SUPRAŚL NASZA GMINA 58

Ruszyło targowisko miejskie s. 3

Przedszkole w Grabówce Podlaską Marką Roku 2018 s. 11

Czy powinniśmy bać się wilka? s. 21 ISSN 2084-5642

Wszystko o uzdrowisku nr 2 (58) LATO 2019

Eko

Supraśl s. 10

suprasl.pl

Spis treści

Inwestycje to rozwój

Inwestycje to rozwój . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

AKTUALNOŚCI

Najbliższe miesiące przyniosą kolejne wyzwania inwestycyjne w naszej gminie. Wykorzystujemy szanse, jakie dają programy rządowe i związane z nimi fundusze, m.in. Fundusz Dróg Samorządowych.

Dzięki dofinansowaniu rządowemu możemy zaoszczędzić środki własne, a w przyszłości przeznaczyć je na inne, ważne cele.

Właśnie ruszają budowy i remonty ulic na terenie gminy objętych wspomnianym funduszem: ulicy Kościelnej–Sidorowicza w Supraślu, Dolnej-Granicznej (Grabówka-Zaścianki), a także drogi Woronicze-Międzyrzecze. Nie ma wątpliwości, że dobra, zmodernizowana infrastruktura to większe bezpieczeństwo oraz dostępność, a co za tym idzie – wyższy poziom życia mieszkańców.

Rozwój gminy Supraśl to także inwestycje społeczne. W odpowiedzi na potrzeby naszej społeczności budynek świetlicy środowiskowej i biblioteki w Sobolewie już wkrótce zostanie przebudowany i zamieni się w przedszkole z dwoma oddziałami. Korzystać z niego będą mogły także dzieci niepełnosprawne. W trakcie procedury przetargowej jest też adaptacja pomieszczeń gminnych przy szkole podstawowej w Supraślu, które zostaną zamienione w żłobek. To już kolejne, gminne projekty poszerzające ofertę edukacyjno-opiekuńczą dla jej najmłodszych mieszkańców. W końcu to ich rozwój jest naszą najlepszą inwestycją.

Na koniec trzeba wspomnieć o problemie, który dla mieszkańców miasta Supraśl, jest szczególnie istotny. Od początku roku usiłowaliśmy wznowić połączenie BKM Supraśl-Białystok-Supraśl. Warunki przedstawione przez miasto Białystok okazały się jednak zaporowe.

Nagła rezygnacja z realizacji przewozów firmy Voyager, bardzo zaostrzyła problem. Jednak władze gminy natychmiast podjęły działania w kierunku rozszerzenia rozkładu kursów autobusów PKS Nova.

Procedury wdrażające nowy rozkład PKS są już uruchomione. (Więcej informacji na stronie 7) Radosław Dobrowolski, Burmistrz Supraśla

Ruszyło targowisko miejskie . . . . . . . . . . . . . . 3 BiKeRem do Sobolewa i Supraśla . . . . . . . . . . . 4 Składanie ankiet na dofinansowanie fotowoltaiki . . 4 Wakacje z „Wychowawcą Podwórkowym” . . . . . . 4 Międzynarodowa konferencja w Supraślu . . . . . . 5 Kolejny sezon „Blondynki” ponownie nagrywany w Supraślu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Nowe laptopy trafiły do szkół . . . . . . . . . . . . . . 6 Zgierzanie w Supraślu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Więcej PKSów już wkrótce . . . . . . . . . . . . . . . 7 188. rocznica bitwy pod Sokołdą . . . . . . . . . . . . 8 Zawody Policyjnych Patroli Rowerowtych . . . . . . 9 Eko Supraśl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

INWESTYCJE

Przedszkole w Grabówce Podlaską Marką Roku 2018 11 Skatepark i pumptruck w Sobolewie . . . . . . . . . . 12 Stacja Uzdatniania Wody w Ogrodniczkach otwarta 12

oświata

Obchody 100–lecia SSP im. Ferdynanda Mareckiego w Supraślu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Monografia stu lat szkoły podstawowej w Supraślu . 14 Nowa Dyrektor Szkoły Podstawowej w Sobolewie . . 14 Wyróżniona księga pamiątkowa . . . . . . . . . . . . 14 Edukacja leśna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

kultura

Dni Supraśla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Supraska Wiosna Chopinowska . . . . . . . . . . . . 17 Dzień Dziecka w Gminie Supraśl . . . . . . . . . . . . 18 SLOW FESTIWAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Historia

Bitwa na Starym Majdanie . . . . . . . . . . . . . . . 20

NATURA Czy powinniśmy bać się wilka? . . . . . . . . . . . . 22

nasz ogród Podpory do roślin pomocne w ogrodzie . . . . . . . 24

sport

Polub nas na www.facebook.com/SupraslNaszaGmina/

Mistrzowie Polski w biegach przełajowych . . . . . . 25 Z toru na podium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Sukcesy młodych supraślan w turniejach karate . . . 26 Bieg po złoto w „Przełajach” . . . . . . . . . . . . . . 27

Wydawca: Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu 16-030 Supraśl, ul. Cieliczańska 1 tel./fax 85 71 83 510, e-mail: biuletynsuprasl2@gmail.com Adres redakcji: 16-030 Supraśl, ul. Cieliczańska 1 tel./fax 85 71 83 510, e-mail: ckirsuprasl@gmail.com Redakcja: Zespół Biuro reklamy: 795 450 560 ISSN 2084-5642. Nakład 1000 egz.

Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i reklam oraz zatrzega sobie prawo do dokonywania przeróbek i skrótów w tekstach. Materiałów nie zamówionychredakcja nie zwraca.

Skład: Adam Kierzkowski Druk: Drukarnia BIAŁY KRUK, ul. Tygrysia 50, 15-509 Sobolewo, tel. 85 74 04 704

Aktualności

Ruszyło

targowisko miejskie W niedzielę 30 czerwca oficjalnie otwarto targowisko na Rynku Miejskim w Supraślu. Teraz będzie tu można nabyć różnego rodzaju lokalne i regionalne produkty. Raz w miesiącu odbywać się ma targ staroci.

W uroczystym otwarciu wzięli udział licznie przybyli mieszkańcy, ale także zaproszeni goście - członkowie przebywających w tym czasie w Supraślu delegacji zagranicznych z miasta Zelwa na Białorusi, na czele z przewodniczącym Rady Deputowanych Valentinem Siemieniako, goście z naszego miasta partnerskiego w Niemczech Grossenkneten z burmistrzem Thorstenem Schmidtke, a także Niclas Fjelstromm ze Szwecji - koordynator europejskiego programu „CulinaryHeritage”.

Targowisko powstało w ramach projektu „Rynek Kultury w Supraślu” realizowanego przez Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014 – 2020. Dzięki projektowi w Supraślu w miejscu dawnej pętli autobusowej powstało całoroczne targowisko miejskie, przeznaczone na cele promocji lokalnych produktów, festiwali kulinarnych czy zlotów food trucków. PS

REKLAMA

/ Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl / 3

AKTUALNOŚCI

Składanie ankiet na dofinansowanie fotowoltaiki Do końca lipca br. mieszkańcy Gminy Supraśl mogą składać ankiety diagnozujące zapotrzebowanie na realizację działań dot. montażu ogniw fotowoltaicznych.

BiKeRem

do Sobolewa i Supraśla

Jeszcze w tym miesiącu w Supraślu na rynku miejskim oraz przy szkole podstawowej w Sobolewie staną dwie stacje bikerów.

Burmistrz Supraśla Radosław Dobrowolski oraz Paweł Orłowski i Rafał Fedorowicz z firmy Nextbike Polska S.A. 4 lipca podpisali umowę w sprawie utworzenia stacji Supraskich Rowerów Uzdrowiskowych.

Już w najbliższych dniach na rynku miejskim w Supraślu oraz przy szkole podstawowej w Sobolewie zostaną zamontowane dwie stacje bikerów. Rowery będzie można wypożyczać przez całą dobę, we wszystkie dni tygodnia również przez aplikację mobilną. Będą one kompatybilne z białostockimi bikerami.

Jedna osoba będzie mogła wypożyczyć rower na maksymalnie dwanaście godzin. MS

Wakacje z „Wychowawcą Podwórkowym” Do 30 sierpnia w świetlicach w: Sobolewie, Zaściankach, Grabówce, Henrykowie, Ciasnem, Sowlanach, Karakulach oraz w Supraślu

realizowane będą bezpłatne zajęcia ruchowe, taneczne, tematyczne, sportowo – rekreacyjne oraz edukacyjne dla dzieci w wieku od 5 lat.

W tym roku zajęcia oprócz instruktorów świetlicowych prowadzić będą przedstawiciele młodzieży z: Chin, Ukrainy, Rosji, czy Turcji, którzy przebywają w Polsce w ramach AIESEC. Będą oni opowiadać o swoich krajach: społeczeństwie, kulturze, kulinariach, a także uczyć języków obcych.

- Cieszymy się z obecności młodzieży z zagranicy i liczymy, że dzięki niej dzieci z terenu naszej gminy będą mogły lepiej poznać specyfikę innych niż Polska krajów oraz zainteresować się obcą kulturą i spojrzeniem na świat - powiedział Burmistrz Supraśla.

Zajęcia odbywać się będą od poniedziałku do piątku w godzinach od 10.00 do 14.00.

Warunkiem uczestnictwa w projekcie „Wychowawca Podwórkowy” jest dostarczenie na zajęcia podpisanego regulaminu oraz oświadczenia – zgody rodzica lub opiekuna prawnego. Dokument ten jest do pobrania u wychowawcy podwórkowego (w dniu zajęć) lub na stronie www.suprasl.pl.

4 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl /

W związku z informacją uzyskaną z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego o planowanym na IV kwartał 2019 roku konkursie na realizację działań proekologicznych w zakresie montażu ogniw fotowoltaicznych, prosimy zainteresowanych mieszkańców naszej gminy o wypełnienie i złożenie ankiet diagnozujących zapotrzebowanie na realizację działań dot. montażu ogniw fotowoltaicznych. Ankiety są do pobrania na stronie www.suprasl.pl Wypełnione i podpisane ankiety należy złożyć w sekretariacie Urzędu Miejskiego w Supraślu lub Filii Urzędu w Zaściankach. Można je także zeskanować i przesłać na adres mailowy maciej.arciszewski@suprasl.pl.

Prosimy o dokładne zapoznanie się z informacjami umieszczonymi na ankiecie. Do zestawienia potrzeb mieszkańców będą brane pod uwagę także ankiety zebrane przez Urząd Miejski w latach poprzednich.

Uwaga! Przed wpisaniem rodzaju odnawialnego źródła energii planowanego do realizacji – ogniwa fotowoltaiczne o mocy ..... kW, prosimy o sprawdzenie zużycia energii elektrycznej i wpisywanie realnego zapotrzebowania w Państwa gospodarstwie domowym (zużycie na potrzeby własne). MS

Aktualności

Międzynarodowa konferencja w Supraślu 1 lipca 2019 r. w Supraślu odbyła się międzynarodowa konferencja „Polski samorząd na osi współpracy Wschód – Zachód”. Organizatorami wydarzenia był Urząd Miejski w Supraślu oraz Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego. Konferencja odbyła się pod honorowym patronatem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju, a także Wojewody Podlaskiego oraz Marszałka Województwa Podlaskiego.

Celem spotkania było zaprezentowanie możliwości finansowania współpracy międzynarodowej oraz wymiana doświadczeń jednostek samorządu terytorialnego w tym zakresie. Konferencja była wydarzeniem towarzyszącym „Dni Supraśla”, wpisała się także w obchody 450. rocznicy Unii Lubelskiej.

W panelu wprowadzającym wzięli udział: Szymon Wróbel - Zastępca Dyrektora Departamentu Administracji Publicznej w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, Pan Artur Harc - Zastępca Dyrektora Departamentu Współpracy Terytorialnej w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju, Pani Agata Czyrsznic-Dobrowolska - Radca ministra ds. współpracy samorządowej w Departamencie Współpracy Ekonomicznej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.

Reprezentantem Pana Marszałka Artura Kosickiego oraz przedstawicielem Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego była Dyrektor Biura Kultury Urzędu Marszałkowskiego - Pani Agata Puchalska.

W imieniu Marszałka Województwa Podlaskiego list odczytała Pani Wiesława Burnos, Członek Zarządu Województwa Podlaskiego.

Głos zabrał także Poseł na Sejm RP Mieczysław Baszko.

W międzynarodowej konferencji w Supraślu, poza przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego z naszego kraju, wzięła udział goszcząca w tych dniach w Supraślu jedenastoosobowa reprezentacja z Grossenkneten z Niemiec na czele z Burmistrzem Thorstenem Schmidtke, przedstawiciele z miejscowości Zelwa na Białorusi, oraz przedstawiciel Szwecji Pan Niclas Fjellstrom – koordynator programu Regional Culinary Heritage Europe.

Pierwszą część konferencji rozpoczął dr Tomasz Jaszczołt z Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk wykładem inauguracyjnym nt. „Dziedzictwo Unii Lubelskiej 1569-2019”.

W sesji pierwszej nt. „Źródła finansowania współpracy międzynarodowej samorządów” udział wzięła Pani Justyna Jakubowska, główny specjalista w Departamencie Współpracy Terytorialnej w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju, która przygotowała prezentację nt. „Interreg szansą dla jednostek samorządu terytorialnego na rozwój współpracy międzynarodowej”. Tematem wystąpienia Pani Justyny Muszyńskiej, specjalisty ds. Funduszy Europejskich w Głównym Punkcie Informacyjnym w Białymstoku, działającym przy Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podlaskiego, były „Fundusze Europejskie dla samorządów w aspekcie finansowania współpracy międzynarodowej.”

Wykład wprowadzający podczas konferencji wygłosił prof. dr hab.

Marcin Szewczak z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Wschodnioeuropejskiego Uniwersytetu w Łucku, Prezes Instytu-

tu Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego.

Tematyka wykładu dotyczyła prawno - administracyjnych aspektów realizowania samorządowej współpracy międzynarodowej oraz skupiała się na dobrych praktykach i propozycjach rozwiązań.

Sesja druga dotyczyła wybranych aspektów współpracy transgranicznej. Część drugą konferencji rozpoczęła Agata Puchalska, Dyrektor Biura Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego prezentacją nt. „Międzynarodowa współpraca kulturalna oraz źródła jej finansowania w województwie podlaskim”. O doświadczeniach w ramach współpracy transgranicznej „Euroregionu Niemen” mówił Cezary Cieślukowski - Przewodniczący Konwentu Stowarzyszenie „Euroregion Niemen”. Tę część konferencji zakończyło wystąpienie dr Małgorzaty Ocytko, koordynatora RODM Białystok, która w prezentacji - „RODM w Białymstoku - Brama na Wschód” przedstawiła działalność prowadzoną przez RODM w Białymstoku.

W dalszej części spotkania w panelu dyskusyjnym, którego moderatorem był Pan Mirosław Bielawski, Dyrektor programowy Polskiego Radia Białystok, udział wzięli przedstawiciele samorządów z Polski i z zagranicy. Dyskusja uczestników panelu skupiała się na wymianie doświadczeń jednostek samorządu terytorialnego w zakresie współpracy międzynarodowej.

Kolejny sezon „Blondynki” ponownie nagrywany w Supraślu

Ruszyły zdjęcia do kolejnej serii popularnego serialu telewizyjnego „Blondynka”. Filmowcy znowu zawitali do Supraśla. Sceny kręcone są m. in. w Urzędzie Miejskim.

W nowym sezonie w główną rolę wcieli się Marta Żmuda-Trzebiatowska. W Supraślu można znów spotkać także Andrzeja Grabowskiego.

Najnowsze odcinki serialu o pani weterynarz będzie można obejrzeć na antenie TVP już jesienią. / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl / 5

AKTUALNOŚCI

Nowe laptopy trafiły do szkół Gmina Supraśl zakończyła realizację projektu „Ja w Internecie”. Projekt był współfinansowany w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa.

Burmistrz Supraśla przekazał szkołom laptopy zakupione w ramach projektu.

Głównym operatorem projektu była Fundacja Legalna Kultura.

W ramach projektu odbyły się szkolenia dla mieszkańców Gminy Supraśl w przedziale wiekowym od 25 roku życia. Miały one miejsce w trzech punktach na terenie gminy: Sportowa Szkoła Podstawowa im. Ferdynanda Mareckiego w Supraślu, Szkoła Podstawowa im. Elizy Orzeszkowej w Sobolewie oraz Zespół szkolno-Przedszkolny im. Ochotniczych Straży Pożarnych w Ogrodniczkach.

Uczestnicy zdobyli wiedzę na temat tworzenia stron internetowych, wykorzystywania Internetu we własnym biznesie, ochrony

a zdjęciu Pani Agnieszka Kamieńska N - Dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego im. Ochotniczych Straży Pożarnych w Ogrodniczkach dzieci przed niepożądanymi treściami. Celem programu było również zwiększenie dostępu mieszkańców do kultury, edukacji i informacji z legalnych źródeł. Szkolenia były bezpłatne. Po zakończonych szkoleniach każda ze szkół otrzymała zakupione w ramach projektu laptopy.

Zgierzanie w Supraślu W dniach 27-28 kwietnia br. naszą Gminę odwiedziła 50-osobowa grupa członków Uniwersytetu III Wieku ze Zgierza, miasta partnerskiego Supraśla. Była to swoista rewizyta Zgierzan związana z pobytem Rady Seniorów Gminy Supraśl i Burmistrza Supraśla w Zgierzu w sierpniu ubiegłego roku.

Zgierzanie odwiedzili najważniejsze zabytki i historyczne miejsca Supraśla i jego okolic, m.in. Klasztor Zmartwychwstania NMP, Muzeum Ikon, Domy Tkaczy przy ul. 3-go Maja, Pałac Bucholtza, Dom Jansena oraz Dom Kleina, gdzie mieści się Klub Seniora w Supraślu.

Dzięki uprzejmości Pana Michała Arciszewskiego, właściciela Restauracji Prowincja, goście spróbowali tutejszego sękacza z jednoczesną nauką jego krojenia. Odbyli też degustację przysmaków tatarskich w Restauracji Tatarynka, gdzie podano pierekaczewnik, kibiny i sytę.

Dla wielu Zgierzan wizyta ta była lekcją historii, śladami założycieli współczesnego Supraśla, którzy w I połowie XIX wieku przybyli ze Zgierza.

Goście odwiedzili też Mauzoleum Powstania Listopadowego w Kopnej Górze, Silvarium w Poczopku oraz meczet i mizar w Kruszynianach. Grupie przewodniczyli Pani Małgorzata Łęckia – Prezes Uniwersytetu III Wieku w Zgierzu, a honory gospodarzy pełnili Krzysztof Wolfram i Pan Edward Sawicki - członek Rady.

Tekst i zdjęcia Krzysztof Wolfram

6 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl /

Aktualności

Więcej PKSów już wkrótce Już w najbliższym czasie zostanie wdrożony nowy rozkład jazdy PKS Nova na linii Supraśl-Białystok-Supraśl. Jest to doraźne rozwiązanie problemu jaki nastąpił po wycofaniu się ze świadczenia usług firmy Voyager.

Od początku bieżącego roku władze Supraśla, na czele z burmistrzem Radosławem Dobrowolskim, zabiegały o uruchomienie linii miejskiej Supraśl-Białystok w najbardziej komfortowym dla Supraślan wariancie. Brak porozumienia z Białostocką Komunikacją Miejską, wynika z nierealnych warunków stawianych dotychczas przez władze Białegostoku.

28 lutego 2019 roku, po wstępnych rozmowach, burmistrz Supraśla zwrócił się pisemnie do prezydenta Białegostoku w sprawie uruchomienia komunikacji zbiorowej na linii Supraśl – Białystok. W gruncie rzeczy chodziło o reaktywację istniejącej do 2015 roku linii autobusu BKM nr. 111 w ramach I strefy biletowej.

Zamierzeniem burmistrza było ponowne uruchomienie takiego autobusu, który dowiezie mieszkańców w czasie nie dłuższym niż 40 minut, włączając to przejazd po terenie Supraśla i Białegostoku.

Wspomniane pismo z 28. lutego przez dłuższy czas pozostawało bez jakiejkolwiek odpowiedzi, dlatego 11. kwietnia wysłane zostało kolejne pismo z prośbą o jak najszybsze zajęcie się przez władze Białegostoku sprawą reaktywacji linii autobusowej.

12 kwietnia burmistrz Radosław Dobrowolski otrzymał odpowiedź podpisaną przez zastępcę prezydenta Truskolaskiego, Zbigniewa Nikitorowicza, który przedstawił warunki finansowe – za uruchomienie autobusu 111 gmina Supraśl musiałaby zapłacić od 2 019 836 zł do nawet 2 503 956 zł (w zależności od dokładnego przebiegu trasy).

Cena ta wynikała z tego, iż Gmina Supraśl musiałaby płacić także za wozokilometry przejechane na terenie Białegostoku, taki był warunek postawiony przez białostocki magistrat.

Miasto Białystok, nie zgodziło się również na propozycję polegającą na przedłużeniu istniejącej już linii 108, pozostając na dotychczasowym stanowisku.

Kolejne spotkania, pisma i propozycje ze strony władz Białegostoku nie były satysfakcjonujące organizacyjnie, ani finansowo dla Gminy Supraśl - zaproponowano między innymi połączenie wahadłowe Supraśl – pętla przy ul. Niemeńskiej przy granicy Białegostoku

– wiązałoby się to uciążliwymi przesiadkami zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, oraz znacznym wydłużeniem czasu podróży.

Ze strony Białegostoku padła również propozycja wydłużenia trasy autobusu 13 do Supraśla przez Sowlany i Karakule. Przedstawione przez BKM warianty, nie spotkały się jednak z akceptacją mieszkańców gminy podczas spotkania konsultacyjnego zorganizowanego w tej sprawie przez burmistrza Supraśla. Na spotkaniu, które odbyło się na początku czerwca mieszkańcy uznali propozycje BKM za niesatysfakcjonujące. Z jednomyślną akceptacją uczestników spotkała się natomiast propozycja burmistrza, polegająca na wybraniu do realizacji przejazdów innego przewoźnika, z którym powinny być wynegocjowane odpowiednie warunki w zakresie taboru i częstotliwości kursów.

Problem zwiększenia kursów zaostrzył się wskutek nieoczekiwanego wycofania się firmy Voyager ze świadczenia przewozów na trasie z Białegostoku do Supraśla. Firma ta nie była związana z gminą żadną umową na świadczenie usług transportowych, dlatego nie można było w jakikolwiek sposób zatrzymać tej decyzji.

Historia wielomiesięcznych starań burmistrza Dobrowolskiego i całego urzędu miejskiego, o otwarcie linii miejskiej BKM Supraśl-Białystok, wskazuje, że nie ma obecnie innej możliwości zagęszczenia siatki połączeń autobusowych, jak tylko porozumienie w tej sprawie z wojewódzką spółką PKS Nova, która już świadczy usługi w Supraślu. Gotowy jest już nowy grafik przejazdów, z doraźnie zwiększoną ilością kursów. Obecnie spółka PKS Nova stara się o wszelkie niezbędne uzgodnienia i pozwolenia m.in. z Podlaskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich, Urzędu Marszałkowskiego, czy Urzędu Miasta Białegostoku. Prowadzone są wszelkie starania, aby nowy rozkład mógł być realizowany już od początku sierpnia 2019 roku. Jednocześnie przygotowywane są rozwiązania systemowe – polegające na zapewnieniu odpowiedniej ilości kursów, ulg biletowych oraz niskopodłogowych autobusów.

N owy rozkład jazdy PKS Nova, ze zwiększoną ilością kursów Supraśl-Białystok-Supraśl jest już gotowy.

W tej chwili spółka PKS Nova składa wnioski o odpowiednie pozwolenia.

Wdrożenie nowego grafiku połączeń niestety wymaga od spółki dopełnienia licznych, biurokratycznych formalności. Czekamy na ich jak najszybsze dopełnienie. / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl / 7

AKTUALNOŚCI

188. rocznica bitwy pod Sokołdą

To tutaj 188 lat temu rozegrała się tragiczna w skutkach bitwa, podczas której powstańcy starli się z wielokrotnie silniejszymi wojskami rosyjskimi, a wody Sokołdy – jak wspominali najstarsi mieszkańcy wsi – zabarwiły się na czerwono od przelanej polskiej krwi…”

W piątek 5 lipca br. w Sokołdzie odbyły się uroczystości upamiętniające 188. rocznicę bitwy pod Sokołdą, stoczonej 7 lipca 1831 r.

Podróżując szosą do Krynek mijamy niewielki pagórek naznaczony kilkudziesięcioma polnymi kamieniami, przytulony do błękitnej strugi rzeki Sokołdy. Nieobeznany z miejscową historią wędrowiec zdziwiłby się zapewne, widząc z dala od ludzkich siedzib tak pięknie zadbane miejsce, gdzie nieustannie powiewa biało – czerwony sztandar, a przy każdym kamieniu błyska płomień zapalonego znicza. Dopiero spojrzawszy na stojącą obok tablicę wędrowiec zorientowałby się, że ma do czynienia z miejscem

szczególnym – jedynym w tej części Polski cmentarzem żołnierzy Powstania Listopadowego. To tutaj 188 lat temu rozegrała się tragiczna w skutkach bitwa, podczas której powstańcy starli się z wielokrotnie silniejszymi wojskami rosyjskimi, a wody Sokołdy – jak wspominali najstarsi mieszkańcy wsi – zabarwiły się na czerwono od przelanej polskiej krwi…

W piątek 5 lipca po raz kolejny odbyły się uroczystości upamiętniające tamto wydarzenie. Na cmentarz, jak co roku przybyli przedstawiciele władz gminy z Burmistrzem Radosławem Dobrowolskim na czele, a także Wojewoda Podlaski Bohdan Paszkowski, Starosta Białostocki Jan Perkowski, Poseł na Sejm RP Mieczysław Baszko, przedstawiciele Marszałka Województwa Podlaskiego,

Aktualności Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej, Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej, Komendy Miejskiej Policji w Białymstoku, Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Białymstoku, Instytutu Pamięci Narodowej, Nadleśnictwa Supraśl i Ochotniczej Straży Pożarnej. W uroczystości wzięli udział też licznie mieszkańcy okolicznych wsi oraz młodzież z różnych zakątków naszej gminy.

Modlitwę poprowadzili duchowni obrządku katolickiego i prawosławnego.

W takie dni szczególnie pamiętamy o obrońcach Rzeczpospolitej, nie tylko o powstańcach, którzy tutaj są pochowani, ale również o tych wszystkich, których groby są rozsiane po całym świecie

– powiedział Wojewoda Podlaski Bohdan Paszkowski.

– Widzę tu wielu młodych ludzi. Warto podkreślić więc, że tutaj też są pochowani młodzi ludzie, którzy mimo swego młodego wieku walczyli o to, by Polska mogła być wolnym krajem.

- Można porównać to dzisiejsze spotkanie do książki, którą otwieramy, aby nie zapomnieć o przeszłości – stwierdził Burmistrz

Zawody Policyjnych Patroli Rowerowych

W duchu sportowej rywalizacji o miano najlepszego policyjnego patrolu rowerowego w dniach 6-7 czerwca br. w Supraślu rywalizowało 17 dwuosobowych drużyn reprezentujących wszystkie garnizony w kraju.

Udział w zawodach wzięli też udział policjanci z Estonii i Ukrainy.

Radosław Dobrowolski zwracając się do zebranych. – Nasza historia tak się ułożyła, że mamy w niej bardzo wiele grobów, bardzo wiele krzyży i bardzo wiele krwi, która płynęła strugami za naszą wolność i naszą ukochaną Ojczyznę. Bardzo Wam wszystkim dziękuję, że przyjeżdżacie tutaj i wspólnie dbamy o to, aby ta historia, wiedza i pamięć o tych, którzy oddawali swoje życie, nie umarła. Niech żyje Najjaśniejsza Rzeczpospolita!

Uroczystość zakończyło odegranie pieśni „Śpi kolego”, jako hołdu złożonego poległym przed prawie dwustoma laty bohaterom.

Mamy nadzieję, że każde pokolenie Polaków będzie stawiało ich sobie za wzór patriotyzmu i oddania sprawie Ojczyzny. az

Drużyny musiały wykazać się nie tylko umiejętnościami praktycznymi, ale również interpretacją zagadnień prawnych. Podczas zawodów rozegrane zostały: test wiedzy zawodowej, udzielanie pomocy przedmedycznej, wyścig patroli rowerowych oraz rowerowa sztafeta biathlonowa.

Uroczyste zakończenie zawodów i wręczenie nagród najlepszym policyjnym patrolom rowerowym odbyło się 7 czerwca na Rynku Miejskim w Supraślu.

Organizatorem Ogólnopolskich Zawodów Policyjnych Patroli Rowerowych 2018 jest Komenda Wojewódzka Policji w Białymstoku przy współpracy z Wydziałem Prewencji Biura Prewencji Komendy Głównej Policji, Urzędem Miejskim w Supraślu, a także Wyższą Szkołą Policji w Szczytnie oraz Grupą Ratowniczą „Nadzieja” z Łomży. Zawody honorowym patronatem objął Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jarosław Zieliński, a także Komendant Główny Policji nadinspektor dr Jarosław Szymczyk. MS / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl / 9

AKTUALNOŚCI

Eko

Supraśl

Samochody elektryczne, hybrydy, stacje ładowania pojazdów, urządzenia zasilane energią solarną. Wszystko to można było oglądać podczas Targów elektromobilności, które rozpoczęły się V Międzynarodowym Kongresem Eko Forum w Supraślu.

- Myślę, że Supraśl to idealne miejsce do organizacji tak ważnego wydarzenia, jakim jest „Eko Forum”. Nasza gmina jest uzdrowiskiem w sercu natury, dzięki czemu spełniamy wysokie, ekologiczne standardy – powiedział Burmistrz Supraśla Radosław Dobrowolski.

Oprócz plenerowych pokazów pojazdów zasilanych energią elektryczną odbył się również międzynarodowy kongres poświęconym energetyce odnawialnej, nowym technologiom z dziedziny ekologii oraz sposobom pozyskiwania funduszy na ich wdrażanie. Wzięli w nim udział: doradca Prezydenta RP ds. ochrony środowiska Paweł Sałek, Wiceminister Środowiska Sławomir Mazurek, p.o. Prezesa Zarządu PGE Energia Odnawialna S.A. dr Arkadiusz Sekściński, Zastępca Prezesa NFOŚiGW Artur Michalski, samorządowcy oraz przedsiębiorcy. Głównym celem prowadzonych obrad było sformułowanie konkretnych propozycji dla nowej strategii rozwoju Polski Wschodniej, a także stworzenie koncepcji i rozwiązań sprzyjających rozwojowi ekoenergetyki.

Inicjując obrady Burmistrz Radosław Dobrowolski podkreślił, że to do miejscowości uzdrowiskowych, takich jak Supraśl, należy 10 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl /

szczególna powinność dbania o odpowiednie warunki naturalne. To właśnie uzdrowiska mają obowiązek przestrzegania wielu restrykcyjnych norm jeśli chodzi o jakość powietrza, ochronę zieleni, ale także ochronę konserwatorską. PS

INWESTYCJE

Przedszkole w Grabówce Podlaską Marką Roku 2018 Przedszkole Samorządowe w Grabówce otrzymało zaszczytny tytuł Podlaskiej Marki Roku w kategorii Inwestycja. Oficjalna gala wręczenia nagród Podlaskiej Marki 2018 odbyła się 7 maja w Operze i Filharmonii Podlaskiej - Europejskim Centrum Sztuki w Białymstoku. Obecny był na niej Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Jarosław Gowin.

Wschód”, którą od kilku lat w gminie Supraśl organizuje Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych „Czemu By Nie”.

Wśród pozostałych laureatów znaleźli się:

Rywalizacja o nagrodę Marszałka Województwa Podlaskiego odbywała się już po raz 15. Do udziału w konkursie zgłoszono prawie 300 kandydatur, z których do dalszej rywalizacji zakwalifikowało się 187. Spośród nich kapituła pod przewodnictwem Marszałka Artura Kosickiego wybrała 21 finalistów, a potem wskazała zwycięzców Podlaskiej Marki 2018 w kategoriach: Produkt Spożywczy, Produkt Użytkowy, Inwestycja, Odkrycie, Wydarzenie, Kultura i Społeczeństwo.

Po raz pierwszy Kapituła Podlaskiej Marki Roku przyznała „Podlaską Markę Pokoleń”. Otrzymała ją Politechnika Białostocka za sukcesy naukowe i 70 lat istnienia uczelni. Nagrodę Rektorowi Politechniki Białostockiej - Lechowi Dzienisowi wręczył Minister Nauki Jarosław Gowin.

Wśród jedenastu Podlaskich Marek Roku 2018 znalazło się Przedszkole Samorządowe w Grabówce. Otrzymało ono główną nagrodę w kategorii Inwestycja.

Nagrodę z rąk Marszałka Województwa Podlaskiego odebrał Burmistrz Radosław Dobrowolski, który podziękował kapitule za uznanie dla Gminy Supraśl.

Ale to nie jedyne wyróżnienie naszej gminy. W kategorii Wydarzenie główną nagrodę otrzymał Podlaski Piknik Militarny „Misja

Produkt Spożywczy: Produkty firmy Podlaskie Zakłady Zbożowe S.A. Produkt Użytkowy: Rowery bez ograniczeń – MAD Adam Zdanowicz Odkrycie: EyeFace – Imago Krzysztof Matuk Wydarzenie: Podlaski Piknik Militarny „Misja Wschód” – Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych „Czemu By Nie” Kultura: Filharmonia Kameralna im. Witolda Lutosławskiego w Łomży Społeczeństwo: Stowarzyszenie Pomocy Rodzinie „Droga” Podlaska Marka Konsumentów: Fundacja „Naszpikowani” Honorowy Ambasador Województwa Podlaskiego: Profesor Henryk Skarżyński Ambasador Podlaskiej Gospodarki: Branża IT Wyróżnienie honorowe: Politechnika Białostocka

REKLAMA

INWESTYCJE

Stacja Uzdatniania Wody w Ogrodniczkach otwarta fot. Paweł Staniurski

fot. Paweł Staniurski

Skatepark i pumptruck w Sobolewie

Budżet obywatelski Gminy Supraśl działa! Najlepszym tego dowodem są oddane do użytku w dniu 15 czerwca br. skatepark i pumptruck w Sobolewie. Mieszkańcy wybrali tę inwestycję w głosowaniu na budżet obywatelski dwa lata temu. Jej pomysłodawczyniami są obecne radne - Monika Suszczyńska, Krystyna Woronko i Małgorzata Borowa. Życzymy dobrej zabawy mieszkańcom Sobolewa i okolic.

12 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl /

Od 17 maja mieszkańcy Ogrodniczek, Karakul i Ciasnego mogą cieszyć się nową Stacją Uzdatniania Wody.

- Pragnę podziękować całej tutejszej społeczności, która w głosowaniu na Budżet Obywatelski zgodnie poparła ten bardzo ważny projekt.

Władze gminy mają łatwość w podejmowaniu decyzji i planowaniu inwestycji, ponieważ wiedzą, że jeżeli mieszkańcy coś wybrali, to jest to im potrzebne. Wpisujemy wtedy taką inwestycję w budżet i bez swarów i kłótni ją realizujemy. Dziękuję również za cierpliwość, jaką okazali, bo wiem, że podczas prac budowlanych niejednokrotnie musieli zmagać się z niedoborami wody. Myślę jednak, że było warto trochę się pomęczyć, aby dzisiaj móc cieszyć się z nowoczesnej Stacji Uzdatniania Wody. Wyrazy podziękowania składam radnemu Danielowi Sadowskiemu, który czuwał nad jej powstaniem oraz sołtysom i pracownikom urzędu - powiedział Burmistrz Radosław Dobrowolski.

Nowo wybudowana stacja zajęła trzecie miejsce w głosowaniu Budżetu Obywatelskiego na 2019 r. zdobywając 902 głosy. Wykonawcą inwestycji była firma Rosmosis. Koszt całej budowy wyniósł 1.694.313,04 zł.

- Woda jest niezbędna do życia. Cieszę się, że od tej pory będzie miała lepsze parametry i nie zabraknie jej w żadnym gospodarstwie domowym - podsumował swe wystąpienie Radosław Dobrowolski, przecinając symboliczną wstęgę. az

OŚWIATA

Obchody 100–lecia

SSP im. Ferdynanda Mareckiego w Supraślu Uroczystości szkolne poprzedzone zostały nabożeństwami odprawionymi w dniu 6 czerwca br. w Monasterze Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy i Świętego Jana Teologa oraz w Kościele Świętej Trójcy. Uczestniczyły w nich delegacje z pocztem sztandarowym i licznym gronem uczniów, absolwentów, pracowników i rodziców. ności. Doskonałym przerywnikiem historycznych zapisów, okazały się występy zespołów muzycznych pod opieką Janusza Fidziukiewicza i grupy teatralnej prowadzonej przez Grażynę Wróblewską. Niezwykłą niespodziankę przygotowały absolwentki szkoły, wykonując wokalne szlagiery. Kilkutygodniowe ćwiczenia pod nadzorem naszego nauczyciela muzyki przysporzyły wielu wrażeń. O bieżącym życiu szkolnym, przypomniał nam finał plebiscytu Ferdynandy 2019 r. Bezkonkurencyjny okazał się tegoroczny absolwent, uczeń klasy III B gimnazjum, Paweł Czaban. Końcowym elementem było wystąpienie autora książki “Sportowa Szkoła Podstawowa im. Ferdynanda Mareckiego w Supraślu.

Monografia z okazji 100 - lecia 1919-2019” Marka Tołoczko. W swoich

Współorganizatorzy i uczestnicy gali

słowach wyraził serdeczne podziękowania osobom i instytucjom, którzy

W piątek 7 czerwca punktualnie w samo południe rozpoczęły się

przyczynili się do powstania publikacji. Wręczył też symboliczny, pierw-

uroczystości szkolne. Pięknie prezentowała się dekoracja wykonana

szy egzemplarz księgi, przedstawicielce najstarszego pokolenia uczniów

pod kierunkiem Renaty Biskup. Według scenariusza ułożonego przez

i absolwentów, córce naszego patrona, Pani Krystynie Dobrowolskiej.

Dorotę Ofman, wprowadzono sztandar i odśpiewano hymn Rzeczypo-

W ostatniej części głos zabrali goście, podkreślając szacunek i god-

spolitej Polskiej. Funkcję narratorów sprawowali na-

ność, dobrze prowadzonej pracy pedagogicznej. Do wspól-

uczyciele: Agnieszka Joszczyk – Nikitiuk i Wojciech

nego zaśpiewania kolejnych 100 lat, nie trzeba było nama-

Kulikowski. W pierwszej części nastąpiło odsłonięcie

wiać uczestników tego doniosłego wydarzenia.

tablicy pamiątkowej i kapsuły czasu, z udziałem dyrektor Krystyny Roczniak, burmistrza Supraśla Radosława Dobrowolskiego i przewodniczącego Rady Rodziców Mirosława Łapińskiego. Aktu poświęcenia dokonali duchowni supraskich parafii. Program ar-

„Możemy być dumni, że jesteśmy Jej absolwentami i pracownikami”.

Zaproszeni goście bezpośrednio po uroczystości mieli okazję zwiedzić okolicznościowe wystawy przygotowane pod kierunkiem nauczycieli: Stanisława Roczniaka, Renaty Kryńskiej, Haliny Stasienko i Joanny Bobryk. W kuluarach przygotowanego poczęstunku, odbywały się liczne mię-

tystyczny poprzedzony został hymnem szkoły w wy-

dzypokoleniowe rozmowy, czas wspomnień, a na kartach

konaniu chóru szkolnego, pod opieką Wojciecha Du-

kroniki, złożono wiele miłych wpisów, życzeń, dedykacji.

dzińskiego.

Tak sprawne przeprowadzenie wszystkich działań, było

Szczególnie gorąco powitano zaproszonych gości: p. Krystynę Dobrowolską – córkę patrona, przedstawicieli: posłów, władz państwowych, kuratorium oświaty, władz samo-

możliwe, przez zaangażowanie wszystkich pracowników szkoły, rodziców i uczniów, za co serdecznie dziękuję.

M. Tołoczko

rządowych, urzędów i instytucji, zaprzyjaźnionych placówek oświatowych, rodziców, absolwentów i uczniów. Pani dyrektor Krystyna Roczniak w przemówieniu podkreśliła ogromne wyróżnienie i wyjątkowe przeżycie z racji sprawowanej funkcji gospodarza szkoły w jubileuszowym roku: „Możemy być dumni, że jesteśmy Jej absolwentami i pracownikami”.

Najmłodsi uczniowie zebrali gromkie brawa za wykonanie poloneza przygotowanego pod kierunkiem Elżbiety Trochimowicz. Prowadzący uroczystości przypomnieli najważniejsze karty historii wynotowane ze szkolnych kronik. Szczególną uwagę zwrócono na wybitnych sportowców, absolwentów, którzy pierwsze szlify uzyskali w supraskiej placówce. Wymienieni i obecni na hali zdobyli wdzięczny aplauz publicz-

Wystawa pod kierunkiem Stanisława Roczniaka / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl / 13

OŚWIATA

Nowa Dyrektor Szkoły Podstawowej w Sobolewie Monografia stu lat szkoły podstawowej w Supraślu Preludium uroczystości 100-lecia SSP w Supraślubyła promocja monografii autorstwa Marka Tołoczko, która odbyła się 3 czerwca w Domu Ludowym.

Pani Urszula Klimczuk - Piontkowska została wybrana na stanowisko Dyrektora Szkoły Podstawowej w Sobolewie.

W dniu 17 maja w Urzędzie Miejskim w Supraślu odbył się konkurs na stanowisko Dyrektora Szkoły Podstawowej w Supraślu. Do konkursu przystąpiły trzy kandydatki: - p. Ewa Grzegorczyk (wicedyrektor Szkoły Podstawowej w Sobolewie), - p. Urszula Klimczuk - Piontkowska (dyrektor Szkoły Podstawowej w Obrubnikach gm. Dobrzyniewo), - p. Teresa Kowalewska (wicedyrektor Szkoły Podstawowej w Sobolewie).

Komisja konkursowa złożona z 12 osób tj. przedstawicieli Podlaskiego Kuratorium Oświaty, Burmistrza Supraśla, przedstawicieli Rady Pedagogicznej, Rady Rodziców oraz Związków Zawodowych (NSZZ Solidarność i OPZZ woj. podlaskiego) wyłoniły w drodze tajnego głosowania bezwzględną większością głosów panią Urszulę Klimczuk - Piontkowską.

W imieniu Burmistrza Radosława Dobrowolskiego oraz wszystkich pracowników Urzędu Miejskiego składamy p. Urszuli serdeczne gratulacje i życzymy sukcesów w nowym miejscu pracy. MS

Wyróżniona księga pamiątkowa „Sportowa Szkoła Podstawowa im. Ferdynanda Mareckiego w Supraślu jest publiczną placówką oświatową. (...) W 2019 roku przypada okrągła rocznica 100 lat jej działalności. To doskonała okazja do przedstawienia jej historii: ludzi, miejsc, dat i wydarzeń, związanych z edukacją szczebla podstawowego”. Tymi słowami rozpoczął swą opowieść Marek Tołoczko - absolwent i wieloletni nauczyciel SP w Supraślu, który już od kilku lat odsłania kolejne karty z historii tej zasłużonej placówki oświatowej.

W 2015 r. staraniem Stowarzyszenia Kulturalnego Collegium Suprasliense ukazała się jego publikacja „Publiczna Szkoła Powszechna w Supraślu w okresie II Rzeczpospolitej”. Teraz zaś, dzięki wsparciu władz miasta, wydana została książka „Sportowa Szkoła Podstawowa im. Ferdynanda Mareckiego w Supraślu. Monografia z okazji 100 - lecia 1919-2019”, będąca dokładnym odtworzeniem losów szkoły od odzyskania niepodległości po I wojnie światowej aż po czasy współczesne.

Autor nie tylko szczegółowo opisał dzieje społeczności szkolnej, ale wydobył też z mroków niepamięci nazwiska wszystkich nauczycieli i pedagogów oraz absolwentów, którzy swymi sukcesami - zarówno sportowymi, jak i naukowymi - rozsławili nasze miasto. Całość uzupełniają liczne fotografie, dokumentujące najważniejsze wydarzenia ostatnich stu lat, które rozegrały się w murach starej (do 1962 r. mieściła się ona w budynkach dzisiejszego Urzędu Miejskiego i Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej) oraz nowej szkoły. M. Tołoczko 14 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl /

Cała społeczność Szkoły Podstawowej w Sobolewie aktywnie włączyła się w ogólnopolskie obchody 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, uczestnicząc w wielu uroczystościach i wydarzeniach, ale przede wszystkim współtworząc je. Wszystkie te działania wraz ze szkolną akcją “100 życzeń dla kochanej Ojczyzny” zostały opisane i utrwalone za pomocą zdjęć w Księdze pamiątkowej. W dniu 11 kwietnia 2019 r. szkoła otrzymała z Kancelarii Prezydenta RP list z podziękowaniem za piękną postawę i godne uczczenie rocznicy wraz z wpisem Pana Prezydenta RP Andrzeja Dudy do Księgi pamiątkowej.

Księgę można obejrzeć w bibliotece szkolnej. Mamy nadzieję, że stanie się ona ważnym elementem tradycji naszej szkoły. Pragniemy zostawić ją dla potomnych, którzy kolejny taki jubileusz przeżywać będą dopiero za sto lat.

Autorki Księgi Ewa Jaskułowska i Anna Zabielska

OŚWIATA

Edukacja leśna Czy natura to alternatywa czy konieczność w edukacji XXI wieku? - zastanawiali się uczestnicy konferencji. Wystąpienia nauczycieli i praktyków edukacji bliskiej naturze przyniosły wiele nowych refleksji.

Takie spotkania mają sprawić, aby wartość edukacji naturalnej została doceniona w edukacji systemowej Polski i Europy.

Natura w systemie edukacji? Każde dziecko w kontakcie z naturą? Musimy to zrobić!

JEŚLI JESTEŚ ZAINTERESOWANY POWSZECHNĄ EDUKACJĄ BLISKĄ NATURY Kilka rad p. Agnieszki Kuźby, wspaniałej osobowości, założycielki

„Las w edukacji. Edukacja poprzez las” pod tym hasłem odbyła się I Międzynarodowa Konferencja Naukowa. Edukacja Alternatywna. Łubniany 2019. Nie mogło na niej zabraknąć przedstawicieli naszego, supraskiego przedszkola.

Wśród obecnych na spotkaniu przedstawicieli wielu krajów europejskich byliśmy jedną z dwóch polskich placówek publicznych, które realizują program edukacji leśnej. To powód do dumy. Byliśmy dowodem na to, że potrafimy wykorzystać warunki, jakie daje nam położenie przedszkola w otulinie Puszczy Knyszyńskiej oraz, że dobra współpraca ze środowiskiem lokalnym (władze miasta, Lasy Państwowe wraz z niezastąpionymi edukatorami leśnymi) jest możliwa i przynosi niewymierne korzyści dzieciom. Wiele osób prosiło nas o wskazówki, my zaś, dzięki nawiązanym kontaktom zamierzamy czerpać z doświadczeń przedszkoli leśnych, których w Polsce przybywa. Bliski nam „Puszczyk” oraz „Włóczykij”, „Dziupla”, „Wilczek” i „Bajkowy Las” (miejsce konferencji) to niektóre z nich. W przestrzeni leśnych przedszkoli dzieci podróżują każdego dnia w świat własnej wyobraźni, rozwijają talenty, uczą się poprzez doświadczenie, a przede wszystkim mają możliwość wielogodzinnej, nieskrępowanej zabawy na świeżym powietrzu.

Fundacji „Bezpieczne Gniazdo Safe Nest”: Zachęcaj każde dziecko do połączenia się ze światem przyrody w każdy możliwy sposób.

Wzmocnij związek dziecka z miejscem, w którym mieszka i chodzi do placówki dydaktycznej poprzez znalezienie i częsty pobyt w miejscach lubianych przez dzieci jako „ich Baza, ich miejsce, ich droga, ich drzewo, itp.”.

Poprzez swobodny ruch i ćwiczenia na łonie przyrody stymuluj dziecięce zmysły - pozwalaj dziecku na wszystko to, co sam robiłeś w dzieciństwie - turlanie w trawie ( kleszcze żyją od tysięcy lat!), zabawy w błocie, bieganie po deszczu boso, gapienie się w gwiazdy - wszystko to było nauką i wszystko pozwoliło Ci być tym, kim teraz jesteś.

Wzbogać też swoją wiedzę o świecie przyrody - nie zaszkodzi być dla siebie samego ekspertem i korzystać z zasobów środowiska naturalnego w przemyślany, pełen szacunku sposób.

REKLAMA

KULTURA

Dni Supraśla

K oncert zespołu KRAMBABULA

Koncert zespołu TRAMP Pokazy OSP Supraśl

N a scenie wystąpiły zespoły pod opieką Janusza Fidziukiewicza

Gościem Dni Supraśla był Adam Haller wnuk

Adama Chodkiewicza z supraskiej linii założycieli miejscowości i fundatorów klasztoru

16 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl /

P okazy Supraskiego Klubu Karate „Kyokushin”

INWESTYCJE KULTURA

Supraska Wiosna

Chopinowska

Supraska Wiosna Chopinowska to spotkania z muzyką Fryderyka Chopina w niezwykłej scenerii urokliwego miasteczka położonego w centrum Puszczy Knyszyńskiej.

Supraskie Koło im. Fryderyka Chopina i Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu stworzyli cykl pięciu koncertów wypełnionych muzyką fortepianową i wokalną. Od końca marca do połowy czerwca w kameralnej sali wzniesionej w 1934 r. Domu Ludowego, goście mieli okazję usłyszeć muzykę Fryderyka Chopina oraz innych wybitnych kompozytorów. Wszyscy wykonawcy, utalentowani i doceniani, związani są z białostocczyzną.

26 marca 2019 koncert w wykonaniu Roberta Marata – pianisty i pedagoga, profesora Akademii Muzycznej im.

Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi.

30 kwietnia wystąpił Krzysztof Trzaskowski – pianista, wykładowca w Katedrze Kameralistyki Fortepianowej Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie.

14 maja 2019 r. wysłuchaliśmy koncertu w wykonaniu Cezarego Karwowskiego – pianisty, studenta drugiego roku studiów licencjackich w Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi.

28 maja 2019 wystąpił Paweł Popko - pianista, student Uniwersytetu Muzycznego im.

Fryderyka Chopina w Warszawie.

11 czerwca 2019 r. odbył się koncert w wykonaniu: Ewy Dębko - wokalistki, (sopran), nauczycielki muzyki i śpiewu, twórczyni zespołu folklorystycznego „Jemioła”, plastyka, właścicielki „Artbox- tworzone z pasją”, Zbigniewa Dębko - wokalista (baryton), solista Warszawskiej Opery Kameralnej, dyrektor Sokólskiego Ośrodka Kultury oraz Justyny Jabłońskiej – pianistki i pedagog w Państwowej Szkole Muzycznej I i II stopnia w Białymstoku. DU

/ Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl / 17

KULTURA

Dzień Dziecka w Gminie Supraśl

społy dziecięco-młodzieżowe z Gminy Supraśl prowadzone przez Pana Janusza Fidziukiewicza.

Ciasne SOBOLEWO W tym roku Gmina Supraśl rozpoczęła obchody Dnia Dziecka już w piątek 31 maja w szkole w Sobolewie. Od rana odbywały się zawody sportowe na sali gimnastycznej. Na zewnątrz również nie zabrakło atrakcji i wrażeń. Najmłodsi korzystali z dmuchanych zjeżdżalni i zabaw przygotowanych przez „FUNDACJĘ INNY ŚWIAT RODZINY” oraz animatorów z firmy „KLANZA”, a nieco starsi mogli np. porozmawiać z przedstawicielami Wojsk Obrony Terytorialnej. Chętni mogli obejrzeć z bliska sprzęt i wyposażenie WOT oraz wziąć udział w pokazie pierwszej pomocy. Radość i zabawa towarzyszyły wszystkim przez cały czas, a twarze dzieci dodatkowo rozweselały kolorowe tatuaże, warkoczyki i oryginalny wojskowy kamuflaż.

SUPRAŚL

W sobotę 1 czerwca hucznie rozpoczęliśmy Miejskie Obchody Dnia Dziecka w Supraślu. Główną atrakcją były dmuchane place zabaw, animacje oraz wielkie ognisko z kiełbaskami. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszył się również pokaz zwierząt egzotycznych pod okiem Biologa Karoliny Pogodzińskiej oraz Biblioteka pod namiotem „Klub Małych Detektywów”, którą zorganizowały Panie z Miejskiej Biblioteki w Supraślu. Całej imprezie przygrywały ze18 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl /

Pani Sołtys wraz z mieszkańcami postanowili zorganizować Dzień Dziecka w Ciasnem. Pełna mobilizacja mieszkańców sprawiła, że ten dzień stał się wyjątkowy: dmuchane place zabaw, ognisko, animacje taneczne i sportowe, słodka niespodzianka to wszystko czekało na dzieci 1 czerwca przy Gminnej Pracowni Edukacji Kulturalnej w Ciasnem.

INWESTYCJE KULTURA

M aestro Jerzy Maksymiuk

Warsztaty introligatorskie

Podlasie SlowFest

Między 3 lipca a 3 sierpnia wśród bogactwa natury i licznych zabytków Supraśla odbywa się trzecia edycja niezwykłego, jedynego w swoim rodzaju festiwalu – Podlasie SlowFest. To wakacyjna propozycja dla wszystkich poszukujących odpoczynku, wyciszenia i ciekawych propozycji spędzenia wolnego czasu w kontakcie z kulturą i sztuką w otoczeniu natury.

Kameralne koncerty, leniwe pokazy filmowe, spektakle teatralne, wystawy, spotkania z twórcami, różnorodne warsztaty, dzienne i nocne wypady do lasu z podglądaniem przyrody. W programie festiwalu znalazło się ponad 60 wydarzeń z różnych dziedzin sztuki z udziałem artystów z Polski i Europy. Program podzielony został na kategorie i ułożony tak, że wydarzenia można dobierać według własnych preferencji i planu dnia.

Wydarzenia filmowe przygotował, jak zawsze, pomysłodawca festiwalu Roman Gutek – obejrzymy, m.in. ponad 7-mio godzinne arcydzieło slow cinema – „Szatańskie Tango” Beli Tarra (26 lipca).

Teatr Wierszalin zaprezentował w ramach festiwalu swoje najnowsze spektakle.

Propozycje muzyczne przygotował Piotr Domagała, dyrektor festiwalu. Gościliśmy Maestro Jerzego Maksymiuka na specjalnym wieczorze poświęconym jego pracy twórczej, szwajcarskiego pianistę Nika Bärtscha oraz wybitnego polskiego wibrafonistę, Bernarda Maselego. Przed nami rosyjskie błatnyje piesni w wykonaniu akto-

ra Lecha Dyblika (27 lipca) i ambientowo-elektroniczna propozycja z Austrii – The Month Of Sundays (3 sierpnia).

Ważnym elementem Podlasie SlowFest jest kultura regionu, którą goście festiwalu mogą poznawać, m. in. dzięki wieczorowi poświęconemu współczesnej literaturze Podlasia „Podlasie – książki, które zmieniają”. Miłośnicy literatury mogli wziąć udział w konkursie krótkiej formy literackiej.

Jest także bogaty program warsztatów artystycznych i rekreacyjnych: m.in. warsztaty pisania ikon, śpiewu, tkackie, introligatorskie, pisania piosenek czy taneczne. W programie dla dzieci: filmy, warsztaty rzemieślnicze, artystyczne i kulinarne.

Dzięki wsparciu Burmistrza Supraśla, Radosława Dobrowolskiego, zajęcia dla dzieci są niskopłatne lub darmowe, a seniorzy z gminy mogą korzystać ze zniżek na wydarzenia artystyczne. Podlasie SlowFest współpracuje z wieloma instytucjami z Supraśla, za co bardzo dziękuje.

Organizator festiwalu: Stowarzyszenie Dalapenia Współorganizatorzy: Województwo Podlaskie, Miasto Supraśl, Stowarzyszenie Nowe Horyzonty Partnerzy: Centrum Kultury i Rekreacji w Supraślu, Teatr Wierszalin, Akademia Supraska, Austriackie Forum Kultury, Międzynarodowe Centrum Kultury, STOART, Belse Sp. z o.o., Skarby Serowara, Restauracja Prowincja, Towarzystwo Chopinowskie o/w Supraślu, Cinema Lumiere, Muzeum Sztuki Drukarskiej i Papiernictwa, Ośrodek Terapii Lasem, Wieloryb / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl / 19

historia

Bitwa na Starym Majdanie W dniu 2 lipca 1945 r. na uroczysku Stary Majdan doszło do jednej z największych bitew w dziejach supraskiej krainy. Choć trudno w to uwierzyć, wydarzenie to jest obecnie całkowicie zapomniane. Nie znajdziemy o nim wzmianki w żadnej publikacji dotyczącej Supraśla. Warto więc na nowo zapisać je w annałach naszej lokalnej historii.

Czesław Korecki

Mały

cjonariuszy informacji od agentury wynikało jedynie, że oddział „Murata” znajdował się w lesie w okolicach wsi Ciasne. W rejon poNa przełomie 1944 i 1945 r. sowieckie służby aresztowały i wywiozły tencjalnego obozowiska z Białegostoku wyruszyła sowiecka grupa do łagrów dziesiątki członków AK i NSZ. W odpowiedzi na wzma- operacyjna licząca 240 żołnierzy, wsparta ciężkim sprzętem tj. dwoma gające się represje wiosną 1945 r. w Puszczy Knyszyńskiej powstało samochodami pancernymi, a nawet kilkoma tankietkami. PrawdopoZgrupowanie Armii Krajowej Obywatelskiej „Piotrków”, liczące ok. dobnie przez pewien czas przeczesywała skraj lasu, szukając jakiego300 partyzantów. W jego skład wchodziły dwie kompanie piechoty kolwiek punktu zaczepienia. Do „Murata” dochodziły bowiem słuchy (o kryptonimach „Niemen” i „Świsłocz”), szwadron kawalerii oraz od wracających z obchodu żołnierzy o nasilonym ruchu czołgów na pluton żandarmerii. Większość partyzantów z Supraśla i okolic zasi- drogach. Póki co, nie było jednak powodów do niepokoju. Jak dotąd, liła szeregi „Niemna”, nad którym dowództwo objął Józef Borowski nie zdarzyło się bowiem, by Rosjanie zapuścili się w głąb puszczy. Wy„Grom”. Główna baza kompanii znajdowała się nieopodal osady Kra- rzykowski mógł więc to potraktować jako przygotowania do kolejnej sny Las, na uroczysku Stary Majdan. Pod obławy w którymś z miasteczek. Pech chciał, W bitwie na Starym koniec kwietnia partyzanci AKO „Piotrże w tym samym czasie Stary Majdan opuścił Majdanie brało ków” ruszyli do walki, w ciągu kilku tygopatrol pod dowództwem supraślanina Henudział ok. 300 ludzi, dni zdobywając większość miasteczek na ryka Langiewicza „Czarnego”. W porównaniu co czyni ją jednym terenie powiatu i niemal rozbijając w puch z wcześniejszymi akcjami, dzisiejsze zadanie z największych starć struktury władzy komunistycznej na Biawydawało się nad wyraz proste: na prośbę łostocczyźnie. Seria sukcesów „Piotrkowa” w powojennych dziejach leśniczego z gajówki Izoby mieli zdyscyplinozakończyła się jednak wraz z nastaniem Białostocczyzny. wać chłopów z okolic Wygody, aby samowollata 1945 r. W dniu 19 czerwca zginął Józef nie nie wycinali drzew z lasu. W ten sposób Borowski, skrycie zastrzelony przez byłych członków jego własnego obie grupy - partyzanci i czerwonoarmiści - nie zdając sobie z tego oddziału, usuniętych kilka dni wcześniej za wyłamanie się spod dys- sprawy, zmierzały wprost naprzeciw siebie. Jakby tego było mało, cypliny i samowolne kradzieże. Nowym dowódcą „Niemna” został Jan w tym samym czasie w rejon Ciasnego zawędrował również jeden Wyrzykowski „Murat”. Potem wypadki potoczyły się błyskawicznie. z pododdziałów „Piotrkowa” wracający z nocnego rajdu. Zbliżało się Przeciwko licznym, ale słabo wyekwipowanym i nie mającym więk- południe, gdy ich drogi wreszcie się skrzyżowały. szego wyszkolenia partyzantom, rzucono zaprawione w bojach, znaCałkowicie zaskoczeni „leśni” ujrzeli przed sobą tyralierę sowieckomicie wyposażone w artylerię, jednostki pancerne, a nawet lotnic- kich wojsk. Ich przerażenie jeszcze wzrosło, gdy do uszu dobiegł ich two dywizje Ludowego Wojska Polskiego (LWP) i Armii Czerwonej. warkot silników, a po chwili na horyzoncie ukazały się czołgi. PrzewaDecydujące starcie rozegrało się 2 lipca 1945 r., gdy Sowietom udało ga wroga była tak miażdżąca, że szaleństwem byłoby podjęcie z nimi się dotrzeć do samego serca kompanii „Niemen”. walki. Ludzie „Czarnego” w popłochu rzucili się do ucieczki. CzerwoJak wynika z materiałów białostockiego UB, tragiczna w skutkach noarmiści widząc łatwą zdobycz, ruszyli wszystkimi siłami w pogoń. bitwa była głównie wynikiem przypadku. Z uzyskanych przez funk- Z każdą minutą coraz bardziej zaciskali pierścień obławy, uniemożli-

20 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl /

INWESTYCJE historia W ręce Armii Czerwonej wpadł cały obóz kompanii wraz z cennym wyposażeniem. Fury z zapasową bronią i amunicją, konie oraz kuchnia polowa. wiając partyzantom wydostanie się z kotła. W tej sytuacji droga ucieczki była tylko jedna: wprost na Stary Majdan.

Tymczasem w obozowisku panował zupełny spokój. Dzień nie różnił się od innych mu podobnych. Jedni czyścili broń, inni beztrosko dyskutowali, z rozmarzeniem wdychając smakowite opary unoszące się z polowej kuchni. Nagle wszystko się zmieniło. Ucichł gdzieś zarówno gwar rozmów, jak i śpiew ptaków, a z oddali dobiegł głuchy pomruk, niczym grzmot zwiastujący nadciągającą burzę. Po chwili dało już się rozeznać odgłosy strzałów. Jeżeli ktokolwiek miał wątpliwości co do skali zagrożenia, pozbył się ich w momencie, gdy na polanę wbiegli zziajani partyzanci „Czarnego”, a po chwili z lasu wyłonili się pierwsi Sowieci. Rumor stał się nie do zniesienia. Zza drzew wysunęły się tankietki, plując ogniem w stronę żołnierzy AKO. Nad kompanią zawisło widmo zagłady.

Pierwsi opór stawili wartownicy, czatujący na obrzeżach obozowiska. Oddali kilka strzałów, lecz była to jedynie salwa na pokaz. W starciu z czołgami byli przecież bezradni. Część zatem uciekła w głąb polany, natomiast dwóch w panice wspięło się na drzewa i skryło w gęstwinie liści. W ferworze walki Rosjanie nie zwrócili na nich uwagi. Dzięki temu obaj partyzanci zdołali przetrwać do końca bitwy i pod osłoną nocy uciekli z okrążenia.

Henryk Langiewicz

Czarny

Pierwszy szok został na szczęście szybko opanowany. „Murat” rzucił grupę żołnierzy do walki, a reszcie nakazał wycofanie na wschód, w kierunku rzeki. Szczególnym bohaterstwem wykazał się dowodzący I drużyną mieszkaniec Supraśla Edward Szymkowski. Wdowiec, wychowujący samotnie trzynastoletniego syna, do lasu poszedł mając już ponad 40 lat. Zapewne dlatego otrzymał pseudonim „Stary”. Wiek nie tylko nie przeszkadzał mu w pełnieniu obowiązków, ale okazał się dodatkowym atutem. Kiedy młodsi koledzy dali się porwać panice, on zachował zimną krew. Chwycił swój RKM i spokojnie wycelował w nacierającą tyralierę wroga. Celna seria usadziła Sowietów, hamując ich zapędy. Potem odezwały się karabiny innych partyzantów.

Rosjanie zupełnie oklapli, nie podejmując kolejnych prób natarcia.

Tankietki waliły na oślep, co w gęstym lesie czyniło więcej hałasu niż szkody. Mimo to, kule w końcu dosięgły kilku obrońców, choć na szczęście nikogo śmiertelnie. Z biegiem czasu liczba rannych rosła. „Murat” zdołał jednak wyprowadzić swych podkomendnych z okrążenia, prowadząc ich poprzez Cieliczankę i Jałówkę do Budziska, gdzie znajdowała się zapasowa kwatera „Niemna”. Tamtejsze bagna zapewniły bezpieczny nocleg, ale wpłynęły też negatywnie na osłabione całodniowymi przeżyciami organizmy. Dla supraślanina Czesława Koreckiego „Małego” skończyło się to ciężkim zapaleniem płuc i przedwczesną śmiercią w 1947 r. w wieku zaledwie 23 lat.

Tymczasem bitwa zbliżała się do kresu. Niemal do samego końca walczył Leon Silicki „Buchaj”, który nawet już uciekając nadal ostrzeliwał się ze swojego RKM-u, nie dając zbliżyć się wrogowi. Czerwonoarmiści pozostali na swoich pozycjach, zapewne obawiając się, że w głębi Starego Majdanu mogą napotkać jeszcze twardszy opór. Nie znali zresztą ścieżek w puszczy, więc woleli nie ryzykować zbłądzenia. Poza tym podstawowy cel, jakim było zdobycie głównego obozu „bandy”, został osiągnięty. Gdy zapadł wieczór, las wreszcie ucichł.

W ręce Armii Czerwonej wpadł cały obóz kompanii wraz z cennym wyposażeniem. Fury z zapasową bronią i amunicją, konie oraz kuchnia polowa. Żal było zwłaszcza rumaków. Partyzanci nie mogli ich zabrać, by nie zawadzały w drodze. Tylko jeden uparcie podążył za swymi właścicielami, mimo że ci wielokrotnie próbowali go odgonić.

Nie jest natomiast znana liczba poległych i rannych po obu stronach.

Akowcy twierdzili, że zabili jedenastu Rosjan. Ci natomiast chwalili się ustrzeleniem dziesięciu „bandytów”. Jak łatwo się domyślić, ani jedni, ani drudzy nie przyznali się do takich strat własnych. Pewne jest, że Sowieci wzięli żywcem tylko jednego żołnierza AKO. Kresowiak Feliks Jacewicz „Ponuryk”, dezerter z jednostki wojskowej w Łodzi, był w oddziale zaledwie kilka dni. Co więcej, na Stary Majdan przybył niemal w przeddzień bitwy. Kiedy doszło do ataku poddał się bez walki. Posiadany karabin wyrzucił zawczasu w krzaki, obawiając się, że w przeciwnym razie zostanie rozstrzelany na miejscu.

Odstawiono go do Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Białymstoku, a po miesięcznym śledztwie skazano na 10 lat więzienia.

W bitwie na Starym Majdanie brało udział ok. 300 ludzi, co czyni ją jednym z największych starć w powojennych dziejach Białostocczyzny. Porażka podziemia, pomimo niewielkich strat, miała niestety dalekosiężne skutki, gdyż w konsekwencji niedługo potem rozpadła się kompania „Niemen”, a wraz z nią całe Zgrupowanie AKO „Piotrków”.

Adam Zabłocki / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl / 21

Natura

Czy powinniśmy bać się wilka?

Wilk / fot. Paweł Świątkiewicz, Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej

Pytanie to mogłoby być retoryczne, gdyby nie pojawiające się od pewnego czasu sygnały o lokalnych zagrożeniach spowodowanych przez wilki.

W dniu 26 czerwca ubiegłego roku Polska Agencja Prasowa podała informację, że w miejscowościach Strzebowiska i Przysłup (obie w okolicach Cisnej w Bieszczadach) wilk pogryzł dwoje dzieci. Wilka zabito w obławie, nie ustalono, czy był wściekły. Kilka miesięcy później na Mazurach, w okolicy Pasłęka, wilki zagryzły kilka owiec i krowę. Podobne sygnały napłynęły z Podlasia i Podkarpacia. Było też kilkanaście doniesień o tym, że widziano w różnych miejscach w Polsce watahy wilków liczące po kilka sztuk. Wataha, to nic innego jak wilcza rodzina.

Można by się tymi doniesieniami przejąć, gdyby nie fakt, że na drogach w Polsce ginie rocznie ok. 3 tys. osób, a ok. 37 tys. jest rannych. To dane za 2018 rok. Można by się tymi doniesieniami przejąć, gdyby nie fakt, że na skutek oddziaływania smogu w Polsce umiera ok. 45-50 tys. ludzi rocznie. Skala problemu jest zatem nieporównywalna.

Na wiadomości o zagrożeniach ze strony wilków można popatrzeć też zgoła z innej strony. Otóż od 2 kwietnia 1998 roku wilk w Polsce objęty jest całkowitą ochroną. Stało się to po ponad pięćdziesięciu latach eksterminacji gatunku. Do tego czasu wilka można było zabijać wszelkimi dostępnymi metodami, strzelać, truć, niszczyć gniazda wraz z młodymi itd., o innych metodach nie wspomnę. A trzeba pamiętać, że trofeum myśliwskie w postaci pełnej skóry wilka wraz z latarnią (głową) i polanem (ogonem) stanowiło jedno z najcenniejszych do zdobycia.

Szlaban na polowania spowodował „wilczy głód” na trofeum do powieszenia na ścianie tysięcy myśliwych. Droga do tego prowadzić może w obecnych warunkach przez uzyskanie zezwolenia od władz ochrony 22 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl /

przyrody na odstrzał redukcyjny osobnika lub osobników groźnych dla otoczenia. Cofnięcie zapisów ustawy o całkowitym zakazie polowań na wilki, póki co nie wchodzi w rachubę, chociaż wielu myśliwych o tym marzy. Aby otrzymać pozwolenie na odstrzał, trzeba przedtem wywołać w społeczeństwie atmosferę grozy, w wyniku której łatwiej okazać się dzielnym wybawcą zagrożonej ludności, szczególnie wiejskiej. Nie twierdzę, że jest to powszechna prawidłowość, ale takie sytuacje już się nierzadko zdarzały.

Odrębnym tematem jest odpowiedź na pytanie, czy rzeczywiście wilk może zaatakować człowieka, a w szczególności tutaj, w pobliżu Supraśla, w Puszczy Knyszyńskiej stanowiącej jedną z głównych ostoi wilka w Polsce? Według różnych źródeł, w Polsce bytuje: wg. WWF – ok. 1400 szt., wg. GUS – ponad 1500 szt. (stan na 2018 r.). Populacja wilków Puszczy Knyszyńskiej liczy ok. 50 szt. żyjących w 10 watahach (rodzinach). Każda wataha liczy od 2 do 10 szt. wilków, wraz z młodymi. Żyją one na obszarze samej Puszczy Knyszyńskiej, tj. zwartym kompleksie leśnym liczącym ok. 125 tys. ha oraz jego najbliższej otulinie, na łącznej powierzchni ok. 150-160 tys. ha. Można zatem przyjąć, że na jedną watahę przypada ok. 15-16 tys. ha. Wielkość obszaru zajętego przez jedną watahę zależy od wielu czynników. Głównie od wielkości watahy, ilości pożywienia, stopnia „ucywilizowania” obszaru, chorób i upadków zwierząt itp.

Wilk musi zjeść dziennie ok. 5 kg mięsa. Pożywienie w Puszczy Knyszyńskiej stanowią upolowane lub padłe z przyczyn naturalnych: jelenie (ponad połowa pokarmu), sarny (18%) i dziki (15%).

Wilki nie gardzą również zającami, lisami, borsukami, bobrami, kretami, drobnymi gryzoniami i ptactwem leśnym. Do tej pory ok. 0,5% „diety” wilków stanowiły krowy, owce, konie, świnie i drób przydomowy.

Trzy pierwsze z nich to „darmowa stołówka”, pasące się na pastwiskach

INWESTYCJE Natura i łąkach, nie zabierane na noc do domu. Konkluzja z przedstawionego stanu jest taka, że ilość pożywienia dla wilków w Puszczy Knyszyńskiej jest wystarczająca. Do tego przyczyniła się również obserwowana zmiana klimatu, brak mroźnych, śnieżnych i długich zim oraz pełna dostępność do naturalnego pożywienia przez cały rok.

W tym miejscu postaram się odpowiedzieć na postawione w tytule pytanie.

Czy powinniśmy bać się wilka?

Nie, zdecydowanie nie. Nie było w Polsce od czasów II wojny światowej potwierdzonych przypadków ataku wilków na człowieka. Czasy, gdy na polach bitewnych ciała ludzkie były dla wilków codziennością i mogły się do zapachu człowieka przyzwyczaić dawno minęły. Trwająca przez niemal pół wieku eksterminacja gatunku, spowodowała paniczny strach wilków przed człowiekiem.

Gdyby brakowało pożywienia, gdyby mróz i wielkie śniegi ograniczyły dostępność, gdyby populacja wilków gwałtownie wzrosła, gdyby, gdyby…

dy leczenia. Stres pourazowy dotyczy prawie 20% weteranów, żołnierzy powracających z misji. Terapia polega na bezpośrednim kontakcie ok.

40 wilków z ludźmi, które same są po traumatycznych przejściach – poranione, przebywające w niewoli itp. Kontakt z podobnie poranionymi psychicznie żołnierzami przynosi niespodziewane dla obu stron efekty.

Na zakończenie polecam Państwu do obejrzenia film „Alfa” z 2018 r. w reż. Alberta Hughesa. Film nakręcony w przepięknych krajobrazach Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie opowiada o fascynującym początku kontaktów praczłowieka z prawilkiem, dramacie zbliżenia i przełamywania wzajemnej wrogości i nieufności oraz prawdopodobnym początku wspólnej drogi, prowadzącej do czasów współczesnych, w których od 5 tys. lat żyje z nami pies, najwierniejszy przyjaciel człowieka.

Tekst: Krzysztof Wolfram – leśnik, ekolog, publicysta, popularyzator wiedzy o przyrodzie. Długoletni prezes Fundacji Zielone Płuca Polski.

Autor „Wielkiej księgi zwierząt Puszczy Knyszyńskiej”.

Wilki/ fot. Paweł Świątkiewicz, Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej

Możemy chodzić do Puszczy Knyszyńskiej na bliższe i dalsze spacery, zbierać grzyby, przebywać z rodzinami lub spędzać czas samotnie. Póki co, jesteśmy przez wilki dalej uważani za śmiertelne zagrożenie. Aby nie pozostawić wrażenia, że wilk to potencjalne zagrożenie, odłożone tylko w czasie, proszę o zapoznanie się z artykułem w „Rzeczpospolitej” z dn.

25 lutego 2019 r. Otóż informuje on o tym, że w LockwoodAnimalRescue Center w Kalifornii rozpoczęty został eksperyment terapeutyczny dla weteranów wojennych armii USA, u których zdiagnozowano zespół stresu pourazowego, a którym nie pomogły inne konwencjonalne meto-

Spotkania z historią w Kopnej Górze W każdą niedzielę (do 18 sierpnia) w Kopnej Górze o godz. 12.00 i 17.00 odbywać się będą spotkania z historią.

W muzeum w Kopnej Górze zobaczymy pamiątki przeszłości przechowane przez Puszczę Knyszyńską. Dowiemy się m.in. o losach żołnierzy poległych w dniu 7 lipca 1831 roku w bitwie pod Sokołdą, o Powstańcach Styczniowych, bitwie pod Piereciosami i odkryciu obozu powstańczego w Budzisku i wielu innych ciekawostkach historycznych związanych z naszym regionem. Będą też pokazy filmów i prezentacje związane z odkrywaniem lokalnej historii.

Miejsce zbiórki: Parking cmentarza wojennego pod Kopną Górą Czas trwania: 1-1,5 godziny Udział w spotkaniach nie wymaga wcześniejszego zgłoszenia i jest bezpłatny.

Foto: Nadleśnictwo Supraśl

nasz OGRÓD

Podpory do roślin pomocne w ogrodzie Podobno „od przybytku głowa nie boli” ale co zrobić, gdy nasze piękne hortensje, piwonie, róże, jeżówki czy inne kwiaty mają tak duże kwiatostany, że uginają się i rozkładają na ziemi? Podobnie jest w przypadku krzewów owocowych np. gałęzie porzeczki przy większym urodzaju leżą na ziemi. O tej porze roku wiele roślin wymaga wsparcia ze względu na dużą masę nowych pędów i liści (np. pnącza), kwiatów (hortensje, róże, piwonie, parzydło leśne, jeżówki, rozchodniki okazałe, rudbekie i wiele innych), a także owoców (porzeczki, aronia, jabłonie, winorośl i inne).

Stara sprawdzona prawda mówi, że „lepiej zapobiegać niż leczyć” i w ogrodzie zdecydowanie jest to prawda. W zakresie zapobiegania można z pewnością polecić tutaj „witaminy”, czyli dobre kompleksowe nawożenie roślin odpowiednimi nawozami organicznymi i mineralnymi oraz różnego rodzaju cięcia roślin (formujące, odmładzające, sanitarne, prześwietlające). Właściwy dobór roślin do stanowiska i odpowiednie podlewanie także mają tu duże znaczenie. Wszystkie wymienione wyżej zabiegi należy zapobiegawczo wykonać wcześniej, aby w czasie kwitnienia lub owocowania rośliny dały radę utrzymać swój ciężar bez pomocy. Jeżeli jednak nie udało się tego zrobić lub pomimo

WAŻNE W LIPCU I SIERPNIU:

P amiętajmy w tym czasie o naszych ogrodach, a zwłaszcza o podlewaniu ich w czasie suszy.

Rośliny na rabatach nawadniamy co kilka dni (nie codziennie, jeżeli nie jest to konieczne), najlepiej wczesnym rankiem lub wieczorem uważając, aby nie moczyć liści i kwiatów mogłoby to zwiększyć ryzyko wystąpienia chorób grzybowych (mączniak, parch, zaraza ziemniaka, plamistości). Przy podlewaniu roślin (tak samo jak przy nawożeniu) należy zachować umiar i nie przesadzać w jedną ani w drugą stronę - przelanie może także zaszkodzić, a nawet spowodować zamieranie roślin!

Pielęgnujemy rośliny poprzez usuwanie przekwitłych kwiatostanów, co zapobiega zawiązywaniu się nasion oraz pobudzi rośliny do ponownego kwitnienia jeszcze w tym sezonie. Drugi raz przycinamy żywopłoty i krzewy liściaste (np. ligustr, bukszpan). Nawozimy rośliny i usuwamy chwasty.

Obserwujemy czy na roślinach nie pojawiają się choroby grzybowe: szara pleśń (na dyniowatych, pomidorach, truskawkach i malinach, winorośli), mączniak (na ogórkach, jabłoniach, agreście oraz na różach, tawułach Van Houtte’a i niektórych klonach), zaraza ziemniaka (na pomidorach i ziemniakach), parch jabłoni i gruszy, plamistości (na różach, berberysach, dereniach, truskawkach - po zbiorze truskawek warto całkowicie ściąć ich liście). Po zauważeniu pierwszych objawów chorób (najczęściej pojawiają się po deszczach) należy wycinać chore części oraz wykonać opryski ochronne. Warto także zapobiegać (nie moczyć roślin podlewając je, odpowiednio nawozić, sadzić w odpowiedniej rozstawie tj. nie za gęsto.)

Latem mogą pojawiać się także szkodniki, takie jak mszyce (m.in. na drzewach owocowych, różach, jaśminowcach, bzach, dereniach, rozchodnikach okazałych), przędziorki (na różach, świerkach białych, bluszczu, aksamitkach, fasoli, papryce, pomidorach), ślimaki (na funkiach), gąsienice oraz chrząszcze zjadające liście (warzywa kapustne, niektóre drzewa - np. topola, kasztanowiec). Zwalczanie szkodników polega najczęściej na opryskach po zauważeniu pierwszych niszczycieli - zabiegi wykonywać należy po odlocie pszczół. Ponadto warto zawieszać tablice lepowe, palić opadłe liście jesienią (kasztanowiec), chronić i wprowadzać pożyteczne organizmy drapieżne (np. złotook pospolity i larwy biedronek, które zjadają mszyce oraz inne małe szkodniki). Zapraszać ptaki poprzez dokarmianie ich zimą i sadzenie roślin z owocami (jarzębina, rokitnik, dzikie wino, aronia).

Nawozimy trawniki raz na 4 tygodnie i co tydzień kosimy. Regularne nawożenie, nawadnianie oraz koszenie trawników daje przewagę trawy w konkurencji z chwastami (np. pojawienie się koniczyny na trawniku świadczy o niedoborze azotu w glebie).

naszych starań rośliny nie są w stanie „utrzymać się na nogach”, to nie pozostaje nic innego, jak tylko zastosować podpory.

Obecnie jest dostępnych wiele rodzajów wsporników, kratek, drabinek, pergoli, siatek, płotków, tyczek, spiral, drucików i innych cudeniek, które możemy tutaj wykorzystać. Niektóre z nich są „dyskretnie” zielone i mają określone zadanie wsparcia roślin bez zbytniego rzucania się w oczy, ale niektóre podpory dzięki swej urodzie wręcz zachęcają do pozostawienia ich nawet po sezonie, kiedy nie są już potrzebne.

Właściwie dobrane mogą pomóc nam podkreślić styl naszego ogrodu.

W wiejskim warzywniaku możemy użyć skrzyżowanych wierzbowych lub leszczynowych gałązek do podparcia fasoli czy ogórków, natomiast w stylowym klasycznym warzywniaku dobrze będą wyglądały solidne metalowe ozdobne z „zakrętasami” i ozdobnym kutym czubkiem.

Tekst, zdjęcia: mgr Maria Radziwońska-Kryjan, mgr inż. Piotr Kryjan

. . . ą n s a wio

REKLAMA

PODPORY

DO ROŚLIN KWIATOSTANÓW NP. HORTENSJI

SZKLARNIE OGRODOWE

duży wybór: folia, poliwęglan, szkło www.szklarnia.eu

NOWODWORCE UL.KWIATOWA 7 TEL. 85 744 15 95

CENTRUM OGRODNICZE

GALERIA SZTUKI

www.dkgardens.pl

SZKLARNIE

INWESTYCJE SPORT

Mistrzowie Polski w biegach przełajowych Reprezentacja Sportowej Szkoły Podstawowej w Supraślu zdobyła Mistrzostwo Polski w Drużynowo – Indywidualnych Biegach Przełajowych. Zawody odbyły się 26. kwietnia w miejscowości Kamion koło Sochaczewa.

Kadrę reprezentującą Sportową Szkołę Podstawową w Supraślu stanowili chłopcy (rok urodzenia 2005): Dawid Lebiedziński, Seweryn Kamiński, Jakub Gołąb, Kacper Maksimowicz, Kajetan Wirkowski, Szymon Kruszewski. Zawodników do startu przygotowywał nauczyciel, a zarazem trener - mgr Stanisław Roczniak. Dodatkowo, w drodze eliminacji od powiatu poprzez start w grupie i województwie w swojej kategorii wiekowej reprezentanci supraskiej szkoły podstawowej byli również bezkonkurencyjni.

Jest to największy dotychczasowy sukces w tej dyscyplinie sportu, jaki odniosła w historii swojego istnienia Sportowa Szkoła Podstawowa w Supraślu. Serdecznie gratulujemy i życzymy dalszych tak wysokich sukcesów! MS

Z toru na podium Supraślanie: Krzysztof Czyżewski i Tomasz Kawrygo stanęli na podium w Samochodowych Mistrzostwach Białegostoku. Sześć prób, trzy konfiguracje, dwie lokalizacje...

W sobotę, 6 kwietnia odbyła się 3. runda STAG Samochodowych Mistrzostw Białegostoku.

W rajdzie udział wzięło 50 załóg. Przejazdy odbywały się na Torze Wschodzący Białystok i na parkingu przy Stadionie Miejskim w Białymstoku. Walka była zacięta, a każdy walczył o jak najlepszy czas.

Załogi rywalizowały w dziewięciu kategoriach: klasa K1, K2, K3, K4, klasyfikacja generalna klasa Gość, RWD i LPG i klasie Team. Wśród „Gości” na zwycięskim podium w klasie załóg licencjonowanych znalazła się ekipa z Supraśla: Krzysztof Czyżewski i Tomasz Kawrygo, którzy Citroenem C2 jak burza przemierzyli tor, parkując od razu na trzecim miejscu. Duet ten powrócił na tor po dziesięciu latach przerwy. Supraśl godnie reprezentował również młody narybek rajdowania, załoga (K. Bykowski i E. Żelechowicz), którzy autem Subaru Impreza dopiero rozpoczynają rajdowe szlify. Gratulujemy i życzymy sukcesów!

/ Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl / 25

SPORT

Sukcesy młodych supraślan w turniejach karate W dniu 11 maja 2019 r. w Łodzi odbyły się dwa turnieje karate, w których uczestniczyło 6 zawodników (3 chłopców, 3 dziewczęta) z Klubu karate Shotokan „Bushido” Supraśl.

Wszyscy podopieczni są uczniami Sportowej Szkoły Podstawowej w Supraślu. Pierwszym turniejem były Międzywojewódzkie Mistrzostwa Młodzików - Strefa C (województwa: mazowieckie, łódzkie, podlaskie, lubelskie). Z naszej ekipy wystartowało dwóch zawodników.

Aleksander Jaroszewicz zdobył złoty medal w konkurencji kata indywidualne młodzicy 12-13 lat, natomiast Piotr Redo wywalczył brązowy medal w konkurencji kumite indywidualne młodzicy 12-13 lat (- 40 kg).

W turnieju tym mogły wziąć udział tylko osoby będące w ww. przedziale wiekowym i posiadający licencje zawodnicze Polskiego Związku Karate. Zawody były swego rodzaju sprawdzianem umiejętności karateków przed Mistrzostwami Polski. Organizowane one są dla osób od 14 roku życia (junior młodszy).

Drugim turniejem były Otwarte Mistrzostwa Łodzi. Wystartowało w nim sześciu naszych karateków i każdy z nich wrócił do Supraśla z medalem! Byli to: - Julia Mazurczuk - I miejsce w kumite/fantom dziewcząt 8-9 lat i I miejsce w kata dziewcząt 8-9 lat, - Philip Domaszewicz - I miejsce w kata indywidualne chłopców 1011 lat i I miejsce w kumite indywidualne chłopców 10-11 lat (- 40 kg), - Piotr Redo - I miejsce w kata indywidualne młodzicy 12-13 lat, - Viktoria Popławska - II miejsce w kata indywidualne dziewcząt 8-9 lat, - Aleksander Jaroszewicz - II miejsce w kata indywidualne młodzicy 12-13 lat, - Rozalia Makarewicz – III miejsce w kata indywidualne dziewcząt 10-11 lat.

26 / Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl /

Podsumowanie obu turniejów z udziałem naszych zawodników napawa optymizmem. Łącznie wystartowali oni w 13 konkurencjach zdobywając 10 medali (5 złotych, 3 srebrne i 2 brązowe). Był to pierwszy i zarazem skuteczny start naszej ekipy na arenie ogólnopolskiej, nie licząc wcześniejszej rywalizacji w województwie podlaskim.

Sukcesy młodych supraślan zauważone zostały przez władze Gminy.

Zwycięzcy na koniec roku szkolnego w ramach uznania otrzymają albumy i dyplomy z podpisem Pana Burmistrza. Gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów!

Tekst i fot. Bushido Supraśl

Zawodnicy KKS „Bushido” Supraśl odnosili sukcesy m.in. w Międzynarodowych Mistrzostwach Białegostoku w Karate Olimpijskim (lata 2017-2018). Trenerem supraskich karateków jest mgr Grzegorz Żendzian, posiadacz stopnia mistrzowskiego IV DAN.

INWESTYCJE sport

Bieg po złoto w „Przełajach” Ponad 600 zawodników z 60 polskich uczelni wzięło udział w Akademickich Mistrzostwach Polski w Biegach Przełajowych w Supraślu.

W sobotę, 13 kwietnia punktualnie o godzinie 10:00, tuż po hymnie Polski wykonanym przez Supraską Orkiestrę Dętą i wciągnięciu flagi Polski na maszt, Burmistrz Supraśla i organizatorzy z AZS Białystok powitali ponad sześciuset zawodników, którzy wystartowali w Akademickim Akademickich Mistrzostwach Polskiw Biegach Przełajowych. Zawody zostały rozegrane na szlakach rekreacyjno-sportowych Uroczyska Glinki.

Kobiety rywalizowały na dystansie 3 i 6 kilometrów, zaś mężczyźni na 4,5 oraz 9 kilometrów. Puchar Burmistrza Supraśla otrzymała pierwsza kobieta na mecie trzykilometrowego biegu - Eliza Megger.

Patronat nad Mistrzostwami objęli m.in.: Burmistrz Supraśla, Marszałek Województwa Podlaskiego, Rektor Politechniki Białostockiej. MS

/ Supraśl Nasza Gmina / Nr 2 (58) / Lato 2019 / www.suprasl.pl / 27

AGENCJA PKO BANKU POLSKIEGO NR GB60 ul. Piłsudskiego 58, 16-030 Supraśl t: 85 710 38 91, k: +48 692 650 929, k: +48 796 138 985 GB60@agencja.pkobp.pl www.agencja.pkobp.pl/GB60 zapraszamy: pn - pt 9.00 – 17.00

ATRA GROUP TECHNIKA GRZEWCZA DYSTRYBUCJA, MONTA¯, SERWIS

LIDER KOT£ÓW I PALNIKÓW NA PELLET

602 151 098 atragroup@wp.pl

POŻYCZKA PO SĄSIEDZKU Potrzebujesz pożyczki gotówkowej, karty kredytowej lub konta?

Agencję PKO Banku Polskiego znajdziesz tuż obok – po sąsiedzku!

www.pkobp.pl, infolinia: 800 302 302 brak opłat dla numerów krajowych na terenie kraju; w pozostałych przypadkach opłata zgodna z taryfą operatora +48 81 535 60 60 opłata zgodna z taryfą operatora Informacje o produktach, w tym Taryfa prowizji i opłat bankowych, są dostępne w placówkach Banku i na www.pkobp.pl.

Udzielenie pożyczki oraz przyznanie karty kredytowej jest uzależnione od pozytywnej oceny zdolności kredytowej.

1406-1407-Agencje Jestesmy sasiadami A4 v2.indd 1

25.04.2017 12:55

ul. Ciesielska 2 15-542 Bia³ystok