Supraśl Nasza Gmina 4 (64)

Dotknięta duchem czasu s. 6

W Sobolewie powstanie żłobek samorządowy s. 11

Historia w postaciach i miejscach zapisana s . 25

Bison Ultra-Trail w Supraślu s. 30 ISSN 2084-5642

Wszystko o uzdrowisku nr4 (64) ZIMA 2020

Nowa Biblioteka w Supraślu str. 20

suprasl.pl

Nadchodzi zima Oddajemy na Państwa ręce najnowszy numer kwartalnika Supraśl Nasza Gmina, w którym, mimo pandemii COVID, która właśnie na jesieni dała nam się wyjątkowo odczuć ze względu na liczbę zachorowań, znaleźć można najnowsze informacje z życia gminy. Niestety koronawirus po raz kolejny pokrzyżował nam plany, powodując spowolnienia i ograniczenia w wielu dziedzinach naszego życia. Odwołane zostały w większości zapowiadane na październik i listopad cykle koncertów oraz wydarzeń sportowych i kulturalnych. Po raz kolejny musimy także zmagać się z nauką naszych dzieci w systemie on-line, co jak pokazują informacje ze szkół w dziale edukacja jest możliwe na wielu płaszczyznach.

Ograniczenia na pewnych polach dają jednak możliwości rozwoju w innych dziedzinach. Po intensywnym roku zmagań, zakończona została inwestycja budowy biblioteki, o której znacznie szerzej postaraliśmy się napisać w niniejszym numerze. Przypomnieliśmy przy okazji historię tej instytucji na przełomie ostatnich lat, podając także najnowsze dane, z których optymizmem napawa znaczne odświeżenie księgozbioru i rekordowe zakupy nowości książkowych. Z ostatnich zmian w Supraślu, dość widocznym z pewnością jest generalny remont i prace ratunkowe „Starej Plebanii” u zbiegu ulic 3 Maja i Piłsudskiego. Ten obiekt z połowy XIX w. zostanie uratowany dzięki wsparciu dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz Gminy Supraśl.

W czasopiśmie oczywiście nie mogło zabraknąć tekstów historycznych.

W niniejszym numerze znajdą Państwo zapowiedź książki Pani Stanisławy Szypluk „Historia w postaciach i miejscach zapisana” o historycznym budynku przy ul. Cieliczańskiej 1 i losach zamieszkującej go patriotycznej rodziny Kleinów. Zamiast chwalebnych kart, w artykule Adama Zabłockiego pt. „Zbrodnia i Kara”, przedstawioną mamy „czarną historię” funkcjonariusza UB Eugeniusza Nalewajki. Oddając niniejszy numer z drukarni odebraliśmy inną książkę przygotowaną przez tego autora, ale o tym napiszemy już niebawem.

Tymczasem korzystając z faktu, że za oknami pojawił się dawno nie widziany w okolicach Supraśla śnieg, składamy życzenia rodzinnych, pogodnych, szczęśliwych, ale przede wszystkich zdrowych Świąt Bożego Narodzenia.

Łukasz Lubicz-Łapiński

Polub nas na www.facebook.com/SupraslNaszaGmina/

Spis treści Nadchodzi zima . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

AKTUALNOŚCI 190. rocznica powstania listopadowego . . . . . . . . 4 Pomoc dla seniorów w czasie epidemii COVID-19 . 4 Ukończono rekonstrukcję fresków w supraskim klasztorze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Dotknięta duchem czasu . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Zwolnienia z podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców z Gminy Supraśl . . . . . . . . . . . 7 Nowy sprzęt dla OSP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Chwała Bohaterom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Ustalenia Miejskiej Komisji Urbanistyczno– Architektonicznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

INWESTYCJE

Łączy brzegi i zachwyca . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Ostatni etap prac na ul. Mniszkowej . . . . . . . . . . 10 Zakończono budowę ulic Tygrysiej i Niedźwiedziej w Sobolewie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Remont świetlicy w Henrykowie . . . . . . . . . . . . 11 W Sobolewie powstanie żłobek samorządowy . . . . 11 Trwają prace nad rewaloryzacją XVIII-wiecznego Ogrodu Saskiego . . . . . . . . . . 12

oświata

Medale z okazji 40-lecia powstania Solidarności . . . 13 W podziękowaniu za walkę z koronawirusem . . . . 13 Dzień Niepodległości w przedszkolu w Grabówce . . 14 Ogólnopolska akcja MEN „Szkoła Pamięta” . . . . . 14 SUKCES SKO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Udział w konkursach „Zachowaj Trzeźwy Umysł . . 15 ,,Szkoła pamięta” przedszkolak pamięta . . . . . . . . 16 Akcja charytatywna ,,I Ty możesz zostać Świętym Mikołajem” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Koła zainteresowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Pracowity miesiąc Tropicieli . . . . . . . . . . . . . . 18

kultura

Z działalności KGW w Karakulach . . . . . . . . . . 19 Świąteczne „ciasteczkowe życzenia” w Ogrodniczkach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Nowa Biblioteka w Supraślu (prawie) gotowa . . . . 20 Wieści z Biblioteki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Gry planszowe na święta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Historia w postaciach i miejscach zapisana . . . . . . 25 Równać szanse w Supraślu . . . . . . . . . . . . . . . 26

Historia

Zbrodnia i kara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

nasz OGR ÓD

Zima w ogrodzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Wydawca: Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu 16-030 Supraśl, ul. Cieliczańska 1 tel./fax 85 71 83 510, e-mail: biuletynsuprasl2@gmail.com Adres redakcji: 16-030 Supraśl, ul. Cieliczańska 1 tel./fax 85 71 83 510, e-mail: ckirsuprasl@gmail.com Redakcja: Zespół Biuro reklamy: 795 450 560 ISSN 2084-5642. Nakład 1000 egz.

Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i reklam oraz zatrzega sobie prawo do dokonywania przeróbek i skrótów w tekstach. Materiałów nie zamówionychredakcja nie zwraca.

Skład: Adam Kierzkowski Druk: Drukarnia BIAŁY KRUK, ul. Tygrysia 50, 15-509 Sobolewo, tel. 85 74 04 704

sport

Bison Ultra-Trail w Supraślu . . . . . . . . . . . . . . 30 Breast Run 2020 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Mistrzostwa Polski z medalem . . . . . . . . . . . . . 31 Sześcioletni mistrz w grze w szachach . . . . . . . . . 31

Z okazji Świąt Bożego Narodzenia życzymy aby radość z narodzenia Dzieciątka Jezus wypełniła serca radością i pokojem, pozwalając ufnie spojrzeć w przyszłość.

Niech nadchodzący Nowy Rok przyniesie nadzieję na lepsze jutro oraz wytchnienie od codziennych zmagań i trosk.

Wesołych Świąt !!!

Radosław Dobrowolski Burmistrz Supraśla

Marcin Iwaniuk Zastępca Burmistrza Supraśla REKLAMA

Monika Suszczyńska Przewodnicząca Rady Miejskiej w Supraślu

Pracownicy Urzędu Miejskiego w Supraślu

AKTUALNOŚCI

190. rocznica powstania listopadowego 29 listopada 1830 r. w nierównej, heroicznej walce przeciwko rosyjskiemu zaborcy poległo kilkadziesiąt tysięcy polskich żołnierzy, w tym niemal dwustu podkomendnych płk J. Zaliwskiego, którzy zginęli w lipcu 1831 r. pod Sokołdą.

Władze naszej gminy wraz z Wojewodą Podlaskim oraz przedstawicielami duchowieństwa uczciły pamięć bohaterów tamtych tragicznych wydarzeń, składając wieńce na nekropolii w Kopnej Górze.

W tym roku, uroczystości były dużo skromniejsze niż w latach wcześniejszych. Nie zabrakło jednak tego co najważniejsze - pamięci, o 46 powstańcach, którzy zginęli pod Sokołdą, walcząc z wojskami rosyjskimi w 1831 roku. Hołd bohaterom złożyli Bohdan Paszkowski - Wojewoda Podlaski, Marcin Iwaniuk - Zastępca Burmistrza Supraśla, Andrzej Bajkowski - harcmistrz ZHP Chorągwi Białostockiej, ks. Aleksander Dobroński oraz Łukasz Lubicz Łapiński - Dyrektor CKiR w Supraślu.

- Niewiele mamy miejsc, które odnoszą się się do wydarzeń sprzed 190 lat - powiedział Wojewoda Podlaski. - Mając wolną i niezależną Ojczyznę powinniśmy pamiętać o tych, których marzeniem było żyć w takiej Ojczyźnie. Oni swoją daninę w postaci wysiłku i krwi już złożyli. MS

Pomoc dla seniorów w czasie epidemii COVID-19 Osoby starsze, niepełnosprawne albo obłożnie chore, które nie mogą liczyć na pomoc rodziny lub sąsiadów w dokonaniu zakupów żywności, leków czy też w załatwieniu innych ważnych spraw, mogą skorzystać z pomocy specjalnego zespołu utworzonego przez Gminę Supraśl i Grupę Ratowniczą Nadzieja.

Osoby które od poniedziałku do piątku zadzwonią w godzinach 7.30-15.30 pod numer tel. 85 7132764 lub 85 7132771 uzyskają pomoc.

Wolontariusze GR Nadzieja odwiedzać będą seniorów w poniedziałki, środy i piątki w godz. 12:00-20:00.

Poinformuj osoby zainteresowane o tej formie wsparcia! Przekaż informację osobom w potrzebie! MS

Aktualności

Ukończono rekonstrukcję fresków w supraskim klasztorze Renowacja fresków trwała od kilku lat.

W tym roku renowacji została poddana część chóralna w cerkwi Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, na której odtworzone zabytkowe XVI-wieczne freski, zdobiące niegdyś główną cerkiew klasztoru.

Przypomnijmy umowę o dofinansowanie przez Gminę Supraśl robót rekonstrukcyjnych XVI-wiecznych fresków w cerkwi Zwiastowania NMP w Supraślu podpisano w kwietniu br.

– Początkowo były to prace finansowane ze środków własnych parafii, potem otrzymaliśmy wsparcie Ministerstwa Kultury i Funduszu Kościelnego – powiedział J.E. Biskup Supraski Andrzej Borkowski.

- Gmina Supraśl w poprzednich latach udzieliła nam wsparcia na rekonstrukcję Cerkwi Św. Jerzego na cmentarzu, zaś w tym roku otrzymaliśmy wsparcie na remont fresków w Cerkwi Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny.

W tym roku renowacji została poddana część chóralna w cerkwi Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, na której odtworzono zabytkowe XVI-wieczne freski, zdobiące niegdyś główną cerkiew klasztoru.

W pierwszym rzędzie znalazły się sceny chrystologiczne (np. Zmartwychwstanie), w drugim – sceny z akatystu ku czci Bogurodzicy, w trzecim – medaliony z wyobrażeniami młodych męczenników (m.in.

Platona, Irynarcha), w czwartym zaś rzędzie (najniższym) – przedstawienia świętych mnichów-ascetów, chociażby Antoniego Wielkiego, Makarego Wielkiego, Pawła z Teb, Juliana Egipskiego.

– Technika fresco jest już obecnie rzadko używana. Stosowano ją często w dawnych czasach, bo zapewniała największą trwałość. Do najbardziej znanych obiektów w Europie Zachodniej, których ściany pokryte są freskami należy Kaplica Sykstyńska w Rzymie z malowidłami pędzla Michała Anioła – powiedział Krzysztof Stawecki, główny wykonawca prac konserwatorskich, specjalista w dziedzi-

Jest to jedyne w Polsce w pełni bizantyjskie malowidło, dlatego tym bardziej należało o nie zadbać

nie konserwacji zabytków nadzorujący proces rekonstrukcji supraskich fresków.

Obecnie ikonografowie zajmują się freskami na dwóch centralnych kolumnach w nawie głównej, gdzie znajdują się wizerunki 48 świętych wojowników, którzy męczeńsko oddali swoje życie za Chrystusa. Są to m.in. święci: Jerzy Zwycięzca, Dymitr z Tesalonik, Longin Setnik, Leoncjusz, Sergiusz, Bachus, Walenty, Wiktor, Eugeniusz, Maurycy, Nestor.

Potrzebę rekonstrukcji fresków jak zauważył Biskup Supraski Andrzej zgłaszali również sami turyści odwiedzający supraską świątynię.

- Jest to jedyne w Polsce w pełni bizantyjskie malowidło, dlatego tym bardziej należało o nie zadbać – dodał.

Gmina Supraśl od wielu lat wspiera prawosławne i katolickie parafie w ratowaniu zabytków i dziedzictwa kulturowego – powiedział Radosław Dobrowolski, Burmistrz Supraśla. – Działania służą będą służyć przyszłym pokoleniom, a także przyczynią się do podniesienia sakralnej atrakcji miasta.

Foto: Sławomir Kiryluk (źródło: https://monaster-suprasl.pl/) Wesołych Świąt! / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / 5

AKTUALNOŚCI

Dotknięta duchem czasu Mowa o tzw. Starej Plebanii, czyli jednym z najbardziej zniszczonych czasem zabytków Supraśla.

Siedziba domu staromiejskiego, znanego jako Stara Plebania, usytuowanego na rogu ulic Piłsudskiego i 3 Maja w Supraślu pochodząca z drugiej połowy XIX wieku od lat zamiast cieszyć oczy oglądających, straszyła. Starania o remont trwały kilka lat. Problemem był nie tylko fakt wpisania obiektu do rejestru zabytków (przez co procedura 6 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / Wesołych Świąt!

remontowa stała się bardzo złożona), ale przede wszystkim wielomilionowe koszty, na co właściciela, czyli Parafii pw. NMP Królowej Polski w Supraślu nie stać.

W 2016 roku po dokonaniu oględzin i ocenie stanu technicznego konstrukcji, pokrycia dachowego i elewacji, eksperci stwierdzili, że dawna plebania w Supraślu kwalifikuje się do remontu kapitalnego, a jej stan jest katastrofalny. Obluzowane dachówki spadały na chodnik, a skorodowana więźba dachowa groziła awarią dachu. Gzymsy uległy korozji i destrukcji w miejscach zacieków spowodowanych nieszczelnościami dachu. Rynny z blachy były silnie skorodowane, a rur spustowych nie było. Kominy spalinowe rozsypały się, a końcówki belek stropowych na ścianach zewnętrznych spadły wraz z podsufitką do wnętrza budynku.Wydano więc zalecenie bezzwłocznego zabezpieczenie obiektu przed awarią.

Parafia z własnych środków wykonała drewniane osłony chroniące przechodniów przed spadającymi elementami dachu oraz odpadającym tynkiem. Podjęto też decyzję o ocaleniu budynku przed całkowitym zawaleniem stropów i dachu. W lipcu br. przystąpiono do prac.

W wyremontowanym budynku ma powstać Muzeum Tradycji Katolickiej Ziemi Supraskiej. Ma to być miejsce organizacji wystaw i spotkań ukierunkowanych na propagowanie tożsamości lokalnej, kultury, postaw chrześcijańskich, obywatelskich i patriotycznych. Dzięki nim parafialny obiekt przyczyniać się będzie do podtrzymania i rozpowszechnienia polskiej tradycji narodowej i państwowej oraz wzmocnienie tożsamości lokalnej i regionalnej.

Składkę na remont oprócz parafian i darczyńców przekazali: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Podlaski Wojewódzki KonMS serwator Zabytków w Białymstoku oraz Gmina Supraśl.

Mieszkańcy i turyści również mogą dołożyć swoją cegiełkę, wpłacając dowolne kwoty na konto parafii NMP Królowej Polski w Supraślu: Bank Spółdzielczy w Białymstoku, oddział w Supraślu ul. Piłsudskiego 7, 16-030 Supraśl nr rachunku: 59 8060 0004 0680 0938 2000 0010 tytuł : REMONT STAREJ PLEBANII.

Aktualności

Zwolnienia z podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców z Gminy Supraśl

Nowy sprzęt dla OSP Gminne jednostki OSP w Supraślu, Sokołdzie i Ogrodniczkach otrzymały nowy sprzęt ratowniczo-gaśniczy za kwotę 46 460 zł.

W ramach „przyznanej pomocy finansowej jednostkom samorządu terytorialnego na zakup sprzętu ratowniczo – gaśniczego dla jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych 2020 r.” ze środków Województwa Podlaskiego oraz środków własnych Gminy Supraśl otrzymują: OSP Supraśl: - sprężarkę COLTRI MCH6 ET COMPACT (licznik czasu pracy, AUTOSTOP, aut. spust kondensantu, adapter 300/200 bar), - ubranie specjalne SCANTEX RAPTOR NXT GOLD – 3 szt., - kominiarka GO-02K – kość słoniowa – 10 szt., - rękawice strażackie HOLIK PROLINE III – 10 szt., - buty PRIMUS 21 – 5 szt.

OSP Ogrodniczki: - Ubranie specjalne SCANTEX RAPTOP NXT (grantowy) – 3 szt., - kominiarka GO-02K – kość słoniowa – 10 szt., - rękawice strażackie HOLIK PROLINE III – 10 szt., - buty PRIMUS 21 – 5 szt.

Na wniosek Burmistrza Supraśla w dniu 19 listopada radni gminy Supraśl uchwalili uchwałę dot. zwolnień z podatku od nieruchomości w związku z negatywnymi konsekwencjami ekonomicznymi z powodu COVID-19.

Zwolnienia obowiązywać będą okres od października do końca grudnia 2020 roku.

Uchwała z 19 listopada określa, że przedsiębiorcy, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych COVID – 19, są zwolnieniu z płacenia podatku od nieruchomości za grunty, budynki lub ich części oraz budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Uchwała nr XIX/284/2020 Rady Miejskiej w Supraślu jest przygotowana na analogicznych zasadach, tak jak na wiosnę br.

Zgodnie z uchwałą z czerwca br., kiedy to zwolnienie obejmowało okres dwumiesięczny, tj. kwiecień – maj br.

Uchwała nr XIX/284/2020 Rady Miejskiej w Supraślu z dnia 19 listopada 2020 r. w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości na miesiąc październik – grudzień 2020 r. w związku z negatywnymi konsekwencjami ekonomicznymi z powodu COVID - 19 dostępna jest na stronie: http://suprasl.pl/images/zalaczniki/uchwa%C5%82a-284-covid.pdf MS

OSP Sokołda: - Ubranie specjalne SCANTEX RAPTOP NXT (grantowy) – 2 szt., - kominiarka GO-02K – kość słoniowa – 5 szt., - rękawice strażackie HOLIK PROLINE III – 5 szt., -b uty PRIMUS 21 – 2 szt.

Sprzęt został zakupiony za kwotę 46 460,00 zł.

Wydatek jest współfinansowany ze środków Województwa Podlaskiego – Opłacono z dotacji Województwa Podlaskiego – umowa dotacji NR DIT-I.3031.95.2020 z dnia 14.07.2019 r. - kwota dotacji: 30 348,00 zł. Wydatek współfinansowany ze środków Gminy Supraśl - kwota dotacji: 16 112,00 zł.

MS

Wesołych Świąt! / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / 7

AKTUALNOŚCI

Chwała Bohaterom

W przeddzień 102. rocznicy Odzyskania przez Polskę Niepodległości, delegacja Gminy Supraśl na czele z Burmistrzem odwiedziła groby i miejsca pamięci osób, które oddały życie lub w sposób szczególny inaczej zasłużyli się Polsce. Znicze zapalono na cmentarzach w Kopnej Górze i w Grabówce.

Przedstawiciele gminy Supraśl: Burmistrz Supraśla - Radosław Dobrowolski, Zastępca Burmistrza Supraśla - Marcin Iwaniuk oraz Sekretarz Gminy - Mariusz Żukowski odwiedzili Miejsca Pamięci Narodowej, znajdującej się na terenie naszej gminy, gdzie zapalili znicze pamięci.

Pierwszym miejscem, gdzie udała się delegacja gminy Supraśl był Cmentarz Powstańców Listopadowych w Kopnej Górze. To REKLAMA

nekropolia żołnierzy, którzy 7 lipca 1831 roku polegli w walce z Rosjanami. Walczyli o wyzwolenie z carskiej okupacji naszych ziem.

Nekropolia w Grabówce to miejsce spoczynku kilku tysięcy osób zaangażowanych w ruch oporu wobec okupantów Niemieckich (Hitlerowskich) w latach 1941 - 1944. Spoczywa tam Kwiat inteligencji z Białegostoku i całego regionu, w tym wielu wojskowych.

Znicze zapalono też na grobie babci Andrzeja Małkowskiego Ludwiki z Witkowskich Zachert, na cmentarzu rzymskokatolickim w Supraślu. Na tym samym cmentarzu złożono hołd ks. Archimandrycie supraskiego klasztoru dr Nikodemowi Marcinowskiemu, pochowanemu pod kaplicą na tej nekropolii. Był to bazylianin, syn unickiego duchownego z Powiatu Lidzkiego, szczególnie zaangażowany w polską oświatę na terenie guberni grodzieńskiej przed 1830 rokiem. Jako dyrektor szkoły w Brześciu chwalony był przez ministra Adama Jerzego Czartoryskiego, założyciela Wielkiej Emigracji we Francji (Hotel Lambert).

Na cmentarzu poewangelickim światła zapalono przy symbolicznym grobie ks. Jerzego Popiełuszko, a także przy mauzoleum Zachertów, gdzie spoczywa Baronowa Józefina Zachert, która w sposób szczególny w okresie rosyjskiego zaboru dbała o polski język i naszą narodową tożsamość.

Następnie delegacja udała się na symboliczny grób dyrektora szkoły podstawowej w Supraślu - Ferdynanda Mareckiego, wielkiego patrioty i propagatora narciarstwa biegowego w Supraślu, zamordowanego w Katyniu wiosną 1940 roku. Światło zabłysło na grobie zmarłego w tym roku nieodżałowanej pamięci radnego Jerzego Berenta, wielkiego miłośnika Supraśla i całej naszej gminy.

Znicze zapalono również przy katakumbach, gdzie spoczywają założyciele osady klasztornej i miasta, a także bardzo wielu fundatorów, w tym przedstawiciele rodu Chodkiewiczów. Wielu z nich było oddanymi obywatelami Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a o przywiązaniu do Polski zaświadczali łożeniem środków na sprawę narodową. Tak między innymi uczynił archimandryta Teodozy Wisłocki, który w obronie przed Moskalami przekazał od klasztoru supraskiego dwie armaty dla polskiego wojska.

Znicz zapłonął również przy tablicy ofiar ostatniej wojny w kościele rzymskokatolickim pod wezwaniem Trójcy Świętej w Supraślu, a także przy Czerwonym Krzyżu na ul. Cieliczańskiej, gdzie znajduje się grób powstańca z Powstania Styczniowego (1863 r.).

Podobnie uczczono Grób Nieznanego Żołnierza przy Alei Niepodległości w Supraślu, gdzie spoczywają Żołnierze Armii Napoleona Bonaparte, którzy powracając w końcu roku 1812 z nieudanej kampanii moskiewskiej, schorowani umierali w supraskim polowym lazarecie. Grób ten odkryła około roku 1928 nauczycielka Felicja Neumann (Wolf), pochodząca ze Lwowa Polka, odznaczona przez Józefa Piłsudskiego orderem Virtuti Militari, a po wojnie skazana na śmierć przez komunistycznego sędziego Stefana Michnika, następnie ułaskawiona przez Bieruta. MS

Aktualności

Ustalenia Miejskiej Komisji Urbanistyczno– Architektonicznej Ustalenia Miejskiej Komisji Urbanistyczno–Architektonicznej podzielają zachowanie architektonicznego i historycznego charakteru Supraśla.

W ostatnim czasie coraz więcej kontrowersji budzi informacja, o tym, że do supraskiego magistratu zgłosił się deweloper, który chciałby wybudować osiedle mieszkaniowe składające się z zabudowy wielorodzinnej, podziemnych parkingów, centrum handlowego itp. Na lokalizację tej inwestycji wskazał tereny po fabryce Cytrona (przy rynku) i fabryce Kryńskiego (na końcu ul. Nowy Świat) w Supraślu.

W sieci, na portalach społecznościowych i mediach zawrzało od opinii przeciwników inwestycji, uderzających we włodarzy miasteczka, że jakoby pod „osłoną Covid, w zaciszu gabinetów” władze gminy Supraśl chcą zmienić plan zagospodarowania dla kilku działek w centrum, co pozwoliłoby na budowę nawet 3-4 piętrowych bloków na 180 mieszkań.

Zapewniamy Państwa, że Władze gminy Supraśl nie chcą bloków ale ładnej, niskiej architektury wpisującej się w zabudowę Supraśla.

Dopuszczają możliwość zmiany przeznaczenia terenu z przemysłowego na pensjonatowy, mieszkaniowy, handlowy i gastronomiczny, przy czym te dwa ostatnie miałyby zostać ulokowane na parterze.

Burmistrz Supraśla powołał Miejską Komisję Urbanistyczno– Architektoniczną, składającą się z praktyków i naukowców, którzy stanowią ciało doradcze władz gminy w przedmiotowej sprawie. W poniedziałek 16 listopada do późnych godzin wieczornych w Urzędzie Miejskim w Supraślu trwała wewnętrzna narada z architektami, urbanistami i artystami wchodzącymi w skład komisji.

Wszyscy podzielali opinię władz miasta co do zachowania estetyki i historycznego charakteru miasteczka.

Za kilkanaście dni zaprezentujemy Państwu opinię gremium doradczego, która będzie wzięta pod uwagę podczas dalszego procedowania w przedmiotowej sprawie. MS

Godziny otwarcia gabinetu stomatologicznego Od dnia 01.12.2020 r. w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Ogrodniczkach otwarty został gabinet stomatologiczny dla dzieci do 18 roku życia.

Zapraszamy wszystkie chętne dzieci z naszego obwodu. Gabinet jest refundowany z NFZ i wszystkie świadczenia są za darmo.

Zapisy pod numer telefonu: 784 – 765 – 469 Godziny otwarcia gabinetu stomatologicznego: Poniedziałek:12:00-18:00 Wtorek: 8:00-14:00 Środa: 12:00-18:00 Czwartek: 8:00-14:00 Piątek: 8:00-14:00

REKLAMA

Wesołych Świąt! / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / 9

INWESTYCJE AKTUALNOŚCI

Łączy brzegi i zachwyca

ul. Mniszkowa

Ostatni etap prac na ul. Mniszkowej Po zdjęciu starej nawierzchni wykonawca położył asfalt na całej długości drogi. W ramach zadania pt. uszczelnienie istniejącej nawierzchni gruntowo-żwirowej dróg z wykorzystaniem mieszanek mineralno - asfaltowych w gminie Supraśl, wykonano prace na 400 m.b. ul. Mniszkowej w Grabówce. MS

Zakończono budowę ulic Tygrysiej i Niedźwiedziej w Sobolewie Po długotrwałym procesie budowlanym ukończona została inwestycja pn. „Zagospodarowanie doliny rzeki Supraśl – budowa kładki wraz z remontem jazu na rzece Supraśl etap I”. Inwestycja ta bez wątpienia podniesie walory turystyczno-uzdrowiskowe naszego miasta.

Gmina Supraśl otrzymała pozwolenie na użytkowanie kładki w formie decyzji Wojewódzkiego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego. Inwestycja była realizowana w systemie „zaprojektuj i wybuduj” przez Mazurskie Drewno Sp. z o. o. z siedzibą w Gołdapi.

W ramach prac zdemontowano istniejącą kładkę pieszo-rowerową zagrożoną przez podmycie przyczółku, zlokalizowaną na szlaku turystycznym Supraśl –Dębowik, a elementy z demontażu przewieziono na plażę miejską w Supraślu. Po opracowaniu dokumentacji „Budowa kładki wraz z remontem jazu na rzece Supraśl” wyremontowano jaz na rzece Supraśl oraz wybudowano kładkę na rzece Supraśl.

W końcowym etapie realizowanym przez innego Wykonawcę zostały wykonane barierki ochronne i trapy.

Całość inwestycji wyniosła około 340 000 zł.

Przypomnijmy, że na początku 2018 roku tzw. „ kładka na Dębowik” została zdjęta, ponieważ groziła obsunięciem do rzeki, a właściciel terenu obok nie wyrażał zgody na użyczenie swojego gruntu, by oprzeć most o przyczółek zlokalizowany na jego gruncie. Dlatego też kładka została przeniesiona w nowe miejsce - połączyła dwa brzegi MS przy spiętrzeniu wody na Zajmie.

10 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / Wesołych Świąt!

Wykonawca - Przedsiębiorstwo Eksploatacji Ulic i Mostów sp. z o.o. z Białegostoku wykonał roboty budowlane na łącznej długości 1192,75 m.b. ulic ze skrzyżowaniami. W sumie w ramach prac powstała nawierzchnia jezdni w ul. Tygrysiej o długości 1008,89 m.b. i szerokości 6,0 m. oraz nawierzchnia jezdni w ulicy Niedźwiedziej o długości 158,25 m.b. i szerokości 5,0 m.b.

Wybudowano kanalizację deszczową z przykanalikami, kanalizację sanitarną, przebudował kolidującą linię energetyczną i telekomunikacyjną. Po uprzedniej regulacji armatury uzbrojenia podziemnego do nowej nawierzchni drogi wykonawca ustawił krawężniki oraz wykonał wjazdy z kostki brukowej betonowej oraz obustronne chodniki na całej długości ulicy Tygrysiej i Niedźwiedziej. Obie drogi zyskały nowe oznakowanie pionowe.

Wszystkie prace zostały wykonane od listopada ubiegłego roku do 29 października br. Ich koszt wyniósł 3 385 008,98 zł. MS

ul. Niedzwiedzia

ul. Tygrysia

INWESTYCJE

Remont świetlicy w Henrykowie

W listopadzie br. przeprowadzono pierwszy etap prac remontowych przewidzianych w budynku Gminnej Pracowni Edukacji Kulturalnej w Henrykowie.

Właścicielem budynku jest Urząd Miejski w Supraślu, który udostępnia budynek Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu na działalność statutową. Niestety ekspertyza techniczna wykonana w 2019 r. wykazała, że budynek wymaga gruntownego remontu, i niemożliwe jest prowadzenie dotychczasowej działalności kulturalno-animacyjnej. Sprawą priorytetową było zatem odkopanie, osuszenie i położenie izolacji wokół fundamentów budynku. Gmina Supraśl na wykonanie wskazanych prac otrzymała dotację z Województwa Podlaskiego w wysokości 50 000 zł w ramach „Konkursu profrekwencyjnego w wyborach na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej dla gmin województwa podlaskiego”.

W zależności od dostępnych środków finansowych planowane są kolejne etapy remontu budynku, które umożliwią przywrócenie działalności w obiekcie. BN

W Sobolewie powstanie żłobek samorządowy

Gmina Supraśl otrzymała na ten cel dotację z rządowego programu MALUCH+. W nowobudowanym budynku przy ul. Szosa Baranowicka powstanie żłobek dla 75 najmłodszych mieszkańców naszej gminy.

W ramach zadania planuje się: • budowę żłobka wraz z niezbędnym zapleczem, • zagospodarowanie terenu (wyposażenie i montaż placu zabaw, nasadzenia zieleni, chodniki itp.), • zakup i montaż wyposażenia (meble, zaplecze kuchenne itp.), • zakup pomocy dydaktycznych.

Planowana wartość inwestycji to 2 812 500 zł, z czego dotacja wyniesie 2 250 000 zł (80%), a wkład własny 562 500 zł (20%).

Zadanie ma zostać zrealizowane do końca 2021 roku. MS

INWESTYCJE AKTUALNOŚCI

Trwają prace nad rewaloryzacją XVIII-wiecznego Ogrodu Saskiego Supraski park ma przypominać XVIII-wieczny Ogród Saski, który przez wiele lat był w Supraślu.

Powstanie tu aleja przebiegająca z Urzędu Miejskiego w stronę Klasztoru. Podzieli ona park na dwie części: reprezentacyjną - z pomnikiem Orła Białego oraz rekreacyjną - z tężnią solankową, wiatą turystyczną oraz zaciszem czytelniczym. Jedna z parkowych alejek będzie prowadziła wprost do nadrzecznych bulwarów.

Dokonywane obecnie prace rewitalizacyjne były poprzedzone badaniami, w trakcie których odkryto ścieżki w kształcie tzw. gęsiej łapki, czyli rozchodzące się promieniście, które nawiązywały do ogrodu saskiego w Warszawie. Supraski przyklasztorny ogród barokowy był pierwszym publicznym ogrodem w regionie, otwartym dla mieszkańców.

Pracami realizuje Przedsiębiorstwo Drogowe SOKOLIK Zbigniew Sokolik z Białegostoku. I choć wykonawca rozpoczął prace zaledwie dwa miesiące temu, to zakres realizacji zadania, jak na tak krótki okres jest imponujący.

Wycięto drzewa, które kolidowały z projektowanymi alejkami i ze względu na swój sędziwy wiek stwarzały zagrożenie. Wykonano roboty rozbiórkowe, w ramach których rozebrano: stary plac zabaw, mostki, rozwalające się ławki i parkowe alejki.

Wykonano nasypy, korytowanie nowych alejek i chodników.

Wstawiono już znaczą część obrzeży, a na części chodników obecnie układana jest kostka kamienna. Wygładzono także kanał przy ul.

Ogrodowej w celu posadzenia nowej roślinności. Położono kable oświetleniowe, wylano fundament pod słupy świetlne oraz wykonano przepusty na kable pod drogami. W większości zrealizowano instalacje sanitarno-wodociągowe z przyłączami, w celu podłączenia tężni solankowej i toalet. Trwają także prace nad wykonaniem podbudowy pod drogę dojazdową.

12 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / Wesołych Świąt!

Projekt pn. „Rewitalizacja Parku w Supraślu” jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020. Efektem projektu będzie rewitalizacja obszarów o powierzchni 2,17 ha. Całkowita wartość projektu wynosi 3 969 690,17 zł, z czego 3 175 752,13 zł stanowi dofinansowanie unijne.

Zakończenie realizacji projektu przewidziano na koniec 2021 roku. MS

OŚWIATA

Medale z okazji 40-lecia powstania Solidarności W podziękowaniu za walkę z koronawirusem „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie…” Jan Zamojski 1594 r.

Współpraca Szkoły Podstawowej w Sobolewie z Klubem Więzionych, Internowanych, Represjonowanych w Białymstoku (WIR) pod patronatem Wojewody Podlaskiego i Ministra Edukacji została uhonorowana przyznaniem medali z okazji 40-lecia powstania Związku Zawodowego i ruchu społecznego „Solidarność”, który miał decydujący wpływ na przemiany ustrojowe w naszym państwie. Członkowie ”Solidarności” na początku lat osiemdziesiątych byli na różne sposoby represjonowani (tracili zdrowie a nawet życie) przez ówczesne władze komunistyczne.

Kilkakrotnie gościliśmy w naszej szkole wieloletnich działaczy ”Solidarności” i przewodniczących Klubu - Panią Stanisławę Korolkiewicz i Pana Krzysztofa Nowakowskiego. W sposób przystępny i dopasowany do poziomu uczniów klas IV-VIII szkoły podstawowej opowiadali o konsekwencjach, jakie dotykały ich jako działaczy oraz członków ich rodzin za to, że demonstrowali chęć życia w prawdzie i wolności. Prelekcjom w szkole patronował burmistrz gminy Supraśl Pan Radosław Dobrowolski, który również został nagrodzony medalem za współpracę.

Klub WIR w Białymstoku kultywuje pamięć szczególnie dwóch księży z naszego regionu: ks. Jerzego Popiełuszko i ks. Stanisława Suchowolca – kapelanów „Solidarności” skrytobójczo zamordowanych w latach 80-tych przez ówczesnych przedstawicieli Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej.

W maju 2019 r. uczniowie naszej szkoły wraz z rodzicami i pracownikami szkoły wzięli liczny udział w „Biegu do wolności im. Księdza Stanisława Suchowolca” na terenie parafii w Dojlidach, gdzie Ksiądz pełnił ostatnią misję zanim został skrytobójczo zamordowany. Impreza była zorganizowana przez Klub Więzionych, Internowanych, Represjonowanych w Białymstoku.

My jako nauczyciele, którzy otrzymaliśmy medale z okazji 40-lecia powstania ”Solidarności” za współpracę z Klubem WIR, czujemy się zaszczyceni tym wyróżnieniem i polecamy innym szkołom podjęcie podobnej współpracy.

Nauczyciele w SP Sobolewo: Joanna Gromacka i Małgorzata Pańkowska

Przedszkolaki z Przedszkola Samorządowego w Grabówce wzięły udział w akcji #brawaoddzieci. Organizatorem akcji jest Niepubliczne Przedszkole w Rogoźnicy, pod patronatem Podkarpackiego Kuratora Oświaty oraz Bliżej Przedszkola.

W piątek, 13 listopada o godzinie 11.00 wszystkie dzieci oraz personel wyszli na korytarze przedszkola, aby przez minutę bić brawa w podziękowaniu wszystkim, którzy biorą udział w walce z COVID -19.

Pamiętaliśmy w tym dniu o całej służbie zdrowia oraz tych, którzy w tym trudnym czasie odpowiedzialnie pełnią swoje obowiązki mające na celu ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa COVID-19 - powiedziały Anna Czyżewska i Agnieszka Sawicka nauczycielki w przedszkolu w Grabówce. - Przed rozpoczęciem akcji opiekunki poszczególnych grup przeprowadziły zajęcia wychowawczo – dydaktyczne na temat pracy medyków w okresie pandemii. W podziękowaniu każda z grup przygotowała plakat, który po zakończeniu akcji został zawieszony w szatni.

Tego typu akcja przyczyniła się do kształtowania właściwych postaw u przedszkolaków. Była ona wyrazem uwrażliwiania dziecięcych serc na kraj, w którym żyją.

Oprac. Anna Czyżewska, Agnieszka Sawicka

Wesołych Świąt! / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / 13

OŚWIATA AKTUALNOŚCI

Kacper Guziak kl IVC

Ogólnopolska akcja MEN „Szkoła Pamięta” Dzień Niepodległości w przedszkolu w Grabówce W dniu 10 listopada br. w Przedszkolu Samorządowym w Grabówce odbyła się uroczystość pn. „Patriotyczne Śpiewanie”, upamiętniająca odzyskanie przez Polskę Niepodległości. Dzieci ze wszystkich grup, w pięknych strojach zaśpiewały piosenkę „Płynie Wisła, płynie”.

Był też czas na to, aby porozmawiać z najmłodszymi na temat tego, za co kochają Polskę. Stworzona została galeria prac przedszkolaków pod hasłem „Polska – moja Ojczyzna”. W każdej sali o godz. 11.11, w ramach akcji MEN „SZKOŁA DO HYMNU”, dzieci i wszyscy pracownicy placówki odśpiewali Mazurek Dąbrowskiego.

Z pewnością te wydarzenia, integrujące całą społeczność przedszkolną, wpływają na umacnianie tożsamości narodowej oraz na kształtowanie uczuć patriotycznych wśród dzieci. Nauczyciele są przewodnikami w trudnych, ale jakże ważnych kwestiach dotyczących naszej Ojczyzny.

Nie możemy zapominać o tym, aby już od najmłodszych lat rozwijać postawy patriotyczne oraz uczyć miłości do kraju.

Opracowanie: Anna Czyżewska, Agnieszka Sawicka, Katarzyna Gawryluk

14 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / Wesołych Świąt!

Szkoła Podstawowa w Sobolewie wzięła udział w ogólnopolskiej akcji Ministerstwa Edukacji Narodowej „Szkoła Pamięta”.

Listopad to miesiąc pamięci o tych, co odeszli. W tym roku, ze względu na sytuację epidemiologiczną , nie mogliśmy wszyscy razem odwiedzić Miejsc Pamięci Narodowej w naszej gminie. Dlatego nasi uczniowie zrobili to pojedynczo lub w małych grupach, a także wirtualnie.

W efekcie wykonali 65 prac, wśród nich znalazły się m.in. prezentacje, plakaty i filmiki na temat Miejsc Pamięci Narodowej w naszym regionie.

Na podstawie prac można stwierdzić, że szkoła wychowuje patriotów.

Bardzo to cieszy naszą społeczność szkolną. Wszystkie prace będziemy prezentować na monitorze szkoły po powrocie do nauki.

Tekst i fot. Nauczyciele historii: Małgorzata Pańkowska i Jolanta Godun

Praca konkursowa Kacper Dawidziuk kl.V A 2

OŚWIATA

Udział w konkursach „Zachowaj Trzeźwy Umysł”

SUKCES SKO

przy Szkole Podstawowej w Sobolewie PO RAZ CZWARTY! Do trzech razy sztuka?

W naszym przypadku, jak widać, sukces można odnieść wielokrotnie. Miniony rok szkolny 2019/2020, chociaż trudny i inny, obfitował w wiele dobrze znanych, jak również nowych działań SKO. Zrealizowaliśmy cykliczne konkursy, takie jak: „Bajkowy Miś SKO”, międzyszkolny „Marzenia z SKO”, „Świąteczna Bombka SKO”, „Walentynkowa Skarbonka SKO”, „Zagadki z SKO”, „Mistrz Oszczędzania”. Wsparliśmy również „Patriotyczne Śpiewanie” oraz akcję „Góra Grosza” i „Bezpieczeństwo w Sieci”. Ponadto odbył się również Ostatkowy Kiermasz Słodkości.

Nowe projekty, jakie się pojawiły dotyczyły bezpiecznego korzystania z internetu oraz rozwijania zdolności matematycznych w konkursach: „Bezpieczne Dzieci w Sieci”, „Matematyczny Superbohater SKO”, „Tabliczkę Mnożenia Umiem i o Niej Wierszem Rymuję”, zaś celem promocji naszego programu oszczędnościowego współorganizowaliśmy „Szkolne Koło Fortuny” i dyskotekę andrzejkową.

Podjęte działania rozwijały wśród uczniów zdolności matematyczne, ekonomiczne polonistyczne, plastyczne, historyczne oraz muzyczne. Ponadto, nasze lekcje o przygodach „Kuby Pieniążka” i „Żyrafy Lokatki” cieszyły się uznaniem nie tylko wśród uczniów najmłodszych. Suma zaoszczędzonych pieniędzy przez uczestników programu wyniosła 33334,78 zł.

Nasze projekty, konkursy i przedsięwzięcia oraz przede wszystkim liczna grupa oszczędzających (49 uczniów) sprawiły, że jury Banku PKO B.P. po raz czwarty doceniło działania SKO i przyznało nam nagrodę III stopnia w Etapie Regionalnym „Konkursu dla SKO” oraz brązowy medal dla szkoły i opiekunów SKO. To wspaniałe wyróżnienie i ukoronowanie rocznej pracy. Zachęcamy uczniów naszej szkoły w wieku od 5 lat do ukończenia 13 roku życia do przystąpienia do programu oszczędzania.

Zapraszamy do odwiedzenia naszego bloga oraz zakładki SKO na stronie internetowej Szkoły Podstawowej im. Elizy Orzeszkowej w Sobolewie.

Uczniowie Szkoły Podstawowej w Sobolewie wzięli udział w czterech konkursach ogólnopolskiej dwudziestej już edycji „Zachowaj Trzeźwy Umysł” (ZTU).

Co roku w ZTU uczestniczą szkoły oraz samorządy, które dzięki kampanii łączą profilaktykę z edukacją i zabawą. W ramach kampanii eksperci-psycholodzy, profilaktycy, pedagodzy, przygotowują zestawy materiałów profilaktycznych. Materiały można wykorzystywać w zajęciach szkolnych.

W konkursach ZTU bierze udział kilkadziesiąt tysięcy uczniów z całej Polski. Nagradzanych jest kilka tysięcy laureatów. Autorzy najlepszych prac są zapraszani na uroczysty Finał Kampanii do Centrum Olimpijskiego w Warszawie.

Na konkurs wysłaliśmy 45 prac uczniów naszej szkoły i mamy wielką nadzieję, że w grudniu 2020 r., podczas rozstrzygnięcia konkursu, któraś z naszych prac zostanie wyróżniona.

Tekst i fot. Małgorzata Pańkowska -psycholog szkolny

https://www.szkolneblogi.pl/blogi/sobolewo-kocha-oszczedzanie/ http://www.szkolasobolewo.com/ Opiekunowie SKO: Monika Fiedoruk Karolina Kiziewicz

Wesołych Świąt! / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / 15

OŚWIATA AKTUALNOŚCI

,,Szkoła pamięta” przedszkolak pamięta

Akcja charytatywna ,,I Ty możesz zostać Świętym Mikołajem”

Listopad to miesiąc, w którym w szczególny sposób pamiętamy o zmarłych. Porządkujemy groby i zapalamy znicze. Wspominamy zarówno naszych bliskich, jak i tych, którzy zapisali się w historii – tej ogólnonarodowej i lokalnej.

,,I Ty możesz zostać Świętym Mikołajem”, to akcja charytatywna, która została zorganizowana w Przedszkolu Samorządowym w Grabówce na przełomie listopada i grudnia. Polegała ona na zbiórce i ofiarowaniu darów mieszkańcom Domu Matki i Dziecka Nazaret w Supraślu.

Przedszkole Samorządowe w Grabówce po raz kolejny włączyło się w akcję Ministerstwa Edukacji Narodowej „Szkoła pamięta”. Celem tej inicjatywy jest zorganizowanie działań upamiętniających ważne postaci oraz wydarzenia historyczne.

W związku z tym, dzieci z naszego przedszkola wspólnie z nauczycielami stworzyli makietę pomnika zbrodni ofiar hitlerowskich na wzór pomnika znajdującego się w naszej miejscowości. Przedszkolaki wykonały prace plastyczne nawiązujące do polskiej tradycji świąt zadusznych, m.in.: znicze, chryzantemy. Przygotowano również wystawę zdjęć poświęconą lokalnym miejscom pamięci. Nauczyciele zapalili znicze przyniesione przez rodziców w miejscach związanych z ważnymi wydarzeniami historii lokalnej.

W ten sposób nasze przedszkole dołączyło do społeczności przedszkoli pielęgnujących pamięć o historii, uwrażliwiając młodych ludzi na potrzebę pielęgnowania pamięci o bohaterach naszej wolności, szczególnie tych, którzy są związani z historią danego miejsca, społeczności.

Przedszkolaki wraz z rodzicami z ogromnym entuzjazmem podjęli się zadań zmierzających do realizacji celu akcji. Dzięki ich zaangażowaniu i hojności zebrano bardzo wiele produktów w postaci środków higieny, pampersów, słodyczy, zabawek, książeczek, ubranek dla niemowlaków. W darach znalazł się też wózek dziecięcy, kocyki, ręczniki, mleko w proszku, środki dezynfekcji.

6 grudnia z okazji Mikołajek, organizatorki akcji Beata Dmitruk i Joanna Bogus w imieniu wszystkich przedszkolaków i ich rodziców, przekazały zebrane rzeczy potrzebującym.

Celem akcji było również zaszczepienie w dzieciach chęci pomagania, dzielenia się i dawania, dostrzegania kłopotów i trudnej sytuacji innych ludzi. Była ona dla dzieci prawdziwą lekcją empatii, która uczy szacunku, współczucia i życzliwości dla drugiego człowieka.

Osoby obdarowane nie miały słów wdzięczności, a ich oczy w trakcie składania życzeń i podarunków były ze wzruszenia pełne łez. Radość i wielkie zaskoczenie - powiedziała siostra Christiana ze Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu - zajmująca się podopiecznymi.

Ten piękny i szlachetny gest mógł być spełniony dzięki OTWARTOŚCI SERC NASZYCH WSPANIAŁYCH RODZICÓW. I za to składamy im gorące, płynące z serca życzenia.

D Z I Ę K U J E M Y !!!.

Joanna Bogus

Opracowała: Joanna Bogus

16 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / Wesołych Świąt!

OŚWIATA

Koła zainteresowań

Monika Mojsak

UCZNIOWIE ZE SZKOŁY W SOBOLEWIE SPOTYKAJĄ SIĘ ON-LINE, NIE TYLKO PODCZAS OBOWIĄZKOWYCH LEKCJI

Historia się powtarza. Kolejny czas zdalnej edukacji. Podczas stacjonarnej nauki w szkole prowadziłam różne koła zainteresowań, które nie wymagały dostępu do komputera tj. koło języka migowego, tzw. „Uniwersytet migający”, koło gier planszowych „Pomysłowa kredka”, oraz koło origami. W listopadzie stanęłam przed trudnym wyzwaniem - w jaki sposób na odległość kontynuować funkcjonowanie poszczególnych zajęć? Dziś wszystkie koła zainteresowań funkcjonują nadal, jednak już w formie on-line.

Na języku migowym dzieci poznają nowe znaki i utrwalają poznane wcześniej. Tu chyba najłatwiej jest kontynuować nasze działania, bo nawet gdy technologia zawiedzie i zabraknie nam dźwięku wystarczy obraz, na którym zobaczymy mimikę twarzy drugiej osoby i migany znak. Przed nami nauka miganej kolędy.

Zajęcia origami wiążą się z większym wyzwaniem. Uczestniczą w nich młodsze dzieci z klas 0 - IV. Origami jest sztuką składania papieru. Gdy podczas stacjonarnych zajęć dziecko składające kartkę w daną

formę miało problem, mogłam podejść i pomóc go rozwiązać. Niestety, przez szklany ekran nie mam takiej możliwości. I tu rozwiązania bywają różne. Bardzo pomocny jest np. rodzic, który dołączy do zajęć wspólnie z dzieckiem.

BRAWO DZIELNI RODZICE! W TYCH TRUDNYCH CZASACH TEŻ JESTEŚCIE NAUCZYCIELAMI!

Kolejnym bardzo pomocnym rozwiązaniem jest motywowanie dobrym słowem, aby młody artysta nie poddał się łatwo. Mam ogromną radość gdy widzę, że ten sposób zadziała.

Jest również trzecie rozwiązanie, które nazwałam rozwiązaniem „na filmowca”. Dziś każdy może nagrać film instruktażowy i udostępnić go on-line. Tak też czasami czynię, a dziecko, już po zajęciach, może spokojnie spróbować dane zadanie wykonać jeszcze raz. Przesłane zdjęcia świadczą o tym, że moi uczniowie nie poddają się. Jestem z nich bardzo dumna i dlatego postanowiłam o tym napisać na łamach biuletynu.

W miarę jak tworzę ten tekst, czuję jak poziom trudności narasta.

Wesołych Świąt! / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / 17

Karolina Sobieszczańska

OŚWIATA AKTUALNOŚCI

Igor z siostrą Koło gier planszowych? - zadacie pytanie. TAK!!! I nie chodzi tu o granie w sieci, ponieważ dziś taki rodzaj grania jest w zasięgu niemal każdego dziecka. Promuję wśród uczniów gry planszowe, karciane i te oparte o ołówek i kartkę papieru. To jest moje hobby, którym próbuję zarazić innych (szkoda tylko, że nie jest to tak zaraźliwe jak panujący obecnie wirus). Okazuje się, że dzieci mają wiele gier w swoich domach. Bywa, że niektóre z nich leżą na półce nieużywane od lat. Dziś mamy „wspaniały” czas by do nich powrócić. Do wspólnego grania zapraszamy najbliższych. Ostatnio nawet grę w bierki reaktywowaliśmy i ku mojej radości dało się zagrać bez oryginalnych bierek. Wystarczyła odrobina wyobraźni i zastąpiono je słomkami czy wykałaczkami. Polecam spróbować, naprawdę da się! Co przed nami? Rozgrywki w statki.

W zanadrzu mam jeszcze kilka niespodzianek, których nie zdradzę, ponieważ gdybym to zrobiła pomysły straciłyby status niespodzianki.

I na koniec krótka refleksja: on-line możemy zrobić naprawdę wiele: możemy się uczyć, pracować, robić zakupy, sprawdzać co nowego na Facebooku i Instagramie, oglądamy filmy, słuchamy muzyki. Niektórzy są dostępni w sieci cały czas: w domu, w szkole, w autobusie i na spacerze z psem. Niektórzy nawet przekonują, że „jeśli cię nie ma w sieci – to nie istniejesz!”

I tu przytoczę bardzo trafny moim zdaniem tekst z podręcznika do wychowania do życia w rodzinie „Wędrując ku dorosłości” Wydawnictwa Rubikon: „Media to dzisiejsze okno na świat. Okno jako symbol, który pozwala nam obserwować rzeczywistość bez wychodzenia z domu.

Z drugiej strony okno bywa też obrazem oddzielenia, czyli odizolowania się od otoczenia. Mówi się: „stać w oknie”, dla opisania postawy kogoś, kto nie umie lub nie chce dołączyć do innych, zaangażować się.

Może warto nauczyć się otwierać to okno, aby wpuścić świeże powietrze? Poczuć jego zapach, usłyszeć hałas dobiegający z ulicy? A jednocześnie trzeba nauczyć się zamykać okno do wirtualnej przestrzeni, aby nie poświęcać jej całego wolnego czasu”.

Moje zadanie na dziś dla nas wszystkich: zastanówmy się, jak znaleźć złoty środek w tych trudnych czasach? Znaleźć czas na wspólną rozmowę, wypicie herbaty czy zagranie w planszówki.

Monika Mojsak nauczyciel ze SP w Sobolewie 18 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / Wesołych Świąt!

Pracowity miesiąc Tropicieli

Listopad w grupie Tropicieli, tj. 5-6 latków z przedszkola w Supraślu, był bardzo różnorodny. Był czas na pracę i naukę, ale też i na zabawę. W zeszłym miesiącu dzieci dowiedziały się m.in. skąd się bierze dzień i noc – gdzie jest słońce, kiedy robi się ciemno i pojawia się księżyc?

Listopad okazał się również wielkim sukcesem dla naszej Liliany, która wyśpiewała I miejsce w II Edycji Wojewódzkiego Konkursu Piosenki Harcerskiej „Rozśpiewane Zuchy”. Gratulujemy talentu i pokonania tremy!

W Tropicielach nie zabrakło również czasu na rozrywkę. Oprócz codziennych gier i zabaw, raz w miesiącu organizujemy dzieciom różnorodne uroczystości grupowe. W listopadzie był to Dzień Postaci z Bajek. Przedszkolaki nie tylko przypomniały sobie klasyczne baśnie, ale również mogły wcielić się w ulubione postacie z bajek, wykorzystując bajkowe stroje i posługując się elementami dramy.

Nauczycielki 5-6 latków: Joanna Bereś, Małgorzata Prymaka

KULTURA

Z działalności KGW w Karakulach Chociaż rok bieżący dla kultury z powodu epidemii koronawirusa był okresem martwym, Kołu Gospodyń Wiejskich w Karakulach, przy zastosowaniu obostrzeń, udało się zorganizować kilka inicjatyw dla mieszkańców wsi Karakule.

W maju br. zaproszono nas na wideokonferencję nt. projektu „Lider-Senior-Obywatel.” Wysłaliśmy zgłoszenie z planem działania i zostaliśmy zakwalifikowani do projektu, który zakończy się w grudniu br. W ramach przyznanych środków na inicjatywę lokalną, w dniu 3 października zorganizowaliśmy mieszkańcom wsi Karakule wycieczkę „Szlakiem Tatarskim”, w której uczestniczyły 34 osoby. Celem tego wyjazdu było poznanie bliżej naszych sąsiadów Tatarów.

Poznanie ich kultury, religii, kuchni, zwyczajów pozwoli otworzyć się na inne kultury i lepiej ich zrozumieć. W ramach wyjazdu zwiedziliśmy Meczet, Jurtę Tatarską, Muzeum Tatarskie i cmentarz w Kruszynianach. W Bohonikach również odwiedziliśmy Meczet oraz posmakowaliśmy specjałów kuchni tatarskiej w Zajeździe u Mahmeda.

Pierekaczewnik oraz ciasto z kaszy manny smakowały wyśmienicie.

W drodze powrotnej zatrzymaliśmy się w Poczopku, gdzie zwiedziliśmy Silvarium – Ogród Leśny. Wycieczkę zakończyliśmy na polanie w Kopnej Górze ogniskiem z kiełbaskami i bigosem przygotowanym przez członkinie Koła. Wycieczka była bardzo atrakcyjna, mieszkańcy zadowoleni. Wspólny wyjazd przyczynił się do integracji społeczności lokalnej wsi Karakule i zachęcił niektórych do zaangażowania się do wspólnych działań.

Chcemy również podzielić się wspaniałą dla nas wiadomością.

Otóż KGW w Karakulach w VI edycji konkursu „Olimpiada Aktywności Wiejskiej” otrzymało wyróżnienie i nagrodę pieniężną, za działania skierowane do społeczności lokalnej w obrębie jednej gminy. Dziękujemy Zarządowi Województwa Podlaskiego za docenienie naszych działań. Daje to nam jeszcze większą motywację do działania i utwierdza w przekonaniu, że to co robimy na rzecz społeczności lokalnej ma sens.

Jesteśmy również w posiadaniu informacji z Biura Wojewody Podlaskiego o przyznaniu przez kapitułę wyróżnienia dla KGW Karakule w konkursie ,,Inicjatywa społeczna roku 2019 w bloku tematycznym kultura i dziedzictwo narodowe. Nasza inicjatywa odtworzenia mieszkańcom Karakul obrzędu ,,Swaty” wpisała się w hasło ,,Ocalić od zapomnienia”. Z uwagi na epidemię wręczenie nagród będzie w późniejszym terminie.

Zapraszamy wszystkich chętnych do dołączenia do KGW w Karakulach Przewodnicząca KGW Karakule Katarzyna Gawryluk-Jankowska

Świąteczne „ciasteczkowe życzenia” w Ogrodniczkach Okres przedświąteczny to zazwyczaj czas bardzo aktywny w naszych pracowniach – świąteczne warsztaty plastyczne, podczas których powstawały przepiękne bombki i dekoracje, a zapach świątecznych wypieków wypełniał nasze sale. Niestety ze względu na czas pandemii, tym razem nie mogliśmy się z Wami spotkać bezpośrednio w świetlicach. Mimo wszystko opiekun GPEK w Ogrodniczkach – Halina Matowicka przy wsparciu Koła Gospodyń Wiejskich z Ogrodniczek, znalazła sposób i na to!

W zaciszu GPEK w Ogrodniczkach, w połowie grudnia trwały wypieki ciasteczek -pierniczków, które wraz z czekoladowymi Mikołajami i świątecznymi życzeniami, trafiły do Seniorów ze wsi Ogrodniczki. To wspólna akcja GPEK i KGW z Ogrodniczek. - Takim słodkim akcentem chcieliśmy pokazać, że myślimy o Was w tym trudnym czasie, i z niecierpliwością czekamy na spotkanie – powiedziała Halina Matowicka, opiekun GPEK w Ogrodniczkach, pomysłodawczyni akcji. I choć spotkania były krótkie, bez zwyczajowych uścisków i z zachowaniem dystansu, nie brakowało wzruszeń, ciepłych słów i gestów. BN Wesołych Świąt! / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / 19

KULTURA

20 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / Wesołych Świąt!

INWESTYCJE KULTURA

Nowa Biblioteka w Supraślu (prawie) gotowa

kościelnego oraz brak dofinansowania. Już w 2013 r. powstała nowa koncepcja – budowy biblioteki na działce Centrum Kultury i Rekreacji przy ul. Cieliczańskiej. Wstępne założenia nowego budynku przedstawili architekci Piotr Łodziński. Nawiązując do historycznej zabudowy ulicy Cieliczańskiej i Zielonej, sąsiadującej z dawną fabryką Cytrona, zaprojektowano budynek postindustrialny z czerwonej cegły klinkierowej i dużymi fabrycznymi oknami. Typ budowli nawiązywać miał także do siedziby Centrum Kultury zlokalizowanej w historycznym Domu rodziny Kleinów, z którym to biblioteka miała być połączona.

Wraz z pracami nad projektem ruszyły starania o zdobycie finansów na budowę. W 2016 r. złożony został projekt do programu współpracy transgranicznej w partnerstwie z Muzeum Wiewiórki w Brzostowicy na Białorusi, pt. Śladem Chodkiewiczów. Wspólne dziedzictwo Supraśla i Brzostowicy Wielkiej, który niestety w drugim etapie projektu w 2017 r. nie zakwalifikował się do finansowania. Przy tej okazji ogłoszono jednak przetarg na dokumentację, kosztorys planowanej inwestycji i otrzymano decyzję o warunkach zabudowy. Przełomowym rokiem był rok 2018, kiedy to uzyskano niezbędne pozwolenia na budowę, pozytywną opinię Podlaskiego Konserwatora Zabytków oraz przede wszystkim dofinansowanie z nowego projektu Instytutu Książki. Kwota 2 miliony złotych miała wesprzeć w znacznej mierze planowaną inwestycję, która miała zostać sfinalizowana do końca 2020 r. Niestety zmiany na stanowisku dyrektora CKiR, jakie nastąpiły od jesieni 2018 r. wstrzymały realizację projektu. Wraz z wiosną Pierwsza biblioteka miejska powstała dzięki przekazaniu przez ba- 2019 r. wrócono do inwestycji pilnie przygotowując dokumentację ronową Józefinę Zachert w 1916 r. swojego prywatnego księgozbioru branżową. Jako, że czas był nieubłagalny, a dofinansowanie z Insty(blisko 1000 woluminów) na rzecz miasta Supraśla. Zasób przetrwał tutu Książki mogło przepaść, w wyniku opóźnień realizacji zadania, do września 1939 r. kiedy to został doszczętnie zniszczozintensyfikowano działania. Odebrany pod koJuż w 2013 r. ny przez Sowietów. Z dawnego księgozbioru nie przeniec czerwca pełny projekt branżowy skosztorytrwała ani jedna książka. W okresie powojennym odtwosował budowę na kwotę blisko 5,5 miliona złotych, powstała nowa rzono bibliotekę w 1950 r. przydzielając na jej potrzeby koncepcja – budowy co znacznie przekraczało możliwości finansowe jeden z domów przy ul. Kościelnej. W 1976 r. Biblioteka biblioteki na działce gminy Supraśl. Po dokonaniu cięć i oszczędności, przeniosła się do kolejnego budynku, który w 1994 r.

Centrum Kultury niestety głównie kosztem wyposażenia i efektownych przeszkleń wewnętrznych udało się obniżyć przekazany został na potrzeby Teatru Wierszalin, a księi Rekreacji przy gozbiór przeniesiono do budynku po warsztatach Szkoły ul. Cieliczańskiej. szacowany koszt o ponad milion złotych. W tym Podstawowej na rogu ulic Szkolnej i Piłsudskiego. Od samym czasie, bo w lipcu 2019 r., budynek jaki tego czasu powiększyły się zarówno zbiory biblioteczne, jak i same zapotrzebowania mieszkańców rozrastającej się gminy.

Pierwsze próby stworzenia nowej przestronnej placówki na miarę XXI wieku miały miejsce w początkach drugiej dekady. W 2012 roku Instytut Książki i warszawski oddział Stowarzyszenia Architektów RP ogłosiły konkurs na koncepcję gminnej biblioteki, w którym pierwsze miejsce wygrał projekt białostockich architektów na bibliotekę w Supraślu. Nowoczesna propozycja oparta na szklanej architekturze uzupełniać miała chylący się ku upadkowi budynek starej plebanii na rogu ulic Piłsudskiego i 3 Maja. Mimo, iż konkurs miał jedynie charakter studyjny, gmina Supraśl podjęła próbę realizacji projektu. Bardzo szybko okazało się, że na przeszkodzie stanęły problemy własnościowo-prawne gruntów, formalnie należących nie do gminy, a do majątku

Prace nad budową biblioteki dobiegły ostateczniedoszczęśliwegofinału.Wgrudniu2020r. otrzymaliśmy od klucze do nowego gmachu i rozpoczynamy zagospodarowywanie nowej przestrzeni. Warto przypomnieć jak przebiegały prace nad stworzeniem nowej placówki i jakie pokrętne drogi musiała przejść biblioteka by ostatecznie znaleźć swoje miejsce w przestrzeni Supraśla.

Wesołych Świąt! / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / 21

KULTURA zajmowała od 1994 r. biblioteka został przekazany przez miasto na rzecz powstającego żłobka samorządowego i całe wyposażenie wraz z księgozbiorem ulokowane zostało w budynku CKiR przy ul. Cieliczańskiej, w pomieszczeniach dawnej Galerii Zmiennej oraz wynajmowanych przez Restaurację „Tatarynka”.

W sierpniu ogłoszono przetarg i dnia 17 września 2019 r. wśród dziesięciu firm zainteresowanych budową biblioteki w Supraślu, wyłoniono wykonawcę zadania – firmę 4BUD. Warto wspomnieć, że rozbieżność ofert różniła się kwotą 1,5 miliona złotych. Wygrała propozycja najkorzystniejsza, która godziła się na realizację inwestycji nawet poniżej kwoty wynikającej z kosztorysu inwestorskiego. Powstało pytanie czy firma podtrzyma swoją ofertę oraz przede wszystkim czy sprosta zadaniu biorąc pod uwagę, że ma na to praktycznie rok, a „za pasem” czaiła się zima. Okazało się jednak, że zarówno pora roku okazała się łaskawa (pierwsza w historii Polski zima bez śniegu!), a firma – co można napisać obecnie z pełnym przekonaniem, świeżo po oddaniu budynku - w pełni profesjonalna. Prace ruszyły „z kopyta” już w październiku i mieszkańcy mogli obserwować jak w błyskawicznym tempie rosną mury i kolejne kondygnacje budynku. W lutym biblioteka była już zadaszona i od wiosny instalować się mogły kolejne branże. Na całe szczęście paraliż związany z epidemią koronawirusa nie spowodował opóźnień

P ierwszy projekt biblioteki supraskiej z 2012 r. lokalizowanej przy ul. 3 Maja

22 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / Wesołych Świąt!

w zamówieniach, jak i samej realizacji. Wszystkie prace szły zgodnie z założeniem, a nawet lekkim zapasem czasowym, co napawało optymizmem. W ciągu lata i wczesnej jesieni, przeprowadzono niezbędne prace wykończeniowe i praktycznie z miesiącem listopadem budowla mogła doczekać się niezbędnych odbiorów technicznych.

Obecnie jesteśmy na etapie zagospodarowywania pięknej przestrzeni, o łącznej powierzchni użytkowej 653 m2, na której powstać ma profesjonalna biblioteka dla dzieci i młodzieży, biblioteka i czytelnia dla dorosłych, sala zajęciowa, galeria / sala wystaw stałych. Na piętrze powstała sala konferencyjna oraz na antresoli nad Biblioteką Dorosłych ulokowany zostanie „Skarbiec Supraski” – miejsce przechowywania zbiorów specjalnych, dokumentów i pamiątek historycznych naszego regionu, a z czasem sala wystawy stałej na temat okolic Supraśla od pradziejów po współczesność.

Po pracach budowlanych rozpoczynamy więc prace nad uporządkowaniem przestrzeni nowej biblioteki. Mamy nadzieję, że już w lutym otwarte będą pierwsze działy biblioteczne. Zbiory specjalne i wystawy wymagać będą prac koncepcyjnych, zebrania większej liczby eksponatów, a wiec i dłuższej realizacji. Otrzymaliśmy pierwsze darowizny i depozyty stałe, które, mamy nadzieję stanowić będą perełkę nowego obiektu, ale o tym, nie chcąc uprzedzać niespodzianki, napiszemy już niebawem. ŁŁ

INWESTYCJE KULTURA

Wieści z Biblioteki Zbliża się koniec roku, więc nadszedł czas na podsumowania. Na pewno można powiedzieć, że w 2020 roku, nic, co zazwyczaj pewne i przewidywalne w pracy bibliotekarza, nie odbyło się normalnie – tak samo jak w życiu nas wszystkich.

Ograniczenia związane z pandemią, mniejszy lub większy strach przed chorobą, zwolnienia lekarskie, ciągłe zmiany planów pracy i ustaleń wynikające ze zmiany przepisów, mocno namieszały. A niepewność i niewiedza, co można, a czego nie, zaburzyły normalne kontakty z użytkownikami.

Podglądałyśmy, jakie rozwiązania proponują największe biblioteki, takie jak Biblioteka Narodowa i Książnica Podlaska, ale również te gminne, sąsiadujące z nami – wszędzie wyglądało to podobnie. Praca w obowiązkowym reżimie sanitarnym, kontrole z tym związane, całkowite zamknięcie ze względu na kwarantannę, odwoływanie zaplanowanych imprez... W konsekwencji – spadek czytelnictwa.

U nas statystyki nie wyglądają źle. Pomimo wszystkich niedogodności, spadek czytelnictwa odnotowałyśmy tylko w grupie najmłodszych i dzieci w wieku szkolnym. Czytelnicy mogli zamawiać książki telefonicznie, nawet podczas całkowitego zamknięcia bibliotek i często zdarzało się, że bibliotekarze dostarczali je do domów.

Trwające cały czas prace wewnętrzne i porządkujące pozwoliły na solidną selekcję księgozbioru- spisano prawie 2000 książek.

A przede wszystkim, to co nas najbardziej cieszy, dzięki oszczędnościom wynikającym z konieczności ograniczeń w działalności, dokonałyśmy zakupów książek na kwotę ponad 3 krotnie większą niż w 2019 roku i kupiłyśmy pierwsze audiobooki. Oznacza to, że do gminnych bibliotek przybyło prawie 3500 woluminów, podzielonych proporcjonalnie ze względu na wskaźniki czytelnicze, pomiędzy Bibliotekę w Supraślu, Filie w Ogrodniczkach i w Zaściankach.

Dzięki uczestnictwu w wieloletnim programie „Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa” Priorytet 1 - Zakup nowości wydawniczych do bibliotek publicznych, biblioteka uzyskała dofinansowanie na zakup nowości wydawniczych w 2020 roku ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 6500 zł.

Do księgozbioru trafiło też 1500 woluminów darów na kwotę 5000 zł, z czego prawie 3000 zł to pieniądze z Funduszu Sołeckiego i pozyskane od prywatnych sponsorów w Zaściankach.

W tym miejscu bardzo chcemy podziękować wszystkim, którzy obdarowują Biblioteki darami finansowymi, jak również książkami. Zapewniamy, że jeśli nawet w Bibliotekach naszej gminy są już takie tytuły, zostaną one oddane tym, którzy z nich skorzystają (wystawiamy je na regałach do wzięcia) lub tak, jak do tej pory było, trafią do Polonii na Białorusi czy Litwie.

-----Przypominamy o zwrotach przetrzymywanych zbiorów. Przed każdą z trzech Bibliotek stoją KSIĄŻKOPORTY - WRZUTNIE DO KSIĄŻEK, można więc to zrobić w każdej chwili – 24 godz. przez 7 dni w tyg. Wystarczy podnieść pokrywę, na blaszanej półce umieścić

książki i zamknąć pokrywę. Książki zostaną zdjęte z konta czytelnika w następnym dniu roboczym. Prosimy, żeby książki były związane lub w torebkach, można w nich umieścić kartkę z numerem telefonu, wtedy poinformujemy, czy wszystko zostało zwrócone.

Przyzwyczajajmy się też do regularności, ponieważ po wprowadzeniu pełnej komputeryzacji, po przetrzymaniu książek ponad regulaminowy miesiąc, będą naliczane kary pieniężne.

------W grudniu 2020 roku Biblioteka w Supraślu rozpoczęła kolejną, czwartą przeprowadzkę w historii swego istnienia. Mamy nadzieję, że będzie to już miejsce docelowe i ta instytucja będzie mogła w końcu rozwinąć skrzydła i działać na miarę naszych czasów. Pomimo przeprowadzki – wychodzimy z założenia, że jesteśmy dla ludzi - cały czas działamy w trybie telefonicznym. „Książka na telefon” to był dobry pomysł i wielu czytelników już kilkakrotnie skorzystało z takiej możliwości.

Pełną aktywność, o ile nie ograniczą nas znowu przepisy związane z pandemią, zamierzamy rozpocząć pod koniec stycznia.

Co nas czeka?

Dłuższe godziny otwarcia, biblioteka będzie czynna w soboty, dodatkowy pracownik, więcej zbiorów, wprowadzenie elektronicznych kart czytelniczych, powstanie dział audiobooków i książek anglojęzycznych, z czasem pełna komputeryzacja...

Zdrowych i spokojnych Świąt Bożego Narodzenia i szczęścia w 2021 roku życzą bibliotekarze gminy Supraśl. USZ Wesołych Świąt! / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / 23

KULTURA

Gry planszowe na święta Zbliża się czas świąt, śniegu i mrozu za oknem. Zatem to doskonały moment, żeby spędzić trochę czasu z najbliższymi. Tym razem proponujemy cztery pozycje, które umilą spędzanie wolnych dni lub przerw na odpoczynek z najbliższymi. Wymienione poniżej pozycje nadadzą się również doskonale na prezent lub miłe posiedzenie ze znajomymi. Zachęcamy gorąco do lektury.

1. Choinka Sztuczna lub żywa, nowoczesna, przybrana w dwukolorowe rodzaje ozdób, albo tradycyjna, z barwnymi bombkami przechowywanymi od pokoleń w rodzinie, nieduża lub wysoka pod sufit. W żadnej rodzinie nie ma dwóch takich samych choinek w święta i tak samo jest w przypadku gry od Naszej Księgarni, w której każdy gracz przystraja własne drzewo na wiele różnych sposobów. Cała rozgrywka trwa trzy rundy.

W każdej gracze będą układali ozdoby na swoim drzewku w taki sposób, by zrealizować jak najlepiej karty celów. Co istotne, choinkę ubiera się przez całą grę – ozdób nie ściągamy aż do końca gry.

Runda przebiega w następujący sposób. Najpierw każdy gracz bierze ze stosu 8 ozdób i nie pokazuje ich pozostałym graczom, a następnie wybiera 1 kartę celu z posiadanych i wykłada na środek stołu. Tym samym co rundę punkty będzie można otrzymać za tyle celów, ile gra graczy – nie są to zatem cele indywidualne, ale grupowe.

Zasady umieszczania ozdób na choince są proste – kafelki możemy położyć na każdym wolnym polu. Ozdoby nie muszą przylegać do poprzednio umieszczonych, a połówki światełek na krawędziach nie muszą do siebie pasować (choć otrzymuje się za to ekstra punkty!). Do tego kafelki możemy obracać do góry nogami.

Należy pamiętać, że w trakcie całej gry możemy dokonać tylko trzech zamian na swojej choince – raz położony kafelek można zmienić z innym lub go obrócić później, ale każdą taką zmianę odnotowuje się w notesie skreślając świąteczne laski. Każda nieskreślona laska to zaś 1 dodatkowy punkt na koniec.

2. Splendor W tej grze uwodzi mechanika. Jest logiczna i prosta zarazem, układ pierwszych trzech rzędów 4 kart jest otwarty, podobnie jak wymagania szlachty (odkrywamy o jednego arystokratę więcej niż grających). Widzimy, czego szukają i możemy wybrać, o których będziemy się starali w pierwszej kolejności, aby to właśnie oni zaopatrywali się u nas i nam dodali tytułowego splendoru – 15 punktów prestiżu kończących grę. Wiedząc o jaki cel walczymy – na co zwracają uwagę poszczególni możni i znając reguły pozyskiwania żetonów: bierzemy z banku 3 różne lub 2 identyczne w momencie kiedy są jeszcze 4 w danym kolorze, mogąc rezerwować daną kartę na przyszłość z automatycznym pozyskaniem złota, które jest tu jokerem – naprawdę realizujemy wspaniałą strategię i bawimy się znakomicie. W grze 2-osobowej usuwamy 3 żetony kolorów, w 3-osobowej po 2 żetony kolorów, nie ruszamy przy tym złota, w obu wariantach gra się równie pysznie.

Najtańsze karty rozwoju znajdują się na samym dole, im wyżej tym droższe, ale przynoszące więcej korzyści. Pamiętać trzeba jednak, że każda z kart daje nam bonus w postaci – szmaragdu, szafiru, rubinu, diamentu lub onyksu – część kart od razu dodaje również punktów prestiżu. Gromadząc kamienie szlachetne (bonusy z kart) w naszych zasobach, możemy uiścić niższą opłatę w żetonach za karty z górnej półki.

Zakupując daną kartę rozwoju dobieramy kolejną na jej miejsce z zakrytego stosu – losowość, ale nie przeszkadzająca w zabawie.

Kiedy spełniamy wymagania arystokraty, od razu bierzemy go do siebie.

24 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / Wesołych Świąt!

4. Wsiąść do pociągu: Europa

3. Imago Imago to innowacyjna gra oparta na zasadach kalambur. Co w niej nowego? Otóż na stole leżą rozsypane przezroczyste karty, które przedstawiają ludzi, potwory, pojazdy i wszelkie możliwe kształty. To właśnie za ich pomocą będziemy układać hasła!

Zasady gry? Banalne. Rozkładamy w koło nasze przezroczyste karty na środku stołu. Wybieramy gracza rozpoczynającego. Aktywny gracz pociąga kartę, a osoba po jego prawej stronie podaje cyfrę. Aktywny gracz może zmienić wybraną kategorie/ hasło o jeden w górę lub w dół. Następnie układa z przezroczystych kart dane hasło.

I tu zaczyna się zabawa.

Nie wolno wydawać dźwięków, gestykulować ani układać liter czy liczb z kart.

Wolno natomiast poruszać kartami, co sprawia że nasze karty ożywają. Można również zasłonić część karty, tak aby lepiej dopasować ją do pozostałych. Gracz, który zgadnie hasło oraz gracz, który pokazywał zdobywają punkt. Gra kończy się gdy któryś z graczy zdoła ułożyć dwa hasła, które zgadną pozostali. Wygrywa gracz z największą liczbą punktów.

Polskie rozwinięcie hitu Ticket to Ride. Elementy jakimi gracze posługują się w trakcie rozgrywki nie mają na sobie żadnych napisów, do których trzeba by było znać jakiś konkretny język. Mimo wszystko jednak polska wersja powstała i teraz można się cieszyć ładną kolorową i oryginalną polską instrukcją.

Najprościej rzecz ujmując, chodzi o zbudowanie połączeń kolejowych między miastami na planszy. Plansza przedstawia Europę z roku 1900. Znajdziemy na niej również nasze dwa miasta, Gdańsk i Warszawę. Ponadto dane nam będzie zahaczyć o Niemcy, Francję, Grecję, Rosję, Hiszpanię, Włochy, Anglię i kilka innych państw. Pomiędzy miastami na planszy zostały poprowadzone kolorowe linie kolejowe o różnej długości, które gracze muszą wypełniać swoimi pociągami. Wypełnianie owo jest w teorii dość proste. Wystarczy zapłacić za ustawienie swojego pociągu na danej trasie.

Płaci się kolorowymi kartami wagonów, które ciągnie się ze specjalnej talii w trakcie rozgrywki.

Gra toczy się do momentu, w którym jednemu z graczy pozostaną tylko dwa lub mniej wagoniki. W tym momencie każdy przy stole (łącznie z osobą uruchamiającą koniec rozgrywki) wykonuje swoją ostatnia turę. Gracze punktują za wykonane karty biletów (otrzymują ujemne punkty za niezrealizowane cele) oraz własne połączenia pomiędzy miastami. Dodatkowo gracz będący właścicielem najdłuższej nieprzerwanej linii kolejowej otrzymuje 10 bonusowych punktów. PG

INWESTYCJE KULTURA

Supraśl 1933 r. Ogród przy „Domu Kleina” (obecnie siedziba CKiR-u). Siedzą: od lewej synowie Jan i Jerzy, matka Joanna, jej siostra Konstancja, Aleksander Klein – ojciec i córka Elżbieta.

Historia w postaciach i miejscach zapisana Centrum Kultury i Rekreacji przy udziale Urzędu Miasta i Gminy w Supraślu, wspólnie z autorką Stanisławą Łajewską - Szypluk przygotowują do druku publikację: „Historia w postaciach i miejscach zapisana”. Zawarta w niej będzie historia rodziny plenipotenta Adeli Buchholtz – Aleksandra Kleina, który zarządzając rodzinnym majątkiem Buchholtzów w dwudziestoleciu międzywojennym mieszkał przy ul. Cieliczańskiej 1. Tu mieścił się również dom parafii ewangelicko-augsburskiej, a w latach 1924-1934 zaszczytną funkcję prezesa Ewangelickiej Rady Kościelnej w Supraślu pełnił Aleksander Klein.

Trzej synowie Aleksandra i Joanny Kleinów: Jan, Edward i Jerzy złożyli daninę krwi w czasie II wojny światowej. Dwaj oficerowie – Jan i Edward zamordowani zostali w Katyniu, a ich rodziny wywiezione do Kazachstanu.

Niżej przytoczone fragmenty pochodzą ze wspomnień wnuczki Barbary Klein Szymańskiej.

Chaty, lepianki.

Mieszkaliśmy w chatach jedno lub dwuizbowych. Były one zbudowane z darniny zmieszanej z gliną. Płaski dach zbudowany był z drewnianych żerdzi pokrytych trzciną i łodygami twardych, stepowych roślin. Wewnątrz, te glinianki były wysmarowane krowim łajnem. Wszystko to miało kolor zielonkawy i cuchnęło niemożliwie. Dach w czasie deszczu przeciekał i mama sadzała mnie na parapecie okna, gdzie było grubiej i sucho. W każdej chacie był piec, który ogrzewał pomieszczenie i na którym można było coś ugotować. W każdym kącie izby mieszkała jedna rodzina. Wszyscy spali na pryczach, tylko my z mamą miałyśmy wąskie, żelazne łóżeczko.

Zimą, w piecach palono “obietkami” czyli resztkami słomy, której nie zjadły owce. Latem “kiziakami” czyli wysuszonym łajnem zebranym na stepie. Kobiety kazachskie latem zbierały łajno, formowały

z niego “kotlety mielone” i suszyły na zimę. Można powiedzieć, że były to takie brykiety. Do dzisiaj, kiedy widzę kotlety mielone robi mi się niedobrze, bo przypominają mi się kiziaki. Święta Bożego Narodzenia Choinką była odwrócona do góry miotła i na niej różne papierki udawały zabawki. To już chyba był 1945 r. bo dobrze pamiętam przepyszny groch z kapustą, oczywiście jako jedyne danie. Śpiewano kolędy, ale było bardzo smutno.

Rok 2019. Pani Barbara Klein-Szymańska w pokoiku dzieciństwa – ul. Poleska 44 w Białymstoku.

Stąd wywieźli trzyletnią Basię Sowieci 13 kwietnia 1940 r. na Sybir wraz z Mamą, Dziadkami, Joanną i Aleksandrem i ich córką Elżbietą. Teraz w tym pokoiku jest Izba Pamięci Błogosławionego Księdza Michała Sopoćki, który tam mieszkał przez ostatnie 7 lat swego życia, umierając 15 lutego 1975 r.

Wesołych Świąt! / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / 25

KULTURA

Równać szanse w Supraślu Żywa gra akcji, czyli nowa baśń supraska: “Kamień Pierunowy” Gra oraz scenariusz do niej jest wynikiem warsztatów prowadzonych dzięki programowi „Równać Szanse” (Sponsorowanego przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności oraz Polską Fundację Dzieci i Młodzieży), którego celem było nauczyć młodzież projektowania gier fabularnych typu LARP (ang. live action role-playing). Dokument ten jest jednym z dzieł uczestników projektu.

Liczba graczy: 14 / Czas trwania: 5-6 h

Zakończył się nasz projekt “Równać szanse”, w ramach którego uczestnicy projektu stworzyli grę typu larp. Jest to połączenie narracyjnych gier wyobraźni i teatru improwizowanego (wymyślanego na bieżąco i dostosowującego się do bieżących sytuacji). Projekt zaczął się na początku roku i trwał w spokoju do początku marca.

Następnie w zależności od sytuacji grupa spotykała się stacjonarnie lub zdalnie. Uczestnicy wypracowali grę opartą na wierzeniach słowiańskich dziejącą się w alternatywnym świecie Supraśla. Młodzież miała do czynienia z elementami takimi jak projektowanie postaci, rozpisywanie fabuły, warsztaty z projektowania strojów czy charakteryzacji. Młodzi projektanci gier korzystali z wiedzy pozyskanej z książek (Biblioteka Publiczna w Supraślu), internetowo oraz od doświadczonych twórców, którzy czynnie tworzą w Białostockim Klubie Larpowym Żywia. Gra wyszła pod tytułem - “Kamień pierunowy”.

Wszystkie gotowe elementy do gry czekają na swój moment do użytku. Grupa spotyka się dalej i czeka na dogodne warunki, aby móc w pełni cieszyć się grą. Zdjęcia z wydarzenia pojawią się, gdy tylko gra dojdzie do skutku.

Opis fabularny dla zainteresowanych: Podczas pewnego corocznego święta boga wojny – Peruna, stała się tragedia. Ktoś ukradł relikt należący do niego, o którym wśród ludzi już od wielu stuleci krążyły legendy i plotki. Jedni mówili, że daje władzę, inni twierdzili, że może sprowadzić pokój między zwaśnionych ludzi, jeszcze inni zaś, że pozwala przemienić się dowolnej materii w złoto. Wszechmogący strzegł zazdrośnie skarbu i kładł go na honorowym miejscu jedynie podczas najważniejszego dla niego święta. Jednak wściekłość Peruna nie pozostawiała wątpliwości co do prawdziwej wartości artefaktu. Bóg wojny sprowadził na ludzkość katastrofy naturalne, choroby i inne nieszczęścia. Ten stan trwał od kilku miesięcy, jednak nikt nie przyznawał się do winy pomimo dochodzeń.

Pewnego dnia zwołano zebranie, w którego trakcie ma odbyć się dochodzenie oraz rozprawa z wyrokiem na sprawcę co ostatecznie zakończy kłopoty, które koncentrują się na mieszkańcach Supraśla. PG 26 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / Wesołych Świąt!

P rzedmioty czekające na grę

INWESTYCJE historia

Zbrodnia i kara

Funkcjonariusze PUBP w Sokółce, na ławce w środku siedzi Eugeniusz Nalewajko

W burzliwych dziejach naszego regionu nie brakowało różnej maści szubrawców. Sto lat temu przyszedł na świat człowiek, który zapisał się wyjątkowo negatywnie na kartach lokalnej historii…

Czerwonej, karta się odwracała. Nalewajko od razu dał się poznać jako jeden z najgorliwszych funkcjonariuszy sokólskiego UB. Początkowo skupiał się na rozpracowywaniu najlepiej znanej mu gm. Szudziałowo. Tu brał udział w pierwszych obławach, tu dokonywał pierwszych zatrzymań. Już tydzień po przywdzianiu munduru, z własnej inicjatywy (!) incognito przeniknął do oddziału AK złożonego z milicjantów, Eugeniusz Nalewajko urodził się 10 XI 1920 r. w Borkach jako naj- którzy prawdopodobnie zdezerterowali z posterunków MO i „rozstarszy syn Antoniego i Aleksandry z d. Chomczyk. Rodzice, ubodzy szyfrował ich, zapobiegając zabójstwu, które było naznaczone (…) na Białorusini, pracowali na niewielkim 2,5 ha gospodarstwie. Matka współpracownika UBP w Sokółce”. Latem stoczono kilka dużych bitew, zmarła w młodym wieku, gdy miał 12 lat. Pod jego i ojca opieką po- w wyniku których akowskie oddziały zostały rozproszone i w krótkim zostało czworo młodszego rodzeństwa. Od małego był więc przyzwy- czasie nastąpiła ich dezintegracja. Wielka obława ruszyła pod koniec czajony do ciężkiej pracy. Mimo to odebrał niezłe wykształcenie jak czerwca. 6 lipca funkcjonariusze PUBP w Sokółce, wsparci Armią na chłopskiego syna, kończąc 7 klas szkoły powszechnej. Początkowo Czerwoną, rozproszyli partyzantów pod Dworzyskiem i Międzyrzeuczył się w rodzinnej wsi, potem w pobliskich Załukach i w Supra- czem. Tam też po raz pierwszy zajaśniała gwiazda Eugeniusza Naleślu. Pomiędzy 1934 a 1938 r. zajmował się wespół z ojcem rodzinną wajki, który dowodził atakującymi i osobiście schwytał paru członków gospodarką, a ukończywszy osiemnasty rok życia poszedł do Sokółki podziemia. na naukę do ślusarza. Wkrótce jednak wybuchła wojna i zaraz poZ biegiem czasu otrzymywał coraz ambitniejsze zadania. Posypatem zjawiła się Armia Czerwona. Młody Eugeniusz ły się awanse i pochwały za gorliwą służbę, choć, przeprowadził się do Białegostoku, gdzie znalazł jak podkreślali jego przełożeni, miał też problemy Przed odjazdem zatrudnienie na stacji kolejowej. Początkowo tylko z dyscypliną przez swój alkoholizm. W bezpiece jako zwrotniczy, lecz w 1940 r. po wstąpieniu do Nalewajko oświadczył, bardziej jednak liczyła się skuteczność w niszczeniu że niewinni zostaną wrogów komunizmu, więc mimo, że za kołnierz Komsomołu awansował na zawiadowcę. Prawdopozwolnieni, dobnie już wówczas miał bliskie kontakty z Sowietanie wylewał, to i tak błyskawicznie piął się w górę. a winni będą mi. Kiedy bowiem po zajęciu Białostocczyzny przez „Był bezgranicznie oddany władzy ludowej – pisano powieszeni na rynku po latach w wystawionej mu przez Służbę BezpieNiemców powrócił w rodzinne strony, przez całą okupację pracował w roli zwykłego robotnika w lesie, w Sokółce. czeństwa laurce – Odważny, energiczny i koleżeński.” ponieważ – jak sam przyznał – innej roboty podjąć Faktycznie, energii nikt mu nie mógł odmówić, bo nie mógł, gdyż miał „zepsutą opinię”. Gdy Rosjanie wśród akowców był znany jako jeden z najgorszych powrócili, natychmiast włączył się w organizowanie struktur władzy katów i sadystów. Osobiście przesłuchiwał aresztantów w kazamatach komunistycznej i w kwietniu 1945 r. zasilił kadrę sokólskiego UB. sokólskiego UB. Oddajmy głos jednej z jego licznych ofiar: W przeciągu swej rocznej służby stał się jednym z symboli czerwonego „Któregoś dnia poszedłem do mojego kolegi ps. „Wicher” – nazwiska terroru na Sokólszczyźnie.Wydarzenia 1945 r. w każdym rejonie Pusz- już nie pamiętam – i u niego wpadłem. Akurat przyjechał aresztować czy Knyszyńskiej przebiegały według podobnej sekwencji. Najpierw go Nalewajko z UB w Sokółce. Gdy Nalewajko zobaczył i mnie, że jestem następowało kilkutygodniowe pasmo sukcesów niepodległościowego młody i u „Wichra”, to nawet nie pytał mnie o nazwisko, tylko kazał podziemia: zdobywano miasteczka i wsie, rozbijając symbole komu- od razu wchodzić na samochód razem z aresztowanymi. Mieli mi tylko nistycznej władzy. Potem, wraz z nadciągnięciem wielokrotnie sil- sprawdzić dokumenty. Na samochodzie było już z ośmiu aresztowanych. niejszych frontowych jednostek Ludowego Wojska Polskiego i Armii (...) Zaczęło się przesłuchanie. Nalewajko kazał mi położyć się brzuchem Wesołych Świąt! / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / 27

historia na krześle, wziął moją głowę między nogi do rozpoczęcia akcji. Nieprzeniknione i zaczął mnie okładać pałką oplecioną druciemności rozświetliła czerwona potem po krzyżu. Pomagał mu Żyd z Zabłuświata. Błysk oślepił na moment madowa. [chodzi o zastępcę szefa UB w Soszynistę, który odruchowo pociągnął kółce Alperna Szepsela – AZ]. Dali dwa za rączkę hamulca. Koła stanęły w miejrazy po krzyżu to i poprawiać nie trzeba scu i pociąg z wolna zaczął tracić na było. Musieli już polewać mnie wodą.” prędkości. „Błyskawica” już wiedział, Okrutnych metod ubeka doświadczyło że fortel się udał. Odważnie wszedł na na sobie kilkoro supraślan m.in. Jan Łoś tor, czekając na przybycie żelaznego „Lampart” i Henryk Ohajm „Szczupak” kolosa. W tym samym momencie dał (przy aresztowaniu skatował ich cepem) sygnał swoim podkomendnym. Przyoraz Piotr Czepiel „Szlachcic”. Nalewajko klejeni do szyb pasażerowie ujrzeli jak dowodził też wielokrotnie obławami na z mroku wyłaniają się umundurowaczłonków i pomocników antykomunine postacie z czapkami ozdobionymi stycznej konspiracji. O jednych z takich orzełkami w koronach. Czy widział odwiedzin możemy przeczytać w melich też Nalewajko? Jeżeli tak, to strach dunku podziemia: Dn. 5 II 1946 r. o godz. w jego oczach musiał przybrać napraw10 do wsi Kozłowy Ług gm. Szudziałowo dę ogromne rozmiary… przybył oddział UBP i NKWD pod doPartyzanci wskoczyli do pociągu i zawództwem por. Naliwajki [powinno być: częli przetrząsać poszczególne przedziaEugeniusz Nalewajko Nalewajki – AZ] (...), który był ubrany po ły. Mieli przeciek od komendy obwodu, cywilnemu. Po otoczeniu wsi Nalewajkodał że w tym właśnie składzie jedzie ważny zarządzenie zebrać wszystkich mieszkańoficer UB. W końcu ich wzrok padł na ców wsi w jedno miejsce i wówczas na podstawie posiadanego wykazu pewnego mundurowego. Na żądanie okazania legitymacji Nalewajko aresztował 14 osób, w tym 1 kobietę. Z aresztowanych tylko 2 należało pokręcił przecząco głową. Być może liczył, że jeszcze nie wszystko do organizacji niepodległościowych. Przed odjazdem ze wsi Nalewajko stracone, że uznają go tylko za zwykłego wojskowego. Jeden z ludzi oświadczył zebranym mieszkańcom wsi, że obławy tak długo będą trwa- „Błyskawicy” miał jednak wcześniej wątpliwą przyjemność trafienia ły, dopóki wszystkie bandy leśne nie zostaną zlikwidowane. Wspomnia- do sokólskiej katowni. Teraz, gdy ujrzał tajemniczego pasażera, od ny oddział ze wsi Kozłowy Ług udał się do wsi Boratyńszczyzna, gdzie razu rozpoznał w nim swego oprawcę. Partyzanci obezwładnili ubeka również zastosowano powyższy sposób, lecz nikogo nie aresztowano, i zabrali mu pistolet. Potem wyprowadzili go na zewnątrz, odprowaponieważ wszyscy mężczyźni uciekli ze wsi. Przed odjazdem Nalewajko dzani wzrokiem zaskoczonych podróżnych i zeskoczyli na nasyp, zblioświadczył, że niewinni zostaną zwolnieni, a winni będą powieszeni na żając się do dowódcy. Kamiński przeszukał kieszenie funkcjonariusza, rynku w Sokółce.” wyciągając legitymację. „Eugeniusz Nalewajko” – odczytał nazwisko Zbrodnie Eugeniusza Nalewajki spowodowały, że jeszcze w 1945 r. właściciela, nabierając pewności, że znaleźli tego, kogo od tak dawna „leśni” wydali nań zaoczny wyrok śmierci. Jednak funkcjonariusz szukało całe sokólskie podziemie. Podwładni Kamińskiego skrępowali wybierał się w teren z dużą obstawą, więc nie było możności dopad- ręce więźnia paskiem, zawiesili mu na ramieniu skrzynkę z amunicją, nięcia go. Tym niemniej czuł rosnące zagrożenie. Już nie tylko od- by jeszcze bardziej utrudnić ewentualną ucieczkę i poprowadzili przed dalone od siedzib ludzkich ostępy Puszczy Knyszyńskiej, ale nawet sobą do lasu. Tymczasem „Błyskawica” nakazał maszyniście, by ruszał sama Sokółka nie była dlań bezpieczna. Wszyscy go znali. W każdej w dalszą drogę. Pociąg z wolna potoczył się po szynach, a partyzanci chwili mogła więc go dosięgnąć wystrzelona zza któregoś rogu kula. zniknęli w gąszczu nieprzeniknionej puszczy.

W tej sytuacji przełożeni podjęli trudną, lecz konieczną decyzję: Wkrótce wiadomość o nocnym napadzie dotarła do Sokółki. przeprowadzki do Białegostoku. Pod koniec maja 1946 r. mężczyzna Z miejsca powiadomiono UB w Białymstoku, ale zanim udało się skleprzybył do stolicy województwa. Po zameldowaniu się w urzędzie cić improwizowany oddział i dotrzeć na miejsce, partyzanci uszli na załatwił niezbędne formalności i wsiadł do pociągu zmierzającego tyle daleko, że byli już nieuchwytni. O tym, co zaszło w przeciągu kilku do Sokółki, by zabrać stamtąd resztę osobistych rzeczy. Nie wiedział, następnych godzin, UB dowiedział się dopiero wiele miesięcy później. że ktoś już na niego czeka…

Otóż „Błyskawica” poprowadził swoich ludzi na zachód. Po przybyciu W czasie, gdy skład z Nalewajką zbliżał się do Czarnej Wsi, Kazi- do obozowiska koło Starego Szoru, Nalewajko został odprowadzony mierz Kamiński „Błyskawica” (dowodzący oddziałem Narodowego do namiotu. Role się odwróciły: teraz to partyzanci przesłuchiwali Zjednoczenia Wojskowego) wydał ostatnie rozkazy swoim ludziom. ubeka, rozpytując o jego ofiary, kadrę UB w Sokółce i przynależność Kiedy zajęli stanowiska, przyświecił sobie latarką, spoglądając na cy- do partii komunistycznej. Potem nastąpił łatwy do przewidzenia finał. ferblat zegarka. Zbliżała się północ. Wiedział, że lada moment po- Podkomendni „Błyskawicy” ściągnęli Nalewajce mundur i oficerki, po winien ukazać się cel ich dzisiejszej zasadzki. Turkot zbliżającego się czym zaciągnęli go w głąb lasu. parowozu wyrwał z letargu kryjących się w pobliżu nasypu partyzanEcho nie rozniosło daleko huku wystrzału, a mimo to rychło usłytów. Wystrzelona na rozkaz Kamińskiego rakieta stanowiła sygnał szała go cała Sokólszczyzna... Adam Zabłocki 28 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / Wesołych Świąt!

NASZ INWESTYCJE OGRÓD

Zima w ogrodzie Za oknem spadł już śnieg, w nocy przymrozki do -4 stopni, a sikorki niemal stukają dzióbkami w okna, aby przypomnieć o dosypaniu ziaren do karmnika. Znak to, że zima już tu jest! Ogrodnicy też to czują i po zakończeniu sezonu wreszcie mogą trochę odpocząć...

PRZYPOMINAMY WAŻNE W GRUDNIU I STYCZNIU Grudzień i styczeń to prawdziwie zimowe miesiące. W tym czasie możemy troszkę odpocząć od zadań w ogrodzie, jednak jest kilka ważnych prac, o których nie powinniśmy zapomnieć: S prawdzamy zimowe okrycia, czy nie zerwał ich wiatr. W razie potrzeby poprawiamy.

W cieplejsze dni (temp. +10 + 15 C) można rozchylić okrycia, aby nie rozgrzewać zbytnio roślin. Nie każdy wie, że śnieg jest idealnym okryciem roślin i gleby przed mrozem (1 cm świeżego śniegu izoluje tak jak 10 cm ziemi), dlatego nie odgarniajmy śniegu z roślin, a w razie potrzeby przysypmy ich dolną część świeżym puchem odgarniając np. ścieżkę.

REKLAMA

K olumnowe formy jałowców warto obwiązać mocnym sznurkiem. Zabieg ten uchroni je przed rozłamaniem.

metaloplastyka

P rzed nadejściem mrozów wydmuchujemy kompresorem system nawadniający w ogrodzie oraz w szklarni.

ŚWIECĄCE NOCĄ kwiaty

D okarmiamy ptaki - jeżeli wspomożemy je teraz, to będą częściej do nas „wpadać” w sezonie na gąsienice i inne szkodniki. styczniu mogą być cięte lub formowane rośliny “płaczące” po cięciach, na przykład brzoW za, winorośl.

S tyczeń to odpowiedni czas na przeprowadzenie zabiegu bielenia drzew, który zapobiega pękaniu kory na pniach.

K onserwujemy narzędzia. Ostrzymy sekatory. Natłuszczamy wszystkie części metalowe olejem. ykonujemy przegląd maszyn ogrodowych. W kosiarkach należy wymienić olej, filtr powieW trza, oczyścić świecę, a w razie potrzeby wymienić ją na nową. Ostrzymy nóż.

Ale zaraz, zaraz - co ze szklarnią? Czy resztki pędów i korzeni pomidorów usunięte? Czy obornik przekopany? A czy zbita szyba już wymieniona, zerwany zawias naprawiony? Latem było za gorąco w szklarni, w takim razie teraz warto byłoby wstawić jakieś dodatkowe okno albo nawet i drzwi z drugiej strony, aby poprawić wentylację i zmniejszyć ilość kilometrów do przejścia w ciągu całego sezonu. A co z narzędziami? Czy są już oczyszczone po sezonie, naostrzone i natłuszczone olejem?

Jeszcze tylko araucarie i agawy schować do szklarni na zimę, zakupić siarkę do wypalenia na przedwiośniu i zestaw nasion, zwłaszcza te do przygotowania rozsady pomidorów, ogórków czy papryki, no i nowalijki - sałata, rzodkiewka, koperek i dymka na szczypior. Ach, jak te nowalijki cieszą wiosną! Ale te zakupy, to już zrobimy raczej po Świętach...

Tekst, zdjęcia: mgr Maria Radziwońska-Kryjan, mgr inż. Piotr Kryjan

Życzymy Wszystkim wspaniałych Świąt Bożego Narodzenia, a w Nowym 2021 roku przede wszystkim zdrowia, oraz wspaniałego aromatu własnej rzodkiewki, szczypiorku no i koperku oczywiście! życzy zespół Davis & Kryjan-Gardens.

NOWOŚĆ

lampy solarne, ELFY

AZALIE CHOINKI

SZKLARNIE OGRODOWE duży wybór: folia, poliwęglan, szkło

NOWODWORCE UL.KWIATOWA 7 TEL. 85 744 15 95

CENTRUM OGRODNICZE

GALERIA SZTUKI

www.szklarnia.eu www.dkgardens.pl

SZKLARNIE

SPORT

Aż 1400 zawodników przemierzyło Puszczę Knyszyńską w biegu Bison Ultra-Trail, który odbył się w Supraślu. Najwięksi śmiałkowie mieli do pokonania 100 km. Później dołączali do nich zawodnicy startujący na dystansach: 16 km, 35 km i 50 km.

Jan Nyka

Jan Nyka Jan Nyka

- Zawody były planowane jeszcze w zeszłym roku, kiedy o pandemii nawet nikt nie słyszał, ale udało się - powiedział Grzegorz Kuczyński prezes fundacji Białystok Biega, organizator zawodów. - Zrobiliśmy to w tych obostrzeniach, które obowiązują nawet w czerwonej strefie. Biegacze czują się bezpieczni.

W sumie 1400 osób stanęło na starcie. Metę Bison Ultra-Trail przekroczyło 1205 zawodników. W biegu głównym zwyciężył Kamil Dwornicki z Wrocławia - 100 km pokonał w 9,5 godziny. Drugi był Karol Zwiruk z Warszawy, a trzeci Wojciech Ptaszyński z Fromborka.

Organizatorem Bison Ultra-Trail była fundacja Białystok Biega, a Partnerem Strategicznym przedsięwzięcia była Gmina Supraśl. (opr. ms)

Jan Nyka

Zawody rozpoczęły się w sobotę (03.10.2020) o 3 rano. Zawodnicy z supraskiego amfiteatru wypuszczani byli falami, a bieg odbywał się bez udziału kibiców w strefie startu i mety. To skutek obostrzeń, jakie nałożono na imprezy sportowe w związku z tym, że powiat białostocki znalazł się w tzw. strefie czerwonej. Mimo tych ograniczeń przedsięwzięcie odbyło się.

Jan Nyka

Bison Ultra-Trail w Supraślu

INWESTYCJE sport

Breast Run 2020 Październik jest miesiącem walki z rakiem piersi. W związku z tym 10.10.2020 roku Stowarzyszenie do Walki z Rakiem, Białostockie Centrum Onkologii oraz Fundacja Tworzywa (Ultra Śledź, Supraski Maraton Leśny) zorganizowali Breast Run - bieg po malowniczej Puszczy Knyszyńskiej.

Głównym założeniem było zaktywizowanie pacjentów z chorobą nowotworową, którzy niejednokrotnie borykają się z pokonywaniem oporów związanych z podjęciem aktywności fizycznej. Do wyboru mieli dwa dystanse 5 km i 3 km oraz kilometrowy spacer pacjentów z personelem.

Start rozpoczynał się na placu przy karczmie Hotelu Borowinowy Zdrój i prowadził zawodników przez Groblę. W biegu udział wzięły również osoby solidaryzujące się z osobami chorymi, ich rodziny i przyjaciele.

Blisko 250 osób, a więc niemała różowa siła, bo ta jest symbolem walki z nowotworem piersi, na długo utrzymała echo biegowego spotkania.

Pacjenci doświadczyli jak wielką energię i radość niesie ze sobą sport i wsparcie bliskich oraz że warto mówić głośno o swojej chorobie, a tym samym zachęcać do tak ważnej profilaktyki. W organizację biegu zaangażowało się wiele instytucji, firm oraz prywatnych osób, które chciały dołożyć swoją cegiełkę. Supraśl na stałe związuje się z biegami, ale takie, które niosą radość w trudnych chwilach i szerzą świadomość są niezwykle ważne. Cieszymy się, że będą one organizowane cyklicznie. W ubiegłym roku w tym samych duchu został zorganizowany bieg Onko Run. Magdalena Matejczuk

Mistrzostwa Polski z medalem

VII Mistrzostwa Polski Masters w Karate Olimpijskim odbyły się w dniu 7 listopada w Poznaniu. Grzegorz Żendzian z Supraśla zajął pierwsze miejsce w konkurencji kata indywidualne mężczyzn + 50 lat.

Jest to siedemnasty medal supraskiego karateki na arenie ogólnopolskiej. W tym roku był to jedyny, ale z uwagi na sytuację epidemiologiczną, jakże udany start w zawodach. Gratulujemy i życzymy wielu kolejnych sukcesów!

Sześcioletni mistrz w grze w szachach Ignaś Bukłaho z Przedszkola Samorządowego w Grabówce został jednym z czołowych młodych polskich szachistów.

W dniach 14-18 października br. w Poroninie koło Zakopanego odbyły się Mistrzostwa Polski Dzieci do lat 6 i 7 w szachach. Gminę Supraśl godnie reprezentował 6-letni Ignaś Bukłaho, na co dzień uczęszczający do Przedszkola Samorządowego w Grabówce.

W Mistrzostwach Polski Ignaś wywalczył wysokie szóste miejsce, tracąc zaledwie jeden punkt do zwycięzcy zawodów.

To nie pierwszy sukces Ignacego. Młody szachista w roku szkolnym 2019/2020 reprezentował przedszkole Grabówce w IV edycji Podlaskiej Szachowej Lidze Przedszkolnej, gdzie wywalczył brązowy medal w klasyfikacji chłopców w wieku lat 5.

Obecnie rywalizuje w Szachowej Białostockiej Lidze Szkolnej do lat 8.

Wesołych Świąt! / Supraśl Nasza Gmina / Nr 4 (64) / ZIMA 2020 / www.suprasl.pl / 31

ATRA GROUP TECHNIKA GRZEWCZA DYSTRYBUCJA, MONTA¯, SERWIS

LIDER KOT£ÓW I PALNIKÓW NA PELLET

602 151 098 atragroup@wp.pl

Zdrowych, pogodnych i pełnych miłości

Świąt Bożego Narodzenia oraz wszelkiej pomyślności w Nowym 2021 Roku życzy Dyrekcja i pracownicy Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu

ul. Ciesielska 2 15-542 Bia³ystok