Trouwen en huwelijksvoorwaarden in de UAE

Een korte toelichting op de nieuwe wet.

Inleiding

Tot voor kort gold, dat wanneer je als niet moslim in de UAE wilde trouwen (of scheiden) Sharia Law toch van toepassing was op jouw huwelijk. Sharia law verwijst naar de wettelijke principes en voorschriften die voortkomen uit de leringen van de Koran en biedt richtlijnen voor moslims op verschillende gebieden van het leven, waaronder persoonlijk gedrag, familiezaken, zakelijke transacties, strafrecht en bestuur. In de UAE is het ook verweven binnen het rechtssysteem, wat overigens niet in alle islamitische landen zo is. Hoe Sharia law wordt uitgelegd verschilt per land en dus kan je niet zeggen dat er èèn Sharia law is.

Als je geen moslim bent, dan zorgt dat voor een bepaalde ingewikkeldheid. In Nederland zijn kerk en staat gescheiden en is ons systeem gebaseerd op de trias politica. De leer van baron Charles de Montesquieu die uitgaat van het scheiden van de wetgevende, rechtsprekende en uitvoerende machten. Ook de UAE kent een zekere vorm van de scheiding van machten. De rechterlijke macht is onafhankelijk, maar de rechtspraak wordt geïnspireerd door zowel de islamitische wetgeving (sharia) als door civielrechtelijke en andere rechtsstelsels.

De UAE heeft, in navolging van Abu Dhabi, per 1 februari 2023 een nieuwe wet ingevoerd die het mogelijk maakt voor niet moslims om te trouwen (en te scheiden) op basis van civiel recht. Maar wat staat er in die wet?

De nieuwe wet

De wet heet de: Federal Decree-Law No. (41) of 2022 On Civil Personal Status en is, zoals de naam doet vermoeden, federaal recht wat betekent dat het in de hele UAE geldt. De wet vervangt diverse andere delen van de Federale wet op het gebied van personen en familierecht en is uitsluitend van toepassing op nietmoslims. De wet heeft 18 artikelen, waarvan de laatste bepaalt dat de wet vanaf 1 februari 2023 van kracht is. Deze artikelen zijn verdeeld over 7 hoofdstukken die elke een onderdeel bevatten. Allereerst is bepaald dat de wet ziet op alle zaken aangaandehuwelijk,echtscheiding,(huwelijks) vermogen,testamenten(bloedverwantschap /afstamming. Met het oog op het feit dat de wet alleen geldt voor niet-moslims, is expliciet opgenomen dat de verplichting van de bemiddeling, in geval van een geschil, is vervallen. Wat eigenlijk jammer is, nu het juist in familierechtelijke kwesties juist zo belangrijk is dat er wel (een poging tot) mediation plaatsvindt. Opmerkelijk is dat in artikel 4 expliciet is opgenomen dat mannen en vrouwen gelijke rechten en plichten hebben en dan specifiek ten aanzien van bewijskracht en het vermogen, maar ook het recht om te mogen scheiden en het recht op gezamenlijk ouderlijk gezag.

In het tweede hoofdstuk zijn de regels ten aanzien van het huwelijk opgenomen. Zo moet je tenminste 21 jaar oud zijn om te mogen trouwen. Mag je niet met je broer, kind, kleinkind of een oom trouwen. Je moet verklaren dat je instemt met het huwelijk en dus uit vrije wil trouwt.

Het huwelijk dat je sluit is een burgerlijk huwelijk en vindt plaats in de rechtbank. Er zijn wat formaliteiten, waaronder de mogelijkheid om huwelijksvoorwaarden op te stellen. Die moeten een aantal zaken bevatten, waaronder dat je niet al getrouwd bent, want polygamie is niet toegestaan als dat in het land van herkomst ook niet mag. Dat geldt overigens alleen voor de man, maar niet voor de vrouw. Naast zaken als rechten en plichten tijdens het huwelijk kan je in de huwelijksvoorwaarden ook zaken af- spreken in geval van echtscheiding ten aanzien van huwelijksvermogen en de kinderen.

Uiteraard moeten de huwelijksvoorwaarden ook in het Arabisch zijn vertaald en worden deze, nadat het huwelijk is gesloten, in een daartoe bestemd register geplaatst.

Hoofdstuk 3 behandelt de echtscheiding. Niet alleen kan iedere echtgenoot de echtscheiding verzoeken, ook kan je, zoals we dat in Nederland kennen, zonder opgaaf van redenen scheiden. In Nederland hoef je alleen te stellen dat het huwelijk duurzaam is ontwricht. De procedure is redelijk eenvoudig. De verzoekende partij dient een formulier in waarin de scheiding wordt verzocht. Als er geen huwelijksvoorwaarden zijn, dan is het aan de rechter om de zaken ten aanzien van alimentatie en huwelijksvermogen zelf te bepalen. De rechter houdt in zo’n geval rekening met de duur van het huwelijk, de leeftijd van de echtgenote (dus niet van de echtgenoot) waar het gaat om alimentatie. De financiële situatie van partijen op basis van een deskundigen rapport. Maar ook de mate waarin de echtgenoot het huwelijk heeft verwaarloosd en of zijn handelen daartoe heeft bijgedragen. Dus, hoewel de schuldvraag niet van belang is voor de ontvankelijkheid, telt het wel mee bij de beslissingen terzake de gevolgen van de echtscheiding. Verder is er ruimte voor een compensatie wanneer er materiële of morele schade is ten gevolge van de echtscheiding. En wanneer het een eenzijdig echtscheidingsverzoek betreft kan ook een vergoedingsplicht ontstaan als ten gevolge daarvan er financiële schade is ontstaan. Verder kan de rechter de vader verplichten kosten aan de moeder te betalen, wanneer zij de zorg heeft voor de kinderen. Dit kan in afwachting van een accountantsrapport alleen tijdelijk en niet langer dan 2 jaar. Verder zal de rechter een beslissing nemen over de zorg van de kinderen door de moeder. Echter, wanneer de moeder hertrouwd of wanneer zij geen gezag heeft over de kinderen, dan vervalt haar recht op alimentatie direct. En wanneer zich een wijziging van omstandigheden voordoet, kan de moeder opnieuw vaststelling van alimentatie verzoeken.

Ouderlijk gezag is in hoofdstuk 4 geregeld en bepaalt dat de ouders ook na echtscheiding het gezamenlijk ouderlijk gezag houden. Ook is er een recht voor de kinderen op gezamenlijk ouderlijk gezag. Hiermee wil de wet benadrukken dat een kind niet mag lijden door de nadelige gevolgen van een echtscheiding. Ouders kunnen wel in overleg andere afspraken maken, mits dit het belang van de kinderen dient. Wanneer een ouders niet in staat is om de rechten en plichten die verbonden zijn aan ouderlijk gezag uit te oefenen, kan dat ertoe leiden dat zijn of haar gezag wordt beëindigd.

Ten aanzien van vermogen en testamenten bepaalt hoofdstuk 5 dat je iedereen die jij wil je tot je erfgenaam mag aanwijzen. Wanneer je geen testament hebt gemaakt geldt dat de helft van je vermogen naar je echtgenoot gaat en de andere helft gelijkelijk verdeeld wordt over je kinderen, waarbij er geen onderscheid wordt gemaakt tussen jongens en meisjes. Wanneer je geen kinderen hebt, dan krijgen de ouders van de overledene het vermogen (onduidelijk is of dat het hele vermogen is, of de helft die naar de kinderen zou gaan. Echter, mijn aanname is dat het de helft is wat anders naar de kinderen zou gaan) en als een van beide ouders niet meer leven, dan gaat de helft van die ouder naar een broer of zus. Mochten die er niet zijn, dan is geregeld wie er alsdan opvolgend in aanmerking komt. Testamenten worden in een speciaal register opgenomen en wanneer je gaat trouwen, kan je ook formulier invullen waarin je aangeeft op welke wijze de verdeling van je bezittingen na het overlijden van een echtgenoot moet plaatsvinden.

Het zesde hoofdstuk bevat een artikel dat de “proof of affiliation” behandeld, wat

Disclaimer dat als je gaat trouwen, het opstellen van huwelijksvoorwaarden en het afwikkelen van echtscheidingen door de gemiddelde advocaat in de UAE met een Islamitische bril zal worden benaderd. Dit terwijl je, vanuit een Nederlands perspectief wellicht toch andere dingen zal willen afspreken dan de gemiddelde huwelijksvoorwaarden die in het MiddenOosten de standaard zijn. Zo kennen Nederlandse huwelijksvoorwaarden standaard de verdeling van de kosten van de huishouding naar rato van inkomen. Wordt er bij het einde van het huwelijks een andere verdeling van het huwelijksvermogen afgesproken, dan wanneer het huwelijk eindigt door de dood. Verder geldt dat je in zoveel betekent als het vaststellen van de verwantschap van een kind. Vergelijkbaar met Nederland wordt een kind wat het binnen het huwelijk is geboren geacht af te stammen van de vader. Buiten het huwelijk kan dit door erkenning. Wanneer er onduidelijkheid is, dan kan de rechter een DNA-onderzoek bevelen nadat de rechter heeft vastgesteld dat er geen ouders bekend zijn en het leeftijdsverschil tussen het kind en de vermeende ouder voldoende is dat het zijn kind zou kunnen zijn.

Op de website van de overheid is de wetstekst niet in het Engels terug te vinden, maar na een deepdive op internet heb ik een vertaling gevonden. Of de vertaling een goede is kan ik niet beoordelen en dus kan de tekst afwijken waardoor een onjuiste interpretatie ontstaat. Dus aan mijn zijde een voorbehoud wat dat betreft.

Het laatste hoofdstuk ziet op de afsluitende bepalingen toe waaronder de bepaling dat wanneer een onderwerp niet in de wet is behandeld, die onderwerpen beheerst worden door het reeds toepasselijke recht.

Een mini rechtsvergelijking

Hoe dan ook. De invoering van deze wet is een belangrijke ontwikkeling voor alle niet-moslims. Dat gezegd hebbende, is het wellicht ook goed om je te realiseren, huwelijksvoorwaarden ook afspraken kan maken ten aanzien van het toepasselijk recht. Dus, welk recht is van toepassing op de huwelijksvoorwaarden. Als je daarover niets opneemt, dan is het recht van de UAE van toepassing. Maar is dat wel handig? Als je veel reist en in Nederland een echtscheidingsprocedure wil voeren, dan zal de Nederlandse rechter het UAE recht op de afwikkeling van het huwelijksvermogen toepassen. Vaak wordt in een UAE standaard overeenkomst ook opgenomen dat de ouders verplicht zijn ieder de helft van de kosten van de kinderen (tijdens huwelijk en na echtscheiding) te betalen. Maar dat is naar Nederlandse maatstaven in strijd met de wet. Immers, dat zou ertoe kunnen leiden dat een kind niet voldoende krijgt om dat een ouder niet in staat is om de helft te betalen en de andere ouder op basis van de overeenkomst niet gehouden is dat aan te vullen. Ook staat er vaak in de standaard voorwaarden dat uitsluitende de rechtbank in de UAE van toepassing is.

En dan zal je, waar je ook ter wereld bent, in de UAE moeten procederen. Wat ook betekent dat je alles naar het Arabisch moet vertalen. Dat laatste kan flink in de papieren lopen, want dat geldt niet alleen voor de procesdocumenten, maar ook voor alle bewijsmiddelen.

Al met al is het verstandig om advies in te winnen voordat je iets ondertekent wat eerlijk lijkt, maar waarvan je wellicht niet kan overzien hoe dat in de toekomst uitpakt. In Nederland wordt het steeds meer gebruikelijk dat aanstaande echtgenoten voorafgaande aan hun huwelijk een mediation doen om hun “Pre nub” te bespreken. Hiermee zorg je ervoor dat je juist wanneer alles koek-enei is, je de dingen goed op papier hebt.

Ter afsluiting

Als gespecialiseerd vFAS advocaat, mediator, EFT-relatietherapeut en scheidingscoach weet ik waar het mis kan gaan en daarmee ook waar je op kan letten om, mocht een huwelijk in een

Bio Nynke Whiterod

Naast redacteur van de Hollandse echtscheiding eindigen, te voorkomen dat je in een vechtscheiding belandt. Er zijn diverse momenten waarop je als stel wat piketpalen kan slaan. Dat begint bij het opstellen van huwelijksvoorwaarden. Wanneer je kinderen krijgt en je grote beslissingen neemt het contact en de verbinding met elkaar blijven zoeken en als dat lastig is hulp zoeken in de vorm van een Houd-me-vast-training of relatietherapie. En als het dan toch niet lukt, de weg van mediation bewandelen om tot afspraken te komen. Ook in de UAE is daar, hoewel je daartoe niet verplicht bent, wel ruimte voor.

Nieuwe is Nynke Whiterod al 21 jaar advocaat, gespecialiseerd in het personen- en familierecht in Nederland. Ze is lid van de vFAS (vereniging voor Familierecht advocatenenscheidingsbemiddelaars) en DIAL (de vereniging voor Nederlandse advocaten gespecialiseerd op het gebied van Internationale Kinderontvoering). Nynke werkt niet in de VAE als advocaat, maar is vanuit haar professie wel geïnteresseerd op zaken aangaande het familierecht.

Tot slot nog een korte terugkoppeling voor de stellen die gemixt zijn, waarbij dus één partner moslim is en de andere niet-moslim. Tja, daar voorziet deze wet niet in en is het geldende recht, de Sharia law, van toepassing is. Is dat zo vreselijk? Dat kan, maar hoeft niet. De grootste escalaties in echtscheidingen gaan over partner problematiek. De pijn die je elkaar het aangedaan tijdens het huwelijk. Kort gezegd: ruzie maken over de verdeling van de theelepeltjes gaat niet over de theelepeltjes, maar over de (ex)-partner relatie. Binnen Sharia law is een mediation verplicht. Dus ook daar ligt een kans.

Hoe deze wet in de praktijk uitwerkt is nog niet te zeggen. De wet is pas net in werking getreden en ik neem aan dat tussen 1 februari 2023 en heden het aantal echtscheidingen nog niet zo groot is. Daarbij is er geen openbaar platform waar uitspraken in zijn terug te vinden. Daarbij is alles wat wordt gepubliceerd voornamelijk in het Arabisch en dus niet voor iedereen bereikbaar. Dit wetende maakt dat het vooraf goed regelen en bij ellende het met elkaar regelen onzekerheid voorkomt. Advies kan je bij gespecialiseerde advocaten inwinnen.

Een “happily ever after” is hard werken, want liefde is een werkwoord dat we met volle toewijding en inspanning moeten blijven beoefenen.