Asterisco

* ANUARIO ESCOLA DE ARTE E SUPERIOR DE DESEÑO ANTONIO FAÍLDE 2023 ....

ALUMNADO

Tomás Lillo

Estela Otero

Fernando Guimeráns

Yago López

Miguel Oro

Xiana Álvarez

Eloy Molanes

Beatriz Iglesias

Alba Gulín

Laura Pérez

Rubén Lavilla

Baye Saliou

Pablo Comesaña

Emanuele Binetti

Martín Dacal

Miguel Bello

Raúl Iglesias

Roi Cruz

Manuel Doval

Darío Eyré

Yara de Diego

Gloycar Medina

Elena Goñi

Ester Núñez

Alba Chan

Alba Peña

Luis Manuel Almonte

María Molina

Luis Chao

Antonio López

Sara López

Ana Molares

Jonay Quintana

COLABORACIÓNSEXTERNAS

Isabel Neira

Jennifer Novoa

Alicia Seoane

Manuel Estrada

PROFESORADO

Javier Rodríguez

Xosé Manoel González

Copyright das/os autoras/es

DIRECCIÓNEDITORIAL

Xosé Manoel González

DIRECCIÓNDEREDACCIÓN

Tonho Ferreiro e Cosme Fernández

DIRECCIÓNDEARTE

Josetxu F. Cárcamo

DESEÑOGRÁFICOEMAQUETACIÓN

Sara Pérez Gregores

Génesis Pereira Dopazo

Cristina Sánchez Meilán

CONSELLODEREDACCIÓN

Ofelia Cardo

Miguel Álvarez

Nelly Rial Verde

Gumersindo Gómez

Jacobo Fernández

Tonho Ferreiro

TRADUCIÓNSAOINGLÉS

Opentrad-imaxin

IMPRESIÓN

Rodi Artes Gráficas

ISBN 978-84-09-59175-6

DEPÓSITOLEGAL

OU 41-2024 EDICIÓN

EASD Antonio Faílde

Avda. Universidade 18. 32005 Ourense www.escolarte.com

As cubertas imprimironse en papel CREATOR VOL de 350gr e a tripa en papel mate de 140gr. O apartado de traducións é papel Fedrigoni Especial Papers Materica Recycled de 120 gr.

Os fonte tipográficas empregadas para este deseño son Fournier, Fake Receipt e Eurocat Base.

Os textos asinados son responsabilidade das/os autoras/es, non se identificando, necesariamente, a revista cos distintos puntos de vista. Prohibida a reprodución total ou parcial dos contidos da revista por calquera medio sen autorización expresa e por escrito das/os autoras/es.

Publicación subvencionada pola Dirección Xeral de Política Lingüística. Consellería de Cultura, Educación e Universidade. Xunta de Galicia.

… levantando la falda a la luna.*

Unha bocanada de aire fresco irrumpe cada vez que a Escola de Artes de Ourense, ten a ben regar o noso espírito coa publicación da súa revista anuario. É de agradecer este escaparate creativo á vez que rigoroso con achegas propias dun traballo radicalmente digno.

ASTERISCO é o nome elixido para este número. De novo un símbolo, neste caso, cunha forte carga de subxetividade con tantas connotacións e suxerencias como espectadores. A mais evidente é sen dúbida esa chamada que mergullada nun texto se nos fai para aclararnos algo sobre o que quizáis mereza a pena meditar un intre. No eido do deseño e da arte en xeral, cántas chamadas teríamos que facernos cada vez que visitamos un museo, unha exposición ou simplemente reflexionamos sobre a multitude de obxectos, espazos e imaxes que a cotío nos abordan.

As redes sociais, a realidade virtual, o xeito e inmediatez de acceso á información, a facilidade para comunicar contidos, as achegas das novas tecnoloxías como por exemplo a denominada *intelixencia artificial non deixan de ser simples instrumentos ao servizo do home, tal e como ven acontecendo dende que hai milenios éste foi domesticando a natureza, dada a súa supremacía sobre o resto das especies. Non entendo a controversia ao respecto, calquera instrumento “novo” debería ser saudado e sempre benvido, a “intelixencia artificial” tamén. Por elo, nembargantes hoxe mais que nunca é imprescindible para calquera creativo ser radicalmente transgresor, irreverente…, intrépido; capaz de situarse sempre do lado dos que están dispostos a “… levantarle la falda a la luna” (os sabineiros entenderedes ben o que quero dicir, o resto podedes recurrir á intelixencia artificial; se o tedes a ben…*). Ao respecto observo con perplexidade como moitos “referentes”, tamén no eido dás artes, exhiben con obsceno descaro a súa militacia no descoñecemento do pretérito, da natureza e orixe do que nos rodea; todo elo, iso si, revestido dunha linguaxe sempre gañadora, imbatible pero falaz e tramposa: “ecodeseño”, “sostible”, ”humanización”, …, ou verbas foráneas totalmente innecesarias e perfectamente prescincibles. En xeral, van acompañadas por creacións a rebufo, bastante baleiras de contido, propias dun relativismo inquietante. Instar a formadores e alumnado a fuxir de lugares comúns, da linguaxe políticamente correcta, da grasa excesiva, das zonas de confort que todos ben coñecemos, podería ser quizáis o primeiro paso que nos vacine contra moitas enfermidades que a cotío nos inoculan sen que nos decatemos; ás que os creativos por desgraza tampouco somos inmunes. Por todo elo, resúltame moi reconfortante ver como un ano máis, esta revista da nosa Escola achéganos unha pequena escolma do seu sinérxico traballo no eido da arte e o deseño, con miradas novas, propias, limpas e cheas de ilusión e confianza no futuro.

SÁMARA ESTER NÚÑEZ PAZOS

* Material: Madera de freixo Técnicas: Curvado de madeira

Lixeira e delicada como unha sámara (semente do freixo alada e aplanada) é unha bandexa funcional de forma ovalada, cun asa central.

A súa utilidade é versátil, permítenos servir, levar e presentar. Elixiuse o freixo polas súas tonalidades claras con vetas de diferentes tonalidades e por ser apropiada para a técnica do curvado.

Na súa construción utilizáronse dúas láminas que abrazan a base da bandexa conformando o seu

perímetro. O asa é móbil e pódese pregar en función do seu uso. Cando está despregada permítenos desprazala en baleiro e ao repregar utilizamos as incisións laterais para transportala cargada.

SILA ESTER NÚÑEZ PAZOS

* Material: Madeira maciza de carballo Técnicas: Ensambles caixa e espigo, sistema de entarugado.

Unha das actividades á que lle dedicamos máis tempo, é sentar. Este asento inspírase nas formas da arquitectura clásica.

SILA, convídanos ao “farniente”, á contemplación, o seu deseño busca a comodidade e confortabilidade. É unha poltrona, o seu respaldo envolvente traza un arco de medio punto achegando calidez e servindo á vez de repousabrazos. A madeira de carballo protagoniza o traballo artesanal de cada peza escollida pola súa textura visual de vetas cambiantes e tonalidades variables.

O asento lixeiramente inclinado favorece a ergonomía. Todo iso apóiase nunha estrutura formada por tres patas en estípite, dous frontais rectos e a súa traseira voluminosa e inclinada confírelle estabilidade e solidez ao conxunto. É unha cadeira atemporal construída para que poida perdurar no tempo.

* FOTOGRAFÍA: SARA LÓPEZ E ANA MOLARES

ZIGGY LUIS CHAO PAZ

* Material: Madeira de castiñeiro e nogueira. Técnicas: Torneado.

Está pensado como obxecto decorativo podendo tamén utilizarse como vaso para Ikebana, arte xaponesa de arranxos florais que representan o

respecto á natureza. Concíbese como unha peza única, exclusiva para amantes dos artigos de deseño e da arte, achegando calidez, sobriedade e elegancia.

PHARO ANTONIO LÓPEZ

* Material: Nogueira e freixo.

Técnicas: Torneado.

Albiscar unha luz, cando estás perdido no mar, debe de ser unha sensación moi reconfortante. Un faro é a luz que axuda a guiarte polo mar, pero tamén é unha persoa que nos orienta e guíanos nalgún momento das nosas vidas. Todos puidemos servir de faro a alguén, e á súa vez, todos tivemos algunha persoa que consideramos nosa guía.

Pharo é unha lámpada de sobremesa que nos proporciona luz ambiente, íntima e difuminada. Colocada na entrada de casa, recibiranos cunha cálida iluminación de benvida.

A técnica de torneado deu forma a Pharo. Torneando en bloque a parte inferior e un posterior pulido con lixa de alto gran obtemos ese acabado suave e fino.

A parte superior foi torneada independentemente, en nogueira do país, adaptándose á tulipa.

As características franxas bicolor, que vemos nos faros dos nosos litorais, foron conseguidas combinando a nogueira para a tonalidade escura e o freixo para a máis clara. Este contraste e un acabado mate á auga, móstranos a verdadeira calidez da madeira.

Este Pharo serviranos de guía nas noites escuras onde non vexamos a nosa costa...

* FOTOGRAFÍA: SARA LÓPEZ E ANA MOLARES

STRATVM JONAY QUINTANA

* Material: Nogueira americana, castiñeiro, sapelly, cerdeira e arce.

Técnicas: Torneado.

Stratvm créase baixo a premisa de achegar a natureza ao noso fogar.

Inspirado no proceso de estratificación, stratum é un vaso decorativo que nos lembra

este proceso natural, unha acumulación gradual de diferentes materiais ao longo do tempo, dando como resultado unha estrutura que revela unha rica paleta de cores e texturas. No noso caso en lugar de capas de rocas, seleccionamos coidadosamente madeiras como: nogueira americana, castiñeiro, sapelly, cerdeira e arce, cortadas e ensambladas en diferentes

tamaños e ángulos, para tornearse xerando unha serie de formas e texturas envolventes.

Proceso moi delicado ao ter que traballar con madeiras de distintas densidades e durezas. A interacción dos tons e vetas de madeira crea un intrigante xogo de cores e formas, evocando a complexidade dos procesos orgánicos.

CACTUS LUIS MANUEL ALMONTE LÓPEZ

* Material: Carballo.

Técnicas: Talla.

Cactus, é un cunco de madeira maciza de carballo. A súa forma é estrelada e consta duns saíntes que simulan as partes deste. Para a realización usáronse técnicas de talla; o oco tallouse con gubia deixando a textura da ferramenta, mentres que para a parte

exterior usouse aserrado tanto manual como de máquina. Posteriormente axustouse e deuse forma con formón ás partes externas, redondeándose con lixa as arestas.

A idea era facer un cunco que representase a sección transversal dunha cactaceae. Buscábase robustez e consistencia, polo que a madeira de carballo achegábanos ditas características e un veteado único. A inspiración xurdiu da natureza

e as súas formas. Pártese do cacto echinopsis subdenudata nativo de Sudamérica, de forma redondeada e pequena, con grandes flores. Está realizado para un uso persoal culinario como morteiro. A realización do mazo continuaría a colección creándose outros utensilios de cociña como ensaladeiras, táboas de corte, etc… Caracterizados por un aspecto contundente.

LA LEYENDA DEL SEÑOR DE LAS BESTIAS LAURA PÉREZ OTERO

“La leyenda del Señor de las Bestias” é unha proposta de libro ilustrado de fantasía. Os capítulos de novela ao uso van precedidos por un prólogo en forma de cómic, e acompañados de ilustracións interiores. A historia sigue a Kaleris, un mozo fillo do Sol e unha pastora, que soña con convertirse nun gran feiticeiro. Neste primeiro anaco Kaleris deixa o seu fogar

e coñece á súa mentora, Marga, unha bruxa que vive en soidade na capital do Reino de Afkäal. O camiño do noso protagonista levarao diante da mismísima Raiña, enfrentarao a demos, magos, aliados, traicións… E finalmente o convertira no Señor das Bestas, pois esta é a súa lenda. Neste proxecto integrado só se puido abarcar a primeira metade do Tomo I.

O proxecto inclúe a cuberta, as gardas, un mapa, vinte páxinas de cómic e oito capítulos escritos coas súas correspondentes ilustracións. Tamén houbo unha gran parte de planificación, deseño de personaxes e props, e bocetaxe xeral. Todo o contido foi realizado en dixital, coa aplicación Procreate.

NO PODEMOS ESCAPAR DE EDEKIA PABLO COMESAÑA LEIRÓS

“No podemos escapar de Edekia” é un proxecto Frankenstein que fai arredor de 46 páxinas unha síntese entre o worldbuilding e a narración, con ilustracións realizadas íntegramente en dixital con procreate e que posteriormente se maquetarían xunto co texto en InDesign.

Plantéxase un mundo imaxinario baseado nas historias de fantasía medieval evolucionando ata

ter a súa propia Revolución Industrial. Orcos, trasgos, faunos, centauros, fadas e elfos convivirán xuntos nesta terra.

Explícase qué é Edekia, afondando na creación do mundo, a división de seus territorios e os habitantes que os poboan. Presenta catro protagonistas, cada un situado nunha das catro áreas da rexión: “Nordamio”, “Itirdo”, “Álfaer” e “As Aforas”.

Ao final o traballo é unha metáfora do noso mundo, pois están nun entorno clasista e especista, cunha ditadura na que os feéricos contarán con todo o poder, un mundo no que ao final non importa o moito que poidan loitar, porque “No podemos escapar de Edekia”.

BEE CONTROL BAYE SALIOU SANKHE

Bee Control conta a historia dun mozo irresponsable que, logo de ser picado por unha abella. remata adquirindo habilidades relacionadas con ela. Non só iso, senón que, co tempo, descobre que non é o único e que forma parte de algo máis grande. Antes de comezar o proxecto non tiña nin idea de que historia desenrolar, nin que tema abordar. O único que

tiña claro é que quería facer un cómic de poucas páxinas para logo presentalo a unha editorial. Por iso a historia deu moitas voltas dende o principio. As miñas referencias nos cómics e no anime, como Ben Ten, Urban Animal e outros encamionaron o meu traballo até o que hoxe é Bee Control. Nunca fixera un cómic, polo que cada proceso era novo para mín e topei con

moitos obstáculos realcionados coa técnica e a productividade. Esa é unha das razóns pola que decidín facelo en dixital xa que me da unha marxe de erro e unha rapidez que o tradicional non da. Conseguín rematalo e quédome con esta valiosa experiencia que me axudará nos meus próximos proxectos.

ARANALEN RUBÉN LAVILLA VILARIÑO

“Aranalen” trátase dun artbook dixital a modo de catálogo ou enciclopedia das diferentes criaturas, razas e culturas que habitan a terra coñecida como Aranalen. Así, ilustración e texto converxen para amosarnos tanto a historia do continente como a dos seus personaxes protagonistas, ademais de infinidade de curiosidades dos seus pobos.

Da noite á mañá, un anaco de terra sen vida convértese no fértil fogar de numerosas especies. A responsable? Unha moza con dones milagrosos de procedencia descoñecida. Co seu poder a vida brotou, mais non todo serán alegrías e maxia branca nesta historia…

O meu é un proxecto de máis de sesenta páxinas con múltiples tramas capaces de seren

adaptadas a calquera ámbito (novela, cómic, serie, película, etc.), aínda que o deseño de personajes, escenarios e utilería para videoxogos é o fin principal. Este traballo recolle o mellor do meu estilo e os meus máis adorados intereses, conxugando a fantasía, a moda, o drama, a esaxeración e un certo punto bizarro que de cando en vez cultivo.

“Gli occhi prima di mia madre” é a reinterpretación dunha historia. A historia dunha familia e tamén dunha casa que se transformou para crear un espazo novo e máis amplo que habitar. Unha historia da vida cotiá e dos ollos dun neno que agora xa é un home. Ordenar e clasificar o arquivo familiar. Unha investigación entre unha avalancha de álbums de cores. Desde que era pequeno pensaba que o mundo se limitaba ao meu barrio. As árbores do barrio axudábanme a atopar os límites dese pequeno mundo. Lembrei isto cando comecei a

seleccionar fotografías por lugares. Imaxe tras imaxe atopei recordos, pensamentos e camiños que pensei que esquecera.

Os personaxes desta historia son a miña familia. Unha familia desaliñada, desganada e desordenada que podería esconderse tras a historia de calquera de nós. As composicións fotográficas tentan crear un diálogo entre quen a forma, un diálogo forzado e longamente desexado. A través destas novas imaxes xurdiu outro álbum familiar feito de trastornos e reconquistas, de turbulencias e de perdas.

Un gran número de fotografías permitiume crear diferentes composicións pero, de súpeto, deime conta de que ese arquivo que parecía infinito, con todo, tiña un final. O presente da miña nai abraza o meu presente coas ideas e coas intencións propias da persoa que son hoxe. Atopar o valor para quitar as mans das orellas, cousa que non facía de neno, foi o inicio dun fermoso diálogo. Atopar a forza para asir un novo presente.

As fotografías non poden lerse só cos ollos. Disto deime conta agora con este proxecto.

P.E.L. (POR ESTES LODOS) MARTÍN DACAL

Galicia destaca por ser un entorno xeográfico e cultural idóneo para o desenvolvemento dos sectores primarios. Conta cun sector gandeiro que representa aproximadamente o 20% do emprego rexional, e máis do 15% do total dos sectores primarios en España, sendo a cría de gando vacún é a actividade mais destacada. A partir da entrada de España na UE en 1985, o sector experimenta un declive debido a políticas autonómicas e estatais xenéricas e ineficaces, reducíndose a poboación e superficie agraria útiles á metade en menos dunha década.

A gandería extensiva, centrada na adaptación ao entorno e sostenibilidade, formaba parte fundamental da cultura rexional. Hoxe en día, atópase camiño da extinción, supoñendo a perda dunha forma de vida sostible, dunha economía propia e tradicións milenarias. O rural está a despoboarse, con máis de 3.500 núcleos abandonados.

P.E.L. (Por Estes Lodos) viaxa a través da Galicia interior, co afán de rexistrar de que xeito a poboación rural galega carga co peso dun sector

en decadencia, co fin de preservar súa economía, historia e tradición e onde seu apresurado cesar exemplifica a fraxilidade dun entorno cada vez mais desatendido e despoboado. Os efectos destes fenómenos xa se atopan presentes no conxunto da nosa sociedade, na súa economía e relación ca natureza, determinando así o noso porvir a longo prazo.

CRIATURAS ONÍRICAS

MIGUEL BELLO

Sempre me chamou a atención a arte e as moitas formas de expresalo, e neste traballo o que pretendo é abrir unha fenda na realidade, unha fisura que nos permita arrastrar do mundo da

fantasia criaturas oníricas, imposibles, irreais. A miña labor pasa por inmortalizar ese momento para asegurarme de que queda constancia da fugaz vida destas personaxes nos ecos do tempo.

* Proxecto en colaboración con Diego Calvo (DCB SFX), creador e experto en maquixalle cinematográfico, autor das próteses utilizadas neste proxecto.

LA HOJA QUE PARTE RAÚL IGLESIAS PÉREZ

“La hoja que parte” nace da necesidade de expresar a vulnerabilidade das personas. O proxecto xira en torno á relación mantida co espazo inmediato a min na aldea de Allariz e á persoa máis cercana no meu día a día: Selene.

* Verso de Tru Vu, dedicado a Thich Nhat Hanh, sacado del libro “En el ahora” de Thich Nhat Hanh:

“Basta a caída dunha folla dourada para alterarme o corazón”

DESARRAIGO ROI CRUZ

Dende hai anos, a miña familia xa non sube cada fin de semana a aldea. Non celebra os aniversarios nin a festa. Non fai vida nela. Na aldea pasei parte da miña infancia, correndo e xogando. Aos meus ollos de neno estaba chea de vida, pero a verdade era que estaba dando os seus últimos folgos. A miña aldea non é un caso illado;

o rural galego sofre despoboamento e o abandono de forma sistemática dende hai décadas. Cada dia é máis difícil de habitar.

Este traballo movese entre o analóxico e o dixital, entre o pasado e o presente, entre o artístico e o documental. Un traballo de arquivo familiar comparado que fala do paso

do tempo sobre os lugares que habitamos, agora convertidos en recordos.

Ante o desarraigo que acontece, cómpre facer unha reflexión: temos que contar as historias dos que habitamos, para non desaparecer.

Perforamos unha lata de refresco cun alfinete, puxemos papel fotográfico e deixamos que o sol rexistrara durante meses o seu paso. Dende setembro a decembro a escola estivo rodeada de pequenas cámaras rexistrando días e de chuvia e invernía mentres nos aproximabamos ao solsticio. Escaneamos e positivamos os resultados e no papel fotográfico apareceron edificios, árbores e pantasmas, auga, po, rascazos e o paso do tempo.

* Proxecto do alumando de 1º de fotografía coordinado por Miguel Álvarez Fernández.

Manuel Doval, Darío Eyré, Andrea P. Álvarez, Lara Torralba, Yara de Diego, Ania Montero, Nicolás Pérez, Gloycar Medina, Paula Vázquez, Brais de Abel, Arturo Jiménez, Naira Prieto, Elena Goñi, Valeria Rueda.

* MANUEL DOVAL

* GLOYCAR MEDINA

* ELENA GOÑI, YARA DE DIEGO E DARÍO EYRÉ

EL LIBRO ROJO DE CORNELIUS TOMÁS LILLO ORTIZ

Por fin todo Cornelius nunha edición de mesa de café! Unha antoloxía visual con máis de 500 páxinas a toda cor, coas mellores historietas, chistes e risas e material inédito. Coeditado por Apa Apa Cómics, Blackie Books e o Cornelius Comics Club, El Libro Rojo de Cornelius é o resultado de reunir a obra gráfica de Marc Torices arredor de Cornelius e empaparmos da

súa estética. Cornelius é un eterno perdedor, merecedor de mágoa, pero que acaba por demostrar ser un pusilánime. Atopamos ecos de Chris Ware, Schulz, Winsor McCay, Nick Drnaso, Olivier Schrauwen, Matt Furie, Bruguera, TBO, Roberto Bolaño e da escena da banda deseñada underground máis actual. O proxecto incúe un calendario promocional,

en risografía, unha libretiña e un packaging serigrafiados. Ninguén debería perderse esta coidada edición exclusiva de 100 exemplares que sae entre a primeira e segunda edición de La Alegre Vida del Triste Perro Cornelius (Apa Apa Cómics 2023). Un dos libros máis esperados dos últimos anos e que será publicado próximamente por Actes Sud e Drawn & Quarterly.

CHORIMA ESTELA OTERO

Chorima é un grupo que ofrece actividades como o baile e a música galega tradicional.

Estas asociacións son fudamentais xa que son os elementos principais de representación de identidades culturais e por iso é primordial que teñan unha imaxe reformada que as acompañe para que non queden desactualizadas.

Con este proxecto quérese axudar na promoción e coñecemento de Chorima. Creáronse unha serie de proxectos visuais como un libro recopilatorio de cancións populares do pobo, unha nova identidade gráfica, carteis promocionais, un tríptico informativo e diferentes publicacións para promocionarse nas redes.

O deseño destas aplicacións está inspirado na natureza do pobo onde procede o grupo e nas pezas de roupa dos traxes tradicionais galegos. Empregáronse tecnicas manuais como a estampación de pintura en plantillas de acetato e o uso do logotipo creando patróns con esta mesma técnica.

MI PRIMER LIBRO DE DISEÑO FERNANDO GUIMERÁNS FERRADÁS

Mi primer libro de diseño é un proxecto editorial que pretende achegar o mundo do deseño aos nenos, xa que o acercamento a este nunha idade temprá pode estimular a creatividade e o pensamento innovador.

Existen libros de arte dedicados á pintura para este público, pero sobre deseño temos que adquirilos noutros idiomas. Por iso, con este volume, a editorial Blackie Books busca

aumentar a súa oferta para os máis cativos coa nova Colección patitas, pensada para un público infantil que aínda non sabe ler e precisa axuda.

O proxecto componse dun libro de cartón con ilustracións de diferentes pezas de deseño acompañadas dun breve texto, dende mobles de Eileen Gray ata lámpadas de Isidro Ferrer. Mi primer libro de diseño crea unha lectura divertida e accesible para nenos de todas

as idades acompañados de seus pais que disfrutarán compartindo a paixón polo deseño cos máis pequenos.

O libro preséntasae dentro dun packaging que inclúe un póster con adhesivos, xoguetes de madeira dos personaxes e unha manta. Este proxecto supera o deseño cognitivo e a lectura lineal, para centrarse nas experiencias físicas.

FICA é unha colección de pezas ecoprint para noiva, deseñada pola modista Noiense Claudia Figueira.

Cada estampado está finamente tratado con prantas silvestres autóctonas típicas da comarca de Noia-Muros.

O meu papel como deseñador, consiste en crear unha marca corporativa que identifique a campaña e reivindique a volta da artesanía no deseño, creando as etiquetas das pezas. As cales foron elaboradas con papel artesanal e previamente mesturadas con flores silvestres de

Galicia, co obxetivo de atopar unha sintonía co estilo e ton das pezas das prendas da modista. O resultado disto é que se logra unha integración harmoniosa coa colección da campaña, onde se reflicte a autenticidade, sustentabilidade e beleza natural que caracterizan ambas iniciativas.

LIBRERÍA RECUNCHOS-CAFÉ XIANA ÁLVAREZ RIBEIRO

Proponse a renovación deste local para adaptalo ao uso público de librería-cafetería coa incorporación dun espazo de lectura e descanso.

Este espazo estará dirixido a persoas que queiran gozar coa lectura ou traballar no seu ordenador nun ambiente silencioso e acolledor, que sirva de evasión do día a día.

Funcionalmente debíase resolver no local escollido un organigrama formado por: unha zona de librería co seu espazo de atención ao

cliente, unha zona de lectura/descanso, servizo de cafetería e bar de atención ao público, unha zona de posibles charlas, clubs de lectura..., aseos accesibles para os usuarios e zonas privadas reservadas ao persoal que serán aseo e almacéns (un para libros e outro para utensilios de alimentación e cafetería).

O deseño xeral do local céntrase en buscar un espazo fácil de percorrer, no que sexa o propio mobiliario o que te vaia guiando. Para iso,

xogaremos tanto coas formas formas coma coas alturas e materiais.

Para este local escóllese o nome “Recunchos Librería-Café”. Esta palabra galega significa: un lugar pequenas dimensións, xeralmente en ángulo ou nun lugar un pouco separado dentro dun local, cuarto... que é exactamente o que se busca con todo o deseño, xerar pequenos recunchos dentro dun gran espazo.

Renovación con memoria, ese é o motivo deste proxecto. Darlle unha nova vida a un edificio que hai moito tempo xa perdeu a sua.

Revivir este edificio, unha antiga fábrica de conservas, pero aproveitando o seu actual estado de ruína, que nos axude a lembrar o trato que se lle deu ata o de agora.

Cun uso e cunha interpretación diferente ao que tivo outrora, pero sen esquecernos do pasado a través de pequenas insinuacións.

Crear un espazo que se adapte e aproveite a situación xeográfica na que se atopa. Ao mesmo tempo, este proxecto trata de introducir o pádel en Cangas, un deporte elegante, sinxelo e divertido que hoxe en día non dispón de ningún espazo no que desfrutalo.

A execución desta idea levarase a cabo a través dunha “caixa de vidro” que se levante entre os muros existentes, creando un novo edificio que xorde do interior das ruínas. Colocarase

unha cuberta de vidro laminado temperado que permita o paso da luz, pero de forma controlada. Na fachada sur integrarase unha vidreira que permita a visión cara á ría de Vigo, ademais de deixar ver a pista del pádel dende o exterior. O interior da nave está disposto en base á pista de pádel, que necesita situarse de xeito perpendicular ao eixo Norte/Sur, para evitar o deslumbramento dos xogadores. Os espazos organizaranse en “cubos” con esquinas curvas, emulando as latas de conserva.

Proponse a intervención nun local comercial situado no casco histórico de Vigo, no centro cultural e económico da cidade. Proponse no seu interior unha chocolatería de produtos nacionais e internacionais.

A idea conceptual do proxecto é unha “caixa de bombóns” na que atopamos diferentes variedades dun mesmo produto tanto pola súa forma, cor e sabor, pero todos eles están dispostos nun mesmo envase no cal cada un pode ter o seu lugar predefinido en semellanza

coa súa forma ou onde a súa localización estea acoutada polos límites do envase.

Será este concepto de “caixa de bombóns” o que organice esta proposta. O local é formalmente un cubo polo que se busca romper a simetría grazas a dúas liñas perpendiculares que delimitan e estruturan o espazo, ordenando a distribución do programa funcional.

Partindo destas dúas liñas perpendiculares estrutúrase a distribución do espazo expositivo, a zona de dobro e degustación, así como a zona

privada de uso dos traballadores na que se atopa o aseo.

A paleta de cores empregada favorece os tons neutros en relación aos tons atopados na pedra de sillería existente, a presenza de madeira de faia e nogueira que aportan calidez en contraste co pavimento frío de cemento de cor “terra”. A selección e utilización dos materiais definen as áreas que compoñen o conxunto, sendo elementos diferenciadores ou unificadores do mesmo.

ARS ALBA GULÍN OLIVEIRA

ARS é un espazo para crear, compartir e desfrutar da xoiaría personalizada.

Foi creado para converterse nun lugar no que o cliente poida ver o proceso de creación das xoias e formar parte del se así o desexa, un lugar onde amosar a arte do aprendido coa práctica, como indica a orixe do seu nome.

Fórmase unha separación mediante 3 columnas que se encargan de dividir a zona de tenda e exposición da zona de traballo onde se sitúa

o coworking. Decídese rodealas dun “fío metálico” dourado. Ese fío de latón co que se rodea unha xoia aparece como elemento decorativo e divisorio, dotando de carácter e personalidade ao espazo.

Con esta división conseguimos un espazo dirixido unicamente ao público formado por: exposición de xoias e zona de probas afastada da circulación do resto da tenta.Por último, nesta parte tamén atoparemos un apartado

exclusivamente expositivo, onde se expoñerán temporalmente as creacións dos usuarios do coworking, para mostrar a súa arte ao público. Do outro lado do “fío dourado” atopamos a zona de traballo, coworking e obradoiros, onde ademais de deseñar e elaborar as súas xoias, os usuarios que o desexen poderán adaptar o espazo e, eventualmente, utilizalo para impartir obradoiros ao público.

CREA 2023. III XORNADAS DE ARTE E DESEÑO DA EASD ANTONIO FAÍLDE

A Escola de Arte e Superior de Deseño Antonio Faílde celebrou as súas terceiras xornadas CREA.

Este evento realízase bianualmente desde hai seis anos e pretende visibilizar as actividades e a oferta formativa da EASD na súa contorna social, cultural e produtiva, ofrecendo interesantes conferencias de prestixiosas/os profesionais das artes aplicadas e do deseño, así como a posta en valor dos proxectos do seu alumnado egresado.

Os actos das xornadas celebráronse entre os días 24, 25 e 26 de abril nas dúas localizacións habituais; O Centro Cultural Marcos Valcárcel da Deputación de Ourense, no centro da cidade, e a sede da propia EASD no barrio da Cuña-Mariñamansa.

Para esta edición contamos coa presenza no Centro Cultural Marcos Valcárcel de grandes referentes dos ámbitos das artes aplicadas e o deseño. O luns 24 de abril tivemos a Fernando Vicente (Madrid 1963), pintor, ilustrador, creador de banda deseñada e gañador de varios Award of Excellence da Society for News Design. O martes 25 de abril foi o turno de Francisco Fra (San Cibrao - Mariña lucense, 1965), quinta xeración dunha saga de carpinteiros de ribeira e Francesc Rifé (Sant Sadurni 1969) deseñador de interiores e gañador dos premios FAD, ContractWorld ou ASCER. O Mércores 25, o deseñador gráfico Manuel Estrada (Madrid 1953), Premio Nacional de Diseño e o cineasta Jaime Rosales (Barcelona 1970)

Premio Goya, Cannes e S. Sebastián departiron, respectivamente, sobre

diversos aspectos do deseño gráfico e a fotografía no cinema. Outros actos desenvolvidos nesta sede foron: o día 24, o acto de presentación do anuario da EASD Antonio Faílde e a entrega dos premios de dinamización da lingua galega a proxectos finais do alumnado pola directora xeral de FP., María Eugenia Pérez e o exsubdirector xeral de E.R.E., Xosé María López. O día 25, un interesante coloquio de Francesc Rifé cos chefs do restaurante Nova, Daniel Guzmán e Julio Sotomayor sobre o deseño de espazos na restauración.

Na sede da EASD Antonio Faílde desenvolvéronse o resto de actividades: o luns 24 de abril, a inauguración da exposición Peles de 7”, un interesante proxecto que combinou ilustración, tatuaxe e coleccionismo de vinilo, seguido da palestra sobre tatuaxe e cultura underground de David Diz e Simón Seoane, antigos alumnos da escola. O martes 25 de abril Jennifer Novoa e o Colectivo OllO, alumnado egresado de fotografía, expuxeron as súas actuais investigacións e proxectos e o mércores 26 de abril impartiu unha conferencia Isabel Neira, recoñecida profesional da artesanía en madeira.

A EASD Antonio Faílde convidou a toda a cidadanía a achegarse a estes actos para coñecer de preto a actualidade dunhas prácticas profesionais plenas de creatividade e técnica, moi necesarias e demandadas pola sociedade e o ámbito produtivo. A esta formación nos dedicamos, coa vocación de contribuír ao progreso social e económico da nosa cidade e do País. Esta é a nosa razón de ser.

*

*

*

YAGO, FERNANDO E TOMÁS, PRESENTACIÓN DO ANUARIO DA EASD

PREMIOS DE DINAMIZACIÓN DA LINGUA GALEGA

MARÍA EUGENIA PÉREZ E VICTORIA FEIJOO

XOSÉ MARÍA LÓPEZ E MAIDER PUMARIÑO

* JENNIFER NOVOA

*

*

DANIEL E JULIO, RESTAURANTE NOVA

* FRANCISCO FRA

FRANCESC RIFÉ

* FERNANDO VICENTE

* ISABEL NEIRA

* JAIME ROSALES E MANUEL ESTRADA

10 ANOS DE SECRET BRIDGE TATTOO

David Diz Borrajo é tatuador desde hai 15 anos. Comezou co mestre Nortes en Tatuaxes Costa Oeste de Vigo e estes días cúmprense 10 anos do seu propio estudo Secret Bridge Tattoo en Ourense. Ademais de facer tatuaxes, está moi involucrado na escena músical underground galega, participando na edición de discos, organizando númerosos concertos e pinchadas de música en vinilo.

En 2016 lanzou o proxecto editorial de tatto flash “The old way book” xunto aos tatuadores Cardin de Gijon, Kuru de Barcelona, Sergio G. de Valladolid e Gonzalo M. de León. Esta primeira edición agotouse moi cedo e reeditouse en 2020 xunto ao 2º volume da serie e están a traballar no 3º volume.

Tamén forma parte do colectivo de tatuadores e tatuadoras “F/S” que se reune unha vez ao ano e organiza una exposición de láminas orixinais independentes en distintas localizacións europeas.

David considera a tatuaxe como un oficio no que o importante é conseguir que o cliente obteña o tattoo que busca, sexa do estilo que for, aínda que co que máis desfruta, e ao que máis tempo dedica, é o estilo tradicional americano.

Nos seus deseños e pinturas tenta introducir elementos que forman parte do seu día a día, como as subculturas underground, os discos en vinilo de punkrock, reggae, soul, latin… así como elementos propios da cultura popular do seu lugar de procendencia.

Acompañou a David nesta palestra Simón Seoane, graduado en Belas Artes e exalumno da EASD Antonio Faílde de estudos superiores de deseño gráfico. É tatuador desde 2017 e en outubro de 2021 incorporouse a Secret Bridge Tatoo.

Peles de 7” é un proxecto colectivo que forma parte da programación de actividades de celebración dos 10 anos de vida de Secret Bridge Tattoo. O proxecto quere unir os dous alicerces nos que se fundamenta Secret Bridge desde a súa apertura: a música e a tatuaxe. O estudo participa como selo na edición de discos, apostando por bandas novas, comercializando discos de bandas amigas ou organizando concertos e pinchadas en vinilo. O estudo sempre está moi activo no panorama músical underground en Galicia. Para iso, invitou a participar neste proxecto, ilustrando fundas de cartón de vinilo 7” con técnica libre, a todas/os os/as tatuadoras/es que traballaron

como artistas invitados/as no estudo ou se cruzaron dalgún modo no camiño de David Diz nalgunha das súas viaxes nas que, ademais de tatuar, procura e merca novos discos de vinilo 7” para a súa colección persoal.

A finalidade do proxecto é, ademáis de realizar a exposición, editar un libro que recopile as ilustracións realizadas polas/os mais de 100 tatuadoras/es invitadas/os sobre as fundas que cubren algúns destes discos da colección de David, xerando así unha lista de reprodución moi especial.

DAVID DIZ

* ORIOLLASTMINUTE FAMILYARTTATTOO BARCELONA

* FERNANDOVOYEURLOCO BLOWTATTOO ACORUÑA

* JAVIANDRADE SINNOMBRETATTOO VITORIA-GASTEIZ

* MARÍALASA RAIJINTATTOO ARETXABALETA

* ELPUMAKATATTOOMBA TATTOO ACORUÑA

* JULIAZOMBI FLAMINGOTATTOOSHOP VALENCIA

ONDE QUEDAN AS MULLERES NA HISTORIA DA FOTOGRAFÍA GALEGA?

“The fault lies not in the stars, our hormones, our menstrual cycles, or our empty internal spaces, but in our institutions and our education -education understood to include everything that happens to us from the moment we enter this world of meaningful symbols, signs, and signals-”

Why Have There Been No Great Women Artists?, Linda Nochlin.

Na actualidade estamos sendo testemuñas dun gran número de investigacións que teñen como cometido por o foco na desigualdade social existente entre homes e mulleres, máis outros colectivos desfavorecidos, no mundo das artes. Estas investigadoras, inclúome nesta agrupación, recollen as ideas asociadas a teorías feministas aplicadas ao mundo da historia da arte que autoras como Linda Nochlin, entre outras, xa proxectaron entrada a década dos 70. A pregunta Why there no been great women artists? supuxo un cambio de paradigma dentro da historiografía da arte, apostando por unha nova forma de consumir e entender a arte tanto pasada, contemporánea e futura. Con esta cuestión, Nochlin avogada por dinamitar as estruturas firmemente establecidas, consolidadas, ao longo da historia e reescribila para así poder establecer un discurso moito máis obxectivo, xusto, e inclusivo. Cando falamos dos anos 70 a nosa mente retrotráese ao pasado, viaxa no tempo. Unha viaxe curta, pequena... Parece que podemos sentir aqueles anos cun abrir e pechar de ollos. Quizais isto veña determinado pola presenza que ten na actualidade o contexto sociolóxico vivido naqueles anos. Aínda que a viaxe parece curta, xa son case máis de cincuenta anos dende que Linda Nochlin lanzaba a súa famosa pregunta. Tempo dabondo para reformular discursos, dinamitar estruturas e crear propostas que tenten por o foco na produción artística feita por mulleres. A caso ao longo

destes anos non se levaron a cabo propostas onde se tivera en conta a obra de mulleres artistas? Si, pero dubido de si son suficientes e si realmente propiciaron cambios reais (do mesmo xeito de que dubido de si este texto terá a capacidade de cambiar o paradigma). As mulleres non deben ser “Invitadas” a formar parte da colección dun museo estatal. As mulleres, e do mesmo xeito outros colectivos, deben ter presenza dentro da historia e do panorama artístico actual por xustiza, igualdade, non por cubrir unha cota de xénero anual.

Entrando a analizar a cuestión que da título a este pequeno ensaio: Onde quedan as mulleres na historia da fotografía galega? Espertan na miña mente novos interrogantes: Existe unha historia da fotografía galega? De non existir, Podemos reconstruír, en palabras de Nochlin dinamitar, un discurso que non existe? De que maneira debería eu, como historia da arte feminista, abordar esta cuestión? O traballo non é doado. Logo de varios anos investigando atreveríame a dicir que, como adiantaba na primeira pregunta, non existe unha Historia da fotografía galega. Existen moitas historias, pero non unha que unifique a nivel xeral toda a historiografía desta disciplina no noso territorio. Neste senso, non se trataría de dinamitar unha estrutura senón de analizar onde quedaron as mulleres dentro desas historias xa escritas. Por que non se tiveron en conta os seus traballos? A resposta “non facían fotografías” xa quedou para tempos pasados. Polo momento seguiremos traballando na procura de novas reflexións que intenten, aínda que de xeito miúdo, propiciar un cambio no noso territorio.

Grazas a fotógrafa Alicia Seoane por permitirme arrolar coas súas imaxes este texto.

* ALICIA SEOANE

Son torneira de madeira e unha das cuestión que me plantexan con máis frecuencia non son dúbidas técnicas sobre torneiría, senón cal foi a orixe de tal ou cual peza.

Os encargos chegan ó taller de maneiras moi diversas:

· Reposición de pezas antigas.

· Dar solución a unha necesidade (propia, da sociedade, do cliente...).

· Novo uso dunha técnica ou madeira antiga.

· Inspiración.

No caso das reposicións, o meu papel coma torneira consiste simplemente en reproducir, do xeito máis fiel posible, a peza en cuestión. Na maior parte dos casos trátase de remates, patas, adornos, mangos de ferramentas, cuxas formas sirven de guía para sacar pezas novas adaptadas ós tempos.

O crebanoces é un exemplo de peza deseñada para solucionar unha necesidade. Precisaba un aparello para cascar noces e abelás pero o que atopaba no mercado non me convencía. Foi así como desenvolvín NOCES. Aplicando os principios básicos da torneiría, a rosca en madeira e os meus coñecementos á hora de deseñar xurdiu unha peza sinxela e ergonómica.

No 2018 a Tate Edit, a tenda de decoración e fogar da Tate Modern de Londres, escolleu NOCES coma exemplo de obxeto funcional con deseño contemporáneo.

Exemplo de novos usos foron as pallas reutilizables de sabugueiro.

No 2020 as pallas de plástico dun só uso eran (e seguen a ser) un problema medioambiental de primeira orde. O confinamento fíxonos tomar conciencia sobre a importancia dun entorno san, limpo e agradable para vivir.

Logo de traballar sobre varias propostas para a sustitución das pallas de plástico por outras máis sostibles, atopamos a solución: madeira de sabugueiro. O sabugueiro forma parte da cultura popular galega. Ata non fai moito era un arbusto case indispensable nas casas polos seus usos culinarios e medicinais. É abundante no medio e ten unha grande rexeneración anual, ideal para o noso propósito.

Unha das principais características das ramas de sabugueiro é o seu centro mol de fácil baleirado. Aproveitando esta característica singular do

sabugueiro, no momento da poda recollemos as pólas co grososr axeitado e comezamos co proceso de elaboración das pallas: corta, baleirado, pelado, lixado e esterilización. Obtemos así unas pallas ecolóxicas, reutilizables, sostibles, únicas e 100% galegas.

No caso da inspiración, pode aparecer por calquera lado.

Un día escoitei na radio a palabra hatillo. É una palabra en desuso e en galego dise fato, vurullo ou atado. Fai referencia ó pano (xeralmente feito de camisas vellas) nas que se levaba a parva ou a merenda ós longos xornais de traballo no campo. Nese momento eu andaba coa cabeza en novos deseños de xaboneiras (unha delas en forma de botón xigante) e comecei a darlle voltas á posibilidade de facer “algo” con tea.

O mundo da costura non me é alleo posto que a nosa nai foi costureira durante máis de 30 anos e a miña infancia transcurriu debaixo dunha, para min enorme, mesa onde cortaba tódalas portes dos vestidos, saias, gabáns etc.

Dado que a industria textil é unha das máis contaminante, só por detrás da petroquímica, o tecido a empregar neste novo proxecto debía ser o máis respetuosos co medio posible.

Co atado rondando pensei nunha peza que servise para ir de picnic: pano reaproveitado, mantel para as comidas campestres, pano anudado en cruz, pano dos vagamundos...

E foi así como xurdiron as bolsas-mantel de picnic Esquío, Cuco e Xoaniña. Uns fermosos manteis de picnic convertibles en prácticas bolsas de transporte na que poder levar a comida e o menaxe (pratos e cuenquiños en madeira torneada, por suposto!).

Para identificar de xeito sinxelo os extremos por onde se forma a bolsa, púxenlles uns botóns torneados en madeira de magnolio grandiflora que fan á vez de agarradeiros.

Que vivan as pezas convertibles!!!!!

Nunca sei onde vai estar a inspiración no meu traballo pero estar sempre esperta, aberta ó entorno, ó coñecemento de novas técnicas e disciplinas axúdame a resolver os retos do traballo no día a día.

A CREATIVIDADE HUMANA NON NECESITA COPIAS

Levo moitos anos dedicándome profesionalmente ao deseño. Unha profesión que apenas existía cando eu me preguntaba polo meu futuro ao acabar o Bacharelato. Unha profesión que non tiña, naqueles anos, un ensino regulado no noso país. Apenas algunhas materias se tocaban de forma moi lateral nos programas das escolas de arte ou se podían cursar nalgunha institución privada, de poucas cidades españolas, que por suposto estaban fóra do alcance do peto da miña familia.

Tras un camiño demasiado longo para resumilo neste texto, e en absoluto fácil, convertinme nun deseñador autodidacta.

Fixen moitos traballos diferentes antes de descubrir o deseño. Traballos dos que sempre aprendín cousas, algunhas de moita utilidade, aínda que eu entón non o sabía.

Traballei no último chanzo da maquetaxe dunha revista durante un tempo. Foi aquí onde comecei a comprender a importancia da tipografía e o pouco que saben mesmo os que traballan con esta ferramenta, esencial para a nosa cultura en todos os sentidos.

Nunca deixei de debuxar e esta habilidade proporcionoume algúns pequenos encargos para facer colaboracións en xornais e mesmo ilustracións esporádicas nalgunha editorial. Pronto fixen algúns carteis para cine. Comecei colaborando con algunhas axencias de publicidade e fun un dos fundadores dun grupo gráfico, o que bautizamos “Sidecar” porque traballabamos como un vehículo auxiliar para axencias de publicidade e para algunhas empresas.

Descubrín entón o deseño. Avanzando na néboa da miña escasa formación previa e da miña incipiente experiencia profesional, descubrín o problema de ter as preguntas sen saber onde están as respostas. É a gran diferenza co camiño, xeralmente inverso, que nos proporciona o ensino habitual, no que nos dan as respostas cando non sabemos e nunca nos formulamos as preguntas.

Así e todo, descubrín o que para min se converteu no máis emocionante do deseño e o que aínda segue sendo o principal estímulo da nosa profesión. A diferenza dos artistas, que traballan xeralmente sen un encargo e que disparan ao seu libre albedrío a frecha do seu arco e debuxan despois a diana onde a frecha caeu, os deseñadores traballamos para resolver problemas que outros nos expoñen. “Precisamos un deseño para facer unha publicación da nosa universidade, que non sexa cara de producir e que atraia profesores e estudantes”, “acabamos de crear unha pequena empresa e precisamos un logo que nos diferencie doutras”, “sen portadas atractivas, non podemos colocar en librarías estes libros que estamos a editar” etc.

Pronto entendín que os deseñadores tiñamos que facer un traballo máis difícil. Dar coa nosa frecha no centro dunha diana, debuxada xeralmente por outros que precisan as nosas solucións.

Durante estes anos traballei e aprendín moito. Afondando nos problemas para atopar as solucións. Lendo libros sobre deseño, observando e aprendendo na distancia a través do traballo doutros deseñadores. Tamén aprendín ensinando. Reflexionando sobre a miña propia experiencia para poder transmitirlla a outros deseñadores máis novos.

Dei clases durante anos no Istituto Europeo di Design, cando abriu en Madrid o seu primeiro centro en España. Dirixín nel as teses fin de estudos de Gráfica varios anos, formei parte do seu comité científico e dirixín un máster de Deseño Editorial durante oito anos.

Dei talleres de deseño na Universidade Internacional Menéndez Pelayo, nos seus cursos de verán, durante 10 anos e impartín workshops en diferentes universidades de medio mundo, normalmente curtos e facéndoos compatibles co meu traballo como deseñador.

Na actualidade son profesor honorífico da Facultade de BBAA da Complutense e dou algunhas clases no seu curso de doutoramento. Á vez continúo dando conferencias ou charlas en universidades e escolas como a vosa, sempre que podo.

Aprendín que é indispensable vincular a actividade e a experiencia dos profesionais do deseño co ensino, e estou convencido de que o proceso de aprendizaxe debe vincularse, moito máis estreitamente do que está en España, coa actividade práctica. Cómpre involucrar empresas e estudos de deseño coas escolas e coas universidades nunha tarefa común, na que o papel esencial é o dos docentes. Creo que esta é unha responsabilidade de todos e algo que debería transformar as profesións e a sociedade.

Creo, ademais, que o corazón do ensino, en todos os seus niveis, debe estar constituído por un ensino público ben dotado e en continua evolución e cambio, na medida en que a tecnoloxía, as demandas da profesión, a sociedade e o coñecemento evolucionan.

O ensino privado pode xogar un papel de moita utilidade, debido ao seu carácter máis flexible e dinámico, pero como demostran os ensinos dos países nórdicos de Europa, sobre todo Finlandia e Suecia, o ensino público é a mellor garantía de que o coñecemento social sexa accesible a todos os sectores sociais e a todos os mozos e mozas, sexa cal for o seu nivel económico.

É oportuno sinalar, neste punto, a vixencia de escolas de arte como a vosa. Vivimos un tempo que se caracteriza pola tendencia a subestimar, e mesmo perder, as habilidades manuais que sempre acompañaron o traballo creativo

e a gráfica. Estamos rodeados de máquinas e software que, ás veces, limitan as posibilidades dos traballos creativos e, todo iso, ocorre nun contexto de discusións sobre a intelixencia artificial e sobre a posibilidade de que as novas ferramentas fagan innecesario o traballo dos deseñadores.

Creo que isto non vai pasar e non debemos deixar que se cree ese espellismo que de interesarlle a alguén sería ás grandes compañías que manexan a produción das máquinas e os macrodatos.

Debemos servirnos da tecnoloxía como un instrumento máis, pero sen descoidar o debuxo como ferramenta, aprender a manexar profesionalmente a fotografía e o vídeo. E, sobre todo, sacando proveito da nosa capacidade, que empeza nos procesos de reflexión e pensamento, lendo, pensando, escribindo e debuxando a man. Deixando as pantallas e as máquinas para facer procuras en Internet e como ferramentas eficaces para facer os acabados e as artes finais.

Dicía Milton Glaser, cando se lle preguntaba polos ordenadores, que son ao deseño o que os microondas á cociña. Todos os usamos, pero o traballo dun bo cociñeiro faise coa materia prima, cortando, mesturando, sazonando, cocendo ou quentando directamente sobre o lume, probando a comida a cada paso e coidando, coas súas propias mans, a presentación dos pratos.

A intelixencia artificial poderá e deberá ser de utilidade en procesos ligados á organización complexa con grandes cantidades de datos, aplicables a moitas disciplinas, desde a medicina, para a construción de pontes e obras públicas, á multitradución simultánea de textos, entre outras moitas cousas. Pero substituír a creatividade humana e a habilidade artística das persoas, copiando as pinturas de artistas do pasado, as voces de cantantes falecidos ou os textos de xornalistas e escritores, mesmo vivos, para ensinar ás novas máquinas non parecen procesos dirixidos a mellorar as disciplinas creativas e o deseño, senón a beneficiar as grandes compañías multinacionais que nos venderán millóns de paquetes de software para pintar como van Gogh ou escribir como García Márquez, con pulsar só un botón.

Defendamos a nosa profesión de deseñadores, mostrando a súa importancia, a través do noso propio traballo e fortalezamos o funcionamento das nosas escolas e universidades.

Sigamos situando o ser humano no centro e como protagonista do proceso de creación. Non nos distraiamos demasiado cos cantos das sereas cibernéticas. Iso si, saquémoslles o máximo proveito ás máquinas para desenvolver e completar os nosos proxectos.

* BOCETO Y PORTADA DE “LA ESCUELA DE LA CARNE” DE MISHIMA. ALIANZA EDITORIAL. EL LIBRO DE BOLSILLO

* BOCETOS DE “EL HALCÓN MALTÉS” DE HAMMET. ALIANZA EDITORIAL. EL LIBRO DE BOLSILLO

SÁMARA

ESTER NÚÑEZ PAZOS

ARTISTIC CABINETMAKING 06

Material(s): Ash wood

Technique(s): Wood bending

Light and delicate as a samara (a flattened, winged ash seed), it is a functional oval-shaped tray with a central handle.

Its usefulness is versatile, allowing us to serve, carry and present. It was chosen for its light tones with grains of different shades and for being suitable for the bending technique.

Two sheets that embrace the base of the tray forming its perimeter were used in its construction. The handle is mobile and can be folded according to its use. When it is unfolded it allows us to move it empty and when folded we use the side incisions to transport it loaded.

Material(s): Chestnut and walnut wood

Technique(s): Turning

Turned in chestnut and walnut wood in the shape of a rocket.

It is designed as a decorative object and can also be used as a vase for Ikebana, the Japanese art of flower arrangements that represent respect for nature. It is conceived as a unique piece, exclusive for design and art lovers, providing warmth, sobriety, and elegance.

Material(s): Solid oak wood

Technique(s): Mortise-and-tenon assemblies and block system.

Measurements: 56,5 x 50 x 64,2 cm

One of the activities that we spend most of our time on is sitting. This seat is inspired by the shapes of classical architecture.

SILA invites us to farniente, to contemplation. Its design seeks comfort and convenience. It is an easy chair, its enveloping backrest traces a semicircular arch, adding warmth ad serving as an armrest at the same time. The wood is the main feature of the craftsmanship of each piece, chosen for its visual texture of changing grains and shades.

The slightly inclined seat favours ergonomics. All this is supported by a structure made up of three pilaster legs, two straight fronts and its voluminous and inclined base gives stability and solidity to the whole.

It is a timeless chair built to last over time.

Material(s): Walnut and ash

Technique(s): Turning

To glimpse a light, when you are lost at sea, must be a very comforting feeling. A lighthouse (faro in Spanish) is a light that helps to guide you through the sea, but it is also a person who guides us at some point in our lives. We can all serve as a lighthouse to someone and, at the same time, we all have someone we consider our guide.

Pharo is a table lamp that provides us with ambient, intimate, and soft light. Placed at the entrance of the house, it welcomes us with a warm welcome lighting.

The turning technique gave shape to Pharo. By block turning the lower part and then polishing it with high-grit sandpaper, we obtain this smooth and fine finish.

The upper part was turned independently, in national walnut, adapting to the lampshade.

The characteristic bicolour stripes, which we see on the lighthouses of our coastlines, were achieved by combining walnut for the dark shade and ash for the lighter one. This contrast and a water matt finish show us the real warmth of the wood.

This Pharo will serve us as a guide in the dark nights when we cannot see our coast...

Material(s): American walnut, chestnut, sapele, cherry and maple

Technique(s): Turning

Stratvm was created under the premise of bringing nature into our home. Inspired by the process of stratification, Stratvm is a decorative vase that reminds us of this natural process, a gradual accumulation of different materials over time, resulting in a structure that reveals a rich palette of colours and textures.

In our case, instead of layers of rocks, we carefully selected woods, such as American walnut, chestnut, sapele, cherry and maple, cut and assembled in different sizes and angles, to be turned into a series of enveloping shapes and textures.

This is a very delicate process as it involves working with woods of different densities and hardnesses. The interaction of the wood’s tones and grains creates an intriguing play of colours and shapes, evoking the complexity of organic processes.

such as salad bowls, cutting boards, etc. These utensils are characterised by their blunt appearance.

Material(s): Oak

Technique(s): Carving

Cacto is a bowl made of solid oak wood. It is star-shaped and consists of protrusions that simulate the parts of the cactus. Carving techniques were used to make it; the hole was carved with a gouge, leaving the texture of the tool, while the outer part was sawn both manually and by machine. Subsequently, the external parts were shaped with a chisel and the edges were rounded with sandpaper.

The idea was to make a bowl that represented the cross section of a cactus. We were looking for robustness and consistency, so the oak wood gave us these characteristics and a unique grain. The inspiration came from nature and its forms. It is based on the South American echinopsis subdenudata cactus, rounded and small in shape, with large flowers. It is made for personal culinary use as a mortar. The making of the pestle would continue the collection by creating other cooking utensils

La leyenda del señor de las bestias is a fantasy picture book proposal. The chapters of the novel are preceded by a prologue in the form of a comic and accompanied by illustrations inside.

The story follows Kaleris, a young boy, son of the Sun and a shepherdess, who dreams of becoming a great sorcerer. In this first part, Kaleris leaves his home and meets his mentor, Marga, a witch who lives in the capital of the Kingdom of Afkäal.

The path of our protagonist will take him to the Queen herself, he will face demons, wizards, allies, betrayals... And, finally, it will turn him into the Lord of the Beasts, as that is his legend.

Only the first half of Volume I has been included in this integrated project. The project includes the cover, the flyleaves, a map, twenty comic pages and eight written chapters with their corresponding illustrations. There was also a large part of planning, design of characters and props, and general sketching. All the content was done digitally, with the Procreate application.

No podemos escapar de Edekia is a Frankenstein project that seeks to combine the written part of a novel, the explanations of an informative text and the illustrations of a concept art work. It is a unique piece of work that plays with the concept of worldbuilding in an unusual way.

It proposes an imaginary world based on the idea of what would happen if the medieval fantasy stories that we were told from ancient times existed and evolved until they had their own Industrial Revolution. Orcs,

goblins, fauns, centaurs, fairies, and elves living together, but dancing around the concept of what they would be like if the environment they inhabited was hostile, classist and speciesist. Where there would be a strong dictatorial system in which the fairies and the high-class elves rule over the rest, with great social gaps, racial conflicts and the prohibition to leave the whole territory, to escape from Edekia.

The project explains what Edekia is and how this region went from being a prosperous territory to what it is today. It explores the creation of the world, the division of its territories and the people that inhabit them, breaking down the races and talking about the characteristics of each of them. Four main characters, each one located in one of the four areas of the region, help us understand how the different parts of the territory work: “Nordamio” (the village); “Itirdo” (the city); “Álfaer” (the floating islands) and “As Aforas” (the dangerous forest full of monsters). In the end, it is all a metaphor for the world we live in, because everyone has their own reasons to run away, to run without turning back and look for a better life where happiness is not such a difficult thing to find. But it doesn’t matter how hard they fight, because “We cannot escape from Edekia”.

The project is divided into two parts. The first part begins with an introduction, a first view of the map of Edekia, the explanatory pages of each of the races, the social and political context of the whole region and the important inventions such as the train and household appliances. The second part deals with each of the four areas, maintaining the same structure: first an illustration of the landscape, then a detailed map of the area, a narrative text from the point of view of the protagonist of the region and then several pages of character design of the population. With a total length of 46 pages and being entirely illustrated in Procreate and laid out in InDesign, No podemos escapar de Edekia ends up being a project that leaves room for imagination and the continuation of its story.

Before starting the project, I had no idea what story to develop or what subject to approach. The only thing I knew for sure was that I wanted to make a comic of a few pages to present it to a publishing house. That’s why the story took many turns from the beginning. My references in comics and anime, such as Ben 10, Urban Animal and others led the way to what Bee Control is today.

I had never made a comic before, so every process was new to me, and I came up against many obstacles related to technique and productivity. That’s one of the reasons why I decided to do it digitally, as it gives me a margin of error and a speed that the traditional one doesn’t give. I managed to finish it and I keep this valuable experience that will help me in my next projects. ....

Bee Control tells the story of an irresponsible boy who, after being stung by a bee, ends up acquiring skills related to it. Not only that, but as time goes by, he discovers that he is not the only one and that he is part of something bigger.

Aranalen is a digital artbook in the form of a catalogue or encyclopaedia of the different creatures, races and cultures that inhabit the land known as Aranalen. Thus, illustration and text converge in this project to show us both the history of the continent and that of its main characters, as well as countless curiosities about its people.

The rise of Aranalen goes back centuries, specifically to the dark day when an unusual girl named Sorta arrived in the territory to stay. Using her immense power, the stranger would resurrect the dying substrate and, with the help of Odola —her brother also born of her miracles— would create six races that would inhabit her new paradise and fill it with life. Over time, the siblings, now turned into Guardians of the East and the West, experienced internal tensions that would end with the fatal death of both of them. Without their creators, the six villages were forced to manage themselves, with support from the last gift granted by Sorta before she died: the Animal Spirits, magical protective entities in the hands of only certain individuals with pure intentions, the “enlightened”. Therefore, these chosen ones, because they treasured Sorta’s power, became the leaders of their races.

In Aranalen I include more than sixty pages that could be grouped in two different sections: one dedicated to the precedents of the territory and the other more focused on its present. Made using the Autodesk SketchBook and Photoshop applications, we can find a map, postcard

illustrations of the great capitals of Aranalen, analytical pages of the most prototypical individuals of each race, others of the enlightened and their Animal Spirits, others of props or objects, an extra section of secondary characters and the presentation of a race of enigmatic origin. This work gathers the best of my style and my most adored interests, combining fantasy, fashion, drama, exaggeration, and a certain bizarre touch that I develop from time to time.

This is an open project and susceptible to extension, capable of being part of any field due to its nature as a compilation encyclopaedia of information. As a result, the different plots developed in Aranalen could be adapted to be used in a novel, a comic, a series, a film, etc., although it should be noted that my initial intention was always to focus on the design of characters, scenarios, and props for videogames.

ideas and intentions of the person I am today. Finding the courage to remove my hands from my ears, as I never did as a child, was the beginning of a beautiful dialogue. Finding the strength to grasp a new present.

Photographs cannot simply be read with the eyes. I have realised this now with this project.

Gli occhi prima di mia madre is the reinterpretation of a story. The story of a family and also of a house that has been transformed to create a new and larger space to live in. A daily life story from the eyes of a boy who is now a man.

Sort and classify the family archive. An investigation amid an avalanche of colourful albums. Ever since I was a child, I thought the world was limited to my neighbourhood. The trees in the neighbourhood helped me find the limits of this small world. I remembered this when I started selecting photographs by location. Picture after picture, I found memories, thoughts and paths I thought I had forgotten. The characters in this story are my family. A scruffy, slovenly, untidy family that could hide behind the story of any one of us. The photographic compositions attempt to create a forced and long-desired dialogue between those who form it. Another family album of upheavals, recoveries, turmoil and loss has emerged through these new images. A large number of photographs allowed me to create different compositions, but I suddenly realised that this seemingly infinite archive actually had an end. My mother’s present embraces my present with the

Galicia stands out for being an ideal geographical and cultural environment for the development of primary sectors. It has a livestock sector that represents approximately 20% of the regional employment, and more than 15% of the total of primary sectors in Spain, with cattle breeding being the most important activity. Since the entry of Spain into the EU in 1985, the sector has experienced a decline due to inefficient and ineffective regional and state policies, reducing the population and usable agricultural land to half in less than a decade.

Extensive farming, focused on adaptation to the environment and sustainability, was a fundamental part of the regional culture. Today, it is on its way to extinction, representing the loss of a sustainable way of life, its own economy, and millenary traditions. Rural areas are becoming depopulated, with more than 3,500 abandoned villages.

P.E.L. travels through inland Galicia, in an attempt to show how the Galician rural population bears the burden of a sector in decline, in order to preserve its economy, history and tradition, and where its hasty cessation exemplifies the fragility of an increasingly neglected and depopulated environment.

The effects of these phenomena are already present in our society as a whole, in its economy and its relationship with nature, determining our long-term future.

CRIATURAS ONÍRICAS

I have always been attracted to art and its many forms of expression, so in this project I intend to open a gap in reality, a fissure that allows us to

GLI OCCHI PRIMA DI MIA MADRE

P.E.L. (POR ESTES LODOS)

drag oneiric, impossible, irreal creatures from the world of fantasy. My goal is to immortalise that moment to make sure that the fleeting life of these characters is recorded in the echoes of time.

Project in collaboration with Diego Calvo Barros (DCB SFX), creator and expert in cinematographic make-up, author of the prostheses used in this project.

LA

“One golden leaf falling is enough to disturb my heart” - verse by Tru Vu, dedicated to Thich Nhat Hanh, taken from the book Inside the now by Thich Nhat Hanh.

La hoja que parte is born from the need to express people’s vulnerability. The project revolves around the relationship maintained with the immediate space, my village of Allariz, and the person closest to me in my day-to-day life: Selene.

DESARRAIGO

44

For years now, my family has not been going up to the village every weekend. They don’t celebrate birthdays or festivities. They don’t spend time there anymore.

I spent part of my childhood in the village, running and playing. I used to think it was full of life as a child, but the truth was that it was taking its last breath. My village is not an isolated case; the Galician countryside has been suffering depopulation and abandonment systematically for decades.

Every day it becomes more difficult to live in.

This project moves between analogical and digital, past and present, artistic and documentary. A project of a comparative family archive that speaks of the passage of time on the places we inhabit, now converted into memories.

Faced with the rootlessness that is taking place, it is worth reflecting: we have to tell the stories of those of us who live or used to live there, so as not to disappear.

SOLARIGRAPHS

46

We punctured a soda can with a pin, put photographic paper in it and let the sun register its passage for months. From September to December the school was surrounded by small cameras recording days and days of rain and winter weather as we approached the solstice. We scanned and printed the results and buildings, trees and ghosts, water, dust, scratches, and the passing of time appeared on the photographic paper.

EL LIBRO ROJO DE CORNELIUS

Finally, all of Cornelius in a coffee table edition! A visual anthology with more than 500 full-colour pages, with the best comics, jokes, laughs and unpublished material.

Co-published by Apa Apa Cómics, Blackie Books and the Cornelius Comics Club, The Red Book of Cornelius is the result of bringing together the graphic work of Marc Torices around Cornelius and immersing ourselves in his aesthetics. Cornelius is an eternal loser, deserving of pity, but who ends up proving to be a wimp. We find echoes of Chris Ware, Schulz, Winsor McCay, Nick Drnaso, Olivier Schrauwen, Matt Furie, Bruguera, TBO, Roberto Bolaño and the most current underground comic scene.

The project includes a risograph-printed promotional calendar, as well as a screen-printed booklet and packaging.

No one should miss this exclusive edition of 100 copies that comes between the first and second edition of La Alegre Vida del Triste Perro Cornelius (Apa Apa Cómics, 2023). One of the most awaited books of the last years and it will be published soon by Actes Sud and Drawn & Quarterly.

CHORIMA ESTELAOTEROMIGUÉNS

Chorima is a group that offers activities such as dance and traditional Galician music. These associations are fundamental as they are the main elements of cultural identity representation. For this reason, it is essential that they have a renewed image that accompanies them so that they don’t become outdated.

With this project we want to help in the promotion and understanding of Chorima. A series of visual projects were created, such as a compilation book of popular songs of the village, a new graphic identity, promotional posters, an informative leaflet, and different publications to promote the group on social media.

The design of these applications is inspired by the nature of the village where the group comes from and by the traditional Galician clothes. Manual techniques were used, such as printmaking on acetate stencils and the use of the logo by creating patterns with the same technique.

MI PRIMER LIBRO DE DISEÑO

Mi primer libro de diseño is an editorial project that aims to bring the world of design closer to children, as the approach to design at an early age can stimulate creativity and innovative thinking.

There are art books dedicated to painting for this public, but regarding design we have to acquire them in other languages. That is why, with this volume, the publishing house Blackie Books is looking to expand its offer for children with the new Patitas collection, designed for a young audience that still can’t read and needs help.

The project consists of a cardboard book with illustrations of different design pieces accompanied by a brief text, from furniture by Eileen Gray to lamps by Isidro Ferrer. My first design book creates a fun and accessible read for children of all ages accompanied by their parents who will enjoy sharing their passion for design with the little ones.

The book is presented in a packaging that includes a poster with stickers, wooden toys of the characters and a blanket. This project goes beyond cognitive design and linear reading to focus on physical experiences.

FICA is a collection of EcoPrint pieces for brides, designed Claudia Figueira, a fashion designer from Noia.

Each print is treated with the finest native wild plants typical of the region of Noia-Muros.

My role as designer is to create a corporate brand that identifies the campaign and claims the return of craftsmanship in design, creating the labels of the pieces. These pieces were created with handmade paper and previously mixed with Galician wild flowers, aiming to match the style and tone of the pieces of the designer’s garments.

The result is a harmonious integration with the campaign collection, where the authenticity, sustainability and natural beauty that characterise both initiatives are reflected.

LIBRERÍA RECUNCHOS-CAFÉ

58

This project proposes the renovation of these premises to adapt them to public use as a bookshop-cafeteria with the incorporation of a reading and resting area.

This space would be intended for people who would like to enjoy reading or working on their computers in a quiet and welcoming atmosphere, which would provide an escape from everyday life.

Functionally, the chosen premises should have an organigram consisting of a bookshop area with its customer service area, a reading/resting area, a cafeteria and bar service for the public, an area for potential talks, reading clubs..., accessible toilets for users and private areas reserved for staff which will be toilets and storerooms (one for books and another for food and cafeteria utensils).

The general design of the premises focuses on finding a space where it is easy to move around, where the furniture itself is what guides you. For this, we will play with shapes, heights, and materials.

For this place we chose the name “Librería Recunchos-Café”. This Galician word recunchos means: a small place, generally at an angle or in a slightly separate place within a room, which is exactly what we are looking for with our design, to create small nooks within a large space.

Renovation with memory, that is the motive of this project. To give a new life to a building that lost its life a long time ago.

To revive this building, an old canning factory, but using its current state of ruin to help us remember how it was treated until now.

With a different use and interpretation to what it had in the past, but without forgetting the past through small hints.

To create a space that suits and takes advantage of the geographical situation in which it is located. At the same time, this project tries to introduce paddle tennis in Cangas, an elegant, simple, and fun sport currently lacking any space to enjoy it.

The execution of this idea will be carried out through a “glass box” that will rise between the existing walls, creating a new building that emerges from the interior of the ruins. A tempered laminated glass roof will be installed to allow the passage of light, but in a controlled manner. On the south façade a glass window will be integrated to allow a view of the Vigo estuary, as well as giving a view of the paddle tennis court from the outside.

The interior of the building is arranged on the basis of the paddle tennis court, which needs to be placed perpendicular to the north/south orientation, in order to avoid dazzling the players. Spaces are organised in “cubes” with curved corners, emulating tin cans.

The concept of the project is a “chocolate box” in which we find different varieties of the same product in terms of shape, colour, and flavour, but all of them are arranged in the same container. Each piece can have its own predefined place based on its shape or it can also be bounded by the limits of the packaging.

It will be this concept of a “chocolate box” what organises this idea. Formally, the place is a cube that seeks to break the symmetry thanks to two perpendicular lines that delimit and structure the space, arranging the distribution of the functional programme.

The distribution of the exhibition space, the cash desk and tasting area, as well as the private area for workers, where the toilet is located, are structured based on these two perpendicular lines.

The colour palette used favours neutral tones in relation to the existing ashlar stonework and the presence of beech and walnut wood, which provide warmth in contrast to the cold, earth-coloured cement flooring. The selection and use of materials define the areas that make up the ensemble, being differentiating or unifying elements.

ARS

This project proposes the intervention in a commercial office located in the historic district of Vigo, in the cultural and economic centre of the city. The interior of the premises would house a chocolate shop selling national and international products.

ARS is a space to create, share and enjoy customised jewellery. It was created to become a place where clients can see the process of creating the jewellery and be part of it if they wish, a place where the art of learning can be combined with practice, as the origin of its name indicates. A separation is formed by 3 columns that are in charge of dividing the shop and exhibition area from the working area where the coworking is located. It was decided to surround them with a golden “metallic thread”. This brass thread that surrounds a piece of jewellery appears as a decorative and dividing element, giving character and personality to the space.

With this division we get a space directed only to the public formed by jewellery display and testing area away from the circulation of the rest of the shop. Finally, in this part we will also find a section exclusive for exhibition, where the creations of the coworking users will be temporarily exhibited, to show their art to the public.

On the other side of the “golden thread” we find the working, coworking and workshop area, where, in addition to designing and making their own work, users who wish to can adapt the space and, eventually, use it to give workshops to the public.

CREA 2023

XOSÉ MANOEL GONZÁLEZ RIBEIRA ARTICLES

The EASD Antonio Faílde held its third CREA Conference.

68

This event has been held every two years for the last six years and aims to make the activities and educational offer of the EASD visible in its social, cultural, and productive environment, offering interesting lectures by prestigious professionals in applied arts and design, as well as showcasing the projects of its graduates.

The events of the conference were held on April 24, 25 and 26 in the two usual locations: The Marcos Valcárcel Cultural Centre of the Deputation of Ourense, in the centre of the city, and the EASD’s own seat in the neighbourhood of Cuña-Mariñamansa.

This year we welcomed some of the most important figures in the fields of applied arts and design to the Marcos Valcárcel Cultural Centre. On Monday, the 24th of April, we had Fernando Vicente (Madrid 1963), painter, illustrator, designer and winner of several Awards of Excellence from the Society for News Design. On Tuesday, the 25th of April, it was Francisco Fra’s turn (San Cibrao - Mariña lucense, 1965), fifth generation of wooden ship carpenters and Francesc Rifé (Sant Sadurní, 1969), interior designer and winner of the FAD, ContractWorld and ASCER awards. On Wednesday, the 26th, the graphic designer Manuel Estrada (Madrid 1953), winner of the National Design Award, and the filmmaker Jaime Rosales (Barcelona 1970), winner of the Goya, Cannes, and San Sebastián awards, respectively, discussed various aspects of graphic design and photography in cinema. Other events held at this venue were: on the 24th, the presentation of the Antonio Faílde EASD yearbook and the award ceremony of the Galician language promotion awards to students’ final projects, and on the 25th, an interesting talk by Francesc Rifé with the chefs of the Nova restaurant, Daniel Guzmán and Julio Sotomayor, on the design of spaces in the restaurant business.

The rest of the activities took place at the Antonio Faílde EASD centre: on Monday the 24th of April, the inauguration of the exhibition Peles de 7”, an interesting project that combined illustration, tattooing and vinyl collecting, followed by a lecture on tattooing and underground culture by David Diz and Simón Seoane, former students of the school.

On Tuesday, the 25th of April, Jennifer Novoa and the OllO Collective,

photography graduates, presented their current research and projects, and on Wednesday, the 26th, Isabel Neira, a renowned professional in wood craftsmanship, gave a lecture.

The Antonio Faílde EASD invited all citizens to attend these events to get to know first-hand the current situation of professional practices full of creativity and technique, which are very necessary and in demand by society and the productive sphere. We are dedicated to this training, with the intention of contributing to the social and economic progress of our city and the country. This is our raison d’être.

Peles de 7” is a group project that was part of the activities programme that celebrated the 10th anniversary of Secret Bridge Tattoo owned by David Diz, a tattoo artist from Ourense.

The project aims to unite the two pillars on which Secret Bridge has been based since its opening: music and tattooing. The studio participates as a label producing records, supporting new bands, selling records of friends’ bands, and organising concerts and DJ sets on vinyl. The studio is always very active in the underground music scene in Galicia.

For this reason, he made an invitation to participate in this project, by illustrating 7” vinyl cardboard sleeves with free technique, to all the tattoo artists who worked as guest artists in the studio or somehow crossed David’s path in one of his trips in which, besides tattooing, he looks for and buys new 7” vinyl records for his personal collection.

In addition to the exhibition, the aim of the project is to publish a book compiling the illustrations of over 100 guest tattoo artists made on the sleeves that cover some of the vinyl records in David’s collection, creating a very special playlist.

ONDE QUEDAN AS MULLERES NA HISTORIA DA FOTOGRAFÍA GALEGA?

JENNIFER NOVOA DOMÍNGUEZ ARTICLES

“The fault lies not in the stars, our hormones, our menstrual cycles, or our empty internal spaces, but in our institutions and our education

-education understood to include everything that happens to us from the moment we enter this world of meaningful symbols, signs, and signals-”

Why Have There Been No Great Women Artists?, Linda Nochlin.

We are currently witnessing a large number of research projects that focus on the social inequality that exists between men and women, as well as other disadvantaged groups, in the artistic sphere. These researchers, including myself in this group, collect the ideas associated with feminist theories applied to the world of art history that authors such as Linda Nochlin, among others, already projected in the 1970s. The question “Why have there been no great women artists?” implied a change of paradigm within art historiography, betting on a new way of consuming and understanding past, contemporary, and future art. With this question, Nochlin stood for dynamiting the firmly established structures, consolidated throughout history, and rewriting it in order to establish a more objective, fair and inclusive discourse.

When we talk about the 70s, our mind goes back to the past, travels back in time. A short, small journey... It seems that we can feel those years with the opening and closing of our eyes. Perhaps, this is determined by the presence that the sociological context experienced in those years has in the present day. Although the journey seems a short one, it has been almost fifty years since Linda Nochlin asked her famous question. Enough time to reformulate discourses, dynamite structures and create proposals that focus on artistic production made by women. In the course of these years, haven’t there been any proposals where female artists’ work has been taken into account? Yes, but I doubt if they are enough and if they really changed anything (in the same way that I doubt if this text will have the capacity to change the paradigm). Women should not be “invited” to be part of a state museum collection. Women, and in the same way other groups, should have a presence in history and in the current artistic scene for the sake of justice, equality, not to cover an annual gender quota.

When analysing the question that gives title to this small essay (Where are women in the history of Galician photography?) new questions pop up in my mind: Is there a history of Galician photography? If not, can we reconstruct, in Nochlin’s words dynamite, a discourse that does not exist? How should I, being part of feminist art history, approach this question? This is not an easy task. After several years of research, I would dare to say that, as I said in the first question, there is no history of Galician photography. There are many versions, but there is not one that unifies at a general level all the historiography of this discipline in our territory.

In this sense, it would not be a question of dynamiting a structure but of analysing where women were left within these already written stories. Why wasn’t their work taken into account? The answer “they didn’t take photographs” was left for times gone by. For now, we will continue searching for new ideas that will try, albeit in a lesser way, to encourage a change in our territory.

COMO NACEN OS PRODUTOS?

ISABEL

I am a wood turner and one of the questions I am most often asked is not related to technical questions about woodturning, but what was the origin of this or that piece.

The orders come to the workshop in very different ways:

· Restoration of old pieces.

· To provide a solution to a need (our own, the company’s, the client’s...).

· New use of an old technique or wood.

· Inspiration.

In the case of restorations, my role as a turner is simply to reproduce, as faithfully as possible, the piece in question. In most cases it is a question of finials, legs, ornaments, tool handles, whose shapes serve as a guide to make new pieces adapted to the times.

The nutcracker is an example of a piece designed to solve a need. I needed a device for cracking walnuts and hazelnuts, but I was not convinced by what I could find on the market. That is how I developed NOCES (walnuts). Applying the basic principles of woodturning, wood threading and my design skills, I came up with a simple and ergonomic piece.

In 2018, Tate Edit, the home and decor shop at Tate Modern in London, chose NOCES as an example of a functional object with a contemporary design.

Examples of new uses were the reusable elderberry straws.

In 2020, single-use plastic straws were (and still are) a major environmental problem. The confinement made us aware of the importance of a healthy, clean, and pleasant environment to live in.

After working on several proposals to replace plastic straws with more sustainable ones, we found the solution: elderberry wood.

Elderberry is part of Galician popular culture. Until not so long ago it was an almost indispensable shrub in homes for its culinary and

medicinal uses. It is abundant in the environment and has a large annual regeneration, ideal for our purpose.

One of the main characteristics of elderberry branches is their fragile centre which is easy to trim. Taking advantage of this unique characteristic of the elderberry, when pruning, we collect the branches with the right thickness and begin the process of making the straws: cutting, trimming, peeling, sanding, and sterilisation.

This way, we obtain ecological, reusable, sustainable, unique and 100% Galician straws.

As for inspiration, it can come from anywhere.

One day I heard the word hatillo on the radio. It is a word in disuse and in Galician it is called fato, vurullo or atado. It refers to the cloth (generally made from old shirts) used to carry snacks during the long days of work in the countryside.

At that time, I was thinking about new designs for soap dishes (one of them in the shape of a giant button) and I started to think about the possibility of making “something” with cloth.

The world of sewing is not alien to me since our mother was a seamstress for more than 30 years and my childhood was spent under a table, which I thought was huge, where she cut out all the parts of dresses, skirts, coats, etc.

Given that the textile industry is one of the most polluting industries, second only to petrochemicals, the fabric chosen for this new project had to be as environmentally friendly as possible.

With the atado in mind, I thought of a piece that could be used for picnics: Reused cloth, tablecloth for picnics, cloth knotted in a cross, cloth for the homeless....

And that’s how the picnic tablecloth bags Esquío, Cuco and Xoaniña were made.

Beautiful picnic tablecloths convertible into practical carrying bags perfect for carrying food and utensils (dishes and bowls made of turned wood, of course!).

To identify in a simple way the ends where the bag is formed, I put some turned buttons in magnolia grandiflora wood that act as handles.

Long live convertible pieces!!!!

I never know where inspiration is going to be in my work but being always awake, open to the environment and to the knowledge of new techniques and disciplines helps me solve the challenges of my work on a daily basis.

I have been professionally involved in design for many years. A profession that hardly existed when I was wondering about my future after finishing high school. At that time, this profession had no formal education in our country. Only a few subjects were taught in a very superficial way in art schools’ programmes or could be studied in some private institution, in a few Spanish cities, which my family could certainly not afford.

After a path too long to summarise in this text, and by no means easy, I became a self-taught designer.

I did a lot of different jobs before I discovered design. Jobs from which I have always learnt things, some of them very useful, although I didn’t know it at the time.

I worked on the bottom rung of a magazine layout for a while. It was here that I began to understand how important typography is and how little even those who work with this tool, essential to our culture in every way, know about it.

I never stopped drawing and this skill brought me some small commissions for newspaper collaborations and even sporadic illustrations in some publishing houses. Soon I made some posters for cinema. I started collaborating with some advertising agencies and I was one of the founders of a graphic group that we called “Sidecar” because we worked as an auxiliary vehicle for advertising agencies and for some companies.

I then discovered design. Moving forward in the mist of my limited previous training and my incipient professional experience, I discovered the problem between having the questions and not knowing where the answers are. This is the big difference with the generally reverse path provided by the usual teaching, where we are given the answers when we don’t know, and we have never asked the questions.

But I discovered what for me became the most exciting thing about design and what still remains the main stimulus of our profession. Unlike artists, who generally work without a commission, and who shoot the arrow from their bow at will and then draw the bull’s-eye where the arrow has landed, designers work to solve problems posed to us by others. “We need a design to make a publication of our university that is not expensive to produce and that will attract professors and students”, “we have just created a small company and we need a logo

that differentiates us from others”, “we cannot place these books we are publishing in bookshops without attractive covers”, etc.

I soon realised that as designers we had a more difficult job to do. Striking our arrow in the centre of a bull’s-eye, usually drawn by others who need our solutions.

I have worked and learnt a lot during these years. Getting to the bottom of problems to find solutions. Reading books on design, observing, and learning from a distance through the work of other designers. I have also learnt by teaching, reflecting on my own experience in order to pass it on to younger designers.

I have taught for years at the Istituto Europeo di Design, when it opened its first centre in Spain, in Madrid. I supervised the end-of-studies theses in Graphic Design for several years, I was a member of its scientific committee, and I directed a Master’s in Editorial Design degree for eight years.

I have given design workshops at the Menéndez Pelayo International University, in its summer courses, for 10 years and I have taught workshops in different universities around the world, usually short and making them compatible with my work as a designer.

I am currently an honorary professor at the Faculty of Fine Arts at the Complutense University of Madrid, and I teach some classes in its doctoral course. At the same time, I continue to give lectures or talks at universities and schools like yours whenever I can.

I have learnt that it is indispensable to link the activity and experience of design professionals with teaching, and I am convinced that the learning process must be linked, much more closely than it is in Spain, with practical activity. We must involve companies and design studios with schools and universities in a common task, in which the essential role belongs to the teachers. I believe this is everyone’s responsibility and something that should transform professions and society.

I also believe that the heart of education, at all levels, must be wellresourced public education that is constantly evolving and changing as technology, professional demands, society, and knowledge evolve.

Private education can play a very useful role, due to its more flexible and dynamic character, but as the teachings of the Nordic countries of Europe (specially Finland and Sweden) show, public education is the best guarantee that social knowledge is accessible to all social sectors and to all young people, regardless of their economic level.

At this point, it is appropriate to point out the validity of art schools such as yours. We live in a time marked by a tendency to underestimate and even lose the manual skills that have always been associated with

creative work and graphic design. We are surrounded by machines and software that sometimes limit the possibilities that creative work can offer. And all of this is taking place against a backdrop of discussions about artificial intelligence and the possibility that new tools will make designers’ work unnecessary.

I believe that this is not going to happen, and we must not allow this mirage to be created, because if anyone would be interested in it, it would be the big companies that manage the production of machines and Big Data.

We must use technology as another instrument, but without forgetting drawing as a tool, and we must learn to handle photography and video professionally. Above all, we must make the most of our capacity, which begins in the processes of reflection and thought, reading, thinking, writing, and sketching. Leaving screens and machines for internet research, and as effective tools for finishing touches and final artwork.

Milton Glaser used to say, when asked about computers, that they are to design what microwaves are to cooking. We all use them, but the work of a good cook is done with raw material: cutting, mixing, seasoning, cooking, or heating directly over the fire, tasting the food at every step and taking care, with his own hands, of the presentation of the dishes.

Artificial intelligence can and should be useful in processes linked to complex organisation with large amounts of data, applicable to many disciplines (medicine, the construction of bridges and public works, simultaneous multi-translation of texts, etc.). However, replacing human creativity and artistic ability by copying the paintings of artists of the past, the voices of deceased singers or the texts of journalists and writers, even living ones, to teach new machines does not seem like a process aimed at improving creative disciplines and design, but at benefiting large multinational companies that will sell us millions of software packages to paint like van Gogh or write like García Márquez, at the push of a button.

Let’s defend our profession of designers, showing its importance through our own work and let’s strengthen the functioning of our schools and universities.

Let’s continue to place the human being at the centre and as the main actor of the creative process. Let’s not be too distracted by the songs of cyber-sirens. However, let’s make the most of the machines to develop and complete our projects.