KEET! 2 - 2011

Page 1

KEET! nummer 2- 2011

Fluiten naar Miss Montreal?

Doen!

Hoe gezond ben jij? l Hoezo stof(fig)?! l Roetsjjj!!! l Twente Tigers op de Zitzak KEET! goes…op grote hoogte l Dolf & Aike Jansen l Winnen! l Janssen en Co

l


Kom nu naar Raveleijn Bezoek de magische stad in de Efteling en beleef de nieuwe, spectaculaire parkshow Raveleijn, waar raven ruiters zullen zijn. Naar een verhaal van de Efteling en Paul van Loon.

efteling.com


Inhoud Voor deze ene keer niet de redactie die jou aan het begin van KEET! welkom heet. Maar jouw onderhandelaar voor de cao bouwnijverheid. Beetje raar? Neuh!!! Ik vind het leuk om eens niet met de tegenpartij (lees: jullie werkgevers) om tafel te zitten, maar om eens echt met jullie vak bezig te zijn. Voor deze KEET! mocht ik mee naar de makers van de houten achtbaan in de Efteling. En naar dé blikvanger van onze havenstad Rotterdam: de ­Euromast. In dit nummer hebben we daarnaast een interview met Miss Montreal. De zomer staat voor de deur, dus lees je over werken in de hitte: wat is wel en niet verstandig? Het periodiek ­geneeskundig onderzoek en de problemen rond fijnstof zijn ook belangrijk als het gaat om arbeidsomstandigheden. Dolf en Aike heet ik bijzonder welkom als co-schrijvers. Ik ben er trots op om met hen nóg twee BN-ers in KEET! te mogen begroeten. Kortom, het was leuk om aan jouw blad te mogen meewerken. Veel leesplezier! Gijs Lokhorst Onderhandelaar cao bouwnijverheid PS. Oja, wil je meepraten over jouw cao bouw? Dat kan op www.mijncaobouw.nl.

Gezond bezig?! Ben jij wel gezond bezig?! Je merkt het tijdens je AGO-J. Je wáááát???

4

Vraag maar! Hoezo stof(fig)?! In de bouw heb je er vast en zeker mee te maken. Wat doe je eraan?

6

What’s hot? Luid en duidelijk! Daar zorgt de super-de-luxe Lite-Com wel voor; een gehoorbescherming met ingebouwde communicatie­ radio. Of wat dacht je van een waterproof bag? Blader verder!

8

Making of…. …de 1e houten racer-achtbaan van Noordwest Europa. Jawel, gewoon in de Efteling. En je kunt er nog naartoe ook!

10

Miss Montreal

12

KEET! scoorde festival-diva Miss Montreal en vroeg haar ááálles!

Op de Zitzak Drie Twente Tigers zitten dit keer op de zitzak. Ze kwamen net niet in de finale van de Skills Talent. Maar getreurd? Heel eventjes maar!

16

KEET! goes...op grote hoogte

18

185 meter de hoogte in….dat kan bij de Euromast in Rotterdam. En eraf? Lekker abseilen! KEET! ontdekte alle geheimen van onze enige echte Euromast.

NIEUW! Dolf & Aike

Dolf Jansen (jawel!) en dochter Aike zijn de nieuwe schrijvers van de cd-, film- en nog veel meer reviews!

Prijsvraag &

Janssen en Co

20

22 23

3


Check, check, Speciale keuring voor jongeren ‘Laat je keuren!’ Nee, niet voor militaire dienst. Dat was vroeger; toen kreeg je op je 18e een oproep voor een keuring. Men bekeek of je geschikt genoeg was voor een jaartje dienst. Een belangrijke voorwaarde was: je moest gezond zijn. Nee, vandaag de dag geen militaire dienst meer. Dit keuren gaat over iets héél anders. Sterker, het is nog véél zinvoller ook!

Ook in de bouw geldt dat je maar beter gezond kunt zijn. Toch heb je als bouwvakker een beroep, waarbij je je gauw blesseert. Grote risico’s zitten in een klein hoekje. Want ga je nu niet verstandig om met je lijf, dan zit je straks met de vervelende gevolgen. Daarom bestaan er in de bouw de intredekeuring, het AGO-Jongeren (ofwel: AGO-J) en het PAGO, het periodiek geneeskundig onderzoek. Ga je voor het eerst in de bouw werken, dan moet je verplicht worden gekeurd. Je gaat daarvoor naar de arbodienst bij jou in de buurt. Een jaar na deze zogenoemde ‘intredekeuring’ kom je in aanmerking voor het AGO-J. De arbodienst nodigt je hiervoor uit. Tenminste, als je jonger bent dan 20 jaar. Verschil met de intredekeuring is dat het AGO-J een recht is en geen plicht. Je hoeft dus niet te gaan. Maar het is wel verstandig. Waarom? 1. Je krijgt veel nuttige tips Werken in de bouw kan lichamelijk zwaar zijn. Tijdens het AGO-J kijkt de bedrijfsarts nog eens goed naar je lichamelijke conditie. Je krijgt tips om blessures te voorkomen. Jouw gezondheid is belangrijk. Jij bent nog jong en voelt je goed. Dat wil je graag zo houden, toch?!

Voorkomen is beter dan genezen. Een beetje een open deur, maar wel waar’ 2. Het is een nauwkeurig onderzoek Bij de arbodienst gaan ze niet over één nacht ijs. De doktersassistent(e) bepaalt eerst je lengte en gewicht, neemt wat bloed af, meet je bloeddruk en doet onderzoek naar je longen, oren en ogen. De bedrijfsarts kijkt daarna naar je rug, armen en benen. De arts stelt vast of je een verhoogd risico hebt op hart- en vaatziekten. De arts praat met je over de risico’s op het werk en je leefstijl (eten, bewegen, roken en alcoholgebruik). Een complete check dus!

o GEZOND o ONGEZOND 4

3. Je hebt er recht op… Het AGO-J kost je niets, alleen een beetje tijd. Alleen dat is al reden om er gebruik van te maken! Let dus goed op of je binnen vijftien maanden nadat je in de bouw bent gaan werken, een uitnodiging van de arbodienst krijgt. In de uitnodiging staan de datum, plaats en het tijdstip van het onderzoek. Geen uitnodiging gehad? Neem dan zelf contact op met de arbodienst. Want je hebt recht op het onderzoek!


doublecheck Vrijwillig, maar een echte aanrader

COLUMN

Help, mijn (buur)man is klusser

Ben je nog niet helemaal overtuigd van de nut en noodzaak van zo’n AGO-J? Misschien helpen de antwoorden van Jan Golsteijn jou. Als hoofd Bedrijfsgezondheidszorg bij Arbouw (deze organisatie regelt de medische onderzoeken) heeft hij dagelijks te maken met deze gezondheidscheck.

Op een stralende dag mag ik graag met een boekje in de zon ­zitten. Roseetje erbij, doosje cherrytomaatjes onder handbereik... Maar iets minder heerlijk is mijn buurman. Zodra er maar een flintertje zon te zien is, ondergaat hij een ware metamorfose: van ­ambtenaar tot allround klusser.

Waarom is het AGO-J zo belangrijk?

En hij is niet de enige, helaas. Het ene bankbintje na het andere sleept zichzelf uit de echtelijke woning en begint vol goede moed aan een schaaf-, schuur- of boorpartij, zodat binnen de kortste k ­ eren horen en zien je vergaat en de lucht vergeven is van de verf- en terpentinedampen. Het hele huis moet eraan geloven en het liefst waren ze gisteren al klaar geweest, dus hop de ladder op. Nou ja, ladder... Het meeste werktuig is net zo min professioneel als dat de heren zelf zijn. Zodoende wordt de erker geschilderd vanaf het ouwe keukentrapje van tante Truus, ontdoet Buur de gevaarlijk uitziende zaagmachine maar van die oh zo in de weg zittende ­beschermkap en wordt de ozonlaag geteisterd door allerhande dampen uit flessen die lukraak open blijven staan. In de meeste gevallen gaat het goed, maar soms niet. En dan gaat het meestal goed mis. Weet je dat er per jaar maar liefst 28 mensen overlijden door klussen in en om het huis? En dat er ongeveer 29.000 klussers per jaar op de spoedeisende hulp belanden?

“Feitelijk is het jouw eerste kennismaking met het medische onderzoek bij de arbodienst. Als het goed is, heb je een jaar eerder een intredekeuring gehad. Daarbij is gekeken of je geschikt bent voor het werk. Tijdens het AGO-J kijkt de bedrijfsarts hoe dit eerste jaar in de bouw precies is verlopen. Je krijgt bovendien veel nuttige tips over gezond en veilig werken. Het onderzoek lijkt sterk op het PAGO. Hiervoor krijg je vanaf je 20e elke vier jaar een uitnodiging.”

Is het AGO-J verplicht? “Nee, niets moet. Het AGO-J is nadrukkelijk vrijwillig. Maar is wel een echte aanrader. Aan de cijfers kunnen we zien dat werknemers pas op wat latere leeftijd met lichamelijke klachten bij een arts komen. De klachten zijn vaak al op jonge leeftijd ontstaan. Voorkomen is dus beter dan genezen. Het is een beetje een open deur, maar wel waar. In die zin is het AGO-J misschien nog wel belangrijker dan het PAGO.”

Wat is het grootste gevaar voor jongeren? “Ik denk de onveiligheid op sommige bouwplaatsen. Jongeren worden nog altijd vaker het slachtoffer van een ongeval dan hun oudere, meer ervaren collega’s. Let dus zelf altijd goed op, neem alle informatie die je krijgt in je op. De arts kan je tijdens het AGO-J ook een luisterend oor bieden. Want ook gezondheidsrisico’s spelen in je werk een rol.”

(0341) 466 222

Heb je verder nog vragen? Bel dan met Arbouw. Dit is de o ­ rganisatie die alle medische bouwkeuringen regelt. Het ­telefoonnummer is (0341) 466 222. Of mail naar info@arbouw.nl.

Het kan aan mij liggen, maar persoonlijk denk ik dat zulke heren eerder last hebben van achterstallig onderhoud aan hun ­hersenen dan aan hun huis. Voorzorgs- en veiligheidsmaatregelen zijn er ­tenslotte niet om het werk op te houden, maar om ervoor te ­zorgen dat het werk zo veilig mogelijk gedaan kan worden. Een ­professionele klusser weet wat hij doet, juist daarom doet hij het veilig. En zo hoort het ook. Ik wens jullie allen een prachtige (veilige) zomer!

Branwen 5


Je kunt niet altijd alles weten. Ook op je werk zit je vast wel eens met een vraag, over bijvoorbeeld je contract, je loon of misschien wel de arbeidsomstandigheden. Dan is het goed om te weten dat je met die vraag altijd ­terecht kunt bij CNV Vakmensen. Aan de infolijn (tel. 030 – 751 10 07, lokaal tarief) geven deskundige medewerkers je graag het antwoord. Mailen kan ook: info@cnvvakmensen.nl. In KEET! de onderwerpen waarover de meeste ­vragen worden gesteld. Dit keer over stof. Levensgevaarlijk. Toch heb je er in de bouw mee te maken. Wat moet je doen?

6


Hoezo stof(fig)?! Ze zeggen dat kwartsstof het aller gevaarlijkst is. Maar wat is kwartsstof? Kwartsstof heet ook wel steenstof. Het bestaat uit heel kleine ­onoplosbare deeltjes die diep in je longen kunnen terechtkomen. De stof kan vrijkomen bij bijvoorbeeld boren, frezen en slijpen en zagen in beton of steen. Maar ook bij het frezen of slijpen van ­asfalt, het frezen van leidingsleuven, het uitslijpen van voegen en het s­ lopen van gebouwen. In de meeste natuurlijke g ­ esteenten zit kwarts. Dus ook in veel bouwmaterialen. Denk aan beton, ­baksteen, natuursteen en tegels. Veel kwartsstof vind je in (kalk)zandsteen, cellenbeton en betonsteen.

Hoezo is kwartsstof gevaarlijk? Het probleem is dat het lichaam deze stofdeeltjes moeilijk kan ­verwijderen. In je longen kan het stof bindweefselvorming ­veroorzaken, waardoor je longen minder goed zuurstof ­opnemen. Je longen worden minder elastisch. Hierdoor word je bij in­ spanning kortademig en benauwd. Dit heet ook wel longfibrose. Of bekender: stoflong. Hoesten en pijn op de borst zijn klachten die veel voorkomen. Hoe meer stof je inademt, hoe meer schade. Het ergste is dat die schade niet meer herstelt. Kwartsstof staat al tien jaar op de lijst van kankerverwekkende stoffen, omdat het ook longkanker kan veroorzaken.

Welke regels beschermen mij? In de Beleidsregel Kwarts staat dat jouw werkgever arbo­ vriendelijke hulpmiddelen en werkmethoden ter beschikking moet stellen als jij aan kwartsstof wordt blootgesteld.

Welke maatregelen zijn dat dan? Het beste is vooromen dat je aan kwartsstof wordt blootgesteld. Bronoplossing is dus de allerbeste maatregel. Je kunt denken aan het werken met prefab-materialen, waarin de sleuven of gaten al door de fabrikant zijn aangebracht. Lukt dit niet, dan bestaan er speciale gereedschappen om de stofproductie te verminderen. Een andere maatregel is afzuiging en vernevelen met water. Is ‘stofvrij’ werken niet mogelijk? Gebruik dan een stofmasker, maar dit geldt wel als laatste redmiddel. Dus als er geen andere oplossingen zijn.

Meer weten? Kijk op www.veiligengezondwerken.nl

Hoeveel stof mag ik inademen? Heel weinig! Omdat kwartsstof zo schadelijk kan zijn, is de grens voor de toegestane concentratie in de lucht heel laag. De bloot­ stelling mag niet hoger zijn dan 0,075 milligram per kubieke meter per acht uur. Goede maatregelen zijn daarom ontzettend ­belangrijk.

Tamara Timmermans en Sybren Ramakers zijn CNV adviseurs. Zij geven mensen telefonisch antwoord op ­ ­brandende vragen over werk en werkomstandigheden.

7


MOET JE NU EENS HOREN! Luid en duidelijk! Peltor Lite Com Basic met hoofdband. De Lite-Com is een gehoorbescherming met een ingebouwde communicatieradio voor ‘hands free’ korte-afstand c­ommunica­ ­ tie met andere Lite-Com headsets en comradio toestellen. Je kunt middels de AUX Input zelfs een mobiele telefoon, portofoon of radio aansluiten, ongeacht de frequentie. Vanwege de veiligheid heeft het ‘externe’ ­systeem prioriteit. Je kunt ook naar het nieuws luisteren of naar muziek via een cd-speler of FM Radio. www.wiltec.nl

Waterproof bags

Houden de inhoud droog en schoon Snickers Workwear introduceert twee nieuwe waterdichte tassen. Een daarvan is een hold-all plunjezak van 40 liter. De andere is een rugzak waarin 30 liter bagage past. Beide modellen hebben gelaste naden en waterdichte ritssluitingen. Ze zijn verkrijgbaar in een stijlvolle gele en een klassieke grijze kleur. Deze nieuwe tassen zijn slijtvast, hebben een modern design en zijn praktisch om mee te nemen naar de bouwplaats of op een reis. www.snickers-workwear.nl

88

Van Onderen! Iedereen wenst dat loopzolen lang meegaan. Door permanent onderzoek ­ in de modernste technologieën bestaan er inmiddels innovatieve loopzool­ concepten, die perfect zijn afgestemd op de bijzonderheden van verschillende ondergronden en werkeisen. Dus ook op zwaar werk! www.atlasschoenen.nl


UV bescherming Schaduwzijden van de zon! De cijfers liegen er niet om: het aantal mensen met huidkanker stijgt enorm. En maar liefst 80 procent van de mensen met huidkanker werkt in de buitenlucht. Niet zo vreemd, als je weet dat de ziekte in bijna alle gevallen een direct gevolg is van UV- straling Bescherming zoeken Het is van groot belang dat jij als buitenwerker je goed beschermt tegen de zon. Ook jouw werkgever moet dit belangrijk vinden. Volgens de Arbo-wet is huidkanker een beroepsrisico. En daarvoor kan jouw werkgever aansprakelijk gesteld worden.

UV-beschermende kleding: een oplossing De UV-beschermende kleding op de foto’s hiernaast heeft een Ultraviolet Protection Factor van 50+. Dat is de hoogste beschermende factor die je je maar kunt bedenken. De kleding is getest en voldoet aan alle internationale normen. UV-kleding verkrijgbaar bij www.slitex.nl

9


Het is jouw grote kans! Om net als de legendarische Joris op slimme wijze de draak te verslaan. Je gaat naar de E ­ fteling. Je koerst regelrecht af op dé attractie van 2010. Je kiest je ­strijdwagen, dus of je voor Water of Vuur gaat. En zoefff….. Waar wij het over hebben? Jawel, over de eerste houten racer-­ achtbaan van Noordwest Europa: Joris en de Draak. Oftewel: durven ­ instappen en gáán! Maar wist jij dat deze achtbaan ­helemaal van hout is gemaakt? Oké, er waren natuurlijk wel de nodige spijkers nodig. 162.000 zelfs!

Dat de Efteling iets met hout heeft, is niet nieuw. Al in 1991 opende het attractiepark de eerste houten achtbaan. Dat was zelfs de ­eerste houten achtbaan van de Benelux (België, Nederland, Luxemburg) én een van de eerste in Europa. Een ritje duurde ­ongeveer 1 minuut en 45 seconden en in die tijd legde je zo’n 492 meter af (na vier bochten, negen stijgingen en acht dalingen). De maximum snelheid bedroeg maar liefst 55 kilometer per uur. Heel wat voor die tijd. En het leek eigenlijk nog veel sneller, omdat het houten bouwwerk duidelijk van zich liet horen. Herinner jij je nog dat gierende lawaai? Geweldig toch?! Maar in 2009 was het over. De Pegasus, want zo heette dit houten staaltje vakmanschap, stopte ermee en kreeg een jaar later een waardige opvolger in Joris en de Draak.

10

The making

de 1e houten racer-achtba Rap tempo In de herfst van 2009 werd begonnen met de bouw van Joris en de Draak. Op 2 februari 2010 bereikte de bouw van de nieuwe achtbaan het hoogste punt. De hele bouw ging in een rap tempo. In juni 2010, precies twee weken voor de opening van de baan, waren de eerste testritten. Jammer voor het publiek, want dit alles gebeurde na sluitingstijd. Het is de Efteling ten voeten uit, om niet alleen een technisch ­hoogstandje af te leveren maar om óók een mooi verhaal erin te ­verweven. Het verhaal achter Joris en de Draak is namelijk de strijd tegen de beroemde draak uit de dertiende eeuwse L ­ egenda Aruea. De negen meter hoge draak is genesteld in een ­moerasachtige en ­dichtbegroeide om­ geving en ­bewaakt daar zijn gouden Draken­­ eieren. Hij spuwt vuur naar het Water-treintje en spettert met zijn staart water over het Vuur-treintje.


of... roetsjjj.....

an van Noordwest Europa! ’t Is maar even dat je het weet, als je jouw karretje uitkiest! Beide treintjes racen naast elkaar en gaan met elkaar letterlijk de strijd aan. Wie de race wint (en daarmee dus de strijd tegen de Draak), kan rekenen op wapperende vlaggen als onthaal bij de finish.

75 km/uur Nog wat feitjes: de rasechte racing coaster Joris en de Draak ligt deels in het water. De twee racebanen liggen precies naast elkaar en zijn elk 810 meter lang. In totaal klim je 25 meter hoog en zoef je met een maximale snelheid van 75 kilometer per uur rond. Hoe lang je onderweg bent? Met deze cijfers zou je denken dat je er een fikse tijd langer over doet dan bij de vroe­gere Pegasus. Maar helaas: de winst is vijftien seconden. In totaal duurt de race twee minuten. Maar ach, wat maakt dat nu uit. Je sjeest wel door een knap staaltje houtwerk! Want om nog even met de feitjes door te gaan: voor deze houten achtbaan gebruikte de Efteling Yellow Pine hout uit vooral het zuidelijke deel van de Verenigde Staten. Dit hout heeft een lange nerf en is daardoor erg sterk en goed bruikbaar als achtbaanhout. De verschillende onderdelen en maten werden verzameld en verpakt en op de boot naar de Efteling gezet. Tot aan mei 2010 zijn ongeveer 90.000 bouten, 162.000 spijkers en 600 vierkante meter hout verwerkt in Joris en de Draak. En de kosten? Schrik niet! Zo’n 13 miljoen euro.

‘Nasty’ groene draak Over de techniek van de draak zegt de Efteling: ‘Wij wilden een zo echt mogelijke uitstraling, dat stond voor ons op de ­eerste plaats. Het moest echt een ‘nasty’, groene moerasdraak zijn. Met het vuur dat de draak spuwt, komt het bijvoorbeeld erg nauw. De Draak mag zichzelf n ­ atuurlijk niet in brand steken. Bovendien moet hij ­optimaal de interactie aangaan met de gasten.”

Durf jij???!!! Wil jij deze achtbaan met eigen ogen zien? Kijk op pagina 22 en maak kans op toegangskaarten voor jou en vier vrienden!

11


Miss Montreal is heel trots! Ooit was ze te zien in het tv-spotje van Slankie. Tegenwoordig heeft ze die ­reclameboodschappen niet meer nodig om bekend te zijn. Ze toerde de afgelopen maanden door heel Nederland, om in de leukste clubs ­ een ­gezellig feestje te bouwen. Deze ­zomer is ze met haar band b ­ ovendien te zien op maar liefst 34 festivals! Over wie wij het hebben? Miss Montreal natuurlijk! KEET! zocht haar op.

12


‘Als ik een Harry Potter-cape zou hebben, zou ik mensen laten schrikken’

Maar meteen even privé. Wilde je als kind al de muziek in? “Ja. Al zolang ik me kan herinneren!”

Schrijf je al je nummers zelf?

“Ja. Soms schrijf ik samen met anderen. Dan vlieg ik naar N ­ ashville en ga daar 7 dagen liedjes schrijven. Heerlijk!”

Welk nummer van een andere artiest had je zelf geschreven willen hebben?

Ben je alweer bezig met een nieuw album of andere nieuwe dingen? “Jepp. Ik vlieg nu steeds naar Amerika om mijn nieuwe album voor te bereiden. Wat ik daar doe? Producers uitproberen, dat soort ­dingen. Onze nieuwe single hebben we net opgenomen. Die komt snel uit! Ik ben heel trots!”

Omschrijf je jezelf eens in drie woorden?

“Rolling in the deep van Adele!”

“Lief, eerlijk, adrem.”

“Blues, wel het echte oude Amerikaanse. Ook de Jeugd van tegenwoordig, Creedence clearwater revival en voor de rest luister ik alllllles! Hiphop, house, Nederlandstalig. Als de liedjes maar goed bedacht of leuk zijn!”

“Teveel om op te noemen...haha. Ik heb altijd wel wat; vallende ­gitaar, uitglijden, struikelen. Ach ja, ik ga er altijd helemaal voor, dus dan krijg je dat.”

Welke muziek luister je zelf graag?

Wat is je grootste blunder (op het podium)?

Wat is je grote droom op muziekgebied?

“Vasthouden wat ik nu heb. En nog een megahit scoren.”

Heb je ambities in het buitenland?

Stel dat je een dag onzichtbaar kon zijn, wat zou je dan doen?

“Ik wil helemaal niet onzichtbaar zijn! Maar als ik een Harry Pottercape zou hebben, zou ik mensen denk ik laten schrikken en aan het lachen maken.”

“Niet echt. Heb het al druk genoeg, ben niet arm en ben gezond. Maar als het zou gebeuren…houd ik het niet tegen!”

Stel je hebt het een dag voor het zeggen in Nederland. Wat zou je dan onmiddellijk veranderen?

“Hmmm. Het leukste is dat je heel veel leuke dingen mag doen, meemaakt en krijgt.”

“De bezuiniging op cultuur. Die kan écht niet! Ik zou bezuinigen op andere dingen en ik zou mensen dwingen met openbaar vervoer te reizen of meer thuis te werken. Scheelt een hoop files!”

Je maakt nu natuurlijk heel veel mee. Wat is het leukste? En het aller vervelendste?

“Minder is dat mensen het recht hebben je openbaar te beoor­ delen. Dat doet soms pijn, omdat ze je niet als persoon zien. Dat geeft verder niet. In dit vak weet je dat het erbij hoort, maar je moet er wel tegen kunnen en ermee leren omgaan.”

Wat doe je het liefst op vakantie?

“Slapen, zonnen, uit eten, mountainbiken en toeren met m’n paps. Hij kent alle mooie plekjes!” Vervolg op pagina 14.

‘7 dagen naar Nashville om liedjes te schrijven. Heerlijk!’ 13


Heb je sterallures? Zoals alleen blauwe M&M’s in je kleedkamer? “Haha, nee hoor. Ik ben al blij als mensen ons hebben geboekt! We behandelen iedereen met respect. Zonder die mensen zou er geen festival zijn, dus dat is heel belangrijk! Wel is het met ons altijd gezellig. En we ruimen altijd onze kleedkamer op!”

Nog eventjes over de bouw. Werken er ook familieleden of vrienden van jou in de bouw?

“Ja hoor, genoeg! Ik weet dat het stom klinkt, maar ik ben heel erg geïnteresseerd in het bouwen van huizen. Dus ik vind het geweldig allemaal!”

Word je op straat nu herkend?

“Vaak wel, maar ik heb het nooit door.”

En om in clichés te blijven: word je nagefloten vanaf de ­bouwsteiger? “Haha, I wish! Ik denk dat ik vaak uitstraal dat ik er niet voor open sta. Maar da’s puur omdat ik serieus, verlegen of onzeker ben. Dus mensen: als ik langsloop, fluit maar extra hard!!!”

Wie is Miss Montreal?

‘De bouw van huizen vind ik geweldig. Stom hè?’ 14

Haar echte naam is natuurlijk niet Miss Montreal, maar Roos-Anne Hans. In het dagelijks leven: Sanne. De rising star ­ wordt geboren op 22 september 1984 in Dedemsvaart. Haar muzikale carrière ­ ­begint de nu 26-jarige Miss Montreal in de ­formatie Ysis. Ze zingt en speelt gitaar. In 2008 brengt ze haar eerste solosingel uit, op 15 mei 2009 gevolgd door haar debuutalbum ‘Miss Montreal’. Beide worden gelijk een hit. In de zomer van 2010 volgt ‘So…Anything else?’. Album drie is gelukkig in aantocht. Meer over Miss Montreal: wist jij dat zij ook het ­ intro zingt van het kinderprogramma ­‘Huisje, Boompje, Beetje’? Of dat Johnny de Mol bij de song ‘Say what you see’ een ­deuntje meezingt? KEET! ontmoette Miss Montreal. Wil jij ook? Kijk voor haar optredens op www.missmontreal.nl.


Zomertips De zon is je vriend én vijand. Mooi bruin worden en een goed humeur zijn van die zonnige voordelen. Toch dreigt ook het gevaar van huidkanker. Dus: werken in de zon, prima. Maar dan wel verstandig! Een beetje zon is zelfs goed voor je. Denk maar aan de vitamine D die wordt aangemaakt. Ook vormen zich pigmentcellen. Die bieden je bescherming tegen zonlicht. Maar werk jij veel buiten? Dan krijg je twee tot drie keer zoveel UV-straling te verwerken als de gemiddelde Nederlander. Je loopt daardoor vier tot vijf keer meer kans om ziek te worden. De straling beschadigt de huidcellen. Teveel van dit soort schade veroorzaakt huidkanker. Volgens KWF Kankerbestrijding overlijden jaarlijks zo’n zeshonderd mensen aan een melanoom. Dit is de meest kwaadaardige vorm van huidkanker. Smeer je in! Dus ook als je buiten aan het werk bent, is smeren met een antizonnebrandmiddel geen overbodige luxe. Voor een normale huid is factor 15 voldoende. Hoe hoger de factor, hoe beter de bescherming. Smeer je elke twee uur opnieuw in. Verder is het goed om geleidelijk aan de zon te wennen. Maar let op! Insmeren betekent niet dat je onbeperkt buiten kunt zijn. Als je buiten werkt, draag dan je normale kleding en een petje met nekflap. En zoek de schaduw op als het even kan, in plaats van de volle zon! Tips • Probeer de zon tussen 12.00 en 15.00 uur te vermijden. Pas dus je planning aan. • Zorg voor afscherming tegen de zon. • Draag beschermende kleding. • Smeer je vaker in met anti-zonnebrandmiddel als je erg zweet. • Ga naar de dokter als een moedervlek verandert of een zweertje niet overgaat. • Drink voldoende water. • Vraag je werkgever om (Arbo-)beleid ter bescherming tegen UV-straling. Last but not least… Toch verbrand? Gebruik calendulacrème. Deze werkt verkoelend en verzachtend! Dennis Derksen Arbouw Kijk voor meer info op www.arbouw.nl. Of bel de Arbouw Infolijn: 0341 – 46 62 22 (op werkdagen van 9.00 – 17.00 uur). E-mailen kan ook: info@arbouw.nl.

15


Op de zitzak..... Ramon Hesselink (17), Kai Bekhuis (15) en Mark ­Waaijer (15) wonnen de voorrondes voor de Skills Talents, dé teamvakwedstrijden voor laatstejaars ­ vmbo’ers. De halve finale in Rotterdam misten ze op een haar na. Door een ´stom foutje´. Maar het drietal is vast­beraden: ze worden hoe dan ook timmerman. KEET! ging met de ­zitzak naar hun school, het Pius X College in Almelo. Daar blijkt dat ze vol verhalen zitten.

Ramon

Kai

Mark

“Wat hebben we gehoord, in Rotterdam is het net niet gelukt. Wat ging er mis? “Met het in elkaar zetten van het werkstuk hebben we een fout ­gemaakt. Daardoor klopte de hele maatvoering niet meer. En daarvoor golden toch dubbele punten. Jammer, want anders waren we door geweest.” Anders waren jullie naar de World Skills gegaan? “Nee, dat nog niet! Dan hadden we eerst nog de finale moeten winnen. Pas na het Nederlands Kampioenschap volgen de World Skills.” Jullie deden mee als team. Hadden jullie elkaar uitgezocht? “Nee, niet echt. Op school moesten we op een gegeven moment een werkstuk maken. Degenen die dit als beste hadden gedaan, mochten door. Maar als we zelf hadden mogen kiezen, hadden we elkaar ook uitgezocht. Wij kunnen goed met elkaar samenwerken.” En toen? “Toen we op school waren uitgekozen, moesten we ons nog plaat-

16

sen tijdens de voorrondes. Die waren in Raalte. Met nog een groepje moesten we daar een werkstukje maken, vier op een rij. Wie dit als beste deden, mochten mee als ‘Twente Tiger’ naar het NK in Rotterdam. En dat waren wij dus.” Vonden jullie het erg om uiteindelijk te verliezen? “Eigenlijk wel. We baalden vooral omdat het mis ging vanwege zo´n domme fout. Dat zei de leraar ook al: ´Hebben jullie je de hele dag zo goed ingezet en dan gaat het mis in dat ene kwartier´. ­Hadden we die plaat maar niet zo vastgeschroefd. Het in elkaar zetten is zelfs het makkelijkst. Maar juist daarbij maakten we die domme fout en gingen we niet door.” Jammer! “Iedereen vond het voor ons jammer. Maar aan de andere kant ­vonden ze ook dat we goed ons best hadden gedaan. Ja, en ze ­maken er nu natuurlijk ook grappen over. Maar daar kunnen we wel tegen hoor, ook al deed dat verliezen wel even pijn!” Waarom kozen jullie op school voor de timmerrichting? “Ik wilde iets met mijn handen doen. Timmeren vond ik het leukst. Dus ja, daarom word ik timmerman.” “Dat geldt ook voor mij. Ik ben niet iemand die het van een boek moet hebben. Mijn vader is ook timmerman. Toen ik een paar keer met hem ben mee geweest, was het voor mij duidelijk: het timmervak vind ik mooi. Ik wil er zeker mee verder.” Verdienen jullie wel genoeg als timmerman? “Geen idee. Je moet vooral doen wat je leuk vindt. Wat heb je eraan als je veel geld verdient, maar je doet je werk met tegenzin en je moet er nog lang voor leren ook?!” Willen jullie de allerbeste zijn in je vak? “Nou, dat niet! Wij zeggen straks op de bouwplaats echt niet: ‘Ik heb aan die wedstrijden meegedaan en heb dit en dit gewonnen.’ Echt niet!” Wat gaan jullie doen als je zo dadelijk je vmbo-diploma op zak hebt? “Wij gaan naar VVBA, dat is de timmerschool hier in Twente. We beginnen op niveau 2 en willen van daaruit verder. En na die opleiding? Als je uitvoerder wilt worden, kun je nog verder leren. Dat zien we straks wel weer. We gaan in ieder geval eerst werken en leren combineren. Ja, daar hebben we wel zin in!” Tevreden met deze school? Lichte twijfel, maar dan toch: “Ja.” Hoezo die twijfel? “Misschien is het hier iets teveel school. Dat interesseert me ­eigenlijk niet zoveel. Maar ja, dat hoort er wel bij.”


, V eiligh eid? H et , belangrijkste wat er is

, Wat h eb je eraan als je ve el geld ver dient, maar je doet je w erk , m et tegenzin?

Sluit de school aan bij de praktijk? “Dat wel. In de derde klas hebben we al een keer stage gelopen. Toen konden we ook echt meehelpen, omdat we op school al les hadden gehad in bijvoorbeeld profielen stellen, kozijntje stellen en we konden een beetje aftimmerwerk doen. Dus we konden ons ­zeker nuttig maken, dat was leuk.” “Bij onze stagebedrijven waren ze redelijk positief. We mogen zelfs terugkomen, als we willen.” Waar leren jullie het meest: op school of op de bouwplaats? “Op de werkplek! Op school leer je de basis, over het gebruik van gereedschappen enzo. Maar op de bouwplaats leer je hoe het ­allemaal echt moet en werkt.” Hoe zit het met veiligheid, krijgen jullie daar ook les in? “Ja! Voordat we op stage gingen, moesten we ook het veiligheidscertificaat halen. Dat is een basisveiligheidstoets. De cursus ging over gezondheid, persoonlijke beschermingsmiddelen, brandveiligheid, maar ook het gevaar van gevaarlijke stoffen. En we leerden hoe we veilig konden werken met gereedschap en op de werkplek.” “Wij waren de eerste groep die dat certificaat moesten halen.” “Op school wordt ook erg op de veiligheid gehamerd. Soms denk je: ‘Dat til ik wel even’. Maar dan wordt er wel iets van gezegd.” Hoe belangrijk vinden jullie veiligheid? “Het belangrijkste wat er is!” Wat is er minder leuk aan de bouw? “Vroeg opstaan. Maar als je het een tijdje achter elkaar doet, wen je er wel aan. En in de winter, de kou. Hopen dat we dan binnenwerk hebben!” Wat verstaan jullie onder vakman? “Dat je het werk alleen kunt volbrengen, zelfstandig kunt uit­ voeren. Dat je niemand anders meer nodig hebt.” Moet werken op zondag volgens jullie kunnen? “De zondag is toch altijd zo´n saaie dag. Dus af en toe mag het best.” Zijn jullie gek op merken, zoals met kleding of leuke gimmicks? “Er goed bijlopen, is wel belangrijk. Maar zo’n iPad hoef ik bij­ voorbeeld niet. Ik hoef niet persé de mooie dingen te hebben die anderen hebben. Natuurlijk zijn die dingen mooi. Daar mogen ­anderen best plezier van hebben, maar ik hoef niet zo nodig daaraan mee te doen.” Beunen jullie ook? “Haha, in het weekend de afwas in een restaurant!”

17


KEET! goes… grote 185 meter hoog in de Euromast Een unieke belevenis op grote hoogte. Dat is niet tegen dovemansoren gezegd. KEET! pakte de biezen en vertrok naar Rotterdam. Want dáár staat al 50 jaar de Euromast. Klinkt wat saai? Dan kom je bedrogen uit! Want wist jij dat dit de enige plek is in Europa waar je vanaf 100 meter kunt abseilen en tokkelen?

Oké, misschien klinkt de Euromast inderdaad wat saai. Het bouwwerk is tenslotte ook al heel wat jaartjes oud. In 1960 bouwde ­Rotterdam de Euromast ter gelegenheid van de allereerste ­Floriade. Je weet wel, die wereldtentoonstelling voor bloemen en planten. Koningin Beatrix was de eerste gast van Rotterdams hoogste toren. Zij zette als eerste haar handtekening in het gastenboek. Wat de koningin deed…dat wilde KEET! ook wel eens. Dus toog KEET! naar de havenstad. Met de verwachting om daar een immense toren van zo’n 100 meter hoogte tegen het lijf te lopen. Fout! Want hoewel de toren jarenlang 112 meter hoog is geweest, besloot men in 1970 een stuk erbovenop te zetten. Sindsdien bedraagt de Euromast officieel 185 meter én is het bouwwerk tot op de dag van vandaag het hoogste gebouw van Rotterdam. Oeps, even vergeten!

Schoonspuiten Wat weten we nog meer niet van Nederlands bijna-beroemdste bouwwerk? Een heleboel, zegt ook Madelon Malcontent, interimmanager Marketing & Communicatie. Zo wist zij ons te vertellen dat vorig jaar de hele mast is schoongespoten. Met dank aan een ­bekend hogedrukreiniger-merk. Dat deze operatie heel wat voeten in de aarde heeft gehad, mag duidelijk zijn. Want hoe klauter je zo ver de hoogte in? Waar haal je het water vandaan? En plens je dan niet de hele wijde omgeving onder? Toch is het allemaal gelukt. Maar ook voor de mensen die dag-in-dag-uit in touw zijn voor de Euromast, waren dit een paar bijzondere dagen.

Weetjezzz…: Wist jij dat ‘Euro’ in de naam Euromast staat voor Rotterdam, als hart van het Euromarktgebied? En dat ‘mast’ erachter is geplakt, omdat niet alleen Nederlanders dit woord kennen maar ­bijvoorbeeld ook de Engelse, Franse en Japanse toeristen? Recordtempo

18

Eenmaal bij de Euromast is het handig om geen hoogtevrees te ­hebben. De lift brengt je namelijk in recordtempo (in nog geen 30 seconden!) omhoog, naar de platforms. De exacte snelheid ­ is 4 meter per seconde. Uitrusten en je opmaken voor het aller ­spannendste kan in de brasserie. Ook wel het Kraaiennest genoemd. Je wordt meteen getrakteerd op een adembenemend uitzicht over de beroemde skyline van wereldstad Rotterdam. Da’s niet mis ­natuurlijk! Maar wat nog meer is: dit Kraaiennest bestaat uit een staalconstructie die maar liefst 240.000 kilo weegt. Het ­Kraaiennest staat op een 100 meter hoge schacht, met een diameter van 9 meter en is gemaakt van (uiteraard) gewapend beton.


hoogte!

GAMEZZZ by Jeroen van Trierum Entertainment Business

3DS: 3D zonder bril Lef! Dan het spannendste: het abseilen. Of nóg spannender: tokkelen. Heb jij het lef om over de balustrade te stappen en aan een touw naar beneden te glijden? De wereld ligt aan je voeten als je de ­ultieme uitdaging aangaat. Of is abseilen voor jou niet snel genoeg? Dan kun je tokkelen: vanaf 100 meter hoogte met 100 kilometer per uur naar beneden suizen. De snelste attractie van Rotterdam! Oké, iets minder spannend kan ook. Maar gaaf is het niet minder: met de Euroscoop naar de top. Vanuit de glazen panoramalift zie je Rotterdam in 360° voorbij zoeven. Eenmaal boven, is het zicht bij helder weer zelfs 30 kilometer! Oké, zit het weer iets minder mee, dan is de top een wat spannendere belevenis. De kans is groot dat de lift dan stilstaat, maar toch: bij windkracht 11 zwenkt de mast in de top maar liefst 1 meter uit! Iehhh!

Weetjezzz…: Wist jij dat er jaarlijks meer dan 400.000 mensen de Euromast bezoeken?

Slapen op hoogte Dus de Euromast is echt niet zo saai als jij misschien dacht. De mensen van de Euromast beloven zelfs dat dit Rotterdamse staaltje hoogwerk nóg avontuurlijker wordt. Slapen op hoogte kan al sinds 2004. In luxe kamers met de Romantische namen ‘Stars’ en ‘Heaven’. Heerlijk wegdromen, onder de Rotterdamse sterrenhemel en voor het slapengaan misschien nog even lekker uitwaaien vanaf het hoogste balkon van Rotterdam. Als je maar genoeg geld meeneemt, ja dat wel. Overigens houdt de Euromast ook rekening met onze toekomst. Over 50 jaar moet je namelijk ook nog van dat prachtige uitzicht kunnen genieten, vindt men. Daarom heeft de Euromast een duurzaam beleid ontwikkeld, dat is gericht op zorgvuldig omgaan met mens, omgeving en planeet. 21.45 uur. Tijd om naar beneden te gaan, met de laatste E ­ uroscoop-rit van de dag.

We tikken bijna de zomer aan en dus staan de komende maanden in het teken van handhelds. Draagbare spelcomputers als de Nintendo DS en PSP doen het traditioneel altijd goed in deze periode. Dat komt vast omdat je ze mee kan nemen naar bijvoorbeeld het strand.

Als je nog geen handheld hebt, dan is nu het moment om er een te kopen. Je kunt kiezen voor de relatief goedkope Nintendo DS of PSP. Maar als je een futureproof garantie wilt, dan is de 3DS onmisbaar. De nieuwste telg van de Nintendo-familie is een technisch wonder dat 3D-beelden op het speelscherm tovert, zonder dat je daar een speciale bril voor nodig hebt. De N3DS is al een dikke maand te koop en wordt steeds interessanter. Dat komt doordat steeds meer gamemakers op de 3DS-trein springen. Deze zomer staan er verschillende nieuwe 3D-handheldgames gepland. Wat te denken van klappers als LEGO Pirates Of The Caribbean, Resident Evil, Zelda en Pac Man. Daarnaast zit de nieuwste Nintendo-handheld vol met voorgeladen software en is het zelfs mogelijk om in 3D foto’s te maken. De Nintendo 3DS is het nieuwste hebbeding dat niet mag ontbreken in de collectie van iedere (handheld) gamefan en gadgetfreak. Nintendo heeft na het baanbrekende succes van de Wii, wederom in de roos geschoten.

Jij ook naar de Euromast? KEET! mag van de Euromast 2 vrijkaarten verloten voor een dagje Euromast. Wil jij ook, samen met een vriend(in)? Mail snel naar keet@cnvvakmensen.nl.

19 7 19


DOLF & Aike De bedoeling was dat Dolf Jansen (comedian, presentator, muziekliefhebber, 14 jaar lang op 3FM, nu op radio2 en radio6NL) deze pagina zou gaan vullen. Zijn dochter Aike (14 jaar en ­eigenwijs) heeft besloten zich daar tegenaan te gaan bemoeien. Het resultaat…lees je hier! A: Pap, waarom heb je vanochtend Adele uit de cd-speler ­gehaald? D: Kan ik een paar redenen voor noemen, liefie... Die cd zit er al maanden, eigenlijk ALTIJD in en een stukje ‘variety’ is nou eenmaal the ‘spice of life’... Waar nog eens bijkomt dat die hele Adele al bijna 23 is...dus! Maar wat wilde je vragen? A: Nou...niks. Nu draaien we de laatste cd van Charlie Dée. Vind ik ook heel mooi hoor. ‘Husbands and wives’. Ik word alleen altijd verdrietig van verdrietige liedjes... Gaat die hele cd over echtscheiding? En mensen die niet meer van elkaar houden enzo? D: ...nou, niet allemaal. Maar ze legt het wel gelijk in het eerste liedje al uit: ‘Husband and wives / who last for life / are statistically hard to find.’ Ik vind trouwens zelf trieste liedjes erg mooi, dat je verdrietig wordt en daarna denkt: ‘Eigenlijk valt het in mijn leven allemaal nog best mee!’

Na vier liedjes zit je gewoon te knallen op je vorkheftruck. Rock-’n-roll babyyyyy!’

6 20

DOLF &


A

en

D

A: Ja, zo kun je ook luisteren natuurlijk. Ben jij eigenlijk ooit gescheiden? D: Halloooo! Zullen we ons tot de muziek beperken?! Waarom vind jij die cd mooi? A: Precies wat je zegt: eigenlijk valt het in mijn leven allemaal nog best mee. Dat gevoel krijg ik ook bij sommige liedjes. Bij ‘Have it all’ bijvoorbeeld: ‘If I look back on yesterday / I see the beauty of your face / my head upon your chest’. Ook al zijn de liedjes ‘pretty sad’, als je de tekst leest. Toch word ik er heel vrolijk van. D: Hallo zeg, dochtertje...je lijkt wel een recensent! Of ben je gewoon fan van Charlie...? Oké, iets heel anders. Dit dan, ken je vast niet: ‘The bassdrum of death’, meteen al een van de beste bandnamen sinds tijden. Luister en huiver, dochter-lief... A: *huiverluisterhuiver* Nee sorry pap, dit is nou niet echt mijn smaak. Teveel gitaren, rauwe stemmen... Hebben ze het in een garage opgenomen, ofzo? D: Kijk, dit is nou een stukje muzikale opvoeding.... soms moet je even door het kabaal heen luisteren, als je het echte liedje wilt horen. Heb ik je weleens iets van the Jesus and Mary Chain laten horen? Of Black Rebel Motorcycle Club..? A: ...eh, nee pap... Daar heb je me nooit wat van laten horen, geloof ik. En als ik die namen hoor denk ik eerlijk gezegd ook… D: Nee! Veel te oppervlakkig, voor zo’n slim meisje als jij. Het klinkt inderdaad alsof het in een garage is opgenomen... Je voelt de oliespatten als je vlak bij je speakertjes zit! Weet je wat ook zo lekker is aan die Bass drum...? Als je jezelf blèèèh voelt`, ga je er lekker in mee. Beetje schreeuwen, slamdancen in je slaapkamer, al je frustratie en woede eruit. Heerlijk.

& Aike

En als je een beetje suf en verveeld bent, zit je na vier liedjes gewoon te knallen op je stoel. Of je vorkheftruck. Rock-’n-roll babyyyyy! A: Mmmmh... Oké, ik ga ze nog eens luisteren. Als ik chagrijnig ben over mijn kuub huiswerk voor morgen, ofzo. Nou nee, eigenlijk niet. Dan luister ik liever ‘Lazy song’ van Bruno Mars. Geweldige clip ook! Zes, oh nee vijf lelijke apen plus Bruno Mars met een zonnebril op, ‘hands in their pants’, dansend in de slaapkamer van Bruno Mars, G-E-N-I-A-A-L. D: Kijk….nou voeden we elkaar een beetje op. Dit is echt een vrolijk liedje, slim gemaakt, perfect voor alle meiskes die Justin Bieber voorbij zijn en nog net niet toe aan the Bassdrum of death. Weet je wie trouwens ook behoorlijk gescheiden is?! A: Anouk!! Jaaaa! Daar ben ik al fan van sinds ik me kan herinneren. ‘Down and dirty’, dát lijkt me nou een lekker nummer als je je frustratie eruit wilt schreeuwen, als je baalt van iets. En ‘Killerbee’, heerlijk nummer: ‘She’ll be that bitch you’ll never be!’ D: Fijne liedjes...en zo zie je maar, als je een hoop shit over je heen krijgt in je leven, maak je de mooiste dingen. Daarom zijn mijn voorstellingen ook zo goed sinds jij in de puberteit zit...yihaaaaa!! A: Weet je nog pap, vorig jaar juli, toen moest jij spelen in het Vondelpark, toen het zo regende, en kwam ik later dan jij thuis, en nóg natter. Weet je waar ik toen was? Bij ANOUK in het Westerpark. Ik stond zó dichtbij het podium en toen het later op de avond nog harder ging regenen, kon het al helemaal niet meer stuk. Echt een van de beste avonden van m’n leven! Tot de volgende! PS. De leukste zomersingle van dit jaar: Charlie Dée’s Appletrees and buzzin’bees!!

21 7


Prijsvraag

Win toegangskaarten voor de Efteling

Spectaculaire plannen voor de zomer? Jouw zomer kan n贸g spectaculairder worden, als je meedoet & wint! Mail de antwoorden op de vragen hieronder naar keet@cnvvakmensen.nl en wie weet roetsjjj jij straks (samen met 4 vrienden!!!) rond in die super spannende racer-achtbaan in de Efteling.

1. Op hoeveel festivals vind je deze zomer Miss Montreal? A. geen B. 13 C. 34

2. Hoeveel kwartsstof mag je inademen? A. Liever niets, het is levensgevaarlijk! B. Hoezo, dat bepaal ik toch zelf? C. 2,5 milligram per kubieke meter per dag

3. Hoeveel spijkers zitten er in Joris en de Draak? A. Geen, alles is geschroefd B. 90.000 C. 162.000 Mail de goede antwoorden naar keet@cnvvakmensen.nl. Vergeet niet om ook je naam en adres te vermelden (want dat is nodig als jij de kaartjes wint!). De winnaars ontvangen persoonlijk bericht en worden in het volgende nummer van KEET! bekend gemaakt. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.

22

Prijswinnaar cadeaukaart van de kledingset: JanWillem van Stormbroek uit Putten


Janssen en Co

23


Dit is een uitgave van CNV Vakmensen (www.cnvvakmensen.nl) voor jongeren tot en met 27 jaar Redactie: Maartje Kuperus Vormgeving en tekst: Het Span Vormgevers Zevenaar (hetspan.nl) Fotografie: Bas van Spankeren Arnhem (basfoto.nl) Druk: Senefelder Misset Doetinchem Oplage: 13.000 exemplaren


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.