architectuur
‘Het organiseren van de ruimte tot bevrijding van de mens!’ Renaat Braem 1910 – 2010
z V t w
ANTWERPEN/HOOGSTRATEN – Renaat Braem (°Antwerpen, 1910 - †Essen, 2001), architect en stedenbouwkundige, wordt beschouwd als de belangrijkste vertegenwoordiger van de moderne architectuur en stedenbouw in België. Niet alleen omwille van zijn opvallende ontwerpen van gebouwen, maar ook door zijn ideeën als spreker en publicist. Met een aantal grote woningbouwprojecten plaatste hij ons land op de internationale kaart van het naoorlogse modernisme. Braem was ruim een halve eeuw actief, van begin jaren dertig tot het midden van de jaren tachtig. Hij was ook de enige landgenoot die de kans kreeg om zijn architectuurstudies te vervolmaken bij Le Corbusier in Frankrijk. Van 1947 tot 1975 was hij hoogleraar aan het Hoger Instituut voor Bouwkunst en Stedenbouw in Antwerpen. In 1968 verscheen bij het Davidsfonds zijn boek
‘Het lelijkste land ter wereld’, een kritiek op de Belgische stedenbouw en het gebrek aan ruimtelijke ordening. Naast zijn talrijke ontwerpen bleef Braem ook actief zijn sociaal geëngageerde levensvisie verkondigen. Naast tekenen, spreken en schrijven legde hij zich ook toe op schilderen en beeldhouwen.
Renaat Braem (© VIOE, fotograaf: A. De Belder)
Renaat Braemjaar
Woning Schellekens-Roelen, voorontwerp met een constructie uit aluminium, 1968. (Renaat Braem 1910 2001, deel 1, pag. 231)
Woning Schellekens-Roelen, tweede ontwerp 1969, gerealiseerd 1970, tuingevel, westzijde. (Renaat Braem 1910 2001, deel 2, pag. 328)
Via architectuur en stedenbouw wou hij mee vorm geven aan heel het maatschappelijke gebeuren en niet alleen de gebouwde omgeving. Voor hem was architectuur de kunst van het organiseren van de ruimte tot bevrijding van de mens. Zijn architectuur balanceerde tussen verstand en gevoel, tussen rationalisatie en poëzie. Dat komt misschien nog het best tot uiting in zijn sociale architectuur op het Kiel in Antwerpen, de Arenawijk in Deurne, het Sint-Maartensdal in Leuven, de Modelstad op de Heizel of de Kruiskenslei in Boom. Maar Braem maakte ook ontwerpen voor bedrijven, scholen, bibliotheken, … en woningen voor particulieren, zowel stadswoningen als landhuizen. Ook in de gemeente Hoogstraten staat een woning ontworpen door Renaat Braem: de woning Schellekens-Roelen aan de Loenhoutseweg. Zondag 29 augustus 2010 zou Braem honderd jaar zijn geworden. De honderdste verjaardag van zijn geboorte is voor een aantal verenigingen, instellingen en besturen een gelegenheid om ‘de erfenis’ van Renaat Braem eens extra in de kijker te zetten. Het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed verzorgde de uitgave van ‘Renaat Braem 1910-2001’, een monografie en catalogus, twee delen, samen goed voor 800 pagina’s, rijkelijk geïllustreerd. Het Vlaams Architectuurinstituut, het Centrum Vlaamse Architectuurarchieven en deSingel, internationale kunstcampus, nodigen u uit voor ‘Renaat Braem 1910 2010’, de eerste tentoonstelling in de nieuwe vleugel van deSingel (Desguinlei 25, Antwerpen), een prachtig werk van Stefaan Beel. Deze tentoonstelling loopt nog tot zondag 9 januari 2011. Openingsuren: van
22 - NOVEMBER 2010
DHM_november_307.indd 22
21-10-2010 13:32:26