Dentista Magazine 2024|2

Thema: Restauratieve tandheelkunde

Martijn Moolenaar

Bewustwording en aanpak van een

onder dentale professionals droge mond

De Zweedse mondhygiëniste en promovenda Amela Fisic publiceerde onlangs haar eerste onderzoek. Een interessant stuk voor alle leden van het dentale team. Dit onderzoek, op basis van een vragenlijst, geeft veel nuttige informatie over de kennis onder tandartsen en mondhygiënisten over speekselfuncties, oorzaken en complicaties van een droge mond en de behandeling van patiënten met een droge mond.

Onderzoeksopzet en deelnemers

Een online enquête, bestaande uit 32 vragen, werd verstuurd naar 2668 tandartsen en mondhygiënisten. Deze professionals zijn werkzaam in algemene praktijken in de openbare tandheelkundige zorg in vijf verschillende provincies in Zweden. De respons bestond uit 18,6%, er vulden 241 tandartsen en 257 mondhygiënisten de enquête in.

Van de respondenten was 83,3% vrouw en de gemiddelde leeftijd lag op 42 jaar. Ongeveer de helft van de deelnemers had minder dan tien jaar werkervaring, terwijl de rest ongeveer meer dan tien jaar werkervaring had.

Er werden onder andere vragen gesteld over demografische gegevens, de inhoud van de opleiding, de aanpak in de klinische praktijk voor de behandeling van mensen met een droge mond en het bewustzijn van de functies van speeksel. Als laatste werden de deelnemers gevraagd naar hun wensen voor verdere bij - en nascholing over droge mond en mondgezondheid.

Vaststellen van een droge mond

Ongeveer 1 op de 5* mensen heeft last van een droge mond. Toch antwoordde 42,5% van de deelnemers dat zij één keer per week of minder patiënten in de stoel tegenkomen met een droge mond. Betekent dit echt dat ze toevallig weinig patiënten met een droge mond treffen, of moeten deze tandartsen beter met hun patiënten communiceren en vragen stellen over een droge mond?

61,1% van de ondervraagde mondhygiënisten zeggen meerdere keren per week of vaker patiënten te zien met een droge mond. Voor de ondervraagde tandartsen ligt dit cijfer lager, namelijk op 48,5%.

Mondhygiënisten stellen ook significant meer vragen over een droge mond aan verschillende leeftijdsgroepen (18-23, 24-40 en 41-65 jaar) dan tandartsen. Recente onderzoeken hebben aangetoond dat xerostomie niet alleen een probleem is bij oudere volwassenen, maar juist ook vaak voorkomt bij andere leeftijdsgroepen.

heeft last van een droge mond* op1 5

Meten van speekselsecretie en het bepalen van het recalltermijn

70,3% van de deelnemers heeft de speekselsecretie van patiënten gemeten. Binnen deze groep voerden significant meer mondhygiënisten dan tandartsen de meting uit (88,3% vergeleken met 51%).

Een hoger percentage mondhygiënisten (42,5%) dan tandartsen (30,5%) suggereerde dat patiënten met een droge mond drie tot vier keer per jaar preventieve zorg zouden moeten krijgen.

Het meest voorkomende recall interval was twee keer per jaar (49,7 %), daarna drie keer per jaar (19,7 %).

Het geven van informatie en advies

Gelukkig gaf 98,4% aan dat patiënten altijd of vaak mondeling geïnformeerd worden over een droge mond. Meer dan de helft van de tandartsen deelt informatiebladen uit met producten die zij aanbevelen.

De drie meest voorkomende aanbevelingen:

• Speekselstimulerende producten

• Een goede mondhygiëne

• Extra fluoride

Andere aanbevelingen waren een dieet dat kauwen stimuleert en het insmeren van de weefsels met olie.

Bewustwording

Op één na waren alle tandartsen ervan op de hoogte dat een droge mond het risico op cariës verhoogt. De respondenten zijn ook goed op de hoogte van andere complicaties, zoals spraakproblemen, de invloed op de algemene gezondheid en het effect op de kwaliteit van leven en welzijn. Minder mensen wisten dat een droge mond kan leiden tot voedingsproblemen, eventueel mogelijk leidend tot voedingsgebrek.

zegt dat een droge mond het moeilijker maakt om te spreken*

Reactie van de auteur

Zelf vroeg ik Amela Fisic naar haar belangrijkste en meest verrassende bevinding van het onderzoek en dit is wat ze antwoordde:

Wat ik heb geleerd uit dit onderzoek is dat tandheelkundige professionals alle volwassen patiënten zouden moeten vragen naar een droge mond, niet alleen de oudere volwassenen. Het onderzoek toont ook aan dat ervaring van belang is, aangezien tandartsen met meer dan tien jaar ervaring vaker de speekselsecretie hadden gemeten, meer preventieve zorg hadden aanbevolen en meer kennis hadden over factoren die samenhangen met een droge mond.

Lina Kanters

Registered Dental Hygienist, Educator Odontology

TePe Oral Hygiene Products

”De belangrijkste bevinding is dat er bij jongere leeftijdsgroepen minder vaak naar een droge mond wordt gevraagd dan bij ouderen.”

”In eerste instantie waren we verbaasd over de rol die mondhygiënisten spelen bij de behandeling van een droge mond. Nadat hierover was nagedacht, realiseerden we ons dat het niet verrassend is omdat mondhygiënisten de meeste tandheelkundige controles uitvoeren in de algemene tandheelkunde in Zweden.”

Amela Fisic et al. BMC Oral health, 2024.

* Belangrijkste bevindingen binnen de groep die zegt dat een droge mond hun dagelijks leven beïnvloedt (13%). TePe – Droge mond in het Verenigd Koninkrijk, web panelonderzoek met 1000 respondenten, Transvector, April 2023.

Soms is water niet genoeg

TePe’s hydraterende producten

Extra bescherming tegen cariës dankzij 0,2% fluoride

Stimuleert speeksel

Frisse milde smaak

Voor de erg gevoelige en droge mond

Scan de QR-code voor meer informatie over een droge mond en onze nieuwe producten

www.tepe.com

Zonder toegevoegde smaak, zachte formule

Nieuw

Complete lijn tegen droge mond

Direct comfort

Ideaal voor onderweg

Aan te vullen met TePe Pure™ Tandpasta voor de droge en gevoelige mond

VOORWOORD

Kennis

Esthetische en restauratieve tandheelkunde zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, aldus Felix Brüll in dit nieuwe nummer van dentista. Sterker nog, hij zegt: “Zonder een goed restauratief plan is esthetische tandheelkunde slechts een illusie van korte duur.” Felix laat dit zien aan de hand van een casus waar hij werkt met het DSD-concept dat hij tien jaar geleden oppikte tijdens een cursus. “De kennis en kunde van de restauratieve tandheelkunde heb ik later geleerd van Fradeani, Dietschi en onze eigen Nederlandse meester Martijn Moolenaar.”

Martijn Moolenaar behoort inderdaad tot de internationale koplopers en is een pionier binnen de tandheelkunde. Als tandarts-implantoloog, prosthodontist en eigenaar van Dental Design Center voert hij zijn passie voor de tandheelkunde uit zoals hij dat voor ogen heeft: kwalitatief op topniveau. Inmiddels zit hij 25 jaar in het vak. Dentista was benieuwd naar de tandheelkundige route die Martijn heeft bewandeld in die periode. Mocht jij, net als Felix, nu ook de kennis van Martijn willen leren? Kom dan naar het Dentevent op 14 juni 2024 in Singer Laren. Naast Martijn spreken daar ook Erik-Jan

Muts, Naomi Doelen en Eric van der Winden. In dit nummer leveren ze tevens een praktisch artikel.

Martijn wijst ook op het belang van jezelf ontwikkelen en investeren in kennis. Dat maakt het vak leuker en uitdagender. Wat je vak en de communicatie met de patiënt ook leuker en uitdagender maakt is goede dentale fotografie. Hoe je dat doet laat fotograaf Daan van Oort je zien. Verder hebben we in dit nummer nog veel meer artikelen waarmee je je kennis kunt vergroten.

Trouwens, de nieuwe uitstraling van het magazine is door vele lezers positief beoordeeld. Dank voor alle reacties! In september verschijnt weer een nieuwe uitgave van dentista. Bezoek tot die tijd onze vernieuwde website met nog meer informatie.

Lies en Ilko.

Colofon

Dentista is een uitgave van Dentista Media en verschijnt 4 keer per jaar

Redactie

Ilko Alink, Lies Ligtvoet

Redactie(adres) Dentista Media

Molenstraat 3C, 7437 AH Bathmen

Ilko Alink, ilko@dentista-magazine.nl

Digitaal aanwezig www.dentista-magazine.nl Instagram: @dentistamagazine

Aan dit nummer werkten mee Felix Brüll, Celina Klappers, Martijn Moolenaar, Erik-Jan Muts, Floor Aleva, Bram van den Borst, Wouter Hoefsloot, Bram Geurts, Naomi Doelen, Eric van der Winden, Lach Mondzorg, Daan van Oort, Marit Verschuuren, Deirdre Beekmans, Pieter-Jan Swerts, Mondzorg aan de Lek, Valesca Nederlof, Elmira Boloori, Marloes Rust.

Grafisch Design

Degen en Leideritz BNo

Vormgeving

LDB Production, Levin den Boer

Fotografie

Cover en interview door Jelle Baars

Abonneren

Dentista wordt in gecontroleerde verspreiding toegezonden aan tandartsen mondhygiënistenpraktijken in Nederland. Ben je werkzaam binnen de tandheelkunde en wil je Dentista ontvangen, stuur dan een e-mail naar: info@dentista-magazine.nl

Adreswijzigingen

Per e-mail: info@dentista-magazine.nl. Vermeld zowel je oude als nieuwe adres.

Marketing Ilko Alink, ilko@dentista-magazine.nl

Adverteren

Concetta Scibona, concetta@dentista-magazine.nl +31 6 281 829 62

Druk Wilco, Amersfoort

©2013-2024 Dentista Media. Niets in deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van Dentista Media of andere auteursrechthebbenden. Dentista Media kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de juistheid en volledigheid van alle in deze uitgave opgenomen teksten en beelden.

Kwaliteit is geen toeval, maar topsport

Martijn Moolenaar

Hoe herken je ontwikkelingsdefecten in het glazuur?

Naomi Doelen 14

Erik-Jan Muts

Esthetische tandheelkunde is restauratieve tandheelkunde

Felix Brüll

Adembenemend goede tandheelkunde

Laboratorium workflow voor een esthetisch herstel

Eric van der Winden

Esthetische dentale fotografie

Daan van Oort

Behandeling van tandslijtage met de flowable injectietechniek

Pieter-Jan Swerts

Cementodentine breuk

Elmira Boloori

Functioneringsgesprekken Valesca Nederlof

Porseleinen facings; when less is more...

Deirdre Beekmans

ESTHETISCH EN RESTAURATIEF

Esthetische tandheelkunde is restauratieve tandheelkunde

Esthetische en restauratieve tandheelkunde zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In dit artikel wordt een casus besproken waarbij esthetische verbetering hand in hand gaat met een uitgebreide restauratieve rehabilitatie. De auteur deelt zijn ervaringen met geavanceerde technieken en benadrukt het belang van een grondig behandelplan en de keuze van geschikte materialen voor een succesvolle uitkomst.

Tien jaar geleden ging ik naar de eerste cursus in Nederland van Florin Cofar. Destijds behoorde hij tot de groep die de wereld over ging met het befaamde en misschien inmiddels beruchte DSD-concept. De “verkoop” van de zes facings was een feit voor velen die dit concept gebruiken. Tot op de dag van vandaag is dit een van mijn meest gewaardeerde cursussen die ik ooit heb gevolgd. Om de simpele reden dat je het DSD-concept moet gebruiken voor een compleet restauratief plan. Je moet wel zo principieel zijn om niet alleen het front aan te pakken. Deze kennis en kunde heb ik later geleerd van Fradeani, Dietschi en onze eigen Nederlandse meester Martijn Moolenaar.

Daarnaast maak ik momenteel gretig gebruik van Smilecloud, bedacht door Cofar en zijn Dentcof groep, wat een zeer indrukwekkend platform is en waar de nadruk op de restauratieve tandheelkunde ligt. Zonder een goed restauratief plan is esthetische tandheelkunde slechts een illusie van korte duur.

In deze casus is sprake van slijtage met meerdere oorzaken; erosief en parafuncties zoals knarsen en klemmen. Zoals met alles in de natuur, verouderen tanden en verandert dit het uiterlijk in de loop van

de tijd. Hoe ouder de patiënt, hoe meer dit effect heeft op hun uiterlijk en op hun tanden.1 Dit fenomeen start met slijtfacetten en zal langzaam doorgaan tot dentine zichtbaar is. De knobbels worden korter, vlakken uit en de occlusale contacten nemen gradueel toe. Dit proces van tandafbraak is een fysiologisch proces wat in iedere civilisatie en in ieder tijdperk is geconstateerd.2

Vastleggen en nadenken

Een patiënt meldt zich op verwijzing van de eigen tandarts voor de wens tot esthetische verbetering. Er zijn reeds foto’s gemaakt en modellen met opwas vervaardigd door een tandtechnisch laboratorium. Daarbij was al geconstateerd dat er sprake was van verlies van VDO en dat er een volledige restauratieve rehabilitatie nodig is. Ondanks grondig voorwerk is het altijd verstandig om zelf een plan op te stellen, dan wel na te lopen of er in het vorige traject geen fouten zijn gemaakt of andere inzichten zijn. In deze casus was er een opwas gemaakt die foutief was. Irmen de Vries, mijn vaste tandtechnieker voor uitgebreide casuïstiek, had alle modellen ontvangen

samen met nieuwe afdrukken. Bij inspectie van de oude opwas bleek dat er een methode was gekozen van opwas die relatief eenvoudig is, maar niet tot gewenste resultaten leidt. De elementen waren volledig geradeerd (foto 1). Mesio-distale en buco-linguale dimensies zijn dan niet meer bekend en geven een foutief beeld. Bovendien kunnen ze onder andere zorgen voor niet passende of aansluitende restauraties met alle daarbij horende complicaties. Om deze reden werd gekozen om een nieuwe opwas te vervaardigen. Voor het maken van een degelijke opwas is een face bow registratie, een maximale occlusie wasbeet en een wasbeet in CR noodzakelijk (foto 2). Daarnaast is fotografie onmisbaar en als je de mogelijkheid hebt, is een video helemaal feest.

Behandelplan

In eerste instantie starten we met een professionele reiniging, dit gaat gepaard met mondhygiëne instructies. Actieve cariës laesies en andere complicerende factoren, zoals her-endo’s, werden behandeld. In deze casus maakten we gebruik van het DSD-concept om aan de patiënt te tonen wat de mogelijkheden zijn. In onze fotoruimte hangt ook een poster van de

modellen van Jan Haito.3 Dit biedt soms ook uitkomst of kan dienen als voorbeeld. De patiënt maakte de keus voor een natuurlijke vorm zonder een verandering in mesio-distale dimensies. Een volledige opwas werd vervaardigd en deze werd overgezet in de mond in Protemp. Niet alleen ter bevestiging van de esthetische keuze van de patiënt, maar ook om de articulatie te testen. Hiermee kan de patiënt wennen aan de nieuwe beethoogte. Na drie weken kan deze gecontroleerd worden en kan deze worden overgenomen door een intra-orale scan of een afdruk om zo ook de gemaakte modificaties over te brengen aan de tandtechnieker.

Voor het maken van een esthetisch bevredigend resultaat moet men altijd in acht nemen dat dit gelinkt is aan de intermaxillaire ruimte in de posterieure zone. Dit heeft te maken met de stelregel 1:2:3. Bij een vergroting van de VDO in CR-positie moet men het volgende in acht nemen: voor 1 mm die men verhoogt ter hoogte van de tweede molaar, zal er 2 mm gewonnen worden bij de incisieven, al zal dit gepaard gaan met een toename van de overbeet van 1,3 mm.9 Wat deze stelregel kort maar krachtig aangeeft, is dat in een casus waarbij er restauratief moet worden

ESTHETISCH EN RESTAURATIEF

ingegrepen, dit beperkingen geeft in de esthetische zone en vice versa. Alleen het front opbouwen, zonder in acht neming van dit concept, zorgt voor een probleem in je envelop of function. Het zal als ware de mandibula op “slot” zetten en breuk van de restauraties veroorzaken of andere problematiek in je kauwmusculatuur of kaakgewricht.

De keuze van de restauratieve materialen is onderhevig aan een constante discussie. Vervaardiging in composiet vervaardigde CAD-CAM restauraties kan uitkomst bieden.4 Maar je kan ook kiezen voor Lithium Discillicate restauraties.5 In deze casus werd gekozen voor een combinatie van indirecte restauraties in het front en composiet vervaardigde restauraties in de zijdelingse delen. Front geleiding bij proale bewegingen en cuspidaat geleiding bij latero-trusie verloopt dan op indirect vervaardigde restauraties. Uiteraard is het ook een kwestie van financiën om de keuze posterior te vervaardigen in composiet. Het overzetten naar restauraties die indirect vervaardigd zijn kan altijd nog gefaseerd plaatsvinden.

Om een voorspelbare manier van overdracht te verkrijgen van opwas naar mond, maak ik dankbaar gebruik van de “injection-moulding technique”. Een doorzichtige silliconen mal van de opwas met kleine toegangen waar een flowable composiet in gespoten kan worden. De diversiteit van mallen is uitgebreid. Een mooie nieuwe methode is een 3D-geprinte mal waarbij van tevoren de uitgerekende hoeveelheid composiet kan worden aangebracht en zo grote overmaat kan worden uitgesloten. Kouri et al. (2023) vond dat het gebruik van één of twee mallen het meest nauwkeurige was. Ondanks het feit dat onderzoeken in het verleden onvoorspelbare resultaten toonden, zijn meer recent verschenen onderzoeken positief over het gebruik van flowable composieten.6 Voor dit soort behandelingen moet men goed kijken naar de te gebruiken materialen. Nanotechnologie in flowable composiet heeft ervoor gezorgd dat ze dezelfde mechanische eigenschappen, slijtvastheid, kracht, verbeterde polijstbaarheid en translucentie heeft als conventionele composieten. Bovendien vertoont flowable composiet een grotere elasticiteit, betere adaptatie en in sommige gevallen zelfs minder krimp.8 Deze onderzoeken zijn uiteraard hoopgevend, maar de keuze voor deze behandeling is financieel gedreven. Mijn eigen voorkeur blijft uitgaan naar indirect vervaardigde restauraties. De mate van krimp in dusdanig grote restauraties moeten in mijn optiek een keer fout gaan.

De frontelementen worden minimaal invasief geprepareerd met behulp van een diepte preparatieboor (foto 3). Over de posterieure elementen wordt een cofferdam aangebracht per kwadrant. De doorzichtige mallen worden nogmaals gepast, storende contacten worden verwijderd of aangepast. Wat ikzelf fijn vind is om in de approximale ruimtes teflon aan te brengen en om-en-om de elementen op te bouwen en ook deze te voorzien van een beschermende laag teflon.

Tevens is het belangrijk om alleen de oppervlaktes voor te bewerken waar je zeker een adhesieve verbinding wil hebben met je composiet. Uit ervaring kan ik zeggen dat het verwijderen van flowable composiet uit deze ruimtes een zeer tijdrovend en frustrerend klusje is. Zo heeft ieder zijn eigen methodes om dit het beste aan te pakken. Mijn advies is om dit eerst te oefenen op een KAVO-kaakje en te bekijken wat het beste voor jou werkt. Houd er rekening mee dat deze methode niet gericht is op snelheid, maar op het nauwkeurig overbrengen van een vooraf bepaald plan in de mond. Drie weken na het opbouwen van de zijdelingse delen worden de definitieve restauraties geplaatst onder cofferdam (foto 4). Tot op heden zijn er na drie jaar in functie geen complicaties opgetreden en is de patiënt nog zeer gelukkig.

De auteur

Felix Br üll is tandarts-implantoloog (NVOI-erkend) en eigenaar van Tandartspraktijk De Friese Meren in Balk. @felixbrulldentist

Referenties

De literatuurlijst is op te vragen bij de redactie en in te zien bij het online artikel op www.dentista-magazine.nl

Unieke formule met 67% natriumbicarbonaat

4X

meer tandplak verwijdering versus een tandpasta zonder natriumcarbonaat

58%

vermindering van het aantal bloedingen1

Zijn al die fotografiegadgets echt nodig?

In de wereld van esthetische tandheelkunde lijkt het aanbod van gadgets voor het maken van prachtige foto’s eindeloos. Maar zijn al die technologische snufjes werkelijk noodzakelijk? Naast het leveren van mooi werk is het documenteren ervan voor velen van essentieel belang. Hieronder bespreek ik enkele gadgets die ik gebruik voor esthetische tandheelkunde.

Wat heb je nodig om mooie foto’s te maken? Een camera binnen handbereik! Het hebben van je eigen camera is onmisbaar. Niets is zo frustrerend als wachten op een camera, het controleren van instellingen of het constateren van een lege batterij.

Op dit moment maak ik gebruik van twee systeemcamera’s. Een fullframe camera met een 100mm macrolens, uitgerust met een twinflitser en softboxen, voor zowel extra-orale als intra-orale anterior foto’s. Daarnaast een lichtere crop camera met een 60mm macrolens, gekoppeld aan een ringflitser met flashkap diffuser voor intra-orale en poste-

rior fotografie. Het voordeel van twee opstellingen is de efficiëntie; snel wisselen zonder instellingen aan te passen.

Softboxen en diffusers verminderen de harde flits op tanden en weke delen. Wil je meer weten over het upgraden van je huidige set met softboxen en diffusers, neem dan een kijkje in het magazine ‘Daan & Celina Dentale Fotografie’.

Voor profielfoto’s met zacht licht is studiolicht essentieel. Sommige collega’s aarzelen over het opzetten van een fotostudio vanwege de kosten en de ruimte. Echter, studiofoto’s leveren een onmiskenbaar esthetisch resultaat op. Met een redelijke investering in studioflitsers en een trigger kun je al aan de slag.

Hoewel software niet traditioneel als gadget wordt beschouwd, is Smilecloud een waardevolle toevoeging aan mijn praktijk. Deze online digital smile design simulator maakt gebruik van AI om suggesties te geven voor elementvormen op basis van geüp-

Celina Klappers, Praktijkhouder-tandarts bij Wellestate tandartsen, IJsselstate tandartsen en Jungle tandartsen.

loade foto’s, rekening houdend met gezichtskenmerken. Dit resulteert in snelle en overtuigende DSD’s die de kans op de acceptatie van het behandelplan verhogen.

Maar zijn al deze gadgets werkelijk noodzakelijk? Nee, je kunt ook prima met minder. Echter, de voordelen zijn significant: prachtige foto’s en verhoogd werkplezier.

Welke gadgets gebruik jij voor dentale fotografie?

COLUMN CELINA

Martijn Moolenaar Kwaliteit is geen toeval, maar topsport

Martijn Moolenaar is een pionier op het gebied van tandheelkunde. Als tandarts/ implantoloog, prosthodontist en eigenaar van Dental Design Center voert hij zijn passie voor de tandheelkunde uit zoals hij dat voor ogen heeft: kwalitatief op topniveau. Daarbij wordt hij bijgestaan door specialisten die zijn liefde voor het vak delen. Inmiddels zit hij 25 jaar in het vak. Dentista was benieuwd naar de tandheelkundige route die Martijn heeft bewandeld in die periode.

INTERVIEW

“Wil je aan de top komen in je vakgebied? Blijf dan investeren in jezelf, zeker aan het begin van je carrière.”

Waarom heb je ooit gekozen voor tandheelkunde?

“Dat was niet zo’n vanzelfsprekende keuze. Ik wilde namelijk dierenarts worden, tot ik een open dag bezocht en de laatste dia van de presentatie met gegevens van het UWV zag. Dat vond ik geen goed vooruitzicht na zes jaar studeren. Jaag je droom na als je dat wilt, zeiden mijn ouders, maar denk er wel goed over na. Het valt niet mee om dan ineens wat anders te kiezen. Ik ben overal geweest, van business schools tot universiteiten totdat iemand op een gegeven moment zei: is tandheelkunde niets voor jou? Het was een kleine gok maar ik heb me daar toen voor ingeschreven.

Je moet weten dat ik op de middelbare school geen hoogvlieger was. Ik had niet de hoogste cijfers en belandde in de laagste lotingsgroep. Toch bleek lotnummer 83 mijn toegang tot de tandheelkunde. De handvaardigheid en theorie lagen mij goed en ik doorliep de studie met veel plezier. Mijn passie voor het vak groeide vooral in de laatste twee jaar van de opleiding, waar ik mijn practicum deed in de Haagse Schilderswijk. Onder invloed van het patienten tekort in de jaren 90 had ACTA besloten daar een dependance te openen waar vierde- en vijfdejaars studenten ervaring konden opdoen. Die periode bleek een zegen. Ik leerde er het vak van ervaren tandartsen en we mochten alles doen, zelfs de meest complexe reconstructies.”

Hoe ben je bij restauratieve tandheelkunde uitgekomen?

“Aan het einde van mijn vierde studiejaar nam één van de docenten mij apart. Hij zei: ‘Martijn, je bent handig en je ontwikkelt je snel. Het zou goed zijn als je naar Amerika of Hoofddorp gaat om je verder te ontwikkelen binnen de tandheelkunde.’ Ik dacht: Hoofddorp lijkt me een prima keuze. Bleek dat ik terecht kwam in een praktijk van internationale allure, met twee toptandartsen op het gebied van de restauratieve tandheelkunde aan het roer; Mees Burgers en Jan Pameijer.

Ze behandelden veel zakelijke cliënten en beroemdheden, er vlogen mensen van over de hele wereld naar Nederland om daar in de stoel te liggen. Het eerste wat ik hoorde was: ‘Martijn, dit is wat je de komende drie jaar verdient. Vergeet nu het geld en focus je de komende jaren alleen maar op kwaliteit.’

Die drie jaar waren een keiharde leerschool. De lat lag extreem hoog en ik kreeg regelmatig de wind van voren. Soms met de cliënt erbij. Maar ik wist ook dat ik enorm veel leerde en het was voor mij duidelijk dat ik als restauratief tandarts verder wilde. De grote, vaak complexe trajecten waar je een gebit functioneel stabiliseert, duurzaam opbouwt en esthetisch fraai aflevert en vanuit een regisseursrol samenwerkt met andere disciplines binnen een team, spraken mij enorm aan.

Het was soms best zwaar, maar ik denk nog regelmatig terug aan die periode. Wat maakte deze tandartsen nou zo goed? Waar het op neerkomt is dat ze weigerden om ook maar één stapje over te slaan. Alles wat ze deden, deden ze goed. En met volle focus. Daar zit het geheim als je de top wilt halen.

Je hebt je daarna verder ontwikkeld in Seattle?

“Dat was inderdaad de bedoeling. Na mijn periode in Hoofddorp wilde ik verder studeren in Amerika. In Seattle om precies te zijn, waar één van de beste opleidingen voor restauratief tandarts in de wereld zit. Je wordt daar niet zomaar toegelaten. Van de 150 tandartsen die zich samen met mij hadden aangemeld zouden er maar drie worden gekozen voor de driejarige opleiding. Daarnaast moest je een aanbeveling hebben van iemand die daar de opleiding al had gedaan, een hele week examens afleggen en een presentatie geven aan de directie van de school. Ik werd als eerste geselecteerd, maar moest toen de financiering rond zien te krijgen.

Daarvoor zou ik zo’n vier ton moeten lenen, maar ik zag dat als een investering in mijn toekomst. Toen vond echter 9/11 plaats en stortte de financiële markt in. Mijn sponsoren haakten begrijpelijkerwijs af en mijn plannen moesten worden gewijzigd.

Ik herinner me nog dat ik vers uit Amerika op Schiphol stond, en de trein naar huis wilde nemen. Daar kreeg ik een telefoontje van implantoloog Gert de Lange. ‘Moolenaar, wat ga je doen, ga je definitief naar Amerika of blijf je hier?’ Hij bood mij aan om in zijn praktijk het restauratieve team op te zetten. Ik stemde toe op één voorwaarde: dat ik één dag in de week mee mocht kijken als hij chirurgische ingrepen deed. Uiteindelijk ben ik daar vierenhalf jaar werkzaam geweest en heb mij enorm ontwikkeld.

Wil je aan de top komen in je vakgebied? Blijf dan investeren in jezelf, zeker aan het begin van je carrière. Dat kost een hoop tijd en geld maar is het absoluut waard. Doordat ik deze beslissing nam, was ik voor mijn dertigste implantoloog, prosthodontist én had ik mezelf bekwaamd in esthetische parochirurgie: het hele pakket.”

Je wilde uiteindelijk een eigen praktijk opzetten?

“Met dat hele tandheelkundige pakket wilde ik inderdaad zelf een praktijk opzetten waar ik mijn visie op tandheelkunde kon toepassen. Daarmee klopte ik aan bij de bank. Of ze mij geld wilden lenen voor een eigen kliniek in Blaricum. Op dat moment had ik nog geen eigen patiëntenbestand en veel collega’s verklaarden me voor gek. Ook nu waren er genoeg

Martijn Moolenaar

veilige opties. Maar als je ergens in gelooft, moet je ook all in durven te gaan. Besef daarbij dat zulke keuzes niet alleen jezelf raken. Bespreek dat met je partner, want het gaat je veel kosten. Om die reden is na een aantal jaar mijn vrouw ook in de kliniek komen werken. Dan doe je het samen.

In mijn eigen praktijk Dental Design Center behandelen we complexe tandheelkundige problemen. Bij ons in de stoel liggen bijvoorbeeld mensen die een ongeluk hebben gehad, waarbij hun kaak beschadigd is en ze meerdere tanden zijn kwijtgeraakt. Maar we zijn er ook voor cliënten met esthetische wensen. Vaak zitten er wel grotere, functionele problemen onder zoals slijtage van tanden.

Onze cliënten komen uit binnen- en buitenland op eigen initiatief naar ons toe, maar de meesten worden doorverwezen door andere tandartsen, waarna wij starten met het in kaart brengen van de hele situatie. Om je een beeld te geven: we hebben onze eigen film- en fotostudio. Daar maken we gezichtsanalyses: hoe beweegt je je mond, hoe lach je? We bouwen vervolgens een maquette van iemands gebit, om de cliënt mee te nemen in het belang van een kwalitatief hoogwaardige, duurzame oplossing en als basis voor de chirurgische berekeningen.

Onder de naam Dental Design Academy verzorgen we daarnaast lezingen, workshops en opleidingen in binnen- en buitenland. In de eerste plaats omdat ik het leuk vind om te doen. Ik zie het als een voorrecht om bij te dragen aan de ontwikkeling van ons vakgebied. Op de lange termijn geloof ik ook dat het zorgt voor meer voldoening in je werk. Daarnaast opent het deuren en brengt het je in contact met zoveel mensen. Ook dat is waardevol.”

Investeren in kennis vind je dan ook belangrijk?

“In onze kliniek werken we met tien medewerkers. Zo’n klein team helpt om op hoog niveau te presteren. Vergelijk het met een sterrenrestaurant. Daar wil je ook dat de chefkok zelf in de keuken staat en niet de hele week bezig is met het runnen van de zaak. Net als mijn leermeesters stimuleer ik kennisontwikkeling en leid ik ook jonge tandartsen op. Iedereen volgt hier cursussen en we zitten structureel met elkaar om tafel om te praten over protocollen. Alles mag hier ter discussie worden gesteld, maar je onderbouwt wel waarom je iets wil veranderen.

Nieuwe kennis komt niet aanwaaien. Je moet in het vliegtuig naar congressen en ‘s avonds vakliteratuur doornemen. Ik werk daarom maar vier dagen in de week klinisch. In de weken dat ik opleidingen of lezingen geef, schroef ik dat zelfs terug naar drie dagen. Als je die tijd niet reserveert, komt kennisontwikkeling in het gedrang.

In onze kliniek hebben we een motto: ‘Kwaliteit is geen toeval, maar topsport’. Alles moet kloppen. Niet alleen de behandeling in de stoel, maar het hele traject dat je met het team doorloopt. Van de vragenlijst die je verstuurt tot de ontvangst in de wachtkamer en de nazorg die we bieden. We doen alles met passie en volle aandacht.”

Je bent een van de besten in je vak geworden

“De beste van Nederland zijn of een autoriteit in het vak is geen doel van mij. Het draait om de cliënt. Die verdient de beste behandeling. Ik geloof dat die focus ook gezonder is. Als je daarop inzet, kom je vanzelf bovendrijven. Het helpt daarbij als je over de grenzen van je eigen bedrijf heen kijkt. Pak bijvoorbeeld een bestuursfunctie op bij een beroepsvereniging. Daar leer je van en je zult zien dat je vanzelf kansen krijgt om je kennis te delen. Daarnaast helpt het als je van een studiegroep of highend academy lid bent. Een mooi voorbeeld is mijn lidmaatschap van de European Academy of Esthetic Dentistry. Dan kom je in contact met collega’s met dezelfde drive in tandheelkunde.

Inmiddels zit ik bijna een kwart eeuw in het vak. Toen ik klaar was met mijn leerperiode in Hoofddorp, riep één van die toptandartsen me bij zich. Hij zei: ‘Moolenaar, als jij straks een eigen kliniek hebt, na 25 jaar terugkijkt en het staat je niet aan, dan is er maar één verantwoordelijk: jij!’ Ook dat is topsport: geen excuses zoeken, naar jezelf kijken en keihard werken. Jij bent namelijk verantwoordelijk en er bestaan geen shortcuts naar succes.

Mijn tips voor succes zijn verder: besteed aandacht aan ieder detail in de praktijk en bij de behandeling van patiënten, investeer in kennisontwikkeling, bezoek cursussen en congressen en ontmoet collega’s.”

Martijn Moolenaar

generatie interdentale producten waar jij en je patiënten van zullen houden!

ULTRA ZACHT & GEWAARDEERD DOOR PATIËNTEN*

GEÏNSPIREERD DOOR een interdentale rager

Dubbel aantal rijen & 152 borstelharen

REINIGT EEN GROTER OPPERVLAK & moeilijk bereikbare gebieden

Bestel nu samples bij uw vertegenwoordiger en ervaar het verschil

25 jaar in het vak, tijd voor een feestje?

“Sinds 18 jaar organiseer ik om de paar jaar het Dentevent. Een dag waarop we vieren dat tandheelkunde zo’n mooi vak is. Met sprekers die een inspirerend verhaal over hun werk vertellen aan collega’s. Een verhaal dat past bij mijn visie en de kliniek hier in Blaricum. Dit jaar is de vijfde editie die samenvalt met mijn 25-jarige jubileum. Dat vieren we natuurlijk nog uitbundiger dan normaal. Op een fantastische locatie in Singer Laren. Het thema dit jaar is tandheelkunst. Dat past bij de locatie, maar ook bij het werk dat we maken.

Uiteraard spreek ik zelf op die dag. Heel toepasselijk, maar niet geheel toevallig gaat dat over de kunst van implantologie in de esthetische zone. Ik sta echter niet alleen op het podium. Ik weet mij te omringen door drie toppers binnen de tandheelkunde; Eric van de Winden, Erik-Jan Muts en Naomi Doelen. Eric is een keramist met wie ik al 23 jaar heel fijn samenwerk. Erik-Jan is een hele talentvolle

tandarts die al voor de tweede keer bij mij op het podium staat. Naomi ken ik ongeveer een jaar, maar dat is ook iemand die gedreven is en heel scherp op kwaliteit let. Haar verhaal over ademhaling en kinderen heeft mij enorm gegrepen. Het programma volgt een beetje de levensloop van de patiënt; Naomi heeft het over kinderen, Erik-Jan over de behandeling met conservatief composiet en white spots, Eric over het keramiek dat uiteindelijk nodig is in het leven en ik over de esthetische zone met implantaten. Kortom, een hele mooie line-up. Ik nodig dan ook iedereen uit om op 14 juni naar Singer Laren te komen!”

Enamel Defects Demystified

ERIK-JAN MUTS Restaureren, kunst of een kunstje?

Voor meer informatie en aanmelden: Scan de QR code

Meer informatie over het Dentevent op 14 juni.

VAN DER WINDEN

De auteur Martijn Moolenaar heeft zich na zijn studie tandheelkunde aan ACTA gespecialiseerd in de esthetische restauratieve tandheelkunde en de implantologie. Deze specialisaties heeft Martijn intern gevolgd bij diverse gespecialiseerde praktijken.

Sinds 2005 is hij als specialist geregistreerd bij de NVOI en sinds 2011 is hij internationaal erkend prosthodontist door de E.P.A. (European Prosthodontic Association). Hij is lid van de A.E.S. (American Equilibration Society), de A.A.F.P. (American Academy for Fixed Prosthodontics) EAED ( European Academy of Esthetic Dentistry) en ook van een internationale interdisciplinaire studiegroep die zich bezighoudt met de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van esthetische tandheelkunde en implantologie. Tevens is hij 10 jaar bestuurslid van de NVVRT geweest.

Martijn geeft in zowel binnen- als buitenland veel lezingen en workshops op het gebied van de esthetische tandheelkunde en implantologie. Ook vanuit zijn eigen opleidingscentrum in Blaricum, Dental Design Center.

Martijn Moolenaar

Tandheelkunst • 25 jarig jubileum • 14 juni 2024 • Singer Laren

Heb jij onze vernieuwde website al

gezien?

Onze website is een verzamelbank van allemaal leuke, leerzame en inspirerende casuïstiek, artikelen, columns, productinformatie, podcasts en nog veel meer...

Een interessant platform voor de tandarts, mondhygiënist, praktijkmanager, balieassistent, (paro-)preventieassistent en assisterende.

Dental Coach; jouw partner in preventieve mondgezondheid

Het veranderen van de patiënt zijn gebitsverzorging; het blijft een lastige taak voor jou als mondzorgprofessional. Maar niet met de Dental Coach app. Deze gebruiksvriendelijke en makkelijk te installeren app maakt de patiënt bewust van zijn gedrag, biedt online coaching mogelijkheden én complementeert jouw zorg!

Probeer Dental Coach nu 3 maanden gratis uit!

Wat levert het op?

Tijdsbesparing

Kostendeclaratie (code M01)

Gemotiveerde patiënten

Gezonde patiënten

Moderne uitstraling van de praktijk

Infiltreren kun je leren

Hoe herken je ontwikkelingsdefecten in het glazuur?

Een voorspelbare uitkomst start met het stellen van een juiste diagnose voordat begonnen wordt aan de behandeling. Als je namelijk weet welk ontwikkelingsdefect je infiltreert, weet je ook welke moeilijkheden je kan verwachten. In dit artikel bespreekt Erik-Jan Muts de drie meest voorkomende ontwikkelingsdefecten van glazuur aan de hand van drie verschillende casussen.

Ontwikkelingsdefecten in het glazuur ontstaan tijdens de amelogenese. Tijdens de ontwikkeling (maturatiefase) van het glazuur wordt geen gezond glazuur gevormd, maar ontstaan er porositeiten en/of verhoogde concentraties van eiwitten in het glazuur; een hypomaturatie of hypomineralisatie. Zo’n hypomineralisatie is zichtbaar als opaciteit/verkleuring indien 10 procent of meer van de normale mineraalstructuur ontbreekt.

De oorzaken hiervoor zijn zeer divers, maar in hoofdlijnen zijn te onderscheiden; (1) intoxicaties (fluorose en kaasmolaren), (2) trauma (traumatische hypomineralisaties) en (3) ziekte gedurende de eerste drie levensjaren (kaasmolaren).

Fluorose

Door de incorporatie van een overmatige hoeveelheid fluoride tijdens de amelogenese ontstaan er porositeiten in het glazuur. Het risico op het ontstaan hiervan is met name het grootst tijdens de eerste vier

levensjaren. De opaciteiten zijn vaak diffuus, symmetrisch en chronologisch volgens de ontwikkeling aanwezig op meerdere tanden. Het voordeel is dat de hypomineralisaties bij fluorose meestal oppervlakkig in het glazuur liggen en dus relatief makkelijk te behandelen zijn met infiltratietechnieken.

Fluorose casus

Anne-May (17) presenteert zich bij mij in de praktijk met storende witte vlekken op haar twee centralen. Bij nader onderzoek blijkt sprake van fluorose. We besluiten haar te behandelen (zie volgende pagina).

Traumatische hypomineralisaties

Een trauma of ontsteking aan een melkelement kan ook zorgen voor problemen tijdens een amelogenese en uiteindelijk leiden tot een hypomineralisatie. Intrusies zijn de meest schadelijke trauma’s. Afhankelijk van het moment van het trauma zal het defect zich op een bepaalde positie in het glazuur bevinden.

1. Initiële situatie

2. Meerdere elementen aangedaan

3. Symmetrische ontwikkeling, diffuse opaciteiten

4. Kruislings-gepolarizeerde opname voor betere diagnostiek

5. Tevens onderbelicht zodat het contrast toeneemt

6. Transilluminatie om een beter idee te krijgen over de dikte van het glazuurdefect

7. Isolatie met rubberdam en gouden B4 klemmen (karma-dentistry.com)

8. Zandstralen met 29um aluminium-oxide (Aquacare, Velopex)

9. Etsen met hydrochloride zuur 15%

De opaciteiten zijn vaak goed begrenst en in tegenstelling tot fluorose niet symmetrisch en meestal niet aanwezig op meerdere elementen. Traumatische defecten hebben de eigenschap dat de hypominera-

(Icon Etch, DMG)

10. Aanbrengen van ethanol (Icon Dry, DMG)

11. Infiltreren met TEGDMA (Icon Infiltrant, DMG) voor ongeveer 15 min.

12. Opnieuw zandstralen

lisatie aan de randen vaak nog omgeven wordt door gezond glazuur. Dit kan ervoor zorgen dat het infiltrant soms maar moeizaam de volledige hypomineralisatie kan infiltreren.

13. Aanbrengen van bonding (Optibond FL, KavoKerr) nadat geëtst is met fosforzuur voor 30 seconden

14. Aanbrengen van een heel dun laagje composiet (Estelite Asteria, WE) voor herstel van anatomie

15. Direct na behandeling

16. Kruislings-gepolarizeerde opname voor kritische analyse

17. Drie maanden na behandeling

18. Glimlach

19. Eindresultaat na infiltreren

Trauma casus

Sofie (39) komt bij mij in de praktijk met een witte opaciteit op de 11. Ze wenst een minimaal invasieve behandeling van de traumatische hypomineralisatie (zie volgende pagina)..

Kaasmolaren of Molaar Incisief

Hypomineralisatie (MIH)

De oorzaak van deze ontwikkelingsdefecten is nog niet volledig begrepen en lijken zeer divers te kunnen zijn. Ziekte op jonge leeftijd lijkt het meest voor de hand liggend, maar ook intoxicaties (dioxines en BPA), medicatie (amoxicilline), een tekort aan vitamine D, problemen met opname van voedingsstoffen (coeliakie) en genetische predispositie lijken een belangrijke rol te spelen. Bij MIH zijn meerdere elementen aangedaan en zijn de defecten symmetrisch

Fluorose Diffuus

Symmetrisch, meerdere elementen

en chronologisch aanwezig. De opaciteiten zijn goed begrensd en vaak verkleurd door de hoge concentratie aan eiwitten; hoe donkerder de verkleuring hoe groter het percentage eiwitten en hoe zwakker het glazuur. Aangezien de defecten bij molaren vaak occlusale krachten te voorduren krijgen, is hier regelmatig sprake van post-eruptieve glazuurafbraak; de stukken glazuur breken gewoon af. Het hoge percentage eiwitten maakt dat het hechten aan het glazuur vaak moeizamer is. Zoveel mogelijk deproteiniseren met 5% NaOCl of Papacarie kan een uitkomst bieden om een goede en duurzame composiet restauratie te kunnen maken bij kaasmolaren. In het front kan bleken met 10% carbamide peroxide een uitkomst bieden om te deproteiniseren (indien eventuele gevoeligheid dit toelaat). Het moeilijke van MIH-defecten is dat het defect begint bij de dentine-glazuurgrens. Deze defecten vragen meestal om een diepe infiltratietechniek en zijn het moeilijkst te behandelen..

Chronologisch

Buitenste 1/3-1/2 van het glazuur

Trauma Goed begrensd Niet symmetrisch Nietchronologisch Afhankelijk van trauma

MIH Goed begrensd

Tabel 1.

Symmetrisch, meerdere elementen

Chronologisch Start bij de glazuur-dentine grens

1. Initiële glimlach.

2. Niet symmetrische, goed begrensde opaciteit.

3. Kruislings-gepolariseerde opname voor meer contrast.

4. Onderbelichting voor meer details.

5. Een verkleurde breuklijn is zichtbaar.

6. Transilluminatie waarbij duidelijk wordt dat gezond galzuur gedeeltelijk de hypomineralisatie bedekt.

7. Isolatie met rubberdam en flossligatuurtjes.

8. Weefselverlies na zandstralen.

9. Direct na infiltreren (Icon Infiltrant, DMG).

10. Na zandstralen en etsen met fosforzuur.

11. Herstel van de anatomie met composiet (Estelite Asteria WE, Tokuyama).

12. Volledige glimlach 3 maanden na behandeling.

13. Herstel van kleur en anatomie.

14. Kruislings-gepolariseerde opname voor controle van de kleur.

15. Details.

16. Defect is nauwelijks meer waarneembaar.

17. Transilluminantie laat ook niks meer zien.

MIH-casus

Esther (8) komt bij ons in de praktijk omdat ze op school gepest wordt met haar ‘vieze’ voortanden. We kunnen Esther gelukkig helpen om haar voortanden weer netjes te maken op een minimaal invasieve wijze.

Diagnose

Het stellen van een diagnose is belangrijk omdat de locatie en de diepte van een defect kan verschillen. Zo weten we dat fluorose relatief oppervlakkig zal liggen en dat MIH altijd start bij de glazuur-dentine grens. Dat maakt dat er bij een MIH-casus bijvoorbeeld meer glazuur weggehaald zal moeten worden, of dat de infiltratietijd flink verlengd moet worden. Ook kan het je helpen in het besluiten wel of niet te gaan bleken. Bij een MIH-casus zullen relatief meer proteïnes aanwezig zijn in het glazuur en het verwij-

deren van deze proteïnes zal de infiltratiecapaciteit bevorderen. Om gemakkelijk een goede diagnose te kunnen stellen is het natuurlijk fijn om een overzicht te hebben (tabel 1, pagina 26).

De auteur

Erik-Jan Muts (2013, RUG) is tandarts-eigenaar bij MP3 Tandartsen en medeoprichter van KARMA. Dentistry. Meer weten over glazuurdefecten? Kom naar het jubileum van Martijn Moolenaar op 14 juni in Singer Laren, of volg de Infiltration Online cursus (www.karma-dentistry.com).

1. Initiële glimlach.

2. Oranje verkleuringen zichtbaar die haar tanden ‘vies’ laten lijken voor haar klasgenootjes.

3. Onderbelichting laat nog meer contrast zien in kleur.

4. Kruislings-gepolariseerde opname.

5. Onderbelichting met duidelijk oranje verkleuringen. Besloten is om zes dagen te bleken met 10% carbamide peroxide voor twee uur per dag .6. Rubberdam isolatie met flowable retentie omdat de rest van de dentitie nog maar gedeeltelijk is doorgebroken en onvoldoende houvast geeft.

7. Zandstralen met 29um aluminiumoxide (Aquacare, Velopex).

8. Controle met ethanol (Icon Dry, DMG) na 1 keer etsen met hy-

drochloride zuur.

9. Zodra de ethanol is opgedroogd, wordt het defect weer opaque.

10. Aan de randen blijkt nog te veel gezond glazuur aanwezig, deze kan gereduceerd worden met een kleine ronde diamant.

11. Hydrochloride zuur (Icon Etch, DMG) gecombineerd met puimsteen voor een groter abrasief effect.

12. Etsen met 15% hydrochloride zuur (Icon Etch, DMG) om de hypomineralisatie toegankelijk te maken van het infiltrant.

13. Opnieuw controle met ethanol (Icon Dry, DMG); nu met een mooi resultaat, alleen de hoekjes lijken nog niet volledig te pakken.

14. Selectief etsen met hydrochloride zuur.

15. Infiltreren (25 minuten) met TEGDMA (Icon Infiltrant, DMG).

16. Na het zandstralen en etsen met fosforzuur om opnieuw te kunnen hechten.

17. Het aanbrengen van composiet (Estelite Asteria NE) voor vormherstel.

18. Resultaat direct na behandeling.

19. Situatie na twee maanden.

20. Eindresultaat met ‘schone’ tanden.

21. Kruislings-gepolariseerde opname.

22. Onderbelichting voor meer contrast.

23. Transilluminatie laat nog een klein stukje van het defect zien.

info@share-dental nl

+31(0)614789879

Angulated Screw Channel Solutions

Krijg de beste esthetiek, zelfs in de meest uitdagende situaties

info@share-dental nl

+31(0)614789879

De eerste Zero Waste implantaten op de dentale markt

Hoestbui bij de tandarts

Een 67-jarige vrouw ondergaat een behandeling bij de tandarts als ze plots in een enorme hoestbui schiet. Deze casus kwamen we tegen in de rubriek ‘Gezien’ in het tijdschrift Medisch Contact. Als tandarts hoop je maar dat dit je niet overkomt.

Tijdens een tandartsbehandeling krijgt een 67-jarige vrouw plots een hevige hoestaanval. De tandarts ontdekt dat het boortje dat hij gebruikte is losgeraakt van zijn boorkop en niet meer terug te vinden is in de mond. De patiënte wordt naar de SEH gestuurd bij vermoeden op aspiratie of ingestie. Op de SEH is de patiënte weer klachtenvrij en klinisch volledig stabiel. Het hoesten is gestopt en zij geeft geen bloed op.

Op een X-thorax is een radio-opaak vreemd lichaam te zien, zeer distaal, projecterend over het rechter hemidiafragma. Qua vorm komt het overeen met het boortje. Er is geen pneumothorax. Besloten wordt het boortje bronchoscopisch te verwijderen en er wordt een CT-thorax gemaakt om de exacte locatie vast te stellen.

In deze semi-acute setting treffen we voorbereidingen voor een starre bronchoscopie met gebruik van een retrieval basket om het boortje te verwijderen. Maar dan, na weer een flinke hoestbui, blijkt de vrouw het volledig intacte boortje zelf spontaan weer te hebben opgehoest. Zij blijft nadien klachtenvrij en klinisch stabiel, en kan derhalve met een geruststelling weer naar huis.

Dit artikel verscheen eerder in Medisch Contact (07, 15 februari 2024) en is met toestemming van de redactie verkregen.

De auteurs

dr. Floor Aleva, dr. Bram van den Borst en dr. Wouter Hoefsloot, alle drie werkzaam op de afdeling Longziekten, Radboudumc, Nijmegen. Bram Geurts, afdeling Radiologie, Radboudumc, Nijmegen.

Een luchtig onderwerp Adembenemend goede tandheelkunde

In de huidige tijd waarbij we dagelijks updates krijgen van onze kinderen op het dagverblijf, buitenschoolse opvang en basisschool, zit 90% van de kinderen met hun mond open. Naast die open mond, hebben ook veel kinderen moeite met zich te concentreren tijdens de dag. Is dit een kwestie van de huidige tijd? Drukke levens, drukke ouders en een beetje vermoeide en/of overprikkelde kinderen? Of is er meer aan de hand? In onderstaand artikel geeft Naomi Doelen inzicht in de groei van het gezicht, de etiologie van de open mond en wat we met onze hele professie én als ouders hieraan kunnen doen.

Casus

Als een 7-jarige jongen de praktijk binnenkomtvanwege de gevoeligheid van kinderfoto’s in tijdschriften heb ik besloten om geen volledige gezichtsfoto toe te voegen aan dit artikel - (foto 1), gaan er bij mij alarmbellen rinkelen. Een kruisbeet in het front en zijdelingse delen, ruimtegebrek in het bovenfront en grote diepe kringen onder zijn ogen wijzen mij in de richting van een afwijkend groeitraject. Maar nu is de vraag: waar komt dat afwijkende groeitraject vandaan? We kennen (een deel van) de oplossing. Volgens de Ortho OD-Kaart (foto 2) is een kruisbeet een indicatie voor vroege orthodontie. Maar is dat slechts een weg naar rechtere tanden en betere kaakverhoudingen waarvan we de etiologie niet kennen? En is het echt een duurzame oplossing?

Bij het regelmatig zien en behandelen van kinderen, is het van cruciaal belang dat wij de inspector gadget

in onszelf naar boven laten komen. Wij zijn, na de leeftijd van de GGD & consultatiebureau artsen, de enige zorgspecialisten die kinderen ieder half jaar zien en zien ontwikkelen. Maar als we behalve cariës en plaque niet weten waar we naar moeten kijken, zullen wij geen signalen opvangen.

Afwijkende groei

Wat is normale groei en hoe verloopt deze? Normale groei verloopt in voorwaartse en neerwaartse richting (foto 3).1 Onder invloed van intra-orale en extra-orale spierdruk ontwikkelt het gelaat. Hoe meer de mond geopend is (ten gevolge van vergrote neusen of keelamandelen door bijvoorbeeld allergieën of verkoudheden en/of mondgewoonten), hoe meer verticale en mogelijk verminderde voorwaartse richting de groei zal aannemen. Daarbij zal ook de bovenkaak in voorwaartse richting in groei remmen. Is

daar ook een epi-genetische voorkeur bij (moeder of vader met een onderontwikkeling), dan zijn de kansen op normale groei kleiner. Wat betekent die verminderde groei in transversale richting exact? Een transversale vermindering in groei betekent minder afmeting van de sinus. Voor iedere millimeter bredere bovenkaak (gemeten tussen de melkvijfjes of de m1’s) kan er 2,5 procent meer zuurstof in de neus. Is de tong niet in het gehemelte, ontwikkelt de bovenkaak minder in breedte (foto 4). Met alle gevolgen

van dien. Van cruciaal belang dus om die signalen nog eens op te sommen:

Intra-oraal

Aanwezigheid van kruis- en of openbeet (wijst op afwijkende tongpositie in rust en/of tijdens slikken)

• Aanwezigheid van een strakke tongriem (wijst op de bemoeilijking van de tong tegen het gehemelte te houden en drukken tijdens slikken)

De kunst van Implantologie in de esthetische zone

Airway Dentistry: wie kan er nee zeggen tegen een kind?

ERIK-JAN MUTS

Enamel Defects Demystified

Restaureren, kunst of een kunstje?

MULTITALENT

Het nieuwe MyLunos Duo® combi-apparaat

▪ Supra- en subgingivale profylaxebehandeling met ultrasoon en poederstraal

▪ Permanente luchtstroom voor bescherming tegen verstopping

▪ Snelle poederwissel dankzij twee kamers

▪ Nozzles compatibel met het MyLunos® poederstraal-handstuk Meer op www.lunos-dental.com

Voor meer informatie en aanmelden:

Scan de QR code

Flexibiliteit tijdensde behandeling

Betrouwbare service

Nozzles compatibelmet MyLunos®

Video MyLunos Duo®

MARTIJN MOOLENAAR

ERIC VAN DER WINDEN

NAOMI DOELEN

• Kokhalsreflex (kan onder andere wijzen op vergrote amandelen)

• Ruimtegebrek (wijst op smalle ka(a)k(en) en dus een beperkte groeiontwikkeling in één of meerdere dimensies)

• Vergrote keelamandelen (kan wijzen op een recente verkoudheid en/of een persisterende bemoeilijking van ademen) (foto 5)

Extra-oraal

Kringen onder de ogen (vermoeidheid en/of onvoldoende transversale en sagitale groei van het gelaat)

• Weinig concentratie (gevolg van onvoldoende uitrusten in de nacht en/of mondademhaling)

Taak voor de behandelaar

Als we deze signalen opvangen tijdens het intra-orale onderzoek, wordt onze zoektocht buiten het intra-orale onderzoek vervolgd met een gesprek met de ouder die mee is. Daarbij wordt gevraagd naar slaapgedrag (positie, beweeglijkheid, snurken, stoppen met ademhalen, verkoudheden), concentratievermogen gedurende de dag en de spraak van het kind. Ook oorpijn en bedplassen na de leeftijd van vier jaar zijn een mogelijk gevolg van verstoorde ademhaling en/of slikgedrag.

Al met al weer een extra taak die wij tijdens onze toch al korte tijd voor een controle moeten uitvoeren. Gelukkig vergt het weinig training: eenmaal gezien is nooit meer niet zien. Om het eenvoudig te maken, zijn hieronder alle stappen opgesomd (gebaseerd op het artikel van Yoon et al., 2023) die leiden tot het adembenemend goed behandelen van kinderen.

Stap 1. Zoek naar signalen

Intra-oraal: kruisbeet, openbeet, tongpositie, ruimtegebrek, grootte van keelamandelen

Extra-oraal: aanwezigheid mentalisgewoonte, kokhalsreflex, weinig concentratie, kringen onder de ogen

Stap 2. Verwijder mogelijke obstructies

2,5 tot 5-jarige leeftijd via de huisarts door de KNOarts of vanaf 7 jaar door skeletale verbreding van de bovenkaak door middel van bijvoorbeeld een hyrax.

Stap 3. Herstel de ademweg (orthodontie)

Door bijvoorbeeld een hyrax, wordt de transversale ontwikkeling van het gezicht bevordert. Als positief bij-effect slinken de keelamandelen en worden ook de sinussen groter. Een duurzame behandeling.

Stap 4. Herstel goede functie en neusademhaling Door middel van Oro-Myofunctionele Therapie (OMFT) wordt de positie van de tong, de spierdruk in lippen, wangen en nek bevorderd en getraind. Na de orthodontische behandeling is er ook genoeg ruimte voor de tong waardoor ook de orthodontische behandeling mogelijk duurzamer is.

Wij tandartsen houden van het woord duurzaam. Duurzame restauratie, duurzame behandeloptie, duurzame behandelrelatie, noem het maar op. Maar voor mij betekent het adembenemend goede tandheelkunde. Wij zijn een belangrijke koppelaar in het bijeenzoeken van signalen. Alleen wij kijken naar het gezicht en ín de mond. Aan ons daarom de schone taak om het leven van onze kinderen comfortabeler te maken en te zorgen dat zij kunnen excelleren, in welke vorm dan ook. En dat kunnen wij niet alleen. Wij hebben een TEAM nodig, met in ieder geval KNO-artsen, logopedisten/OMFT, orthodontisten en zij die zich nog meer geroepen voelen zich aan te sluiten. Together Everyone Achieves More.

De auteur

Naomi Doelen (ACTA 2012) is werkzaam bij DentiQ Tandartsen in Maarssen en als restauratief tandarts (NVvRT) bij de verwijs-praktijk Proclin in Rotterdam. Koismentor en erkend specialist. Ambassadeur van Karma.Dentistry.

Meer weten over dit onderwerp? Naomi spreekt hierover op het Dentevent op 14 juni in Singer Laren.

Referenties

1. Facial Growth in Man Studied with the Aid of Metallic Implants. Bjork et al. Acta Odontal Scand. 1955;13:9-34

2. A Roadmap of craniofacial growth modification for children with sleep-disordered breathing: a multidisciplinary proposal. Yoon et al. Sleep 2023 Aug 14; 46(8)

Laboratorium workflow voor een esthetisch herstel

Bij deze interdisciplinaire casus werken Martijn Moolenaar en Oral Design Center Holland nauw samen om een patiënte met Amelogenesis Imperfecta in combinatie met agenesie van de laterale incisieven weer te voorzien van een fraaiere glimlach.

Een jonge patiënte komt bij Martijn met een hulpvraag; graag wil ze haar fronttanden in een normale verdeling krijgen. Ze heeft tevens problemen met de verkleuringen in de poreuze delen van haar glazuur. Ze wil een lichtere kleur tanden met rondere vormen. Aan de hand van deze wensen zullen we een verbetering proberen te verkrijgen van de esthetiek van de bovenkaak. Dit zal gedaan worden met behulp van acht partiële indirecte geperste en labiaal opgebakken restauraties. Door de incisale randen en palatinale delen monolitisch te laten, wordt chipping van het keramiek voorkomen.

De intake

Vooraf heeft Martijn een analyse gemaakt van de wensen van de patiënte met hulp van een fotoreportage waardoor de communicatie makkelijker kan verlopen richting de patiënte en het laboratorium. Vervolgens worden de scans gemaakt voor de geprinte modellen. In de studiefase heeft het maken van geprinte modellen onze voorkeur, omdat we een mock-up willen maken waarbij geen onzuiverheden in de afdruk zitten. De facebow en centrale relatie worden bepaald en opgestuurd naar het laboratorium.

Bespreking ODCH

Zodra de studiemodellen zijn ingegipst, komt de patiënte langs op het laboratorium om haar wensen kenbaar te maken wat betreft vorm en kleur. Voor patiënten is het soms lastig in te schatten hoe tanden het gezicht kunnen veranderen. Het kost wat tijd om patiënten te laten begrijpen dat we niet volledig vrij zijn in het veranderen van vormen van tanden. Een korte uitleg over de functionaliteit helpt ze te begrijpen welke mogelijkheden er wel zijn.

Ook wordt het bepalen van de kleur soms als lastig ervaren door een patiënt. Om teleurstelling te voorkomen, is het wel degelijk belangrijk dat patienten meedenken over de vorm en kleur. Het boek Anteriors van Jan Hajto is een belangrijk hulpmiddel daarbij. Aan de hand van de vele jonge mannelijke en vrouwelijke voorbeelden van natuurlijke tanden kunnen we de patiënt laten meedenken over het kleurverloop in een tandenrij maar ook voor de tanden individueel.

Je wil voorkomen dat een patiënt bepaalde ingebakken effecten in de tanden niet mooi vindt. Translucentie, oppervlaktestructuur, glans, ingebakken mammelons en kleurverloop van de tanden zullen dus moeten worden besproken en daar zal consensus over moeten zijn. Soms is een tweede bezoek aan het laboratorium noodzakelijk om elkaar goed te begrij-

1. Beginsituatie

2. Opwas (grijs) met gedupliceerde was(geel) op model met de preparaties

3. Kroonverlenging

4. Mock-up

5. Dept cutter door de mock-up geboord

6. Preparaties

pen. Al deze keuzes moeten door de patiënt zelf worden genomen en waar nodig kunnen we adviseren. In het laboratorium worden ook de foto’s gemaakt die nodig zijn om alles vast te leggen.

Mock-up

Vervolgens wordt er een opwas gemaakt, bij voorkeur analoog met was (foto 2). Van deze opwas wordt een puttymal gemaakt. Deze puttymal en opwas gaan naar de tandarts alwaar de mock-up kan worden gepast. Deze fase zal weer worden vastgelegd met foto’s die worden gedeeld met het laboratorium. Indien aanpassingen nodig zijn of als er aanvullende wensen zijn, kunnen deze worden opgenomen in het definitieve ontwerp.

Kroonverlenging

Aan de hand van de aangeleverde mock-up kan Martijn de gingiva corrigeren bij de eerste premolaren. Dit helpt ons om de premolaren te laten lijken op

cuspidaten. De zenith van een cuspidaat is nu eenmaal anders dan die van de premolaar. Voor de gingivalijn hebben we hier een hogere gingiva inzet nodig voor de cuspidaten.

Prepareren

De tanden worden aan de hand van de mock-up minimaal beslepen met behulp van de depth cutters en vervolgens gescand.

Laboratoriumfase

In het laboratorium worden de modellen geprint en ingegipst. De opgestuurde studiemodellen met opwas worden met een puttymal afgedrukt en overgezet op de geprepareerde modellen. Vervolgens wordt door een klein kanaaltje in de putty met behulp van de wasduplicator, onder druk vloeibare was in de puttymal gespoten. Hierdoor hebben we een exacte replica in was van de gepaste mock-up. Nu kunnen de kleine aanpassingen op wens van de tandarts en/

7. Geperste restauraties

8. Labiaal terug geslepen buccale delen

9. Washbrand

10. Opgedragen keramiek

11. Eerste baksel

12. Correctie baksel

13. Afgeglansd keramiek

14. Try in bij ODCH

15. Pasfase gepolijst eindproduct 16. Afgeleverde facings 17. Evaluatie na twee weken

of patiënt worden gedaan. Na deze fase worden de opgewassen elementen gescand en de restauraties uit een blok ZirkonZahn was gefreesd. Dit is nodig, omdat een opwas minder nauwkeurig sluit op de preparaties dan de gefreesde waskapjes. We kiezen in deze situatie voor een gelaagde perspil 8x Ivoclar Emax Multi A1. Nu kunnen de gefreesde waskapjes worden ingebed in het vuurvaste gips en worden uitgebrand en geperst. Na het uitbedden worden alle partiële restauraties eerst op de stomp gepast en daarna op model.

Nu kunnen we bepalen hoeveel van het buccale gedeelte we willen reduceren voor het keramiek. Dit is afhankelijk van de onderliggende kleur van de preparatie. Aangezien in deze casus de beide laterale ontbreken, moeten we de kleur van de cuspidaten temperen en de kleur van de eerste premolaren juist donkerder maken. Voor de 13 en 23 laten we dan iets meer van de oorspronkelijke persing intact waardoor de kleur minder donker zal worden. Voor de beide centrale kunnen we de dikte terugslijpen tot 0,5 mm dikte net als bij de 14 en 24. De incisale rand, de kauwvlakken en het hele functionele gebied blijft monolitisch in lithiumdisilicaat. Dit doen we om chipping van het keramiek te voorkomen. Lithiumdisilicaat is met 500 Mpa veel sterker dan het keramiek wat 85 Mpa sterk is. Door de incisale randen en palatinale delen monolitisch te laten, borgen we de gehele functie in het sterke lithiumdisilicaat.

Na het zandstralen met 110 Mu aluminium oxide en stoomreinigen, kunnen we het eerste baksel aanbrengen. Deze connectiebrand wordt deels gedaan met vloeibaar keramiek, DD Contrast en deels gedaan met het reguliere keramiek. In dit geval is er gekozen voor Emax Ceram. A1 voor de 4 fronttanden en A2 voor de nieuwe cuspidaten, A 1,5 voor de eerste premolaren.

Vervolgens worden de facings gebakken en afgewerkt in vorm en oppervlaktestructuur. Daarna volgt de glansbrand. Hier worden alleen de monolitische delen voorzien van glazuur. Het gehele labiale deel blijft vrij van glazuur.

Pasfase ODCH

Nu volgt de afbakafspraak met de patiënte. Martijn heeft in de ochtend de tijdelijk facings losgehaald en de preparaties vrijgemaakt van restcomposiet van de spot etching. De tijdelijke restauraties worden los teruggeplaatst en de patiënte reist af naar het laboratorium. Bij voorkeur zien wij de patiënt dan zonder

verdoving, omdat we tijdens het afmaken een goed beeld moeten kunnen krijgen van de lachlijn.

Eén voor één worden de restauraties met vaseline op de preparaties gezet. Hierna maken we de foto’s waardoor we meer in detail kunnen zien wat we willen corrigeren. Naast het tonen van de restauraties via een spiegel, laten we graag aan de hand van foto’s zien hoe de buitenwereld de restauraties ziet. Patienten zien zichzelf namelijk anders in spiegelbeeld dan dat de buitenwereld hen ziet. Het heeft onze voorkeur dat de patiënt iemand meeneemt als extra oordeel over de bereikte esthetiek. Mocht de patient alleen op de afbakafspraak komen, geven de gedetailleerde foto’s op onze iMacs voldoende inzicht voor de patiënt.

Wanneer alles naar tevredenheid is afgerond, worden de restauraties op de stomp gezet, handmatig cervicaal afgewerkt, en op hoogglans gebracht. Hierna worden alle opgebakken delen van de restauraties met Noritake Pearl Surface gepolijst tot we de gewenste glans hebben bereikt. Ook alle monolitische lithiumdisilicaat delen waar de functie over verloopt, worden met viltwiel en Pearl Surface gepolijst. Daarna wordt alles nog een keer gepast en vastgelegd op foto. Dit wordt dan nog eenmaal besproken met de patiënt.

Wanneer aan alle wensen is voldaan, worden de restauraties schoongemaakt en ontdaan van de vaseline. Hierna wordt de binnenkant van de restauraties gezandstraald met 110mu Aluminium oxide, schoon gestoomd en ingepakt.

Cementeren

Hierna zal Martijn de acht partieel restauraties cementeren. Dit zal hij onder cofferdam doen met een verwarmd composiet (Micerium Enamel Plus HFO UD1).

Evaluatie

Na twee weken volgt de evaluatie bij Martijn.

De auteur

Eric van der Winden, keramist en vestigingsmanager bij Oral Design Center Holland Excent Tandtechniek.

Dordrecht

AA Leergang Esthetische tandheelkunde

De vraag naar een esthetisch fraai gebit is de afgelopen jaren ontzettend toegenomen. Een mooi, maar vooral ook een gezond gebit, is voor veel mensen erg belangrijk tegenwoordig.

Speciaal voor tandartsen die zich meer willen verdiepen in de esthetische tandheelkunde, hebben wij samen met onze gerenommeerde docenten, onze eigen leergang Esthetische tandheelkunde ontwikkeld; de Academiae Aesthetica

Inleiding

Binnen de esthetische tandheelkunde gaat het niet alleen om een goed biologisch en functioneel herstel van het gebit. Een natuurgetrouw herstel van de esthetiek van het gebit is even zo belangrijk. De wens van de patiënt staat hierbij centraal. Gezien de complexiteit van de behandelingen en de hedendaagse mogelijkheden, zal werken vanuit een teamverband met een goed doordacht behandelplan, een vereiste zijn.

De leergang Esthetische tandheelkunde bestaat uit 10 modules, welke begeleid worden door onze gerenommeerde docenten, allemaal met hun eigen specialisme en kennis. Quality, Esthetics & Efficiency zijn 3 belangrijke kernwoorden.

Docenten & onderwerpen

√ Digital smile design

√ Esthetic layering

√ Orthodontics, fibre reinforced composite & bleaching

√ Endo esthetics, Single visit dentistry and severe toothwear

Arend van den Akker

Nurcan Yilmaz

Thibaut de Jong

Eric van der Winden Joerd van der Meer

Daan van Oort

Martijn Moolenaar

Erik-Jan Muts

√ Photography

Form follows function

Pink esthetics and implants

Facings & Crowns

Endodontic aspects

√ Facings & Crowns

Indirect posterior perfection

Infiltrations & direct posterior perfection

Leerdoelen

√ Het leren vaststellen van de biologische, functionele en esthetische problemen van de patiënt en de hieraan gerelateerde esthetische wens.

√ Kennis verkrijgen over de 'state of the art' mogelijkheden op esthetisch gebied.

√ Het leren opstellen van een goed esthetisch behandelplan met gebruikmaking van het interdisciplinaire teamconcept.

√ Een juiste inschatting kunnen maken m.b.t. het (deels) zelf uitvoeren van de behandeling of verwijzen.

√ Het leren regie te houden in het behandeltraject.

Accreditatie

Heb je de leergang met succes afgerond, dan ontvang je 75 KRT-punten

Modules uitgelicht

Indirect posterior perfection

Erik-Jan Muts; Esthetisch tandarts

Preps & Impressions

Tijdens het eerste deel van deze module zullen we ingaan op het prepareren en afdrukken van indirecte restauraties.

Welke preparatie-designs zijn aan te raden? Wat is immediate dentine sealing (IDS)? Hoe maak je mooie tijdelijke voorzieningen op partiële omslijpingen (die niet loskomen)? En hoe maak je een super scherpe afdruk?

Cementation

Tijdens het tweede deel gaan we dieper in op het plaatsen van de restauraties met verwarmd composiet. Hoe moet de restauratie en preparatie voorbewerkt worden? Uiteraard allemaal zoveel mogelijk hands-on!

Endodontische aspecten

Joerd van der Meer; Tandarts-endodontoloog

Het opknappen van een bovenfront is precisiewerk. Elementen die in het verleden endodontisch behandeld zijn, vragen, esthetisch gezien, om extra aandacht. In dit cursusonderdeel gaat Joerd van der Meer dieper in op de endodontische aspecten van esthetische reconstructies. Denk daarbij aan de wortelkanaalbehandeling zelf, chirurgische reconstructies en bleken.

Esthetic layering

Arend van den Akker; Esthetisch tandarts

Less is more is het motto van Arend van den Akker met betrekking tot esthetische tandheelkunde. Een natuurlijk resultaat dat tegemoet komt aan de wens van de patiënt.

Esthetic layering met composiet zorgt ervoor dat er een natuurlijke situatie in het front nagebootst kan worden. De layering techniek, de bijbehorende kleurbepaling en de afwerking, worden door Arend van den Akker stap voor stap voorgedaan, waarna je zelf kunt oefenen zodat je deze technieken direct in de praktijk kunt gaan toepassen.

Nieuwsgierignaardeoverige modulesvandezeleergang?

Scan de QR-code voor meer informatie!

ACADEMIAE. is onderdeel van:

LACH Mondzorg, Weesp

Team

“We zijn een gedreven team,” geeft Cheryl Tjon - één van de drie praktijkeigenaren - aan. “We bespreken alles met elkaar en zijn gemotiveerd om het beste uit elkaar te halen. Al onze medewerkers, ook de tandartsen, krijgen tijdens de inwerkperiode training voor elke functie. We vinden dit belangrijk zodat iedereen goed kan meedenken met de rol van een ander teamlid en kan invallen waar nodig. De meeste assistenten bekleden dan ook verschillende rollen tijdens hun werkweek. We bieden de mensen in het team graag de ruimte in het ontwikkelen van andere interesses of talenten. Zo hebben we bijvoorbeeld een preventie-assistent, onze Anna, die ook professioneel fotograaf is. Ze verzorgt onze fotografie en ontwikkelt de beeldvisie met ons.”

Communicatie

“We overleggen hier vaak, misschien wel te vaak. De praktijkpartners hebben wekelijks overleg over: strategie, optimaliseren van de praktijk, processen en medewerkers. Op deze manier borgen we de prettige werkomgeving, faciliteiten en de klantgerichtheid. Met het gehele behandelteam zitten we dagelijks na de pauze bij elkaar om casuïstiek en ervaringen te delen en evalueren. Elke maand hebben we ‘LACH-avond’.

Tijdens deze avond besteden we aandacht aan tandheelkunde en gastgerichtheid. We geven korte hands-on trainingen en we spelen situaties uit de praktijk na met rollenspellen. Met elkaar bedenken we dan hoe we onze kernwaarden zoals gastgerichtheid nog beter tot uiting kunnen laten komen in ons gedrag. We zorgen er zo voor

dat ons behandelteam efficiënt kan samenwerken en dat iedereen dezelfde kwaliteit levert. Als een gast door een ander teamlid wordt behandeld, dan blijft het dezelfde LACH Mondzorg beleving.”

Pand

“Ons pand is 450 vierkante meter groot en zit op de eerste etage van een industriepand, aan de rand van een bedrijventerrein aan de Hogeweyselaan in Weesp. Vroeger was dit het kantoordeel van een autogarage. Geen nieuw pand dus en in eerste instantie natuurlijk niet geschikt voor een tandartspraktijk, maar na een grondige verbouwing hebben we nu een mooie mondzorgstudio. Het eerste wat de patiënt ziet bij binnenkomst is de vriendelijke lach van onze host. We hebben

namelijk geen balie, maar in onze ontvangstruimte is er altijd een collega om iedereen vriendelijk te ontvangen, te begeleiden en vragen te beantwoorden.”

Goed geregeld

“Bij het opzetten van onze praktijk hebben we samen met een concept developer onze visie en strategie bepaald; het verbeteren van de klantbeleving in de mondzorg Vervolgens hebben we verschillende experts en designers ingeschakeld om deze visie te vertalen naar onder meer de branding, het interieur, het licht en in onze eigen LACH geur, maar ook naar onze website en onze socials. Al deze onderdelen zijn zo volledig op elkaar afgestemd. Het gevoel dat je krijgt via de website moet je ook in de praktijk ervaren en andersom. We zijn nog niet waar we willen zijn, maar we willen dat de

visie in alle onderdelen wordt geborgd. Het is een intensief, maar leuk proces.

We zorgen ervoor dat al onze mondzorgprofessionals zoveel mogelijk werken vanuit de behoefte van de gast. We stimuleren daarom iedereen om mee te denken hoe onze visie en kernwaarden nog beter tot uiting kunnen komen in de praktijk. Door gebruik te maken van de input van onze

Team in Beeld

• Praktijk: LACH Mondzorg, Weesp

patiënten, medewerker en experts verkrijgen we inzichten om een gastvrije, klantgerichte mondzorgbeleving te creëren. Een plek waar mensen graag naartoe gaan om te werken aan (mond)gezondheid.”

• Stoelen: op dit moment 4, uiteindelijk 6

• Patiënten: ongeveer 900 en groeiende

• Specialisatie: restauratieve/reconstructieve tandheelkunde, implantologie, behandeling van bijzondere zorggroepen zoals angstige volwassenen en kinderen

• Medewerkers: 7 tandartsen, 1 mondhygiënist, 2 preventieassistenten, 1 praktijkmanager, 2 assistenten, 1 backoffice medewerker, 1 administratief medewerker, 1 host.

Wat heb je nodig?

Esthetische dentale fotografie

Esthetische tandheelkunde en dentale fotografie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Patiënten komen naar de praktijk voor een gezond gebit maar ook voor een prachtige lach. Om dat voor elkaar te krijgen, is een goed behandelplan met een smile design gebaseerd op extra-orale foto’s dé manier om te laten zien wat er mogelijk is. Een patiënt wil graag weten hoe ze eruitziet met een prachtige lach. Gecombineerd met strakke, scherpe intraorale beelden, een scan en röntgenbeelden is het mogelijk om het juiste behandeltraject te bepalen. De foto’s van voor de behandeling gecombineerd met de mock-up en de beelden van het eindresultaat zullen dan niet alleen bij de patiënt zorgen voor een stralende lach. Naast een goede behandelaar zijn, is ook veel kennis van fotografie nodig. Wat is er nodig om ook fotografisch op een hoog niveau te presteren?

Materiaal

Wat je nodig hebt is een fullframe systeemcamera met 100mm macro objectief en een macro twinflitser op een bracket. Bij de twinflitser zijn een softbox, bouncer of diffuser voor mooi zacht licht en een gedetailleerd beeld van het tandvlees een absolute aanrader. Hierover is in het magazine ‘Daan & Celina Dentale Fotografie’ veel informatie te vinden. Een niet onbelangrijk hulpmiddel is het cross-polarized filter om beter de kleuropbouw van elementen te beoordelen.

Voor de portretten is een studio opstelling de mooiste manier om, schaduwvrij, een gezicht mooi zacht uit te lichten, tegen een zwarte, witte of grijze achtergrond. Minimaal twee 400 watt studioflitsers met 60x90cm softboxen en een controller zorgen voor gecontroleerde lichtomstandigheden in de studio. Deze flitsers kunnen worden opgehangen aan muurbomen of met een studiostatief worden neergezet. Verder

zijn natuurlijk de juiste wangafhouder/lipboogjes, contrastor, occlusal lip retractor en spiegels voor het maken van de intra-orale beelden belangrijk.

Dentale portretten

Voor het goed beoordelen van het gelaat van de patient, is het belangrijk om reproduceerbaar en op een gestandaardiseerde manier beelden te maken. Standaard worden er drie portretten gemaakt: recht van voren met de lippen ontspannen, mond gesloten en de kiezen niet op elkaar, en recht van voren voluit lachend. Tot slot wordt een ‘en profile’ opname van de rechterkant van het gelaat gemaakt (foto 1-3). De serie kan worden uitgebreid met een ‘en profile’ van de linkerkant en een 3/4 lach foto van zowel de linker- als rechterkant van het gezicht (foto 4-6). Voor de gelaatsfoto’s kan je ook een serie van vier maken: lippen gesloten, ontspannen lach, volle lach en scha-

terlach. Dit is afhankelijk van jouw behandelmethode of wensen voor de portretten.

Een dentaal portret is normaal van kin tot kruin en twee oren in beeld. Alle opnamen worden vanaf dezelfde afstand gemaakt en er moet worden scherpgesteld op de ogen. Of je de camera horizontaal (landschap) of verticaal (portret) houdt, is afhankelijk van jouw wensen. In de portretstand zal het achterhoofd bij de ‘en profile’ opname niet op de foto staan. De camera en de patiënt staan op dezelfde hoogte en het hoofd van de patiënt is of in ‘natural head position’

of in de Frankfurter Horizontale. Je zult de patiënt dus duidelijk moeten instrueren wat de bedoeling is, zodat je alle beelden zo snel mogelijk achter elkaar kunt maken. Bij het maken van de foto’s draait de patiënt met zijn/haar hele lijf en dus niet alleen met het hoofd. Om een zo goed mogelijk objectief beeld te krijgen van de gelaatsvorm, is het belangrijk dat de haren achter de oren zitten, geen accessoires als oorbellen en neusbellen zichtbaar zijn (tenzij ze niet verwijderd kunnen worden) en de haargrens zichtbaar is. Wanneer later de lijnen in Keynote over het gezicht worden gezet, voor het maken van het smile

design, is het belangrijk om veel aandacht te besteden aan al deze punten. Doe je dat niet, dan kom je jezelf zeker tegen bij het maken van de digital smile design (DSD).

Close-up van de mond

Voor het beoordelen van de gum en smile line, maar ook van de buccale corridor, is een serie van drie foto’s van een lachende mond de aanvulling op een fo-

toshoot voor esthetische tandheelkunde (foto 7-9).

Kader de foto zo dat je een mooie lach met lippen in beeld hebt. Maak een foto recht van voren en een schuin laterale foto van zowel de linker- als rechterzijde.

Intra-orale foto’s

Zes intra-orale beelden zijn de standaard. Het gaat dan om een maximale occlusiefoto: je ziet het ge-

bit recht van voren waarbij van voor naar achter alle elementen scherp en goed belicht in beeld zijn. Maak direct, voordat je naar het resultaat kijkt, van het eerste beeld ook een opname waarbij er een lichte opening is in het front zodat eventuele slijtage aan het onderfront kan worden beoordeeld (foto 10, 11). Voor deze beelden geldt dat er zo min mogelijk van de wangafhouders/lipboogjes zichtbaar is. Om dat te bereiken werk je met zo groot mogelijke hulpmiddelen (wangafhouders, retractors, lipboogjes). Pas als de omslagplooi binnenstebuiten zit, de kiezen niet op elkaar kunnen of er een klein soort ronde opening ontstaat, kies je voor een andere maat of vorm wangafhouder (foto 10, 12). Het juiste gebruik van de wangafhouders is belangrijk om zo mooi mogelijke resultaten te behalen. Dat betekent dat ze recht en evenwijdig moeten worden gehouden waarbij het diepste punt van de ronding van de lipbogen gelijk loopt met het vlak van occlusie. Een ringflitser is hier gemakkelijker, maar werk je met de twinflitser, zorg dan dat de wangafhouders niet voor de flits zitten en geen schaduw in de mond veroorzaken (foto 12).

Voor de beide lateraal opnamen gebruik je de spitse retractors omdat je deze verder naar achter kan trekken. Kies het goede kader (zoveel mogelijk van de zijkant en alle elementen in beeld) op de juiste afstand en trek de retractor zo ver mogelijk richting het oor. Aan de andere zijde is wel een wangafhouder aanwezig, maar daar hoeft niet aan getrokken te worden. De contralaterale foto maak je door de camera te bewegen naar dezelfde afstand en te kijken of het beeld scherp is (foto 13, 14). Deze beelden kunnen ook worden gemaakt via een lateraalspiegel. Hiervoor is belangrijk dat je achter bij de molaren ruimte maakt tussen de spiegel en de elementen. Je fotografeert alleen het spiegelbeeld en draait later het beeld verticaal in de computer om het beeld te ontspiegelen.

Dan blijven de occlusaal opnamen via de spiegel over: met een occlusal retractor en een spiegel maak je een opname loodrecht op de incisaallijn. De grootst mogelijke spiegel wordt helemaal tot achter in de mond tegen de raphes geplaatst. Je kijkt daarbij in de omslagplooi en in het front zie je het labiale vlak en het het cingulum (mits de stand van de elementen redelijk is). De juiste stand en afstand van de came-

ra ten opzichte van de spiegel en het occlusale vlak bepalen, is de kunst bij het maken van deze opname. De spiegel mag niet beslaan. Dat kan je bereiken door deze te verwarmen of iemand zachtjes met de meerfunctiespuit te laten blazen, maar er bestaat ook een spiegel met ingebouwde ventilator. Mogelijkheden genoeg om tot een optimaal resultaat te komen. Scherpstellen doe je op het occlusale vlak en ook hier zorg je dat er ruimte is tussen de spiegel en de laatste molaren. Bij de opname van het ondergebit zorg je dat de tong niet in beeld is, als dat mogelijk is (foto 15, 16).

Contrastor

Een contrastor is een zwarte plaat van aluminium of van rubber met een koperplaat erin die je achter de voortanden plaatst om zo een mooi beeld te krijgen van de frontelementen, zonder te worden afgeleid door bijvoorbeeld de tong (foto 17). Om te zorgen dat het zwart ook echt zwart is, moet je de flitser minder hard laten flitsen. Om uiteindelijk de juiste belichting te hebben, is het niet mogelijk om bij verschillende foto’s met één instelling werken. Door één van de twee haakgedeelten te verwijderen, kun je de contrastor makkelijker plaatsen en de lip verder omhoog duwen. Het onderste gedeelte drukt dan de contrastor niet van zijn plaats als je de wangafhouders omhoog duwt. Door het zwart is het transparant van de elementen goed te beoordelen, zodat dit optimaal kan worden nagemaakt bij een kroon of restauratie.

Cross-polarized filter

Wil je zonder glim op het tandvlees en de elementen een foto maken, dan heb je een cross-polarized filter nodig. Dit zijn lineaire polarisatiefilters waarbij de flitsers 90 graden gedraaid zijn ten opzichte van het filter voor de lens. Dit vraagt ook om een instellingsaanpassing van de flitser. Deze zal harder gezet moeten worden doordat de filters het flitslicht en het licht door de lens tegenhouden. Je maakt altijd een foto met en zonder cross-polarized filter (foto 18, 19). De foto zonder filter om de vorm goed te kunnen beoordelen, en de foto met de filter voor de kleuropbouw van de elementen.

*Dr. Tomasso Grandi is een internationaal spreker met tal van wetenschappelijke onderzoeken op zijn naam en specialisatie in Full Arch chirurgie.

JDentalCare is specialist in Full Arch oplossingen

Volg de Full Arch Treatment en cursussen door Dr. Tomasso Grandi* in Modena, Italië.

Het gebruik van Full Arch constructies op 4 tot 6 implantaten vermijdt botregeneratie, minimaliseert patiëntongemak, biedt een snelle verzorging en verlaagt de behandelkosten. Digitale planning met JD-igital Guide (powered by Real-GUIDE TM) zorgt voor veilige en voorspelbare uitvoering.

Deze cursussen zijn een uitgelezen kans voor elke implantoloog om diens vaardigheden en behandelopties uit te breiden.

+ Live Surgery

+ Theorie

+ Hands-on workshop

+ Digitale workflow

+ Implanteren op de plaatsen waar nog wel bot aanwezig is

Meld je aan voor een cursus!

Ga voor meer info en de data in 2024 naar www.memodent.nl of scan de QR-code.

MEMODENT B.V. | T +31 (0) 53 430 66 63 | E info@memodent.nl | W www.memodent.nl

PREM l UM WH l TEN l NG

CAVEX B l TE&WH l TE ABC MASTERKIT

ACTIVEREN - BLEKEN - CONDITIONEREN

Uniek 3-staps whitening systeem voor een maximaal bleekresultaat.

Nieuwsgierig? Ontdek de ABC-Masterkit hier!

Ervaar de deskundigheid van Dr. Tomasso Grandi’s kliniek, die jaarlij ks meer dan 5500 implantaten plaatst en 800 directe Full Arch restauraties uitvoert.

JDentalCare

De marktleider uit Italië

Samenvattend

Zoals al wel duidelijk is geworden, is werken met één instelling niet mogelijk. Er zijn keuzes te maken in ISO, diafragma, witbalans, beeldstijl en de flitsintensiteit. Bepaal voor jezelf welke beelden je nodig hebt en maak een protocol met de instellingen, zodat je telkens dezelfde serie foto’s maakt op dezelfde manier. Een belangrijk onderdeel daarbij is het goed aansturen van de patiënt bij het maken van de foto’s. Ook de opvolging gedurende en na de behandeling en het fotograferen van de werkstukken hoort in het protocol. Afsluiten met een fotoshoot in de studio zorgt ervoor dat je een esthetisch behandelconcept helemaal fotografisch compleet hebt voor een presentatie of voor een wachtkamerboek. Vergeet de AVG niet en laat de patiënt een informed consent tekenen, zodat je de met zorg gemaakte beelden en presentaties ook kan delen met je collega’s.

De auteur

Daan van Oort (1973) is fotograaf, tandtechnicus, trainer dentale fotografie, racefietser, vader van Julia en Simon en man van Katja.

Cameramodus M (manueel)

Beeldkwaliteit

JPG (L/fine) | RAW + JPEG voor eLAB protocol en drukwerk

Sluitertijd 1/200 (niet lager dan 1/100)

Diafragma

ISO

Beeldstijl

Intra-oraal minimaal f22 en f29 bij fullframe sensor | portret f8

200 | 400-800 bij gebruik softboxen, diffusers of bouncers

Intra-oraal: N (neutraal) of FD (fine detail) | portret: P (portret)

Witbalans K (kelvin) 5000 - 5400 afhankelijk van voorkeur

Flitser

M (manueel) 1/8 afhankelijk van de afstand | beoordelen a.d.h.v. het histogram

Lens Manueel scherpstellen | Stabilizer off

Tabel 1. Instellingen DSLM-camera met 100mm macro lens en macro flitser.

Antibacteriële ragers

Alle verpakkingen Combibox,

FlexPicks 2in1

Alle grootverpakkingen

Alle soorten tandenborstels per 10 dozijn + 2 dozijn gratis

Hydraterende Mondspoeling en Mondgel van TePe

TePe’s nieuwe droge mond lijn is gemaakt om gemakkelijk en langdurig verzachtend comfort te bieden voor patiënten. De producten verlichten, bevochtigen en kalmeren. De hydraterende mondspoelingen met fluoride bieden bovendien extra bescherming tegen cariës. De producten zonder toegevoegde smaakstoffen worden aanbevolen voor mensen met weinig tot geen speekselproductie en met hele gevoelige of beschadigde slijmvliezen.

www.tepe.com/nl/droge-mond

Dentaid Xeros

Dentaid Xeros zorgt voor maximale hydratatie, verzorging en verlichting bij droge mond klachten. Deze complete lijn van hydraterende mondverzorgingsproducten stimuleert de natuurlijke aanmaak van speeksel. De vertrouwde formule van Dentaid Xeros verbetert de kwaliteit van leven en bevat geen irriterende bestanddelen, alcohol en gluten. www.dentaidxeros.nl

Handgemaakte loepbrillen van Admetec

Ergo-loepbrillen van admetec zijn de eerste echte ergonomische loepbrillen die op maat gemaakt worden. Daarom passen ze perfect bij de biomechanica van elk individu. Hierdoor werkt de bril mee, in plaats van tegen het lichaam, door een natuurlijke houding stopt de overbelasting en zorg je voor een gezonde werkhouding. www.admetec.nl

Onder algehele

narcose behandelen in uw eigen praktijk

Met het mobiele anesthesieteam van AIC Services kunnen wij op elke locatie in Nederland en België op 2 behandelkamers tegelijk uw patiënten in de tandartenstoel onder algehele narcose behandelen. Alle noodzakelijke apparatuur, protocollen en informatiefolders worden door ons verzorgd. Wij nemen de volledige anesthesiologische zorg op ons zodat u zich kunt concentreren op de tandheelkundige behandeling van uw patiënten. www.aicservices.nl

Porseleinen facings; when less is more…

Porseleinen veneers zijn in toenemende mate een populaire manier om de voortanden te verfraaien. Er zijn diverse opties met verschillende materialen. Denk aan lithiumdisilicaat (geperst of gefreesd), veldspaat, zirconia en composiet. Dit alles is afhankelijk van de mogelijkheden van de mond, de mondhygiëne, de stand en kwaliteit van de tanden, de portemonnee van de patiënt, de samenwerking met een goede keramist en de kwaliteiten van de operateur. Een casus ter illustratie.

Indien men overgaat tot het vervaardigen van facings is het de kunst om zo minimaal invasief mogelijk te werken. Het verfraaien van de tanden mag eigenlijk geen invloed hebben op de duurzaamheid en het behoud van de vitaliteit van de elementen. Waar, zo lijkt het op social media, vaak nog bijna een volledige kroon met dikke chamfer wordt geprepareerd (het fenomeen: shark-teeth), werk je state of the art met 0.4 - 0 mm dunne preparaties. Indien de operateur volledig in het glazuur blijft tijdens het prepareren van de elementen, doet dit niet af aan de sterkte van de tand of behoud van het element in de toekomst.1

Een goede digitale planning en het vervaardigen van een mock-up zijn hiervoor vereist (mock-up guided preparation).2

In deze casus maak ik bij een patiënt veldspaat veneers die op de outline bijna geen dikte hebben. Het glazuur hoef nauwelijks geprepareerd te worden, bijna alleen gepolijst en de behandeling blijft dan ook volledig in het glazuur.

Samenvatting casus

Een 26-jarige man komt bij mij in de praktijk met de wens om porseleinen facings te maken. De reden

hiervoor is de diastemen tussen zijn boven voortanden (foto 1). In eerste instantie zijn we gestart met de mondhygiënebehandeling, hierna is de patiënt gaan bleken. Vervolgens is een digital smile design gemaakt waaruit een mock-up is gedaan. Hierna zijn zes veldspaat porseleinen vervaardigd. Ter bescherming draagt de patiënt nu een essix retainer van 1mm dikte in de nacht.

Digital smile design (DSD), waxup en mock-up

Bij het plannen van de vorm van de tanden, wordt gekeken naar de lips in rest position, de lengte-breedte verhouding van de tanden, de curve van de onderlip, de positiel van de incisale randen en het gingivaniveau. Vervolgens wordt door het laboratorium aan de hand van de DSD een wax-up vervaardigd welke met flowable composiet wordt aangebracht in de mond (foto 2). Indien patiënt en tandarts akkoord gaan met de mock-up, kan naar de preparatiefase worden overgegaan.

Preparatie

Voorafgaand aan de preparatie is volgens de digita-

1a. initiële situatie, retracted foto

1b. initiële situatie, full-smile foto

2a. Digital Smile Design

2b. Mock-up

3a. Mal om gingivectomie uit te voeren

3b. Het verwijderen van de gingiva middels een laser

le planning een mal gemaakt voor de gingivectomie van de 11 en 21. Deze is over de tanden geplaatst en vervolgens is met de laser heel precies de gingiva verwijderd waar nodig (foto 3). Na twee weken is de gingiva voldoende geheeld. Voorafgaand aan de preparatie is de kleur bepaald met de ‘ouderwetse’ Vita shade guide en ook met de Optishade (StyleItaliano). De Optishade is een apparaatje welke je aansluit op je smartphone en die heel nauwkeurig de tandkleur meet op alle verschillende plekken op de tand. Dit slaat het apparaat vervolgens op en dit kun je

4a. Optishade meting

4b. Vita shade guide meting voor de kleurbepaling van de facings

verzenden naar het tandtechnisch laboratorium. Zo heeft de tandtechnieker heel precieze beschikking over de kleur van de tanden (foto 4).

Voorafgaand aan het prepareren is een palatinale mal vervaardigd van de mock-up, zo kan heel duidelijk beoordeeld worden hoeveel ruimte er incisaal en lateraal nodig is voor het porselein. Voor buccale afname is een sagittale mal vereist. Tijdens het prepareren zijn de elementen heel glad gemaakt en afgerond waar nodig (met een donkerrode sof-lex) en

5a. Situatie voorafgaand aan prepareren

5b. Situatie na preparatie en aanbrengen retractiedraad

6a. Veneers on refractory

6b. Tanden direct voorafgaand aan plaatsen facings

7a. Voorbehandelen van de facing van links naar rechts; facing met alcohol, facing met hydrofluorzuur, facing met silane

7b. Onder rubberdam het passen van de facing op element 11

8a. Het eindresultaat van de behan-

deling; retracted foto

8b. Het eindresultaat van de behandeling; full smile

9a. De initiële situatie

9b. Het eindresultaat

waar nodig met een diamanten chamfer boor (dikte 0.12). Buccaal, lateraal en incisaal moet er voldoende ruimte zijn. Geen scherpe hoeken en vanaf buccaal moeten de facings plaatsbaar zijn. Op gingivaniveau is een heel erg lichte chamfer vervaardigd (foto 5).

Vervolgens is er een scan van de hele mond gemaakt en een Impregum afdruk van de bovenkaak. In dit geval zijn er geen tijdelijke voorzieningen gemaakt. Nu is de technieker aan zet.

Plaatsen

van de veneers

Vier weken later is het zover; bonding-day (foto 6).

Deze veldspaat veneers zijn geplaatst volgens het adhesieve cementeerprotocol van Magne & Belser 3. Het is een tijdrovende klus, waarbij de veneers eerst tegelijk en vervolgens afzonderlijk worden gepast, voorbehandeld, geplaatst en vervolgens gepolijst moeten worden. Werken zonder contaminatie van vocht of speeksel zorgt voor een duurzamer resultaat, indien mogelijk wordt er met rubberdam gewerkt (foto 7).

(1mm dikte) wordt geplaatst. En als het goed is, zijn er dan twee blije mensen: de tandarts en de patiënt (foto 8 en 9). Doordat de behandeling volledig in het glazuur heeft plaatsgevonden, is de prognose van de elementen hetzelfde als voorafgaand aan de behandeling. Fraaie esthetiek en een duurzaam resultaat.

Referenties

1 Magne P., Belser Urs., Biomimetic Restorative Dentistry vol. 2, Chapter 6.9, page 620

2 Magne P., Belser Urs., Biomimetic Restorative Dentistry vol. 2, Chapter 6.9, page 625

3Magne P., Belser Urs., Biomimetic Restorative Dentistry vol. 2, Chapter 6, page 743

De auteur

ANTERIOR COURSE

in vier dagen klaargestoomd voor anterior challenges in je praktijk

Deirdre Beekmans is tandarts-eigenaar van het Amsterdams Centrum voor Cosmetische Tandheelkunde (ACCT).

@dentistabeekmans @acctandheelkunde

Slijtage

Porseleinen facings

Composiet layering techniek

Dentale fotografie & DSD

Locatie: Amsterdam & Den Haag

Cursusdata: najaar 2024

Meer informatie op: acct nl

TEAM ACCT

Deirdre Beekmans

Bart Beekmans

Freek Gols Linthorst

Bekijk en probeer onze loepbrillen en led verlichting Speciale beursaanbiedingen Maak kans op een gratis ergo loepbril t.w.v.€ 2.349,- incl. btw Ontmoet ons team

De perfecte restauratie

Afgelopen week zag ik een item van Arjen Lubach over junkfood reclames. Zowel op tv als op het internet wemelt het van marketing en influencers die producten aanprijzen die bol staan van suiker, zout en vet. De helft van alle Nederlanders is te zwaar, there he said it.

Meteen voel ik wat weerstand opkomen: wat een betutteling, een gevoel van ‘ik mag toch zeker zelf weten wat ik eet’ en wat puberale tegendraadsheid bekruipt me, zoals u nu wellicht ook voelt. En toch verder kijkend kan ik het niet ontkennen, de man heeft een goed punt. Zeg nou zelf: ongezonde ‘voeding’ is immers al leuker, lekkerder, goedkoper en vaak makkelijker dan de gezonde keuze. Tel daar de perfecte marketingtechnieken van reclamebureaus en hippe influencers bij op en we gaan kansloos ten onder. Enkele voorbeelden zijn de YouTubers die 24 uur alleen maar snoep eten, Max Verstappen die, zoals Arjen het zo fraai zegt, ‘diabetesdrank’ aanprijst en frisdrank als hoofdsponsor van voetbaltoernooien. Ken je trouwens dat fragment van Cristiano Ronaldo die tijdens een persconferentie van het bewuste toernooi de flesjes frisdrank keurig uit beeld zet en een opmerking maakt over hoe gezond het is om water te drinken? Dát is pas een influencer! Lubach gaat verder: obesitas

verhoogt het risico op ernstige gezondheidsaandoeningen zoals hart- en vaatziekten en 13 soorten kanker. Naast obesitas denk ik vooral ook aan die arme, arme gebitselementen. Gewoon Gaaf lijkt opeens zo ver weg. ‘Diabetesdrank’ of zoals ik vaker hoor ‘energy’, zit niet alleen bomvol suiker, het is natuurlijk ook knetterzuur. Cariës en erosie is wat de klok slaat. Nog vorige week zag ik weer een puber waarbij het glazuur haast volledig opgelost was. Ze vond haar tanden ‘niet meer zo mooi’, maar had niet door dat wat ze dronk zo zuur was. De tranen stonden in haar ogen toen ik vertelde dat we het niet ‘even konden bleken’. Logisch ook wel, onze sales (beter poetsen en minder snoepen) is een stuk minder leuk dan al die reclame. Ook zien patiënten ons waarschijnlijk een stuk minder frequent dan al die commercials.

Uiteraard kunnen we tegenwoordig de meest flitsende en prachtigste oplossingen maken in de vorm van restauraties, kronen en andere voorzieningen. Sommige restauraties zijn zo mooi dat het element net zo mooi is als het origineel ooit was, of nog mooier. Toch lijkt een gesprekje over voeding, het liefst vanaf een zo jong mogelijke leeftijd meer te doen voor de gezondheid. Wie doet er mee?

Marit Verschuuren, mondhygiënist en trainer van De Cariësvrije Generatie (cariesvrij.nu).

Behandeling van gegeneraliseerde tandslijtage met de flowable injectietechniek

Patiënten met ernstige gegeneraliseerde tandslijtage kunnen complexe restauratieve zorg nodig hebben, meestal bestaande uit een volledige heropbouw met beetverhoging. Het spreekt voor zich dat dit soort behandeling meestal uitdagend en tijdrovend is. Over het algemeen geldt dat minimale interventie vooropstaat bij het opstellen van het behandelplan. Hoewel minder invasief, zijn dergelijke benaderingen vaak net zo complex en veeleisend als traditionele, meer invasieve behandelingen.

Een 23-jarige patiënt raadpleegde de tandartspraktijk, omdat hij zich zorgen maakte over de toestand van zijn tanden. Het volgende casusrapport beschrijft een voorspelbare workflow voor een volledige mondrehabilitatie met de flowable injectietechniek, evenals de rationale achter de methode en praktisch advies voor een haalbare implementatie.

Diagnose

Bij de analyse van de glimlach werden korte klinische kronen en een gummy smile opgemerkt (foto

1). Intraoraal klinisch onderzoek toonde overmatige slijtage van de tanden in een mate die duidelijk onevenredig was met de leeftijd van de patiënt (foto 2). Deze bevinding, samen met zijn klachten zoals

overgevoeligheid, leidde tot het categoriseren van de slijtage als pathologisch.1, 2 ‘Cupping’ van de cuspides resulteerde in blootstelling van dentineweefsel; dit patroon wijst erop dat een erosieve factor een rol speelt, een hypothese die verder wordt ondersteund door de aanwezige restauraties die erboven uitsteken. Er waren ook duidelijk gedefinieerde glanzende slijtagefacetten aanwezig, wat duidt op overmatige attritie.

Etiologie

De etiologie van de slijtage bleek multifactorieel te zijn, met zowel een chemisch als mechanisch component zoals hierboven vermeld. Dit patroon, waarbij abrasieve/attritieve processen het verlies van tandoppervlak versnellen na chemische verweking door erosie, wordt vrij vaak gezien.2, 3 Nachtelijk

1. Uitgangssituatie, frontaal zicht

2. Uitgangssituatie, intraoraal

3. Composiet om de centrische occlusie op de gewenste beethoogte te bepalen

4. Een ‘leaf gauge’ kan ook gebruikt worden om de toename van de verticale occlusiehoogte te bepalen

5. Intraorale scans van de uitgangssituatie

bruxisme, parafunctie (nagelbijten, noten kraken) en erosie (koolzuurhoudende frisdranken) werden uit de anamnese weggelaten.

Preventie

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat het restaureren op zich de slijtageprocessen niet kunnen voorkomen, maar deze alleen veranderen qua patroon en snelheid. Daarom is het belangrijk om de waarschijnlijkheid van verdere slijtage in te schatten en welke vorm deze kan aannemen, wetende dat episodes van slijtage verschillende oorzaken kunnen hebben.3, 4

Om verdere progressie van de tandslijtage te vertra-

6. Intraorale mock-up van het CAD-design

gen, kreeg de patiënt het advies om minder koolzuurhoudende frisdrank te drinken, te stoppen met nagelbijten en het bijten op harde objecten te vermijden.

Behandeling

Na geïnformeerde toestemming (‘informed consent’) kozen we voor een totale opbouw van de slijtage met composiet door middel van de flowable injectietechniek.

Met de mechanische eigenschappen van de huidige directe composietmaterialen groeit het bewijs voor

G-ÆNIAL®

Universal Injectable

Injecteerbaar composiet: voor alle caviteitsklassen, even sterk als pastacomposiet.

hun effectiviteit voor de behandeling van alle soorten tandslijtage op de middellange tot lange termijn gestaag.2, 5, 6 Ze bieden een additief, minimaal invasief alternatief voor het bereiken van een esthetisch bevredigend resultaat voor de behandeling van tandslijtage. Directe composietrestauraties zijn kosteneffectief en gemakkelijk aan te passen, te repareren en bij te werken. Vorm en functie worden hersteld en onderliggende tandstructuren worden beschermd. Om de gummy smile te verhelpen en de beet te verbeteren (Angle Klasse II), werd een orthodontische behandeling met orthognathische chirurgie als mogelijke optie besproken, maar de patiënt wilde dit niet. Om de gummy smile te corrigeren, werd een klinische kroonverlenging voorgesteld als alternatieve optie.

Intraorale scans en beetregistratie

Beide kaken werden gescand om de uitgangssituatie te registreren. Door de extreme slijtage was de maximale intercuspidatie niet betrouwbaar reproduceerbaar. Omdat een verandering in de occlusale dimensie gepland was (beetverhoging), werd de centrische relatie gebruikt om een betrouwbare beoordeling te garanderen. Een anterieure jig uit acrylaat werd gebruikt als anterieure deprogrammeur (foto 3) en als richtpunt voor de omvang van de benodigde occlusale preparatie. De mal werd eerst iets te groot gemaakt en geleidelijk verkleind tot de gewenste hoogte om de invloed ervan geleidelijk te kunnen beoordelen. Een andere methode is het gebruik van een leaf gauge (foto 4); in het algemeen kan een maximale beetverhoging

7. 3D-geprinte modellen: één omen-om gerestaureerd en één volledig gerestaureerd model.

8. Siliconensleutels van transparant siliconen (EXACLEAR, GC): modellen werden gemaakt voor elk kwadrant en zorgvuldig bijgesneden zodat ze niet interfereerden met de rubberdam-isolatie.

9. Voor de adhesieve procedure werden de tanden afgezonderd met rubberdam.

10. De tanden werden gesepareerd met metalen matrices voor het zandstralen en het selectief etsen.

“Pleasure in the job puts perfection in the work”

Voor wergevers en werkzoekende met een groot netwerk in de dentale branche

Persoonlijke aanpak met jarenlange ervaring

Hoe ga ik te werk?

info@kirstenrecruitment.nl

Niet automatisch met cv’s schuiven, maar echt de tijd nemen om werkgever en werkzoekende goed te leren kennen. Een persoonlijke aanpak. Wat is belangrijk, wat vooral niet. En mede door mijn persoonlijke aanpak en jarenlange ervaring, wil en kan ik zo de juiste match maken.

van 5 mm gerechtvaardigd worden om voldoende ruimte te bieden voor het restauratiemateriaal en de esthetiek te verbeteren. Tekenen en symptomen na een verhoging van minder dan 5 mm zijn doorgaans zelflimiterend van aard.7, 8 Door de patiënt de onderkaak eerst naar voren en dan naar achteren te laten bewegen, kan de centrische relatie nauwkeurig worden verkregen. Met de anterieure mal kan de onderkaak tevens gestabiliseerd worden, wat nodig is om de beetregistratie digitaal vast te leggen.9

Digitale wax-up & mock-up

Nadat alle scans klaar waren (foto 5), werd een digitaal ontwerp gemaakt en geverifieerd. Op basis van deze ‘digitale wax-up’ werd een mock-up in de

mond gemaakt (foto 6). Dit is een belangrijke stap bij alle complexe behandelingen, die de mogelijkheid biedt om verschillende aspecten van de behandeling te evalueren, zoals esthetiek, fonetiek en functie, terwijl er nog aanpassingen mogelijk zijn. Bovendien krijgt de patiënt een beeld van het behandelresultaat dat hij kan verwachten. Na goedkeuring van het voorgestelde ontwerp door de patiënt kunnen de 3D-modellen en de transparante mallen voor de injectie worden vervaardigd.

3D-modellen en transparante mallen

Voor elke kaak werden twee modellen geprint: één van het volledige digitale ontwerp en één waarbij elke tweede tand werd opgebouwd en de andere

11. Adhesieve procedure met een tweestaps zelfetsend adhesiefsysteem na zorgvuldige plaatsing van PTFE-tape op de aangrenzende tanden en in de interdentale ruimtes.

12. Elke tand werd voor minstens 40 seconden uitgehard.

13. Overhangend composiet werd met een scalpel verwijderd

14. Na injectie van de eerste siliconenmal (G-ænial A’CHORD, Shade A2).

15. Alle stappen werden herhaald met de tweede siliconenmal.

tanden werden gelaten zoals in de oorspronkelijke situatie (foto 7). Het gebruik van deze afwisselende modellen verbetert de stabiliteit van de transparante mal door de duidelijke en gelijkmatig verdeelde verticale stops. Dit resulteert in een verhoogde occlusale voorspelbaarheid en een betere controle over de proximale oppervlakken. In totaal werden er acht mallen gemaakt, met twee mallen per kwadrant (foto 8). De sleutels werden gemaakt van transparant vinylpolysiloxaan (EXACLEAR, GC) in een niet-geperforeerde tray en werden zeven minuten uitgehard in een drukvat onder een druk van twee bar. Door de druk werd het insluiten van luchtbellen voorkomen, wat de visuele controle door de mal vergemakkelijkt. Er werd voor gezorgd dat het materiaal voldoende dik was (ongeveer 6-7 mm), zowel verticaal als horizontaal, om de stijfheid van de mal te garanderen. Twee perforaties per tand werden van binnen naar buiten gemaakt met dezelfde naald als die gebruikt zou gaan worden voor de injectie: één voor de injectie zelf en één als ventiel om overtollig composiet te laten ontsnappen.

Injectie van flowable composiet

Voorafgaand aan de procedure werden de best passende kleuren getest op een tand. Vervolgens werden de tanden geïsoleerd met rubberdam (foto 9). De mallen werden gepast en de randen werden bijgesneden om interferentie met de rubberdam te voorkomen tijdens de passieve plaatsing. Vervolgens werden de tanden gesepareerd met metalen matrixstrips voor het opruwen van het oppervlak met Al2O3-poeder en selectief etsen van glazuur (foto 10). Waar de contactpunten te zwaar waren, werden deze lichtjes aangepast met ‘New Metal Strips’ (GC). Na grondig spoelen en drogen werden de tussengelegen tanden afgezonderd met PTFE-tape. Er werden PTFE-propjes tussen de tanden geplaatst om te voorkomen dat tijdens de adhesieprocedure en injectie hier hars zou in kunnen vloeien. Primer en adhesief werden aangebracht en uitgehard volgens de instructies van de fabrikant (foto 11). Daarna werd de mal op de tanden geplaatst, waarbij nogmaals werd gecontroleerd of de mal goed op zijn plaats zat voordat de G-ænial Universal Injectable (GC, kleur A2) werd geïnjecteerd. Na het injecteren werd elke tand voor ten minste 40 seconden uitgehard (foto 12), waarbij over alle oppervlakken gegaan werd. Nadat alle tanden waren opgebouwd, werd de mal verwijderd en werd elke tand opnieuw minstens 20 seconden uitgehard. Overhangend composiet werd verwijderd met een scalpel (nr. 12; foto 13). Toen dit klaar was (foto 14), werd de werkwijze herhaald met de tweede mal (foto 15). Alle kwadranten werden op deze manier opgebouwd, telkens volgens dezelfde procedure (foto 16).

Afwerken en polijsten Voorafgaand aan het polijsten, werden het gietkanaaltje en onregelmatigheden in het oppervlak als gevolg van overhangend composiet verwijderd met polijstschijfjes, fijne diamantboortjes, interdentale strips en polijstpunten (foto 17). De occlusie werd zorgvuldig gecontroleerd en premature en deflectieve contactpunten werden verwijderd. Door het nauwkeurig kopiëren van het restauratieontwerp waren slechts kleine aanpassingen nodig. Een bijkomend voordeel van de injectietechniek is de afwezigheid van een zuurstofinhibitielaag. Dit verbetert de polymerisatie van de oppervlaktelaag,10 wat het polijstproces vergemakkelijkt. Anderzijds zijn er, afhankelijk van de resolutie en het printproces, fijne printlijntjes zichtbaar op het 3D-geprinte model.11-13 Deze printlijnen worden in het composiet gekopieerd door de hoge nauwkeurigheid van de siliconenmal. Ze kunnen echter snel verwijderd worden met rubberen polijstschijfjes (foto 18). Tot slot werden de restauraties tot hoogglans gepolijst met een borsteltje met Diapolisher Paste (GC).

Het uiteindelijke resultaat was een symmetrische dentitie met gebalanceerde occlusale contacten (foto 19). Hoewel dit resultaat uiterst moeilijk te verkrijgen zou zijn met een free-hand techniek en dit veel vaardigheid en ervaring vereist, kan een injectietechniek relatief snel onder de knie worden gekregen. De patiënt was erg blij met zijn gerestaureerde gebit. Er werd een harde occlusale opbeetplaat met hoektandgeleiding vervaardigd om de gerestaureerde tanden te beschermen tegen nachtelijk bruxisme.14

Conclusie

Niet alle patiënten met symptomen van tandslijtage hebben een restauratieve behandeling nodig. Hoewel veel van hen effectief kunnen worden behandeld met een gerichte preventieve aanpak en voldoende controle, kan een restauratieve ingreep onvermijdelijk zijn bij ernstige pathologische tandslijtage, zoals in het beschreven geval. Voor een zinvolle aanpak moet de behandeling haalbaar, stapsgewijs, aanpasbaar, herstelbaar en kosten-effectief zijn en moet de resterende tandstructuur behouden blijven.15 De composiet injectietechniek voldoet aan al deze eisen. De behandeling is minimaal invasief, met minimale preparatievereisten en een gemakkelijk herstelbaar materiaal.16, 17 Bovendien kunnen aanpassingen relatief gemakkelijk in een latere fase worden gedaan als dat nodig is, nadat de patiënt tijd heeft gehad om zich aan te passen aan de nieuwe situatie, maar nog niet helemaal gewend kan raken.

Volgens recente literatuur zijn composieten geschikt voor zowel tussentijdse als definitieve behandeling. Het elimineren van alle etiologische factoren kan echter onrealistisch zijn als patiënten lijden aan hardnekkig bruxisme of niet bereid of in staat zijn om mogelijk schadelijke gewoonten te veranderen. In dergelijke gevallen is het mogelijk dat er opnieuw schade optreedt.2 Dan kan worden overwogen om de dentitie te herstellen met indirecte materialen, zoals glaskeramiek. Deze zijn echter invasiever van aard en aanpassingen zijn zeer moeilijk te maken in een nabehandelingsfase. Daarom heeft het de voorkeur om dit type behandeling te reserveren voor een latere fase.

16. Dit werd telkens herhaald voor de opbouw van de andere kwadranten.

17. Afwerken met een scalpel (nr. 12) en interdentale strips (New Metal Strips, GC).

18. Het lijnenpatroon dat wordt gekopieerd van het 3D-geprinte model kan eenvoudig verwijderd worden met polijsten.

19. Behandelingsresultaat. Met zorgvuldige planning en een betrouwbare procedure kunnen een uitstekende morfologie en gebalanceerde occlusale contacten worden verkregen met direct composiet.

Referenties

De literatuurlijst is op te vragen bij de redactie en in te zien bij het online artikel op www.dentista-magazine.nl

De auteur

Pieter-Jan Swerts (KU Leuven 2017) is als restauratief tandarts werkzaam bij Icarus Dental, een multidisciplinaire groepspraktijk in Antwerpen, waar hij zich richt op prothetische en restauratieve tandheelkunde.

19d

Mondzorg aan de Lek

Vraag van de opdrachtgever

Het realiseren van een tandartspraktijk met vier kamers, in een voormalig bankgebouw van circa 200 m2 in het centrum van Krimpen aan de Lek.

Specifieke wensen en doorlooptijd

Specifieke wens van de opdrachtgever was een gescheiden route voor patiënt en personeel. De verdere uitgangspunten voor het ontwerp waren ruime behandelkamers met daglicht, openheid en ruimtelijkheid. Daarnaast waren er wensen voor een OPG-ruimte met Ceph en een aparte kamer voor de tandarts waar ze tot rust kon komen tussen het werk door. Het ontwerp- en tekenproces van de architect heeft enkele weken in beslag genomen. De bouw heeft ongeveer 12 weken geduurd.

Invulling architect

De vier behandelkamers zijn gepositioneerd aan de gevelzijde met veel daglicht, met aan de voorkant de route van de patiënt en aan de achterkant de route van het personeel. Door toepassing van glas bij zowel de voor- als achterkant van de kamers, bereikt het daglicht de kern van het gebouw. In de achterstrook waar geen daglicht aanwezig is, zijn de facilitaire programma’s, zoals de voorraad, sterilisatie, technische ruimte, kleedkamer en toilet voor het personeel gepositioneerd. Op de plekken waar daglicht wel aanwezig is in de achterstrook, is er een ruime personeelsruimte met uitzicht op het water. Ook zit het kantoor en de rustruimte van de tandarts hiernaast.

Ondanks dat de ruimte niet heel groot en licht is en geen optimale vorm als basis heeft, oogt de praktijk heel licht en ruimte-

lijk. Dit is bereikt door de strakke vormgeving, toepassing van de juiste kleuren en materialen, juiste omgang met het licht en een strategische manier van plaatsing van de programma’s in de ruimte.

De architect heeft voor een integraal ontwerp gezorgd. Hierbij is tijdens het ontwerpproces al nagedacht over de integratie van de techniek, licht, akoestiek en meubels.

Daarnaast heeft zij het project vanaf de eerste schets tot en met de oplevering begeleid en een belangrijke rol gespeeld bij de samenstelling van het juiste bouwteam die het project binnen het budget en de vooraf bepaalde termijn heeft gerealiseerd.

Design in beeld

• Praktijk: Mondzorg aan de Lek

• Bureau: Buro/S Architects

Groot

wereldwijd patiëntenonderzoek naar de profylaxe methode

Guided Biofilm Therapy (GBT) is en blijft de absolute favoriet

Iedereen die gezond wil blijven, hecht ook waarde aan zijn mondgezondheid en gaat regelmatig voor een professionele profylaxe behandeling. Na een behandeling met Guided Biofilm Therapy (GBT) werden wereldwijd meer dan 335.000 patiënten ondervraagd door middel van gestandaardiseerde vragenlijsten. 94% van deze patiënten verkiest GBT boven conventionele methoden en beveelt het daarom aan bij familie en vrienden. De patiënten werden ook gevraagd naar hun pijnervaringen, de benodigde behandeltijd en het nut van disclosing.

Vanwege de hoge ziektelast heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) mondziekten - waaronder cariës en parodontitis - aangemerkt als een belangrijk gezondheidsprobleem.1,2 Om dit onder controle te krijgen, moet naast een gezonde levensstijl, de microbiële plaque (biofilm) regelmatig en volledig worden verwijderd. Echter, met dagelijkse persoonlijke mondhygiëne wordt maximaal 50% van de biofilm van supragingivale tandoppervlakken, met name in het interdentale gebied, verwijderd. 3

Om die reden is als tweede pijler een regelmatige en effectieve professionele profylaxe van cruciaal belang. 4, 5 Om dit succesvol te laten zijn, moet de behandeling patiëntvriendelijk zijn en de huidige kennis en technische vooruitgang weerspiegelen. 6-11 Als reactie op deze eisen ontwikkelde EMS, in samenwerking met vooraanstaande experts, het concept van Guided Biofilm Therapy.12 Om te bepalen in hoeverre GBT in vergelijking met conventionele methoden wordt ervaren en als behandeling wordt geaccepteerd, werden patiënten van GBT-gecertificeerde praktijken ondervraagd met behulp van gestandaardiseerde vragenlijsten.

METHODE EN RESULTATEN

Het certificeringsprotocol omvat een GBT-training door de Swiss Dental Academy (SDA) voor het praktijkteam én het verzamelen van feedback van hun patiënten. De geanonimiseerde antwoorden (n = 278.258) werden voor evaluatie (per 31.10.2023) door 13.082 GBT-gecertificeerde praktijken en klinieken aan EMS verstrekt.

De gebruikte vragenlijst voor de feedback bestond uit 7 vragen die beoordeeld konden worden op een schaal van 0 tot 5. De respondenten scoorden allemaal rond de 4,7 van 5 mogelijke punten, wat een zeer hoge mate van goedkeuring voor GBT betekende. Patiënten beoordeelden ook de benodigde behandeltijd en de afwezigheid van pijn. Met een percentage van 93,93% gaven ze duidelijk de voorkeur aan GBT boven de conventionele methode (figuur 1). 93.17% van de respondenten vond het gebruik van disclosing nuttig. Deze stap in het GBT-protocol zorgt ervoor dat de biofilm volledig is verwijderd - een kwaliteitsgarantie voor de patiënt en de behandelaar. De Universiteit van Zürich was betrokken bij de verdere ontwikkeling van de vragenlijst.

DISCUSSIE

Bij conventionele professionele gebitsreiniging wordt harde plaque eerst verwijderd met behulp van invasieve sonische, ultrasone en hand-instrumenten.13 De  daaropvolgende polijstbehandeling resulteert eveneens in het reduceren van waardevolle

1. Patiënten prefereren GBT: Met 94% geeft de overgrote meerderheid duidelijk de voorkeur aan het systematische en het op risico‘s aangepaste protocol van Guided Biofilm Therapy (resultaat voor beoordeling 4 of 5 sterren, inclusief 3 sterren = 99,3%).

2. Enkel met AIR-FLOWING® (links) verlaat het PLUS poeder het handstuk met een constante en gereguleerde stroomsnelheid (gepatenteerde laminaire AIRFLOW® technologie). 17 AIR-FLOWING® is de combinatie van AIRFLOW® Prophylaxis Master, AIRFLOW® MAX/PERIOFLOW® en PLUS poeder, waardoor biofilm management voorspelbaarder, veiliger, efficiënter en handiger wordt.

3. Moderne gebitsreiniging maakt gebruik van AIR-FLOWING®: Deze effectieve en bijzonder zachte methode is geschikt voor biofilmmanagement op alle mondweefsels en op restauraties, implantaatcomponenten en vaste orthodontische voorzieningen.

tandsubstantie zonder echt een gladder oppervlak te krijgen.14 Bovendien blijft aanslag vaak zitten.15 Daarentegen wordt bij GBT eerst de biofilm als etiologische factor van alle mondoppervlakken verwijderd. Dit gebeurt - na verplichte disclosing - op een minimaal invasieve en zachte wijze met AIR-FLOWING®.

De hoogste effectiviteit en efficiëntie wordt aangetoond door de AIRFLOW® Prophylaxis Master met de AIRFLOW® MAX dankzij de gepatenteerde laminaire technologie PERIOFLOW® en PLUS Poeder (figuur 3.)17 Pas in de tweede stap wordt het piëzokeramische ultrasone systeem (PIEZON® PS NO PAIN) gebruikt om de resterende zichtbare tandsteen te verwijderen.

De goed geïnformeerde patiënt van vandaag wil een effectieve en moderne profylaxe behandeling die in lijn is met de stand van de wetenschap en technologie, afgestemd op de expertise van het mondzorgteam. De afwezigheid van pijn en het positieve “ervaringseffect“ van een fijne preventieve behandeling zijn ook van groot belang voor de loyaliteit van de patiënt tijdens de recall en nazorg - en dus ook voor het economische succes van een praktijk. GBT is ook superieur gebleken in deze aspecten, zowel in primaire (PZR) als in secundaire en tertiaire profylaxe (SPT). 6, 7, 9-11

CONCLUSIE

Samenvattend bevestigt een bijgewerkte evaluatie van meer dan 335.000 patiëntenvragenlijsten de hoge acceptatie van het GBT-protocol door patiënten. Dit werd al vastgesteld in een eerdere evaluatie in april 2022 (https://gbt-dental.com/ZMK-422PS-NEW_ENG).18 Het enthousiasme van het profylaxeteam voor GBT zou een bepaald effect kunnen hebben op de evaluatie door patiënten (Hawthorne-effect).19 De resultaten van de patiënten-enquête komen echter zeer goed overeen met gepubliceerde onderzoeken uit de praktijk en de academische wereld. 20 Door de gedifferentieerde onderzoeksvraag en het grote aantal deelnemers kan dus een duidelijke voorkeur voor GBT ten opzichte van conventionele procedures worden vastgesteld.

Bron en referenties

Eerder gepubliceerd in ZMK, jaargang 39, uitgave 11-12, november/december 2023. 634-645, Spitta GmbH. Auteur: Dr. Jan Hermann Koch. De literatuurlijst is op te vragen bij de redactie van dentista en in te zien bij het artikel online op www.dentista-magazine.nl

4. GBT Gecertificeerde Praktijk, Happy Team Swiss Dental Spa. Sima Bleij – Investeerder, Marleen Goossen – Mondhygiënist, Dominiek Spijker – Praktijkcoördinator, Roselotte van Leeuwen – Mondhygiënist (https://gbt-dental.com/Dentista-MH-NL).

De GBT-gecertificeerde praktijk: zo werkt het Als je profylaxe behandelingen op het hoogste niveau wilt aanbieden, kun je je praktijk laten certificeren volgens GBT. Meer informatie kun je vinden via de QR-code of op https://gbt-dental.com/ZMK-11-12-patient-survey-sp

Het blijft de grootste uitdaging van de praktijkhouder en -manager: hoe krijg en behoud ik goede medewerkers. In de praktijk gaat veel aandacht naar de werving en selectie van tandheelkundig personeel, begrijpelijk. Nog belangrijker is het echter om de goede werknemers die je hebt te behouden. Een belangrijk middel daarvoor is het regelmatig voeren van evaluatie-, beoordelings- of functioneringsgesprekken.

Investeren in je medewerkers

Functioneringsgesprekken

Beoordelings- en functioneringsgesprekken hebben de belangrijke functie om feedback te geven, prestaties te beoordelen en samen (persoonlijke) doelstellingen voor de toekomst te formuleren. Steeds meer worden dergelijke gesprekken gezien als het middel om de motivatie en betrokkenheid van medewerkers te bevorderen, hun werkplezier te peilen en samen stil te staan bij de toekomst- en ontwikkelingswensen van de werknemer.

KNMT

Veel Mondzorgpraktijken beoordelen (nog) volgens het model van de KNMT, zoals laatst omschreven in de bijlage van de KNMT-Arbeidsvoorwaarden-

regeling van 2022. Deze regeling wordt inmiddels niet meer geadviseerd door de KNMT, maar nog wel door praktijken gebruikt. De KNMT adviseerde tweemaal per jaar een persoonlijk gesprek te voeren met je werknemers. Het eerste gesprek om de medewerker te beoordelen waarbij een slechte beoordeling kan resulteren in geen salarisverhoging. Dit beoordelingsgesprek is gericht op het voorgaande jaar en heeft vooral een eenzijdig karakter, de praktijkhouder of -manager beoordeelt de prestaties van de werknemer. Behaalde een werknemer een onvoldoende voor 6 van de 14 beoordelingscriteria, dan kon de werkgever besluiten geen periodieke verhoging toe te passen. Naast het beoordelingsgesprek adviseerde de KNMT eens per jaar een functioneringsgesprek te voeren. Dit

gesprek is informeler van karakter, wordt tweezijdig gevoerd en is gericht op de toekomstige samenwerking. In een opbouwende sfeer bespreken beide partijen wat gedaan kan worden om tot een betere samenwerking en beter functioneren te komen.

Modernere beoordelingsvormen

K ritiek op de traditionele beoordelings- of functioneringsgesprekken is dat ze medewerkers niet altijd motiveren. Vooral in het bedrijfsleven wordt geëxperimenteerd met nieuwe beoordelingsmethodes. Bijvoorbeeld om ieder kwartaal of iedere maand een gesprek te hebben. Er is steeds meer een verschuiving naar niet alleen het evalueren op taakniveau, maar meer op resultaten en de bijdrage aan de brede-

re organisatiedoelen. Soms wordt ook feedback ingewonnen niet alleen van de leidinggevende, maar ook van collega’s, ondergeschikten en relaties of klanten. Ook worden werknemers aangemoedigd actief deel te nemen aan hun eigen evaluatie en eigenaar te worden van hun eigen groei, door hen eerst zichzelf te laten beoordelen.

Het is aan de praktijkhouder in de mondzorg om zelf te kiezen welke stijl van gesprekken past bij hem of haar en de praktijkvoering. Ook is er keuze in de criteria die worden gehanteerd om functioneren te beoordelen. Aan welke eisen vinden we dat het personeel moet voldoen, wat moeten zij onder de knie hebben? Realiseer je dat je daarin een keuze hebt in de richting van jouw gewenste droompraktijk. Ook in de manier van de gespreksvoering en beoordeling kun je bewust een keuze maken voor een

PERSONEEL

werkwijze die jouw doelen en wensen reflecteert. Wees niet bang een stijl te kiezen die past bij jouw manier van leidinggeven en jouw praktijkvoering. Dus wat betreft frequentie van de gesprekken, beoordelingscriteria en gesprekvoering valt er af te wijken van de traditioneel bekende vormen.

Mijn mening is dat in sommige branches, zo ook de mondzorg waarin ondersteunend personeel werkt in opdracht van en onder verantwoordelijkheid van, in dit geval de BIG-geregistreerde, een klassieke beoordelingsmethode op haar plaats is. Denk aan taakdelegatie waarin steeds stappen worden gemaakt. Als een werknemer voorbehouden handelingen of niet-voorbehouden handelingen uitvoert namens de werkgever, die soms niet in de ruimte zelf aanwezig is, vergt dat een nauwe afstemming. Binnen de mondzorg is de orthodontie al ver met het delegeren van behandelingen. Dat vereist het volgen van strikte werkwijzen en procedures, maar ook wederzijdse afstemming op de millimeter. Dit bereikt men enkel door goede, efficiënte communicatie, maar ook door de lijnen kort te houden en de ruimte voor eigen oordeelsvorming te beperken. Beoordeling middels een wat schoolse beoordelingsmethodiek is dan op haar plaats.

Beoordelingsinstrument

Als je kiest voor beoordelen op de traditionele manier, gebruik dan voor elke functie een vast beoordelingsformulier. Een voorbeeld daarvan zie je hiernaast. Je bepaalt ten eerste welke competenties* belangrijk zijn voor de functie of voor jouw praktijk. Welke talenten en kwaliteiten moet de ideale stoel- of balie assistent bezitten? Wees je ervan bewust dat je door deze kwaliteiten te kiezen, je het streefdoel van je assistenten definieert. Bedenk ook dat de volgorde en het gewicht van deze kenmerken veelzeggend is. Persoonlijk vind ik het opmerkelijk dat er bij stoel-assistenten weinig aandacht is voor de handvaardigheid, de fijne motoriek. De souplesse en het “in de vingers hebben” van de tandheelkundige handeling-en zijn even belangrijk als theoretisch vakkennis of communicatieve vaardigheden. Voor een baliekracht geldt juist weer dat schrifte-

lijke communicatievaardigheden veel gewicht hebben, voor een stoelassistent is dat eigenlijk niet zo belangrijk.

Een goed gesprek, welk label je er ook aan hangt of in welke vorm je deze ook giet, heeft als doel je werknemer te helpen ontwikkelen en gemotiveerd en betrokken te houden.

Door een beoordelingsformulier te gebruiken, zorg je enerzijds ervoor dat ieder personeelslid naar dezelfde criteria wordt beoordeeld, en anderzijds is het een mooi middel om de jaarlijkse vooruitgang bij te houden. Niets stimuleert werknemers meer dan het boeken van vooruitgang. Maar ook een gebrek aan vooruitgang is hierdoor te signaleren. Je kunt dit vervolgens samen bespreken en een plan maken.

Zzp’ers beoordelen?

Met zzp’ers heb je geen arbeidsrelatie en ook geen gezagsverhouding. Betekent dit dan dat beoordelingsgesprekken niet mogelijk zijn? Het is inderdaad niet aan een praktijkhouder, -manager of collega zorgverlener om een oordeel te vormen over het functioneren van een zelfstandig werkende zorgverlener. Er wordt evengoed wel samengewerkt, en samenwerking vereist afstemming. Bovendien volgt uit de modelovereenkomsten van de Belastingdienst** dat zzp’ers zich moeten houden aan de regels en procedures die in de praktijk gelden om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Wanneer een zzp’er zich niet aan deze procedures houdt, ook niet na een herinnering daartoe, dan is de zzp’er in gebreke, doordat hij of zij de overeenkomst niet nakomt. Dit kan reden zijn de overeenkomst op te zeggen. Dit is natuurlijk geen aantrekkelijke route. Je voorkomt dit door te zorgen voor regelmatige afstemming zodat de verstandhouding goed blijft en de wederzijdse verwach-

tingen nog passend zijn. De titel functionerings- of beoordelingsgesprek is dan misschien niet van toepassing en competenties worden niet beoordeeld, maar in een evaluatiegesprek gezamenlijke doelen stellen bevordert de samenwerking en de prestaties.

Adviezen en praktische tips

Nodig je personeel ten minste twee weken van tevoren per email uit voor de gesprekken. Schrijf daarin wat er besproken wordt, voeg eventueel een beoordelingsformulier toe, en nodig uit om bespreekpunten aan te dragen. Bedenk dat voor veel werknemers functionerings- of beoordelingsgesprekken spannend zijn. Door de stress is het menselijk brein vooral gespitst op het negatieve, ofwel het eventuele “gevaar”. Te veel nadruk op “verbeterpunten” kan juist demotiverend werken, en dan schiet het gesprek haar doel voorbij.

Bedenk ook altijd wat je met het gesprek wil bereiken, volg negatieve feedback meteen op door een verbeter- of actieplan. Arbeidsrechtelijk is het aan de werkgever om een training aan te bieden indien onvoldoende presteren een gevolg is van een gebrek daaraan. Blijf bij de uitvoering daarvan betrokken en laat je medewerker jouw oprechte steun en betrokkenheid voelen. Dat zorgt ervoor dat zij ook betrokken zijn en blijven bij jou en de praktijk. En dat ze gemotiveerd blijven.

Vaak wordt aangeraden verbeterpunten af te spreken volgens de SMART-methode. Afspraken moeten dan specifiek zijn, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden. Zo voorkom je dat een wens voor de toekomst blijft bij een loos voornemen zonder daadwerkelijk resultaat.

In geval van ondermaats functioneren, geldt nog meer dat de inhoud en de afspraken schriftelijk moeten worden vastgelegd en zorgvuldig in het personeelsdossier worden opgeslagen. Is er sprake van ernstig disfunctioneren, dan is een verbetertraject aan de orde, maar dat gaat de reikwijdte van dit artikel te buiten.

Laat de praktijkmanager een verslag van het gesprek maken. Het is gebruikelijk een werknemer te vragen het verslag van het gesprek te tekenen. Zelf nodig

ik ook altijd uit om een eventueel weerwoord toe te voegen aan het verslag of aan het dossier. Weigert een werknemer te tekenen, dan raad ik aan daar geen probleem van te maken, stuur het verslag per email en ga vooral in gesprek hierover. Een goed gesprek, welk label je er ook aan hangt of in welke vorm je deze ook giet, heeft als doel je werknemer te helpen ontwikkelen en gemotiveerd en betrokken te houden. Houd dit doel steeds voor ogen, houd een open en nieuwgierige houding en bespreek eventuele verbeterpunten totdat er een plan is dat door beide partijen wordt dragen. Zo haal je het maximale uit de gesprekken en geven ze een boost aan de kwaliteit van je zorgverlening en de betrokkenheid van je medewerkers.

De auteur

Valesca Nederlof, is jurist en voormalig advocaat. Daarnaast was zij praktijkmanager in een mondzorgonderneming. Hierdoor weet zij goed wat er komt kijken bij het managen van een mondzorgonderneming.Tegenwoordig werkt zij als HR-adviseur bij Dental Care Professionals. Als zodanig komt zij regelmatig in mondzorgpraktijken om te helpen met het voeren van functioneringsgesprekken.

Referenties

*Competenties zijn specifieke eigenschappen, vaardigheden of gedragingen die een werknemer in staat stelt om goed te presteren in een bepaalde functie. Vaardigheden zijn het vermogen een specifieke handeling te verrichten.

**Uit artikel 1.4 en 8.2 van de modelovereenkomst van opdracht voor praktijkwaarneming of-medewerking en artikel 1, 2 en 8 van de modelovereenkomst voor ZZP Mondhygiënisten.

Cementodentine breuk

Cementodentine breuk of cement breuk is een zeldzaam soort wortelfractuur die vaak verkeerd gediagnosticeerd wordt en daarom verkeerd behandeld wordt. De symptomen van cementodentine breuk lijken op die van andere parodontale of endodontische aandoeningen. Denk hierbij aan verticale wortelfractuur, peri-apicale aandoeningen en parodontaal abces waarbij sprake is van zwelling, sterk verdiepte pocket(s), toename van mobiliteit en röntgenologische peri-apicale radiolucenties. Met behulp van een casus zal er hier achtergrondinformatie worden gegeven over deze zeldzame vorm van wortelfractuur.

Een vrouw van 73 bezocht onze praktijk op verwijzing van de tandarts na het ontstaan van zwelling ter plaatse van de 21. Ze was geruime tijd onder behandeling bij de mondhygiënist. Desondanks was er sprake van persisterend sterk verdiepte pockets bij de 21. De klachten bij dit element waren ongeveer 2 maanden vóór onze intake ontstaan waarna de patiënt direct was doorverwezen zonder aanvullende behandelingen. De patiënt gaf aan gevoeligheid te ervaren bij het element, waardoor ze de 21 ontweek tijdens functie. Verdere tandheelkundige anamnese wees uit dat ze dwarsfluit speelt en er sprake zou zijn van bruxisme volgens haar partner. Er was recent geen sprake van trauma bij de 21, ook niet in het verleden. Er waren verder geen relevante medische bijzonderheden en de patiënt heeft nooit gerookt. Tijdens het eerste onderzoek constateerden we zwelling bij de 21 lijkend op een parodontaal abces met een buccale fistel en sterk verdiepte pockets tot 8 mm zonder pusafvloed en mobiliteit Miller klasse 2 (foto 1). Het element reageerde normaal op de koude test, maar was licht percussiegevoelig. Verder was er gegeneraliseerd sprake van pockets van 4-5 mm met een bloedingsscore van 46%. Daarnaast was er sprake van verkorte tandboog met 5 occlusale eenheden. Röntgenologisch op de peri-apicale opname van de 21 zagen we aan de mesiale zijde van de 21 een ra-

diopake fragment in nabijheid maar los van de radix, met daaromheen een radiolucentie overeenkomend met het beeld van parodontaal afbraak. Het defect bevond zich in de bovenste 2/3 deel van het element (foto 2). De diagnose werd gesteld op parodontitis, gelokaliseerd matig, langzaam progressief en cementodentine breuk bij de 21.

Na overleg met de patiënt over mogelijke behandelopties werd er in samenspraak besloten het losgekomen cementdeel middels parodontale chirurgie te verwijderen (foto 3.1). Na drie maanden zagen we een mooie genezing met reductie van de buccale en palatinale pockets en afname van de klachten (foto 3.2). Echter bleven de mesiale pockets 7-8 mm diep.

Beschouwing

Epidemiologie

Momenteel is er weinig onderzoek verricht naar de prevalentie of incidentie van cementodentine breuk. De body of evidence over dit onderwerp bevat ‘case reports’ met enkele retrospectieve onderzoeken. De algemene indruk is dat deze aandoening zeldzaam is met een prevalentie onder 2%. Echter, verkeerd gestelde diagnoses spelen een rol in mogelijke onderschatting van deze prevalentie.

1. Klinisch beeld 21 bij de intake; gele pijl wijst naar fistel uitgang 2. Peri-apicale opname van de 21 tijdens de intake; gele pijl toont het radio-opaque schilletje

3.1. Het verwijderen van het losgekomen cement middels parodontale

chirurgie. A: intrasulculaire incisie met het doel behoud van de papilae; B: bovenste deel van cementbreuk deel zat vast aan de gingiva; C: middelste deel cementbreuk in situatie

D en E: meest apicale deel cementbreuk; F: defect op het wortelopper-

Etiologie

Ook over etiologie van de cementodentine breuk tast men nog in het duister. In de literatuur wordt wel een aantal vermoedelijke oorzaken benoemd: breuk kan veroorzaakt worden door interne factoren waarbij er sprake is van deficiëntie binnen de cemento-denti-

vlak is zichtbaar na het verwijderen van losgekomen cement; G: het worteloppervlak is gladgeslepen; H: gingiva is terug gehecht zonder verdere aanpassingen aan het bot.

ne complex of door externe factoren zoals ongunstige langdurig verhoogde krachten of incidenteel uitzonderlijk hoge krachten. Predisponerende factoren welke in de literatuur genoemd worden zijn: elementtype, leeftijd, endodontisch behandelde elementen, geschiedenis van trauma, trauma van occlusie of excessief hoge krachten.

Op zoek naar een partner voor het ontwerpen en realiseren van jouw medische praktijk? Bij Buro S Architects ben je aan het juiste adres!

Wij zijn gespecialiseerd in het realiseren van praktijken die efficiënt, duurzaam en functioneel zijn, met een focus op tijdloosheid en toekomstbestendigheid.

Wat wij bieden:

• Volledige ontzorging: of het nu gaat om nieuwbouw, renovatie of uitbreiding, wij nemen het hele proces uit handen.

• Ons ervaren team verzorgt zowel het bouwkundig ontwerp als interieurontwerp.

• Wij selecteren en begeleiden een deskundig bouwteam.

• Door ons advies en begeleiding ben je verzekerd van een vlekkeloos bouwproces en een perfect eindresultaat.

Heb je al een locatie op het oog? Wij adviseren je graag! Neem vandaag nog contact met ons op voor een afspraak: +31 (0)79 889 16 56 info@burosarchitects.com

Marketingondersteuning

nodig voor jouw tandheelkundige producten of diensten?

Wil je mondzorgprofessionals bereiken met jouw product of dienst, maar mis je de tijd, het personeel, de kennis of de toegang tot de eindgebruiker? Dental Product Promotions biedt je de ondersteuning, de kennis, de middelen én het bereik om dat voor elkaar te krijgen. We verzorgen je totale marketingcommunicatieactiviteiten, van social media campagnes tot product gerelateerde workshops.

Hebben we je interesse gewekt? Wil je meer weten, of een vrijblijvende offerte aanvragen? Kijk dan snel op onze website!

Content maken? Een product workshop? Wij regelen het!

De elementen waarbij de cementodentine breuk het meest gediagnosticeerd wordt zijn de bovenincisieven gevolgd door onderincisieven, premolaren en als laatste molaren. Echter, vanwege diagnostische uitdagingen met name bij de molaren kunnen de cijfers hierbij een vertekend beeld geven.

Door sommige auteurs wordt leeftijd als risicofactor benoemd met het idee dat door de leeftijd het cement-dentine complex gecompromitteerd wordt, zowel door minder elasticiteit als door belasting door de jaren heen. Er zijn echter ook onderzoeken die de leeftijd niet als een risicofactor rapporteren. Niettemin is de gemiddelde leeftijd waarbij cementodentine breuk voorkomt gemiddeld rond de 60 jaar.

Voor de overige genoemde risicofactoren zijn er geen causale onderzoeken uitgevoerd. De associaties van deze factoren worden merendeels door de auteurs naar voren gebracht in de ‘case reports’.

Histologisch/klinisch/röntgenologisch beeld

Cementodentine breuk kan een volledige breuk zijn vanuit de cemento-dentine grens of partieel waarbij de breuk zich binnen de cementlaag van het worteloppervlak bevindt. Wanneer er sprake is van cement- of cementodenine breuk, blijkt de breuklijn in de meest gerapporteerde casussen tussen denti-

ne- en cementlaag te zitten. Slechts in 22% van de gevallen is de breuklijn binnen de cementlaag zelf. Een partieel losgekomen fragment kan lange tijd ingebed blijven binnen het parodontale weefsel zonder klachten of met milde klachten. Pas wanneer het fragment volledig loskomt van het worteloppervlak worden de klachten meer geprononceerd. Klinisch kunnen dan de volgende karakteristieke symptomen zichtbaar zijn: een schilfertje hard tandweefsel wat uit de gingiva steekt, een richeltje op het worteloppervlak, zwelling en abcesvorming, incidenteel sterk verdiepte pocket, tekenen van een vitale pulpa, snelle parodontale afbraak, pusafvloed, gingiva bloeding, fistel(s) en/of toegenomen mobiliteit.

Het diagnosticeren van dit fenomeen is uitdagend aangezien deze symptomen ook bij andere aandoeningen kunnen voorkomen. Denk hierbij aan parodontale abcessen, endodontische problematiek of verticale wortelfractuur. Klinisch gezien kan een exploratieve chirurgie een mondzorgverlener goed op weg helpen. Theoretisch gezien is de gouden standaard voor de juiste diagnostiek een histologisch onderzoek.

Ook de röntgenologische diagnostiek is uitdagend. Wanneer de breuk zich interdentaal bevindt en het cement zich heeft losgelaten van het wortelopper-

3.2. Genezingsproces na de chirurgie, waarbij te zien is dat de zwelling is afgenomen met toegenomen re-ces-

sie buccaal en mesiaal van de 21. A: intake, B: één week na chirurgie, C: drie maanden na chirurgie.

4. Röntgenopname na het verwijderen van cementfragmenten.

Anesthesia & Intensive Care Services B.V.:

AIC is gespecialiseerd in het verzorgen van hoogwaardige medische zorg binnen de anesthesiologie en intensive care geneeskunde.

Met ons VOLWAARDIG MOBIEL ANESTHESIETEAM inclusief apparatuur, monitoring, medicatie, gasvoorziening, disposables en al het nodige personeel kunnen wij op een voor u wenselijke locatie op 4 behandelkamers tegelijk algehele anesthesie toedienen aan uw cliënten, zonder dat u ook maar iets hoeft aan te passen aan de inrichting van uw kliniek.

Tandheelkundige klinieken die behandelingen onder algehele anesthesie willen aanbieden:

Als u aan uw cliënten behandelingen onder algehele anesthesie wilt aanbieden zonder dat u dure investeringen hoeft te doen in uw kliniek, dan bent u bij ons aan het juiste adres. Wij kunnen met ons MOBIEL ANESTHESIETEAM in elke kliniek op 4 behandelkamers tegelijk volledig de anesthesie verzorgen zonder dat u daar naar hoeft om te kijken. Wij zijn volledig selfsupporting. Wij kunnen in elke tandartspraktijk de anesthesie verzorgen. Uw praktijk hoeft dus niet aan speciale voorwaarden te voldoen!!

Bel voor een gratis en vrijblijvende offerte:

Schroom niet om te bellen of te emailen voor een gratis en vrijblijvende offerte. Zonder enige verplichting komen wij graag bij u langs om de situatie in uw kliniek te beoordelen en de wensen en mogelijkheden met elkaar te bespreken.

vlak, dan is deze op een peri-apicale opname zichtbaar als een schilfertje/schildje tandachtig weefsel. Dit radiopake, verticaal lange, tandachtige weefsel bevindt zich direct naast de wortel. Echter, wegens overprojectie van de harde weefsels is een breukdeel buccaal of linguaal niet zichtbaar op een dergelijke opname. Mogelijk kan een CBCT in een dergelijk geval een meer betrouwbaar beeld geven.

Behandeling

Het doel van de behandeling is om de losgekomen cementdelen volledig te verwijderen, aangezien restant fragmenten risico vormen voor progressie van cementodentine breuk wat (verdere) genezing kan belemmeren. Gepoogd kan worden de losgekomen cementdelen in eerste instantie niet-chirurgisch te verwijderen via een uitgebreide subgingivale scaling en rootplaning en als dat niet lukt middels parodontale chirurgie. Andere opties zijn apicale chirurgie (apexresectie), extraheren en reïmplanteren van het element of extractie wanneer de prognose zeer dubieus tot hopeloos is.

In zeldzame gevallen is cementodentine breuk een toevalsbevinding op een röntgenfoto. In dergelijke casussen is een behandeling in eerste instantie afgeraden aangezien er een kans bestaat dat de breuk zich spontaan kan helen. Pas wanneer de breuk blootgesteld wordt aan het mondmilieu, zal er sprake zijn van kolonisatie van bacteriën en daarmee gepaard de symptomen van een ontstekingsreactie. In dergelijke gevallen is het raadzaam om over te gaan tot behandeling.

De keuze voor een specifieke behandeling is niet alleen afhankelijk van de wens van de patiënt, maar ook van de locatie van de breuk en de ernst van de parodontale afbraak.

Het belangrijkste uitgangspunt is het volledig verwijderen van de losgekomen cementlaag, wegens de kans op recidief. Mede hierdoor is een niet-chirurgische behandeling minder voorspelbaar. Wanneer het losgekomen fragment zich in bovenste 2/3 deel van het worteloppervlak bevindt, dan is een parodontale chirurgie, resectief en/of regeneratief aangeraden. Terwijl een fragment aan de apex van het element beter met een apicale chirurgie verwijderd kan worden.

Bij een uitgebreide breuk, waarbij het grootste deel van het worteloppervlak betrokken is, kan extractie en na verwijdering van het losgekomen deel rei mplantatie overwogen worden. Een endodontische behandeling (bij een vitaal element) is dan vereist. De behandeling die de meest voorspelbare uitkomst

geeft bij een element waarbij er ook al sprake is van forse afbraak rondom de radix, is extractie. De kans op volledige genezing bij elementen met breuk in het midden of coronale deel van het worteloppervlak is 60-67%, terwijl dit bij een breuk in het apicale deel slechts 11% is. Verder is de kans op genezing 30% hoger bij een chirurgische behandeling dan bij een niet-chirurgische behandeling. Uit de literatuur komt naar voren dat 94% procent van de elementen met cementodentine breuk met behandeling kunnen worden behouden.

Samengevat

Er zijn weinig onderzoeken gedaan naar cementodentine breuk en de body of evidence is voornamelijk gebaseerd op ‘case reports’. Cementodentine breuk is bovendien een zeldzame aandoening die vaak verkeerd wordt gediagnosticeerd op basis van vrij algemene symptomen. Wanneer de breuk zich approximaal bevindt, kan een peri-apicale opname een betrouwbaar beeld van de aandoening geven. Met exploratieve parodontale chirurgie wordt het vaststellen van de diagnose makkelijker. Echter, de gouden standaard is een histologisch onderzoek. De meest genoemde etiologische factor in de literatuur is overbelasting van het element. De behandeling berust op het verwijderen van het losgekomen cementfragment(en). De keuze voor methode van de behandeling is afhankelijk van de voorkeur van patiënt, locatie, ernst en uitgebreidheid van de breuk. In ieder geval zou in de differentiaaldiagnose van een plotseling optredende lokale parodontale afbraak, in een mond zonder overige parodontale problemen, cementodentine breuk moeten worden meegenomen.

De auteur

Elmira Boloori uit Paro Praktijk Utrecht

Marloes Rust, MondZorgVuldig

Mondhygiënisten Dordrecht

Deze column komt tot stand in samenwerking met TePe

Benelux B.V.

Het is half zes en mijn wekker gaat af. Tussen de gordijnen door zie ik dat het al licht begint te worden. Fijn! De lente is in aantocht. Ik stap mijn bed uit en maak mij klaar voor de dag. Rond kwart over zes laat ik de hondjes uit. Het is al licht en ik zie de zon opkomen. Een plaatje waar ik altijd van geniet en toch weer iedere dag er anders uitziet. Dit wordt een mooie dag.

Kwart voor zeven stap ik mijn auto in en ga ik op weg naar de praktijk. Het is rustig onderweg en ik kom zonder problemen rond half acht aan. Sinds 1 februari zijn wij verhuisd en gestart op een andere locatie. Deze plek is zo mooi geworden en de inrichting heeft veel sfeer. De assistente is er al en heeft de kamers klaargemaakt. Ik kleed mij om en loop naar mijn behandelkamer toe. Ik zet het giraffenlampje aan en zet het stoeltje daaronder recht. Over alles in de praktijk is nagedacht. Zo zijn de behandelstoelen extra zacht én hebben ze armleuningen. In de vorige praktijk zaten er geen armleuningen aan de stoel en dat was vaak een groot gemis voor veel patiënten. Ook hebben wij nu veel

Glas halfleeg

ramen en hierdoor genieten wij van het daglicht. De vorige praktijk zat in een souterrain en dit was toch vaak wat donker. Ik start mijn computer op en bekijk mijn agenda en zie dat het een lekker vol dagje is. Fijn, daar hou ik van.

De dag loopt lekker en alle patiënten zijn enthousiast over de nieuwe praktijk, het nieuwe tandsteen apparaat mét verwarmd water, de zachtheid van de stoel en natuurlijk de armleuningen. Daar krijg je natuurlijk veel energie van! Ik kijk naar mijn agenda en open de kaart van de volgende patiënt. Er gaat geen belletje rinkelen bij het zien van haar naam. Ik lees nog even de notities van de laatste behandeling door en bedenk mij dat dit weleens die ontzettend negatieve dame kan zijn.

Ik loop naar de wachtkamer en zie meteen dat zij het is. “Goedemorgen mevrouw u mag met mij meelopen.” De mevrouw gaat staan en begint direct met haar klaagzang: “Nou, deze praktijk is wel een stuk groter, maar het is nog niet af hè?” zegt ze verontwaardigd. “Ik zie dat daar nog een plint gelegd moet worden” en ze wijst naar de plek waar een plint moet komen. Ik antwoord haar dat ze zeer oplettend is en dat dit inderdaad klopt. Mevrouw antwoord dat zij daar oog voor heeft. Ze gooit haar spullen neer op het stoeltje en gaat direct zitten in de behandelstoel. “Hè bah wat een harde stoel zeg. Ik kan helemaal niet lekker zitten. De stoeltjes in

de wachtkamer zitten ook al niet lekker.”

Ik probeer niet te veel in haar negativiteit mee te gaan en vertel haar tijdens mijn behandeling over het nieuwe tandsteenapparaatje mét verwarmd water. Op de helft van de behandeling wil ze toch nog iets tegen mij zeggen. “Moet dit apparaat nou beter zijn? Nou, ik merk niets hoor. Geen enkele verbetering”, antwoordt ze. Het glas is bij deze mevrouw altijd half leeg. En ik… ik kijk tussendoor naar buiten. Door mijn grote ramen. Zie ik daar nu een zonnetje doorkomen? Heerlijk!

COLUMN MARLOES

Maximale hydratatie, verzorging en verlichting bij droge-mond-klachten

Dentaid Xeros bestaat uit een complete lijn van hydraterende producten die de natuurlijke aanmaak van speeksel stimuleren.

VERTROUWDE FORMULE

Scan de QR voor samples Dentaid Xeros Gel

Check voor meer info: www.dentaidxeros.nl

devirtuelepersoneelsadviseur nl info@devirtuelepersoneelsadviseur nl

HOOFDPIJN VAN AL DAT HR-GEDOE?

KOST HET JE TEVEEL TIJD E N HEB JE ER GEEN GRIP OP?

DAT KAN ANDERS.

Doe de test en ontdek in minder dan 2 minuten of jij je HR zaken slimmer en makkelijker kunt regelen.

De Virtuele Personeelsadviseur ondersteunt en adviseert praktijkmanagers bij indiensttreding, verzuim, (dis)function en uitdiensttreding Wij nemen HR gedoe uit handen en zo samen met jou voor grip op je HR zaken

DROGE MOND

De Virtuele Personeelsadviseur

SCAN EN DOE DE TEST!

de beste prijs voor goud afval

Oud Goud Inkoop heeft jarenlange ervaring met inkoop van edelmetaalhoudend dentaal afval. In de loop der jaren hebben wij ons verwerkingsproces steeds verder verfijnd. Doordat ons proces zo efficiënt is ingericht, kunnen wij zeer hoge prijzen bieden voor dentaal afval.

Via de QR-code is een filmpje te zien over het verwerkingsproces van dentale afvalstromen.

Voor het aannemen en afrekenen van dentaal afval komt Oud Goud Inkoop langs op de praktijk of aan huis.

Afspraken zijn eenvoudig te maken via WhatsApp, e-mail of telefonisch.

Gewenste bezoektijden zijn over het algemeen goed in te plannen.

Het aannemen van het materiaal en het betalen van de vergoeding neemt ongeveer tien minuten in beslag.

discrete en snelle afhandeling contante betaling mogelijk

dagelijks bereikbaar tot 21.00 uur