KEET! nummer 2- 2012
Plork
en de Aannemers: rockende bouwvakkers!!! Til je geen breuk! Held op de Zitzak
Heet, heter, heetst l What’s Hot?! l Prikbord l High Visibility KEET! goes to…de Chinese Muur l Dolf & Aike l WINNEN!
l l
WWW.DEWALT.NL
GEGARANDEERD STERKTM OOK IN 10,8 VOLT!
@dewalt_benelux
Inleiding Helden! Het zal je maar gebeuren. Lekker aan het werk, ben je ineens getuige van een overval. Wat doe je? Stratenmaker Brian dacht geen moment na en schoot meteen te hulp. Jawel, met gevaar voor eigen leven! Maar een held is ‘ie. En dat zijn er in de bouwwereld nog veel meer. Want werken in de bouw, is echt niet altijd veilig. Tenzij je goed oplet. Veilig je werk doen, betekent ook letten op je eigen gezondheid. Wist jij dat de rug het aller-kwetsbaarst is tijdens je werk? Maar als je de tips&tricks volgt (je vindt ze in deze KEET!), haalt jouw lijf fluitend het pensioen. Tja, en dan ben jij dus ook zo’n held. Over helden gesproken... Als bouwvakker kun je het ook muzikaal helemaal maken. Flink oefenen in de dakkapel en dan gáán! Plork en de Aannemers deden het. Blader snel verder, want KEET! wist ze te strikken! De redactie van KEET!
Tillen!
Gezond je werk blijven doen? Het lukt, maar til je dan geen breuk!
Branwen
4 6
Tropenrooster
Let op, ’t is warm! Afzien in de hitte? Het hoeft niet! Als je maar oplet.
Prikbord De allerleukste weetjes die je niet wilt missen. Want wist jij dat de Eiffeltoren ‘s zomers 15 centimeter korter is???
Vraag Maar Hè, hè, eindelijk vakantie.
7
8
10
Maar wat als je daarna geen werk meer hebt?
Plork & de Aannemers Bouwvakkers zijn van nature muzikaal. Het bewijs leveren Plork, Aannemer1, Aannemer 2 en Aannemer 3. Het begon ooit bij (in) de dakkapel…
8X High Visibility Alles wat je niet wist over reflectiestrepen op die knalgele, -oranje en –rode kleding.
12
15
16
Op de Zitzak
Brian Gatsonides greep tijdens zijn werk de dief die een bakker wilde overvallen. Met gevaar voor eigen leven…ja, dat wel!
KEET! goes…to de Chinese Muur
18
Dolf & Aike
20
Janssen en Co & Prijsvraag
23
De langste muur op aarde!!!
3
Til je geen Gezond oud worden in de bouw. Dat wil jij toch ook? Het kan écht, maar til je dan geen breuk! Hoe je dat doet? De campagne ‘Lichter Werk(t)’ helpt je op weg. Of lees eerst verder…
25 kilo is de max!
In de bouw mag je niet meer tillen dan 25 kilo. Met z’n tweeën is 50 kilo de max. Dit noemen we ook wel de ‘MAL-waarde’. Toch zijn er lieden die veel meer aanpakken. Niet slim. Want daardoor neemt de kans op blessures toe. Bijna de helft van het ziekteverzuim in de bouwnijverheid komt door lichamelijk ongemak, zoals nek-, schouder- en rugklachten. De klachten helemaal uitsluiten kan niet. Maar het is verstandig om (1) niet teveel, (2) niet te vaak en (3) het liefst sámen te tillen. Tenslotte weten, eh… tillen twee meer dan één.
De metselaar
Als metselaar moet je veel bukken, draaien en sjouwen. Je werkt geknield of gehurkt en maakt vaak dezelfde bewegingen tijdens het pakken van de stenen en scheppen van de specie. Hiervoor moet je draaien, de stenen wegleggen en vaak ook aantikken. De belasting is nog groter wanneer je gebukt of boven schouderhoogte moet werken. Soms moet een metselaar ook opperen en slopen. Wat helpt? Zorg voor voorzieningen voor horizontaal en verticaal transport. Metsel niet onder kniehoogte of boven schouderhoogte. Maak gebruik van een ergonomische troffel (zoals de Smart). Zet stenen en specie op een verhoging, want dat zorgt ervoor dat je op een dag al snel 920 keer minder hoeft te bukken!
De steigerbouwer
Als steigerbouwer moet je de hele dag bukken, draaien, klauteren en sjouwen. Steigerdelen draag je vaak op je schouders. Niet gek dat bijna 75 procent van de steigerbouwers het werk lichamelijk zwaar vindt. Maar hoe kun je lichter werken? Til en transporteer zoveel mogelijk mechanisch. Laat materialen die als eerste nodig zijn, als laatste in de (vracht)wagen plaatsen. Laad deze materialen zo dicht mogelijk bij de bouwplaats uit. Vraag hulp aan collega’s bij het tillen van zware elementen. Draag kleding die is aangepast op het weertype. Gebruik een schouderbeschermer bij handmatig sjouwen.
4
breuk!!!
Goed willen tillen! Doe dit WEL…
De timmerman
Als timmerman moet je veel sjouwen met gereedschap en materialen. Je werkt boven je macht en in ongemakkelijke houdingen, bijvoorbeeld bij het spijkeren van plinten. Vaak moet je ook dezelfde beweging achter elkaar maken. Geen wonder dat 72 procent van de timmermannen het werk fysiek zwaar vindt. Hoe kun je het werk lichter maken? Transporteer zwaar materieel mechanisch. Zet materialen en gereedschappen zo dicht mogelijk bij de werkplek. Wissel je werk af en voorkom belasting van dezelfde spieren. Maak indien nodig gebruik van een deurenplaatser (Paumellemaatje). Richt de werkplek zorgvuldig in, houd de werkplek netjes en voorkom obstakels.
De stratenmaker
Als stratenmaker werk je vaak geknield, gebukt of zittend. Je werkt in ongemakkelijke (gebogen) houdingen en maakt vaak dezelfde bewegingen. Met opperen til en sjouw je met zware materialen. Dat 87 procent van de stratenmakers het werk lichamelijk zwaar vindt, is dus gewoon logisch. Hoe kun jij lichter werken? Transporteer zoveel mogelijk mechanisch. Zet het materiaal en gereedschap zo dicht mogelijk bij je werkplek. Vraag één of meer collega’s om hulp bij het tillen van zware lasten. En verplaats je stenen met een kruiwagen? Houd dan een maximumgewicht van 25 kilo aan bij de handvatten. Dat betekent nog een last van 60 kilo, ofwel twintig straatstenen!
1. Gebruik hulpmiddelen 2. Til maximaal 25 kilo per keer 3. Til zoveel mogelijk tussen heup- en ellebooghoogte 4. Loop korte afstanden met zware materialen 5. Wissel het werk af 6. Blijf in goede conditie 7. Bespreek de fysieke belasting
En dit NIET... 1. Werken boven schouderhoogte 2. Zoveel mogelijk alleen sjouwen 3. Met een ruk tillen 4. Met een gedraaide rug tillen 5. Langdurig geknield werken 6. Niet naar het PAGO (de keuring) gaan 7. De instructies van je werkgever in de wind slaan
De andere bouwberoepen…
Tips&tricks voor de wand- en plafondmonteur, betonstaalwerker, glaszetter, schilder, stukadoor en natuursteenbewerker staan op de website van de campagne ‘Lichter Werk(t)’: www.lichterwerkt.nl. De boodschap van deze voorlichtingscampagne is: Maak je werk lichter. De campagne is een initiatief van Arbouw en onder andere CNV Vakmensen.
Goed slapen
Een goede nachtrust is het halve werk. Als je slaapt, herstelt het lichaam zich. En dat lukt het best op een goed bed. Ooit wakker geworden met rugpijn? Grote kans dat je bed of matras niet goed meer zijn. Welterusten!
5
TROPENROOSTER Let op, ’t is warm!!! Als het ’s winters héél koud is, mag je meestal het werk neerleggen. Maar wat als het heel-erg-veel-te-heet is? Dan is het zaak om de juiste maatregelen te nemen! Iedere zomer bereikt de thermometer nieuwe hoogtepunten. Dat we moeten oppassen met die heerlijke zonnestralen, is inmiddels geen nieuws meer. In het ergste geval kun je er huidkanker door krijgen. Maar ook voor andere risico’s moet je oppassen. Denk maar aan flauwvallen, je draaierig of misselijk voelen of je niet meer kunnen concentreren, waardoor je je werk niet goed meer kunt doen. Of erger: je fouten gaat maken! Maar wat als het echt te warm wordt om te werken?
Smeren & meer Om te beginnen is het belangrijk om je bij hitte goed te blijven insmeren met anti-zonnebrandcrème. Het liefst met een factor 10 of hoger. Ook moet je genoeg drinken (minstens 2 liter per dag!) en is het altijd slim om petjes met een royale klep en UV-werende kleding te dragen. Maar het is extra oppassen geblazen bij temperaren vanaf 40 graden Celsius of als je een slechte lichamelijke conditie hebt. Ook een hoge luchtvochtigheid in combinatie met veel zon kan gevaarlijk zijn voor je gezondheid.
6
Wat nu? Wat je dan moet doen? Toegegeven, alleen een petje en zonnebrand zijn dan niet meer genoeg. Extra drinken, ventilatoren en airco’s zijn op die momenten onmisbaar. Maar ook zijn extra pauzes, op bij voorkeur een koele plaats, vaak een must. Of een aangepast werkrooster, waarbij je ’s ochtends vroeg begint en op het heetst van de dag stopt met werken. Let op! Deze laatste opties kun je meestal niet zelf bepalen. Overleg eerst met je leidinggevende of werkgever!
Afzien in de hitte? Het hoeft niet! Als je maar oplet. Dakdekkers hebben het bij hitte doorgaans extra te verduren. Niet alleen werken zij meestal op plekken zonder enige beschutting, vooral de branders zorgen voor onmogelijke temperaturen. Maar stoppen met werken als de hitte écht te extreem wordt? Dat was lange tijd ‘not done’. Maar nu niet meer! In de nieuwe Dakdekkers-cao staan twee afspraken. Bij een temperatuur van 40 graden Celsius of hoger is voor dakdekkers werken in de buitenlucht niet meer verplicht. Zij mogen dus stoppen. Oftewel: een echt Hitteverlet, want het loon wordt gewoon doorbetaald. Wordt een buitentemperatuur van 25 graden Celsius of hoger verwacht? Dan kan de werkgever een tropenrooster instellen. Op die dagen mogen dakdekkers om 5.30 uur beginnen met werken. Overigens bestaan voor andere beroepen vaak ook ‘hitte-afspraken’ en soms hebben bedrijven eigen afspraken. Ook jouw bedrijf? Vraag het je baas!
COLUMN
Heet, heter, heetst Vroegâh, toen ik mijn dagen nog sleet als loonslaaf, verfoeide ik het werken in de zomer. Dat duffe kantoor! De kilte van de airco! Het gebrek aan zonlicht! Vanaf mijn werkplek had ik uitzicht op een groot bouwterrein. Daar zag ik, dag in dag uit, hoe jullie aan het ploeteren waren in weer, wind en... zon. Dat wilde ik ook: geld verdienen en ondertussen genieten van de zon op m’n gezicht. Terwijl jullie bruin werden, werd ik groen van jaloezie. Vier jaar later: inmiddels ben ik allang geen loonslaaf meer, maar de trotse eigenaar van m’n eigen taaltoko. Inclusief kantoortuin, want al die gemiste zonnestraaltjes smeekten om een vorm van compensatie. Maar hoe leuk is werken in de hitte nou eigenlijk? Daar ben ik nog steeds niet uit. Goed, bruin word ik wel. Maar puffen en zweten en ondertussen nog iets nuttigs uitvoeren, is niet de meest geslaagde combinatie. Geen wonder dat ik nog weleens terugdenk aan het uitzicht van toen.
Al die hardwerkende mannen die hun brede, bezwete bovenlijven blootstelden aan de kracht van de elementen, met terugwerkende kracht zeg ik: Het waren helden, allemaal. Maar werken bij hoge temperaturen brengt diverse risico’s met zich mee, zoals het gevaar van uitdroging en flauwvallen, maar ook hartklachten en langdurige blootstelling aan UV-straling, met alle gevolgen van dien. Denk dus maar niet teveel aan mij, deze zomer. Ja, ik mag graag genieten van ontblote, bezwete mannentorso’s, vooral wanneer ze in goede conditie zijn. Maar je gezondheid is toch net een tikkeltje belangrijker. Geen bloot dus, maar bedekt. En ingesmeerd. Dan zien we elkaar in het najaar gebruind en wel terug.
Branwen 7
WAT DENK JIJ?
De bouw heeft geen toekomst... Williene Berendse (22 jaar) 4e jaars Bouwtechniek “Onzin! Het zal de komende tijd minder worden, maar dat stijgt ook wel weer. Maar het is wel belangrijk dat we in de bouw mensen houden die op de bouwplaats zelf willen werken en die goed werk kunnen verrichten.” Erik Verkampen (21 jaar) 4e jaars Bouwtechnische Bedrijfskunde “De bouw zal altijd blijven. Mensen hebben ook in de toekomst huizen nodig om in te wonen, kantoren om in te werken, enzovoort. Al zal het straks wel anders gaan dan het in het verleden, maar dat hoeft niet erg te zijn.”
WIST JIJ DAT de winter …de Eiffeltoren in er is dan ongeveer 15 cm kort in de zomer? beetje uit als Staal zet een klein Daardoor is de het warmer wordt. aden vorst 15 Eiffeltoren bij 10 gr zomer, als het de in n da er rt ko cm 20 graden is!
88
Daan Verhofstad (22 jaar) 4e jaars Bouwtechnische Bedrijfskunde ‘Oneens. Mensen zullen altijd andere dingen wensen. Andere woonbehoeften krijgen.’ Lotte Span (20 jaar) 4e jaars Bouwtechnische Bedrijfskunde ‘Oneens. Mensen zullen altijd blijven wonen. Misschien zullen de grote projecten met honderden woningen tegelijk geen toekomst meer zijn, maar juist wel renovatie en vernieuwbouwen. Immers, na de tweede wereldoorlog t/m 1970 is 30% van het totale woningbezit gebouwd. Deze zullen gerenoveerd worden en misschien gesloopt en nieuw-gebouwd. Dit is ook toekomst voor de bouw!’
Flexi Tool Backpack voor mobiele vakmannen! De ultieme manier om je belangrijkste gereedschappen mee te nemen, is de Flexi Tool Bag. Met deze revolutionaire gereedschaptas (of eigenlijk: rugzak) neem je al het gereedschap eenvoudig mee op de rug, zodat je je handen vrijhoudt voor andere dingen of om veilig op een ladder te klimmen. De Flexi Tool Bag belooft een superieur draagcomfort, dankzij het ergonomische ontwerp. En misschien lijkt het op het eerste gezicht niet echt handig om je gereedschap op je rug te hebben, de tas is kantelbaar. Het handvat kantelt naar beneden,
zodat je prima bij je hamer, schroevendraaiers en zelfs de accuboor (!) kunt. De slijtvaste bodem van rubber-plastic voorkomt strepen of vegen op de vloer als de tas wordt verplaatst. Ook is de bodem van de tas zo ontworpen, dat ‘ie in de auto niet verschuift. Er zijn twee maten: 23 liter en vanaf de zomer ook 19 liter. Kortom, ideaal voor mobiele vakmannen!
KERNGETALLEN
LET OP!
Wie veel buiten werkt heeft vier tot vijf keer meer kans op huidkanker, dan mensen die binnen werken. Dus ook bouwvakkers behoren feitelijk tot de risicogroep. Vooral voor schilders, bouwplaatsmedewerkers en wegwerkers is het oppassen geblazen! Zeker als je ook nog een lichter huidtype hebt. Weet je niet welk huidtype jij hebt? Check het op de website van KWF Kankerbestrijding! (www.kwfkankerbestrijding.nl)
(Foto: KNB)
KONINKLIJK TINTJE Een grote verrassing voor de deelnemers aan de nationale metsel- en voegkampioenschappen. Want niemand minder dan Hare Majesteit Koningin Beatrix kwam op de wedstrijddinsdag een kijkje nemen. Dat was even spannend! De Koningin nam ruim de tijd voor een praatje met alle wedstrijddeelnemers. Profielen, metselverbanden, de rijke en arme kant van een steen, vette en schrale specie, veilig werken… het kwam allemaal ter sprake. De Koningin bleek overigens goed op de hoogte van het metsel- en voegvak. De restauratie van het Paleis op de Dam maakte ze namelijk van dichtbij mee. En de winnaars? Tenslotte was het allemaal dáár om te doen… Robin van Hoof uit Gemert sleepte de Zilveren Troffel in de wacht. De Zilveren Voegspijker ging na een enerverende wedstrijdweek naar Twan van de Heijden uit Hoogeloon. Het was trouwens het zestigste Nationale Kampioenschap Metselen en het tiende Nationale Kampioenschap Voegen. Deze jubilea wilde Beatrix niet missen, vandaar dat ze een hele ochtend op ‘werkbezoek’ kwam.
21 7 9
Je kunt niet altijd alles weten. Ook op je werk zit je vast wel eens met een vraag. Over bijvoorbeeld je contract, je loon of misschien wel de arbeidsomstandigheden. Loop niet met die vraag rond, maar stel ‘m aan CNV Vakmensen. Bel de infolijn of stuur een e-mail naar info@cnvvakmensen.nl. In KEET! beantwoordt CNV Vakmensen de meest gestelde vragen. Dit keer over dreigend ontslag, terwijl de vakantie al bijna begint‌
10
Op vakantie….kan dat wel?! Kan ik wel mijn vakantie boeken, terwijl het niet zeker is of ik na de bouwvak nog werk heb? “Natuurlijk kun je gewoon op vakantie gaan. Die vakantie heb je na een jaar hard werken hartstikke verdiend! Maar het is wel verstandig om iemand te vragen om tijdens jouw vakantie de post in de gaten te houden. Vaak moet er snel gehandeld worden als er sprake is van ontslag. Wees dus goed bereikbaar op vakantie en zorg dat je eventueel contact met ons kunt opnemen.” Is het slim om alvast naar het UWV te gaan? “Wanneer voor jou ontslag is aangevraagd, duurt het nog wel even voordat de ontslagdatum bekend is. Het UWV kan pas wat voor je betekenen op het moment dat deze datum bekend is. De ontslagdatum is de datum waarop je werkloos wordt. Vanaf die datum kun je in aanmerking komen voor een werkloosheidsuitkering.”
Ik wil mij omscholen, hoe kan ik dat doen? “Voordat je kunt omscholen, moet je er eerst achter komen wat je wilt en wat je kunt. Dat kan bijvoorbeeld via het loopbaantraject van Fundeon. Via dit traject kun je je ook laten omscholen. Daarnaast bestaat CNV Werkt, een speciale service van CNV Vakmensen. CNV Werkt geeft loopbaanadvies, loopbaancoaching, advies bij het up-to-date maken van je portfolio of je cv en verzorgt scholing en cursussen. Onze loopbaancoach kijkt samen met jou waar je interesses en je talenten liggen. Als je na de loopbaantest weet wat je wilt en kunt, kun je ervoor kiezen een opleiding of cursus te volgen die ervoor zorgt dat je het andere beroep of functie kunt uitoefenen.”
Meer weten? www.cnvvakmensen.nl (030) 751 10 07 (op werkdagen van 8.00 tot 18.00 uur)
Als ik ontslag krijg, wat moet ik doen? “Wanneer je wordt ontslagen, komt er een hoop op je af. Op dit moment worden veel mensen ontslagen op grond van ‘bedrijfseconomische redenen’. Gebeurt dat jou ook? Dan is het verstandig om contact met ons op te nemen. Wij kunnen voor jou beoordelen of het ontslag terecht is. Ook kunnen wij namens jou verweer voeren bij het UWV. Het komt ook regelmatig voor dat de werkgever een werknemer een beëindigingsvoorstel doet. Teken dit niet zomaar! Want het kan zijn dat zo’n voorstel erg negatieve gevolgen voor jou heeft. Neem liever direct contact met ons op!” En… krijg ik dan nog wel geld? “Als je wordt ontslagen en het ontslag is niet jouw schuld, dan heb je in beginsel recht op een werkloosheidsuitkering van het UWV. De duur van deze WW-uitkering is minimaal drie en maximaal 38 maanden. Dit is afhankelijk van het aantal jaren dat je hebt gewerkt, voordat je werkloos werd. De WWuitkering bedraagt de eerste twee maanden 75 procent van je dagloon en vanaf de derde maand 70 procent. Je dagloon is het loon dat je gemiddeld per dag verdiende, in het jaar voordat je werkloos werd.”
Harvey Grunberg en Sybren Ramakers zijn CNV adviseurs. Zij geven mensen telefonisch antwoord op brandende vragen over werk en werkomstandigheden.
11
PLORK EN DE AANNEMERS
Plork & de Aannemers zijn hard op weg wereldberoemd te worden. En dat is niet eens zo heel raar. Want bij elk optreden laten de drie aannemers (echt waar, ook zij verdienen hun brood met écht bouwwerk!) het publiek totaal verbouwereerd achter. “Alsof er een tornado door de straat is getrokken”, wordt weleens gezegd. KEET! nam polshoogte. Eén conclusie: aan humor geen gebrek!
Wie zijn jullie? Vijf steekwoorden zijn genoeg! “Plork, aannemer 1,2,3.”
Hoe is Plork & de Aannemers ontstaan? “De aannemers zijn gewoon geboren, maar Plork is een bijzonder verhaal. Plork, een eenzame jongeman zonder vriendjes of welke vorm van liefde dan ook. Overal waar hij liep, werd hij gebeten door honden, gekrabd door katten en uitgescholden door de rest van de wereld. De enige wezens die hem wel begrepen waren de eendjes in de vijver van het bejaardenhuis, hoewel dit hem wel het nodige brood heeft gekost. Na 25 jaar vol tegenslag en een compleet sociaal isolement, werd tot overmaat van ramp ook nog de vijver van het bejaardenhuis dichtgestort door 3 aannemers. Wij dus. Tijdens het storten zagen we de zielige Plork zitten en besloten ons over hem te ontfermen. Na twee jaar van opperwerkzaamheden zagen we dat dit ook niet wat was, toen besloten we maar een band te beginnen.”
Waar kunnen we jullie tegenkomen? “Op diverse festivals en feesttenten in het land. Maar ook op de steiger en vooral in de schaftkeet en dixi.”
12
Ro
ockende stampende feestmachine
Welke muziek maken jullie? “Ons motto is: ‘Van Schlager tot Slayer’. Onze muziek is geschikt voor onder andere bouwvakkers, opa’s en oma’s, metalheads, gabbers, accountants, chauffeurs, agrariërs, rappers, leerkrachten, fans van Frans Bauer, de Belastingdienst en natuurlijk onze ouders.”
Werk(t)en jullie echt in de bouw? “Ja, Aannemer 1 is stukadoor, Aannemer 2 is metselaar en Aannemer 3 is timmerman. Alleen Plork zit niet in de bouw en dat is voor iedereen het beste.”
Wat is er volgens jullie leuk aan de bouwwereld? “Eigenlijk alles, behalve de winter.”
En aan het muzikantenleven? “Muziek maken op semi-professioneel niveau, met de truck en oplegger door het hele land toeren en overal feest maken en nieuwe mensen ontmoeten. Dat is leuk!”
Als jullie zouden kiezen....wordt het dan de bouw of toch de muziek? “De combinatie is juist perfect. Als je elke dag met muziek bezig moet zijn, dan begint het op werk te lijken en nu is het een geweldige hobby.”
Wat is het mooiste dat jullie zelf ooit hebben gebouwd? “Een groot feest op de grotere podia.”
Wat zijn jullie toekomstplannen? “Veel spelen in Nederland en omstreken.”
‘Wees er trots op dat je met je handen en je hoofd werkt’ 13
Stel dat je een dag onzichtbaar kon zijn, wat zouden jullie dan in ieder geval doen? “De vrouwendouches gaan bekijken.”
Grootste blunder ooit? “De balkonnetjes in Maastricht, sorry daarvoor.”
Het absolute hoogtepunt tot nu toe? “Het behalen van het NVOB-diploma en gezel diploma, VCA en natuurlijk onze optredens op de Zwarte Cross, Dauwpop en het 3FM Serious Request eindconcert in Groningen.”
Wie is jullie grootste voorbeeld? “Dat zijn er meerdere! Langnek in de Efteling, de grote vriendelijke reus. Oja, en Goliath.”
Als jullie in de spiegel kijken, wat zien jullie dan? “Drie goddelijke adonissen en Plork heeft geen spiegel.”
Zijn jullie gelukkig? “Ja, we zijn gelukkig dat wij met muziek maken zover gekomen zijn. En zeker nu we in KEET! staan, is het hoogst haalbare bereikt.”
Tot slot: wat zouden jullie de lezers van KEET! willen meegeven? “Houd vol in de winter, de lente en de korte rokjes komen er weer snel aan. En wees er trots op dat je met je handen en je hoofd werkt!”
Wie zijn Plork & de Aannemers? Wat begon als een geintje in de kroeg, is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een absoluut succes. Telkens weer weten Plork, Aannemer 1, Aannemer 2 en Aannemer 3 de feesttent, zaal of welk podium dan ook volledig op de kop te zetten. De band heeft zelfs al op het podium gestaan met Kane, Waylon en Nick & Simon. Dus wie ooit durft te beweren dat een bouwvakker zich vooral bij het bouwen moet houden, zit er flink naast. Plork & de Aannemers is een rockende, stampende feestmachine. Het geheim? Vast en zeker de gein. Want wie reikt er nu tijdens ieder optreden een Gouden Bouwhelm uit? Jawel, deze heren. Muzikaal zijn ze trouwens ook. Zo was Plork jarenlang voorzanger in een Kozakkenkoor, was Aannemer 1 tamboer bij de fietsfanfare van de Raboploeg, speelt Aannemer 2 nog steeds bij een dakkapel uit Laren en was Aannemer 3 vier jaar lang solist bij het Klingeltingel Dreieck Ensemble uit Steinfurt. Meer weten? Ga naar www.plorkendeaannemers.nl.
14
8xHIGH VISIBILITY Persoonlijke beschermingsmiddelen. Of kortweg: PBM’s. Je draagt en gebruikt ze. Maar wist jij dat er veel weetjes over deze PBM’s bestaan? KEET! verzamelt ze. Ditmaal over ‘Hoge Zichtbaarheidskleding’.
• Hesjes, broeken, jassen en t-shirts in fluokleuren en met reflecterende strepen lijken doorgaans sterk op elkaar. Dat is niet voor niets. Want voor kledingstukken die je tijdens je werk draagt om goed op te vallen in gevaarlijke situaties, gelden allerlei regels. • Zo moet de reflectorband vijf centimeter breed zijn. De romp, mouwen en broekspijpen moeten door twee reflectiebanden omsnoerd worden en de ruimte tussen die twee reflectorbanden moet minstens vijf centimeter zijn. • Veel keuze in hoofdkleur is er (helaas) niet. Het kledingstuk mag fluorescerend rood, oranje of geel zijn. Natuurlijk kunnen deze kleuren met andere kleuren worden gecombineerd. Maar ook daarvoor gelden strenge eisen! • Deze kleding noemen we trouwens ‘Hoge Zichtbaarheidskleding’. In het Engels: ‘High Visibility’. Het is maar even dat je het weet!
• De regels voor Hoge Zichtbaarheidskleding zijn min of meer het gevolg van de Europese eenwording. Eerst werd de Wet op de Europese richtlijnen voor alle beschermende kleding ingevoerd. In 1994 volgde de EN471, de Europese Norm voor ‘hoge zichtbaarheidskleding voor professioneel gebruik’. Dit was trouwens de eerste norm sinds de invoering van die Europese wet. Een primeur dus! • De EN471 wordt vernieuwd. De nieuwe regels gaan waarschijnlijk in 2013 in. In 2003 is de norm ook al een keer aangepast . • Of jij ook officiële Hoge Zichtbaarheidskleding draagt, zie je aan het symbool. De norm heeft namelijk een veiligheidsvestje als symbool, met daarnaast boven elkaar een X en een Y. De X staat voor de klasse. Daarvan zijn er drie. Klasse 1 is het minst zichtbaar (geschikt voor als je niet langs de openbare weg werkt). Kleding in klasse 2 (dus X2) is geschikt voor werkzaamheden met een maximale snelheid van 50 km/uur. Klasse 3 is bedoeld voor werk langs wegen met hogere snelheden. De Y geeft aan hoe goed de strepen reflecteren. • Last but not least: al tijdenlang is er discussie over hoe je omgaat met gewone kleding met reflectie. Gelden hiervoor ook regels? In principe niet. Alleen mag je deze kleding dan niet zien als beschermende kleding. Is de kleding wel bedoeld om jezelf beter zichtbaar te maken en je bescherming te bieden, dan geldt wel de norm EN471. Dit nieuws is trouwens heet van de naald! Over dit punt is heel lang grote onduidelijkheid geweest, maar nu dus niet meer. Met dank aan: HaVeP (www.havep.com/nl/en-471)
15
Op de zitzak..... Wie: Brian Gatsonides Leeftijd: 22 jaar Woonplaats: Veenoord Hobby: Voetbal
Brian Gatsonides is een held in Apeldoorn. Tijdens zijn werk als stratenmaker werd vlakbij een bakkerij overvallen. Zonder aarzeling zette Brian de achtervolging in en greep hij de dief. Wie is deze superman? Vertel eens over die overval! “Ik was mijn bus aan het inladen, toen er iemand langs me op rende. Vervolgens hoorde ik de bakker roepen. Ik begreep meteen wat er aan de hand was en zette zonder na te denken de achtervolging in.” Gevaarlijk! “Ja, achteraf wel. De man bleek een enorm mes bij zich te hebben. Daar dacht ik op dat moment niet over na. Maar goed ook, want ik weet niet of ik anders ook zo heldhaftig was geweest.” Is de man opgepakt? “Jazeker. De politie heeft hem ingerekend en ik ben verder gegaan met mijn werk. Alsof er niets gebeurd was.” Dat was het? “Nee hoor, ik ben de volgende dag beloond met twee taarten. Eén ‘s morgens op het werk, voor mij en mijn collega’s. En één taart kreeg ik ‘s middags in de bakkerij, toen ik een bloemetje van de politie mocht ontvangen. Er was op dat moment veel pers, dat was wel grappig. De overvaller is drie dagen later vrijgelaten. Hij moet binnenkort voorkomen. Het was wel een beetje een simpele overvaller. Wie berooft nu op maandagochtend een bakker? Dan is er echt niet veel te halen!”
16
’Zo’n overval blijft laf. Die bakk er moet ook har d w erk en voor zijn centen’
’Uitvoer ders zeur en en dramm en nogal e ens’ Blij met de gang van zaken? “Oppakken die gasten! Die bakker moet ook hard werken voor zijn centen. Daar moet je van afblijven. Het is zo laf om zoiets te doen.” Jij werkt ook hard. Meters maken! “Hard werken doe ik graag. Nu weer op een industrieterrein, dan weer in een winkelcentrum. Dat vind ik mooi, het geeft me een gevoel van vrijheid.” Zit je nog op school? Dat is inmiddels zes jaar geleden. Ik ben opgeleid tot schilder, maar dat lag me niet zo. Toen we een nieuwe baas kregen, waar ik niet zo goed mee overweg kon, ben ik opgestapt.” Waarom dan nu stratenmaker? “Onze buurman werkte als stratenmaker. Hij heeft me meegenomen. Zo ben ik er ingerold. Ik begon met stenen sjouwen en na vijf jaar kon ik alles.” Zonder opleiding? “School ligt me niet zo. Ik ben op mijn zestiende fulltime gaan werken. In de praktijk moet je het toch leren. De baas heeft ook liever iemand die vijf dagen werkt.” Maar op school leer je ook het een en ander over veiligheid… “Ik heb wel VCA, dus ik weet wat je wel en niet mag doen. In de praktijk komt daar echter weinig van terecht hoor. Ik let wel op mijn rug. Als ik last krijg, wissel ik even met een collega. Je moet opletten dat je je rug niet teveel belast.” Is jouw werk gevaarlijk? “Nee, je kunt hooguit een steen op je vinger krijgen.” Wat zou je in je leven over willen doen? “Misschien toch wel school. Achteraf zou ik willen dat ik dat wat serieuzer had genomen. Als ik ooit kinderen mag krijgen, dan zal ik het echt aan alle kanten stimuleren om door te leren. Ik hoop dat ze géén stratenmaker worden.” Wat zeiden jouw ouders toen je van school ging? “Die zagen wel dat ik me niet prettig voelde in de schoolbanken. Daardoor stonden ze achter mijn keuze.” Wat wil je zeggen tegen andere jongeren in de bouw? “De bouw heeft zeker toekomst, er blijft altijd werk. Zorg ervoor dat je de beste bent. Dat streef ik tenminste na.”
, Met dank aan: Aannemersbedrijf Pannekoek GWW bv en van Oenen Bestrating
19 17
KEET! goes to‌ De Ch
(Foto’s: Carine van der Linden)
De Chinese Muur is op verschillende plaatsen te bezoeken. Dit gedeelte begint in het plaatsje Mutianyu, even ten noorden van Beijing.
18
hinese Muur Een van de oudste bouwwerken op aarde is de Chinese Muur. Allerlei spannende verhalen doen zich over deze enorme muur (bijna 6.500 kilometer lang!) de ronde. Zo zou de muur zelfs vanuit de ruimte te zien zijn…Maar hoe het echt zit? KEET! zocht het allemaal voor je uit. Eerst wat feitjes. De Chinese Muur is maar om één reden gebouwd: om het Chinese Keizerrijk te beschermen tegen vijandelijke, nomadische ruitervolkeren (vooral Mongoolse barbaren). Ook is de muur niet in één keer gebouwd, maar kwam men telkens een stuk verder. Vanwege de omvang noemen wij in Europa deze muur ook wel de ‘Grote Muur’. In China zelf staat het enorme bouwwerk te boek als ‘Muur van 10.000 li’. Vertaald: ‘Muur van 6.440 kilometer’.
Feitjes en Cijfers Waar: Noorden van China Hoogte: 7 tot 8 meter Breedte: 6,5 meter beneden, zo’n 5 meter boven. De gangen langs de bovenkant zijn zo breed, dat legertroepen snel van de ene plek naar de andere konden. Ook handig voor de keizerlijke koeriers! Bouwtijd: Van de 7e eeuw voor Christus tot 1500 (onze jaartelling) Bijzonder: In 2007 werd de Chinese Muur gekozen tot een van de ‘Zeven Nieuwe Wereldwonderen’
Aangestampte aarde Maar wat er echt zo bijzonder is aan de Chinese Muur? Misschien wel de bouw ervan. De vroegste muren werden gebouwd van plaatselijk materiaal, via de zogenaamde ‘aangestampte aarde-techniek’. Hiervoor werden aan weerszijden van de muur planken neergezet, om er vervolgens lagen aarde in te storten die daarna stevig werden aangestampt. Gemiddeld waren de planken vier meter lang en lag er zo’n tachtig vierkante meter aarde tussen, in lagen van acht tot tien centimeter. Soms werden tussen de lagen aarde lagen riet gedaan, wat het uitharden moest versnellen.
Hartstikke duurzaam! Onder ‘plaatselijk materiaal’ kun je van alles verstaan. In de Gobiwoestijn en in de steppen gebruikten de bouwlieden planten. Vijftien centimeter dikke lagen varenbladeren of rietstengels werden afgewisseld met dunnere lagen kiezelstenen en plaatselijke grondsoorten. In het Tarim-bekken werden de torens gemaakt van grote bossen rijsthout en stammen van wilde populieren, met daartussen lagen aangestampte klei. Op weer andere plekken werd gele klei gebruikt, vermengd met puin. Trouwens, deze manier van bouwen blijkt hartstikke duurzaam! Want veel resten die nu nog prima in tact zijn, dateren uit 656 jaar voor Christus. Dus 656 jaar vóórdat onze jaartelling begon! Later werd wel gebouwd met bakstenen. Eerst met zongedroogde leemstenen, daarna met ‘bakstenen’ die een vulling hadden van aangestampte aarde en puin.
Geen arbo Meer dan een half miljoen arbeiders hebben aan de muur gewerkt. Nee, dat deden zij niet vrijwillig. Ook werkten zij onder zeer slechte
omstandigheden. Men beweert zelfs dat voor elke meter muur een man is gestorven. Wij mogen dus eigenlijk wel blij zijn met onze arbo-regels! Dan nog het verhaal over de zichtbaarheid vanuit de ruimte. Volgens zeggen zou de Chinese Muur het enige, door mensenhanden gemaakte bouwwerk zijn dat je kunt zien vanaf de maan. Maar…toen Yang Liwei op 15 oktober 2003 als eerste Chinese ruimtevaarder wat baantjes om de aarde maakte (dus nog niet eens op de maan landde), was zijn grote teleurstelling: het niet kunnen zien van de muur. Leroy Chiau leverde in 2005 echter een foto af, waarop de muur wel degelijk te zien is. Gemaakt vanaf het ruimtestation ISS. Duidelijkheid is er dus nog niet echt. Maar ach, specta blijft de muur absoluut!
19
DOLF & Aike Dolf (Jansen, je weet wel) en dochter Aike discussiëren dit keer over….tegenslag!
D: Heee dochtertje, ik ga je dit keer eens een wijze les bijbrengen! Over tegenslag en hoe daar mee om te gaan. En dat daar ook liedjes over zijn. En nog veel meer, uitroepteken. A: Nou, ik kan niet wachten puntje puntje puntkomma haakje-sluiten. D: Oke, fijn! Ik zag net een heel fijn filmpje, dankzij het onuitputtelijke YouTube: vier mensen, waarvan drie met een baard, staan in een park. Eén legt uit: ‘We wilden een liedje spelen. Maar omdat onze gitarist zijn arm heeft gebroken, wordt het een wat andere versie.’ En daarna gaan ze spelen…de zanger speelt (wel) gitaar, er komt een tweede stem bij, een fiddle, de gitarist met arm in het gips doet ritmes op een gitaarkoffer. Dry the river heten ze, en het levert zo’n ontroerend mooi liedje op. Misschien wel door die gebroken arm..! A: Ja tuurlijk, mooie liedjes genoeg! Je kent Maroon 5 toch nog wel, van I’ve got the moooohooooohoooooooooves like jagger. D: Genoeg, genoeg, mijn oren piepen! A: Sorry pap, maar die hebben een nieuwe hit: Payphone. Iets over een jongen die geen kleingeld meer heeft voor een telefooncel, terwijl hij zijn liefje wil bellen die ondertussen al iemand anders heeft. Ken je wel toch? Ik hoop het maar, ik ga het niet weer zingen. Leuk liedje wat door iedereen wordt meegezongen, maar gewoon over liefdesverdriet gaat...
206
‘Tegenslag overwin je… dat weten muzikanten al jaren’
A
en
D
‘Zo’n ontroerend nummer, door die gebroken arm...!’ D: Ik hou van tegenslag, en wanhoop, en mislukking. Het levert gewoon de mooiste liedjes op. In de blues, oude soul, country ook. Of op de nieuwe cd van Glen Hansard, u weet wel, van the Frames: Even if a day feels too long, if you feel like you can’t wait another one / and you’re slowly giving up on everything / love is gonna find you again / love is gonna find you, you better be ready then... Dan denk ik: het zat hem even niet mee, maar het gaat goed komen. Vind ik mooi. Hoopvol. Want tegenslag overwin je….dat weten muzikanten al jaren. En als je een countryliedje achterstevoren afspeelt dan wil de truck weer starten, leeft de hond weer, heb je weer werk, vind je je pistool weer en komt je vrouw bij je terug. Naar het schijnt… PS. Heb je genoeg van liedjes over tegenslag, luister dan eens naar Nina Nesbitt! Zeventienjarig meisjes met ontzettend leuke, catchy liedjes, zoals haar zomerse single The Apple Tree!
D: Ja, dat is mooi! Doe ik nog wat tegenslag: vandeweek zag ik een meisje op een podium, volle zaal, ze ging een gedicht voordragen, maar vergiste zich in een regel. Of twee. Ze redde zich en het gedicht werd er volgens mij... A: Jahaa, dankjewel! Ik doe ook vaak dingen op een podium die wel gewoon perrrrfect gaan! D:…tuurlijk, weet ik. Maar het werd er nog mooier van, of echter. Doe mij eens een stukje van dat gedicht…? A: Ik val te diep en lach te hard en hou te veel; Ik wil vluchten in de boeken die ik lees varen over zeeën van tranen lachen tot ik opstijg van geluk
21
ARBOUW TIL JE GEEN BREUK Tillen van zwaar materiaal, duwen en trekken aan grote elementen en repeterend werk komt in de bouw veel voor. Een groot aantal bouwvakkers zit arbeidsongeschikt thuis, omdat ze het werk niet meer aankunnen. Hun rug is kapot of hun knieën versleten. Wie de veertig is gepasseerd, kan het je vertellen: naarmate je ouder wordt, nemen je krachten af. Of het nu gaat om een potje voetbal of het tillen van iets zwaars, ’s avonds op de bank merkt de oudere dat hij nét iets teveel heeft gegeven. Voor wie nog geen veertig is, zijn dit soort verhalen vaak een ver-van-mijn-bedshow. Als je jong bent, kun je de hele wereld aan. En dat is ook wel een beetje zo. Maar wist jij dat veel klachten die mensen krijgen, op jonge leeftijd zijn ontstaan? 25 kilo is de max! Het betekent dat als je nu let op je lijf, je straks niet in de problemen komt. Til in elk geval nooit lasten zwaarder dan 25 kilo. Gebruik nog liever een verreiker of een kraan. Ook bestaan er diverse kleine, handige hulpmiddelen om bijvoorbeeld gipsplaten of metselstenen mee te verrijden. Lichamelijke klachten een ver-van-je-bed-show? Misschien. Maar het is altijd beter om problemen voor te zijn. Dat doe je door goed te luisteren naar je lijf. Praat ook eens over het onderwerp met je werkgever, uitvoerder of leermeester. Zij weten vaak als geen ander wat er moet gebeuren om het werk lichter te maken!
Dennis Derksen Arbouw Op www.arbouw.nl vind je bij Risico’s meer over het onderwerp. Of bel de Arbouw Infolijn: 0341 – 46 62 22 (op werkdagen van 9.00 – 17.00 uur). E-mailen kan ook: info@arbouw.nl.
22
Janssen en Co
Prijsvraag DeWALT schroef/ boormachine
Wil jij ook wel zo’n vet gave schroef/boormachine? Geef antwoord op de vragen en maak kans! Mail de antwoorden naar keet@cnvvakmensen.nl. Vergeet niet om ook je naam en adres te vermelden (want dat is nodig als jij deze prijs wint!). Als jij wint, stuurt KEET! je persoonlijk bericht.
Hoe zwaar mag jij (in je eentje) maximaal tillen? A. 10 kilo B. 25 kilo C. 50 kilo
Waar staat ‘High Visibility’ voor? A. Kleding waarmee je goed zichtbaar bent B. De allernieuwste, superopvallende werkbroek C. Een zonnebril
Wanneer geldt een Hitteverlet? A. Nooit! B. Als dakdekkers in een temperatuur van 40 graden Celsius of meer moeten werken C. Vanaf 25 graden Celsius
Prijswinnaar van de IPod Maartje Nobel uit Werkendam
23
tgave van Dit is een ui sen CNV Vakmen ) kmensen.nl (www.cnvva en tot en voor jonger met 27 jaar Redactie: Maartje Kuperus Vormgeving en tekst: Het Span Vormgevers Zevenaar (hetspan.nl) Fotografie: Bas van Spankeren Arnhem (basfoto.nl) Druk: Senefelder Misset Doetinchem Oplage: 12.000 exemplaren