DUIC Krant NR. 106 juli by DUIC

De krant die verder kijkt in de stad

JULI 2020 | 6E JAARGANG NR. 106 | KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP

DUIC.NL

’Keti Koti is een feest voor alle Utrechters’

Jan van Zanen vertelt nog één keer over zijn Utrecht

Foto: Robert Oosterbroek

Utrechtse Dichters: Peter Drehmanns

Utrechters op de fiets, lopend en in de auto. Wat zeggen de cijfers? p.8

Mixen en mengen in de wijk

JOUW lokale lezers BEDRIJF •• 100.000 23 kranten per jaar HIER? • Meest gelezen nieuwsmedium van Utrecht Alleen NU vanaf €250,-

Kanaleneiland: je wilt er wonen! Van voorbeeldwijk in de jaren ‘50 naar Vogelaarwijk begin deze eeuw. Twintig jaar later is Kanaleneiland weer opgebloeid en volop in ontwikkeling. Lees in deze krant over de aanpak van Mitros: mixen en mengen in de wijk.

Voor deze en alle andere advertentieplekken: adverteren@duic.nl

PRIVÉHUIS LA CLOCHE Erotiek vanaf €50,00

P.12

Rotsoord Open WT URBAN KITCHEN

Discretie verzekerd Kamers met jacuzzi en douches aanwezig www.privehuislacloche.nl

DE ZAGERIJ

Amsterdamsestraatweg 287-D Utrecht – 030-2432829

KWESTIE VAN SMAAK

THE FUTURE STORE CAMPING GANSPOORT KLEIN BERLIJN

LE EN HET KETELHUIS

DE NIEUW HELLING ROTSOORD TAPLOKAAL HKU GIST DAAR

DONEER EEN DUIT AAN DUIC Voor €2,50 donatie of meer informatie:

donatie.duic.nl

Advertenties

KABBELENDE BEELDEN TUSSEN CONIFEER EN KEUKENDEUR

K.F. HEIN FONDS

DIT JAAR ONTWERPEN ZES KUNSTENAARS/ONTWERPERS EEN VLAG VOOR DE GEVEL VAN HET K.F. HEIN FONDS. IN JULI EN AUGUSTUS WAPPERT DE VLAG VAN ROZEMARIJN WESTERINK. ZIJ WERD VOORGEDRAGEN DOOR FRANK HALMANS.

TEKST MARJOLEIN SPONSELEE FOTOGRAFIE BILLIE-JO KRUL

Het is eind mei. De reis naar Rhenen voelt als vakantie, eindelijk weer ergens naartoe in plaats van een blokje om. Door de bossen. Een dorpsstraat met grote groene voortuinen. Ik herken iets van het werk van Rozemarijn Westerink in haar woonomgeving. Frank Halmans voelt zich ook direct thuis. Bij binnenkomst reserveert hij meteen de deurtjes van haar originele jaren zeventig Bruynzeel keuken, mocht ze die ooit weg doen. De twee kunstenaars ontmoeten elkaar voor het eerst, maar blijken veel gemeen te hebben. Beiden werken veel met herinneringen. Westerink beperkt zich in haar tekeningen sinds enkele jaren tot één onderwerp: tuinen. Aanvankelijk steeds dezelfde tuin, die uit haar jeugd. Het zijn donkere tekeningen, dicht als een oerwoud. Blad vullend in een dicht patroon van streepjes en rondjes, grassprietjes, blaadjes. Dezelfde elementen komen steeds terug. Het lage muurtje, de vijver, de conifeer waar ze graag onder zat. Soms in detail, soms met meer overzicht. Kom je met die herhaling dichter bij de herinnering of wordt het beeld steeds meer fictief? Hoe werkt dat eigenlijk in het geheugen? Hoewel ze intussen ook werkt met andere tuinen en meer algemene beelden blijft die vraag interessant. “De associatieve elementen spelen een rol. Soms kom je er al werkend achter dat een vorm heel erg refereert aan allerlei dingen. Toen ik hier kwam wonen, merkte ik dat de coniferen in de straat meteen herinneringen opriepen aan de wijk waar ik vroeger woonde.” De conifeer.. dat woord roept bij Frank Halmans ook meteen allerlei beelden op. Niet alleen omdat hij een groot fan van tuinieren is, ook door de vorm van de plant en het feit dat iedereen ze vroeger in de tuin had. “Het is een bijzondere vorm,

bijna architectonisch, maar ook wel een erg door de tijd bepaald beeld. Alledaagse dingen Halmans werkt zelf ook veel met dingen uit zijn jeugd. De huizen en kamers van vroeger, de details daarin. De aluminium strips van die Bruynzeel keukenkastjes bijvoorbeeld. “Die dingen zijn zo nietszeggend en onbelangrijk in het leven. Je heb ze dagelijks om je heen en merkt ze niet op. En als je het later terug ziet roept het hele verhalen op. Dus ergens is het toch belangrijk. Dat het zo’n nietszeggend materiaal is vind ik fijn, geen typisch kunstenaarsmateriaal.” In zijn werk krijgen juist hele gewone dingen een plek. Zoals een stofzuiger, elektriciteitsbuizen of de Bruynzeel keuken. Of de conifeer. Beiden liggen in het collectief geheugen vast. Halmans zag het werk van Westerink het eerst op een tentoonstelling in Amersfoort in 2018. Zelf liet hij daar een installatie met elektriciteitsbuizen zien, waarvan hij de eerste ooit maakte voor het kantoor van het K. F. Hein Fonds. Leidingen, schakelaars en lampjes meanderen daarin over een paneel als een reeks nutteloze, maar functionerende, verbindingen. Toen hij gevraagd werd iemand voor te dragen voor de vlag moest hij aan de tekeningen van Westerink denken. “Een vlag is echt een markering die zegt dit is mijn terrein. Mijn gebied. Een tuin heeft dat eigenlijk ook. Een muurtje erom, hoe je het inricht. Het leek me een mooi gegeven voor de vlag.” Werken met zeefdruk Het toeval wil dat Rozemarijn recent juist ook aan het experimenteren was met een andere ondergrond dan papier. Tijdens een werkperiode bij Productiehuis Plaatsmaken in Arnhem maakte ze zeefdrukken op

stof. Ze gebruikte de tuin van Kasteel Rosendael als inspiratie, een plek die ze ook uit verhalen van haar familie kende. “Mijn tekeningen zijn heel arbeidsintensief en dus niet zo groot. Met zeefdrukken kon ik groter werken. Het beeld veranderde ook, soms nu heel dichtbij, inzoomend op details zodat je niet meer ziet waar je naar kijkt. En deels in kleur, wat ook nieuw is. Hetzelfde fragment heb ik op rapport op stof gedrukt, als een patroon. Door op stof te werken is de tekening ook plooibaar.” In de vlag voor het K.F. Hein Fonds krijgt dit een vervolg. Nu met de tuin van het fonds als inspiratie. Voor het beeld maakte ze gebruik van foto’s, en van de geschiedenis van de tuin; een zogenaamde Franse tuin waarin het 17e-eeuwse idee van symmetrie, rechte lijnen en weelderigheid belangrijk is. Medewerkers vroeg ze een foto aan te leveren van het favoriete stukje van de tuin. Op basis daarvan is ze gaan tekenen. Niet heel letterlijk, het blijft spelen met de herkenbaarheid van de voorstelling.

Ze probeerde ook een andere techniek, die ze in de corona quarantaine periode thuis testte: batikken. Met was tekenen op doek, en daarna de stof verven, waarbij de wastekening zichtbaar blijft. Een techniek die toevallig in dezelfde periode als de Bruynzeel keuken en de conifeer populair was. Mooi voor een vlag. En het gaf de mogelijkheid wat directer te werken, met grotere gebaren. De tekening is deels heel dicht en deels transparant. Niet helemaal te herkennen, maar voldoende om iets op te roepen. De spiegeling van water schijnt er in door, en het heeft in de verte iets weg van een grote fontein of waterval. De illusie van een landschap, en daar dan een impressie van, gebaseerd op herinneringen van meerdere mensen. Collectief en toch ook heel individueel. Meer weten? www.rozemarijnwesterink.com www.frankhalmans.nl www.lucyindelucht.nl

Kunstcommissie K.F. Hein Fonds is jarig In 2020 viert de kunstcommissie van het K.F. Hein Fonds het 20-jarig bestaan met bijzondere kunstopdrachten. Zes kunstenaars en vormgevers uit de provincie Utrecht worden uitgenodigd een vlag te ontwerpen voor aan de vlaggenmast aan de voorgevel aan de Maliesingel 28, tegenover Park Lepelenburg. Vanaf januari zal steeds een vlag gedurende twee maanden te zien zijn. Bijzonder: de kunstcommissie selecteert de makers niet zelf, maar vraagt kunstenaars en vormgevers waar het fonds in het verleden mee gewerkt heeft om iemand voor te dragen om de vlag te ontwerpen. Om de maand zal er in het UITleven magazine in DUIC een interview te lezen zijn met de desbetreffende kunstenaars. www.kfhein.nl

NR. 106 | JULI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

INHOUD Nieuws

4 DUIC in Beeld 50 jaar feest

7 Utrecht volgens Jan van Zanen Burgemeester neemt afscheid van de stad

ietsend en zwaaiend trok Jan van Zanen door de stad om afscheid te nemen van Utrecht en haar inwoners. Hij is, als deze krant bezorgd is, al begonnen in Den Haag. De zoektocht naar een nieuwe burgervader of burgermoeder is ondertussen begonnen. Er wordt een profielschets gemaakt, daar staat in wat de nieuwe burgemeester allemaal moet kunnen en welke eigenschappen hij of zij nodig heeft. Wij vroegen wat Van Zanen eigenlijk verwacht van zijn opvolger, maar daar hield hij zich stil over – zo is te lezen op pagina 7. Met het vertrek van Van Zanen naar Den Haag komt er wellicht ook weer een woning vrij, want hij moet in de Hofstad gaan wonen, en woningen hebben we hard nodig in de stad. De huizenprijzen rijzen in Utrecht de pan uit. Toen onlangs de eerste woningprijzen in de Merwedekanaalzone bekend werden reageerden veel inwoners verontwaardigd. Apparte-

menten zijn namelijk te verkrijgen vanaf 371.000 euro, een rijtjeshuis is te koop vanaf 760.000 euro. Met dat soort prijzen voelen mogelijk meer Utrechters zich genoodzaakt om de stad te verlaten. Waarschijnlijk vertrekken zij dan niet naar Den Haag, maar naar een van de gemeentes rond Utrecht om een nieuw begin te maken. Maar de wethouder beloofde: de woningprijzen in de rest van de Merwedekanaalzone worden meer divers – en dus deels ook lager. Bekijk duic.nl voor het laatste nieuws. In deze krant staan we verder stil bij Keti Koti, lezen we het verhaal achter het logo van FC Utrecht, gingen we op bezoek bij Meneer Potter en vertelt Arjan den Boer weer over een bijzonder gebouw. a Robert Oosterbroek

8 Auto’s, fietsen en het OV Hoe bewegen we ons voort?

9 Keti Koti

‘Dit is een feest voor alle Utrechters’

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

Cultuur/Uit 11 Utrechtse kunstenaars Simon Uyterlinde

11 Dichters van de stad Peter Drehmanns

MARGA KLOMPÉBRUG

13 Rondje van Jette Meneer Potter

Utrecht is constant in

15 Uittips

beweging. Er wordt

Orgel Lunchconcerten, De finale van ’88, Rooftop-cinema en meer.

Stad / Leven 17 Nieuwe monumenten Vierpoot

gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel

1910 2020

anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

18 Puzzel

Ga naar DUIC.nl voor

Zoek de verschillen

meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

Sport 19 Logo van FC Utrecht

Foto: Bas van Setten

Mysterie van het gespiegelde stadswapen

Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek BEELDREDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl

Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Bas van Setten, Bo Steehouwer, Arjan den Boer, Jette Pellemans, Heleen Zijlstra, Maurice Hengeveld en Paula Wieringa ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

GEDELEGEERD UITGEVER Sanne Dijkgraaf, sanne@duic.nl ADVERTEREN 030 - 740 04 44, Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Sanne Dijkgraaf, sanne@duic.nl, 06 - 28 24 65 66 Laura Peek, laura@duic.nl VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56

DUIC zoekt verkooptalent! • • • • • •

Je Je Je Je Je Je

maakt deel uit van een klein en jong team werkt op basis van een interessante commissieregeling bepaalt zelf hoeveel, waar en wanneer je werkt bouwt een mooi netwerk op in Utrecht werkt mee aan een innovatief, lokaal medium krijgt alle ruimte voor eigen inbreng, ideeën en ondernemerschap

Lijkt het je leuk ons team op freelance basis te komen versterken? Stuur een mailtje met je cv naar sanne@duic.nl

Website DUIC.nl

Facebook DUICNL

Twitter @duicnl

Instagram duic.nl

DUIC zoekt stagiair! Stage lopen bij het leukste nieuwsplatform van Utrecht? DUIC zoekt per direct stagiairs. Schrijvende journalistiek is het uitgangspunt, maar we bieden je de mogelijkheid je te ontwikkelen op alle vlakken (video, audio en fotografie). Lijkt het je wat? Stuur een mailtje naar redactie@duic.nl

NR. 106 | JULI 2020

Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC IN BEELD

Tekst en fotografie: Robert Oosterbroek

50 jaar feest

n het hartje van het land staat Stadion Galgenwaard. Op 30 juni kwamen daar honderden supporters van FC Utrecht samen – in de stromende regen – om het jubileum van de club te vieren. Want de lokale voetbalclub werd 50 jaar geleden, opgericht op 1 juli 1970. De fusieclub komt voort uit DOS, Elinkwijk en Velox en is sinds de oprichting onafgebroken actief in de eredivisie. De fans kwamen in grote getalen opdagen om de club toe te zingen en, precies om 00.00 uur, honderden fak-

kels af te steken. Ook Utrecht-fan Wesley Sneijder was aanwezig omzijn club aan te moedigen. Eigenlijk had FC Utrecht tijdens het 50e seizoen ook Europees voetbal moeten spelen – maar dat feestje gaat niet door. Daar stak corona een stokje voor. In september gaat er weer gevoetbald worden, het is nog even afwachten hoe Stadion Galgenwaard dan gevuld gaat wordt. De supporters kunnen in ieder geval niet wachten. a

NR. 106 | JULI 2020

Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

NR. 106 | JULI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Het burgemeesterschap in fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Sinds zijn benoeming als burgemeester van Utrecht in 2014 heeft DUIC Jan van Zanen op de voet gevolgd. We waren bij veel heugelijke momenten, maar ook bij sombere bijeenkomsten zoals de stille tocht na de tramaanslag.

02-01-2014: Van Zanen wordt geĂŻnstalleerd als burgemeester van Utrecht.

16-03-2016: Van Zanen opent de nieuwe publieksruimte in kasteel de Haar.

13-05-2017: Van Zanen bezoekt familie de Vries op de Breedstraat. Zij staan al 100 jaar met de kraam op de Utrechtse Lapjesmarkt.

17-06-2017: Van Zanen bekijkt vanaf de Stadhuisbrug de passerende boten tijdens de eerste Canal Pride door de Utrechtse grachten.

20-04-2018: Van Zanen opent de Koningsspelen bij een basisschool in Ondiep.

22-03-2019: Van Zanen spreekt het publiek toe voor de stille tocht ter nagedachtenis aan de tramaanslag.

31-06-2020: Van Zanen doet op de laatste dag als burgemeester van Utrecht zijn ambtsketen af.

NR. 106 | JULI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Utrecht volgens vertrekkend burgemeester Jan van Zanen De meeste Utrechters zullen er nog even aan moeten wennen, maar vanaf 1 juli noemen we Jan van Zanen de oud-burgemeester van Utrecht. Tijdens een speciale gemeenteraadsvergadering werd 30 juni officieel afscheid genomen. Daar kreeg hij de gouden stadsmedaille met daarin de inscriptie: ‘Burgervader alle Utrechters, voor altijd jochie van de stad’. Zelf fietste hij de vrijdag ervoor met tropische temperaturen een afscheidstour. Ook schreef hij een afscheidsbrief waarin hij zei het altijd een voorrecht, genoegen en eer te hebben gevonden burgemeester te zijn geweest van Utrecht. We vroegen Van Zanen wat hij het meest gaat missen van de stad en waar hij trots op is als Utrechter. Fotografie: Robert Oosterbroek Jan van Zanen kreeg een stukje Domtoren tijdens zijn afscheidstour door de stad Utrecht is de stad waar u het langst woonde, werkte en waar uw kinderen werden geboren. Hoe voelt het om Utrecht te verlaten? “Nu het afscheid er is, toch wel een beetje gek. Ik hou van Utrecht: het is mijn thuis. Afscheid nemen van iets wat je liefhebt, doet pijn en komt altijd ongelegen. Maar ik zie ook uit naar de nieuwe uitdaging die op mijn pad is gekomen en om de Hagenaars en Hagenezen te leren kennen.” Begin dit jaar begon u aan uw tweede termijn. Waarom koos u er toch voor om vroegtijdig te stoppen met uw carrière hier? “Ik heb lang in Utrecht gewoond en gewerkt, maar na 27 jaar mag ik straks nieuwe klussen in Den Haag gaan doen. Ik ben 58 en voelde de ambitie om nu deze stap te maken. Mijn ervaring en passie voor het lokale bestuur wil ik graag daar gaan inzetten en ik hoop er van meerwaarde te kunnen zijn.” Wat gaat u het meest missen van Utrecht? “De Utrechters. De betrokkenheid van de Utrechtse bevolking bij onze stadsgenoten die een extra steuntje in de rug kunnen gebruiken. De veerkracht op de verdrietige en angstige momenten. De energie om Utrecht tot een plek te maken waar iedereen zich vrij, geborgen, welkom, gezien en gewaardeerd voelt.” Welke eigenschap(pen) moet de nieuwe burgemeester van

Utrecht volgens u sowieso hebben? “Dat is niet aan mij. De vertrouwenscommissie is nu bezig een profiel op te stellen voor de nieuwe burgemeester. Ik ga ervan uit dat zij een goede opvolger zullen vinden. De stad verdient dat.” Waar wilt u mee aan de slag in Den Haag? “Daar kan ik nog niet te diep op in gaan. Laat mij eerst kennismaken, de dossiers tot mij nemen en de details leren kennen. Ik ben dan wel niet geboren en getogen in Den Haag, maar ik ga er de komende tijd alles aan doen om Den Haag te leren kennen. Ik ga de stad in en wil heel veel bewoners, ondernemers en organisaties spreken. Ik heb inmiddels een appartement in Den Haag gehuurd en ging er dinsdagavond 30 juni na de afscheidsraad direct heen om er te gaan wonen, zodat ik elke dag van de week de sfeer van de stad kan proeven. Ook in Den Haag wil ik een burgemeester zijn die je tegenkomt, waardoor ik echt in de stad zal zijn de komende jaren.” Als er in Den Haag naar uw tijd in Utrecht wordt gevraagd, wat vertelt u ze dan over onze stad? “Utrecht heeft alles en iedereen houdt van de stad, dus dat is moeilijk kiezen.” Hoe en wanneer was je voor de eerste keer in Utrecht? “Toen ik een jaar of dertien was, ben ik met een vriendje op Tiener-

toer geweest en toen zij we ook in Utrecht geweest. In ieder geval bij de Domtoren.” Waar kom je tot rust in Utrecht? “Wandelen in Amelisweerd en zwemmen in zwembad De Krommerijn. Dat kon helaas niet meer dagelijks, maar af en toe nog op afspraak.” Waar kan je culinair genieten in Utrecht? “Ik ben vroeger vaak bij Chez Jacqueline geweest. Het is echt zonde dat zij er niet meer zijn. Nu vind ik verschillende restaurantjes leuk, zoals Mahanakorn aan de Oudegracht, Buurten of Loetje op het Oudkerkhof.” En waar drink je het lekkerste biertje in Utrecht? “De biertjes van De Leckere doen het altijd goed als ik in de buurt ben. Maar ik moet bekennen dat je mij het meest blij maakt met een glaasje witte wijn bij Van Wegen aan de Lange Koestraat.” Waar beleef je de leukste avond in Utrecht? “Thuis.” Wat is je lievelingsplek in Utrecht? “Een lievelingsplek is lastig, maar het Amsterdam -Rijnkanaal ter hoogte van Oog in Al, Amelisweerd en omgeving Domkerk en Domtoren vind ik wel erg mooi. Ook in de winter. Dat stukje stad ademt his-

torie.”

tijdens de stille tocht.”

Wat mist Utrecht? “De zee heb ik altijd heerlijk gevonden. Ook al voordat ik bij de gemeente Den Haag solliciteerde.”

Wie is jouw favoriete Utrechter? “nijntje pluis, alweer 65 lentes jong.”

Wat is je lievelingswinkel in Utrecht? “Ik kom graag bij slager Van Schip aan de Balijelaan en bij banketbakker Verspeek aan de Burgemeester Reigerstraat. Toen ik nog sigaartjes rookte, kwam ik graag in sigarenspeciaalzaak De Oude Tijd op het hoekje van het Janskerkhof. En Broodje van Martin in Wijk C natuurlijk.” Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht? “Mijn kinderen zijn in Utrecht geboren en opgegroeid, dat levert veel herinneringen op. Al was de Tourstart ook memorabel, net als het water terug in de Singel met Anton Geesink en de huldiging van de EK-vrouwen in park Lepelenburg.” Waar ben je trots op als Utrechter? “Ik ben er trots op dat Utrechters de afgelopen jaren steeds zelf bewuster zijn geworden. De Tourstart heeft daar wel aan bijgedragen. Dat wij dat met elkaar hebben kunnen organiseren heeft de stad echt een boost gegeven. Maar ook dat we de pikzwarte bladzijde van Utrecht, de tramaanslag, hebben kunnen keren naar een gevoel van saamhorigheid

Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt? “Ik heb vorig jaar erg genoten van The Voice of Holland-winnaar Dennis van Aarssen. Hij trad op tijdens onze nieuwjaarsreceptie. Hij zingt veel uit het repertoire van Frank Sinatra, daar kan ik van genieten.” Hoe ziet jouw favoriete weekend eruit in Utrecht? “In de tuin met familie en vrienden.” Wat is je grootste ergernis aan Utrecht? “Mensen die moedwillig dingen vernielen in de stad en daarmee zorgen voor onrust in de buurt. Ik heb nooit begrepen wat daar de lol aan is.” Waar haal je je inspiratie vandaan in Utrecht? “Uit de mensen, de buurten, het verleden en het heden. Uit de kleine dingen die gebeuren.” Wat is je droomhuis in Utrecht? “Ik woonde in Utrecht steeds in een droomhuis. Zowel aan de Jan van Scorelstraat, de Averkamplaan (Oog in Al), de Reyer Anslostraat (Rivierenwijk) als in Rijnsweerd (Paul Huflaan).” Utrecht is… “… stad naar mijn hart (ik sluit me volledig aan bij Dick Bruna).”a

NR. 106 | JULI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Utrechts Mobiliteitsplan op koers? Het blijkt voor de gemeente Utrecht lastig om te beoordelen of zij met haar eigen mobiliteitsplan ‘Slimme routes, slim regelen, slim bestemmen’ uit 2016 op de goede weg is. Dat stelt het college van burgemeester en wethouders in een brief aan de Utrechtse gemeenteraad op 19 juni. De jaarlijkse Monitor Mobiliteitsplan, inmiddels de vierde editie, geeft inzicht in de trends en ontwikkelingen op het gebied van de verkeersdrukte in de stad en laat zien of het beleid van de gemeente werkt. Hoe staat het er nu voor in Utrecht? Tekst: Maurice Hengeveld

ver de effecten van het mobilieitsplan zegt het college in haar brief aan de gemeenteraad ‘dat deze aan veel andere (beleids- en autonome) invloeden onderhevig zijn, waardoor de relatie tussen deze effecten en het mobiliteitsplan niet één op één is te leggen. Waar zinvol en mogelijk maken we daarom een vergelijking tussen de effecten in Utrecht en Nederland of de andere steden van de G4, zodat we kunnen volgen of de ontwikkelingen in Utrecht vergelijkbaar zijn of juist afwijken.’ Ook stelt het college dat in de Monitor Mobiliteitsplan 2019 voor het eerst cijfers uit het landelijke ODiN (Onderweg in Nederland) onderzoek van het CBS staan. Deze nieuwe onderzoeksmethode vervangt per 2018 het OViN (Onderzoek Verplaatsingsgegevens in Nederland) en maakt dat de cijfers van 2018 niet met de cijfers van voorgaande jaren vergeleken kunnen worden. Dat alleen al geeft aan hoe complex het monitoren van mobiliteit en mobiliteitsplannen is en hoe lastig daarom concrete effecten kunnen worden gemeten. Uit de monitor blijkt in ieder

geval een aantal trends en ontwikkelingen. Zo kiezen steeds meer Utrechters voor schone vervoermiddelen in plaats van de ‘gewone’ auto. Het aantal fietsers is verder toegenomen. Tussen 2016 en 2019 steeg het gemiddeld aantal fietsers per werkdag op de elf vaste telpunten in de stad met 15 procent, waarvan 2 procent in 2019. De fiets is ook het meest gebruikte vervoersmiddel voor verplaatsingen binnen Utrecht: maar liefst 48 procent van alle verplaatsingen is met de fiets. Het Vredenburg blijft het drukste fietspad met gemiddeld 32.600 fietsers en 1.200 snorfietsers per werkdag. Ook het OV wint aan populariteit. Het aantal instappers in bussen en trams is in 2019 gestegen en ligt 4 procent hoger dan in 2018. Ten opzichte van 2016 is het aantal instappers zelfs gegroeid met 7 procent. Hoewel het aantal in- en uitstappers op de treinstations over 2019 nog niet beschikbaar is, wordt al wel aangegeven dat ook dit aantal naar verwachting sterk is gegroeid. Groei aantal forensen Het aantal motorvoertuigen dat

van en naar de stad rijdt, is tussen 2016 en 2019 opmerkelijk genoeg niet toegenomen, terwijl het aantal inwoners (+4 procent) en het aantal banen (+10 procent) volgens de monitor flink zijn gestegen. Het aantal in- en uitgaande forensen is weliswaar toegenomen, maar dat komt voor de langere afstanden vooral bij het openbaar vervoer en vanuit de omliggende gemeenten ook bij de fiets terecht. De ingaande groei zit vooral in werknemers die buiten de provincie wonen en in Utrecht werken (wat zorgt voor langere reisafstanden) en in iets mindere mate bij werknemers uit omliggende gemeenten. De toename van werknemers van buiten Utrecht die in Utrecht werken is 15 procent en de toename van inwoners van Utrecht die buiten Utrecht werken 6 procent tussen 2015 en 2018. De grootste toename van nieuwe banen deed zich daarbij voor in/rond Hoog Catharijne en de Jaarbeurs, het Utrecht Science Park, Transwijk Zuid en Papendorp. De vier Utrechtse P+R’s worden steeds beter gebruikt. Het aantal verkochte combikaartjes (dus met

OV kaartje) is gestegen naar ruim 243.000 (+41 procent tussen 2016 en 2019). Ook is een flinke groei te zien van het aantal deelauto’s, naar ruim 4.200 stuks (+105 procent tussen 2016 en 2019). Circa 9 procent van de Utrechtse huishoudens heeft in 2019 gebruikgemaakt van een deelauto via een organisatie (zoals Greenwheels en ConnectCar) of via particulier autodelen (zoals MyWheels en SnappCar), ten opzichte van 5 procent in 2016. Het aantal (volledig) elektrische auto’s is bijna verdrievoudigd met een toename van 1.944 ten opzichte van eind 2018 en inmiddels heeft één op de drie huishoudens geen eigen auto. Opmerkelijke ontwikkeling is de toename van gebiedsvreemd verkeer op stedelijke verbindingswegen, dat wil zeggen verkeer zonder een bestemming of herkomst in het aanliggende gebied. Met 45 procent is dat verkeer momenteel verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van het totale aantal vervoerskilometers in de stad. Nieuwe indicatoren nodig Welke trends en ontwikkelingen

concreet zijn toe schrijven aan de ambities en aanpak uit het Mobiliteitsplan ‘Slimme routes, slim regelen, slim bestemmen’ uit 2016 blijkt dus lastig vast te stellen. Onder andere daarom werkt men momenteel aan het aanscherpen van de monitor op basis van de actualisering van het Mobiliteitsplan uit 2016. Zowel deze actualisering als de verdere verdichting van de stad vragen om nieuwe indicatoren waarmee men de komende jaren kan volgen hoe die zich gaan ontwikkelen, bijvoorbeeld rond parkeren en het stimuleren van deelmobiliteit. In de volgende edities van de Monitor Mobiliteitsplan komen deze nieuwe indicatoren terug. Verwacht wordt wel dat de effecten van de coronamaatregelen flinke verschillen zullen laten zien op veel onderdelen, waarmee het wederom moeilijk wordt om de geconstateerde ontwikkelingen over 2020 te koppelen aan de ambities in en aanpak uit het Mobiliteitsplan. a

Met het Mobiliteitsplan uit 2016 maakte de gemeente Utrecht voor het eerst duidelijke keuzes op het gebied van mobiliteit in de snel groeiende stad. Voetgangers en fietsers, de vervoerswijzen die weinig ruimte innemen, kwamen daarbij voorop te staan en afhankelijk van de plek in de stad werd gekeken hoe de andere vervoerswijzen in te passen. Daarmee werd een eerste stap gezet naar het verbinden van stedelijke mobiliteit en de inpassing daarvan in de openbare ruimte. Het plan vertaalde de ambities naar concrete keuzes richting de toekomst en kijkt vooruit tot 2025. De stad ontwikkelt zich echter snel, daarom wordt momenteel gewerkt aan een nieuw plan waarin verder vooruit wordt gekeken, naar 2040.

NR. 106 | JULI 2020

Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Tekst: Roos Post / Fotografie: Bas van Setten

‘Keti Koti is een feest voor alle Utrechters’ Sinds 2002 wordt tijdens het jaarlijkse Keti Koti – Sranantongo voor ‘gebroken ketenen’ – in verschillende Nederlandse steden de afschaffing van de slavernij herdacht en gevierd. Ook in Utrecht wordt aandacht besteed aan deze belangrijke dag. “Zie het als nog een dag waarop we samen de vrijheid vieren.”

aarom het volgens Natalja Macnack – actief bij de Surinaamse stichting Tori Oso in Zuilen – van groot belang is om elk jaar stil te staan bij de afschaffing van de slavernij? Omdat er volgens haar een gebrek aan kennis over dit onderwerp is. “De viering van deze dag speelt een grote rol in het bewustzijn van ons slavernijverleden. Het is belangrijk dat de dag herdacht en gevierd wordt door zowel witte als zwarte mensen; we moeten erbij stilstaan dat we een gezamenlijk verleden hebben. Hoe meer we weten over onze gezamenlijke geschiedenis, hoe meer begrip er is. Begrip voor wat het slavernijverleden inhoudt, maar ook wat er allemaal uit voortvloeit: denk aan zaken als discriminatie en racisme.” Macnack werd geboren in het Utrechtse Oudwijk als dochter van een Javaans-Surinaamse moeder en een Creools-Surinaamse vader. Later verhuisden ze naar Zuilen. “Thuis spraken wij eigenlijk niet heel uitgebreid over het slavernijverleden. Ik merk dat het onderwerp heel lang voor zowel zwarte als witte mensen een ver-van-ons-bedshow is geweest.” Mede daarom zet ze zich vanuit Tori Oso al jarenlang in voor de Surinaamse gemeenschap in Utrecht. Tori

Oso, vrij vertaald ‘praathuis’, organiseert allerlei Suriname-gerelateerde evenementen en workshops. Hun doel is om de Surinaamse cultuur zichtbaar te maken in de stad, en de Surinaamse gemeenschap van Utrecht met elkaar te verbinden. Uit recent onderzoek van Utrecht Monitor blijkt dat van alle 357.719 inwoners die onze stad rijk is, 11.000 een Surinaamse of Antilliaanse achtergrond hebben. Dat is ruim drie procent. Macnack benadrukt: “Maar eigenlijk zijn onze activiteiten en evenementen voor iedereen die geïnteresseerd is in en affiniteit heeft met Suriname. Daarom zijn er in de loop der jaren vele samenwerkingen ontstaan met niet-Surinaamse organisaties om meer achterbannen met elkaar te verbinden.” Sinds 2000 organiseert Tori Oso de viering van Keti Koti in Utrecht. Dit doen zij samen met Stichting Keti Koti. Er vinden doorgaans op deze dag activiteiten plaats op verschillende locaties: in Trefpunt Oase in Zuilen, Parnassos en het Centraal Museum. De organisatie besloot aanvankelijk om de viering in Utrecht dit jaar over te slaan in verband met het coronavirus, maar wethouder Linda Voortman vroeg hen nadrukkelijk om

toch iets te organiseren. Leroy Lucas, voorzitter van Stichting Keti Koti, houdt zich binnen de Gemeente Utrecht met dit thema bezig. Hij is betrokken bij verschillende comités – denk bijvoorbeeld aan het straatnamencomité. Op de vraag waarom de wethouder tóch aandrong op de viering van Keti Koti, zegt hij resoluut: “Continuïteit. Iets als dodenherdenking of Bevrijdingsdag sla je

’Hoe zijn ze hier terecht gekomen? Waarom zijn zij óók Nederlanders? ook geen jaar over. Die continuïteit vergroot de bewustwording omtrent ons slavernijverleden.” Volgens Lucas is dat slavernijverleden een kwestie die iedereen aangaat: “Het is niet alleen het verhaal van zwarte mensen, het is het verhaal van iedereen. Utrecht is nou eenmaal een mix: hier wonen wit, zwart, mensen met Turkse en Marokkaanse roots allemaal bij elkaar. Door

het verhaal te kennen, begrijpen mensen ook beter waarom Nederland er vandaag de dag zo uitziet. Waarom wonen al die Surinamers en Antillianen hier? Hoe zijn ze hier terecht gekomen? Waarom zijn zij óók Nederlanders?” Utrechtse sporen Volgens Lucas zijn ook in Utrecht sporen van slavernij te vinden. Om maar een voorbeeld te noemen: in april 1713 werd de Vrede van Utrecht getekend in onze stad, zo vertelt Lucas. Het maakte een einde aan de Spaanse Successieoorlog, maar ook werd bepaald dat Spanje het zogenaamde ‘Asiento de negros’ toewees aan Groot-Brittannië. Dit is het voorrecht om slaven te mogen leveren aan de Spaanse koloniën in Zuid-Amerika. Volgens Lucas komt het thema veel dichterbij dan mensen denken. Vandaar dat het belangrijk is om als stad bij deze dag stil te staan. Dit jaar wordt Keti Koti, vanwege het coronavirus, gevierd met een online evenement. Vanuit het Centraal Museum zijn er verschillende sprekers aan het woord, en er is muziek. De in Paramaribo geboren zangeres Denise Jannah moedigt in haar verhaal, dat ze vertelt vanuit een van de zalen van het museum, aan de zwarte bladzijde uit

onze geschiedenis niet te snel om te slaan. “We hoeven onze ogen niet te sluiten voor de realiteit, hoe rauw die ook is. Het heden is namelijk onlosmakelijk verbonden met ons verleden.” Ze moedigt aan naar elkaar te blijven luisteren: “Want luisteren leidt tot herkenning, en die herkenning leidt weer tot erkenning.” Ook Macnack moedigt aan met elkaar in dialoog te blijven gaan: “Slavernij is een thema waar niet alleen tijdens Keti Koti, maar het hele jaar door over gepraat moet worden.” Volgens haar blijft het een gevoelig en ongemakkelijk gespreksonderwerp. Toch vindt er ook in de witte gemeenschap steeds meer bewustwording plaats, aldus Macnack. “Maar er is nog veel meer te halen, natuurlijk.” Lucas zou graag zien dat uiteindelijk alle Utrechters – wit en zwart – stil zullen staan bij deze dag. “Keti Koti Utrecht is een dag voor alle Utrechters. Iedereen zou dit feest mee moeten vieren. Zie het als nóg een dag waarop we vrijheid vieren, naast Bevrijdingdag.” Er is een lange adem en veel geduld nodig, aldus Lucas. “Maar: we’ll get there, dat weet ik zeker.” a

Advertenties

Hulp nodig? Wacht niet.

Hulp- en zorgverleners staan voor u klaar.

Utrecht.nl/ lokalis

Utrecht.nl/ hulpnodigwachtniet

Alles van A tot Z goed geregeld! Waar vindt u persoonlijk advies voor een nieuwe wasmachine? Wat moet u doen als er een inbouwapparaat in uw keuken defect is? Wie kunt u bellen voor reparatie of vervanging? Het antwoord op deze vragen is simpel: Vink Witgoed. Op onze website en in onze showroom vindt u een uitgebreid assortiment aan vrijstaande en inbouwapparatuur. Onze deskundige medewerkers adviseren u graag. (On)mogelijkheden Bij Vink Witgoed denken we niet in onmogelijkheden maar in mogelijkheden. Onder het genot van een kop koffie of thee denken we met u mee en zoeken we naar hoe het wél kan. Zo komen we tot een oplossing waar u en wij tevreden mee zijn. Indien dit nodig is komen wij bij u thuis om een compleet advies te geven, aangepast aan de wensen en maten die het beste bij u en uw woning passen. Blijvende service “Vriendelijke prijzen, voortreffelijke service” is niet voor niets onze slogan. Als u met een defect apparaat in uw keuken staat, wilt u snel vervanging. Vink Witgoed levert

en plaatst de nieuwe aankoop snel en op een tijd die u het beste schikt. Daarbij bieden wij service die verder gaat dan het leveren van uw apparatuur. Mocht u na de levering een vraag of storing hebben, dan kunt u ook een beroep op ons doen. Ook nu Ook in tijden van de Coronacrisis kunt u een beroep op ons doen. Via de telefoon en mail (info@vinkwitgoed.nl) zijn wij bereikbaar en is onze showroom geopend. Zolang het verantwoord is en wij gezond zijn, gaan wij door met leveren, installeren en inbouwen. Natuurlijk houden wij hierbij rekening met de richtlijnen van het RIVM en de overheid. Wij blijven er ook in deze tijd alles aan doen om u te helpen!

NR. 106 | JULI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Peter Drehmanns

DICHTERS VAN DE STAD

Knuppelbrug Een brug bestaat bij de gratie van een kloof, een leemte die gracieus wordt geloochend door de brug

Het Utrechts Stadsdichtersgilde werd in 2009 opgericht door de eerste stadsdichter van Utrecht, Ingmar Heytze. Het dichtersgilde zet zich in voor de zichtbaarheid van dichtkunst in de stad. Bij DUIC vragen we regelmatig een van de dichters zich voor te stellen en publiceren we een gedicht over de stad.

De brug in kwestie is een bruggetje dat groeit naar de overkant met boomstambalustrades nagalm van het parkbestand: natuur robuust nagebootst Het bruggetje verraadt gratie kronkelt zich wulps over glunderend water vervlecht zich zwierig boven de snede

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Robert Oosterbroek

Hoe ben je begonnen met dichten? “Ik heb er lang over gedaan voordat ik me eraan waagde. Ik heb vanaf 1999 veel romans gepubliceerd, maar ik had er een halve eeuw voor nodig om iets met poëzie te gaan doen. Ik heb dertien romans geschreven en vier dichtbundels. Ik vond dichten altijd iets voor flierefluiters. Bij het schrijven van een roman kwam veel meer kijken, dacht ik. Daar moest je veel meer voor kunnen, dat vergde spierballen. Ik bleek het fout te hebben. Poëzie is een soort alchemie. Er voltrekken zich wonderlijke processen waar je niet helemaal controle over hebt. Dat kan heel prettig zijn. Het levert soms vruchtbare resultaten op. Het is een andere manier om naar de dingen te kijken dan met proza.” Waar kunnen Utrechters je van kennen? “Ik heb een gedicht voor de voormalige gevangenis Wolvenplein geschreven. Daar prijkt het nu inmiddels een paar jaar achter een raam. Verder is in het Wilhelminapark ruim een jaar geleden een steen geplaatst waar een strofe van een gedicht van mij opstaat. Die steen staat bij een kleine brug: de Knuppelbrug. En in de Oosterbuurt wordt bin-

nenkort een gedicht onthuld op een muur. Het is mijn eerste muurgedicht. Ik ben er heel blij mee. In de Oosterbuurt maken sommige bewoners zich boos over hoe er wordt omgegaan met de huizen. Zo is woningcorporatie Mitros bezig om huurders uit te kopen en van die woningen koophuizen te maken. Het gedicht gaat over die strijd, maar ook over het moois in de buurt.”

Het bruggetje slaat een brug tussen Hemelboom en Koningslaan tussen Krimlinde en Jugendstil tussen fietsspaken en staartpennen tussen aardwormen en straatstenen

Wat is het verhaal achter dit gedicht? “Het was een opdracht van Stichting Wilhelminapark. De stichting De brug kromt zijn rug, laat trots over zich heen bestond 25 jaar en het voltallige Stadsdichtersgilde deed mee aan lopen, strekt zich en omarmt die opdracht. Iedere dichter koos een plek uit in het park waarover hij of zij wilde schrijven. Ik koos het bruggetje en uiteindelijk vond de breuk, stelpt de wond de stichting mijn gedicht het mooiste. Ik vind het concept van een brug heel mooi. Een brug slaan tussen twee verschillende oorden, iets overbruggen. In dit geval is dat de natuur en de cultuur: het park aan de ene kant en de huizen en straat aan de andere kant. Het is ook interessant dat er met dat bruggetje een poging is gedaan om de natuur na te bootsen. De balken zien eruit als boomstammen.”a

UTRECHTSE KUNSTENAARS

Simon Uyterlinde, talent in de knop Deze jonge Utrechtse kunstenaar, nog maar net afgestudeerd, valt regelmatig in de prijzen met zijn grafische ontwerpen. Het meest aansprekende is waarschijnlijk een art-poster dat hij in 2018 ontwierp voor het North Sea Jazz Festival. De zeefdruk van deze art-poster werd in een oplage van 150 exemplaren gedrukt en tijdens het festival binnen enkele dagen uitverkocht. Maar daar bleef het niet bij! Tekst: Marcel Gieling

imon Uyterlinde werd in 1993 geboren als oudste zoon in een gezin met drie kinderen. Hij heeft een jongere broer en zus. Zijn beide ouders zijn werkzaam in de geestelijke gezondheidszorg. Simons jeugd begon enigszins problematisch. Bij hem werd een lichte vorm van autisme geconstateerd en daarom volgde hij na de basisschool speciaal voortgezet onderwijs. Ieder nadeel heeft een voordeel (vrij naar Cruyff) want Simon blijkt zeer creatief te zijn. Hij doet toelatingsexamen bij het Grafisch Lyceum Utrecht (GLU). Hij wordt aangenomen en kiest voor de richting grafische vormgeving. Dit betekent onder andere dat hij de grafische technieken eigen moet maken zoals etsen, hout- en linosneden, lithograferen en zeefdrukken. Nadat hij de opleiding aan het GLU succesvol afrondt, doet hij toelatingsexamen aan de Willem de Koning Academie in Rotterdam. Hij wordt aangenomen en kiest dan ‘illustratie’ als studierichting. Tijdens zijn vierjarige opleiding ontwikkelt Simon zich tot een veelzijdig en vooral talentvol illustrator waarbij zijn grafische vooropleiding goed van pas komt. Dit wordt duidelijk als hij in 2018 in competitie meedingt in een door het North Sea Jazz Festival uitgeschreven wedstrijd. De wedstrijdeisen zijn simpel: ontwerp een art-poster. Een vakjury met daarin namen die ertoe doen kie-

zen Simons ontwerp unaniem als het beste. Het zet hem op de kaart, het is dan ook een bijzondere poster waar je niet aan voorbij kunt lopen zonder hem te zien. De art-poster van Simon valt op bij meer mensen uit de kunstwereld. Zo ook bij het befaamde MOAM collectief in Amsterdam. Dit collectief biedt jonge (inter)nationale kunstenaars een platform om zich verder te ontwikkelen. Het collectief opereert op een internationaal niveau en krijgt in 2018 een opdracht van de poptempel Paradiso. In dat jaar viert Paradiso zijn vijftigjarig bestaan. De opdracht luidt een groepstentoonstelling te organiseren met als thema ‘Sex, Drugs & Rock ’n Roll’. Het MOAM collectief nodigt vijfentwintig jonge talenten uit om deel te nemen en zij krijgen de volledige vrijheid om het genoemde thema kunstzinnig uit te beelden. Simons’ naam staat eervol tussen de deelnemers. Simon Uyterlinde studeert dit jaar af. Het ‘echte’ kunstenaarsleven staat voor de deur, zijn toekomst is ongewis, maar hoopvol. Hij laat zich niet leiden door Corona en werkeloosheid, hij blijft positief gestemd. Daar zijn ook wel redenen voor, want kortgeleden sloot hij een contract met een Nederlandse tassenfabrikant die Simons ontwerpen op hun tassen gaan printen. Ook uit de galeriewereld is er belangstelling. Een intentieverklaring voor een solo-expositie krijgt hij van

de Moving Gallery, een in Utrecht relatief jonge, maar zeer actieve galerie. Maar Uyterlinde wil niet afhankelijk van anderen zijn, daarom organiseerde hij onlangs zelf in Rotterdam zijn eerste solotentoonstelling. Het spreekt voor zich dat hij zelf de uitnodiging voor zijn expositie ontwierp. Een niet onbelangrijk aspect voor een jonge kunstenaar is marketing. Het is een moeilijk en onduidelijk terrein. Er wordt tegenwoordig op de kunstopleidingen wel enige aandacht aan het onderdeel marketing besteed, maar nog steeds onvoldoende. Hoe sluit je als creatieveling een goed contract af met een zakelijke partner? Wat is een redelijke prijs voor je ontwerp? Waar en bij wie vind je goede informatie over dit soort zaken? Het zijn deze besognes waar Simon nu mee te maken krijgt. Gelukkig is zijn broer jurist en

zijn zus studeert International Business. Zij neemt de marketing van hem over zodat hij zich volledig op zijn ontwerpen kan richten. Voor Simon Uyterlinde ligt een mooie toekomst in het verschiet. Hij stelt zich niet afwachtend op, maar zoekt actief naar wegen om zijn ontwerpen aan de man te brengen. Hij heeft inmiddels ook een alias waarmee hij zijn werk signeert, namelijk; Sibumski! Dat lijkt verdacht veel op een eerste stap naar professionele marketing. a

Advertenties

SFEERVOL VERGADEREN OP DE CAMPING

Rotsoord Open

5,AF € 7 AL VAN GDEEL PER DA

KLEIN BERLIJN TAPLOKAAL GIST

• • • • • • • •

4 vergaderruimtes, van 2 tot 60 personen Op een unieke locatie in Utrechts nieuwste hotspot Rotsoord Altijd goed bereikbaar met trein, bus, boot, fiets of auto Flexibele catering, van drankjes tot diners Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, supersnelle WiFi en whiteboard Standaard gratis koffie, thee en water Mooi uitzicht op de Vaartsche Rijn 365 dagen per jaar, ook in de avond

CAMPING GANSPOORT

WT URBAN KITCHEN

KWESTIE VAN SMAAK LE EN DAAR

DIRECT RESERVEREN? Dat kan eenvoudig online met het contactformulier op onze website of mail je wensen naar vergaderen@ganspoort.nl. Liever bellen? We zijn te bereiken via

DE HELLING

HKU

DE ZAGERIJ HET KETELHUIS THE FUTURE STORE

030-2006186. Kijk voor een indruk van alle zalen en mogelijkheden op

WWW.CAMPINGGANSPOORT.NL

NIEUW ROTSOORD

DUIC aan de muur Regelmatig krijgt DUIC de vraag van lezers,

betaalbare werken vind je altijd iets wat bij

bedrijven en instellingen of er afdrukken

je past. Leuk om te geven, of om bij jezelf

te verkrijgen zijn van foto’s die op onze

op te hangen. Een foto aan de muur is erg

website zijn gepubliceerd. Dat kan! Op Werk

bepalend voor de sfeer en uitstraling in

aan de Muur heeft DUIC een webshop waar

een huis of op kantoor. En voor onze unieke

foto’s ingelijst of afgedrukt op verschillende

werken betaal je geen belachelijke prijzen!

materialen en in verschillende formaten

Zoals ze bij Werk aan de Muur zeggen: een

te koop zijn. In onze enorme collectie van

lege muur is een gemiste kans!

Kijk voor alle foto's op duic.werkaandemuur.nl

NR. 106 | JULI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Rondje van Jette

Koffie en cocktails onder een boom in Postkantoor-filmdecor

Ja, leuk! De geweldig mooi verbouwde ruimte, met veel verschillende hoekjes om te zitten – zelfs onder een boom. Minpuntje Je voelt wel een beetje dat je in een concept zit van een grote partij.

Het was één van de grootste verliezers van de lockdown: die mooie nieuwe bibliotheek op de Neude, waarvan het openingsfestival 24 uur van te voren door de neus werd geboord. Nu is er een herkansing, óók voor Meneer Potter – het bijbehorende café aan de Potterstraat.

Bedrijfsleider Floris Schellaars is blij om na de grote teleurstelling van de afgezegde opening, nu toch open te mogen met zijn Stadscafé.

Tekst en fotografie: Jette Pellemans

13.00 uur

Negen jaar lang was het oude Postkantoor aan de Neude in verbouwing en nét toen het feestelijk de deuren zou openen, kwam ‘corona’ en ging het grootse openingsfestival niet door. Enfin, u weet het ondertussen. De opening van het gebouw is nu wat geruislozer gegaan, maar open is het! Dus stappen we op maandagmiddag naar binnen voor een lunch bij Meneer Potter, de horecagelegenheid die bereikbaar is vanuit de entreehal van het Postkantoor maar ook via de buitenkant in de Potterstraat.

13.05 uur Vanaf de Potterstraat-kant loop je tien treden op en kom je via een glazen entreehal in een open, ruim filmdecor terecht. Wauw! Dit is echt heel mooi verbouwd. Op de grond ligt een vissengraatparket en ook staat er zowaar een boom in de zaak – de stam is echt, de blaadjes nep, vertelt de ober later. Andere eyecatcher is de metershoge boekenwand op rechts, met boeken in allerlei esthetisch patronen gerangschikt. Het voelt bijna een beetje onUtrechts aan, zo mooi en groot.

13.15 uur Eens kijken wat ze hebben. Ik klap de uitgebreide menukaart open en zie zowel ontbijtbowls, als een cocktailkaart en ook hoofdgerechten zoals een entrecote of een kaasfondue. Meneer Potter is van

10.00 uur ’s ochtends tot 10 uur ’s avonds open, zeven dagen in de week. Grote ambities dus!

Het is te prijzen dat zo’n partij geld en moeite steekt in het eervol herstellen van een pand als dit.

13.30 uur

14.30 uur

Daar komt onze bestelling. Een glas kleurige limonade van passievrucht en sinaasappel, met daarbij een Thaise salade met gamba’s (€13,50) en een sandwich met geroosterde aubergine-basilcumspread (€6,75). Het zijn royale porties waar je even mee vooruit kunt. De sandwich ziet er door de grove stukken sla en royale mayonaisedressing niet heel verfijnd uit, maar de smaak is goed en alles is lekker vers. De salade is goed in verhouding: niet teveel mango voor de gamba’s en de dressing is pittig maar niet té.

Voor een afsluitende kop koffie (bonen van Douwe Egberts) verhuizen we even naar de andere kant van de zaak, bij de mooie boekenwand. Dat kan makkelijk deze maandagmiddag, het is nog rustig. Een man leest in de hoek een krant, studenten scrollen over hun laptopschermen, twee vriendinnen kletsen bij op de fauteuils onder de boom. Vanaf hier hebben we mooi uitzicht op de eikenhouten deuren die naar de imponerende ontvangsthal van het oude Postkantoor leiden, die ondertussen volloopt met Bieb-publiek – dat is toch wel heel gaaf.

14.00 uur Na wat verdere bestudering blijkt dat Meneer Potter een onderdeel is van een groot horecabedrijf, de Vineyard Company, dat ook de catering verzorgt voor bijvoorbeeld de Ziggo Dome en ook het Utrechtse Academiegebouw. Met die wetenschap vervliegt wel een beetje het persoonlijke gevoel van Meneer Potter, terwijl dat juist het concept is. Op de site staat zelfs expliciet dat dit een café is ‘van Utrechters voor Utrechters’ en dat het hier met ‘mekoar’ gebeurt. Dat voelt wat potsierlijk aan. Tegelijkertijd snap ik dat je voor de verbouwing en exploitatie van zo’n pand geen kleine jongen moet zijn.

15.00 uur Als ik een foto maak van het hoekje met de boom en de boekenwand, lacht de ober dat dit waarschijnlijk het meest gefotografeerde hoekje is van Utrecht. Qua looks is het hier dik in orde inderdaad. Zou er ook publiek komen om hier ’s avonds een cocktail te drinken? Ik ben benieuwd of Meneer Potter inderdaad de stadshuiskamer gaat worden die het wil zijn. Voor een lunch op maandagmiddag is het in ieder geval een lekker rustige uitvalsbasis, met een filmdecor op de koop toe.

Heb je een tip voor een te testen gelegenheid? Of wil je op de hoogte blijven? Volg de rubriek op Instagram via @rondjevanjette.

Hoe zijn de afgelopen weken voor jullie geweest? “In het begin was het onwerkelijk. Na een grote verbouwing vanaf januari, stonden we 13 maart in de startblokken voor een enorm openingsevenement voor 25.000 man. Als je dan 24 uur van te voren hoort dat het niet doorgaat, is dat een enorme domper. Het is allemaal anders gegaan dan we dachten, maar ik ben superblij dat we nu alsnog open kunnen.”

Wie is Meneer Potter eigenlijk? “Het is een fictief personage, een gezellige buurman waar je een bakkie koffie gaat doen en die je vertelt over de leuke plekjes van de stad. We willen hét nieuwe stadscafé zijn, met een gemoedelijke en welkome sfeer.”

Jullie hebben behoorlijk ruime openingstijden. Loopt het al een beetje? “We zien dat het gemiddeld overdag wat beter loopt dan ’s avonds. We wilden bewust een breed concept neerzetten met niet één doelgroep in ons hoofd. We richten ons eigenlijk op dezelfde doelgroep als de bieb: zowel de student die komt studeren, als de grootouder die met een kleinkind een boekje komt lezen.”

En er komt nóg een horecatent in de bieb, begreep ik? “Ja, Noda, een deli en eetbar op de tweede verdieping van de bieb. Noda is een verwijzing naar Neude inderdaad. We zijn nog afhankelijk van verschillende factoren wanneer dat opengaat, maar de kans is groot dat het na de zomer wordt.”

Advertenties

Dementiemonitor Mantelzorg

Onderzoek onder mantelzorgers van mensen met dementie

Heeft uw naaste dementie? Laat ons weten hoe het met u gaat!

Tweejaarlijks Tweejaarlijks onderzoek onderzoek Tweejaarlijks onderzoek Alzheimer Nederland wil graag weten hoe het met u gaat en wat uw

ervaringen zijn met de professionele zorg. Zo kunnen wij uw belangen behartigen bij beleidsmakers in en rond de zorg. Daarom voert Alzheimer Nederland iedere twee jaar de Dementiemonitor Mantelzorg uit. Dit landelijke onderzoek doen we samen met het Nivel, het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg.

De De zorg zorg verbeteren verbeteren Dedelen zorg Wij deverbeteren uitkomsten van de Dementiemonitor Mantelzorg met het

ministerie van VWS, zorgaanbieders en –verzekeraars en gemeenten. Ook Tweede Kamerleden maken graag gebruik van het onderzoeksrapport. Zo beïnvloeden we beslissingen met als doel de zorg en ondersteuning bij dementie te verbeteren.

Voor Voor wie? wie? Voor wie? kan worden ingevuld door iedereen die de zorg heeft De vragenlijst

voor een naaste met dementie. Het maakt daarbij niet uit of uw naaste thuis woont of in een zorginstelling. Helpt u mee?

Help ons uw belangen te behartigen en vul de online vragenlijst in!

>> dementiemonitor.nl dementiemonitor.nl dementiemonitor.nl > Ga naar > dementiemonitor.nl en vul de online vragenlijst in! > dementiemonitor.nl dementiemonitor.nl

> dementiemonitor.nl Geen internet? Vraag ons om een schriftelijke vragenlijst. Deze kunt u kosteloos terugsturen. Heeft u andere vragen? Mail naar dementiemonitor@alzheimer-nederland.nl of bel (033) 303 25 02.

Optimisten in de zorg Verzorgenden & verpleegkundigen Direct een vast contract én vrijetijdsbudget! Starten in een nieuwe baan in een woonzorgcentrum, verpleeghuis, zorghotel, revalidatie of de wijkverpleging? AxionContinu is een werkgever in Utrecht, Leidsche Rijn, Lopik en IJsselstein met veel mogelijkheden. Wij bieden zorg op maat voor de doelgroepen somatiek, psychogeriatrie en willen onze NAH-afdeling graag uitbreiden. In de geriatrische revalidatie werk je met mensen met oncologie, CVA, orthopedische-, long- of cognitieve problemen. Op onze nieuwe overbruggingsafdeling krijg jij de kans mensen voor te bereiden op het verblijf in een woonzorgcentrum of verpleeghuis. En je leest het goed: direct een vast contract én een vrijetijdsbudget! Omdat wij ontspanning naast het werk belangrijk vinden. Tot snel?

Volg AxionContinu ook op

www.mijnprachtbaan.nl

NR. 106 | JULI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Sven Ratzke zingt Bowie Waar: Stadsschouwburg Wanneer: 11 juli Prijs: 19,50 euro

Rooftop Cinema Pathé

Met zijn show ‘Starman’ brak hij internationaal door als een van de beste David Bowievertolkers van de wereld. Zijn nieuwste tour ‘Where are we now’ werd uitgesteld, maar op deze avond in de Stadsschouwburg zijn toch een aantal nummers te horen uit deze show. In een intieme setting, samen met pianist Christian Pabst, brengt Ratzke Bowie’s klassiekers samen met nieuwe nummers uit eigen hand, die ook van de meester zelf hadden kunnen zijn.

Waar: Pathé Utrecht Leidsche Rijn Wanneer: De hele zomer Prijs: 11 euro Na het succes van de Rooftop Cinema vorig jaar, heeft bioscoop Pathé Utrecht Leidsche Rijn deze zomer weer een aantal voorstellingen die in de buitenlucht te bewonderen zijn. De films worden dan vertoond op het speciale dakterras van de bioscoop, met uitzicht op de Utrechtse skyline en de mogelijkheid om hapjes en drankjes te bestellen. Zo draait er onder de sterrenhemel op zondag 5 juli The Wretched, een bloedstollende bovennatuurlijke horrorfilm. Bekijk de website van Pathé voor meer Rooftop Cinema voorstellingen deze zomer.

Orgel Lunchconcerten Waar: Museum Speelklok Wanneer: 8, 15, 22 en 29 juli Prijs: 4,50 euro Deze zomer presenteert ‘Kerken Luisteren’ muziek in verschillende oude binnenstadskerken in Utrecht. Ook Museum de Speelklok doet hieraan mee en presenteert in de maand juli wekelijks een halfuur durend Orgel Lunchconcert. Op het grote Witteorgel in het bijzondere Middenschip van het museum, speelt iedere woensdag een bekende organist. Het thema is improvisatie, want bij weinig andere klassieke instrumenten is improvisatie zo’n groot onderdeel van de ambacht.

De finale van ’88 Waar: Filmcafé Wanneer: 9 juli Prijs: 4,88 euro Met het uitstel van de Olympische Spelen en het EK voetbal en tal van andere sportevenementen hoopt elke sportfanaat op betere tijden. Daarom graait het Filmcafé op 9 juli in de oude doos en vertoont een stukje voetbalhistorie. Dan is de finale van het Europees kampioenschap voetbal in 1988 tussen Nederland en de Sovjet-Unie opnieuw te zien. Het Filmcafé verhuurt deze avond tafels bij het grote doek waar de wedstrijd op te zien is, en verkoopt toepasselijk halve liters. De dresscode is oranje en na afloop is er misschien kans op een feestje.

Big Classics: Dr. Strangelove Waar: Kinepolis Utrecht City Wanneer: 5, 9, 12 en 16 juli Prijs: 8,50 euro Bioscoopketen Kinepolis organiseert zes maanden per jaar Big Classic-avonden in het pand op de hoek van de Drift en de Voorstraat. Waarop elke maand weer een andere filmklassieker wordt afgespeeld. De maand juli staat in het teken van de uit 1964 afkomstige zwarte komedie Dr. Strangelove van Stanley Kubrick.

KENNERS TIPPEN Filmdeskundige Vincent Brons

Deze zomer besteden LHC en Springhaver weer aandacht aan films die de selecties van prominente internationale festivals haalden, maar onterecht de Nederlandse bioscopen niet bereikten. Onder de noemer Previously Unreleased worden bijzondere films van gevestigde filmmakers en veelbelovende debutanten alsnog voor het publiek toegankelijk gemaakt. Een greep: The Souvenir, een droomachtig portret van een filmstudente in het Londen van de jaren tachtig die valt voor een verleidelijke man die haar meetrekt richting de afgrond. Het indringende Vitaline Varela, over een Kaapverdische vrouw die in Lissabon achter de geheimen van haar overleden man probeert te komen. In The Last Black Man In San Francisco maakt Jimmy een pelgrimstocht naar het majestueuze huis dat gebouwd is door zijn grootvader en probeert het huis weer in bezit te krijgen. Ook God Exists, Her Name Is Petrunya en Blanco En Blanco staan op het programma – stuk voor stuk films die niet gemist mogen worden.

Wat? Wanneer? Waar? Online:

Previously Unreleased Vanaf 2 juli te zien in de bioscoop Louis Hartlooper Complex & Springhaver www.hartlooper.nl

Beeldend kunstenaar en HKU-docent Jolanda Schouten Eindelijk weer open! Sophie Speckle presenteert in Exboot vanaf deze week haar nieuwe werk. Ze studeerde in 2019 af aan de HKU afdeling Fine art. ‘Layers and layers of barely there’ is de titel van haar presentatie, een poëtische titel waarin een sterk contrast schuilt. Lagen en lagen en nauwelijks en kaal, (bare). Een kale constructie, een skelet, waar de lagen zijn afgepeld en blootgelegd is een sterke fascinatie en vaak de start de kunstenaar daar haar nieuwe werk. EXboot is zo’n skelet, een kale achtergebleven constructie van wat ooit een boot was. Met verschillende materialen als beton, verf, snippers papier, schetsjes voegt Sophie nieuwe lagen toe en maakt ze voor EXboot betonnen tabletten waarin kleine fragmenten van vormen gegoten zijn. Versteend. Gevangen. Structuren en skeletten smelten weg in wolkerige ruimtes en landschappen. Zo ontstaan er figuren, objecten en collages die samen een blauwdruk vormen voor wat nog moet ‘worden’. Verleden en toekomst brengt ze zo samen in haar werk in het nu. Sophie Speckle’s werk is de hele maand juli te ervaren op het Nijverheidsterrein, de bloeiende plek van cultureel Utrecht.

Wat? Waar? Wanneer? Online

Layers and layers of barely there, Sophie Speckle EXBOOT, Nijverheidskade 15 Utrecht 1 – 24 juli Ma – vr 12 – 18 uur www.exboot.nl

Advertenties Advertorial

Kanaleneiland: je wilt er wonen Mitros – meer dan betaalbaar wonen alleen!

Met ongeveer 30.000 woningen in Utrecht en Nieuwegein met circa 65.000 bewoners is woningcorporatie Mitros bekend als grote sociale verhuurder. De focus ligt daarbij vooral op mensen met een laag inkomen en de inzet op blije en tevreden huurders. Maar de woningcorporatie doet in en rondom Utrecht veel meer dan alleen het verhuren van goede en betaalbare woningen. In deel 2 van deze serie artikelen over Mitros zoomen we in op het mooie resultaat van Kanaleneiland Noord.

Tekst: Maurice Hengeveld

Dromen in beton anno 2020 De succesvolle ‘Dromen in beton’ tentoonstelling in het Centraal Museum, najaar 2019, nam ons mee terug naar de jaren ’50. Terug naar de bouw van de ultramoderne wijk: het Kanaleneiland. De tentoonstelling bleek smulvoer voor planologen en stedenbouwkundigen. Maar eigenlijk voor alle inwoners van Utrecht, want wie kent nog het populaire Kanaleneiland uit die dagen? Een veel groter deel van onze stad herinnert zich de beelden uit de jaren ’90. De wijk had een slecht imago. Enkel de geur van nostalgie bleef nog over uit die mooie jaren ’50. De aanpak van wijlen minister Vogelaar bracht daar verandering in, door Kanaleneiland op te nemen in de lijst van ‘krachtwijken’. Naast een stempel, kreeg de wijk aandacht en budget om de leefbaarheid te verbeteren. In die aanpak is Mitros een grote speler. Het begint bij het Structuurplan Kanaleneiland Centrum. Inmiddels succesvol afgerond, was dit afgelopen jaren de basis voor de huidige ontwikkelingen op Kanaleneiland. Het centrum van de wijk werd door sloop en nieuwbouw gemoderniseerd en

daarmee kreeg heel Kanaleneiland een nieuwe impuls. Een intensief programma gericht op het verbeteren van de sociaal economische positie van de wijk en haar bewoners. Binnen het plan moesten goede woningen voor álle soorten inkomensgroepen en leefstijlen, onderwijsvoorzieningen en een ontmoetingscentrum gerealiseerd worden. Aanpak Kanaleneiland Noord Noord Eind 2014 ging Mitros van start met de aanpak van acht woonblokken op Kanaleneiland Noord Noord. Doel: mixen en mengen. Dat betekent zoveel als het creëren van een meer gedifferentieerde woonwijk in zowel vastgoed- als bewonerssamenstelling. Van de acht woonblokken blijven er vier in de sociale huur, twee worden aangepakt en hierna verkocht en nog eens twee worden omgezet naar middeldure huurwoningen. Alle woningen zijn van binnen en buiten ingrijpend opgeknapt. Ook zijn er woningen bijgekomen door de voormalige bergingen op de begane grond te transformeren naar aantrekkelijke appartementen, voorzien van een privé voor- en achtertuin. Hierdoor is

Voor het straatbeeld enorm verbeterd, wat bijdraagt aan de leefbaarheid in de wijk. Na de woningen is ook de openbare ruimte aan de beurt. De aanpak is gericht op een betere mix van sociale huur- en koopwoningen. Door de zogenoemde ‘bewonersplicht’ bij de verkoopblokken krijgen alleen particuliere eigenaren een kans. Zo worden huisjesmelkers buiten de deur gehouden, al blijkt dat niet eenvoudig. Mixen en Mengen Marian Hendriks is projectmanager renovatie bij Mitros: “Het mixen en mengen van woningen en bewonersgroepen bevordert de leefbaarheid in wijk. Je kunt zeggen dat de hele wijk enorm is opgeknapt sinds er in het centrum blokken zijn gesloopt of gerenoveerd en er daarna een nieuwe bewonersgroep is bijgekomen. Mensen met allerlei achtergronden willen tegenwoordig in Kanaleneiland wonen en dat was 10 á 20 jaar geleden heel anders.” Inmiddels is door alle gezamenlijke inspanningen de leefbaarheid verbeterd en de openbare ruimte ﬂink opgeknapt. Dat merkt ook Buurtbeheerder Jeffrey Schoonhoven: “Ik merk dat huurders sneller zaken melden zoals vervuiling of reparaties. Dat geeft alleen maar aan dat ze het zonde vinden als het hier achteruit zal gaan. Ook het aanspreken op elkaars gedrag gaat steeds beter. Huurders proberen de leefomgeving samen schoon te houden. We zijn er nog niet, maar mede dankzij de ﬂinke opknapbeurt

Na gaat het een stuk beter.” “Laatst sprak ik een dame die sinds kort aan de Rooseveltlaan woont. Ze vertelde mij dat ze enorm blij is; haar woning voelt volledig nieuw aan, het is ruimtelijk en er is uitzicht op het kanaal en de wandelboulevard. Ze prijst zichzelf gelukkig met zo’n mooie woning in de stad Utrecht. Dat is natuurlijk enorm leuk om te horen.” “En we zijn nog niet klaar!” vervolgt Marian Hendriks. “Onze ambitie is het realiseren van méér betaalbare, duurzame, sociale huurwoningen én het creëren van gemengde wijken. Dat mixen en mengen doen we door naast sociale huur dus ook middeldure huur en koop, zoals bij project KENN, aan het woningaanbod toe te voegen. Hierdoor ontstaat er meer differentiatie in bewonersgroepen. De sociale cohesie op Kanaleneiland is enorm. Families willen graag bij elkaar in de wijk blijven wonen, maar de derde generatie verdient soms teveel voor een sociale huurwoning. Voor middeldure huur en koop komen ze wel in aanmerking en daarmee faciliteert Mitros hun wooncarrière. Dat is ook onderdeel van ons verhaal!”. Bewoners enthousiast, maar afwachtend Mitros denkt met de aanpak positief bij te dragen aan de sociaal economische positie van Kanaleneiland, haar bewoners en de leefbaarheid in de wijk. Maar wordt dat door die bewoners zelf ook zo ervaren? Daarbij blijkt er een verschil te bestaan tus-

sen nieuwe bewoners en bestaande bewoners. Die laatste groep is vanwege de totale aanpak op Kanaleneiland om uiteenlopende redenen evengoed kritisch op corporaties en gemeente. Eén van de bewoners met een groot netwerk in de wijk, geeft aan waar bijvoorbeeld de communicatie niet lekker loopt. Hij ziet natuurlijk ook verbetering van het aanzien en de leefbaarheid in zijn buurt. Ook denkt hij dat de meeste bewoners het als positief ervaren dat de buurt een frisse eigentijdse uitstraling heeft gekregen. Of alle investeringen in vastgoed en openbare ruimte uiteindelijk ook positief bijdragen aan de sterke sociale cohesie in de wijk zal de komende jaren blijken. Hendriks: “Met die gedachte is het gebiedsplan destijds wel door Mitros en gemeente Utrecht ingestoken. Veel bewoners zijn nog wat afwachtend en dat snap ik wel, maar ﬁets of wandel zelf maar eens door de wijk en je zult zien hoe het erop vooruit is gegaan. Overigens blijkt nu al dat veel bewoners, nieuw en oud, er zelf meer zorg voor dragen. Een open sfeer, verzorgde tuintjes met een gezellig zitje en plantjes op de balkons. Mooi toch?” Afgelopen week is gestart met de werkzaamheden aan het laatste blok aan de Adenauerlaan, daarmee is het einde van project KENN in zicht. “In veel opzichten een geslaagde missie”, besluit Hendriks enthousiast.

NR. 106 | JULI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

NIEUWE MONUMENTEN 1945 -2000

De Vierpoot bij de Kromhoutkazerne Tekst: Arjan den Boer / Fotografie: Het Utrechts Archief

Het brutalisme, een bouwstijl uit het midden van de 20e eeuw, zette met kaal, onafgewerkt beton grootse, sculpturale vormen neer. Het resultaat wordt vaak als intimiderend ervaren. Een opmerkelijk laat brutalistisch voorbeeld is de kantine van de Kromhoutkazerne uit 1985, tegenwoordig Dining Hall van het University College Utrecht. Het werd ooit een ‘Stalinistische schransbunker’ genoemd.

e Kromhoutkazerne bij het voormalige Fort Vossegat bood sinds 1913 plaats aan de Genietroepen en later aan het Regiment Technische Troepen. In de loop der jaren werden er allerlei gebouwen toegevoegd, zoals werkplaatsen. Uit 1955 dateerde een kantine voor de soldaten, maar die was begin jaren tachtig aan vervanging toe. Het nieuwe betonnen bouwwerk kwam bekend te staan onder verschillende namen: KEK-gebouw (afkorting van keuken-eetzaal-kantine), Gebouw M (zoals alle kazernegebouwen een letter hadden) en De Vierpoot, vanwege de luchtige brandtrappen op elk van de vier hoeken, die het zware gebouw lijken op te tillen. De Vierpoot — zoals sinds ongeveer 1990 ook officieel boven de ingang stond — was een multifunctioneel gebouw met behalve eetzalen ook ontspanningsruimtes, zoals spelen tv-kamers en een kleine bibliotheek. In de hal stonden speel- en consumptie-automaten. Aparte ingangen zorgden voor een strikte scheiding tussen de mess voor korporaals en de

grote eetzaal voor soldaten. Ook waren er aparte bars. De enorme keukens op de begane grond beschikten over magazijnen, koelcellen, een weeghal en aparte ‘aardappelopslag’. Hotelarchitectuur Het gebouw van 50 bij 50 meter heeft een vierkante plattegrond met ingekeepte hoeken. Het is zeer zwaar uitgevoerd in grindbeton met rondingen en ribbels, als om op te wegen tegen het naastgelegen bomvrije wachthuis van Fort Vossegat uit 1860. Hoewel de massieve opzet ongetwijfeld aan de militaire context refereerde, had het gebouw — verrezen in de nadagen van de Koude Oorlog — geen verdedigingsfunctie. De vier uitstaande bordestrappen op de hoeken, die als nooduitgang dienen, roepen associaties op met het landingsgestel van een ruimteschip. De iets terugliggende onderbouw is overigens gemetseld van betonsteen. Ondank het gesloten aanzien is het in de hal, het trappenhuis en de eetzaal opmerkelijk licht. Dat

komt door de lichtstraten op het dak, bestaand uit kwartronde prefab betonelementen. De plafonds zijn van betoncassettes. De ruwe betonwanden van het trappenhuis, waarin de houtnerven van de bekisting zichtbaar zijn, worden onderbroken door een halfronde poort en een grote ronde opening naar de eetzaal. De architect van De Vierpoot was J.C. van den Hoeven van het Ingenieursbureau voor Architecteur en Stedebouw van Nierop en Van den Hoeven uit Rotterdam. Met zijn compagnon J. van Nierop had hij eerst experimentele woningen ontworpen, om zich in de jaren tachtig te specialiseren in hotels. Hun bekendste ontwerp is het Carlton Beach Hotel in Scheveningen. In Utrecht ontwierpen Van Nierop en Van den Hoeven in 1987 het Scandic Crown Hotel (nu Park Plaza) aan het Westplein. Dat Defensie een horeca-architect inschakelde voor het Gebouw M was wellicht vanwege de kantine- en ontspanningsfunctie. Om te voldoen aan specifieke militaire eisen werd J. Houtekamer aangesteld als

meewerkend architect namens de Dienst Gebouwen, Werken en Terreinen. Dining Hall Na het vertrek van de Technische Troepen werd de kazerne in 1998 in gebruik genomen als campus voor het University College Utrecht. Iets verderop verrees de nieuwe Kromhoutkazerne als hoofdkwartier van de Koninklijke Landmacht. De Vierpoot werd een Dining Hall waar de UCU-studenten hun maaltijden dienden te gebruiken. Een Nijmeegs studentenblad beschreef het bij een bezoek in 2009 als ‘een log, grauw gebouw dat niet zou misstaan in het voormalig Oostblok’ en noemde het een ‘Stalinistische schransbunker’. Maar het interieur was veranderd: ‘Bij binnenkomst is er een hippe lounge met postvakjes voor alle studenten. Het eetgedeelte doet denken aan V&D’s La Place, inclusief salad bar.’ Enkele jaren geleden is het gebouw schoongemaakt, waardoor het groen uitgeslagen beton haast weer nieuw oogt. Inmiddels is de

‘verplichte’ kantine gesloten en wordt er gewerkt aan het eerste Europese filiaal van het Amerikaanse grand-café Jazzmans in de Dining Hall. Heel lang zal Jazzmans er wel niet blijven, want de universiteit heeft besloten op termijn de campus af te stoten. Wat zal er dan van De Vierpoot worden? Bettina van Santen, architectuurhistoricus bij de gemeente: ‘Het kantinegebouw oogt als een ‘alien’ in zijn omgeving, maar is natuurlijk onderdeel van de geschiedenis van het voormalige kazerneterrein Kromhout. Het behoort net zo goed tot het militair erfgoed hier als de monumentale legeringsgebouwen of de helaas gesloopte gebouwen van de Centrale Werkplaats. De brutalistische beton-architectuur zal niet iedereen aanspreken, maar is als ontwerp en in de uitvoering geslaagd te noemen. Het past in de bouwtraditie van Defensie waar functionaliteit altijd samenging met aandacht voor vormgeving.’a

NR. 106 | JULI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC PUZZEL

ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN

STADSCAMPING STADSCAMP STADSCAMPING

RAUM RAUM RAUM STADSCAMPING STADSCAMP RAUM

RAUM

17 JULI T/M 30 AUGUSTUS 17 JULI T/M 30 AUGU 17EIGEN JULI T/M 30VIER AUGUSTUS VIER JE VAKANTIE IN STAD JE VAKANTIE IN EI R

U A Mspelen doe VIER JE VAKANTIE IN EIGEN STAD Slapen doe je thuis,

Slapen doe je thuis, spelen doe je bij RAUM

17 JULI T/M 30 AUGUSTUS 17 JULI T/M 30 AUGU VIER JE VAKANTIE IN EIGEN STAD VIER JE VAKANTIE IN EI R

STADSCAMPING

STADSCAMP

Slapen doe je thuis, spelen doe je bij RAUM

RAUM

A Mspelen doe Slapen doe je thuis,

RAUM

STADSCAMPING RAUM

T/M 30 AUGUSTUS 17 JULI T/M 30 AUGU 17 JULI T/M 30 AUGUSTUS CAFE-RESTAURANTVIER17JEJULI VAKANTIE IN EIGEN STAD VIER JESTAD VAKANTIE IN EI VIER JE VAKANTIE IN EIGEN CAMPING GANSPOORT ZOEKTSlapen JOU!doe je thuis, spelen doe je bij RAUM Slapen doe je thuis, spelen doe Slapen doe je thuis, spelen doe je bij RAUM

Heb jij ervaring in de horeca én werk je graag met gezellige collega’s in een relaxte sfeer? Dan is Camping Ganspoort iets voor jou, want wij zoeken:

ZELFSTANDIG WERKENDE KOK – PARTTIME

AFWASSER – PARTTIME

Met ons bruisende restaurant en zonovergoten terras aan het water is Camping Ganspoort inmiddels dé gezellige hotspot van Rotsoord. Ons enthousiaste team breiden we graag uit met 2 nieuwe krachten.

IETS VOOR JOU? STUUR DAN EEN MAILTJE NAAR HALLO@GANSPOORT.NL OF BEL 030-2006186 OM KENNIS TE MAKEN.

VIER JE VAKANTIE BIJ RAUM Alle ingrediënten voor een vakantie in eigen land vind je deze zomer bij Stadscamping RAUM op het Berlijnplein. Je tent staat thuis, bij RAUM kan je (online) speelgoed lenen, nieuw terrein ontdekken, spelletjes doen, muziek luisteren en je stadsburen ontmoeten. Kom ook vakantie vieren in eigen stad! Toegang is gratis, onder geldende coronamaatregelen. Stadscamping RAUM is geopend van vrijdag 17 juli t/m zondag 30 augustus. Kijk voor openingstijden, meer informatie en het programma op de website.

RAUM Berlijnplein 520, Utrecht www.raumutrecht.nl

NR. 106 | JULI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

FC Utrecht en het mysterie van het gespiegelde stadswapen Plotseling, als bij toverslag was het stadswapen in het FC Utrechtlogo in september 1982 gespiegeld. Geen waarschuwing vooraf en geen verklaring achteraf. Was het een foutje? Of was het expres gedaan, omdat het zo beter uitkwam voor de leesrichting van de letters FC? Het blijft een mysterie. Tekst: Paula Wieringa

Uit de verzameling van Marcel van Wolferen. De jubileumgids van het 10-jarige bestaan met nog het juiste stadswapen in het logo.

‘

Het mysterie van het gespiegelde stadswapen’, het zou een titel van een sprookje kunnen zijn. Maar gek genoeg is het bij FC Utrecht geen noemenswaardig verhaal. Niet op de website, niet in het clubmuseum en niet in het nog te verschijnen jubileumboek over 50 jaar FC Utrecht. In het jubileumboek van 40 jaar FC Utrecht staat er welgeteld één zinnetje over: ‘Foutje bij de drukkerij’. Dat is alles. Gek eigenlijk. Van de ene op de andere dag staat het verkeerde stadswapen op het FC Utrechtlogo en niemand die zich er druk over maakt(e). In eerste instantie valt het ook niet eens op. Want ja, hoe zit het eigenlijk met dat rood-witte, of nee, wit-rode stadswapen? Loopt de diagonale lijn nou van boven naar beneden of van beneden naar boven? Zelfs de rechtgeaarde Utrechter zou het niet zo een, twee, drie weten. En de Utrechtse vlag biedt ook geen houvast, want er is altijd een gespiegelde keerzijde. Scorebord Toch was er in september 1982 een oplettende FC-fan die het opgevallen was dat er een nieuw clublogo op het scorebord stond met een verkeerd wapen. Hij belde erover naar een journalist van het Utrechts Nieuwsblad en ver-

volgens verscheen er een stukje in de krant met de kop: ‘Oorlog over clubkleuren tussen FC-fans en sponsor’. In het artikel was het gedraaide stadswapen slechts bijzaak. Een ‘onschuldig akkefietje’ in een veel ergere kwestie, namelijk het voornemen van de club om het rood-wit te vervangen voor blauw-wit, de kleuren van de nieuwe hoofdsponsor Nissan. Ook de toenmalige voorzitter van de supportersvereniging Bert van Vliegen reageert in het artikel vrij laconiek over het logo. “Is dat wapen verkeerd? Ik zou het echt niet weten. Dat zou inhouden dat op al onze sjaaltjes en petten ook verkeerde wapens staan. Maar dat zal me nu een zorg zijn. Die clubkleuren zijn veel belangrijker. Wij gaan ons met ziel en zaligheid verzetten tegen het voornemen om die te wijzigen in blauw-wit.’’ Verbazingwekkend Volgens FC Utrecht-supporter Jos de Groot (toen 22) is het ‘inderdaad verbazingwekkend’ dat het zo geruisloos is gegaan. “Het zegt veel over die tijd. Het leek wel of niemand het iets kon schelen, net zoals het dempen van de singels. Het voetbal was sowieso een marginaal gebeuren. FC Utrecht werd vooral geassocieerd met hooligans. Het

stadion zat nog niet halfvol in die tijd. Of vergis ik me, Herman?’’ Zijn broer Herman (toen 23) geeft hem ‘voor 100 procent gelijk’. “Het voetbal was niets. We speelden op het veemarktterrein, het nieuwe stadion was in aanbouw, het was een financiële puinhoop, spelers gingen met kwartetten langs de deur om de club overeind te houden, thuiswedstrijden speelden we in Arnhem en Groningen en dan was er nog het supportersgeweld. Niemand die zich druk maakte om een gedraaid stadsembleem.’’ FC-Utrechtverzamelaar Remco Neu (49) vindt het wel mooi zo’n verhaal waar nog mysterie omheen hangt. In zijn kelder heeft hij een klein museum met FC Utrechtprullaria. Shirtjes, sjaaltjes, posters, stadiontickets, wedstrijdboekjes… en ja, ook veel materiaal waar het oude logo nog op staat. Hij heeft er ooit een keer naar gevraagd bij de toenmalige voorzitter Cees Werkhoven, hoe dat nou gegaan was. Werkhoven vertelde hem dat ze bij het bestuur destijds een proefdruk van het logo op een sheet (doorzichtig blaadje) gepresenteerd kregen. Als je die omdraaide zag je het logo op de achterkant in spiegelbeeld en toen was het opgevallen dat dat voor de leesrichting ‘FC’ beter uitkwam. In het goede wa-

Uit de verzameling van Remco Neu: Programmaboekjes met nog het ‘goede’ wapen.

pen staat de F rechtsboven en de C linksonder, als je het omdraait staat de F links en de C rechts. “We kunnen het Werkhoven helaas niet meer vragen (hij is vorig jaar overleden), maar dit is het verhaal zoals ik het ken’’, zegt Neu. “Vraag het iemand anders en die vertelt weer een ander verhaal. Dat hoort bij de romantiek van het voetbal.’’ Vergissing Vragen we het wikipedia, dan is het destijds een vergissing geweest. Het stadswapen zou per abuis zijn gedraaid toen het logo in 1983 de Nissanblauwe rand kreeg. De vergissing werd pas ontdekt toen de shirts en prullaria al gedrukt waren. Het zou te veel geld kosten om het weer te veranderen. Dus hebben ze het maar zo gelaten. “Tja, dat is ook een versie’’, constateert Neu. “Maar het klopt niet. Het stadswapen was al gespiegeld vóórdat de blauwe rand eromheen kwam.’’ Als bewijs haalt hij een wedstrijdboekje tevoorschijn waarop het logo nog een zwarte rand heeft, maar al wel een gespiegeld wapen. Bij FC Utrecht worden ze duidelijk verrast door de vraag. ,,Joh, dat is al zo lang geleden waarom zou je daar nu nog over schrijven?’’, reageert FC Utrechtfotograaf Frank Zilver. Ook de persvoorlichter heeft er geen verklaring

voor paraat. Maar ze gaat iemand zoeken die er wel iets zinnigs over kan zeggen. Even later komt ze met het statement dat oud-voorzitter Theo Aalbers en de supporters samen hadden bedacht het wapen te draaien omdat dat beter uitkwam met de letters. Serieus Een uitleg die nauwelijks serieus te nemen is. Aalbers was toen nog geen voorzitter van de club en in het eerder aangehaalde krantenartikel dat FC Utrechtverzamelaar Marcel van Wolferen (53) erover opdook, blijkt dat in elk geval de voorzitter van de supportersvereniging er destijds niet bij betrokken was. Volgens Van Wolferen zullen we er ook nooit meer achter komen hoe het precies is gegaan. ,,Wat ik wel weet is dat het bestuur van FC Utrecht het destijds allemaal niet zo serieus nam met die clubkleuren en het stadswapen. De mensen die destijds verantwoordelijk waren leven niet meer of houden hun mond. Want laten we wel wezen, het stadswapen omdraaien, dat is natuurlijk heiligschennis. Dat stop je liever in de doofpot.’’a

Advertenties

Utrecht.nl/ corona