Ç
July 28 - Aug. 03/2010
The Charhdi Kala 32
E ÇÕôå» ÓÚ Ûêä òÅñÅ ñóÆòÅð çÃåÅò¶÷
ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ìÅð¶ ÇÛÇóÁÅ ÇòòÅç ÇÂÇåÔÅÃÕ å¼æ» çÆ ð½ôéÆ Çò¼Ú -ðÅÇܳçð ÇÃ³Ø ðÅÔÆ
î¯ìÅÂÆñ ë¯é: IHAEG EACCB ñÅñ ñÅÜêå ðŶ ç¶ ìÅð¶ Çò¼Ú ì¼ìÈ îÅé ò¼ñ¯º ×Ŷ ÇÂ¼Õ ×Æå ù ñË Õ¶ Çå¼ÖÅ òÅç-ÇòòÅç êËçÅ Ô¯ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂà ÇòòÅç Çò¼Ú ÇÜÔóÅ î¹¼Ö Ã¹ÁÅñ À°íð Õ¶ ÃÅÔîä¶ ÁÅÇÂÁÅ ÔË À°Ô ÇÂÔ ÔË ÇÕ ñÅñÅ ÜÆ çÆ î½å çÆ ÁÃñÆ òÜ·Å ÕÆ ìäÆ ÃÆ? íÅò ÕÆ ÇÂÔ î½å ñÅñÅ ÜÆ ù ò¼ÜÆÁ» ÕÔÆÁ» Ü»çÆÁ» ñÅáÆÁ» çÆ òÜ·Å ÕðÕ¶ Ô¯ÂÆ ÃÆ Ü» ÕÂÆ Ççé» ìÅÁç ÜÅ Õ¶ ñÅñÅ ÜÆ ù ê¶ Ççñ ç¶ ç½ð¶ ÕðÕ¶ Ô¯ÂÆ ÃÆ? ÇÂà îÅîñ¶ Çò¼Ú ÃîÞä òÅñÆ ×¼ñ ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÇÂà ÇòòÅç ñÂÆ Çéð¯ñ ì¼ìÈ îÅé ù ç¯ôÆ ÕðÅð éÔƺ Çç¼åÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ Ü¶Õð ÇÂà ÇòòÅç çÅ ÇÂÇåÔÅÃ
ÇÂà ÇñÖå ù ÇåÁÅð Õðé Ã î¶ð¶ ÕÂÆ ç¯Ãå» Çî¼åð» Áå¶ Ã³ÃæÅò» é¶ î¶ðÆ ÃÔÅÇÎÂåÅ ÕÆåÆ ÔËÍ À°é·» Ãí çÅ è³éòÅçÍ õÅà ÕðÕ¶ ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅÃ Ö¯Ü ÇòíÅ×, ÖÅñÃÅ ÕÅñÜ Á³ÇîzåÃð çÅ ÇÜÃ é¶ H@ ÃÅñ» 寺 ûí Õ¶ ð¼ÖÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÁõìÅð» ÒÁÕÅñÆ å¶ êzç¶ÃÆÓ çÆÁ» ëÅÂÆñ» îËù ç¶Öä çÆ ÇÂÜÅ÷å Çç¼åÆÍ è³éòÅç ÔË ê³ÜÅìÆ ÃÅÇÔå ÁÕËâîÆ ñ°ÇèÁÅäÅ çÆ ðËëð˺à ñÅÇÂìð¶ðÆ ç¶ ÕÅðÜÕðåÅ Ã. ì¹¼è ÇÃ³Ø éÆñ¯º çÅ ÇÜÃ é¶ î¶ðÆ ÒÁÅðÃÆÓ îË×÷Æé çÅ À°Ô Á³Õ ñ¼íä Çò¼Ú î¼çç ÕÆåÆ ÇÜà ÇòÚ¯º ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ò¼ñ¯º î»âñ¶ ܶñ· ÇòÚ¯º ÃðÕÅð ù ÇñÖ¶ ê¼åð Ûê¶ ÃéÍ ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà ÇðÃðÚ ì¯ðâ ÃzÆ Á³ÇîzåÃð çÆ ÇÃ¼Ö ðËëð˺à ñÅÇÂìð¶ðÆ å¯º îËù êz.¯ Ô÷ÅðÅ ÇÃ³Ø çÅ À°Ô îÔ¼åòêÈðé ñ¶Ö ÇîÇñÁÅ ÇÜà Çò¼Ú À°é·» é¶ ñÅáÆÚÅðÜ ç¶ Ççé 寺 ñË Õ¶ î½å ç¶ Ççé å¼Õ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ çÆÁ» Ãð×ðîÆÁ» çÆ ÜÅäÕÅðÆ å¯º ÇÂñÅòÅ Ô¯ð ÕÂÆ ÁÇÔî å¼æ ê¶ô ÕÆå¶ ÔéÍ Ã. ×°ðìÚé ÇÃ³Ø (ç¶Ã ê³ÜÅì) 寺 îËù ÇÂ¼Õ âÆ òÆ âÆ ÇîñÆ ÇÜà Çò¼Ú ëðòðÆ AIBF 寺 ñË Õ¶ îÂÆ AIC@ ç¶ ÒÇÕðåÆÓ ðÃÅñ¶ ç¶ C@ Á³Õ ÃéÍ î˺ êz¯: îñÇò³çðÜÆå ÇÃ³Ø òóËÚ çÅ òÆ ô¹Õð×°÷Åð Ô» Çܳ鷻 éÅñ Ô¯ÂÆ ñ§îÆ Ú½óÆ ×¼ñìÅå ÓÚ¯º îËù ç¶ôí×åÆ çÆÁ» ñÇÔð» å¶ ç¶ôí×å» çÆÁ» ÜÆòéÆÁ» ù ôðèÅîÂÆ Á³çÅ÷ Çò¼Ú ÇñÖä òÅñ¶ ÃæÅêå ñ¶ÖÕ» ç¶ îé¯-Ü×å ù ÃîÞä Çò¼Ú íðêÈð î¼çç ÇîñÆÍ -ðÅÇܳçð ÇÃ³Ø ðÅÔÆ
ð³× ÇñÁŶ×Æ ÇÕ Ãñåéå çÆ Û¶åÆ å¯º Û¶åÆ Çܼå ù ïÕÆéÆ ìäÅÀ°ä ñÂÆ êÈð¶ åé îé éÅñ ìðåÅéòÆ
Õ½î éÅñ ÇÂÕî¹¼áåÅ çÆ ÇÃðÜäÅ Ô¯ ÜÅò¶×ÆÍÓ Ã»Þ¶ ÇìÁÅé ç¶ Á³å Çò¼Ú ìðåÅéòÆ Ãñåéå çÆ Çܼå ñÂÆ êzîÅåîŠ寺 ÁÅôÆðòÅç î³Ç×ÁÅ Ç×ÁÅÍ Ü篺 ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ìðåÅéòÆ Ãñåéå çÆ Çܼå ñÂÆ êzîÅåîŠ寺 ÁÅôÆðòÅç î³× ÇðÔÅ ÃÆ, À°Ã ò¶ñ¶ öçðÆ ìÅì¶ ÇÂà Ãñåéå ù åìÅÔ Õð ù¼àä ñÂÆ æ» æ» Óå¶ ÔÇæÁÅðì³ç ì×Åòå» Öó·ÆÁ» Õðé Çò¼Ú Ü°¼à ׶ ÃéÍ ÁÅú, Ô°ä ò¼Ö ò¼Ö öçðÆ ìÅÇìÁ» ç¶ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ìÅð¶ ÇòÚÅð ÜÅäÆÂ¶Í ñÅñÅ ÔðÇçÁÅñ å¶ ôÔÆç ÕðåÅð ÇÃ³Ø ÃðÅíÅ ñÅñÅ ÔðÇçÁÅñ å¶ ôÔÆç ÕðåÅð ÇÃ³Ø é¶ ñ¯Õ» Á³çð ÇÃÁÅÃÆ Ú¶åéÅ ëËñÅÀ°ä Áå¶ íÅðå çÆ ÁÅ÷ÅçÆ
Çò¼Ú Õ¯ÂÆ Çé¼×ð ÁèÅð î½ÜÈç éÅ Ô°³çÅ, Áå¶ éÅñ
Çò¼Ú å» Ôð÷ Õ¯ÂÆ éÔÆºÍ î¶ð¶ íðÅ ÇÕôé ÇÃ³Ø é¶
ÔÆ Ü¶Õð ÇÂà çÆ òðåîÅé ðÅÜÃÆ ïæÅðæ éÅñ å³ç
ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ù Çîñä çÆ Ç÷³î¶òÅðÆ ñÂÆ Áå¶
ÇÕ Ô°ä ñÅñÅ ÜÆ îÆÇà³× ù óì¯èé Õðé×¶Í ñÅñÅ
ñÂÆ ì×Åòå çÆ ÇåÁÅðÆ òܯº ÇÂ¼Õ ÔøåÅòÅð ê¶êð
éÅ Ü°óÆ Ô°³çÆ, å» îÇÔ÷ ÇÂ¼Õ ×Æå é¶ Â¶âÅ å±øÅé
ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ éÅñ óêðÕ ÕðÕ¶ ÇÂà ׼ñ çÆ
ÜÆ é¶ êÇÔñ» ÁÅêä¶ ÁÅê Óå¶ ÕÅìÈ ð¼ÇÖÁÅ êz³å±
Ò×çðÓ Õ¼ÇãÁÅ ÃÆÍ ÇÂà êðÚ¶ ç¶ BC çóìð AIAC ç¶
Öó·Å éÔƺ ÃÆ Õð ç¶äÅÍ î¶ðÆ ÜÅÚ¶ ÃÅⶠçÅéôòð
ÇòÁÅÇÖÁÅ ÕÆåÆ ÇÕ ÇÕò¶º Á³×ð¶÷Æ ðÅÜ çÆÁ» Üó·»
ñ¯Õ» çÅ À°åôÅÔ ç¶Ö Õ¶ À°é·» é¶ ÁÅêäÅ Ãí 寺
Á³Õ Çò¼Ú ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ù ÒÃðÕÅðÆ à¼àÈÓ ÕðÅð
òð× çÆ ÇÂÇåÔÅÃÕ å¼æ» ìÅð¶ ÁÇ×ÁÅéåÅ ÇÂÃ
ÇÔñÅÀ°ä ñÂÆ ñ¯Õ» ù ÜÅ×ðå ÕÆåÅ ÜÅò¶×ÅÍ ñÅñ
òèÆÁÅ íÅôä ÕÆåÅ....ÍÓ
Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ ÇÜÔó¶ êÅáÕ òÆð ÇÂà ÇñÖå ù ÁÅê
ÇòòÅç çÅ ÇÂ¼Õ ò¼âÅ ÕÅðé Ô¯ Çé¼ìóÆ ÔËÍ À°é·» çÅ
ñÅÜêå ðŶ êÈðÆ åð·» ìäåð éÅ ÃîÞ ÃÇÕÁÅÍ À°Ã
ÇÂà 寺 ìÅÁç ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ù I îÂÆ
êó·éÅ ÚÅÔ°³ç¶ Ôé À°Ô ê³ÜÅìÆ ïÈéÆòðÇÃàÆ êÇàÁÅñÅ
êzåÆÕðî ÇÂÇåÔÅÃÕ å¼æ» À°µå¶ ÁèÅðå éÔƺ, ìñÇÕ
ù âð ÃÆ ÇÕ ÇÂà éÅñ î¹ÃÆìå» òèä×ÆÁ» Áå¶
AI@G ù Ç×zëåÅð Õð ÇñÁÅ Ç×ÁÅ Áå¶ Ã. ÁÜÆå
ò¼ñ¯º ÛÅêÆ ×ÂÆ ê¹ÃåÕ Ò×çð ñÇÔð çÆ òÅðåÕÓ ç¶
Çéð¯ñ îé¯-íÅò» À°å¶ ÁèÅðå ÔËÍ êzÇüè Ö¶â ÇñÖÅðÆ
ÃÅð¶ ÔÆ êzî¹¼Ö é¶åŠܶñ· í¶Ü Çç¼å¶ ÜÅä×¶Í À°Ô ÇÂÃ
ÇÃ³Ø ù B ÜÈé ùÍ ç¯Ô» ù ìðîÅ çÆ î»âñ¶ ܶñ·
ÃøÅ AIB 寺 êó· ÃÕç¶ ÔéÍ
Çêz³ÃÆêñ Ãðòä ÇÃ³Ø çÅ Òê³ÜÅìÆ ÇàzÇìÀ±éÓ Çò¼Ú
ù ÕÅÔñÆ çÅ Õçî î³éçÅ ÃÆ Áå¶ îËù ×ðî Çî÷ÅÜ
Çò¼Ú â¼Õ Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ é¶
Áå¶ À°Ô À°á Öó·Å Ô¯ÇÂÁÅ å¶ À°Ã é¶ ÁËñÅé ÕÆåÅ
íÅÂÆ Ã³å¯Ö ÇóØ
ÛÇêÁÅ ñ¶Ö ÇÂà çÆ ÃàÆÕ À°çÅÔðä ÔËÍ ÇÂÇåÔÅÃ
ÇòÁÕåÆÍ.... À°Ã é¶ î¶ð¶ íðÅ ù ÇéðÀ°åôÅÔ Õðé
ÇðÔÅÂÆ ñÂÆ ÕÆ Õ°Þ ÕÆåÅ, À°Ô ÇÂà ÇñÖå ç¶ Á³å
×çð ñÇÔð ç¶ Áéî¯ñ ÔÆð¶ íÅÂÆ Ã³å¯Ö ÇóØ
ç¶ ÁÇÜÔ¶ ê¶ÚÆçÅ îÃñ¶ Õç¶ òÆ Çéð¯ñ îé¯-íÅò»
çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆÓÍ (Ãø¶ D@-DA)
Çò¼Ú ÛêÆÁ» À°Ã çÆÁ» ç¯ ÇÚ¼áÆÁ» 寺 ÃÅø Ô¯
é¶ ÁÅêäÆÁ» ç¯ ÇñÖå» Á³çð ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ
Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂéÕñÅìÆ ÔñÕ¶ ÇÂé·» ÇÚ¼áÆÁ» ù ñÇÔð
çÅ Ç÷Õð ÕÆåÅ ÔËÍ ÇÂ¼Õ Ü篺 À°Ôé» ôÔÆç íÅÂÆ
îé¯-íÅò» òÆ êÈðÆÁ» ô¹¼è éÅ Ô¯ä, Ãׯº À°é·» Çò¼Ú
Ã. ÁÜÆå ÇÃ³Ø ù ïÕÆé ÇÕÀ°º éÔƺ ÃÆ ÇÕ
éÅñ Òö¼çÅðÆÓ Áå¶ Òî¹ÁÅøÆéÅî¶Ó çÅ é» ç¶ºç¶ ÃéÍ
ìñò³å ÇÃ³Ø (Ö¹ðçê¹ð) ù ôðè»ÜñÆ í¶à ÕðÇçÁ»
éÅñ Ô¼ñ éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅ Õðç¶Í ÖÅà ÕðÕ¶ À°ç¯º Ü篺
ñÅñÅ Òì¹÷ÇçñÓ ÔË-Ã: ÁÜÆå ÇóØ
×ð÷» çÆ ÜÈá ðñÆ Ô¯ò¶Í ÇÂÔ ×¼ñ ÜÃò³å ÇóØ
ñÅÜêå ðŶ À°é·» ù ÃÔÅÇÂåÅ ç¶ä׶? ÇÂà çÅ
(Satya M Rai, Punjabi Heroic Tradition P.22)
ÇÂ¼Õ ñ¶Ö ÇñÇÖÁÅ ÃÆ Áå¶ çÈÜÅ Ü篺 AIBE Çò¼Ú
Õ³òñ ç¶ ÔæñÆ ÇñÖå Çò¼Ú Çç¼å¶ ׶ ÇÂ¼Õ ÔòÅñ¶
ÕÅðé Ã. ÁÜÆå ÇÃ³Ø é¶ ÁÅêäÆ ÃòË ÜÆòéÆ Çò¼Ú
ÃðÕÅð é¶ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ Áå¶ Ã. ÁÜÆå
ÕÅéê¹ð ÇòÖ¶ ԯ¶ Õ»×ðÃ ç¶ Ã³î¶ñé çÆ Çðê¯ðà
寺 ÃòË êzå¼Ö Ô¯ Ü»çÆ ÔËÍ
Ãê¼ôà éÔƺ ÕÆåÅÍ êð ÇÂÔ Ø°³âÆ ×¯êÅñ ÇÕzôé ׯõñ¶
ÇÃ³Ø ù AA éò³ìð AI@G ù ÇðÔÅÁ Õð Çç¼åÅÍ Ã.
ÇñÖÆ ÃÆÍ ÇÂà Çò¼Ú ì¯ñÇçÁ» ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ é¶
ÇÂà ÇòòÅç ç¶ êzÃ³× Çò¼Ú ÃîÞä òÅñÆ Ãí
é¶ ÷ðÈð Ö¯ñ· Çç¼åÆ ÔËÍ À°Ã é¶ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ çÆ
ÁÜÆå ÇÃ³Ø é¶ ÁÅêäÆ ÃòË ÜÆòéÆ Çò¼Ú Ãê¼ôà
×çðÆ ìÅÇìÁ» çÆÁ» Õ°ðìÅéÆÁ» ù å°¼Û ìäÅ Õ¶
éÅñ¯º ÁÇÔî ×¼ñ ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÇܳéÅ ÇÚð íÅðå çÆ
î»âñ¶ ܶñ· Çò¼Ú¯º ÇðÔÅÂÆ çÆ î³× ÕðçÆ ÇÂ¼Õ ÇÚ¼áÆ
ÕÆåÅ ÔË ÇÕ À°Ã é¶ ÇðÔÅÂÆ ÔÅÃñ Õðé ñÂÆ ñÅñÅ
ê¶ô Õðé çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ ÃÆÍ íÅÂÆ ÜÆ ÇñÖç¶ Ôé,
ÁÅ÷ÅçÆ ç¶ Ã³×ðÅî Á³çð ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ç¶
A@ ÜÈé AI@G ù òÅÇÂÃðŶ ç¶ êzÅÂÆò¶à ÃËÕàðÆ ù
ñÅÜêå ðŶ òÅñ¶ Õ³î éÔƺ ÃÆ ÕÆå¶Í
ÒÇÂæ¶ ÁÅä Õ¶ ñÅñÅ ÜÆ ÁÅêäŠùíÅÀ° ÷ÅÔð Õðé
ðÅÜÃÆ ð¯ñ çÅ ÃÔÆ î¹ñ»Õä éÔƺ ÕÆåÅ Ü»çÅ, À°éÅ
í¶ÜÆ ÃÆ ÇÜà Çò¼Ú ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÃÆ ÇÕ, ÒñÅÜêå ðŶ
öçð êÅðàÆ Áå¶ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ
寺 éÅ ð°Õ ÃÕ¶ Áå¶ ÕÇÔä ñ¼×¶ ÇÕ Õ½î çÆ ÖÅåð
ÇÚð À°ÃçÆ î½å ç¶ ÕÅðé» ìÅð¶ ÇòòÅç çÆ ÃÔÆ ÃîÞ
ù ÁÜÆå ÇÃ³Ø éÅñ ìðËÕà (é¼æÆ) ÕðéÅ ñÅÜêå
íÅðåÆ ÜéåÅ êÅðàÆ ç¶ ÁÅ×È ñÅñ ÇÕzôé
ÜÆòé ìåÆå Õðé éÅñ¯º Õ½î çÆ ÖÅåð î½å ÕìÈñ
éÔƺ êË ÃÕçÆÍ ñÅñ¶ ìÅð¶ Ô°ä å¼Õ ÃðÕÅðÆ ê¼èð
ðŶ éÅñ دð ÁÇéÁ» ÔËÍ Ü篺 ÇêÛñÆ ëðòðÆ Çò¼Ú
ÁâòÅéÆ òñ¯º ÇñÖÆ ìÔ° ÚðÇÚå ÃòË ÜÆòéÆé°îÅ
ÕðéÆ Ã½ÖÆ ÔËÍ Çìðè ñÅñÅ ÜÆ ù ÇÂ¼Õ êÅö çÅ (íÅò
Óå¶ Ü¯ êzÚÅÇðÁÅ Ç×ÁÅ ÔË (êÅá ê¹ÃåÕ» 寺 ñË Õ¶
î˺ ñÅÔ½ð ÁÅÇÂÁÅ ÃÆ å» ÁÜÆå ÇÃ³Ø é¶ À°Ã ù
ÇÕåÅì ÒîÅÂÆ Õ³àðÆ, îÅÂÆ ñÅÂÆøÓ, (ÇÜÔóÆ Ã³é
ÇÜÀ°ä çÅ) ÔÆ åÜðìÅ ÔËÍ çÈÃð¶ êÅö çÅ (íÅò ç¶ô
ÇÂÇåÔÅà çÆÁ» ÇÕåÅì» å¼Õ), À°Ô ÇÂÔ ÔË ÇÕ À°Ô
ì¹÷Ççñ Áå¶ ÃðÕÅð ê¼ÖÆ ÕÇÔ Õ¶ ÇéÖ¶èÆ ÕðéÆ ô°ðÈ
B@@H Çò¼Ú ÛêÆ) Çò¼Ú À°Ã é¶ öçð êÅðàÆ çÆ
ñÂÆ ÜÅé Õ°ðìÅé Õð ç¶ä çÅ) åÜðìÅ Õðé 寺
íÅðå ç¶ ÁÅ÷ÅçÆ Ã³×ðÅî ç¶ î¯ãÆ ÁÅ×ÈÁ» Çò¼Ú¯º
ÕÆåÆ Ô¯ÂÆ ÃÆ...Ó
ÚðÚÅ ÕðÇçÁ» ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ù ÇÂà êÅðàÆ
Áܶ å¼Õ ñÅñÅ ÜÆ é¶ êðÔ¶÷ ÔÆ ÕÆåÅ ÔËÍÓ (ÇÕðåÆ
ǼÕ, Áâ¯ñ ç¶ôí×å, ô¹¼è ðÅôàðòÅçÆ å¶ ÇéèóÕ
ÇÜà ÇòÁÕåÆ ù Ã. ÁÜÆå ÇÃ³Ø ì¹÷Ççñ Áå¶
çÅ ÁÅ×È ç¼ÇÃÁÅ ÃÆÍ ñÅñ ÇÕzôé ÁâòÅéÆ çÅ
ëðòðÆ AIBF, é¯à: íÅò Ãêôà Õðé ñÂÆ ìðËÕà»
ó×ðÅîÆÁÅ ÃÆÍ êð ÇÂà ÃðÕÅðÆ çÅÁò¶ ù Á¼Ö»
ÃðÕÅð ê¼ÖÆ ÃîÞçÅ ÃÆ, À°Ô À°Ã Õ¯ñ¯º ÃðÕÅð Çòð¯èÆ
ÇÂÔ çÅÁòÅ ÔÕÆÕå» å¯º ÇÕ³éÆ çÈð ÔË ÇÂà ìÅð¶
ÇòÚñ¶ ôìç î¶ð¶ ò¼ñ¯º ôÅîñ ÕÆå¶ ×¶ Ôé-ðÅÔÆ)
îÆÚ Õ¶ êðòÅé Õð ñË ä çÆ ìÜÅÇÂ, ÇÂà ù
ܼç¯ÜÇÔç Çò¼Ú ÃÔÅÇÂåÅ çÆ ÁÅà ÇÕò¶º Õð ÃÕçÅ
êzî¹¼Ö öçðÆ ìÅÇìÁ» çÆÁ» ñÅÜêå ðŶ ìÅð¶ Á¼×¶
ôÔÆç íÅÂÆ ìñò³ å Çó Ø (Ö¹ ð çê¹ ð ) ù
ÇÂÇåÔÅÃÕ Ã¼Ú çÆ ð½ôéÆ Çò¼Ú êðÖäÅ ÷ðÈðÆ ÔËÍ Ã¯
ÃÆ? ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ìÅð¶ ÇÂà ÃîÞ ç¶ ìÅòÜÈç
Çç¼åÆÁ» ×ÂÆÁ» ðÅò» 寺 êåÅ Ú¼ñ ÜÅò¶×ÅÍ ô°ðÈ
ôðè»ÜñÆ í¶à Õðç¶ ÁÅêä¶ ñ¶Ö Çò¼Ú íÅÂÆ Ã³å¯Ö
ÁÅú ÇÂÇåÔÅÃÕ å¼æ» À°µå¶ ÇÂ¼Õ À°µâçÆ é÷ð îÅðƶÍ
Ã. ÁÜÆå ÇÃ³Ø Ô¯ðƺ À°Ã ù ñÇÔð Á³çð ØÃÆàä
Çò¼Ú ÁÃƺ êÇÔñÆ Ã³ÃÅð Ü³× ô°ðÈ Ô¯ä 寺 Á×ñ¶ ÔÆ
ÇÃ³Ø é¶ ÇñÇÖÁÅ ÃÆ, ÒÇÔ³ç¹ÃåÅéÆÁ» çÆ î³× ÃÆ ÇÕ
ê×óÆ Ã³íÅñ ܼàÅ ñÇÔð Áå¶ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ
Çò¼Ú ÇÕò¶º ÕÅîïÅì Ô¯ ׶, ÇÂÔ ÇÂ¼Õ ÇçñÚÃê
Ççé ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ò¼ñ¯º ðåé àÅàÅ, î¹Ô³îç
ؼà 寺 ؼà ܯ ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆ ÕËé¶âÅ Çò¼Ú ÁÅ Ú¹¼Õ¶
AI@G Çò¼Ú ê³ÜÅì Á³çð ÇÂ¼Õ åÕóÆ ÇÕÃÅé
ÕÔÅäÆ ÔËÍ ñú, Ã. ÁÜÆå ÇÃ³Ø ç¶ ÔÆ ÷ìÅéÆ Ã¹ä¯ :
ÁñÆ ÇÜéÅÔ òð׶ ED êzî¹¼Ö ÇòÁÕåÆÁ» éÅñ
Ôé À°Ô ÇÔ³ç¹ÃåÅé òÅêà ÜÅ Õ¶ î¹ó ÕËé¶âÅ ÁÅ
ñÇÔð À°á Öó·Æ Ô¯ÂÆ ÃÆ ÇÜà ù Òê×óÆ Ã³íÅñ ܼàÅÓ
ÒÃÅâÆ ÇÂÔ Ç¼ÛÅ ÃÆ ÇÕ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ
ðñ Õ¶ ÜÅðÆ ÕÆå¶ À°Ã û޶ ÇìÁÅé ç¶ Õ°Þ Á³ô ê¶ô
ÃÕä Áå¶ ÁÅêä¶ êÇðòÅð î³×òÅ ÇñÁÅ ÃÕä...
ñÇÔð òܯº òÆ ÜÅÇäÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂà ñÇÔð Ã
Áå¶ Ô¯ ð çÈ Ã ð¶ êz Ç Ã¼ è é¶ å Å (C îÅðÚ AI@G ù
Õðç¶ Ô», ÇÜà Çò¼Ú ñÅñ¶ Ô¯ð» é¶ ç¶ô Á³çð ô»åÆ
ÁÅÖð ç¯ ÃÅñ Ôð ÇÂ¼Õ Ã³íò Áå¶ ï¯× òÃÆñÅ ÁÅêä¶
ÃðÕÅð é¶ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ù Ç×zëåÅð ÕðÕ¶
ñÅÇÂñê¹ð ÇòÖ¶ Ô¯ä ÜÅ ðÔÆ) îÆÇà³× Çò¼Ú ÇÔ¼ÃÅ
ìäÅÂÆ ð¼Öä çÆ ÁêÆñ ÕÆåÆ ÃÆ Áå¶ êzîÅåîŠ寺
ÃòÅñ ù Ô¼ñ Õðé ñÂÆ òðå Õ¶ À°Ã ù ÇéÃëñ
ìðîÅ Á³çð î»âñ¶ ܶñ· Çò¼Ú í¶Ü Çç¼åÅ ÃÆÍ ÇÂÃ
ñËä, êz³å± ÁÃƺ ÜÅäç¶ ÃÆ ÇÕ À°Ô ÇÂéÕÅð Õð
ìðåÅéòÆ Ãñåéå çÆ Çܼå ñÂÆ ÁÅôÆðòÅç
Ô°³çÅ ç¶Ö Õ¶ ÕËé¶âÅ ÇéòÅÃÆ ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆÁ» é¶ ëËÃñÅ
×¼ñ Çò¼Ú Õ¯ÂÆ ô¼Õ éÔƺ ÇÕ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ é¶
ç¶ä׶, Ü篺 À°é·» ù êåÅ ñ¼×Å ÇÕ ÇÂÔ îÆÇà³× î˺
î³Ç×ÁÅ ÃÆ, Ü篺 ÇÕ öçðÆ ìÅÇìÁ» é¶ Ã¹éÇÔðÆ
ÕÆåÅ ÇÕ ÇÂà ÃòÅñ ù éÇܼáä òÅÃå¶ ÇÂÕ ÁÅÖðÆ
ÇÂ¼Õ ç¯ æÅò» Óå¶ ÇÕÃÅé ÇÂռỠù óì¯Çèå ÕÆåÅ
Üæ¶ì³ç Õð ÇðÔÅ ÃÆÍ ÇÂà ñÂÆ ÁÃƺ ðÅî íÜ ç¼å ù
î½ÕÅ Ô¼æ ÁÅÇÂÁÅ ÃîÞ Õ¶ ÔÇæÁÅðì³ç دñ çÅ
Õ³î Ô¯ð íÆ ÕÆåÅ ÜÅò¶Í À°Ô ÇÂÔ ÇÕ ÕËé¶âÅ ÇéòÅÃÆ
ÃÆÍ ÇÂé·» å¼æ» ù ñË Õ¶ Õ°Þ ñ¯Õ ñÅÜêå ðŶ ù
ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ù îéÅÀ°ä í¶ÇÜÁÅ ÃÆ ÇÕ À°Ô
Çì×ñ òÜÅ Çç¼åÅ ÃÆ Áå¶ ÇÃð» Óå¶ Õ¼øä ì³é· Õ¶
ÇÔ³ç¹ÃåÅéÆÁ» çÅ ÃòÅñ dz×ÇñôåÅé çÆ ×½ðî˺à
Çòç¶ô» 寺 ç¶ô ù ÚÅñ¶ êÅ Çç¼å¶ ÃéÍ
ÇÂà ñÇÔð ç¶ éÅÇÂÕ òܯº ê¶ô Õðé ñ¼× êËºç¶ ÔéÍ
ñÅÇÂñê¹ð ÁÅÀ°ä Áå¶ îÆÇà³× ù óì¯èé ÕðéÍ ñÅÔ½ð
êð ÇÂà ñÇÔð ç¶ ÔÕÆÕÆ éÅÇÂÕ Ã. ÁÜÆå ÇóØ
å¼Õ ñÅñ¶ é¶ Áå¶ î˺ Ǽկ ÔÆ ×¼âÆ Çò¼Ú Ãøð ÕÆåÅ
ÇìÁÅé Çò¼Ú ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÃÆ, ÒÁÃƺº, îÔÅîï
(ÚÅÚÅ ôÔÆç í×å ÇóØ) ç¶ ÇòÚÅð ÇÂà 寺 ÇìñÕ°ñ
êð î˺ ÇÂà ׼ñ çÅ ÇèÁÅé ð¼ÇÖÁÅ ÇÕ À°Ã ù ÇÂÃ
îÔÅðÅÜ ÜÆ çÆ íÅðåÆ êðÜŠܯ Ô°ä Á³åððÅôàðÆ
ê¶ô ÕÆåÅ ÜÅò¶Í ÇÂà îÔÅé Õ³î ñÂÆ AIAC Çò¼Ú
ò¼Öð¶ ÔéÍ Ã. ÁÜÆå ÇÃ³Ø é¶ ÁÅêäÆ ÃòË-ÜÆòéÆ
×¼ñ çÅ êåÅ éÅ ñ¼×¶Í ÁÃƺ ÇÂà ׼ñ çÅ êzì³è ÕÆåÅ
îÔ»é×ð ç¶ òÅÃÆ Ô» ÇÂÔ ç¼ÃäÅ ÁÅêäÅ Õðå¼ò
ÇÂ¼Õ âËêÈà¶ôé dz×ÇñÃåÅé Áå¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅé í¶Üä
Çò¼Ú ÇñÇÖÁÅ ÔË :
ÃÆ ÇÕ ñÅÇÂñê¹ð Ãà¶ôé Óå¶ ñÅñÅ ÜÆ çÅ À°åôÅÔêÈðé
å¶ ëð÷ ÃîÞç¶ Ô» ÇÕ Ü¯ ÃÅâÅ ÇòôòÅô ÔË À°ÔÆ
çÅ ëËÃñÅ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ Áå¶ À°Ã âËêÈà¶ôé Çò¼Ú Çëð
Çé¼ØÅ ÃòÅ×å ÕÆåÅ ÜÅò¶....Í À°Ã ù Ô¼æ» Óå¶ Ú¹¼Õ
ÃÅð¶ íÅðå çÆ ÇòÁÅêÕ íÅòéÅ ÔË Áå¶ À°Ô ÔË Ü³×
öòÅ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ìñò³å ù Çç¼åÆ ×ÂÆÍ.....
Ò....ðÅòñÇê³âÆ Ç÷ñ·¶ ÇòÚ ÷îÆé çÅ îÅñÆÁÅ
Áå¶ Ç³×ÇñôåÅé çÆ êìÇñÕ Áð ÇÔ³ç¹ÃåÅé çÆ ×½ðÇî³à Áå¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅé çÆ êìÇñÕ êÅà ÇÂ¼Õ ò¶ðÆ
ìÔ°å òèÅ Çç¼åÅ Ç×ÁÅÍ ç¹ÁÅì ìÅðÆ ÁËÕà Áå¶
ÇñÁÅ Ç×ÁÅ Áå¶ ë¹¼ñ» ç¶ ÔÅð» éÅñ ñ¼ç Çç¼åÅ Ç×ÁÅ
Çò¼Ú ìðåÅéòÆ ÃËéÅ çÆ Çܼå çÆ Ã¹ÇÔðç å»ØÍ
×½ðÇî³à ç¶ ÁëÃð» ò¼ñ¯º ܯ ÇéðÅôåÅ Ô¯äÆ ÃÆ À°Ô
ÕÅñ¯éÅÂÆ÷¶ôé ÁËÕà é¶... ê³ÜÅì Á³çð ܼç¯ÜÇÔç
Áå¶ ÜñÈà çÆ ôÕñ Çò¼Ú ÇñÜÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅÍ À°Ã çÆ
ÇÂà 寺 Á×»Ô ÃÅù ÇÂà Çò¼Ú ð¼åÆ íð òÆ ô¼Õ éÔƺ
å» Ô¯ÂÆ êð À°Ã Ã ç¶ Õ½îÆ ÁÅ×ÈÁ» é¶ òÆ Ú³×Æ
Õðé Áå¶ ÇÂé·» ÕÅùé» ù ìðåÅéòÆ ÔÕÈîå ÇÖñÅø
×¼âÆ ù ìËñ» çÆ ìÜŶ ì³ÇçÁ» ò¼ñ¯º ÇÖ¼ÇÚÁÅ Ç×ÁÅ...
ÇÕ êÇÔñ¶ î½ÇÕÁ» ò»× ÔÆ, Üç ìðåÅéòÆ ÃËéÅò»
ÇüÇÖÁÅ Çç¼åÆÍ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ ÇÜÔ¶ í¼çð ê¹ðô»
î¹ÇÔ³î ÚñÅÀ°ä ñÂÆ î½ÕÅ î¹Ô¼ÂÆÁÅ ÕÆåÅÍ ÜéåÅ
î˺ Ãà¶ôé 寺 ÇüèÅ îÆÇà³× Çò¼Ú Ç×ÁÅ å¶ ÇÂà ù
Ãñåéå ç¶ ÇÔ¼å» çÆ ðÅÖÆ Çò¼Ú Ü°àÆÁ» Ô°³çÆÁ»
é¶ Ü¯ ÇÂÔ ÚÅÔ°³ç¶ Ôé ÇÕ ÁÃƺ ÇÕò¶º ê³ÜÅì ç¶ ÁÅ×È
ù Ü×ÅÀ°ä Áå¶ À°é·» Á³çð ðÅÜéÆåÕ Ú¶åéÅ Ü×Å
óì¯èé ÕÆåÅÍ ÇÜÀ°º ÔÆ ñÅñÅ ÜÆ êÔ°³Ú¶ î˺ ÁÅêäÅ
Ãé, Ô°ä òÆ íÅðå ç¶ îÔÅðÅܶ å¶ ñ¯Õ ç¶ô ç¶ Ãí
ÁÖòÅ ÃÕÆÂ¶Í À°é·» êÅïº éÅ Õ¶òñ ÃÔËåÅ ç¶ä 寺
Õ¶ ÇÂé·» ÕÅùé» ù ð¼ç ÕðòÅÀ°äÅ ÃÆÍ î˺ ÁÅêä¶
íÅôä Öåî Õð Çç¼åÅÍ ñÅñÅ ÜÆ îËù ç¶Ö Õ¶ ÔËðÅé
òÃÆñ¶ îÔÅðÅÜ ÁÇèðÅÜ çÆ Ã¶òÅ Çò¼Ú ÔÅ÷ð Õðé
ÔÆ Õ¯ðÅ ÜòÅì ÇîÇñÁÅ Ãׯº À°Ôé» é¶ ÇÂ¼Õ ÁÇÜÔÆ
ò¼â¶ íðÅ ÇÕôé ÇÃ³Ø å¶ ØÃÆàÅ ðÅî ù ÁÅêä¶ ÇÂé·»
Ô¯ ׶.......Í
ñÂÆ ÁÅêäÆ ï¯ × åÅ Áé° Ã Åð êÈ ð Å åÅä ñÅ
ÕîÆéÆ ôðå ê¶ô ÕÆåÆ ÇÜà ù Õ¯ÂÆ ÇÃ¼Ö ÇÔðçÅ
ç¶ä׶.....Áîé ç¶ ÃÇîÁ» Çò¼Ú ç¶ô ç¶ Á³çðÈéÆ
î³éäÅ å» ÇÂ¼Õ êÅö ÇðÔŠùä òÆ éÔƺ ÃÕçÅÍ ÇÂÔ
ÇòÚÅð» ìÅð¶ ÜÅäÈ ÕðÅÇÂÁÅ....Í î¶ð¶ íðÅ çÅ ÇòÚÅð
ñÅñÅ ÜÆ é¶ îÆÇà³× ù óì¯èé Õðé Çò¼Ú
ÃÆ ÇÕ ñÅñÅ ñÅÜêå ðŶ Áå¶ Ô¯ð êzÇüè é¶åÅò»
êÇÔñ» ÇÞÜÕ ÇçÖÅÂÆÍ êz³å± ñ¯Õ» é¶ ð½ñÅ êÅÇÂÁÅ
êzôÅÃé ù êzíÅòå Õðé òÅñ¶ ÃòÅñ» ìÅð¶ Õ¯ÂÆ òÆ
ôðå ñÅÀ°ä ò¶ñ¶ ÁÅê é¶ ÇÂÔ ÕÇÔ Çç¼åÅ ÇÕ ÇÂÔ
çÆ òÆ ÃÔÅÇÂåÅ êzÅêå ÕÆåÆ ÜÅò¶Í îËù ÇÂà ÇòÚÅð
ÇÕ À°Ô ñÅñÅ ÜÆ ù ùäé ñÂÆ À°åÃ¹Õ ÔéÍ ÁÃñ
îåí¶ç ÇêÁÅ Ô¯ò¶ êð Çòç¶ôÆ ç¹ôîä ç¶ ðÈ-ì-ðÈ
îÅîñÅ Õ¶òñ Çüֻ çÅ ÔË ÇÂà Çò¼Ú ÁÃƺ ÃÔËåÅ åç
Óå¶ ïÕÆé éÔƺ ÃÆ ÇÕ À°Ô ÁÅÀ°ä òÅñ¶ Ã Çò¼Ú
Çò¼Ú ñÅñÅ ÜÆ ù ì¯ñä ñÂÆ îÜìÈð ÕÆåÅ Ç×ÁÅ
íÅðåÆ ñ¯Õ» çÆ ôÅÔÆ åÖå êzåÆ ôðèÅ Á³çðÈéÆ
Õð»×¶ ܶÕð ÃÅâÆ ëñÅéÆ (ÕîÆéÆ) ôðå êÈðÆ Õð¯×¶Í
ÃÔÅÇÂåÅ ç¶ä×¶Í Çëð ïÇÚÁŠؼ௠ؼà Õ¯Çôô Õðé
ÇÕÀ°ºÇÕ î˺ ðÅî íÜ ç¼å ù Á¼Ö çÅ ÇÂôÅðÅ ÕÆåÅ
ô»åÆ å¶ åÅñî¶ñ çÆ íÅòéÅ êËçÅ Õðé ñÂÆ ÁÇÜÔ¶
(ÇÕðåÆ ÁÕå±ìð AIBF) (ìÅÕÆ Á×ñ¶ Á³Õ ÓÚ)