Cá chuồn - Innovation Hub by The Sea | No. 5 by DNES - Da Nang Business Incubator

Mục lục 02

CÔNG NGHIỆP SÁNG TẠO: ĐỘNG LỰC PHÁT TRIỂN MỚI CHO NỀN KINH TẾ ĐẤT NƯỚC | Võ Duy Khương

START-UP IN DANANG... WHY NOT? | Alan El-Kadhi

KHỞI NGHIỆP TẠI ĐÀ NẴNG... TẠI SAO KHÔNG? | Alan El-Kadhi

MỘT ĐỘI QUÂN BỀN BỈ | Bung Trần

LÀN SÓNG KHỞI NGHIỆP MỚI TẠI ĐÀ NẴNG | Nguyễn Phước Hà Thiên & Đoàn Thị Xuân Trang

18 20

lời mở đầu hưa quý vị, Quý vị đang cầm trên tay

nhưng đã rất phổ biến ở các nước phát triển, được kể lại sau chuyến đi của lãnh

cuốn Cá chuồn số thứ V, được

đạo DNES đến Anh và Bỉ (do Hội đồng

xuất bản nhân sự kiện Hội nghị

Anh - một đối tác thân thiết tổ chức). Đó

& Triển lãm khởi nghiệp quốc tế cũng có thể là những chia sẻ của anh Alan

Đà Nẵng lần IV - SURF 2019.

El-Kadhi, chuyên gia người Úc, co-founder

Những quý vị đã và đang theo dõi,

của DNES Founder Incubation (Finc.) về

INNOVATION HUB: TỪ ĐÀ NẴNG ĐẾN HỒNG KÔNG | Lưu Duy Trân

đồng hành cùng hoạt động khởi nghiệp

những lý do nên khởi nghiệp ở Đà Nẵng.

Đà Nẵng sẽ dễ dàng nhận ra cuốn số V

Hay những lời khuyên của anh Trần Trí

COMMUNITY STORIES: INSPIRING FACES AT SURF SPACE | Jennie Ly

này ra đời hơi trễ so với các số trước (gần

Dũng, chuyên gia về khởi nghiệp của

một năm kể từ khi cuốn số IV được xuất

Swiss EP, đồng thời là một người bạn thân

bản). Lý do một phần là đội ngũ Vườn

thiết của DNES về cách thúc đẩy cộng

ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng (DNES) phải

đồng doanh nhân địa phương tham gia

liên tục thực hiện hàng loạt các dự án, đề

xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp.

CÂU CHUYỆN CỘNG ĐỒNG: NHỮNG GƯƠNG MẶT TRUYỀN CẢM HỨNG TẠI SURF SPACE | Lý Phương Dung

BỆ PHÓNGVIỆT NAM DIGITAL 4.0: HÀNH TRÌNH THU HẸP KHOẢNG CÁCH SỐ | Team Accelerate Vietnam Digital 4.0

CHUYỂN ĐỔI SỐ VÌ LỢI ÍCH KHÁCH HÀNG | Minh Hạnh

33 37

án, chương trình… có liên quan đến hệ

Nhân số tập san này, chúng tôi cũng xin

sinh thái khởi nghiệp Đà Nẵng, vừa tham

chia sẻ một tin vui đến quý vị: logo của

KHÔNG GIAN VĂN HOÁ SÁN TẠO Ở CHÂU ÂU: NHỮNG GHI CHÉP VỤN VẶT | Hồ Quang Dũng

gia nhiều chuyến học tập, công tác ở

Hội nghị & Triển lãm khởi nghiệp quốc tế

khắp nơi trên thế giới. Năm 2019 thực sự

Đà Nẵng - SURF đã được Cục Sở hữu trí

THÚC ĐẨY CỘNG ĐỒNG DOANH NGHIỆP, DOANH NHÂN TẠI CHỖ THAM GIA XÂY DỰNG HỆ SINH THÁI KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO ĐỊA PHƯƠNG | Trần Trí Dũng

là một năm bận rộn với DNES!

tuệ (Bộ Khoa học - Công nghệ cấp Giấy

BỆ PHÓNG VIỆT NAM DIGITAL 4.0: NHỮNG MẪU CHUYỆN BÊN ĐƯỜNG | Trần Hà Mỹ Lợi

GIÁO DỤC STEM THÔNG QUA GIÁO DỤC SÁNG CHẾ - CẦU NỐI ĐẾN KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO ĐỔI MỚI |

KHÔNG GIAN LÀM VIỆC CHUNG TẠI ĐÀ NẴNG VÀ CÂU CHUYỆN XÂY DỰNG LỢI THẾ CẠNH TRANH | Lý Phương Dung

DATBIKE XE MÁY ĐIỆN ”MADE IN DANANG” | Phong Lan

JEFF HOFFMAN: KHỞI NGHIỆP ĐỂ LÀM GÌ? | Đỗ Quốc Phong

Nguyễn Việt Trung và Đỗ Trần Bình Minh (KDI Education)

Nhưng có lẽ chính vì thế mà cuốn Cá

chứng nhận Đăng ký nhãn hiệu. Quý vị có

chuồn số V này sẽ dành khá nhiều dung

thể tham khảo thêm thông tin ở trang bìa

lượng để kể về những chuyến đi đó, chia

3 của cuốn tập san.

sẻ những câu chuyện mắt thấy tai nghe hay những góc nhìn thú vị của những chuyên gia, đối tác. Đó là những góc nhìn về không gian văn hoá sáng tạo, một khái niệm còn tương đối mới ở Việt Nam

Võ Duy Khương Chủ tịch, Vườn ươm doanh nghiệp Đà Nẵng

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

Công nghiệp sáng tạo

không gian sáng tạo này. Chương trình

• Baltic Creative (B.C) là Không gian văn

tác động năm 2019 hiện có 143 doanh

hóa sáng tạo “mở” ở thành phố Liverpool. chung” với diện tích lên đến 118.000 m2,

nghiệp tham gia (trong đó doanh nghiệp

Thật ấn tượng với du khách khi được

động lực phát triển mới cho nền kinh tế đất nước

kim hoàn là 33%, may mặc 21%, gốm sứ

thưởng thức hàng trăm tác phẩm hội họa án và công ty khởi nghiệp sáng tạo và

11%, da 10%..) với giá trị làm ra năm 2019

đường phố độc đáo khi rảo bước trên

công nghệ trong và ngoài nước tạo được

là 7 triệu bảng, đem lại giá trị tăng thêm

con đường dẫn vào trung tâm của Khu

hơn 3000 việc làm tại các dự án... Trong

là 3 triệu bảng Anh, đạt mức tăng trưởng

dân cư. Ấn tượng đó đã làm chúng tôi

đó có những không gian làm việc chung

64% so với 2018. Có 58% sản phẩm làm

thật sự phấn chấn và vô cùng ngạc nhiên

(coworking space) dành riêng cho các

ra được xuất khẩu cả năm sang Châu Á,

trước những thành quả sáng tạo của B.C

doanh nghiệp công nghệ/văn hóa, các

Võ Duy Khương

Châu Âu, Bắc Mỹ và Úc. Trong năm, Vườn

trong suốt chuyến đi. Baltic Creative là

nghệ sĩ, nghệ nhân sáng tạo…

ươm đã tổ chức 91 workshop, 600 cuộc

một không gian có quy mô rộng lớn, bao

huấn luyện, có 47 đối tác tham gia hỗ trợ

gồm nhiều tòa nhà cổ, nhà thờ, công

cho tổng số người lên đên 935. Điều đặc

trình thể thao, cơ sở biểu diễn nghệ thuật, 2012 công ty được chính quyền giao tiếp

biệt là các startup tham gia vào KGST này

không gian làm việc chung, nhà máy sản

tục xây dựng không gian sáng tạo “mở”,

chỉ trả phí rất rẽ nhờ có sự tài trợ từ chính

xuất. Khu vực này được được thành phố

bao gồm một khu vực dân cư rộng lớn

quyền và các DN đi trước, thậm chí có

giao cho Công ty đầu tư xây dựng không

trong thành phố Liverpool. Bây giờ khu

những chương trình được các DN tài trợ

gian sáng tạo cách đây 10 năm. Từ một

vực này đã trở thành “thủ đô văn hóa –

100% phí cho các startup.

khu vực bị bỏ quên, với nhiều tội phạm,

nơi thay đổi phong cách sống”, với hơn

Mô hình này đã nói lên chính sách ưu

không được chính quyền quan tâm đầu

3000 người đang sinh sống (có 1000

tiên phát triển và tài trợ của chính quyền

tư, Ban lãnh đạo B.C (ban đầu có đại diện

doanh nhân đến làm việc), có trường

và các doanh nghiệp lớn đối với lĩnh vực

chính quyền thành phố tham gia) đã

quay dành cho nghệ thuật, đang triển

văn hóa sáng tạo là rất quan trọng, đặc

huy động nhiều nguồn vốn, kể cả vốn

khai làm ga tàu điện, đang quy hoạch

biệt là những ngành thủ công mỹ nghệ

vay ngân hàng để sửa chữa, nâng cấp

mở rộng hơn không gian sáng tạo, đang

truyền thống.

hàng chục tòa nhà cũ bị bỏ hoang nhiều

cập nhật tuyên ngôn về tầm nhìn 10 năm

Những câu chuyện về không gian sáng tạo

đối thoại chính sách nhằm giúp các

ở đây vài nhận xét ban đầu về 2 mô hình

Không gian đóng góp hiệu quả cho phát

không gian sáng tạo rất thú vị mà tôi đã

triển văn hóa quốc gia;

trải nghiệm trong đợt nghiên cứu:

một trong 6 dự án được Hội đồng Anh

• Thúc đẩy giao lưu, kết nối, học tập

• Vườn ươm COCKPIT ART là không gian

(British Council) tại Việt Nam chọn tham

nhau giữa các KGVHST tại Việt Nam và với

ươm mầm kinh doanh hàng đầu cho các

gia Dự án Không gian văn hóa sáng tạo

các KGVHST tương tự ở Châu Âu.

doanh nhân sáng tạo trong lĩnh vực thủ

Vườn ươm doanh nghiệp ĐN-DNES là

Trong những ngày cuối tháng 9/2019

công mỹ nghệ ở thủ đô Luân Đôn. Đây

Châu Âu và Hội đồng Anh đồng tài trợ

vừa qua, 06 KGVHST đã có một chuyến đi

là không gian khá rộng, được sửa chữa

với 03 mục tiêu (xây dựng thành 03 hợp

giao lưu và nghiên cứu các KGVHST tại hai lại lại từ một nhà máy dệt cũ, có thể tiếp

phần) nhằm giúp các Không gian sáng

quốc gia Châu Âu đi đầu trong lĩnh vực

nhận ươm tạo đến 170 startup - mà hầu

tạo (KGVHST) tham gia:

văn hóa, nghệ thuật và công nghiệp sáng

hết là do một hoặc hai người thành lập

• Nâng cao năng lực quản lý, xây dựng

tạo (CNST) là Vương quốc Anh và Vương

và hoạt động. Cockpit Art kết hợp cung

và kết nối với cộng đồng của người chủ

quốc Bỉ. Quá nhiều ấn tượng mới mẽ đã

cấp nơi làm việc và chuyên gia giúp huấn

và người quản lý không gian;

đến với chúng tôi. Những kinh nghiệm

luyện kinh doanh cho các startup. Nhờ

• Kết nối các KGVHST với các cơ quan

hay từ hơn 10 KGVHST đã được các bạn

vậy nhiều startup đã khởi nghiệp và phát

quản lý nhà nước về văn hóa, tăng cường

giới thiệu tận tình với đoàn. Tôi chỉ nêu

triển thành công ở Anh và quốc tế từ

Việt Nam 2018-2021. Dự án do Liên minh

năm thành những “không gian làm việc đã tiếp nhận và hỗ trợ cho hơn 1000 dự

Sau 3 năm hoạt động, khi các KGVHST đã đem lại hiệu quả thiết thực, vào năm

đến… Công ty hiện kinh doanh có hiệu quả, đang kêu gọi thêm vốn để đầu tư phát triển thành phố theo quy hoạch mới. Mục tiêu chính cho 5 - 10 năm đến của B.C là: (i) Phát triển hoạt động văn hóa, nghệ thuật; (ii) Tổ chức nhiều sự kiện; (iii) Đầu tư phát triển hạ tầng cho khu vực; (iv) Kinh doanh bất động sản (xây dựng các KGVHST thương mại). Theo tôi, đây là một mô hình rất mới của bạn trong xây dựng KGVHST, có thể mở ra một gợi ý hay cho Việt Nam trong phát triển các KGVHST và công nghiệp sáng tạo sau này.

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

• Còn theo UNCTAD (Hội nghị LHQ về

văn hóa mang tính biểu trưng cho một

thương mại và phát triển) thì, các ngành

cộng đồng, một đất nước. Trong khi, sản

cụ quan trọng cho việc hình thành và duy

CNST đóng góp vào GDP các nước từ

công nghiệp sáng tạo bao gồm: Di sản

phẩm sáng tạo mang lại những lợi ích

trì quyền lực mềm của quốc gia, tạo ra

3,5% đến 11% (Hoa Kỳ:11,12%, các nước

văn hóa (các biểu hiện văn hóa truyền

hữu dụng cho cuộc sống nhiều hơn. Phát

thương hiệu quốc gia được thế giới công

Singapore, Hungary,Nga: 6 – 7%); giá trị

thống..); nghệ thuật thị giác và nghệ thật

triển CNVH không chỉ tạo ra lợi ích kinh

nhận (ví dụ như phim võ thuật Hồng Kong, thương mại của hàng hóa, dịch vụ sang

biểu diễn; các ngành công nghiệp nghe

tế mà còn thúc đẩy và duy trì sự đa dạng

phim tình cảm và mỹ phẩm Hàn Quốc; sản tạo trên thế giới năm 2010 đạt 900 tỷ

nhìn; xuất bản, in ấn và truyền thông;

văn hóa và tăng cường dân chủ trong

phẩm công nghệ Made in Japan..)

truyền thông mới; thiết kế; các dịch vụ

việc tiếp cận văn hóa. Nhưng để đạt được

Công nghiệp sáng tạo là gì? Có nhiều khái niệm về công nghiệp văn hóa (CNVH), công nghiệp sáng tạo (CNST) trên thế giới theo những hướng tiếp cận khác nhau: • UNESCO định nghĩa ngành công nghiệp văn hóa (culture industry) là “khối ngành của các hoạt động được tổ chức với nguyên lý là sự sản xuất hoặc tái sản xuất, quảng bá, phân phối và/hoặc thương mại hóa của sản phẩm, dịch vụ và hoạt động có tính chất văn hóa, nghệ thuật hoặc liên quan tới di sản”. Hướng tiếp cận này không chỉ tập trung vào các sản phẩm công nghiệp làm ra từ sức sáng tạo của con người, nó còn chỉ ra tầm quan trọng của toàn bộ chuổi sản xuất cũng như từng chức năng của từng ngành trong việc mang những sản phẩm này tới công chúng. Bởi vậy, định nghĩa

Theo số liệu của UNCTAD năm 2008,

sáng tạo (kiến trúc, quảng cáo..)

USD. Riêng tại Châu Âu, ngành CNST

Công nghiệp sáng tạo đã bắt đầu từ

đóng góp 3% cho GDP, 10% kim ngạch

cả hai mục tiêu đó, các nhà hoạch định

Vương quốc Anh từ giữa những năm 90

XNK và tạo ra 6 triệu việc làm. Đặc biệt,

chính sách cần đưa ra những quyết sách

thế kỷ trước, là động lực để hồi phục nền

tại Hồng Kong 85% thu nhập quốc dân

công nghiệp sáng tạo và công nghiệp

đúng đắn, nhằm cân bằng giữa hiệu quả

kinh tế và tiếp tục phát triển nền kinh tế

từ nguồn thu dịch vụ giải trí, truyền hình,

văn hóa, thì hai khái niệm này ở Việt Nam

kinh tế và duy trì, bảo tồn giá trị văn hóa.

trong những năm gần đây. Theo Bộ Văn

quảng cáo.

Thực ra, khi tìm hiểu kỹ các khái niệm

Ngày nay, sáng tạo được coi là nguồn lực chính của nền kinh tế tri thức, nói cách khác “sáng tạo” là nguyên liệu đầu vào của nền kinh tế và CNST giữ vai trò chủ đạo trong của nền kinh tế này

Mặt khác, về mặt văn hóa, CNST là công

không đồng nghĩa, đồng nhất cả về ngữ

Ở đây chúng ta tạm thời chấp nhận hai

hóa, Truyền thông và Thể thao Vương

Về thương hiệu sáng tạo quốc gia, năm

nghĩa và nội hàm. Nội hàm, nội dung của

khái niệm CNST và CNVH phụ thuộc lẫn

quốc Anh vào thời điểm tháng 1/2016,

2016, tạp chí Bloomberg đã bình chọn

hai khu vực công nghiệp này không hoàn

nhau và có thể thay thế cho nhau. Và tùy

nền CNST là một trong những ngành có

Đức, Thụy Sỹ, Thụy Điển, Nhật Bản, Hàn

toàn giống nhau, trùng hợp nhau. Xét

thuộc người ta muốn nhấn mạnh về khía

đóng góp lớn nhất cho nền kinh tế, tạo ra

quốc là 05 quốc gia dẫn đầu về các ý

trong 13 lĩnh vực của khu vực CNVH - sáng

cạnh nào hơn: giá trị kinh tế hay giá trị

2,8 triệu việc làm và đóng góp gần 120 tỷ

tưởng sáng tạo trên thế giới.

này cũng bao hàm những hoạt động

tạo ở Vương quốc Anh, ít nhất có 5/13 lĩnh

văn hóa khi gọi tên của chúng.

hằng năm cho thu nhập quốc dân; tốc độ

khác có liên quan, ví dụ như quảng cáo,

vực (kiến trúc, tạo dáng công nghiệp, xuất

thiết kế đồ họa, dịch vụ phần mềm... Đây

bản báo chí, truyền hình, phát thanh, dịch

cũng chính là cơ sở để nhiều nhà nghiên

vụ phần mềm và máy tính) không thuộc

cứu dùng 02 thuật ngữ “công nghiệp văn ngành văn hóa (theo thực tế ở Việt Nam). hóa” và “công nghiệp sáng tạo” giống

Vì vậy rất khó để phân biệt rạch ròi

nhau, thay thế cho nhau.

hai khái niệm CNVH và CNST do cách sử

• Bộ Văn hóa, Truyền thông và Thể thao

dụng, áp dụng khác nhau ở mỗi nước. Có

Vương quốc Anh định nghĩa công nghiệp

thể nói, CNST được phát triển dựa trên

sáng tạo (creative industry) “là những

nền tảng CNVH, nhưng không bị giới

ngành công nghiệp bắt nguồn từ sự sáng

hạn, bó buộc bởi văn hóa. Cả hai ngành

tạo, kỹ năng và tài năng cá nhân, những

đều vận dụng đến trí tuệ, tính sáng tạo

ngành công nghiệp có tiềm năng tạo ra

của con người, nên đều thuộc “nền kinh

sự giàu có và việc làm thông qua sự hình

tế sáng tạo” (creative economy); kinh tế

thành và khai thác tài sản trí tuệ” (Báo

sáng tạo kết hợp ba yếu tố kinh tế, văn

cáo về các ngành CNST 2001). Ở Anh, có

hóa và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên,

13 lĩnh vực thuộc công nghiệp sáng tạo:

điểm khác biệt rõ ràng nhất của hàng

nghệ thuật bác học và nghệ thuật ứng

hóa, dịch vụ văn hóa đó là nó mang

dụng, thiết kế, khiêu vũ và giải trí, quảng

những giá trị, đặc trưng văn hóa mà

cáo, xuất bản, truyền thông, kiến trúc,

người ta không thể định lượng bằng

phần mềm giải trí, thời trang..

tiền bạc, của cải được. Nhiều sản phẩm

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

tăng trưởng hằng năm tăng gấp 2 lần so

Vai trò và tầm quan trọng của các ngành với các ngành công nghiệp khác. công nghiệp sáng tạo đối với nền kinh tế Ngày nay, sáng tạo được coi là nguồn lực chính của nền kinh tế tri thức, nói cách khác “sáng tạo” là nguyên liệu đầu vào của nền kinh tế và CNST giữ vai trò chủ đạo trong của nền kinh tế này. LHQ đã khẳng định nền kinh tế sáng tạo là lựa

Hoa Kỳ được coi là quốc gia có vị trí

hàng đầu về CNST trên thế giới. Năm 2014, CNST của họ có hơn 750.500 doanh nghiệp, thu hút 3,1 triệu lao động, giá trị xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ văn hóa, nghệ thuật đạt 72 tỷ USD…

3.Những gợi ý cho Việt Nam Hiểu được vai trò và sự cần thiết của CNST, Chính phủ đã ban hành QĐ 1755/ QĐ-TTg/2016 về “Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” như là “một phần không thể thiếu trong sự phát triển kinh tế quốc gia” và “gắn

chọn khả thi đối với các nước đang phát triển trong bối cảnh kinh tế-xã hội đang biến đổi nhanh chóng. Thực tế, ngay cả khủng hoảng kinh tế toàn cầu cũng mang tới những cơ hội tốt cho nhiều nước, đặc biệt là các nước đang phát triển năng động có thể thử nghiệm các lựa chọn mới, đường lối kinh tế mới và tạo ra được các bước nhảy vọt.

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

liền với việc quảng bá hình ảnh đất nước,

cho ngành CNST-CNVH phát triển mạnh

3. Quan trọng nhất vẫn là chính sách

con người Việt Nam, góp phần bảo vệ,

mẽ hơn trong thời kỳ mới. Cần đưa CNST

thu hút và đào tạo nhân tài trong văn

phát huy bản sắc”.

trở thành một động lực phát triển kinh

hóa, nghệ thuật. Sáng tạo xuất phát từ

tế-xã hội của đất nước như nhiều quốc

con người, những sáng tạo độc đáo luôn

gia trên thế giới.

đến từ những nhân tài đặc biệt. Để thành

Chiến lược CNVH đã định nghĩa các ngành công nghiệp văn hóa bao gồm những ngành: quảng cáo; kiến trúc; phần

Sau đây có thể là những chính sách

mềm và các trò chơi; giải trí; thủ công mỹ

trước mắt và lâu dài để phát triển nền

công phu, bài bản, nhất là những tài

nghệ; thiết kế (thời trang và trang sức, đồ

công nghiệp sáng tạo của đất nước:

năng trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật.

họa, nội thất); điện ảnh (và video); xuất

1. Hoàn thiện Chiến lược CNVH với các

Chúng ta cần sớm đưa nội dung giảng

bản; thời trang; nghệ thuật biểu diễn; mỹ

chính sách toàn diện hơn. Cần xác định

dạy văn hóa, nghệ thuật vào chương trình

thuật (tranh, tượng); nhiếp ảnh và triển

CNVH là một mục tiêu chiến lược quan

phổ thông, đầu tư phát triển hệ thống

lãm (nghệ thuật thị giác); truyền hình và

trọng trong xây dựng đất nước, nhằm

dạy nghề liên quan lĩnh vực này thiết thực

phát thanh; du lịch văn hóa. Các ngành

tạo ra động lực phát triển mới của nền

hơn và thật sự có chất lượng. Đặc biệt

được định nghĩa trong CNVH của Việt

kinh tế , cũng như bảo tồn và phát triển

đầu tư cho các chương trình đại học và

Nam khá rộng, bao quát hầu hết các lĩnh

nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.

sau đại học tại các trường chuyên về văn

vực văn hóa, nghệ thuật trong ngành

Cần có các nghiên cứu sâu, gắn với thực

hóa, nghệ thuật thành những chuyên

CNST của các nước phát triển.

tiển Việt Nam để đưa ra các khuyến nghị

ngành đi đầu, đào tạo được nhiều chuyên

Tuy vậy, theo tôi cần xem xét và nên

cho các cơ quan hoạch định chính sách.

gia và tài năng văn hóa, nghệ thuật nhằm

bổ sung thêm một số lĩnh vực chưa được

2. Có cơ chế, chính sách tạo môi trường

giupa cho nền công nghiệp sáng tạo của

định nghĩa trong chiến lược là: âm nhạc

sáng tạo thông thoáng cho CNST, CNVH,

nước nhà phát triển trong tương lai.

(nói chung, không chỉ phần biểu diễn);

cho nghệ sỹ, người làm nghệ thuật, tổ

festival (liên hoan phim-nghệ thuật, lễ hội, chức, doanh nghiệp làm CNVH được hội chợ..); không gian sáng tạo (đổi mới

phát triển. Đặc biệt là chính sách ưu đãi

sáng tạo, không gian làm việc chung..);

về thuế, đầu tư, vay vốn, xã hội hóa…; và

ẩm thực; đồ cổ; thể dục-thể thao…

chính sách đầu tư tài nguyên, vốn công

Nền kinh tế và doanh nghiệp nước ta

thỏa đáng cho xây dựng hạ tầng các

hơn lúc nào hết cần tiếp cận toàn diện

ngành văn hóa, nghệ thuật làm nền tảng

nền kinh tế tri thức và đầu tư hiệu quả

cho CNST có cơ hội phát triển.

Nền kinh tế và doanh nghiệp nước ta hơn lúc nào hết cần tiếp cận toàn diện nền kinh tế tri thức và đầu tư hiệu quả cho ngành CNST-CNVH phát triển mạnh mẽ hơn trong thời kỳ mới. Cần đưa CNST trở thành một động lực phát triển kinh tế-xã hội của đất nước như nhiều quốc gia trên thế giới.

người giỏi, người tài phải được đào tạo

Start-up in Da Nang… Why not?

Alan El-Kadhi urf the wave is definitely the

largest city, located on the coast midway

way to describe the start-up

between Hanoi and HCM, is experiencing a Entrepreneurs are attracted by the Da

sector in Vietnam. Every day

similar start-up sector wave.

another journalist discovers the vibrant Vietnamese

is thriving and growing as a start-up hub. Nang lifestyle, combined with talented

Like overseas, the eco system will mature tech teams, and universities delivering into industry niches and Vietnam will

well educated, ambitious young people.

start-up sector. The headline in a recent

experience successive waves of innovation

Da Nang was a tech outsourcing hub for

article “From regional laggard to leader”

and investment. Successful Vietnamese

many years before the start-up wave, pri-

accurately summarises this phenomenal

start-ups will be those that capitalise

marily in software development and BPO

change. The rapid growth in 3 – 5 years

on the Vietnamese opportunities and

(business process outsourcing) with the

can be attributed to many factors, includ-

advantages, whether selling their products

majority of clients being Japanese. Meet-

ing a stable government, rapidly growing

in Vietnam or overseas.

ing the demanding quality requirements

economy and middle class, openness to

The challenge to the start-up sector in

of Japan has helped Da Nang build teams

foreign investment, and a burgeoning,

Da Nang is common to all 2nd tier cities,

with high standards and has driven the

well- educated young population.

a smaller pool of entrepreneurs, fewer

growth in local start-ups who now create

businesses and angel investors, and VCs

their own products to sell into Vietnam

that focus on the major cities of HCM and

and overseas markets.

The majority of start-up activity is still concentrated in Ho Chi Minh and Hanoi,

but not exclusively. Da Nang, Vietnam’s 3rd Hanoi. Despite these challenges, Da Nang

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

The outsourcing model in Da Nang has evolved

A good example of the former is Easysalon, a local

from low cost services and this is creating rich

Da Nang start-up that sells their locally built ERP soft-

opportunities for start-ups. Today many start-ups are

ware solution into the beauty / hair salon sector. They

integrated into an overseas business and take many

saw that in the developed markets overseas, such as

high value / revenue roles, with business sales and

Australia, ERP systems have been adopted by many

marketing in the home country (eg. Australia, USA,

thousands of small businesses over the last 20 years.

Japan, etc) and design and development located in

In Vietnam this is still a largely untapped market. Tens

Da Nang. For example, Love Pop is a $30m annual

of thousands of small and medium size companies

revenue business that started in Da Nang just 5 years

in Vietnam are still using a mix of paper systems and

ago producing 3D gift cards for sale in the USA.

spreadsheets. Easysalon has jumped on this oppor-

Initially the high value graphic design roles were all

tunity and sells their SaaS ERP solution to the market

located in the USA, and Da Nang was for low cost

of 100,000 hair / beauty salons, where 80% are not

production. Today, the design function of Love Pop is

yet even using a POS terminal. Easysalon aims to

done by a large Vietnamese team based in Da Nang.

signup 2,000 salons in 12 months, and 20,000 in the

Recommendation: For start-ups in overseas

next three years. Easysalon might not be a unicorn

markets … consider establishing your tech team in

start-up, but it has the potential to be very successful

Da Nang to build your MVP and ongoing product

in Vietnam and surrounding countries.

development, and retain your business marketing and sales in the target market. Many experienced entrepreneurs are taking ideas

Similarly, AIFuel creates and sells high value “labelled data” to international clients for AI model training. This is already a crowded and competitive

from overseas and replicating / adapting them to

market overseas. But global demand for “labelled

the Vietnamese market. These start-ups are either

data” is growing. And AIfuel has identified how it can

building a local solution for the Vietnamese market,

compete internationally on price, quality and speed

or find a good product overseas and then localise it

by using their app to crowdsource tens of thousands

to sell into the Vietnamese market.

of Vietnamese to perform small data labelling tasks, and by partnering with a 10 year established Da Nang based BPO company to provide data quality and confidentiality. Recommendation: Learn & replicate from mature overseas markets and adapt to the local Vietnamese market. A successful start-up does not need to be a new idea. There are many opportunities in Vietnam for solutions that have been available overseas for many years (eg. CRM, ERP, BI). Consider whether to build product in Vietnam, or to partner with overseas supplier and localise for Vienamese market.

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

The purpose of the collaboration is to provide soft landing assistance for start-ups to expand into each other’s markets. DNES and iAccelerate will provide reciprocal access to in-country working spaces, regulatory guidance, general market knowledge, and introductions to prospective partners, customer and investors. In Australia, many start-ups are created to

isation and innovation policy. Vietnamese start-ups

commercialise a specific area of academic research

can participate in these programmes by partnering

produced by an Australian university. Start-ups in Da

with Australian teams to apply Australian innovation

Nang can follow the same model and commercialise

into a Vietnamese setting.

research produced by local Da Nang universities.

Conversely, to assist Vietnamese start-ups to grow

However, universities in Da Nang (and Vietnam in

internationally, DNES recently commenced a collabo-

general) are less mature than in Australia so there

ration with iAccelerate, a leading Australian incuba-

is less research to commercialise. So an alternative

tor and accelerator in New South Wales, Australia.

option for local Vietnamese start-ups is to collaborate The purpose of the collaboration is to provide soft with Australian research centres and commercialise

landing assistance for start-ups to expand into each

the Australian research into the Vietnamese market.

other’s markets. DNES and iAccelerate will provide

This research collaboration was confirmed in the

reciprocal access to in-country working spaces, reg-

recent visit to Vietnam by the Australian Prime

ulatory guidance, general market knowledge, and

Minister, where the two nations agreed to build

introductions to prospective partners, customer and

“knowledge and innovation partnerships”. An

investors. DNES is in the process of extending this

example of this is the Aus4Innovation programme

model by collaborating with multiple international

from CSIRO (Commonwealth Scientific and Industrial incubators and accelerators. Research Organisation), Australia’s national science research agency.

Recommendation: If planning international expansion, consider using partnerships with over-

Aus4Innovation is an AUD $10 million programme

seas incubators, such as iAccelerate in Australia.

that aims to strengthen Vietnam’s innovation system,

Alan El-Kadhi has been the EiR (Entrepreneur in

prepare for and embrace opportunities associated

Residence) at DNES, Danang Business Incubator,

with Industry 4.0, and help shape Vietnam’s inno-

since March 2019 via the Australia Volunteer Pro-

vation agenda in science and technology. Australia

gramme, supported by the Australia Government.

and Vietnam will explore emerging areas of tech-

Prior to this volunteer assignment, Alan has a career

nology and digital transformation, trial new models

in business development for tech start-ups and glob-

for partnerships between public and private sector

al software companies in UK, USA and Australia, and

institutions, and strengthen Vietnamese capability in

in the Australian university tech transfer and venture

digital foresighting, scenario planning, commercial-

capital sector.

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

Khởi nghiệp tại Đà Nẵng… Tại sao không? Alan El-Kadhi

lên từ việc cung cấp các dịch vụ chi phí thấp và điều này đang tạo ra cơ hội phong phú cho khởi nghiệp. Ngày nay, nhiều công ty mới thành lập được tích hợp vào một doanh nghiệp ở nước ngoài và đóng vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị / doanh thu, với bộ phận kinh doanh và marketing đóng ở nước sở tại (ví

ướt sóng chắc chắn là cụm từ hay để mô

3 Việt Nam nằm trên bờ biển giữa Hà Nội và TP HCM,

tả thực trạng khởi nghiệp ở Việt Nam hiện

đang trải qua một làn sóng khởi nghiệp tương tự.

nay. Mỗi ngày lại có một nhà báo mới khám

Tương tự ở nhiều nước trên thế giới, hệ sinh thái sẽ

phá về hệ sinh thái khởi nghiệp sôi động

phát triển thành các ngách thị trường và Việt Nam

của Việt Nam. Tiêu đề trong một bài viết

sẽ trải qua những làn sóng đổi mới và đầu tư liên

gần đây về Bối cảnh khởi nghiệp Việt Nam từ kẻ đến

tiếp. Doanh nghiệp khởi nghiệp thành công ở Việt

sau trở thành người dẫn đầu trong khu vực (xuất bản Nam sẽ là những người tận dụng được các cơ hội và trên saigonneer.com) tóm tắt chính xác sự thay đổi

lợi thế của Việt Nam, cho dù bán sản phẩm của họ ở

phi thường này. Sự tăng trưởng nhanh chóng trong

trong nước hay nước ngoài.

3 - 5 năm qua có thể xuất phát từ nhiều yếu tố: sự ổn định của chính quyền, nền kinh tế và tầng lớp trung

Thách thức đối với khởi nghiệp Đà Nẵng cũng là thách thức chung đối với tất cả các thành phố cấp

lưu đang phát triển nhanh chóng, chính sách mở cửa 2: số lượng doanh nhân, doanh nghiệp, nhà đầu tư cho đầu tư nước ngoài, và lực lượng dân số trẻ dồi

thiên thần và quỹ đầu tư mạo hiểm ít hơn, lại chủ

dào được giáo dục tốt.

yếu tập trung vào các thành phố lớn như TP HCM

Phần lớn hoạt động khởi nghiệp vẫn tập trung ở

và Hà Nội. Bất chấp những thách thức này, Đà Nẵng

thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM) và Hà Nội, nhưng

đang phát triển mạnh và nổi lên như một trung tâm

không chỉ giới hạn ở đây. Đà Nẵng, thành phố lớn thứ

khởi nghiệp. Các nhà khởi nghiệp bị thu hút bởi lối sống Đà Nẵng, cùng với đội ngũ công nghệ tài năng và các trường đại học đào tạo đội ngũ nhân lực trẻ có học thức và đầy tham vọng. Trước khi làn sóng khởi nghiệp tràn vào, Đà Nẵng đã là một trung tâm gia công công nghệ trong nhiều năm, chủ yếu phát triển phần mềm và BPO (gia công quy trình kinh doanh) với phần lớn khách hàng là người Nhật. Việc đáp ứng yêu cầu chất lượng khắt khe của Nhật Bản đã giúp Đà Nẵng xây dựng đội ngũ có tiêu chuẩn cao và thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp khởi nghiệp địa phương, những người hiện đang tạo ra sản phẩm của chính mình để bán ra thị trường Việt Nam và nước ngoài.

Mô hình gia công tại Đà Nẵng đang phát triển

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

dụ Úc, Mỹ, Nhật Bản, v.v.) và bộ phận thiết kế và phát triển sản phẩm tại Đà Nẵng. Ví dụ, Love Pop là một startup có doanh thu hàng năm 30 triệu đô la bắt đầu ở Đà Nẵng chỉ 5 năm trước, sản xuất thiệp 3D để bán cho thị trường Mỹ. Ban đầu, các hoạt động thiết kế đồ họa có giá trị cao đều được đặt tại Hoa Kỳ, trong khi nhà xưởng tại Đà Nẵng dành cho hoạt động sản xuất với chi phí thấp. Ngày nay, hoạt động thiết kế của Love Pop đã được thực hiện bởi một đội ngũ nhân sự lớn người Việt Nam ngay tại Đà Nẵng. Đề xuất: Đối với các start-up ở thị trường nước ngoài, hãy xem xét thành lập đội ngũ công nghệ của bạn tại Đà Nẵng để xây dựng MVP và liên tục phát triển sản phẩm, đồng thời duy trì hoạt động tiếp thị và bán hàng tại thị trường mục tiêu. Nhiều doanh nhân có kinh nghiệm đang lấy ý tưởng từ nước ngoài và nhân rộng / điều chỉnh cho phù hợp với thị trường Việt Nam. Những start-up này đang xây dựng một giải pháp địa phương cho thị trường Việt Nam, hoặc tìm một sản phẩm tốt ở nước ngoài và sau đó nội địa hóa nó để bán vào thị trường này. Một ví dụ điển hình cho xu hướng đầu tiên là Easysalon, một công ty khởi nghiệp tại Đà Nẵng bán giải pháp phần mềm ERP đã được địa phương hoá cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực làm đẹp / làm tóc. Họ nhận thấy rằng tại các thị trường phát triển ở nước ngoài, chẳng hạn như Úc, các hệ thống ERP đã được hàng ngàn doanh nghiệp nhỏ áp dụng trong 20 năm qua. Ở Việt Nam, đây vẫn là một thị trường chưa được khai thác. Hàng chục ngàn công ty vừa

và nhỏ ở Việt Nam vẫn đang sử dụng các hệ thống quản lý bằng giấy và bảng tính. Easysalon đã tận dụng cơ hội này và bán giải pháp phần mềm dịch vụ ERP của họ cho thị trường 100.000 tiệm làm tóc / làm đẹp, trong đó 80% thậm chí chưa sử dụng thiết bị đầu cuối POS. Easysalon đặt mục tiêu ký hợp đồng với 2.000 tiệm trong 12 tháng và 20.000 tiệm trong ba năm tới. Đây có thể không phải là một công ty khởi nghiệp kỳ lân, nhưng lại có tiềm năng thành công lớn ở Việt Nam và các nước xung quanh. Tương tự trường hợp trên là AI Fuel, một start-up tạo và bán dữ liệu “được gắn nhãn” có giá trị cao cho các khách hàng quốc tế để đào tạo mô hình AI. Đây đã là một thị trường đông đúc và cạnh tranh ở nước ngoài. Nhưng nhu cầu toàn cầu đối với dữ liệu được dán nhãn đang không ngừng tăng lên. Và AIFuel đã xác định được cách để họ có thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế về giá cả, chất lượng và tốc độ bằng cách dùng ứng dụng thu hút hàng chục ngàn người Việt Nam thực hiện các công việc ghi nhãn dữ liệu nhỏ và hợp tác với một công ty BPO hơn 10 năm hoạt động tại Đà Nẵng để cung cấp dữ liệu chất lượng và bảo mật.

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

Đề xuất: Học hỏi & nhân rộng mô hình từ những thị trường phát triển ở nước ngoài và điều chỉnh lại phù hợp với thị trường Việt Nam. Một start-up thành công không nhất thiết phải là một ý tưởng mới. Có nhiều cơ hội tại Việt Nam cho các giải pháp đã có sẵn ở nước ngoài trong nhiều năm qua (ví dụ: CRM, ERP, BI). Cần xem xét giữa việc xây

Mục đích của hợp tác này là hỗ trợ cho các công ty khởi nghiệp mở rộng sang các thị trường của nhau một cách thuận lợi. DNES và iAccELERates sẽ cung cấp cho các start-up mỗi bên quyền tham gia vào các không gian làm việc trong nước, hướng dẫn quy định, kiến thức thị trường chung và giới thiệu kết nối với các đối tác, khách hàng và nhà đầu tư tiềm năng.

Công thức rất đơn giản: cái gì có thể đi xin được, đều cố gắng đi xin.

dựng sản phẩm mới tại Việt Nam, hoặc

chúng tôi tự nghĩ ra: cho thuê co-working

hợp tác với nhà cung cấp ở nước ngoài

space, thực hiện các hoạt động cộng

và nội địa hóa cho thị trường Việt Nam.

một cách thuận lợi. DNES và iAccelates

đồng theo đơn đặt hàng của doanh

giá 10 triệu đô la Úc nhằm tăng cường hệ

sẽ cung cấp cho các start-up mỗi bên

nghiệp, chạy đua thực hiện các nhiệm vụ

tạo ra để thương mại hóa một lĩnh vực

thống đổi mới của Việt Nam, chuẩn bị và

quyền tham gia vào các không gian làm

nghiên cứu học thuật cụ thể được phát

nắm bắt các cơ hội liên quan đến Công

việc trong nước, hướng dẫn quy định,

Ở Úc, nhiều công ty khởi nghiệp được

Aus4Innovation là một chương trình trị

triển bởi một trường đại học Úc. Các công nghiệp 4.0 và giúp hình thành chương

kiến thức thị trường chung và giới thiệu

ty khởi nghiệp ở Đà Nẵng có thể áp dụng

trình nghị sự đổi mới của Việt Nam về

kết nối với các đối tác, khách hàng và nhà

mô hình tương tự và thương mại hóa các

khoa học và công nghệ. Úc và Việt Nam

đầu tư tiềm năng. DNES đang trong quá

sản phẩm nghiên cứu từ các trường đại

sẽ khám phá các lĩnh vực mới nổi về

trình mở rộng mô hình này bằng cách

học địa phương. Tuy nhiên, các trường đại chuyển đổi công nghệ và kỹ thuật số, thử

hợp tác với nhiều cơ sở ươm tạo và tăng

học ở Đà Nẵng (và Việt Nam nói chung)

nghiệm các mô hình mới cho quan hệ đối tốc quốc tế.

nhìn chung còn non trẻ hơn nhiều so với

tác giữa các tổ chức công và tư nhân, và

ở Úc, dẫn đến số lượng nghiên cứu có thể

tăng cường năng lực của Việt Nam trong

rộng ra thị trường quốc tế, hãy cân

thương mại hóa còn hạn chế. Vì vậy, một

việc dự báo tầm nhìn xa, lập kế hoạch

nhắc sử dụng quan hệ đối tác với các

phương án thay thế cho khởi nghiệp Việt

kịch bản, chính sách thương mại hóa và

cơ sở ươm tạo ở nước ngoài, chẳng hạn

Nam là hợp tác với các trung tâm nghiên

đổi mới. Các công ty khởi nghiệp Việt

như iACCELERATE ở Úc

Đề xuất: Nếu bạn có kế hoạch mở

MỘT ĐỘI QUÂN BỀN BỈ bung trần

các khoản tài trợ của các tổ chức quốc tế. Công thức rất đơn giản: cái gì có thể đi xin được, đều cố gắng đi xin. Nếu những năm đầu, còn ít cơ sở ươm

Đến ngày khai mạc SURF 2019 là tròn 1 năm 1 tháng tôi chính thức bàn giao công việc điều hành Vườn ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng DNES lại cho các bạn trẻ. Và trong suốt hơn một năm qua, vì vẫn thường xuyên lui tới, và vẫn hoạt động trong cộng đồng khởi nghiệp, nếu có một từ dùng để đánh giá về quá trình trưởng thành của DNES và của đội ngũ, thì đó là từ resilience – bền bỉ, kiên cường.

MỘT THỊ TRƯỜNG… GẶP KHÓ

khoa học công nghệ, và năng động nộp

tạo, các quỹ đầu tư mạo hiểm quốc tế còn lác đác ở Việt Nam, thì mọi nguồn lực có thể kiếm ra tiền đều được chia cho có mấy nơi. Nhưng giờ tình hình đã khác. Khi mà startup Việt Nam được đưa vào tầm ngắm của các nhà đầu tư quốc tế đang dịch chuyển từ Indonesia sang, thì quỹ

ươm. Số tiền tài trợ này, đủ cho việc vận

nào cũng muốn mở trung tâm ươm tạo

Ghi chú: Alan El-Kadhi là EIR (Chuyên

Một trong những câu hỏi lớn nhất mà

hành, và… chờ đợi vào sự phát triển của

để “độc quyền” một vài startup của riêng

gia) tại DNES, Vườn ươm doanh nghiệp

tôi luôn hỏi chính mình, hỏi tất cả những

các doanh nghiệp khởi nghiệp mà mình

mình, quỹ nào cũng gắn thêm một cái co-

hợp tác nghiên cứu này đã được xác nhận Úc để áp dụng những đổi mới của Úc vào

Đà Nẵng, kể từ tháng 3 năm 2019 thông

người thầy dạy hay đồng nghiệp trong

ươm ra, có đầu tư trong giai đoạn đầu rồi

working space riêng, trường đại học nào

trong chuyến thăm Việt Nam gần đây

qua Chương trình Tình nguyện viên Úc,

suốt 2 năm làm điều hành DNES, là: “Mô

thoái vốn.

cũng có một vườn ươm nho nhỏ… Những

được Chính phủ Úc hỗ trợ. Trước khi nhận

hình kiếm tiền của một vườn ươm khởi

cứu của Úc và thương mại hóa các nghiên Nam có thể tham gia các chương trình cứu tại đây vào thị trường Việt Nam. Việc

của Thủ tướng Úc, nơi hai quốc gia đã

này bằng cách hợp tác với các đội ngũ ở môi trường Việt Nam. Ngược lại, để hỗ trợ các doanh nghiệp

Nhưng DNES thì không thể như thế.

lợi thế của DNES ban đầu bắt đầu bị mất

đồng ý xây dựng mối quan hệ hợp tác

khởi nghiệp Việt Nam phát triển trên

nhiệm vụ tình nguyện này, Alan đã có

nghiệp là gì?”. Rõ ràng là không hề mới,

DNES không được trực tiếp đầu tư vào

tri thức và đổi mới. Một ví dụ thực tế cho

phạm vi quốc tế, gần đây, DNES đã bắt

nhiều năm kinh nghiệm trong phát triển

nhưng trên thế giới, việc kiếm tiền từ

startup, nguồn ngân sách để tài trợ cho

tiềm năng hợp tác này là chương trình

đầu hợp tác với iAccelates, một cơ sở

kinh doanh cho các công ty khởi nghiệp

công tác ươm tạo là vô cùng khó. Hầu

vườn ươm thì không có trong dự trù, và

Aus4Innovation từ CSIRO (Tổ chức Nghiên ươm tạo và tăng tốc hàng đầu của Úc tại

công nghệ và các công ty phần mềm

hết tất cả các trung tâm ươm tạo có cùng doanh nghiệp Đà Nẵng thì chưa đủ giàu

anh. Mà tất cả các chỉ tiêu tài chính đều

cứu khoa học và Công nghiệp Khối thịnh

New South Wales. Mục đích của hợp tác

toàn cầu ở Anh, Mỹ và Úc, và trong lĩnh

công thức: được tài trợ bởi nhà nước hoặc có để đứng ra làm nhà bảo trợ cho một

đang tốt dần lên. Sức chiến đấu của anh

vượng chung), cơ quan nghiên cứu khoa

này là hỗ trợ cho các công ty khởi nghiệp

vực chuyển nhượng công nghệ và đầu tư

trường đại học hoặc cộng đồng doanh

em cũng tốt hơn mà…”.

học quốc gia Úc.

mở rộng sang các thị trường của nhau

mạo hiểm ở các trường đại học Úc.

nghiệp hoặc các cựu thành viên của vườn nuôi nhau bằng những kiểu kiếm tiền mà

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

vườn ươm. Vậy thì phải cố mà gồng gánh

đi, vậy, lấy gì nuôi quân? Bạn Phạm Đức Nam Trung, giám đốc DNES, cười: “Thì cày ra bã chứ sao đâu

Tôi vỗ vai Trung, khâm phục.

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

VÀ MỘT ĐỘI NGŨ TRƯỞNG THÀNH Khâm phục, vì tôi biết, làm được chuyện này là rất khó. Tôi vẫn nhớ những ngày Trung tự lái xe, đi từ Quảng Nam, Quảng Bình, qua đến Phú Yên, lên Kon Tum, Daklak… để tìm kiếm các chương

TẬN DỤNG THẾ MẠNH KỸ THUẬT

Bạn Phạm Đức Nam Trung, giám đốc DNES, cười: “Thì cày ra bã chứ sao đâu anh. Mà tất cả các chỉ tiêu tài chính đều đang tốt dần lên. Sức chiến đấu của anh em cũng tốt hơn mà…”. Tôi vỗ vai Trung, khâm phục.

trình phối hợp hoạt động. Để triển khai gói đào tạo của Google mang tên Digital 4.0 ở khắp các tỉnh miền Trung, rõ ràng

lập trình viên miền Trung. Từ việc tổ chức

không phải là chuyện dễ dàng. Lại nhớ

hoạt động dài mấy ngày đêm cho cả ngàn

người có thể ngồi làm việc với nhau đến

những lúc các bạn bối rối tìm một người

anh em, đến việc đi xin từng đồng tài trợ,

nửa đêm hay đi ra quán ngồi bàn tán về

quen có tiếng nói tại một địa phương xa

rồi chuyện bếp núc của sự kiện, chuyện

các dự án tới khi trời gần sáng. Nhưng

lạ đang cần triển khai một hoạt động phụ tiếp các đoàn chuyên gia nước ngoài. Nhi

giờ thì khác rồi. Bao nhiêu cái đám cưới

của đề án 844 của bộ Khoa học Công

cũng phải bò ra mà lo cho các hoạt động

đã diễn ra, và nhiều đứa trẻ đang tượng

nghệ, hay thỉnh thoảng bị “bỏ bom” giờ

cộng đồng của co-working space nữa. Vậy

hình cũng như đã sinh ra. Những cuộc

chót khi mà diễn giả không xuất hiện ở

mà, cô gái ốm yếu đau bao tử suốt ngày

làm việc đêm ở DNES, thời gian rút xuống

một hội nghị…

thuở trước, giờ đầy ắp năng lượng và vẫn

sớm dần…

Khâm phục, vì tôi biết, anh Hồ Quang Dũng không phải là người có thể xoay trở giỏi trong các câu chuyện liên quan đến

tiếp tục xông về phía trước.

Nhưng hoá ra, cái lo âu rất… Sài Gòn này

Và sự khâm phục, còn phải tính đến từ

của tôi lại không đúng. Ngồi giở xem kế

phản hồi của các startup, các chuyên gia

hoạch SURF 2019, ra dự cái hội nghị gần

sáng tạo, màu sắc, nghệ thuật, nhưng vẫn trong ngành, và đặc biệt là các đối tác.

đây nhất của DNES về chuyện thương mại

nỗ lực hết sức để có thể đạt chuẩn giảng

Tôi biết rằng, để đạt được những lời khen

hoá kết quả nghiên cứu khoa học, thấy

viên của Hội đồng Anh tại Việt Nam trong

này, các bạn đã phải làm việc nhiều hơn

những gương mặt cũ vẫn tràn đầy hứng

dự án phát triển các không gian sáng tạo.

rất nhiều so với người khác, đồng nghiệp

khởi với công việc. Và họ, vẫn theo đuổi

Nếu người ta đi học một, thì Dũng phải

khác trong cùng ngành.

những email đến rất khuya, vẫn hào hứng

học gấp đôi, thậm chí là gấp ba, để có thể có được chỗ đứng trong lĩnh vực mà anh không hề có lợi thế. Rồi Dũng đứng lớp, đào tạo lại cho các không gian văn hoá mới của miền Trung, và luôn được học viên đánh giá cao nhất. Thỉnh thoảng đọc phản hồi của người học, thấy rất tự hào về những đồng đội cũ của mình. Khâm phục, vì tôi cũng biết, chị Nhi Nguyễn sức khoẻ kém như một con mèo bị hen. Vậy mà đánh Đông dẹp Tây, một mình “cân” hết các sự kiện của cộng đồng

SỰ KIÊN CƯỜNG CHO NGƯỜI Ở LẠI Có một thực tế khác, là khi mà tuổi đời của doanh nghiệp vượt qua con số 3, thì nhân sự cũng đã bắt đầu có những vấn đề của nó. Một số người giỏi, sẽ bị đối thủ cạnh tranh bên ngoài níu kéo với những đề nghị hấp dẫn hơn về thu nhập. Một số người, vốn rất máu lửa và đầy đam mê với công việc, bắt đầu có những mối bận tâm khác: gia đình, con cái. DNES không hề là một ngoại lệ. Khi tôi ở đó, hầu như chưa ai lập gia đình, và mọi

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

ngồi canh vé máy bay gía rẻ để vô Sài Gòn dự lễ trao giải thưởng khởi nghiệp Đông Nam Á Rice Bowl mà DNES được xướng tên ở vòng chung kết khu vực ở hạng mục “Vườn ươm xuất sắc nhất năm”. Tôi hiểu rằng, mình ở biển 2 năm, vẫn

Bỏ qua những quan niệm cho rằng chỉ những người mạnh về quản trị kinh doanh mới có khả năng khởi nghiệp, ngày nay trong khoảng 500 công ty

LÀN SÓNG KHỞI NGHIỆP MỚI TẠI ĐÀ NẴNG

khởi nghiệp lớn nhất nhì thế giới thì có gần 30% trong số đó là các công ty từ các ngành kỹ thuật, công nghệ hay IT. Con số trên đã chỉ ra xu hướng chung của thế giới. Tại Đà Nẵng, làn sóng khởi nghiệp cũng không hề ngoại lệ với sự bùng nổ của các startup trong mảng khoa học kỹ thuật, công nghệ hiện đại. Những sáng lập viên có thế mạnh về lĩnh vực này đang là những người dẫn đầu con sóng khởi nghiệp. Trong gần 4 năm ươm tạo và hỗ trợ khởi nghiệp, Vườn ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng (DNES) đã chứng kiến một

Nguyễn Phước Hà Thiên * - Đoàn Thị Xuân Trang **

số lượng lớn các doanh nghiệp khởi nghiệp từ kỹ

Hệ sinh thái khởi nghiệp tại Đà Nẵng đã phát triển qua gần 4 năm kể từ khi tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp đầu tiên ra đời vào cuối năm 2015. Khởi đầu muộn hơn các trung tâm khởi nghiệp lớn của cả nước như TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội nhưng hoạt động khởi nghiệp ở thành phố biển này ngày càng sôi động, khẩn trương và dần bắt kịp các xu hướng mới. Năm 2019, Đà Nẵng đã chứng kiến sự ra đời và tăng trưởng mạnh của nhiều dự án có tiếng trong “giới khởi nghiệp” cả nước, tiêu biểu là những cái tên như Datbike, Cashbag, AI Fuel, Easy Salon… Họ đại diện cho một làn sóng khởi nghiệp mới tại Đà Nẵng mà ở đó, họ tận dụng thế mạnh về đội ngũ kỹ thuật, khai thác công nghệ nhiều hơn để tạo sự khác biệt, và đồng thời trưởng thành hơn cả về tuổi tác và kinh nghiệm khởi nghiệp để đủ sức vươn mình ra khỏi vùng biển hẹp.

thuật và công nghệ trưởng thành và phát triển. Một trong những startup tiêu biểu có thể kể đến là Datbike - startup đã cho ra đời chiếc xe máy điện phong cách thể thao mang tên Weaver. Người sáng lập của Datbike là anh Nguyễn Bá Cảnh Sơn, một thạc sĩ khoa học máy tính tại Mỹ. Từ bỏ công việc kỹ sư phần mềm đáng mơ ước tại Thung lũng Silicon, anh Sơn đã theo đuổi niềm đam mê về khoa học kỹ thuật của mình bằng cách mua máy móc về rồi tự mày mò học vẽ, hàn, gia công cơ khí... để thiết kế và chế tạo ra chiếc xe máy điện đầu tiên. Cuối năm 2017, anh Sơn trở về Việt Nam sau 10 năm “bôn ba xứ người” cùng những người bạn thân của mình để thành lập ra Datbike. Nhóm sáng lập viên đã nghiên cứu và cho ra đời những chiếc Weaver gọn nhẹ và

chưa thực sự hiểu hết cái giá trị quan

thân thiện với môi trường. Datbike đã gọi được

trọng nhất của người dân miền Trung:

số vốn 60.000 USD trên chương trình Shark Tank -

sự kiên cường, và bền bỉ với sứ mệnh mà

Thương vụ bạc tỷ, đồng thời nhận được hơn 100 pre-

họ đã chọn. Và thực sự, lại tiếp tục phải

order (đặt hàng trước). Không những thế, Datbike đã

khâm phục những người đồng đội trẻ

ký hợp tác chiến lược với Becamex nhằm xây dựng

tuổi của mình.

dây chuyền sản xuất quy mô lớn tại Bình Dương.

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

trường và mối quan hệ đã có sau quá trình này, anh

trường sống trong lành, năng động. Sự xuất hiện của

vẫn kiên trì theo đuổi và phát triển theo hướng đi

các doanh nghiệp khởi nghiệp đến từ Thuỵ Điển,

mới với Easy Salon, giải quyết nhu cầu quản lý vận

Phần Lan, Singapore hay Ấn Độ hoạt động trong lĩnh

hành, quản lý khách hàng, đặc biệt là khách hàng

vực công nghệ đang làm sôi động hơn hệ sinh thái

quen thuộc cho các spa, salon tóc… Nhìn thấy tiềm

khởi nghiệp Đà Nẵng, bảo chứng cho sức hấp dẫn

năng lớn của thị trường TP. Hồ Chí Minh trong lĩnh

ngày càng tăng của môi trường kinh doanh và khởi

vực này, anh Hân không ngại “Nam tiến” tìm kiếm

nghiệp ở đây, góp phần thu hút nhiều tài năng và

nhà đầu tư, với mục tiêu ký hợp đồng với 2000 salon

nguồn lực kinh tế về khởi sự kinh doanh tại vùng đất

tóc trong vòng 1 năm, làm đòn bẩy mở rộng sang

lành ven biển này.

các thị trường lân cận ở Đông Nam Á và quốc tế. Không chỉ chứng kiến các founders trẻ ngày càng trưởng thành hơn về kinh nghiệm, làn sóng khởi nghiệp mới ở Đà Nẵng còn bắt đầu có sự tham gia của thế hệ sáng lập viên đến từ những nơi khác cả trong và ngoài nước, dày dạn hơn về cả tuổi tác, quan hệ và kinh nghiệm. Anh Sơn bắt tay với Shark Bình sau khi gọi vốn thành công 60,000 USD cho 2% cổ phần. Trong khi đó, cũng khởi nghiệp về công nghệ, hai

tiếp theo đang liên tục được nuôi dưỡng nhờ một loạt các hoạt động diễn ra hàng ngày trong hệ sinh

giảng viên đại học là anh Lã Trung Kiên và anh Trần

thái, thì chính là lúc Đà Nẵng bắt đầu đón nhận

Ngọc Hoàng với dự án AI Fablab đang tạo ra những

những “quả ngọt”.

con robot thông minh thuần Việt phục vụ cho hoạt

Thống Lê Anh Tuấn - Founder của Cashbag, ứng

động giáo dục STEM (mảng robotics). Những con

dụng hoàn tiền mua sắm online số một Việt Nam hiện

robot có thể tương tác được qua ứng dụng trên điện

nay, từng được nhiều người biết đến với dự án tích

thoại di động với nhiều hình dáng khác nhau như

điểm khách hàng cho doanh nghiệp F&B - Zody đình

xe tăng, cánh tay gắp thả đồ vật, dạng người với khả

đám nhất nhì Đà Nẵng trong vài năm gần đây. Không

năng di chuyển, diễn tả cảm xúc…, giúp trẻ em vừa

còn là lần đầu khởi nghiệp, Tuấn đã rút được rất nhiều

học vừa chơi, trau dồi tư duy về khoa học, toán học

bài học xương máu để tăng trưởng thần tốc Cashbag

và lập trình căn bản.

đạt hơn 90.000 users và gần 7 triệu USD GMV (tổng

KHI CÁC FOUNDER ĐẠT ĐỘ CHÍN Khoảng 4-5 năm về trước, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo vẫn còn là một khái niệm xa lạ kể cả với dân kinh doanh. Cộng đồng sáng lập viên khởi nghiệp ở Đà Nẵng có thể nói là rất hạn chế cả về số lượng và chất lượng. Tuy nhiên thời gian qua, khi thế hệ các founder “đầu tiên” này đã trưởng thành hơn rất nhiều sau những cú ngã trên hành trình

khởi nghiệp, khi các thế hệ sáng lập viên tiềm năng

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

giá trị giao dịch) chỉ sau 3 tháng ra mắt. Một gương mặt quen thuộc khác của làng khởi nghiệp Đà Nẵng là anh Nguyễn Quốc Hân, sáng lập viên Easy Salon - nền tảng quản lý toàn diện dành cho các nhà cung cấp dịch vụ làm đẹp. Anh Hân đã khởi nghiệp trong lĩnh vực chăm sóc sắc đẹp được hơn 3 năm với vài dự án như Bgift, Glamme nhưng chưa thành công. Tận dụng kinh nghiệm về thị

Một ví dụ điển hình cho xu hướng này là anh Trần

Không chỉ chứng kiến các founders trẻ ngày càng trưởng thành hơn về kinh nghiệm, làn sóng khởi nghiệp mới ở Đà Nẵng còn bắt đầu có sự tham gia của thế hệ sáng lập viên đến từ những nơi khác cả trong và ngoài nước, dày dạn hơn về cả tuổi tác, quan hệ và kinh nghiệm.

Mạnh Huy, đồng sáng lập đến từ TP. Hồ Chí Minh của dự án AI Fuel. Hướng đến các khách hàng doanh nghiệp, startups có nhu cầu dữ liệu được dán nhãn,

CHÚNG TA ĐANG “HỘI NHẬP” VỀ KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO

phân loại cho các hệ thống xử lý dữ liệu, hệ thống

Những startup mà chúng tôi kể trên chỉ là một

máy học, AI Fuel mang đến dịch vụ dán nhãn, phân

số ít trong số hơn chục dự án đang được hỗ trợ bởi

loại dữ liệu sử dụng nguồn nhân lực từ hệ thống các

Vườn ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng. Họ là những ví

công ty BPO và đặc biệt từ cộng đồng người dùng

dụ rất điển hình cho một làn sóng khởi nghiệp mới

internet tại Việt Nam. Với kinh nghiệm kinh doanh

tại thành phố biển này. Ở đó, người ta thấy được sự

trong nhiều lĩnh vực từ công nghệ, nông nghiệp, in

ra đời và vươn lên của những startup biết kết hợp rất

ấn, cho đến gia công…, anh Huy đã tận dụng nguồn

tốt yếu tố công nghệ, hiểu biết thị trường và cả tầm

lực này vào AI Fuel, xây dựng được mạng lưới hơn

nhìn và tư duy vươn mình ra ngoài biển lớn của các

700 nhân sự liên kết và đang hoàn thiện ứng dụng

sáng lập viên tại chỗ. Hơn thế nữa, Đà Nẵng đang

mobile cho phép cộng đồng có thể tham gia. Đến

chứng kiến sự xuất hiện ngày một nhiều hơn những

nay, AI Fuel đã nhận được 6 đơn đặt hàng từ cả trong nhân sự xịn từ nước ngoài đến với Đà Nẵng, cũng và ngoài nước, chứng tỏ tiềm năng thị trường rất lớn

như sự quay trở về của những người con Đà thành

của lĩnh vực này.

tài năng xa quê. Tất cả minh chứng cho một điều, Đà

Gần đây, xu hướng các doanh nghiệp khởi nghiệp đã thành công ở nước ngoài mở rộng chi nhánh,

Nẵng đã sẵn sàng và đang bắt đầu “hội nhập” thật sự với khởi nghiệp sáng tạo của quốc gia và khu vực.

thành lập đội ngũ tại Đà Nẵng xuất hiện ngày càng

* Điều phối viên Ươm tạo, DNES

nhiều, nhằm khai thác thế mạnh về nguồn nhân lực

* *Điều phối viên Đào tạo, DNES

công nghệ thông tin dồi dào, trẻ trung ở đây và môi

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

Innovation hub: từ đà nẵng đến hồng kông Lưu Duy Trân* Một ngày trung tuần tháng 6, ngay sau khi hay tin về sự kiện công nghệ được xem là lớn nhất châu Á – RISE sẽ tổ chức tại Hong Kong vào đầu tháng 7, Vườn ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng (DNES) đã ngay lập tức quyết định phải cử đoàn tham gia sự kiện này, chỉ vì một lý do đơn giản: phải đi ra ngoài để thấy startup thế giới đang làm gì. 1. Diễn ra trong liên tục ba ngày, từ 9

quan trọng nhất là trò chuyện với những

đến 11/7/2019, tuy nhiên, vì visa được cấp

người tham dự khác, trong đó không

khối lượng công việc phải thực hiện để tổ

đúng vào ngày 8/7 nên đoàn chúng tôi

thiếu các diễn giả, để có thể “hẹn hò” với

chức một sự kiện với gần 20 ngàn người

đành ngậm ngùi tiếc nuối bỏ mất ngày

nhau tại sự kiện.

tham dự và gần 800 startup nếu không

Thực sự, sẽ khó lòng tưởng tượng được

đầu tiên của sự kiện với phiên khai mạc

Quả xứng danh là một sự kiện về công

được kể lại là cực kỳ đặc sắc và thú vị với

nghệ, khi mà hầu như mọi thứ đều được

tác tổ chức.

sự tham gia của anh Thuận Phạm – CTO

tích hợp các nền tảng công nghệ mới

2. Một bất ngờ thú vị xảy ra vào buổi sáng

của Uber, đồng thời cũng là một người

nhất hiện nay: thẻ đeo của mỗi người

ngày cuối cùng của RISE, khi chúng tôi

bạn của DNES.

tham dự được in mã QR để BTC quét mỗi

bắt gặp một startup của người Việt đang

khi ra hay vào khu vực sự kiện; app của

trưng bày tại đây. Tự nhận mình là một

và triển lãm khởi nghiệp quốc tế tại Đà

sự kiện được tích hợp tính năng dịch tự

mommy-preneur, chị Lê Thảo, mẹ của

Nẵng – SURF liên tục trong ba năm qua

động từ tiếng Trung sang tiếng Anh (và

một bé gái mang trong mình dòng máu

thì chúng tôi vẫn không khỏi choáng

ngược lại) của startup có tên Interactio

lai Việt – Nhật đem đến RISE ứng dụng

ngợp và đi từ hết ngạc nhiên này đến

hay tính năng gửi trực tiếp câu hỏi cho

Eldoraku với khả năng giới thiệu và kết

ngạc nhiên khác về khâu tổ chức cũng

diễn giả lên màn hình thông qua Slido.

nối những người mua hàng với các sản

như nội dung của RISE. Ngay từ 20 ngày

Thậm chí, tính năng chuyển giọng nói

phẩm tiêu dùng, từ mỹ phẩm đến quà

trước khi sự kiện diễn ra, những người

thành văn bản của startup Otter cũng

lưu niệm, mà trước mắt là sẽ tập trung

tham dự sự kiện đã được khuyến khích tải

được tích hợp, giúp nhiều người không

vào các sản phẩm Nhật Bản. Cùng với

app của sự kiện để có thể cập nhật lịch

nghe rõ giọng nói của diễn giả có thể đọc cộng sự là những người thân trong gia

trình, thông tin diễn giả, địa điểm… và

trực tiếp nội dung đó trên app!

Dù đã có kinh nghiệm tổ chức Hội nghị

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

ứng dụng toàn diện công nghệ vào công

đình, người mẹ kiêm doanh nhân đến

từ Cần Thơ này đã phát triển Eldoraku

DNES, tuy nhiên hai bên đã cùng thống

cùng lĩnh vực đến để đánh giá tính khả

từ một ứng dụng không người biết trở

nhất về một sự hợp tác để đem đến cơ

thi của sản phẩm, đồng thời tạo ra cơ hội

thành người bạn của hơn 1000 người chỉ

hội cho startup Việt vươn ra tầm khu vực

hợp tác giữa các bên.

sau một năm thành lập.

và thế giới là hoàn toàn có thể. Ông Võ

Trước khi chào tạm biệt, DNES và

Trao đổi với chị Idy, chúng tôi biết được

Duy Khương, Chủ tịch DNES đã có lời mời

cách thức hỗ trợ của HKSC như sau: họ sẽ

Eldoraku đã hẹn nhau để cùng làm một

Jose đến SURF vào tháng 10 này để cùng

kết nối với các công ty, tập đoàn lớn để

điều gì đó ở Đà Nẵng trong thời gian tới,

nhau nghĩ cách đưa Đà Nẵng trở thành

đưa ra đề bài là những vấn đề mà chính

vì biết đâu, chúng ta lại được chứng kiến

điểm đến mới của khởi nghiệp châu Á.

bản thân công ty đó đang gặp phải. Các

một “unicorn” Việt trong 5 – 10 năm tới?

4. Nhận lời mời của chị Idy Cheung, quản

startup sẽ là người tham gia giải quyết

3. Chúng tôi gặp anh Jose Perera Sosa,

lý của Hong Kong Startup Council (HKSC),

những vấn đề đó. Thông qua hoạt động

Giám đốc phụ trách đối tác của Web

chúng tôi đã đến thăm vườn ươm này

này, tất cả các bên tham gia đều được

Summit – “sự kiện công nghệ xịn nhất thế để xem cách những ý tưởng của sinh

hưởng lợi: công ty có được giải pháp cho

giới” theo Forbes, đồng thời cũng là nhà

viên được hỗ trợ như thế nào. Trong một

vấn đề của mình với chi phí thấp; startup

tổ chức của RISE trong một khoảng thời

không gian chỉ rộng gần 100m2, HKSC

tìm được nguồn tài chính để phát triển

gian không thể bận rộn hơn với người

đang là nơi trưng bày 16 ý tưởng/mô hình

sản phẩm và vườn ươm thì nhận được tài

đàn ông dễ mến này. Trong vòng 20 phút

là sản phẩm tốt nghiệp của sinh viên

trợ để duy trì hoạt động.

ngắn ngủi nhưng quý giá trước khi phải

Học viện Giáo dục bậc cao và Công nghệ

5. Để tạm kết lại cho những câu chuyện

tiếp một tá đối tác khác, Jose đã chia sẻ

Hong Kong (THEi). Từ những vấn đề của

tại Hong Kong, xin được mượn chia sẻ của

với chúng tôi nhiều về tiềm năng của hệ

xã hội, các bạn sinh viên đã tìm cách giải

anh Jose khi nói về tiềm năng của những

sinh thái khởi nghiệp Việt Nam, hay về

quyết chúng thông qua các ý tưởng cực

thành phố như Đà Nẵng: “Tôi không hề

cách mà những sự kiện như RISE, SURF

kỳ sáng tạo. Một vài trong số đó thậm

nghi ngờ gì về việc những trung tâm khởi

tạo ra tác động tới cả hệ sinh thái. Mặc dù chí có khả năng thương mại hóa rất tốt.

nghiệp đổi mới sáng tạo như Hong Kong

không đủ thời gian để trao đổi kỹ hơn về

Trong hơn 10 ngày triển lãm, HKSC cũng

hay Đà Nẵng sẽ là cái nôi để tạo ra những

cách thức phối hợp giữa Web Summit và

sẽ mời các nhà đầu tư, các công ty trong

startup xịn. Hãy nhìn trường hợp của Klook, các bạn sẽ thấy hệ sinh thái khởi nghiệp tại Hong Kong đóng vai trò như thế nào trong việc tạo ra unicorn này”. Chúng tôi nhận ra rằng, Hong Kong đã có vài chục năm trồng cây để có ngày hái quả như hôm nay, thì Đà Nẵng, vốn có những điều kiện tương tự (một số còn tốt hơn!) thì không có lý do gì để không nghĩ về một tiền cảnh đầy phấn khởi. (*) COO, Vườn ươm doanh nghiệp Đà Nẵng Đoàn DNES tham dự sự kiện RISE 2019 diễn ra tại HongKong.

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

Community stories: Inspiring faces at SURFSPACE Jennie ly* At DNES, we believe in the power of people, ideas and connections. Located in the heart of Danang, SURFSPACE - coworking space by DNES- is not only a coworking space, it is a creative community space with the mission to connect people for inspiration, ignite creativity within individuals and foster collaborations. Let’s explore three unique stories about

Box: Lovepop is founded in Boston in 2014 by Wombi Rose (left) and John Wise - two best friends have background of marine engineers. opening Lovepop, a company specialised

This is one of the most famous start-up

in 3D greetings card production in

specialized in designing and handcrafting 3D

America. At present, Lovepop is designed,

pop-up cards which based on ship building

and handcrafted each card in both

software and kirigami - Japanese paper cutting

Boston, where they started their business

art. Each card from Lovepop is aimed to create

and Danang City, where they were

memorable and unforgettable moments

inspired from these famous pop-up cards.

between the sender and the receiver. With an

According to Danang Today, Ha Trinh

amazing growth rate, Lovepop was successful

Quoc Bao (on the right of the photo) -

in calling for investment at American Shark Tank

Founder of Lovepop Vietnam met Wombi

in 2015 and was invested from Kevin O’Leary.

and John during his part time job in 2015. Then he took the opportunity to cooperate with them to set up a Lovepop factory in Danang. In April 2015, the first factory was officially inaugurated

our SURFSPACE’s members, from three

in a small 40 square meters room,

different continents.

starting with 2 laser cutters and only 10 employees. Thanks to Bao’s effort to

How 2 HBS graduates scaled a Vietnamese idea to 36 million US dollars sales?

improve manufacturing efficiency day by day, the sales of Lovepop cards made in Vietnam performed well in the US. Then

Early in August 2019, one of the

Bao started expanding the factory. Now

founders of Lovepop - Wombi Rose came

Lovepop Vietnam operates a 1400 sq. m

to SURFSPACE to give an inspiring talk to

factory in Hoa Khanh Industrial Park. Bao

Danang entrepreneurs about “How to grow a consumer product business”. Interestingly, this idea was originally from Vietnam, while the business is located in Boston and products are manufactured in Danang. The business idea of Lovepop was developed during a field trip in Vietnam. Harvard Business School students Wombi and John discovered hand-crafted paper cards sold on the streets, and were immediately

Is this looks familiar to you? Right, you can find similar pop-up 3D cards in Hoi An where they were sold for 50,000 VND. The design techniques for such cards are very ancient and lack of creativity.

told DNES during the event that, in 2019, Lovepop is producing 13,000 cards per day and has 50 staff in the US and nearly 500 employees in Vietnam.

impressed by this incredible pop-up

Thanks to American Shark Tank’s

cards. After returning to Boston, they

investment, Lovepop said its sales had

gave those cards to family, friends, and

surged in 2017 to more than $8 million

even strangers and received delighted

from $300,000. And after one more year,

reactions from everyone. This motivated

in 2018, Lovepop sale-revenue increased

Wombi and John to form the idea of

to $36 million,.

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

Wombi also told us that the focus on design is one of the contributing

Producing sustainable fabric to save the ocean

The idea of their project came from a trade show in Germany, when

factors to their success. “I came back

Tan Shen Hui (Shen) is a Singaporean Co-

to Vietnam after 5 years, the designs

Founder at merchandise.blue - a company

many companies and organizations

of pop-up cards they sold on the street

that designs merchandise, using a blend of

advocating environmental conservation

are still the same as when I saw them,’’

sustainable fabrics, and produces them at

and preservation were not acting

said Wombi. Meanwhile, Lovepop has

socially responsible partner facilities. The

like they said before. They were still

a creative director and creative team in

biggest goal that Shen and her team want

wearing and selling merchandise made

Boston to monitor trends and seek new

to pursue through this environmental

of unsustainable materials and under

ideas for their card design. Thanks to the

project is to ensure the long-term well-

unknown social conditions.In fact, the

idea of licensing Disney’s movie, Star Wars being of our planet.

Shen and her friends realized that

apparel industry alone accounts for 6.7%

and other popular characters, Lovepop keeps creating beautiful cards to meet the tastes of US consumers. Here are key lessons for entrepreneurs: starting with the same idea, a different business model combined with product innovation can generate much greater revenues. The bracelet tied around the shark soft toy is made of a “ghost”net recovered from the sea - the nets were left in the ocean which could be dangerous for marine creatures. On top of being used to make bracelets, the recovered fishing nets can be recycled into nylon yarn. This is one of the materials that we use to produce sustainable merchandise for our clients and save the sharks.

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

of global greenhouse gas emissions, and its impact on climate change will continue to rise if a business-as-usual scenario prevails. More than 50% of the

Journey of the extremes: from a startup founder to a spiritual practitioner Chris White came to SURFSPACE to rent

all property to travel for a time. He attended countless seminars and became a breathwork facilitator, after that he founded the “Master of love and

greenhouse gas emissions come from

a meeting room for his video recording

life”. This is the program that he started

three stages – fiber production, yarn

in one morning of July, 2019. During the

doing one-month awakening challenges

preparation and dyeing & finishing.

filming of his video, he wore a white

all over the world to learn from the best

Therefore, Shen and her co-founders

rabbit mask and suit without any shoes

spiritual masters.

made a decision to establish merchandise.

on his feet. Being very curious about this

blue with the aim of changing the

interesting member, we asked him about

world on his own more than 2 times

alarming issue about the unsustainability

his story and was surprised about his

and did 11 one-month long awakening

of the global fashion industry.

experience of the two opposite worlds:

challenges. He lived with monks in

rational and spiritual, and his story of

Thailand, did a Harvard online course in

offering textile goods such as corporate

giving up the rich life to travel around the

Buddhism, lived with the Maasai tribe

wear and uniforms, towels, bathrobes

world to challenge himself.

in the African Savanna and got initiated

Merchandise.blue is committed to

and bedding accessories for hotels and

Chris White was born in a privileged

In 2017, he traveled around the whole

into their tribe. He also learned from

spas which are made of some of the

family in Germany who owned a

the world’s greatest Qigong & Kung-fu

environmentally progressive fabrics

successful restaurant chain startup in

Masters in China & Thailand, went into

carefully selected and used in Shen’s

China. In his early twenties, he spent his

the most remote Amazonian rainforest

products are organic cotton, recycled

time driving in a $150,000 sports car

and learned spirituality from Shamans

polyester, or seaweed.

and living in a penthouse in Germany.

there. To understand more about human

Rich but not happy, he quit job, sold

beings, he challenged himself for one

Shen said: “We also work closely with our clients to propose materials that

month by living on the streets in Germany

make most sense for their story and

as a homeless person.

branding. More than 50% of consumers

Chris realized the value of spirituality

Câu chuyện cộng đồng: Những gương mặt truyền cảm hứng tại SURFSPACE

người chiêm ngưỡng những tấm thiệp, và nhận được rất nhiều phản hồi vô cùng thú vị và tích cực. Chính điều này đã thúc đẩy Wombi và John trên con đường hình thành ý tưởng để mở một công ty về thiết kế, sản xuất và thương mại hoá thiệp mời 3D cao cấp tại Mỹ. Và hiện nay, Lovepop lựa chọn sản xuất các tấm thiệp của mình

lÝ pHƯƠNG dUNG*

ở 02 thành phố, đó là Boston- nơi Wombi

Tại DNES, chúng tôi tin vào sức mạnh của con người, ý tưởng và kết nối. Nằm ngay tại trung tâm Đà Nẵng, SURFSPACE - không gian làm việc chung của DNES - không chỉ là không gian làm việc chung về mặt vật lý, đây là không gian cộng đồng sáng tạo với sứ mệnh kết nối mọi người để truyền cảm hứng, khơi dậy sự sáng tạo trong các cá nhân và thúc đẩy sự hợp tác.

của mình, và Đà Nẵng - nơi hai anh được

và John bắt đầu sự nghiệp kinh doanh truyền cảm hứng từ những tấm thiệp nổi ấn tượng. Nhờ nhận được nguồn đầu tư sau khi lên sóng Shark Tank Mỹ, doanh thu của Lovepop nhảy vọt từ 300,000 USD lên đến hơn 8 triệu USD vào năm 2017. Và

Hãy cùng khám phá câu chuyện độc

đến hết năm 2018 vừa qua, Lovepop đã

đáo về ba thành viên đến từ 3 châu lục tại

cán mốc doanh thu 36 triệu USD.

SURFSPACE.

Wombi kể với chúng tôi rằng tập trung

TỪ MỘT Ý TƯỞNG TÌM THẤY Ở VIỆT NAM, HAI ANH CHÀNG NÀY ĐÃ TẠO DOANH THU 36 TRIỆU USD NHƯ THẾ NÀO

vào thiết kế là một trong những yếu tố

Đầu tháng 8, một trong những người

kế thiệp bán trên đường phố vẫn giống

góp phần vào thành công của họ. “Tôi

plan to switch brands in the future if

and he wants to be the connection

another brand acts more environmentally

between the rational and the spiritual

and socially friendly than their preferred

by filming and teaching lessons, it is

sáng lập của Lovepop - Wombi Rose đã

như khi tôi nhìn thấy chúng”, Wombi nói.

one. The question is no longer whether

about balancing the two. On his around

đến SURFSPACE để nói chuyện đầy cảm

Trong khi đó, Lovepop có một giám đốc

it is necessary to improve sustainable

the world trip, SURFSPACE, and other

hứng với các doanh nhân Đà Nẵng về việc

business practices, but rather how long it

places become

cách phát triển kinh doanh sản phẩm tiêu

will take before consumers stop buying from brands that do not act responsibly”.

Chris at the Kumbh Mela Festival - The biggest Gathering of Humans in the world. He spent months living together with Shamans (Source: https://www. masterofloveandlife.com)

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

We do not encourage you to act like

dùng. Điều thú vị là ý tưởng này có nguồn

đã trở lại Việt Nam sau 5 năm, các thiết

Sản phẩm này trông quen thuộc với bạn phải không? Đúng vậy, bạn có thể tìm thấy các thiệp 3D tương tự như thế này ở Hội An với giá bán lẻ 50.000 đồng/chiếc. Tuy nhiên các thiết kế đều rất cũ và thiếu sáng tạo.

sáng tạo và đội ngũ sáng tạo ở Boston để tìm kiếm các xu hướng và ý tưởng cho sự đổi mới cho thiết kế thiệp của họ. Nhờ

them, we just hope those stories give

gốc từ Việt Nam, doanh nghiệp được đặt

you inspiration about starting your

trụ sở tại Boston với các sản phẩm được

và John lần đầu tiên bắt gặp những tấm

từ các bộ phim hoạt hình Disney, Star

own business, do something about the

sản xuất tại Đà Nẵng.

thiệp nổi 3D được bày bán trên đường

Wars và các nhân vật thời thượng khác,

phố. và ngay lập tức bị ấn tượng bởi

Lovepop tiếp tục tạo ra những tấm thiệp

trong chuyến đi thực tế đến Việt Nam

loại hình nghệ thuật từ giấy này. Sau khi

đẹp hơn để đáp ứng thị hiếu của người

với trường kinh doanh Harvard. Wombi

trở về Boston, đôi bạn thân đã cho mọi

tiêu dùng Mỹ. Đây là những bài học quan

environment and challenge yourselves to get out of your comfort zones. *Community Manager, DNES

Ý tưởng của Lovepop bắt nguồn

ý tưởng xin cấp phép sử dụng hình ảnh

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

Box: Lovepop được thành lập ở Boston vào năm 2014 bởi Wombi Rose và John Wise - một đôi bạn thân đều có xuất phát điểm là những kỹ sư hàng hải. Đây là một startup nổi tiếng chuyên sản xuất những tấm thiệp nổi 3D được cắt laser và thiết kế dựa trên một phần mềm đóng tàu và ứng dụng nghệ thuật cắt

những bậc thầy tâm linh nhất trên toàn

đồng phục, áo phông, khăn tắm,.. được

của anh ấy với hai thế giới đối nghịch: lý

thế giới.

may hoàn toàn từ những loại vải bền vững

trí và tâm linh, cũng như câu chuyện từ

- chất liệu vải với độ bền cao, được làm từ

bỏ cuộc sống giàu có để đi du lịch vòng

nguyên liệu thiên nhiên, hoặc tái chế từ

quanh thế giới để thử thách bản thân của hiện 11 thử thách về cuộc sống trong vòng

các vật liệu tiền nhiệm của nó, cực kỳ thân

chàng trai này.

vòng quanh thế giới trên 2 lần và thực thí nghiệm 30 ngày: Anh từng sống với

nguyên liệu được tuyển chọn kĩ lưỡng để

giàu có, quyền quý ở Đức và từng sở hữu

trực tuyến của Harvard về Phật giáo, sống

sử dụng trong quy trình sản xuất ở công ty

một startup thành công trong lĩnh vực

với bộ lạc Maasai ở Savanna (châu Phi) và

của Shen là cotton hữu cơ, rong biển, sợi

nhà hàng ở Trung Quốc. Ở tuổi 20, anh đã được gia nhập vào bộ lạc của họ. Anh đã

nilon tái chế từ lưới đánh cá,...

có riêng cho mình một xe hơi thể thao trị

được chỉ dạy từ các bậc thầy về khí công

giá hơn 150 ngàn USD và căn hộ cao cấp

và Kungfu vĩ đại nhất thế giới ở Trung

khách hàng để đề xuất các tài liệu có ý

bậc nhất ở Đức. Giàu có nhưng không

Quốc và Thái Lan, đi vào khu rừng nhiệt

nghĩa nhất cho câu chuyện và thương

hạnh phúc, anh bỏ việc, bán hết tất cả

đới Amazon xa xôi và hòa mình với bộ lạc

mặc đã chiếm 6,7% lượng khí thải nhà

hiệu của họ. Hơn 50% người tiêu dùng có

tài sản anh có để đi du lịch một thời gian.

người Shaman về tâm linh. Để hiểu biết

Anh tham gia vô số hội thảo, trở thành

thêm về cuộc sống, anh đã tự thử thách

phút giây đáng nhớ và bất ngờ cùng sự gắn kết chặt chẽ giữa cả người cho và người nhận. Với tốc độ tăng trưởng ấn tượng, Lovepop thành công với thương vụ gọi vốn từ Shark Tank Mỹ vào năm 2015 và nhận được nguồn đầu tư từ doanh nhân Kevin O’Leary.

thiện với môi trường. Có thể kể tên một số

Năm 2017, anh đã một mình đi du lịch

các nhà sư ở Thái Lan, tham gia khóa học

Lovepop đều hướng đến mục đích là tạo nên những

Ý tưởng thực hiện merchandise.blue

và hoàn toàn bị bất ngờ về trải nghiệm

Chris White sinh ra trong một gia đình

giấy Nhật Bản kirigami. Mỗi một tấm thiệp đến từ

trọng cho các doanh nhân: với cùng một

cấp các kiểu hàng hóa, chẳng hạn như áo

“Chúng tôi cũng làm việc chặt chẽ với

ý tưởng, một mô hình kinh doanh khác

xuất phát tại một triển lãm thương mại

kính toàn cầu và tác động của nó đối với

kế hoạch chuyển đổi thương hiệu trong

cùng với việc đổi mới, sáng tạo trong sản

ở Đức, khi nhóm của Shen nhận ra rằng

biến đổi khí hậu sẽ tiếp tục gia tăng nếu

tương lai nếu một thương hiệu khác hành một huấn luyện viên và người hướng dẫn

bản thân sống ngoài đường 30 ngày như

phẩm có thể tạo ra doanh thu lớn hơn

có rất nhiều tổ chức lên tiếng ủng hộ

một kịch bản kinh doanh như thường lệ

động thân thiện với môi trường và xã hội

tập luyện về hơi thở, sau đó thành lập

người vô gia cư trên đường phố Đức...

gấp nhiều lần.

công cuộc bảo vệ môi trường nhưng lại

xảy ra. Hơn 50% lượng khí thải nhà kính

hơn so với thương hiệu ưa thích của họ.

nên “The Master of love and life”. Đây là

Chris nhận ra giá trị của thế giới tâm

hoàn toàn không làm theo những gì họ

đến từ ba giai đoạn - sản xuất sợi, chuẩn

Câu hỏi không còn là có cần thiết phải

một chương trình mà anh đặt 1 tháng để

linh và muốn là cây cầu kết nối giữa đời

nói, bằng chứng là các loại hàng hóa mà

bị sợi, nhuộm & hoàn thiện.

cải thiện các hoạt động kinh doanh bền

thực hiện những thử thách và học hỏi từ

sống tâm linh và đời sống vật chất qua

Sản xuất vải từ các nguyên liệu tái chế để cứu đại dương Tan Shen Hui (Shen), quốc tịch Singapore, là nhà đồng sáng lập merchandise.blue - một công ty chuyên thiết kế những loại hàng hóa được làm

họ mặc và buôn bán đều được sản xuất

Chính vì vậy, với mong muốn thay đổi

vững hay không, mà là phải mất bao lâu

việc làm video và dạy các khoá học, cân

từ những nguyên liệu gây hại cho môi

thực trạng đáng lên án này, Shen cùng

trước khi người tiêu dùng ngừng mua

bằng giữa vật chất và tâm linh. Trên

trường và dưới những điều kiện không

những đồng đội đi đến quyết định thành

hàng từ các thương hiệu không hành

chặng đường vòng quanh thế giới của

xác định. Trên thực tế, riêng ngành may

lập merchandise.blue. Công ty sẽ cung

động có trách nhiệm”, Shen nói thêm.

mình, SURFSPACE, cũng như vô số địa

sở chất lượng. Mục tiêu lớn nhất mà Shen

Hành trình của những sự đối lập: từ một nhà sáng lập khởi nghiệp đến một người tu hành

và đồng đội luôn theo đuổi thông qua dự

Chris White đã đến SURFSPACE để thuê

từ những loại vải bền vững thân thiện với môi trường và sản xuất chúng ở những cơ

án này chính duy trì sự thịnh vượng lâu

một phòng họp cho video của anh ấy vào

dài cho hành tinh chúng ta.

một sáng tháng 7 năm 2019. Trong quá

Chiếc vòng tay buộc quanh vây chú cá mập đồ chơi này được làm từ chiếc lưới đánh cá “ma” - những tấm lưới bị vứt bỏ lại dưới lòng đại dương, gây nguy hiểm cho sinh vật biển. Bên cạnh việc sử dụng lưới đánh cá để làm vòng tay, chúng còn có thể được tận dụng để tái chế thành các sợi nylon. Và đây là một trong những loại nguyên liệu chúng tôi dùng trong việc sản xuất các loại sản phẩm của mình nhằm mục đích bảo vệ loài cá mập.

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

trình quay video, anh ấy đeo mặt nạ thỏ trắng và bộ đồ vest mà lại không mang giày. Rất tò mò về thành viên thú vị này, chúng tôi đã thử bắt chuyện với anh, Chris tại Lễ hội Kumbh Mela - Lễ hội tôn giáo lớn nhất thế giới ở Ấn Độ.

điểm khác, trở thành nơi anh lựa chọn để dừng chân và kết nối với cộng đồng địa phương của Chris... Chúng tôi không hề có ý định khuyến khích các bạn làm theo những nhân vật trên, nhưng chỉ hy vọng rằng những câu chuyện này mang lại cho bạn nguồn cảm hứng để đeo đuổi ước mơ của mình. Có thể có rất nhiều khó khăn trên đường đi, tuy nhiên, cuộc hành trình sẽ đầy những bài học thú vị cho cuộc đời. * Quản lý Cộng đồng, DNES

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

cùng một lãnh thổ, nhất là trong thời đại

BPVND4.0 đã, đang và sẽ nỗ lực hết mình

3 trung tâm mới ở Hải Phòng, Đà Lạt, Cần

kinh tế số hiện nay, việc phát triển đồng

để thu hẹp khoảng cách số ở Việt Nam.

Thơ để đáp ứng nhu cầu ham học hỏi của Đà Nẵng cùng hàng chục đối tác khác

đều là không gì không thể. Thế nhưng,

Khi lần đầu chính thức được giới thiệu,

bất cứ ai có quan tâm đến những kiến

để tổ chức cho gần 70.000 lượt học qua

mặc dù Internet rất phát triển nhưng dân

tuy được nhiều cơ quan truyền thông hỗ

thức về Kỹ thuật số, Kỹ năng kinh doanh,

hơn 1.300 lớp. Trong đó, có trên 500 lớp

trí, các cơ sở hạ tầng khác khó cho phép

trợ lan tỏa thông tin nhưng BPVND 4.0

Kỹ năng mềm.

trải dài trên khắp các tỉnh thành miền

tất cả người dân Việt Nam tiếp cận tốt

vẫn còn khó khăn trong hoạt động mở

nhất các kiến thức về công nghệ 4.0.

lớp vì số lượng học viên hạn chế do chưa

Cũng nhận ra được vấn đề đó, Thủ

tin tưởng chương trình. Trong thời buổi

tướng Nguyễn Xuân Phúc trong Hội nghị

mạng Internet bùng nổ, các trang tin tức,

Diễn đàn Kinh tế Thế giới về ASEAN (WEF

các thông tin từ mạng xã hội tạp lẫn, đã

ASEAN 2018), nhấn mạnh cách mạng

khiến người học hoài nghi với chất lượng

công nghiệp 4.0 đòi hỏi sự chuyển đổi

các chương trình miễn phí, sợ mất thời

mạnh mẽ về giáo dục để phù hợp với xu

gian, sợ bị lừa lọc, ép mua hàng,… Tuy

thế phát triển mới, Thủ tướng đề nghị

nhiên nhờ sự tận tâm không ngừng nghỉ

CHẶNG ĐƯỜNG THU HẸP KHOẢNG CÁCH SỐ

hình thành kết nối mạng lưới giáo dục

của đội ngũ nhân viên chương trình, các

và xây dựng hệ thống học tập suốt đời ở

lớp học từ từ được nhân rộng ra khắp

ASEAN. Cũng trong diễn đàn, ông Karim

các tỉnh thành với người học tính tới thời

Temsamani - Chủ tịch Điều hành châu

điểm hiện tại đã lên đến gần 170.000

Á-Thái Bình Dương của Google khẳng

lượt người học, đầu tiên là các trung tâm

định Google đặt mục tiêu từ nay đến

chính của chương trình tại các thành phố

2020 sẽ đào tạo miễn phí kỹ năng số cho

lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh,

Team Accelerate Vietnam Digital 4.0

500.000 chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ

Đà Nẵng, chương trình đã mở rộng thêm

Việt Nam nhằm giúp các đối tượng này

BỆ PHÓNG VIETNAM DIGITAL 4.0

phối hợp với Vườn ươm doanh nghiệp

Đà Nẵng - miền đất hứa của doanh nhân trẻ khởi nghiệp Là một phần trong dải đất Miền Trung ham học, Đà Nẵng được xem là thành phố triển vọng trong việc ứng dụng công nghệ vào công việc và cuộc sống, tạo điều kiện tốt nhất cho các doanh nghiệp vừa, nhỏ đang trong giai đoạn đầu tiên trên con đường kinh doanh khởi nghiệp. Kể từ khi được ra mắt với người dân Đà Nẵng vào tháng 8/2018, BPVND4.0 đã

Trung - Tây Nguyên, 56 lớp học nâng cao về kỹ năng và nhận thức cho phụ nữ, 88 lớp học chuẩn bị hành trang vào đời cho các sinh viên năm cuối tại các trường đại học. Trong suốt quá trình hoạt động, đội ngũ giảng viên và nhân sự chương trình luôn cố gắng hết mình từng ngày để cải thiện hơn trong khâu tổ chức lớp, phát triển nội dung bài giảng, quan tâm giải đáp các thắc mắc của

Với thông điệp “Cơ hội cho mỗi người Việt, được học, được thành công”, chương trình BPVND4.0 đã, đang và sẽ nỗ lực hết mình để thu hẹp khoảng cách số ở Việt Nam.

tăng lợi thế cạnh tranh và phát triển cơ

Thu hẹp khoảng cách số tại Việt Nam, bài GDP là lớn nhất trong khu vực, con số này là 4% vào năm 2018. Đứng thứ 2 là toán khó liệu đã có lời giải? Nền kinh tế Internet của Việt Nam đã và đang có sự phát triển thần tốc trong

Singapore với 3,2%. Tuy nhiên cũng như bất cứ quốc gia

hội kinh doanh trong nền kinh tế số. Và chương trình Bệ phóng Việt Nam Digital 4.0 (BPVND4.0) - một sáng kiến của Google ra đời và kết hợp cùng nhiều

những năm trở lại đây. Báo cáo vừa được

đang phát triển nào trên thế giới, chúng

đối tác trên cả nước thực hiện đào tạo

Temasek, Google và Bain & Company

ta cũng có vấn đề “Khoảng cách số”.

miễn phí cho doanh nghiệp vừa và nhỏ,

công bố ngày 3.10.2019 cho thấy quy

Khoảng cách số hay còn gọi hố ngăn

chủ cửa hàng, cá nhân khởi nghiệp, sinh

mô nền kinh tế số Việt Nam năm 2019

cách số hay phân chia kỹ thuật số, là tình

viên và Phụ nữ tại Việt Nam. Mục tiêu

đạt 12 tỉ USD, tăng 25% so với năm 2018.

trạng bất bình đẳng kinh tế và xã hội đối

tăng hiệu quả kinh doanh online, giúp

Nền thương mại điện tử và quảng cáo

với ảnh hưởng từ hoặc khả năng truy cập

họ tăng cường khả năng quản lý và phát

trực tiếp ở Việt Nam thực sự bùng nổ

và sử dụng các công nghệ thông tin và

triển doanh nghiệp, và tạo nhiều cơ

trong vòng 5 năm tới. Hiện tại, Việt Nam

truyền thông. Một quốc gia muốn phát

hội việc làm mới cho xã hội. Với thông

là quốc gia có tỷ trọng tổng giá trị hàng

triển bền vững thì nền kinh tế phải được

điệp “Cơ hội cho mỗi người Việt, được

hóa (GMV) của kinh tế kỹ thuật số so với

phát triển đồng đều các khu vực trong

học, được thành công”, chương trình

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

con người, tổ chức đến từ các huyện xã với quy mô nhỏ. Chính những trăn trở đó, một dự án nhỏ khác nằm dưới chương trình BPVND4.0 mang tên xe Bus digital 4.0 (Xe buýt kỹ thuật số) ra đời. Được ra mắt vào tháng 8/2019 tại Nhà hát lớn Hà Nội, chiếc xe buýt đầu tiên với những trang thiết bị hiện đại đã bắt đầu lăn bánh khắp 59 tỉnh thành từ Bắc vào học viên sau lớp học để đảm bảo rằng,

đã góp phần giúp người dân và đất nước

người học sẽ nhận được giá trị kiến thức

càng ngày càng phát triển hơn.

lớn nhất cho doanh nghiệp và cho chính bản thân mình.

Quả ngọt là khi những nỗ lực được ghi nhân Đội ngũ chương trình là những bạn nhân viên trẻ đầy nhiệt huyết, là những giảng viên (CEO, Founder của các Startup, doanh nghiệp...) dù bận rộn với công việc, dự án riêng nhưng vẫn vui vẻ tham gia chương trình để cống hiến sức mình, giúp chương trình ngày một lớn mạnh, giúp người dân Việt có cơ hội để có một cuộc sống tốt đẹp hơn. Chương trình luôn tâm niệm rằng, sự thành công của người học trong việc ứng dụng những kiến thức Digital vào doanh nghiệp, làm tăng doanh thu, tăng độ nhận biết của thương hiệu chính là niềm vui niềm tự hào lớn nhất, vì chương trình tin rằng điều này

Và điều tự hào nhất, truyền động lực nhất cho những người làm chương trình là các câu chuyện thành công của các học viên sau khi tham gia lớp và ứng dụng các kiến thức được học vào hoạt động kinh doanh của mình. Lắng nghe được những lời chia sẻ, nhìn thấy được sự phát triển của các doanh nghiệp anh chị thay đổi thay đổi tích cực sau lớp học, là một trong những niềm hạnh phúc mãnh liệt nhất. Thách thức và chặng đường mới Khoảng cách địa lý vẫn là trở ngại lớn đối với chương trình trong suốt thời gian qua. Mặc dù đã nỗ lực phổ biến một cách rộng rãi kiến thức số thông qua việc tổ chức lớp học tại các thành phố lớn và những lớp học tập trung tại nhiều tỉnh thành khác, chương trình vẫn chưa thể đáp ứng được một phần rất lớn nhu cầu được học và được thành công từ những

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

Bà Nà Hills

Nam để đưa những bài học chất lượng nhất đến cho những vùng sâu xa nhất của Việt Nam. Hiện nay xe buýt đang trong lộ trình đi khắp miền Bắc và đã dừng lại cung cấp kiến thức cho các thành phố như Hưng Yên, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hải Dương và đã được sự hưởng ứng tuyệt vời từ các đối tác ở đây là các chủ doanh nghiệp, các bạn sinh viên có ý định khởi nghiệp với quy mô lớp học nhỏ gọn và linh động. Với những phản hồi tốt đẹp và sự ủng hộ không ngừng nghỉ từ cộng đồng,

điểm đến không bao giờ cũ kỹ Ai đó có thể tới Sun World Ba Na Hills năm này qua năm khác, nhưng họ chắc chắn sẽ không gặp lại một Bà Nà của ngày hôm đó. Khu du lịch này khiến du khách không ngừng ngạc nhiên, phấn khích mỗi lần trải nghiệm.

Quyến rũ từ cảnh quan Sun World Ba Na Hills được ví von như

rực rỡ khiến ai yêu Paris hoa lệ đều thèm

tĩnh lặng, trầm mặc bên Trú Vũ Trà Quán,

muốn được lang thang ở đây, bao nhiêu

chùa Linh Ứng, hay bức tượng Thích ca

ngày cũng được.

Mâu Ni khổng lồ cho những người muốn

chương trình BPVND4.0 quyết định kéo

“góc Pháp thu nhỏ” trên đỉnh Núi Chúa

dài hành trình của mình, mở rộng hoạt

của Đà Nẵng. Giữa khung cảnh thiên

động đến năm 2022 với sứ mệnh luôn

nhiên kỳ vĩ, nền khí hậu tiểu ôn đới lãng

gian sang trọng cho giới thượng

Làng Pháp với những mái vòm cổ, những

nảy sinh những sáng kiến và hoạt động

mạn, những tòa lâu đài, quảng trường

lưu trải nghiệm như Nhà hàng La

tòa lâu đài, thánh đường nhuộm màu rêu

mới, tạo cơ hội cho người Việt được học,

rộng lớn, nhà thờ cổ, bức tranh nước

Crique&amp;Café Postal hay khách sạn

phong mang “âm hưởng” của thế kỷ 19

được thành công trong thời đại cách

Pháp thời cận đại được khắc họa đầy lãng

Mercure Danang French Village Ba Na

được sinh ra để dành cho người hoài cổ…

mạng công nghiệp hiện nay.

mạn, sang trọng và lịch lãm. Dãy phố dài

Hills. Có những điểm vui chơi sôi động

Chỉ riêng hoa ở Bà Nà cũng đủ khơi

*Các số liệu được thống kê đến ngày

với những quán café, nhà hàng, những

cho giới trẻ như Fantasy - Top 5 công viên

nguồn cảm hứng để người khô khan nhất

25/9/2019

shop lưu niệm nhỏ xinh được sơn màu

trong nhà lớn nhất Đông Nam Á. Có sự

cũng phải nhấc máy lên chụp. Bà Nà có

Ở Bà Nà, có những khoảng không

được tĩnh tại, an nhiên tới chiêm bái. Và

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

tới 10 vườn hoa khác nhau, được xây dựng

mình từng gặp dù chỉ năm ngoái. Mùa

khách của khu du lịch Bà Nà Hills cũng

và vun trồng theo những ý tưởng riêng

xuân, Bà Nà có Lễ hội hoa xuân. Hè ấm

đẳng cấp, chu đáo như thế. Những lối đi

biệt: Vườn hoa Le Jardin tựa như một bức

nồng trong từng vị vang của Lễ hội rượu

dành riêng cho người khuyết tật, tủ đồ

tranh khổng lồ về tình yêu, với những

vang. Thu được khởi đầu bằng Lễ hội Bia

thất lạc giúp chủ nhân tìm lại tài sản bỏ

khung cảnh lãng mạn được kết tạo từ

độc đáo, còn Đông sẽ được đánh dấu

quên đâu đó trên “đường lên tiên cảnh”

hàng ngàn bông hoa với đủ các màu sắc,

với Lễ hội Halloween... Chỉ riêng carnival

hay dãy tường được gấp rút hoàn thiện

“Khu vườn hạnh phúc” Morin nhỏ xinh và

đường phố hàng ngày ở Sun World Ba Na

để giúp du khách tránh mưa, nắng khi

độc đáo với tạo hình ngộ nghĩnh…

Hills với những màn trình diễn nghệ thuật lên đỉnh, những nụ cười rạng rỡ, cách cúi

Nhiều du khách đã phải lòng Bà Nà cũng bởi vì hoa. Chị Huệ Chi (Hà Nội)

đặc sắc cũng mỗi mùa mỗi khác. Nếu đã từng đến Disneyland Hong

choáng ngợp trước những thung lũng

Nà Hills cũng rộn ràng không kém. Nếu

Theo số liệu thống kê, từ năm 2009

hoa ở đó, nhưng đến Bà Nà, thấy còn

ai đã xem show trình diễn nghệ thuật ở

đến 2018, lượng khách tới Đà Nẵng tăng

ngạc nhiên hơn. Khâm phục vì người ta

nhiều điểm nổi tiếng trên thế giới, sẽ thấy

trưởng tới 463%, trong khi du khách đến

đã mang cả thế giới hoa lên đỉnh núi cao

Vũ hội Ánh Dương của Xứ sở Cầu Vàng

Bà Nà cũng tăng hơn 160 lần. Cũng thời

như thế này”.

cũng không kém phần hoành tráng. Và

gian đó, sân bay Đà Nẵng chứng kiến

tháng 10 này, show diễn Bí ngô ở Vương

một lượng khách tăng trưởng vượt bậc,

Quốc Ánh Dương, vở diễn độc đáo, hấp

từ hơn 2 triệu lượt khách năm 2009 lên

dẫn dành cho du khách đến Bà Nà trong

13.300.000 khách năm 2018.

Bà Nà còn níu chân du khách bởi cách làm du lịch chuyên nghiệp, bài bản, luôn mang đến cho du khách sự hài lòng tối ưu. Năm 2014, Bà Nà, mới chỉ có Kavkaz và mấy nhà hàng phục vụ buffet. Giờ thì

mùa Halloween thậm chí cũng đã khiến du khách không khỏi bất ngờ. Mà nếu đã đến Disneyland Hong Kong, thì cũng sẽ thấy ngay việc phục vụ du

Bà Nà có tới 20 nhà hàng với đủ phong cách ẩm thực Á Âu, trong đó có những nhà hàng mang đậm dấu ấn văn hóa địa phương như Chợ quê Hội An tại Ga Hội An (phía trong cổng thành Ga 1) với nhiều món ăn phong phú, từ dân dã, quen thuộc như chè đậu ván, chè trôi nước, chè bắp cốt dừa, khoai tây lắc… đến các món ăn Á, Âu lạ miệng, hấp dẫn khác như bánh cam, hoành thánh chiên, pizza ốc quế hải sản sốt kem, dimsum tổng hợp… Chưa hết, chỉ riêng việc triền miên lễ hội cũng đủ để du khách không khi nào thấy một Sun World Ba Na Hills cũ kĩ mà

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

- Giải thưởng Doanh nghiệp chuyển đổi số xuất sắc 2019 - Điểm khảo sát sự hài lòng của khách hàng tăng liên tục qua từng năm; năm 2013: 6,45/10 điểm, năm 2018: 8,1/10 điểm. - 74% doanh nghiệp đánh giá

viên… bấy nhiêu đó đủ để ai đó muốn

Kong, sẽ thấy carnival đường phố của Bà

Không chỉ cuốn hút bởi cảnh quan,

giúp EVN đạt được các thành tích:

người xin chào đầy thiện cảm của nhân

chia sẻ: “Tôi đã từng đến Đà Lạt, đã

Hấp dẫn và thiện cảm từ cách phục vụ

Chuyển đổi số mạnh mẽ góp phần

hài lòng về chất lượng cung

quay lại nơi này nhiều lần hơn nữa.

Thế mới thấy, một điểm đến du lịch, đẹp thôi chưa đủ. Giống như một cô gái đẹp cần có cái duyên, sự thanh lịch, thì người đối diện mới thấy yêu, thấy muốn gần.

cấp điện năng (theo VCCI) - Năm 2018, chỉ số tiếp cận điện năng của Việt Nam xếp hạng thứ 27/190 quốc gia, nền kinh tế trên thế giới, lọt Top 4 ASEAN (theo World Bank).

Chuyển đổi số vì lợi ích khách hàng

mới, phù hợp với các yêu cầu về ứng

Minh hạnh (thực hiện)

phải giúp nâng cao hiệu quả SXKD, đầu

dụng CNTT của EVN. EVN đã đặt ra 2 mục tiêu rõ ràng. Thứ nhất, chuyển đổi số hướng tới cung cấp dịch vụ điện lực một cách hiện đại, công khai, minh bạch, dễ dàng và thuận tiện cho người dân. Thứ hai, trong nội bộ EVN, tư xây dựng và quản trị Tập đoàn.

“Mục tiêu đầu tiên EVN đặt ra trong hành trình chuyển đổi số là PV: Bộ trưởng Bộ Thông tin & Truyền hướng tới lợi ích của khách hàng. Tôi tin rằng, khách hàng sử dụng thông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, điện sẽ cảm nhận rõ nhất quá trình chuyển đổi số của EVN” - Đó là chuyển đổi số cần thay đổi những thứ khẳng định của ông Võ Quang Lâm, Phó Tổng giám đốc EVN khi trao gần gũi nhất, thiết thực nhất trước khi đổi của PV Tạp chí Điện lực với về hành trình chuyển đổi số của EVN. nghĩ đến những công việc lớn lao hơn.

PV: Xin ông cho biết, công tác chuyển

đơn vị cung cấp dịch vụ điện cho 96 triệu

Ông nghĩ sao về điều này?

đổi số được EVN thực hiện với định

dân Việt Nam, thì công tác này càng phức

hướng như thế nào?

tạp hơn. Tuy nhiên, tại EVN, quá trình

trình chuyển đổi số, EVN đã chọn những

Ông Võ Quang Lâm: Thực tế, việc

chuyển đổi số được thực hiện mạnh mẽ

phương án khả thi nhất, những công việc

chuyển đổi số rất phức tạp và cơ bản là

với quyết tâm cao của lãnh đạo Tập đoàn

cụ thể, thiết thực, có thể phát huy hiệu

chưa có một con đường được dọn sẵn. Vì

Điện lực Việt Nam, đặc biệt là từ Chủ tịch

quả ngay, để tập trung triển khai trước.

vậy, mỗi doanh nghiệp, tổ chức phải tìm

HĐTV, Tổng giám đốc Tập đoàn. Cùng đó,

Cụ thể, trong công tác kinh doanh - dịch

ra cách làm riêng của mình. Đối với EVN -

hiện nay cũng xuất hiện nhiều công nghệ

vụ khách hàng, ngay từ năm 2012, EVN đã

Ông Võ Quang Lâm: Trong hành

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

triển khai hoá đơn tiền điện điện tử tại TP. Hồ Chí Minh, và ngay sau đó, năm 2013 đã triển khai hóa đơn điện tử đồng loạt tại 63 tỉnh, thành trên cả nước. EVN là đơn vị đầu tiên thực hiện việc cung cấp hoá đơn điện tử cho người dân trên phạm vi toàn quốc. Và trước đó, từ năm 2004, EVN phát triển và ứng dụng Hệ thống thông tin quản lý khách hàng (CMIS), nhằm thống nhất nghiệp vụ kinh doanh trong toàn Tập đoàn. CMIS liên tục được bổ sung tính năng, đến nay, hệ thống này đã được nâng cấp lên phiên bản 3.0, là nền tảng công nghệ để EVN thực hiện cung cấp dịch vụ điện trực

Thứ nhất, phải sử dụng công nghệ tốt nhất; và thứ hai, phải làm sao để việc ứng dụng trở nên đơn giản nhất, thuận tiện nhất, để bất cứ người lao động ở vị trí nào của ngành Điện cũng có thể sử dụng phần mềm đó một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, EVN và các đơn vị cũng phải chú trọng tổ chức đào tạo, nâng cao kỹ năng CNTT cho CBCNV.

tuyến tương đương dịch vụ công ở cấp độ 4 - cấp độ cao nhất. Người dân ở bất

các công cụ CNTT mà EVN ứng dụng đã đưa dịch vụ của EVN phục vụ trên không gian mạng. Nhờ đó, tăng tính công khai, minh bạch, rút ngắn thời gian EVN phục vụ khách hàng...

PV: Thưa ông, EVN đang và sẽ tiếp tục phải vượt qua những rào cản nào trong hành trình chuyển đổi số? Ông Võ Quang Lâm: Rào cản lớn nhất chính là trình độ CNTT không đồng đều của người lao động. Chính vì vậy, khi đặt vấn đề ứng dụng bất cứ một phần mềm dùng chung trong toàn Tập đoàn thì việc phát triển phần mềm ấy phải đáp ứng 2 mục tiêu: Thứ nhất, phải sử dụng công nghệ tốt nhất; và thứ hai, phải làm sao

Intelligence) để phân tích dữ liệu... Ngoài

để việc ứng dụng trở nên đơn giản nhất,

cứ đâu, vào bất kì thời điểm nào trên lãnh ra, trong các lĩnh vực sản xuất, kinh

thuận tiện nhất, để bất cứ người lao động

thổ Việt Nam đều có thể yêu cầu EVN

doanh, EVN còn triển khai ứng dụng 14

ở vị trí nào của ngành Điện cũng có thể sử

phục vụ dịch vụ điện.

phần mềm dùng chung khác.

dụng phần mềm đó một cách hiệu quả.

Với công tác quản trị Tập đoàn, trong

PV: Việc chuyển đổi số của EVN đem

gần 20 năm qua, hệ thống văn phòng

lại cho khách hàng lợi ích gì, thưa ông?

điện tử (E-Office) đã phục vụ điều hành

Ông Võ Quang Lâm: Như tôi đã chia

Bên cạnh đó, EVN và các đơn vị cũng phải

trong hành trình chuyển đổi số là hướng

sẽ góp phần quyết định hiệu quả việc

nhất, chính xác và an toàn, bảo mật. Tại

tới lợi ích của khách hàng. Do đó, tôi tin

ứng dụng CNTT. Ông có thông điệp nào

EVN, các báo cáo đang được lưu hành

rằng, chính khách hàng sử dụng điện

muốn gửi tới CBCNV Tập đoàn?

qua hệ thống thông tin điện tử (EVN

sẽ cảm nhận rõ nhất quá trình chuyển

portal), sử dụng công nghệ BI (Business

đổi số của EVN. Thực tế chứng minh,

- Trong năm 2019, cung cấp 100% dịch vụ điện lực theo phương thức giao dịch điện tử. - Năm 2020: Xem xét ứng dụng CNTT để cá nhân hoá dịch vụ khách hàng. - Liên thông, tích hợp các hệ thống CNTT, các phần mềm dùng chung của EVN. - Tăng cường áp dụng các công cụ phân tích dữ liệu hiện đại để hỗ trợ lãnh đạo ra quyết định quản trị, điều hành doanh nghiệp.

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

Trong 10 ngày cuối tháng 9/2019 vừa qua, tôi cùng với Chủ tịch của DNES đã tham gia đoàn tham quan trao đổi với các không gian văn hoá sáng tạo tại châu Âu do Hội đồng Anh Việt Nam tổ chức. Đây là chương trình thuộc khuôn khổ dự án Không gian văn hoá sáng tạo Việt Nam 2018 - 2021 do Liên minh châu Âu và Hội đồng Anh tài trợ do Hội đồng Anh và Viện Văn hoá Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam (VICAS) thực hiện. Chuyến đi đã đưa chúng tôi đến hai quốc gia là Anh và Bỉ, với bốn thành phố bao gồm London, Liverpool, Brussels và Leuven cùng với rất nhiều không gian văn hoá, không gian sáng tạo, không gian nghệ thuật và các tổ chức hỗ trợ cho công nghiệp sáng tạo. Trong khuôn khổ bài viết, tôi chỉ xin chia sẻ những ghi chép vụn vặt từ những không gian mà tôi đã đến thăm. Tiếc rằng tại Brussels, do phải giải quyết vấn đề cá nhân, tôi đã không thể ghé thăm La Vallee cùng đoàn. (*) Giám đốc đối ngoại, Vườn ươm doanh nghiệp Đà Nẵng.

PV: Thực tế, những người dùng cuối

100% đơn vị thành viên một cách nhanh

của cuộc CMCN 4.0 vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của Tập đoàn.

Hồ quang dũng*

năng CNTT cho CBCNV.

sẻ ở trên, mục tiêu đầu tiên EVN đặt ra

- Thực hiện thành công Đề án Nghiên cứu, phát triển, ứng dụng công nghệ

Những ghi chép vụn vặt

chú trọng tổ chức đào tạo, nâng cao kỹ

của lãnh đạo Tập đoàn xuyên suốt tới

Box: Một số mục tiêu chuyển đổi số của EVN trong thời gian tới:

KHÔNG GIAN VĂN HOÁ SÁNG TẠO Ở CHâU âU

Ông Võ Quang Lâm: Việc thay đổi thói quen công nghệ trong công việc hàng ngày là không hề dễ dàng. Do đó, tôi mong muốn CBCNV toàn Tập đoàn, ở bất kỳ vị trí công việc chuyên môn nào cũng sẽ không ngừng nâng cao kỹ năng CNTT, sẵn sàng đón nhận các công cụ CNTT mới, làm việc với ý thức kỷ luật và tinh thần trách nhiệm cao nhất.

PV: Xin cảm ơn ông!

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

1. Cockpit Arts - nơi dung dưỡng nghệ thuật thủ công

Tình yêu nghệ thuật có lẽ không thiếu nhưng việc phải có được những kĩ năng kinh doanh để đảm bảo có người biết đến mình thật sự là một câu hỏi lớn cho bất kì nghệ nhân thủ công nào

Sau hơn nửa tiếng lội bộ từ khu Quảng trường Trafalgar , chúng tôi đến với một toà nhà khá cũ kĩ, nơi đặt một trong hai trụ sở của Cockpit Arts. Giới thiệu ngắn

tạo trong ngành này lại với nhau, và họ làm rất tốt chuyện vận động chính sách, trong đó có 3 cái họ rất quan tâm, một là vận động việc xuất nhập cảnh của Anh tạo điều kiện cho giới nghệ sĩ - sáng tạo (vốn 1/3 là dân làm việc tự do - freelance), hai là làm sao để giáo dục về sáng tạo tại

Brixton để tổ chức sự kiện. Nhưng cái

3. Liên đoàn Công nghiệp Sáng tạo - khi tảng băng chìm có cơ hội được nâng lên

theo đó là các dịch vụ cộng đồng như

khác biệt của anh chính là anh lấy một

Từ đầu đến giờ, tôi đã kể cho các bạn

lên và mọi người hiểu hơn về tầm quan

ươm tạo kinh doanh, các sự kiện Studio

phần tiền tổ chức đào tạo cho các bạn

nghe về những đơn vị nuôi dưỡng sự

trọng của nó, và ba là nâng cao việc đầu

Open day để công chúng đến tham quan

trẻ địa phương, thậm chí là những bạn

sáng tạo, Cockpit Arts với gần 200 studio

tư công vào hoạt động sáng tạo, vốn bị

các studio và đâu đó có thể mua được

trẻ lạc lối, được học các kĩ năng làm việc,

cho nghệ nhân thủ công, Pop Brixton với

bỏ bê khá nhiều. Họ cũng là đơn vị đại

một sản phẩm thủ công. Tổng cộng họ

kĩ năng sống, và được làm việc tại các

các sự kiện âm nhạc, giáo dục, sáng tạo...

diện tiếng nói cho cộng đồng sáng tạo

có 178 studio, nhưng mỗi studio lại có

cửa hàng, các quán ăn, thậm chí mở cho

Nhưng sự nhỏ lẻ đó cần được kết nối - và

đối với các tổ chức chính quyền.

thể chia sẻ đến tận 6 nghệ nhân với nhau,

mình một cửa hàng riêng tại đây.

chúng tôi gặp một đơn vị kết nối như vậy

gọn thì nơi đây là nơi cho thuê studio cho

và mở, kêu gọi các đối tác đến với Pop

các nghệ sĩ thủ công với giá rất tốt, kèm

nên số lượng người trong không gian này đông không kể xiết. Nhưng nghe kể chuyện mô hình thì cũng không bằng đi gặp nghệ nhân thực thụ, chúng tôi được dẫn đi quanh. Người đầu tiên được gặp là Richard McVetis một nghệ nhân thêu với chủ đề thêu khá thú vị là về THỜI GIAN (TIME). Anh chỉ cho chúng tôi một bức tranh mà anh đã thêu 159 tiếng đồng hồ, và vẫn đang thêu, dự kiến hết 2000 giờ. Anh cho biết, tôi coi thêu như một cách thiền mà tôi có thể thoát khỏi thế giới này. Có lẽ nhờ vậy mà các tác phẩm của anh mang đầy tính siêu thực nhưng vẫn rất hàm chứa. Sau đó thì chúng tôi có ghé thăm hai nghệ nhân nữa, một nữ nghệ sĩ chuyên thiết kế nón. Chị chỉ cho chúng tôi từng công đoạn và sau đó khi chị đưa ra chiếc mũ cuối cùng, ai cũng trố mắt vì sự tinh xảo và tinh tế của những chiếc mũ. Chúng tôi lại ghé một anh làm đồ trang

trí gốm sứ đã ở Cockpit được 5 năm, anh

câu chia sẻ của anh David Marques, nghệ

nói rằng làm cái thứ mình thích không

sĩ thứ ba mà chúng tôi đến thăm: “Chúng

khó, cái khó là các kĩ năng kinh doanh

tôi biết London đắt đỏ nhưng nó là nơi có

mà anh phải tự học, marketing, SEO, bán thị trường, có người quan tâm, nên chúng hàng. Thật may Cockpit Arts giúp anh được các kĩ năng đó. Nghe xong câu này cứ cảm giác y như ở Đà Nẵng, các bạn trẻ thích nghệ thuật cũng nói y chang. Tình yêu nghệ thuật có lẽ không thiếu nhưng việc phải có được những kĩ năng kinh doanh để đảm bảo có người biết đến mình thật sự là một câu hỏi lớn cho bất kì nghệ nhân thủ công nào. Rời Cockpit, tôi hiểu rằng nghệ thuật thủ công cần xưởng, cần nơi dung dưỡng cho thứ tình yêu tinh tế này, vậy nên giữa London đắt đỏ, có một nơi như vậy, thì giới thủ công mỹ nghệ mới có thể phát triển. Thêm một thông tin thú vị rằng toà nhà này là của chính quyền địa phương cho Cockpit Arts thuê với giá rẻ để hỗ trợ giới thủ công mỹ nghệ. Chốt lại với một

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

tôi không thể rời đây được”.

2. Pop Brixton - Đất trống bỏ không thì làm tông cho phát triển nghệ thuật Trong một chiều mưa London, chúng

Vào năm 2016, chính quyền khu

Để mọi người hiểu thêm có 12 ngành

trong một căn phòng nhỏ ấm cúng ở

được định nghĩa thuộc công nghiệp

Brixton, đưa khoảng đất trống này ra

ngay khu Covent Garden, chỉ 2 phút đi bộ

sáng tạo, bao gồm: quảng cáo và

để các đơn vị vào đưa phương án, với

từ khách sạn nơi tôi ở.

marketing; kiến trúc; thủ công; thiết kế

yêu cầu là phát triển công việc và hộ

Chuyện về Liên đoàn Công nghiệp

kinh doanh địa phương, và Mark đã

Sáng tạo (Creative Industries Federation)

bảo tàng, trưng bày và thư viện; biểu

thành công trong việc thuyết phục họ.

thì không có gì nhiều ngoài việc họ kết

diễn âm nhạc và nghệ thuật thị giác; IT,

Anh còn làm được một nơi khác, nhưng

nối tất cả những đơn vị và cá nhân sáng

dịch vụ máy tính và phần mềm (creative

(sản phầm, đồ hoạ, thời trang); xuất bản;

hoàn toàn là do anh tự đưa phương án, và mang tính thương mại, với tên gọi

tôi bắt chuyến tàu di chuyển khá xa để

Peckham Level. Khi tôi hỏi anh, làm sao

đến với một khu nhìn khá cũ kĩ, Brixton.

để thu hút người ta đến được đây đông

Tuy vậy, câu chuyện mà chúng tôi gặp

đảo như vậy, anh bảo: “Tôi cứ miễn phí

ở đây không cũ kĩ tí nào. Là một không

cho các đối tác tổ chức sự kiện, nghệ

gian ngoài trời khá mở, Pop Brixton

thuật, âm nhạc, giáo dục, rất nhiều thứ

làm tôi nhớ đến Zone Đà Nẵng - nơi

dành cho giới trẻ, tự một ngày nó trở

xây dựng nhiều cửa hàng bán đồ ăn và

thành nơi lui tới của các bạn”.

trang trí như một không gian chung

Anh được cải thiện, chất lượng được nâng

Nhìn quanh, tôi hiểu Mark thật sự để

cho giới trẻ. Mark, chàng CEO của công

tâm đến không chỉ việc kinh doanh, mà

ty phát triển khu Pop Brixton cũng suy

những đối tượng hưởng lợi của việc mình

nghĩ như vậy, bạn xây nên một không

đang làm, và điều đó mang lại cho nơi

gian tập trung cửa hàng bán đồ ăn thức

này đầy màu sắc, sức sống, dù trong một

uống, bố trí không gian đầy thân thiện

ngày mưa như vậy.

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

biến nó thành một phần không thể thiếu của kiến trúc toà nhà. Đó có lẽ là sự kết hợp hoàn hảo giữa di sản của quá khứ và xu thế của hiện tại. Sau đó, chúng tôi còn đi thăm các toà nhà khác, nơi thì được tổ chức thành không gian của nghệ sĩ thủ công, mỹ thuật, nơi thì dành cho âm nhạc, sự kiện. Chặng cuối của buổi chiều, chúng tôi thăm một toà nhà thuế quan cũ mà giờ hoàn toàn dành cho nghệ thuật biểu diễn, với phòng diễn tập đủ rộng, một nhà hát đủ vừa. Lúc đó tôi mới tổng

Thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân tại chỗ tham gia xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo địa phương

Trần trí dũng* ể từ sau cuộc khủng hoảng tài

những “mô hình kinh doanh sáng tạo”

tại Đà Nẵng – thì kinh nghiệm tồn tại và

chính toàn cầu năm 2009, hệ

này sẽ khai thác và phát huy lợi thế kinh

vươn xa khỏi thị trường tại chỗ của các

thống kinh tế thế giới - trong

tế cạnh tranh trên phạm vi địa lý của hệ

doanh nghiệp và doanh nhân đi trước lại

đó Việt Nam không phải

sinh thái. Nói cách khác, “hệ sinh thái”

càng quý hơn. Thêm nữa, trong quãng

một ngoại lệ - bước vào môi

gắn liền với điều kiện đặc trưng kinh tế-

thời gian khởi đầu, mô hình kinh doanh

trường đầy biến động, bất trắc, phức tạp

văn hóa-xã hội của địa phương. Đặc tính

sáng tạo liên tục đối diện với khó khăn và

tech); hoạt hình và VFX (kĩ xảo hình ảnh);

Tôi cứ nghĩ thành phố nhỏ vậy thì Sở của

quan hết được góc nhìn toàn diện của

video games; di sản; film, truyền hình,

anh chắc cũng ít người, nhưng anh bảo

Sở Văn hoá ở đây, và bỗng nghĩ đến Đà

video, radio và nhiếp ảnh.

anh có 110 nhân viên. Chả trách sao người

Nẵng mình, nơi vẫn còn thiếu rất nhiều

và không rõ ràng. Trong bối cảnh này, các

này thể hiện rõ nét qua thực tiễn các báo

cái nào cũng cần có giải pháp ngay lập

châu Âu trọng văn hoá đến vậy.

không gian hỗ trợ cho giới nghệ thuật và

mô hình kinh doanh sáng tạo xuất hiện

cáo quốc tế đánh giá mức độ phát triển

tức. Bởi vậy, gợi ý, hướng dẫn hay hỗ trợ

sáng tạo.

bất ngờ và rồi mau chóng nhân rộng đã

hệ sinh thái khởi nghiệp-đổi mới sáng tạo

tốt hơn cả là hãy ở thật gần và thật dễ

Bên cạnh những nơi kể trên, chúng

trở thành động lực mới thúc đẩy tăng

luôn đưa ra xếp hạng theo thành phố mà

tiếp cận.

không phải quốc gia.

Một cuộc nói chuyện nhỏ, một căn phòng ấm cúng, về một mục tiêu lớn,

Vỏn vẹn trong ba tiếng đồng hồ,

một sự kết nối mất nhiều thời gian,

chúng tôi được giới thiệu về dự án

tự nhiên thấy Việt Nam cũng cần một

Vaartopia, biến khu vực trung tâm thành

tôi còn ghé Plexal - một không gian làm

trưởng kinh tế. Theo đó, các chính phủ,

liên đoàn như vậy. Mà cái liên minh

một nơi hội tụ của sáng tạo, công nghệ,

việc chung rộng lớn được tân trang lại từ

ở cả cấp quốc gia và địa phương (tỉnh,

co-working mà DNES đang làm cũng

và sức khỏe, qua việc tận dụng các hạ

Trung tâm Báo chí của Olympic London

thành phố), cũng dần dịch chuyển từ nỗ

mà sự gắn kết và hợp tác thường được

sáng tạo thuận tiện nhất với vai trò cố vấn

hy vọng sẽ là một phần tương tự trong

tầng cũ và tân trang nó. Cái hay là dự án

2012 nằm ở phía đông của London, thăm

lực hoàn thiện môi trường kinh doanh

xem như nền tảng phát triển gồm: chính

dẫn dắt (mentor). Khi này, người chủ và

tương lai.

này kết hợp với một dự án khác có tên

khu vực Tam giác Baltic đã được công ty

sang gây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp -

quyền, viện - trường và doanh nghiệp.

các vị trí quản lý của doanh nghiệp dành

gọi Mindgate, vốn là dự án để tổ chức

Baltic CIC phát triển từ một khu bị xuống

đổi mới sáng tạo.

Bài viết này dành sự tập trung cho cộng

thời gian để lắng nghe các nhà sáng lập

đồng doanh nghiệp và doanh nhân tại

(founder) trình bày ý tưởng về sản phẩm

4. Sở Văn hoá Leuven (Bỉ) và kế hoạch cho nhiều sự kiện và hoạt động kết nối giữa một thành phố sáng tạo Nếu Brussels là một chàng trai nham nhở khô khan thì Leuven hiện ra như một cậu bé có tâm hồn rộng mở, sẵn sàng đón chào mọi cơ hội đến với mình. Thành phố nhỏ nhắn này chỉ có vỏn vẹn 150.000 người, và 1/3 trong số đó là sinh viên vì Đại học Leuven là một trong những đại học lớn nhất ở Bỉ. Đón chúng tôi ngay tại ga tàu là anh Giám đốc Sở Văn hoá Piet Forger, anh hồ hởi chia sẻ về chuyến đi Việt Nam ba năm trước từ Bắc vào Nam.

nhiều thành tố văn hoá, sáng tạo và doanh nghiệp tại Leuven.

Trong màn mưa Leuven, anh Piet và

cấp, cũ kĩ, thành một khu vực đầy tính sáng tạo và nghệ thuật. Người ta vẫn bảo, “Học thầy không tày

Điểm khác biệt cốt yếu của hai khái

Doanh nghiệp tại địa phương tham

Trong các hệ sinh thái, ba thành phần

niệm là dịch chuyển từ nỗ lực tìm kiếm ổn địa phương. định sang thích ứng với thay đổi và chấp

gia vào hệ sinh thái khởi nghiệp-đổi mới

đổi mới sáng tạo, đặt câu hỏi để các nhà

Giá trị quan trọng trước tiên mà các

sáng lập xác định khách hàng mục tiêu,

học bạn”, chuyến đi giúp tôi có thêm rất

nhận bất trắc. Môi trường kinh doanh

doanh nghiệp tại địa phương có thể

thị trường đổ bộ, và đặc biệt là hiểu rõ

mọi người dắt chúng tôi tham qua các

nhiều bạn bè, nhiều chia sẻ, nhiều trao

được hoàn thiện với mục tiêu đảm bảo

đóng góp cho hệ sinh thái là sự am hiểu

mô hình kinh doanh sáng tạo sẽ tạo ra lợi

nhà máy bia cũ của Stella Artois, một

đổi, để thấy được mọi người đang làm

sự thuận tiện và dễ dàng cho các mô

về thị trường bản địa. Tạo ra các sản

nhuận như thế nào. Chia sẻ kinh nghiệm

nhãn hiệu bia nổi tiếng có xuất xứ ở

không gian văn hoá - không gian sáng

hình kinh doanh khi dịch chuyển từ môi

phẩm và dịch vụ khi chưa nắm rõ khách

và các mối quan hệ thương trường của

thành phố này từ năm 1926. Họ tân trang

tạo như thế nào, để thấy cách chính phủ

trường này sang môi trường khác. Hệ sinh hàng và nhu cầu thị trường là sai lầm phổ

và chuyển đổi nó thành rất nhiều mục

hỗ trợ cho công nghiệp sáng tạo ra sao,

thái được gây dựng với mục tiêu thúc

biến của các doanh nghiệp khởi nghiệp

ra câu trả lời hợp lý cho sản phẩm và/hoặc

đích, không gian hội họp, không gian

và để có những thay đổi, bước đi mới với

đẩy hình thành kết hợp đa dạng giữa các

đổi mới sáng tạo. Ngay cả khi thị trường

giải pháp sáng tạo của mình. Người cố

sáng tạo, không gian nghệ thuật, không

chính DNES - Vườn ươm doanh nghiệp Đà

thành phần để tạo ra thật nhiều mô hình

tại chỗ được nhận định là nhỏ bé – điều

vấn còn hướng dẫn các nhà sáng lập xác

gian làm việc chung. Nếu nhìn hình, mọi

Nẵng như thế nào. 7/10/2019

kinh doanh sáng tạo qua một quá trình

thường được xem như một cản trở cho sự định mục tiêu nhân rộng mô hình kinh

thử-sai với chi phí thấp nhất. Lẽ tự nhiên,

phát triển khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

người sẽ thấy họ gìn giữ những lò ủ bia và

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

*Giám đốc đối ngoại, DNES

người cố vấn sẽ giúp các nhà sáng lập tìm

doanh và tìm kiếm nguồn lực con người,

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

nắm bắt kỹ càng ưu thế cạnh tranh, rủi ro

Hệ sinh thái được gây dựng với mục tiêu thúc đẩy hình thành kết hợp đa dạng giữa các thành phần để tạo ra thật nhiều mô hình kinh doanh sáng tạo qua một quá trình thử-sai với chi phí thấp nhất.

mà công ty khởi nghiệp phải đương đầu và triển vọng thành công trong tương lai. Hơn thế, những hiểu biết này được tích lũy từ cả góc nhìn sôi nổi, cảm xúc từ trong cỗ máy khởi nghiệp sáng tạo và góc nhìn khách quan, chín chắn từ bên ngoài. Đây là những thông tin chân thực và rất

công nghệ và tài chính để đạt tới những

thậm chí là gắn bó với hệ sinh thái khởi

mục tiêu kỳ vọng.

nghiệp đang dần trở thành một chức

Khi gắn bó và thấu hiểu nhà sáng lập

năng hoạt động của người doanh nhân.

cùng giải pháp và mô hình kinh doanh

Trước tiên, tiếp xúc và làm việc gắn bó

sáng tạo của họ, các doanh nghiệp

với các nhà sáng lập dồi dào năng lượng

thường sẽ có quan tâm sâu sắc hơn. Lúc

khởi nghiệp là cơ hội để các doanh nhân

này, doanh nghiệp có thể trở thành người

thành đạt tái tạo năng lượng khởi nghiệp

sử dụng, hay thậm chí là khách hàng đầu

trong chính doanh nghiệp của mình từ

tiên. Một khi nhìn thấy giá trị mới được

cảm xúc mạnh mẽ của những người trẻ

thị trường và người tiêu dùng chấp nhận,

tuổi. Sau nhiều năm phát triển và thành

doanh nghiệp và doanh nhân từ vai trò

công, năng lượng khởi nghiệp dễ bị suy

cố vấn có thể sẽ mong muốn trở thành

giảm bởi quy mô kinh doanh lớn thường

một phần của thành công trong tương lai gắn liền với cấu trúc quản trị có thứ bậc thông qua khoản đầu tư thiên thần.

chặt chẽ, đề cao tuân thủ quy tắc và kỷ

Động lực nào để những doanh nhân

luật, kiểm soát rủi ro. Điều này làm suy

vốn còn đang ngổn ngang với công việc

giảm sức cạnh tranh, năng lực đổi mới

quản lý, điều hành cỗ máy kinh doanh

sáng tạo sẵn sàng thích ứng với biến

của chính mình sẵn sàng bỏ thời gian,

động thị trường.

công sức, quan hệ kinh doanh và cả tiền

Thứ hai, trao đổi và dẫn dắt các công

bạc cho nỗ lực khởi nghiệp của người

ty khởi nghiệp phát triển là cơ hội để tiếp

khác? Câu trả lời truyền thống là trách

cận và làm giàu hiểu biết về các công

nhiệm với cộng đồng và xã hội. Đúng

nghệ mới, mô hình kinh doanh mới từ

nhưng chưa đủ. Trong không gian văn

rất sớm. Quan trọng hơn, các doanh

hóa cổ vũ tinh thần khởi nghiệp, năng

nhân trưởng thành không bỏ lỡ cơ hội có

lượng tinh thần của những cá nhân (i)

phần sở hữu trong mô hình kinh doanh

khát khao kiến tạo giá trị mới, (ii) sẵn sàng

có tiềm năng tăng trưởng đột phá. Quá

chấp nhận bất trắc của thị trường, và (iii)

trình xây dựng năng lực cho người sáng

nỗ lực phát triển năng lực nắm bắt và

lập và công ty khởi nghiệp cũng chính là

hiện thực cơ hội kinh doanh, tham gia,

khoảng thời gian người cố vấn dẫn dắt

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

có giá trị cho quyết định bỏ vốn đầu tư vào các công ty khởi nghiệp. Thứ ba, thời gian làm việc gắn bó giúp các cố vấn dẫn dắt tường tận về năng lực và mức độ phù hợp về tư duy của

Bệ phóng việt nam digital 4.0:

Những mẩu chuyện bên đường Trần hà Mỹ Lợi *

Có lẽ điều hạnh phúc nhất của bản thân tôi là được làm đúng ngành nghề yêu thích. Với hơn 10 năm chinh chiến trong lĩnh vực truyền thông, sự kiện và marketing, lần đầu tiên tôi dấn thân vào “nghề chia sẻ” với nhiều điều thật lạ và thật hay. Thầm cảm ơn các anh chị em tại RSVP và Vườn ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng đã nỗ lực kết nối và hỗ trợ để Chương trình Bệ phóng Việt Nam Digital 4.0 - một sáng kiến của Google được lan toả đến 13 tỉnh miền Trung - Tây Nguyên. Càng đi, càng chia sẻ, bản thân tôi càng nhận được nhiều giá trị về cuộc sống, về tình người, về sự nỗ lực và về ý chí kiên cường của mọi người.

người sáng lập khởi nghiệp với không gian văn hóa trong doanh nghiệp của mình. Những người khởi nghiệp được

Chưa bao giờ là quá trễ để học tập Đây là những hình ảnh từ lớp tập huấn cơm trưa, lên đây để được vào lớp đúng

dẫn dắt luôn là nguồn nhân lực bổ sung

kỹ năng và khởi nghiệp dành cho hội

giờ. để nghe cháu giảng chứ mất bài

có sự tương thích cao và nhờ đó sớm

viên Hội phụ nữ thị xã Ba Đồn (Quảng

uổng lắm. Đi học vui, cô không cần ăn

phát huy hiệu quả đóng góp vào thành

Bình). Trong lớp học đầy tích cực đó, câu

cũng no!”, người phụ nữ ngoài 50 tuổi

tích kinh doanh của cả hệ thống lớn.

chuyện về người phụ nữ mặc áo hoa đen mà tôi quên hỏi tên, chia sẻ.

Người khởi nghiệp được dẫn dắt không

trắng làm tôi nhớ mãi. “Nhà cô nghèo,

nhất thiết phải gia nhập đội ngũ nhân sự

không có điều kiện nên cô giúp việc

trong doanh nghiệp. Tính chủ động và

cho một quán cơm tại Ba Đồn. Hôm nay

khả năng sáng tạo của những người khởi

khách đông, cô phụ việc đến tận gần 1

Phụ nữ thịnh vượng, tức Việt Nam thịnh cuốn vở trắng tinh. Cô tham gia rất tích vượng (Hình ảnh lớp WomenWill tại Phú cực các hoạt động nhóm và trên môi luôn Yên và Quảng Bình)

nghiệp được nuôi dưỡng và khai thác tốt

giờ trưa cháu ạ. Sợ đến trễ, cô không ăn

nở nụ cười thật tươi.

Thật vậy, trong suốt buổi học, cô chép nắn nót những dòng chữ thật đẹp vào

Trung bình mỗi phụ nữ làm việc không

hơn khi họ được giao trách nhiệm lãnh

lương 5 giờ/ngày. Nếu lấy mức lương

đạo một đơn vị kinh doanh, và hưởng lợi

trung bình là 20 ngàn đồng/ giờ, nhân với

từ kết quả kinh doanh đó. Một xu hướng

5 giờ/ngày, nhân với 22 triệu phụ nữ đang

đang lặng lẽ hình thành trong hệ sinh

trong độ tuổi lao động ở Việt Nam, nhân

thái khởi nghiệp Việt Nam là các doanh

với 365 ngày trong năm, chúng ta sẽ có

nhân thành đạt tìm kiếm những người

con số 41 tỷ USD. Quả thật sự cống hiến,

khởi nghiệp trẻ, có năng lực chuyên môn

hy sinh của phụ nữ Việt Nam là vô cùng

và tư duy phù hợp để triển khai các ý

lớn. Vậy nên các lớp học của học phần

tưởng và mô hình kinh doanh bổ trợ hay

WomenWill trong chương trình Bệ phóng

khai thác thế mạnh của hoạt động và hệ

Việt Nam Digital 4.0 luôn truyền cảm

thống kinh doanh cốt lõi hiện có.

hứng để các chị em tràn đầy năng lượng

*Cán bộ Giám sát và Đánh giá Kết quả Chương trình Khởi nghiệp Thụy Sỹ

tích cực, tươi vui và đoàn kết để làm nên một Việt Nam thịnh vượng.

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

Mang sản phẩm địa phương đến thị trường lớn

tỉnh Quảng Ngãi, anh Đào Trọng Mười là con trai út của gia đình có chín người

Khi đến với Quảng Ngãi, tôi được nghe con. Với nghề mắm truyền thống, mẹ anh

Với lượng kiến thức từ cơ bản đến nâng cao ở cả ba học phần Kỹ năng số, Kỹ năng kinh doanh, Kỹ năng mềm, chương trình đã đồng hành các Hội viên Hội Nông dân tỉnh Đăk Lăk, nhằm góp phần cải thiện tình hình sản xuất kinh doanh trên nền tảng công nghệ, ứng dụng tốt các công cụ miễn phí để quảng bá sản phầm. Qua chương trình, các cô chú anh chị đã tự tin hơn khi đưa thương hiệu nông sản sạch Đăk Lăk tham dự các hội chợ triễn lãm và thâm nhập vào nhiều thị trường tiềm năng tại Việt Nam và nước bạn. Chú Xuân (trong ảnh) - chủ hợp tác xã thương mại và dịch vụ Hợp Nhất - năm nay đã gần 70 tuổi. Mong ước của chú là tạo ra những sản phẩm từ nguồn nguyên liệu thiên nhiên của Tây Nguyên. Sản phẩm Trà thảo dược Xuân Sang đã nhận được nhiều giải thưởng về thương hiệu, nhưng chưa được biết đến rộng rãi trên thị trường. Thông qua chương trình, chú đưa thương hiệu lên Google My Business, thành lập mạng xã hội và website để mở rộng hơn nữa thị phần kinh doanh.

Chúng tôi ấn tượng với tinh thần ham học hỏi của những người nông dân Đà

câu chuyện về nước mắm Mười Quý -

Mười đã đã tảo tần nuôi nấng cả chín đứa

Lạt. Gặp chú Trần Huy Đường, chủ trang

một thức đặc sản đậm hồn Việt.

con ăn học nên người.

trại Langbiang Farm và Green Box Coffee,

Sinh ra và lớn lên ở một làng quê ven

Bài học nhỏ - Giá trị lớn

Chia sẻ để cùng tốt hơn

Không phải ai cũng có thể theo đuổi

chúng tôi hiểu ngay vì sao người ta gọi

biển thuộc xã Bình Đông, huyện Bình Sơn, nghề mắm. Người làm mắm phải chịu

chú là hình mẫu nông dân khởi nghiệp

tỉnh Quảng Ngãi, anh Đào Trọng Mười

thương, chịu khó, chịu tanh, chịu hôi, chịu

tiêu biểu ở Lâm Đồng. Sau khi tham gia

là con trai út của gia đình có chín người

vất vả, nặng nhọc để đi từ công đoạn vớt

khoá học, chú đã đề xuất tổ chức một

con. Với nghề mắm truyền thống, mẹ anh cá, chọn cá, ủ cá, ướp cá, lên men và chắt

lớp riêng cho Hội Nông dân và Hiệp hội

Mười đã đã tảo tần nuôi nấng cả chín đứa chiu từng giọt nhĩ thơm ngon. Hơn nữa,

hoa Đà Lạt. Chú đứng ra vận động và kêu

con ăn học nên người.

nghề sản xuất nước mắm nhĩ với bí quyết

gọi mọi người đến học, đồng thời tất tả

gia truyền, từ đời bà truyền lại cho mẹ và

chuẩn bị hội trường và các thiết bị để

mẹ giờ truyền lại cho anh, là cả niềm tự

lớp học được tổ chức một cách chuyên

Không phải ai cũng có thể theo đuổi nghề mắm. Người làm mắm phải chịu

thương, chịu khó, chịu tanh, chịu hôi, chịu hào và chất chứa sự yêu thương, kính hiếu vất vả, nặng nhọc để đi từ công đoạn vớt

của anh Mười. Đó là lý do mà tên Mười

cá, chọn cá, ủ cá, ướp cá, lên men và chắt

Quý là sự kết hợp của người mẹ tên Quý

chiu từng giọt nhĩ thơm ngon. Hơn nữa,

và người con tên Mười. Mười Quý còn

nghề sản xuất nước mắm nhĩ với bí quyết

mang ý nghĩa: điểm 10 cho sự quý giá.

gia truyền, từ đời bà truyền lại cho mẹ và mẹ giờ truyền lại cho anh, là cả niềm tự

nghiệp nhất có thể.

Chương trình đã đi đến mọi miền đất nước, lan toả những giá trị cộng đồng trong hành trình phổ cập kỹ năng của thời đại công nghệ. Chúng tôi tự hào là thành viên của Bệ phóng Việt Nam Digital 4.0. Sau mỗi buổi chia sẻ, chúng tôi đều nhận được tình cảm yêu mến từ cộng đồng. Sẽ không thể nào kể hết những câu chuyện khởi nghiệp chúng tôi đã gặp, nhưng tất cả đều có một điểm chung: tất cả đều kiên định theo đuổi niềm đam mê và quyết tâm thực hiện ước mơ lớn của mình. *Trainer, Chương trình Bệ phóng Việt Nam Digital 4.0

Khoá học đã giúp anh Mười tự tin hơn trong giao tiếp và tham gia các hoạt

hào và chất chứa sự yêu thương, kính hiếu động xúc tiến thương mại, từ đó giúp của anh Mười. Đó là lý do mà tên Mười

nước mắm Mười Quý được nhiều người

Quý là sự kết hợp của người mẹ tên Quý

biết đến hơn.

và người con tên Mười. Mười Quý còn mang ý nghĩa: điểm 10 cho sự quý giá. Khoá học đã giúp anh Mười tự tin hơn trong giao tiếp và tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, từ đó giúp nước mắm Mười Quý được nhiều người biết đến hơn.Mang sản phẩm địa phương đến thị trường lớn Khi đến với Quảng Ngãi, tôi được nghe câu chuyện về nước mắm Mười Quý - một thức đặc sản đậm hồn Việt. Sinh ra và lớn lên ở một làng quê ven biển thuộc xã Bình Đông, huyện Bình Sơn,

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

GIÁO DỤC STEM THÔNG QUA GIÁO DỤC SÁNG CHẾ CẦU NỐI ĐẾN KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO ĐỔI MỚI

Không gian Sáng Chế - Innovation Space tại THCS. Nguyễn Hiền, Q7, TP. HCM

nGUYỄN vIỆT tRUNG - Đỗ Trần Bình Minh (KDI Education)

Đối với trường học, không gian sáng chế thường được thiết kế chung trong

Giáo dục STEM nói chung và STEAM nói riêng đang ngày càng được quan tâm tại Việt Nam, tuy nhiên hiện nay vẫn chưa có một mô hình hiệu quả để triển khai hiệu quả tại trường học tại Việt Nam. Một trong những xu hướng nổi trội hiện nay trên thế giới để giáo dục STEM qua phương pháp giáo dục sáng chế (Maker Education) cùng với không gian sáng chế (Makerspace). Bài viết này sẽ giới thiệu tổng quan xu hướng giáo dục STEM qua giáo dục sáng chế, lợi ích cụ thể về việc phát triển kỹ năng và cầu nối của xu hướng giáo dục này với hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

thư viện, hoặc một không gian độc lập. Về tính chất hoạt động, không gian sáng chế khác với cách vận hành của các phòng chức năng truyền thống như phòng tin học, phòng thí nghiệm khi các em chỉ đến khi có hoạt động liên quan đến môn học. Không gian sáng chế là

Xu hướng giáo dục qua hoạt động Sáng Chế

cùng ngồi lại với nhau và tạo nên những

lĩnh vực của STEM để tạo ra những sản

sản phẩm do chính mình làm (Do-it-

phẩm cụ thể. Bên cạnh đó, không gian

Yourself). Xu hướng này được phát triển

Sáng Chế mang lại một môi trường học

nhiều năm qua trên thế giới đã thúc

rất mạnh mẽ tại tại Mỹ và Châu Âu trong

tập đầy cảm hứng hơn. Ngày nay, song

đẩy phát triển những mô hình giáo dục

gần 2 thập kỷ qua.

song với mục đích giáo dục STEM, giáo

Sự quan tâm về giáo dục STEM trong

phù hợp với tính chất của lĩnh vực này.

Phương pháp giáo dục qua hoạt động

dục thông qua hoạt động sáng chế còn

Trong đó nổi lên là phương pháp giáo

Sáng Chế đóng một vai trò ngày càng

giúp phát triển tư duy sáng tạo, rèn luyện

dục qua hoạt động sáng chế (maker

quan trọng trong giáo dục STEM. Hiện

các kỹ năng thế kỷ 21 như giao tiếp, hợp

education). Đây là một phương pháp dựa

nay, mặc dù các nhà giáo dục đều coi

tác, tư duy phản biện, giải quyết vấn đề và

trên việc học qua dự án và giải quyết vấn

trọng sự cần thiết của giáo dục STEM,

sáng tạo đổi mới.

đề (project-based and problem-based

nhưng việc giảng dạy các lĩnh vực Toán

learning), Phương pháp này đòi hỏi người

(Mathematics), Khoa Học (Science),

tham gia phải hợp tác, trực tiếp thực

Công Nghệ (Technology) và Kỹ Thuật

hành, tự định hướng bản thân trong việc

(Engineering) vẫn được thực hiện gần như

giải quyết những vấn đề thực tế và cụ thể

là các môn học tách rời. Phương pháp

trong cuộc sống.

giáo dục qua hoạt động Sáng Chế là một

Giáo dục qua hoạt động sáng chế được

cách tiếp cận bổ sung cho việc giảng dạy

ảnh hưởng bởi phong trào sáng chế

các môn học truyền thống, giúp học sinh

(Maker Movement), một thuật ngữ nói

vận dụng thông qua các hoạt động thiết

đến những nhà sáng chế, thiết kế độc lập

kế, giải quyết vấn đề liên quan đến các

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

nơi học sinh có thể đến, sử dụng những công cụ thủ công và chế tạo, để làm các dự án môn học hoặc dự án cá nhân. Không gian sáng chế tương tự một thư viện nơi học sinh có thể tự định hướng việc làm của mình. Không gian sáng chế thường có thiết kế mở, không ngăn thành các phòng riêng biệt, và cũng có thể dùng để tổ chức các nội dung học về

Hoạt động giáo dục trong không Các thiết bị trong không gian sáng chế Không gian sáng chế thường cung cấp đầy đủ những dụng cụ để mỗi cá nhân có thể cần dùng cho công việc chế tạo của mình, từ đơn giản đến phức tạp. Tùy lĩnh vực và đối tượng không gian sáng chế hướng đến mà thiết bị có thể khác nhau, nhưng luôn có các dụng cụ cơ khí cơ bản Bên cạnh đó, không gian sáng chế còn được trang bị các thiết bị công nghệ cao để học sinh có thể tạo những mô hình có độ chính xác cao và một số công cụ điện tử như máy in 3D, máy cắt laser, Arduino và Microbits (bo mạch lập trình điều khiển tự động) hay các giải pháp robot.

gian sáng chế Với tính chất mở, không gian sáng chế có thể tổ chức nhiều nội dung học tập khác nhau như kỹ năng sáng kế (maker skills) để học tư duy và kỹ năng của những người sáng chế, sản xuất số (digital fabrication) để học sử dụng những sản phẩm công nghệ như máy in 3D, máy cắt laser, lập trình (coding) để biết về các ngôn ngữ lập trình đơn giản, tự động hoá, IoT, robotic... Ngoài những nội dung học cụ thể, không gian sáng chế còn là nơi hoạt động các CLB về khoa học kỹ thuật của nhà trường, nơi học sinh có thể được giao thêm các hoạt động thông qua các dự án môn học, các dự án học tập cá nhân hay các hoạt đống sáng tạo khác.

thiết kế, công nghệ, robotics. Máy in 3D

Không gian sáng chế Đi cùng với giáo dục qua hoạt động sáng chế là một môi trường học tập được gọi là không gian Sáng Chế (maker space). Không gian sáng chế là một không gian mở, được trang bị các công cụ chế tạo cần thiết từ đơn giản đến công nghệ cao để cho cá nhân hay nhóm cùng làm việc và tự tạo sản phẩm cụ thể của mình.

Dụng cụ cơ bản

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

Giáo dục qua hoạt động sáng chế và STEM

2. Cầu nói để phát triển năng lực khởi nghiệp

Các lĩnh vực dự án: Các lĩnh vực dự án tại không gian sáng chế rất rộng và bao trùm rất nhiều lĩnh vực STEM ở các mức độ khác

Bên cạnh, các hoạt động giáo dục STEM thường

là một nhân tố giúp Trung Quốc chuyển mô hình sản xuất giá rẻ sang mô hình phát triển dựa trên

nhau. Việc chọn lựa và thiết kế các dự án đều phụ thuộc và định hướng giáo dục của nhà trường. Một số dự án tiêu biểu được thực

xuyên, không gian Sáng Chế khuyến khích các em

sáng tạo đổi mới và thiết kế, giải quyết tình trạng

hiện trong không gian sáng chế và các lĩnh vực STEM được rèn luyện.

học sinh tạo ra các giải pháp và sản phẩm để giải

thất nghiệp của sinh viên mới ra trường. Hướng dẫn

quyết các vấn đề cộng đồng mà mình gặp phải,

“Mass Innovation and Entrepreneurship” của Chính

hoặc tạo ra sản phẩm mà cộng đồng xung quanh

phủ Trung Quốc đã tạo ra nền tảng để chính quyền

mình có nhu cầu. Do đó, không gian sáng chế là nơi

địa phương hỗ trợ tài chính và các chính sách để

rất tốt để ươm mầm các ý tưởng khởi nghiệp sơ khởi

phát triển mạng lưới không gian sáng chế. Với sự hỗ

ngay khi các em còn đang ở độ tuổi nhỏ. Quá trình

trợ của chính phủ, số lượng Không gian sáng chế đã

các em hoàn thiện sản phẩm, trình bày sản phẩm,

thành lập hằng năm tại Trung Quốc tăng theo cấp số

thậm chí bán một số sản phẩm của mình trong các

nhân. Không gian sáng chế lớn nhất Trung Quốc đạt

chương trình hội trại của trường hoặc của cộng

diện tích 16.500 mét vuông được khánh thành vào

Dự án Robotics ở mức độ đơn giản: Lego Wedo, Mindstorm EV3,

STEM Toán, Vật lý, lập trình, cơ học đơn giản…

Make Block Ranger, Ultimate, Robot G-robot (GaraSTEM) Robotics ở mức độ nâng cao: chế tạo robot, bao gồm việc phải thiết kế motor chuyển động, lập trình cho mạch điều

Toán, Điện & mạch điện, Cơ khí, Công nghệ tự động, lập trình…

khiển, và các cảm biến. Các dự án thiết kế & sản xuất số với máy in 3D và máy cắt

Hình học, vật lý, cơ học, công nghệ thông tin

đồng mang lại cho các em nhiều trải nghiệm quý giá năm 2013.

laser Nhà thông minh: dự án tự động hóa như ngôi nhà thông minh thông qua việc thiết kế mạch điện, lập trình cho vi xử lý

Toán, Điện & mạch điện, tín hiện, công nghệ tự động hóa, lập trình, kiến thức vật lý về độ sáng, nhiệt độ…

và các cảm biến Nông nghiệp thông minh: Lập trình bộ vi xử lý và các cảm biến độ ẩm để tự động hóa việc tưới nước

Toán, điện, lập trình, tự động hóa, sinh học, hóa học, kỹ thuật nông nghiệp

liên quan đến khởi nghiệp, phát triển năng lực khởi nghiệp cho các em. Kinh nghiệm thế giới cho thấy việc đào tạo các kỹ năng, kiến thức về khởi nghiệp thường được kết hợp trong quá trình các em học tập tại không gian sáng chế. Cụ thể kinh nghiệm các nước như sau: Tại Mỹ

Tích hợp phát triển kỹ năng với STEM

Năm 2016, chính phủ Mỹ đưa Maker Movement

1. Phát triển kỹ năng thế kỷ 21: Các hoạt động giáo dục STEM tại không gian sáng chế tạo điều kiện rất tốt để phát triển các kỹ năng thế kỷ 21 cho các em học sinh mà diễn đàn kinh tế thế giới đã đề cập:

(phong trào Sáng Chế) thành một phần không thể thiếu của giáo dục STEM. Chương trình National of Makers được thông qua với các sáng kiến sau: (1) Tám cơ quan liên bang sẽ cung cấp các nguồn tài chính, các sáng kiến về đào tạo, giáo dục, xây dựng mạng

Trong đó, các năng lực cá nhân và các phẩm chất cá nhân có cơ hội phát triển như sau với các hoạt động giáo dục STEM tại không gian sáng chế. Cụ thể, đó là những năng lực và phẩm chất: tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, khả năng giao tiếp, hợp tác, khám phá, chủ động, quyết tâm, thích ứng, lãnh đạo và nhận thức về văn hoá, giáo dục.

lưới tri thức để nuôi dưỡng cộng đồng nhà sáng chế (Makers), hỗ trợ của các công ty khởi nghiệp từ việc xây dựng sản phẩm mẫu đến sản xuất hàng loạt và (2) 1400 trường cấp 1, 2, 3 với hơn 1 triệu học sinh đến từ 50 bang cam kết sẽ thành lập các không gian dành riêng cho việc sáng chế, sáng tạo và đổi mới. Tại Trung Quốc Chính phủ Trung Quốc hỗ trợ một cách mạnh mẽ việc thành lập các không gian sáng chế (Maker Space) để thúc đẩy tinh thần sáng tạo đổi mới và khởi nghiệp tại Trung Quốc. Không gian sáng chế

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

Quá trình các em hoàn thiện sản phẩm, trình bày sản phẩm, thậm chí bán một số sản phẩm của mình trong các chương trình hội trại của trường hoặc của cộng đồng mang lại cho các em nhiều trải nghiệm quý giá liên quan đến khởi nghiệp, phát triển năng lực khởi nghiệp cho các em.

Tại Ấn Độ Từ năm 2016, chính phủ Ấn Độ đã thông qua Atal Innovation Mission (AIM) - Nhiệm vụ Sáng tạo và Đổi mới Atal - để thúc đẩy tinh thần văn hóa sáng tạo và đổi mới của Ấn Độ. Một trong những sáng kiến của AIM là lắp đặt trang bị các phòng học Sáng Chế (Atal Tinkering Lab) cho các trường học tại Ấn Độ. Mỗi trường học sẽ được trang bị 1 phòng Atal Tinkering Lab ở diện tích từ 110 mét vuông đến 140 mét vuông với đầy đủ trang thiết bị dụng cụ cho học sinh. Tính tới thời điểm 2018, AIM đã trang bị 5441 phòng Atal Tinkering Lab phục vụ cho 6 triệu học sinh. Thông qua hệ thống Atal Tinkering Lab, chính phủ Ấn Độ

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

Không gian làm việc chung ở Đà Nẵng & câu chuyện xây dựng lợi thế cạnh tranh

mong muốn đào tạo ra “1 triệu nhà sáng tạo trẻ hiện đại trước năm 2020” (One Million Neoteric Child Innovators in India by 2020). Chương trình đào tạo tại Atal Tinkering Lab sẽ nuôi dưỡng tính tò mò, tinh thần sáng tạo trong tâm trí của học sinh và khắc sâu các kỹ năng như tư duy thiết kế, tư duy lập trình

Lý phương dung*

(computation thinking), các phương pháp học tập thích ứng (adaptive learning) Tại Malaysia

1. Chỉ thị về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc

Từ tháng 8 năm 2016, Digital Economy

cách mạng công nghiệp lần thứ 4, lấy từ

Corporation Sdn Bhd trực thuộc chính phủ Malaysia

https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Dau-tu/Chi-thi-

phối hợp Bộ Giáo dục Malaysia triển khai sáng kiến

16-CT-TTg-tang-cuong-nang-luc-tiep-can-cuoc-Cach-

#mydigitalmaker để chuyển đổi giới trẻ Malaysia từ

mang-cong-nghiep-lan-thu-4-2017-348297.aspx

người sử dụng sản phẩm kỹ thuật số (digital users)

2. Tim Bajarin (2014), Why the Maker Movement Is

sang những nhà sản xuất trong nền kinh tế số. Thông

Important to America’s Future. Retrieved

qua phong trào #mydigitalmaker, Malaysia đã trở

http://time.com/104210/maker-faire-maker-movement/

thành đất nước đầu tiên tại Đông Nam Á tích hợp

3. Maker Faires (2016), Fast Fact. Retrieved

tư duy máy tính (computational thinking) và khoa

https://makerfaire.com/media-center/#fast-facts

học máy tính (computer science) vào khung chương

Khi mà việc hợp tác và đổi mới sáng tạo được tăng cường và trở thành ưu tiên trong các doanh nghiệp, các không gian làm việc linh hoạt ngày càng trở nên được ưu tiên hơn. Theo nghiên cứu của Coworking Resources năm 2019, Việt Nam là quốc gia phát triển nhanh thứ 31 trên toàn thế giới về số lượng không gian làm việc chung trên đầu người. Đứng trước sự phát triển này, các coworking space (CWS) ở Đà Nẵng cũng đã có chiến lược xây dựng cho mình lợi thế cạnh tranh cũng như liên kết với nhau để cùng nâng cao vị thế trong khu vực Châu Á Thái Bình Dương.

Toàn cảnh về co-working space ở Việt Nam

có quy mô trên dưới 1.000 m2, không đủ

triển nhanh chóng, tăng lên từ 30% tổng

không gian và diện tích đạt chuẩn một

thị phần của năm 2017 lên đến 42% vào

CWS đúng nghĩa, trên thế giới quy mô

cuối năm 2018 và các đơn vị vận hành lớn

4/2018, ở hai thành phố Hà Nội và

một điểm coworking space có diện tích

chiếm trung bình khoảng 12% thị phần.

4. Fablab Foundation (2017), Fablab Around The

TP.HCM có 22 đơn vị khai thác vận hành

khoảng 2.000 – 5.000 m2.

trình từ lớp 1 đến lớp 9. #mydigitalmaker cũng đã

World. Retrieved

coworking spaces, trong khi con số này ở

Các đơn vị điều hành trong nước như

xây dựng mô hình chuẩn để khai triển khai các thành

https://makerfaire.com/media-center/#fast-facts

Đà Nẵng là 15. Số lượng không gian làm

Toong, UP, Circo và Dreamplex đều đang

phần của phong trào #mydigitalmaker tại 20 trường

5. The White House. FACT SHEET: New Commitments

việc chung tăng lên 62% và ghi nhận tỷ lệ

mở rộng thị phần mạnh mẽ. Tuy nhiên,

công Malaysia. Bên cạnh đó, 49 Digital Maker Hub

in Support of the President’s Nation of Makers Initiative.

tăng trưởng trung bình 55% trong vòng 5 khi thị trường đang phát triển cả về các

(trung tâm Sáng Chế số) cũng được triển khai tại các

https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-

năm qua. Tuy nhiên, diện tích trung bình

cơ sở và đơn vị điều hành, các đơn vị nhỏ

cộng đồng dân cư tại Malaysia.

office/2015/06/12/fact-sheet-new-commitments-support-

của mỗi coworking space ở Việt Nam chỉ

lẻ với chỉ duy nhất 1 cơ sở cũng đang phát

Kết luận Dựa trên thực tiễn triển khai của các nước, giáo dục STEM thông qua không giang Sáng Chế là một hoạt động gắn liền một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, đây là chuỗi hoạt động giáo dục nền tảng để trang bị cho các em học sinh kỹ năng thế kỷ 21, kiến thức công nghệ và trải nghiệm việc thiết kế giải pháp và sản phẩm giải quyết vấn đề thực tế của cuộc sống. Những dự án, sản phẩm và giải pháp đột phá được phát triển từ các không gian Sáng Chế chính là nguồn dự án để hệ thống vườm ươm khởi nghiệp tiếp tục nuôi dưỡng và phát triển thêm.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

president%E2%80%99s-nation-makers-initiative 6. Tom Sauders, Jeremy Kingsley (2016), Made in China: Makerspaces and the search for mass innovation by Nesta, the British Council and Hacked Matter 7. Edward P. Clapp,‎ Jessica Ross,‎ Jennifer O. Ryan,‎ Shari Tishman (2016), Maker-Centered Learning: Empowering Young People to Shape Their Worlds, Jossey-Bass (2016) 8. Atal Innovation Mission:

http://aim.gov.in/hubs-of-innovation.php 9. #mydigitalmaker:

https://www.mydigitalmaker.com/

Theo CBRE Việt Nam, tính đến tháng

Chặng đường đi tìm lợi thế cạnh tranh của các CWS ở Đà Nẵng 1. Danang Coworking Space (DNC) và SURFSPACE Tọa lạc tại vị trí “vàng” nằm ở trung tâm thành phố Đà Nẵng, DNC và SURFSPACE là hai CWS do DNES quản lý vận hành. Định hướng thị trường của DNC và SURFSPACE là tận dụng lợi thế của Vườn ươm doanh nghiệp Đà Nẵng trong sứ mệnh phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo kết hợp những am hiểu thị trường bản địa để từ đó trở thành nơi kết nối cộng đồng khởi nghiệp, cộng đồng công nghệ, đồng thời hỗ trợ các startup, SMEs... tiếp cận thị trường Đà Nẵng. DNC Coworking space- Không gian làm việc chung quy mô lớn đầu tiên tại Đà Nẵng

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

Tiện ích ở SURFSPACE: khu pantry, khu mái chèo để network, game rooms, bàn cafe view thành phố.

Coliving space ở Enouvo.

phát triển và tạo giá trị cho khách hàng,

nhóm đối tượng khách hàng là các thành

cộng đồng. Và cuối cùng là các nhà đầu

viên trong cộng đồng lập trình viên, các

tư. Từ sự phát triển của DNC cũng như

dự án khởi nghiệp có quy mô nhỏ, thậm

tiềm năng thị trường coworking, các nhà

chí ở giai đoạn ý tưởng có nhu cầu được

đầu tư cũng đã mạnh dạn góp vốn, dẫn

hỗ trợ, tư vấn. Ngoài các dịch vụ và hỗ trợ

đến sự ra đời của SURFSPACE với sứ mệnh

về cơ sở vật chất, IOT chú trọng đến yếu

phát triển sự sáng tạo tiềm ẩn trong mỗi

tố con người và luôn sẵn sàng đội ngũ

mềm tại Đà Nẵng, IOT Space hướng tới

con người.

khách hàng mà Enouvo hướng đến là các

cảm hứng làm việc. Tại đây, The Embassy

tư vấn và hỗ trợ cho những ý tưởng khởi

2. Enouvo- Khai thác khuynh hướng cơ

du mục kỹ thuật số, cá nhân làm việc tự

mang phong cách Indochine hoài cổ mà

nghiệp tiềm năng. Tại IOT Space cũng

hội tương lai bằng mô hình co-living

do và cộng đồng khởi nghiệp.

hiện đại, Embassy không chỉ vận hành

thường xuyên diễn ra các hội thảo, sự

những văn phòng làm việc “còn thiếu

kiện về công nghệ, một số các hoạt động

Theo báo cáo của JLL về thị trường

Tầm nhìn của Enouvo Space là tạo ra

flexible office ở khu vực Châu Á Thái Bình

một cộng đồng sáng tạo, cùng nhau hợp

sáng tạo” mà muốn cải tạo những không

cộng đồng, đặc biệt IOT Space có kết nối

Dương (2018), sự kết hợp không gian

tác phát triển, thịnh vượng, có ý thức về

gian bị bỏ quên trong thành phố, như các

nguồn lực mạnh mẽ với các đối tác và

theo chiều dọc và mô hình co-living là xu

cân bằng giữa công việc và cuộc sống,

không gian trống của khách sạn, thành

khách hàng Nhật Bản.

thế cạnh tranh trong tương lai. Co-living

chia sẻ kiến thức, tạo ảnh hưởng tích cực

những không gian làm việc đầy phong

Top Coworking space có phong cách

DNC cho biết, DNC đã nhận được sự

là một toà nhà kết hợp giữa coworking,

với xã hội. Enouvo Space cũng đã và đang

cách và năng lượng - nơi bạn có thể kết

thiết kế sang trọng, tinh tế, đâu đó mang

tiếp cận được với cộng đồng khởi nghiệp

hưởng ứng của hơn 100 khách hàng, đối

accommodation, khu vực ăn uống, café

nỗ lực trong việc kết nối những giá trị văn

nối, gặp gỡ và làm việc một cách tốt nhất.

âm hưởng của làn gió Nhật, cùng các

cùng mạng lưới đối tác quốc tế từ hoạt

tác vote cho DNC trong chiến dịch bầu

và gym là xu hướng của tương lai, khi con

hóa, du lịch nhằm giới thiệu và quảng bá

The Embassy tận dụng được lợi thế trong

tiện nghi chiều lòng các vị khách khó

động của DNES. Hoạt động ươm tạo

chọn Member’s choice award. Nhờ đó,

người càng trở nên bận rộn với công việc,

hình ảnh Đà Nẵng như một nơi lý tưởng

việc trực thuộc đơn vị kinh doanh khách

tính. Song song với đó, để ươm mầm

trong gần 04 năm qua của DNES (với sự

DNC đã vượt qua các coworking space

thời gian di chuyển giữa văn phòng và

để sống và lập nghiệp đến cộng đồng

sạn giàu kinh nghiệm để triển khai việc

cho những ý tưởng tiềm năng, TOP

nhà và gym cần được hạn chế tối thiểu.

du mục kỹ thuật số và khởi nghiệp trong

quản lý vận hành hiệu quả các không

Coworking Space còn tập trung vào việc

nước và thế giới.

gian được cải tạo này.

kiến tạo và phát triển mô hình “Startup

Enouvo đã khai trương mô hình hệ sinh

3. The Embassy- Cải tạo những không

4. IOT Space và Top coworking space

Studio” - nền tảng để xây dựng các doanh

điểm quen thuộc của giới khởi nghiệp địa đồng DNC và sự ủng hộ, yêu mến của

thái kết hợp Co-working và Co-living, với

gian bị bỏ quên để làm chuỗi các

- Khai thác diện tích văn phòng công

nghiệp mới dưới cùng một mái nhà của

phương. Không những thế, từ mạng lưới

khách hàng đối với chiếc nôi hỗ trợ khởi

2 tòa nhà cách nhau chỉ vài trăm mét,

coworking spaces

ty công nghệ để làm CWS, tạo cộng

TOP Startup Studio (startupstudio.vn).

đối tác rộng lớn,

nghiệp Đà Nẵng, trong chặng đường xây

mỗi tòa nhà có tổng diện tích hơn 1000

The Embassy thuộc VIE Hospitality

đồng CNTT

5. SHI Zone- Coworking thuộc Vườn

Thứ 3, khách hàng cũng là những

dựng và phát triển gần 3 năm qua. Thứ 4,

m2, có khả năng cung ứng khoảng 40

Group, hiện là chuỗi coworking space

người gắn bó với DNC từ thời gian xây

đó là mạng lưới đối tác vô cùng sâu rộng.

chỗ ngồi cho không gian làm việc chung

lớn nhất Đà Nẵng với 5 chi nhánh trải

khai thác hiệu quả diện tích thuê văn

dựng đến lúc mở coworking thứ hai là

Hằng ngày, CWS của DNES nhận được

(co-working), 12 studios để hội họp, tổ

khắp thành phố, bao gồm: The Embassy

phòng để tạo cộng đồng công nghệ

SURFSPACE, luôn đồng hành, hỗ trợ giới

rất nhiều lời mời hợp tác, các lời đề nghị

chức sự kiện, bố trí và sắp xếp văn phòng.

Trần Phú, The Embassy City Center, The

thông tin của những người cùng chí

Incubator – Vườn ươm doanh nghiệp tư

thiệu, tài trợ một số hoạt động cộng

tham quan trao đổi làm việc từ các đối

Bên cạnh đó, Enouvo Space còn cung

Embassy Nguyễn Văn Linh, The Embassy

hướng là hướng đi vô cùng thông minh

nhân đầu tiên tại Đà Nẵng đầu tư vận

đồng và đưa ra các góp ý có tính xây

tác khắp nơi như các quỹ đầu tư, các công cấp dịch vụ co-living bao gồm 14 giường

Hoàng Kế viêm và The Embassy Ngô Thì

của 2 công ty điều hành IOT Space và TOP

hành và quản lý, với thiết kế hiện đại,

dựng, giúp DNC và SURFSPACE không

ty công nghệ, nhà báo, nhà đầu tư cá

tầng, 04 căn hộ để sinh hoạt cá nhân

Sỹ. Với châm ngôn “Move your office with

Coworking space.

không gian mở cùng view làm việc hướng

ngừng cải thiện dịch vụ. Tháng 6 vừa rồi,

nhân, từ đó đưa ra các chương trình hợp

hoặc chia sẻ không gian sống chung tùy

you”, thành viên được tự do di chuyển

lúc chị Phương Dung- quản lý cộng đồng

tác, các định hướng trong việc xây dựng,

theo nhu cầu của khách hàng. Đối tượng

đến các địa điểm để tìm kiếm nguồn

DNC và SURFSPACE có thế mạnh là

hỗ trợ về chỗ ngồi miễn phí và văn phòng khác, lọt vào danh sách một trong những cho các dự án ươm tạo tại đây) đã giúp

coworking space tốt nhất Châu Á, đây

biến DNC và SURFSPACE trở thành địa

cũng là lúc nhận ra sức mạnh của cộng

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

Đón đầu xu hướng này, tháng 7/2019,

Tận dụng lợi thế trong lĩnh vực IT và

Với đội ngũ co-founder với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực phát triển phần

ươm doanh nghiệp tư nhân đầu tiên tại Đà Nẵng Đây là Coworking Space do SONGHAN

ra biển. Shizone là nơi để nuôi dưỡng và hỗ trợ cho các Startup trẻ, đặc biệt ưu

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

tiên hơn nữa cho các startup hoặc các cá

châu Á Thái Bình Dương, mở rộng và khai

ngồi tại một coworking được miễn phí

nhân, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực

thác tối ưu tiềm năng thị trường. Một số

thêm ngày sử dụng tại coworking space

du lịch. Shizone có cùng điểm chung với

coworking space phát triển từ công ty

khác trong liên minh; và đặc biệt các bên

DNC, đó là, ngoài không gian coworking

công nghệ, đối tác thị trường Nhật Bản,

đã thống nhất xây dựng một nền tảng

space, đến với Shizone, thành viên có cơ

Mỹ, Úc, coworking space khác lại đến từ

trực tuyến (platform online) tổng hợp các

hội gia nhập cộng đồng hệ sinh thái SHi

ngành kinh doanh khách sạn, từ đó góp

thông tin về cộng đồng coworking bao

với nhiều chuyên gia, mentor, quỹ đầu tư,

phần đa dạng tập khách hàng, tạo ra một

gồm các dịch vụ, các thông tin hữu ích

đối tác lớn, uy tín cùng hơn 100 Startup

cộng đồng kết nối đa dạng, rộng khắp,

cho cộng đồng, chia sẻ các nguồn lực đầu

với chung lý tưởng và khát vọng.

bền chặt, góp phần phát triển ngành

tư, cơ hội kinh doanh.

công nghiệp sáng tạo của Việt Nam.

Vai trò sắp tới của DNC và SURFSPACE

Hướng tới tương lai: hợp tác để phát Tiếp nối xu hướng của quốc tế, các là tiên phong trong việc phát triển liên triển và vai trò của liên minh coworking coworking space của Đà Nẵng không thể minh coworking, kết nối cộng đồng trong việc nâng cao vị thế cạnh tranh bỏ qua cơ hội cung cấp không gian văn co-working space khu vực miền Trung của CWS Đà Nẵng trong khu vực Có thể thấy, ở Đà Nẵng, mô hình coworking space đã có những bước chuyển biến gia tăng về số lượng, lẫn chất lượng, góp phần đáng kể vào việc phát triển khởi nghiệp thành phố Đà Nẵng, và ngành Công nghiệp sáng tạo của Việt Nam. Thực hiện sứ mệnh xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của mình, Vườn ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng DNES khởi xướng việc liên kết các khu không gian làm việc chung trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, Huế, Hội An để thành lập Liên minh Coworking (Vietnamese Coworking Association- VCA) nhằm tăng cường sự liên kết, hợp tác lẫn

Đại sứ quán Ireland tại Việt Nam Được thành lập tại Hà Nội vào năm 2005, Đại sứ quán Ireland tại Hà Nội có nhiệm vụ tăng cường mối quan hệ tích cực giữa Ireland và Việt Nam. Năm 2016 đánh dấu 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Ireland và Việt Nam. Trong vòng 10 năm qua, mối quan hệ này được củng cố và định hướng thông qua Chương trình Hợp tác Phát triển Irish Aid.

Thương mại giữa Ireland & Việt Nam Thương mại giữa Ireland và Việt Nam đã tăng đáng kể trong những

phòng hoặc cộng đồng “như một nền

như là một thành tố quan trọng trong

năm gần đây, đạt khoảng 436 triệu Euro vào năm 2017. Các lĩnh vực

tảng dịch vụ” và các giải pháp dựa trên

hệ sinh thái khởi nghiệp, từ đó chia sẻ

ưu tiên: Giáo dục, Hàng không, Nông nghiệp, Năng lượng sạch, Công

công nghệ, ngoài các không gian vật lý,

nguồn lực, học hỏi và hỗ trợ lẫn nhau

nghệ và viễn thông, Công nghệ y tế.

như “space as a service” của WeWork. Từ

trong sự phát triển về công nghệ, nguồn

đó, liên minh cần cùng nhau xây dựng

nhân lực, ý tưởng, các tiếp cận thị trường

nền tảng trực tuyến, cho các công ty kết

cũng như kết nối cung cầu lẫn nhau. Các

nối và kết nối với các đối tác kinh doanh

co-working space từ đó cùng phát triển

tiềm năng, phát triển thị trường, tuyển

để Đà Nẵng trở thành điểm đến của các

dụng nhân sự. Với những lợi thế đặc trưng startup công nghệ trong khu vực Châu Á về tính bản địa và mong muốn mang lại

Thái Bình Dương, từ đó thu hút các nhà

những giá trị tốt nhất cho cộng đồng,

đầu tư tìm kiếm các dự án tiềm năng để

các coworking space tiên phong trong

đầu tư từ đây.

liên minh đã thống nhất một số nội dung

*Quản lý cộng đồng,

ban đầu bao gồm: hợp tác truyền thông;

Vườn ươm doanh nghiệp Đà Nẵng

chia sẻ dịch vụ như thành viên mua chỗ

Chương trình hợp tác Phát triển của Ireland Irish Aid là Chương trình viện trợ quốc tế của Chính phủ Ireland do Bộ Ngoại giao và Thương mại Ireland quản lý. Ngân sách Viện trợ chính thức của Ireland trên toàn cầu năm 2019 là 816,9 tỷ Euro, tăng 109,8 triệu Euro –mức tăng lớn nhất kể từ 2006, nằm trong nỗ lực để đạt cam kết của Chính phủ dành 0,7% tổng thu nhập quốc dân cho viện trợ không hoàn loại cho đến năm 2030. Ngân sách của Chương trình Hợp tác phát triển Ireland dành cho Việt Nam trong bốn năm 2017-2020 là trên 7 triệu Euro/năm. Tại Việt nam, Ireland có hoạt động trong các lĩnh vực: • Xóa đói giảm nghèo • Hỗ trợ bình đẳng và đa dạng

nhau để cải thiện hiệu quả kinh doanh,

• Thúc đẩy tôn trọng nhân quyền

phát triển cộng đồng doanh nhân. Mỗi

• Các lĩnh vực ưu tiên của Irish Aid tại Việt Nam:

coworking space có thế mạnh và phân

• Hỗ trợ người dân tộc thiểu số

khúc khách hàng riêng, do đó việc liên kết

• Hỗ trợ xã hội dân sự

trên tinh thần hợp tác cùng phát triển,

• Hỗ trợ mối liên kết giữa các cơ quan tổ chức Ireland và Việt Nam

sẽ giúp thu hút thêm khách hàng từ 2 đầu đất nước và các nước trong khu vực Đại diện các coworking space trong Liên minh Coworking

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

SWIFT247 SWIFT247 Định nghĩa lại “Dịch vụ hỏa tốc” bằng

dễ dàng được vận chuyển trong vòng chỉ từ 5 tiếng.

công nghệ hiện đại và bắt tay thành công với những

Ứng dụng nền công nghệ hiện đại - thông qua app

đối tác hàng đầu.

thông minh và website toàn diện, đội ngũ nhân sự

Ra đời với mong muốn mang đến dịch vụ vận

trẻ trung, nhiệt huyết, làm việc hỗ trợ khách hàng

chuyển nhanh nhất, hoàn thiện nhất và tiết kiệm

ngày đêm hứa hẹn nâng tầm dịch vụ “hỏa tốc”,

thời gian nhất dành cho khách hàng, chúng tôi hoạt

vươn ra khỏi quy chuẩn dịch vụ truyền thống.

động cùng phương châm: “SHIP NƯỚC RÚT - KỊP TỪNG PHÚT”.

SWIFT247 hân hạnh được xây dựng trên nền tảng cộng đồng dịch vụ lớn mạnh của Grab và mạng lưới vận chuyển xuyên Việt và quốc tế của những chuyến bay dày đặt từ Vietjet Air. Rõ ràng về giá, linh hoạt

Trong ba năm tới, không chỉ dừng lại với dịch vụ vận chuyển hàng trong nước, chúng tôi sẽ không ngừng nâng cấp cơ sở hạ tầng và công nghệ để “mở rộng địa bàn hoạt động” và trở thành đơn vị mang lại dịch vụ vận chuyển hàng đầu không chỉ trong Việt Nam mà còn là quốc tế.

khang trang hơn xưa, nhưng đồng thời cũng ồn ào và bụi bặm hơn. Lúc đó, trong đầu Sơn nảy ra câu hỏi: “Mình lập trình cái

DatBike - Xe máy điện “made in Đà Nẵng”

đường mà không cần khẩu trang, không sợ hít phải khói bụi?” Sự nghiệp của chàng thanh niên 27 tuổi rẽ hướng từ câu hỏi ấy. Tháng 2-2018, tại California, Sơn bắt đầu nghiên cứu chế tạo xe máy điện theo hướng gọn nhẹ, tiết nhiễm môi trường. Bản thử nghiệm đầu

Weaver đầu tiên của DatBike. Tên của Sơn tiên ra đời, Sơn tự mình chạy chính chiếc

khi xuất hiện và gọi vốn thành công trên

chẳng mấy xa lạ với thế hệ học sinh cuối

xe đó đi khắp Bay Area để tìm vốn. Sản

chương trình Thương vụ bạc tỷ (Shark

8x, đầu 9x của Đà Nẵng. Cách đây hơn 10

phẩm dần hoàn thiện, Sơn đem những

Tank Việt Nam) vào tháng 9 vừa qua.

năm, cậu học sinh lớp 12A2 trường THPT

bản vẽ của mình về Đà Nẵng, chọn khu

Trong chương trình, chiếc xe điện Weaver

chuyên Lê Quý Đôn Nguyễn Bá Cảnh Sơn

tầng trệt chợ Hàn làm xưởng sản xuất.

của DatBike nhận được nhiều phản hồi

đã xuất hiện trên khắp mặt báo sau khi

Đến đầu 2019, DatBike ra đời.

tích cực của người xem với những ưu

giành huy chương bạc kỳ thi Olympic Tin

10 năm để đi từ tấm huy chương bạc

về thời gian gửi và nhận hàng dựa trên lịch bay thực

SWIFT247

điểm nổi bật như: sạc 3 giờ có thể chạy

học quốc tế lần thứ 20 tại Ai Cập. Thành

Olympic đến Thung lũng Silicon, rồi lại

tế, không có giờ cố định, chỉ cần “chạm và bấm” thì

• Website: www.swift247.vn

được hơn 100km với vận tốc lên đến

tích ấy mở đầu cho chuyến du học của

quay về Đà Nẵng với mẫu xe điện độc

dù tại bất cứ đâu, ngày hay đêm với khoảng cách

• Hotline 1900 272747 (24/7)

80km/h; khối lượng chỉ vỏn vẹn 80kg;

Sơn tại trường Đại học Illinois (Mỹ).

đáo nhất Việt Nam, hành trình của Sơn

2000km, đơn hàng đi dọc Bắc Nam đất nước cũng

• Email: info@swift247.vn

chống nước; sử dụng pin lithium-ion có tuổi thọ trên 10 năm…

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

Cuối năm 2017, Sơn trở về quê nhà Đà

quả thực có những điều có thể truyền

Nẵng với tấm bằng Thạc sĩ Khoa học máy

cảm hứng cho người khác. Cá Chuồn đã

tính và hành trang kinh nghiệm anh tích

có một trò chuyện “gọn nhẹ” với Sơn qua

Tank là Nguyễn Bá Cảnh Sơn, người đã

lũy trong thời gian làm việc tại Thung

email giữa những ngày DatBike bận bịu

thiết kế và chế tạo nên những chiếc

lũng Silicon. Lúc này, Đà Nẵng đã hiện đại, thiết lập văn phòng và xưởng mới.

Đứng trình bày trên sân khấu Shark

cách giúp ba mẹ, bạn bè ở quê nhà đi ra

kiệm chi phí vận hành và không gây ô

Phong Lan (Thực hiện) DatBike được nhiều người biết đến sau

này, cái kia để làm gì khi không thể tìm ra

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

Cá Chuồn: Công việc kỹ sư phần mềm

giải quyết những vấn đề của cuộc sống

qua DNES. Sự kiện này cũng là lời chào

ở Mỹ nói riêng và cuộc sống ở Mỹ nói

như thế nào cho phù hợp.

chính thức của DatBike với cộng đồng

chung có đem lại cho anh trải nghiệm, bài học gì để áp dụng khi startup ở Việt Nam không? Thời gian làm kỹ sư phần mềm tại Mỹ đã giúp mình có cơ hội tiếp xúc với các công ty xe điện, đặc biệt như Tesla - hiện đang nổi lên như một giải pháp giao thông sạch và xe điện sẽ là xu hướng mới trong tương lai. Thế nhưng giá cả của Tesla còn cao, nên mình đã bắt đầu nghiên cứu chế tạo xe máy điện theo hướng gọn nhẹ, tiết kiệm chi phí vận hành và không gây ô nhiễm môi trường để người dùng Việt Nam có thể sở hữu được. Thời gian ở Mỹ mình đã học được nhiều điều, nhưng có hai thứ quan trọng nhất. Một là việc dám bước ra khỏi vùng an toàn của mình để làm điều gì đó có ý

Cá Chuồn: Chuyển từ việc làm kỹ sư phần mềm ở Mỹ sang làm startup ở Việt Nam, chắc hẳn anh đã phải tự học rất nhiều. Anh có thể chia sẻ mình đã tự học như thế nào? Thời gian đầu với Dat Bike tại Mỹ, mình

khởi nghiệp tại thành phố Đà Nẵng và đã có rất nhiều người đến tham gia lái thử chiếc Weaver của DatBike 28-2-2019: Dat Bike hoàn tất lắp ráp mẫu xe với động cơ mới và chinh phục đỉnh Bàn Cờ Sơn Trà vào nửa đêm.

phải tự học tất cả từ cách hàn, gia công

Cá Chuồn: Một ngày làm việc điển

cơ khí, học vẽ, học may nệm, học về điện

hình của anh là như thế nào?

và sau đó là học về tự động hoá, vận hành nhà máy và cả chiến lược kinh doanh. Sáu tháng đầu tiên, mỗi ngày mình coi

đã đưa ông đến nhiều đất nước và gặp rất nhiều nhà khởi nghiệp khác nhau.

Tỷ phú Jeff Hoffman: Khởi nghiệp để làm gì?

Từ thay đổi cá nhân

Đỗ Quốc Phong

quê nghèo và rằng mình đang có một

thay đổi và sẽ có những công việc gấp

Youtube khoảng 10 tiếng. Mình xem các

rút cần hoàn thành ngay trong ngày,

video hướng dẫn những chi tiết nhỏ nhất

buộc mình phải sắp xếp thời gian để xử

như bo mạch, lắp ráp xe như thế nào, độ

lý ổn thỏa. Mình chỉ có thể nói công việc

xe ra sao rồi từ đó mình học dần. Lúc đó

của mình hiện tại gồm có làm việc với

mình ở Mỹ, không hề có xe mẫu để xem.

các kỹ sư về việc cải tiến sản phẩm, vận

Mình vào Walmart, mua một cái xe đạp về hành nhà máy, tiếp cận và mở rộng khách

Nhắn tin hỏi: “Ông đâu rồi Việt Nam nhớ ông” - “Đang ở Angola, châu Phi, để hiểu rằng trí tuệ được phân phối công bằng trên thế giới, nhưng cơ hội thì không. Hãy cùng nhau hướng dẫn những người trẻ tạo ra cơ hội cho chính họ…”.

những mẫu mới, mở rộng mạng lưới đối

từ học trên Youtube đến việc thực hành

tác, làm việc với các nhà cung cấp và gọi

được cũng dài lắm.

vốn mở rộng sản xuất.

vùng an toàn của mình, bởi lĩnh vực này

Cá Chuồn: Những cột mốc quan trọng

Cá Chuồn: Anh mong muốn tương lai

ông trùm khởi nghiệp, CEO, nhà sản xuất

thể là thành công đấy. Nhưng dùng số

khác với chuyên ngành học và công việc

nhất từ lúc anh bắt đầu startup ở Việt

của DatBike sẽ như thế nào?

phim Hollywood và thậm chí là nhà sản

tiền đó và những gì mình có để giúp đời

mà mình từng làm tại Mỹ. Khi xây dựng

Nam đến nay là gì?

xuất cho một album nhạc Jazz đã thắng

sống người khác tốt hơn, thì đó là trở nên quan trọng.” - ông cười.

DatBike chính là một bước nhảy ra khỏi

Với DatBike mình mong muốn không

Tây Phi. Anh ta kể về nỗi vất vả ở vùng

còn thậm chí xuất sắc hơn cả những ý

vào để cải tiến thành xe điện. Quá trình

nhưng vẫn hiệu quả.

19 tuổi, người Senegal, một đất nước ở

từ Jeff. Tất nhiên ông đồng ý, bắt chuyến

hàng, lấy ý kiến phản hồi để sẵn sàng cho

là kỹ năng giải quyết vấn đề nhanh chóng

nhận được email của một chàng trai

Đến Techfest Đà Nẵng 2018, nhiều người nhắc Jeff Hoffman - tỷ phú bay tới Senegal và mọi thứ vượt xa ngoài hàng đầu từ khởi nghiệp công nghệ du lịch, người đã góp tay gây mong đợi của ông. dựng và hướng dẫn cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam qua những lớp Bài thuyết trình trơn tru và ý tưởng học của mình.

xem nó cấu tạo như thế nào rồi lắp thêm

nghĩa, điều mà mình cho là nên làm. Hai

mọi lời đề nghị giúp đỡ, Jeff Hoffman

ý tưởng, cùng với lời đề nghị sự giúp đỡ

Thực sự khá khó mô tả về một ngày điển hình vì statup thì luôn chuyển động,

Trong khoảng thời gian nói “có” với

tưởng Jeff từng được xem và nghe tại thung lũng Silicon, London hoặc ở Đại học Harvard! Nhưng lần này ông lại đang ở trong một túp lều đất, với một con dê đang kêu be be ở bên ngoài.

Sức mạnh của tinh thần khởi nghiệp

dừng lại và suy ngẫm về sự khác biệt thật

“Ai bày anh những thứ này vậy? Đây

Sự nghiệp thành công của Jeff Hoffman sự giữa việc trở nên thành công và trở nên không thể là ý tưởng của anh được và anh đã mang lại cho ông nhiều cái tên: tỷ phú, quan trọng. Kiếm ra tiền cho bản thân có

học những thứ này từ đâu ra?” - Jeff hỏi. Jeff Hoffman cùng các bạn nhỏ tại Angola - châu Phi. Ảnh: Jeff Hoffman Jeff Hoffman cùng các bạn nhỏ tại

DatBike, mình liên tục thử các mẫu khác

12- 2018: Khi mình chính thức về hẳn

chỉ đưa được thành công mẫu Weaver ra

giải Grammy. Ông làm việc trong rất

nhau và luôn cố gắng tìm cách đưa sản

Đà Nẵng và bắt đầu thiết lập mọi thứ tại

thị trường mà xa hơn là nghiên cứu và sản

nhiều công ty lớn nhỏ khác nhau, đồng

Vậy là vị tỷ phú quyết định dừng các

phẩm tới gần khách hàng nhất. Từ đó,

đây, từ việc mua thiết bị máy móc, dây

xuất ra nhiều dòng xe điện, góp phần cải

thời cũng sáng lập ra nhiều công ty khởi

công việc công ty và bắt đầu chuyến đi

Senegal bảo: “Ông Hoffman à, tôi muốn

mình lấy ý kiến và thay đổi sản phẩm

chuyền sản xuất, phân bổ các khu vực sản thiện môi trường không những chỉ riêng

nghiệp. Nhưng vào một ngày, Jeff đang

vòng quanh thế giới để nói chuyện về

có một cuộc sống tốt hơn, cũng như

cho phù hợp trước khi chính thức đưa ra

xuất cho đến tìm nhân sự, tìm các nhà

bước dạo trên phố thì một biển hiệu đập

tinh thần doanh nhân - một thứ tinh thần

muốn một Senegal tốt hơn,...” - anh bắt

phiên bản thương mại.

cung cấp tại Đà Nẵng. Trong quá trình đó, chúng ta hay nghĩ đến việc mua xe hơi

vào mắt ông với dòng chữ: “Ừ thì bạn

xông lên phía trước, giải quyết những vấn

đầu trả lời. Mỗi đêm, sau giờ làm việc, anh

mình càng cảm nhận được là mình đang

của Đức, của Nhật. Ước vọng của mình là

thành công đấy, nhưng liệu bạn có quan

đề xã hội. Ông đã tự cam kết với chính

ta đi bộ đến quán cà phê internet, tham

trọng nhất mình rút ra được là trường học từng bước đưa ý tưởng thành một công

làm thế nào để khi thế giới nghĩ đến việc

trọng?”.

mình là sẽ không bao giờ nói “không”

gia những lớp học kinh doanh trực tuyến

chỉ là nơi dạy cho chúng ta một phần nhỏ việc kinh doanh nghiêm túc hơn.

mua xe điện, sẽ nghĩ tới Việt Nam.

trước mọi yêu cầu giúp đỡ trong vòng

miễn phí của Stanford và MIT trên trang

ai đó đang đùa với mình. Ai đặt cái biển

một năm. Tất nhiên, sau đó ông nhận

điện tử Coursera. Anh cũng tự học cách

đó ở đấy vậy? Nhưng nó thật sự khiến tôi

được rất nhiều yêu cầu và chính điều này

thuyết trình từ TED Talks. Rồi sau đó, anh

Sau những gì đã trải qua, điều quan

kỹ năng cần có, nhưng chính chúng ta phải là người luôn biết phải làm gì, phải

19-2-2019: Sự kiện kết nối cộng đồng chính thức đầu tiên của DatBike, thông

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

ở Việt Nam mà còn xa hơn nữa. Trước đây

“Ban đầu tôi còn nhìn quanh vì nghĩ có

Angola - châu Phi. Ảnh: Jeff Hoffman Chàng trai chưa bao giờ đi ra khỏi

số 5 cá chuồn - innovation hub by the sea

nghèo ở Peru, phỏng vấn tất cả những bạn gái mà cô gặp, chọn những người sáng giá nhất, thông minh nhất, rồi dạy họ lập trình. Bắt đầu với những lớp đầu tiên, phải

MINTOWN COFFEE COFFEE IS EXPERIENCE

ngồi xổm để học lập trình với những chiếc máy tính đi mượn, nay, cùng với sự giúp đỡ từ Jeff, Mariana đã mở được 4 trường dạy lập trình cho phụ nữ. Họ đều là những người có thu nhập thấp, đi bộ hai tiếng rưỡi mỗi ngày đến trường và hai tiếng rưỡi về nhà với mong muốn có cơ hội cho một tương lai tốt đẹp hơn. tự tìm hiểu những bài thuyết trình miễn

ngoài thị trường. Bên cạnh đó, còn có các

phí từ SlideShare và học được cách trình

bạn trẻ có đầu óc kinh doanh, cố gắng

mà họ còn nhận các công việc lập trình

bày để kêu gọi đầu tư.

kéo bản thân và xã hội thoát khỏi đói

thuê. Những cô gái này kiếm được nhiều

nghèo. “Hiện nay chúng ta hoàn toàn có

tiền hơn ba mẹ mình và đưa gia đình

thể cung cấp công cụ và nguồn lực cho

họ thoát khỏi những khu ổ chuột. Và với

“Đó là cách mà tôi tìm thấy ông, ông Hoffman” - anh giãi bày - “Tôi đã gửi

email cho ông ngay sau khi thấy ông trên mọi ngôi làng trên hành tinh để cho mọi TED Talks!”. Chàng trai trẻ này, sau 5 năm, hiện đang điều hành một công ty có trụ sở văn phòng trên 7 nước Tây Phi cùng với hơn 350 nhân viên. Chính anh đang góp sức cho một Senegal tốt đẹp hơn. Điểm chính của câu chuyện, đó chính là những đứa trẻ Senegal như chàng trai kể trên sẽ không bao giờ xuất hiện ở 10 năm trước đây. “Những người như chàng trai đó chỉ có thể tìm thấy được ở hai hoặc ba năm trở lại đây, đó là nhờ sự làm chủ thông tin từ internet của mọi người” - Jeff Hoffman khẳng định. Jeff Hoffman đã mang câu chuyện này đi tới nhiều sự kiện và tại Hội nghị Phát triển toàn cầu của Liên Hợp Quốc, ông cho rằng, hỗ trợ các doanh nhân khởi nghiệp không chỉ là giúp đưa sản phẩm ra

Nhóm của Mariana không chỉ dạy học

những gì họ đang làm hiện tại, Mariana

đứa trẻ có thể thay đổi tương lai của quốc và những cô gái không chỉ giúp đỡ cho gia mình”.

Đến thay đổi xã hội Cũng trong chuyến đi này, Jeff Hoffman đến một vùng nghèo ở Peru, nơi mọi người sống trong những túp lều xập xệ được làm từ rác và ông gặp được Mariana. Đối với những vùng núi nghèo ở Peru, nếu cha mẹ có đồng nào, họ chỉ cho con trai trong nhà học lên đại học, còn con gái thì chẳng bao giờ có cơ hội. Với Mariana, đó là chuyện vô lý nhất trên đời này. “Và cô ấy hành động như một người làm chủ thực thụ - tự giải quyết vấn đề” Jeff hào hứng kể. Mariana đã tự tìm tòi và học lập trình trên mạng. Đến một ngày cô nảy ra một ý tưởng. Hằng ngày, cô đi tới những vùng

cá chuồn - innovation hub by the sea Số 5

gia đình mình mà còn giúp cho Peru trở nên tốt đẹp hơn. Tuy nghĩ thông thường trong giới kinh doanh cho rằng bạn chỉ có thể là một người quan tâm đến làm những điều tốt, như là một doanh nhân xã hội, hoặc là tập trung kiếm tiền thật giỏi. Đối với tỷ phú Jeff Hoffman, đây không phải là hai chuyện tách rời nhau. Có thể những sản phẩm, dịch vụ bạn bán ra không thay đổi thế giới, nhưng những gì bạn làm thì có thể. Những gì bạn làm với sự thành công, cuộc sống của bạn, thời gian của bạn đều có thể khiến thế giới tốt hơn. Trong suy nghĩ của ông, định nghĩa của việc “trở nên quan trọng” là: Bạn đã giúp cuộc sống của bao nhiêu người trở nên tốt hơn?!

MINTOWN COFFEE tự hào là một

kiểm định, kiểm soát chất lượng, đa

Silk Marina Resort & Spa, Victoria Hoi An

trong những đơn vị cung cấp giải pháp

dạng hóa sản phẩm để đáp ứng thị hiếu

Resort & Spa,.. với sản lượng mỗi năm lên

toàn diện về cà phê cho kênh HORECA

của thị trường.

đến 50 tấn (tương đương hơn 3.000.000

hàng đầu, bắt nguồn từ thành phố biển

Với sứ mệnh trở thành cầu nối mang

tách cà phê) cho thị trường sau hơn 03

Đà Nẵng và vươn xa trên bản đồ Việt

những giá trị bản sắc của cà phê Việt

năm thành lập.

Nam. Không chỉ trở thành một nhà rang

Nam vươn ra thế giới, Mintown Coffee

Mintown Coffee luôn mong đợi sự

uy tín, cung cấp trang thiết bị, công cụ,

đã và đang cung cấp sản phẩm và dịch

đồng hành và hợp tác từ nhiều đối tác

dụng cụ pha chế cà phê, mà Mintown

vụ về cà phê cho hơn 200 khách hàng

khác nhau để rút ngắn khoảng cách giữa

Coffee còn hỗ trợ khách hàng tối đa

thân thiết, đặc biệt là các hệ thống khách

con người với con người, giữa vùng miền

bằng những dịch vụ như tư vấn thiết

sạn & khu nghỉ dưỡng tại Đà Nẵng và

với vùng miền và giữa các nền văn hóa

kế, lắp đặt quầy bar, đào tạo tay nghề

Hội An như: khách sạn Magnolia, Melia

khác nhau theo hành trình của hạt Cà Phê

cho các Barista, đồng thời thường xuyên

Danang Resort, khách sạn Như Minh hay

C Á C H UỒN - I NN OVATI O N H U B B Y TH E S EA S Ố 5

CHỊU TRÁCH NHIỆM XUẤT BẢN Giám đốc Trương Công Báo CHỊU TRÁCH NHIỆM BẢN THẢO Tổng biên tập Nguyễn Kim Huy CHỊU TRÁCH NHIỆM NỘI DUNG Võ Duy Khương Lưu Duy Trân BIÊN TẬP Võ Duy Khương Lưu Duy Trân Vũ Thị Tươi THƯ KÝ Lưu Duy Trân TRÌNH BÀY Đỗ Quốc Phong Bìa 1: Ecosystem, tác giả: Đỗ Quốc Phong In 300 cuốn khổ 20.5x25.5 cm tại ... In xong và nộp lưu chiều tháng 10/2019