Vissersopstand herdacht in roman, optredens en expo
Het productiehuis De Wereldvrede maakte de film ‘Cargo’.
In november e.k. wordt de vissersopstand uitvoerig herdacht. Diverse culturele partners werken momenteel een veelzijdig programma uit over het sociale drama. Zo legt Doris Klausing nu de laatste hand aan haar roman ‘Tot elke prijs’, loopt er tot het voorjaar 2018 de tentoonstelling ‘Ik kom julder e bezoeksje brieng’ een coproductie van De Plate en de KAZ. Tweemaal ook brengen Mieke Felix en Marleen Van Remoortele hun verhaal ‘De Lege Zee’ in de Kapucijnenkerk. En in december wordt twee keer ook de productie ‘Schiet! Dood uz! We moeten toch creperen van den hoenger!’ in De Grote post opgevoerd onder de muzikale leiding van Dirk Ooms. Vanaf 7 oktober staat het volledig programma op: www.oostendecultuurstad.be of via www.uitinoostende.be
In de pers
In de toenmalige nationale pers haalt de woede van de Oostendse vissers amper de frontpagina. Het drama inspireert wel tekenaars, kunstschilders en marktzangers. ‘Het lied van de vissers’ ging decennia lang ondergrond uit vrees voor represailles van de overheid. De auteur, toen soldaat, krijgt elf maanden tuchtstraf van de krijgsraad! Charles Wildt schilderde een erg populair werk dat tal van kopieën oplevert en samen met andere prenten vaak in visserscafés een ereplaats krijgt. Ook Ensor laat zich niet onbetuigd. Naast een aantal tekeningen schildert hij 5 jaar na het voorval Les gendarmes, een snijdende aanklacht tegen het onrecht van kerk, gerecht en politieke overheid tegenover de verpauperde vissers.
Cargo is het ruwe verhaal van een gezin dat wordt gedreven tot de rand van de afgrond. De drie broers worden vertolkt door Sam Louwyck (Jean), Wim Willaert (Francis) en Sebastien Dewaele(William). Naast hen zijn er ook rollen weggelegd voor Roland Van Campenhout (Leon), Josse De Pauw, Chiel Vande Vyvere, Gilles De Schryver en Mathias Sercu. Het scenario werd geschreven door Gilles Coulier en Tom Dupont. Achter de camera stond David Williamson die tevens Bevergem voor zijn rekening nam. Tom Denoyette stond in voor de montage. In het ijskoude water van de Noordzee valt Leon Broucke overboord uit zijn vissersboot, recht voor de ogen van zijn oudste zoon Jean. Leon verzeilt in een diepe coma en laat Jean achter met het familie-bedrijf en een enorme schuldenberg. Na het ongeval van Leon komen tal van onuitgesproken conflicten tussen Jean en zijn twee broers aan de oppervlakte. Cargo opent het Filmfestival van Oostende op vrijdag 8 september om 19u30 en is te zien in de cinemazalen vanaf 13 september.
Opstand?
Het drama met doden en gewonden, gevangenisstraffen en geldboetes een opstand noemen klinkt misschien overdreven. Maar het was zeker een terecht verzet van onze vissers tegen wat zij als oneerlijke concurrentie van de Engelsen ervoeren.
Positief is dat na die woelige episode ook stilaan stoomvaartuigen, de visbakken, de eigen vloot versterkten. Dit net op het moment dat het ijs (eerst uit Noorwegen aangebracht en later machinaal in Oostende vervaardigd) als bewaarmiddel het zout vervangt. Ook de Engelsen blijven nu wijselijk weg uit de vissershaven tot 1896 en Leopold II legt in 1898 de eerste steen van de nieuwe handelsdokken, vandaag het Hout- en Vlotdok.
Roger Vens: “Soms wordt de link gelegd tussen het opkomend socialisme en deze opstand. Klopt niet: de vissers hadden toen noch vakbonden, noch directe partijpolitieke steun. Pas bij de vlucht naar Engeland in W.O. I leren zij de solidaire kracht van de vakbond kennen. Nadien ontluikt ook hier de syndicale gedachte bij de vissers. Pas met de Rode Vloot gaan de socialisten zich het lot van onze vissers aantrekken.” Komen straks met de Brexit opnieuw spanningen aanwaaien tussen onze vissers en hun Engelse collega’s?
Info: http://www.dewereldvrede.be/projects/cargo
Marc Loy
FISH&FARM In de dubbel-DVD ‘Fish & Farm’ van Climaxi zit niet alleen de film ‘Fish & Run 3’ maar ook ‘Ceci n’est pas une patate’. Deze film bekijkt de facetten en reglementeringen waar de Europese landbouwers mee te maken hebben. Ook in die sector heeft de distributie de macht en zuchten boeren onder slechte prijzen. Wie klein is ziet zijn oogsten veranderen en raakt aan de grond. Toch is er hoop: producenten en consumenten organiseren zich, soms samen, voor een directe afzet en betere prijzen.
Fish & Farm kan je bestellen door overschrijving van 12 € met vermelding Fish & Farm’ op rekening van vzw Climaxi: BE40 0016 3236 1163
13