Pd2015 02

e Pijpendraaier Ledenblad van het Cornelis Vreeswijk Genootschap

LAREDO SPINNING JENNIES CORNELIS-ROOS IN STOCKHOLM

Jaargang 7 - Nummer 2 05-07-2015

Van de redactie Dit is het tweede nummer van wat alweer de zevende jaargang is van de Pijpendraaier.

In dit nummer begroeten wij Frans van Don als onze correspondent uit Stockholm.

Frans is een in Zweden woonachtige Nederlander, die in zijn bijdrage aan dit nummer verhaalt over zijn emigratie naar Zweden en over zijn bemoeienis met het planten van de Cornelis Vreeswijk roos in Stockholm.

In 2012 bracht Jack Vreeswijk de cd Wichita uit. De tekst van het nummer Laredo op deze cd is geschreven door zijn vader Cornelis, maar het nummer was mij eigenlijk onbekend.

Dus maar even aan Hans Westin gevraagd hoe dit nou zit met dit lied. Hij verrichtte een grondige studie naar de achtergronden en dat leverde genoeg stof op voor twee artikelen, waarvan het eerste in deze Pijpendraaier te vinden is.

Het tweede artikel zal gaan over de band die met dit lied een hit had in Zweden, maar daarvoor moet u even wachten op ons volgende nummer.

Als u benieuwd bent naar de versie van Jack Vreeswijk dan ik zou zeggen: koop z’n cd, maar kijk daarnaast zeker ook even op YouTube. Daar zingt Jack het nummer met begeleiding van gitarist Conny Söderlund (die in z’n jonge jaren veel met Cornelis heeft gespeeld) en bassist Lars Ericsson, die samen ook de inspirerende achtergrondzang verzorgen.

Hans van Deelen doet verslag van onze jaarvergadering en het aansluitende muziekprogramma. De hoofdact was Jeroen Zijlstra, die toepasselijk opende met zijn Blues voor Vreeswijk. De tekst van dit lied is met vriendelijke toestemming van de auteur opgenomen in onze rubriek Luisterlied .

Colofon:

Met het tweede deel van het Panorama-interview door Ischa Meijer en een artikel over een cd met bluegrass-versies van liederen van Cornelis is dit nummer dan weer compleet .

Ik wens u een fijne zomervakantie en veel leesplezier met deze Pijpendraaier!

In augustus hoop ik u allemaal te zien op het Havenfestival IJmuiden, waar wij (na enkele jaren afwezigheid) weer een muziekprogramma hebben, zie het prikbord op de laatste pagina.

Wim Boswinkel redacteur P.S. vlak voor het ‘ter perse’ gaan van dit nummer werd bekend dat onze eigen Jurjen Oostenveld met z’n Cornelis Collectief op 2 augustus zal optreden op Cornelisdagen, het festival dat jaarlijks wordt gehouden rond Vreeswijks geboortedag (8 augustus).

Disclaimer:

- De Pijpendraaier is het ledenblad van het Cornelis Vreeswijk Genootschap (CVG).

- Het CVG heeft als doelstelling: * Het levend houden van de muziek van wijlen Cornelis Vreeswijk, en het toegankelijk maken en houden van diens werk.

- Het CVG doet dit door: * informatie beschikbaar te stellen * de website www.cornelisvreeswijk.nl te onderhouden * dit ledenblad te publiceren * muziekbijeenkomsten te organiseren * het vertalen van het werk van Cornelis Vreeswijk uit het Zweeds te stimuleren - De Pijpendraaier verschijnt drie á vier maal per jaar.

- Kopij sturen naar: redactie@cornelisvreeswijk.nl

-2-

De Pijpendraaier wordt samengesteld voor verspreiding onder de leden van het Cornelis Vreeswijk Genootschap (CVG). Omdat delen van de inhoud auteursrechtelijk beschermd kunnen zijn, is het uitdrukkelijk niet de opzet van de CVG dat deze inhoud buiten de kring en de bijeenkomsten van het Genootschap verspreid of gebruikt zal worden. Het CVG neemt geen verantwoordelijkheid voor zulke verspreiding, door leden of door derden.

Luisterlied

INHOUD Pagina 2: Van de redactie Pagina 3: Luisterlied Pagina 4: Van de voorzitter Pagina 5: Luistertip Spinning Jennies Pagina 6: Cornelis Vreeswijk “Ik haat applaus” Pagina 7: Cornelis-roos in Stockholm Pagina 8: Laredo Pagina 9: vervolg Pagina 10: Verslag Jaarvergadering 2015 Pagina 11: vervolg Pagina 12: Billboard

Blues voor Vreeswijk Tekst: Jeroen Zijlstra Onder de rook van IJmuiden Pal aan de Hollandse kust Is ooit een zanger geboren Die nu diep in Zweden rust

Cornelis die liet zich niet kisten Zweeds werd zijn lievelingstaal Hij zong er zijn mooiste ballades Voor een uitverkochte zaal

Hij hield van de krijsende meeuwen De haven, de pier en de zee Hij zou het geen dag kunnen missen Maar zijn pa die nam hem mee

De pier van IJmuiden en Stockholm Zij werden zijn ‘Dock of the Bay’ Hij staat op zijn sokkel in Zweden En in brons naast Wijk aan zee

Voorgoed naar het ijzige Zweden De wouden, de meren, de stad Hij was er een kind in den vreemde Die de blues vanaf die dag bezat

Kind van de grijze luchten Kind van de grauwe stad Kind van de lage landen Een met het zilte nat

Kind van de grijze luchten Kind van de grauwe stad Kind van de lage landen Eén met het zilte nat

Los in de Zweedse kroegen Los met die mooie vrouw Diep in die blauwe ogen Feliciaaaa Ik hou van jou

Los in de Zweedse kroegen Los met die mooie vrouw Diep in die blauwe ogen Feliciaaaa Ik hou van jou

IJmuiden is geen feest, maar ach, De heimwee heeft ook wat En Zweden is verrekte koud maar Stockholm blijft zijn stad

IJmuiden is geen feest, maar ach die heimwee had ook wat En Zweden is verrekte koud maar Stockholm werd zijn stad

IJmuiden is geen feest, maar ach, Die heimwee heeft ook wat En Zweden is verrekte koud maar Stockholm blijft zijn stad

Eindredactie: Wim Boswinkel Vormgeving: Nr19 Design Op de voorkant: Jos de Rooij

-3-

Beste liefhebbers van Cornelis Vreeswijk, Op het moment dat ik dit schrijf is het nog steeds geen zomer, maar wie weet wat voor heerlijk weer het is als u deze Pijpendraaier ontvangt!

Op 11 april vond de jaarvergadering van het CVG plaats in de pittoreske Buiksloterkerk in NoordAmsterdam, Na de vergadering barstte een muzikaal festijn los.

Twee bekende muzikanten (beiden Noorderlingen, dus woonachtig in Amsterdam benoorden het IJ) traden op met Cornelisliederen en eigen liedjes in de geest van Cornelis: accordeonist Jos de Rooij en trompettist Jeroen Zijlstra. De laatste zong natuurlijk ook zijn ”Blues voor Vreeswijk” en Jos ging voor bij het meezingen.

Rutger Vahl signeerde zijn biografie over Vreeswijk voor degenen die nog niet eerder de kans hadden gehad om het boek te kopen.

De feestelijke bijeenkomst werd afgesloten met een jamsessie.

Drie leden van het CVG: Bas van Geel, Jurjen Oostenveld en Hans van Deelen zongen en speelden samen met de twee beroepsartiesten. Nadien zei Jos de Rooij tegen mij, dat hij vond dat dit gedeelte van het programma het meest geslaagd was van de hele middag. Op deze wijze komt muziek het best tot leven.

Verderop in deze Pijpendraaier vindt u een verslag van deze dag.

Op 20 april bracht ons lid Henk van Kuijk bij radio Amsterdamfm zijn Zweedse en Engelse versie van De nozem en de non ten gehore. Aan de tijd aangepast, want de nozem is er een zwerver en de non een politie-agente!

In het 50+ programma 'Top albums' van de lokale omroep

In de vorige Pijpendraaier schreef ik nog iets over de Cornelis Vreeswijk Roos die op 22 mei van 2014 werd gedoopt door Håkan Emsgård in de Zweedse Kerk in Rotterdam. Het spreekt vanzelf dat onze roos ook in Zweden is beland.

Radio Parkstad uit Veendam werd op woensdag 20 mei de elpee 'Ballades van de gewapende bedelaar' in zijn geheel gedraaid en besproken.

Ik kan het niet nalaten nog even door te gaan met het museumfeuilleton. Het begon met de sluiting van het Cornelismuseum in Gamla Stan in 2011. In 2013 ging het muziekcomplex SMHOF/ABBAmuseum open waarin een vitrine werd toebedeeld aan Cornelis. In maart 2014 is dat museum uitgebreid met de Hall of Fame.

Daarin heeft Cornelis wat meer tentoonstellingsruimte gekregen.

Eind 2014 kwam het idee op om in 2015 in Hökarängen, een voorstadje van Stockholm, een Cornelismuseumpje te openen.

Hoe het daarmee staat, weet ik nog niet.

Maar wat ik in de afgelopen nummers van de Pijpendraaier niet heb vermeld, is, dat foto’s, krantenknipsels en nog meer materiaal van het museum in Gamla Stan in 2012 zijn overgebracht naar Grythyttan. In mei van dat jaar werd daar de vierde lokale afdeling van Sällskapet gesticht en kwam er een Cornelismuseum en – restaurant. Initiatiefnemers waren Mats Runqvist en de Nederlandse chocolatier en ijsmaker Jaco Neerings.

-4-

Op 15 april van dit jaar werden er 31 rozenstruikjes (met de naam "Rosa Cornelis Vreeswijk") geplant in het Cornelispark in Södermalm. Het zouden er 30 zijn, maar in één pot bleken twee planten te zitten. De plaatsvervangend ambassadeur in Stockholm Karen van Stegeren was erbij. Foto’s van het evenement zijn te vinden op de facebook-pagina van de ambassade: >>>>> Ga naar 16 april 2015. Op de grootste foto staat Frans van Don in het midden. Dat is een Nederlander in Stockholm die nauwe relaties onderhoudt met Cornelis Vreeswijksällskapet (onze zustervereniging). Hij vreest dat vraatzuchtige hazen, die niet bang zijn voor doornen, van de rozen zullen gaan eten! Zijn eigen roos is opgegeten door een hongerige ree. In deze Pijpendraaier doet hij zelf verslag van de feestelijke dag.

Op 11 mei is het rozenperk ingewijd. Bij deze plechtigheid speelden onder anderen de Nederlandse ambassadeur in Stockholm Philip de Heer, de voorzitter van Sällskapet Martin Tode en de stadsdeelvoorzitter Anders Göransson een hoofdrol.

Troubadour Anders Lago zorgde voor de muziek. Voor een beeldverslag zie bovengenoemde facebook-pagina bij13 mei 2015.

En nu maar wachten op het rozenperk in IJmuiden!

Marlies Philippa

Luistertip: Spinning Jennies – Istället för Visor Hét bewijs van de voortdurende populariteit van Cornelis Vreeswijk is het feit dat er ruim 25 jaar na zijn dood nog regelmatig albums uitkomen van artiesten die zijn werk opnieuw interpreteren.

Zo verscheen in maart de cd Istället för Visor, waarop de Zweedse Spinning Jennies er een bluegrass-draai aan geven.

Spinning Jennies is een vijf man/vrouw sterke Zweedse bluegrassgroep waarvan de meeste leden nog studeren.

Gitarist en leadzanger David Ritschard had een baantje bij supermarkt ICA, maar dat heeft hij opgezegd om zich helemaal op de muziek te kunnen storten.

De Jennies treden maar liefst zo’n honderd keer per jaar op en hebben met deze cd alweer hun vierde album uitgebracht.

In een interview met Cornelisbladet, het ledenblad van onze Zweedse zustervereniging, vertelt genoemde David Ritschard dat hij als jongen de muziek van Cornelis ontdekte in de platencollectie van z’n ouders.

Omdat dit naar meer smaakte ging hij naar de bibliotheek om nog meer albums van hem te kunnen lenen.

Toen David aan de band voorstelde om een album op te nemen met Cornelis Vreeswijk bewerkingen waren de anderen het snel met hem eens, want ook zij hebben allemaal wat met diens liedjes.

Het album is er dus gekomen, de titel I stället för Visor (in plaats van liedjes) is een verwijzing naar Vreeswijks lp I stället för Vykort (in plaats van ansichtkaarten) uit 1973.

Rodgers, the Singing Brakeman.

En in het origineel van Blues för Victor Jara (op Bananer – Bland Annat, 1980) schemert de bluegrass-sound al flink door.

De Jennies hebben de nummers overgoten met een lekker sausje van banjo, dobro en viool. Bij Blues för Fatumeh riep dat bij mij overigens in de verte associaties op met de vrolijke cowboypolka die Erik van Muiswinkel indertijd hiervan maakte voor de Nederlandse hommage-cd.

Het enige nummer van dit album dat de cd van de Spinning Jennies haalde is Från Fångarna på Kumla (van dit nummer gebruikte Cornelis de melodie voor zijn Nederlandse Damrak Blues).

Het bluegrass-jasje van de Jennies zit de Cornelisnummers als gegoten. Dat is niet zo verbazingwekkend omdat Vreeswijks werk sterk beïnvloed is door Amerikaanse muziek: jazz en blues natuurlijk, maar zeker ook Americana, al werd dit genre in zijn tijd nog niet met die naam aangeduid.

Cornelis bewerkte diverse Amerikaanse nummers naar het Zweeds: zo heeft hij bijvoorbeeld Kris Kristoffersons Me and Bobby McGee hertaald naar Jag och Bosse Lidén en de traditional Sloop John B. (bij mij en mijn leeftijdgenoten bekend in de uitvoering van the Beach Boys) naar Jag hade en Gång en Båt.

Van de nummers op de Jenniescd is bijvoorbeeld Blues för Dubrovnik in de originele versie van Cornelis (van het album Mannen som Älskade Träd uit 1985) al pure Americana in de blue yodel traditie van Jimmie

-5-

Waar veel bluegrassalbums de neiging hebben om wat eentonig te worden, is dat hier beslist niet het geval. De brede keuze uit het Cornelisrepertoire geeft een goede afwisseling van snelle nummers en ballads.

Het album is professioneel opgenomen, met een mooi, helder geluid en een goede balans van instrumenten en stemmen. Ook het artwork is mooi verzorgd met sfeervolle foto’s van een winters Stockholm.

Kortom, een waardig eerbetoon aan Cornelis, waarmee hopelijk weer de oren van een jong publiek geopend zullen worden.

De cd kan worden besteld op de website van de band: www.spinningjennies.com Wim Boswinkel PS - Mocht u na het beluisteren van deze cd nog trek hebben in meer Vreeswijk door de Spinning Jennies dan staat op You Tube nog een versie van Mördar Anders

Cornelis Vreeswijk: “Ik haat applaus” Cornelis Vreeswijk, troubadour uit de Top-Tien, vertelt aan verslaggever Ischa Meijer over zijn belastingschuld van vier ton, over zijn vroegere verslaving aan drugs, over zijn achtervolgingswaanzin. Kortom, de treurige onthullingen van een populaire zanger.

hadden, een circustent. En ik was tentmeester. Dat is bijna een metafysisch symbool: om een tent omhoog te trekken en om naar beneden te halen, af te breken; dat is een gedicht: als je die tent 's nachts gaat afbreken... je haalt de wanden weg, en dan zweeft 't dak... als een geweldige vleermuis... met een Deel 2: paar schijnwerpers... zweeft naar beneden en wordt tot niks, niks, niks.

Bim: ,,We zijn maar twee maanden per Heeft te maken met een fallusjaar thuis. Onmenselijk bestaan." symboliek."

Zoëven noemde hij het spuiten van dope Vreeswijk zelf: ,,Daar komt bij dat ik een seksuele kick... de vier jaar dat ik addict was, m’n belasting verschrikkelijk Vreeswijk: “ik kon alleen maar speed verwaarloosde. Ik heb nu een nemen als ik met een vrouw was. Ik belastingschuld van ongeveer vier ton kon me absoluut niet hechten. Dope en op m'n nek. Daar werken we op het seksueel contact gingen samen. Sinds ogenblik voor." die tijd ben ik dertig kilo afgevallen.”

Bim: “Dat dikke van hem heeft tóch te Drang tot zelfvernietiging? maken met die nonnentijd in z’n Bim: “We moeten ons nu uit zo'n jeugd.” verschrikkelijke rotzooi werken. En Toen werd ie verzorgd. nou het gekke: die immense troep Vreeswijk: “Ja die tijd is toch komt enerzijds door Cornelis' drang tof essentieel geweest. Toen voelde ik mij zelfvernietiging, aan de andere kant verzorgd.” worden ook zijn beste liedjes uit die Bim: “Toen had ie een eigen identiteit.” zelfde zelfvernietiging geboren ; een Vreeswijk: “Nu voel ik mij gejaagd. Ik vicieuze cirkel." moet schulden afbetalen én die Vreeswijk: “Nee, niet de beste belasting.” liedjes..."

Bim: “We leven volledig geïsoleerd van Bim: “ Sinds hij mij heeft ontmoet, iedereen, we praten nooit met mensen. heeft hij geen dope meer gebruikt.

En bovendien hebben wij, die alleen Maar ik voel me schuldig, ik heb het elkaar hebben, in feite alleen maar gevoel dat ik alle wezenlijke zaken voor schuldgevoelens ten opzichte van hem neutraliseer." elkaar. Ik, omdat ik hem uit zijn verslaving gehaald heb en daarmee Vreeswijk: “Bim is voor mij de een soort van creativiteit van hem motivatie geweest om bourgeois te afgenomen heb, en hij omdat hij mij worden." ‘dankbaar moet zijn’ dat ik hem verzorg, dat hij niet gecrepeerd is aan Bim: “Ik heb het gevoel dat ik hem zijn die rommel.” power afneem. Het was vreselijk. . . toen ik hem ontmoette was hij écht ten Vreeswijk: “Opgejaagd, opgejaagd… dode opgeschreven. Ik moest me wel We moeten die schuld afbetalen, al dat als een verpleegster gedragen." geld. Ik ben écht beroemd in Zweden; Vreeswijk: “Nee ik heb mezelf ze hebben er mijn verpleegd. Kapotgaan, dat doet belastingachterstand in de kranten iedereen – dat is een biologisch feit. gepubliceerd. Afgezien van het feit dat Kijk maar naar Hemingway: Death In we steeds ten opzichte van elkaar ons The Afternoon; alles is niks... Ja, gezicht moeten ophouden moet ik ook daarom wil ik ook over die kermistijd mijn gezicht voor het Zweedse publiek met dat waterorgel schrijven; dat is bewaren… óók met de gedachte dat een essentiële tijd voor me geweest. dat gezicht mijn inkomen bepaalt…

Essentieel was, dat we een tent Vreselijk…”

-6-

Sinds zijn jeugd lijkt hij een haat-liefde verhouding met de Zweden te hebben.

Die enorme ambitie om eerst de taal onder de knie te krijgen…

Vreeswijk: “WRAAK! Dát is ‘t!”

Bim: “Altijd als ie in Zweden iets verkeerds doet, is ‘t: die vreemdeling…”

Vreeswijk: “We moeten een waanzinnige energie verplaatsen per dag om überhaupt te kúnnen leven… ’t Goede leven, dat zit er voor ons niet in.”

Houdt hij van het beroep dat hij heeft?

Vreeswijk: “Nee… Nee…” Bim: “Op het toneel, daar gáát ’t nog.”

Vreeswijk: “Ik haat applaus. Jawel. ’t Is wél ’t bewijs dat je goed werk levert, maar ik weet nooit wat ik moet doen als ik applaus krijg. Laten we ’t zo stellen: ik haat dit leven, omdat ’t commercieel is, maar als ik in een lokaaltje ben waar een paar honderd mensen om me heen zitten en luisteren, dan heb ik ’t voor elkaar.

Maar als ik op de Bühne sta, en ik zie daar een geometrisch aantal mensen voor me zitten… ’t is… Ik wil ’t uit elkaar trekken, ik wil de mensen een verhaaltje vertellen, tussen ze zitten.”

Hij heeft geen vrede dus met de situatie zoals die nu is.

Vreeswijk: “NEE! Wat ik wil, is dat huis in Zweden: een wieg, een baarmoeder – wij, twee baby’s. maar dit leven… Toen ik begon, in Zweden, werkte ik alleen met een gitaar. Nu gaat ’t van ffffttt. Nu ben ik professioneel. Nu ken ik de show-folks.

Ik ken m’n pappenheimers. Ik veracht ze niet, ’t is een functie in de maatschappij, een noodzakelijke functie voor vijfentachtig procent van de bevolking. En laten we ’t nou eens eerlijk bekijken: wij manipuleren de arbeidersklasse en als ik mee kan doen met dat manipuleren en daar geld mee verdienen kan, dan moest ik me eigenlijk schamen, maar dat doe ik niet omdat ik liedjes van een bepaalde kwaliteit maak. Ik maak geen smartlappen. Ik beschouw mijzelf zo langzamerhand als een camera. Dat is je enige behoud. Ik beschouw een goede elpee als een poëziebundel. Alleen dat rottige tournee-maken…”

Bim: “Ja, we moeten er doorheen.”

Rosa Cornelis Vreeswijk op zijn plaats: Cornelisparken op Södermalm Een persoonlijke impressie Woensdag 15 april j.l. was het zover: dertig exemplaren van Rosa Cornelis Vreeswijk werden door vrijwilligers van Cornelis Vreeswijk Sällskapet geplant in het kleine Cornelispark in Stockholm-Zuid, onder het toeziend oog van het mooie standbeeld van Cornelis dat gemaakt is door kunstenares Bitte Jonason Åkerlund.

Het park ligt vlakbij Cornelis´ geliefde Mosebacke Theater en dichtbij het kerkhof waar hij ligt begraven. De Nederlandse ambassade werd vertegenwoordigd door plaatsvervangend ambassadeur Karen van Stegeren en Frank Schipper van afdeling Politieke Zaken. Ik was bij de voorbereidingen en mocht deelnemen aan het planten.

Kees, die zich in Zweden Cornelis liet noemen, emigreerde toen hij 13 jaar oud was. Zijn vader wilde in Zweden, dat nauwelijks was geteisterd door de wereldoorlog, een nieuwe toekomst beginnen met zijn gezin. Ik moest veel aan Cornelis denken toen ik - helemaal verliefd op het prachtige land met bergen, bossen en “allemansrätt” - besloot op 60-jarige leeftijd te emigreren naar Zweden.

In Nederland heb ik gewoond in Utrecht, Amsterdam, Leeuwarden en op Ameland. Ik heb in Nederland heel lang gewerkt bij de reclassering, maar na al die tijd wilde ik wat anders. Het werd een “tussendoortje van drie jaar” in Noord Zweden (ecologie gestudeerd aan de Samische Volkshogeschool in Jokkmokk en twee jaar gewerkt op het sociaalkantoor in Gällivare). In die tijd werd een echte emigratie voorbereid. Ik leerde via een schriftelijke cursus Zweeds, maar het meest leerde ik op mijn jaarlijkse bergtochten in Lapland.

In 2006 verhuisde ik – inmiddels gepensioneerd - naar de voorstad Järfälla, noordelijk van Stockholm.

Alles lag binnen bereik: de geliefde natuur en binnen 15 minuten pendeltrein het hart van de Zweedse hoofdstad met bioscopen, theaters en muziekavonden.

Ik kocht in Järfälla een houten “villa” met een enorme tuin. Achter het huis een bos met naaldbomen en berken, rotsen (de oude Oostzeebodem) en veel mossen en planten die van steenbodems houden. Na negen jaar heb ik een bloemenzee in het voorjaar in het gras.

Maar even terug naar mijn connectie met Cornelis. In Nederland was ik enkele keren aanwezig op een bijeenkomst van het Cornelis Vreeswijk Genootschap. Ik herinner mij een avond op een boot in Lelystad met Ewert Ljusberg uit Jämtland, een erg humoristische troubadour.

Vanuit Nederland nam ik o.a. LP´s en CD´s van Cornelis mee, de meeste toen al in het Zweeds. Ik zong zijn liederen met Cornelis mee en leerde “melodie”-Zweeds op die manier, niet zozeer via het stripblad Fantomen.

Met de taal ging het vanzelf. Op muziekavonden van Cornelis Vreeswijk Sällskapet o.a in Nalen en op Mosebacke, leerde ik vele zangers en zangeressen kennen, vertolkers van Cornelis. Op een van de Cornelisdagen in augustus kwam Piter Wilkens met een Friese vertaling van “Balladen om Fredrik Åkare och Cecila Lind”.

In 2014 werd “ 400 jaar vriendschap tussen Nederland en Zweden” herdacht en gevierd.

Mijn aandacht werd getrokken door het bericht dat door Håkan Emsgård, de Zweedse ambassadeur in Den Haag, een Rosa Cornelis Vreeswijk

werd gedoopt (22 mei 2014, in de Zweedse Zeemanskerk in Rotterdam).

Ter voorbereiding van mijn jaarlijkse reis naar Nederland zocht ik op internet naar gegevens over die roos en kreeg contact met de familie Spek in Boskoop die een enorme rozenkwekerij exploiteert.

Uiteindelijk kon ik rozen kopen in Werkhoven in januari 2015. Maar intussen had Ernst de Hoog van exportfirma R&G ook in Boskoop via een mail gevraagd of ik geïnteresseerd was een aantal rozen te planten in het Cornelispark in Stockholm. Na diverse contacten werd het duidelijk dat Ernst de Hoogs exportfirma 25 rozen zou schenken en het stadsdeelkantoor van Södermalm 5 stuks.

Het stadsdeel Södermalm zal het park verder opknappen voor zijn talrijke bezoekers: toeristen, Vreeswijkaanbidders, dorstigen, scholieren, uitzichtgenieters en midzomerfeestgangers.

Frans van Don

15 april, planten Rosa Cornelis Vreeswijk

11 mei, Inwijding rozenperk Cornelis Vreeswijk

-7-

Laredo Een oude ballade, een beruchte grensplaats en een reclasseringsproject: bonte ingrediënten voor een vroege Cornelisklassieker die hij zelf nooit zong. Op verzoek volgt hier het verhaal van Laredo, als opmaat voor dat van de Jailbird Singers.

Er is een roman met dezelfde naam uit 1993, later tot miniserie verwerkt, en in 2001 gebruikte Marvel Comics de titel voor een sciencefictionstrip. Nog recenter is het de naam van een indiefolkgroep. En zoals het hoort in dit blad, is het allemaal begonnen met een lied.

Rond 1960, toen ik op de leeftijd was voor klapperpistooltjes, was de plaatsnaam Laredo min of meer synoniem aan het Wilde Westen. De mythische oertijd van de Amerikaanse Droom, toen mannen nog mannen waren en het recht uit de loop van een Colt 45 kwam, had zich afgespeeld in een stadje aan de Rio Grande, met Mexico aan de overkant. Dat kwam grotendeels door een iconische westernfilm uit 1949: The Streets of Laredo, een verhaal over drie outlaws die aan de Texas Rangers proberen te ontsnappen door zich erbij aan te sluiten. Zelf was ik te jong om de film te mogen zien, maar door merchandising en spin-offs werd Laredo wel de plaats waar ik mijn piefpafpoefkunst beoefende.

The Cowboy’s Lament wordt het ook wel genoemd, maar meestal gewoon The Streets of Laredo naar de kern van de eerste regel.

Dit lied dook ergens rond de vorige eeuwwisseling op en werd meteen een klassieker in de opkomende Country & Westerntraditie. Dermate klassiek dat de film en het boek allebei de titel konden lenen als een soort genreaanduiding, terwijl er inhoudelijk geen verband tussen de drie bestaat.

Het lied gaat over een jongeman die op zijn vrije dag van de ranch naar de stad trekt voor een bezoek aan de plaatselijke madam en aansluitend een potje kaarten in de saloon. Wat er tijdens het pokeren is voorgevallen komen we nooit te weten, we ontmoeten hem pas als hij stervend op straat ligt:

Get six gamblers to carry my coffin six chorus girls to sing me a song Beide liederen blijken inderdaad, al hebben ze onderweg verschillende melodieën gekregen, uit dezelfde bron te ontspringen: The Unfortunate Rake, een 18eeeuwse Engelse ballade die een rijke oogst aan afgeleide liederen heeft nagelaten. Zelf ken ik het nog uit de jaren ’70 als When I was on Horseback van de Engelse folkgroep Steeleye Span.

In het oorspronkelijke lied komt de stervende jongeling niet allen tot inkeer voor zijn zonden, ze zijn de directe oorzaak van zijn dood.

In de vorm van syfilis. Het wordt niet ronduit gezegd maar kennelijk heeft hij de ziekte bij een prostituee opgelopen, in ieder geval heeft hij vreselijke spijt en vervloekt hij de dame omdat ze hem niet heeft gewaarschuwd.

Het mag allemaal niet baten, door six jolly fellows wordt hij uiteindelijk naar zijn graf gedragen, cut down in his prime.

Get six merry cowboys to carry my coffin get six pretty maidens to bear up my pall

In de cowboyversie is de doodsoorzaak acute loodvergiftiging, kaliber 45. Het bordeelbezoek is als bijzaak teruggebracht tot een halve regel: First down to Rosie’s and then to the card-house. Zelfs dat ging echter voor sommigen te ver, in veel van de latere versies is het netjes weggepoetst. Johnny Cash zingt bijvoorbeeld: First to the alehouse and then to the card-house, alsof het drinken en het gokken niet onder hetzelfde dak zouden plaatsvinden.

In deze en andere regels vertoont het verhaal opvallende overeenkomsten met een ander Amerikaans standaardlied uit dezelfde tijd, de blues- en

Als ik Streets of Laredo in het zoekvakje van YouTube invul komen er bijna dertigduizend hits.

Tussen afleveringen van de tvserie en verschillende nummers

All wrapped in white linen and as cold as the clay De rest van het lied bestaat uit zijn laatste woorden, compleet met inkeer voor zijn zonden en wensen voor hoe hij wil worden begraven:

Surfend op het net krijg ik de indruk dat het zo is gebleven: de straten van Laredo staan nog steeds symbool voor het klassieke westernverhaal, al dan niet in klassieke setting.

jazzklassieker St. James Infirmary:

-8-

van de folkgroep prijken talloze versies van het cowboylied.

Uiteraard vertolkt door de usual suspects bij dit genre, naast Johnny Cash dus ook Jim Reeves, Hank Williams et cetera. Maar ook door zangeressen als Joan Baez, Suzanne Vega en de zusters McCarrigle. Hun uitvoering heeft overigens als titel St. James Hospital, waarmee de cirkel met de jazzballade weer rond is. Verder is er echt alles mee uitgehaald wat een klassiek lied kan overkomen: een karaokeversie, een hiphoprap, een arrangement voor cello en strijkorkest, een snoeiharde rockversie en tal van parodieën.

Heel aardig vond ik de uitvoering van de mij volstrekt onbekende “Tom Drexl aka Uwe Höck”, die zijn eigen zang illustreert met een prachtige dierenstrip in Westernstijl.

In 1964 besloot een platenbaas in Stockholm dat er een Zweedse versie van het lied moest komen.

Hij was net een nieuwe band op het spoor gekomen en zocht naar geschikt repertoire. Toevallig had hij sinds kort ook de perfecte tekstschrijver in huis, een aankomend singer-songwriter die tussen de opnames voor zijn debuutalbum door niet te beroerd was om op bestelling een tekst uit zijn mouw te schudden. En zo gebeurde het dat de legendarische producer Anders Burman twee acts samenbracht die ieder voor zich hun eigen legende zouden schrijven: Cornelis Vreeswijk en de Jailbird Singers.

De vertaling maakte hij naar eigen zeggen in een halfuur, in de keldersoos van de sociale academie waar hij toen nog studeerde. Hij kreeg er tweehonderd kronen voor. De acht strofes van het origineel zijn teruggebracht tot vijf, verder heeft hij de inhoud en vooral de sfeer goed weten te vangen.

Alleen aan de wensen voor de begrafenis heeft Cornelis een opvallende eigen draai gegeven.

De Engelse zondaar en de pokerspeler uit Texas vroegen allebei om zes vrolijke baardragers en dito meiden om de boel op te luisteren. Trommels en fluiten moesten er komen, en veel bloemen: Put bunches of roses all over my coffin roses to deaden the clods as they fall

De cowboy van Vreeswijk heeft daarentegen genoeg aan “vier gamblers” om zijn kist te dragen, verder wil hij zo min mogelijk rompslomp en aandacht: Begraaf me daarginds bij de kreek tussen bomen Koop me geen rozen en leg er geen krans

De hoerenmadam is spoorloos verdwenen. In plaats daarvan blijkt de jongeman een geliefde te hebben voor wie hij nog een paar troostende laatste woorden heeft.

Al met al een beschaafde versie, Vreeswijks veel te korte carrière zeker vergeleken bij de duurde vierentwintig jaar, die oorspronkelijke Engelse ballade. van de Jailbirds tien maanden.

En helemaal vergeleken bij de Over wie zij waren en hoe ze in reputatie die de vertaler allengs die korte tijd legendarisch voor zichzelf zou opbouwen. Hij moest nog debuteren, maar er konden worden gaat het in het volgende nummer, voor nu blijven stond al een tekst van Cornelis op we even bij Cornelis en Laredo. de zwarte lijst van de Zweedse

-9-

publieke omroep. Dat was het lied Tältet (de Tent), gezongen door Per Myrberg, een ironische kijk op de hallelujabeweging die door een vrome programmabaas als godslasterlijk werd gezien.

Cornelis zelf zou pas een jaar later de censuurlijst halen met Sportiga Marie, een volgens sommigen iets te enthousiaste ode aan een tippelaar.

Om zijn versie van Laredo te horen kunt u in YouTube op “Jailbird Singers” zoeken. De compilatie van twaalf Top Tracks die dan verschijnt omvat het vrijwel complete oeuvre van een unieke voetnoot bij de Zweedsemuziektraditie.

Daarover volgende keer meer, geniet er vast van.

Hans Westin Bron: de informatie voor dit stuk komt voornamelijk uit de Engelstalige Wikipedia (en.wikipedia.org). De artikelen over The Streets of Laredo en The Unfortunate Rake zijn, met hun diverse zijlinks, zeer aan te raden als u belangstelling hebt voor hoe oude liederen nieuwe liederen baren.

Verslag Jaarvergadering 2015 Ongeveer 20 mensen waren op zaterdag 11 april aanwezig bij de jaarvergadering van het Cornelis Vreeswijk Genootschap in de Amsterdamse Buiksloterkerk. Een sfeervolle, sobere en serene plek met veel licht door de hoge ramen.

Er was een uur uitgetrokken om de wederwaardigheden van het jaar 2014 gezamenlijk door te nemen. De vijf bestuursleden hadden teamsgewijs plaats genomen achter een lange, robuuste houten tafel, met het borstbeeld van Cornelis vooraan geposteerd. Verder viel er een omgekeerde hoge hoed te ontwaren. Deze bleek bedoeld als collecteschaal voor een vrijwillige bijdrage van de aanwezige leden voor het muzikale programma, dat zich aansluitend bij de jaarvergadering zou voltrekken.

Het openingswoord werd zoals gebruikelijk verricht door de voorzitter, Marlies Philippa. Het grote aantal mensen dat de moeite had genomen zich af te melden voor de vergadering – tien – was opvallend.

Bij de mededelingen en het jaarverslag kwamen wat interessante weetjes naar voren.

Bijvoorbeeld dat er Cornelis Rozen worden geplant (is ondertussen gebeurd) bij het standbeeld van Cornelis Vreeswijk in het Cornelispark in Stockholm-Zuid. Maar ook dat 2014 een relatief actief jaar was voor het CVG: er werden vier activiteiten georganiseerd, waar normaal gesproken het aantal van drie wordt aangehouden. Dat lijkt een minimaal verschil, maar is procentueel gezien toch fors hoger. Wellicht als gevolg hiervan viel er een klein verlies te noteren over 2014: € 137,42. Van de mensen die zich tijdens het gala van 2012 hadden gemeld als lid, zijn er toch redelijk wat gebleven.

Dus dat heeft de moeite geloond.

Een oproep werd gedaan door bestuurslid Harry van Haren om krantenknipsels en wat dies meer zij naar hem door te spelen, om het archief nog rijker te maken.

Bij dezen dus ook aan u, lezer!

Daarnaast is met Univeral een discussie over de rechten op de muzikale backing van de in het Nederlands gezongen liedjes. Dat is namelijk de originele Zweedse orkestband. Universal reageert echter al een tijd niet meer op Aanknopen pogingen tot contact vanuit het Bij de behandeling van de notulen CVG. Om de impasse te van de jaarvergadering van 2014 doorbreken is er nu een bericht werden nog wat losse eindjes aan richting Universal gegaan dat niet elkaar geknoopt. reageren zal worden opgevat als Zo kon worden gemeld dat de impliciete toestemming om te opnames die Kick van der Veer produceren. Er is wel juridisch van Cornelis had gevonden enkel advies ingewonnen. Ter bekende nummers bevatte, vergadering werd de optie weliswaar in een afwijkende geponeerd om de originele uitvoering. Het gaat om liveorkestband te vervangen door opnames van een behoorlijke nieuwe muziek. Dit is echter niet kwaliteit. mogelijk: de zang en de muzikale begeleiding vormen samen één En dan natuurlijk de perikelen onlosmakelijk geheel. Afgezien rondom de Bellman tapes. Jurjen natuurlijk van de wenselijkheid Oostenveld heeft de nodige van een dergelijke actie. Het frustratie gekend in het traject muziekboek Fredmans Sånger dat tot de productie van de cd bleek minder bijzonder dan Wim moet leiden, maar dat nog niet de van Kooten eerst dacht, dus de finish heeft bereikt. Contacten digitalisering ervan is gecanceld. met een platenlabel leken Het is nog steeds voor een veelbelovend, maar bleken schappelijke prijs te koop bij de uiteindelijk op niets uit te lopen. uitgever.

- 10 -

Kalender & museum Onder de kop 'Voortgang Activiteiten' werd vooruitgekeken naar de rest van 2015 en ook al naar 2016. Met enkele verheugende berichten.

Zo wordt de Cornelis Vreeswijk fietsroute herzien. De planning is dat deze vóór de zomer klaar zal zijn. Dit is afhankelijk van de Provincie Noord-Holland.

In het najaar zal er opnieuw een 'open podium' muziekmiddag rondom Cornelis Vreeswijk worden georganiseerd.

Er is een plan om vanuit het CVG een verjaardagskalender met Cornelis als onderwerp uit te geven. In 2016 zal er een uitwisselingsprogramma met de Zweedse zustervereniging gepland gaan worden in de vorm van een reis.

Plannen zijn er ook voor een Cornelis Vreeswijk rozenpark in IJmuiden en zelfs voor een Museum in dezelfde plaats. Er wordt gedacht aan een koppeling met het Zee- Havenmuseum.

Maar ook de Kringloopwinkel in het oude woonhuis van Cornelis zou geïnteresseerd zijn om materialen tentoon te stellen.

Ambitie genoeg dus!

Er wordt ook nog geprobeerd om Jack Vreeswijk met begeleidingsband naar de Schouwburg in Velsen te halen.

Muzikaal programma Maar na al dat gepraat over Cornelis Vreeswijk, werd het wel eens tijd om zijn liederen te laten weerklinken.

Daarvoor waren accordeonist Jos de Rooij en trompettist/pianist Jeroen Zijlstra uitgenodigd. Ook niet-leden (en niet-bezoekers van de jaarvergadering) werden in de gelegenheid gesteld het optreden bij te wonen tegen een schappelijke entreeprijs.

Jos de Rooij had speciaal voor de gelegenheid een meezingbundel samengesteld, die voor de aanwezigen in veelvoud beschikbaar was. Hij deed voor het eerst een Cornelislied in het Zweeds. En een versie van Veronica in het Engels, die hij leerde van de Schotse folkgroep The McCalmans. Jos bracht bovendien enkele eigen liederen over Amsterdam-Noord, van zijn nog te verschijnen cd over dit stadsdeel.

Jeroen Zijlstra zong natuurlijk de door hemzelf geschreven ode Blues voor Vreeswijk en hij bracht Veronica, zoals we dat van hem kennen van de hommage-cd. Maar hij zong vooral ook veel eigen liederen die een zilte smaak hebben. De pont naar Noord was natuurlijk zeer toepasselijk. Maar ook bijzondere liedjes als het autobiografische Puur geluk, en het mooie Wandelen, opgedragen aan zijn moeder en handelend over het Wieringen van vóór de omdijking.

Het laatste gedeelte van de middag bestond uit een open podium annex sessie, waarvoor drie leden van het CVG hun gitaar hadden meegenomen: Jurjen Oostenveld, Bas van Geel en ondergetekende. Om de beurt werd een lied van de meester ingezet, waarbij de anderen zorgden voor ondersteuning. Ook Jos en Jeroen lieten hun instrument klinken, zodat er nog iets van een bandgeluid werd gecreëerd. Om 18.00 uur moest de stekker er uit. Zonder de deadline van een strikt gepland eindtijdstip had het best veel later kunnen worden.

Hans van Deelen

- 11 -

ty

Bestellen: http://spinningjennies.com/ store/

Bestellen: http://www.cdbaby.com/cd /jackvreeswijk

Voor het CVG archief blijven wij altijd op zoek naar kranten- en tijdschriftenknipsels, geluids- en beeldmateriaal van en over Cornelis.

Onze archiefbeheerder Harry van Haren zal er blij mee zijn!

- 12 -