DUIC Krant NR 325 - 26 juni by DUIC

Utrechts

Universiteit Utrecht schrapt 80 tot 100 banen

Soworker maakt delen op Social media makkelijk!

Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs; 8 x meer bereik, 7 x hogere conversie en aanzienlijk meer sollicitanten.

Test gratis ons platform!

STECK 5 JAAR

Jente en Joost komen met nieuw queer-initiatief

Wiﬁ Garantie. Ook bij jou thuis in Utrecht

Hoe sneller je internetverbinding, hoe beter je wifi? Klinkt logisch. Maar snelheid is niet alles. Voor stabiele wifi in je hele huis heb je vaak méér nodig. Zoals wifi-versterkers of de allerbeste wifi-hulp.

Daar zorgen we voor. Met onze Wiﬁ Garantie heb je wiﬁ die werkt. Daarmee kun je overal in huis zorgeloos streamen, thuiswerken en gamen. Gegarandeerd.

Gratis wiﬁ-versterkers voor je hele huis.

24/7 hulp van onze Wiﬁ Crew

Meer weten? Scan de QR-code of ga naar ziggo.nl/wiﬁgarantie

Een gratis monteur als het nodig is

INHOUD

Nieuws

4 DUIC in beeld

Kruispunt

7 Bezuinigingen

UU en HU krijgen minder geld

Cultuur / Uit

9 Sodomieter

Ellen, Jente en Joost komen met nieuw initiatief

9 Utrechts talent

Iza van den Baar laat zintuigen beeldhouwen

10 Uittips

Elke week de leukste tips

11 Op bezoek bij

Rabarber

Stad / Leven

12 Reacties

Wat vinden de DUIC-lezes

13 Verdwenen schoolgebouwen

Thomas à Villanovaschool

14 Gerard Aaftink

Klooster Nieuwlicht aan de Laan van Chartroise

Sport

15 Puzzel

Zoek de verschillen

Colofon

Bas van Setten, Bo Steehouwer, Else Marie Vonk, Kamiel Visser, Luuk Beckers, Robert Oosterbroek en Sam Pol

CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 06 86 80 32 22

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

VREDENBURG

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

Social Media

VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56 AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE

ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73

ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC

UITGEVERS

Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

Advertentie

U bent altijd welkom voor een open gesprek.

Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/utrecht

Ook als u niet of elders verzekerd bent.

Tessa di Corrado

DUIC IN BEELD

Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad, maar de herinrichting van de Maliebaan in Utrecht is begonnen. Zo’n tien jaar geleden werden de eerste bewonersavonden georganiseerd, waarin de plannen over onder meer een autovrije middenbaan werden toegelicht. Na die avonden volgden nog vele informatiebijeenkomsten en

Fotogra e: Bas van Setten

inspraakmomenten, en het onderwerp werd een discussiepunt met voor- en tegenstanders. Eerder dit jaar liet de gemeente al weten dat de werkzaamheden deze zomer zouden starten, en inmiddels is men begonnen met het verwijderen van het asfalt op het kruispunt met de Nachtegaalstraat en Burgemeester Reigerstraat. a

Nieuw: Dermacare bij

Etos Troosterhof 10 en Voorstraat 22

Deze week openen we in Utrecht 2 vernieuwde winkels. Hier kan je nu ook terecht voor ons Dermacare assortiment. Kom je ook langs?

Zaterdag 28 juni

vanaf 09.00: Troosterhof 10, Utrecht vanaf 12.00 uur: Voorstraat 22, Utrecht

5.00

kor ting

Wat is Dermacare?

De producten van Dermacare zijn speciaal ontwikkeld met, getest én aanbevolen door dermatologen. Zo wordt de huid met de grootste aandacht verzorgd en ondersteund.

NIEUW!

Openingscadeautje!

Vanaf de dag van opening t/m zondag 27 juli 2025 ontvang je €5.- korting op het Dermacare assortiment* bij besteding vanaf €25.-

Univé maakt de Pas-op-pop winnaars bekend

Buitenspelen is gezond, leuk én belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Het is fjn als dat in een veilige omgeving kan. Daarom organiseerde Univé, samen met ambassadeur van sport en bewegen Dafne Schippers, een bijzondere winactie waarbij kinderen hun eigen Pas-op-pop konden tekenen. De winnende poppen worden écht gemaakt en in de buurt gezet.

Van tekening naar échte Pas-op-pop Kinderen uit heel Nederland werden uitgenodigd om een eigen ontwerp te maken voor een Pas-op-pop. In totaal zijn er 20 winnaars. Deze zijn verdeeld over verschillende regio’s, zodat er verspreid over alle regio’s Pas-op-poppen komen te staan.

Elena (8 jaar), winnaar Oost-Nederland “De auto’s rijden heel hard bij ons in de straat. Mijn moeder had al een keer aan de gemeente gevraagd of ze langzamer konden rijden. Dat lukte niet. Ik hoop dat het wel lukt met de pop. Echt leuk dat we hebben gewonnen!”

Het verkeer vertragen om veilig te kunnen spelen

De actie vraagt op een speelse manier aandacht voor verkeersveiligheid, vooral op

plekken waar veel kinderen buitenspelen. Uit onderzoek van Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid blijkt namelijk dat kindertekeningen in het straatbeeld helpen het verkeer te vertragen. De Pas-op-poppen hebben hetzelfde efect.

De aftrap van een zomer vol buitenspeelplezier

De Univé-winactie voor een veilige buurt is het startschot van een zomer vol sport, beweging en buitenspeelplezier. Kinderen kunnen in juli hun ultieme buitenspeeldroom insturen. Vier tot acht van die dromen komen uit. In september kunnen buurten een buitenspeelbox winnen. Met dit soort initiatieven maakt Univé buurten fjner en veiliger. Met én voor buurtbewoners! Meer informatie vind je op univé.nl/tekenmee

Miltos uit Amsterdam, Elena & Esmay uit Arnhem, Lilly uit Zoetermeer.

m.u.v. cadeaukaarten. Deze voucher is in te leveren bij de kassa van Etos Troosterhof 10 en Voorstraat 22, Utrecht.

BEZUINIGING IN HET HOGER ONDERWIJS

Universiteit Utrecht bezuinigt en schrapt tot 100 fulltimebanen

De Universiteit Utrecht (UU) schrapt tussen de 80 en 100 voltijdsbanen binnen de Universitaire Bestuursdienst (UBD). Dat is de dienst die onder andere de ICT, vastgoedbeheer, juridische zaken en andere facilitaire ondersteuning verzorgt. De reorganisatie maakt deel uit van een omvangrijk bezuinigingsplan, bedoeld om stijgende kosten, dalende studentenaantallen en forse overheidskortingen op te vangen. Ook in atie drijft de uitgaven verder op, aldus Anton Pijpers, voorzitter van het College van Bestuur.

Tekst & fotogra e: Luuk Beckers

In 2025 moet de universiteit al 35 miljoen euro besparen. Dit bedrag loopt de komende jaren op tot 80 miljoen euro in 2029. Op een totale begroting van 1,2 miljard euro betekent dat een krimp van bijna zeven procent. Hoewel de universiteit eerder liet weten alles in het werk te stellen om gedwongen ontslagen te voorkomen, wordt dit bij de reorganisatie van de bestuursdienst niet uitgesloten. Ook bezuinigingen bij faculteiten Als we Pijpers vragen waarom de bezuiniging juist bij de bestuursdienst plaatsvindt, blijkt dat deze reorganisatie onderdeel is van een breder pakket. Zo lobbyde de universiteit bij het Rijk om de bezuiniging van tafel te krijgen. “Dat heeft ertoe geleid dat de bezuinigingen minder ingrijpend werden dan aanvankelijk aangekondigd, maar ze blijven fors”, zegt Pijpers. De universiteit bezuinigt op meerdere fronten. “We zetten universiteitsbreed in op minder reizen, minder externe inhuur en effciënter gebruik van huisvesting.” Ook de

faculteiten leveren een bijdrage aan de bezuinigingen, al is die minder zwaar dan bij de UBD. Wel besloot de universiteit eerder een aantal kleine opleidingen met minder dan 25 aanmeldingen per jaar te stoppen en te bekijken of deze expertise geïntegreerd kan worden in andere (mogelijk nieuwe) opleidingen. Concreet gaat het om Duits, Frans, Islam en Arabisch, Italiaans, Keltisch en Religiewetenschappen. De bezuiniging bij de bestuursdienst moet uiteindelijk 14 tot 16 miljoen euro bijdragen aan het totale bedrag van 80 miljoen.

Medewerkers geïnformeerd De meeste medewerkers van de UBD, waar momenteel circa 1.000 mensen werken, zijn inmiddels geïnformeerd. “Sommigen zagen het aankomen”, zegt Pijpers. “De reacties zijn wisselend. Mensen zijn bezorgd en vragen zich af wat dit concreet voor hen betekent.”

Een deel van het banenverlies wordt opgevangen door natuurlijk verloop, zoals pensionering of het afopen van tijdelijke

'De reacties zijn wisselend. Mensen zijn bezorgd en vragen zich af wat dit concreet voor hen betekent'

contracten. Of er daadwerkelijk gedwongen ontslagen vallen, wordt volgens Pijpers naar verwachting in oktober of november duidelijk. De universiteit streeft ernaar medewerkers van werk naar werk te begeleiden en werkt samen met vakbonden aan een sociaal plan.

Minder dienstverlening, onderwijs blijft prioriteit

De reorganisatie zal ook merkbaar zijn voor andere medewerkers. De dienstverlening wordt soberder; zo worden sommige servicebalies gecentraliseerd en kan het onderhoud van gebouwen afnemen. Pijpers benadrukt echter dat het onderwijs en onderzoek zoveel mogelijk worden ontzien. “We proberen het intern zo op te lossen dat de kwaliteit op peil blijft.”

Ook de duurzaamheidsambities van de universiteit blijven overeind. “Dat blijft een belangrijk speerpunt,” stelt Pijpers. Verder blijft de UU investeren in samenwerking tussen wetenschappelijke disciplines, een sterke

studentengemeenschap en in samenwerking in de regio. “We willen onze maatschappelijke meerwaarde blijven tonen.”

Protesten tegen bezuinigingen

Eerder dit jaar protesteerden medewerkers en studenten van de UU tegen de bezuinigingen in het hoger onderwijs. De demonstratie maakte deel uit van een landelijke ‘estafettestaking’ in meerdere steden, waaronder Utrecht. Ook in 2024 gingen studenten en medewerkers al de straat op om te protesteren tegen kabinetsmaatregelen in het onderwijs.

Bezuinigingen Hogeschool Utrecht

Ook bij de Hogeschool Utrecht (HU) wordt bezuinigd. Eind 2024 nam de hogeschool al maatregelen om de uitgaven direct te verlagen. In april 2025 kondigde de onderwijsinstelling nieuwe bezuinigingen aan die oplopen tot 19 miljoen euro in 2028. a

Anton Pijpers voor het bestuursgebouw op het Utrecht Science Park.

SnackpanXL € 37,99

± 10 pers. 90 hapjes

30 balletjes, 30 mini-saté, 10 pittige kluifjes, 10 zoete kluifjes, 10 naturel kluifjes.

Feestpan € 43,99

± 10 pers. ± 100 hapjes

20 balletjes ketjapsaus, 20 balletjes pindasaus, 20 mini-saté indian mystery marinade, 20 mini-saté ketjapsaus, ± 300 gram kippeling, 12 kluifjes naturel.

Mini-saté/ ballenpan € 46,99

± 10 pers. 100 hapjes

25 mini-saté indian mystery marinade, 25 mini-saté ketjapsaus, 25 balletjes ketjapsaus, 25 balletjes pindasaus.

Maaltijdpan 4 soorten € 37,99

± 6-8 pers. ± 2400 gram Bami, nasi, mihoen en Chinese bami met 6 balletjes, 6 mini-saté.

partyschotel € 13,99

Inhoud: 30 hapjes

Opwarmen: ±

SODOMIETER

Ellen, Jente en Joost komen met nieuw queerinitiatief: 'Utrecht mag wel wat wilder worden'

Utrechters Ellen van Til (25), Jente Meijer (26) en Joost van Agtmaal (28) zijn de oprichters van SODEMIETER, een nieuw initiatief dat de Utrechtse queerscene wil wakker schudden. De aftrap vond onlangs plaats, midden in Pride Week, op een bijzondere locatie: de Domtoren. “We willen inspireren, activeren en vieren.”

De eerste editie van SODEMIETER was op donderdag 5 juni, bovenin de Domtoren. Een opvallende plek: zo’n driehonderd jaar geleden begon op diezelfde locatie de vervolging van ‘sodomieten’, een vroegere term voor homoseksuelen. Jente, Joost en Ellen zagen het als een kans om die geschiedenis om te keren. “Het werd nu juist een plek voor ontmoeting, openheid en solidariteit”, vertelt Joost. Het idee achter SODEMIETER is helder. “We willen de lhbtqia+-community in Utrecht inspireren, activeren en vieren. Met een nadruk op het aansporen tot actie, waarbij we ideeën de ruimte geven om verder te groeien”, legt Jente uit. “Er zijn veel losse eilandjes, maar nauwelijks één plek waar alles samenkomt.” Volgens het drietal mag de stad dan ook levendiger en vrijer worden. “Utrecht mag wel wat wilder worden. De queercom-

UTRECHTS TALENT

munity mag meer worden opgeschud”, zegt Joost. De eerste editie van SODEMIETER stond in het teken van ontmoeting, verhalen delen en gesprekken over zichtbaarheid en identiteit. Lokale (queer)ondernemers als Fieb Wijnen en Bar Sjoef, So–sjaal en andere organisaties verzorgden het eten en drinken. Joost presenteerde als ‘Joost de host’ de avond en leidde een panelgesprek met vertegenwoordigers van verschillende queerorganisaties uit de stad.

Dat leidde tot inspirerende uitwisselingen van ideeën. “Er zijn meerdere ideeën en initiatieven uit voortgekomen, zoals een idee voor een app voor mensen die weinig tot geen community om zich heen hebben, maar ook een vreedzaam protest rondom de singel door hand in hand een ketting te vormen. Deze ideeën gaan we verder uitwerken met

de bedenkers ervan”, vertellen de drie vrienden enthousiast.

Volgens Joost waren de reacties allemaal enthousiast. “Iedereen vond dat Utrecht een initiatief als SODEMIETER miste.” Ellen vult aan: “Mijn vrienden die niet queer zijn, kwamen eerst vooral om mij te supporten. Maar ook zij vroegen zich na de avond af waarom zij eigenlijk niet in actie zouden komen.” ‘Ga elkaars tieten likken’ Het belang van SODEMIETER blijkt volgens de initiatiefnemers ook uit ervaringen in het dagelijks leven. “Het gaat gewoon nog niet goed. De rechten van lhbtqia+-personen staan onder druk”, zegt Jente. “Je ziet een stagnatie in acceptatie.” Dat merkt ze zelf soms ook in het dagelijks leven. “Ik stond te zoenen met een vrouw, en een man riep: ‘Ga elkaars tieten likken’. Dat heb ik genegeerd, maar het voelde wel heel bedreigend.” Joost:

“Dat is niet dé reden waarom we dit zijn begonnen, maar het maakt wel duidelijk dat het nodig is.”

Niet alleen voor queers Joost, Ellen en Jente benadrukken dat SODEMIETER niet alleen voor queers is, maar voor iedereen die zin heeft in avonden met inspirerende gesprekken en die actief aan de slag wil gaan. In de volgende edities willen de drie initiatiefnemers de ideeën de ruimte geven om verder te groeien en deze actief ondersteunen. “Zo bouwen we samen toe naar één grote gezamenlijke viering.”

Wanneer de volgende editie van SODEMIETER plaatsvindt, is nog niet bekend. “We zoeken nog een geschikte locatie. Dus bij deze ook gelijk een oproep!”, lacht Joost. “Houd onze Instagram @sodemieter030 in de gaten voor updates.” a

Kunst om te proeven: Iza van den Baar laat zintuigen beeldhouwen

Of je nou in een museum naar een schilderij kijkt, naar een concert luistert of een theater bezoekt, kunst is iets dat je ervaart. Iza van den Baar draait het om; wat haar betreft kan een ervaring zelf ook kunst zijn. Wat jij doet, voelt, hoort, proeft, ziet, dat is voor haar het kunstwerk. Afgelopen maand deed ze dit met haar project Sculpting Senses, dat tentoongesteld was bij de EXbunker.

Iza doet van alles. Ze werkt in een galerie waar tassen worden gemaakt, is zelf modeontwerper, en ook eten speelt een belangrijke rol in haar werk. Het is ten eerste een goede manier om alle zintuigen te prikkelen, maar ze wil met haar werk ook mensen elkaar laten ontmoeten zoals dat tijdens een diner kan gebeuren. Zo gebruikt ze de ervaring om de connectie te leggen tussen mens en kunst. Verwar haar echter niet met een topkok die een gastronomisch meesterwerk op een bord neerzet. “Daar kan ik ook heel erg van genieten”, geeft ze toe. “Maar daar heb je hele andere skills voor nodig.” Tijdens de workshop in het openingsweekend van de tentoonstelling kwamen dan ook hompen deeg

op tafel waar zoveel zout in zat dat het niet gegeten kon worden. “Het zorgt er echter ook voor dat het niet bederft, waardoor het geschikt is om een sculptuur van te maken.”

De deelnemers zaten geblinddoekt aan een tafel. “Zicht is een heel dominant zintuig”, zegt Iza. “Als je dat weghaalt, kan je veel meer op de anderen letten.” Tijdens de avond kregen de deelnemers kleine hapjes met uiteenlopende smaken en texturen, voelde ze het eten op hun huid en werden ze begeleid met muziek. Op basis van de prikkels maakten de deelnemers op de tast een sculptuur van hun zoutdeeg.

De resultaten waren de rest van de maand in de bunker te zien. Ze doen denken

aan een soort weekdier of een druppel, maar het is niet per se de bedoeling dat je er iets in ziet. “Mensen hebben heel erg de neiging om ergens iets in te herkennen,” aldus Iza. “Maar de sculpturen zijn vooral bedoeld als resultaat van de ervaring, en dienen voor mij weer als inspiratie."

Iza was van plan om de weken na de workshop die inspiratie weer in haar eigen werk te gebruiken, door de bunker naast expositieruimte ook als tijdelijk atelier te gebruiken. “Dat laatste is niet helemaal gelukt. Het was enorm mooi weer en we zitten natuurlijk midden in het Wilhelmina park. Daardoor kwamen er zo veel mensen kijken, dat er weinig tijd overbleef om zelf te werken.”

Rouwig is ze daar niet over. “Het waren hele leuke gesprekken, ik ben er blij mee. Dat is voor mij de ervaring, en dus ook de kunst.” De workshop is daarmee een succes. Binnenkort gaat ze hem ook organiseren voor kinderen. “Weer een hele andere doelgroep, maar dat maakt eigenlijk niet uit.” Gevraagd naar wat haar eigen favoriete eten is, moet ze even nadenken. Ze somt een paar gerechten uit goede restaurants op, maar komt uiteindelijk toch op iets heel anders. “De Coeur de Boeuf, een Franse tomaat. Omdat die zo mooi is, zelfs als je hem doorsnijdt." a

Tekst: Else Marie Vonk / Fotogra e: Luuk Beckers

Tekst & fotogra e: Jasper Witte

Queer Keti Koti

Waar: Villa Concordia

Wanneer: 26 juni

Prijs: 15,75 euro

Keti Koti, de viering van de afschafng van de slavernij is weer bijna. Tijdens deze feestdag herdenken we de afschafng van een zwarte bladzijde in de mondiale geschiedenis. Onderbelicht zijn misschien de queer perspectieven uit die tijd. Raymi Sambo deed onderzoek naar die geschiedenis en maakt er een theateravond van, met muziek, lezingen en historische inzichten.

Lepeltje Lepeltje

Waar: Park Lepelenburg

Wanneer: 27 tot 29 juni

Prijs: Gratis

Park Lepelenburg verandert weer tijdelijk in foodfestival Lepeltje Lepeltje. Drie dagen lang kunnen Utrechters genieten van allerlei culinaire lekkernijen. Van pizza tot eend en allerlei alcoholische versnaperingen voor de liefhebber. In de loop van de dag en avond treden verschillende artiesten en dj’s op. In de loop van de avond is het tijd voor feest. Gezinnen zijn ook van harte welkom bij Lepeltje Lepeltje. De organsatie schrijft dat er voldoende vermaak voor de kleintjes zal zijn.

Kreukelweekend

Waar: Centraal Museum

Wanneer: 28 en 29 juni

Prijs: Gratis

Op 28 en 29 juni nemen mensen met een handicap het Centraal Museum over. Doe mee aan een creatieve workshop, luister of deel je eigen verhaal in het verhalencafé en bezoek de tentoonstelling Ik ben gewoon hier, waarin handicap het vertrekpunt is. In de museumtuin staat het kleurrijke No Limits! Art Castle, vol kunst zonder grenzen. Kreukelweekend is een evenement voor iedereen die openstaat voor nieuwe perspectieven. “Ongeacht leeftijd, lichaam en geest.”

Utrechts leesclubfestival

Waar: Verschillende locaties

Wanneer: 27 juni

Prijs: Verschilt

Heilige Huisjes

Waar: Sint-Gertrudiskathedraal

Wanneer: 27 juni

Prijs: Gratis

Het nieuwe platform ‘Heilige Huisjes’ wordt vrijdag 27 juni feestelijk afgetrapt. Dit platform focust op het promoten van evenementen in religieuze centra. Ook wil Heilige Huisjes zich focussen op het zelf organiseren van evenementen, om te beginnen deze zomer. Benieuwd hoe en wat? Tijdens de feestelijke lancering op de 27e, hoor je er alles over. Er wordt gezorgd voor een hapje én een drankje.

Na Rotterdam, Amsterdam en Antwerpen is het dit jaar de eer aan Utrecht om het leesclubfestival te organiseren. Een leesclubfestival houdt in: tien leesclubs en een literaire talkshow die tegelijkertijd plaatsvinden op verschillende locaties in de stad. Tijdens de leesclub ga je samen met de schrijver, een gespreksleider en andere lezers in gesprek met elkaar.

Gluren bij de buren

Waar: Verschillende locaties

Wanneer: 29 juni

Prijs: Gratis

Op zondag 29 juni verandert Utrecht in één groot tuinfestival tijdens Gluren bij de Buren. In tientallen tuinen door de hele stad treden lokale artiesten op; van dans en muziek tot cabaret en theater. Buurtbewoners openen hun tuin of balkon, artiesten zorgen voor de show. Iedereen is welkom om te komen kijken, luisteren en genieten van lokaal talent in een intieme setting.

Tapschrift

Waar: De Nijverheid

Wanneer: 2 juli

Prijs: Gratis

Tapschrift is een podium dat zich richt op het geschreven en gesproken woord. Maar, ‘iedere vorm van zelfexpressie is welkom’. Deze avond kan je deelnemen aan spoken word. “Meedoen is simpel. In de aanloop van de avond zullen wij een post online gooien”, schrijft de organisatie. “Daaronder kan je reageren met iets dat lijkt op ‘aanmelding’ of ‘ik doe graag mee’.” Vervolgens beland je op de lijst, en sta je binnen de kortste keren op het podium. Er zijn beperkte plekken, dus er wordt aangeraden om er snel bij te zijn met je aanmelding.

‘Het

is een plek waar we zelf ook graag zouden komen’

Tien jaar geleden sprongen Pauline Polak en Else Nugteren in het diepe: ze werden eigenaren van een horecazaak. Deze zomer vieren ze het jubileum van Rabarber: een petit café waar je de hele dag door kunt ontbijten en lunchen. Vorig jaar kwam daar ook diner bij. ‘Die wens hebben we lang gehad.’

Voor het raam prijkt de naam van de zaak in rode neonletters. Die steekt mooi af naast de gele gevel. Buiten aan de tafeltjes zitten een paar vrienden te kletsen en koffe te drinken. De twee vrouwen aan het andere tafeltje proosten met een biertje. Binnen ontmoet een groepje van drie ouderen hun kleinkinderen voor een lunch. Op deze plek, midden in de Zadelstraat, begonnen Pauline en Else in 2015 aan hun avontuur. Ze waren toen allebei nog geen dertig. De twee ontmoetten elkaar tijdens hun studie Journalistiek en hebben daarnaast allebei altijd in de horeca gewerkt, vertelt Pauline. Ze zit aan een van de tafeltjes in de zaak. “Else werkte hier al en ik kwam hier daarom ook al regelmatig”, zegt Pauline. “De vorige eigenaar wilde ermee stoppen en vroeg of het niks voor ons was om de zaak over te nemen. Zo is het balletje gaan rollen.” Voor Rabarber zat Tastoe op deze plek aan de Zadelstraat. De eerste maanden draaiden Else en Pauline die zaak nog zoals die was. “Maar daarna hebben we rigoureus afscheid genomen.” En zo verdween Tastoe voorgoed

en begon Rabarber. Diezelfde huiskamersfeer is nog aanwezig, maar verder hebben Pauline en Else het helemaal naar hun eigen hand gezet. “Het is een plek geworden waar we zelf ook graag zouden willen komen. Gezelligheid is hier altijd aan de orde. Verder gebruiken we producten en maken we gerechten waar we achter staan.”

Mengelmoes

De keuken van Rabarber is volledig vegetarisch en voor een groot deel vegan. “De nadruk ligt echt op groente die in het seizoen is,” legt Pauline uit, “waarbij we onszelf continu uitdagen om deze op nieuwe wijze te serveren en te verwerken.” Naast eten en drinken hangt er altijd een wisselende expositie aan de muur. “Kunstenaars benaderen ons daarvoor, maar wij vragen zelf ook wel eens iemand.”

De gasten zijn altijd een mengelmoes van Utrechters, toeristen, vrienden of andere bekenden. “Er is altijd wel iemand die ik ken”, zegt Pauline. “Onze vrienden zijn heel trouw en komen veel langs. Doordeweeks komen

er vooral mensen uit de buurt, maar in het weekend en vakanties zijn het meestal mensen van buiten de stad. Vroeger hadden we geen menu in het Engels, maar die is inmiddels wel echt nodig.”

In de afwas

In de open keuken achterin de zaak maken ze alles zelf: van de taart tot de snacks en de sauzen. “Alleen het brood maken we niet zelf in onze minikeuken.” Else staat in de keuken en Pauline is te vinden aan de voorkant. “Dat is zo gegroeid. Else is de chef en draait samen met drie anderen de keuken. Zij is het gezicht van de keuken en ik, met de rest van het bedienende team, van de voorkant. Er is genoeg schuifruimte. Ik sta af en toe ook in de keuken. Dan missen we bijvoorbeeld iemand in de afwas en sta ik een avond de vaat te doen. Ook wel eens lekker, want die afwisseling maakt het juist leuk.”

Sinds vorig jaar kan er van woensdag tot en met zondag ook gedineerd worden. “Die wens hebben we lang gehad. We hebben allerlei plannen gemaakt en ideeën uitgeschre-

ven, maar uiteindelijk zijn we het vorig jaar gewoon maar gaan doen. Het hoeft niet meteen perfect te zijn.” De twee vonden dat er in Utrecht nog weinig volledig vegetarische opties waren die tussen fne dining en een eetcafé in zaten. “Zowel qua prijs als qua sfeer.”

Grijze haren

Het leuke vindt Pauline dat bij Rabarber alles de hele dag door kan. “De een komt ’s avonds binnenwandelen voor een glas wijn en een snack, de ander zit uitgebreid te dineren en weer iemand anders wil alleen een stuk taart. Alles mag door elkaar lopen.”

En alsof dat nog niet genoeg is, vinden ze het ook heel leuk om daarnaast nog catering te doen. Dat kan voor een besloten feestje zijn op de Zadelstraat, maar ook voor evenementen op andere locaties. Hun zaak is wat Pauline betreft nog niet ‘af’. Ze hebben nog heel veel ideeën voor de komende jaren. “Rabarber heeft de afgelopen tien jaar voor veel kopzorgen en grijze haren gezorgd”, zegt Pauline lachend, “maar vooral voor veel plezier.” a

Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e:Rabarber

Else en Pauline

WAT VINDEN DE LEZERS?

DUIC-lezers aan het woord

Elke week reageren DUIC-lezers honderden keren op de artikelen die op de website verschijnen. Wat vinden de lezers van DUIC van onderwerpen die spelen in de stad? Je leest het in deze rubriek.

Utrechtse

band

Het Goede Doel keert met revivalband na 40 weer jaar terug

De Utrechtse band Het Goede Doel Revival maakt met een aantal oud-bandleden, waaronder Henk Westbroek, een terugkeer in de Grote Zaal van TivoliVredenburg. Een bijzonder optreden, want ongeveer veertig jaar eerder stond de originele band Het Goede Doel voor het laatst op dit podium. Mede-oprichter Henk Temming ontbreekt.

Herman:

Goede doel zonder Henk Temming is net zoiets als de Rolling Stones zonder Keith Richard. Doe het of compleet, of niet.

Robbie:

Als het gaat om geld, als het gaat om vrouwen, als het gaat om alles wat Henk liefheeft, waarom zou je hem dan nog vertrouwen?

GAMMA en Hoogvliet openen in zelfde pand in Utrecht-West

Aan de Steenovenweg in Utrecht-West zijn deze week een volledig vernieuwde GAMMA-bouwmarkt en een nieuwe Hoogvliet-supermarkt geopend. De winkels delen het pand van een voormalige bloemenveiling uit 1954, wat later een gemeentelijk monument is geworden.

Ooginaller:

Superblij. Ik was er een beetje klaar mee om voor iedere spijker de halve stad door te moeten !etsen.

Lombokker:

“ “ “ “ “ “ “

G. Willink:

Vorige week genoten van deze band inclusief Henk Westbroek. Ze traden op in ons dorp op het kleinzalige festival “Reurpop!” Eén uur lang alle hits!

Fijn dat er hier in de buurt een Hoogvliet komt. Meer concurrentie zorgt voor lagere prijzen, en dat zien we graag in deze dure tijden.

Koopjes Jager:

Blij dat de GAMMA weer terug is en met een Nettorama en een Dirck moeten de reclames uitmaken waar ik mijn boodschappen ga doen.

Nog drie plekken over in zoektocht naar nieuwe grote evenementenlocatie

In de zoektocht naar een nieuwe evenementenlocatie in Utrecht, waar ruimte moet zijn voor minstens 10.000 bezoekers, zijn nog drie plekken overgebleven. Het gaat om recreatieterrein Hampoort, Park de Gagel en de Rijnenburg Polder.

JM:

Zolang ‘evenement’ een eufemisme is voor geluidsoverlast tot in de wijde omtrek, is het midden van de Flevopolder een betere locatie dan iedere locatie in en om Utrecht.

Wim:

Veel te veel gezeur om die paar keer dat er een evenement is, het is maar voor paar dagen dat zoiets aan de gang is.

Niet-Wim:

Laat me raden, Wim woont niet in de buurt van 1 van de locaties…

VERDWENEN SCHOOLGEBOUWEN IN UTRECHT

Thomas à Villanovaschool aan de Bosboom Toussaintstraat

Utrecht kende rond 1925 meerdere katholieke gebouwencomplexen waar kerk en school innig verweven waren. Voorbeelden zijn de verdwenen Ludgeruskerk en -school in Zuilen en de nog bestaande Gertrudiskerk en -school in Rivierenwijk. Maar nergens stond de school zo dicht tegen het kerkgebouw aan als aan de Bosboom Toussaintstraat in Nieuw-Engeland. De OLV-van-Goede-Raad en de Thomas à Villanovaschool vormden feitelijk één bouwwerk. Ze waren ontworpen door de broer van de pastoor. In 1993 is het hele complex gesloopt.

Tekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archief

In 1903 was aan de Kanaalstraat de Antoniuskerk gebouwd voor de nieuwe wijk Lombok en omgeving. Ruim tien jaar later was deze kerk al weer te klein en werd er opnieuw een bouwpastoor aangesteld, de augustijner pater Franciscus Xaverius Dominicus Duynstee (1873-1941), 'een krachtfguur met een groot oratorisch talent'. Hij stichtte in 1918 een parochie in het (toekomstige) wijkje Nieuw-Engeland. Daar verrees aan de Bosboom Toussaintstraat de OLV-vanGoede-Raadkerk. Hoewel pastoor Duynstee in het hele land 'veel geld bij elkaar wist te preken', werd het bouwbudget fink overscheden. Spotters spraken daarom van de 'OLV ten einde raad' en 'Goede Raad is duur'. Aartsbisschop Hendrik van de Wetering weigerde zelfs om de kerk in te wijden en stuurde een ondergeschikte om op 19 maart 1921 die handeling te verrichten.

Broer als architect Tegelijk met de kerk werden de pastorie en een jongensschool gebouwd op de hoek van de Bosboom Toussaintstraat en Staringstraat. Deze Thomas à Villanovaschool met twee verdiepingen en acht lokalen lag in de lengte direct tegen het kerkgebouw aan, wat ook gold voor het schoolplein. Kerk en school waren ontworpen door de jongste broer van de pastoor. Jos Duynstee (1881-1945) was tot dan toe architect van luxe winkelpanden in zijn woonplaats Den Haag. De opdracht van zijn eerwaarde broer luidde een nieuwe fase in zijn carrière in. Na het katholieke complex in Nieuw-Engeland bouwde hij ook de Heilig Hartkerk in Oudwijk en twee kloosters. Zijn bouwstijl was een nuchtere combinatie van traditionalisme en Amsterdamse School. In 1923 vierde pastoor Duynstee zijn 25-jarig priesterjubileum. De offciële huldi-

ging vond plaats in de versierde gymzaal van de Thomas à Villanovaschool. Daar werd de jubilaris toegesproken en kreeg hij 'zeer vele kostelijke geschenken'. De parochianen boden hem een zilveren ciborie aan, een liturgische kelk met deksel die ook al was ontworpen door zijn broer Jos. De kroon bovenop het deksel was een geschenk van de familie Duynstee.

De pastoor kon bij zijn jubileum tevreden terugkijken op het katholieke gebouwencomplex dat hij voor zijn parochie tot stand had gebracht, ondanks de fnanciële perikelen. Het Geïllustreerd weekblad voor Nederland zette het op een rijtje: 'In zijn twee-enhalf-jarig pastoraat verrezen in het westelijk stadsdeel: 1. een parochiekerk der E.E. P.P. Augustijnen; 2. een pastorie; 3. een Jongensschool; 4. een Fröbelschool; 5. een Meisjesschool en 6. een voorloopig huizencomplex

van 88 huizen van de R.K. Middenstandswoningbouwvereeniging St. Augustinus (gedeeltelijk in aanbouw).' Alleen dat laatste complex was niet door zijn broer ontworpen. De meisjesschool annex fröbelschool die aanvankelijk naar Sint-Franciscus heette, was een jaar na de jongensschool ontworpen door Jos Duynstee aan de de Busken Huetstraat, schuin tegenover de pastorie en de achterzijde van de kerk. Dit schoolgebouw stond dus niet tegen de kerk aan en had daarom een wat speelsere vorm met enkele uitbouwen en een soort toren, maar in hoofdvorm leek het op de Thomas à Villanovaschool.

Overname en sloop

De school hoorde bij de parochie en er gaven enkele paters augustijnen les. Maar het schoolhoofd Johannes Bouwman (1894-1955) was een leek en er werkten verschillende 'gewone' onderwijzers. In 1946 besloot het kerkbestuur echter dat de Fraters van Utrecht de school moesten overnemen van de leken-onderwijzers. Bij het personeel was daar uiteraard veel weerstand tegen.

Jim Terlingen, wiens opa Jul. Terlingen vanaf 1922 onderwijzer was op de Thomas à Villanovaschool, schrijft hierover: 'Een heuse strijd ontbrandt, waarbij bestuursleden opstappen en vele katholieke geledingen, waaronder aartsbisschop De Jong, zijn betrokken. In het archief van de parochie zijn hierover veel pittige brieven en vergaderverslagen te lezen. Na enkele jaren is het pleit echter beslecht en nemen de fraters het over.' Terlingen kreeg eervol ontslag en vertrok naar de Gregoriusschool.

De Thomas à Villanovaschool werd in 1964 een gemengde school door samenvoeging met de meisjesschool aan de Busken Huetstraat. Ondertussen sloeg de ontkerkelijking toe. Eind jaren zeventig werd de OLVvan-Goede-Raadkerk buiten gebruik gesteld en kwamen er planken voor de ramen van de pastorie. In 1993 volgde de sloop van de kerk, samen met het schoolgebouw. Ook de voormalige meisjesschool, die als dependance had gediend, sneuvelde. Op de vrijgekomen plek werd een nieuwe basisschool gebouwd met als adres Staringstraat 1, die kortweg Villa Nova werd genoemd. In dit kleurrijke jaren negentig-bouwwerk door architectenbureau Sluijmer en Van Leeuwen zit tegenwoordig de katholieke basisschool De Catharijnepoort. a

School en kerk kort voor de sloop.

Kerk en school op een ansichtkaart uit 1922.

KLOOSTER NIEUWLICHT AAN DE LAAN VAN CHARTROISE

Van Nieuwlicht rest alleen nog het poortgebouw en een volksverhaal over de Munnikenboom

In het noordelijk deel van Catharijne worden tussen 1100 en 1580 kapellen, kerken en kloosters gebouwd. Het klooster Nieuwlicht aan de Laan van Chartroise is daar één van. Van dit ooit beroemde klooster rest alleen nog het poortgebouw en een volksverhaal over de Munnikenboom.

Het Kartuizerklooster Nieuwlicht wordt in 1392 gesticht door Zweder van Abcoude.

Het klooster staat aan de huidige Laan van Chartroise. In de 12e eeuw wordt dit gebied Everiksdorp genoemd, daarna heet het De Hogelanden. De aankoop van het landgoed Bloemendaal vormt het begin van het klooster. Het naastgelegen landgoed In den Eng wordt in 1417 van de stad Utrecht gepacht en aan het klooster toegevoegd.

Zweder van Abcoude is door twee bedevaarten die hij heeft ondernomen tot de stichting van het klooster geïnspireerd. Uit zijn persoonlijk vermogen schenkt hij de fnanciële middelen die nodig zijn om het landgoed Bloemendaal aan te kopen. Zweder van Abcoude heeft een finke stempel gedrukt op het klooster: tot aan de opheffng van het klooster in het jaar 1580 worden hij en zijn familie in gebeden en in de diensten herdacht.

Nieuwlicht wordt tussen de jaren 1392 en 1407 in fases gebouwd. Het complex wordt omgeven door een gracht. Voor de Kartuizers is het een relatief luxe klooster. Dat blijkt uit de gebrandschilderde ramen, de geschilderde memorietafels, gebeeldhouwde stenen ter gedachtenis van weldoeners en de aanwezigheid van een monumentale graftombe. De kerk is ook versierd met schilderijen. Kartuizerkloosters vormen kleine gemeenschappen. In Nieuwlicht wonen onge-

veer 20 broeders, de meesten van adellijke komaf. Ze worden huishoudelijk ondersteund door zo’n 10 lekenbroeders. Daarnaast wonen er mannen voor diverse werkzaamheden. Er wordt niet of nauwelijks gesproken. Eenmaal per week maken de monniken een gezamenlijke wandeling in de omgeving, waarbij ze elkaar wel mogen spreken. Verder komen ze vrijwel nooit buiten de muren, met uitzondering van de kloosteroverste. Voor vrouwen is het betreden van het complex verboden.

De Kartuizers van Nieuwlicht hebben meerdere taken. De eerste taak is het verzorgen van kerkelijke activiteiten, zoals het houden van talloze memoriediensten en het voeren van de administratie van een groot aantal legaten. Niet in de laatste plaats komt daar het verzorgen van kerkdiensten voor de vele in Nieuwlicht begraven weldoeners nog bij.

Het kopiëren van manuscripten is een andere belangrijke taak voor de Kartuizers. Deze bouwen een voor die tijd omvangrijke bibliotheek op, die internationaal beroemd wordt. De derde taak is de ontginning en exploitatie van de omvangrijke kloostergoederen. Nieuwlicht ontwikkelt zich tot een welvarend en zelfs internationaal belangrijk klooster.

De Beeldenstormen gaan grotendeels aan Nieuwlicht voorbij, maar de reformatie in 1580 betekent het defnitieve einde van Nieuwlicht als klooster. De laatste monniken

verhuizen naar de Mariaplaats. De beroemde bibliotheek wordt eigendom van de stad. De gebouwen worden in het jaar 1581 afgebroken om de bouwmaterialen te verkopen. Alleen de poort en de (latere) boerderij blijven bij de sloop van het klooster gespaard. Bezoek aan de oude Munnikenboom blijft tot in de 19e eeuw een geliefd uitje, met een bijzonder verhaal.

De Munnikenboom

“Waar komen de kinderen vandaan?” Dat is een vraag van kinderen die veel ouders lastig te beantwoorden vinden. In preutsere tijden vanaf de 15e tot 20e eeuw was die vraag voor velen nog lastiger te beantwoorden. Om het echte antwoord te vermijden kregen de kinderen een verhaaltje te horen: de zogenaamde bakerpraatjes. Eén van de bakerpraatjes is: kinderen komen uit een holle boom.

In de tuin van het voormalige Kartuizerklooster aan de huidige Laan van Chartroise stond eeuwenlang een grote en holle lindeboom. De Munnikenboom werd deze genoemd, de boom bij de monniken. Het verhaal was dat er kinderen aan de boom groeiden. Aanstaande ouders konden een keuze maken uit de kinderen die aan de boom hingen. De kinderen riepen:

“Pluk mijn, pluk mijn, ik zal alle dagen zoet zijn!”

Wanneer deze linde werd geplant is niet bekend, misschien bij de bouw van het kloos-

ter. Het bezoek aan deze boom was een uitje, vooral op zondag. In de negentiende eeuw was er naast de boom een restaurant en een speeltuin. In het jaar 1851 sloeg de bliksem in de boom. Zelfs na de blikseminslag bleven mensen de overgebleven stronk bezoeken, totdat een boer de stronk weghaalde om het als brandhout te gebruiken.

Heidense traditie

Niet alleen in Utrecht groeiden de kinderen aan de boom, ook in andere steden en in andere landen was dat het geval. Kinderbomen waren meestal lindebomen. Lindebomen werden bijzondere geneeskrachtige gaven toegedicht. De Germanen zagen de linde als een heilige boom, tot in de middeleeuwen werd recht gesproken onder een lindeboom. Het is niet bekend hoe de katholieke monniken van het Kartuizerklooster aankeken tegen het heidense verhaal van ‘hun’ Munnikenboom. Na de reformatie leefde de heidense traditie voort in een protestantse omgeving. Het bakerpraatje maakte het de ouders makkelijker om te verklaren waar de baby’s vandaan komen. Blijkbaar woog het voordeel van dit heidense leugentje op tegen de schaamte van het werkelijke verhaal. Nu lachen we om dit bakerpraatje. Maar nog steeds gebruiken we de uitdrukking ‘levensboom’. a