MUZI^KIOT TEATAR VO MAKEDONIJA Goce Kolarovski
Zapad i Istok vo makedonskata istorija Od osumdesetite godina na 14 vek pa se do 1912 godina teritorijata na Makedonija be{e del na Otomanskata imperija - edna od najkrupnite vo istorijata na biskiot istok so zapadni granici na rekite Sava i Dunav. Po 10 vekovno modelirawe spored normite na Vizantija i pove}e nedolgove~ni balkanski carstva i kralstva, Makedonskiot politi~ki ekonomski i kulturen `ivot, vo tekot na 5 veka pretrpe silno vlijanie od kultura razli~na etni~ki, religiozno i kulturolo{ki. Tragite na taa kultura denes gi nao|ame rasposlani po celata teritorija na Makedonija i vo razli~ni oblasti na `iveeweto. Vo arhitekturata toa se mo}nite xamii, kaliwa, tipi~nite isto~ni anovi, bawi, saraji, kamenite mostovi; vo lingvistikata usvojuvaweto i adaptiraweto na turski zborovi vo makedonskiot jazik, vo religijata prifa}aweto na muslimanstvoto na del od makedonskoto naselenie, vo bitot usvojuvaweto na turskata kujna, garderoba – ala turka. Vo muzikata toa e usvojuvaweto na isto~nite instrumenti zurla, tapan, kanon, }emane, tambura‌ Krajot na 19 vek vo makedonskata nacionalna istorija se narekuva Prerodba. Toa e period koga osoznavaweto na nacionalnata samobitnost sovpa|a so streme`ot kon Evropa, no i so interesot na Evropa kon ovoj del na nejziniot kontinent. Vo ovoj period golem broj mladi makedonci zaminuvaat kako vo zapadnoevropskite, taka i vo isto~noevropskite zemji, pred se vo Rusija. Nivnata glavna cel bila steknuvawe obrazovanie, no i potraga po mo`nost za slobodno projavuvawe i afirmacija na nacionalnata posebnost na makedoncite stavena vo toj period pod pritisok, od edna strana, na otomanskata imperija, a od druga strana – na golemodr`avnite streme`i na mladite sosednite dr`avi. Toa e vreme na objavuvawe na etni~ki karti na makedonija, pi{uvawe na traktati za posebnosta na makedonskiot govor i folklor, vreme na prvite krupni poetski dela so makedonska tematika, na prvata Liturgija napi{ana od evropski obrazuvan makedonski muzi~ar, na staroslovenski crkoven jazik