalonia. This project promotes a respectful lifestyle towards ourselves and our environment, keeping alive the ancestral knowledge of plants and their medicinal properties. In addition to self-management of health, it encourages us to be more aware of our own processes and to take more responsability for our own well-being and balance. The brand needed a visual identity that captured its values. It had to be suitable for an online store in order to sell their handmade remedies and promote the face-to-face courses they teach, which focus on health self-management and sharing knowledge about making remedies at home.
David Tarrío Pérez / Xerais Collector’s
An improved new edition of two highly acclaimed books is finally here: "Mil cousas poden pasar" and "Os amigos de Archimboldo Roque", both completely collected for the first time. A more refined edition aimed at the most demanding readers. Limited/ collector's/special editions are becoming more and more popular, but it is very rare to find such treatments in Galician works, be they narrative, comic, theatre or poetry. Xerais Collector's is the creation of a new editorial line within the Xerais brand. This new line aims to reissue existing works in a completely new format, paying attention to the finest details of design and materials. The edition consists of cloth-
bound and silkscreen printed books, accompanied by unpublished material, making this edition a more exclusive product with an added incentive/appeal to the target audience.
interior design
Andrea García Martínez / D'Aira Botanic
In Lamas de Abade, in Santiago de Compostela, there is an exhibition shows that even beauty is not immune to the passage of time. A manor house, a chapel and an elevated granary have fallen into oblivion, located at the edge of a plot of land now used to store trees that no longer considered suitable for public roads. The aim is to restore the dignity of these existing buildings while embracing the nature that has made them its home. As a part of this, the D'Aira Botanic Garden and, in particular, its Visitor Centre, are being designed. The Visitor Centre is established as the starting point of the journey through the Botanic Garden, a journey through time and the senses. The central square or atrium recovers the traditional essence as a place of confluence and connection between the different volumes, all independent but aesthetically and functionally related. The traditional structures are now a museum, where they are themselves part of the exhibition, with the addition of a new volume created from the columns of an old shed. The furniture is designed according to the changing needs of the place, with wood and sheet iron being the main materials used. Following the concept of folding, they shape the interior spaces in an almost ephemeral way. The main principle of the restoration is the search for versatility, so that the various units can serve different functions, which is closely linked to the abstraction of the design in certain areas. Achieving a harmonious balance between nature and buildings is the key to creating a unified whole that goes beyond the simple renovation of an abandoned space and seeks to reveal the value hidden behind the weeds.
Lucía Álvarez Carballo / Ribeiro’s Interpretation Centre
Appreciating Ribeiro's culture means highlighting its rich viticultural heritage. Promoting its ancestral viticultural traditions and techniques, as well as the exceptional quality of its wines, helps to preserve its unique identity. Promoting wine tourism in the region not only benefits local producers, but also educates visitors about the importance of the region's heritage. This project for a Heritage Interpretation Centre is the result of a desire to contribute to this cultural growth. The space will be essentially divided into two areas: one for private use, intended for storage and staff work, and the other for various exhibition rooms, a restaurant and patio for related activities, and a multi-purpose room. To give a general concept, this space will host different exhibitions related to Ribeiro at different times of the year. That's why at this time of year the project will focus on the Wine Fair. Care has been taken to ensure that all the rooms have a common theme in terms of materials, lighting and furniture, and follow the same design style. On the ground floor there are the first two rooms, on the first floor there is the third room and the gastronomic room, which is supported by the patio on sunny days, and on the top floor there is the multi-purpose room. It has been designed so that in each exhibition the first two rooms are related in terms of history or elements, the third and gastronomic rooms have a common theme and the multi-purpose room connects them all.
Aida Méndez Sánchez / The Capital Gallery
The building is located in Praza García Barbón in Verín, an area with a vibrant tourist atmosphere and where most of the city's leisure activities are concentrated. It was therefore decided to renovate the space and transform it into a financially sustainable venue, a gastropub cocktail lounge. The idea is to design the interior of a building with differentiated but interconnected spaces. This means that they can all work together, but each floor will focus on a specific activity. On the ground floor, a cocktail bar will be designed to work with a longer schedule and also serve as a waiting area or for after-dinner
gatherings. On the second floor, the activity will focus on quicker and lighter meals, specifically with a tapas menu rather than elaborate meals. There will also be a dedicated area for wine tasting activities to accompany this type of food. On the third floor, the level of food preparation will be raised as this space will be dedicated to more elaborate meals and menu options. The spaces will be connected by furniture and materials, making the three-storey venue a unique space.
articles
Carme Adán / It’s Not an Isolated Case, It’s Patriarchy
The philosopher Judith Butler states in her book on the culture of non-violence: “Thinking does not change the world, but without thinking the world does not change”. Thinking and debating about gender-based violence, patriarchy and the achievements of feminism in schools and high schools is one way to help eradicate it. What is the most important content that a school can or should teach? Some will say maths, language or design. Every education reform involves a debate about subjects, time and content, which leaves little room for what is essential: education for a fairer society. One of the greatest social injustices is gender-based violence. It prevents women from living freely. It uses fear to prevent young girls from walking alone at night, to make people doubt their word when they suffer sexual violence, or to make people mistrust women when they report a situation of harassment or abuse. On November 25th, we remember the number of women murdered or the importance of having specific laws that recognise gender-based violence as a violation of human rights. We read poems and hold exhibitions in schools, and I'm sure all the teachers deal with the issue in their classrooms. While all this is very important, the question is: what do
we do on a day-to-day basis? How do we educate young women, how do we educate young men? Too often, words like equality, diversity or freedom are written on documents and do not reach the heart of the classroom. Too often we forget to check our own gender stereotypes when we teach a subject, believing that the content or language we use is neutral. However, society remains sexist because we all play a part in reinforcing these stereotypes, often unconsciously. Just look at how we undervalue traditionally female-dominated studies, caring tasks or things we assume are for girls. However, decades of feminism and equality policies have helped girls and young women break free from stereotypes and see a world full of possibilities. Perhaps now is the time for boys and young men. It's time to nurture a different kind of masculinity, one that also wants a world full of possibilities. A masculinity that cries, cares and does not confuse love with control. The structure that perpetuates violence against women is everyday sexism in acts large and small. It persists in the pay gap, but also in the idea that girls are not good football players. Change means transformation. Educating girls to live in freedom means educating boys to respect that freedom, the same freedom they claim for themselves. Gender-based violence is not just a women's issue. Eradicating it is a shared responsibility. One of a school and a society that educates from the acceptance of difference and the rejection of inequality imposed by patriarchy. It's not an individual problem, it's a social problem. It is therefore political in the broad and philosophical sense of the word.
Miguel Abelleira Doldán / Eating in art
The dining rooms in the 'House for an Art Lover', designed in 1901 by Charles Rennie Mackintosh (1868-1928) and in the 'Stoclet House' in Brussels, built between 1905 and 1911 by Josef Hoffmann (1870-1956) and the Wiener Werkstätte1, represent the concept of Gesamtkunstwerk or total work of art2 in a paradigmatic way. This is because in both cases it can be seen that both container and content were designed together, combining decisions on the architectural and object scale. The bibliography on
both examples separately is very extensive. However, the possible relationship between the two, where the interpretation that Hoffmann's work is influenced by Mackintosh's predominates, has been addressed in a smaller number of texts3. Almost all the publications in which we can find the two dining rooms repeatedly use the same internationally famous images, which have become their canonical representation. The first fundamental difference is that Mackintosh's dining room did not go beyond the paper, since it was a proposal submitted to a competition for ideas organised in 1901 by Alexander Koch, editor-in-chief of the Zeitschrift für Innedkoration magazine, whose first prize was not awarded and Mackintosh won the third prize. Its publication caused an enormous repercussion in the cultivated European media4. Hoffmann's was built in Brussels for a coal industrialist who had been fascinated by the houses the architect had built in Vienna5. However, the strength and appeal of Mackintosh's project led to its precise construction in 19926. As a result, we can establish more clearly the relationship between the two dining rooms. Rather than focusing on a single general comparison, we will concentrate on partial comparisons of various specific aspects of the design, to see which of these are similar and which are different, in order to determine the extent to which Hoffmann's proposal is indebted to that of Mackintosh's. The first aspect that we will look at is the role that both pieces play in shaping the external image of the building. The dining room of the Scottish house is located on the façade where the entrance to the building is located, in the last of the volumes that articulate the front of the building. There is no attribute that highlights the singularity of this important part of in the domestic programme. On the contrary, it is intended to go unnoticed, since the four windows that illuminate it are smaller and not as prominent as those in the adjoining building. In the Belgian house, on the other hand, the dining room determines one of the two volumes that appear on the rear façade facing the garden, in a balanced play of masses with additions and subtractions that is defined by a clear axis of symmetry. Next, we will look at the relationship between the di-
rections of the two rooms in relation to their respective floor plans. In the first case, the layout plan has a clear directionality that is maintained in the dining room. In the second, with a more varied geometric play, the dining room is turned perpendicular to the predominant direction. In terms of routes, in both cases the relationship between the entrance and the dining room is an elaborate sequential one. This is due to the successive planimetric rotations that are accompanied by altimetric variations, as well as to the differentiated materiality of each of the spaces to be traversed. The first one is simpler in plan, with only two twists, while the second one is more complex. In both cases, we pass through an initial small, single-height room that leads to two large, double-height spaces: the entrance hall with the staircase in Mackintosh's house and the magnificent living room in Hoffmann's house. The entrance to the dining room, where the single height is restored, continues the direction of the initial movement in one case as opposed to the final twist to be made in the other. Let's analyse the dining room, starting with its shape and dimensions. Both are organised around a symmetrical longitudinal axis. The first has a simple rectangular geometry that is only broken up in the middle of one of the smaller sides by the addition of the body that houses the chimney. The second is more complex, with the addition of a volume in the form of a prow that modifies the perception and accelerates the perspective, as it is perceived as longer due to the convergence of the side walls. In both cases, the dimensions are very large, in keeping with the programme for which both houses were built: Mackintosh's 18.53 x 31.43 x 11.48 ft and 591.01 ft2 of floor space compared to Hoffmann's 19.85 x 47.1 x 11.81 ft and 807.29 ft2 of floor space. The following graphs show the two dining rooms separately. They are also shown together to highlight the differences between them. In terms of entrances, the first has a main entrance in the middle of the partition separating the dining room from the hall and two secondary entrances at the ends of the long wall in front of the windows. The second has a main entrance that connects it to the living room, defining a transversal axis that is rein-
forced by the presence of the door that connects it to the breakfast room. This implies a visual control of the space, which is read in a total way in the Scottish dining room and a limited perception in the Belgian one, which requires a rotation with movement to understand the space, on the one hand, and to be able to use the dining room, on the other. The arrangement of the windows, which provide natural light, reinforces this perception. In the first case, they form a longitudinal line that accompanies the movement inside, as opposed to the focal character of the second one, which is located at the back of the dining room and is also convergent. The artificial lighting in both cases, with lamps suspended from a vaulted ceiling as opposed to wall or flat ceiling sconces, follows a similar arrangement, emphasising the directional nature of the dining room in both cases. The arrangement of the furniture further emphasises the strong geometric approach of the project. Mackintosh furnished the dining room with a table and only two chairs at the head of the table, complemented by a tall unit built into the wall facing the window. Hoffmann, on the other hand, arranged the huge table with chairs on all four sides, flanked by two low units set between the wall projections. Two stained-glass windows break up the chamfers on the side facing the window. In the two dining rooms, the carpets play a decisive role in reinforcing the intellectual content of the proposal. The furniture responds to the common poetics of both authors. Mackintosh's characteristic raised backrest is accompanied by a curvilinear headboard, which is accompanied by the reticulated figurative gestures are repeated on the doors of the side units. Similarly, the circular ornamental motif that surmounts each of the table leg is repeated on the drawer fronts and in the graphic motifs on the carpet and on the fireplace plinth. Hoffmann's own “Quadratstil” defines the main elements of the chair, seat and back, and is replicated in the doors of the cabinet below, which alternates full elements, (cupboards with doors) and empty elements (shelves) in its modulation. The pattern on the carpet is repeated on both sides of the back of the chair, which partially covers a floor with the artist's characteristic chess
design. The materiality of the second dining room, which uses exotic woods such as Makassar ebony, is clearly richer than that of the first, which is made of domestic woods. The artistic component of both dining rooms is reinforced by the figurative emphasis on the walls. The pictorial treatment of the fireplace wall has the freshness of the artist's usual roses, where the naturalness of the motif contrasts with the strict symmetry and hierarchy of its composition. This effect is reinforced by the decorative designs of the painter Margaret Macdonald, Mackintosh’s wife, which complement the wooden panels flanking both the built-in furniture and the fireplace. The walls of the dining room at Stoclet House are mosaics designed by the painter Gustav Klimt and built by Leopold Forstner. In both cases, the main motif is on the side of the window, so that the light coming through the window illuminates it more intensely. The integration between the design of the building and that of the furniture demonstrates the concept of a total work of art. The first is the relative position of the dining rooms in their respective buildings, the way they can be reached and entered, their geometry and dimensions, both planimetric and altimetric, their relationship to the outside and their materiality, with a common predominant role of their vertical walls. On the other hand, we have the furnishings, in which the table and chairs stand out in a clear central position that leaves no doubt as to the use of the rooms. In addition, there are auxiliary elements attached to the walls, as well as the carpets and lamps, all of which have their own formal, dimensional and material attributes, yet still maintain a unified identity. The interrelationship between the two scales of the project, defined by a rigorous geometric control that links them, was taken into account first by Mackintosh and then by Hoffmann.
footnotes
1 The Wiener Werkstätte was a group of visual artists, architects and designers established in Vienna in 1903 and founded by the architect Josef Hoffmann and the artist Koloman Moser, with the financial support of Fritz Wärndorfer.
2 A total work of art is one in which each artistic discipline contributes its own unique and irreplaceable means of expression to the whole, ensuring that only through this artistic cooperation does each one achieve all that it can be. This concept was coined by Richard Wagner in 1849 in The Work of Art of the Future, published in Leipzig in 1849.
3 Among them are those who go so far as to state it but not explain it, such as FRAMPTON, Kenneth. Modern Architecture: A Critical History. Barcelona: Gustavo Gili, 1980, (1980), 77 and GARCIAS, Jean-Claude. “Villas de ensueño, sueños de villa”, in Mackintosh. Madrid: Akal, 2000 (1989), 65-100; those who reduce it to partial approximations of a general nature, as do BARONI, Daniele – D’AURIA. Antonio. “Palazzo Stoclet o i Castelli della borghesia”, in Josef Hoffmann e la Wiener Werkstätte. Milan Electra Editrice, 1981, 66-75 and BORSI, Franco – PERIZZI, Alessandra. “La Wiener Werkstätte”, in Josef Hoffmann. Tempo e geometria. Rome: Officina Edizioni, 1982, 35-56, on axiality; SEKLER, Eduard F. “La richesse comme moyen d’expression artistique”, in Josef Hoffmann. L'Œuvre architectural. Brussels: Pierre Mardaga Éditeur, 1986 (1982), 75-100, on volumetry; STEELE, James, Charles Rennie Mackintosh. Synthesis in form. London: Academy Editions, 1994, 83-97, on materiality; or BOECKL, Matthias. “Between Surface and Space. Atectonic Architectural Innovations at Stoclet House”, in Josef Hoffmann. 1870-1956. Progress Through Beauty. Vienna: MAK, 2021, 138-143, on dimensions.
4 GARCIAS, Jean-Claude. “Villas de ensueño, sueños de villa”. Op. cit., 70-71.
5 Henneberg House, Moll House and Spitzer House, all designed in 1902.
6 It was built at Farr, Inverness, for Peter Tovell by Robert Hamilton MacIntyre, with Andrew MacMillan’s assistance. See STEELE, James, Charles Rennie Mackintosh. Synthesis in form. Op. cit., 81.
