De.GROEN
fine.art.collection
LIEFDEVOL & KRITISCH
simon wald lasowski X
ROY VILLEVOYE
SHOOTINGSTAR.10
LIEFDEVOL & KRITISCH
De publicatie van LIEFDEVOL & KRITISCH bevat de weergave van een gesprek tussen twee kunstenaars waarbij een meegenomen werk tijdens het gesprek het startpunt is. De weergave van het gesprek is een persoonlijk relaas opgetekend door Peter Jordaan. Hij is met Marjolein de Groen de initiatiefnemer van Collectie DE.GROEN. Daarnaast geeft de publicatie aandacht aan de performance die bij iedere avond van LIEFDEVOL & KRITISCH uitgevoerd wordt.
De totale reeks bevat 12 gesprekken en performances in de periode van juni 2021 tot april 2022.
Een overzicht van het programma is elders te vinden in deze uitgave.
Dit is nummer 7 waarin Simon Wald Lasowski in gesprek is met Roy Villevoye. Master of ceremony is Derk Müller.
De performance wordt uitgevoerd door
Pierre Estourgie (Delta Tune).
Aanwezig publiek (afhankelijk van de corona maatregelen) 40 mensen.
De avond vond plaats op 16 december 2021.
2
RETURNING (1992-1995), 1997, meegebracht werk door Roy Villevoye
3
4
SIMON WALD LASOWSKI IN GESPREK MET ROY VILLEVOYE
Simon Lasowski en Roy Villevoye, twee kunstenaars die totaal verschillend werk maken. Beiden leven in hun eigen kunstuniversum. Waar gaan zij elkaar vinden, waar komen zij elkaar tegen? Het werd een vriendschappelijk en persoonlijk gesprek. Terwijl Simon iemand is die met hart en ziel in dit moment staat is Roy iemand van de bespiegelingen over een lange periode. Dat bleek direct uit het begin van het gesprek waarin Roy aan Simon vertelde dat er een breekpunt was in zijn kunstenaarschap in het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw. Roy vertelde hoe hij voelde dat het schilderij als begrip in die tijd een echt marktproduct was geworden waarmee hij zich niet meer kon verhouden. Hij voelde dat als een enorme beperking. Hij vertelde hoe hij in die tijd schilderijen maakte met schmink van huidskleuren. Hij verzamelde als het ware de verschillende menselijke huidskleuren op het schilderij. Dan wijst
Roy naar zijn meegebrachte werk. Een tweetal T-shirts waarin systematisch een aantal ronde gaten zijn aangebracht. Rond de gaten zijn cirkels in verschillende huid tinten te zien. Roy vertelde hoe hij op deze manier afstapte van het schilderij en met dit T-shirt een directe verbinding met de echte huid kon maken. Hij kon als het ware de echte huidskleur matchen met één van de tinten op zijn T-shirt. Min of meer uit het niets -zo vertelde hij- voelde hij de drang om een reis te maken naar Papua Nieuw Guinea. Hij ging op reis met een fototoestel en een aantal van zijn “gaten” T-shirts. Hij voelde zich daar ongemakkelijk bij omdat hij zich realiseerde dat hij niet zijn cultuur daar naartoe wilde brengen en zeker niet de cultuur daar wilde gebruiken voor zijn eigen kunst. Hij beloofde zichzelf dat hij het meegenomen fototoestel niet daarvoor zou gebruiken. Na een tocht van een week kwam hij aan in een dorp met
5
Roy Villevoye
oorspronkelijke bewoners die nog ver van onze wereld stonden. Hij deelde daar de vijf T-shirts uit die hij meegenomen had. Hij werd overrompeld door wat hij zag toen deze mensen zijn T-shirts droegen. “Ik heb toen toch foto’s gemaakt” zei hij. Eén van die foto’s van een man die zijn
T-shirt draagt, hangt sinds lange tijd bijna permanent in zijn atelier. Roy vertelde hoe hij drie jaar later terugging naar datzelfde dorp. Hij had de foto van die man in het T-shirt meegenomen. Andere dorpsbewoners vertelden dat de man was overleden. “Ik heb die man maar twee dagen gekend en toch betekent hij heel veel voor mij”. Het T-shirt dat Roy destijds aan de man had gegeven was er nog. Roy heeft het geruild voor het hemd dat hij aan had. Sinds dat moment is het afgedragen kapotte T-shirt een persoonlijk en iconisch relikwie geworden voor Roy, hij voelt zich sterk verbonden met de overleden man.
Op de vraag aan Roy of het maken van de foto’s in Papua ook een vorm van egoïsme was antwoordde hij na enige aarzeling met
ja. “Ja, want het beloofde een soort van werk te kunnen worden”. Simon vroeg zich af of het werk van Roy in het debat over kunst ook aan kritiek onderhevig is of was. Roy zei dat er met golfbewegingen door de afgelopen dertig jaren heen zowel perioden van kritiek als waardering zijn vanuit de kunstwereld voor zijn werk. Roy vertelde dat zijn werk een persoonlijke zoektocht is en dat hij daarbinnen geen activistische intenties heeft. Simon antwoordde dat de oprechte intentie door het werk heen schijnt en dat dat altijd overwint. Op de vraag of Simon ook zo’n moment in zijn leven heeft gehad van ommekeer, een nieuw begin, vertelde Simon dat hij twaalf jaar fotograaf is geweest en zich zo’n zes jaar in de kunst begeeft. Maar een grote liefde van hem zit ook in het maken van muziek en misschien dat hij over een aantal jaren zich meer die kant op gaat bewegen. Dat zou een nieuw hoofdstuk kunnen worden in zijn leven. Simon vroeg zich af hoe het er zou uitzien wanneer dit afgedragen T-shirt op een vlooienmarkt zou
6
Roy Villevoye en Simon Wald Lasowski (rechts)
hangen. Het is nu, zoals hij zei een object in de ‘white cube’ van de kunst. “Zou dit T-shirt ook een massa product kunnen worden?” Daarop vertelde Roy dat hij ooit een kleine serie heeft gemaakt van het shirt voor een tentoonstelling maar niet meer dan dat. In het vervolg van het gesprek kwam onder andere het verzamelen aan de orde. Beide kunstenaars hebben een grote liefde in het verzamelen van objecten. Bij Simon is dat zeker een deel van zijn werk. Vaak worden de objecten in zijn uiteindelijke beelden verwerkt. Bij Roy ligt het verzamelen over een grote breedte meer op de achtergrond. Roy vertelde hoe hij als puber gefascineerd was door de tweede wereldoorlog. In zijn jeugd heeft hij veel spullen uit die tijd verzameld. Het verzamelen is zeker voor een deel de bron van waaruit hij denkt en werkt.
Tijdens dit deel van het gesprek gaf Roy een cadeautje aan Simon. Het is een door Roy gemaakte vuistbijl. Gemaakt op de wijze zoals de Neanderthalers dat deden. Roy vertelde dat dit soort gereedschappen
in Papua Nieuw Guinea nog steeds gebruikt worden. Simon nam het geschenk waardig in ontvangst en was er heel blij mee. Hoewel Roy een onverbeterlijke verzamelaar is keert hij toch terug naar “een koffer en een bed” zoals hij dat zei. Dat is in feite alles wat hij nodig heeft op een reis naar Papua. Simon voegde daaraan toe: “Verzamelen is eigenlijk een manier om aan de dood te ontsnappen.” Verderop in het gesprek komen grote en kleine vragen en onderwerpen aan de orde. Echter het feit dat zij allebei verzamelen is een gemeenschappelijke interesse die steeds weer terugkwam in het gesprek. Het ging over bezitten of beheren van een verzameling. Iets dat in het vorige gesprek tussen Vibeke Mascini en Simon ook al aan de orde kwam.
Vriendschappelijk, een liefdevol en zachtaardig gesprek waarin Roy Villevoye zijn grote verhaal vertelde. Een gesprek waarin Simon de rol nam om Roy die intieme ruimte te verschaffen. De avond werd afgesloten met een
7
Simon Wald Lasowski
geluidsperformance van Pierre Estourgie. Een geluidsbeeld dat niet alleen voortgebracht werd door elektronica maar ook door een op afstand aangestuurd akoestisch instrumentarium bestaande uit glazen kolven en voorwerpen. Een bijzonder schouwspel na een bijzonder gesprek.
8
Simon Wald Lasowski
9
10
LOGBOEK SIMON WALD LASOWSKI
11
Bijdrage
Simon Wald Lasowski aan het logboek; pag. 11-14
12
13
14
COCKTAIL SIMON; THE LAST WORD
Ik kwam deze cocktail tegen omdat ik iets zocht met ‘Chartreuse’
De naam ‘The Last Word’ vind ik super interessant in de context van een gesprek. Vaak wil iemand de andere overtuigen, of het gesprek ‘winnen’. Dat zal hopelijk niet het geval in dit gesprek ;)
- 3/4 ounce gin
- 3/4 ounce green Chartreuse
- 3/4 ounce maraschino liqueur
- 3/4 ounce lime juice, freshly squeezed
“Everything is equal portions, so easy to make’”
Cheers!
Bartender Murray Stenson van het Zig Zag Café in Seattle plukte dit oude recept uit Bottoms Up!, een klassiek cocktailboek uit 1952. Frank Fogarty, een stand-upcomedian die graag het laatste woord had, had de cocktail toen al geïntroduceerd in New York. Maar zijn geschiedenis gaat terug tot de drooglegging. De deftige heren van de Detroit Athletic Club lustten ondanks het verbod nog steeds een drankje en om de slechte smaak van de illegale gin te camoufleren, waren extra ingrediënten erg welkom. The Last Word heeft een zuurtje, een zoetje en a good bite. Zijn charmante bleekgroene kleurtje dankt hij aan de Chartreuse, een sterke Franse kruidenlikeur gemaakt door kartuizermonniken
15
PERFORMANCE PIERRE ESTOURGIE
‘VERWONDEREN EN ONTREGELEN’
16
17
COLOFON
Deze publicatie is een verslaglegging
van het gesprek tussen Simon Wald
Lasowski en Roy Villevoye in het kader van de estafettegesprekken LIEFDEVOL & KRITISCH 2021-2022.
Idee en samenstelling : Marjolein de Groen en Peter Jordaan
Denktank : Niek Hendrix, Frank Koolen en Chantal van Lieshout
Coördinatie : Caro Delsing
Tekst : Peter Jordaan
Fotografie : Koen Kievits
Basis layout en typografie : Sinds 1416
Vormgeving : Oscar Lourens
Druk : Drukwerkdeal, Deventer
Collectie DE.GROEN bedankt de Gemeente
Arnhem, Provincie Gelderland, Mondriaan Fonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds voor hun financiële ondersteuning.
Arnhem, september 2022
Collectie DE.GROEN
Weverstraat 40
6811 EM Arnhem www.collectiedegroen.nl
18
19
PROGRAMMA
10-06-2021 : PETER JORDAAN X GIJS FRIELING
performance Frank Koolen
24-06-2021 : GIJS FRIELING X RAQUEL VAN HAVER
performance Mireille Tap
30-09-2021 : RAQUEL VAN HAVER X EVA SPIERENBURG
performance Eugenie Boon
21-10-2021 : EVA SPIERENBURG X MELANIE MARIA
performance Peter Fengler
11-11-2021 : MELANIE MARIA X VIBEKE MASCINI
performance Gijsje Heemskerk
25-11-2021 : VIBEKE MASCINI X SIMON WALD LASOWSKI
performance Broken Toaster Records
16-12-2021 : SIMON WALD LASOWSKI X ROY VILLEVOYE
performance Pierre Estourgie
13-01-2022 : ROY VILLEVOYE X IDE ANDRÉ
performance Jaap Blonk
27-01-2022 : IDE ANDRÉ X LIEVEN SEGERS
performance Jaap Kroneman
24-02-2022 : LIEVEN SEGERS X CHANTAL VAN LIESHOUT
performance Quinten Dierick
24-03-2022 : CHANTAL VAN LIESHOUT X HELMUT SMITS
performance Kim David Bots
21-04-2022 : HELMUT SMITS X ARASH FAKHIM
performance Willem de Haan
16 DECEMBER 2021