Zoom na

N

ASZ C Y K L

Kupuj głową z

Napijmy się czarnej małej

Z rana wypijamy ją duszkiem, by pomogła się na dobre obudzić. W pracy sączymy z kubka, gdy czujemy znurzenie. Podczas spotkań z przyjaciółmi delektujemy się nią dla przyjemności. Pomaga budować relacje i umila pogaduszki. Od niedawna mówi się również, że wspomaga zdrowie. Warto wybierać najlepszą.

pytamy eksperta

BARBARA LASOTA mgr inż. żywienia człowieka

absolwentka wydziału Żywienia Człowieka SGGW

Kawiarka, czyli „osobna niewiasta do parzenia kawy”, o której wspomina Adam Mickiewicz w „Panu Tadeuszu”, sama sprowadzała do dworku w Soplicowie świeże ziarna z miasta lub brała je z wicin. Wiciny to tratwy lub statki rzeczne transportujące w tamtych czasach towary. Surowiec musiał być w najlepszym gatunku, bo choć specjalistka ta znała „tajne sposoby gotowania trunku”, to wiedziała, że z kiepskiego produktu nie wyczaruje dobrego naparu. Aromatyczny napój serwowała w filiżankach z saskiej porcelany, z dodatkiem świeżej śmietanki. „Takiej kawy jak w Polszcze nie ma w żadnym kraju”, zachwycał się wieszcz. Nasze espresso, latte czy cappuccino także zapewne by mu smakowało, gdybyśmy przyrządzili je z wyselekcjonowanych ziaren.

Skarby w w kawie

Cenimy ją głównie za kofeinę, która jest substancją psychoaktywną. Większości z nas dodaje skrzydeł (niestety, na krótko) i usuwa zmęczenie. Ale w niepozornych brązowych ziarnach są także polifenole, w tym kwas chlorogenowy. Niedawno udowodniono, że pijąc kawę z umiarem (do 4 filiżanek dziennie), możemy chronić nasze komórki przed uszkodzeniem, oddalić niebezpieczeństwo miażdżycy i cukrzycy typu 2. Zwłaszcza gdy parzymy ją w ekspresie lub przy użyciu filtrów. Z tego powodu kawę umieszczono nawet w tzw. piramidzie zdrowego żywienia jako napój sprzyjający zdrowiu.

Jest i łyżka dziegciu

Chociaż niewielka ilość kofeiny działa pozytywnie, to nadmiar może szkodzić. Przedawkowanie objawia się nerwowością, czasem drżeniem i kołataniem serca. Każdy z nas ma inny próg wrażliwości na tę substancję, ale generalnie zaleca się, by po czwartej kawie w ciągu dnia zachować ostrożność. W filiżance szatana na ogół jest również akrylamid oraz furan. Powstają one w trakcie palenia kawy, zwłaszcza zbyt intensywnego. Ich duża ilość może przyspieszać proces nowotworowy. Niejednoznaczna jest też opinia o związkach tłuszczowych (diterpenach). Duża ilość może przyczyniać się do rozwoju

Subskrypcja na kawę

Coraz częściej rzemieślnicze palarnie i specjalistyczne sklepy z kawą oferują właśnie taką usługę dla osób, które chcą pić codziennie wyborny napój.

Płacimy za określoną ilość, np. raz w miesiącu,

i dostajemy świeżo palone ziarna jakości speciality z taką częstoliwością, jak ustalimy na wstępie.

Nie musimy pamiętać o zakupie nowej partii. Takie rozwiązanie to czasem także oszczędność, bo palarnie oferują zniżki. Adresy dostępne w internecie.

miażdżycy. Podsumowując: mała i średnia ilość kawy nie szkodzi, a wręcz działa dobroczynnie, zaś zbyt duża ma niekorzystny wpływ na zdrowie.

Arabika kontra robusta

W sprzedaży są dwa gatunki kawy: arabika i robusta. Solidny producent powinien informować, która z nich znajduje się w opakowaniu. A jeśli oferuje mieszankę, mamy prawo liczyć, że poda proporcje. Niestety, na opakowaniach wielu kaw oferowanych w sklepach spożywczych, w tym w dużych sieciówkach, takiej informacji nie ma. Zamiast tego możemy często przeczytać slogan reklamowy o tym, jak starannie dobierano ziarna, byśmy otrzymali najwspanialszy napój świata. Tymczasem różnica między arabiką

WAŻNE PALENIE CIEMNE CZY JASNE ZIARNA

●Smak małej czarnej, poza gatunkiem ziaren i ● Smak małej czarnej, poza gatunkiem nasion sposobem parzenia, zależy również od stopnia palenia i sposobem parzenia, zależy również od stopnia palenia i mielenia. Bardzo mocno palone nasiona kawy są i mielenia. Bardzo mocno palone nasiona kawy są ciemnobrunatne i połyskliwe od znajdujących się na ciemnobrunatne i połyskliwe od znajdujących się powierzchni olejków. Dają napar z mniejszą ilością na powierzchni olejków. Dają napar z mniejszą ilością kofeiny, intensywny, z wyraźną goryczką, niekiedy nawet kofeiny, intensywny, z wyraźną goryczką, niekiedy nawet lekką spalenizną. Bardzo słabo wyczuwa się w nim z lekką spalenizną. Bardzo słabo wyczuwa się w nim naturalne nuty smakowe. Najmocniejsze wypalanie naturalne nuty smakowe. Najmocniejsze wypalanie stosuje się często w przypadku ziaren kiepskiej jakości, stosuje się często w przypadku ziaren kiepskiej jakości, aby przykryć ich nieatrakcyjny smak. Dlatego lepszym aby przykryć ich nieatrakcyjny smak. Dlatego lepszym wyborem jest kawa średnio palona, o zrównoważonym wyborem jest kawa średnio palona, jaśniejsza, smaku i aromacie, delikatniejsza. Szczególnie gdy o zrównoważonym smaku i aromacie. Szczególnie parzymy ją w kubku lub ekspresie przelewowym gdy parzymy ją w kubku lub ekspresie przelewowym (powinna być też średnio lub grubo zmielona). Do (powinna być też średnio lub grubo zmielona). Do ekspresów ciśnieniowych najlepsze są ziarna drobno ekspresów ciśnieniowych najlepsze są ziarna drobno zmielone. Mogą być również nieco mocniej palone. zmielone. Mogą być również nieco mocniej palone.

KAWY DLA SMAKOSZY Doświadczeni bariści twierdzą, że...

● DATA PALENIA to jedna z podstawowych informacji, która powinna się znaleźć na opakowaniu. To nie to samo, co data przydatności. Najlepszy napar otrzymujemy do 50 dni od daty palenia. ● KRAJ I WYSOKOŚĆ UPRAW

Smak i jakość nasion krzewu kawowego zależą od warunków klimatyczno-geologicznych. Dlatego w naparze z ziaren z Etiopii koneserzy wyczuwają nuty owocowe, a z Kostaryki czekoladowe. Im wyżej rośnie kawa, tym jest szlachetniejsza. ● LOKALNE PALARNIE GÓRĄ

Tylko tam i w specjalistycznych sklepach kupimy ziarna najwyższej jakości, z rozbudowaną etykietą na opakowaniu, zawierającą szczegółowe informacje o kawie.

i robustą jest znacząca. Pierwsza ma lekko wyczuwalną słodycz i przyjemny łagodny smak. Uważa się ją za szlachetniejszą i kosztuje więcej. Druga jest cierpka, ostrzejsza, z lekką goryczką, bez wyczuwalnej słodyczy, ale bardziej pobudza, bo zawiera dwa razy więcej kofeiny. Jeśli na opakowaniu kawy nie znajdziemy informacji: arabika 100% to prawdopodobnie w atrakcyjnym wizualnie opakowaniu znajduje się robusta lub mieszanka z jej przewagą. Albo arabika, ale wątpliwej jakości.

Rzecz oczywista, że ziarnista

Kto ma ekspres ciśnieniowy z wbudowanym młynkiem, wybiera ziarna. Ale osoby, które go nie posiadają, najczęściej kupują kawę mieloną, bo szybko się ją przyrządza. Jednak napar z nasion zmielonych tuż przed użyciem jest smaczniejszy, bardziej wyrazisty i aromatyczny niż ten z kawowego proszku uzyskanego kilka miesięcy temu. Lepiej też pobudza. Często jest także tak, że do opakowań z kawą mieloną trafia gorszy surowiec. Klient nie zorientuje się bowiem, czy ziarna były dorodne, dobrze wysuszone i dojrzałe, czy też nie. Jakość kawy nie poddanej mieleniu łatwo oceni nawet laik. Jeśli nawet nie mamy automatycznego ekspresu, warto nabyć młynek żarnowy i kupować ziarna wypróbowanej marki, zwracając uwagę przynajmniej na datę ważności.

KAROLINA BANASIAK

REDAKTOR PROWADZĄCA RADZI

Często spotykam się z pytaniem, czy zdrowsza jest kawa rozpuszczalna, czy sypana. Doradzam, by wybierać tę, która nam smakuje i po której dobrze się czujemy.

Niektórzy miłośnicy kawy twierdzą, że świetnie tolerują rozpuszczalną, a po sypanej odczuwają dolegliwości żołądkowe. Może się tak zdarzyć, bo w tej drugiej jest więcej substancji drażniących śluzówkę żołądka i więcej kofeiny. Wśród rozpuszczalnych znajdziemy liofilizowane i otrzymywane tzw. metodą rozpyłową. Ani jedna, ani druga to nie jest sama chemia, jak niektórzy twierdzą. Powstają przez suszenie naparu kawy ziarnistej, tylko różnymi metodami. Liofilizowane granulki sa zazwyczaj smaczniejsze, bardziej aromatyczne i zawierają mniej akrylamidu niż drugi typ. Na ich opakowaniu zawsze jest informacja o metodzie produkcji.

1

produkt leczniczy

Nurofen Express Forte, 400 mg, kapsułki, miękkie. Każda kapsułka miękka zawiera 400 mg ibuprofenu (Ibuprofenum). Wskazania do stosowania: Produkt leczniczy przeznaczony jest do stosowania u dorosłych oraz dzieci i młodzieży o masie ciała powyżej 40 kg (12 lat i powyżej) w krótkotrwałym objawowym leczeniu łagodnego i umiarkowanego bólu, takiego jak ból głowy, bóle miesiączkowe, ból zębów oraz gorączka i ból związany z przeziębieniem. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną, czerwień koszenilową (E124) lub którąkolwiek z substancji pomocniczych; reakcje nadwrażliwości w wywiadzie (np. skurcz oskrzeli, astma, zapalenie błony śluzowej nosa, obrzęk naczynioruchowy lub pokrzywka) związane z przyjęciem kwasu acetylosalicylowego (ASA) lub innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ); krwawienie lub perforacja przewodu pokarmowego w wywiadzie, związane z wcześniejszym leczeniem NLPZ; czynna lub nawracająca choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy lub krwotok (dwa lub więcej wyraźne epizody potwierdzonego owrzodzenia lub krwawienia); ciężka niewydolność: wątroby, nerek lub serca (klasa IV wg NYHA); krwawienie z naczyń mózgowych lub inne czynne krwawienie; niewyjaśnione zaburzenia układu krwiotwórczego, ciężkie odwodnienie (wywołane wymiotami, biegunką lub niewystarczającym spożyciem płynów); ostatni trymestr ciąży; dzieci w wieku poniżej 12 lat oraz młodzież o masie ciała poniżej 40 kg. Podmiot odpowiedzialny: Reckitt Benckiser (Poland) S.A. RB-M-108332 1. Na podst. badania in-vitro SORL 50034/01, 2018.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.