De.GROEN
fine.art.collection THIS IS A TEST
sean nelissen SHOOTINGSTAR.05
De.GROEN
fine.art.collection THIS IS A TEST
sean nelissen SHOOTINGSTAR.05
Bijna ieder jaar reizen wij van stad naar stad door Nederland om de finals van de verschillende kunstacademies te bezoeken. De finals zijn de eindexamenpresentaties van alle studenten die in dat jaar afstuderen aan de kunstacademie. Zo komen we ieder jaar ook bij ArtEZ in Arnhem.
De finals bij ArtEZ laten ieder jaar een grote verscheidenheid aan presentaties zien. Van performances tot schilderijen, van filmpjes tot drapages en installaties. Soms kun je in stilte kijken, op een ander moment wordt je direct aangesproken door de kunstenaar die bij het werk hoort. Je moet zelf de pareltjes ontdekken. Dat was dit jaar -2021niet anders. Het begon al bij binnenkomst. Direct bij de ingang was een monitor opgesteld met daarop een filmpje. Op het scherm het hoofd van een pratende man maar we hoorden geen geluid. Plotseling sprong er iemand tussen het scherm en ons. “Hallo, zal ik u iets vertellen over de kunstenaar op deze video? Dat is Johan Molenaar”. Ga je gang was ons antwoord. Vervolgens vertelde de jongeman in vliegende vaart een uitgebreid verhaal over de kunstenaar Johan Molenaar. Daarna voerde hij ons in sneltreinvaart mee naar de eerste ruimte in de tentoonstelling. Hij stopte bij enkele werken, sprak een paar woorden en rende verder naar de volgende ruimte. Gehoorzaam en enigszins overdonderd renden we achter hem aan. Opnieuw een kort verhaal, filosofische bespiegelingen, onsamenhangende zinnen. Op naar de volgende plek. Weer ratelde hij een verhaal af dat hoorde bij het werk dat
er stond. Verderop, een anekdote over de kunstenaar, over het hoe en waarom. We renden van de ene ruimte naar de andere. Na een race door de finals van amper twaalf minuten kwamen we terug bij het begin, het beeldscherm in de hal. Verbaasd en verbijsterd keken we opnieuw naar het scherm waarop Johan Molenaar het woord voerde. De jongeman stelde zich voor. “ik ben Sean Nelissen”. Hij vroeg wat we er van vonden, van zijn rondleiding. Nog voor we konden antwoorden ging hij verder. “zojuist heeft u naar mijn afstudeerwerk gekeken.” Langzaam drong het tot ons door. Ongewild waren wij publiek en acteurs geworden in zijn performance. Een performance die spannende, ongemakkelijke en verrassende momenten kende. Naderhand spraken we erover. Het was een bijzondere rondleiding. Niet lang daarna hebben we een afspraak gemaakt met hem. Met de vraag of hij misschien in of door onze collectie een dergelijke performance kon uitvoeren voor onze bezoekers.
Het is een tijdelijk experiment geworden. Sean heeft een scenario uitgeschreven dat hij grotendeels volgt tijdens zijn perfomance. Wanneer je erbij was heb je gehoord wat hij vertelde. Is het allemaal waar wat hij zegt of verzint hij de hele boel bij elkaar? Voelen we ons ongemakkelijk of irriteren we ons aan deze jongeman, of vinden we het juist geweldig? Het kan allemaal. Sean zoekt in zijn performance met zijn directheid, snelheid en gedrag de confrontatie.
Met de performance van Sean hebben we niet een werk aangekocht voor de collectie. Nee, zijn werk is tijdelijk en vluchtig. We hebben een korte ervaring binnengehaald met hem. Hij is “voor even” toegevoegd aan onze collectie. Die ervaring willen we graag delen met onze bezoekers. Of je het leuk vond of je ongemakkelijk voelde. Of je het inspirerend vond of juist helemaal geen zin had om mee te lopen met Sean, je was erbij. Je hebt gehoord wat hij vertelde. Sean hoort op dit moment even bij onze collectie.
Dit boekje is wat overblijft van Sean en van wat hij vertelt heeft. De tekst van de performance is hier uitgeschreven. De foto’s verbeelden stukjes van zijn performance. Wij bedanken je -ook namens Sean- dat je meegelopen hebt met hem en zijn verhaal.
Marjolein de Groen en Peter Jordaan
Hallo, ik zou even een test willen doen! gaat u mee? Het duurt maar even. Ongeveer tien minuutjes.
Nou goed, ik zou de tour dus hier willen beginnen, bij de ingang van het pand. Eigenlijk ben ik alleen gevraagd om een tour door de collectie te doen boven, maar dit gebouw heeft een mooie architectuur. Het is eigenlijk een soort beleving. Daarom zou ik, in die performance over een maand, niet alleen de boven verdieping willen touren. Goed, ik zou dan dus hier willen beginnen. Voor. Deze tuin is namelijk voor mij echt een toonaangevende plek. Vol verhalen. Hier bij die boom, bijvoorbeeld, heb ik een keer gezeten.
Wijst naar plek bij boom.
Daar, en toen overhoorde ik dus een
Spaanse filmcrew, die aan het filmen was voor de Spaanse nationale televisie. Of
een andere keer. Toen zaten daar aan die tafel allemaal kunstenaars. Ze waren aan het praten over residenties die ze hebben gehad. Lissabon, Parijs, Londen. Alles komt hier voorbij. Deze plek is daarmee niet alleen een verzamelpunt van kunstobjecten, maar ook een cultureel verzamelpunt. Alles stroomt hier doorheen. Van mensen die langskomen en even willen zitten tot figuren uit verre landen.
Maar ik weet niet zo goed wat ik er mee moet. Mijn vorige performance, dat was allemaal ingepland, uiterst precies uitgevoerd. Ik maakte alle regels, en de mensen gehoorzamen daar aan.
Nu is het anders. Het voelt alsof er al veel gebeurd is in dit gebouw. Neem deze volgende ruimte bijvoorbeeld. Op het eerste gezicht een normaal restaurant. Je kan hier een hapje en drankje bestellen. Totdat je beseft dat je hier een geheel andere verhouding met de kunst aan gaat.
Er hangt hier bijvoorbeeld aan de muur een werk. Zonder dat de mensen het hier weten staan zij dus al in confrontatie met de kunst. Normaal, tijdens een expositie, hangt er dan een bordje aan de muur, met informatie daarop.
Legt vinger tegen de muur.
Nou, die informatie zou de ervaring van de kunst dan verrijken. Toch gebeurd er hier iets in de ruimte. Het leven en de kunst lijken met elkaar te versmelten. Dat is zo belangrijk. Daar wil ik iets mee. Ik weet alleen nog niet zo goed wat. Of hier, deze ruimte, hier was ooit eens een expositie van James Marree, en Marree heeft hier toen echt iets bijzonders gedaan. Hij heeft een soort gigantische opblaas constructie gemaakt. Een gigant in de hoek. Aan de buitenkant waren de ramen afgetaped, dus je kon niet naar binnen kijken. De toeschouwer werd daardoor dus
als plotseling geconfronteerd met iets wat vele malen groter was dan zichzelf. Oog in oog met de gigant, als het ware. Of een andere tentoonstelling die hier toen was.
Met Arash Fakhim en Ide Andre en Willem de Haan. Allemaal upcoming artiesten nu, waarbij zij dus een soort muur hadden gebouwd in deze ruimte. De naam van die expositie was ‘well.. here’s another hot mess I’ve gotten myself into.’ Mensen konden de kunst in de ruimte enkel zien wanneer zij bovenop een ladder gingen staan.
Wijst met gespreide armen hoogte van de muur aan.
Alsof je dus als toeschouwer even verheven bent boven de kunst om in de banaliteit van het object iets van jezelf te herkennen. Ik ben het niet helemaal eens met die houding, maar dat ongemak, zo van, je
kan het alleen zien als je op een ladder klimt, dat ligt mij wel. Dat was in mijn vorige performance ook zo. Ik plaatste mensen eigenlijk in een situatie waarin zij niet perse wilde zitten. Een veel te snelle tour was dat, ik sloeg vele werken over. Nu vind ik het moeilijk om zoiets neer te zetten. Je wilt natuurlijk niet twee keer hetzelfde doen
En deze volgende ruimte. Er is hier al zoveel gebeurd. Vorige maand was hier bijvoorbeeld een expositie van Xam van Kempen. Hij studeerde samen met mij af. Xam is een schilder die oneindig gefascineerd is door de verhalen en de dingen om hem heen.
Hij wilt met zijn werk graag iets belichten wat wij eigenlijk altijd zien, maar wat ons veelal ontgaat. Hij zegt dan ook, dat hij schildert zoals het puntje van je neus is.
Raakt puntje van neus aan
Dat zou ik dus ook graag willen doen. Iets schetsen wat er altijd al is, maar hoe? ja eigenlijk geen idee. Nou zoals jullie horen ben ik voor de voorbereidingen dus flink het archief in gedoken. Er is echter een werk geweest wat mij erg bij is gebleven. Het was echt begin van na de verbouwing. De eerste kunstenaar die Marjolein en Peter hadden gevraagd was Johan Molenaar. Dat was om te vieren dat de Pizza’s hier voor het eerst gebakken werden. Juni 2017. Nou, Johan had dus hier voor dit raam 23 frames opgehangen.
Gaat in de vensterbank zitten.
Het deed een beetje denken aan Salon de Refusee. De toeschouwers werden uitgenodigd om door de ramen te kijken naar buiten toe, waar de mensen gezellig hun pizza’s aan het opeten waren, met hun glazen tegen elkaar aanstoten en over het
algemeen dus een goede tijd hadden. Wat de toeschouwers niet wisten is dat Johan Molenaar ergens tussen die mensen stond. Het was ook een redelijk ongemakkelijke situatie hoor. Ineens allemaal toeschouwers die je bekijken als je aan het eten bent. De mensen gingen natuurlijk terug staren. Molenaar wilde daar eigenlijk mee zeggen dat de grens tussen kunst en het leven helemaal niet zo groot hoeft te zijn. De echte kunst, ligt precies voor je neus.
Goed, dan zijn er boven nog een paar werken die mij interesseren. Laten we daar naartoe gaan. Hier in de kelder, zijn flink wat dingen gebeurd. Een show van Johanna Miersman bijvoorbeeld, waarbij zij een stuk of tien mensen eerst liet doen alsof zij toeschouwers van de show waren. Vervolgens gingen al die mensen op de grond liggen, en beelden zij een slang uit die zijn eigen staart at. Een duidelijke verwijzing naar Ouroboros
Wijst naar kelder
Dan komen we in het trappengat. Wel leuk, er was hier een keer een kunstenaar, Jim Michaels, en die heeft hier in dit trappengat echt iets uitzonderlijks gedaan. Er hing dan een grote zak met zand, (foto 7) helemaal bovenin. Daarin had Micheals een gat gemaakt, waardoor er een bepaalde hoeveelheid zand uit de zak viel. Bijna als een zandloper.
Ik ga wel even de trap op dus loopt u maar mee dan vertel ik verder. Hier, in het midden, stond een gerichte stroboscoop, (slaat met vlakke hand op muur) die op een bepaalde frequentie die overeenkomt met de snelheid waarmee het zand viel. Hierdoor leek het net of het zand stil stond. Goed, eigenlijk was dat dus een logistieke nachtmerrie. Beneden stond namelijk een enorme glazen bak sculptuur, en het zand moest iedere keer
weer voorzichtig uit die bak geschept worden. Dat kon ook niet met een schop gedaan worden, dus dat was een prijzige bedoeling. Het werk is daardoor na lange overwegingen verwijderd van de collectie. Dan komen wij nu bovenaan. Hier, in deze eerste ruimte, zijn veel mooie werken, maar niet veel werken waarvan ik denk dat ik ze kan gebruiken. Nouja, behalve dit schilderij dus. Daar zou ik iets mee willen doen. Wijst naar schilderij aan de muur. Nodigt mensen uit om dichterbij te gaan staan.
Dit schilderij, dat is een bijzondere. Dit zijn namelijk twee verschillende schilderijen in één. Ten eerste heb je de landschappelijke functie van het doek. Op het eerste gezicht lijkt het dus een landschap. Als wij dichterbij kijken, zien we dat er op dit dak iets anders gebeurd. De maker heeft namelijk een modernistisch schilderij verstopt in het werk. Bijna een Agnes Martin schilderij. Wij denken dat we naar
het ene kijken, maar het schilderij verstopt het andere. Daar hou ik wel van.
Dan gaan we snel door naar het volgende werk waar ik iets mee zou willen doen. Deze tafel. dit vind ik zo mooi. Hurkt voor tafel. Het is uiterst kundig en precies nagemaakt allemaal. Deze man heeft tijd en moeite genomen. Uiterst precies. Zoiets zou ik ook willen maken dus. Geen idee waar te beginnen. Het voelt een beetje alsof ik te veel ideeën heb. Over dit werk van Jaap Kroneman, bijvoorbeeld. Het lijkt heel haastig en kinderlijk gemaakt, en toch is het uiterst precies. Ik had dan bedacht dat iedereen dansend, een soort de lijnen nabootsen, door de kamer naar dit werk moest. Het interactief maken dus.
Danst naar het werk van Kroneman
Kroneman staat daar dus ook bekend om. Peter vertelde mij een verhaal. Hij gaf
een tour door zijn atelier, of nouja, zou een tour door zijn atelier geven. Toen de vier belangrijke mensen daar aankwamen, zei Jaap, nee, dat gaan we niet doen. We gaan uit eten. Die belangrijke mensen dus helemaal in de war. Uit eten? Huh?
Tijdens het etentje kwam er ineens een serveerster naar hen toe. Die serveerster vroeg ‘Wilt u de wijn proeven meneer Kroneman?’ Wat bleek, alles wat er tot dat moment was gebeurd, de gehele planning, alles hoorde erbij. De mensen ervaren het ene maar de waarheid was het andere. Dan gaan wij naar het laatste werk dat ik graag in mijn performance van volgende maand zou willen gebruiken.
Een werk van Bernaud Smilde. Dit, is een foto van een wolk. Niet zomaar een wolk, wel te verstaan. Nee, deze foto van een wolk is bijzonder. Waarom is die zo bijzonder? Omdat deze wolk er eigenlijk
helemaal niet heeft gehangen. Althans, niet zo stabiel. Vroeg in de ochtend zijn er een paar mensen langs gekomen met apparatuur, de luchtdruk moest ook goed zijn en alles, en die hebben hier de hele dag met een mistmachine gestaan. Toen is er een camera opgehangen, die continu foto’s nam. Deze foto is een momentopname van hoe die mist zich in de ruimte gevormd heeft. Toch hebben Peter en Marjolein verhalen gehoord van mensen die hier beneden stonden. Ze vertellen hun vrienden dan trots hoe ze de wolk hebben zien hangen, terwijl dit dus niet mogelijk is.
Goed, dit zijn veel te veel ideeën om mee aan de slag te gaan. Dit is denk ik een goed moment voor een feedback sessie. Wat vinden jullie er tot nu toe van? Hebben jullie tips of ideeën?
Sean Nelissen (1996)Deze publicatie is een verslaglegging van de performance THIS IS A TEST van Sean Nelissen.
De performance THIS IS A TEST is meerdere malen onaangekondigd uitgevoerd tussen eind 2021 en begin 2022.
Tekst : Sean Nelissen
Inleidende tekst: Peter Jordaan
Fotografie : Koen Kievits
Basis layout en typografie : Sinds 1416
Vormgeving : Oscar Lourens
Druk : Drukwerkdeal, Deventer
Collectie DE.GROEN bedankt de Gemeente
Arnhem en Provincie Gelderland voor hun financiële ondersteuning.
Arnhem, november 2021
Collectie DE.GROEN
Weverstraat 40
6811 EM Arnhem
www.collectiedegroen.nl