DUIC Krant NR 224 - 17 mei

HET ZWEMSEIZOEN IS WEER GEOPEND VOOR ZWEMMEN IN NATUURWATER

Goed nieuws voor wie graag in natuurwater zwemt. Op 1 mei is het zwemseizoen namelijk weer geopend. In de provincie Utrecht zijn er 27 of ciële zwemlocaties in de natuur. Op die locaties worden tussen 1 mei en 1 oktober regelmatig onderzoeken uitgevoerd naar veiligheid en hygiëne. Zo weet je of je daar veilig zwemt.

De Waterschappen en Rijkswaterstaat nemen regelmatig ‘monsters’ van het water op de of ciële zwemlocaties. Als

“Zwemmen in natuurwater is altijd op eigen risico. Maar zwemmen in onof ciële zwemwateren brengt duidelijk meer

Zwemmen in natuurwater is altijd op eigen risico

er overschrijdingen worden gemeten, krijgt de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) deze informatie. De RUD informeert het publiek op informatieborden bij de zwemlocaties en op zwemwater.nl

Prachtige wandelingen

risico’s met zich mee”, zegt toezichthouder zwemwater Francis Langenberg (RUD). “In principe mag je overal zwemmen, zolang nergens een bord staat dat het verboden is. We raden dit echter sterk af, omdat de waterkwa-

Oude Hollandse

Waterlinie

Er is een nieuwe wandelgids uitgebracht met mooie historische wandelingen langs de Oude Hollandse Waterlinie. Het boekje is uitgebracht door de Stichting Oude Hollandse Waterlinie (SOHW). De provincie Utrecht subsidieert de Stichting.

Wandelaars kunnen in elf etappes door het gebied van de Oude Hollandse Waterlinie lopen. Van Slot Loevestein tot aan het Muiderslot en dwars door het fraaie Groene Hart. In de gids worden leuke weetjes

verteld over het buitengebied en de vestingsteden. De wandelaar krijgt op deze manier meer informatie over de - vaak spannende - geschiedenis van de waterlinie.

Het boekje is te verkrijgen via oudehollandsewaterlinie.nl/ wandelgids

liteit, veiligheid en hygiëne van die zwemlocaties niet gemeten worden. Er kunnen bijvoorbeeld poepbacteriën aanwezig zijn of blauwalg. Ook kunnen er soms gevaarlijke voorwerpen op de bodem liggen”. Als de veiligheid van zwemmers echt in gevaar komt dan geldt er een zwemverbod, zoals bijvoorbeeld in de Nedereindse plas in Utrecht.

De provincie Utrecht zet zich in voor meer of ciële zwemplekken in de regio. Namens de provincie inventariseert de RUD waar een groot aantal mensen zal willen zwemmen. Ook wordt naar nieuwe locaties gekeken waar

gebieden opnieuw worden ingericht. Een voorbeeld hiervan is het dijksversterkingsproject Salmsteke in de gemeente Lopik. Eind 2023 komt hier een nieuw recreatiegebied mét zwemplas.

In de toekomst zal het wel moeilijker worden om nieuwe ofciële zwemlocaties te vinden. Dat komt door de steeds warmere zomers en droogte. En door de stijging van het aantal ziekmakende bacteriën in het water.

Op zoek naar veilige of ciële zwemlocaties bij jou in de buurt? Kijk op zwemwater.nl

Verkiezingen leden Eerste Kamer

Provinciale Staten stemmen op dinsdag 30 mei voor de leden van de Eerste Kamer. Kiezers hoeven hiervoor niet zelf naar de stembus. Dit gebeurt een keer in de vier jaar nadat de Provinciale Statenverkiezingen zijn geweest.

Ieder Statenlid krijgt een stembriefje en stemt op een kandidaat naar keuze in een stemhokje in de Statenzaal.

Op 1 juni is, met de uitslag van de andere provincies, de nieuwe samenstelling van de Eerste Kamer bekend.

Wil je dit stemproces in Utrecht volgen? Je kunt vanaf 15.00 uur plaatsnemen in de Statenzaal of meekijken via https://www.stateninformatie. provincie-utrecht.nl/Vergaderingen/Eerste-Kamerverkiezingen/2023/30-mei/15:00”

Vergaderingen Provinciale Staten

Statenvergaderingen kan je volgen op de publieke tribune in het provinciehuis en via stateninformatie.provincie-utrecht.nl

Daar kun je ook de commissievergaderingen terugkijken.

De volgende vergaderingen staan gepland op:

17 mei, 09.00 uur: Statencommissie Ruimte, Groen, Water en Wonen

17 mei, 15.30 uur: Statencommissie Bestuur, Economie en Middelen

30 mei, 15.00 uur: Verkiezingen Eerste Kamer

31 mei, 10.30 uur: Provinciale Staten

14 juni, 09.00 uur: Financiële Audit Commissie

14 juni, 13.00 uur: Statencommissie Milieu en Mobiliteit

14 juni, 19.30 uur: Commissie Omgevingsvisie

Bekijk de actuele tijdstippen en agenda’s van alle openbare bijeenkomsten en vergaderingen op stateninformatie.provincie-utrecht.nl

Werk aan de weg

Hieronder een greep uit de geplande wegwerkzaamheden, onder voorbehoud van onvoorziene (weers)omstandigheden:

N199 Door etsroute Amersfoort-Bunschoten juni - oktober 2023

N210 Benschop, groot onderhoud Ir. F.E.D. Enschedeweg

2-12 juni 2023

N225 Elst-Rhenen, inspectie riolering 15 mei - 9 juni 2023

N233 Veenendaal, bodemonderzoek Rondweg-Oost

22 - 26 mei 2023

N233 Rhenen, groot onderhoud Lijnweg 2-11 juni 2023

N237 Soesterberg, wegwerkzaamheden Amersfoortseweg

8 mei - 29 september 2023

N413 Door etsroute Utrecht-Amersfoort 20 mei - 5 juni 2023

Een interactieve kaart van alle actuele wegwerkzaamheden aan de provinciale wegen vind je op: provincie-utrecht.nl/ wegen. Volg ons twitteraccount @werkaandewegutr Bel voor spoedeisende zaken zoals storingen aan de verkeerslichten, wegversperringen en olie op de weg met het Meldpunt calamiteiten (030) 258 36 00.

Zwemseizoen

Op 1 mei is het zwemseizoen gestart. In de provincie Utrecht zijn 27 of cieel aangewezen zwemwaterlocaties waar je veilig kunt zwemmen. Op deze locaties worden waterkwaliteit en veiligheid gecontroleerd van 1 mei tot 1 oktober. Alle of cieel aangewezen zwemwaterlocaties zijn opgenomen op zwemwater.nl en zijn te herkennen aan een blauw informatiebord van de provincie ter plekke.

Of cielebekendmakingen.nl

Voor of ciële bekendmakingen kun je terecht op of cielebekendmakingen.nl en op mijnoverheid.nl

Jouw dak geschikt voor zonnepanelen of beplanting?

In de provincie Utrecht ligt zo’n 3500 hectare aan onbenutte daken. Al deze lege plekken bieden kansen voor duurzame energie, waterberging en meer biodiversiteit. Groene daken

hebben meerdere voordelen: het zorgt bijvoorbeeld voor verkoeling in de zomer en zonnepanelen op een groen dak wekken meer energie op. Is jouw dak geschikt voor de

aanleg van zonnepanelen of voor beplanting? Bekijk het op de Duurzame Daken Kansenkaart provincie Utrecht! Hier vind je ook informatie over de kosten en eventuele subsidies.

www.provincie-utrecht.nl/duurzamedakenkansenkaart

Een groen dak zorgt voor verkoeling in de zomer. Foto: René Notenbomer

Toezichthouder zwemwater Francis Langenberg (RUD) bij het dijksversterkingsproject Salmsteke. Foto: Rick Huisinga

Het stemhokje stond de vorige keer naast het spreekgestoelte in de Statenzaal.

INHOUD

Nieuws

5 DUIC in beeld

Eeuwenoude steenfabriek ontdekt bij Jaarbeurs

7 Serie over woningbouw

Deel 2 - waarom wonen duur, maar ook goedkoop kan zijn

8 Harddrugs in de openbare ruimte

Gemeente werkt aan verbod op gebruik op straat

9 Transformaties bij de Jaarbeurs

Wat kunnen we de komende tijd verwachten?

Cultuur / Uit

13 Uittips

Elke week de leukste tips

14 Op bezoek bij De Utrechtse Kinderboekwinkel

15 Verdwenen fabrieken

16 Ondernemer uitgelicht Bakkerij FLOUR x Loaf

16 Utrecht volgens...

Wie vijftien jaar niet in de binnenstad van Utrecht zou zijn geweest, zou het centrum grotendeels niet meer herkennen. Alles direct rondom het station is veranderd. De Catharijnebaan is weg, het water is terug in de singel, de winkels in Hoog Catharijne blinken weer en het Vredenburg kreeg Tivoli erbij. Een beperkte opsomming, want er is veel meer gebeurd. Af en toe lijkt het alsof de binnenstad nu grotendeels klaar is. Maar schijn bedriegt. We staan eigenlijk weer aan de vooravond van veel meer ontwikkelingen. De komende jaren gaat er nog enorm veel gebouwd worden, het hele Beurskwartier moet nog uit de grond gestampt worden en het Westplein gaat veranderen in het Lombokplein. Tel daarbij ook nog Wonderwoods, de Galaxy Tower, het Jaarbeurspleingebouw en de Knoop op

en het resultaat over enkele jaren is weer een totaal ander Er komen duizenden woningen in Utrecht en die zijn meer dan welkom met de alsmaar durende woningnood. Vlak bij de grenzen van het Beurskwartier ligt overigens de Nieuwe Defensie met daarachter de rest van de Merwedekanaalzone. Eigenlijk is er straks een bouwput vanaf het Westplein naast station Utrecht Centraal tot aan de Beneluxlaan in Transwijk. Wie verder wil lezen over onder meer Beurskwartier kan dat op pagina 9 doen, meer over woningbouw is te lezen op pagina 7.

Robert Oosterbroek

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

ACHTER DE DOM 2023

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

'The

Colofon

Social Media

Advertenties praten over

rust

U bent altijd welkom voor een open gesprek.

Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht

Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Floor Vervoort, Ilana Noot, Lisette Oorschot en Luuk Beckers ddk.nl

Berna Hofmans Utrecht

DUIC IN BEELD

Nadat eerder deze maand een beeldje werd gevonden onder een voormalige parkeerplaats van de Jaarbeurs in Utrecht, is nu een deel van een complete steenfabriek blootgelegd. Gerben Beeuwkes, archeoloog bij de gemeente Utrecht, zegt dat de fabriek dateert uit begin achttiende eeuw en tot begin twintigste eeuw in werking is geweest. Op een plek, waarschijnlijk een uitbouw van de oven, werden stenen gevonden die groter waren dan de andere en die uit de veertiende of vijftiende

eeuw stammen. “Dat is opmerkelijk”, zegt Beeuwkes, “want die stenen zijn ouder dan de fabriek zelf en waarom zou een steenfabriek bakstenen inkopen? Wij vermoeden dan ook dat deze afkomstig zijn van de stadsmuur die in 1820 is afgebroken. Waarschijnlijk waren deze zogenoemde kloostermoppen toen voor een prikkie te koop.” Momenteel wordt gekeken of de stenen van de voormalige fabriek wederom opnieuw gebruikt kunnen worden in het gebied.

Fotogra e: Bas van Setten

WONINGBOUW IN UTRECHT -DEEL 2

Waarom wonen in Utrecht duur is, maar ook goedkoop kan zijn

Het kopen of huren van een huis in Utrecht is peperduur. In dit artikel zoeken we uit hoe dit komt en wat er aan te doen is. We spreken Peter Boelhouwer, hoogleraar Housing Systems aan de TU Delft over zijn visie op de woningmarkt en brengen in beeld hoe de gemeente wil zorgen voor voldoende betaalbare woningen.

Tekst: Luuk Beckers / Fotogra e: Robert Oosterbroek

De eerste vraag die we ons stellen, is de vraag wat wonen in Utrecht nu eigenlijk kost. In gegevens van de provincie Utrecht vinden we dat de gemiddelde verkoopprijs van een woning in de gemeente Utrecht bijna een half miljoen (495.000 euro) was. Dit is een kleine daling vanaf de top van de markt in het derde kwartaal van 2022 toen een woning ruim 534.000 euro kostte. De prijzen van huurwoningen in de vrije sector worden door de gemeente bijgehouden. Ze doet dit per vierkante meter. De laatste data stammen uit het tweede kwartaal van 2022. De kosten voor het aangaan van een huurcontract in de vrije sector bedroegen toen gemiddeld 20 euro per vierkante meter.

We praten erover met hoogleraar Peter Boelhouwer. Hij nuanceert meteen dat wonen duur is. Veel mensen met een koophuis betalen volgens hem helemaal niet zoveel. Zij hebben hun huis lang geleden gekocht of hun hypotheek opnieuw afgesloten tegen een lage rente. Ook een sociale huurwoning is volgens Boelhouwer niet duur. Mensen met de laagste inkomens kunnen bovendien huurtoeslag krijgen. Gegevens van de gemeente ondersteunen het verhaal van Boelhouwer. De woonlasten per vierkante meter liggen voor sommige woonvormen gemiddeld genomen relatief laag.

Opvallend is dat oudere Utrechters volgens gegevens van de gemeente gemiddeld genomen veel minder betalen dan jongere Utrechters. Jongeren geven relatief een groter percentage van hun inkomen uit aan wonen. Ook in absolute euro’s per vierkante meter is er een duidelijk verschil. Iemand van 65 jaar en ouder betaalt gemiddeld 6,70 euro per vierkante meter voor zijn of haar koopof (sociale) huurwoning. Bij jongeren tot 35 jaar is dit 15,05 euro, blijkt uit cijfers van de gemeente. De gemeente heeft verschillende verklaringen voor het verschil. Bij koop is de oorzaak dat ouderen de woning al langer geleden voor een lagere prijs hebben gekocht of de woning (deels) hebben afbetaald. Bij sociale huur is de verklaring waarschijnlijk dat ouderen gemiddeld genomen een grotere woning bewonen dan starters. Bij een even

'In de loop van de tijd zie je dat mensen met hoge inkomens nog steeds een woning kopen. Mensen met een laag of modaal inkomen lukt het echter niet meer'

hoge huur voor de woning, ligt de prijs per vierkante meter voor ouderen daardoor dus lager. Ook wonen ouderen vaak al wat langer in de woning waardoor ze een lagere aanvangshuur hebben. Voor het verschil in particuliere huur vermeldt de gemeente geen

Wonen in Utrecht is dus zeker niet voor iedereen even duur. Wat wel lastig is, is het toetreden tot de woningmarkt. De belangrijkste oorzaak hiervoor is volgens Boelhouwer het woningtekort. Het aantal huishoudens is sterk gestegen en dat houdt geen gelijke tred met de stijging van het aantal

beschikbare woningen. Het gevolg is toenemende concurrentie en dus stijgende huuren koopprijzen. “In de loop van de tijd zie je dat mensen met hoge inkomens nog steeds een woning kopen. Mensen met een laag of modaal inkomen lukt het echter niet meer”, vertelt Boelhouwer.

Verschillende oplossingen

Boelhouwer noemt drie typen maatregelen om het tekort aan woningen op te lossen of in elk geval te verminderen. De eerste oplossing is een open deur: meer woningen bijbouwen. Maar hoewel voor de hand liggend, is het allerminst simpel zullen we verderop in dit artikel zien. Makkelijker is de tweede mogelijkheid: het toevoegen van tijdelijke woningen. Voor tijdelijke woningen hoeven minder procedures te worden doorlopen dan voor permanente woningen. Het beeld dat een tijdelijke woning een sobere containerwoning is, is achterhaald. Tijdelijke woningen kunnen tegenwoordig zelfs ‘nul-op-de-meter-woningen’ zijn. Een derde oplossingsrichting is het beter benutten van bestaande woningen. Dit kan bijvoorbeeld door het splitsen van woningen of het tegengaan van leegstand. Ook

'Je kan bijvoorbeeld knarrenhofjes voor ouderen bouwen'

het beter organiseren van doorstroming valt onder het beter benutten van de bestaande woningen. “Je kan bijvoorbeeld knarrenhofjes voor ouderen bouwen waardoor gezinswoningen vrijkomen”, zegt Boelhouwer.

Als we kijken naar de Utrechtse praktijk zien we dat de gemeente inzet op alle drie de oplossingsrichtingen. Als je door de stad woningen bijbouwt: in het Beurskwartier, in de Cartesiusdriehoek, aan het Merwedekanaal, in Leidsche Rijn, enzovoort. De stad is van plan om tot 2040 nog een kleine 50.000 woningen bij te bouwen. Om op korte termijn snel meer woningen te realiseren, bouwt Utrecht ook tijdelijke woningen. Dit jaar zijn het er zo’n duizend en tot en met 2025 zo’n drie- à vierduizend.

Als het gaat om het beter benutten van bestaande woningen, neemt Utrecht een reeks maatregelen. Zo zagen we vorige week al op deze plek in de krant, dat huurders van een sociale huurwoning, sinds kort eenvoudiger een kamer (tijdelijk) kunnen verhuren aan een student. Maar er is meer. De gemeente heeft het recent makkelijker gemaakt om met drie volwassenen in één huis te wonen door de vergunningplicht hiervoor af te schaffen. Ook wil het college van burgemeester en wethouders leegstand tegengaan door woningeigenaren in de loop van dit jaar te verplichten de leegstand te melden als hun woning langer dan zes maanden leegstaat. De gemeente gaat dan met de eigenaar in gesprek en kan uiteindelijk ook concrete maatregelen nemen om de leegstand tegen te gaan.

Bijbouwen te duur

We praten verder met Boelhouwer over nieuwbouw. Het blijkt niet eenvoudig om nieuwe woningen te bouwen. Sinds een half

jaar liggen een aantal projecten stil. “Ook in de Merwedekanaalzone”, zegt Boelhouwer. “Ze komen er qua kosten niet meer uit.” De productie gaat de komende jaren dalen, legt hij uit. "We zien nu al dat er minder bouwvergunningen worden afgegeven. Ook zien we dat projecten waarvoor wel een vergunning is afgegeven niet van de grond komen. Dat heeft ermee te maken dat de rente fors is opgelopen, de bouwkosten zijn gestegen en

'De burger zelf is de grote spelbreker, zeker bij het bouwen in de stad'

de overheid nieuwe regels voor de verhuur introduceert." Hierdoor krijgen beleggers, plaatje niet meer rond. “Corporaties moeten dan gaan kiezen: gaan ze meer bouwen, verduurzamen of verbeteren ze de kwaliteit van bestaande woningen”, aldus Boelhouwer. De wens van veel mensen en de gemeente, om bij voorkeur te bouwen in de stad, maakt het is immers duur. Dit komt bijvoorbeeld doordat bedrijven moeten worden uitgekocht en dat grond moet worden gesaneerd. Vervolgens moeten er kosten worden gemaakt voor het bouwrijp maken van de locatie. “Dat heb je in het weiland niet”, zegt Boelhouwer. grondspeculatie. “Door de dalende huizenprijzen en stijgende bouwkosten blijken papieren winsten er ineens niet meer te zijn. Het gevolg is dat partijen gaan wachten en er niet gebouwd wordt.”

Burger spelbreker voor bouwlocatiesvlak vaak een probleem. “De burger zelf is de grote spelbreker, zeker bij het bouwen in de stad”, zegt Boelhouwer. “Je ziet dat bij inspraakprocedures. Zittende bewoners hebben bijvoorbeeld vrij uitzicht en denken dat ze daar altijd recht op hebben.” Bezwaren leiden tot heel veel vertraging. Ook buiten de stad speelt dit. “Daar zegt de BBB, bouw maar vooral hoog in de stad, want daar hebben wij geen last van”, aldus Boelhouwer. Volgens Boelhouwer moeten we realistisch zijn. 8 procent van de grond is bebouwd met woningen. “Als we er 9 of 9,5 procent van maken, is het hele probleem opgelost.” Grond is niet het probleem volgens Boelhouwer. Sterker nog, er zijn volgens hem locaties voor 900.000 woningen. Deze zijn onderdeel van de woondeals die minister Hugo de Jonge heeft gesloten. Zo staat in de woondeal die voor de regio Utrecht is gesloten dat de gemeente Utrecht tot 2030 ruim 33.000 woningen bouwt.

Gemeente aan de knoppen

We hebben gezien dat de gemeente veel kan

doen om te zorgen voor voldoende betaalbare woningen. De gemeente kan maatregelen nemen om bestaande woningen beter te benutten, kan mogelijkheden scheppen om tijdelijke woningen te bouwen en plannen maken voor reguliere nieuwbouw. De gemeente heeft daarnaast ook verschillende mogelijkheden om eisen te stellen aan de prijs van woningen. Complicerende factor hierbij is dat Utrecht niet veel eigen grond bezit. Als Utrecht dit wel had, dan zou de gemeente grond kunnen uitgeven zonder in te zetten op een maximale opbrengst om in ruil daarvoor bijvoorbeeld lagere huren te eisen, vertelt Boelhouwer. Wat Utrecht wel kan doen, is in bestemmingsplannen vastleggen hoeveel sociale huur en middenhuur er gebouwd moet worden. Hierbij benadrukt Boelhouwer het belang van keuzes maken. Als je heel veel sociale huur bouwt, zegt Boelhouwer, lukt het niet de exploitatie rond te krijgen met als gevolg dat je misschien lokale belastingen moet verhogen. Als je meer duurdere woningen bouwt, kan je daar aan verdienen om de sociale woningen te bekostigen. Ook kan de gemeente besluiten te bouwen op locaties die goedkoper zijn, zoals de weilanden buiten de stad. Een andere manier waarop de gemeente invloed kan uitoefenen is voorwaarden te stellen bij de bouw van een nieuw project.

In Nederland werkt het zo dat zaken zoals waterleidingen, nutsvoorzieningen, speelvoorzieningen en doktersposten allemaal worden betaald met de opbrengsten van de grond. “Je kan nieuwe wijken soberder maken, maar je bouwt voor tweehonderd jaar”, zegt Boelhouwer. Het zou volgens hem ‘penny wise, pound foolish’ zijn. In de jaren 80 zijn nieuwbouwwijken ook versoberd. “Daar hebben we nu spijt van. Er worden zelfs huizen afgebroken die toen gebouwd zijn”, aldus Boelhouwer. Wat de nieuwe huizen ook duurder maakt, is dat de huizen duurzaam moeten worden. “Eigenlijk zou je er vanuit de maatschappij geld in moeten investeren”, zegt Boelhouwer. “Dat hebben we in het verleden ook gedaan. Bij de vinex, bij de groeikernen en de wederopbouw is helemaal door de overheid gedaan. Nu moet alles door de markt, lees de eerste bewoner, worden opgebracht.”

'Ik ga het niet meer meemaken dat er in Utrecht voldoende betaalbare woningen zijn'

We besluiten ons gesprek met Boelhouwer door hem te vragen naar de toekomst. Boelhouwer is er duidelijk over: “Ik ga het niet meer meemaken dat er in Utrecht voldoende betaalbare woningen zijn. Utrecht is zo’n aantrekkelijk gebied.”

Rekenvoorbeeldje: waarom een bouwproject stilvalt

Stel, je hebt voor 50.000 euro grond gekocht en wil hier een woning op bouwen voor de verkoop. De bouwkosten zijn drie ton. De verwachte verkoopprijs is vier ton. De grond is dan 4 ton - 3 ton = 1 ton waard. Als je de 50.000 euro voor de aanschaf van de grond eraf trekt, heb je dus 50.000 euro verdiend. Stel dat de markt verandert, waardoor de woningprijzen dalen en de bouwkosten stijgen. De woning levert bij verkoop dan bijvoorbeeld nog maar 360.000 euro op en de bouwkosten stijgen naar 340.000 euro. In dat geval zou je een verlies maken op de grond die je voor 50.000 euro hebt aangekocht. 360.000 - 340.000 - 50.000 = 30.000 euro verlies. Dit betekent dus dat de bouw niet doorgaat.

De Nieuwe Defensie is een van de plekken in Utrecht waar veel nieuwe woningen worden gebouwd

Verder uitgelegd; waarom is harddrugsgebruik (nog) niet verboden op straat in Utrecht?

Het plan van het college van B&W in Utrecht om harddrugsgebruik op straat in Utrecht te gaan verbieden riep de nodige vragen op. Zo dachten veel lezers van DUIC dat dit sowieso verboden is in Nederland. Dat is echter expliciet niet het geval, vertelt ook Martha de Jonge van het Trimbos Instituut. Toch hebben veel gemeentes zo’n verbod wel ingesteld en daar werkt Utrecht nu ook aan.

Het is verboden om harddrugs te produceren, verhandelen of bezitten, maar het gebruik zelf is volgens de Opiumwet niet strafbaar. Dat lijkt wellicht paradoxaal, want om drugs te gebruiken moet men het daarvoor ook in bezit hebben gehad. Toch is daar volgens Martha de Jonge van het Trimbos Instituut bewust voor gekozen.

De Jonge vertelt: “Het is expliciet niet verboden om harddrugs te gebruiken in Nederland, in andere woorden; het is niet gecriminaliseerd. Daarmee onderscheidt Nederland zich ook van veel andere landen. Het is niet strafbaar omdat de Opiumwet is opgesteld vanuit een zorgperspectief. We willen dat de drempel naar zorg niet groter wordt door wetgeving. Stel je bent verslaafd en wil stoppen, dan moet er geen enkele barrière zijn om ondersteuning of hulp te vragen. Iemand die verslaafd is moet niet gecriminaliseerd worden.” Een ander voorbeeld dat De Jonge noemt is het inschakelen van hulp als iemand onwel wordt door drugsgebruik. Hulpbehoevenden of mensen in de omgeving moeten dan niet bang zijn om bijvoorbeeld een ambulance te bellen.

Toch wordt er nu dus gewerkt aan een

verbod op het gebruik van harddrugs in de openbare ruimte in Utrecht. Burgemeester Sharon Dijksma gaf dit in de gemeenteraad vorige week al aan en inmiddels is er ook een voorstel naar de gemeenteraad gestuurd. De reden is de groeiende overlast veroorzaakt door een groep mensen in de binnenstad, maar ook in andere wijken van Utrecht, waarvan een deel met verslavingsproblematiek kampt. Vooral op het Lucasbolwerk, aan de Mineurslaan en in het Hieronymusplantsoen is de overlast groot. Dijksma liet weten grote zorgen te hebben over de situatie en daarom worden er maatregelen genomen.

Een deel van de groep zou niet alleen voor overlast zorgen maar ook gewelddadig zijn.

bruikte naalden in parken en hebben te maken met intimidatie, heftige bedreigingen, ’s nachts aanbellen bij woningen, wildplassen, stelen en vechtpartijen op straat. De gemeente heeft samen met de politie, handhaving en zorgpartners eerder al een lijst gemaakt van personen die veel overlast veroorzaken door harddrugsgebruik. Op de lijst stonden 56 mensen, waarvoor een ‘intensieve groepsaanpak’ is opgezet. Ondanks dat is de groep gegroeid tot 122 harddrugsgebruikers, waar geen passende zorg voor gevonden wordt.

Pleiten voor verbod

Ondernemers, omwonenden en studentenverenigingen die overlast ervaren pleiten er, net als zorginstellingen, voor om harddrugsgebruik in de openbare ruimte in Utrecht te verbieden. Zo’n verbod moet ertoe leiden dat harddrugsgebruikers wel de juiste zorg en begeleiding krijgen. Utrecht zou daarbij ook een aantrekkingskracht hebben op gebruikers en dealers van buiten de stad. Dat zou komen doordat openlijk harddrugs gebruiken is toegestaan in de stad, terwijl een meerderheid van de gemeenten in Nederland wel een verbod heeft ingesteld. Zo’n verbod wordt dan opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening, een lijst met gemeentelijke regels. Daar is bijvoorbeeld in Utrecht ook al in

“Niet alleen het aantal harddrugsgebruikers is toegenomen, ook de overlast van het problematische harddrugsgebruik neemt toe. Hierbij wordt niet gedoeld op gelegenheidsgebruikers, maar op een kwetsbare groep die met excessief harddrugsgebruik hinder en overlast veroorzaakt”, schrijft het college in de raadsbrief. Ondernemers en hun personeel ervaren volgens het college dagelijks overlast, net als omwonenden en studentenverenigingen. Zij vinden bijvoorbeeld geAdvertentie

Wonen op Sluiseiland in het hart van Vianen. Grenzend aan de historische binnenstad, met zicht op de Lek, omgeven door groen en water. In een karakteristieke, duurzame en volledig nieuwe woning. Dat heeft zo zijn voordelen. Je energiezuinige woning wordt gasloos, krijgt zonnepanelen en wordt voorzien van een warmtepomp voor verwarming van je woning.

De bouw van de allerlaatste woningen van het eiland is in volle gang. Er zijn nog enkele herenhuizen en appartementen beschikbaar. Oplevering start aankomende zomer.

opgenomen dat het verboden is om op straat alcohol te nuttigen in een groot gedeelte van de binnenstad. Want ook dat is vanuit landelijke wetgeving niet verboden.

Het verbod op harddrugsgebruik in de openbare ruimte is een van de maatregelen die Dijksma wil nemen. Een voorstel hiervoor ligt nu dus bij de gemeenteraad. Het verbod op openlijk harddrugsgebruik zou voor de hele gemeente moeten gaan gelden. Als het alleen zou worden ingevoerd voor locaties waar veel overlast is, vreest het college dat er een waterbedeffect ontstaat. Het college verwacht dat het verbod een preventieve werking heeft en Utrecht minder aantrekkelijk maakt voor mensen die naar Utrecht komen om openlijk harddrugs te gebruik. Door het verbod kunnen politie en handhaving optreden bij excessen. Dijksma zei vorige week in de gemeenteraad wel dat ‘alleen repressie nooit het antwoord’ kan zijn. “Zorg en veiligheid moeten samengaan. Daarom is er veel overleg met zorginstellingen.”

Hoewel De Jonge van het Trimbos Instituut het juist goed vindt dat harddrugsgebruik niet gecriminaliseerd is, snapt ze wel dat gemeentes soms bepaald beleid maken om overlast of onveilige situaties tegen te gaan. Als voorbeeld noemt ze ook het verbod op lachgas. “Maar de route naar zorg moet altijd zo open mogelijk gehouden worden."

Kom Sluiseiland ervaren en diverse appartementen bezichtigen tijdens het Open Huis van 26 mei tussen 15.00 en 17.00 uur.

Meld je nu aan op:

Optimaal genieten van de ruimte, het groen en het water van Sluiseiland.

Het Lucasbolwerk is een van de plekken waar momenteel veel overlast is van harddrugsgebruikers

Tekst en fotogra e: Robert Oosterbroek

Binnenstad Utrecht aan Jaarbeurszijde wacht nog

enorme transformatie

Jarenlang parkeerden hier honderden auto’s maar de komende maanden is het voormalige parkeerterrein P3 van de Jaarbeurs de grootste zandbak van de stad. Hier moet uiteindelijk de nieuwe stadswijk Beurskwartier verrijzen, met woningen voor duizenden mensen. Niet alleen P3 moet eraan geloven. Ook Hal 1 en P1 van de Jaarbeurs gaan dit jaar nog dicht. Waar de bouwput van Utrecht jarenlang aan de binnenstadskant van het centraal station lag, vindt de grote verschuiving naar de andere kant in volle vaart plaats. Deze maand staat het zogenoemde Stedenbouwkundig Plan Beurskwartier op de agenda van de politiek. Een volgende stap in de uitbreiding van het centrumgebied. Voorlopig lijkt er vooral veel gesloopt te gaan worden, wat kunnen we de komende tijd verwachten?

Tekst: Robert Oosterbroek / Fotogra e: Robert Oosterbroek & Gemeente Utrecht

De bouw van TivoliVredenburg, Stationsplein, Vredenburgplein, het nieuwe Hoog Catharijne en het doortrekken van de Catharijnesingel. Het gedeelte van het centrum van Utrecht aan de zijde van de historische binnenstad is voorlopig zo goed als af. De naam CU2030 staat ondertussen in het geheugen van menig Utrechter gegrift. Alleen het Smakkelaarspark wacht nog even opringen die op stapel staan, gaan we komende jaren vooral aan de Jaarbeurszijde van station Utrecht Centraal zien. Dit is natuurlijk ook al een tijdje bezig. De sloop van het oude rijtje op de Van Sijpesteijnkade en de bouw van de Syp en Central Park, het Stadskantoor, Jaarbeursplein, het Forum, Moreelsebrug en het WTC zijn al lang afgerond.

Er staat echter nog veel op stapel. We noemen alleen al het Westplein – dat straks het Lombokplein gaat heten – waar dit jaar de aanbesteding voor moet beginnen. Er komen zo’n 400 woningen, maar vooral de herinrichting van de hele openbare ruimte en infrastructuur gaat een totale verandering zijn. In 2023 moet nog het water van de Leidse Rijn doorgetrokken worden richting de Van Sijpesteijnkade en komt er een nieuwe voetgangersbrug.

Iets verderop wachten Hal 1 en parkeerterrein 1 van de Jaarbeurs op de sloopkogel. Jaarbeurs laat weten dat ze nog een paar weken gebruik kunnen maken van de faciliteiten, waarna de gemeente in oktober wil beginnen met slopen. Weer iets verderop is parkeerplaats 3 al weggehaald en ligt een gigantische zandbak.

Hier werd tijdens archeologisch onderzoek overigens nog een ‘putto’ gevonden; een vijftiende, zestiende en zeventiende eeuw waren deze heel populair, maar ook tot in de negentiende en twintigste eeuw werden ze gemaakt. Het is nog niet duidelijk hoe oud dit beeldje is. Deze week nog stuitte men bij P3 ook nog op een steenfabriek, die tussen 1723 en begin twintigste eeuw in werking was.

Zowel Hal 1 als parkeerterreinen 1 en 3 staan op grond van de gemeente, daarom vinden hier de herontwikkelingen plaats. Dit hele nieuwe gebied gaat Beurskwartier heten. Het Stedenbouwkundig Plan voor het gebied ligt op dit moment bij de gemeenteraad. Als dat goedgekeurd wordt, kan ook de aanbesteding beginnen.

Beurskwartier 1

Laten we even focussen op het Beurskwartier, het gebied ruwweg tussen de Croeselaan, van Zijstweg en de Graadt van Roggenweg. Wonderwoods en de Galaxy Tower met beide ook honderden woningen komen ook in dit gebied. Die zijn al in aanbouw en vormen een losse ontwikkeling van het project Beurskwartier 1. Er worden al langer plannen gemaakt voor Beurskwartier 1 en DUIC heeft er al veelvuldig over geschreven. Maar de grote ontwikkelingen worden steeds zichtbaarder, en dan met name de sloop van alles wat er nu te vinden is, waaronder de eerdergenoemde parkeerterreinen en Hal 1 van de Jaarbeurs. In Beurskwartier 1 moeten straks

zo’n 2500 woningen komen waar meer dan 4000 mensen kunnen gaan wonen. Van alle woningen wordt 35 procent sociale huur, 25 procent middensegment en 40 procent vrije sector. Ook komen er werkplekken voor zo’n 5000 mensen en voorzieningen voor cultuur, recreatie en uitgaan. De bebouwing van Beurskwartier bestaat uit tien bouwblokken. Elk bouwblok bestaat uit meerdere grote en kleine gebouwen of panden en bijna elk bouwblok heeft een toren. Er komen in Beurskwartier 1 gebouwen van verschillende hoogtes, van 12 meter tot 90 meter hoog. Wonderwoods zal daar met 105 meter nog bovenuit steken.

In het ontwerp van Beurskwartier 1 zijn ook twee nieuwe parken getekend. Hier moeten we dan toch nog even terugkomen op de discussie rondom enkele woonhuizen aan de Croeselaan. Om ruimte te maken voor het park wordt namelijk een rijtje van een paar tiental huurwoningen gesloopt. Hier is veel tegen geprotesteerd en in de gemeenteraad veel over gediscussieerd. Uiteindelijk stemde een meerderheid van de raad voor het grote plan, en daarmee ook de sloop van woningen. De bewoners krijgen vervangende woonruimte. Daarvoor wordt een nieuw gebouw uit de grond gestampt, dat de naam Ondatje draagt. Dit gebouw komt aan de andere kant van de Croeselaan nabij de hoek met de Jan van Foreeststraat. In Ondaatje komen volgens CU2030 maximaal zestig sociale en middeldure huurwoningen met groenvoorzieningen voor bewoners. De bouw van dit pand is belangrijk, omdat de huurders vanuit de Croeselaan hierin trekken en uiteraard dan pas de rij woningen gesloopt kan worden. Daarna kan ook weer verder gebouwd worden op P3.

Parkeerterrein P3 lijkt dus ook nog wel even een zandvlakte te blijven. Eerder gaf de gemeente al aan dat de grond pas in 2025 nodig te hebben, maar de gemeente zet in de tussentijd in op ‘placemaking’. Dit betekent dat, zolang er nog niet echt gebouwd wordt, er wel al activiteiten plaatsvinden om de plek een eigen identiteit te geven, zodat het in de tussenliggende periode al een locatie wordt waar mensen willen verblijven of verbonden mee raken. Hoe de gemeente dit gaat doen is echter nog niet bekend.

Hoewel parkeerterrein P3 dus al gesloopt is, en P1 en Hal 1 juist nog gesloopt moeten worden, gaan de bouwwerkzaamheden op die laatste locatie waarschijnlijk eerder starten.

Dit jaar begint de aanbestedingsprocedure en in 2025 moet er echt begonnen worden met bouwen. Uiteraard is dit nog afhankelijk van de gemeenteraad. 25 mei vergaderen de politici voor het eerst over het Stedenbouwkundig Plan Beurskwartier.

Andere ontwikkelingen

Tot zover de komende ontwikkelingen bij Beurskwartier 1, want er moet nog veel meer gebeuren. Eerder dit jaar werd het plan voor het Jaarbeurspleingebouw bekendgemaakt. Op de plek waar nu nog het skatepark ligt, moet een 105 meter hoge toren met de naam Oopen komen. Het gebouw wordt grotendeels publiek toegankelijk met ruimte voor

een nachtclub, dakterras, sportfaciliteiten, gebouw komen geen woningen.

Verder liggen er nog plannen voor het Knoopcomplex, het gebied rondom de tijdelijke horecazaak The Green House. Daar komen ook nog eens drie torens van maximaal 90 meter hoog waar vooral kantoren voor de rijksoverheid in komen. In een van de torens is ook plek voor tussen de 70 en 105 woningen en andere functies. Weer iets verderop komen zes bouwblokken met meer dan 500 woningen op de Kruisvaartkade. Dan rest ook nog de Jaarbeurs zelf. In

2019 werd een groot masterplan aangekondigd voor de hallen en het gebied eromheen tot aan de Overste den Oudenlaan, en dit jaar had de bouw kunnen beginnen. Het gaat dan eigenlijk om het resterende gebied, dat ‘overblijft’ naast de plannen van Beurskwartier 1. Alleen dat heel grote plan, dat de bouwput vanaf het Westplein tot aan De Nieuwe Defensie en verder de Merwedekanaalzone compleet zou maken, ligt weer op de tekentafel. Een ‘strategische heroriëntatie’ en ‘herijking’ wordt dat genoemd, maar het komt erop neer dat de Jaarbeurs onvoldoende geld heeft om het plan uit 2019 te realiseren.

Impressies van hoe Beurskwartier er uiteindelijk uit moet komen te zien.

Verantwoording 2022 Bewonerssamenvatting

In 2022 vierden we dat Utrecht 900 jaar bestaat. We kregen ook te maken met de oorlog in Oekraïne, de energiecrisis en prijsstijgingen. De gemeente heeft verschillende initiatieven genomen bij deze uitdagingen voor de stad.

Dit viel op in 2022

Veel bewoners denken mee. Er waren 8.553 reacties op 11 projecten.

U kon ons per telefoon minder goed bereiken dan we wilden.

We deden veel achterstallig onderhoud aan onder andere wegen en groen.

Op bijna 3 van de 10 daken liggen nu zonnepanelen

Bijna 900 vrijwilligers ontvingen opruimmaterialen waarmee zij helpen de stad schoner te maken.

Het lukte ons niet altijd om tijdig hulp te bieden aan jongeren die hulp nodig hadden.

Ruim 27.000 inwoners kregen een energievergoeding doordat we de maximale inkomensgrens verhoogden.

In 8 van de 10 wijken zijn nu voldoende gebouwen voor de basisscholen. Dat is een wijk meer dan het jaar ervoor.

De beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen kwam verder onder druk te staan. Onder andere doordat er minder gebouwd is dan in de jaren ervoor.

In 95% van de gevallen krijgt een kind een plek op de basisschool die de eerste keuze is van de ouders.

We informeerden jongeren, senioren en ondernemers over digitale criminaliteit om ze weerbaarder te maken.

Inkomsten 2022: € 1.989 miljoen

Waar komt het geld vandaan?

Het Rijk, de provincie en andere overheden.

€ 479 miljoen

€ 1.214 miljoen

€ 296 miljoen

Overige inkomsten Dividenden en rente, grondexploitaties, huren en overige (investerings)bijdragen en reserves.

We huurden meer medewerkers in dan gehoopt. Dat kwam door de krappe arbeidsmarkt en een hoog ziekteverzuim.

Met ons aantrekkelijke culturele aanbod staan we op de 2e plaats van de 50 grootste gemeenten in ons land.

In wijken en op scholen stimuleren we plezier in sport. Daardoor ontdekken kinderen waar hun talenten liggen.

Er zijn langere wachtlijsten voor zorg en ondersteuning aan volwassenen

In de stad vingen we ongeveer 1.400 vluchtelingen op uit Oekraïne.

Uitgaven 2022: € 1.955 miljoen

€ 1.039 miljoen

Onroerendezaakbelasting, rioolbelasting, parkeerbelasting en toeristenbelasting.

€ 410 miljoen

Waar geeft de gemeente het geld aan uit?

Utrecht, plek voor iedereen Onderwijs, economie, cultuur, activering en armoede, gezonde samenleving, welzijn, sport en veiligheid.

Utrecht, gezonde groei voor iedereen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen, mobiliteit, energie en circulaire economie, gezonde leefomgeving.

€ 506 miljoen

Utrecht, kracht van iedereen en de organisatie Initiatieven en participatie, wijken, publieksdienstverlening en de bedrijfsvoering.

Voorjaarsnota 2023

Nu kiezen voor de toekomst

Wat doet de gemeente in deze voorjaarsnota?

Grootste uitdaging

Toegang en betaalbaarheid van zorg

Klimaat

Betaalbare woningen

Koers houden in onzekere tijden

Koers houden in onzekere tijden betekent dat we blijven investeren in de grote uitdagingen van Utrecht:

We pakken de klimaatcrisis aan

We werken aan gelijke kansen

We pakken de woningnood aan

We werken aan een levendige en leefbare stad

Veel Utrechters hebben recht op geld en korting met de U-pas

Maak er gebruik van !

De U-pas is een gratis voordeelpas. Er staat geld op waarmee je allerlei dingen kunt doen. Ook krijg je korting met de U-pas. Bijvoorbeeld voor sporten of een dagje uit.

Kijk nu of je recht hebt op de U-pas Ga naar u-pas.nl/aanvragen en beantwoord de vragen.

Hulp nodig bij jouw aanvraag?

• Ga naar de U-pasbalie beneden in het Stadskantoor. Open op maandag, woensdag en vrijdag tussen 10.00 en 14.00 uur. Het adres is Stadsplateau 1.

• Ga naar de Geldzaak op Steenweg 20. Of bel of whatsapp naar de Geldzaak via 030 236 17 66.

• Ga naar jouw buurtteam. Jouw buurtteam vind je via buurtteamsutrecht.nl

Heel veel Utrechters kunnen hulp en geld krijgen van de gemeente. Lang niet iedereen maakt er gebruik van. Jammer toch? Weet jij waar je recht op hebt? Kijk op utrecht.nl/rondkomen utrecht.nl/ rondkomen

René van Meurs

Waar: Stadsschouwburg

Wanneer: woensdag 17 mei

Prijs: 10 tot 24,50 euro

René van Meurs staat aan de vooravond van een nieuwe fase. Want met al zijn levenservaring en ‘goeie gedrag’ moet hij er ineens echt wat van gaan maken. Verantwoordelijkheid nemen, Maar wat als je gewoon nog wat wilt dollen? Laat René er maar een avond over vertellen. Zijn eerlijke verhalen en hilarische anekdotes zitten nog altijd bomvol steengoede grappen. Hij is kwetsbaar, persoonlijk, erg grappig en maakt “theater als troost in optima forma”, schreef Trouw over zijn vorige voorstelling.

Wandelfeest in De Moestuin

Waar: De Moestuin

Wanneer: woensdag 17 mei

Prijs: gratis

Voor wie graag een keer kennis wil maken met Gezond Natuur Wandelen, organiseert Stichting Gezonde Natuur Wandelen woensdag een wandelfeest met wildplukwandeling bij ‘De Moestuin’ in Utrecht. Je wordt ontvangen met ko e/thee, krijgt een warm welkom vanuit stichting Gezond Natuur Wandelen en gaat samen met een gids een wildplukwandeling doen van een uur op het terrein van De Moestuin. Na a oop kun je napraten met een drankje en wat lekkers erbij. Ontvangst is vanaf 9.30 uur en de start is om 10:00 uur. Meedoen? Stuur dan een mailtje naar inschrijvingen@ gezondnatuurwandelen.nl (vol=vol).

Job & Fred Band

Waar: EKKO

Wanneer: vrijdag 19 mei

Prijs: 16,50 euro

Freddy Trathlehner (bekend van Lekker Fred en toch een beetje de Liam Gallagher van De Jeugd van Tegenwoordig) en Job de Jong (wetenschapper) zijn twee vrienden. Ze hingen een deken om een microfoon en maakten per ongeluk de beste Nederlandstalige britpopplaat die de Benelux in tijden gehoord heeft. Fred zingt, Job speelt de muziek en zingt ook. Ze zingen over elkaar, zichzelf en mensen om hen heen, zoals zoiets gaat. Hun debuutalbum ‘Kant

A’ verscheen 27 januari op Burning Fik (het label van Faberyayo & Abel van Gijlswijk). Deze lente touren ze door Nederland en verschijnt Kant B van hun plaat. Tickets zijn te koop op de website van EKKO.

Kikker Voorleesfeest: Max Velthuijs 100 jaar 2+

Waar: Bibliotheek Neude

Wanneer: maandag 22 t/m woensdag 24 mei Prijs: gratis

Kom naar de honderdste verjaardag van Max Velthuijs, de bedenker van Kikker. In de Grote hal is er een speciale Kikkerhoek ingericht waar je kunt spelen, kleuren en lezen. Om 10.00 en 15.00 uur wordt in Bibliotheek Neude voorgelezen uit de leukste boeken van Kikker. Op de vaste voorleesmomenten van verschillende wijkbibliotheken worden deze week ook Kikkerboeken voorgelezen. Deze zijn te vinden op de website van Bibliotheek Utrecht.

Bierfestival: 5 year hoppy anniversary

Waar: Bar & Bistro Op Zuid

Wanneer: zaterdag 20 en zondag 21 mei

Prijs: gratis

Bar & bistro Op Zuid viert in mei haar eerste lustrum. Om dat te vieren organiseert Op Zuid op 20 en 21 mei het ‘5 year Hoppy Anniversary Bierfestival’. Neem plaats aan de kade, geniet van (hopelijk) een lekker zonnetje, een lekker biertje en streetfood van de barbecue. Er zijn verschillende brouwerijen met eigen taps: Brewdog, Eleven, Kromme Haring, Rock City, Texels en vandeStreek. Wijnliefhebbers niet getreurd: Grapedristrict is aanwezig met verschillende wijnen om te proeven. ‘Southside Homebrew Music Selecters’ zorgen voor de chille tunes met DJ's Double J, Alec Gatenby, Amanaplacanalpanama, Alwin, Stefan Thomas, Revelio, Tommy & Joe Nathan. Toegang is gratis!

Babyconcert: Op weg 0-2 jaar

Waar: Bibliotheek Leidsche Rijn Centrum en Bibliotheek Neude

Wanneer: zondag 21 mei

Prijs: 5 tot 10 euro

Zangeres Helga Huisjes en harpiste Petra Vlasman nemen baby’s en dreumesen mee de weg op tijdens dit klassiek concert. Rijden, vliegen, duiken, het wordt een feest! Elke maand staat er tijdens het babyconcert een ander boek centraal, dit keer het boek ‘Op weg’ van Leo Timmers. Het concert vindt om 10.00 uur plaats in Bibliotheek Leidsche Rijn Centrum en om 12.00 uur in Bibliotheek Neude. Tickets zijn te koop via de website van Bibliotheek Utrecht.

Minifestival: De Kracht van het Kleine

Waar: Kinepolis Jaarbeurs

Wanneer: zondag 21 mei

Prijs: 8,50 tot 16,50 euro

Op ‘Internationale Dag van de Biodiversiteit’ wordt wereldwijd het belang van biodiversiteit onder de aandacht gebracht. In Nederland trapt auteur Kees Klomp de biodiversiteitsdag, in samenwerking met uitgeverij Postcast en M&N Media Group, op zondag 21 mei af met het minifestival ‘De Kracht van het Kleine’, een bijzonder en exclusief biodiversiteitsfeest voor 600 kinderen en hun ouders in Kinepolis Jaarbeurs in Utrecht. Op zondagmiddag leest Kees Klomp voor uit zijn boekje De Regenmaker aan de kinderen, ouders en leerkrachten, waarna de lm Onder het Maaiveld Junior wordt vertoond. Het wordt een middag boordevol inspiratie om zelf met het thema op een leuke manier aan de slag te gaan, door bijvoorbeeld te tekenen, fotograferen of lmen. En natuurlijk om met de makers van de lm en het boekje in gesprek te gaan.

OP BEZOEK BIJ DE UTRECHTSE KINDERBOEKWINKEL

‘Geld is niet de missie an sich’

De Utrechtse Kinderboekwinkel is al ruim veertig jaar een plek in Utrecht voor iedereen die belangstelling heeft voor kinder- en jeugdboeken. De winkel zit sinds 1994 aan de Ganzenmarkt en er zijn ook regelmatig activiteiten, zoals voorleesochtenden en schrijfcafés in de ‘woonkamer’ op de eerste verdieping. Dorothé Cras is nu tien jaar de eigenaar en heeft er nog lang geen genoeg van.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Robert Oosterbroek

Tevreden staat Dorothé met een kop thee achter de toonbank in haar kleurrijke leest graag boeken en heeft hart voor de boeken en de lezers. Iedereen doet iedere dag zijn best.” Zelf werkte Dorothé voordat ze winkeleigenaar werd jarenlang met veel plezier in het onderwijs. Ze stond op verschillende basisscholen voor de groep en gaf ook op de pabo van de Hogeschool Utrecht les.

Per toeval hoorde ze ruim tien jaar geleden dat Lia Reedijk, oprichter en oud-eigenaar, de winkel te koop had gezet. Het leek toen nog pure fantasie: een eigen kinderboekenwinkel. Maar toen het eenmaal haalbaar zou kunnen zijn, groeide haar enthousiasme meer en meer.

De winkel loopt goed. En haar klanten noemt ze na die tien jaar ‘onveranderd leuk en gezellig’. Ze is blij dat ze ook veel opdrachten mogen doen voor scholen in de stad, zoals kleine schoolbibliotheken samenstellen of advies geven over boeken voor thema’s die de scholen behandelen. “Lezen is de moeite waard en belangrijk. Volgens mij weet iedereen dat inmiddels wel en daar wordt in de hele stad hard aan gewerkt om dat aan te blijven moedigen. Door scholen, bibliotheken en door ons. Het is een goede vibe.”

‘Ongebreideld dromen’

Tijdens de schrijfcafés vindt ze het heerlijk “om te zien hoe kinderen nog ongebreideld kunnen dromen en fantaseren over de boeken die ze zelf willen schrijven”. Ze vindt het heel leuk om naast de winkel veel andere

dingen te organiseren. “Er moeten wel steeds nieuwe prikkels en uitdagingen blijven ko-

Verder merkt ze dat er ontzettend veel nieuwe kinderboeken verschijnen. “Die doen het goed in de boekenbranche. Voor uitgeverijen is dat dus best aantrekkelijk. Ik heb het gevoel dat er heel veel aanbod is. We zijn best wel kritisch op wat we inkopen. Dat blijft een leuke uitdaging; om steeds een afgewogen assortiment op de planken in de winkel te zetten.”

Dat geldt ook voor kinderen enthousiast krijgen over boeken die misschien buiten hun comfortzone liggen. “Daarmee kan je iemand op een nieuw spoortje zetten voor een volgend lievelingsboek of een volgende boekenserie. Het is heel leuk om te merken als mensen vervolgens terugkomen, want dan hebben we dus een goed advies gegeven.”

In de winkel zijn ook regelmatig acties. Nu is dat de inzamelactie ‘Geef een prentenboek cadeau’ samen met de Utrechtse vrijwilligersorganisatie Taal Doet Meer. “Klanten kunnen dan een boek kopen en achterlaten, of zelf meenemen, voor een klein bedrag. Er staat al een hele doos vol. Die boeken gaan naar kinderen voor wie een boek of een bezoekje aan een boekenwinkel niet vanzelfsprekend is.”

Magazijn De Zon

Over de komst van het Literatuurmuseum / Kinderboekenmuseum vlak bij haar winkel is Dorothé alleen maar positief. “Het past goed in onze stad en ik vind dat Utrecht best nog

een mooi museum kan gebruiken.” Dat museum verhuist uit Den Haag en zal zijn intrek nemen in Magazijn De Zon, waar tot een aantal jaar geleden de Centrale Bibliotheek en boekhandel Broese zaten. Het bijzondere pand aan de Oudegracht in Utrecht moet over een paar jaar een nieuwe bestemming krijgen. Het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum zit nu dus nog in Den Haag, maar moet daar weg.

“Het is een mooie prominente plek, een bijzonder pand en we vinden het alleen maar heel erg leuk”, zegt Dorothé. Het museum wil bezoekers van alle leeftijden verhalen laten ontdekken en beleven. Het museum trok in 2022 meer dan 100.000 bezoekers en hoopt dat aantal op de nieuwe locatie in Utrecht te verdubbelen. Volgend jaar moet het opknap-

pen van het pand beginnen. In 2025 wil het museum in Magazijn De Zon de deuren openen.

Dorothé waardeert de samenwerkingen met andere partijen. Zo werken ze niet alleen samen met scholen, maar bijvoorbeeld ook met bibliotheken en Het Stadsklooster op de Kanaalstraat - en wie weet over een paar jaar ook wel het nieuwe museum. “Daar werken ook enthousiaste mensen. Ik vind het inspirerend om te merken hoe verschillende partijen zich druk maken over lezen. We hebben een winkel en we moeten boeken verkopen, maar geld is niet de missie an sich. Het is een middel om ons leesplezier uit te dragen. Met dat plezier willen we kinderen heel graag aansteken.”

VERDWENEN FABRIEKEN IN UTRECHT

Gemeentelijke Gasfabriek aan de Blauwkapelseweg

Waar nu het Griftpark groen vertier biedt, stond bijna een eeuw lang een groot en donker fabriekscomplex. Daar werd uit steenkool gas gewonnen voor verlichting en verwarming, want aardgas was er nog niet. Behalve een kantoorvilla liet de in 1959 gesloten fabriek nog iets achter: een verontreinigde bodem. De grond werd 'ingepakt' en ondertussen heeft de 'Griftparkbacterie' al veel vervuiling afgebroken.

De eerste Utrechtse gasfabriek begon in 1842 aan het Vredenburg. Fabrikant Willem Hendrikus de Heus (1808-1872) had daar een koperpletterij en vestigde zijn fabriek deels in oude bastions van het kasteel Vredenburg. Hij kreeg voor twintig jaar het alleenrecht om gasbuizen door de stad te leggen en verzorgde ook de straatverlichting. 'Gaz-lantaarn opstekers' van De Heus maakten elke avond een ronde langs de lantaarnpalen, behalve bij volle maan. De gemeenteraad besloot om in 1862 de gasconcessie niet te verlengen, maar de productie in eigen hand te nemen. Zo kon de gemeente beter inspelen op stadsuitbreidingendien gaf de fabriek op het Vredenburg veel overlast. De Gemeentelijke Gasfabriek kwam dan ook aan de rand van de stad, naast de gemeentelijke vaalt (vuilstort). Het terrein lag Singel.

Ingenieur Johannes Marinus van der Made (1820-1870) uit Dordrecht, gespecialiseerd in gasfabrieken, ontwierp het complex met machinehal, stookhuis, werkplaatsen, zuiverhuis en drie gashouders. Lorries op smalspoor transporteerden de kolen die per schip arriveerden over de Wittevrouwensingel. De steenkool werd verhit in de ovens van het stookhuis en het gas dat daarbij vrijkwam, werd in het zuiverhuis gezuiverd en opge-briekscomplex hoorden ook twee villa's: een voor de directeur en de andere als kantoor, waarboven de opzichter woonde.

Gasverbruikende ingezetenen

Op 1 september 1862 om middernacht werden de lantaarns voor het eerst ontstoken

houders lieten zich per koets door de stad rijden om tevreden de verlichting te bewonderen. Ook ingenieur Van der Made en de aangestelde directeur Adrianus Cornelis Spruijt (1827-1896) reden mee. Spruijt, die met zijn gezin de directeursvilla betrok, was een tiran voor de arbeiders, die toch al zwaar werk deden in ongezonde dampen met explosiegevaar. Hij stond bekend om zijn 'gemeene, ruwe, plompe en onregtvaardige handelwijze jegens zijne onderhorigen, met zijn ruw en gemeen razenden vloeken'. Ook zou hij personeel privé inzetten als huisknecht (!) of als koetsier voor mevrouw Spruijt. Een commissie stelde in 1868 onderzoek in, maar vond de klachten niet ernstig genoeg. Spruijt bleef en zou bij zijn 25-jarig jubileum een beeldje aangeboden krijgen door de 'gasverbruikende ingezetenen' van Utrecht.

In 1862 hadden nog maar 1.600 woonhuizen een gasaansluiting, vijftig jaar later waren het er bijna 25.000. Daarnaast lieten ongeveer 100 Utrechtse bedrijven hun machines op gasmotoren draaien. De gasfabriek moest regelmatig worden uitgebreid. In 1881 stak gashouder te bouwen. In datzelfde jaar kreeg de fabriek een spooraansluiting, die aftak-aan per trein. De gasfabriek was een van de grootste werkgevers van Utrecht. In 1887 waren er alleen al 80 stokers in dienst.

Restproducten leverden nog meer bedrijvigheid op. De restanten van de kolen, de gaszuivering kwamen teer, gips, benzol en ammoniak vrij. De Utrechtsche Asphaltfabriek (aan de Gansstraat) nam teer af en de het fabrieksterrein; zij gebruikten ammoniak

voor kunstmest. Wat geen geld opbracht, werd in de bodem of in het water geloosd.

Hoogtepunt en sluiting

Vanaf 1890 hoefden inwoners de aansluiting en gasmeter niet meer zelf te bekostigen, maar konden die huren. Ook maakten nieuwe Winkels gingen er hun etalages mee verlichten. En in 1895 introduceerde het gasbedrijf de muntgasmeter, waardoor armlastige huishouden konden bepalen hoeveel ze aan gas Grift verrezen begin 20e eeuw twee nieuwe faciliteiten: een watergasfabriek en een oliegasfabriek. Die haalden op een alternatieve wijze gas uit kolen of uit het restproduct koololieteer. De drie soorten gas gingen gemengd de gasbuizen in.

Nadat Utrecht in 1905 een elektriciteitscentrale kreeg, nam het gasgebruik voor verlichting af. In 1923 waren alle straatlantaarns elektrisch. Maar dat betekende niet dat de vraag naar gas kleiner werd. Steeds meer Utrechters gingen hun huis verwarmen met gaskachels, hun water verhitten met geisers en koken op gasfornuizen. Het gasbedrijf

voerde daar ook promotiecampagnes voor. De Gemeentelijke Gasfabriek haalde in het sluitingsjaar 1959 de hoogste productie ooit: 227.000 m³. Op 8 augustus van dat jaar trok wethouder Ploeg aan een kabel om de laatste cokes in een wagen te storten. Een harmonieorkest zette de sluiting luister bij.

den de schoorsteen opgeblazen en de meeste gebouwen gesloopt. Op Lage Weide was het nieuwe, veel grotere Gasbedrijf Centraal Nederland in gebruik genomen. In dezelfde periode werd er aardgas ontdekt in Slochteren, wat binnen enkele jaren alle gasfabrieken overbodig maakte.

Toen buurtbewoners in de jaren zeventig het initiatief namen om een park aan te leggen, bleek het fabrieksterrein zwaar vervuild. Uiteindelijk werd de grond afgeschermd met damwanden en kon het Griftpark in 1999 worden geopend. In het parkontwerp komen de ronde vormen van de gashouders terug. De kantoor- en opzichtersvilla uit 1862 is als enige gebouw bewaard en huisvest tegenwoordig een hostel voor verslaafden.

Tekst: Arjan den Boer / Fotogra e: Het Utrechts Archief

ONDERNEMER UITGELICHT

Merel en Sanne bundelen hun krachten en openen bakkerij FLOUR x

Loaf in het Utrechtse Wittevrouwen

De twee onderneemsters Merel Godelieve (30) en Sanne Rooimans (32) hebben beiden veel ervaring in het ondernemerschap, het bakkersleven en de horeca. Waar Merel zich bezighoudt met (bruids)taarten en gebak onder de naam FLOUR, doet Sanne dat voor haar bedrijf Loaf Sourdough Bakery met onder meer brood en croissants. Sinds drie weken bundelen de twee o cieel hun krachten: ze openden samen bakkerij FLOUR x Loaf op het Hooghiemstraplein in Wittevrouwen.

Ruim tien jaar geleden, op 19-jarige leeftijd, runde Merel een bed & breakfast in Maastricht. Op haar 23e kwamen daar volgen van een opleiding. “Ik studeerde ondernemingsrecht in Maastricht. Tijdens mijn stage in Amsterdam dacht ik: dit wil ik echt niet. De werkdruk was daar heel hoog, maar ik haalde er geen voldoening uit. Ik kreeg veel meer energie van mijn ondernemingen.” Na het afronden van haar master, is Merel vol voor het ondernemerschap gegaan. De keuze om haar dromen te volgen, werd niet altijd begrepen door haar omgeving. “Mensen zei-

ben ik heel blij dat ik voor mezelf heb gekozen en mijn droom achterna ben gegaan.” Sanne begon drie jaar geleden, op 29-jarige leeftijd, met ondernemen. Daarvoor volgde ze de opleiding psychologie in Maastricht en schommelde ze wat heen en weer tussen kantoorbanen en het managen van verschil-

werk maakte me niet gelukkig. Ook kwam ik thuis te zitten met een burn-out. Even later besloot ik om te gaan ondernemen en ben ik Loaf gaan opbouwen."

Handen ineengeslagen

Loaf opende zijn eerste vestiging in Tuinwijk,

tot op de dag van vandaag gebakken wordt. Sanne: “In dat pand ben ik begonnen. Daar bakten we en hadden we een klein winkeltje. In de loop van de tijd werd dat te klein, we wilden dat mensen er ook konden zitten. Daarom openden we een tweede vestiging in dezelfde straat, op huisnummer 22. Op die locatie is nu de bakkerswinkel en het café van Loaf gevestigd.

Toen Merel naar Utrecht kwam, was ze op zoek naar een locatie voor haar onderneming FLOUR. Ze zag dat Sanne haar eerste Loaf-vestiging in Tuinwijk ging openen. Merel: “Ik heb toen bij Sanne aangeklopt en mocht.” Na anderhalf verhuisde Merel met haar bedrijf naar een locatie op Oudenoord. Op dat moment scheidden de zakelijke wegen van de twee onderneemsters, maar ze hielden wel contact. “Tijdens mijn laatste week op Oudenoord kwam Sanne langs en zei: ‘Er komt een ruimte vrij in een pand op

waarna we op 1 april de sleutels in ontvangst namen van deze locatie in Wittevrouwen.”

Drie weken geleden openden Merel enhiemstraplein in Wittevrouwen. Van woensdag tot en met zaterdag ligt de winkel vol

met kaneelbroodjes, taartjes, verse broden

Merel focust zich hierbij voornamelijk op de taarten en ander gebak. Sanne is verantwoordelijk voor de broden en croissants, die al op een afstandje te ruiken zijn. “Mensen die voorbij lopen met de hond of in de omgeving moeten zijn, komen vaak even naar binnen.” De geur van de verse producten is dan ook niet te missen.

Elkaar omhoog helpen zeldzaam om iemand te vinden die op deeven zwaar heeft of ergens mee zit, helpen we elkaar”, zo vertellen de onderneemsters. Sanne en Merel zien elkaar dan ook absoluut niet als concurrenten, maar willen elkaar juist omhoog helpen. “We moeten elkaar als vrouwelijke ondernemers ondersteunen. We willen niet concurreren of elkaar onderuit halen. We zijn twee bedrijven, maar helpen

UTRECHT VOLGENS HISTORISCH GEOGRAAF KEES VOLKERS

Kees Volkers is historisch geograaf en schreef hier onder meer tientallen boeken, gidsen en allerlei artikelen over. Over verschillende Nederlandse steden, waaronder over Utrecht. Een daarvan is de gids ‘Wandelen buiten de binnenstad’, waarvan onlangs de zesde druk verscheen. Daarin nemen omgevings- en cultuurhistoricus Kees en dichter Anton Rosmüller je mee “over rustige paden, door stedelijk groen, langs rivieren en kanalen en onverwachte historie”. Dertien wandelingen, allemaal in de Utrechtse “buitenstad”. We vroegen Kees wat zijn favoriete route is en naar zijn mooiste herinnering aan Utrecht.

Wat is een van jouw favoriete routes?

“Ik vind ze allemaal mooi. Aan de ene kant zie je meer industrieel erfgoed, aan de andere kant meer platteland. In het boek neem ik je ook mee door Kanaleneiland en Overvecht.

Ik vind dat de meest verrassende routes, omdat je daar niet heel vaak komt. Veel mensen weten niet dat Overvecht een van de groenste wijken van Utrecht is. De wandeling gaat door zes grote parken. Overvecht is alweer zestig jaar geleden gebouwd. De bomen daar zijn dus huge. Je kan daar erg mooi wandelen. Ik denk dat je verrast kan worden. Dat geldt ook voor Kanaleneiland. De nieuwe boulevard langs het water is echt fantastisch.”

Wat vind je zo leuk aan zo’n wandelgids maken?

“Ik vind het leuk om de ontwikkelingen van een stad te omschrijven. Je hebt in Utrecht eerst een middeleeuwse stad en ziet dat de eerste uitbreidingen organisch zijn gegroeid. de oorlog kwamen geplande grootschalige uitbreidingen. Die hebben allemaal hun eigen

architecten en stedenbouwkundigen veran-

gebouwd dat eerst alles plat moest en opgespoten moest worden. Alle historie werd uitgevaagd, op de watertoren in Overvecht en wat oude industrie langs het Merwedekanaal na. En de auto kreeg ruim baan. Daarna kreeg je Lunetten en was het klaar met de hoogbouw. Als je de wandelingen maakt, zie je de verschillen tussen de wijken. Dat vind ik erg boeiend: de geschiedenis om je heen zien en de die tastbaar maken.”

Wat vind je als historisch geograaf zo interessant aan Utrecht?

“De opbouw van Utrecht is net een ui met allemaal schillen. Elke schil is weer anders. Wat interessant is, is dat waar al die schillen bijgekomen zijn vroeger platteland was. En soms zie je dat platteland nog terug. Die mix van historie en moderne stedelijke groei vind ik interessant en mooi. Denk bijvoorbeeld aan Leidsche Rijn: daar zijn oude structuren bewust niet weggevaagd maar behouden ge-

elkaar omhoog. Dat doen we onder één dak.” Ondanks dat FLOUR x Loaf nog maar net open is, blijven de twee onderneemsters dromen. Sanne: “Ik zou nog wel een bed & breakfast willen openen. Ook zou ik nog weleens iets met mijn achtergrond in de psychologie willen doen, bijvoorbeeld ondernemers coachen om te laten zien hoe het is om klein te beginnen en dat met succes uit te breiden.” Ook Merel blijft dromen: “Naast mijn ondernemerschap in de bakkerswereld, ben ik ook schrijfster. Ik zou graag een schrijfretraite willen organiseren, om mensen kennis te laten maken met het schrijversvak en mijn adviezen en ervaringen te kunnen delen met anderen.”

Voor nu kijken ze samen uit naar de toekomst van FLOUR x Loaf. “We willen die gezellige, levendige plek worden die Loaf ook als een geoliede machine loopt, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en waar iedere dag veel gebakken wordt.”

In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

de oude rivier, de Oude Rijn, liep. Die hebben ze zelfs op sommige plekken hersteld. Je ziet in Leidsche Rijn de historische boerderijstroken langs een landweggetje, zoals het Groenedijkje. Dat zijn natuurlijk nu geen boerderijen meer, maar je kunt wel zien hoe het was.”

Waar beleef je de leukste avond in Utrecht?

“Met vrienden in een gezellig café waar ze goed bier hebben en bij UCS De Rode Loper. Dat is de gezelligste schaakclub van Nederland, waar ze overigens ook goed bier hebben.”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht?

“De mooiste plek heb ik altijd de kruising van de Leidsche Rijn en het Merwedekanaal gevonden, met al die bruggen en dan het stukje tot de sluizen en Cereol erbij. Ik heb daar ook

vijf jaar gewoond.”

Wat is je grootste ergernis aan Utrecht?

“Dat ik er nu bijna vijftig jaar kom en dat het stationsgebied al vijftig jaar overhoop ligt. kans om je te hechten aan een plek. Daarbij komt dat de gemeente - dus de Utrechters zelf - eigenlijk weinig te zeggen hebben over wat daar gebeurt. Dat beslissen andere mensen met andere belangen.”

Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht?

“Ik heb vele mooie herinneringen, waaronder de nachten in Woolloomooloo lang geleden en de kelderfeesten aan de Oudegracht. Daar heb ik ook mijn vrouw leren kennen.”

Utrecht is…

“…een gezellige stad met veel historie die groot genoeg is, maar niet te groot.”

Tekst: Floor Vervoort / Fotogra e: Robert Oosterbroek

‘Iedere uitbreiding van de stad heeft een eigen filosofie’

Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Robert Oosterbroek

Straatnamen

Lange Smeestraat

De Lange Smeestraat is een tweehonderd meter lange straat in de binnenstad van Utrecht. De straat begint aan de Smeebrug bij de Oudegracht en loopt door tot aan de Bartholomeusbrug. Halverwege de straat kruist de Springweg.

Volgens het boek ‘Een paradijs vol weelde’. Geschiedenis van de stad Utrecht’ bestond de straat al rond het jaar 1300. De Lange Smeestraat is hoogstwaarschijnlijk vernoemd naar ‘smeden’. Datzelfde geldt voor de Smeebrug en de Korte Smeestraat aan de andere kant van de Smeebrug. Volgens historicus Nicolaas van der Monde in ‘Geschied- en oudheidkunde beschrijving van de pleinen, straten, stegen, waterleidingen, wedden, putten en pompen der stad Utrecht etc.’ werd de Lange Smeestraat ook wel de Oude Smeestraat genoemd ter onderscheid van de Korte Smeestraat aan de andere kant van de Smeebrug.

Volgens de ‘Lijst van beschermde monumenten’ van de gemeente Utrecht staan er tal van monumenten in de straat. De panden op

nummer 1, 2, 3, 4, 6, 20, 32 en 40 zijn rijksmonumenten. De panden op huisnummer 8, 11, 13, 19, 28, 33, 37, 61 en 63 zijn gemeentelijke monumenten. De panden in de straat worden gebruikt als huizen, winkels en een verzorgingstehuis. Een van de bekende panden in de straat is het gebouw op nummer 40 (rijksmonument). Op die plek is sinds 1367 het Bartholomeus Gasthuis gevestigd. Verder bevindt zich op de hoek van de Lange Smeestraat/Oudegracht muziek- en eetcafé ‘t Oude Pothuys, tevens een rijksmonument. Zowel onder de Lange als Korte Smeestraat zijn daarnaast meerdere middeleeuwse kelders. De gemeente Utrecht stelt vanaf 1 juni aanstaande een verbod in voor zwaar verkeer in deze straat, om zo de eeuwenoude kelders onder de straten te beschermen.

Volgende week vertellen we het verhaal achter de Wittevrouwenstraat. Kun jij ons meer vertellen over de herkomst van deze straatnaam? Laat het ons dan weten.

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.

In other news

Utrecht kent een aantal plekken die de gemiddelde toerist onmiddellijk naar hun fototoestel doen grijpen. De idyllische grachten en de Domtoren – al dan niet ingepakt in steigers – zijn over de hele wereld in menig vakantiefotoboek terug te vinden. Misschien minder opvallend, maar daarom niet minder fotogeniek, is het nijntje stoplicht op de Lange Viestraat. “The cutestcyclopedie Atlas Obscura op zijn website. most thrilling attraction in a city, there are exceptions to it, usually by means of incorpo‘local icons’ zijn in veel steden terug te vinden, maar Utrecht ‘took this to a new high’, vindt de online-encyclopedie. Het verkeerslicht laat namelijk niet de gebruikelijke wan-

famous resident’ nijntje.

Wat volgt is een uitleg hoe verkeerslichten voor voetgangers er in Nederland nijntje. “Nijntje is a small white rabbit that originated in a series of picture books creabook was published in 1955 and dozens have followed, with more than 100 million copies

Om te voorkomen dat de lezers van Atlas Obscura in de problemen komen tijdens het maken van foto’s, volgt onderaan het artikel nog een kleine waarschuwing. “Know before cross a busy road so please watch out for cars

De stad in cijfers

In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een ets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

Het aantal voortijdige schoolverlaters in de gemeente Utrecht is vorig jaar gestegen. De krappe arbeidsmarkt verleidde veel studenten om werk boven school te verkiezen. Ook de gevolgen van de coronapandemie hebben ervoor gezorgd dat studenten hun studie eerder hebben beëindigd.

Dat schrijft het Utrechtse college in een raadsbrief. Volgens het college verloren veel studenten hun motivatie door het onlineonderwijs vanwege de coronapandemie. Ook vielen studenten die vanwege de coronaversoepeling van de eindexamenresultaten met de hakken over de sloot slaagden, alsnog uit.

In Utrecht steeg het aantal schoolverlaters vorig jaar met 0,3 procent, van 1,9 procent naar 2,2 procent in schooljaar 20212022. Toch is er niet alleen slecht nieuws, meldt het Utrechtse college. Ten opzichte van vóór de coronaperiode, schooljaar 2018-

2019 is het aantal schoolverlaters in Utrecht juist gedaald, met 0,1 procent. Dat komt volgens het college door de preventieve aanpak in Utrecht.

De meeste schoolverlaters volgden een studie op mbo-niveau 1. Daar steeg vorig schooljaar het aantal schoolverlaters in Utrecht met 3,6 procent in vergelijking met schooljaar 2020-2021. Dat komt volgens het college omdat ‘de aanwezigheid van studenten is afgenomen’. Jongeren vinden het moeilijk om naar school te komen.

Ook is het lastig om eerste- en tweedejaars gemotiveerd te houden en vallen studenten uit omdat ze de verkeerde schoolkeuze hebben gemaakt. Het college gaat dit jaar meer inzetten op de oriëntatiemogelijkheden binnen het mbo en op het beter begeleiden van de overstap van het vso naar het mbo.

‘The cutest way to stay safe in tra c’

Afbeelding Het Utrechts Archief: Gezicht op de Lange Smeestraat met rechts het Bartholomeus Gasthuis (omstreeks 1910)

Hyundai Lease & Go.

Maak nu een proefrit in de Hyundai van je keuze.

Een Hyundai rijden waar je niet lang op hoeft te wachten en ook nog eens met een aantrekkelijke lease-prijs?

Dat lijkt onmogelijk, maar bij Hyundai is het de hele maand mei Hyundai Lease & Go. Profiteer van zeer scherpe

Private Lease-aanbiedingen op o.a. de Hyundai i20, de BAYON, de KONA Electric of de TUCSON, die ook nog eens snel leverbaar zijn. Maak nu een proefrit in de Hyundai van je keuze.

Hyundai werkt er hard aan om in 2045 volledig klimaatneutraal te zijn.

Ontdek meer op hyundai.com/nl/wittenberg

Hyundai Wittenberg

Landzigt 30, Utrecht, tel. 030 - 603 1216

Garantie 8

Batterij

Pep en Frans zien gestaakte strijd: ‘Gaat de voetbalbond straks ook

FC Utrecht zet de goede lijn door. Dit weekend werd RKC met 2-0 verslagen, maar de wedstrijd verliep allesbehalve soepel. De strijd werd door vliegende bekers bier tweemaal onderbroken. De laatste twee minuten werden door de spelers zelfs demonstratief uitgespeeld. Pep en Frans ergeren zich aan de huidige regels, hebben genoten van Sharon Dijksma en maken zich zorgen over hun vakantie.

“Het is nooit saai in De Galgenwaard”, zo opent Pep. “Het was geen enorm spannende strijd, maar de laatste minuten hebben de avond op zijn kop gezet. Twee onderbrekingen en een staking van de spelers, het is om moe van te worden en op deze manier werkt het niet.” Frans reageert voor het eerst: “Het is niet goed te praten dat er spullen richting het veld worden gegooid, maar er was geen sprake van kwaadwillige gevoelens. Na de treffer van Tasos Douvikas heerste er opluchting. Er vlogen wat vreugdebiertjes de lucht in. Slechts twee bekertjes kwamen per ongeluk op het veld terecht. Er was allesbehalve opzet in het spel.”

Ingmar Oostrom bij de ballen gegrepen Vanwege bierbekers op het veld werd de wedstrijd dus tweemaal onderbroken. Volgens de richtlijnen van de KNVB had de wedBurgemeester Sharon Dijksma dacht daar echter anders over. Ze overrulede scheidsrechter Ingmar Oostrom en besloot dat de wedstrijd uitgespeeld moest worden, tot grote vreugde van Pep. “Dit was de eerste goe-

de beslissing die Dijksma in haar periode als burgemeester van Utrecht heeft gemaakt. Ze heeft Ingmar Oostrom bij zijn ballen gegrepen en verteld dat de resterende twee minuten uitgespeeld moesten worden. Als het aan de KNVB lag had RKC aankomende week opnieuw langs moeten komen voor slechts 120 seconden voetbal.”

Frans vult zijn broer aan en kijkt naar de toekomst. “Bij iedere wedstrijd in de wereld worden er papieren vliegtuigjes gevouwen van de programmaboekjes. In negentig minuten tijd vliegen er tientallen vliegtuigjes richting het veld. Gaat de voetbalbond straks ook wedstrijden staken voor papieren vliegtuigjes? Alle FC Utrecht-supporters kunnen het beste een annuleringsverzekering voor hun vakantie afsluiten. De nacompetitiewedstrijden kunnen op deze manier zomaar een aantal weken in beslag gaan nemen.”

Ondanks dat de onderbrekingen van de wedstrijd er zaterdagavond bovenuit sprongen, wil Pep dieper ingaan op de wedstrijd zelf. “De eerste helft was best leuk om te zien. Voor het eerst in tijden werd er een prima positiespel gespeeld. Er zat een idee ach-

ZOEKPLAAT

Zoek de zeven verschillen

Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.

ter. Het lijkt erop dat de spelers richting elkaar groeien nu de play-offs in aantocht zijn.”

Frans reageert weer op zijn broer. Hij gaat verder over de rol die spits Douvikas vervult. “Onze Griekse spits pakt weer zijn goaltje mee. Toch hebben weinig supporters het idee dat bij FC Utrecht de topscorer van de competitie speelt. Hij heeft er zeventien ingeschoten, maar lang niet iedere bal jaagt hij tegen de touwen. Hij heeft veel kansen nodig om een goal te maken en het gaat erom spannen wat hij in de nacompetitie kan brengen.”

Leider, aanjager en gif De mannen denken dat Douvikas aan het einde van het seizoen vertrekt. Daarentegen is middenvelder Mats Seuntjens zo goed als binnen. Seuntjens speelt nu voor RKC, maar lijkt voor twee seizoenen te tekenen in de

Domstad. Frans reageert op dit buitenkansje. “Dit is een type speler die de club goed kan gebruiken. Dit team mist een leider en een aanjager. Seuntjens is een speler die gif het veld mee in neemt.” Pep vult tot slot nog een keer aan. “Seuntjens is een prima vervanger voor Sander van de Streek. Als daarnaast Bas Dost en Hidde ter Avest vertrekken, is het wel lekker dat er weer wat ervaring wordt teruggehaald. Wat hij gaat brengen, is iets voor volgend seizoen. De ploeg moet eerst de goede lijn doorzetten en aanstaand weekend in de Johan Cruijff Arena punten halen. Een lekker gevoel voor de nacompetitie bij elkaar spelen en Ajax de Conference League inschieten, dat gaat ervoor zorgen dat de supporters nog een heerlijk toetje krijgen dit seizoen.”

wedstrijden staken voor papieren vliegtuigjes?’

PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT