Chatr_94

‫دایکی شه‌هید گه‌رمیان‪:‬‬

‫رۆژمێرى مانگه‌ خوێناوییه‌که‬

‫ب ‌ه جیاوازییه‌کانه‌وه‌ له‌ژێر چه‌تردا کۆده‌بینه‌و‌ه‬

‫ل‪12‬‬ ‫نرخ‪ 750 :‬دینار‬

‫موچه‌مان ناوێت‬ ‫سزادانی بکوژانمان‬ ‫ژمار ‌ه ‪94‬‬

‫ده‌وێت‬ ‫ساڵی دووه‌م‬

‫ل‪5‬‬

‫رۆژنامه‌یه‌کی گشتی هه‌فتانه‌یه‌‪ ،‬کۆمپانیای چه‌تر ده‌ریده‌کات‬

‫دووشه‌ممه‌ ‪2012/2/27‬‬

‫‪WWW.Chatrpress.com‬‬

‫نرخی(‪)750‬دینار‬

‫(‪8‬ی ره‌شه‌مێی ‪)2711‬‬

‫یه‌کێتى‪ :‬مه‌ال مسته‌فا سه‌رکرده‌ى هه‌موو خه‌ڵک نه‌بووه‌‪ ،‬بۆی ‌ه وێنه‌که‌ى لێکراوه‌ته‌وه‌‬

‫پارتى‪ :‬لێکردنه‌وه‌ى ئه‌و وێنه‌یه‌ ته‌نها بۆ لێدان بووه‌ له‌ مه‌ال مسته‌فا و پارتى‬ ‫تایبه‌ت ب ‌ه چه‌تر‬ ‫لێکردنه‌وه‌ى وێنه‌که‌ى مه‌ال‬ ‫مسته‌فا بارزانى له‌ په‌رله‌مانى‬ ‫کوردستان کێشه‌ و ئاڵۆزى نێوان‬ ‫یه‌کێتى و پارتى زیاتر ده‌کات و‬ ‫په‌رله‌مانتارێکى پارتى ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫لێکردنه‌وه‌ى ئه‌و وێنه‌یه‌ ته‌نها‬ ‫بۆ لێدان بووه‌ له‌ مه‌ال مسته‌فا و‬ ‫پارتى و سه‌رۆکی په‌رله‌مانیش‬ ‫رایگه‌یاندوه‌ سه‌رۆکی هه‌رێمی‬

‫له‌ البردنی ئه‌و وێنه‌یه‌ ئاگادار‬ ‫کردوه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫به‌پێى وت���ه‌ى په‌رله‌مانتارێکی یه‌کێتی‬ ‫کاتێک هه‌ڵواسینى وێنه‌ ئاساییه‌ «ئه‌گه‌ر‬ ‫س �ه‌رک��رده‌ک �ه‌ ه�ه‌م��وو ج �ه‌م��اوه‌ر ل�ه‌ س�ه‌رى‬ ‫کۆک بن و به‌ هی خۆیانى بزانن‪ ،‬مه‌ال‬ ‫مسته‌فا هى هه‌موو خه‌ڵک نیه‌‪ ،‬بۆیه‌ نابێت‬ ‫وێنه‌ى هه‌ڵبواسرێت»‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا په‌رله‌مانتارێکى پارتى پێیوایه‌‪،‬‬ ‫گه‌وره‌کردنى ئه‌و شته‌ ته‌نها بۆ لێدانى مه‌ال‬

‫مسته‌فاى بارزانى و پارتى بووه‌‪.‬‬ ‫عه‌بدولسه‌الم ب���ه‌روارى‪ ،‬بۆ (چه‌تر) وتى‪:‬‬ ‫البردنى وێنه‌که‌ى مه‌ال مسته‌فا له‌ ژوورى‬ ‫سه‌رۆکى په‌رله‌مانى کوردستان له‌ گه‌وره‌یى‬ ‫بارزانى که‌م ناکاته‌وه‌ و پێویستى نه‌ده‌کرد‬ ‫ئه‌و وێنه‌یه‌ الببردرێت‪.‬‬ ‫ئ �ه‌رس �ه‌الن ب��ای��ز‪ ،‬س �ه‌رۆک��ی په‌رله‌مانیش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت له‌ رێی که‌ناڵی فه‌رمیه‌وه‌ ئه‌م‬ ‫بابه‌ته‌ی به‌ سه‌رۆکی هه‌رێم گه‌یاندوه‌‪.‬‬ ‫درێژه‌ بۆ الپه‌ڕه‌ ‪3‬‬

‫هه‌رێمی کوردستان شه‌ڕی ناوخۆی تێنه‌په‌ڕاندوه‌‬

‫وته‌بێژى پارتى‪ :‬شه‌ڕى ناوخۆمان تێپه‌ڕاند‪ ،‬چونکه‌ له‌ شه‌ڕى ناوخۆدا باره‌گاى یه‌کتر نه‌ما نه‌یسوتێنین‬ ‫به‌رپرسی مه‌ڵبه‌ندی (‪)24‬ی یه‌کێتی‪:‬‬

‫«ئه‌وه‌ى ل ‌ه کوردستان هه‌ی ‌ه‬ ‫ب ‌ه ئۆپۆزسیۆنى نازانم»‬

‫خوێندکارانی زانکۆ ل ‌ه نێوان‬

‫کۆنفرانسی «تێزه‌کانی ئۆجه‌الن بۆ‬ ‫ئازادی ژن» رێک ده‌خرێت‬

‫ئیراده‌ی خۆیان و ئاراسته‌کردنیاندا‬

‫‌ ل‪8‬‬

‫‌ ل‪9‬‬

‫‌ ل‪5‬‬

‫به‌رپرسى دیوانى دادى (‪:)KCK‬‬

‫هه‌موو خراپییه‌کان ل ‌ه ده‌سه‌اڵت و ده‌وڵه‌ته‌وه‌ سه‌رچاو ‌ه ده‌گرێت‬

‫تایبه‌ت ب ‌ه چه‌تر‬

‫له‌ چاوپێکه‌وتنێکی (چه‌تر)‬ ‫دا به‌رپرسى دیوانى دادى کۆما‬ ‫جڤاکێن کوردستان‪ ،‬ئاماژه‌‬ ‫بۆ هه‌ڵبژاردنه‌کانى ئاینده‌ى‬ ‫په‌رله‌مانى ئێران ده‌کات‪،‬‬ ‫پێشیوایه‌ قانون‪ ،‬ده‌وڵه‌ت و‬

‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان �ت��ارێ��ک‪:‬‬

‫ده‌سه‌اڵته‌کان ده‌پارێزێت و تاک‬ ‫ناپارێزێت‪ .‬ره‌خنه‌ش له‌ دادوه‌رى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان ده‌گرێت که‌‬ ‫قانوونه‌کانى رۆژئاوایین و چاندى‬ ‫کورده‌وارى ناپارێزن‪.‬‬

‫ق��ازى ئ����اواره‌‪ ،‬ب�ه‌رپ��رس��ی دی��وان��ی دادی‬ ‫ک��ۆم��اج��ڤ��اک��ێ��ن ک���وردس���ت���ان(‪)KCK‬‬ ‫س���ه‌ب���اره‌ت ب �ه‌ ه �ه‌ڵ��ب��ژاردن��ی داه��ات��ووی‬

‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ی ئ��ێ��ران �ه‌وه‌ پ��ێ��ی��وای �ه‌‪« :‬ئ �ه‌م سیستمی دادی (‪ )KCK‬و سیستمی‬ ‫هه‌ڵبژاردنانه‌ هیچ یاسایى و شه‌رعى دادی ده‌وڵ��ه‌ت باسی ل�ه‌وه‌ک��رد‪« :‬دادى‬ ‫نین‪ ،‬چونکه‌ ل�ه‌ س���ه‌روى ئ��ی��راده‌ى گه‌ل هه‌موو سیسته‌مه‌کان له‌ ئه‌ساسدا پاراستنى‬ ‫مه‌جلیسێک ه �ه‌ی �ه‌ ب �ه‌ ن���اوى لیژنه‌ى ده‌وڵه‌ته‌ له‌ به‌رامبه‌ر کۆمه‌ڵگادا‪ ،‬نه‌ک‬ ‫پاراستنى ده‌ستوور‪ ،‬ئه‌م لیژنه‌یه‌ له‌ الیه‌ن کۆمه‌ڵگا بپارێزن به‌ڵکو‌به‌ پێچه‌وانه‌وه‌»‪.‬‬ ‫رێبه‌رى دینى به‌ڕێوه‌ ده‌چێت و لیژنه‌که‌ ئ �ه‌وه‌ش��ی خ��س��ت �ه‌ڕوو‪ :‬دادى (‪)KCK‬‬ ‫پاراستنى کۆمه‌ڵگایه‌ له‌به‌رامبه‌ر ده‌وڵه‌ت‬ ‫ده‌سه‌اڵتى به‌ سه‌ر یاسادانان هه‌یه»‪.‬‬ ‫قازی ئاواره‌ سه‌باره‌ت به‌ جیاوازی نێوان و ده‌سه‌اڵت‪.‬‬

‫کڕینى ئۆتۆمبێل بۆ‬

‫په‌رله‌مانتاران گه‌نده‌ڵییه‌‬ ‫چه‌تر ‪ -‬کاو ‌ه حسێن‬ ‫ئه‌ندامێکی کوردی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی‬ ‫عێراق پێیوایه‌‪ ‌:‬ئه‌و پاره‌یه‌ى بۆ کڕینى‬ ‫(‪ )350‬ئۆتۆمبێل له‌ جۆرى دژه‌ فیشه‌ک‬ ‫(درع) ته‌رخانکراوه‌ گه‌نده‌ڵییه‌‪ ،‬چونکه‌‬ ‫پێشتریش هه‌ر په‌رله‌مانتارێک (‪ )58‬ملیۆن‬ ‫دینارى بۆ کڕینى ئۆتۆمبێلێک وه‌رگرتووه‌‪.‬‬

‫حاکم شێخ له‌تیف‪ ،‬ئه‌ندامی فڕاکسیۆنی گۆڕان‬ ‫له‌ ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق له‌لێدوانێکیدا بۆ‬ ‫رۆژنامه‌ى (چه‌تر) وتى‪« :‬به‌راستى زۆر عه‌یبه‌ بۆ‬ ‫په‌رله‌مان له‌کاتێکدا خه‌ڵک خه‌ریکه‌ له‌برسا بمرێت‬ ‫ئه‌و ئۆتۆمبێل بۆ په‌رله‌مانتاران ده‌کڕێت‪ ،‬بۆیه‌ من‬ ‫وه‌ک په‌رله‌مانتارێک نه‌بۆ خۆم له‌گه‌ڵ کڕینى ئه‌و‬ ‫ئۆتۆمبێالنه‌م‌و ده‌نگیشم پێنه‌داوه‌»‪.‬‬ ‫په‌رله‌مانتاره‌که‌ى عێراق باسى له‌وه‌شکرد‪ ،‬ئه‌وه‌ى‬ ‫په‌رله‌مان بیکات بۆ ئه‌وه‌ى کار‌ى پێ جێبه‌جێبکات‬ ‫ئاساییه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم زیادڕه‌ویکردن ده‌بێته‌ جۆرێک له‌‬

‫گه‌نده‌ڵى‌و له‌ ئه‌رکه‌کانی په‌رله‌مانتارى الده‌دات‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪ :‬پێشتر ه �ه‌ر په‌رله‌مانتارێک به‌بڕى‬ ‫(‪ )58‬ملیۆن دینار پاره‌ى ئۆتۆمبێلى وه‌رگرتووه‌‪،‬‬ ‫ڕاسته‌ په‌رله‌مانتارانى ئۆپۆزسیۆن ئه‌گه‌رى هه‌یه‌‬ ‫ئه‌و پاره‌یه‌یان دابێت به‌فراکسیۆنه‌کانیان‪( ،‬هه‌شت‬ ‫پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ت��اره‌ک�ه‌ى گ��ۆڕان��ی��ش ئ �ه‌و ب��ڕه‌ پ��اره‌ی�ه‌ى‬ ‫وه‌ریانگرتووه‌ داویانه‌ به‌کوتله‌ى گۆڕان)‪ ،‬بۆیه‌ که‌‬ ‫واژۆ کۆکرایه‌وه‌ بۆ کڕینى ئه‌و ئۆتۆمبێالنه‌ من‬ ‫واژۆم ن�ه‌ک��ردووه‌‪ ،‬چونکه‌ بۆ ده‌بێت دووج��ار پاره‌‬ ‫له‌ په‌رله‌مانى عێراق بۆ کڕینى ئۆتۆمبێلێک‬ ‫ته‌رخانبکرێت‪.‬‬ ‫حاکم شێخ له‌تیف ئه‌وه‌ی خسته‌ڕوو‪ ،‬که‌ کڕینى‬ ‫ئه‌و ئۆتۆمبێالنه‌ زیاده‌ڕه‌وییه‌‪ ،‬چونکه‌ پێشتر پاره‌‬ ‫بۆ کڕینى ئۆتۆمبێل به‌په‌رله‌مانتاران دراوه‌‪ ،‬ته‌نها‬ ‫به‌هانه‌ى په‌رله‌مانتاران ئه‌وه‌یه‌ ده‌ڵێن بۆ به‌ڕێوه‌به‌رێکى‬ ‫گشتی ئۆتۆمبێلى بۆ ک��ڕدراوه‌‪ ،‬بۆچی بۆ ئێمه‌‬ ‫نه‌کڕدرێت‪ ،‬به‌اڵم کارى په‌رله‌مانتار چاودێریکردنه‌‬ ‫نه‌ک الساییکردنه‌وه‌‪.‬‬

‫له‌م چاوپێکه‌وتنه‌ی (چه‌تر)دا به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫دی��وان��ی دادی (‪ )KCK‬به‌مشێوه‌یه‌‬ ‫سیستمی دادوه‌ری له‌ هه‌رێمی کوردستان‬ ‫ده‌نرخێنێت‪ :‬له‌ بنه‌ڕه‌تدا قانونه‌کان له‌‬ ‫گۆڕه‌پانى کۆمه‌ڵگاى ک��ورده‌وارى نییه‌‪،‬‬ ‫چونکه‌ السایی واڵته‌کانى ترو رۆژئاوایه‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ کوردین و رۆژئاوایی نین فه‌رهه‌نگ‬ ‫و چاند و کۆمه‌ڵگایه‌کى ده‌وڵه‌مه‌ندمان‬

‫هه‌یه‌ و سروشت و مرۆڤى پاکمان هه‌یه‌‌‪،‬‬ ‫به‌داخه‌وه‌ کاتێک چاو له‌ قانونه‌کان و‬ ‫یاسا و رێساکانى هه‌رێمى کوردستان‬ ‫ده‌که‌ین هه‌موو ئه‌مانه‌ له‌ سه‌ر ئه‌ساسى‬ ‫سیسته‌مى ب��ێ��گ��ان�ه‌ دروس����ت ک����راون و‬ ‫رێکخراون‪.‬‬ ‫درێژه‌ بۆ الپه‌ڕه‌کانی ‪ 6‬و ‪7‬‬

‫یارمه‌تییه‌کانی (چه‌تر) ده‌گات ‌ه ده‌ست‬ ‫لێقه‌وماوانی بومه‌له‌رزه‌که‌ی وان‌‬

‫چه‌تر ‪ -‬چێنه‌ر یاسین‬

‫ئه‌و بڕه‌پاره‌یه‌ی که‌ له‌ الیه‌ن‬ ‫(چه‌تر)ه‌وه‌ له‌ چوارچێوه‌ی زنجیره‌‬ ‫کۆنسێرتێک بۆ هاوکاری کردنی ‬ ‫لێقه‌وماوانی بومه‌له‌رزه‌که‌ی شاری‬ ‫وان کۆکرایه‌وه‌ گه‌یه‌ندرایه‌ ده‌ست‬ ‫سه‌رۆکایه‌تی شاره‌وانی ئه‌و شاره‌‪.‬‬

‫ل���ه‌م���ب���اره‌وه‌ ک��ه‌م��ال ره‌زا ح���ه‌س���ه‌ن‪ ،‬خ��اوه‌ن��ی‬ ‫ک��ۆم��پ��ان��ی��ای (چ���ه‌ت���ر) رای��گ �ه‌ی��ان��د‪ :‬رۆژی‬ ‫(‪ )2012/2/22‬له‌ سه‌ردانێکیدا بۆ شاری وان‪،‬‬ ‫ئه‌و بڕه‌ پاره‌یه‌ی که‌ له‌ زنجیره‌ کۆنسێرتێکدا‬ ‫ل �ه‌ ش��اره‌ک��ان��ی ک���ه‌الر‪ ،‬ه �ه‌ول��ێ��ر‪ ،‬سلێمانی و‬ ‫دهۆک بۆ هاوکاری کردنی زیانبه‌رکه‌وتوانی‬ ‫بومه‌له‌رزه‌که‌ی وان کۆیانکردبوه‌وه‌ گه‌یاندویه‌تیه‌‬ ‫ده‌ست سه‌رۆکایه‌تی شاره‌وانی ئه‌و شاره‌‪.‬‬ ‫ده‌رب���اره‌ی ب��ڕه‌ پارکه‌ش وت��ی‪ :‬جیا ل�ه‌و (‪)23‬‬ ‫ملیۆن دیناره‌ی له‌ کۆنسێرته‌کاندا کۆکراوه‌ته‌وه‌‪،‬‬

‫کۆی بڕه‌ پاره‌که‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫ه��������اوک��������اری م������ادی‬ ‫ژماره‌یه‌ک له‌ که‌سایه‌تی‬ ‫نیشتمانپه‌روه‌ر و چه‌ند‬ ‫رێکخراوێک وئه‌نجومه‌نی‬ ‫هاواڵتی ئازاد و یه‌کسان‬ ‫گه‌یشتوه‌ته‌ (‪)34،500‬‬ ‫دۆالر و ئه‌م یارمه‌تیه‌ش‬ ‫به‌ ئاماده‌بوونی سه‌رجه‌م‬ ‫ئ�ه‌ن��دام��ان��ی ئه‌نجومه‌نی‬ ‫ش�����اره‌وان�����ی‪ ،‬راده‌س���ت���ی‬ ‫ج����ێ����گ����ری س����ه‌رۆک����ی‬ ‫شاره‌وانی وان کراوه‌‪.‬‬ ‫جێگای ئاماژه‌یه‌ (چه‌تر) ‪ n‬به‌ڕێوه‌به‌ری کۆمپانیای (چه‌تر) هاوکارییه‌که‌ی گه‌یاند‬ ‫ب �ه‌ ه��اوک��اری کۆمه‌ڵه‌ی‬ ‫ژماره‌یه‌ک له‌ هونه‌رمه‌ندان و شاعیرانی به‌شه‌‬ ‫هونه‌ری دیجله‌ له‌ رۆژانی‬ ‫(‪ )7-4‬مانگی یه‌کی ئه‌مساڵ له‌ شاره‌کانی جیاجیاکانی کوردستان زنجیره‌ کۆنسێرتێکی بۆ‬ ‫که‌الر‪ ،‬هه‌ولێر‪ ،‬سلێمانی و دهۆک به‌ ئاماده‌بوونی هاوکاری لێقه‌وماوانی وان ساز کرد‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫هه‌واڵ‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫دواکه‌وتنى بودجه‌ى هه‌رێم په‌یوه‌ندى به‌ پێکهێنانى حکومه‌ته‌وه‌ نییه‌‬

‫بۆچــوون‬

‫چه‌تر‬

‫هێزه‌کانی باشوور و‬

‫کاو‌ه حسێن‬

‫کۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی‬

‫بڕیارده‌رى لیژنه‌ى دارایى‬ ‫له‌په‌رله‌مانى کوردستان‬ ‫رایگه‌یاند‪ ،‬تا ئێستا پێکهێنانى‬ ‫کابینه‌ى حه‌وته‌مى حکومه‌تى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان کاریگه‌رى‬

‫‪u‬سه‌ردار ستار‪u‬‬ ‫دوایین ه �ه‌وا ‌ڵ بۆ س��ازدان��ی کۆنگره‌ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی ل ‌ه س���ه‌رزاری به‌ڕێز ئه‌حمه‌د‬ ‫ت������ورک ب��ڵ��اوک�����رای�����ه‌وه‌‪ ،‬گ����وای���� ‌ه ل� ‌ه‬ ‫رێکه‌وتی مانگی حوزیرانی ئه‌مسا ‌ڵ‬ ‫ک���ۆن���گ���ر‌ه س�����ازده‌ک�����ه‌ن‪ ،‬و‌ه ه���ه‌روه‌ه���ا‬ ‫وت����ی ک��ۆم��س��ی��ۆن��ێ��ک��ی (‪ )2‬ک�ه‌س��ی‬ ‫دروس��ت��ده‌ک��رێ��ت ب��ۆ ئ��ام��اده‌ک��اری�ه‌ک��ان��ی‬ ‫کۆنفرانس‪.‬‬ ‫دوای ب��ێ ه��ی��واب��وون��م��ان ل � ‌ه س��ازدان��ی‬ ‫کۆنفرانس‪ ،‬ب �ه‌اڵم دوای��ن سه‌ردانه‌کانی‬ ‫ه�����ه‌ردوو گ���رووپ���ی ب��اک��ور ب��ۆ ب��اش��ور‪،‬‬ ‫به‌تایبه‌تیش بیره‌وه‌ری کۆماری مهاباد‬ ‫و ب���ان���گ ک���ردن���ی زۆرب�����ه‌ی الی �ه‌ن � ‌ه‬ ‫س��ی��اس��ی�ه‌ک��ان��ی ک��وردس��ت��ان‪ ،‬خ���ۆی ل ‌ه‬ ‫خ��ۆی��دا به‌شێک ل� ‌ه ئاماده‌کاریه‌کانی‬ ‫کۆنفرانس ده‌ستی پێکرد‪ ،‬له‌ بنه‌ماشدا‬ ‫خراپ نه‌بوو‪ ،‬یان ئه‌گه‌ر وه‌ک هه‌نگاوی‬ ‫یه‌که‌م بژمێرین باشبوو‪ .‬ب �ه‌اڵم ئ�ه‌وه‌ی‬ ‫ج��ێ��گ��ای پ��رس �ه‌‪ ،‬الی �ه‌ن �ه‌ک��ان��ی ب��اش��وور‬ ‫بۆچی له‌گه‌ڵ‌ خۆیان نایه‌نه‌ الی یه‌ک‬ ‫و ی �ه‌ک هه‌ڵوێستی دروس���ت ن��اک�ه‌ن؟‬ ‫پرسیار‌ه سه‌ره‌کیه‌که‌ش لێره‌یه‌ ئایا هه‌موو‬ ‫هێزه‌کانی باشوور بێ جیاوازی به‌شداری‬ ‫کۆنفرانس ده‌که‌ن؟‬ ‫پ���ێ���وی���س���ت���ه‌ ب������اش ل����ه‌ ک���ۆن���گ���ر‌ه و‬ ‫ئه‌رکه‌کانی تێبگه‌ین‪ ،‬چونک ‌ه ته‌نها‬ ‫ک���ۆب���وون���ه‌وه‌ی���ه‌ک���ی س����اد‌ه ن��ی��ی �ه‌‪ ،‬ی��ان‬ ‫ب��ڕی��اردان��ێ��ک��ی ن��اب �ه‌رپ��رس��ی��اران �ه‌ش نیی ‌ه‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌رام��ب �ه‌ر ه��ی��چ ه��ێ��ز و الی�ه‌ن��ێ��ک‪.‬‬ ‫ه �ه‌ن��دێ��ک واب���ی���ر ئ���ه‌ک���ه‌ن���ه‌و‌ه ل �ه‌گ �ه‌ ‌ڵ‬ ‫سازدانی کۆنفرانس یه‌کسه‌ر ده‌وڵه‌ت ل ‌ه‬ ‫هه‌رێمی کوردستان راده‌گێنن‪ ،‬هه‌ندێک‬ ‫وائه‌زانن بڕیاردانه‌ بۆ رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی‬ ‫ده‌وڵه‌ته‌ داگیرکه‌ره‌کانی سه‌ر کوردستان‪،‬‬ ‫هه‌ندێکیش هێشتا به‌ ئه‌قڵیه‌تی جه‌مال‬ ‫عه‌بدولناسر بیرده‌که‌نه‌وه‌«ئوم ‌ه عه‌ره‌بیه‌»‪،‬‬ ‫به‌گوێره‌ی هه‌ندێک سه‌رچاوه‌ش گوای ‌ه‬ ‫پ��ارت��ی و یه‌کێتی ه�ه‌ری�ه‌ک� ‌ه و چه‌ند‬ ‫پارتێکی الیه‌نگری خۆی ئاماده‌کردو‌ه‬ ‫تاکو کۆنفرانس به‌و ئاڕاسته‌یدا بڕوات‬ ‫که‌ ئه‌وان ده‌یانه‌وێت‪ ،‬ئه‌وانیش‪:‬‬ ‫‪ -1‬ئااڵی هه‌رێم بکه‌ن ‌ه ئااڵی گشتی‬ ‫کوردستان‪.‬‬ ‫‪ -2‬سه‌رۆکایه‌تی کۆنفرانس له‌ده‌ست‬ ‫ئه‌واندابێت‪.‬‬ ‫‪ -3‬ه��ێ��زه‌ ک��وردس��ت��ان��ی �ه‌ک��ان به‌گشتی‬ ‫تێکۆشانی سیاسی به‌بنه‌ما ب��گ��رن و‬ ‫ئ �ه‌وان �ه‌ی ش�ه‌ڕی��ش ئ�ه‌ک�ه‌ن هه‌ڵوێستیان‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر وه‌رگرن‪.‬‬ ‫ئه‌م ‌ه ئه‌و زانیاریانه‌ن ک ‌ه البه‌ال ده‌ستمان‬ ‫که‌وتوون‪ ،‬تۆزێکیش رێی تێ ئه‌چێت‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی ده‌مه‌وێ زیاتر گرنگی پێبده‌م الیه‌ن‬ ‫و که‌سایه‌تی ‌ه سیاسیه‌کانی باشوور کێن‬ ‫ئه‌وانه‌ی به‌شداری ئه‌و کۆنفرانس ‌ه ده‌بن‪،‬‬ ‫ئه‌و کۆمیت ‌ه سێ که‌سی ‌ه کێن و ب ‌ه چ‬ ‫پێوانه‌یه‌ک ئه‌ندامانی کۆنفرانس دیاری‬ ‫ئه‌که‌ن؟ چونک ‌ه ئه‌وانه‌ نوێنه‌ری ئێمه‌ن‬ ‫وه‌کو خه‌ڵکی باشوور له‌و کۆنفرانسه‌دا‪.‬‬ ‫کۆنفرانس لێر‌ه ئه‌کرێت‪ ،‬ب �ه‌اڵم کاک‬ ‫ئه‌حمه‌د تورک ل ‌ه ئامه‌د لێدوان ئه‌دات‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وانه‌ی ئێم ‌ه لێر‌ه هیچ لێدوانێکیان‬ ‫نه‌داوه‌ له‌سه‌ر کات و شوێن و چۆنیه‌تی‬ ‫به‌ڕێوه‌چوونی کۆنفرانس‪ ،‬ئه‌ترسم وه‌ک‬ ‫ک��ۆب��وون�ه‌وه‌ک��ان��ی ن��ێ��وان خ��ۆی��ان نزیک‬ ‫ببنه‌وه‌ ک ‌ه هه‌رجار ئه‌ڵێن «هه‌موو شتێک‬ ‫باش ئه‌ڕوات»‪ .‬ئه‌وه‌ی ئێمه‌ له‌به‌رامبه‌ری‬ ‫ب �ه‌گ��ووم��ان��ی��ن ئ���ه‌وی���ش؛ ب �ه‌ش��دارب��وان��ی‬ ‫کۆنفرانس له‌باشوردا دیارنین‪ ،‬چونک ‌ه‬ ‫له‌و کۆبوونه‌وانه‌ی ک ‌ه سه‌رۆکی هه‌رێم‬ ‫تا ئێستا سازیان ئه‌کات هه‌موو الیه‌ن ‌ه‬ ‫سیاسیه‌کان به‌شداریان پێناکات‪ ،‬ئه‌وانه‌ی‬ ‫بانگی کۆبوونه‌وه‌کانی سه‌رۆک ده‌کرێن‬ ‫دوو به‌شن‪ ،‬ئ�ه‌وان�ه‌ی هه‌ژموونگه‌رایی‬ ‫هێزیان هه‌یه‌‪ ،‬له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وانه‌ی نزیک‬ ‫خۆیانن‪ ،‬بۆیه‌ زۆر الیه‌ن په‌راوێز خراون‬ ‫و حسابیان ب��ۆ ن��اک��رێ��ت‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‬ ‫زۆرێک له‌و پارتی و الیه‌نانه‌ی چه‌ندین‬ ‫قات زیاتر خاوه‌ن بنکه‌ی جه‌ماوه‌رین‪،‬‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌ر رێگریشیان ل �ه‌ ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن��ی‬ ‫(‪ )2009/7/25‬ل���ێ ن��ه‌ک��راب��وای��ه‌‬ ‫بێگوومان به‌چه‌ند ئه‌ندامێک به‌شداری‬ ‫په‌رله‌مانیان ده‌ک���رد‪ .‬بۆیه‌ پێم باشه‌‬ ‫کۆمیته‌ی ئ��ام��اده‌ک��ار ب �ه‌و ه�ه‌اڵن�ه‌دا‬ ‫ب��چ��ێ��ت �ه‌وه‌ و ب���ه‌ی���ه‌ک چ���او س �ه‌ی��ری‬ ‫هه‌موو الی �ه‌ک بکات و هیچ که‌س‬ ‫ل �ه‌ده‌ره‌وه‌ی کۆنفرانس ل �ه‌ده‌ره‌وه‌ی هیچ‬ ‫ب��ی��ان��وێ��ک ن�ه‌ه��ێ��ڵ��ێ��ت�ه‌وه‌‪ .‬ب��ۆی �ه‌ به‌بێ‬ ‫ش����اراوه‌و ق��ۆرخ��ک��اری‪ ،‬ت��اک��و ئ��ه‌وه‌ی‬ ‫خ�ه‌ڵ��ک��ی ک���ورد خ �ه‌ون��ی پ��ێ��وه‌ده‌ب��ی��ن��ی‬ ‫ئه‌و به‌دیبێت‪.‬‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫خراپى نه‌کردووه‌ته‌ سه‌ر‬ ‫ئاماده‌کردنى بودجه‌ى گشتى‬ ‫حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان بۆ‬ ‫ساڵى (‪.)2012‬‬

‫دلێر مه‌حمود بۆ ڕۆژنامه‌ى (چه‌تر)‬ ‫ئاماژه‌ى به‌وه‌شکرد‪ ،‬پرۆژه‌یاساى بودجه‌ى‬ ‫گشتى هه‌رێمى کوردستان به‌شێوه‌یه‌کى‬ ‫گشتى پێکهاتووه‌ له‌داهاتوو خه‌رجى‪،‬‬ ‫داه��ات �ه‌ سه‌ره‌کییه‌که‌ى بریتییه‌ له‌و‬

‫بودجه‌یه‌ى له‌عێراقه‌وه‌ دێ��ت‪ ،‬بودجه‌ى‬ ‫گ��ش��ت��ى ع��ێ��راق��ی��ش پ��ێ��ن��ج��ش�ه‌م��م�ه‌ى‬ ‫ڕابردوو په‌سه‌ندکراوه‌‪ ،‬بۆیه‌ دواکه‌وتنى‬ ‫بودجه‌ى هه‌رێم په‌یوه‌ندى به‌ پێکهێنانى‬ ‫حکومه‌تى هه‌رێمه‌وه‌ نییه‌‪.‬‬ ‫وتیشى‪« :‬له‌مه‌ودوا ئه‌گه‌ر پێکهێنانى‬ ‫کابینه‌ى حه‌وته‌مى حکومه‌تى هه‌رێم‬ ‫دوابکه‌وێت‪ ،‬دواکه‌وتنى په‌سه‌ندکردنى‬ ‫بودجه‌ى هه‌رێم پێوه‌ى په‌یوه‌ست ده‌بێت»‪.‬‬

‫هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬زیاتر له‌ (‪ )1000‬ماڵ له‌ هیچ‬ ‫به‌ڵێنێک سودمه‌ند نه‌بوون‬ ‫چه‌تر‬ ‫چۆمان عوسمان‬

‫پاش سااڵنێک له‌ چاوه‌ڕوانی‬ ‫حکومه‌تی هه‌رێم زه‌وی به‌ سه‌ر‬ ‫هه‌ندێک له‌ واریسانی شه‌هیدانی‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ دابه‌ش کرد‪ ،‬له‌ ‬ ‫به‌رامبه‌ردا به‌شێکی زۆر له‌و‬ ‫بنه‌مااڵنه‌ی بێبه‌ش کراون ره‌خنه‌ ‬ ‫له‌ هه‌نگاوه‌کانی حکومه‌ت ده‌گرت‪.‬‬ ‫م��ح �ه‌م �ه‌د ئ��ی��ب��راه��ی��م‪ ،‬وارس����ى ش �ه‌ه��ی��ده‌ و‬ ‫ب �ه‌(چ �ه‌ت��ر)ى وت‪ :‬چ�ه‌ن��د ساڵێکه‌ به‌ڵینی‬

‫دابه‌شکردنى زه‌وى و خانومان پێده‌درێت و تا‬ ‫ئێستا سودمه‌ند نه‌بوین له‌ هیچ کامیان‪ ،‬بۆی ‌ه‬ ‫له‌ هه‌موو ساڵێک له‌ نزیکبونه‌وه‌ى (‪)3/16‬دا‬ ‫زۆر به‌ڵێنى جۆراوجۆرمان پێده‌درێت و دوایى‬ ‫پشتگوێ ده‌خ��رێ��ی��ن‪ ،‬چه‌ند ساڵێکه‌ ئه‌مه‌‬ ‫یه‌که‌مین جاره‌ زه‌وى دابه‌ش ده‌کرێت و زیاتر‬ ‫له‌ (‪ )1000‬ماڵ له‌ هیچ یه‌ک له‌و به‌ڵێنانه‌‬ ‫سودمه‌ند نه‌بویین به‌تایبه‌ت زه‌وى و شوێنى‬ ‫نیشته‌جى بوون ‪.‬‬ ‫ئارام ئه‌حمه‌د‪ ،‬وه‌زیرى شه‌هیدانیش به‌(چه‌تر)‬ ‫ى ڕاگ �ه‌ی��ان��د‪ :‬خۆشحالم به‌خزمه‌تکردنى‬ ‫شه‌هیدانى هه‌ڵه‌بجه‌ و (‪ )200‬پارچه‌ زه‌ویمان‬ ‫دابه‌شکردووه‌ به‌سه‌ر شه‌هیدانى کیمیابارانى‬

‫هه‌ڵه‌بجه‌دا ل ‌ه ئاینده‌دا دابه‌شکردنى زه‌ویتر‬ ‫راده‌گه‌یه‌نین‪.‬‬ ‫الى خۆیه‌وه‌ لوقمان عه‌بدولقادر‪ ،‬سه‌رۆکى‬ ‫ک��ۆم �ه‌ڵ �ه‌ى ق��ورب��ان��ی��ان��ى چ �ه‌ک��ى کمیایی‬ ‫رای��گ�ه‌ی��ان��د‪ :‬ه �ه‌رچ �ه‌ن��ده‌ داب�ه‌ش��ک��ردن��ى ئه‌م‬ ‫زه‌ویانه‌ له‌ زووه‌وه‌ به‌ڵێنمان پێده‌درێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دره‌ن��گ به‌ده‌ممانه‌وه‌ هاتن و ژماره‌یه‌کى‬ ‫زۆری��ش له‌ که‌سوکارى قوربانیانى چه‌کى‬ ‫کمیایى‪ ،‬بێبه‌شبوون له‌ وه‌رگرتنى زه‌ویه‌کان‬ ‫و هیواداریشین حکومه‌ت خزمه‌ت به‌ واریسى‬ ‫شه‌هیدان بکات‪ ،‬چونکه‌ زیاتر له‌ (‪)1000‬‬ ‫وارس����ى ش�ه‌ه��ی��د ب��ێ��ب�ه‌ش��ن ل �ه‌ به‌ڵێنه‌کانى‬ ‫حکومه‌ت‪.‬‬

‫سلێمانی‪ ،‬ته‌قه‌که‌رانی شه‌وانه‌ هاواڵتیانی ئاسایین‬ ‫ب����ه‌ڕێ����وه‌ب����ه‌ری پ��ۆل��ی��س��ی نه‌هێشتنی‬ ‫چه‌تر‬ ‫تاوانی سلێمانی ب ‌ه وه‌کاله‌ت سه‌باره‌ت‬ ‫چێنه‌ر یاسین‬ ‫‌ب���ه‌و ت �ه‌ق��ان �ه‌ی ش��ه‌وان�� ‌ه خ �ه‌ڵ��ک گ��وێ‬ ‫بیستیان ده‌بێت ب ‌ه (چه‌تر)ی راگه‌یاند‪:‬‬ ‫زۆرجار شه‌وانه‌ و به‌تایبه‌تی‬ ‫ئ�ه‌وت�ه‌ق��ان�ه‌ی ش �ه‌وان �ه‌ خه‌ڵک ل�ه‌ش�ه‌ودا‬ ‫ناو‬ ‫درنگانێکی شه‌و هاواڵتیانی‬ ‫گ��وێ بیستیان ده‌ب��ن خه‌ڵکی ئاسایی‬ ‫شاری سلێمانی گوێیان له‌ ته‌قه‌ی ده‌یکات و هیچ په‌یوه‌ندیه‌کیان به‌ ئاسایش‬ ‫فیشک ده‌بێت و ئه‌مه‌ش پرسیاری و پۆلیسه‌و‌ه نیه‌‪.‬‬ ‫الی زۆر که‌س دروست کردوه‌‪،‬‬ ‫وت���ی���ش���ی‪ :‬ئ��ێ��م �ه‌ ل����ه‌الی����ان خ���ۆم���ان���ه‌و‌ه‬ ‫سه‌رچاوه‌یه‌کیش له‌ پۆلیسی‬ ‫به‌دوواداچونمان بۆکردوه‌ و هه‌وڵمانداو‌ه‬ ‫سلێمانیه‌وه‌ باسی له‌وه‌ کرد ئه‌و‬ ‫رێگری له‌و حاڵه‌تان ‌ه بکه‌ین و تائێستا‬ ‫ته‌قه‌کردنه‌ هیچ په‌یوه‌ندیه‌کی به‌ چ�ه‌ن��دی��ن ک�ه‌س��م��ان ل �ه‌س �ه‌ر ت�ه‌ق�ه‌ ک��ردن‬ ‫هێزه‌کانی پۆلیس و ئاسایشه‌وه‌ ‬ ‫ده‌ستگیر کردووه‌ و زۆربه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ی‬ ‫نییه‌‪.‬‬ ‫ته‌ق ‌ه ده‌که‌ن شۆفێرن و به‌ هۆی دروست‬ ‫ن�ه‌ق��ی��ب س���ه‌رک���ه‌وت ئ�ه‌ح��م�ه‌د محه‌مه‌د بونی کێش ‌ه له‌نێوانیاندا ته‌ق ‌ه ئه‌که‌ن‪.‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری پۆلیسی نه‌هێشتنی ت��اوان‬ ‫ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌ش کرد‪ :‬له‌م شه‌وانه‌ی‬ ‫پ��ێ��ش��ودا که‌سێک ل �ه‌ س �ه‌رچ��ن��اره‌وه‌ تا‬ ‫فلکه‌ی ده‌سته‌ک ‌ه ته‌قه‌ی کردوه‌ هه‌ر ئه‌و‬ ‫کاته‌ هێزه‌کانی پۆلیس گه‌شتنه‌ شوێنی‬ ‫روداوه‌که‌و تاوانباره‌که‌یان ده‌ستگیر کرد‪،‬‬ ‫ئ��ه‌و ک �ه‌س �ه‌ش ب �ه‌ه��ۆی ئ���ه‌وه‌ی داوای‬ ‫کچێکی ک���ردب���وو ن �ه‌ی��ان��داب��وی��ێ ئ�ه‌و‬ ‫ته‌قانه‌ی کردبوو‪.‬‬ ‫نه‌قیب س �ه‌رک �ه‌وت ئه‌حمه‌د جه‌ختیشی‬ ‫ک���رده‌وه‌‪« :‬ئێمه‌ ه�ه‌ر که‌ سێک ده‌ست‬ ‫گیر بکه‌ین ره‌وان �ه‌ی دادگ��ای ئه‌که‌ین‬ ‫ب��ۆ ل��ێ��ک��ۆڵ��ی��ن�ه‌وه‌ و ل�� ‌ه ئ��ێ��س��ت��ادا ئێم ‌ه‬ ‫هه‌رکه‌سێک چه‌کی پێ بێت و مۆڵتی‬ ‫نه‌بێت ده‌ستگیری ئه‌که‌ین»‪.‬‬

‫حه‌وت ساڵه‌ مزگه‌وته‌کان نه‌وتیان وه‌رنه‌گرتوه‌‬ ‫حاجى ئۆمه‌ران‬ ‫قایمقامی قه‌زای ناوه‌ند ک��ردوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌اڵم����ى ن���وس���راوه‌ک���ه‌ ن����ه‌دراوه‌ت����ه‌وه‌ و‬ ‫یادگار ره‌ئوف‬ ‫مامۆستایه‌کیش ده‌ڵێت‪ :‬ح�ه‌وت ساڵه‌‬ ‫به‌پێى ئه‌و زانیاریانه‌ى ده‌ست‬ ‫یه‌ک به‌رمیل نه‌وتمان وه‌رگرتوه‌‪.‬‬ ‫‌تى‬ ‫(چه‌تر) که‌وتوه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‬ ‫عومه‌ر ف��ارس‪ ،‬به‌رپرسى ڕاگه‌یاندنى‬ ‫ئه‌وقافى سلێمانى چه‌ندین جار‬ ‫ئه‌وقافى سلێمانى هه‌واڵه‌که‌ى پشتڕاست‬ ‫داواى پشکى نه‌وتى کردوه‌ بۆ‬ ‫کردوه‌ و وتى‪ :‬ئێمه‌ له‌ سنورى پارێزگاى‬ ‫مزگه‌وته‌کانى سنورى پارێزگاى‬ ‫س��ل��ی��م��ان��ى(‪ )400‬م��زگ �ه‌وت��م��ان هه‌یه‌‬ ‫سلێمانى‪ ،‬به‌اڵم وه‌اڵمیان‬ ‫داوام�����ان ل �ه‌ پ��ارێ��زگ��ا ک����ردوه‌ ده‌ڵ��ێ��ت‬ ‫نه‌دراوه‌ته‌وه‌ له ‌الیه‌ن وه‌زاره‌تى‬ ‫«بودجه‌ که‌مه‌» باشه‌ بۆ شتى دیکه‌‬ ‫ئه‌وقافه‌وه‌‪.‬‬ ‫بوجه‌ هه‌یه‌ بۆ مزگه‌وت نیه‌ هاواڵتیان‬ ‫به‌رپرسى راگه‌یاندنى ئه‌وقافى سلێمانیش یان مه‌الکان له‌ باره‌ى نه‌وت و نه‌بونى‬ ‫هێما بۆ ئه‌وه‌ ده‌کات نوسراویان ئاراسته‌ی پێداوستییه‌کانى مزگه‌وت هه‌ر چى بڵێن‬

‫راست ئه‌که‌ن‪.‬‬ ‫مامۆستا مه‌السامان نه‌جیم‪ ،‬ئیمام و‬ ‫خه‌تیبى مزگه‌وتى مه‌الساڵح ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫ح��ه‌وت ساڵه‌ ی �ه‌ک به‌رمیل نه‌وتمان‬ ‫ل�ه‌الی�ه‌ن وه‌زاره‌ت و حکومه‌تى هه‌رێم‬ ‫وه‌رگرتوه‌جگه‌له‌وه‌ سااڵنه‌ هاواڵتیان خیر‬ ‫و سه‌ده‌قه‌ به‌ مزگه‌وته‌کان ده‌که‌ن هه‌ر‬ ‫له‌ پاره‌ و سۆباوه‌ تا نه‌وت بۆ زستان و به‌‬ ‫هاوینانیش پاره‌ کۆده‌که‌ینه‌وه‌ بۆکرینى‬ ‫موبه‌ریده‌‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪ :‬خ��وا قبوڵى ن��اک��ات ن �ه‌وت‬ ‫قاچاغى پێوه‌ بکرێت مزگه‌وته‌کان‬ ‫خێریان پێ بکرێت‪.‬‬

‫بڕینه‌وه‌ی دره‌خت رێگه‌ له‌ جێبه‌جێکردنی پرۆژه‌یه‌ک ده‌گرێت‬ ‫حاجى ئۆمه‌ران‬ ‫دانیشتوى (گوندى گردى گ��ۆ)وه‌ به‌ بێ‬ ‫گه‌ڕانه‌وه‌ بۆیاسا و رێنماییه‌ یاساییه‌کان‬ ‫چۆمان عوسمان‬ ‫هه‌ستاون به‌ بڕینى دره‌ختى ناوچه‌که‌ و‬ ‫پاککردنه‌وه‌ى که‌ شوێنێکى گه‌شتیارییه‌‪،‬‬ ‫به‌ مه‌به‌ستى درووستکردنى‬ ‫ل���ه‌ ئ��ێ��س��ت��ادا دۆس���ی���ی���ه‌ی ی��اس��ای��ی��م��ان‬ ‫پرۆژه‌یه‌کى گه‌شتیارى‪ ،‬دوو‬ ‫درووستکردووه‌ و دراون به‌دادگا»‪.‬‬ ‫هاوواڵتى له‌ شاره‌زوور و‬ ‫له‌ هه‌مان کاتیشدا هاوواڵتیانى ناوچه‌که‌‬ ‫ناوچه‌ى زه‌ڵم هه‌ڵده‌ستن‬ ‫ده‌ڵێن ئێمه‌ وه‌ک خاوه‌نى زه‌وییه‌کان ئه‌و‬ ‫به‌ درووستکردنى پرۆژه‌ى‬ ‫زه‌وی��ان�ه‌م��ان فرۆشتوه‌ ب�ه‌ مه‌رجێک ئه‌و‬ ‫گه‌شتیارى له‌ ناوچه‌که‌داو‪،‬‬ ‫شوێنه‌ بکرێت به‌ پڕۆژه‌یه‌کى گه‌شتیارى‬ ‫به‌اڵم له‌ الیه‌ن پۆلیسى‬ ‫بۆ ناوچه‌که‌ و زه‌مانه‌تى حکومى ناکه‌ین‪،‬‬ ‫دارستان رێگرى له‌و پرۆژه‌یه‌ ‬ ‫به‌اڵم زه‌مانه‌تى مه‌ده‌نى ده‌که‌ین‪.‬‬ ‫ده‌کرێت و ده‌ستبه‌جێ ده‌ستگیر‬ ‫هاوواڵتیانى خاوه‌ن پرۆژه‌که‌ش به‌(چه‌تر)‬ ‫ده‌کرێن و ده‌ستده‌گیریت به‌سه‌ر‬ ‫یان راگه‌یاند ئه‌وان هه‌ستاون به‌ گه‌یاندن‬ ‫ئامێره‌کانیاندا و ره‌وانه‌ى‬ ‫و جوانترکردنى ناوچه‌که‌ و درووستکردنى‬ ‫دادگاى هه‌ڵه‌بجه‌ى شه‌هید‬ ‫ک �ه‌پ��ر و ح����ه‌وزى م��اس��ى ل��ه‌ب��ه‌ر ئ���ه‌وه‌ى‬ ‫ده‌کرێن‪.‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رى پۆلیسى دارستان رایده‌گه‌یه‌نێت‪ :‬هاواڵتیان له‌ وه‌رزى به‌هار و هاویندا روو‬ ‫ئه‌و دوو هاواڵتیه‌ هه‌ستاون به‌ کڕینى ئه‌و له‌ ناوچه‌که‌ ده‌که‌ن به‌ مه‌به‌ستى گه‌شت‬ ‫پ��ارچ�ه‌ زه‌وی��ی��ان�ه‌ ل�ه‌ چ�ه‌ن��د هاواڵتیه‌کى ک��ردن و ئه‌گه‌ر هه‌ڵه‌یه‌کیشمان ک��ردووه‌‬

‫باحکومه‌ت لێمان ببورێت‪.‬‬ ‫له‌ هه‌مانکاتدا به‌ پێى بڕیار و رێنمایى‬ ‫وه‌زاره‌ت�����������ى ک���ش���ت���وک���اڵ و ئ����اودێ����رى‬ ‫ژم�������اره‌(‪ )6071‬ل �ه‌ (‪ )2005/7/20‬و‬ ‫ب�ه‌ پێى ی��اس��اى س��زادان��ى عێراقى ژم��اره‌‬ ‫(‪ )42/32‬یاساى پاراستن و چاککردنى‬ ‫ژینگه‌ ژماره‌(‪)8‬ى ساڵى(‪ )2008‬بڕیارى‬ ‫دادگاى هه‌ڵه‌بجه‌ى شه‌هید دوو هاوواڵتى‬ ‫ده‌ستگیر ده‌کرێن و دواتریش به‌که‌فاله‌ت‬ ‫ئازاد ده‌کرێن‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌رشیدا مالزمى یه‌که‌م ئیسماعیل‬ ‫ئیبراهیم ع �ه‌زی��ز‪ ،‬ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌رى پۆلیسى‬ ‫دارس��ت��ان هه‌ڵه‌بجه‌ى شه‌هید به‌(چه‌تر)ى‬ ‫راگه‌یاند‪ :‬له‌ ئێستادا دۆسییه‌ی یاساییمان‬ ‫درووستکردووه‌ و دراون به‌دادگا‪ ،‬وتیشى‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌ر ه���ه‌ر ه��اوواڵت��ی��ی �ه‌ک ک��ارێ��ک��ى‬ ‫جوان ئه‌نجام بدات و پرس به‌یاسا بکات‬ ‫ئه‌وه‌ هه‌مووکه‌س پێى باشه‌و ڕێگرى لێ‬ ‫ناکرێت‪.‬‬

‫بڕیارده‌رى لیژنه‌ى دارایى له‌ په‌رله‌مانى‬ ‫ک��وردس��ت��ان باسى ل�ه‌وه‌ش��ک��رد‪ ،‬پێشتر‬ ‫وه‌زاره‌تى دارایى‌و پالندانانى حکومه‌تى‬ ‫ه�ه‌رێ��م ئ��ام��اده‌ک��اری��ی��ان ب��ۆ بودجه‌که‌‬ ‫کردبوو‪ ،‬ئێستاش پێویسته‌ ده‌ست بکه‌ن‬ ‫ب �ه‌داڕش��ت��ن ‌و ت��ه‌واوک��ردن��ى ب��ودج �ه‌ى‬ ‫ه���ه‌رێ���م ب��ن��ێ��ردرێ��ت ب���ۆ ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن��ى‬ ‫وه‌زیرانى هه‌رێم‪ ،‬ئه‌نجومه‌نى وه‌زیرانیش‬ ‫گ��ف��ت��وگ��ۆى خ���ۆى ل��ه‌س��ه‌ر ب��ک��ات‌و‬

‫ئاراسته‌ى په‌رله‌مانى بکات به‌مه‌ستى‬ ‫کارکردن له‌سه‌رى‪.‬‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ ئه‌وه‌شى خسته‌ڕوو‪،‬‬ ‫ک �ه‌ ه���ۆک���ارى ل �ه‌ (‪ )%17‬ب��ودج �ه‌ى‬ ‫گشتى ع��ێ��راق ب��ۆی�ه‌ ب �ه‌ت �ه‌واوه‌ت��ى بۆ‬ ‫ه�ه‌رێ��م ن��ان��ێ��ردرێ��ت‪ ،‬چونکه‌ ب��ودج�ه‌ى‬ ‫(س��ی��ادی��و ح��اک��ی��م �ه‌ى) ل��ێ��ده‌ب��ڕدرێ��ت‬ ‫وه‌ک بودجه‌ى سه‌رۆکایه‌تى کۆمار‌و‬ ‫وه‌زاره‌تى ده‌ره‌وه‌‌و باڵیۆزه‌کان‪.‬‬

‫دواى شه‌هید گه‌رمیان‪،‬‬ ‫(گه‌رمیان)ێکى تر له‌دایکبوو‬ ‫چه‌تر‬ ‫ئاسۆ گه‌اڵڵى‬

‫باوکى شه‌هید گه‌رمیان بۆ ‬ ‫(چه‌تر) پشتراستى کرده‌وه‌ ‬ ‫«مناڵێکى دیکه‌مان بووه‌و‬ ‫ناویشمان ناوه‌ گه‌رمیان»‪.‬‬ ‫دواى ئ �ه‌وه‌ى (گه‌رمیان ئه‌حمه‌د) مناڵه‌‬ ‫یانزه‌ سااڵنه‌که‌ى چه‌مچه‌ماڵ‪ ،‬له‌ساڵى‬ ‫پار و له‌خۆپیشاندانه‌کانى ئه‌و قه‌زایه‌دا به‌‬ ‫فیشه‌کى پاسه‌وانه‌کانى باره‌گاى لقى پارتى‬ ‫دیموکراتى ک��وردس��ت��ان ل�ه‌ چه‌مچه‌ماڵ‌‬ ‫شه‌هیدکرا‪ ،‬گه‌رمیان به‌ مناڵترین شه‌هیدى‬ ‫خۆپیشاندانه‌کانى ساڵى پار دانرا و ساڵیک‬

‫دواى ئه‌و رووداوه‌ش مناڵێکى دیکه‌ له‌و‬ ‫ماڵه‌ شه‌هیده‌ له‌دایک ده‌بێت‪.‬‬ ‫له‌لێدوانه‌که‌یدا بۆ (چه‌تر) باوکى شه‌هید‬ ‫گه‌رمیان ئه‌وه‌ی پشتڕاست کرده‌وه‌ و وتی‪:‬‬ ‫به‌ڵێ راسته‌‪ ،‬له‌خواى گ �ه‌وره‌ به‌زیاد بێت‬ ‫دواى ساڵێک له‌ شه‌هید بوونى کوڕه‌که‌م‪،‬‬ ‫هه‌فته‌ى راب���ردوو خ��واى گ �ه‌وره‌ مناڵێکى‬ ‫دیکه‌ى پێ به‌خشیین‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د سابیر‪ ،‬باوکى شه‌هید گه‌رمیان‬ ‫ئاشکراشى ک��رد‪ :‬ل�ه‌گ�ه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ى مناڵه‌‬ ‫تازه‌که‌مان کچه‪ ‌،‬به‌اڵم به‌هۆى خۆشه‌ویستى‬ ‫و له‌ده‌ستدانى گه‌رمیانى ک��وڕم�ه‌وه‌ هه‌ر‬ ‫له‌ئێسته‌وه‌ ناومان ناوه‌ گه‌رمیان‪.‬‬ ‫باوکى شه‌هید گه‌رمیان وتیشى‪ :‬رۆژی‬ ‫هه‌ینی گه‌رمیانى کچم له‌دایکبوو‪.‬‬

‫‌هه‌ڵه‌بجه‌‪ )200( ،‬هاواڵتی ناویان بۆ‬ ‫دامه‌زراندن نایه‌ته‌و ‌ه‬ ‫چه‌تر‬ ‫یادگار ره‌ئوف‬

‫به‌ پێى ئه‌و زانیاریانه‌ى ده‌ست‬ ‫رۆژنامه‌ ى (چه‌تر) که‌وتوه‌ ‬ ‫ماوه‌ى مانگێکه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى‬ ‫پۆلیسى هه‌ڵه‌بجه‌ مامه‌ڵه‌ی‬ ‫(‪ )200‬هاواڵتى وه‌رگرتوه‌ به‌ ‬ ‫مه‌به‌ستى دامه‌زراندن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هیشتا ئه‌و ناوانه‌ ره‌زامه‌ندى‬ ‫دامه‌زراندنیان بۆ وه‌رنه‌گیراوه‌‪.‬‬ ‫م�لازم دی��ارى‪ ،‬ئه‌فسه‌رى بنکه‌ى پۆلیسى‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ هه‌واڵه‌که‌ى پشتڕاستیکردوه‌ و وتى‪:‬‬ ‫ئێمه‌(‪)200‬مامه‌ڵه‌ى ئه‌و هاواڵتیانه‌مان بۆیه‌‬ ‫وه‌رگرتوه‌ حکومه‌ت به‌ڵێنى دروستکردنى‬ ‫دوو بنکه‌ى پۆلیسى پێداوین به‌ناوى بنکه‌ى‬

‫پۆلیسى (شه‌هید سه‌رکار) له‌ شاره‌وانى و‬ ‫بنکه‌ى پۆلیسى نه‌خۆشخانه‌‪.‬‬ ‫وتیشی‪ :‬به‌ڵین ب �ه‌و ه��اواڵت��ی��ان�ه‌ ن���ه‌دراوه‌‬ ‫ب���ۆدام���ه‌زران���دن‪ ،‬ب���ه‌اڵم وت��م��ان ئ �ه‌گ �ه‌ر له‌‬ ‫سه‌روى خۆمانه‌وه‌ داواى دامه‌زراندنیان کرد‬ ‫با ناوه‌کان تۆمارکرابن‪.‬‬ ‫راستگۆ جه‌زا‪ ،‬یه‌کێکه‌ له‌و گه‌نجانه‌ که‌‬ ‫ن��اوی خ��ۆی نوسیوه‌ ب �ه‌م شێوه‌یه‌ دووا و‬ ‫وتى‪« :‬مانگێکه‌ مامه‌ڵه‌مان ته‌واو کردوه‌‬ ‫ب��ۆ دام���ه‌زران���دن ئ�ه‌گ�ه‌ر وای �ه‌ ب��ۆ ده‌ستى‬ ‫ئێمه‌یان بڕی با چاوه‌ڕێ نه‌بوینایه‌ و ئه‌وان‬ ‫به‌ڵێنى دامه‌زراندیان پێداوین پێیان وتووین‬ ‫با بودجه‌ى هه‌رێم دی��ارى بکرێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫له‌ کاتێکدایه‌ پۆلیسى به‌غدا وکه‌رکوک‬ ‫ناویان هاتوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫وتیشی‪ :‬ئه‌گه‌ر ناومان نه‌یه‌ته‌وه‌ هه‌ڵوێست‬ ‫وه‌رده‌گرین‪.‬‬

‫زۆرینه‌ی راپرسیه‌ک‪ :‬با کورد له‌ باکور‬ ‫به‌رده‌وام بێت له‌ خه‌باتی سیاسی و چه‌کداری‬ ‫چه‌تر‬ ‫محه‌مه‌د ئه‌مینی‬

‫له‌ راپرسیه‌کی ماڵپه‌ڕی‬ ‫(چه‌ترپرێس) دا سه‌باره‌ت‬ ‫به‌وه‌ی کورد له‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫زوڵمی تورکیادا پێویسته‌ چ‬ ‫شێوازێک له‌ خه‌بات هه‌ڵبژێرێت‬ ‫زۆرینه‌ی به‌شداربووان پێیان‬ ‫باشه‌ بزوتنه‌وه‌ی ئازادیخوازی‬ ‫کورد له‌و به‌شه‌ له‌ کوردستان‬ ‫«خه‌باتی سیاسی و چه‌کداری»‬ ‫پێکه‌وه‌ ببات به‌ڕێوه‌‪.‬‬ ‫له‌ راپرسیه‌که‌دا سێ بژاره‌ خرابوونه‌ به‌رده‌م‬ ‫خوێنه‌رانی ئه‌و ماڵپه‌ڕه‌ که‌ بریتی بوون‬ ‫له‌ ‪ :‬خه‌باتی سیاسی‪ ،‬خه‌باتی چه‌کداری‬ ‫و هه‌ردووکیان»‪ ،‬له‌ ئه‌نجامدا (‪)%67.7‬‬ ‫وات��ه (‌ ‪ )745‬که‌س له‌ به‌شداربووان له‌و‬ ‫بڕوایه‌دا بوون که‌ ده‌بێت کورد له‌ باکوری‬ ‫کوردستان هه‌ردوو شێوازه‌کانی تێکۆشان‬ ‫بگرێته‌به‌ر‪.‬‬

‫الی خ��ۆش��ی��ان �ه‌وه‌(‪ )200‬ب �ه‌ش��دارب��وو که‌‬ ‫ده‌ک��ات �ه‌ رێ�������ژه‌ی(‪ )%18.2‬ب �ه‌ش��دارب��ووان‬ ‫خه‌باتی چه‌کداری به‌ باشترین هه‌ڵبژارده‌‬ ‫ده‌بینن له‌ به‌رده‌م بزوتنه‌وه‌ی گه‌لی کورد‬ ‫له‌ باکوری واڵت و له‌به‌رامبه‌ر ئه‌مانیشدا‬ ‫(‪ )155‬ک�ه‌س له‌ میوانان و خوێنه‌رانی‬ ‫م��اڵ��پ�ه‌ڕی (چ�ه‌ت��رپ��رێ��س) ک�ه‌ ب�ه‌ش��داری��ان‬ ‫ل�ه‌و راپ��رس��ی�ه‌دا ک��ردوه‌ خه‌باتی سیاسیان‬ ‫ال پ�ه‌س�ه‌ن��ده‌ و رێ���ژه‌ی ئ�ه‌وان��ی��ش ده‌ک��ات�ه‌‬ ‫(‪)%14.1‬ی به‌شداربووان‪.‬‬ ‫ل�ه‌ ئێستادا شانبه‌شانی ئ��ۆپ�ه‌راس��ی��ۆن و‬ ‫هێرشێکی ب �ه‌رب�ڵاوی س �ه‌رب��ازی سوپای‬ ‫تورکیا ل �ه‌ دژی ج �ه‌ن��گ��اوه‌ران��ی ک��ورد‪،‬‬ ‫ه �ه‌ڵ��م �ه‌ت��ێ��ک��ی ره‌ش���ب���گ���ی���ری ل���ه‌ دژی‬ ‫ده‌س��ت��ه‌ب��ژێ��ری س��ی��اس��ی و چ���االک���ان و‬ ‫هه‌ڵسوڕاوانی مه‌ده‌نی و رۆژنامه‌وانی کورد‬ ‫له‌ ژێر ناوی «ئۆپه‌راسیۆنی که‌جه‌که‌» له‌‬ ‫الیه‌ن حکومه‌تی پارتی داد و گه‌شه‌پێدان‬ ‫(ئاکه‌په‌) ده‌ستی پێکردوه‌ و به‌ هۆیه‌وه‌‬ ‫له‌ م��اوه‌ی سێ ساڵی راب��ردوو (‪)8،000‬‬ ‫هاواڵتی کورد راپێچی گرتووخانه‌ کراون‪.‬‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫راپۆرت‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫هه‌رێمى کوردستان شه‌ڕى ناوخۆى به‌جێ نه‌هێشتووه‌‬

‫‪3‬‬

‫وته‌بێژى پارتى‪ :‬شه‌ڕى ناوخۆمان تێپه‌ڕاند‪ ،‬چونکه‌ له‌ شه‌ڕى ناوخۆدا باره‌گاى یه‌کتر نه‌ما نه‌یسوتێنین‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫ئاراس عوسمان‬ ‫چاودێران ده‌ڵێن هێزى سه‌ربازى ل ‌ه‬ ‫هه‌رێمى کوردستان به‌سه‌ر دوو حزبدا‬ ‫دابه‌ش بووه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش ب ‌ه دۆخێکى‬ ‫مه‌ترسیدار ناوده‌به‌ن‪ ،‬به‌رپرسێکى‬ ‫یه‌کێتیش باس له‌و ‌ه ده‌کات‪ ،‬ک ‌ه‬ ‫ئه‌ویش نه‌یزاینو ‌ه ئه‌و هێزانه‌ى له‌ناو‬ ‫شاره‌کان باڵوکرانه‌وه‌ ناویان چییه‌‪.‬‬

‫رووداوه‌کانى (‪)17‬ى شوباتى ساڵى رابردوو‬ ‫که‌ (‪ )10‬هاواڵتى به‌ ده‌ستى چه‌کدارانى‬ ‫یه‌کێتى و پارتى شه‌هید کران و گرتن و‬ ‫لێدان و هه‌ڕه‌شه‌ و باڵوکردنه‌وه‌ى هێز له‌‬ ‫(‪)17‬ى شوباتى ئه‌مساڵدا‪ ،‬ئه‌وه‌ى خسته‌ڕوو‬ ‫که‌ هێشتا هه‌رێمى کوردستان قۆناغى‬ ‫شه‌ڕى ناوخۆى به‌جێ نه‌هێشتووه‌‪.‬‬ ‫د‪.‬شاهۆ سه‌عید‪ ،‬وته‌بێژى بزوتنه‌وه‌ى گۆڕان‬ ‫ل��ه‌ب��اره‌ى ئ��اڵ��ۆزی��ی�ه‌ک��ان�ه‌وه‌ ب �ه‌ (چ �ه‌ت��ر)ى‬ ‫راگه‌یاند‪« :‬ئه‌و مامه‌ڵه‌یه‌ى ده‌سه‌اڵتدارانى‬ ‫ه���ه‌رێ���م ل���ه‌گ���ه‌ڵ ه��اواڵت��ی��ان��ى ه�ه‌رێ��م��ى‬ ‫ک��وردس��ت��ان��دا ئه‌نجامى ده‌ده‌ن‪ ،‬به‌ڵگه‌ى‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ ئ�ه‌م ده‌س�ه‌اڵت�ه‌ ب �ه‌ره‌و ده‌سه‌اڵتێکى‬ ‫عه‌سکه‌رتارى و پۆلیسى ده‌ڕوات و ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌ڵگه‌ى الوازى ئه‌م ده‌سه‌اڵته‌یه»‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ى‪ :‬وه‌ک ب��زوت��ن��ه‌وه‌ى گ����ۆڕان له‌‬ ‫رووداوه‌ک��ان��ى ئ�ه‌و چه‌ند رۆژه‌ى پێشودا‪،‬‬ ‫هۆشداریماندایه‌ ده‌سه‌اڵتدارانى هه‌رێم ده‌ست‬ ‫هه‌ڵبگرن ل �ه‌و حکومڕانیه‌ پۆلیسییه‌ى‬ ‫پ �ه‌ی��ڕه‌وى ده‌ک���ه‌ن‪ ،‬ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌وه‌ عه‌قڵیه‌تى‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌که‌ به‌ره‌وه‌ عه‌قڵیه‌تێکى پۆلیسى‬ ‫ده‌بات‪.‬‬ ‫له‌الیه‌کى ت���ره‌وه‌ به‌رپرسێکى یه‌کگرتوو‬ ‫ب��ۆچ��ون��ى وای���ه‌‪ :‬ل �ه‌ ه�ه‌رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان‬ ‫هێزێکى هاوبه‌شمان نیه‌ سه‌ر به‌ حکومه‌تى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان بێت‪ ،‬ئه‌وه‌ى هه‌یه‌ باسى‬ ‫ده‌ک �ه‌ن چه‌ند لیوایه‌که‌ رێکخراوه‌ته‌وه‌ و‬ ‫ئه‌ویش هه‌ر به‌ فیفتى فیفتى دابه‌ش کراوه‌‪،‬‬ ‫هێزه‌کانى پێشمه‌رگ ‌ه دابه‌شکراون به‌سه‌ر‬ ‫ئ�ه‌و دوو ح��زب�ه‌دا و تا ئێستا له‌ دێگه‌ڵه‌‬

‫‪n‬‬

‫سه‌رنوسه‌ری رۆژنامه‌ی هاواڵتی‪ :‬شتی مه‌ترسیدار ئه‌وه‌یه تا ئێستا ده‌زگا ئه‌منیه‌کان کار بۆ حزب ده‌که‌ن فۆتۆ‪ :‬جه‌زا ئه‌حمه‌د‬

‫ب�ه‌والوه‌ سه‌ربه‌یه‌کێتى نیشمانیه‌ و سنورى‬ ‫ئه‌و الیه‌ش بۆ پارتى دیموکراته‌‪ ،‬له‌الیه‌کى‬ ‫ت��ره‌وه‌ یه‌ک ئاسایش یه‌کێتى له‌ سنورى‬ ‫پارتى نابینرێت و به‌ پێچه‌وانه‌شه‌وه‌‪.‬‬ ‫عومه‌ر عه‌بدولعه‌زیز‪ ،‬ئه‌ندامى مه‌کته‌بى‬ ‫سیاسى یه‌کگرتووى ئیسالمى کوردستان‬ ‫ب���اس���ى ل�����ه‌وه‌ ک�����رد‪« :‬ح���زب���ه‌ ه��ێ��زه‌ک��ان‬ ‫ده‌ج��وڵ��ێ��ن��ێ��ت‪ ،‬ن���ه‌ک ح��ک��وم �ه‌ت‪ ،‬ئ�ه‌گ�ه‌ر‬ ‫حکومه‌ت بێت ده‌بێت به‌ ئاگادارى په‌رله‌مان‬ ‫بێت‪ ،‬له‌ رووداوه‌ک��ان��ى (‪)17‬ى شوبات و‬ ‫بادینان و چه‌مچه‌ماڵدا حزب ئاگاداریه‌تى‪،‬‬ ‫به‌اڵم حکومه‌ت نا‪ ،‬بۆیه‌ ئه‌م حاڵه‌ته‌ى هه‌یه‌‬ ‫درێژکراوه‌ى دوو ئیداره‌ى و ده‌رهاویشته‌کانى‬ ‫شه‌ڕى ناوخۆیه‌ له‌ هه‌رێمى کوردستان»‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ى‪ :‬ه����ه‌ر ک��ات��ێ��ک ئ����ه‌و ه��ێ��زان �ه‌‬ ‫یه‌کنه‌گرنه‌وه‌ ئه‌گه‌ر له‌ده‌ست ده‌رچوونیش‬ ‫بێت ره‌ن��گ �ه‌ ت��ون��دوت��ی��ژى رووب����دات‪ ،‬ئیتر‬ ‫شه‌ڕى سه‌رتاسه‌ر ناوخۆ بێت یان هێزێکى‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارى تر بێت به‌رامبه‌ر هێزێکى ترى‬ ‫کوردستانی‪ ،‬شتێکى واریده‌ و ده‌بێت ئه‌و‬

‫ب��ڕی��اره‌ جێبه‌جێ بکرێت ک� ‌ه پێشمه‌رگه‌‬ ‫ب��ۆ پاراستنى س��ن��وره‌ک��ان بێت‪ ،‬ب �ه‌اڵم بۆ‬ ‫کێشه‌کانى ناوچه‌کانى خانه‌قین و ‪...‬هتد‪،‬‬ ‫به‌ گفتوگۆ چاره‌سه‌ر ده‌کرا و به‌ داخه‌وه‌‬ ‫بۆ کێشه‌ ناوخۆییه‌کان ئه‌وه‌یه‌ بینیمان له‌‬ ‫سه‌راى سلێمانى و ناوچه‌کانى بادینان چى‬ ‫روویدا‪.‬‬

‫گردبونه‌وه‌ له‌ په‌رله‌مان و حکومه‌ت و ‪....‬‬ ‫هتد بکرێت‪ ،‬باشه‌ ده‌س���ه‌اڵت دابنیشێت‬ ‫سه‌یرى بکات؟ بێگومان ده‌بێت ئاماده‌باشى‬ ‫بکه‌یت بۆ پاراستنى ئارامى ره‌وشه‌که‌ و له‌‬ ‫هه‌موو دنیادا ئه‌م ئاماده‌کاریه‌ ده‌کرێت بۆ‬ ‫خۆپیشاندان‪.‬‬ ‫عه‌بدولوه‌هاب عه‌لى‪ ،‬وته‌بێژى ئه‌نجومه‌نى‬

‫ئه‌ندامێکى سه‌رکردایه‌تى یه‌کێتى‪:‬‬ ‫ئه‌و هێزانه‌ى له‌ناو شاره‌کان باڵوکرانه‌وه‌‬ ‫منیش نازانم ناویان چییه‌‬

‫ب �ه‌اڵم وته‌بێژى پارتى له‌ سلێمانى باسى سه‌رکردایه‌تى پارتى له‌ سلێمانى به‌ (چه‌تر)‬ ‫ل �ه‌وه‌ک��رد‪« :‬ه�ه‌م��ووم��ان به‌رپرسیارین له‌ ى وت‪« :‬ئه‌و عه‌قڵیه‌ته‌ى ئێستا درێژکراوه‌ى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان له‌ ه �ه‌ر رووداوێ���ک شه‌ڕى ناوخۆ نیه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ى شه‌ڕى ناوخۆ‬ ‫رووب��دات‪ ،‬له‌ الیه‌کى تره‌وه‌ ئه‌گه‌ر ماوه‌ى ش��اخ و ش�ه‌ق��ام و م��اڵ و دۆڵ و ده‌ش��ت‬ ‫دوو م��ان��گ ه��ه‌ڕه‌ش��ه‌ى خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان و نه‌ما له‌ یه‌کترى نه‌گرین‪ ،‬باره‌گاى یه‌کتر‬

‫نه‌ما نه‌یسوتێنین بۆیه‌ ئه‌مانه‌ ب���ه‌راورد‬ ‫ناکرێت به‌و کاته‌‪ ،‬بۆیه‌ پۆلیسێک به‌ دار‬ ‫و شوشه‌یه‌که‌وه‌ هاتووه‌ بۆ پاراستنى شه‌قام‬ ‫چۆن به‌ شه‌ڕى ناوخۆى ئه‌ژمار ده‌که‌یت»‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ى‪« :‬ل �ه‌ ش���ه‌ڕى ن��اوخ��ۆدا هه‌رچى‬ ‫چه‌ک هه‌یه‌ به‌ یه‌کمانه‌وه‌ ن��اوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫چه‌کى زه‌ڕه‌م��ان هه‌بوایه‌ به‌ یه‌کترمانه‌وه‌‬ ‫ده‌ن����ا‪ ،‬ب����ه‌اڵم دوو ئ��ی��داره‌ی��ى ه�ه‌ن��دێ��ک‬ ‫ک��اری��گ �ه‌رى و ره‌ن���گ���ه‌دان���ه‌وه‌ى خ���ۆى تا‬ ‫ئێستاش م���اوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم ل�ه‌ هه‌ندێک‬ ‫الیه‌نى وه‌ک پێشمه‌رگه‌وه‌ هه‌نگاو نراوه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ کاریگه‌رى ئ�ه‌و حاڵه‌تى شه‌ڕه‌‬ ‫نه‌گریسه‌ زۆرى ده‌وێت تا برینه‌کان ساڕێژ‬ ‫ده‌بن»‪.‬‬ ‫له‌ الیه‌کى تره‌وه‌ ئه‌ندامێکى سه‌رکردایه‌تى‬ ‫یه‌کێتى ئاماژه‌ى به‌وه‌ کرد‪ :‬ئه‌و سه‌ربازانه‌ى‬ ‫باڵوه‌یان پێکراوه‌ سه‌ر به‌ وه‌زاره‌تى ناوخۆن‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌و هێزانه‌ى له‌ناو شاره‌کانن بۆخۆشم‬ ‫ناویان نازانم چین‪ ،‬ئاماده‌کارى و دانانى‬ ‫ئه‌و هێزانه‌ بۆ هه‌ر ئه‌گه‌رێکى نه‌خوازراوه‌‪.‬‬

‫فه‌رید ئه‌سه‌سه‌رد‪ ،‬ئه‌ندامى سه‌رکردایه‌تى‬ ‫یه‌کێتى نیشتمانى کوردستان به‌ (چه‌تر)ى‬ ‫راگه‌یاند‪« :‬وه‌زاره‌تى ناوخۆ و ده‌زگاکانى‬ ‫ئاسایش هه‌ندێک هه‌واڵى له‌به‌رده‌سته‌ که‌‬ ‫واى لێکردوه‌ ئه‌و هێزانه‌‪ ،‬له‌ناو شاره‌کان‬ ‫ب�ڵاو بکاته‌وه‌ و ده‌بێت دان ب��ه‌وه‌دا بنێین‬ ‫که‌ ژماره‌یه‌کى زۆرى دانیشتوانى شار‪،‬‬ ‫پێى خۆش نیه‌ ئه‌و هه‌موو چه‌کداره‌ له‌ناو‬ ‫شاره‌کاندا کۆکراوه‌ته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ له‌ ئێستادا‬ ‫ترسێک هه‌بووه‌ ل �ه‌وه‌ى ڕووداوه‌ک��ان��ى پار‬ ‫دووباره‌ بێته‌وه‌»‪.‬‬ ‫ه���ه‌ر ل���ه‌و ب����اره‌ی����ه‌وه‌ ک���ه‌م���ال ره‌وئ�����وف‪،‬‬ ‫س�ه‌رن��وس�ه‌رى رۆژن��ام �ه‌ى ه��اواڵت��ى ئ �ه‌وه‌ى‬ ‫خ��س��ت �ه‌ڕوو‪ :‬ت��ا ئێستا کاریگه‌ریه‌کانى‬ ‫شه‌رى ناوخۆ به‌سه‌ر کۆمه‌ڵگه‌ و حکومه‌ت‬ ‫و ئیداره‌ و ده‌سه‌اڵتى سیاسى کوردستان‬ ‫به‌ شێوه‌ى به‌هێز م��اوه‌ت�ه‌وه‌‪ ،‬ده‌بینى هێزى‬ ‫سه‌ربازى و عه‌سکه‌رى له‌ژێر کۆنترۆڵى‬ ‫ح��زب�ه‌ک��ان��دای�ه‌ و ئ�ه‌م�ه‌ ب���ڕوا ن�ه‌ب��وون�ه‌ به‌‬ ‫تێکه‌ڵکردنیان‪ ،‬ل�ه‌الی�ه‌ک��ى ت���ره‌وه‌ ئ �ه‌وه‌ى‬ ‫مه‌ترسیدارتره‌ تا ئێستا ده‌زگا ئه‌منیه‌کان‬ ‫کار بۆ حزب ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌شى وت‪ :‬مه‌ترسیه‌کى ترى ب �ه‌رده‌وام‬ ‫بوونى ئه‌و دوو ئیدارییه‌ ئه‌وه‌یه‌ سه‌رکرده‌ى‬ ‫ه���ه‌ردوو ح��زب�ه‌ ده‌س �ه‌اڵت��داره‌ک �ه‌ خۆیانن‪،‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا به‌رپرسى یه‌که‌مى هێزه‌‬ ‫چه‌کداره‌کانن‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ سه‌رۆکى کۆمار‬ ‫و هه‌رێمى کوردستانن و س�ه‌رۆک��ى ئه‌و‬ ‫هێزه‌ عه‌سکه‌ریانه‌ش ده‌که‌ن‪ ،‬بۆیه‌ ده‌بینى‬ ‫له‌ناو هێزه‌ سیاسیه‌کان و جه‌ماوه‌ره‌کانیاندا‬ ‫رێکه‌وتنێک کراوه‌‪ ،‬که‌ رۆحیه‌تى دژایه‌تى‬ ‫و ملمالنێ ب �ه‌ مه‌نتقى ش���ه‌ڕى ن��اوخ��ۆ‬ ‫ب�ه‌رده‌وام�ه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ هه‌رکاتێک توشى‬ ‫ش���ه‌ڕى رووب����ه‌ڕوو ده‌ب��ن �ه‌وه‌‪ ،‬ئ �ه‌م مه‌نتقى‬ ‫شه‌ڕى ناوخۆیه‌ زیندو ده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئاماژه‌ى بۆ ئه‌وه‌ش کرد‪ :‬پێموایه‌ تا ئێستا‬ ‫لۆژیکى دیالۆگ له‌ الى پارتى و یه‌کێتى‪،‬‬ ‫لۆژیکێکى غایبه‌ و هه‌رکات ده‌نگى شه‌قام‬ ‫ده‌جوڵێت ئه‌م هێزانه‌یان به‌کاردێنن به‌رامبه‌ر‬ ‫نه‌یاره‌کانیان‪.‬‬

‫وێنه‌که‌ى بارزانى‪ ،‬ناکۆکییه‌کى ترى نێوان یه‌کێتى و پارتى‬

‫په‌رله‌مانتارێکى یه‌کێتى‪ :‬مه‌ال مسته‌فا سه‌رکرده‌ى هه‌موو خه‌ڵک نه‌بووه‌‪ ،‬بۆی ‌ه وێنه‌که‌ى لێکراوه‌ته‌وه‌‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫هانا ئازاد‬ ‫لێکردنه‌وه‌ى وێنه‌که‌ى مه‌ال مسته‌فا‬ ‫بارزانى ل ‌ه په‌رله‌مانى کوردستان‬ ‫کێش ‌ه و ئاڵۆزى نێوان یه‌کێتى و‬ ‫پارتى زیاتر ده‌کات و په‌رله‌مانتارێکى‬ ‫پارتى ده‌ڵێت‪ :‬لێکردنه‌وه‌ى ئه‌و وێنه‌ی ‌ه‬ ‫ته‌نها بۆ لێدان بوو ‌ه ل ‌ه مه‌ال مسته‌فا‬ ‫و پارتى‪.‬‬

‫دواى ئه‌وه‌ى ئه‌رسه‌الن بایز وه‌کو پاڵێوراوى‬ ‫یه‌کێتى نیشتمانى کوردستان بۆ سه‌رۆکى‬ ‫په‌رله‌مان ده‌س��ت به‌کاربوو‪ ،‬وێنه‌ى مه‌ال‬ ‫مسته‌فا ک ‌ه ل ‌ه ماوه‌ى دوو ساڵى پێشوو ب ‌ه‬ ‫ژوورى سه‌رۆکى په‌رله‌مانه‌وه‌ هه‌ڵواسرابوو‬ ‫لێى کرده‌وه‌‪ ،‬ئه‌و هه‌نگاوه‌ى سه‌رۆکى نوێى‬ ‫په‌رله‌مان الیه‌نگرانى پارتى نیگه‌ران کردوو‌ه‬ ‫و راسته‌وخۆ که‌وتنه‌ دژایه‌تى کردنى‪.‬‬ ‫ه���اوک���ات ه���ه‌ر ب���ه‌و ه���ۆی���ه‌وه‌ یه‌کێتى‬ ‫ن��ی��ش��ت��م��ان��ى ک���وردس���ت���ان گ��رژی �ه‌ک��ان��ى‬ ‫ق��ۆزت�ه‌و‌ه و به‌ گرنگترین هه‌نگاوه‌کانى‬ ‫ئه‌رسه‌الن بایزى زان��ى‪ ،‬ئه‌گه‌رچى شه‌ڕى‬ ‫س���اردى ن��ێ��وان یه‌کێتى و پ��ارت��ى پێشتر‬ ‫ته‌نها له‌ چوارچێوه‌ى تۆڕى کۆمه‌اڵیه‌تى‬ ‫فه‌یسبوک ده‌رن���ه‌ده‌چ���وو‪ ،‬ب �ه‌اڵم له‌گه‌ڵ‬ ‫ل��ێ��ک��ردن �ه‌وه‌ى وێ��ن �ه‌ک �ه‌ى م���ه‌ال مسته‌فا‬ ‫ب��ارزان��ى ش �ه‌ڕى س��اردى نێوان یه‌کێتى و‬ ‫پارتى جگ ‌ه ل ‌ه به‌رپرسه‌ حزبییه‌کان به‌رپرس ‌ه‬ ‫حکومییه‌کانیشى گرته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌نوه‌رى حاجى عوسمان‪ ،‬بریکارى وه‌زاره‌تى‬ ‫پێشمه‌رگه‌ى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان‬ ‫به‌هۆى لێکردنه‌وه‌ى ئه‌و وێنه‌یه‌و‌ه که‌وت ‌ه‬ ‫ه �ه‌ڕه‌ش �ه‌ک��ردن ل � ‌ه س �ه‌رۆک��ى په‌رله‌مانى‬ ‫ک��وردس��ت��ان و ل� ‌ه ن��ام�ه‌ی�ه‌ک��دا وت���ى‪ :‬ئه‌و‬ ‫کێشه‌ی ‌ه ب � ‌ه یه‌کێتى و پ��ارت��ی��ش راس��ت‬ ‫ناکرێته‌وه‌‪ ،‬ته‌نها ده‌بێ سه‌رۆکى په‌رله‌مان‬ ‫راستى بکاته‌وه‌‪.‬‬ ‫په‌یجى گه‌نجانى یه‌کێتى له‌ فه‌یسبوک‬

‫‪n‬‬

‫«ئه‌م دوو حزبه‌ نه‌وه‌یه‌کیان له‌ دژى یه‌ک په‌روه‌رده‌ کردووه‌‪ ،‬که‌ به‌ هیچ جۆرێک به‌رامبه‌ره‌که‌یان په‌سه‌ند نییه‌»‬

‫ئاماژه‌یان به‌وه‌ کرد‪ ،‬ک ‌ه وێنه‌که‌ى مه‌ال ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌ى یه‌کێتى ک ‌ه پێى باش ژوورى سه‌رۆکى په‌رله‌مانى کوردستان ل ‌ه‬ ‫مسته‌فا ئه‌وه‌نده‌ پیرۆز و موقه‌ده‌ست نی ‌ه تا نه‌بوو ناوى بهێنرێت ئه‌وه‌شى خسته‌ڕوو‪ ،‬ئه‌و گه‌وره‌یى بارزانى که‌م ناکاته‌و‌ه و پێویستى‬ ‫سه‌رکردانه‌ى ک ‌ه گ�ه‌وره‌ن ئه‌گه‌ر وێنه‌یان نه‌ده‌کرد ئه‌و وێنه‌یه‌ الببردرێت‪.‬‬ ‫لێ نه‌کرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌رس���ه‌الن ب��ای��ز س���ه‌رۆک���ى پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ى‬ ‫ه�ه‌رچ�ه‌ن��د‌ه ئ���ه‌و‌ه یه‌که‌مجار نی ‌ه وێنه‌ى هه‌ڵواسرابێت ئه‌و‌ه نا یاساییه‌‪.‬‬ ‫مه‌ال مسته‌فا لێبکرێته‌وه‌ له‌ په‌رله‌مانى به‌پێى وت���ه‌ى ئ �ه‌و پ �ه‌ره‌م��ان��ت��اره‌ کاتێک کوردستان رونکردنه‌وه‌یه‌کى باڵوکرده‌وه‌‪،‬‬ ‫ک��وردس��ت��ان‪ ،‬ب���ه‌اڵم پێشتر ب �ه‌و شێوه‌یه‌ى ه �ه‌ڵ��واس��ی��ن��ى وێ��ن � ‌ه ئ��اس��ای��ی �ه‌ «ئ �ه‌گ �ه‌ر تێیدا هاتبوو‪ ،‬چه‌ند رۆژێک ‌ه هه‌ندێک‬ ‫س�ه‌رک��رده‌ک� ‌ه هه‌موو ج �ه‌م��اوه‌ر له‌ سه‌رى ک������ه‌س ل�����ه‌ ت�������ۆڕی ک���ۆم���ه‌اڵی���ه‌ت���ی‬ ‫ئه‌رسه‌الن بایز لێ نه‌کراوه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ خولى دووه‌م��ى په‌رله‌مانى کوردستان کۆک بن و ب ‌ه هی خۆیانى بزانن‪ ،‬مه‌ال (فه‌یسبوک) هه‌ندێک له‌ که‌ناڵه‌کانی‬ ‫که‌ عه‌دنان موفتى سه‌رۆکایه‌تى ده‌کرد‬ ‫و پێشتریش خولى یه‌که‌مى په‌رله‌مان ئه‌و‬ ‫وێنه‌ى پێوه‌ بوو‪ ،‬عه‌دنان موفتیش وێنه‌که‌ى‬ ‫داگرت‪ ،‬به‌اڵم به‌ بێ ئه‌وه‌ى که‌س هه‌ستى‬ ‫پێ بکات‪.‬‬ ‫به‌پێى زانیاریه‌کانى (چ �ه‌ت��ر) ل�ه‌ خولى‬ ‫دووه‌مى په‌رله‌مانى کوردستان که‌ عه‌دنان‬ ‫موفتى س �ه‌رۆک��ای �ه‌ت��ى ده‌ک����رد‪ ،‬به‌هۆى مسته‌فا هى هه‌موو خه‌ڵک نیه‌‪ ،‬بۆی ‌ه راگه‌یاندنیش باس و خواسێکیان له‌سه‌ر‬ ‫ن��وس��ی��ن��گ �ه‌ی س����ه‌رۆک����ی پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ی‬ ‫نۆژه‌نکردنه‌وه‌ى ژوره‌ک �ه‌ى وێنه‌که‌ى مه‌ال نابێت وێنه‌ى هه‌ڵبواسرێت»‪.‬‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌رام��ب �ه‌ردا پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ت��ارێ��ک��ى پارتى کوردستان دروستکردوه‌‪ ،‬که‌ پێویستی به‌م‬ ‫مسته‌فاى البرد‪.‬‬ ‫ئه‌ندامێکى په‌رله‌مانى کوردستان ئاماژ‌ه پێیوایه‌‪ ،‬گه‌وره‌کردنى ئه‌و شته‌ ته‌نها بۆ رونکردنه‌وه‌یه‌ هه‌یه‌‪.‬‬ ‫ب �ه‌و‌ه ده‌ک���ات‪ ،‬به‌پێى یاسا ته‌نها وێنه‌ى لێدانى م�ه‌ال مسته‌فاى ب��ارزان��ى و پارتى ل ‌ه رونکردنه‌وه‌که‌دا ئه‌رسه‌الن بایز ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫تا نوسینی ئه‌م رونکردنه‌وه‌یه‌‪ ،‬نوسینگه‌ی‬ ‫ج��ه‌الل تاڵه‌بانى و مه‌سعود ب��ارزان��ى ل ‌ه بووه‌‪.‬‬ ‫فه‌رمانگه‌کانى حکومه‌ت هه‌ڵده‌واسرێن عه‌بدولسه‌الم ب �ه‌روارى‪ ،‬بۆ (چه‌تر) وتى‪ :‬س �ه‌رۆک��ی په‌رله‌مانی ک��وردس��ت��ان هیچ‬ ‫الب���ردن���ى وێ��ن �ه‌ک �ه‌ى م���ه‌ال م��س��ت�ه‌ف��ا ل ‌ه راگ���ه‌ی���ان���دراوێ���ک���ی ف���ه‌رم���ی ب���ه‌ هیچ‬ ‫نه‌ک له‌ شوێنى یاسادانان‪.‬‬

‫په‌رله‌مانتارێکى پارتى‪ :‬لێکردنه‌وه‌ى ئه‌و وێنه‌ی‌ه‬ ‫ته‌نها بۆ لێدان بووه‌ له‌ مه‌ال مسته‌فا و پارتى‬

‫ده‌زگ���ای���ه‌ک���ی راگ �ه‌ی��ان��دن��ی ره‌س��م��ی و‬ ‫غه‌یر‌ه ره‌سمی ن���ه‌داوه‌‪ ،‬ئ�ه‌و بابه‌ته‌ش ک ‌ه‬ ‫بۆت ‌ه جێی قسه‌وباس له‌مه‌ڕ جێگۆڕکێی‬ ‫وێنه‌کان‪ ،‬ته‌نها بۆ ره‌چاوکردنی مه‌سه‌له‌ی‬ ‫پرۆتۆکۆلى ب��وو‌ه و هیچ مه‌به‌ستێکی‬ ‫ت��ری ب���ه‌دواوه‌ ن�ه‌ب��ووه‌‪ ،‬چونک ‌ه سه‌رۆکی‬ ‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ی ک��وردس��ت��ان ب � ‌ه ت �ه‌ق��دی��ره‌و‌ه‬ ‫سه‌یری خه‌بات و تێکۆشان و رابه‌رایه‌تى‬ ‫کردنی س�ه‌رۆک بارزانی نه‌مر ده‌کات‪،‬‬ ‫وه‌ک ره‌م��زێ��ک��ی ن �ه‌ت �ه‌وه‌ی��ی ب��زوت��ن�ه‌وه‌ی‬ ‫رزگاریخوازی گه‌لی کوردستان‪.‬‬ ‫به‌ڕێز س�ه‌رۆک��ی په‌رله‌مانی کوردستان‬ ‫ئه‌م راستییه‌ی سه‌ره‌وه‌ی له‌ رێی که‌ناڵی‬ ‫فه‌رمیه‌و‌ه به‌ نامه‌یه‌ک به‌ به‌رێز سه‌رۆکی‬ ‫هه‌رێمی کوردستان گه‌یاندوه‌‪ ،‬هیوادارین‬ ‫هیچ ک �ه‌س و الیه‌نێک ئ�ه‌و مه‌سه‌له‌ی ‌ه‬ ‫زیاتر نه‌وروژێنێ‌ و به‌ ئاقارێکی تریدا‬ ‫نه‌بات‪.‬‬ ‫ئ �ه‌ن��دام��ێ��ک��ى س���ه‌رک���ردای���ه‌ت���ى یه‌کێتى‬ ‫نیشتمانى ک��وردس��ت��ان��ی��ش ئ��ام��اژه‌ ب �ه‌و‌ه‬ ‫ده‌ک��ات‪ ،‬سه‌رۆکى په‌رله‌مانى کوردستان‬ ‫کارێکى هه‌ڵ ‌ه و نایاسایى نه‌کردووه‌‪.‬‬ ‫ئارێز ع�ه‌ب��دواڵ‪ ،‬ئه‌ندامى سه‌رکردایه‌تى‬

‫یه‌کێتى بۆ (چ�ه‌ت��ر) وت��ى‪ :‬ئه‌گه‌ر مه‌ال‬ ‫مسته‌فا س �ه‌رۆک��ى ب�ه‌ره‌ی�ه‌ک��ى رزگ��اری‬ ‫خ���وازى بوبێت ئ���ه‌و‌ه مه‌لیک مه‌حمود‬ ‫سه‌رۆکى رزگارى خوازى گه‌لى کورد بووه‌‪،‬‬ ‫که‌چى داواش ناکه‌ین وێنه‌ى هه‌ڵبواسرێت‪.‬‬ ‫دوپاتیشى ک����رده‌وه‌‪ ،‬ب��ۆ یه‌کێتى هیچى‬ ‫تێدانی ‌ه ئه‌گه‌ر وێنه‌که‌ى هه‌ڵواسرابێت یان‬ ‫نا‪.‬‬ ‫له‌الیه‌کى تره‌و‌ه هیوا جه‌مال‪ ،‬رۆژنامه‌نووس‬ ‫پێیوایه‌‪ :‬نه‌ک گواستنه‌وه‌ى وێنه‌یه‌ک‪،‬‬ ‫به‌ڵکو هه‌ر شتێکى دیک ‌ه ل ‌ه نێوان یه‌کێتی‬ ‫‌و پارتیدا رووب���دات‪ ،‬جێگه‌ى ئ�ه‌وه‌ی� ‌ه ک ‌ه‬ ‫هه‌راى له‌سه‌ر بقه‌ومێت‪.‬‬ ‫وت���ی���ش���ى‪« :‬وه‌ک ه����ه‌م����وو ج����ارێ‬ ‫به‌رپرسه‌کانیان جه‌ختى لێده‌که‌نه‌وه‌‪ ،‬هێشتا‬ ‫رێکه‌وتنه‌که‌یان ک ‌ه ناونیان ناو‌ه ستراتیجى‬ ‫ک ‌ه من پێموایه‌ رێکه‌وتنى پل ‌ه و پاره‌یه‌‪ ،‬شۆڕ‬ ‫نه‌بووه‌ته‌وه‌ بۆ خ��واره‌وه‌ى رێکخسته‌کانیان‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ئه‌و گومانه‌ى له‌نێوان ئه‌ندامه‌کانیاندا‬ ‫ب���ه‌رام���ب���ه‌ر ی �ه‌ک��ت��ر ه �ه‌ی � ‌ه ه��ی��چ��ى ک �ه‌م‬ ‫نه‌کردوو‌ه ب ‌ه به‌راورد به‌و کاته‌ى ک ‌ه شه‌ڕى‬ ‫براکوژییان هه‌ڵگیرسان»‪.‬‬ ‫هیوا جه‌مال وتیشى‪« :‬ل� ‌ه راستیدا ئه‌م‬ ‫دوو ح��زب� ‌ه ن �ه‌وه‌ی �ه‌ک��ی��ان ل �ه‌ دژى یه‌ک‬ ‫پ���ه‌روه‌رد‌ه ک���ردوو‌ه ک ‌ه به‌ هیچ جۆرێک‬ ‫به‌رامبه‌ره‌که‌یان په‌سه‌ند نییه‌‪ ،‬وه‌ک ئاگر‌و‬ ‫پوش مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ به‌رامبه‌ردا ده‌که‌ن‪،‬‬ ‫جا گرنگ نیی ‌ه سه‌رکرده‌کانیان ل ‌ه سه‌ره‌و‌ه‬ ‫رۆژانه‌ پێکه‌وه‌ له‌سه‌ر یه‌ک مێز دابنیشن‌و‬ ‫شه‌وانه‌ش ده‌عوه‌تى یه‌کتر بن‪ .‬بۆی ‌ه بڕوام‬ ‫وایه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر هێزى پاره‌‌و پل ‌ه نه‌بوای ‌ه ئه‌وا‬ ‫شتگه‌لێکى زۆر هه‌ن ک ‌ه هه‌ردووال له‌سه‌ر‬ ‫پێن بۆ به‌یه‌کدا دان‪ ،‬چونک ‌ه ئه‌گه‌ر ئه‌وان‬ ‫له‌ خه‌ڵکى سڤیلى قبوڵ نه‌که‌ن بچن ‌ه سه‌ر‬ ‫جاده‌‌و ناڕه‌زایى ب ‌ه شێوه‌ى مه‌ده‌نی ‌و دوور‬ ‫ل ‌ه توندوتیژى ده‌رببڕن ‌و ب ‌ه ته‌ق ‌ه وه‌اڵمیان‬ ‫بده‌نه‌وه‌‪ ،‬چۆن ل ‌ه حزبه‌کانى به‌رامبه‌ریان‬ ‫قبوڵ ده‌که‌ن؟!»‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫راپۆرت ‌ه هه‌واڵ‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دوو شه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫بیالل (‪)24‬ى شوبات له‌دایک بوو‪)25( ،‬ى شوبات شه‌هید کرا‬ ‫باوکى بیالل‪« :‬کزه‌ى دڵیان بڕیم خوا کزه‌ى دڵیان ببڕێ»‬

‫ئاماده‌کار‬

‫دلێر عه‌بدولڕه‌حمان‬ ‫(‪)25‬ى شوباتى ساڵى‬ ‫رابردوو رۆژێکى جیاواز بوو‬ ‫بۆ ئه‌حمه‌د عه‌بدوڵاڵى ته‌مه‌ن‬ ‫(‪ )64‬ساڵ‪ ،‬ئه‌و ئێواره‌یه‌ى‬ ‫به‌ته‌قه‌ى چه‌کداره‌کان خۆر‬ ‫ماڵئاوایی له‌شار ده‌کرد‪،‬‬ ‫سروشت سور هه‌ڵگه‌ڕابو‬ ‫له‌ڕه‌نگى خوێنى شه‌هیدێک‬ ‫ده‌چو که‌ هێشتا پاره‌ى ئه‌و‬ ‫کۆتره‌ى نه‌دابو تابێچوه‌کانى‬ ‫به‌ئاسمانى ئاشتیدا هه‌ڵفڕن‪،‬‬ ‫نه‌یانهێشت ئه‌و داڕشتنه‌ى‬ ‫بۆ شه‌هید نوسیبوى بیدات‬ ‫به‌مامۆستاکه‌ى‪ ،‬نه‌یانهێشت‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆالى باوکێک تا‬ ‫له‌رۆژێکدا (‪ )64‬تاڵیتر له‌سه‌رو‬ ‫ریشى سپى نه‌بن‪ ،‬ئه‌و ده‌یوست‬ ‫تا چواری نیسان ماوه‌ى‬ ‫قسه‌کردنى پێبده‌ن چون بااڵنسی‬ ‫مۆبایلکه‌ى ماوه‌ى ژیانى‬ ‫پێدابو‪ ،‬به‌اڵم چه‌کداره‌کان‬ ‫نه‌یانهێشت‪.‬‬

‫ئ�����ه‌و رۆژه‌ وه‌ک������و ش���اره‌ک���ان���ی���ت���رى‬ ‫ک��وردس��ت��ان ژم���اره‌ی���ه‌ک له‌گه‌نجانى‬ ‫ک��ه‌الر دژى سیستمى حوکمڕانى له‬ ‫‌ه �ه‌رێ��م گ��ردب��ون �ه‌وه‌ی �ه‌ک��ی��ان ل �ه‌ ب���ه‌رده‌م‬ ‫بیناى قوتابخانه‌ى له‌یال قاسم له‌ناو‬

‫بازاڕى شاره‌که‌ سازدا‪ ،‬دواتر ئاراسته‌ى‬ ‫گردبونه‌وه‌که‌ ب�ه‌ره‌و ب�ه‌رده‌م لقی (‪)22‬‬ ‫ى پ���ارت���ى دی��م��وک��رات��ى ک��وردس��ت��ان‬ ‫گ��ۆڕاو بیناى لقه‌که‌ ب �ه‌ردب��اران کراو‬ ‫چه‌کداره‌کانى باره‌گاکه‌و ئه‌و هێزه‌ش‬ ‫ک��ه ‌ب����ه‌ره‌و ش��اره‌ک��ه‌ ج��وڵ �ه‌ى پێکرابو‬ ‫به‌فیشه‌ک وه‌اڵم��ی خۆپیشانده‌رانیان‬ ‫دای �ه‌و له‌ئه‌نجامدا دوو که‌س شه‌هیدو‬ ‫زیاتر له‌ (‪ )25‬که‌سیتر برینداربون‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د عه‌بدوڵاڵى ته‌مه‌ن (‪ )64‬ساڵ‬ ‫(باوکى شه‌هید بیالل) له‌باره‌ى ئه‌و رۆژه‌وه‌‬ ‫ب �ه‌ (چ �ه‌ت��ر)ى راگ �ه‌ی��ان��د «ه��اوش��ێ��وه‌ى‬ ‫رۆژه‌کانى تر ده‌مه‌وئێواره‌ى ئه‌و رۆژه‌ش‬ ‫س�ه‌رق��اڵ��ى ک��اروب��ارى دوک��ان��داری��م بوم‬ ‫ل �ه‌ب��ازاڕدا‪ ،‬خێزانم ته‌له‌فۆنى بۆ کردم‬ ‫وت���ى ده‌ڵ��ێ��ن ی �ه‌ک��ێ��ک ل �ه‌م��ن��داڵ �ه‌ک��ان‬ ‫ل�ه‌خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان�ه‌ک�ه‌دا ک�����وژراوه‌ خێرا‬ ‫بگه‌ره‌ نه‌خۆشخانه‌‪ ،‬به‌اڵم تامن گه‌یشتم‬ ‫بیالل گیانى سپاردبو له‌سه‌ر ته‌ختێک‬ ‫دانرابوو»‪.‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا وت��ى «ک��وڕه‌ک��ه‌م فیشه‌ک‬ ‫به‌ر پشتى که‌وتبو له‌پێشه‌وه‌ ده‌رچوبو‬ ‫ری��خ��ۆڵ �ه‌ و ج��گ �ه‌رى ه��ێ��ن��اب��وه‌ ده‌رێ‪،‬‬ ‫ه�ه‌رچ�ه‌ن��ده‌ دیمه‌نه‌که‌ زۆر ناڕه‌حه‌تى‬ ‫کردم‪ ،‬به‌اڵم ته‌نها سوجده‌یه‌کى شوکرم‬ ‫بۆ خوا برد»‪.‬‬ ‫ب��ی�لال��ى ت �ه‌م �ه‌ن (‪ )16‬س���اڵ منداڵى‬ ‫بچوکى خێزانى یه‌که‌مى باوکى بو بۆیه‌‬ ‫به‌ (کزه‌ى دڵه‌که‌م) بانگى ده‌کردو زۆرى‬ ‫خ��ۆش ده‌وی��س��ت هه‌ربۆیه‌ ب�ه‌چ��اوى پڕ‬ ‫فرمێسکۆ قوڵپی گریانه‌وه‌ وتى «کزه‌ى‬

‫دڵیان بڕیم خوا کزه‌ى دڵیان ببڕێ‪ ،‬خوا‬ ‫ماڵیان کاول بکات‪ ،‬ئه‌مانه‌ له‌دروست‬ ‫بونیانه‌وه‌ کوڕى خه‌ڵک ده‌کوژن»‪.‬‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ له‌پاش روداوه‌که‌ که‌سوکارى‬ ‫ب��ی�لال ل����ه‌دادگ����ا س���ک���ااڵی���ان ل �ه‌س �ه‌ر‬ ‫به‌رپرسی لقى (‪ )22‬ى گه‌رمیانى پارتى‬ ‫دیموکراتى کوردستان ت��ۆم��ارک��ردوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم تائێستا ده‌ستگیرنه‌کراوه‌‪ ،‬باوکى‬ ‫بیاللیش له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵ��ێ «یه‌کێتى‌و‬ ‫پارتى ئاره‌زویان نیه‌ ته‌قه‌که‌ره‌کان بده‌نه‌‬ ‫دادگ����ا ئیتر حکومه‌تێک ک�ه‌خ��ۆى‬ ‫بۆگه‌نى کردوه‌ چۆن ده‌توانێ ئه‌وکاره‌‬ ‫بکات‪ ،‬ئه‌مانه‌ ته‌نها ده‌توانن خۆپیشانده‌ر‬ ‫بگرن‌و راپێچی زیندانى بکه‌ن»‪.‬‬ ‫ناوبراو له‌باره‌ى ره‌وشتى کوڕه‌که‌یه‌وه‌ به‌‬ ‫(چه‌تر)ى وت‪« :‬بیالل تابڵێى بێده‌نگ‌و‬ ‫س���ه‌الرو گ��وێ رای���ه‌ڵ ب��و‪ ،‬به‌وته‌مه‌نه‌‬ ‫که‌مه‌وه‌ (‪ )99‬ناوه‌که‌ى خواى گه‌وره‌ى‬ ‫له‌به‌ربو‪ ،‬کوڕێک بوو پڕبو له‌جوڵه»‪.‬‬ ‫ب�����ه‌وت�����ه‌ى ب�����اوک�����ى ب����ی��ل�ال رۆژى‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان �ه‌ک �ه‌ ک��ه‌ل��ه‌م��اڵ چ��ۆت�ه‌‬ ‫ده‌رێ دایکى پێى وت��وه‌ ک��وڕم نه‌چی‬ ‫بۆ خۆپیشاندان ئه‌ویش به‌پێکه‌نینه‌وه‌‬ ‫به‌دایکى وتوه‌ دایک ‌ه تۆ حه‌زناکه‌ى من‬ ‫شه‌هید ب��م؟! پ��اش ده‌رچ��ون��ى له‌ماڵیش‬ ‫ب�ه‌ب��رازای�ه‌ک��ى خ��ۆى وت���وه‌ «کۆترێکم‬ ‫کڕیوه‌ هێشتا پاره‌که‌یم نه‌داوه‌ دوایی بۆم‬ ‫ببژێره»‪.‬‬ ‫حه‌کیم ئه‌حمه‌د‪ ،‬براى بیالل به‌ (چه‌تر)‬ ‫ى راگه‌یاند‪« :‬بیالل رۆژان��ه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆمدا له‌حانوتى قوتابخانه‌ى گوندى‬

‫گرده‌گۆزینه‌ى خ���واروى ش��ارى که‌الر‬ ‫کارى ده‌کرد تا کاتژمێر چوارى‬ ‫ئێواره‌‪ ،‬دوات��ر ده‌چو بۆ یارى تا‬ ‫ب��ڵ��ن��ده‌‪،‬‬ ‫کاتژمێر پێنج و پاشانیش ده‌چو‬ ‫بۆ قوتابخانه‌ى شه‌وان‌و له‌پۆلی‬ ‫حه‌وته‌مى بنه‌ڕه‌تى ده‌یخوێند‪،‬‬ ‫هانده‌رێکى سه‌رسه‌ختى یانه‌ى‬ ‫به‌رشه‌لۆنه‌ى ئیسپانیش بوه‌و‬ ‫پاش خۆى چ��وار تۆپی لێ‬ ‫به‌جێماوه‌»‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتى‪« :‬هه‌فته‌یه‌ک‬ ‫پ����ێ����ش ش����ه‌ه����ی����د ب���ون���ى‬ ‫مامۆستا داواى داڕشتنى‬ ‫ل����ێ����ک����ردون ب��ی�لال��ی��ش‬ ‫داڕش���ت���ن���ێ���ک���ى ل���ه‌س���ه‌ر‬ ‫ش�ه‌ه��ی��د ن��وس��ی��وه‌ ب��ه‌اڵم‬ ‫چه‌کداره‌کان رێگه‌یان‬ ‫نه‌دا داڕشتنه‌که‌ بداته‌‬ ‫مامۆستاکه‌ى»‪.‬‬ ‫بیالل له‌داڕشتنه‌که‌یدا‬ ‫ک���ه‌ب���ه‌ده‌س���ت���ن���وس���ی‬ ‫خۆى الى (چه‌تر)ه‌‪،‬‬ ‫نوسیویه‌تى «شه‌هید‬ ‫ئ�����ه‌وک�����ه‌س�����ه‌ی�����ه‌‬ ‫که‌گیانى به‌نرخى‬ ‫خ�������ۆى ده‌ک�����ات�����ه‌‪‌n‬داڕشتنێ‬ ‫ک‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫د‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ستو‬ ‫خه‌تی بیالل‬ ‫ق���ورب���ان���ى خ���اک‌و‬ ‫گ���ه‌ل‌و نیشتمانه‌که‌ى‪ ،‬وات���ه‌ شه‌هید‬ ‫که‌سێکى ب �ه‌ج �ه‌رگ �ه‌ ل���ه‌دوژم���ن سڵ ل���ه‌ک���وردس���ت���ان���ى ئ���ازی���زدا‬ ‫ناکات‪ ،‬شه‌هید وه‌کو شاخه‌ به‌رزه‌کانى ب��ه‌ه��ه‌زاران شه‌هیدمان داوه‌ ب��ۆئ�ه‌وه‌ى‬ ‫کوردستان‬ ‫بگه‌ینه‌ ئه‌م ڕۆژه‌‪ ،‬به‌خوێنى گه‌شی ئاڵى‬

‫شه‌هیده‌کانمان په‌رله‌مانى کوردستانمان‬ ‫دامه‌زراند‪ ،‬به‌هه‌زاران ساڵو بۆ گیانى‬ ‫پاکى شه‌هیده‌کانمان له‌رێگه‌ى ئازادى‬ ‫کوردو کوردستان»‪.‬‬ ‫ب��������اوک��������ى ب����ی��ل�ال‬ ‫ئ�����اش�����ک�����رای�����ک�����رد‬ ‫«دادگ��������اک��������ان��������ى‬ ‫کوردستان نه‌یانتوانى‬ ‫ح �ه‌ق��م��ان بسێنن بۆیه‌‬ ‫ئێستا سه‌رقاڵی ئه‌وه‌یه‌ن‬ ‫ک�ه‌ی��س�ه‌ک�ه‌ ببه‌ینه‌ الى‬ ‫ن���ه‌ت���ه‌وه‌ ی �ه‌ک��گ��رت��وه‌ک��ان‬ ‫ئ�ه‌گ�ه‌ر ئ�ه‌وان��ی��ش نه‌توانن‬ ‫حه‌قمان بسێنن ئه‌وا ده‌یده‌مه‌‬ ‫ده‌س��ت��ى خ��وا خ��ۆى حه‌قمان‬ ‫بسێنێ»‪.‬‬ ‫به‌پێى زانیاریه‌کانى (چه‌تر)‬ ‫پ����اش ش �ه‌ه��ی��دب��ون��ى ب��ی�لال‪،‬‬ ‫مۆبایله‌که‌ى (‪ )355‬دینار‬ ‫بااڵنسی قسه‌کردنى تێدابوه‌‬ ‫ک �ه‌ت��ا (‪ )2011/4/4‬ک��ارى‬ ‫ده‌ک�����رد‪ ،‬ب����ه‌اڵم چ��ه‌ک��داره‌ک��ان‬ ‫نه‌یانهێشت بااڵنسى مۆبایله‌که‌ى‬ ‫ته‌واوبکات‪.‬‬ ‫ه��اوک��ات له‌مۆبایله‌که‌یدا جگه‌‬ ‫له‌چه‌ند وێنه‌یه‌کى خۆى‪ ،‬وێنه‌یه‌کى‬ ‫(ئ��ه‌ف��ه‌)ى نێو زن��ج��ی��ره‌ ته‌مسیلی‬ ‫(گه‌ردنم ئازادبکه‌)ى تێدابوه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫چ �ه‌ن��د گ���ۆران���ی���ه‌ک‌و (‪ )4‬گ��رت �ه‌ى‬ ‫ڤیدیۆییدا‪.‬‬

‫چۆمان‪ ،‬پۆلیسێک هه‌زاران ده‌فته‌ر دۆالرى هاواڵتیان ده‌ڕفێنێت‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫زۆسک چۆمانى‬ ‫له‌ شارۆچکه‌ى چۆمان بۆ‬ ‫دووه‌م جاره‌ به‌ هۆى مامه‌ڵه‌ى‬ ‫کڕین و فرۆشتنه‌وه‌ خه‌ڵک‬ ‫پاره‌یه‌کى زۆرى لێده‌ڕوات و‬ ‫حکومه‌تیش ده‌ڵێت مامه‌ڵه‌که‌یان‬ ‫نایاسایی نیه‌ تاکو ئه‌م‬ ‫مامه‌ڵه‌ بوه‌ستێ‪ ،‬هاواڵتیانیش‬ ‫حکومه‌ت به‌ که‌مته‌رخه‌م‬ ‫ده‌‌زانن له‌م جۆره‌ کارانه‌ى‬ ‫ناو کۆمه‌ڵگا‪ ،‬کۆمه‌ڵناسێکیش‬ ‫پێیوایه‌ ئه‌مجۆره‌ کاره‌ساتانه‌‬ ‫ده‌یان کێشه‌ى لێ چاوه‌ڕێ‬

‫ده‌کرێت‪.‬‬

‫له‌مباره‌یه‌وه‌ به‌ڕێوه‌به‌رى پۆلیسى چۆمان‬ ‫(ئ �ه‌رس�لان حمه‌ده‌مین) ب�ه‌ (چ�ه‌ت��ر)ى‬ ‫راگه‌یاند‪« :‬راس��ت�ه‌ که‌سێک به‌ناوى‬ ‫(ف‪.‬س ) که‌ کارمه‌ندى بنکه‌ى پۆلیسى‬ ‫هاتوچۆیه‌ له‌ چۆمان‪ ،‬پاره‌یه‌کى زۆرى‬ ‫خه‌ڵکى ب����ردووه‌و‪ ،‬م���اوه‌ى چ�ه‌ن��د رۆژ‬ ‫له‌گه‌ڵ خێزانه‌که‌ى ڕۆیشتووه‌‪ ،‬نازانرێ‬ ‫بۆ کوێ چووه‌»‪.‬‬ ‫گوتیشى‪ ،‬به‌اڵم تا ئێسته‌ هیچ که‌سێک‬ ‫ل �ه‌الى ئێمه‌ سکااڵى له‌ دژى ناوبراو‬ ‫تۆمار نه‌کردوه‌‪ ،‬تاکو به‌ دواداچوونى‬ ‫ڕه‌س��م��ى ب��ۆ ب��ک �ه‌ی��ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئێمه‌ به‌‬ ‫ن��اڕه‌س��م��ى ه �ه‌ن��دێ��ک ب���ه‌دواداچ���وون���ى‬ ‫یاسایمان بۆکردووه‌‪.‬‬ ‫ڕونیشى ک��رده‌وه‌‪ ،‬مامه‌ڵه‌که‌ى له‌گه‌ڵ‬

‫هاواڵتیان زیاتر له‌ ساڵێک بووه‌و هیچ‬ ‫کێشه‌یه‌کى لێنه‌که‌وتۆته‌وه‌ تاکو بڵێین‬ ‫نایاسایه‌و بچین مامه‌ڵه‌که‌ بوه‌ستێنین و‬ ‫ده‌ست به‌سه‌رى بکه‌ین‪ .‬بڕى ئه‌و پاره‌یه‌ش‬ ‫که‌ باسى لێوه‌ ده‌ک �ه‌ن ته‌نیا له‌ قه‌زاى‬ ‫چۆمان زیاتر له‌ (‪ )10‬ملیۆن دۆالبووه‌‪.‬‬ ‫ل����ه‌ الی����ه‌ک����ى ت�������ره‌وه‌ ه���اواڵت���ی���ان���ى‬ ‫زه‌ره‌رمه‌ندبووى ئه‌م مامه‌ڵه‌یه‌ش باس له‌‬ ‫ڕۆیشتنى ئه‌م که‌سه‌ ده‌که‌ن و ئاماژه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌که‌ن که‌ ده‌بووا حکومه‌ت ڕێگه‌ى‬ ‫به‌م مامه‌ڵه‌یه‌ نایاسایه‌ نه‌دابوایه‌و ڕێگر‬ ‫بوایه‌ ل ‌ه به‌رده‌مى‪.‬‬ ‫ف���ه‌ی���س���ه‌ل ئ���ه‌ح���م���ه‌د ی���ه‌ک���ێ���ک ل���ه‌م‬ ‫هاواڵتیانه‌ى پاره‌ى ڕۆیشتوو وا باسى له‌‬ ‫کێشه‌که‌ى کرد «من نزیکه‌ى (‪)200‬‬ ‫هه‌زار دۆالرم له‌م مامه‌ڵه‌یه‌ زه‌ره‌ر کردووه‌‬

‫به‌ ڕێگه‌ى فرۆشتنى ئۆتۆمبێل و خانوو‪،‬‬ ‫نه‌مان ئه‌زانى که‌ مامه‌ڵه‌که‌ نایاسای ‌ه‬ ‫و ڕۆژگارێکى وامان دێته‌ پێش‪ ،‬ئه‌وه‌‬ ‫ته‌نیا هی من‪ ،‬خه‌ڵک هه‌یه‌ خانووى‬ ‫داوه‌تێ هه‌یه‌ پاره‌ى بۆ قه‌رز کردووه‌و پێى‬ ‫داوه‌‪ ،‬هه‌شیانه‌ خانو و زێڕى ماڵه‌که‌ى بۆ‬ ‫فرۆشتووه‌»‪.‬‬ ‫ئه‌م هاواڵتیه‌ وتیشى‪« :‬خه‌ڵک هه‌یه‌‬ ‫ل�ه‌ س �ه‌ره‌ت��ادا پ��اره‌ی�ه‌ک��ى زۆرى قازانج‬ ‫کردووه‌‪ ،‬به‌اڵم دواتر به‌ هۆى به‌رده‌وامى‬ ‫له‌ مامه‌ڵه‌که‌ ئیفاڵسى هێناوه‌و هیچى‬ ‫بۆ نه‌ماوه‌ته‌وه‌«‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتیشى‪:‬گوند هه‌یه‌ له‌ قه‌زاى‬ ‫چ��ۆم��ان ل�ه‌ (‪ )300‬ئۆتۆمبێل ته‌نیا‬ ‫سێ ئۆتۆمبێلى هاواڵتیانى تێداماوه‌و‬ ‫هه‌مووى بۆ ئه‌م مامه‌ڵه‌یه‌ سه‌رفکراوه‌‪،‬‬

‫ل���ه‌ ش���اره‌ک���ان���ى ت���رى ک��وردس��ت��ان��ی��ش‬ ‫ئۆتۆمبێلى وه‌رگرتووه‌و پاره‌ى پێنه‌داون‪،‬‬ ‫به‌اڵم ڕێژه‌ى پاره‌که‌یان دیار نیه»‪.‬‬ ‫کۆمه‌ڵناس له‌ ناوچه‌که‌دا‪ ،‬پێیوایه‌ که‌‬ ‫ئه‌مه‌ کاره‌ساته‌ بۆ کۆمه‌ڵگه‌یه‌کى وا‬ ‫ک��ه ‌ت���ازه‌ گ �ه‌ش �ه‌ى کردبێت ل �ه‌ ڕووى‬ ‫ئابووریه‌وه‌و کێشه‌ گه‌لێکى زۆرى لێ‬ ‫چاوه‌ڕێ ده‌کرێت‪.‬‬ ‫کۆمه‌ڵناس (نه‌به‌ز مامل) له‌مباره‌یه‌وه‌‬ ‫به‌ (چه‌تر)ى راگه‌یاند‪« :‬له‌ سه‌ره‌تاوه‌‬ ‫ئ���ه‌م���ه‌ س����اده‌ی����ی س��ی��س��ت��م��ى ژی��ان��ى‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تى خه‌ڵکى چۆمان بوو که‌‬ ‫تووشى ئه‌م کاره‌ساته‌ بوون»‪.‬‬ ‫زی��ات��ر وت���ى‪« :‬ئ �ه‌گ �ه‌رى گیروگرفتى‬ ‫ک��ۆم �ه‌اڵی �ه‌ت��ى ل���ه‌م ج����ۆره‌ ک��اره‌س��ات �ه‌‬ ‫چ��اوه‌ڕێ ده‌کرێت که‌ له‌وانه‌ کێشه‌ى‬

‫ئه‌خالقى و کۆمه‌اڵیه‌تى و الدان له‌‬ ‫به‌ها جوانه‌کانى مرۆڤ و په‌نابردنه‌ به‌ر‬ ‫هه‌ندێک شتى بالوه‌کى»‪.‬‬ ‫ڕوون��ی��ش��ى ک����رده‌وه‌‪ ،‬ده‌ب��ێ��ت حکومه‌ت‬ ‫زووت��ر به‌ هاناى ئه‌م ج��ۆره‌ مامه‌اڵنه‌وه‌‬ ‫چ��وب��ای�ه‌و ن�ه‌ک��ا وه‌ک���و ئێستا خه‌ڵکى‬ ‫تووشى تێکچوونى شیرازه‌ى ده‌روون��ى و‬ ‫بیرو هۆشیان ببنه‌وه‌‪.‬‬ ‫جێگه‌ى ئ��ام��اژه‌ پ��ێ��ک��ردن�ه‌‪ ،‬نزیکه‌ى‬ ‫م��ان��گ��ێ��ک ل���ه‌م���ه‌وب���ه‌ر ه��اواڵت��ی �ه‌ک��ى‬ ‫ترى ئه‌م قه‌زایه‌ به‌ناوى (ئ �ه‌‪.‬ر‪.‬ح) که‌‬ ‫مامه‌ڵه‌ى کڕین و فرۆشتنى ئۆتۆمبێلى‬ ‫ده‌کرد به‌ شێوه‌ى قیست‪ )500( ،‬هه‌زار‬ ‫دۆالرى هاواڵتیان ده‌بات خۆى گه‌یانده‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ى واڵت‪.‬‬

‫سیروان‪ ،‬لێپسراوى فه‌رمانگه‌ى ئاو‬ ‫ده‌ست له‌کار ده‌کێشێته‌وه‌‬ ‫چه‌تر‬ ‫چۆمان عوسمان‬

‫ه����ادى ت��ۆف��ی��ق م��س��ت �ه‌ف��ا‪ ،‬ل��ێ��پ��س��راوى‬ ‫فه‌رمانگه‌ى ئاوی سیروان به‌(چه‌تر)ی‬ ‫راگه‌یاند‪ :‬به‌شى ئاوى ناحیه‌ى سیروان‬ ‫له‌ به‌روارى(‪)2008/5/31‬ه‌وه‌ جیابوه‌ته‌وه‌‬ ‫ب �ه‌ک��ۆم �ه‌ڵ��ێ��ک ک��ێ��ش �ه‌و گ��رف��ت �ه‌وه‌ و‬ ‫تائێستا له‌ بینایه‌کى بچوکى کرێداین‬ ‫و ئه‌و شوێنه‌ گونجاو نیه‌ و بچوکه‌ و‬ ‫چه‌ند جارێک نوسراومان ک��ردووه‌ بۆ‬ ‫سه‌روی خۆیان‪ ،‬به‌اڵم بێ ئه‌نجام بووه‌ ‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪ :‬ل �ه‌ دواى ج��ی��اب��ون �ه‌وه‌‌ی��ان له‌‬ ‫ش��اره‌وان��ی��ه‌ک��ان ه��ی��چ پ��رۆژه‌ی �ه‌ک��ی��ان‬ ‫پ��ێ��ش��ک�ه‌ش ن����ه‌ک����ردووه‌ ب���ه‌ ن��اح��ی�ه‌ک�ه‌‬ ‫ئ����ه‌وه‌ش ل �ه‌ ک��ات��ێ��ک��دای�ه‌ ک �ه‌ س��ن��ورى‬

‫زمانی کاریکاتێر‬

‫فه‌رمانگه‌ی ئاوی سیروان تا‬ ‫ئێستا له‌ بینایه‌کی کرێدای ‌ه‬ ‫و جیاله‌وه‌ش به‌ده‌ست که‌می‬ ‫فه‌رمانبه‌ره‌وه‌ ده‌ناڵێت‪،‬‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری فه‌رمانگه‌که‌ش‬ ‫رایده‌گه‌یه‌نێت ئه‌گه‌ر ئه‌و‬ ‫که‌موکوڕیانه‌یان بۆ چاره‌سه‌ر‬ ‫نه‌که‌ن ده‌ست له‌ کار‬ ‫ده‌کێشێته‌وه‌‪.‬‬

‫فه‌رمانگه‌که‌یان (‪ )98‬گوندى له‌سه‌ره‌‬ ‫و ب�ه‌ه��ۆى نه‌بونى که‌سى پسپۆر له‌و‬ ‫ب��واره‌دا ناتوانن کاره‌کانیان به‌ته‌واوه‌تى‬ ‫ئه‌نجام بده‌ن‪.‬‬ ‫هادی توفیق ئاشکراشیکرد‪ :‬له‌ دوایین‬ ‫داواکاریمدا ب ‌ه به‌ڕێوبه‌رایه‌تی گشتیم‬ ‫راگه‌یاندوه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئه‌م داواکاریانه‌مان‬ ‫ب���ۆ ج��ێ��ب �ه‌ج��ێ ن���ه‌ک���ه‌ن ئ�����ه‌وا ده‌س���ت‬ ‫ل�ه‌ک��ارده‌ک��ێ��ش��م�ه‌وه‌ ل �ه‌ب �ه‌ر ب���ه‌رژه‌وه‌ن���دى‬ ‫هاواڵتیانى شارۆچکه‌که‌م‪.‬‬ ‫به‌رزان محه‌مه‌د على‪ ،‬لێپسراوى کارگێڕى‬ ‫فه‌رمانگه‌ى ئ��اوى س��ی��روان به‌(چه‌تر)‬ ‫ی راگ �ه‌ی��ان��د‪ :‬ئ����ه‌وان گیروگرفتیان‬ ‫زۆره‌ به‌تایبه‌ت له‌ رووی کارگێڕى و‬ ‫ژمێریاریه‌و‌ه به‌هۆى نه‌بوونى فه‌رمانبه‌ره‌و‌ه‬ ‫هه‌ر فه‌رمانبه‌رێکمان چه‌ند ئیشێکى ل ‌ه‬ ‫خۆگرتوو‌ه و ئه‌مه‌ش له‌ کاتێکدای ‌ه ئه‌و‬ ‫فه‌رمانبه‌ره‌ ک��ارى خۆى نییه‌‪ ،‬چونک ‌ه‬ ‫فه‌رمانبه‌رى شاره‌زاى ده‌وێت‪.‬‬ ‫وتیشی‪ :‬بیناکه‌یان کرێیه‌ و چه‌ند‬ ‫ج��ارێ��ک ن��وس��راوی��ان ئ��اراس��ت�ه‌ى الیه‌نى‬ ‫پ���ه‌ی���وه‌ن���دی���دار ک�����ردوه‌ ب���ۆ م�ه‌ب�ه‌س��ت��ى‬ ‫دابینکردنى بینا‪ ،‬به‌اڵم بێ ئه‌نجام بوو‌ه‬ ‫و ئه‌و بینایه‌ى ئه‌وانى تیدای ‌ه زۆرکه‌م و‬ ‫کورتى تێدایه‌‪.‬‬

‫چاوپێکه‌وتن‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫‪5‬‬

‫«ئه‌گه‌ر رێز و وه‌فادارى خه‌ڵک نه‌بوایه‌ دوای گه‌رمیان نه‌مده‌توانى بژیم»‬ ‫دایکى شه‌هید گه‌رمیان‪ :‬هه‌رگیز ئاماده‌ نیم مووچه‌ بۆ کوڕه‌که‌م ده‌ربکه‌م‬

‫سازدانی‬ ‫سه‌نگه‌ر بیالل‬ ‫رێزان عه‌سکه‌ر‪ ،‬دایکى شه‌هید‬ ‫گه‌رمیان‪ ،‬ئه‌و منداڵه‌ى ساڵى‬ ‫پار له‌ خۆپیشاندانه‌کاندا له‌‬ ‫به‌رده‌م لقى پارتى له‌ چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫شه‌هید کرا‪ ،‬له‌م چاوپێکه‌وتنه‌ى‬ ‫(چه‌تر)دا باس له‌وه‌ ده‌کات‪:‬‬ ‫خه‌ڵک به‌ چاوى رێز و شکۆوه‌‬ ‫ته‌ماشامان ده‌که‌ن‪...‬‬

‫چه‌تر‪ :‬ب��ارودۆخ��ى خێزانه‌که‌تان دواى‬ ‫گه‌رمیان له‌ چ ره‌وشێکدایه‌؟ ‬ ‫ـ وه‌اڵی��ى تا بڵێى خراپین‪ ،‬به‌تایبه‌تى‬ ‫خ��ۆم دواى شه‌هید ب��وون��ى گه‌رمیان‬ ‫ره‌وش��م زۆر خراپه‌ و هه‌ستم نه‌کردووه‌‬ ‫ده‌ژیم‪ ،‬هه‌ر خۆم هه‌ڵخه‌اڵتاندووه‌ ئه‌وه‌نده‌‬ ‫گوزه‌رانێکى خراپ به‌سه‌ر ده‌به‌م‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬وه‌ک دایکێک دواى ساڵێک‬ ‫ل�ه‌ شه‌هیدبوونى رۆڵ �ه‌ک �ه‌ت چ��ى به‌و‬ ‫که‌سانه‌ ده‌ڵێیت که‌ (‪ )10‬گه‌نجى ئه‌م‬ ‫واڵته‌یان شه‌هید کرد؟‬ ‫ـ ده‌ڵ��ێ��م خ��واى گ���ه‌وره‌ زی��ات��ر ری��س��وا و‬ ‫سوک و سه‌لیمیان بکات‪ ،‬خۆ مه‌رج‬ ‫نییه‌ کوڕه‌که‌ى من شه‌هید بوو ئه‌وان‬ ‫ب��ت��وان��ن ده‌س����ه‌اڵت ب��ب�ه‌ن�ه‌س�ه‌ر‪ ،‬دڵنیام‬ ‫ئ���ه‌وان رووخ����اون و ت��وان��اى ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنیان نییه‌‪ ،‬من به‌ش به‌ حاڵى‬ ‫خ��ۆم چه‌ندین گه‌رمیانى ت��رم شه‌هید‬ ‫بێت ه�ه‌ر ده‌بێت ده‌س��ه‌اڵت به‌جێبهێڵن‬ ‫و بڕوخێن‪ ،‬چونکه‌ ئه‌وان دیکتاتۆرن‪،‬‬ ‫ئ �ه‌وان ده‌ستیان چ��ووه‌ خوێنى منداڵى‬ ‫(‪ )11‬س���اڵ ت��اوه‌ک��و (‪ )75‬س��اڵ��ى‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ى ئه‌وان کردیان له‌ هیچ واڵتێکدا‬ ‫رووی��ن �ه‌داوه‌‪ ،‬له‌ خۆپیشانداندا منداڵى‬ ‫ته‌مه‌ن (‪ )11‬ساڵ به‌ گولله‌ بکوژرێت!‬ ‫ل��ه‌ب��ه‌رئ��ه‌وه‌ م��ن ه��ی��چ ج��ی��اوازی��ی�ه‌ک‬ ‫نابینم له‌ نێوان ئه‌مانه‌ و سه‌دام‪ ،‬هه‌مان‬ ‫دیکتاتۆرن‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬بۆچونت چیه‌ له‌سه‌ر حکومه‌تى‬

‫‪n‬‬

‫رێزان عه‌سکه‌ر‪ ،‬دایکى شه‌هید گه‌رمیان‪ :‬ئه‌گه‌ر یاسا سه‌روه‌ر نه‌بێ ئه‌وا ده‌سه‌اڵت ده‌بێت چاوه‌ڕوانى خۆپیشاندانى گه‌وره‌تر بێت‬ ‫موچه‌مان بۆچییه‌ کاتێک بکوژانى‬ ‫رۆڵه‌کانمان به‌ ئازادى بسوڕێنه‌وه‌؟ تۆ‬ ‫چى ده‌ڵێى؟‬ ‫ـ منیش ه �ه‌م��ان هه‌ڵوێستى ب��اوک��ى‬ ‫شه‌هید سورکێوم هه‌یه‌‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬ئایا نه‌زانرا کێ په‌یکه‌ره‌که‌ى‬ ‫شه‌هید گه‌رمیانى شکاند؟‬ ‫ـ ئ �ه‌و ده‌س��ه‌اڵت��ه‌ى ک �ه‌ کوڕه‌که‌میان‬ ‫ک���وش���ت ه����ه‌ر ئ���ه‌وان���ی���ش ب�����وون که‌‬

‫هه‌رێم که‌ تا ئێستا بکوژانى گه‌رمیان‬ ‫و شه‌هیدانى ترى ده‌ستگیر نه‌کردووه‌؟‬ ‫ـ ئ�ه‌وان له‌ پێناو مانه‌وه‌ و به‌رژه‌وه‌ندى‬ ‫خۆیان ئاماده‌ن هه‌موو شتێک بکه‌ن‪،‬‬ ‫هه‌موو ج��ۆره‌ شه‌ڕ و کوشتارێک به‌‬ ‫ره‌وا ده‌زانن‪.‬‬ ‫چ���ه‌ت���ر‪ :‬ب���اس ل����ه‌وه‌ ده‌ک�����را ئ���ه‌وان���ه‌ى‬ ‫ل �ه‌ خۆپیشاندانه‌کاندا شه‌هید ب��وون‬ ‫ح��ک��وم�ه‌ت ب �ه‌ شه‌هید دای���ان بنێت و‬ ‫موچه‌ بۆ خێزانه‌کانیان ببڕێته‌وه‌‪ ،‬ئایا‬ ‫ئه‌وه‌یان کردووه‌؟‬ ‫ـ من هه‌رگیز ئاماده‌ نیم مووچه‌ بۆ‬ ‫کوڕه‌که‌م ده‌ربکه‌م‪ ،‬هه‌رگیز رازى نیم‬ ‫به‌ مووچه‌ى ئ��ه‌وان‪ ،‬من که‌ رازى بم‬ ‫به‌و مووچه‌ییه‌ى ئه‌وان ماناى ئه‌وه‌یه‌ من‬ ‫رازیم به‌ مانه‌وه‌یان‪ ،‬به‌ش به‌ حاڵى خۆم‬ ‫وه‌کو دایکى شه‌هید گه‌رمیان پێویستیم‬ ‫به‌وه‌ نییه‌ موچه‌م بۆ ده‌ربکه‌ن‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫پێویستیم به‌وه‌یه‌ که‌ بڕووخێن هاوشێوه‌ى پ �ه‌ی��ک �ه‌ره‌ک �ه‌ی��ان ش��ک��ان��د‪ ،‬ئ���ه‌وان���ه‌ له‌‬ ‫قه‌زافی و دیکتاتۆره‌کانى تر‪.‬‬ ‫په‌یکه‌رێکیش ده‌ترسن‪ ،‬ئه‌وان ترسنۆکن‪،‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬باوکى شه‌هید سورکێو ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌وان ب ‌ه زه‌برى هێز و جبه‌خانه‌ و ئاسایش‬

‫و پێشمه‌رگه‌ ده‌یانه‌وێ خه‌ڵک بترسێنن‪،‬‬ ‫به‌اڵم با دڵنیابن خۆپیشاندانێکى گه‌ور‌ه‬ ‫له‌ پێشه‌وه‌یه‌ و هه‌ر ده‌بێ بڕوخێن‪.‬‬ ‫چ���ه‌ت���ر‪ :‬پ��ێ��ش��ت��ر وت���ب���ووت ده‌س����ه‌اڵت‬ ‫بکوژه‌کان خه‌اڵت ده‌ک��ات‪ ،‬ئایا هیچ‬ ‫هیوایه‌کت هه‌یه‌ ئه‌وانه‌ى گه‌رمیانیان‬ ‫شه‌هید کرد ده‌ستگیر بکرێن؟‬ ‫ـ هیچ هیوایه‌کمان نییه‌ که‌ بکوژانى‬ ‫ک��وڕه‌ک��ان��م��ان ب��درێ��ن�ه‌ دادگ����ا‪ ،‬ب �ه‌اڵم‬

‫خه‌ڵک ناترسێ له‌و هێز و کوته‌که‌ى‬ ‫باڵوکرانه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ده‌سه‌اڵته‌ که‌ دار و‬ ‫به‌ردى ئه‌م واڵته‌ى لێ بووه‌ته‌ خۆپیشانده‌ر‬ ‫ه����ی����وادارم ل���ه‌ ک��اب��ی��ن �ه‌ى ح �ه‌وت �ه‌م��دا‬ ‫نێچیرڤان بارزانى یه‌که‌م ئامانجى ئه‌وه‌‬ ‫بێ که‌ بکوژانى کوڕه‌کانمان بده‌نه‌‬

‫دادگ��ا‪ ،‬ب �ه‌اڵم ئه‌گه‌ر ئ�ه‌و ئیراده‌ییه‌ى‬ ‫نه‌بوو ئه‌وا ئێمه‌ ئه‌و ئیراده‌یه‌مان هه‌ی ‌ه‬ ‫ک �ه‌ چ�ه‌ن��دی��ن رۆڵ���ه‌ى ت��رم��ان بکه‌ینه‌‬ ‫قوربانى بۆ رووخانى ئه‌م ده‌سه‌اڵته‌‪.‬‬ ‫چ �ه‌ت��ر‪ :‬ه��ی��وات��ان ب �ه‌ کابینه‌ى ت��ازه‌ى‬ ‫نێچیرڤان بارزانى هه‌یه‌؟‬ ‫ـ ئ��ه‌گ��ه‌ر ج �ه‌ن��اب��ى ل���ه‌م ک��اب��ی��ن�ه‌ی�ه‌دا‬ ‫ئامانجى دادگ��ای��ی کردنى بکوژانى‬ ‫خۆپیشاندانه‌کان بێت ئه‌وا من دڵنیام‬ ‫س�ه‌رک�ه‌وت��ن ب �ه‌ده‌س��ت ده‌هێنێت‪ ،‬ب�ه‌اڵم‬ ‫ئه‌گه‌ر جه‌نابى جورئه‌تى ئ �ه‌و ک��اره‌ى‬ ‫ن�ه‌ب��وو‪ ،‬ئ �ه‌وا ئ�ه‌م کابینه‌یه‌یش هیچى‬ ‫زیاتر نابێت له‌ کابینه‌کانى تر‪.‬‬ ‫چ �ه‌ت��ر‪ :‬ه�ه‌س��ت و ه��اوس��ۆزى خه‌ڵک‬ ‫چۆنه‌ له‌گه‌ڵتان؟‬ ‫ـ ئه‌گه‌ر رێ��ز و وه‌ف���ادارى ئ�ه‌و خه‌ڵکه‌‬ ‫ن �ه‌ب��وای �ه‌‪ ،‬ل���ه‌و ب�����اوه‌ڕه‌دا ب���ووم عه‌قڵم‬ ‫ل �ه‌ده‌س��ت��دای �ه‌‪ ،‬خه‌ڵکى زۆر ب �ه‌ چ��اوى‬ ‫رێ��ز و ش��ک��ۆوه‌ ته‌ماشامان ده‌ک���ه‌ن و‬ ‫هاوکارى زۆر ده‌کرێیین‪ ،‬پێشمخۆشه‌ و‬ ‫جێگاى خۆیشێتى که‌ ده‌ستخۆشى له‌‬

‫الیه‌نه‌کانى ئۆپۆزسیۆن بکه‌م که‌ به‌‬ ‫راستى زۆر هاوکارمانن‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬ئێستا که‌ ساڵێک تێده‌په‌ڕێت‬ ‫ب �ه‌س �ه‌ر (‪)17‬ى ش��وب��ات��دا‪ ،‬ل �ه‌ ش��ار و‬ ‫شارۆچکه‌کانى هه‌رێمى کوردستان‬ ‫سه‌ربازێکى زۆر ب�ڵاو ک��رای �ه‌وه‌‪ ،‬چى‬ ‫به‌مه‌ ده‌ڵێى؟‬ ‫ـ من دڵنیام خه‌ڵک ناترسێ به‌و هێز‬ ‫و کوته‌که‌ى ئه‌وان‪ ،‬ئه‌وه‌ ده‌سه‌اڵته‌ که‌‬ ‫دار و ب��ه‌ردى ئ �ه‌م واڵت��ه‌ى لێ بووه‌ته‌‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده‌ر و ش�ه‌ه��ی��د گ �ه‌رم��ی��ان و‬ ‫شه‌هیده‌کانى ت��ر‪ ،‬ئێستایشى پێوه‌ بێ‬ ‫ده‌سه‌اڵت ئه‌و ترسه‌ى هه‌ر ماوه‌‪.‬‬ ‫چ��ه‌ت��ر‪ :‬پ��ێ��ت��ان��وای�ه‌ ه��ێ��زى چ��ه‌ک��دارى‬ ‫چاره‌سه‌رى کێشه‌کان ده‌کات؟‬ ‫ـ هیچ کاتێک هێز و جبه‌خانه‌ ناتوانێت‬ ‫کێشه‌کان چ��اره‌س �ه‌ر ب��ک��ات‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ئه‌وان پێیانوایه‌ به‌هێز خه‌ڵک سه‌رکوت‬ ‫ده‌که‌ن ئه‌وه‌ خه‌یاڵه‌‪ ،‬ئێمه‌ بینیمان هه‌ر‬ ‫ئیراده‌ى خه‌ڵک ده‌سه‌اڵته‌ دیکتاتۆره‌کان‬ ‫ده‌ڕوخێنێت‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬ئه‌ى چى ده‌ڵێى به‌ گرتن و لێدان‬ ‫له‌ چه‌ندین رۆژنامه‌نوس و گه‌نج له‌‪17‬ى‬ ‫شه‌باتى ئه‌مساڵدا له‌ شارى سلێمانى؟‬ ‫ـ به‌ هه‌موو شێوه‌یه‌ک ئیدانه‌ى ئه‌و کارانه‌‬ ‫ده‌که‌م‪ ،‬گرتن و لێدانى رۆژنامه‌نووسان‬ ‫و رۆشنبیران یاخود بریندارکردنیان به‌‬ ‫تاوانى دژى مرۆڤایه‌تى ده‌زانم‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬وه‌ک دایکى شه‌هید گه‌رمیان‬ ‫داواکاریت چییه‌؟‬ ‫ـ داواک��اری��م ئ�ه‌وه‌ی�ه‌ که‌ یاسا س �ه‌روه‌ر‬ ‫بیت بۆ ئه‌وه‌ى دادگاکان کارى خۆیان‬ ‫ب��ک �ه‌ن‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ �ه‌گ �ه‌ر ی��اس��ا س���ه‌روه‌ر‬ ‫نه‌بوو ئه‌وا ده‌سه‌اڵت ده‌بێت چاوه‌ڕوانى‬ ‫خۆپیشاندانى گه‌وره‌تر بێت‪.‬‬ ‫چ �ه‌ت��ر‪ :‬ک��ێ ب �ه‌ ت��اوان��ب��ارى س�ه‌ره‌ک��ى‬ ‫ده‌زان����ی����ت ل���ه‌ داڵ����ده‌دان����ى ب��ک��وژان��ى‬ ‫خۆپیشاندانه‌کان؟‬ ‫ـ تاوانبارى سه‌ره‌کى خ��ودى سه‌رۆکى‬ ‫هه‌رێم مه‌سعود بارزانییه‌‪ ،‬که‌ له‌ هه‌مان‬ ‫ک��ات��دا س �ه‌رۆک��ى پ��ارت��ى دیموکراتى‬ ‫کوردستانیشه‌‪.‬‬

‫«ئه‌وه‌ى له‌ کوردستان هه‌یه‌ به‌ ئۆپۆزسیۆنى نازانم»‬ ‫به‌رپرسى مه‌ڵبه‌ندى (‪)24‬ى رانیه‌ى یه‌کێتى‪ :‬خۆزگه‌ له‌ جیاتى یادکردنه‌وه‌ى (‪)17‬ى شوبات یادى کاره‌ساتێکى ترى میلله‌ته‌که‌مان بکرایایه‌ته‌وه‌‬ ‫سازدانى‬ ‫رێباز مام شۆڕش‬ ‫محه‌مه‌د وه‌تمان‪ ،‬ئه‌ندامى‬ ‫سه‌رکردایه‌تى و به‌رپرسى‬ ‫مه‌ڵبه‌ندى (‪)24‬ى رانیه‌ى یه‌کێتى‬ ‫نیشتیمانى کوردستان له‌م‬ ‫چاوپێکه‌وتنه‌دا ره‌خنه‌ له‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ده‌گرێت و‬ ‫ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌کات‪:‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن کێشه‌ى‬ ‫ده‌سه‌اڵتیان هه‌یه‌ کێشه‌ى‬ ‫ئۆپۆزسیۆنبوونیان‬ ‫نییه‌‪...‬‬

‫چه‌تر‪ :‬له‌ (‪)17‬ى شوباتدا هێزێکى زۆر‬ ‫له‌ رانیه‌ رژانه‌ سه‌ر شه‌قامه‌کان ته‌نانه‌ت‬ ‫هێزى پێشمه‌رگه‌ش‪ ،‬ئه‌مه‌ ترس بوو له‌‬ ‫(‪)17‬ى شوبات‪ ،‬ی��ان سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ى‬ ‫راپه‌ڕین جارێکیتر له‌م ده‌ڤه‌ره‌؟‬

‫ـ‬

‫خۆزگه‌م داخواست له‌ جیاتى یادکردنه‌وه‌ى‬ ‫(‪)17‬ى شوبات‪ ،‬یادى کاره‌ساتێکى ترى‬ ‫میلله‌ته‌کامان کرابایه‌ته‌وه‌‪ ،‬له‌ ماوه‌ى‬ ‫ئه‌و (‪ )50‬ساڵه‌ى به‌سه‌ر میلله‌ته‌که‌ماندا‬ ‫هاتووه‌ نه‌ک (‪)17‬ى شوبات‪ ،‬خۆزگه‌م‬ ‫داخواست (‪)17‬ى شوبات رووى نادابایه‌‪،‬‬ ‫پێویستى ب�ه‌ (‪)17‬ى ش��وب��ات نه‌بوو‪،‬‬ ‫ه �ه‌م��وو الی �ه‌ن �ه‌ سیاسیه‌کان ه��اوک��ار‬ ‫و پشتیوانى په‌رله‌مان و حکومه‌ت و‬ ‫سه‌رۆکایه‌تى هه‌رێم باین‪ .‬من له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆپیشانداندام‪ ،‬ب �ه‌اڵم ده‌بێت مۆڵه‌تى‬ ‫بۆ وه‌ربگیرێت و شوێنى دیارى بکرێت‬ ‫داواک��اری��ی�ه‌ک�ه‌ ب��زان��رێ��ت‪ ،‬م��ن له‌گه‌ڵ‬ ‫ئ �ه‌وه‌دام تاک خاوه‌نى بۆچوونى خۆى‬ ‫بێت و ده‌نگى خۆى ب�ه‌رز بکاته‌وه‌ بۆ‬ ‫چاکردن نه‌ک بۆ تێکدان‪ ،‬ئه‌وه‌ى ئێستا‬ ‫ده‌کرێت بۆ ده‌سه‌اڵته‌‪ ،‬الى هاواڵتیانه‌وه‌‬ ‫ن��ا‪ ،‬ئ �ه‌م خۆپێشاندانه‌ خۆپێشاندانى‬ ‫هاوواڵتیان نیه‌‪ ،‬ده‌رکه‌وت که‌ کاک‬ ‫مه‌ال به‌ختیار به‌ ئاشکرا وتى له‌‬ ‫(‪)17‬ى ش��وب��ات ل �ه‌ سلێمانى‬ ‫(‪ )200‬ک��ادی��رى یه‌کگرتوو‬ ‫ل �ه‌ پێشى خ��ۆپ��ێ��ش��ان��ده‌ران‬ ‫بوون و په‌المارى لقى‬ ‫چ���وارى پارتیاندا‪،‬‬ ‫ئ �ه‌و خۆپێشاندانه‌‬ ‫خ��ۆپ��ێ��ش��ان��دان��ى‬ ‫ج������ه‌م������اوه‌رى‬

‫نین‪ ،‬هاوواڵتیان نایانه‌وێ هیچ جۆره‌‬ ‫ئ���اژه‌وای���ه‌ک رووب�����دات‪ ،‬ئ���ه‌وان���ه‌ى ل ‌ه‬ ‫واڵتانى عه‌ره‌بى ده‌کرێت ئێمه‌ (‪)20‬‬ ‫ساڵ له‌مه‌وبه‌ر کردمان دژى حکومه‌تى‬ ‫به‌عس حکومه‌تى هه‌رێم حکومه‌تێکى‬ ‫شه‌رعیه‌‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬ئه‌م ساڵ سێ الیه‌نى ئۆپۆزسیۆن‬ ‫به‌یاننامه‌یان ده‌رکرد و وتیان به‌رنامه‌ى‬ ‫خۆپیشاندانمان نییه‌‪ ،‬ئایا په‌یوه‌ندى به‌وه‌وه‌‬ ‫هه‌یه‌ کابینه‌ى حه‌وت الى پارتییه‌؟‬ ‫ـ هۆکار ئه‌وه‌ نییه‌ کابینه‌ى حه‌وت‬ ‫الى پ��ارت��ی �ه‌‪ ،‬چونکه‌ ئ��ه‌و کابینه‌یه‌‬ ‫هاوبه‌شه‌‪ ،‬ساڵى رابردوو که‌فوکوڵێک‬ ‫بوو‪ ،‬هاوواڵتیانى کوردستان باش حاڵى‬ ‫نه‌بوون که‌ رۆیشتنه‌ سه‌ر شه‌قامه‌کان‪،‬‬ ‫بۆ ماوه‌ى (‪ )63‬رۆژ له‌ سنورى سه‌وز‪،‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا خۆڕاگرییه‌کى زۆر باشى‬ ‫ک��رد یه‌کێتى‪ ،‬ب���ه‌اڵم ل �ه‌ ک��وردس��ت��ان‬ ‫ئ����ازادى ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬ئ��ه‌ى ب��ۆ ل �ه‌ ب �ه‌س��ره‌ و‬ ‫ئه‌نبار که‌ربه‌ال ئۆپۆزسیۆن نیه‌‪ ،‬ئه‌ى‬ ‫ب��ۆ ل�ه‌ ک��وردس��ت��ان ئۆپۆسیۆن هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم ئه‌وه‌ى له‌ کوردستان هه‌یه‌ من به‌‬ ‫ئۆپۆسیۆنى نازانم‪ ،‬ته‌نها به‌ سێ حزبى‬ ‫ده‌زان��م گ��ۆڕان و یه‌کگرتوو کۆمه‌ڵ‪،‬‬ ‫ئه‌وانه‌ ه �ه‌وڵ ده‌ده‌ن بچنه‌ ده‌س �ه‌اڵت‪،‬‬ ‫ئ����ه‌وان ک��ێ��ش�ه‌ى ده‌س �ه‌اڵت��ی��ی��ان هه‌یه‌‬ ‫کێشه‌ى ئۆپۆزسیۆنیان نیه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫کێشه‌یان ده‌س��ه‌اڵت نیه‌ با به‌ قانوون‬

‫بێنه‌ مه‌یدان‪ ،‬چونکه‌ ئه‌و حکومه‌ته‌ى‬ ‫ئێمه‌ به‌ ئینقالب نه‌هاتووه‌‪ ،‬به‌ ده‌نگى‬ ‫زۆرینه‌ى خه‌ڵک هاتووه‌ ده‌بێت ئه‌وان‬ ‫ته‌حه‌مولیان ه�ه‌ب��ای�ه‌ ت��اک��و ئ �ه‌و دوو‬ ‫ساڵه‌ ته‌واو ده‌بێت‪ ،‬کاتێک هه‌ڵبژاردن‬ ‫ده‌کرێت که‌ ئ �ه‌وان ده‌نگى یه‌که‌میان‬ ‫هێنا ئه‌وا ئێمه‌ ده‌بینه‌ ئۆپۆزسیۆنێکى‬ ‫راسته‌قینه‌‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬باس له‌ کوتله‌ و کوتله‌کارى‬ ‫ده‌ک���رێ���ت ل �ه‌ن��او م �ه‌ڵ��ب �ه‌ن��دى (‪)24‬ى‬ ‫راپه‌ڕینى یه‌کێتى‪ ،‬ل�ه‌م ب��اره‌ی�ه‌وه‌ چى‬ ‫ده‌ڵێن؟‬ ‫ـ یه‌کێتى نیشتیمانى هه‌ر له‌ (‪)36‬‬ ‫ساڵه‌ى دامه‌زراندنى بیروڕاى جیاواز و‬ ‫فکرى جیاوازى هه‌بووه‌ له‌ پێش راپه‌ڕین‬ ‫و دواى راپ�ه‌ڕی��ن��ی��ش‪ ،‬ب��ه‌اڵم ل�ه‌ دواى‬ ‫کۆنگره‌ى سێیه‌مه‌وه‌ بیروڕاى جیاواز‬ ‫وه‌ک��و مینبه‌ر له‌ناو یه‌کێتى نه‌ماوه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم بیروڕاى تاک هه‌یه‌‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬به‌اڵم تۆ هه‌شت جێگر و (‪)40‬‬ ‫کارگێر و (‪ )120‬ئه‌ندام مه‌ڵبه‌ندت‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ ئه‌وه‌ ناگه‌یه‌نێ که‌ کوتله‌‬ ‫هه‌یه‌ له‌ناو مه‌ڵبه‌ند بۆ رازى کردنیان؟‬ ‫ـ پێش ئه‌وه‌ى برایانى گۆڕان جیاببنه‌وه‌‪،‬‬ ‫یه‌کێتى مه‌ڵبه‌نده‌کانى خۆى فراوان کرد‬ ‫له‌ (‪ )9‬مه‌ڵبه‌نده‌وه‌ بۆ (‪ )38‬مه‌ڵبه‌ند‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ کۆنگره‌ مه‌ڵبه‌نده‌کان کران به‌‬ ‫(‪ )14‬مه‌ڵبه‌ند‪ ،‬مه‌ڵبه‌نده‌کان تێکه‌ڵ‬

‫کران‪ ،‬له‌ سنورى راپه‌ڕین سێ مه‌ڵبه‌ند‬ ‫تێکه‌ڵ کراین‪ ،‬ئه‌وانیش دوکان نیوه‌ى‬ ‫رانیه‌ و ق�ه‌اڵدزێ‪ ،‬من حه‌وت جێگرى‬ ‫مه‌ڵبه‌ندم هه‌یه‌ و (‪ )24‬کارگێڕمان‬ ‫هه‌یه‌ و به‌رپرسى کۆمیته‌کان ئه‌ندامى‬ ‫مه‌ڵبه‌ندن‪ ،‬به‌اڵم هیچ رێگریه‌ک نیه‌‬ ‫و ه�ه‌م��ووم��ان وه‌ک��و ی �ه‌ک تیم ئیش‬ ‫ده‌که‌ین‪.‬‬ ‫چ �ه‌ت��ر‪ :‬ب��ۆچ��ى ئ��ێ��وه‌ وه‌ک���و یه‌کێتى‬ ‫تا ئێستا هیچ موڵکێکى گشتیتان‬ ‫نه‌گه‌ڕاندۆته‌وه‌ بۆ حکومه‌ت؟‬ ‫ـ م��ن ناتوانم بڵێم موڵکى گشتى‬ ‫هه‌یه‌ یان نیه‌‪ ،‬یان ته‌سلیم کراوه‌ته‌وه‌ یان‬ ‫نا‪ ،‬تاکو ئێستا ئێمه‌ هیچ بڕیارێکمان‬ ‫بۆ نه‌هاتووه‌‪ ،‬هه‌ر کاتێکیش بڕیارمان‬ ‫بۆ هات ئێمه‌ش وه‌اڵمى خۆمان ده‌بێت‪.‬‬ ‫چ �ه‌ت��ر‪ :‬ب��اس ل���ه‌وه‌ ده‌ک��رێ��ت یه‌کێتى‬ ‫خ�ه‌ڵ��ک��ێ��ک��ى خ��ان �ه‌ن��ی��ش ک�����ردووه‌ که‌‬ ‫پێشمه‌رگه‌ نه‌بووه‌ یان جاش بووه‌ ئێوه‌‬ ‫خانه‌نشینتان کردووه‌؟‬ ‫ـ نه‌خێر شتى له‌و ج��ۆره‌ نیه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫وه‌کو سۆسیال خه‌ڵکێکى زۆر خانه‌نیشن‬ ‫ک��راوه‌‪ ،‬ئه‌وانه‌ش خه‌ڵکى ه �ه‌ژارن یان‬ ‫پیره‌ پیاوه‌ و که‌س نیه‌ به‌خێوى بکات‪،‬‬ ‫ئه‌وانه‌ کراون که‌ ژماره‌یه‌کى زۆرن و‬ ‫پێشمه‌رگه‌ش نه‌بوون یان کادرى حزبیش‬ ‫ن��ه‌ب��وون‪ ،‬ب���ه‌اڵم ئ �ه‌وان �ه‌ ه��اواڵت��ى ئه‌م‬ ‫نیشتیمانه‌ن‪.‬‬

‫* له‌ دواى کۆنگره‌ى سێیه‌مه‌وه‌ بیروڕاى جیاواز له‌ناو یه‌کێتى نه‌ماوه‌‬

‫* حه‌وت جێگرى مه‌ڵبه‌ندم هه‌یه‌ و (‪ )24‬کارگێڕیشمان هه‌یه‌‬

‫کوردستانی‬ ‫‪7‬‬ ‫ـــه‌موو خراپییه‌کان ل ‌ه ده‌سه‌اڵت و ده‌وڵه‌ته‌وه‌ سه‌رچاو ‌ه ده‌گرێت»‬ ‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫و ئه‌خالقى نییه‪ ‌،‬شتێکى تاڵه‌ شتێکه‌ ل ‌ه ده‌ره‌وه‌ى مرۆڤ پێییه‌وه‌ لکێنراوه‌»‬

‫و دادى ده‌وڵه‌ت مسۆگه‌ر بکه‌ن‪ ،‬به‌اڵم دادى‬ ‫(‪ )KCK‬ب �ه‌ پ��ێ��چ�ه‌وان�ه‌ى ئ��ه‌م سیستمه‌وه‌‬ ‫ده‌خوازێت کۆمه‌ڵگا له‌ به‌رامبه‌رى بپارێزێت‬ ‫و دادى کۆمه‌اڵیه‌تى مسۆگه‌ر بکات‪ ،‬که‌‬ ‫که‌سێک له‌ به‌رامبه‌ر ده‌وڵ��ه‌ت راده‌وه‌ستێت‬ ‫مافى ئه‌و بپارێزێت نه‌ک مافى ده‌وڵ�ه‌ت له‌‬ ‫به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌ وه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر چاو له‌ فه‌لسه‌فه‌ى‬ ‫(‪ )KCK‬بکه‌یت سیستمى (‪ )KCK‬بێ‬ ‫ده‌وڵه‌ته‌ کۆمه‌ڵگایه‌کى بێ ده‌وڵه‌ته‌‪ ،‬چونکه‌‬ ‫ئێمه‌ له‌و بڕوایه‌داین که‌ هه‌موو خراپه‌کان له‌‬ ‫ده‌سه‌اڵت و ده‌وڵه‌ته‌وه‌ سه‌رچاوه‌ ده‌گرێت‪ ،‬که‌‬ ‫داد و مه‌جلیس و پۆلیس و ئه‌رته‌شه‌که‌یشى‬ ‫خزمه‌تى مسۆگه‌رکردنى ده‌س �ه‌اڵت ده‌ک��ات‪.‬‬ ‫به‌اڵم له‌ سیستمى (‪)KCK‬دا دادو مه‌جلیس و‬ ‫هێزى پاراستنیشى هه‌مووى خزمه‌تى کۆمه‌ڵگا‬ ‫ده‌کات‪ ،‬خزمه‌تى چین و توێژه‌کان ده‌کات تا‬ ‫کۆمه‌ڵگا بمێنێت‪ .‬دادى سیستمه‌کان ئه‌وه‌یه‌‬ ‫که‌ مرۆڤه‌کان ته‌نیا دانێت و ته‌نیا بکات‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫سیستمى (‪ )KCK‬وانیه‌ ده‌یه‌وێت مرۆڤ‬ ‫جارێکى دیکه‌ بگه‌ڕێنێته‌وه‌ ناو کۆمه‌ڵگا‪،‬‬ ‫چونکه‌ هه‌موو کێشه‌کانى مرۆڤایه‌تى که‌‬ ‫ئێستا له‌ به‌رچاوه‌ شه‌ڕو ئاژاوه‌و بێ ئه‌خالقى‬ ‫و فه‌سادى و گه‌نده‌ڵى هه‌موو سه‌رچاوه‌که‌ى‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ که‌ مرۆڤایه‌تى له‌ کۆمه‌ڵگا دابڕاوه‌‪،‬‬ ‫کێش خزمه‌تى به‌م دۆخه‌ کردووه‌ بێ گومان‬ ‫ده‌وڵه‌ت و ده‌زگاکانى ده‌وڵه‌ت به‌تایبه‌ت ده‌زگاى‬ ‫داد‪ .‬دادى سیستمى (‪ )KCK‬ده‌یه‌وێت تاک‬ ‫بگه‌ڕێنێته‌وه‌ ناو کۆمه‌ڵگا‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬کێشه‌کانى کۆمه‌ڵگا تادێت زۆرده‌بن‪،‬‬ ‫یاساکانیش نابنه‌ وه‌اڵمده‌ره‌وه‌یه‌کى پێویست‬ ‫بۆیان؟‬ ‫ـ��ـ ه��ۆک��ارى ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬ه��ۆک��ارى ئ �ه‌م �ه‌ش که‌‬ ‫یاسا نه‌یتوانیوه‌ وه‌اڵم���ده‌ره‌وه‌ى پێویستیه‌کانى‬ ‫مرۆڤایه‌تى بێت چه‌ند هۆکارێکى گرنگى‬ ‫هه‌یه‌ که‌ من ئاماژه‌ به‌ سێ دان�ه‌ى گرنگ‬ ‫ده‌که‌م‪ ،‬یه‌که‌م‪ :‬وه‌کو گووتم قانون بۆ پاراستنى‬ ‫ده‌وڵه‌ت و ده‌سه‌اڵته‌ هه‌تا باشترینیشى خزمه‌ت‬ ‫به‌ وابه‌سته‌ کردنى تاک به‌ ده‌وڵه‌ته‌وه‌ ده‌کات‪،‬‬ ‫ه��اواڵت��ى واب�ه‌س��ت�ه‌ ب �ه‌ ده‌س����ه‌اڵت و ده‌وڵ���ه‌‌ت‬ ‫ده‌کات‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ باشترینیشى هه‌ر ئه‌وه‌یه‌‪ ،‬که‌‬ ‫کۆمه‌ڵگاو تاک گره‌نتى ناکات نایپارێزێت‬ ‫ته‌نیا ده‌وڵ��ه‌ت نه‌بێت‪ .‬دووه‌م��ی��ان‪ :‬کۆمه‌ڵگا‬ ‫هه‌بوونێکى زیندووه‌ که‌ وه‌کو مرۆڤێک چاوى‬ ‫لێبکه‌ین ژیان ده‌کات‪ ،‬مرۆڤێک یان حه‌یوانێک‬ ‫یان سروشت چۆن ژیان ده‌کات کۆمه‌ڵگاش به‌‬ ‫هه‌مان شێوه‌ ژیان ده‌کات‪ ،‬چونکه‌ کۆمه‌ڵگا‬ ‫بێگیان و مردوو نییه‌‪ ،‬کۆمه‌ڵگا هه‌میشه‌ له‌‬ ‫دۆخى گۆڕان و وه‌چه‌رخاندایه‌ ماته‌وزه‌یێکى‬ ‫وه‌چه‌رخانێکى گ��ۆڕان��ى هه‌یه‌‪ ،‬ب �ه‌اڵم قانون‬ ‫وه‌چ���ه‌رخ���ان و گ��ۆڕان��ى ن��ی�ه‌ ق��ان��ون قالبیه‌‬ ‫ناگۆڕێت دۆگمایه‌و خ��ۆى ن��وێ ناکاته‌وه‌‪،‬‬ ‫که‌چى کۆمه‌ڵگا خۆى نوێده‌کاته‌وه‌وخۆیشى‬ ‫ده‌گۆڕێت‪ .‬قانون له‌ دۆخێکى هه‌ڵپه‌ساردوو‬

‫دایه‌ و له‌ حاڵه‌تى به‌ستراو و موجمیدى دایه‌‪،‬‬ ‫کۆمه‌ڵگاش به‌ پێچه‌وانه‌وه‌‪ .‬که‌واته‌وه‌ قانون‬ ‫ناتوانێت پێویستیه‌کانى کۆمه‌ڵگاو تاک‬ ‫دابین بکات‪ .‬سێیه‌میان‪ :‬به‌ داخ �ه‌وه‌ قانون‬ ‫م���رۆڤ ل �ه‌ ج���ه‌وه���ه‌رى خ���ۆى ده‌رده‌خ�����ات و‬ ‫دوورده‌خاته‌وه‌‪ ،‬که‌ مرۆڤیش چه‌ند له‌ جه‌وهه‌رى‬ ‫خۆى دوورکه‌وته‌وه‌ ئه‌وه‌نده‌ دوا ده‌که‌وێت‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬له‌رابردوشدا پرسه‌کانه‌ به‌قانون چاره‌سه‌ر‬ ‫کراوه‌یان چى؟‬ ‫ـ��ـ کۆمه‌ڵگاى مرۆڤایه‌تى (‪ )5000‬ساڵه‌‬ ‫خاوه‌نى ده‌وڵه‌ته‌‪ ،‬به‌ر له‌وه‌ ده‌وڵه‌ت نه‌بووه‌ به‌ر‬ ‫له‌مه‌ هه‌ر کێشه‌یه‌ک بێت به‌ ئه‌خالق چاره‌سه‌ر‬ ‫کراوه‌‪ ،‬ئه‌خالقیش ئیحساسى به‌رپرسیارییه‌ له‌‬ ‫به‌رامبه‌ر یه‌کتر‪ ،‬هه‌ندێکیش ده‌ڵێن ئه‌خالق‬ ‫چیمه‌نتۆى کۆمه‌ڵگایه‌‪ ،‬پێموایه‌ ئه‌میش‬ ‫پێناسه‌یه‌کى له‌ جێگه‌ى خۆیدایه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم له‌‬ ‫بنه‌مادا به‌رپرسیارێتى ئ�ه‌خ�لاق ئ�ه‌وه‌ی�ه‌ که‌‬ ‫مرۆڤ له‌ به‌رامبه‌ر خۆى و به‌رامبه‌ر یه‌کترى‬ ‫و مرۆڤ له‌ به‌رامبه‌ر سروشته‌‪ ،‬به‌اڵم قانون‬ ‫ئه‌م به‌رپرسیاره‌تیه‌یی نییه‌ قانون به‌ زۆردارى‬ ‫و به‌ زیندانه‌‪ ،‬ئه‌خاڵق بابه‌تێکى جه‌وهه‌رییه‌‬ ‫بابه‌تێکى بنه‌ماییه‌‪ ،‬دیسان قانون جه‌وهه‌رى و‬ ‫ئه‌خالقى نییه‌ شتێکى تاڵه‌ شتێکه‌له‌ ده‌ره‌وه‌ى‬ ‫م��رۆڤ ب���ه‌وه‌وه‌ لکێنراوه‌‪ .‬بۆیه‌ ئێمه‌ وه‌ک��و‬ ‫ده‌زگاى دادى (‪ )KCK‬گرنگى به‌ ئه‌خالق‬

‫پڕۆفایل‬ ‫قازى ئاواره‌‪ ،‬به‌رپرسى دیوانى دادى کۆماجڤاکێن‬ ‫ک��وردس��ت��ان(‪)KCK‬ه‌ی �ه‌‪ ،‬ساڵى (‪ )1967‬له‌‬ ‫دایکبووه‌ و کۆلێژى یاساى له‌ تاران ته‌واوکردووه‌‪.‬‬

‫ده‌ده‌ین و ده‌مانه‌وێت کۆمه‌ڵگایه‌کى پۆلۆتیک‬ ‫و ئه‌خالقى دروست بکه‌ین‪ ،‬له‌ کۆمه‌ڵگایه‌کى‬ ‫پۆلۆتیک و ئه‌خالقى ئه‌خالق و سیاسه‌تمان‬ ‫الئه‌ساسه‌‪ ،‬بۆیه‌ دادگ��اى (‪ )KCK‬پێیوایه‌‬ ‫ئ �ه‌خ�لاق ده‌ت��وان��ێ��ت کێشه‌کانى کۆمه‌ڵگا‬ ‫چاره‌سه‌ر بکات‪ ،‬چونکه‌ ئه‌خالق فاکته‌رێکى‬ ‫سه‌ره‌که‌ییه‌ بۆ مرۆڤ‪ ،‬چۆنیش ده‌مانه‌وێت ئه‌م‬ ‫ئه‌خالقه‌ جێگیربکه‌ین‪ ،‬ده‌مانه‌وێت به‌ په‌روه‌رده‌‬ ‫به‌ زانا کردنى مرۆڤ‪ ،‬چونکه‌ مرۆڤێک که‌‬ ‫زانا بێت مرۆڤێکى ئه‌خالقیه‌‪ ،‬ئه‌م زانایه‌ش نا‬ ‫که‌ له‌ دونیاى عیلم و زۆر خوێندن و زۆر‬ ‫زانین‪ ،‬به‌ڵکو زانا ئه‌وه‌یه‌ که‌ خۆت له‌واتاى‬ ‫شته‌کان بگه‌یت و واتابده‌یت و خۆ به‌ به‌رپرس‬ ‫بزانیت و خۆت بێنیته‌ شوێن و جێگه‌ى که‌سانى‬ ‫دیکه‌‪ ،‬که‌شتێکت بۆخۆ بوێت بۆ که‌سانى‬ ‫دیکه‌یشت بوێت‪ ،‬له‌ ئاستى خۆت ده‌رنه‌چیت‬ ‫و باوه‌ڕى به‌ یه‌کسانى و ئازادى هه‌بێت‪ .‬ئه‌م‬ ‫ئه‌خالقه‌ش ب�ه‌ پ����ه‌روه‌رده‌ دروس���ت ده‌ب��ێ��ت‪ ،‬چ‬

‫هـــه‌واڵــی کوردستانی‬ ‫(‪ )400‬گیراو بۆ ئازادکردنى ئۆجه‌الن‬ ‫مان له‌خواردن ده‌گرت‬

‫مرۆڤێک خراپه‌ ده‌کات مرۆڤێک که‌ الوازو‬ ‫بێهێز بێت و نه‌زان بێت و بێهێز بێت‪ ،‬چونک ‌ه‬ ‫ه�ه‌م��وو خ��راپ�ه‌ک��ان ل�ه‌ ن�ه‌زان��ی�ه‌وه‌ س�ه‌رچ��اوه‌ى‬ ‫ده‌گرێت‪ ،‬بۆیه‌ ده‌مانه‌وێت کۆمه‌ڵگاکه‌مان له‌‬ ‫گشت بواره‌کان زاناو هۆشیار بکه‌ینه‌وه‌ وه‌کو‬ ‫سیاسه‌ت و ئ�ه‌خ�لاق و ئ��اب��وورى فه‌رهه‌نگ‬ ‫و پاراستن و هه‌موو ره‌هه‌نده‌کان و بواره‌کان‬ ‫بۆ ئ�ه‌وه‌ى به‌هێزبن‪ ،‬که‌ به‌هێزیش بوون ئیدى‬ ‫هیچى ت��ر خ��راپ �ه‌ ن��اک��ات‪ ،‬ک �ه‌ خراپه‌شیان‬ ‫نه‌کرد دادوه‌ریێکى به‌م جۆره‌ پێویست نییه‌‪.‬‬

‫و سروشتدا ده‌رک �ه‌وت��ووه‌‪ ،‬ده‌مانه‌وێت دووب��اره‌‬ ‫مرۆڤ بگه‌ڕێنینه‌وه‌ بۆ سروشت‪.‬‬ ‫چ �ه‌ت��ر‪ :‬دادگ���اى هه‌رێمى ک��وردس��ت��ان چۆن‬ ‫هه‌ڵده‌سه‌نگێنیت؟‬ ‫ـ��ـ لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کم ه �ه‌ی �ه‌ ل �ه‌ س���ه‌ر م��اف‬ ‫به‌تایبه‌ت له‌ سه‌ر قانون و دادگاکانى هه‌رێمى‬ ‫کوردستان‪ ،‬به‌مه‌ش که‌م و کورتى ئه‌ساسى‪ ،‬له‌‬ ‫بنه‌ڕه‌تدا قانونه‌کان له‌ گۆڕه‌پانى کۆمه‌ڵگاى‬ ‫ک��ورده‌وارى نییه‌‪ ،‬چونکه‌ السایی واڵته‌کانى‬ ‫ترو رۆژئ��اوای �ه‌‪ ،‬ئێمه‌ کوردین و رۆژئاوایی‬

‫کاپتالیزمه‌‪ ،‬ئه‌م سیسته‌مه‌ش به‌ که‌ڵکى ئێمه‌‬ ‫نایه‌ت‪ ،‬چونکه‌ ئێمه‌ رۆژهه‌اڵتین و ئه‌وانیش‬ ‫رۆژئاوایی‪ ،‬بۆیه‌ ئێمه‌ پێویستمان به‌ ره‌نگ و‬ ‫ئه‌ساسى بنه‌ڕه‌تى خۆمان هه‌یه‌‪ ،‬ئه‌م قانونانه‌‬ ‫گوزارشت له‌ ره‌نگ و ده‌نگ و هه‌بوونى ئێمه‌‬ ‫ناکه‌ن‪ ،‬به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ نه‌ک یاساکانى ئه‌وان‬ ‫هه‌بوونى ئێمه‌ ناپارێزن‪ ،‬به‌ڵکو هه‌بوونى ئێمه‌‬ ‫و یه‌کێتى رۆح و جه‌سته‌یی ئێمه‌ و په‌رته‌وازه‌‬ ‫و خ��راپ ده‌ک��ات‪ .‬بۆیه‌ یاساکان له‌ گۆڕى‬ ‫پێویستیه‌کانى کوردنییه‌‪ ،‬کۆمه‌ڵگاى ئێمه‌‬

‫ئه‌و ژنانه‌ى وتیان (نا بۆ توندوتیژی) رووبه‌ڕووى‬ ‫لێپرسینه‌و‌ه بوونه‌وه‌‬

‫ئێمه‌ دادورى ده‌که‌ینه‌ موڵکى کۆمه‌ڵگا بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ى هه‌ر که‌سێک بتوانێت بۆخۆى دادوه‌ر‬ ‫بێت و به‌هاکان و نرخه‌کان بپارێزێت‪ ،‬وه‌کو‬ ‫گووتم به‌ ڕێگه‌ى پ���ه‌روه‌رده‌ کردنى مرۆڤه‌‬ ‫بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ى مرۆڤ بۆ جه‌وهه‌رى خۆى و‬ ‫سروشتى خۆى و باوه‌شى دایک‪ ،‬که‌ دایک‬ ‫قه‌ره‌بووکردنه‌وه‌ى که‌لێنێک ‌ه له‌ نێوبه‌رى مرۆڤ‬

‫که‌سایه‌تی هه‌فته‌‬

‫نین فه‌رهه‌نگ و چاند و کۆمه‌ڵگایه‌کى‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندمان هه‌یه‌ و سروشت و مرۆڤى پاکمان‬ ‫هه‌یه‌‌‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ کاتێک چاو له‌ قانونه‌کان‬ ‫و ی��اس��ا و رێ��س��اک��ان��ى ه�ه‌رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان‬ ‫ده‌ک �ه‌ی��ن ه �ه‌م��وو ئ�ه‌م��ان�ه‌ ل �ه‌ س��ه‌ر ئه‌ساسى‬ ‫سیسته‌مى بێگانه‌ دروست کراون و رێکخراون‪.‬‬ ‫دووب���اره‌ب���وون���ه‌وه‌ى سیسته‌مى مۆدێرنیته‌ى‬

‫ده‌یه‌وێت کۆمه‌ڵگایه‌کى ئه‌خالقى پۆله‌تیک‬ ‫و ک��ورده‌وارى بێت و به‌ فه‌رهه‌نگ و چاندى‬ ‫ره‌سه‌نى خۆى و دیمه‌نى جوانى خۆیبێت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫یاساکان نه‌ته‌نیا ره‌سه‌نایه‌تى ئێمه‌ ناپارێزى‪،‬‬ ‫به‌ڵکو زه‌ره‌رێکى زۆرى بۆ هه‌یه‌‪ ،‬ئێمه‌ به‌ره‌و‬ ‫رۆژئاوایی ده‌بات و به‌ره‌و نه‌مانى فه‌رهه‌نگ و‬ ‫چاندى ئێمه‌ ده‌بات‪.‬‬

‫عه‌بدولڕه‌حمان نه‌قشبه‌ندی‪:‬‬

‫گۆشه‌گیرى ئۆجه‌الن په‌سه‌ند ناکه‌ین‬

‫ئاماده‌کار‬ ‫چه‌تر‬

‫رۆژى(‪)15‬ى شوبات له‌ دژى گۆشه‌گیرى ئیمرالى‬ ‫له‌ سه‌ر ئۆجه‌الن‪ ،‬ئۆپه‌راسیۆنه‌کانى سیاسى‪ ،‬سه‌ربازى‬ ‫ده‌وڵه‌تى تورک کوردان له‌ سه‌رتاسه‌رى زیندانه‌کانى‬ ‫تورکیادا مانگرتنیان راگه‌یاند‪ .‬پتر له‌(‪)400‬گیراو‬ ‫که‌ په‌رله‌مانتار و سیاسه‌تمه‌دار ه �ه‌ن‪ ،‬ده‌ستیان به‌‬ ‫مانگرتنى ب��ێ واده‌ک����رد ت��ام��ردن‪ .‬زوب��ێ��ده‌ ت�ه‌ک�ه‌ر‪،‬‬ ‫سه‌رۆکى گشتى فیدراسیۆنى ده‌زگاکانى پشتیوانى‬ ‫که‌سوکارى زیندانیان هۆشیارى ده‌دا به‌ هه‌موو الیه‌ک‬ ‫که‌ تا ده‌چێت ژماره‌ى مانگرتووان له‌ زیادبووندایه‌ و‬ ‫ئه‌م مانگرتنه‌ش بێ واده‌ و بێ نۆبه‌یه‌‪ .‬راشیگه‌یاند که‌‬ ‫ئه‌وان بۆ به‌ده‌نگه‌وه‌هاتنى ئه‌و مانگرتووانه‌ به‌رنامه‌ى‬ ‫چ��االک��ى ئ��ام��اده‌ ده‌ک����ه‌ن‪ .‬زوب��ێ��ده‌‪ ،‬رای��گ�ه‌ی��ان��د که‌‬ ‫زیندانیان ل �ه‌(‪)2011/12/1‬ه‌وه‌ ده‌ستیان به‌ مانگرتنى‬ ‫بێ واده‌ و به‌ نۆبه‌ کردبوو‪ ،‬ب�ه‌اڵم دواى ئ �ه‌وه‌ى که‌‬ ‫کاربه‌ده‌ستانى حکومه‌ت به‌ده‌م داواکانى زیندانیانه‌وه‌‬ ‫نه‌چوو و به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ گوشار و هێرشه‌کانیان زیاتر‬ ‫کرد‪ ،‬زیندانیان ل �ه‌(‪)15‬ى شوباته‌وه‌ مانگرتنه‌که‌یان‬ ‫گۆڕى بۆ مانگرتنى بێ واده‌ و بێ نۆبه‌ و ده‌شڵێن‬ ‫ت��ا ئ���ازادى ئ��ۆج �ه‌الن مانگرتنه‌کان ب����ه‌رده‌وام ده‌ب��ن‪.‬‬

‫سه‌رۆکى زانکۆ و پۆلیس به‌بیانووى به‌شداربوونیان له‌‬ ‫چاالکى (نا بۆ تووندوتیژى دژى ژنان) له‌به‌رامبه‌ر (‪)61‬‬ ‫ژن ده‌ستیان به‌ لێپرسینه‌وه‌ کرد‪ .‬ئاژانسى(‪)DIHA‬‬ ‫باڵویکرده‌وه‌ له‌ ش��ارى مێرسین له‌ تورکیا‪ ،‬سه‌رۆکى‬ ‫زانکۆ و پۆلیسى ت��ورک به‌رانبه‌ر (‪)61‬ژن به‌هۆى‬ ‫به‌شداربوونیان له‌ چاالکى (نا بۆ توندوتیژى دژى ژنان)‬ ‫خسته‌ ژێر لێپرسینه‌وه‌وه‌ و چه‌ندین پرسیارى له‌ ژنان‬ ‫ک��ردووه‌ «بۆچى و به‌ چ ئامانجێک ب�ه‌ش��دارى ئه‌و‬ ‫چاالکییه‌ بوون ؟‪ ».‬و «کێ بانگهێشتى چاالکییه‌که‌ى‬ ‫کردن؟» سه‌ڤگى کلیج‪ ،‬خوێندکارى قۆناخى چوارى‬ ‫بیرکارى وت��ی‪« :‬به‌ڕێوه‌به‌رى زانکۆ بانگى ک��ردم و‬ ‫پرسیارى لێکردم که‌ (بۆچى ئێوه‌ به‌شدارى چاالکى‬ ‫دژى توندوتیژى دژ به‌ ژنان بوون؟ به‌ چ ئامانجێک‬ ‫؟ چ دروشمێکتان هه‌ڵدا؟) وتم وه‌کو ژنێک پێویسته‌‬ ‫منیش بڵێم نا بۆ توندوتیژى سه‌ر ژنان»‪ .‬جان‪ ،‬یه‌کێکى‬ ‫تر ب��وو ل�ه‌وان�ه‌ى لێپرسرا ب��ووی�ه‌وه‌ رایاگه‌یاند که‌ به‌و‬ ‫لێپرسینه‌وانه‌ هه‌وڵده‌ده‌ن رێگرى له‌ چاالکییه‌کانى (‪)8‬ى‬ ‫ئادارى داهاتوو بکه‌ن و وتى ‪»:‬ئێمه‌ زیاتر به‌شدارى ئه‌و‬ ‫چاالکییانه‌ ده‌بین‪».‬‬

‫له‌قه‌زاى رانیه‌ که‌سایه‌تیه‌‬ ‫ئاینیه‌کان له‌سه‌ر ئیسالمیه‌تى‬ ‫راسته‌قینه‌ و پاراستنى عبدواڵ‬ ‫ئۆجه‌الن‪ ،‬رێبه‌رى کۆماچڤاکێن‬ ‫کوردستان(‪ )KCK‬سیمینارێکیان‬ ‫به‌ست‪.‬‬ ‫ع�ه‌ب��دوڵ��ڕه‌ح��م��ان نه‌قشبه‌ندى‪ ،‬که‌سایه‌تى‬ ‫ئاینى له‌ سیمیناره‌که‌دا رایگه‌یاند که‌ له‌‬ ‫رۆژى ئه‌مڕۆدا یه‌کێتى نه‌ته‌وه‌یى له‌ هه‌موو‬ ‫کاتێک زیاتر گرنگتره‌ و گۆشه‌گیرى سه‌ر‬ ‫ئۆجه‌ئاالنیش مایه‌ى قه‌بوڵ نیه‌‪.‬‬ ‫ئاژانسى فورات باڵویکرده‌وه‌ که‌ ئایندارانى‬ ‫ه��ه‌رێ��م��ى ک���وردس���ت���ان س��ی��م��ی��ن��ارێ��ک��ی��ان‬ ‫به‌ناوى ئیسالمى راسته‌قینه‌ و پاراستنى‬ ‫عبدواڵ ئۆجه‌ئاالن رێبه‌رى کۆماچڤاکێن‬ ‫ک���وردس���ت���ان(‪ ،)KCK‬الی���ه‌ن کۆمیته‌ى‬ ‫ک�ه‌م��ی��ن�ه‌ و ب��اوه‌ڕی��ی �ه‌ک��ان��ى (‪)KCK‬‬ ‫رێکخرا‪.‬‬ ‫نه‌قشبه‌ندی‪ ،‬ل �ه‌ سیمیناره‌که‌دا دواو و‬ ‫رای��گ �ه‌ی��ان��د ک �ه‌ ل���ه‌م رۆژان������ه‌دا یه‌کێتى‬ ‫نه‌ته‌وه‌یى بۆ گه‌لى کورد له‌ هه‌موو کاتێک‬

‫زیاتر گرنگه‌‪ .‬نه‌قشبه‌ندى‪ ،‬وتیشى‪ :‬ک ‌ه‬ ‫له‌ ئیسالمیه‌تدا یه‌کسانى و پێکه‌وه‌ژیانى‬ ‫گه‌الن هه‌یه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌ر له‌ هه‌ر شتێک ده‌بێ‬ ‫گه‌ل له‌ نێو خۆى دا یه‌کێتى دروستبکات‪.‬‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ى یه‌کێتى گه‌الن پێک بێت ده‌بێت‬ ‫بۆچونى ئۆجه‌الن به‌ بنه‌ما بگیرێت‪ ،‬به‌ڕیز‬ ‫ئۆجه‌ ئاالن زیاتر له‌ حه‌وت مانگه‌ ناتوانێت‬ ‫پارێزه‌رانى ببینێت‪ ،‬ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫هیچ پێوه‌رێکى م��رۆڤ��ای�ه‌ت��ى ن��ای�ه‌ت�ه‌وه‌ و‬

‫مایه‌ى قه‌بوڵ نیه‌‪.‬‬ ‫نه‌قشبه‌ندى‪ ،‬ئ��ام��اژه‌ى ب�ه‌وه‌ش��ک��رد‪ :‬ئیدى‬ ‫گه‌لى کورد گۆشه‌گیرى سه‌ر ئۆجه‌ ئاالن‬ ‫قه‌بوڵ ناکات‪ ،‬به‌رێز ئۆجه‌ ئاالن گرنگیه‌کى‬ ‫مه‌زنى هه‌یه‌‪ ،‬بایه‌خێکى زۆر ده‌دات به‌‬ ‫ته‌ریقه‌تى نه‌قشبه‌ندى و ق���ادری‪ .‬ئه‌مڕۆ‬ ‫رێبه‌ر ئاپۆ بۆ گه‌لى ک��ورد تێده‌کۆشێت‪،‬‬ ‫ده‌بێت هه‌موو گه‌لى ک��ورد داک��ۆک��ى له‌‬ ‫به‌ر‪‎‬ێز ئۆجه‌ ئاالن بکات‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫کوردستانی‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫لیژنه‌یه‌کی (‪ )12‬که‌سی له‌ هه‌ر چوار پارچه‌ی کوردستان پێکده‌هێنرێت‬

‫«نه‌به‌ستنى کۆنفرانسى نه‌ته‌وه‌یى و دواخستنى‬ ‫زیانى ده‌بێت له‌ ئێستا و داهاتوودا»‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫هه‌رێم کاوانى‬ ‫به‌رپرسى په‌یوه‌ندییه‌کانى‬ ‫(‪ )KCK‬ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ده‌کات‬ ‫له‌ ئێستادا به‌ستنى‬ ‫کۆنفرانسى نه‌ته‌وه‌یى‬ ‫باشترین کاته‌ نابێت ب ‌ه‬ ‫ئاسانى تێپه‌ڕ بێت و پێ ناچێ‬ ‫ئه‌م هه‌له‌ جارێکى تر دووبار ‌ه‬ ‫بێته‌وه‌‪ ،‬مامۆستایه‌کى زانکۆ‪،‬‬ ‫جه‌ختده‌کاته‌وه‌ پیالنگێڕییه‌کى‬ ‫هه‌رێمى و نێوده‌وڵه‌تى هه‌یه‌‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ى ئه‌م کۆنفرانس ‌ه‬ ‫پوچه‌ڵ بکرێته‌وه‌‪.‬‬

‫ئ���ه‌ح���م���ه‌د ده‌ن�����ی�����ز‪ ،‬ب���ه‌رپ���رس���ى‬ ‫کۆماچڤاکێ‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌کانى‬ ‫ک���وردس���ت���ان (‪ ،)KCK‬ئ���ه‌وه‌‬ ‫ده‌خ�����ات�����ه‌روو گ���ه‌ل���ى ک�����ورد ل �ه‌م‬ ‫کاته‌دا پێویستى به‌ کۆنفرانسێکى‬ ‫ن �ه‌ت �ه‌وه‌ی��ى ه �ه‌ی �ه‌‪ ،‬کێشه‌ى ک��ورد‬ ‫ل�ه‌ رۆژه �ه‌اڵت��ى ناویندا یه‌کێکه‌‬ ‫له‌ کێشه‌ چاره‌سه‌رنه‌کراوه‌کان و‬ ‫پێویستى به‌ دۆزینه‌وه‌ى رێگه‌چاره‌‬ ‫ه �ه‌ی �ه‌ ل���ه‌و ب����ارودۆخ����ه‌ى ک��ه‌ له‌‬ ‫ئێستادا له‌ ئارادایه‌‪ ،‬بۆیه‌ پێویسته‌‬ ‫ک���ورد ئ���ه‌م ده‌رف���ه‌ت���ه‌ ب��ق��ۆزێ��ت�ه‌وه‌‬ ‫کێشه‌کان چاره‌سه‌ر بکات‪ ،‬ئه‌حمه‌د‬ ‫ده‌نیز‪ ،‬له‌وه‌شدوا که‌ کێشه‌ى کورد‬ ‫کێشه‌یه‌کى چڤاکى و مێژووییه‌‪،‬‬ ‫له‌ ئێستادا به‌ستنى کۆنفرانسى‬ ‫ن �ه‌ت �ه‌وه‌ی��ى ل �ه‌ ڕووى ن�ه‌ت�ه‌وه‌ی��ی�ه‌وه‌‬ ‫باشترین کاته‌‪ ،‬نابێت به‌ ئاسانى‬ ‫تێپه‌ڕ بێت‪ ،‬چونکه‌ پێناچێت ئه‌م‬ ‫هه‌له‌ جارێکى تر دووباره‌ بێته‌وه‌‪ ،‬له‌‬ ‫راستیدا بڕوام نییه‌ ئه‌م جاره‌شیان‬ ‫ئه‌م کۆنفرانسه‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌ دوابخرێت‪،‬‬ ‫له‌ ئاست به‌ستنى ئه‌م کۆنفڕانسه‌دا‬ ‫ه �ه‌م��وو گ�ه‌ل��ى ک���ورد به‌رپرسیار‌‬ ‫ده‌بێت هه‌موومان به‌یه‌که‌وه‌ هه‌وڵى‬ ‫به‌ستنى ئ �ه‌م کۆنفڕانسه‌ بده‌ین‪،‬‬ ‫ب��ارودۆخ �ه‌ک �ه‌ ه�ه‌رچ��ۆن��ێ��ک بێت‬ ‫پێویسته‌ ئه‌م کۆنگره‌یه‌ ببه‌سترێ‪.‬‬ ‫ب����ه‌ر پ���رس���ى پ �ه‌ی��وه‌ن��دی��ی �ه‌ک��ان��ى‬ ‫(‪ )KCK‬ئ �ه‌وه‌ش ده‌خ��ات �ه‌ڕوو له‌‬ ‫ئێستادا هیچ هێزێکى کوردى به‌‬ ‫شێوه‌یه‌کى ئاشکرا داواى به‌ شدار‬ ‫نه‌کردنى (‪)pkk‬ی نه‌کردووه‌ له‌م‬ ‫کۆنفرانسه‌دا‪ ،‬چونکه‌ تاکه‌ پارت‬ ‫و بزوتنه‌وه‌ که‌ کاریگه‌رى له‌ سه‌ر‬ ‫ه��ه‌ر چ���وار پ��ارچ �ه‌ى ک��وردس��ت��ان‬ ‫هه‌بێت بریتییه‌ له‌ پارتى کرێکارانى‬

‫کوردستان‪.‬‬ ‫س�ه‌الم عه‌بدولکه‌ریم‪ ،‬مامۆستاى‬ ‫زان���ک���ۆى س��ل��ێ��م��ان��ى‪ ،‬ه��ێ��م��ا بۆ‬ ‫ئ������ه‌وه‌ش������ده‌ک������ات ج�����واڵن�����ه‌وه‌ى‬ ‫رزگاریخوازى کورد له‌ پارچه‌کانى‬ ‫ک����وردس����ت����ان پ���ه‌ی���وه‌ن���دی���ی���ه‌ک���ى‬ ‫ه��اوس �ه‌ن��گ نییه‌ ک��ه‌م و ک��ورى‬ ‫زۆرى تێدایه‌‪ ،‬چ ل�ه‌ راب���ردوو چ‬ ‫ل �ه‌ ئێستا‪ ،‬پ�ه‌ی��وه‌ن��دی��ی�ه‌ هه‌رێمى‬ ‫و ن��ێ��وده‌وڵ �ه‌ت��ێ��ک��ان��ی��ش ه��ۆک��ارى‬ ‫سه‌ره‌کین‪ ،‬وتى‪ :‬ئه‌و ده‌رهاویشتانه‌ش‬ ‫رێگرن له‌ نه‌به‌ستنى کۆنفرانسى‬ ‫نه‌ته‌وه‌یى‪ ،‬بۆیه‌ ساڵ به‌ ساڵ ئه‌م‬ ‫کۆنفرانسه‌ دوا ده‌خ��رێ��ت‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫پێویسته‌ ه�ه‌س��ت ک���ردن به‌یه‌ک‬ ‫وت��ارى نه‌ته‌وه‌یى دام �ه‌زراوه‌ی �ه‌ک��ى‬

‫رابگه‌یه‌نین‪ ،‬ئێمه‌ ده‌مانه‌وێت ئه‌و‌ه‬ ‫ب�ه‌ دون��ی��ا رابگه‌یه‌نین ک�ه‌ ک��ورد‬ ‫م��اف��ى ده‌خ���ورێ���ت و ده‌ک���وژرێ���ت‬ ‫و ل��ه‌س��ێ��داره‌ ده‌درێ�����ت‪ ،‬ه��ه‌روه‌ه��ا‬ ‫ل �ه‌ ئ��ێ��س��ت��ادا پ��ی�لان��گ��ێ��ڕى گ���ه‌وره‌‬ ‫هه‌یه‌ ب��ۆ نه‌به‌ستنى کۆنفرانسى‬ ‫نه‌ته‌وه‌یى‪ ،‬بۆیه‌ زۆر پێویسته‌ ئێمه‌‬ ‫هۆشیارییه‌کى نه‌ته‌وه‌یمان هه‌بێت‬ ‫له‌ به‌رامبه‌ر ئه‌و پیالنگێڕیدا‪ ،‬له‌‬ ‫ڕاستیدا ئه‌گه‌ر کۆنفرانس هه‌موو‬ ‫هێزه‌ سیاسییه‌کانى تێدا نه‌بن ئه‌وه‌‬ ‫کۆنفرانس نییه‌‪ ،‬به‌هیچ شێوه‌یه‌ک‬ ‫سه‌رکه‌وتن به‌ده‌ست نایه‌نێت‪.‬‬ ‫ه��اوس��ه‌رۆک��ى ‪ KCD‬ئه‌حمه‌د‬ ‫ت�����ورک دواى س���ه‌ردان���ه‌ک���ان���ى‬ ‫رایگه‌یاند که‌ هاتنیان بۆ هه‌رێمى‬

‫کۆنگره‌ى جڤاکانى دیموکراتى‬ ‫‪ KCD‬و ئ���ه‌ح���م���ه‌د ت����ورک‪،‬‬ ‫ه������اوس������ه‌رۆک������ى (‪)BDP‬‬ ‫سه‌اڵحه‌دین ده‌میرتاش‪ ،‬له‌میانى‬ ‫س���ه‌ردان���ه‌ک���ه‌ی���ان���دا ب���ۆ ب��اش��ورى‬ ‫کوردستان‪ ،‬ده‌ڵێن‪ ،‬دوا ک��ات بۆ‬ ‫به‌ستنى ک��ۆن��ف��ران��س��ى ن�ه‌ت�ه‌وه‌ی��ى‬ ‫مانگى حوزه‌یرانه‌‪.‬‬ ‫ئه‌حمه‌د ت��ورک‪ ،‬له‌ دیدارێکیدا‬ ‫بۆ ئاژانسى فورات رایگه‌یاند که‌‬ ‫هه‌ندێک که‌س ده‌ڵێن(یان ئه‌وه‌تا‬ ‫‪ PKK‬ده‌ست له‌ چه‌ک به‌رده‌دا‬ ‫به‌شدارى کۆنفرانسه‌که‌ ده‌بێت یان‬ ‫ئه‌وه‌تا به‌شدار نابێت) و له‌م باره‌یه‌وه‌‬ ‫وتی‪ PKK« :‬له‌ ناو گه‌لى کورد‬ ‫له‌ هه‌ر چوارپارچه‌ى کوردستاندا‬

‫ل �ه‌ ی���ه‌ک تێگه‌یشتن ل �ه‌ ن��ێ��وان‬ ‫ج��واڵن �ه‌وه‌ى رزگ��اری��خ��وازى گه‌لی‬ ‫کورد له‌ هه‌ر چوار پارچه‌ دروست‬ ‫بکرێت‪ ،‬پیالنگێڕییه‌کى هه‌رێمى‬ ‫و نێوده‌وڵه‌تى هه‌یه‌ بۆ ئ�ه‌وه‌ى ئه‌م‬ ‫کۆنفرانسه‌ پوچه‌ڵ بکرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫مامۆستایه‌ ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت پێویسته‌‬ ‫به‌ستنى کۆنفرانس هه‌موو هێزه‌‬ ‫سیاسیه‌کانى هه‌ر چ��وار پارچه‌ى‬ ‫کوردستان تێدا به‌شداربێت‪.‬‬ ‫تاهیرى ک�ه‌م��ال زاده‌‪ ،‬سه‌رۆکى‬

‫فیدراڵى کوردستان کاریگه‌رییه‌کى‬ ‫ب��اش��ى دروس���ت ک����ردووه‌ و وت��ی‪:‬‬ ‫«ئ��ێ��م �ه‌ ل���ه‌گ���ه‌ڵ‌ ه���ه‌م���وو پ��ارت �ه‌‬ ‫ک���وردی���ی���ه‌ک���ان‪ ،‬ک��ارب �ه‌ده‌س��ت��ان��ى‬ ‫ه �ه‌رێ��م��ى ف��ی��دراڵ��ى ک��وردس��ت��ان��دا‬ ‫دیدارمان سازدا‪ ،‬ئه‌م دیدارانه‌ زۆر‬ ‫ئه‌رێنى بوون‪ ،‬هزر و رامانى خۆمان‬ ‫گه‌یاند و له‌سه‌ر گۆڕانکارییه‌کانى‬ ‫رۆژه����ه‌اڵت����ى ن���اوی���ن و ج��ی��ه��ان‬ ‫گفتووگۆمان ک��رد و به‌گشتیش‬ ‫ل�ه‌ م���ژارى یه‌کێتى گه‌لى ک��ورد‬

‫ج��ێ��گ �ه‌ی �ه‌ک��ى گ������ه‌وره‌ى ه��ه‌ی��ه‌ و‬ ‫هێزێکى گه‌وره‌ و به‌رفراوانه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر‬ ‫‪ PKK‬به‌ فکر و رامانى خۆیه‌وه‌‬ ‫ب��ه‌ش��دارى کۆنفرانسه‌که‌ نه‌بێت‬ ‫به‌ڕاستى ئه‌مه‌ش زیانێکى گه‌وره‌‬ ‫ده‌بێت بۆ یه‌کێتى کورد‪ .‬بۆ ئه‌وه‌ش‬ ‫پێویسته‌ هه‌موو پارت و رێکخستنه‌‬ ‫کوردییه‌کانى له‌ کۆنفرانسه‌که‌دا‬ ‫جێگه‌ بگرن‪ ،‬پێویسته‌ به‌رژه‌وه‌ندى‬ ‫نه‌ته‌وه‌ى ک��ورد نه‌بێت به‌ قوربانى‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندى تاکه‌که‌سی»‪.‬‬ ‫ده‌میرتاش‪ ،‬ئاماژه‌ى به‌ پێویستى‬ ‫ک�����اروب�����ارى دی���ب���ل���ۆم���اس���ى ب��ۆ‬ ‫ک��ۆن��ف��ران��س �ه‌ک �ه‌ ه �ه‌ی �ه‌ و وت���ی‪:‬‬ ‫«پێویسته‌ له‌م کاته‌دا ئێمه‌ هه‌وڵ‬ ‫بده‌ین که‌ ک��اروب��ارى دیبلۆماسى‬ ‫بۆ کۆنفرانس بگه‌یه‌نینه‌ لوتکه‌‪،‬‬ ‫ل �ه‌گ �ه‌ڵ‌ ده‌وڵ��ه‌ت��ان��ى ئ�ه‌م��ری��ک��ا و‬ ‫ف �ه‌ڕه‌ن��س��ا و زۆرێ����ک ل �ه‌ الی�ه‌ن�ه‌‬ ‫ن��ێ��وده‌وڵ�ه‌ت��ی��ی�ه‌ک��ان دی���دار ئه‌نجام‬ ‫ب����ده‌ی����ن‪ .‬دان���وس���ت���ان���ه‌ک���ان���ى ن��او‬ ‫گه‌له‌که‌مان له‌ هه‌ر چوارپارچه‌ى‬ ‫کوردستاندا به‌ دوا ئاست بگه‌یه‌نین‬ ‫و له‌ رۆژئاواى کوردستان له‌ناو گه‌ل‬ ‫و یه‌کێتییه‌ک له‌ ئارادایه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ ده‌ره‌وه‌ هه‌وڵى پووچه‌ڵکردنه‌وه‌ى‬ ‫ئ �ه‌م یه‌کێتییه‌ ده‌درێ‪ .‬پێویسته‌‬ ‫پارت و رێکخستن و بزووتنه‌کانى‬ ‫رۆژئاواى کوردستان هۆشیار بن»‬ ‫پ��اش ه��ه‌وڵ��دان و په‌یوه‌ندییه‌کى‬ ‫زۆر به‌ پرسى راگه‌یاندنى پارتى‬ ‫دیموکراتى کوردستان‪ ،‬به‌رپرسى‬ ‫سه‌نته‌رى لێکۆڵینه‌وه‌ى ستراتیجى‬ ‫ک��وردس��ت��ان‪ ،‬ب��ۆ ق��س�ه‌ ک���ردن له‌‬ ‫گ �ه‌ڵ��ی��ان س���ه‌ب���اره‌ت ب���ه‌و ب��اب�ه‌ت�ه‌‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم وه‌اڵم���ى په‌یوه‌ندییه‌کانمان‬ ‫نه‌درایه‌وه‌‪.‬‬

‫«ئه‌گه‌ر (‪ )PKK‬به‌ فکر و‬ ‫رامانى خۆیه‌وه‌ به‌شدارى‬ ‫کۆنفرانسه‌که‌ نه‌بێت‬ ‫زیانێکى گه‌وره‌ ده‌بێت بۆ‬ ‫یه‌کێتى کورد»‬

‫کۆنگره‌ى نه‌ته‌وه‌یى کوردستان‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژه‌ ب���ه‌وه‌ ده‌ک���ات نه‌به‌ستنى‬ ‫کۆنفرانسى نه‌ته‌وه‌یى و دواخستنى‬ ‫زیانى ده‌بێت له‌ ئێستاو داهاتوودا‬ ‫ل�ه‌س�ه‌ر به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانى گه‌لى‬ ‫ک����ورد‪ ،‬چ��ون��ک�ه‌ ئ���ه‌و ده‌رف��ه‌ت��ه‌ى‬ ‫که‌ له‌ ئێستادا هه‌یه‌ ده‌رفه‌تێکى‬ ‫گ���������ه‌وره‌و گ����ون����ج����اوه‌‪ ،‬ک��ات��ى‬ ‫ئ �ه‌وه‌ی �ه‌ ه����اوارى خ��ۆم��ان ب �ه‌ دنیا‬

‫هاوفکربووین‪ .‬له‌ هه‌موو کاتێک‬ ‫زیاتر له‌ گرنگى یه‌کێتى کوردان‬ ‫تێگه‌یشتین‪ ،‬بۆ کۆنفرانسه‌که‌ش‬ ‫بڕیارماندا لیژنه‌یه‌کى ‪ 12‬که‌سى‬ ‫له‌ ه�ه‌ر چ��وارپ��ارچ�ه‌ى کوردستان‬ ‫واته‌ له‌ هه‌ر پارچه‌یه‌ک ‪ 3‬که‌س‪،‬‬ ‫پێکبهێنین و ئه‌م لیژنه‌یه‌ ده‌ست به‌‬ ‫ئاماده‌کارى کۆنفرانسه‌که‌ بکات‪.‬‬ ‫له‌ هه‌فته‌ى ڕابردوودا هاوسه‌رۆکى‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫«له‌و بڕوایه‌داین ک ‌ه هـــــــ‬ ‫«یاسا جه‌وهه‌رى‬

‫دیدارى‬ ‫زۆزک چۆمانى‬

‫قازى ئاواره‌‪ ،‬به‌رپرسى دیوانى‬ ‫دادى (‪ ،)KCK‬ئاماژه‌ بۆ‬ ‫هه‌ڵبژاردنه‌کانى ئاینده‌ى‬ ‫په‌رله‌مانى ئێران ده‌کات‪،‬‬ ‫پێشیوایه‌ قانون ده‌وڵه‌ت و‬ ‫ده‌سه‌اڵته‌کان ده‌پارێزێت و تاک‬ ‫ناپارێزێت‪ .‬جه‌ختیشده‌کاته‌وه‌‬ ‫که‌ قانوون شتێکى دۆگمایه‌‬ ‫ناگۆڕێت‪ ،‬کۆمه‌ڵگا زیندووه‌‬ ‫بۆیه‌ کۆمه‌ڵگاى زیندو به‌رده‌وام‬ ‫ده‌گۆڕێت‪ ،‬ره‌خنه‌ش له‌ دادوه‌رى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان ده‌گرێت که‌‬ ‫قانوونه‌کانى رۆژئاواین و چاندى‬ ‫کورده‌وارى ناپارێزن‪.‬‬ ‫چ �ه‌ت��ر‪ :‬ه�ه‌ڵ��ب��ژاردن�ه‌ک��ان��ى ئ��ای��ن��ده‌ ک��ۆم��ارى‬ ‫ئیسالمى ئێران تا چه‌ند دادوه‌ریانه‌ ده‌بێت؟‬ ‫ـ��ـ وه‌ک����و ده‌زان���ی���ن ل��ه‌ م��ان��گ��ى ره‌ش �ه‌م��ێ‬ ‫نۆیه‌مین خولى هه‌ڵبژاردنى په‌رله‌مانى ئێران‬ ‫ده‌ست پێده‌کات‪ ،‬که‌ ناوى (مه‌جلیس شوراى‬ ‫ئیسالمی)ه‌ که‌ ژماره‌ى ئه‌ندامانى له‌ نزیکه‌ى‬ ‫(‪ )280‬که‌س پێکدێت‪ ،‬ده‌بێت ئه‌وه‌ بزانین که‌‬ ‫ئه‌م هه‌ڵبژاردنانه‌ هیچ یاسایى و شه‌رعى نین‪،‬‬ ‫چونکه‌ له‌ سه‌روى ئیراده‌ى گه‌ل مه‌جلیسێک‬ ‫هه‌یه‌ به‌ ناوى لیژنه‌ى پاراستنى ده‌ستوور‪ ،‬ئه‌م‬ ‫لیژنه‌یه‌ له‌ الیه‌ن رێبه‌رى دینى به‌ڕێوه‌ ده‌چێت‪،‬‬ ‫ئه‌م لیژنه‌یه‌ ده‌سه‌اڵتى به‌ سه‌ر یاسادانان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌ گوێره‌ى ده‌ستوورى ئێران به‌تایبه‌ت ماده‌ى‬ ‫(‪)93‬ى ده‌ستوورى ئێران ده‌ڵێت مه‌جلیس بێ‬ ‫شوراى نیگابان واتا شوراى پاراستنى ده‌ستوور‬ ‫که‌ له‌ ته‌ره‌فى (وه‌ل��ى فه‌قى) هه‌ڵده‌بژێرێت‪،‬‬ ‫ئیحتیبارێکى ش �ه‌رع��ى ق��ان��ون��ى ن��ی�ه‌‪ ،‬وات��ا‬ ‫ش����وراى ئ��ی��س�لام��ى ئ��ێ��ران ه���ه‌ر ی��اس��ای�ه‌ک‬ ‫په‌سه‌ند بکات بۆ ئ �ه‌وه‌ى پێک بێت‪ ،‬ده‌بێت‬ ‫له‌ ت�ه‌ره‌ف��ى شه‌خسى (وه‌ل��ى فه‌قى) وات��ا له‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ى په‌رله‌مانا پێویسته‌ په‌سه‌ند کرێت‪.‬‬ ‫که‌واته‌ هیچ دادێک نیه‌ له‌ هه‌ڵبژاردنه‌کانا‪،‬‬ ‫ته‌نیا به‌ناو هه‌ڵبژاردن و بنه‌ماگرتنى ئیراده‌ى‬ ‫گه‌له‌‪ ،‬به‌اڵم ته‌نیا له‌ شێوه‌دا وایه‌ له‌ ناوه‌ڕۆک‬ ‫بێواتایه‌و وانیه‌‪ ،‬ته‌نیا قسه‌و بڕیارى یه‌ک‬ ‫که‌س واتا (وه‌لى فه‌قێ) که‌ناوى (ئایه‌تواڵ‬ ‫خامنه‌یه‌) وه‌رده‌گ��رێ��ت‪ ،‬تا ئه‌ویش په‌سه‌ندى‬ ‫نه‌کات ناچێته‌ وارى جێبه‌جێ کردنه‌وه‌‪ .‬له‌‬ ‫الی �ه‌ک ئێران ده‌ڵێت مه‌جلیس سه‌ربه‌خۆ و‬ ‫ئازاده‌ که‌چى له‌ ده‌ره‌وه‌ى په‌رله‌مانیش چاودێر‬ ‫له‌الیه‌ن ئایه‌تواڵ خامنه‌یی هه‌یه‌‪ ،‬که‌واته‌ هیچ‬ ‫یاساو ڕێسایه‌کى تێدانیه‌‪ .‬به‌ بڕواى من هیچ‬ ‫دادوریه‌کى نابێت که‌ هه‌ڵبژاردن دادورى نه‌بێت‬ ‫و ئیراده‌ى گه‌ل به‌ بنه‌ما نه‌گیرێت‪.‬‬

‫چه‌تر‪ :‬وه‌ک��و دادوه‌رێ���ک سیستمى دادوه‌رى‬ ‫کۆمارى ئیسالمى ئێران چۆن هه‌ڵده‌سه‌نگێنیت؟‬ ‫ــ خۆم ماوه‌ى چه‌ند ساڵ له‌ دادوه‌رى کۆمارى‬ ‫ئیسالمى ئێران دادوه‌ر بوومه‌‪ ،‬ب�ه‌م هۆیه‌وه‌‬ ‫ده‌زانم که‌ سیستمه‌که‌یان چۆنه‌‪ ،‬هه‌ر بۆ ئه‌وه‌‬ ‫بوو من له‌ کۆمارى ئیسالمى ئێران ده‌رکه‌وتم‬ ‫و ئه‌م سیستمه‌ى دادوه‌رى ئێرانم قبوڵنه‌کرد‬ ‫و هاتمه‌ ناو ڕێزه‌کانى گه‌ریالوه‌‪ .‬سیستمى‬ ‫دادوه‌رى ئێران هه‌ر ته‌نیا ن��اوى داده‌! له‌وێدا‬ ‫هه‌ڵخه‌ڵه‌تاندێک هه‌یه‌ ی��ان فێڵ بازیه‌ک‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬به‌ناوى دادى ئیسالمى خه‌ڵک فریو‬ ‫ده‌ده‌ن‪ .‬ئه‌وان به‌ ئایه‌تى ئیسالمیه‌وه‌ که‌ دیسان‬ ‫خه‌ڵک فریو ده‌ده‌ن‪ ،‬ک ‌ه چاو له‌ یاسا ده‌که‌یت‬ ‫ئ�ه‌وان ده‌ڵێن داد سه‌ربه‌خۆیه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى‬ ‫ده‌وڵه‌ت سه‌ربه‌خۆیه‪ ‌،‬به‌اڵم ته‌نیا ل ‌ه الیه‌ن وه‌لى‬ ‫فه‌قێ ب�ه‌ڕێ��وه‌ ده‌چ��ێ��ت‪ ،‬چونکه‌ له‌ م��ادده‌ى‬ ‫(‪ 109‬و ‪)110‬ى ده‌ستورى ئێران له‌م ماددانه‌‬ ‫سه‌رۆکى ده‌زگاى داد له‌ الیه‌ن وه‌لى فه‌قێ‪-‬وه‌‬ ‫دێته‌ سه‌ر کار و هه‌موو قازیه‌کانى ده‌وڵه‌ت‬ ‫له‌ الیه‌ن ئه‌وه‌وه‌ دیارى ده‌کرێن‪ ،‬دادوه‌ریش له‌م‬ ‫کۆماره‌ به‌ناو قانون به‌ڕێوه‌ ده‌ب��ات‪ ،‬چونکه‌‬ ‫ف�ه‌ت��وا هه‌یه‌ ف �ه‌ت��واش ل�ه‌ س���ه‌رووى قانونه‌‪،‬‬ ‫قانونیش ئه‌م شته‌یه‌ که‌ مه‌جلیس په‌سه‌ندى‬ ‫ده‌ک��ات‪ ،‬به‌اڵم وه‌لى فه‌قێ چاودێرى به‌سه‌ر‬ ‫ئه‌ویشه‌وه‌ هه‌یه‌‪ ،‬له‌ رێگه‌ى شوراى پاراستنى‬ ‫ده‌ستوور که‌ له‌ (‪)12‬که‌س پێکدێت‪ ،‬واتا له‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ى مه‌جلیس چاودێرى ده‌که‌ن له‌ الیه‌کى‬ ‫دیکه‌شه‌وه‌ چاودێرى ده‌که‌نه‌ سه‌ر ده‌زگاى داد‪،‬‬ ‫که‌ سه‌رۆکه‌که‌ى له‌ الیه‌ن عه‌لى خامنه‌یی‬ ‫دێته‌ سه‌ر کار‪.‬‬ ‫چه‌تر‪ :‬جیاوازى نێوان سیستمى دادى (‪)KCK‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تدا چیه‌؟‬ ‫ــ سیستمى ده‌وڵه‌ت به‌گشتى که‌ تازه‌ باسى‬ ‫ک��ۆم��ارى ئیسالمى ئ��ێ��ران��م��ان ک���رد‪ ،‬ئه‌مه‌‬ ‫ه �ه‌م��وو ده‌وڵ �ه‌ت �ه‌ک��ان ی�ه‌ک��ن و ن��اوه‌ڕۆک��ی��ان‬ ‫ی�ه‌ک شته‌‪ ،‬چ دوڵه‌تێک ب�ه‌ن��اوى ئێرانه‌وه‌‬ ‫بێت و چ ده‌وڵه‌تێک به‌ناوى تورکیا و‪ ،‬چ‬ ‫ده‌وڵ�ه‌ت��ى ئ�ه‌وروپ��ا بێت ب�ه‌ن��اوى مۆدێرنیته‌ و‬ ‫شارستانیه‌ته‌وه‌‪ ،‬ناوه‌ڕۆکه‌که‌یان یه‌ک شته‌‪،‬‬ ‫هه‌موو ده‌وڵه‌ته‌کان کۆمه‌ڵگا خراپ ده‌که‌ن‬ ‫و بێ چه‌ک ده‌ک �ه‌ن‪ ،‬ده‌وڵ �ه‌ت له‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫کۆمه‌ڵگا ده‌پ��ارێ��زن کۆمه‌ڵگا له‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫ده‌وڵ�ه‌ت ناپارێزن‪ .‬دادى هه‌موو سیستمه‌کان‬ ‫له‌ ئه‌ساسدا پاراستنى ده‌وڵه‌ته‌ له‌ به‌رامبه‌ر‬ ‫کۆمه‌ڵگادا‪ ،‬نه‌ک کۆمه‌ڵگا بپارێزن به‌ڵکو‌به‌‬ ‫پ��ێ��چ �ه‌وان �ه‌وه‌‪ .‬دادى (‪ )KCK‬پاراستنى‬ ‫کۆمه‌ڵگایه‌ له‌به‌رامبه‌ر ده‌وڵه‌ت و ده‌سه‌اڵت‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر که‌سێک وابه‌سته‌ى سیستمى ده‌وڵه‌ت‬ ‫نه‌بوو یان ناچار به‌ سیستم نه‌بوو‪ ،‬داد کارى‬ ‫ئه‌وه‌یه‌ مه‌جبوورى بکات به‌ سیسته‌مه‌وه‌‪ ،‬به‌‬ ‫قانونى خۆى و به‌ زیندان و به‌ سزاى خۆی‬ ‫به‌ لێکۆڵینه‌وه‌ى ی��ان به‌ هه‌رشتێکى خۆی‬ ‫ده‌خوازێت کۆمه‌ڵگا وابه‌سته‌ى خۆى بکات‬

‫هـــه‌واڵــی کوردستانی‬ ‫الوانى کورد ب ‌ه دروشمى به‌ره‌و خۆسه‌رى دیموکراتى‬ ‫رێپێوانیان ئه‌نجامدا‬

‫ل�ه‌ (‪)22‬ى م��ان��گ�ه‌وه‌ گه‌نجانى ک���ورد ل�ه‌ شوێنه‌‬ ‫ج��ی��اوازه‌ک��ان��ى رۆژئ�����اواى ک��وردس��ت��ان ده‌س��ت��ی��ان ب ‌ه‬ ‫ڕێپێوانى درێ��ژ م���ه‌ودا ک���ردووه‌‪ ،‬دوای���ن وێستگه‌ى‬ ‫هه‌موو قۆڵه‌کان (‪ )28‬مانگ شارى دێرکا حه‌مکۆ‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬رێپێوانه‌که‌ له‌ شاره‌کانى(دربیسێ‪ ،‬کۆبانى و‬ ‫عه‌فرینه‌وه‌) به‌ به‌شدارى سه‌دان که‌س ده‌ستى پێکرد‬ ‫به‌دروشمى به‌ره‌و خۆبه‌ڕێوه‌به‌رى دیموکراتى‪.‬‬ ‫رێپێوانى گه‌نجان به‌جۆشه‌وه‌ به‌ڕێوه‌ ده‌چێت و چاوه‌ڕى‬ ‫ده‌کرێت له‌ (‪)28‬ی ئه‌م مانگه‌دا بگه‌نه‌ شارى دێرکا‬ ‫حه‌مکۆ قۆڵێکى ترى رێپێوانه‌که‌ له‌ کۆبانیه‌وه‌ ده‌ستى‬ ‫پێکردوه‌ تا ده‌چێت په‌یوه‌ستبونى ج�ه‌م��اوه‌ر پێیه‌وه‌‬ ‫زیاترده‌بێت‪ ،‬باڵى سێهه‌مین له‌ گوند و ناوچه‌کانى‬ ‫ده‌وروب����ه‌رى عه‌فرینه‌وه‌ ده‌ستى پێکردبوو کاتێک‬ ‫گه‌یشتنه‌ ن��او ش��ارى عه‌فرین و ل�ه‌الی�ه‌ن کوردانى‬ ‫شاره‌که‌وه‌ به‌خێرهاتن کران‪ ،‬گه‌نجانى به‌شداربوو له‌‬ ‫رێپێوانه‌که‌ و جه‌ماوه‌رى ناوچه‌کانى سه‌ر رێگه‌یان‬ ‫به‌یه‌ک ده‌نگ به‌ دروشمى (بڕوخێ ڕژێمى ئه‌سه‌د)‬ ‫ده‌ڵێنه‌وه‌ و دواى ئازادى و دیموکراتى و خۆبه‌ڕێوه‌به‌رى‬ ‫دیموکراتی بۆ کوردانى رۆژئاوا به‌رز ده‌که‌نه‌وه‌‪.‬‬

‫(‪ )PYD‬کۆنفرانسى تونس بایکۆت ده‌کات‬

‫س �ه‌رۆک��ى کۆنسه‌ى نیشتمانى س��وری��ا ل�ه‌ کۆنفرانسى‬ ‫دۆس��ت��ان��ى س��وری��ا ل �ه‌ ت��ون��س به‌ڵێنى (خ��ۆب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌رى‬ ‫دیموکراتی) دا به‌ کوردان و رایگه‌یاند که‌ له‌ سوریاى نوێدا‬ ‫نه‌ته‌وه‌ و که‌مه‌ نه‌ته‌وه‌ هه‌رێمییه‌کان مافى خۆبه‌ڕێوه‌بردنیان‬ ‫ده‌بێت‪ ،‬سه‌رۆکى (‪)PYD‬ه‌شکه‌ بۆ ئه‌نجامدانى چه‌ند‬ ‫چاوپێکه‌وتنێک له‌ تونسه‌ رایگه‌یاند که‌ ئه‌وان گومانیان‬ ‫ل �ه‌م به‌ڵێنه‌یه‌‪ .‬ب��وره��ان غ�ه‌ل��ی��ون‪ ،‬س �ه‌رۆک��ى کۆنسه‌ى‬ ‫نیشتمانى سوریا ئاماژه‌ى بۆ ئه‌وه‌کردووه‌ دان به‌ ناسنامه‌ى‬ ‫نه‌ته‌وه‌یى کوردا ده‌نرێت وتیشى‪ :‬له‌ سرووشتى نێوان کورد‬ ‫و عه‌ره‌بدا کێشه‌ى ناسنامه‌ى نه‌ته‌وه‌یى نییه‌‪ .‬ئه‌م کۆنسه‌یه‌‬ ‫که‌ به‌ پشتگیرى واڵتانى رۆژئاوا و ئه‌نقه‌ر‌ه دروستکراوه‌‪،‬‬ ‫پشتگیرى له‌ دۆزى کورد نه‌کردووه‌‪ ،‬دواى کۆنسه‌که‌ش‬ ‫بانگه‌شه‌ کرابوو که‌ (‪ )AKP‬و کۆمیسیۆنى ناوبراو‬ ‫رێکه‌وتوون بۆ رێگرى له‌ مافه‌کانى کورد‪ .‬ساڵح موسلیم‪،‬‬ ‫سه‌رۆکى پارتى یه‌کێتى دیموکرات (‪ )PYD‬ئاماژه‌‬ ‫بۆ ئ �ه‌وه‌ده‌ک��ات هه‌رچه‌نده‌ که‌ ئ �ه‌وان گومانیان له‌ و‬ ‫به‌ڵێنانه‌ هه‌یه‌ به‌اڵم کۆمیته‌ى سه‌رپه‌رشتیارى گۆڕانکارى‬ ‫دیموکراتى نه‌ته‌وه‌یى که‌(‪)PYD‬شى له‌نێودایه‌ بڕیارى‬ ‫بایکۆتکردنى کۆنفرانسه‌که‌یان داوه‌‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫ژنان‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫کۆنفرانسى «تێزه‌کانى رێبه‌ر ئۆجه‌الن بۆ ئازادى ژن» ساز ده‌کرێت‬ ‫«عیشق پێویستی ب ‌ه ئازادیه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئازادی نه‌بێـت عیشق ناژی»‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫بێریڤان محه‌مه‌د‬

‫ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن��ى ژن��ان��ى ئ����ازاد و‬ ‫ک��ۆم��ی��ت �ه‌ى ژن��ان��ى ک��ۆن��گ��ره‌ى‬ ‫نه‌ته‌وه‌ى کوردستان‪ ،‬هه‌ستان‬ ‫ب ‌ه سازدانى کۆنفرانسێک له‌ژێر‬ ‫ناوى (تێزه‌کانى رێبه‌ر ئۆجه‌الن‬ ‫بۆ ئازادى ژن) ل ‌ه کۆنفرانسه‌که‌دا‬ ‫ئاماژ ‌ه بۆ ئه‌و ‌ه کرا ک ‌ه ئۆجه‌الن‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ت‪ :‬س��ه‌ده‌ى بیست و یه‌ک‬ ‫سه‌ده‌ى ئازادى ژنه‌‪.‬‬ ‫ل ‌ه کۆنفراسه‌که‌دا گفتوگۆ له‌سه‌ر فه‌لسه‌ف ‌ه‬ ‫و روانینى (ع�ه‌ب��دواڵ ئ��ۆج�ه‌الن) ده‌رب���اره‌ى‪،‬‬ ‫(ئ���ازادى ژن��ان‪ ،‬مێژوو و ئایدۆلۆیاى ژن‪،‬‬ ‫پێوانه‌کانى عه‌شق و خۆشه‌ویستى‪ ،‬ناموس‪،‬‬ ‫ئه‌خالق‪ ،‬خێزانى دیموکرات) کرا‪.‬‬ ‫بابه‌ته‌کانى کۆنفرانسه‌ک ‌ه له‌ الیه‌ن ئه‌میر‌ه‬

‫‪n‬‬

‫ئ��ۆج�ه‌الن ده‌ڵ��ێ��ت‪« :‬س �ه‌رم��ای �ه‌دارى ده‌وڵ �ه‌ت‬ ‫ـ ن���ه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ک �ه‌ ب �ه‌ زانستێکى ق��وڵ��ى ئ�ه‌و‬ ‫تایبه‌تمه‌ندیانه‌ى کۆیالیه‌تى ژن هه‌ڵسوکه‌وت‬ ‫ده‌ک��ات‪ ،‬گرنگیه‌کى گ �ه‌ور‌ه ده‌دات �ه‌ ئ�ه‌وه‌ى‬ ‫ک ‌ه ژن وه‌ک ئامرازی ده‌س�ه‌اڵت��دارى هه‌ر‌ه‬ ‫پێشکه‌وتو به‌کاربهێنرێن‪ ،‬پێویست ‌ه باش‬ ‫بزانرێت بێ کۆیالیه‌تى ژن‪ ،‬هیچ شێوازێکى‬ ‫کۆیالیه‌تى خ��اوه‌ن چانسێکى پێشکه‌وتن و‬ ‫ژیانی نیه‌»‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها ئاماژه‌ی به‌وه‌شکرد‪ :‬ک ‌ه ژن ئه‌گه‌ر‬ ‫ب�ه‌ ئه‌قڵى پیاو بیربکاته‌و‌ه ئ�ه‌وی��ش وه‌ک‬ ‫پیاوێکى دیکتاتۆر ده‌بێت‪ ،‬که‌وات ‌ه ده‌بێت‬ ‫دروستکردن و میهره‌بانى س��ۆزى خ��ۆى ون‬ ‫نه‌کات‪ ،‬هه‌وڵبدات بۆ ژنێتى خۆى بگه‌ڕێته‌و‌ه‬ ‫نه‌ک ببێت ب ‌ه پیاو یان هه‌وڵى تۆڵه‌کردنه‌و‌ه‬ ‫بدا‪ ،‬چونک ‌ه ئه‌گه‌ر جارێکیتر ب ‌ه ره‌فتارى‬ ‫پیاوان ‌ه بجوڵێته‌و‌ه هیچ ل ‌ه کێشه‌کان چاره‌سه‌ر‬ ‫نابن‪ ،‬به‌ڵکو زیاتر ده‌بن‪ .‬لێره‌و‌ه بیرى ژن بۆ‬ ‫ئه‌و‌ه ده‌بات ک ‌ه ئه‌وان ‌ه ژن بوون که‌ پێش پێنج‬

‫ترى بکات‪ .‬پێیوایه‌ به‌م چوار قۆناغه‌ ده‌بێت‬ ‫خۆى و نه‌ته‌وه‌که‌ى به‌ ئ��ازادى گه‌یاندبێت‪.‬‬ ‫ئه‌وکات کۆمه‌ڵگا به‌ پێویستى هه‌ستى ژنى‬ ‫ره‌سه‌ن هه‌یه‌‪ ،‬ژنێک که‌ به‌ هه‌ستى دایکانه‌و‌ه‬ ‫به‌ڕێوبه‌رى خێزان و ژینگه‌ پارێز و سروشت‬ ‫دۆست بێت و هه‌موو ئه‌و جوانیانه‌ى ناخى‬ ‫خۆى ئاشکرا بکات ل ‌ه نه‌ته‌وه‌که‌ى و روخسار‬ ‫و ره‌فتاریدا ره‌نگدانه‌وه‌ى هه‌بێت به‌ پارکى و‬ ‫جوانى هه‌ستى خۆى پێشه‌نگایه‌تى نه‌ته‌وه‌که‌ى‬ ‫خۆى بکات‪ .‬ئه‌و سۆزه‌ى که‌ ل ‌ه کۆمه‌ڵگ ‌ه‬ ‫و به‌تایبه‌ت له‌ پیاواندا به‌ خاڵى الوازى ژنى‬ ‫ده‌زان��ن له‌ رێگه‌و‌ه چه‌ندین پالن دژ ب ‌ه ژن‬ ‫به‌کاردێنن‪ ،‬به‌ڕێز ئۆجه‌الن ده‌ینرخێنێت‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫خاڵێکى گرنگى ده‌زانێ بۆ سه‌رکه‌وتنى ژن‬ ‫و ده‌ڵێت‪« :‬ئه‌گه‌ر بڵێن له‌سه‌ر ئه‌م خاکه‌دا‬ ‫ژیان چه‌نده‌ خۆش و جوانه‌ ئه‌وا پێش هه‌موو‬ ‫شتێک‪ ،‬ئایدلۆژیاى ژن بێ خاک نابێ»‪.‬‬ ‫ه �ه‌ر ل�ه‌ کۆنفرانسه‌که‌دا ئه‌میره‌ حه‌سه‌ن‪،‬‬ ‫یاساناس و چاالکوانى بوارى ژن��ان‪ ،‬باسى‬

‫ه کۆیله‌کردنی ژندا ژینگه‌ش رووبه‌ڕووی قڕکردن بوه‌ته‌وه‌»‬ ‫«ل ‌‬

‫هه‌زار ساڵ ئه‌و کۆمه‌ڵگایه‌ى به‌ڕێوه‌بردوه‌‪،‬‬ ‫حه‌سه‌ن‪ ،‬یاساناس و چاالکوانى بوارى ژنان‪ ،‬که‌وات ‌ه بۆ دروستکردنه‌وه‌ى کۆمه‌ڵگایه‌کى‬ ‫که‌لسوم حسێن‪ ،‬مامۆستا و چاالکوانى دروس��ت و نیشتیمان و نه‌ته‌وه‌یه‌کى ئ��ازاد‬ ‫مه‌ده‌نى‪ ،‬نه‌جیب ‌ه عومه‌ر‪ ،‬چاالکوانى بوارى ده‌ب��ێ��ت ژن ب��ێ��ت�ه‌و‌ه م �ه‌ی��دان و ئ��ه‌و ئه‌رک ‌ه‬ ‫ژن���ان و ه��اوس �ه‌رۆک��ى پ��ارت��ى چ��اره‌س �ه‌رى بگرێته‌ ئه‌سۆى خۆى‪ .‬هه‌ر لێره‌وه‌ به‌ ئه‌رک‬ ‫دیموکراتى کوردستانه‌و‌ه پێشکه‌ش کران‪ ،‬خسته‌نه‌ سه‌ر ژن بۆ خۆشه‌ویستى خاک و‬ ‫که‌ ل ‌ه رۆژى (‪ )2012/2/25‬ل ‌ه هۆڵى (مه‌م نیشتیمان په‌روه‌رى و ئیراده‌ و فیکرى ئازاد‬ ‫و زین) ل ‌ه سلێمانى س��ازدرا‪ .‬تێیدا زیاتر ل ‌ه و ریکخستنى تایبه‌ت به‌ ژنان‪ ،‬تێکۆشان و‬ ‫(‪ )200‬که‌سایه‌تى و چاالکوان و نوێنه‌رى هونه‌رى جوانى‪ ،‬متمانه‌یه‌کى ت�ه‌واو بۆ ژن‬ ‫رێکخراوه‌کانى ژنان ئاماد‌ه بوون‪.‬‬ ‫ده‌گێڕێته‌وه‌ به‌و ئه‌رکه‌ نرخێکى بێهاوتا بۆ‬ ‫‌نى‬ ‫ه‬ ‫‌د‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫چاالکى‬ ‫که‌لسوم حسێن‪ ،‬مامۆستا و‬ ‫ماندوو بونى داده‌نێت‪ .‬که‌لسوم ل ‌ه درێ��ژه‌ى‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫روونکرد‬ ‫‌ى‬ ‫ه‬ ‫‌ن‬ ‫ه‬ ‫له‌ توێژینه‌وه‌که‌یدا ئه‌و الی‬ ‫توێژینه‌وه‌که‌یدا ئه‌وه‌ى رونکرده‌وه‌ک ‌ه که‌ ئه‌م‬ ‫‌ى‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌گات‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫‌الن‬ ‫که‌ لێیه‌وه‌ عه‌بدواڵ ئۆجه‬ ‫رێ��ب�ه‌ره‌ ب��اس له‌ خۆشه‌ویستى بۆ خ��اک و‬ ‫‌‪.‬‬ ‫ه‬ ‫‌ڵگای‬ ‫ه‬ ‫کۆم‬ ‫���ازادى‬ ‫بڵێت‪ :‬ئ����ازادى ژن ئ�‬ ‫نیشتیمان په‌روه‌رى ده‌کات و ئه‌مه‌ سه‌رکیترین‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ل‬ ‫‌نها‬ ‫ه‬ ‫ت‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫ناتوانێت‬ ‫که‌لسوم وتى‪ :‬مرۆڤ‬ ‫خاڵى گرنگه‌ الى‪ ،‬چونک ‌ه ته‌نها خاکه‌ ک ‌ه‬ ‫‌ند‬ ‫ه‬ ‫چ‬ ‫و‬ ‫چاالکى‬ ‫و‬ ‫رووداو‬ ‫رێی یه‌ک دوو‬ ‫واده‌کات بتوانێت ب ‌ه سه‌ربه‌رزى بژى‪.‬‬ ‫‌ربچێت‪،‬‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫‌دا‬ ‫ه‬ ‫�ار‬ ‫�‬ ‫ک‬ ‫‌م‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫‌ژێر‬ ‫ه‬ ‫شرۆڤه‌یه‌که‌وه‌ ل‬ ‫که‌لسوم حسێن‪ ،‬وتیشى‪ :‬ئاخر ژن هه‌ر ل ‌ه‬ ‫‌وتنى‬ ‫ه‬ ‫پێشک‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌ن‬ ‫ه‬ ‫‌الی‬ ‫ه‬ ‫‌م‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌کى‬ ‫ه‬ ‫ئه‌گه‌ر ب ‌ه شێوه‌ی‬ ‫ماڵکه‌ى خ��ۆی�ه‌و‌ه بگر‌ه تا نیشتیمانه‌که‌ى‬ ‫ناتوانرێت‬ ‫‌ت‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫پێکن‬ ‫ژن‬ ‫ئ��ای��دۆل��ۆژی��اى‬ ‫ده‌زان���ى چه‌ند ب��ۆى گرنگه‌ ئایا له‌به‌ر بێ‬ ‫رزگارى‬ ‫‌تاندن‬ ‫ه‬ ‫‌ڵ‬ ‫ه‬ ‫‌ڵخ‬ ‫ه‬ ‫خۆه‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫هیچ شتێک‬ ‫شوێنى و بێ جێگه‌یی نی ‌ه ک ‌ه ژن ناچار‌ه‬ ‫‌ڵگاى‬ ‫ه‬ ‫کۆم‬ ‫گرنگى‬ ‫‌شێکى‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ببێت‪ ،‬ژن ک‬ ‫هاوسه‌رگیرى هه‌ر جۆر بوو بیکات‪ ،‬هه‌موو‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌ت‬ ‫ه‬ ‫کراو‬ ‫‌ک‬ ‫ه‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫شێو‬ ‫‌موو‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫‌اڵم‬ ‫ه‬ ‫پێکهێناوه‌‪ ،‬ب‬ ‫جۆره‌ ژیانێک قبوڵ بکات‪ ،‬له‌دواى خاکى‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ئیراد‬ ‫‌موو‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫‌سێک‬ ‫ه‬ ‫ک‬ ‫کاتێک‬ ‫کۆیل‌ه و‬ ‫ماڵه‌که‌ى پێویستى ب ‌ه خاکێکى پیرۆزتر هه‌ی ‌ه‬ ‫و جوانییه‌کانى و بیرکردنه‌وه‌کانى و ره‌نجى ک‌ه خاکى نیشتیمانه‌که‌یه‌تى ئۆجه‌الن ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫و ماندووبونى و ته‌نانه‌ت شه‌ره‌ف و جه‌سته‌ى «ئایدۆلۆژیاى ژن له‌سه‌ر ئه‌و خاکه‌یه‌ ک ‌ه‬ ‫له‌به‌رچاو نه‌گرێت و موڵکى خۆى نه‌بێت‪ ،‬لێى ل ‌ه دایکبوه‌ وات ‌ه واڵتپارێزیه‌» و هه‌روه‌ها‬ ‫که‌سانیتر خاوه‌نى بن‪ .‬ئه‌وکه‌س ‌ه هه‌میش ‌ه ئاماژ‌ه ب ‌ه رێکخستن ده‌کات ک‌ه «مرۆڤى‬ ‫له‌ نائارامى و خۆبه‌که‌مزانى و هه‌وڵدانى ب��ێ رێ��ک��خ��س��ت��ن وه‌ک ن���ه‌ب���وو‪ ،‬ه�ه‌ب��وون��ى‬ ‫تۆڵه‌دایه‌‪ ،‬خۆشه‌ویستى نامێنێت و هه‌موو هه‌یه‌»‪ .‬خاڵێکیتر ئه‌وه‌ی ‌ه هه‌ر ل ‌ه ماڵه‌که‌ى‬ ‫پیرۆزیه‌کانى له‌به‌رچاو بێنرخ ده‌بێت‪.‬‬ ‫خۆى و کۆمه‌ڵگاکه‌ى خۆیه‌وه‌ پێویستى ب ‌ه‬ ‫و‬ ‫هێز‬ ‫و‬ ‫ئه‌و چاالکوانه‌یشى‪ :‬ده‌بێت ئیراد‌ه‬ ‫رێکخستن هه‌یه‌‪ ،‬ڕێخستن ئه‌گه‌ر ب ‌ه ماناى‬ ‫‌ش‬ ‫ه‬ ‫‌م‬ ‫ه‬ ‫ئ‬ ‫‌‪،‬‬ ‫خاوه‌نداری بۆ ژن خۆى بگه‌ڕێته‌وه‬ ‫دروستکردنى په‌یوه‌ندى پته‌و و نه‌هێشتنى‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫خۆپاکردن‬ ‫پێویستى به‌ کار له‌سه‌رکردن و‬ ‫ناکۆکى واتا بکه‌ین له‌ناو خێزان و کۆمه‌ڵگا‬ ‫و‬ ‫�االرى‬ ‫�‬ ‫س‬ ‫پیاو‬ ‫هه‌یه‌‪ .‬ل�ه‌و هه‌موو ره‌ف��ت��اره‌‬ ‫و دوات���ر ن �ه‌ت �ه‌وه‌ی �ه‌ک��دا پێویستیه‌کى زۆر‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫لێر‬ ‫‌الن‬ ‫ه‬ ‫ئۆج‬ ‫‌ڕێز‬ ‫ژن ژێر ده‌سته‌یه‌‪ .‬بۆیه‌ به‬ ‫گرنگه‌‪ ،‬ده‌ڵێت‪« :‬ئه‌و رێکخراوانه‌ى مورکى‬ ‫فشار‬ ‫‌میان‬ ‫ه‬ ‫‌ک‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫‌ما‪،‬‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه بۆ دوو بنه‬ ‫پیاویان پێوه‌ی ‌ه ده‌بێت ره‌خن ‌ه بکرێن‪ ،‬چونکه‌ ل ‌ه‬ ‫ل ‌ه خۆکردنى پیاو بۆ ئه‌وه‌ى له‌و دابونه‌ریت و نێو ئه‌و رێکخراوانه‌دا جێگاى ژنێک‪ ،‬زمانى‬ ‫زوڵم ‌ه کۆمه‌اڵیه‌تیان ‌ه رزگار بکه‌ن‪ ،‬دووهه‌م ژنێک‪ ،‬دڵى ژنێک چیه‌ بوونى نیه‌»‪.‬‬ ‫ک ‌ه گرنگتره‌‪ ،‬ژن خۆیه‌تى بڕواى به‌و ئازادی ‌ه ه�ه‌روه‌ه��ا که‌لسوم وت��ى‪ :‬یه‌کێکى تر له‌و‬ ‫هه‌بێت‪ ،‬دی��ار‌ه بۆ متمانه‌ به‌خۆبون پێویست خااڵنه‌ى ل ‌ه تێزه‌که‌یدا هه‌ی ‌ه ئه‌وه‌یه‌ ک ‌ه ب ‌ه‬ ‫به‌وه‌یه‌ بزانێت هه‌ر به‌ کۆیله‌یه‌تى و نه‌زانى پێویست زانینى تێکۆشان ‌ه و ده‌ڵێت‪« :‬پێویست ‌ه‬ ‫دروستبوه‌‪ ،‬یان چۆن مرۆڤێک بوه‌؟!‬ ‫ژن ل � ‌ه ب��واره‌ک��ان��ى ئ��ای��دۆل��ۆژى‪ ،‬سیاسى‪،‬‬ ‫‌الن‬ ‫ه‬ ‫�‬ ‫�ۆج‬ ‫�‬ ‫ئ���ه‌وه‌ش���ى خ��س��ت �ه‌ڕوو‪ ،‬ه �ه‌رب��ۆی � ‌ه ئ‬ ‫رێکخستنى و کلتورى خۆى به‌هێز بکات و‬ ‫�ت‪:‬‬ ‫�‬ ‫�ێ‬ ‫�‬ ‫‌ڵ‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ده‌گ���ه‌ڕێ���ت���ه‌وه‌ ب��ۆ م��ێ��ژووى ژن و‬ ‫ببێته‌ تێکۆشه‌رێکى ت �ه‌واو‪ ،‬تا م��ردن خۆى‬ ‫‌زار‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫پێنج‬ ‫«پرسى ژن که‌لتورى ده‌ستدرێژى‬ ‫مه‌حوکم نه‌کات به‌ منداڵ ب ‌ه خێوکردنه‌و‌ه‬ ‫‌ستدرێژى‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ساڵه‌یه‌»‪ .‬هه‌موو قۆناغه‌کانى‬ ‫بڵێت ده‌م�ه‌وێ��ت ببم ‌ه رێکخستن کارێکی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫لێر‬ ‫‌‪،‬‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫�‬ ‫�ات‬ ‫به‌ کۆیله‌کردنى ژن روون��ده‌ک�‬ ‫ب��اش و هه‌موو ک��ار و باره‌کانم تێکۆشان‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫پڕ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ک‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫‌ڕێنێت‬ ‫سه‌روه‌ریه‌ک بۆ ژن ده‌گه‬ ‫بێت‪ ،‬چونک ‌ه ئه‌گه‌ر رێکخستن تێکۆشانى‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫پێک‬ ‫و‬ ‫ئاشتى‬ ‫له‌ پاکى و میهره‌بانى و‬ ‫ل �ه‌دوا نه‌بێت ب ‌ه ئه‌نجام ناگات‪ ،‬کۆمه‌ڵگا‬ ‫ژیان و سروشتناسى و ژینگ ‌ه و کوشتوکاڵ ب���ه‌ره‌و پێشه‌وه‌ ناچێت و پ �ه‌ر‌ه ناسێنێت»‪.‬‬ ‫و کۆکردنه‌وه‌ى خێزان له‌ ده‌ورى ژن وا ل ‌ه ژن لێره‌دا نایه‌وێت ل ‌ه سۆزى دایک که‌م بکاته‌و‌ه‬ ‫ده‌کات شانازى به‌ مێژووى خۆیه‌و‌ه بکات‪ ،‬به‌رامبه‌ر ب ‌ه منداڵه‌کانى‪ ،‬به‌ڵکو ده‌یه‌وێت‬ ‫له‌ هه‌مانکاتدا به‌راوردێک دروستده‌کات ل ‌ه پ��ی��اوی��ش وه‌ک ژن ه���ه‌وڵ ب��ۆ پ����ه‌روه‌رده‌ى‬ ‫نێوان ئازادى ژن و کۆیالیه‌تى کۆمه‌ڵگه‌دا‪ ،‬نه‌وه‌کانى بدات و ژنیش هه‌ست به‌ ئه‌رکه‌کانى‬

‫ل���ه‌و‌ه ده‌ک����ات‪« :‬ل��� ‌ه م��ی��ان�ه‌ى ه�ه‌وڵ�ه‌ک��ان��م‬ ‫ب��ۆ چ��اره‌س �ه‌رک��ردن��ى کێشه‌ى ک���ورد‪ ،‬ئه‌و‬ ‫مه‌سه‌له‌یه‌ى که‌ له‌ هێز‌ه ئیمپریالیستیه‌کان‬ ‫و داگیرکارى زیاتر به‌ شێوه‌یه‌کى مه‌ترسیدار‬ ‫ل �ه‌ ب �ه‌رام��ب �ه‌ردا ق��وت ده‌ب��ێ��ت �ه‌وه‌ مه‌سه‌له‌ى‬ ‫خێزانه‌‪ ،‬هه‌ر له‌به‌ر ئه‌مه‌ش ‌ه که‌ رۆژان �ه‌ ب ‌ه‬ ‫شه‌ڕڤانه‌کانمه‌و‌ه خه‌ریک و سه‌رقاڵده‌بم ب ‌ه‬ ‫قاره‌مانانه‌ترین جه‌نگاوه‌ره‌کانى خۆمانه‌و‌ه‬ ‫خه‌ریکده‌بم‪ ،‬ئه‌گه‌ر چى شه‌ڕێکى قاره‌مانان ‌ه‬ ‫ده‌که‌ن وه‌لێ زۆر ب ‌ه ئاسانى شه‌هید ده‌که‌ون‬ ‫هه‌ربۆیه‌ ده‌مه‌وێت رێگا له‌م ره‌وشه‌ بگرم‪ ،‬ک ‌ه‬ ‫بۆچى ده‌که‌ونه‌ ره‌وشێکى له‌م جۆره‌‪ .‬بۆچى‬ ‫ئه‌و الوان�ه‌ بێگومان مه‌به‌ستمان کچانیش ‌ه‬ ‫به‌و شێوه‌ى که‌ چاوه‌ڕوان ناکه‌ین به‌ره‌وپیرى‬ ‫ش�ه‌ه��ی��دب��ون ده‌چ���ن‪ .‬ل �ه‌ راس��ت��ی��دا چۆنێتى‬ ‫به‌خێوکردن و پێگه‌یاندنى منداڵ خۆى ل ‌ه‬ ‫خۆیدا کێشه‌یه‌ که‌ شێوازى ب ‌ه خێوکردن و‬ ‫پێگه‌یاندنى منداڵ له‌ نێو خێزان تا دوا راد‌ه‬ ‫خراپه‌ و به‌ره‌و نه‌مانیان ده‌به‌ن‪ ،‬بێگومان ئه‌م ‌ه‬

‫فۆتۆ‪ :‬کاروان ئیبراهیم‬

‫له‌ گرنگى خێزانى دیموکرات کرد و وه‌ک‬ ‫ده‌زگایه‌ک ناویبرد ک‌ه پیاو تێیدا بااڵده‌سته‌‪،‬‬ ‫پێشیوای ‌ه ده‌زگاى خێزان ئه‌و بیره‌ مه‌ترسیدار‬ ‫و قوڵ و بێ بنه‌ی ‌ه که‌ له‌ بنه‌مادا ده‌بێت ‌ه‬ ‫هۆکارى داڕوخانى ژن و پیاو‪ ،‬وتى‪ :‬ته‌واوى‬ ‫سیسته‌م ‌ه ئیمپریالست ‌ه چه‌وسێنه‌ره‌کان و‬ ‫سیستمه‌کانى شه‌ڕى تایبه‌ت ک ‌ه بنه‌مایان‬ ‫گرتوه‌ بۆ خۆیان ده‌زگاى خێزانه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ به‌و‬ ‫واتایه‌ نایه‌ت ک ‌ه ئێمه‌ به‌ ت��ه‌واوى نکۆڵى‬ ‫له‌ زاراوه‌ى خێزان بکه‌ین‪ ،‬که‌ پێداویستى‬ ‫ب ‌ه الوه‌ن��ان و ده‌ربازکردنى ئه‌و شێوه‌ خێزان ‌ه‬ ‫ده‌که‌ین ک ‌ه ئێستا له‌ ئارادایه‌‪ ،‬له‌ناو خێزاندا‬

‫‪n‬‬

‫ئازارێکى مه‌زنه‌‪ ،‬دایکێک بۆ منداڵیکى‬ ‫خه‌مبار ده‌بێت‪ ،‬وه‌لێ من به‌ هه‌زاران هه‌ڤاڵى‬ ‫وه‌ک چیام هه‌ن ته‌نیا له‌ دڵدا بیرکردنه‌و‌ه‬ ‫له‌وان ‌ه به‌س نیه‌‪ ،‬به‌ڵکو پێویسته‌ ل ‌ه مێشکدا‬ ‫ئه‌وانه‌ چ��اره‌س�ه‌ر بکه‌ین و ته‌مه‌نیان درێژ‬ ‫بکه‌ینه‌وه‌‪ ،‬هه‌ڵبه‌ته‌ ئه‌مه‌ کێشه‌یه‌کى زۆر‬ ‫مه‌زن ‌ه ئاخۆ ئه‌وه‌ى تا ئه‌و راده‌ی ‌ه پیاو له‌ناو‬ ‫ده‌بات چیه‌ ئه‌وانه‌ى پیاو الواز ده‌که‌ن چین‪،‬‬ ‫له‌م خاڵه‌دا پیاو بیرناکاته‌وه‌ و ئه‌و مه‌ترسیان ‌ه‬ ‫نابینن که‌ له‌ ئ���ارادان‪ ،‬من ئه‌م مه‌سه‌له‌ی ‌ه‬ ‫تا راده‌ی�ه‌ک به‌ ده‌زگ��اى خێزانه‌وه‌ گرێده‌ده‌م‬ ‫بێگومان ه�ه‌ر له‌به‌ر ئه‌مه‌شه‌ که‌ ش�ه‌ڕ ل ‌ه‬

‫ره‌خنه‌کردنی له‌و شارستانیه‌ته‌ی به‌رهه‌می‬ ‫سیستمی پ��ی��اوس��االری و ده‌وڵ �ه‌ت��گ �ه‌رای �ه‌‪،‬‬ ‫گرنگیه‌کی ت �ه‌واوی داوه‌ت �ه‌ به‌ها ‌و نرخی‬ ‫ئازادی له‌ کۆمه‌ڵگای سروشتیه‌و‌ه بنگه‌ی‬ ‫خۆی داکووتاوه‌ و شانبه‌شانی داسه‌پاندنی‬ ‫کۆیالیه‌تی و چه‌وسانه‌وه‌ به‌سه‌ر ت �ه‌واوی‬ ‫م��رۆڤ��ای��ه‌ت��ی��دا‪ .‬ه��ی��چ ک��ات��ێ��ک م���رۆڤ‬ ‫ده‌س��ت��ب �ه‌رداری ئ���ازادی ن �ه‌ب��ووه‌‪ .‬له‌پێناوی‬ ‫تێپه‌ڕاندنی مۆدیرنیته‌ی س �ه‌رم��ای �ه‌داری‬ ‫و ت�����ه‌واوی ع �ه‌ق��ڵ��ی �ه‌ت��ی ره‌گ �ه‌زپ �ه‌رس��ت��ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌په‌رستی و ئاین په‌رستی و قۆرخکردنی‬ ‫م��اف ‌و ئ��ازادی�ه‌ک��ان��ی م���رۆڤ ‌و ت���ه‌واوی‬ ‫بونه‌وه‌ره‌کانی ناو گه‌ردوون‪.‬‬ ‫نه‌جیبه‌ ع��وم �ه‌ر‪ ،‬ل �ه‌ ب����اره‌ى ئ����ازادى الی‬ ‫ب �ه‌ڕێ��ز ئ��ۆج �ه‌الن ئ����ازادى وه‌ک بابه‌تێکى‬ ‫گ �ه‌ردون��ى ده‌ن��اس��ێ��ن��ێ��ت‪ ،‬ل �ه‌ ک��ۆی�لای�ه‌ت��ی و‬ ‫چه‌وسانه‌وه‌ی ژنیش وه‌ک ناوه‌ندی گشت‬ ‫کێشه‌کان گ��وزار‌ه لێده‌کات و بۆ ئ��ازادی‬ ‫ت����ه‌واوی کۆمه‌ڵگاش ئ����ازادی ژن وه‌ک‬ ‫ناوه‌ندی ئازادیه‌کان دیاریده‌کات‪ .‬پێیوای ‌ه‬ ‫له‌ سایه‌ی کۆیله‌کردنی ژندا نه‌ک ته‌نها‬ ‫هه‌موو تاکه‌کانی کۆمه‌ڵگا رووب���ه‌ڕووی‬ ‫چه‌وسانه‌وه‌ و کۆیالیه‌تی بونه‌ته‌وه‌‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫هه‌موو بونه‌وه‌ره‌کانی ناو گه‌ردوون‌و ته‌واوی‬ ‫ژینگه‌ رووب����ه‌ڕووی ق��ڕک��ردن ب��ۆت �ه‌وه‌‪ .‬ل ‌ه‬ ‫سایه‌ی ئه‌قڵییه‌تی جیاکاری ره‌گه‌زیه‌و‌ه‬ ‫هه‌موو زهنیه‌ت و که‌سایه‌تیه‌کان ب ‌ه ژن‬ ‫و پ��ی��اوه‌و‌ه ل�ه‌س�ه‌ر ئ �ه‌و ئاراسته‌ی ‌ه شێوه‌یان‬ ‫وه‌رگرتووه‌‪ .‬بۆ ئاواکردنی که‌سایه‌تی ئازاد‬ ‫پێویستمان ب�ه‌ تێکۆشانێکی به‌هێز هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر که‌سایه‌تی کۆن‪ .‬هه‌ربۆیه‌ رێبه‌ر‬ ‫ئ��ۆج �ه‌الن ئ�ه‌م� ‌ه وه‌ک ش���ه‌ڕی خ��ود به‌ناو‬ ‫ده‌کات‪ ،‬ده‌ڵێت‪« :‬ده‌بێت بزانرێت ئه‌وانه‌ی ل ‌ه‬ ‫ئازادی ژن و ل ‌ه ئازادی خوددا نه‌یانتوانیوو‌ه‬ ‫هه‌نگاو به‌ره‌وپێش بنێن‪ ،‬ناتوانن ل ‌ه هیچ‬ ‫گۆڕه‌پانێکی سیاسی و ئ��ازادی��دا‪ ،‬خ��اوه‌ن‬ ‫رۆڵێکی پێشکه‌وتوو بن‪ .‬هیچ هه‌وڵدانێکی‬ ‫ئ��ازادی ک ‌ه نه‌یتوانیبێت‪ ،‬ناکۆکی نێوان‬ ‫پیاوی سه‌رده‌ست و ژنی کۆیل ‌ه تێبپه‌ڕێنێت‪،‬‬ ‫ناتوانێت ناسنامه‌یه‌کی ئ��ازادی راسته‌قین ‌ه‬ ‫ب �ه‌دی بهێنێت‪ .‬تا ئ�ه‌و کاته‌ی په‌یوه‌ندی‬ ‫موڵکایه‌تی و ده‌س���ه‌اڵت���داری ل �ه‌س �ه‌ر ژن‬ ‫هه‌ڵنه‌وه‌شێنرێته‌وه‌‪ ،‬په‌یوه‌ندی ئازاد له‌نێوان ژن‬ ‫و پیاودا پێش ناکه‌وێت»‪.‬‬ ‫نه‌جیبه‌ وتیشى‪ :‬بێگومان بۆ ئ �ه‌وه‌ش فکر‬ ‫و ئایدۆلۆژیا و فه‌لسه‌فه‌ی ژیانی ئ��ازاد‬ ‫پێویسته‌‪ .‬ل�ه‌وب��اره‌ی�ه‌و‌ه خ��اوه‌ن��ی به‌هێزترین‬ ‫ئایدۆلۆژییایه‌ ک ‌ه جارێکیتر ئایدۆلۆژیای‬ ‫ت��ای��ب �ه‌ت ب�� ‌ه ژن����ان وه‌ک ئ��ای��دۆل��ۆژی��ای‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تی ناولێده‌کات‪ .‬نه‌جیب ‌ه هه‌روه‌ها‬

‫ه ژن له‌ بواره‌کانی سیاسی‪ ،‬رێکخستنی‪ ،‬ئایدۆلۆژی و کلتوری خۆیان به‌هێز بکه‌ن»‬ ‫«پێویست ‌‬

‫دیکتاتۆریه‌ت و موڵکى تایبه‌ت هه‌ی ‌ه و‬ ‫تا دواڕاد‌ه ب ‌ه چاوێکى نزمه‌و‌ه سه‌یرى ژن‬ ‫ده‌کرێت و به‌شى ه�ه‌ر ئێش و ئ��ازاره‌ و ل ‌ه‬ ‫هه‌موو ماف و یاسایه‌ک بێبه‌ریه‌‪.‬‬ ‫ئه‌میر‌ه حه‌سه‌ن وتیشى‪ :‬ئۆجه‌الن ئاماژه‌ى‬ ‫بۆ ئه‌و‌ه کردوو‌ه «له‌ الیه‌نى جه‌سته‌ییشه‌وه‌ و‬ ‫پێش هه‌موو شتێک داڕزاندندنى ژن هه‌ی ‌ه و‬ ‫داخوازیه‌کى تایبه‌ت به‌ خۆى له‌ ئارادا نیه‌‪.‬‬ ‫شانه‌به‌شانى ئه‌م ‌ه ره‌خنه‌ش زاراوه‌یه‌ک ‌ه ده‌بێ‬ ‫پێشبخرێت‪ .‬ئه‌ویش زاراوه‌ى دابڕانه‌ له‌وانه‌ی ‌ه‬ ‫ئه‌م ‌ه هه‌ندێک ل ‌ه ئێمه‌ ه�ه‌راس��ان بکات‪،‬‬ ‫وه‌ل��ێ پێویست ‌ه ل� ‌ه روان��گ �ه‌ى ئایدۆلۆژیاى‬ ‫ئ���ازادی���ه‌و‌ه ئ�ه‌م�ه‌ روون��ب��ک�ه‌ی��ن�ه‌وه‌ بێگومان‬ ‫ناکرێت ته‌واوى خێزانه‌کان ته‌ڤلى تێکۆشان‬ ‫ببن‪ .‬ئاشکراش ‌ه که‌ له‌ تواناى هه‌رکه‌سدا‬ ‫نی ‌ه ئه‌م ده‌زگای ‌ه ده‌رباز بکات ئێوه‌ش ناتوانن‬ ‫ئه‌م ‌ه ده‌رباز بکه‌ن‪ ،‬چونکه‌ گه‌ر ئه‌م هێزه‌تان‬ ‫هه‌بوایه‌ ئه‌وا ئێستا ده‌بون ‌ه سه‌رۆکێکى مه‌زن‬ ‫و جه‌نگاوه‌رێکى تێکۆشانى ڕزگارى»‪.‬‬ ‫ئه‌میره‌ حه‌سن زیاتر له‌ تێڕوانینى ئۆجه‌الن‬ ‫ل���ه‌ب���اره‌ى خ��ێ��زان �ه‌وه‌ دواو وت���ى‪ :‬ئ���ه‌و ب��اس‬

‫ب�ه‌رام��ب�ه‌ر که‌سایه‌تى وه‌ک پێداویستى و‬ ‫چاره‌سه‌رێک ل ‌ه قه‌ڵه‌م ده‌ده‌م»‪.‬‬ ‫ئه‌و یاسا ناس ‌ه باسى له‌وه‌ش کرد‪« :‬سه‌رۆکى‬ ‫خێزان پیاو‌ه و وه‌ک سه‌رۆکى ده‌وڵه‌تێک‬ ‫ه �ه‌م��وو شتێک ب��ۆ خ��ۆى ره‌وا ده‌بینێت‪،‬‬ ‫پیاو ب�ه‌ هه‌ستى موڵکدارییه‌کى بێسنور‬ ‫ده‌ڵێت ئه‌و ژنى منه‌»‪ .‬سه‌رچاوه‌ى سه‌ره‌کى‬ ‫موڵکیه‌ت پێویست‌ه جارێکیتر له‌ خێزاندا ل ‌ه‬ ‫ته‌سه‌روفى کۆیالیه‌تى له‌سه‌ر ژندا ببینرێت‬ ‫له‌ سه‌رچاوه‌ى موڵکیه‌تدا‪ .‬ژنى کۆیله‌کراو‬ ‫هه‌یه‌ کۆیله‌یه‌تى و مۆڵکیه‌تێک که‌ له‌سه‌ر‬ ‫ژن��ان باڵوبوونه‌ته‌وه‌ و داسه‌پێندراوه‌ وه‌ک‬ ‫شه‌پۆل له‌سه‌ر هه‌موو کۆمه‌ڵگا باڵوده‌بێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ه���ه‌روه‌ه���ا نه‌جیبه‌ ع��وم �ه‌ر‪ ،‬ه��اوس �ه‌رۆک��ى‬ ‫پارتى چاره‌سه‌رى دیموکراتى کوردستانیش‬ ‫راپۆرتێکى پێشکه‌ش کرد و باسى ل ‌ه گرنگى‬ ‫تێزه‌کانى (عه‌بدواڵ ئۆجه‌الن) کرد‪ ،‬که‌ ل ‌ه‬ ‫ده‌رئه‌نجامی لێکۆڵینه‌و‌ه له‌ هه‌موو مێژووی‬ ‫مرۆڤایه‌تی له‌ کۆمه‌ڵگای سروشتیه‌و‌ه تا‬ ‫ده‌گاته‌ رۆژی ئه‌مڕۆ له‌ هه‌موو روویه‌که‌و‌ه‬ ‫ش��ارس��ت��ان��ی�ه‌ت�ه‌ک��ان��ی ن���رخ���ان���دووه‌‪ ،‬ل�ه‌گ�ه‌ڵ‬

‫ئه‌وه‌ى خسته‌ڕوو ک ‌ه ئۆجه‌الن ده‌ڵێت‪« :‬من‬ ‫نه‌فره‌ت له‌و پیاوێتیی ‌ه ده‌که‌م ک ‌ه سیسته‌می‬ ‫ئێستا خوڵقاندویه‌تی‪ ،‬پیاوێتیه‌کی وه‌ه��ا‬ ‫به‌سه‌رچاوه‌ی داڕ‌ووخانێکی مه‌زن و چه‌په‌ڵی‬ ‫و زه‌لیل بوونێکی مه‌زن هه‌ڵده‌سه‌نگێنم‪ .‬به‌الی‬ ‫منه‌وه‌ له‌ رێی پیاوێتیه‌کی وه‌هاوه‌‪ ،‬هه‌ڵکردن‬ ‫له‌گه‌ڵ ژنێکدا سه‌خترین ئه‌شکه‌نجه‌یه‌»‪.‬‬ ‫نه‌جیبه‌ عومه‌ر ل ‌ه بابه‌تی دووه‌م���دا باسى‬ ‫له‌ ئه‌شق ک��رد و وت��ى‪ :‬رێبه‌ر ئ��ۆج�ه‌الن ب ‌ه‬ ‫شێوه‌یه‌کی زانستیانه‌ و ب ‌ه لێکۆڵینه‌وه‌ ل ‌ه‬ ‫هه‌موو داستانه‌کانی ئه‌شق (تیۆرییه‌کی‬ ‫نوێی ئه‌شق) داده‌ڕێژێت‪ .‬ده‌ڵێت «کاتێک‬ ‫باس له‌ ئه‌شقی راسته‌قین ‌ه ده‌که‌ین پێویست ‌ه‬ ‫په‌یوه‌ندی ئه‌شق و ئازادی باش شیبکه‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌شق پێویستی ب ‌ه ئازادیه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئازادی‬ ‫نه‌بێـت ئ �ه‌ش��ق ن����اژی‪ .‬ل �ه‌ داس��ت��ان�ه‌ک��ان��ی‬ ‫ئه‌شقیشدا سه‌یر بکه‌ین هیچ ی �ه‌ک له‌و‬ ‫عاشقانه‌ نه‌گه‌یشتوون به‌ یه‌ک به‌ هۆکاری‬ ‫ب��ااڵده‌س��ت��ی کۆیالیه‌تی و چینایه‌تی ل ‌ه‬ ‫کۆمه‌ڵگادا و نه‌بوونی ئازادی بوه‌»‪ .‬ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌خاته‌ڕوو که‌ زیندووکردنه‌وه‌ى ئه‌شق یه‌کێک ‌ه‬

‫له‌ زه‌حمه‌تترین ئه‌رک ‌ه شۆڕشگێڕییه‌کان‪.‬‬ ‫خ��ۆش�ه‌وی��س��ت��ی و ئ �ه‌ش��ق‪ ،‬ره‌ن��ج��ی ده‌وێ���ت‪.‬‬ ‫خ��ۆش �ه‌وی��س��ت��ی و ئ�ه‌ش��ق��ێ��ک� ‌ه ب��ۆ واڵت و‬ ‫گه‌له‌که‌ی خاوه‌ن ره‌نج و هه‌وڵ نه‌بێت‪ ،‬هیچ‬ ‫واتایه‌کی نییه‌‪ .‬زایه‌ندی (غه‌ریزه‌) چه‌ند‌ه‬ ‫ببێته‌ (هه‌ست و س��ۆز) وه‌ک��و ح�ه‌زک��ردن و‬ ‫جوانی و چه‌نده‌ش ژیان بکرێت‪ ،‬ئه‌وه‌نده‌ ل ‌ه‬ ‫مردن دوور ده‌که‌وێته‌و‌ه و ده‌بێته‌ نه‌مر‪ .‬ئه‌و‬ ‫ده‌ڵێت «نه‌ ته‌نیا ئه‌شقی نێوان ژن و پیاو‪،‬‬ ‫ئه‌شقی نێوان هه‌موو بوونه‌وه‌ره‌کانی گه‌ردوون‬ ‫ب ‌ه هه‌ماهه‌نگی پێکهاتنی په‌یوه‌ست بوونیکی‬ ‫راستتره‌‪ .‬یه‌کێک ل ‌ه ئه‌رک ‌ه سه‌ره‌کییه‌کان‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه که‌ یۆتۆپیاکانی ئازادی و یه‌کسانی‬ ‫ببن ‌ه پێکهاته‌ی کۆمه‌ڵگایه‌کی بونیادنراو‪.‬‬ ‫ئه‌وه‌ی پێویستیه‌ نرخی زانستی ئه‌م رێگای ‌ه‬ ‫و هێزی ئیراده‌ی ئازادییه‌‪ .‬لێره‌دا ئێم ‌ه باس‬ ‫ل ‌ه قۆناخێک ده‌که‌ین که‌ ئه‌شقی راسته‌قین ‌ه‬ ‫خ����ۆی ن��زی��ک��ی ژی���ان���ی ئ�����ازاد ده‌ک����ات‪.‬‬ ‫دروشمه‌که‌مان ئه‌مه‌یه‌‪ ،‬حقیقه‌ت‪ ،‬ئه‌شقه‌ و‬ ‫ئه‌شقیش ژیانێکی ئازاده‌»‪.‬‬ ‫نه‌جیب ‌ه عومه‌ر له‌ به‌شى سێهه‌مدا باس ل ‌ه‬ ‫بابه‌تێکیتر ده‌ک��ات‪ ،‬ک ‌ه ئه‌ویش چه‌مکی‬ ‫ناموسه‌ که‌ ناموس ل ‌ه کۆمه‌ڵگای ئێمه‌دا ب ‌ه‬ ‫شێوه‌یه‌کی زۆر مه‌ترسیدار به‌کارده‌هێنرێت‪.‬‬ ‫له‌ سایه‌ی ئه‌قڵیه‌تی ناموس په‌رستیه‌و‌ه ژنان‬ ‫به‌ شێوه‌یکی هۆڤانه‌ کۆمه‌ڵکوژ ده‌کرێن‪.‬‬ ‫رێبه‌ر ئۆجه‌الن هه‌ر له‌ وات��ای وشه‌که‌وه‌ تا‬ ‫ده‌گات ‌ه به‌کارهێنانی عه‌قڵیه‌ته‌که‌ی راستی‬ ‫ده‌ک��ات�ه‌و‌ه ‌و ده‌ڵێت‪« :‬ووش �ه‌ی نامووس ل ‌ه‬ ‫ووشه‌ی (ئیکۆنۆمۆس) وه‌رگیراوه‌ ده‌زانرێت‬ ‫وشه‌ی (ئیکۆ ــ نۆمۆس) ووشه‌یه‌کی التینی ‌ه‬ ‫و تایبه‌ت ‌ه ب ‌ه گریک (یۆنانیه‌کان) به‌ زمانی‬ ‫التینی وات��ای یاسای خێزان و به‌ڕێوبه‌ری‬ ‫خێزان و ئابوری یان خان ‌ه ده‌به‌خشێت‪ .‬ک ‌ه‬ ‫گوزار‌ه ل ‌ه په‌یوه‌نیه‌کانى ژن له‌گه‌ڵ ئابوری‬ ‫ده‌کات «هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت‪« :‬چه‌مکی‬ ‫ن���ام���ووس‪ ،‬چ�ه‌م��ک��ێ��ک��ی ئ��ای��دی��ۆل��ۆژی��ی �ه‌‪.‬‬ ‫نامووس ئه‌وه‌یه‌ ک ‌ه به‌ گشتی دڵ و ده‌ست و‬ ‫زانستیه‌کانمان به‌ره‌و ئازادی بچێت‪ .‬نامووس‬ ‫له‌وه‌دای ‌ه و له‌وه‌شدا ش��اردراوه‌ت �ه‌وه‌‪ .‬پێویست ‌ه‬ ‫وه‌اڵم����ی پ��رس��ی��اری ن��ام��ووس��ێ��ک��ی چ��ۆن؟‬ ‫ژنێکی چۆن؟ بده‌ینه‌وه‌‪ .‬ئێم ‌ه باش ده‌زانین‬ ‫که‌ کورد چی له‌ نامووس تێده‌گات‪ .‬ره‌وشی‬ ‫نامووسی کوردان له‌به‌رچاوه‌‪ .‬گه‌لێک پالن‬ ‫له‌سه‌ر کوردان هه‌یه‌‪ .‬پێویست ده‌کات ئه‌مان ‌ه‬ ‫ببینرێت‪ ،‬چه‌مکی نامووسی راس���ت‪ ،‬بۆ‬ ‫ئ��ازادی ‌و تێکۆشانه‌‪ .‬له‌ چ��واره‌م خاڵیشیدا‬ ‫ب��اب �ه‌ت��ی ئ �ه‌خ�لاق ت��اوت��وێ ده‌ک����ات وه‌ک‬ ‫بابه‌تێک ک ‌ه ئه‌ویش گرێدراوه‌ به‌ کۆیالیه‌تی‬ ‫ژنه‌و‌ه ته‌واو چه‌واشه‌ کراوه‌‪ .‬رۆژی ئه‌مرۆشی‬

‫فۆتۆ‪ :‬کاروان ئیبراهیم‬

‫له‌گه‌ڵدابێت کاتێک باسی ئه‌خالق ده‌کرێت‬ ‫یه‌کسه‌ر ئه‌وه‌ی ب ‌ه بیری هه‌موو مرڤه‌کاندا‬ ‫دێت په‌یوه‌ندی‌و نزیک بونه‌وه‌ی ژن و پیاو‌ه‬ ‫له‌ ده‌ره‌وه‌ی پێوانه‌کانی کۆمه‌ڵگا‪ .‬به‌ڕێز‬ ‫ئۆجه‌الن به‌ سه‌رله‌نوێ واتادانه‌وه‌ی ئه‌خالق‪،‬‬ ‫به‌رچاو روونیه‌کی وه‌های دروستکردووه‌ ک ‌ه‬ ‫له‌سه‌ر بنه‌مای ئه‌خالق ده‌توانین فه‌لسه‌فه‌ی‬ ‫کۆمه‌ڵگایه‌کی دی��م��وک��رات بئافرێنین‪.‬‬ ‫ئ�ه‌خ�لاق وه‌ک ه�ه‌م��وو الی�ه‌ن�ه‌ وی��ژدان��ی ‌و‬ ‫مه‌عنه‌ویه‌کانی مرۆڤ ده‌ستنیشانده‌کات‪.‬‬ ‫ده‌ڵێت‪« :‬ئه‌خالق رۆڵی کۆنکرێـت ده‌گێڕێت‬ ‫ل�ه‌ بونیاتنانی کۆمه‌ڵگادا‪ .‬ه �ه‌ر ده‌چێت‬ ‫ژیانى کۆمه‌ڵگا ل ‌ه ئه‌خالق بێبه‌ش ده‌بێت»‪.‬‬ ‫ب���اس ل���ه‌وه‌ش���ده‌ک���ات ک � ‌ه «ژن ف��اک��ت�ه‌رى‬ ‫سه‌ره‌کى کۆمه‌ڵگاى ئه‌خالقى ‌و سیاسی ‌ه‬ ‫ئ�ه‌وا له‌ ژێر رۆژشنایی ئ��ازادی ‌و سیاسى‬ ‫‌و دیموکراتیزه‌بوندا س�ه‌ب��اره‌ت ب ‌ه جوانی ‌و‬ ‫ئه‌خالقی ژی��ان رۆڵێکى ژی��ان��ى ده‌بینێت‪.‬‬ ‫زانستى جوانی‌و ئه‌خالق به‌شێکى دانه‌بڕاوى‬ ‫زانستى ژن ناسییه‌»‪.‬‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫گه‌نجان‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫کارا‬

‫خوێندکارانى زانکۆ له‌نێوان ئیراده‌ى خۆیان و ئاراسته‌کردنیاندا‬

‫«ئیراده‌ى راسته‌قینه‌ نه‌ماوه‌‪ ،‬به‌ڵکو ئیراده‌یه‌کى خودى‬ ‫بێده‌نگی گوزارشتى لێده‌کات»‬ ‫ئاماده‌کار‬

‫کارزان تاریق‬ ‫به‌شێک ل ‌ه خوێندکارانى زانکۆ‬ ‫ئاماژ ‌ه بۆ ئه‌وه‌ ده‌که‌ن خوێندکاران‬ ‫ئیراده‌یان به‌ خۆیان نیه‌ و له‌الیه‌ن‬ ‫الیه‌نێکى سیاسیه‌وه‌ ئاراسته‌‬ ‫ده‌کرێن‪ ،‬مامۆستایه‌کی زانکۆش‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬خوێندکاران توانیان به‌‬ ‫ئیراده‌ى خۆیان پشتیوانى له‌‬ ‫خۆپیشاندان بکه‌ن‪ ،‬توێژه‌رێکى‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تیش پێیوایه‌ ئیراده‌ى‬ ‫راسته‌قینه‌ الى گه‌نجان نه‌ماوه‌ و‬ ‫بێده‌نگی به‌سه‌ریاندا زاڵه‌‪.‬‬

‫له‌دوای رووداوه‌کانی ساڵی پار و خۆپیشاندان‬ ‫و س �ه‌ره �ه‌ڵ��دان خوێندنی خ��وێ��ن��ک��اران و‬ ‫ک��پ��ب��وون�ه‌وه‌ی ن��اڕه‌زای�ه‌ت��ی�ه‌ک��ان��ی��ان دوای‬ ‫کۆتاییهاتنی خۆپیشاندان ‌ه (‪ )62‬رۆژیه‌که‌‬ ‫چاودێران و ش��اره‌زای��ان پێیانوایه‌ گه‌نجان‬ ‫خاوه‌نی ئیراده‌ی خۆیان نین و به‌ ویستی‬ ‫الیه‌نه‌کان ده‌جوڵێنرێن خوێنکارانیش رای‬ ‫جیاوازی هه‌یه‌ له‌و باره‌یه‌وه‌‪.‬‬ ‫م��ح�ه‌م�ه‌د ف �ه‌ری��ق‪ ،‬ت �ه‌م �ه‌ن (‪ )23‬س��اڵ‪،‬‬ ‫خ��وێ��ن��دک��ارى ب�ه‌ش��ى فیزیا ل �ه‌ زان��ک��ۆی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئاماژه‌ى بۆ ئه‌وه‌کرد خوێندکارانى‬ ‫زان��ک��ۆ ل�ه‌ ئێستادا ب�ه‌رام��ب�ه‌ر ده‌س�ه‌اڵت��ى‬ ‫سیاسى بێهیوان به‌هۆى جێبه‌جێنه‌کردنى‬ ‫داخوازیه‌کانى خوێندکاران و شه‌قام که‌‬ ‫ئ �ه‌وه‌ش وایلێکردون متمانه‌یان به‌ خۆیان‬ ‫نه‌مێنێت و نه‌توانن له‌سه‌ر هه‌ڵوێستى خۆیان‬ ‫و داخوازیه‌کانیان سوربن‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د وتیشى‪ :‬ئ �ه‌و خۆپیشاندانانه‌ى‬ ‫ساڵى پار له‌ناو زانکۆ ئه‌نجامدران ئیراده‌ى‬ ‫س�ه‌رب�ه‌خ��ۆى ه�ه‌م��وو خوێندکاران ب��وو به‌‬ ‫هاوبه‌شى و پشتیوانیکردنى ئۆپۆزسیۆن له‌‬ ‫داواکاریه‌کانى شه‌قام و خوێندکاران‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئه‌م ساڵ و له‌ ساڵیادى خۆپیشاندان شه‌هیدان‬ ‫و داواکاریه‌کانى شه‌قامدا به‌هۆى پاڵپشتى‬ ‫نه‌کردنى ئۆپۆزسیۆن بۆ داواکاریه‌کانى‬ ‫خوێندکاران‪ ،‬ئه‌مه‌ش وایکرد هه‌ندێک‬ ‫خوێندکار له‌و هه‌ڵوێسته‌ى هه‌یانبوو سارد‬ ‫ببنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ�ه‌و خوێندکاره‌ پێشیوایه‌‪ :‬به‌شێکى ترى‬

‫ب��ێ��ئ��ی��راده‌ی��ى خ��وێ��ن��دک��اران��ى زان��ک��ۆ ئ�ه‌و‬ ‫فشاره‌ ده‌رون��ی�ه‌ی�ه‌ که‌ ل�ه‌الی�ه‌ن مامۆستا‬ ‫و سه‌رۆکایه‌تى زانکۆوه‌ خراوه‌ته‌ سه‌ریان‬ ‫وه‌ک غیابات و چه‌ندین رێگاى تر که‌‬ ‫به‌رامبه‌ریان ده‌گیرێته‌به‌ر که‌ وایکرد ئیراده‌ى‬ ‫خوێندکار وه‌ک پێویست ده‌رنه‌که‌وێت‪.‬‬ ‫ه��ێ��ش��و ع����وم����ه‌ر‪ ،‬خ���وێ���ن���دک���ارى ب �ه‌ش��ى‬ ‫ماتماتیک‪ ،‬ئاماژه‌ى بۆ ئه‌وه‌کرد نه‌ک‬ ‫خ��وێ��ن��دک��ارى زان��ک��ۆ‪ ،‬به‌ڵکو گ�ه‌ن��ج له‌م‬ ‫واڵت���ه‌دا به‌شێوه‌یه‌ک بونه‌ته‌ ژێ��ر ده‌سته‌‬ ‫و وتیشی‪ :‬حزب به‌ته‌واوى ده‌ستى به‌سه‌ر‬ ‫ه �ه‌م��وو ش��ت�ه‌ک��ان��دا گ��رت��ووه‌ ب��ۆی�ه‌ که‌س‬ ‫خ��اوه‌ن��ى ئ��ی��راده‌ى خ��ۆى ن��ی�ه‌‪ ،‬به‌تایبه‌تى‬ ‫خ��وێ��ن��دک��ارى زان��ک��ۆ ب���ه‌ت���ه‌واوى ل �ه‌الی �ه‌ن‬ ‫حزبه‌کانه‌وه‌ به‌کارهێنراون‪.‬‬ ‫ئه‌و خوێندکاره‌ پێشیوایه‌‪ :‬خۆپیشاندانه‌کانى‬ ‫زان��ک��ۆ ده‌ستێکى له‌پشتبوو ب��ۆ ئ��ه‌وه‌ى‬ ‫خوێندکاران سه‌رقاڵ بکه‌ن و ئه‌وان کارى‬ ‫خۆیان بکه‌ن‪ ،‬توانیان ئه‌وه‌ بکه‌ن‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌ زیانى زانکۆ و خوێندکاران شکایه‌وه‌‪،‬‬ ‫چونکه‌ ئه‌و هه‌موو سوکایه‌تیه‌ به‌ زانکۆ‬

‫کوردى‪ ،‬به‌پێچه‌وانه‌ى هاوڕێکانیه‌وه‌ وتى‪:‬‬ ‫م��ن پێموایه‌ که‌سێک بگاته‌ قۆناغى‬ ‫زانکۆ خاوه‌نى بڕیارى خۆیه‌تى و که‌سیش‬ ‫ناتوانێت بۆ مه‌رامى خۆى به‌کارى بهێنێت‪،‬‬ ‫جه‌ختیشیکرده‌وه‌‪ :‬ئ �ه‌و خۆپشاندانانه‌ى‬ ‫ناو زانکۆ ته‌نها له‌الیه‌ن خوێندکارانه‌وه‌‬ ‫بڕیارى له‌سه‌ردرا و هیچ ده‌ستێکى له‌ پشت‬ ‫نه‌بوو‪ ،‬خوێندکاران به‌هۆى ئه‌و بێباکیه‌ى‬ ‫ده‌س���ه‌اڵت���داران ک�ه‌ هیچیان ب��ۆ ن�ه‌ک��ردون‬ ‫بڕیارى خۆپیشاندانیان داو هیچیشیان بۆ‬ ‫نه‌کراوه‌‪.‬‬ ‫ره‌ی��ان عوسمان‪ ،‬ت��وێ��ژه‌رى کۆمه‌اڵیه‌تى‪،‬‬ ‫ئ���ام���اژه‌ى ب���ۆ ئ����ه‌وه‌ک����رد‪ ،‬ئ���ه‌و خ��واس��ت�ه‌‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تیه‌ نوێگه‌ریه‌ له‌ کۆمه‌ڵگادا‬ ‫دروستبووه‌‪ ،‬وایکردوه‌ که‌ تاک نه‌توانێت‬ ‫وه‌کو خۆى خاوه‌ن ئیراده‌ى خۆى بێت واته‌‬ ‫هه‌میشه‌ هه‌موومان له‌سه‌ر یه‌ک هێڵ کار‬ ‫ده‌که‌ین ئه‌ویش هێڵى کۆمه‌ڵگه‌راییه‌ نه‌ک‬ ‫تاک گه‌رایى‪ ،‬جه‌ختیشیکرده‌وه‌ له‌ واڵتى‬ ‫ئێمه‌دا هێشتا ئازادى خودى دروست نه‌بووه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رئه‌وه‌ى ئه‌گه‌ر بڵێین خوێندکارى زانکۆ‬

‫«خوێندکارانى زانکۆ به‌ ئیراده‌ى خۆیان‬ ‫توانیان جوانترین دیمه‌ن له‌ خه‌باتى مه‌ده‌نى و‬ ‫دیموکراسی تۆمار بکه‌ن‪ ،‬گرنگه‌ هه‌موو چین و‬ ‫الیه‌نه‌کانى تر و هێزه‌ سیاسیه‌کان چاویان لێبکه‌ن»‬ ‫و ح�ه‌ره‌م��ى زان��ک��ۆ ک��را‪ ،‬ئ���ه‌وه‌ش هه‌ڵه‌ی‬ ‫خوێندکارانى تیایه‌ که‌ خۆیان ده‌خه‌نه‌ ژێر‬ ‫کاریگه‌رى الیه‌نێکه‌وه‌‪.‬‬ ‫پێشه‌وا عومه‌ر‪ ،‬خوێندکارى به‌شى جوگرافیا‪،‬‬ ‫تیشکى خسته‌ س �ه‌ر ئ���ه‌وه‌ى ل�ه‌ هه‌رێمى‬ ‫کوردستان ئیراده‌یه‌کى سه‌ربه‌خۆ له‌دایک‬ ‫نه‌بووه‌ به‌تایبه‌تى له‌ناو خوێندکارانى زانکۆ‬ ‫و وتی‪ :‬له‌ خۆپیشاندانه‌کانى ساڵى پارى‬ ‫زانکۆ تا راده‌یه‌ک ئیراده‌یه‌کى سه‌ربه‌خۆ‬ ‫له‌ناو خوێندکاراندا هه‌بوو‪ ،‬به‌اڵم جۆرێک‬ ‫له‌ الیه‌ندارى و ئاڕاسته‌کردن هه‌بوو له‌الیه‌ن‬ ‫هه‌ندێ الیه‌نى به‌رهه‌ڵستکار بۆ رێبه‌رایه‌تى‬ ‫له‌ راکانى ناو زانکۆ که‌ خوێندکارانن‪.‬‬ ‫به‌هار عه‌لى‪ ،‬خوێندکارى به‌شى زمانى‬

‫ئیراده‌ى نیه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ ده‌که‌وینه‌ هه‌ڵه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫«ئ��ی��راده‌ راسته‌قینه‌که‌ ن �ه‌م��اوه‌‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫ئیراده‌یه‌کى خ��ودى بێده‌نگ گوزارشتى‬ ‫لێده‌کات»‪.‬‬ ‫ئه‌و توێژه‌ره‌ وتیشى‪ :‬ره‌نگه‌ ئیراده‌ى به‌هێز‬ ‫دروست بێت و هزرێکى سیاسى بتوانێت ئه‌م‬ ‫گه‌نجانه‌ والێبکات که‌ هه‌ڵیان بسێنێته‌وه‌ و‬ ‫گوزارشت له‌ ئیراده‌که‌یان بکات و به‌پێى‬ ‫خواستى خۆى به‌کاریان بهێنێت‪ ،‬پێشیوایه‌‬ ‫گه‌شه‌کردنى ئیراده‌ و ئازادبوونى خودى‬ ‫و ت��اک گ �ه‌رای��ى ک��ۆم�ه‌ڵ��گ��اى ئێمه‌ له‌‬ ‫گه‌شه‌کردنایه‌‪ ،‬به‌اڵم ئه‌وه‌ى له‌ کۆمه‌ڵگه‌ى‬ ‫ئێمه‌دا رێگره‌ به‌رامبه‌ر ئیراده‌ى شه‌خسى‬ ‫کێشه‌ى فه‌رهه‌نگه‌‪ ،‬چونکه‌ جیهانبینى‬

‫خ����ودى گ��ه‌ش��ه‌ى ن���ه‌ک���ردووه‌ و ئ��ی��راده‌ى‬ ‫تاکه‌ که‌سیش هێشتا له‌ ژێر کاریگه‌رى‬ ‫گشتیدایه‌‪.‬‬ ‫ره‌ی���ان هێمای ب��ۆ ئ �ه‌وه‌ک��رد گ�ه‌ن��ج خۆى‬ ‫چووه‌ به‌ هاناى ئه‌و پێشهاتانه‌ى که‌ هاتووه‌‬ ‫به‌ هانایه‌وه‌ به‌ کاریگه‌رى هیچ هێزێک‬ ‫ن �ه‌چ��ووه‌‪ ،‬وتیشى‪ :‬ل�ه‌وان�ه‌ی�ه‌ ل�ه‌ ئێستادا‬ ‫ئۆپۆزسیۆن توانیبێتى به‌شێوه‌یه‌ک له‌‬ ‫شێوه‌کان خ��ۆى له‌ خه‌ڵک زیاتر نزیک‬ ‫بکاته‌وه‌ و زی��ات��ر ل�ه‌ ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫وایکردووه‌ گه‌نج متمانه‌ى به‌ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫ئه‌و توێژه‌ره‌ ئه‌وه‌شى خسته‌ڕوو‪ :‬له‌ ئێستادا‬ ‫ئیراده‌ى گه‌نج له‌ قه‌باره‌ى خۆى زیاتره‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫رێگریه‌کان ناهێڵن ئه‌و ئیراده‌یه‌ ده‌رکه‌وێت‪،‬‬ ‫ب�ه‌اڵم رۆژێ��ک وه‌ک واڵت�ه‌ عه‌ره‌بیه‌کان‬ ‫ده‌ته‌قێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ه �ه‌ڤ��اڵ ئ�ه‌ب��وب�ه‌ک��ر‪ ،‬مامۆستاى زان��ک��ۆ‪،‬‬ ‫پێیوایه‌ خوێندکاران توانیان به‌ ئیراده‌ى‬ ‫خ��ۆی��ان پشتیوانى ل�ه‌ خۆپیشاندان و له‌‬ ‫ره‌وایه‌تى داواکانى خه‌ڵک بکه‌ن و ره‌تى‬ ‫ته‌قه‌کردن له‌ هاونیشتمانیان و تێکدانى‬ ‫ئاسایشى ک��ۆم�ه‌اڵی�ه‌ت��ی��ان ک����ردوه‌‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ئه‌و گیانى به‌رپرسیایه‌تیه‌ وای��ک��ردوه‌ که‌‬ ‫خوێندکار بێت ئه‌وه‌ بکات‪.‬‬ ‫ئه‌و مامۆستایه‌ جه‌ختیشیکرده‌وه‌ ئه‌گه‌ر‬ ‫هه‌ر الیه‌نێک له‌پشت خۆپیشاندانه‌کانى‬ ‫خوێندکارانه‌وه‌ هه‌بوایه‌ ئه‌وا خۆپیشاندانه‌کان‬ ‫له‌ زانکۆ نه‌ده‌مانه‌وه‌ و به‌ ئاڕاسته‌یه‌کى‬ ‫ت��ردا ده‌ڕۆش��ت��ن ل�ه‌ ئاسته‌ مه‌ده‌نیه‌که‌ی‬ ‫ن�ه‌ده‌م��ای�ه‌وه‌ و ب���ه‌ره‌و ئاستێکى توندوتیژ‬ ‫ده‌ڕۆش���ت‪ ،‬بۆیه‌ خوێندکارانى زانکۆ به‌‬ ‫ئیراده‌ى خۆیان توانیان جوانترین دیمه‌ن له‌‬ ‫خه‌باتى مه‌ده‌نى و دیموکراسی تۆمار بکه‌ن‬ ‫که‌ گرنگه‌ هه‌موو چین و الیه‌نه‌کانى تر و‬ ‫هێزه‌ سیاسیه‌کان چاویان لێبکه‌ن‪.‬‬ ‫ه���ه‌ڤ���اڵ ئ���ه‌ب���وب���ه‌ک���ر وت���ی���ش���ی‪ :‬ئ����ه‌وه‌ى‬ ‫ئ���ۆپ���ۆزس���ی���ۆن ده‌ی����ک����ات ش��ت��ێ��ک نیه‌‬ ‫ل �ه‌م �ه‌ری��خ �ه‌وه‌ ه��ات��ب��ی��ێ��ت‪ ،‬ب�ه‌ڵ��ک��و داواى‬ ‫خه‌ڵکه‌ ئ���ه‌وه‌ى زان��ک��ۆش داوای ده‌ک��ات‬ ‫هه‌ر داواى خه‌ڵکه‌ بۆیه‌ چ ئۆپۆزسیۆن چ‬ ‫شه‌قام و خه‌ڵک چ خوێندکار و ناوه‌نده‌‬ ‫زانکۆییه‌کان ئه‌وانى تریش خه‌مى خه‌ڵک‬ ‫کۆیان ده‌کاته‌وه‌‪.‬‬

‫‪9‬‬

‫هه‌ست باران‬

‫گه‌نج و ده‌سه‌اڵتدارێتى‬ ‫گه‌نج ئه‌و توێژه‌ هه‌میشه‌ کارایه‌ى کۆمه‌ڵگایه‌ که‌ بێ رۆح��ى ئه‌و کارێک به‌‬ ‫نیوه‌چڵى ئه‌نجامی ده‌ب��ێ‪ ،‬چونکه‌ هێزێکى ئینه‌رژى بێ سنور له‌ رۆح��ى هه‌ر‬ ‫گه‌نجێک دا هه‌یه‌‪ .‬بۆ به‌کارهێنانى ئه‌و هێزه‌ و بۆ پوکاندنه‌وه‌ى رێگا پێویسته‌‪ ،‬له‌‬ ‫واقیعدا گه‌نج به‌هۆى چه‌ندین چه‌مکى چه‌واشه‌کاره‌وه‌ ده‌برێته‌ الیه‌کى تر و په‌لکێش‬ ‫ده‌کرێ‪ ،‬ئه‌و الیه‌ش گه‌یاندنى سوده‌ به‌ سه‌رده‌سته‌کان‪ ،‬ئه‌گینا گه‌نج هه‌میشه‌ له‌‬ ‫حه‌قیقه‌تدا ناکۆکه‌ له‌گه‌ڵ سه‌رده‌ست‪ ،‬چونکه‌ سه‌رده‌سته‌کان هه‌میشه‌ یاساییه‌ک و‬ ‫دیسپلینێکى که‌ به‌رژه‌وه‌ندى خۆیانى تێدا بێت به‌ر قه‌رار ده‌که‌ن‪،‬بۆیه‌ گه‌نج به‌ هه‌موو‬ ‫شێوه‌یه‌ک دژى ئه‌و سیستمه‌یه‌‪ .‬باشترین رێگا بۆ رازى کردنى گه‌نج له‌و سیسته‌مه‌ له‌‬ ‫پیالندایه‌‪ ،‬وه‌ سیستمه‌ چه‌واشه‌کاره‌کان جێگاى باسن له‌ به‌رامبه‌ر گه‌نجدا‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ى‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌و هێزه‌ ره‌هایه‌ى گه‌نج بکه‌وێته‌ کار به‌رامبه‌ر هه‌ر شتێک یان چاکى ده‌کات‬ ‫یانیش شوێنه‌واره‌که‌شى ره‌ش ده‌کاته‌وه‌‪ ،‬ده‌سه‌اڵتداران ئه‌وه‌ باش ده‌زانن بۆیه‌ زۆریش لێى‬ ‫ده‌ترسن‪ .‬بۆیه‌ ده‌سه‌اڵتداران زۆرترین پالن بۆ راکێشانى هێزى گه‌نج ده‌خه‌نه‌گه‌ڕ‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌مه‌ش زۆرترین وزه‌ى ده‌سه‌اڵتداران بۆ ئه‌م پالنه‌یه‌‪ .‬به‌تایبه‌ت له‌م دواییه‌ى رۆژهه‌اڵتى‬ ‫ناوه‌راست کاتى سه‌رهه‌ڵدانه‌کان‪ ،‬هه‌میشه‌ له‌ ریزى پێشه‌وه‌ گه‌نج هه‌ن و ده‌شبێت وابێت‪.‬‬ ‫ماوه‌یه‌ک ده‌سه‌اڵتداره‌کان و سیسته‌مى ده‌وڵه‌تگه‌رایى و رۆژئاواگه‌را‪ ،‬له‌ بێده‌نگى‬ ‫رۆژهه‌اڵتى ناوه‌راست دڵخۆش ده‌ب��وون و الفى ئه‌وه‌یان لێ ده‌دا که‌ پیالنه‌کانیان‬ ‫سه‌رکه‌وتوو بووه‌‪ ،‬ئه‌و پیالنانه‌ى که‌ به‌ تۆکمه‌ییه‌وه‌ دێنه‌ ناو ئه‌م ناوه‌چه‌یه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫گه‌نجى رۆژهه‌اڵتى ناوه‌ڕاست ئه‌م بیرکردنه‌وانه‌ى هه‌موو شکست پێهێنا‪ ،‬بۆیه‌ دیسانه‌وه‌‬ ‫گه‌نجانى رۆژهه‌اڵتى ناوه‌راست قه‌یرانه‌کانى ده‌سه‌اڵتدارێتى رۆژئاواگه‌رى له‌ ناوچه‌که‌‬ ‫خسته‌ ناو باس و خواسه‌وه‌ و پیشانى دا که‌ جومگه‌ى کێشه‌کان له‌ کوێو هاتوون‪ .‬ئێمه‌‬ ‫سه‌یرى جیهان بکه‌ین له‌ ئێستادا ئه‌و شتانه‌ى که‌ له‌ پێشى پێشه‌وه‌ن ئه‌و شتانه‌ن که‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر گه‌نج دا به‌کارده‌هێنرێن‪ ،‬هه‌ر له‌ وه‌رزشه‌وه‌ بگره‌ تاوه‌کو هونه‌ر و زانست و‬ ‫سێکس و راگه‌یاندن و سینه‌ما و ‪...‬هتد‪ ،‬ئیدى بفکره‌ هه‌موو ئه‌و چه‌مکانه‌ى هه‌نوکه‌‬ ‫له‌ پێشى پێشه‌وه‌ن بزانه‌ که‌ ئه‌مه‌ له‌ به‌رامبه‌ر گه‌نج پێشخراوه‌‪ ،‬ته‌نها بۆ ئه‌وه‌ى بیر له‌‬ ‫سیاسه‌ت نه‌کاته‌وه‌ و پرسیار و ناکۆکى له‌به‌رامبه‌ر ده‌سه‌اڵتدارێتى بۆ دروست نه‌بێت‪،‬‬ ‫چونکه‌ پرسیار دروست بوون هه‌نگاوێکى گه‌لێک مه‌زنه‌ بۆ گه‌یشت به‌ تێگه‌یشتن‬ ‫له‌ سیسته‌مى ده‌وڵه‌تگه‌را و ده‌سه‌اڵتدارێتى پیاوساالرى‪.‬‬ ‫هیچ هێزێک نیه‌ لێشاوى ناڕه‌زایه‌تى و پرسیاره‌کان و ناکۆکیه‌کانى گه‌نج له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارێتى رابگرێت‪ ،‬مه‌گه‌ر گه‌نج خۆى‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌و گه‌نجه‌ى که‌ ده‌بێته‌ چه‌کى‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارێتى‪ ،‬واته‌ ئه‌و گه‌نجانه‌ى که‌ پ �ه‌روه‌رده‌ کراون له‌الیه‌ن ده‌سه‌اڵتدارانه‌وه‌‪،‬‬ ‫رایه‌داران بۆ پێکهێنانى ئه‌و گه‌نجه‌ هێزێکى کاریگه‌ر دروست ده‌که‌ن‪ ،‬بۆ لێستاندنه‌وه‌ى‬ ‫هێز و رۆحى گه‌نجێتى‪ ،‬میتۆد و رێگاى پڕکردووه‌ له‌ شه‌ڕکه‌ر‪ ،‬بۆئه‌وه‌ى خۆى پێ‬ ‫بهێڵێته‌وه‌‪ ،‬بۆیه‌ گه‌نجى پڕ کردوه‌ له‌ ده‌سه‌اڵتدارێتى و به‌رژه‌وه‌ندیخوازى‪ ،‬رایه‌دارانى‬ ‫سیستمى ده‌وڵه‌تگه‌رایى بۆ به‌تاڵ کردنه‌وه‌ى گه‌نج جۆره‌ها کاریان ک��ردووه‌‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫گه‌نج له‌ ئێستادا ژیان و چه‌مکى قازانجگه‌رێتى له‌یه‌کترى به‌ستاوه‌ته‌وه‌‪ .‬چونکه‌ هه‌ر‬ ‫کارێکى ده‌بێت قازانجى که‌سێتى تێدا هه‌بێت‪ ،‬ئه‌گینا ناتوانێ پێى بڵێ کارێکى‬ ‫سه‌رکه‌وتوو‪ ،‬چونکه‌ بیرکردنه‌وه‌ له‌ به‌رژه‌وه‌ندى گشتى بۆ ده‌سه‌اڵتداران گه‌لێک خراپه‌‬ ‫کاتێک که‌ گه‌نج پێى بگات‪ ،‬بۆیه‌ زوو زوو ئه‌وه‌ ناخه‌نه‌ ناو باس و خواسه‌وه‌‪ ،‬که‌‬ ‫گه‌نج با بیر له‌ به‌رژه‌وه‌ندى گشتى بکاته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌موو هه‌نگاوێکى گه‌نجێتى به‌رامبه‌ر ده‌س�ه‌اڵت��داران مێژوویه‌کى گ�ه‌وره‌ تۆمار‬ ‫ده‌کات‪ ،‬هه‌موو ئه‌و تۆمارانه‌ش دژى سیسته‌مى ده‌وڵه‌تگه‌را و رایه‌دارانیه‌تى‪ ،‬مێژوو‬ ‫تۆمارکردن ده‌بێ له‌کاتى خۆیدا گه‌نج بێت‪ ،‬چونکه‌ گه‌نج نوێکردنه‌وه‌ى ژیانه‌ و‬ ‫هه‌میشه‌ ئالته‌ناتیڤ بووه‌‪ ،‬ته‌نها له‌وکاته‌ نه‌بێت که‌ به‌کارده‌هێنرێت و به‌کاربه‌ره‌که‌شى‬ ‫ده‌سه‌اڵتدارانن‪.‬‬

‫رووداوى هێرشکردنه‌ سه‌ر خوێندکارانى به‌شی ناوخۆیی هۆکار و لێکه‌وته‌کانی‬

‫«ب ‌ه هۆى ئه‌و مامه‌ڵ ‌ه نامرۆڤانه‌ی‌ به‌رامبه‌رم کرا‪ ،‬هه‌رکه‌سێک ده‌بینم به‌جلى سه‌ربازیه‌و ‌ه رقم لێیه‌تى»‬ ‫ئاماده‌کار‬

‫کارزان هه‌ورامی‬ ‫شه‌وی (‪)19‬ی ئه‌م مانگ ‌ه ژماره‌یه‌ک‬ ‫هێزی ئه‌منی هه‌ڵیانکوتایه‌ سه‌ر‬ ‫به‌شی ناوخۆیی دایک و چه‌ند‬ ‫خوێندکارێک برینداربون یه‌کێک‬ ‫ل ‌ه خوێندکاره‌کانیش ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫به‌هۆى ئه‌و مامه‌ڵ ‌ه نامرۆڤان ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌رم کرا هه‌رکه‌سێک ده‌بینم‬ ‫به‌ جلى سه‌ربازیه‌و ‌ه رقم لێیه‌تى‪،‬‬ ‫به‌رپرسێکی پۆلیسیش ده‌لێت هه‌موو‬ ‫لێپێچینه‌وه‌یه‌ک ده‌که‌ین‪..‬‬

‫پاش ئه‌وه‌ی هه‌فته‌ی رابردوو شه‌وی (‪)2/19‬‬ ‫ژماره‌یه‌ک ل ‌ه هێز‌ه ئه‌منیه‌کان هه‌ڵیانکوتای ‌ه‬ ‫س �ه‌ر ب�ه‌ش��ی ن��اوخ��ۆی��ی دای���ک ل �ه‌ نزیک‬ ‫پارکی دایک که‌ خوێندکارانی زانکۆی‬ ‫سلێمانی تیادایه‌ چه‌ند خوێندکارێک بریندار‬ ‫ب��وون رۆژی (‪)20‬ی مانگ به‌شێک ل ‌ه‬ ‫خوێندکاران بایکۆتی چونه‌ ناو هۆڵه‌کانی‬ ‫خوێندنیان ک��رد خوێنکارانیش ب �ه‌م ج��ۆر‌ه‬ ‫رووداوه‌کان ده‌گێڕنه‌وه‌‪.‬‬ ‫گه‌رمیان عه‌لى که‌ریم‪ ،‬خوێندکارى به‌شى‬ ‫مێژوو‪ ،‬به‌م شێوه‌ی ‌ه به‌سه‌ر هاته‌ک ‌ه ده‌گێڕێته‌و‌ه‬ ‫و ده‌ڵ��ێ��ت‪ :‬ک��ات��ژم��ێ��ر ح���ه‌وت ل �ه‌ فولکه‌ى‬ ‫ده‌سته‌که‌وه‌ ب �ه‌ره‌و داخلى ده‌هاتمه‌و‌ه و من‬ ‫خێرا ده‌ڕۆشتم سه‌یاره‌یه‌ک به‌دوامه‌و‌ه بوو ل ‌ه‬ ‫نزیک پارکى دایک و ل ‌ه فولکه‌که‌ هۆڕنى‬ ‫بۆ لێدام وام زانى به‌هۆى خێرا رۆشتنمه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫وام زان��ى مه‌ده‌نیه‌‪ ،‬دواى ئ �ه‌وه‌ى وه‌س��ت��ام و‬ ‫سه‌یاره‌که‌ش وه‌ستاو به‌جنێو و ه��اوارک��ردن‬ ‫وتیان بوه‌ست ‌ه منیش زۆر ترسام و رامکرد‬ ‫به‌په‌ل ‌ه چومه‌ ناو به‌شه‌ ناوخۆیه‌که‌مانه‌وه‌‪.‬‬

‫گه‌رمیان وتیشی‪ :‬به‌هیچ شێوه‌یه‌ک ئه‌و‬ ‫که‌سانه‌ى دوام که‌وتبوون خۆیان نه‌ناساند و‬ ‫به‌شێوازێکى نایاسایى به‌هه‌موو ژووره‌کاندا‬ ‫گه‌ڕان و منیان نه‌دۆزیه‌وه‌‪ ،‬بۆخۆم چووم ‌ه‬ ‫خ����واره‌وه‌ و س �ه‌ن �ه‌وى و ب��اج�ه‌ک�ه‌م پ��ێ��دان ‌و‬ ‫ئ �ه‌وان��ی��ش وت��ی��ان دزه‌ک �ه‌م��ان��گ��رت‪ ،‬ئ���ه‌وان‬ ‫هێزه‌کانى موکافه‌حه‌بوون‪ ،‬وتیان بۆ راتکرد‬ ‫وت��م جنێوتان پێدام له‌گه‌ڵ وام��وت به‌ زل ‌ه‬ ‫کردمیان ‌ه ناو سه‌یاره‌‪.‬‬ ‫ئ�ه‌و خوێندکار‌ه هێماشى بۆ ئ�ه‌وه‌ک��رد له‌و‬ ‫کاته‌دا خوێندکارى به‌ش ‌ه ناوخۆییه‌ک ‌ه ک ‌ه‬ ‫هاتبونه‌ خواره‌وه‌ داوایانکرد هێزه‌کان نه‌مبه‌ن‬ ‫ئه‌وانیش زۆر ب ‌ه هه‌ڵسوکه‌وتێکى نا مرۆڤان ‌ه‬ ‫وه‌اڵمیاندانه‌وه‌‪ ،‬له‌ناو سه‌یاره‌ک ‌ه تا مه‌رکه‌ز‬ ‫ل��ێ��ی��ان��دام‪ ،‬ل �ه‌م �ه‌رک �ه‌زی��ش ب �ه‌ ش��ه‌ق و زل ‌ه‬ ‫دایانگرتم‪ ،‬ئه‌گه‌ر تاوانباریشبم چۆن ده‌بێت‬ ‫ب �ه‌و شێوه‌ی ‌ه هه‌ڵسوکه‌وتم ل�ه‌گ�ه‌ڵ بکه‌ن‪،‬‬ ‫وتیشى‪ :‬له‌وێ پێیان وتم تۆ گومانلێکراوى‬ ‫ماتۆڕت خێرا لێخوڕیو‌ه تا کاتژمێر (‪)12‬‬ ‫ده‌ستبه‌سه‌ر بووم دواتر ئازادکرام‪.‬‬ ‫گه‌رمیان ده‌ڵێت‪ :‬وه‌ک ئه‌وه‌ى بودجه‌یه‌کمان‬ ‫بۆ دابین ناکه‌ن بۆ ئ �ه‌وه‌ى بژێوى ژیانمان‬ ‫ببه‌ین به‌ڕێو‌ه به‌و شێوه‌ی ‌ه مامه‌ڵه‌مان له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌کرێت‪« ،‬به‌هۆى ئه‌و مامه‌ڵ ‌ه نامرۆڤان ‌ه‬ ‫به‌رامبه‌رم کرا هه‌رکه‌سێک ده‌بینم ب ‌ه جلى‬ ‫سه‌ربازیه‌و‌ه رقم لێیه‌تى»‬ ‫پاش ئه‌وه‌ى به‌مه‌به‌ستى گه‌یاندنى داواکانیان‬ ‫به‌شێک له‌ خوێندکاران لیژنه‌یه‌کیان پێکهێنا‬ ‫و سه‌ردانى سه‌رۆکى زانکۆى سلێملنیان کرد‬ ‫و پ��اش��ان چونه‌ الى پ��ارێ��زگ��ار ئ �ه‌وه‌ب��وو ل ‌ه‬ ‫کۆنگره‌یه‌کى رۆژنامه‌نوسیدا داوای لێبوردن‬ ‫له‌ خوێندکارانى به‌ش ‌ه ناوخۆى دایک کراو و‬ ‫ده‌ستبه‌سه‌رکردنی ئه‌و که‌سانه‌ش راگه‌یه‌نرا‬ ‫ک � ‌ه پێشێلکاریان ب �ه‌رام��ب �ه‌ر خوێندکاران‬

‫ئه‌نجام داوه‌‪ ،‬پاشان خوێندکاران سکااڵیان‬ ‫له‌ دادگ���اى ب�ه‌رای��ى سلێمانى تۆمارکرد و‬ ‫بڕیار‌ه ل ‌ه ماوه‌یه‌کى نزیکدا پرۆسه‌ى دادگاى‬ ‫تۆمه‌تباران به‌ڕێو‌ه بچێت‪.‬‬ ‫ئ���اس���ۆس ع���ه‌ل���ى‪ ،‬خ���وێ���ن���دک���ارى ب �ه‌ش��ى‬ ‫راگه‌یاندن‪ ،‬ئه‌و خوێندکاره‌یه‌ به‌مه‌به‌ستى‬ ‫رزگ��ار بوونى له‌ده‌ستى هێزه‌ ئه‌منیه‌کان و‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌کانیان زۆرب���ه‌ى جه‌سته‌ى بریندار‬ ‫بووه‌ و ره‌وان �ه‌ى نه‌خۆشخانه‌ى فریاکه‌وتنى‬ ‫سلێمانى ک���راوه‌‪ ،‬خۆشى ب �ه‌م شێوه‌ باسى‬ ‫ل �ه‌رووداوه‌ک �ه‌ ک��رد‪ :‬کاتێک ل��ه‌ده‌ره‌وه‌ بووم‬ ‫و هاتمه‌وه‌ بۆ به‌شه‌ ناوخۆى بینیم چه‌ند‬ ‫که‌سێک به‌ جلى ئه‌منیه‌وه‌ چوونه‌ ناو به‌شه‌‬ ‫ناوخۆییه‌که‌وه‌‪ ،‬به‌بێ پرس ده‌ستیان به‌گه‌ڕان‬ ‫ک���رد ب �ه‌ ژووره‌ک���ان���دا زۆر به‌شێوازێکى‬ ‫ناشرین گه‌ڕان دواى ئه‌وه‌ به‌ تۆمه‌تى ئه‌وه‌ى‬ ‫ک��وڕێ��ک م��ات��ۆڕى دزی���وه‌ و هاتوه‌ته‌ ئه‌و‬ ‫به‌شه‌ ناوخۆییه‌وه‌ کوره‌که‌ چووه‌ خ��واره‌وه‌ و‬ ‫ده‌ستگیریان کرد ‪.‬‬ ‫ئاسۆس وتیشی‪ :‬له‌به‌رئه‌وه‌ى تاقیکردنه‌وه‌م‬ ‫ه �ه‌ب��وو زۆر گرنگیم ب �ه‌ کێشه‌که‌ ن �ه‌داو‬ ‫خه‌ریکی سه‌عیکردن بووم‪ ،‬ده‌نگى گه‌رمیانم‬ ‫ده‌ب��ی��س��ت ک �ه‌ ده‌ی����وت م��ات��ۆڕى خ��ۆم �ه‌ و‬ ‫ئ �ه‌وه‌ سه‌نه‌ویه‌که‌مه‌‪ ،‬ک�ه‌ خوێندکاره‌کان‬ ‫زانیان کۆبونه‌وه‌ ل�ه‌و کاته‌دا یه‌کێک له‌‬ ‫پۆلیسه‌کانى نه‌هێشتنى ت��اوان ده‌مانچه‌ى‬ ‫له‌ خوێندکاران راکێشا و وتى ئ�ه‌وه‌ى بێته‌‬ ‫پێشه‌وه‌ ته‌قه‌ى لێده‌که‌م‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو وت��ی��ش��ى‪ :‬دواى ئ���ه‌وه‌ى پۆلیس و‬ ‫ئاسایش هاتن ئێمه‌ وه‌ک��و نوێنه‌ر له‌گه‌ڵ‬ ‫هاوڕێیه‌کم هه‌ڵسوکه‌وتمان ده‌ک��رت‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫خ��وێ��ن��دک��اره‌ک��ان��م��ان ب���رده‌ ژووره‌وه‌ و پاش‬ ‫چه‌ند خوله‌کێک هاتنه‌وه‌ دره‌وه‌ و هاتوو‬ ‫هاوارێک دروست بوو‪ ،‬چه‌ند که‌سێک به‌‬

‫جلى مه‌ده‌نیه‌وه‌ که‌ جیهازى ته‌له‌فۆنیان پێبوو‬ ‫به‌ لێدان خوێندکاره‌کانیان برده‌ ژووره‌وه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫که‌سه‌ى ته‌قه‌یکرد رووب �ه‌ڕوى ئێمه‌ هات و‬ ‫ته‌قه‌ى لێکردین زۆر نزم ته‌قه‌ى کرد منیش‬ ‫له‌سه‌ر شۆسته‌که‌ که‌وتم لوتم شکاو زۆربه‌ى‬ ‫جه‌سته‌م توشى ئ��ازار ب��ووه‌‪ ،‬منیش داواى‬ ‫یاسایم له‌سه‌ر ئه‌و که‌سه‌ تۆمارکرد‪.‬‬ ‫ئ��ی��ح��س��ان م��ح �ه‌م �ه‌د‪ ،‬خ��وێ��ن��دک��ارى به‌شى‬ ‫ک���وردى‪ ،‬وه‌ک شایه‌تحاڵێکى رووداوه‌ک���ه‌‬ ‫ئ��ام��اژه‌ى بۆ ئ �ه‌وه‌ک��رد‪ :‬ل�ه‌الی�ه‌ن هێزێکه‌وه‌‬ ‫یه‌کێک ل �ه‌ ه��اورێ��ک��ان��م��ان راون���راب���وو تا‬ ‫ن��اوب �ه‌ش �ه‌ ن��اوخ��ۆی��ی �ه‌ک �ه‌‪ ،‬وت��ی��ش��ى‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫ل �ه‌ ژووره‌وه‌ب����وی����ن ب�ه‌ت��ۆم�ه‌ت��ى ئ����ه‌وه‌ى ئ�ه‌و‬

‫ه��اوڕێ��ی�ه‌م��ان دزی���ک���ردووه‌ ئ �ه‌و ه��ێ��زه‌ به‌بێ‬ ‫مۆڵه‌ت هاتنه‌ ناو به‌شه‌ ناوخۆییه‌کانه‌وه‌‪،‬‬ ‫به‌بێبه‌ڵگه‌ هه‌ڵیانکوتایه‌ سه‌ر ئه‌و خوێندکاره‌‬ ‫و زۆریان لێدا ئه‌وه‌ش وایکرد ئێمه‌ش بێده‌نگ‬ ‫نه‌بین و هه‌ڵوێستمان هه‌بێت و دژى ئه‌و هێزه‌‬ ‫وه‌س��ت��ان�ه‌وه‌ ئ�ه‌و هێزه‌ش بۆ ب�ڵاوه‌ پێکردنى‬ ‫خ��وێ��ن��دک��اران پ �ه‌ن��اى ب��ۆ چ���ه‌ک ب���رد که‌‬ ‫ئه‌وه‌ش خوێندکارانى زۆر توڕه‌کرد‪ ،‬بۆ ئه‌و‬ ‫مه‌به‌سته‌ش خوێندکاران په‌نایان بۆ هێزه‌‬ ‫ئه‌منیه‌کانى تر برد بۆ پاراستنیان‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ به‌ گرتن و ب �ه‌دارى کاره‌با‬ ‫و لێدان باڵوه‌یان به‌ خوێندکاران کرد له‌و‬ ‫سه‌روبه‌نده‌دا خوێندکارێک برینداربوو که‌‬

‫به‌په‌له‌ گه‌یه‌نرایه‌ نه‌خۆشخانه‌ى فریاکه‌وتن‪.‬‬ ‫ن �ه‌ق��ی��ب س���ه‌رک���ه‌وت ئ �ه‌ح��م �ه‌د م��ح �ه‌م �ه‌د‪،‬‬ ‫ب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌ری پۆلیسی نه‌هێشتنی ت��اوان‬ ‫س�ه‌ب��اره‌ت به‌ رووداوه‌ک���ه‌ وت��ی‪ :‬رووداوه‌ک���ه‌‬ ‫لێک تێنه‌گه‌شتن بووه‌ له‌ نێوان هێزه‌کانی‬ ‫ئێم ‌ه و ئ��ه‌و ک��ه‌س��ه‌دا‪ ،‬ئ��ه‌و خوێنکاره‌ش‬ ‫سکااڵی یاسایی له‌سه‌ر هێزه‌کانی ئێمه‌‬ ‫تۆمار کردووه‌ له‌ که‌رتی پۆلیسی سه‌را و‬ ‫تۆمه‌تبارانیش ده‌ستگیر کراون‪.‬‬ ‫ناوبراو وتیشی‪ :‬پۆلیسه‌کانمان تا ئێستاش‬ ‫به‌ندن دوای ئه‌وه‌ش خۆمان ئه‌نجومه‌نێکی‬ ‫لێکۆلینه‌وه‌ له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ته‌ پێک ده‌هێنین‬ ‫و لێپێچینه‌وه‌ ده‌که‌ین‪.‬‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫هونه‌ر و وێژ ‌ه‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێ ‪2711‬‬

‫شه‌کانیتر داگیرکه‌ران رێ له‌ به‌کارهێنانى ده‌گرن‬

‫‪11‬‬

‫زمانى دایک‪ ،‬به‌رده‌وام چه‌کێکى کاریگه‌ر بووه‌ به‌ رووى داگیرکه‌رانى کوردستان‬

‫ئێجگار زۆر کاریگه‌رى هه‌ی‌ه به‌ کۆڵه‌که‌و‬ ‫پێکهاته‌یه‌کى گرنگى نه‌ته‌وه‌ ده‌ژمێردرێت‪،‬‬ ‫زمانى دایک‪.‬‬ ‫ک��ازم ف �ه‌ره‌ج نه‌شیشارده‌وه‌ زمانى ک��وردى‬ ‫به‌رده‌وام وه‌ک چه‌کێکى کاریگه‌ر به‌ رووى‬ ‫داگ��ی��رک�ه‌ران��ى ک���ورده‌ وه‌س��ت��اوه‌ت �ه‌وه‌‪ ،‬گه‌ر‬ ‫خاکیان داگیر کردبێت‪ ،‬گه‌ر واڵتیان کاول‬ ‫کردبێت ئ�ه‌وا هه‌رگیز نه‌یانتوانیوه‌ زمانى‬ ‫کوردى له‌ ناو به‌رن‪ ،‬به‌ڵکو به‌رده‌وام مایه‌ى‬ ‫شانازى و شه‌ره‌ف بووه‌‪ ،‬که‌ به‌ زمانى دایک‬ ‫که‌ زمانى کوردییه‌ درێژه‌ به‌ مانه‌وه‌ بده‌ن‪.‬‬ ‫پێشیوایه‌ لێره‌وه‌ گرنگى و بایه‌خى زمانى‬ ‫دای��ک��م��ان ب��ۆ ده‌رده‌ک���ه‌وێ���ت‪ ،‬ل�ه‌ پاراستنى‬ ‫ک��ل��ت��ور و م��ێ��ژوو ش��ارس��ت��ان��ی�ه‌ت و بنه‌ما‬ ‫شکۆمه‌ندییه‌کانى نه‌ته‌وه‌دا‪.‬‬ ‫ئه‌و خوێندکاره‌ له‌ درێژه‌ى قسه‌کانیدا ئه‌وه‌ش‬ ‫ده‌خ��ات��ه‌ڕوو‪ ،‬ب��ارودۆخ��ى زم��ان��ى دای��ک له‌‬ ‫باشورى کوردستان هه‌نگاوى به‌ره‌و پێشه‌وه‌‬ ‫ن���اوه‌‪ ،‬ب���ه‌ره‌و بنیادنانى زم��ان��ى (س��ت��ان��دار)‬ ‫ده‌چێت‪ ،‬به‌تایبه‌تى زارى کوردى ناوه‌ڕاست‪،‬‬ ‫که‌ ده‌ورى زمانى ستاندار ده‌گێرێت‪ ،‬به‌ تێپه‌ڕ‬ ‫بوونى ئه‌و بارودۆخه‌ى که‌ ئه‌م شێوازه‌ى تێدا‬ ‫تێپه‌ڕیوه‌‪ ،‬ه�ه‌ر له‌ س�ه‌رده‌م��ى (ن��ال��ى)ه‌وه‌ تا‬ ‫ده‌گاته‌ سه‌رده‌مى (شێخ مه‌حمود)‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫به‌ هۆى ئه‌و بابه‌ته‌ زانستی و ئه‌کادیمى و‬ ‫رۆشنبیر و ده‌رچوونى رۆژنامه‌ و کتێبه‌یه‌‪،‬‬ ‫به‌م شێوه‌زاره‌ ده‌رچوون‪ ،‬ئه‌م شێوه‌زاره‌ که‌ زمانى‬

‫دایکى زۆرینه‌ى خه‌ڵکى هه‌رێمى کوردستان‬ ‫پێکدێنێت‪ ،‬زۆربه‌ى ئه‌و هۆیانه‌ى تێدایه‌ ک‌ه‬ ‫بۆ بوونى زمانى ستاندار پێویسته‌‪ ،‬پێویستى‬ ‫به‌ بڕیارێکى سیاسى بوێرانه‌ هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ى‬ ‫بچه‌سپێت وه‌ک زمانى نه‌ته‌وه‌ى کورد‪ ،‬له‌‬ ‫کاتێکدا ده‌مانه‌وێت به‌ره‌و سه‌ربه‌خۆبوون و‬ ‫دروستبوونى ده‌وڵه‌تى کوردى هه‌نگاو بنێین‪.‬‬ ‫دک��ت��ۆر ب �ه‌ک��ر ع��وم �ه‌ر ع �ه‌ل��ى‪ ،‬س �ه‌رۆک��ى‬ ‫ب �ه‌ش��ى ک�����وردى ل���ه‌ زان���ک���ۆى س��ل��ێ��م��ان��ى‪،‬‬ ‫پسپۆڕى زم��ان�ه‌وان��ى‪ ،‬ئ��ام��اژه‌ ب �ه‌وه‌ ده‌ک��ات‬ ‫له‌ الیه‌ن ڕێکخراوى (یونسکۆ)وه‌ ڕۆژێک‬ ‫دیاریکراوه‌ بۆ زمانى (دایک)‪ ،‬هه‌ر میلله‌ته‌‬ ‫و مافى ئ �ه‌وه‌ى هه‌بێت‪ ،‬به‌ زمانى دایک‬ ‫قسه‌بکات‪ ،‬بنووسێت‪ ،‬ب�ه‌اڵم داگیرکه‌رانى‬ ‫کورد ڕێگایان ن �ه‌داوه‌ به‌م مافه‌‪ .‬به‌اڵم له‌‬ ‫ئێستا له‌ باشورى کوردستان به‌ زمانى دایک‬ ‫ده‌خوێنرێت‪ ،‬ده‌نووسرێت‪ ،‬بارودۆخى زمانى‬ ‫دایک له‌ باشورى کوردستاندا له‌ ئێستادا‬ ‫ئاستێکى به‌رزى هه‌یه‌ به‌وه‌ى ئێمه‌ به‌ زمانى‬ ‫دایک ده‌خوێنین و ده‌نووسین له‌ سه‌رجه‌م دام‬ ‫و ده‌زگاکان و راگه‌یاندنه‌کاندا کاره‌کانى‬ ‫پێ ئه‌نجام ده‌ده‌ین‪.‬‬ ‫ئه‌و باسى له‌وه‌شکرد له‌ باشورى کوردستاندا‬ ‫دوو دیالێکتى ڕه‌سمى هه‌یه‌ که‌ زمانى دایکه‌‪،‬‬ ‫دیالێکتى کرمانجى ژووروو‪ ،‬دیالێکتى‬ ‫کرمانجى خواروو‪ ،‬بۆیه‌ ده‌توانم بڵێم زمانى‬ ‫دای��ک ل�ه‌ گ�ه‌ش�ه‌ک��ردن و پێشکه‌وتندایه‌‪،‬‬

‫خزمه‌تى ده‌کرێت و زاراوه‌ و فه‌رهه‌نگه‌که‌ى‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ند ده‌بێت‪ ،‬ئه‌و دکتۆره‌ باس له‌وه‌ش‬ ‫ده‌کات له‌ ناوچه‌ دابڕاوه‌کان دا له‌ باشورى‬ ‫ک��وردس��ت��ان دی��راس��ات��ى ک���وردى ه�ه‌ی�ه‌ که‌‬ ‫به‌ زمانى دای��ک ده‌خوێنن‪ ،‬بۆ نموونه‌ له‌‬ ‫خانه‌قین به‌شى ک��وردى ک��راوه‌ت �ه‌وه‌‪ ،‬وه‌ک‬ ‫کۆلێژ‪.‬‬ ‫س���ه‌رۆک���ى ب��ه‌ش��ى ک�����وردى ل���ه‌ زان��ک��ۆى‬ ‫سلێمانى ئ�ه‌وه‌ش��ى خ��س��ت�ه‌ڕوو‪ ،‬ده‌زگاکانى‬ ‫ڕاگه‌یاندن کاریگه‌رى ڕاسته‌وخۆى هه‌یه‌‬ ‫ل��ه‌ ب �ه‌ره‌وپ��ێ��ش��چ��وون و ده‌وڵ �ه‌م �ه‌ن��دب��وون��ى‬ ‫فه‌رهه‌نگى زمان‪ ،‬به‌اڵم راگه‌یاندنه‌کان له‌‬ ‫باشورى کوردستان توانیویانه‌ تا راده‌یه‌ک‬ ‫ف �ه‌ره �ه‌ن��گ��ى زم��ان��ى دای����ک ده‌وڵ �ه‌م �ه‌ن��د‬ ‫بکه‌ن‪ ،‬ب�ه‌اڵم پێویسته‌ پسپۆڕى زمانه‌وانى‬ ‫له‌ راگه‌یاندنه‌کاندا ک��ار بکه‌ن بۆ زیاتر‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ند کردنى فه‌رهه‌نگى زمانى دایک‪،‬‬ ‫بۆ نموونه‌ ده‌بینین له‌ هه‌ندێ جاردا زاراوه‌ى‬ ‫(ب��ی��ان��ى) ب �ه‌ک��اردێ��ت‪ ،‬ک�ه‌ ل�ه‌ ب�ه‌رام��ب�ه‌ردا‬ ‫ده‌بینین زاراوه‌یه‌کى کوردى پاراومان هه‌یه‌‬ ‫بۆ ئه‌و زاراوانه‌‪ ،‬پێویسته‌ له‌ سه‌ر ده‌سه‌اڵتى‬ ‫کوردى که‌ پسپۆڕى زمانه‌وانى له‌ سه‌رجه‌م‬ ‫فه‌رمانگه‌ و دام��وو ده‌زگاکاندا دابنێت‪،‬‬ ‫بۆ رێکخستنه‌وه‌ و نوسین و زاراوه‌ک��ان‪ ،‬که‌‬ ‫ده‌بێته‌ هۆى ئه‌وه‌ى زمانه‌که‌مان زانستی ترو‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ند تربێت‪.‬‬ ‫لیژنه‌ى زمان و په‌روه‌رده‌ى پارتى ژیانى ئازادى‬

‫کوردستان‪ ،‬سه‌ره‌تا ئ�ه‌و رۆژه‌ له‌ سه‌رجه‌م‬ ‫گه‌لى کورد پیرۆز ده‌کات و شۆڕشى زمان‪،‬‬ ‫وه‌ک یه‌کێک له‌ شۆڕشه‌ سه‌ره‌کیه‌کان که‌‬ ‫له‌ مێژووى مرۆڤایه‌تیدا ب��وو به‌ هۆکارى‬ ‫وه‌رچه‌رخانێکى ن��وێ ن��او ده‌ب��ات و ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫گه‌لى کورد که‌ رۆڵى سه‌رکى له‌ پێکهێنانى‬ ‫شۆڕشى زماندا هه‌بووه‌‪ ،‬زمانه‌که‌ى قه‌ده‌غه‌ى‬ ‫له‌سه‌ر داده‌نرێت‪.‬‬ ‫لیژنه‌ى زم��ان و پ����ه‌روه‌رده‌ى پ��ارت��ى ژیانى‬ ‫ئ����ازادى ک��وردس��ت��ان ئ �ه‌وه‌ش��ى خسته‌ ڕوو‪:‬‬ ‫قه‌ده‌غه‌ له‌سه‌ر زمانى کوردى شێوه‌یه‌که‌ له‌‬ ‫چه‌مکى ژینوسایدى کلتوریی که‌ ئه‌مڕۆ له‌‬ ‫الیه‌ن داگیرکه‌رانه‌وه‌ په‌یڕه‌و ده‌کرێت‪ .‬پیالنى‬ ‫داگیرکه‌ران ئه‌وه‌ بووه‌ که‌ هاوکات له‌گه‌ڵ‬ ‫پارچه‌کردنى خاکى کوردستان‪ ،‬به‌ سیاسه‌ته‌‬ ‫قیزه‌وه‌نه‌کانیان زمانى کوردیش بتوێننه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌گ �ه‌ر ئ �ه‌م��ڕو ب �ه‌ ت��ای��ب�ه‌ت ل �ه‌ ب��اک��وور و‬ ‫ڕۆژهه‌اڵتى کوردستاندا زمانى کوردى له‌‬ ‫الیه‌ن داگیرکه‌رانه‌وه‌ له‌ میدیاکانه‌وه‌ به‌کار‬ ‫ده‌هێنرێت‪ ،‬ته‌نیا به‌ مه‌به‌ستى باڵوکردنه‌وه‌ى‬ ‫ئایدیۆلوژى و زهنییه‌تى داگیرکه‌رانه‌یانه‌‪،‬‬ ‫نه‌ک ره‌واییدان به‌ زمانى ره‌سه‌نى کوردی‪.‬‬ ‫له‌ کۆتاییشدا لیژنه‌ى زم��ان و پ���ه‌روه‌رده‌ى‬ ‫پ���ژاک داوا ل�ه‌ ه �ه‌ر ک��وردێ��ک ده‌ک���ات‪،‬‬ ‫به‌ پ���ه‌روه‌رده‌ و راهێنانى زمانى ک��وردى له‌‬ ‫هه‌موو شوێنه‌کانى ناو کۆمه‌ڵگا‪ ،‬سیاسه‌تى‬ ‫قڕکردنى کلتوورى پوچه‌ڵ بکاته‌وه‌‪.‬‬

‫ین ئاستی شانۆی کوردی بزانین به‌ به‌راورد به‌ واڵتان»‬ ‫ده‌قی شانۆیی» وایکردوبوو رۆڵی شانۆ‬ ‫که‌مبێته‌وه‌‪ ،‬کاریگه‌ری‌ه کۆمه‌اڵیه‌تیه‌کان‬ ‫شێوازی پێشکه‌شکردنی شانۆ بگۆڕێت‬ ‫جاران شانۆ قه‌ده‌غه‌بوو‪ ،‬به‌اڵم هۆڵه‌کانی‬ ‫شانۆ جمه‌یان ده‌ه��ات‪ ،‬ئێستا سه‌رده‌مه‌ک‌ه‬ ‫گۆڕاوه‌ و راگه‌یاندن کاریگه‌ری خێرای‬ ‫هه‌ی‌ه له‌ هه‌موو قه‌زا و ناحیه‌کاندا کاری‬ ‫شانۆیی ده‌کرێت‪ ،‬ل‌ه ده‌ره‌وه‌ش کوردمان‬ ‫هه‌یه‌ کاری شانۆده‌که‌ن‪ .‬هه‌وڵدان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ب�ه‌اڵم به‌هۆی ئه‌و ڤێستیڤاڵ‌ه ناوخۆی و‬ ‫نێوده‌وڵه‌تیانه‌وه‌ ک‌ه وه‌زاره‌ت��ی رۆشنبیری‬ ‫هه‌ستاوه‌پێی و فێستیڤاڵ ده‌گ��ێ��ڕێ��ت و‬ ‫«شانۆکاران کۆ ده‌کاته‌وه‌ چ له‌ ناو‌ه و‬ ‫چى ل�ه‌ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم» ئه‌مه‌ توانایه‌کی‬ ‫باشه‌ بۆ ئه‌وه‌ی هونه‌رمه‌نده‌کان ل‌ه ناوه‌ و‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم بزانن به‌ کاره‌کانى یه‌کتر‪.‬‬ ‫زه‌ری��ف��ی‪ ،‬ئ �ه‌وه‌ش��ى وت‪ :‬ش��ان��ۆ هه‌رگیز‬ ‫ته‌واونابێت‪ ،‬ل‌ه ساڵه‌کانی هه‌شتادا من‬ ‫ده‌ستم به‌شانۆ کردووه‌‪ ،‬ئه‌و کاته‌ سینه‌ما‬

‫ن�ه‌ب��وو ک��ورت�ه‌ سینه‌ما ن�ه‌ب��وو ئه‌وکاتان‌ه‬ ‫ده‌ق �‌ه شانۆیه‌کان سیاسی ب��ون‪ ،‬خه‌ڵکی‬ ‫پێویستی ب‌ه وشه‌ی کورد بوو تامه‌زرۆبون‬ ‫پ���ێ���ی‪ ،‬ئ��ێ��م � ‌ه ل���ه‌رێ���ی ش��ان��ۆک��ان��م��ان �ه‌و‌ه‬ ‫ئ �ه‌و هه‌ست‌ه ن�ه‌ت�ه‌وای�ه‌ت��ی�ه‌م��ان ده‌رده‌ب����ری‬ ‫پێشکه‌شی میله‌ته‌که‌ی خۆمانمان ده‌کرد‪،‬‬ ‫ئ�ه‌گ�ه‌ر ب �ه‌راوردێ��ک بکه‌ین «س�ه‌رده‌م�‌ه‬ ‫ده‌یگۆڕێت» ئه‌وکات کوردایه‌تی قه‌ده‌غ‌ه‬ ‫بوو ئه‌وه‌ش وایده‌کرد «کاره‌که‌ الی خه‌ڵک‬ ‫خۆشتر بێت زیاتر چێژی لێببینێت»‪.‬‬ ‫سۆرانى سادقی‪ ،‬به‌ڕێوبه‌رى تیپى شانۆى‬ ‫قه‌ره‌داغ‪ ،‬ب ‌ه پێچه‌وانه‌وه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌کات‪:‬‬ ‫ش��ان��ۆى ئێستا ل �ه‌ ئاستێکى «زۆر بێ‬ ‫کاریگه‌ریدایه‌»‪ .‬ده‌توانم بڵێم له‌ ئاستی‬ ‫قه‌یراندایه‌‪ ،‬راگه‌یاندنه‌کان ئه‌م رۆڵه‌یان به‌ر‌ه‬ ‫و کۆمه‌ڵگایه‌کى سیاسی ب��ردووه‌‪ ،‬راست‌ه‬ ‫ئێمه‌ حاشا ناکه‌ین له‌ راب���وردودا کاری‬ ‫جوان پێشکه‌ش به‌بینه‌رى شانۆکراوه‌‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌سه‌ر ئاستی گشتیدا کارێک نه‌کراو‌ه‬

‫ئێران‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫فێستیڤاڵێک‬ ‫ده‌رهێنه‌رێکی‬ ‫ێ‬ ‫کورد س ‌‬ ‫خه‌اڵت ده‌بات‬ ‫له‌فێستیڤاڵی کلتووری هونه‌ریی (رێگه‌ی رۆشن) ک‌ه واڵتی ئێران به‌ڕێوه‌چوو‪،‬‬ ‫فیلمی ده‌رهێنه‌رێکی کورد سێ‌ خه‌اڵتی ئه‌و فێستیڤاڵه‌ی به‌ده‌ستهێنا‪.‬‬ ‫ێ‬ ‫هونه‌رمه‌ندی سینه‌ماکاری کورد (تۆفیق ئه‌مانی) به‌ فیلمی (لێره‌ جاده‌کان ب ‌‬ ‫کۆتایین) به‌شداری خولی یه‌که‌می فێستیڤاڵی که‌لتووری هونه‌ری (رێگه‌ی رۆشن)‬ ‫ی کرد‌و توانی سێ‌ خه‌اڵتی گرنگی فێستیڤاڵه‌که‌ له‌به‌شه‌کانی(باشترین ئاماده‌کاری‬ ‫_تۆفیق ئه‌مانی‪ ،‬باشترین وێنه‌گرتن‪-‬حه‌مید میهر ئه‌فرووز‪ ،‬باشترین ئه‌کته‌ری ژن‪-‬‬ ‫خاتیر‌ه نادری) بباته‌وه‌‪.‬‬ ‫سه‌باره‌ت ب‌ه وه‌رگرتنی ئه‌و خه‌اڵتان‌ه تۆفیق ئه‌مانی ده‌رهێنه‌ر ئ �ه‌وه‌ى راگه‌یاند‪:‬‬ ‫فێستیڤاڵی کلتووری هونه‌ریی (رێگه‌ی رۆشن) فێستیڤاڵێکی به‌رباڵو‌ه ‌و ئه‌مساڵ‬ ‫خولی یه‌که‌می فێستیڤاڵه‌که‌ بوو‪ ،‬ک‌ه له‌نێو (‪ )76‬فیلمی به‌شداربووی فێستیڤاڵه‌ک‌ه‬ ‫ێ کۆتایین)‬ ‫ک‌ه له‌ رکابه‌ری بردنه‌وه‌ی خه‌اڵته‌کاندا بوون‪ ،‬فیلمی (لێر‌ه جاده‌کان ب ‌‬ ‫توانی سێ‌ خه‌اڵتی ئه‌و فێستیڤاڵه‌ بباته‌وه‌‪ .‬سه‌باره‌ت ب‌ه ناوه‌رۆکی فیلمه‌که‌ش‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ى وت‪ :‬فیلمه‌ک‌ه باسى کێشه‌ کۆمه‌اڵیه‌تییه‌کانی کۆمه‌ڵگه‌ ده‌کات‌و به‌تایبه‌ت‬ ‫تیشکده‌خاته‌ سه‌ر پرسی کێشه‌ی ژن له‌ کوردستانی رۆژهه‌اڵت‌و بابه‌تی خۆسوتاندنی‬ ‫ژنان‪.‬‬

‫که‌ ب ‌ه شێوه‌یه‌کى گشتى کارى گه‌ریگه‌ر‬ ‫ج���ێ ب��ه��ێ��ڵ��ێ��ت‪ ،‬ل���ه‌س���ه‌ر ئ���ه‌و روداوان������ه‌ى‬ ‫ک�ه‌روی��ان��داوه‌‪ ،‬به‌رده‌وامیش به‌ره‌خنه‌ن بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ى ک‌ه روبده‌ن‪ ،‬چونک‌ه له‌راستیدا شانۆ‬ ‫ده‌بێت باس له‌و «روداوه‌ گرنگان ‌ه بکات ک‌ه‬ ‫روو به‌ڕوى کۆمه‌ڵگه‌ و کولتور ده‌بێته‌وه‌»‬ ‫به‌وه‌ش جوانترین ده‌ربڕین و گوزارشت‌ه ل‌ه‬ ‫م��رۆڤ�ه‌ک��ان‪ ،‬ده‌ت��وان��رێ��ت زۆر به‌باشی ل‌ه‬ ‫شانۆیه‌کى جواندا ده‌رببڕیت‪ ،‬من کاتێک‬ ‫به‌شانۆیه‌ک ده‌ڵێم شانۆ‪ ،‬که‌ دووربێت ل‌ه‬ ‫مه‌به‌ستى بازرگانی‪ ،‬چونک‌ه تۆ بۆی‌ه‬ ‫ده‌قێکی شانۆیى پێشکه‌ش ده‌که‌یت‪ ،‬ک‌ه‬ ‫له‌پێناو ئامانج و ب�ه‌رزی کۆمه‌اڵیه‌تیدا‬ ‫ب���ێ���ت‪ ،‬ن����اوب����راو وت������ی‪ :‬ش���ان���ۆ ده‌ب��ێ��ت‬ ‫ره‌نگدانه‌وه‌ى ته‌واوى کێشه‌ و خه‌مه‌کانی‬ ‫م��رۆڤ �ه‌ک��ان ب��ێ��ت‪ ،‬وه‌ک ل �‌ه ده‌ق�ه‌ک��ان��ى‪-‬‬ ‫شکسپیردا‪-‬ده‌بینیین که‌ ره‌خنه‌ى قورس ل‌ه‬ ‫ده‌سه‌اڵتداره‌ سته‌مکا‌ره‌کان گیراو‌ه و بگر‌ه‬ ‫هه‌تا ئێستاش کارى خۆى ده‌کات‪ ،‬هیوادارم‬

‫ده‌سه‌اڵت و حکومرانى کوردى له‌ ئاستى‬ ‫به‌رپرسیارێتی شانۆدا بن‪ ،‬بۆ ئه‌وه‌ى شانۆى‬ ‫کوردى خزمه‌تێکى گشتى بوارى خودی و‬ ‫کۆمه‌الیه‌تی و هه‌مه‌الیه‌نى بکات‪.‬‬ ‫ب���ه‌اڵم پ��ێ��چ �ه‌وان �ه‌ی ئ���ه‌و ب��ۆچ��ون�ه‌ی�‌ه ک‌ه‬ ‫ه �ه‌ن��دێ��ک پ��ێ��ی��ان��وای�ه‌ ش��ان��ۆی ک���وردی‬ ‫ل �‌ه ق �ه‌ی��ران��دای �ه‌ ب�ه‌دی��ع�ه‌ دارت����اش‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«هه‌رگیز له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا نیم ک ‌ه شانۆ ل‌ه‬ ‫سه‌ره‌مه‌رگدا بێت» ئه‌گه‌ر وابوای‌ه شانۆ‬ ‫هیچ چاالکیه‌کی نه‌ده‌بوو‪ ،‬هه‌میش‌ه ئێم‌ه‬ ‫نابێت به‌و‌ه بنازین که‌ سه‌رکه‌وتوو ده‌بین‬ ‫له‌ شانۆیه‌کدا نابێت به‌وه‌ش بناڵێنین ک‌ه‬ ‫س�ه‌رک�ه‌وت��وو نابین ل‌ه شانۆیه‌کدا نابێت‬ ‫ب�ه‌و‌ه دڵناخۆش بین ب �ه‌وه‌ی له‌شانۆیه‌کدا‬ ‫سه‌رکه‌وتونابین‪.‬‬ ‫به‌دیع‌ه دارت���اش ئ��ام��اژه‌ ب�ه‌وه‌ش��ده‌ک��ات‪:‬‬ ‫«دڵخۆشین به‌وه‌ی شانۆ له‌کوردستان به‌ر‌ه‬ ‫و باشتر ده‌ڕوات»‪ ،‬ب�ه‌اڵم هۆکار هه‌یه‌‪،‬‬ ‫بۆ ئه‌و که‌مووکوڕیانه‌ی ل‌ه بواری شانۆدا‬

‫هه‌ڵبژارده‌ی فۆتۆ‌‬

‫هه‌یه‌ ده‌خات‌ه ئه‌ستۆی به‌رپرسه‌کان وه‌ک‬ ‫پێویست خزمه‌تی ئه‌کته‌ر و ئه‌و که‌ره‌ست‌ه‬ ‫پێویستیانه‌ی ک‌ه شانۆ ده‌یه‌وێت نیمانه‌‪،‬‬ ‫تا ئێستا ئێم‌ه هۆڵێکمان نیه‌ تیایداپرۆڤ‌ه‬ ‫بکه‌ین ئه‌و هۆڵه‌ی به‌ده‌ستمانه‌وه‌یه‌ پرۆڤه‌ی‬ ‫تیادا ده‌که‌ین هه‌مومان نه‌خۆشکه‌وتوین‬ ‫له‌سه‌رمایا تێیدا‪ ،‬ده‌بێت هه‌ریه‌ک‌ه و ل‌ه‬ ‫ئاستی پێویستیدا خزمه‌ت بکرێت جێگ‌ه‬ ‫و پ��ێ��داوی��س��ت��ی�ه‌ک��ان��ی ب��ۆ دابینبکرێت‪.‬‬ ‫ئ��ێ��س��ت��ا ک��ۆم �ه‌ڵ��ێ��ک گ �ه‌ن��ج��ی ب �ه‌ت��وان��ا‬ ‫هاتۆت ‌ه گۆڕه‌پانه‌که‌وه‌‪ ،‬زۆر هه‌وڵده‌ده‌ن بۆ‬ ‫بزوتنه‌وه‌ی شانۆی ک��وردی رۆژ ب‌ه رۆژ‬ ‫چه‌نده‌ها تیپی هونه‌ریمان هه‌بووه‌ ک ‌ه چوه‌ت‌ه‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی کوردستان و چاالکی باشیان‬ ‫ک���ردوو‌ه ل�‌ه ب���واری ش��ان��ۆدا ک��ه ‌جێگه‌ی‬ ‫ره‌زام���ه‌ن���دی ئ �ه‌و خه‌ڵک ‌ه بیانیانه‌دابوو‌ه‬ ‫که‌ ئێم‌ه چه‌ند خۆمان ل‌ه ئاستی نزمتر‬ ‫ده‌بینی وه‌ک له‌ ئه‌وان‪ ،‬لێر‌ه ک‌ه که‌رنه‌ڤاڵ‬ ‫ک��راوه‌ت �ه‌و‌ه بانگێشتی تیپی به‌ناوبانگی‬

‫واڵتانکراوه‌ هاتونه‌ت ‌ه کوردستانه‌وه‌‪ ،‬ئیجا‬ ‫ئێم‌ه هه‌ستمان کردووه‌ ک ‌ه «شانۆکه‌مان‬ ‫زی��ن��دوو‌ه هه‌میشه‌ له‌به‌ر‌ه و پێشچوندایه‌‪،‬‬ ‫په‌یمانگا ل‌ه زۆربه‌ی شاره‌کانی کوردستان‬ ‫کراونه‌ته‌و‌ه ئه‌جیزه‌ی ب��اش و سه‌رکه‌وتو‬ ‫بێننه‌دی‪.‬‬ ‫«شانۆ له‌ ئێستادا نه‌خۆش نیه‌» چاالکی‬ ‫تیایه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم ئه‌وه‌ی ‌ه ئاستی ب �ه‌رزو نزمی‬ ‫ئه‌م شانۆی‌ه ئه‌و‌ه ل‌ه هه‌مو واڵتێک به‌دی‬ ‫ده‌کرێت ل‌ه واڵتانیش کێش ‌ه هه‌ر هه‌یه‌‪.‬‬ ‫عه‌باس عه‌بدولره‌زاق‪ ،‬به‌رێوه‌به‌ری گشتی‬ ‫رۆش��ن��ب��ی��ری و ه��ون �ه‌ر ب �ه‌رێ��وه‌ب �ه‌رای �ه‌ت��ی‬ ‫پارێزگای سلێمانی‪ ،‬من ناتوانم ئاستی‬ ‫ش��ان��ۆی ک����وردی دی����اری ب��ک �ه‌م‪ ،‬ب �ه‌اڵم‬ ‫به‌نیازین ئه‌مساڵ گروپی شانۆی بیانی‬ ‫له‌ده‌ره‌وه‌ بێنین ‌ه کوردستان‪ ،‬ئه‌و گروپانه‌ی‬ ‫دێ��ن�‌ه ئ��ێ��ر‌ه ده‌ت��وان��ن ب���ه‌راوردێ���ک بکه‌ن‬ ‫له‌نێوان ئاستی شانۆی کوردستان له‌گه‌ڵ‬ ‫واڵتانی ده‌ره‌وه‌‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێ ‪2711‬‬

‫هونه‌ر و وێژه‌‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫رێژنه‌ ئه‌حمد‪ :‬سیرامیک له‌ کوردستان گرنگى پێنه‌دراوه‌ ‬

‫«سااڵنه‌ پار‌ه کۆده‌که‌ینه‌وه‌ بۆ پێداویستیه‌کانى په‌یمانگا چۆن سیرامیک پێش ده‌که‌وێت؟»‬ ‫سیرامیک چ��ی�ه‌؟ وت���ی‪ :‬سیرامیک‬ ‫هونه‌رێکی هه‌مه‌جۆره‌ و به‌گشتى له‌‬ ‫قور دروستده‌کرێ به‌مامه‌ڵه‌کردن له‌گه‌ڵ‬ ‫«گ�ه‌رم��ا تاپله‌ى گه‌رمى دیاریکراو‪،‬‬ ‫وت��ی��ش��ى س��ی��رام��ی��ک��ی��ش دوو ج���ۆره‌‬ ‫سیرامیکى ساردو ‪ -‬سیرامیکى گه‌ررم»‪.‬‬ ‫باسى له‌وه‌شکرد که‌ ل �ه‌روى هونه‌ریه‌وه‌‬ ‫سیرامیک وه‌ک ه�ه‌م��وو به‌شه‌کانى‬ ‫ت��ری ه��ون�ه‌ر به‌شێکى شێوه‌کاریه‌ که‌‬ ‫تیایدا هونه‌رمه‌ند گرنکى ده‌دات به‌‬ ‫دروس��ت��ک��ردن��ى ک���ارى ه��ون �ه‌رى به‌پیى‬ ‫باکگراوه‌نده‌ى فه‌لسه‌فی و هونه‌ریه‌ى که‌‬

‫کاری ک��ردووه‌‪ ،‬چونکه‌ چه‌رخه‌ هێشتا‬ ‫په‌یدا نه‌بوبوو ئه‌مه‌ش داهێندراوێکى پڕ‬ ‫بایه‌خ ب��ووه‌ بۆ ژیانى م��رۆف و ئاگر‬ ‫هۆکاریکى گرنگى گه‌شه‌کردن بووه‌‬ ‫که‌سه‌رچاوه‌ى وزه‌ ب��ووه‌ که‌ به‌ هۆیه‌وه‌‬ ‫به‌رهه‌مه‌ گلکاره‌کانیان سور کردۆته‌وه‌‬ ‫مرۆڤ ئه‌م زانیاریانه‌ى به‌هۆى ره‌قبونى‬ ‫قوڕى ده‌ورى ئاگردانه‌کانیانه‌وه‌ فێر بوون‪،‬‬ ‫سه‌رده‌مى فوخار ده‌ستى پێکردوه‌‪ ،‬پێش‬ ‫قۆناغى نوسین یان پێش ئه‌وه‌ى مرۆڤ‬ ‫وێزه‌ى ئاینى هه‌بیت‪ ،‬به‌گه‌شتی ده‌توانین‬ ‫بڵێن کۆنترین ج��ۆری هونه‌ره‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬

‫زی��ات��ری ده‌وێ����ت‪ ،‬چ��ون��ک�ه‌ م���رۆڤ ل ‌ه‬ ‫کاتى کارکردنیدا له‌ ڕووی فکری و‬ ‫جه‌سته‌یه‌وه‌ هیالک ده‌بێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش به‌‬ ‫ه��ۆی ئ��ه‌وه‌ى که‌ پێویسته‌ هونه‌رمه‌ند‬ ‫هه‌ردوو الیه‌نی به‌کاربێنێت‪.‬‬ ‫ل���ه‌وه‌اڵم���ى ئ���ه‌وه‌ش���دا ک �ه‌ ئ��ای��ا بۆچی‬ ‫س���ی���رام���ی���ک وه‌ک زۆرێ��������ک ل �ه‌‬ ‫هونه‌ره‌کانى تر به‌و شێوه‌ ده‌رنه‌که‌وتووه‌‬ ‫به‌ تایه‌به‌تی له‌ کوردستان ڕێژنه‌ وتی‬ ‫«ه��ۆک��اری ده‌رنه‌که‌وتنی سیرامیک‬ ‫وه‌ک هونه‌ره‌کانیتر ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ هۆی‬ ‫به‌کارنه‌هێنانی ئه‌و جۆره‌ قور و که‌ل و‬

‫خۆى هه‌یه‌تى بۆ داڕشتنى کاره‌که‌ واتا‬ ‫باسى ل ‌ه مێژوى ئه‌م هونه‌ر ‌ه ل ‌ه‬ ‫زیاتر ده‌چێته‌ خانه‌ى فکریه‌وه‌‪.‬‬ ‫کوردستان کرد و رونیشیکرده‌و ‌ه‬ ‫ئه‌و له‌ باره‌ى مێژووی سیرامیک پێیوایه‌‬ ‫ک ‌ه ل ‌ه به‌شێکی زۆری واڵتانی‬ ‫«سیرامیک درێژترین ته‌مه‌نى هه‌یه‌‬ ‫جیهان گرنگی زۆری هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌ داهێنانى هونه‌ریدا له‌ دروستکردنى‬ ‫کوردستان‬ ‫به‌اڵم به‌داخه‌و ‌ه له‌‬ ‫ف����ۆرم����دا‪ ،‬ت �ه‌م �ه‌ن��ى ب���ه‌ق���ه‌د ت �ه‌م �ه‌ن��ى‬ ‫نه‌بۆته‌ جێی بایه‌خ‪ ،‬رێژن ‌ه وتى‬ ‫دروستبونى مرۆڤه‌»‪ ،‬رونیشیده‌کاته‌وه‌‪:‬‬ ‫«سااڵن ‌ه پار ‌ه کۆده‌که‌ینه‌وه‌ بۆ‬ ‫ی��ه‌ک��ه‌م��ج��ار خ������ه‌زه‌ف ل���ه‌ س���ه‌رده‌م���ى‬ ‫پێداویستیه‌کانى په‌یمانگا چۆن‬ ‫جێگیربوندا س �ه‌رى ه�ه‌ڵ��داوه‌ و سروشت‬ ‫سیرامیک پێش ده‌که‌وێت»‪.‬‬ ‫تاکه‌ سه‌رچاوه‌ بووه‌ بۆ ده‌ستپێکردنی‬ ‫�ک‬ ‫�‬ ‫�وازێ‬ ‫�‬ ‫�ێ‬ ‫�‬ ‫ه���ه‌ر ه��ون �ه‌رم �ه‌ن��دێ��ک ب �ه‌ ش‬ ‫ئه‌م هونه‌ره‌‪ ،‬سه‌ره‌تا مرۆڤ ته‌نها به‌ده‌ست‬ ‫ده‌ڕوانێته‌ هونه‌رکه‌ى‪ ،‬رێژنه‌ له‌ ب��اره‌ى‬

‫به‌ به‌ڵگه‌ى ئه‌و پاشماوه‌ دێرینانه‌ى که‌‬ ‫دۆزراون���ه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬ل�ه‌ ئێستاشدا چین ل ‌ه‬ ‫پێشه‌وه‌ى واڵتانى جیهان ده‌بینرێت له‌م‬ ‫هونه‌ره‌ ‪.‬‬ ‫رێژنه‌ ئه‌حمه‌د جیاوازى هونه‌رى سیرامیک‬ ‫له‌گه‌ڵ هونه‌ره‌کانى تردا له‌وه‌دا ده‌بینێت‬ ‫که‌ سیرامیک پێویستى به‌ لێوردبونه‌وه‌‬ ‫و سه‌لیقه‌ و ورده‌ک����ارى زی��ات��ر و ئ��ارام‬ ‫گرتن هه‌یه‌‪ ،‬وتیشى‪ :‬به‌هۆى جیاوازى‬ ‫جۆرى ئه‌و مادانه‌ى که‌ به‌کارده‌هێندریت‬ ‫له‌ کاره‌که‌دا و سیرامیک ماندوبونی‬

‫په‌النه‌ی که‌ پێویستن بۆ ئه‌م هونه‌ره‌‪،‬‬ ‫چونکه‌ که‌مه‌ و تێچونی ماددی باشی‬ ‫ده‌وێت ئه‌مه‌ش وا له‌ هونه‌رمه‌ند ده‌کات‬ ‫که‌ زۆر ده‌س��ت نه‌بات بۆ ئه‌و هونه‌ره‌‪،‬‬ ‫ڕێژنه‌ ئه‌حمه‌د ئه‌وه‌شى خسته‌ڕوو که‌‬ ‫ل�ه‌دوای ته‌واوکردنی ئه‌کادیمیا زۆری‬ ‫ده‌وێ���ت‪ ،‬ل�ه‌ ک��وردس��ت��ان��دا گرینکی به‌‬ ‫هیج جۆره‌ هونه‌ریک ن �ه‌دراوه‌‪ .‬به‌هۆی‬ ‫ئ�ه‌و قۆناغه‌ جیا جیایانه‌ی که‌ کورد‬ ‫له‌ راب��ردودا پیایدا تێپه‌ڕیووه‌‪ ،‬وایکردوه‌‬ ‫که‌ نه‌توانرێت هونه‌ر بچێته‌ قواڵیی ناخى‬

‫سازدانى‬

‫جوتیار فه‌تاح‬ ‫سیرامیک له‌و هونه‌رانه‌ى که‌‬ ‫ب ‌ه درێژایی مێژووی مرۆڤایه‌تی‬ ‫ڕۆڵێکی کارای هه‌بوو ‌ه ل ‌ه‬ ‫هاوڕێیه‌تیکردنى مرۆڤایه‌تی‪،‬‬ ‫چونکه‌ زیاتر ئه‌م هونه‌ره‌ سه‌ره‌تا‬ ‫به‌شێوی کارکردن بووه‌ بۆ‬ ‫باشترکردنى ژیان و پاراستنى‬ ‫که‌لوپه‌له‌کانى‪ ،‬رێژن ‌ه ئه‌حمه‌د‬ ‫ل ‌ه چاوپێکه‌وتنێکى (چه‌تر)دا‬

‫تاکی ک���ورده‌وه‌‪ ،‬لێکدورکه‌وتنه‌یه‌ک‬ ‫دروس����ت ب���ووه‌ ل �ه‌ ن��ێ��وان ت��اک��ی ک��ورد‬ ‫و ه��ون��ه‌ردا‪ .‬په‌یمانگا و کۆلێژه‌کان‬ ‫هه‌وڵێکی باشیان داوه‌ بۆ پێشخستن و‬ ‫دروستکردنى هونه‌رمه‌ند ل�ه‌م الیه‌نه‌ى‬ ‫هونه‌ر‪ ،‬به‌اڵم وه‌ک پێشتر ئاماژه‌مپێکرد‬ ‫خوێندکاران پ��اش ت �ه‌واوک��ردن��ى به‌شى‬ ‫سیرامیک ب �ه‌ه��ۆى پێداویستیه‌کانى‬ ‫ک��ارک��ردن ل��ه‌م ه���ون���ه‌ره‌دا دوات���ر وازى‬ ‫لێ ده‌هێنن ئێمه‌ ته‌نانه‌ت سااڵنه‌ پاره‌‬ ‫ک��ۆده‌ک �ه‌ی��ن �ه‌وه‌ ب��ۆ پێداویستیه‌کانى‬ ‫په‌یمانگا چۆن سیرامیک پێشده‌که‌وێت‪.‬‬ ‫ئ �ه‌م ه��ون�ه‌رم�ه‌ن��ده‌ ل�ه‌ ب���اره‌ى ئ���ه‌وه‌ى که‌‬ ‫ئ��ای��ا وه‌زاره‌ت������ى رۆش��ن��ب��ی��رى ت��وان��ی��وی�ه‌‬ ‫هاوکاریان بکات‪ ،‬چى ئه‌رکێکی بینیوه‌‬ ‫ل�ه‌ پێشخستنى ئ �ه‌م ه��ون �ه‌ره‌‪ ،‬ئ��ام��اژه‌ى‬ ‫ب �ه‌وه‌ک��رد «وه‌زه‌اره‌ت����ی ڕۆشنبیری تا‬ ‫ئێستا وه‌ک پێویست نه‌یتوانیوه‌ هاوکارى‬ ‫پرۆفایل‬ ‫رێژنه‌ ئه‌حمد له‌ ساڵی (‪)1989‬‬ ‫له‌دایکبووه‌‪ ،‬ئێستا له‌ قۆناغی سێی‬ ‫شێوه‌کار به‌شی سیرامیکه‌‪،‬‬ ‫به‌شداری له‌ ته‌واوی کارو چاالکیه‌کانى‬ ‫په‌یمانگا ک��ردوه‌و له‌ چه‌ندین ڤێستیڤاڵ‬ ‫به‌شدارى کردووه‌‪.‬‬ ‫هیچ ه��ون �ه‌رێ��ک بێت و ئ��ه‌و ه��ون�ه‌ره‌‬ ‫بکاته‌ پێشه‌نگی هونه‌ره‌کان به‌تایبه‌تی‬ ‫سیرامیک‪ ،‬بۆ زیاتر به‌ره‌ و پێشبردنی‬ ‫ئه‌و هونه‌ره‌ له‌ کوردستان»‪.‬‬ ‫س����ه‌ب����اره‌ت ب���ه‌ پ �ه‌ی��م��ان��گ��ای ه���ون���ه‌ره‌‬ ‫جوانه‌کانى ڕانیه‌ ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌ ئه‌وه‌ى‬ ‫وت «ناتوانین هه‌ڵسه‌نگاندنێکی زانستی‬ ‫بۆ په‌یمانگاکه‌مان بکه‌ین‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ى که‌ که‌م و کورتی زۆری هه‌یه‌‪،‬‬ ‫که‌چی ده‌توانم بڵێم له‌ پێشه‌وه‌ى زۆرترین‬ ‫یان گشت په‌یمانگاکانى کوردستانه‌وه‌یه‌‬ ‫به‌تایبه‌تی ئ �ه‌گ �ه‌ر گرنگی زی��ات��ری‬ ‫پێبدرێت»‪.‬‬ ‫ڕێ���ژن���ه‌ ئ �ه‌ح��م �ه‌د ئ���ه‌م ه���ون���ه‌ره‌ وه‌ک‬ ‫خ��ول��ی��او خ��واس��ت��ى خ����ۆى ل���ه‌ ژی��ان��دا‬ ‫ده‌ستنیشان ده‌ک��ات وه‌ک باسى لێوه‌‬ ‫ده‌ک���ات سیرامیک الی حه‌زێکی‬ ‫گ����ه‌وره‌ ب����ووه‌‪ ،‬ب��ۆی �ه‌ ت��وان��ی��وی�ه‌ت��ی ئ�ه‌م‬ ‫هونه‌ره‌ هه‌ڵبژێرێت و تا بتوانێت تیایدا‬ ‫سه‌رکه‌وتو بێت‪ ،‬سوپاسی مامۆستاکانى‬ ‫ده‌ک���ات ک�ه‌ هاوکارێکی زۆر باشی‬ ‫بوون له‌ پێشه‌وه‌چوونى خۆی له‌ هونه‌ری‬ ‫سیرامیکدا‪.‬‬

‫موختار و ژنانى گه‌ڕه‌ک هات ‌ه سلێمانى‬

‫له‌ به‌ش‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫هه‌رێم کاوانى‬ ‫ڕێکخراوى (یونسکۆ)‪ ،‬رۆژێک‬ ‫دیاریکردوو ‌ه بۆ زمانى (دایک)‪،‬‬ ‫هه‌ر میلله‌ت ‌ه و مافى ئه‌وه‌ى هه‌بێت‬ ‫به‌و زمان ‌ه قسه‌بکات‪ ،‬بنووسێت‪،‬‬ ‫ل ‌ه راپۆرتێکى (چه‌تر)دا پسپۆرێکى‬ ‫زمانه‌وانى ئه‌وه‌ ده‌رده‌خات‬ ‫«داگیرکه‌رانى کورد رێگایان نه‌داو ‌ه ئه‌م‬ ‫مافه‌ بۆ کورد هه‌بێت»‪ .‬خوێندکارێکى‬ ‫زانکۆش وتى «زمانى دایک به‌رده‌وام‬ ‫چه‌کێکى کاریگه‌ربوو ‌ه به‌ڕووى‬ ‫داگیرکه‌رانى کوردستان»‪.‬‬

‫زمانى دای��ک‪ ،‬ئه‌و زمانه‌یه‌ که‌ له‌ الیه‌ن‬ ‫ق��س�ه‌پ��ێ��ک�ه‌ران��ى زم��ان��ێ��ک��ى دی���اری���ک���راوه‌وه‌‬ ‫ب �ه‌ک��ارده‌ه��ێ��ن��رێ��ت‪ ،‬ب��ۆ گ��ف��ت��وگ��ۆک��ردن و‬ ‫له‌یه‌کگه‌یشتن‪ ،‬نوسین و خوێندن و بابه‌ته‌‬ ‫زانستی و ئه‌کادیمیه‌کان‪ ،‬ل‌ه الیه‌ن ڕێکخراوى‬ ‫نێوده‌وڵه‌تى یونسکۆوه‌ (‪ )21‬شوباتى هه‌موو‬ ‫ساڵێک رۆژى جیهانى زمانى دایکه‌‪.‬‬ ‫کازم فه‌رج حه‌مه‌سه‌عید‪ ،‬خوێندکارى زمانى‬ ‫ک��وردى له‌ زانکۆى سلێمانى‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌‬ ‫ده‌ک���ات زم��ان بنه‌ماى ب��وون��ى ن�ه‌ت�ه‌وه‌ی�ه‌ و‬ ‫ناسنامه‌ و که‌سایه‌تى هه‌رکه‌س و نه‌ته‌وه‌یه‌ک‬ ‫ل �ه‌ڕێ��ى زم��ان �ه‌ک �ه‌ی �ه‌وه‌ دی��اری��ده‌ک��رێ��ت‪ ،‬له‌م‬ ‫روانگه‌یه‌وه‌ زمانى دایک گرنگى بایه‌خێکى‬

‫«ناتوانی‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫دانێر قه‌ره‌داغی‬ ‫هه‌ندێک بۆچون پێیانوای ‌ه شانۆی‬ ‫کوردی ل ‌ه قه‌یراندای ‌ه و هۆڵه‌کانی‬ ‫شانۆ چۆڵن له‌کاتێکدا ل ‌ه سااڵنی‬ ‫هه‌شتاکاندا هۆڵه‌کانی شانۆ جمه‌یان‬ ‫ده‌هات‪ ،‬هه‌ندێک بۆچونی دیکه‌ش‬ ‫ئاماژ ‌ه به‌وه‌ده‌که‌ن‪ ،‬شانۆ به‌پێی‬ ‫سه‌رده‌م و بارو دۆخی سیاسی و‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تی گۆڕانکاری به‌سه‌ردا دێت‪،‬‬ ‫له‌م راپۆرته‌ى (چه‌تر)دا به‌ڕێوبه‌ری‬ ‫گشتی رۆشنبیری و هونه‌ر ده‌ڵێت‬ ‫«ناتوانین ئاستی شانۆی کوردی‬ ‫بزانین ب ‌ه به‌راورد ب ‌ه واڵتان»‪.‬‬

‫به‌یان زه‌ریفی‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌کات‪ :‬شانۆی‬ ‫کوردی ماوه‌یه‌ک له‌مه‌وپێش له‌ قه‌یراندابو‬ ‫به‌هۆی ته‌کنه‌لۆژیا و هاوکات «که‌می‬

‫شانۆگه‌رى (موختار و ژنانى گه‌ڕه‌ک)‪،‬‬ ‫دواى ئه‌وه‌ى ل ‌ه چه‌ند شارۆچکه‌یه‌ک‬ ‫نماییشکرا‪ ،‬له‌ (‪ )29_24‬ئه‌م مانگ ‌ه ل ‌ه‬ ‫هۆڵى رۆشنبیرى ل ‌ه شارى سلێمانى‬ ‫نماییش ده‌کرێت‪.‬‬

‫شانۆى موختار و ژنانى گه‌ڕه‌ک که‌ هونه‌رمه‌ند‬ ‫گه‌زیزه‌ عومه‌ر نووسه‌ر و ده‌رهێنه‌رێتى‪ ،‬توانى‬ ‫بچێته‌ (‪ )6‬ش��ارۆچ��ک�ه‌ ک�ه‌ پێکهاتبوون له‌‬ ‫(ڕان��ی �ه‌‪ ،‬کۆیه‪ ،‬کفری‪ ،‬ک��ه‌الر‪ ،‬ق���ه‌اڵدزێ و‬ ‫چه‌مچه‌ماڵ) و تێدا به‌ ئاماده‌بونى بینه‌رێکى‬ ‫زۆر نمایشبکرێت‪ .‬ناوه‌ڕۆکى ئه‌و ده‌قه‌ شانۆییه‌‬ ‫ب��اس ل �ه‌ کێشه‌ و گرفته‌کانى ئێستاى ناو‬ ‫کۆمه‌ڵگه‌ى کوردى ده‌کات‪ ،‬به‌ تایبه‌تى ژنانى‬ ‫کورد‪.‬‬ ‫له‌ لێدوانێکیدا گه‌زیزه‌ وتی «ئه‌و شانۆگه‌رییه‌م‬ ‫به‌شێوه‌ى «کۆمیدیا» کاره‌که‌م نووسیوه‌‪ ،‬که‌‬ ‫بۆ یه‌که‌مجاره‌ ئافره‌تێکى شانۆکار ده‌قێکى‬ ‫شانۆیى به‌ شێوه‌ى کۆمیدى ده‌نووسێت و کار‬ ‫له‌سه‌ر بابه‌تێکى له‌و شێوه‌یه‌ ده‌کات‪».‬‬ ‫ئ�ه‌م شانۆیه‌ ل�ه‌الی�ه‌ن به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى گشتیى‬ ‫ڕۆشنبیرى و وه‌رزش و الوان‪ ،‬ب�ه‌ ه��اوک��ارى‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى سه‌نته‌ره‌کان و تیپه‌ هونه‌رییه‌کان‪،‬‬ ‫تیپى (هاوڕێیانى گه‌زیزه‌) له‌ هۆڵى ڕۆشنبیرى‬ ‫سلێمانى‪ ،‬به‌رده‌وامده‌بێت‬

‫‪12‬‬

‫دۆسیه‌‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪ 2012/2/27‬ـ ‪8‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫رۆژمێرى مانگه‌ خوێناوییه‌که‬

‫‌(‪)17‬ی شوبات بووه‌ته‌ رۆژی به‌گژداچونه‌وه‌ی نادادپه‌روه‌ری له‌ هه‌رێمی کوردستان‬ ‫دۆسیه‌ى ئه‌مجاره‌ى‬ ‫(چه‌تر) تایبه‌ته‌‬ ‫به روداوه‌کانی‬ ‫(‪)17‬ی شوبات و رۆژانی دواتر‪،‬‬ ‫که‌ ساڵی رابردوو بووه‌ هۆی‬ ‫شه‌هیدبونی (‪ )10‬هاواڵتی و‬ ‫برینداربوونی سه‌دان هاواڵتی‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ جگه‌ له‌ گرتن و لێدان له‌‬ ‫سه‌دان هاواڵتی تر‪...‬‬ ‫ئاماده‌کردنی‬ ‫عه‌لى فه‌تاح مه‌جید‬

‫زۆرێک له‌ چاودێران‪ ،‬به‌ده‌ر له‌ کاریگه‌رى‬ ‫شۆڕشه‌کانى به‌هارى عه‌ره‌بى و چڕبونه‌وه‌ى‬ ‫گه‌نده‌ڵى له‌ سه‌رجه‌م یه‌که‌ ئیداریه‌کانى‬ ‫حکومه‌تى هه‌رێم‪ ،‬به‌شێک له‌ هۆکارى‬ ‫خۆپیشاندانه‌کانى (‪)17‬ى شوبات و رۆژانى‬ ‫دوای���ى ب��ۆ به‌یاننامه‌ ح���ه‌وت خاڵیه‌که‌ى‬ ‫(‪ )2011/1/29‬ده‌گ��ێ��ڕن �ه‌وه‌‪ ،‬ک�ه‌ تیایدا‬ ‫ب��زوت��ن�ه‌وه‌ى گ���ۆڕان داواى ه�ه‌ڵ��وه‌ش��ان�ه‌وه‌ى‬ ‫په‌رله‌مان و حکومه‌تى هه‌رێمى کردبوو‪ ،‬له‌‬ ‫سه‌ره‌تادا و له‌ رۆژى (‪ )2011/2/14‬تۆڕى‬ ‫به‌رگرى له‌ ماف و ئازادییه‌کانى خه‌ڵک له‌‬ ‫سلێمانی‪ ،‬به‌یاننامه‌یه‌کیان باڵو کرده‌وه‌‪ ،‬که‌‬ ‫تیایدا بڕیار درابوو له‌ رۆژى (‪17‬ى شویاتى‬ ‫‪ )2011‬خۆپیشاندانێکى هێمنانه‌ ئه‌نجام‬ ‫ده‌ده‌ن بۆ پشتگیرى له‌ شۆڕشه‌کانى تونس‬ ‫و واڵتانى ترى عه‌ره‌بى و له‌ هه‌مان کاتدا به‌‬ ‫مه‌به‌ستى فشار خستنه‌سه‌ر ده‌سه‌اڵتدارانى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان تا چاکسازی سیاسى و‬ ‫ئیدارى ئه‌نجام بده‌ن‪ ،‬له‌ کاتى دیاریکراودا‬ ‫ل�ه‌ ب �ه‌رده‌رک��ى س���ه‌راى ش���ارى سلێمانى و‬ ‫پ��اش به‌شدارییه‌کى مه‌ده‌نیانه‌ و دور له‌‬ ‫توندوتیژی هاواڵتیان داواى چاکسازى و‬ ‫بنه‌بڕکردنى گه‌نده‌ڵیان کرد که‌ له‌ پاش‬ ‫راپه‌ڕینه‌وه‌ هاواڵتیانى هه‌رێم به‌ ده‌ستیه‌وه‌‬ ‫ده‌ناڵێنن‪ ،‬جێگه‌ى ئاماژه‌یه‌ ئه‌م خۆپیشاندانه‌‬ ‫ل�ه‌ژێ��ر ک��اری��گ�ه‌رى شۆڕشه‌کانى به‌هارى‬ ‫ع �ه‌ره‌ب��ى و ن��اڕه‌زای��ى ده‌رب��ڕی��ن ب�ه‌رام��ب�ه‌ر‬ ‫سیسته‌مى سیاسى واڵت و گ�ه‌ن��ده‌ڵ��ى و‬ ‫ناعه‌داله‌تى کۆمه‌اڵیه‌تى و کێشه‌کانى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان‪ ،‬نزیکه‌ى (‪ )62‬رۆژى‬ ‫خایاند و هاواڵتیانى هه‌رێمى کوردستان له‌‬ ‫میمبه‌رى شه‌قامه‌وه‌ دروشمه‌کانى دژ به‌‬ ‫گه‌نده‌ڵیان به‌رز کرده‌وه‌‪ ،‬دواجار به‌ شه‌هید‬ ‫کردنى (‪ )10‬که‌س و برینداربونى سه‌دان‬ ‫که‌س و ده‌سگیرکردنى سه‌دانیتر کۆتایى‬ ‫پێهات‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ى له‌سه‌ره‌تادا خۆپیشاندانه‌کان‬ ‫ه��ێ��م��ن��ان�ه‌ ب���ۆ پ��ش��ت��گ��ی��رى و پ��ی��رۆزب��ای��ى‬ ‫سه‌رکه‌وتنى شۆڕشه‌کانى تونس و میسر‬ ‫ته‌نها له‌ شارى سلێمانیه‌وه‌ ده‌ستیان پێکرد‪،‬‬ ‫ب����ه‌اڵم دوات����ر ب��ه‌ه��ۆى رژان����ى خ��وێ��ن �ه‌وه‌‪،‬‬ ‫ناڕه‌زایه‌تییه‌کانى هاواڵتیانى کوردستان‪،‬‬ ‫زۆربه‌ى ناوچه‌کانى هه‌رێمى کوردستان و‬ ‫ره‌وه‌ندى کوردى له‌ ده‌ره‌وه‌ى هه‌رێم گرته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئێستاش که‌ ساڵێک به‌سه‌ر روداوه‌ک��ان��ى‬ ‫(ش��وب��ات و ئ���ازار و نیسانی ‪)2011‬دا‬ ‫تێپه‌ڕیوه‌‪ ،‬که‌ سه‌ره‌تاکه‌ى له‌ روداوه‌کانى‬ ‫(‪)17‬ى شوباته‌وه‌ ده‌ستپێکرد و به‌ (‪)19‬ى‬ ‫نیسان کۆتایى پێهات‪.‬‬ ‫پ��اش ن��ی��وه‌ڕۆى رۆژى (‪)17‬ى ش��وب��ات‪،‬‬ ‫خۆپیشاندان له‌ به‌رده‌رکى سه‌راى سلێمانى‬ ‫ده‌ستپێکرد‪ ،‬س�ه‌ره‌ت��ا به‌ خۆپیشاندانێکى‬ ‫هێمنانه‌ده‌ستى پ��ێ��ک��رد‪ ،‬دواى کۆتایى‬ ‫پ��ێ��ه��ێ��ن��ان��ى خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان �ه‌ک �ه‌ ل���ه‌الی���ه‌ن‬ ‫رێکخه‌ره‌کانیه‌وه‌‪ ،‬ژماره‌یه‌ک له‌به‌شداربوان‬ ‫ئاراسته‌ى خۆپیشاندانه‌که‌یان گۆڕى به‌ره‌و‬ ‫شه‌قامى مه‌وله‌وى و له‌وێوه‌ به‌ره‌و شه‌قامى‬ ‫س��ال��م‪ ،‬ل�ه‌ س �ه‌ره‌ت��اى شه‌قامى سالم دواى‬ ‫روبه‌روبونه‌وه‌یه‌ک له‌الیه‌ن پاسه‌وانه‌کانى‬ ‫لقى (‪)4‬ى پارتى دیموکراتى کوردستانه‌وه‌‬ ‫ته‌قه‌ له‌ خۆپیشانده‌ران ک��راو به‌ هۆیه‌وه‌‬ ‫گه‌نجێک به‌ناوى (رێژوان عه‌لی) شه‌هید‬ ‫بوو زیاتر له‌ (‪ )60‬که‌یش برینداربون‪.‬‬ ‫له‌ رۆژمێرى مانگه‌ خوێناویه‌که‌‬ ‫به‌ده‌ر له‌ خوێن که‌ناڵه‌ راگه‌یاندن ‌ه‬ ‫سه‌ربه‌خۆکانیش بونه‌ قوربانى‬ ‫ل����ه‌گ����ه‌ڵ ب��ڵ��او ب������وون������ه‌وه‌ى ده‌ن���گ���ۆى‬ ‫خۆپیشاندانه‌که‌ و له‌هه‌مان شه‌ودا مه‌کۆ‬ ‫و ئۆفیسه‌ ئیعالمیه‌کانى بزوتنه‌وه‌ى گۆڕان‬ ‫له‌ هه‌ولێرو س��ۆران و دهۆک سوتێنران و‬

‫که‌ره‌سته‌کانى ناویشیان تااڵنکران‪ ،‬هه‌مان‬ ‫شه‌و قه‌ده‌غه‌کردنى هاتوچۆ له‌ کاتژمێر‬ ‫(‪)7‬ى ئێواره‌ تا (‪)7‬ى به‌یانى له‌ سلێمانى و‬ ‫له‌الیه‌ن پارێزگارى سلێمانییه‌وه‌ راگه‌یه‌ندرا‪.‬‬ ‫سه‌ر له‌یانى رۆژى (‪)18‬ى شوبات هێزێکى‬ ‫زۆرى چ�ه‌ک��دار له‌ سلێمانى باڵوکرایه‌وه‌‬ ‫ب �ه‌ ه����ه‌زاران چ��ه‌ک��دارى (پ��دک)ی��ش له‌‬ ‫هه‌ولێره‌وه‌ به‌ره‌و سلێمانى جوڵێنران‪ ،‬هه‌ر له‌و‬ ‫رۆژه‌دا‪ ،‬وه‌ک هاوخه‌میه‌ک بۆ سوتاندنى‬ ‫باره‌گاکانى گ���ۆڕان‪ ،‬جه‌ماوه‌رێکى زۆر‬ ‫ل���ه‌ب���ه‌رده‌م م �ه‌ک��ۆى س �ه‌ره‌ک��ى گ����ۆڕان له‌‬ ‫سلێمانى کۆبونه‌وه‌و قه‌ڵغانێکى مرۆییان‬ ‫دروستکرد‪ ،‬هه‌مان رۆژ باوکى شه‌هی رێژوان‬ ‫رایگه‌یاند‪ :‬که‌ سکااڵ له‌سه‌ر به‌رپرسانى‬ ‫لقى (‪)4‬ى (پدک) تۆمارده‌کات‪.‬‬ ‫* ه �ه‌م��ان رۆژ خ��وێ��ن��دک��اران��ى زان��ک��ۆى‬ ‫سلێمانى هه‌ڵوێستیان وه‌رگرت و جارێکیتر‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان ده‌س��ت��پ��ێ��ک��رده‌وه‌‪ ،‬داواک����ارى‬ ‫سه‌ره‌کى خۆپیشانه‌ران ئه‌وه‌بوو هێزه‌کانى‬ ‫زێره‌ڤانى له‌ سلێمانى پاشه‌کشه‌ بکه‌ن‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ئه‌و رۆژه‌ (مه‌یدانى ئ��ازادی) وه‌ک ناوى‬ ‫نوێى سه‌راى سلێمانى راگه‌یه‌ندرا‪ ،‬رێوشوێنى‬ ‫ئه‌منى توند پیاده‌ کراو پێکدادان له‌نێوان‬ ‫خۆپیشانده‌ران و هێزه‌ ئه‌منیه‌کان روی��داو‬ ‫(‪ )14‬که‌س برینداربون و ‪.‬‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده‌ران��ی��ش ل �ه‌ ب���ه‌رام���ب���ه‌ردا دوو‬ ‫به‌یاننامه‌یان باڵوکرده‌وه‌‪ ،‬هه‌ر ئه‌و ئێواره‌یه‌‬ ‫ک���ه‌ن���اڵ���ه‌ک���ان���ى (ی����ن����ک و پ����دک)‬ ‫باڵویانکرده‌وه‌ که‌ (نه‌وشیروان مسته‌فا)‪،‬‬ ‫کوردستانى به‌جێهێشتوه‌‪ ،‬ل�ه‌ب�ه‌رام��ب�ه‌ردا‬ ‫نه‌وشیروان مسته‌فا له‌ که‌ناڵى (که‌ى ئێن‬ ‫ئێن)ه‌وه‌ ده‌رک�ه‌وت��وو وه‌اڵم��ى تۆمه‌ته‌کانى‬ ‫دایه‌وه‌‪.‬‬ ‫رۆژى (‪)19‬ى شوبات‪ ،‬بزوتنه‌وه‌ى گۆڕان‬ ‫له‌ به‌یاننامه‌یه‌کدا داواى کشانه‌وه‌ى هێزه‌‬ ‫جوڵه‌پێکراوه‌کان و ئازادکردنى گیراوه‌کان‬ ‫و سزادانى ته‌قه‌که‌ره‌کانى کرد‪ ،‬هه‌مان شه‌و‬ ‫مه‌کۆى گۆڕان له‌ شه‌قاڵوه‌ سوتێنرا‪.‬‬ ‫به‌ره‌به‌یانى (‪)20‬ى شوبات زیاتر له‌ (‪)50‬‬ ‫چ�ه‌ک��دار له‌ سلێمانى هه‌ڵیانکوتایه‌ سه‌ر‬ ‫که‌ناڵى ئاسمانى (نالیا) و سوتاندیان‪،‬‬ ‫ک�ه‌م��اوه‌ى ته‌نها سێ رۆژ ب��وو ده‌ستى به‌‬ ‫په‌خشکردبوو‪ ،‬هه‌ر ئه‌و رۆژه‌ گروپى زانکۆى‬ ‫سلێمانى به‌یاننامه‌یه‌کى باڵوکرده‌وه‌ و‬ ‫له‌ شه‌قامى (سه‌هۆڵه‌که‌) خۆپیشاندان‬ ‫ده‌ستپێکردوو بۆ باڵوه‌پێکردنیان ته‌قه‌یان‬ ‫به‌سه‌ردا کرا و (‪ )47‬که‌س برینداربوون‪،‬‬ ‫له‌ گه‌ڕه‌کى چوارباخیش خۆپیشانده‌رێک‬ ‫به‌ناوى (سورکێو زاهید) شه‌هیدکرا‪ ،‬زیاتر‬ ‫له‌ (‪ )20‬که‌سیش له‌به‌رده‌رکى سه‌را له‌الیه‌ن‬ ‫هێزه‌ ئه‌منیه‌کانه‌وه‌ ده‌ستگیر کران‪ ،‬هه‌مان‬ ‫رۆژ له‌ رانیه‌و کفرى و ده‌ربه‌ندیخان و کۆیه‌‬ ‫خۆپیشاندان ده‌ستپێکرد و (سه‌نته‌رى میترۆ)‬ ‫ئاشکرایکرد له‌ماوه‌ى ئه‌و سێ رۆژه‌دا زیاتر‬ ‫له‌ (‪ )25‬پێشێلکارى به‌رامبه‌ر رۆژنامه‌نوسان‬ ‫تۆمارکراوه‌‪ ،‬رۆژى (‪)21‬ى شوبات‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ئه‌و رۆژه‌ (سورکێو زاهید مه‌حمود) دووه‌م‬ ‫شه‌هیدى خۆپیشاندانه‌کان به‌ خاکسپێردرا‬ ‫و ژم���اره‌ی���ه‌ک خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده‌ر ب �ه‌ گ��وڵ�ه‌وه‌‬ ‫به‌ربه‌ستى ئه‌منى هێزه‌ چه‌کداره‌کانیان‬ ‫شکاند‪ ،‬نه‌خۆشخانه‌ى فریاکه‌وتنى سلێمانى‬ ‫ژماره‌ى چوار رۆژى رابردوى ئاشکراکرد که‌‬ ‫تا ئه‌و کاته‌ گه‌یشتبوه‌ (‪ )124‬که‌س که‌‬ ‫له‌الیه‌ن هێزه‌ ئه‌منییه‌کانه‌وه‌ بریدار کرابون‪،‬‬ ‫هه‌ر ئه‌و رۆژه‌ خۆپیشاندان له‌ (سه‌یدسادق‬ ‫و ده‌رب�ه‌ن��دی��خ��ان و ک���ه‌الر) ده‌ستپێکرد و‬ ‫(‪ )5‬که‌سیش ده‌ستگیرکران‪ ،‬رۆژانى (‪22‬‬ ‫و ‪)23‬ى شوبات خۆپیشاندان له‌ زۆرب�ه‌ى‬ ‫ناوچه‌کان به‌رده‌وام بوو‪،‬له‌ (‪23‬ى شوبات)‬ ‫دا له‌ هه‌ڵه‌بجه‌ ته‌قه‌ له‌ خۆپیشانده‌ران کراو‬ ‫(‪)5‬ک���ه‌س ب��ری��ن��دار ب��وون و پۆلیسێکیش‬ ‫به‌ناوى (سه‌رکار حه‌مه‌ عه‌لى) شه‌هید بوو‪،‬‬ ‫هه‌مان رۆژ‬ ‫پ �ه‌رل �ه‌م��ان��ى ک���وردس���ت���ان دانیشتنێکى‬ ‫نائاسایى ئه‌نجامدا و بڕیارى ژماره‌ى (‪)1‬‬ ‫ى په‌سه‌ندکرد‪ ،‬که‌ به‌بڕیاره‌ (‪ )17‬خاڵیه‌که‌‬ ‫ناسراوه‌ و لیژنه‌یه‌کى لێکۆڵینه‌وه‌یش له‌الیه‌ن‬ ‫حکومه‌ته‌وه‌ پێکهێنرا‪ ،‬رۆژى (‪)24‬ى شوبات‬ ‫بازگه‌کانى شارى هه‌ولێر رێگریان له‌ چونه‌‬ ‫ناوه‌وه‌ى ژماره‌یه‌کى زۆر له‌ هاواڵتیان کرد‪،‬‬ ‫هه‌مان رۆژ به‌ بڕیارى یه‌کێتى قوتابیانى‬ ‫ک��وردس��ت��ان��ى س���ه‌ر ب �ه‌ (پ����دک) ده‌وام���ى‬ ‫زان��ک��ۆى س �ه‌اڵح �ه‌دی��ن ت��ا رۆژى (‪)4/1‬‬ ‫راگیرا‪ ،‬رۆژى (‪)25‬ى شوبات له‌ زۆربه‌ى‬ ‫ش��اره‌ک��ان��ى هه‌رێمى ک��وردس��ت��ان و عێراق‬ ‫خۆپیشاندانى هه‌ینى توڕه‌یی ئه‌نجامدرا‬ ‫و ل �ه‌الی �ه‌ن ه��ێ��زه‌ ئه‌منیه‌کانى (پ���دک)‬ ‫ه‌وه‌ زۆرب �ه‌ى دوک��ان و بازاڕه‌کانى هه‌ولێر‬ ‫داخران‪ ،‬هه‌مان رۆژ داواکارانى گشتى له‌‬

‫سلێمانى له‌ به‌یاننامه‌یه‌کدا داواى سه‌روه‌رى‬ ‫یاسا و چاکسازى ریشه‌یى و لێپرسینه‌وه‌یان‬ ‫ک��رد ل�ه‌و که‌سانه‌ى پێشێلکاریان ک��ردوه‌‪،‬‬ ‫هه‌مان رۆژ یه‌که‌م نوێژى هه‌ینى له‌ سه‌راى‬ ‫ئ��ازادى سلێمانى به‌رێوه‌چوو‪ ،‬هه‌مان رۆژ‬ ‫له‌ که‌الر له‌الیه‌ن چه‌کداره‌کانى پارتیه‌وه‌‬ ‫ته‌قه‌ له‌ خۆپیشانده‌ران ک��راو گه‌نجێکیش‬ ‫به‌ناوى (بیالل ئه‌حمه‌د) شه‌هیدکراو زیاتر‬ ‫ل ‌ه ‪ 10‬که‌سیش برینداربون‪ ،‬هه‌مان رۆژ‬ ‫له‌ خۆپیشاندانه‌کانى چه‌مچه‌ماڵ‪ ،‬به‌هۆى‬ ‫ته‌قه‌ى پاسه‌وانه‌کانى لقى (‪)19‬ى پارتیه‌وه‌‬ ‫منداڵێکى ت�ه‌م�ه‌ن (‪ )12‬س���ااڵن ب�ه‌ن��اوى‬ ‫(گ �ه‌رم��ی��ان ئ �ه‌ح��م �ه‌د) شه‌هید ب��وو (‪)5‬‬ ‫که‌سیش برینداربون‪ ،‬هه‌ر ئه‌و رۆژه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫هێزه‌ ئه‌منیه‌کانى (پ���دک)ه‌وه‌ له‌ هه‌ولێر‬ ‫(د‪.‬پشتیوان عه‌بدوڵاڵ) رفێنرا‪ ،‬رۆژى (‪)26‬‬ ‫ى شوباتدا بۆمبێکى ده‌ن��گ��ى ل�ه‌ نزیک‬ ‫سه‌کۆى س�ه‌راى ئ��ازادى ته‌قیه‌وه‌ و هه‌مان‬ ‫رۆژ له‌ نزیک مزگه‌وتى گ �ه‌وره‌ى شارى‬ ‫سلێمانی‪ ،‬گه‌نجێک به‌ناوى (ئومێد جه‌الل)‬ ‫شه‌هید بوو (‪ )11‬که‌سیش برینداربون‪،‬‬ ‫ه���ه‌ر ئ���ه‌و رۆژه‌ ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن��ى پ��ارێ��زگ��اى‬ ‫سلێمانى له‌ کۆبونه‌وه‌یه‌کدا پشتگیرى خۆى‬ ‫بۆ داواکارى خۆپیشانده‌ران راگه‌یاند‪ ،‬رۆژى‬ ‫(‪)27‬ى شوبات‪ ،‬خۆپیشاندان له‌ زۆرب�ه‌ى‬ ‫ناوچه‌کان ده‌ستپێکرده‌وه‌‪ ،‬ئه‌نجومه‌نى کاتى‬ ‫س���ه‌راى ئ���ازادى ماته‌مینى و مانگرتنى‬ ‫راگ �ه‌ی��ان��د‪ ،‬ه �ه‌م��ان رۆژ یه‌کێکیتر له‌‬ ‫برینداره‌کانى رۆژى (‪)25‬ى شوباتى که‌الر‬ ‫به‌ناوى (ره‌شید ئه‌حمه‌د اللۆ) ته‌مه‌ن (‪)50‬‬ ‫ساڵ شه‌هید ب��وو‪ ،‬رۆژى (‪)28‬ى شوبات‬ ‫خۆپیشاندان له‌ سلێمانى و زۆرب �ه‌ى قه‌زاو‬ ‫ناحیه‌کانى دیکه‌ ب���ه‌رده‌وام ب��وو‪ ،‬هه‌ر ئه‌و‬ ‫رۆژه‌ بنه‌ماڵه‌ى (د‪.‬پشتیوان عه‌بدوڵاڵ) له‌‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌کدا ترسى خۆیان له‌ چۆنێتى‬ ‫دادگاییکردنى له‌الیه‌ن پارتیه‌وه‌ نیشاندا‪،‬‬ ‫ه �ه‌م��ان رۆژ ل �ه‌ژێ��ر ف��ش��ارى حکومه‌تى‬ ‫ئوسترالیا (د‪.‬پشتیوان) ئازادکرا‪ ،‬هه‌ر ئه‌و‬ ‫رۆژه‌ که‌مپه‌ینى (تۆم به‌ سه‌رۆک قبوڵ‬ ‫نییه‌) ب�ه‌رام��ب�ه‌ر (مه‌سعود ب��ارزان��ی) له‌‬ ‫زانکۆى سلێمانى راگه‌یه‌ندرا‪ ،‬هه‌مان رۆژ‬ ‫لیژنه‌یه‌کى په‌رله‌مانى کوردستان سه‌ردانى‬ ‫سه‌راى ئازادى سلێمانیان کردو داواکاریى‬ ‫خۆپیشانده‌رانیان وه‌رگ���رت ک�ه‌ بریتى بو‬ ‫له‌ داواکاری ‌ه هه‌نوکه‌ییه‌کان و داواکاریه‌‬ ‫بنه‌ڕه‌تیه‌کان‪.‬‬

‫رۆژمێره‌ خوێناویه‌کى راپه‌ڕین و ژنان‬ ‫و ئه‌نفال و هه‌ڵه‌بجه‌ و نه‌ورۆزى سه‌راى‬ ‫ئازادى‬ ‫یه‌که‌م رۆژى مانگى ئ��ازار‪ ،‬ئه‌نجومه‌نى‬ ‫م �ه‌ی��دان��ى ئ�����ازادى ل��ه‌ ب�ه‌ی��ان��ن��ام�ه‌ی�ه‌ک��دا‬ ‫داوایکرد ده‌ستبه‌جێ سه‌رجه‌م ئه‌و که‌سانه‌‬ ‫ئ��ازادب��ک��رێ��ن ک �ه‌ ل �ه‌ (‪)17‬ى ش��وب��ات و‬ ‫رۆژان��ى دواتر ده‌ستگیکراون‪ ،‬هه‌مان رۆژ‬ ‫گ��روپ��ى (بێده‌نگ نابین) ل�ه‌ بادینان له‌‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌کدا داوایانکرد دیوارى بێده‌نگى‬ ‫بڕوخێنرێت‪ ،‬ه �ه‌ر ئ �ه‌و رۆژه‌ حکومه‌تى‬ ‫هه‌رێمى کوردستان له‌ راگه‌ینراوێکدا وه‌اڵمى‬ ‫داواکارى خۆپیشانده‌رانى دایه‌وه‌‪ ،‬ئه‌نجومه‌نى‬ ‫م �ه‌ی��دان��ى ئ���ازادی���ش ل �ه‌ به‌یاننامه‌یه‌کدا‬ ‫رایگه‌یاند راگه‌یاندنه‌که‌ وه‌اڵمى داواکارییه‌‬ ‫ه�ه‌ن��وک�ه‌ی��ی�ه‌ک��ان��ى خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده‌ران نییه‌‪،‬‬ ‫رۆژى (‪)2‬ى ئ��ازار هه‌رسێ فراکسیۆنى‬ ‫ئۆپۆزسیۆن (گۆڕان‪ ،‬کۆمه‌ڵ‪ ،‬یه‌کگرتو)‬ ‫بایکۆتى دانیشتى په‌رله‌مانیان ک��رد‪ ،‬له‌‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌کدا ئه‌نجومه‌نى کاتى مه‌یدانى‬ ‫ئ���ازادى رای��گ�ه‌ی��ان��د‪ :‬ئ �ه‌و واده‌ی���ه‌ کۆتایى‬ ‫ه���ات ک �ه‌ خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده‌ران ب��ۆ ه���ه‌ر سێ‬ ‫سه‌رۆکایه‌تییه‌که‌ى هه‌رێمیان دانابوو بۆ‬ ‫جێبه‌جێبکردنى داواکارییه‌ هه‌نوکه‌ییه‌کانیان‬ ‫که‌ له‌رۆژى (‪ )2/28‬رایانگه‌یاندبوو‪ ،‬هه‌مان‬ ‫رۆژ ه��ه‌ر س��ێ الی �ه‌ن �ه‌ک �ه‌ى ئۆپۆزسیۆن‬ ‫پ���رۆژه‌ی���ه‌ک���ى (‪ )22‬خ��اڵ��ی��ان ئ��اراس��ت �ه‌ى‬ ‫ده‌س�ه‌اڵت��داران��ى هه‌رێمى کوردستان کرد‪،‬‬ ‫(بزوتنه‌وه‌ى گۆڕان)یش له‌ به‌یاننامه‌یه‌کدا‬ ‫رایگه‌یاند‪ ،‬س �ه‌ره‌ڕاى ئه‌و پ��رۆژه‌ی�ه‌‪ ،‬سورن‬ ‫له‌سه‌ر به‌یاننامه‌ حه‌وت خاڵیه‌که‌ى خۆیان‬ ‫و هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ى حکومه‌ت و پێکهێنانى‬ ‫حکومه‌تێکى ئینتیقالی‪ ،‬هه‌ر ئه‌و رۆژه‌ هێزه‌‬ ‫ئه‌منیه‌کان له‌ که‌الر (‪ )20‬خۆپیشانده‌ریان‬ ‫ده‌ستگیکرد و رێیان له‌ کۆبونه‌وه‌ى ناڕه‌زایى‬ ‫گرت و سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستانیش‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌کى س �ه‌ب��اره‌ت ب�ه‌ ب��ارودۆخ��ى‬ ‫هه‌رێم باڵوکرده‌وه‌ و داوایکرد هه‌ڵبژاردنى‬ ‫ئه‌نجومه‌نى پ��ارێ��زگ��اک��ان و هه‌ڵبژاردنى‬ ‫پێشوه‌ختى په‌رله‌مان ئه‌نجامبدرێت‪ ،‬رۆژى‬ ‫(‪)4‬ى ئ��ازار ئه‌نجومه‌نى کاتى مه‌یدانى‬ ‫ئازادى په‌یامێکى ئاراسته‌ى میدیا ئازاده‌کان‬

‫کرد و دووه‌م نوێژى هه‌ینى له‌سه‌راى ئازادى‬ ‫ئه‌نجامدرا و ئه‌نجومه‌نى کاتى مه‌یدانى‬ ‫ئ��ازادى رۆژى (‪)5‬ى ئ��ازارى وه‌ک رۆژى‬ ‫مانگرتنى س �ه‌رت��اس �ه‌رى راگ �ه‌ی��ان��د‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ئه‌و رۆژه‌ خۆپیشاندان له‌ (پیره‌مه‌گرون و‬ ‫پێنجوێن و سه‌یدسادق و رانیه‌ و ده‌ربه‌ندیخان‬ ‫و پێباز و زۆربه‌ى قه‌زاو ناحیه‌کانى پارێزگاى‬ ‫سلێمانى و گه‌رمیان و کۆیه‌) ئه‌نجامدرا‪،‬‬ ‫له‌ دره‌نگانى شه‌و ژماره‌یه‌ک چه‌کدار به‌‬ ‫جلوبه‌رگى سه‌ربازیه‌وه‌ هێرشیانکرده‌ سه‌ر‬ ‫رادیۆى ده‌نگ له‌ که‌الر و که‌لوپه‌له‌کانیان‬ ‫تێکشکاندن و له‌ سلێمانیش هه‌مان شه‌و‬ ‫چ���ادرى خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده‌ران ل�ه‌ س���ه‌راى ئ��ازاى‬ ‫سوتێنرا‪ ،‬رۆژى (‪)6‬ى ئ��ازار‪ ،‬سه‌ندیکاى‬ ‫رۆژن���ام���ه‌ن���وس���ان���ى ک���وردس���ت���ان ئ��ام��ارى‬ ‫پێشێلکارى و هێرشکردنه‌ سه‌ر رۆژنامه‌نوسانى‬ ‫ل���ه‌دواى (‪)17‬ى ش��وب��ات�ه‌وه‌ راگ�ه‌ی��ان��د‪ ،‬له‌‬ ‫س��اڵ��ی��ادى راپ�ه‌ڕی��ن�ه‌ک�ه‌ى ساڵى (‪)1991‬‬ ‫دا دانیشتوانى ب��ازی��ان خۆپیشاندانێکى‬ ‫هێمنانه‌یان ئه‌ندجامدا و له‌ به‌یاننامه‌یه‌کدا‬ ‫چه‌ندین داواک��اری��ان خسته‌ڕوو‪ ،‬ئه‌و رۆژه‌‬ ‫ژماره‌یه‌ک که‌سایه‌تى و روناکبیر و نوسه‌ر‬ ‫له‌ هه‌نده‌ران له‌ به‌یاننامه‌یه‌کدا داوای��ان له‌‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت��داران ک��رد رێگه‌ به‌خۆپیشاندانى‬ ‫مه‌ده‌نیانه‌ بده‌ن ل ‌ه هه‌ولێر‪ ،‬هه‌مان رۆژ هێزه‌‬ ‫ئه‌منیه‌کان هه‌وڵیاندا به‌ زه‌برى هێز رێگرى‬ ‫له‌ خۆپیشاندانه‌کانى کفرى و کۆیه‌ بکه‌ن و‬ ‫ته‌نها له‌ کۆیه‌ (‪ )14‬که‌س ده‌ستگیریکران‬ ‫و له‌کفریش ب�ڵاوه‌ به‌ خۆپیشانده‌ران کرا‪،‬‬ ‫ب��اڵ��ێ��وزخ��ان �ه‌ى ئ �ه‌م �ه‌ری��ک��ا ل �ه‌ ع��ێ��راق له‌‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌کدا ئیدانه‌ى سوتاندنى که‌ناڵى‬ ‫نالیا و رادیۆى ده‌نگى کرد‪،‬‬ ‫رۆژى(‪)8‬ى ئازار خۆپیشاندان له‌ زۆربه‌ى‬ ‫شارو قه‌زاو ناحیه‌کیان به‌رده‌وام بوو‪،‬‬ ‫ه �ه‌ردوو نوسه‌ر (به‌ختیار عه‌لى و ئ��اراس‬ ‫ف�ه‌ت��اح) ل����ه‌ده‌ره‌وه‌ى واڵت گ �ه‌ڕان �ه‌وه‌ و له‌‬ ‫سه‌راى ئازادى وتاریان خوێنده‌وه‌‪ ،‬رۆژى (‪)9‬‬ ‫ى ئ��ازار‪ ،‬به‌ختیار عه‌لى و رێبین هه‌ردى‬ ‫و ئاراس فه‌تاح به‌شدارى خۆپیشاندانه‌کانى‬ ‫زانکۆى سلێمانیان کرد‪ ،‬هه‌ر ئه‌و رۆژه‌‬ ‫په‌رله‌مانى ک��وردس��ت��ان بانگى سه‌رۆکى‬ ‫حکومه‌تى کرد بۆ لێپرسینه‌وه‌‪ ،‬رۆژى (‪)10‬‬ ‫ى ئازار خۆپیشاندان له‌ زۆربه‌ى شارو قه‌زاو‬ ‫ناحیه‌کان ب���ه‌رده‌وام ب��وو‪ ،‬رۆژى (‪)11‬ى‬ ‫ئازار‪ ،‬نوێژى هه‌ینى (خۆڕاگرى و مانه‌وه‌)‬ ‫له‌سه‌راى ئازادى سلێمانى ئه‌نجامدرا‪،‬‬ ‫رۆژى (‪)12‬ى ئ���ازار گ��روپ��ى نه‌وه‌کانى‬ ‫راپه‌ڕین‪ ،‬له‌ رانیه‌‪ ،‬داوای��ان له‌ هاواڵتیانى‬ ‫سنوره‌که‌یان کرد به‌ شدارى له‌ خۆپیشاندانى‬ ‫مه‌یدانه‌کانى ئازادیدا بکه‌ن‪ ،‬رۆژى (‪)13‬ى‬ ‫ئازار‪ ،‬هه‌ڕه‌شه‌ى کوشتن له‌ سێ مامۆستاى‬ ‫زانکۆى سه‌اڵحه‌دین ک��را‪)14( ،‬ى ئازار‬ ‫ژم��اره‌ی�ه‌ک��ى زۆر له‌ زیندانیانى سیاسى‬ ‫چونه‌ نێو خۆپیشاندانه‌کانه‌وه‌‪ ،‬رۆژى (‪)25‬‬ ‫ى ئازار‪ ،‬پۆلیسێکى ژینگه‌پارێزى گه‌رمیان‬ ‫خ�ه‌اڵت ک��را‪ ،‬به‌رامبه‌ر ئ �ه‌وه‌ى رێگرى له‌‬ ‫چه‌کدارێکى پ��ارت��ى ل�ه‌ ک �ه‌الر ک��رد که‌‬ ‫ویستى ته‌قه‌ له‌ خۆپیشانده‌ران بکات‪)15( ،‬‬ ‫ى ئ��ازار ى بازگه‌کانى هه‌ولێر‪ ،‬رێگریان‬ ‫له‌ چونه‌ ژوه‌ره‌وه‌ى خه‌ڵک ک��رد بۆ ناو‬ ‫شارى هه‌ولێر‪ ،‬له‌خانه‌قین هێرشکرایه‌ سه‌ر‬ ‫باره‌گاى گۆڕان و له‌ قه‌اڵدزێش بۆمبێک‬ ‫به‌ هه‌ڵسوڕاوێکى گۆڕاندا ته‌قیه‌وه‌‪)16( ،‬‬ ‫ى ئ���ازار‪ ،‬چاالکوانێک ب �ه‌ن��اوى (عه‌لى‬ ‫مه‌حمود) له‌به‌رده‌م په‌رله‌مانى کوردستاندا‬ ‫مانگرتنى راگه‌یاند‪..‬‬ ‫س��اڵ��ی��ادى کیمیابارانکردنى هه‌ڵه‌بجه‌ى‬ ‫شه‌هید‪ ،‬به‌ بێده‌نگى و جیاواز له‌ سااڵنى‬ ‫پێشو ک���رای���ه‌وه‌‪)17( ،‬ى ئ����ازار ی�ه‌ک�ه‌م‬ ‫دانیشتنى دادگاییکردنى دوو تۆمه‌تبارى‬ ‫سوتاندنى که‌ناڵى نالیا به‌رێوه‌چوو‪ ،‬هه‌ر ئه‌و‬ ‫رۆژه‌‪ ،‬دواى (‪ )23‬رۆژ مانگرتن‪( ،‬ئه‌یوب‬ ‫ره‌س��وڵ) مانگرتنه‌که‌ى له‌ سه‌راى ئازادى‬ ‫شکاند‪ ،‬ه�ه‌م��ان رۆژ (ج���ه‌الل تاڵه‌بانى)‬ ‫ن��ام�ه‌ی�ه‌ک��ى ئ��اراس��ت �ه‌ى خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده‌ران��ى‬ ‫س �ه‌راى ئ��ازادى کرد و داوکارییه‌کانیانى‬ ‫ب �ه‌ ره‌وا دان����ا‪ ،‬ه �ه‌م��ان رۆژ پ�ه‌رل�ه‌م��ان��ى‬ ‫کوردستان به‌ زۆری��ن�ه‌ى ده‌ن��گ راپۆرتى‬ ‫لیژنه‌ى ب �ه‌دواداچ��ون��ى داواک��اری��ی�ه‌ک��ان��ى‬ ‫خۆپیشانده‌رانى په‌سه‌ندکرد‪ ،‬هه‌مان رۆژ ‪،‬‬ ‫نوێژى هه‌ینى له‌ سه‌راى ئازادى سلێمانى و‬ ‫سه‌کۆى ئ��ازادى کۆیه‌ به‌رێوه‌چوو‪)19( ،‬‬ ‫ى ئ����ازار‪ ،‬ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن��ى ک��ات��ى م�ه‌ی��دان��ى‬ ‫ئ��ازادى رایگه‌یاند‪ ،‬که‌ ده‌س �ه‌اڵت هه‌وڵى‬ ‫پ�ه‌رت�ه‌وازه‌رک��ردن��ى ئه‌نجومه‌نه‌که‌ ده‌دات‪،‬‬ ‫هه‌مان رۆژ که‌مپه‌ینى (تۆم به‌سه‌رۆک‬ ‫قبوڵ نیه‌) زیاتر له‌ (‪ )50‬هه‌زار ئیمزایان‬ ‫بۆ ده‌ستله‌کارکێشانه‌وه‌ى سه‌رۆکى هه‌رێم‬ ‫کۆکرده‌وه‌‪)20( ،‬ى ئازار‪ ،‬ئاگرى نه‌ورۆز له‌‬

‫سه‌راى ئازادى له‌ سلێمانى و گۆڕه‌پانى شه‌هید‬ ‫گه‌رمیان له‌ چه‌مچه‌ماڵ و قه‌اڵى شێروانه‌‬ ‫له‌ که‌الر و باخى ئازادى له‌ رانیه‌ سه‌کۆى‬ ‫ئ���ازادى کۆیه‌‪ ،‬ل�ه‌الی�ه‌ن خۆپیشانده‌رانه‌وه‌‬ ‫کرایه‌وه‌‪ ،‬هه‌مان رۆژ‪( ،‬نه‌وشیروان مسته‌فا)‬ ‫س �ه‌ردان��ى س���ه‌راى ئ���ازادى ک��رد و به‌هۆى‬ ‫قه‌ره‌باڵغى و ئاپۆره‌ى جه‌ماوه‌ره‌وه‌ نه‌یتوانى‬ ‫له‌ ئۆتۆمبێله‌که‌ى دابه‌زێت و وتاره‌که‌ى‬ ‫پێشکه‌ش بکات‪)21(،‬ى ئازار‪ ،‬ئه‌نجومه‌نى‬ ‫کاتى س�ه‌راى ئ��ازادى مه‌دالیاى رێزلێنانى‬ ‫به‌خشیه‌ باوکى شه‌هیدان‪( ،‬سورکێو زاهید‬ ‫و گ �ه‌رم��ی��ان ئ �ه‌ح��م �ه‌د)‪)22( ،‬ى ئ���ازار‬ ‫خۆپیشاندانه‌کانى سه‌راى ئازادى پێى نایه‌‬ ‫(‪ )34‬رۆژه‌وه‌ و که‌س و کارى قوربانیانى‬ ‫خۆپیشاندانه‌کانیش به‌شداریان کرد‪ ،‬ئه‌و‬ ‫رۆژه‌‪ ،‬هێزێکى چه‌کدار هێرشیانکرده‌ سه‌ر‬ ‫خۆپیشانده‌رانى هه‌ڵه‌بجه‌ و پۆلیسێکى‬ ‫به‌رگرى شارستانى به‌ ناوى (عه‌لى ره‌سول)‬ ‫شه‌هید ب��وو (‪ )15‬که‌سیش برینداربون‪،‬‬ ‫هه‌مان رۆژ‪ ،‬ئه‌نجومه‌نى کاتى مه‌یدانى‬ ‫ئ���ازادى ره‌ت��ی��ک��رده‌وه‌ ک��ۆب��ون �ه‌وه‌ى له‌گه‌ڵ‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت��داران��ى هه‌رێم کردبێت‪)23( ،‬ى‬ ‫ئازار‪ ،‬له‌ سه‌راى ئازادى مه‌دالیاى رێزلێنان‬ ‫به‌خشرایه‌ بنه‌ماڵه‌ى ش�ه‌ه��ی��دان (رێ���ژوان‬ ‫عه‌لی‪ ،‬ئومێد جه‌الل)‬ ‫(‪)24‬ى ئ��ازار له‌ چه‌مچه‌ماڵ و رانیه‌ و‬ ‫کۆی ‌ه و پێنجوێن و ق �ه‌اڵدزێ کۆبونه‌و‌ه‬ ‫و ن����اڕه‌زای����ى ب�������ه‌رده‌وام ب����وو‪)25( ،‬ى‬ ‫ئ��ازار به‌به‌شدارى زیاتر له‌ (‪ )10‬ه�ه‌زار‬ ‫ک �ه‌س ن��وێ��ژى هه‌ینى ل �ه‌س �ه‌راى ئ���ازادى‬ ‫به‌رێوه‌چوو ل ‌ه زۆربه‌ى قه‌زاو ناحیه‌کانیش‬ ‫ن��وێ��ژى هه‌ینى و ک��ۆب��ون�ه‌وه‌ و ن��اڕه‌زای��ى‬ ‫ج�ه‌م��اوه‌رى ب���ه‌رده‌وام ب��وو‪)26( ،‬ى ئ��ازار‪،‬‬ ‫ب��ارى نائاسایى ران�ه‌گ�ه‌ی�ه‌ن��راو ل ‌ه هه‌ولێر‬ ‫ب��ه‌رده‌وام بوو هێزێکى زۆرى چه‌کداریش‬ ‫له‌ناو ش��اره‌ک�ه‌دا باڵوکرابونه‌وه‌‪)27( ،‬ى‬ ‫ئازار‪ ،‬به‌به‌شدارى شانۆکاران خۆپیشاندان‬ ‫ل�ه‌س�ه‌راى ئ��ازادى سلێمانى ب���ه‌رده‌وام بوو‪،‬‬ ‫ی��ادى رۆژى جیهانى ش��ان��ۆش ک��رای �ه‌وه‌‪،‬‬ ‫(‪)28‬ى ئ��ازار گردبونه‌و‌ه جه‌ماوه‌ریه‌که‌ى‬ ‫سه‌راى ئازادى کرای ‌ه رۆژى ماته‌مینى بۆ‬ ‫قوربانیانى خۆپیشاندانه‌کان‪)29( ،‬ى ئازار‬ ‫هه‌رسێ فراکسیۆنى ئۆپۆزسیۆن بایکۆتى‬ ‫دانیشتنه‌کانى په‌رله‌مانى کوردستانیان‬ ‫ک��رد‪ ،‬رۆژى (‪)30‬ى ئ���ازار ئه‌نجومه‌نى‬ ‫کاتى سه‌راى ئازادى بڕیاره‌کانى سه‌رۆکى‬ ‫هه‌رێمى ره‌تکرده‌و‌ه ک ‌ه له‌ پاڵ بکوژان و‬ ‫ته‌قه‌که‌ره‌کاندا‪ ،‬ئه‌و که‌سانه‌ش ده‌ستگیر‬ ‫بکرێت ک �ه‌ خۆپیشاندانى بێمۆڵه‌تیان‬ ‫ئه‌نجامداوه‌‪)31( ،‬ى ئازار بۆ رێگرتن ل ‌ه‬ ‫خۆپیشاندانه‌کانى که‌الر‪ ،‬هێزێکى زۆرى‬ ‫چه‌کدار ره‌وانه‌ى ئه‌و شار‌ه کران و له‌الیه‌ن‬ ‫چه‌ند چه‌کدارێکى یه‌کێتیه‌وه‌ هێرشکرای ‌ه‬ ‫سه‌ر ژماره‌یه‌ک په‌رله‌مانتارى گۆڕان و‬ ‫په‌رله‌مانتار (نه‌ریمان عه‌بدواڵ) بریندارکرا‪.‬‬

‫سلێمانى له‌به‌یاننامه‌یه‌کدا رایگه‌یاند‬ ‫(مه‌ال محه‌مه‌د نه‌سرواڵ) به‌یاساى تیرۆر‬ ‫ده‌ستگیکراوه‌‪ ،‬ژم��اره‌ی �ه‌ک خوێندکارى‬ ‫زان��ک��ۆى س �ه‌اڵح �ه‌دی��ن رێپێوانێکیان بۆ‬ ‫ب �ه‌رده‌م وه‌زاره‌ت���ى خوێندنى بااڵ ئه‌نجامدا‬ ‫دژى داخستنى زانکۆ و په‌یمانگاکانى‬ ‫هه‌ولێر‪)5( ،‬ى نیسان فراکسیۆنه‌کانى‬ ‫ئۆپۆزسیۆن جارێکیتر بایکۆتى دانیشتنى‬ ‫په‌رله‌مانى کوردستانیان ک��رد‪ ،‬هه‌رسێ‬ ‫الیه‌نى ئۆپۆزسیۆن کۆبونه‌و‌ه و به‌الغێکى‬ ‫هاوبه‌شیان ب�ڵاوک��رده‌وه‌‪)6( ،‬ى نیسان بۆ‬ ‫دووه‌م جار ته‌ق ‌ه له‌به‌شى ناوخۆى په‌یمانگاى‬ ‫ته‌کنیکى سلێمانى کرا و خوێندکارانیش‬ ‫خۆپیشاندانێکیان ئه‌نجامدا‪)7( ،‬ى نیسان‬ ‫خوێشاندانه‌کانى س�ه‌راى ئ��ازادى ب �ه‌رده‌وام‬ ‫ب��وو ل��ۆگ��ۆى ش��ۆڕش��ى نێرگزیش به‌سه‌ر‬ ‫خۆپیشانده‌راندا دابه‌شکرا‪ ،‬ل ‌ه چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫په‌رده‌ له‌سه‌ر په‌یکه‌رى شه‌هید (گه‌رمیان‬ ‫ئه‌حمه‌د) الدرا‪)8( ،‬ى نیسان هاوکات‬ ‫له‌گه‌ڵ به‌شدارى خۆپیشاندانه‌کاندا‪ ،‬نوێژى‬ ‫هه‌ینى ئومێد له‌سه‌راى ئازادى و مه‌راسیمى‬ ‫نوێژى هه‌ینى له‌ رانی ‌ه و کۆی ‌ه و قه‌اڵدزێ‬ ‫ب���ه‌رێ���وه‌چ���وو‪)9( ،‬ى ن��ی��س��ان وت �ه‌ب��ێ��ژى‬ ‫لیژنه‌ى هه‌ماهه‌نگى ئۆپۆزسیۆن وه‌اڵمى‬ ‫راگه‌یندراوه‌که‌ى یه‌کێتى و پارتى دایه‌وه‌‪،‬‬ ‫(‪)10‬ى نیسان‪ ،‬ئه‌نجومه‌نى کاتى مه‌یدانى‬ ‫ئ��ازادى نه‌خشه‌رێگاى چاره‌سه‌رى ریشه‌یى‬ ‫قه‌یرانى سیاسى به‌ناونیشانى (گواستنه‌وه‌ى‬ ‫ئ��اش��ت��ی��ان��ه‌ى ده‌س�������ه‌اڵت ل���ه‌ ه �ه‌رێ��م��ى‬ ‫کوردستان) باڵوکرده‌وه‌‪ ،‬لیستى ده‌سه‌اڵت‬ ‫له‌په‌رله‌مان متمانه‌یان به‌خشیه‌و‌ه ب ‌ه وه‌زیرى‬ ‫پێشمه‌رگه‌‪)11( ،‬ى نیسان خوێندکارانى‬ ‫زان���ک���ۆى ک��ۆی �ه‌ خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان�ه‌ک��ان��ی��ان‬ ‫گ��واس��ت�ه‌و‌ه ب��ۆ ده‌ره‌وه‌ى زان��ک��ۆ‪)12( ،‬ى‬ ‫نیسان‪ ،‬ئه‌نجومه‌نى کاتى مه‌یدانى ئازادى‬ ‫وه‌اڵم��ى لێدوانه‌کانى س�ه‌رۆک��ى هه‌رێمى‬ ‫دای��������ه‌وه‌‪)13(،‬ى ن��ی��س��ان خ��وێ��ن��دک��اران��ى‬ ‫زانکۆى سلێمانى فولکه‌ى کاوه‌یان گرت‬ ‫و ب �ه‌رده‌وام بوون ل ‌ه خۆپیشاندان‪)14( ،‬ى‬ ‫نیسان به‌به‌شدارى هه‌زاران که‌س رێوره‌سمى‬ ‫یادکردنه‌وه‌ى کاره‌ساتى ئه‌نفال له‌ سه‌راى‬ ‫ئ����ازادى سلێمانى ب �ه‌رێ��وه‌چ��وو‪)15( ،‬ى‬ ‫نیسان‪ ،‬یه‌که‌م رێوره‌سمى نوێژى هه‌ینى ل ‌ه‬ ‫باخى ئازادى هه‌ڵه‌بج ‌ه به‌رێوه‌چوو‪ ،‬نوێژى‬ ‫هه‌ینى ل ‌ه قه‌اڵدزێ و کۆیه‌ و رێوره‌سمى‬ ‫نوێژى هه‌ینى نه‌خشه‌رێگا ل ‌ه سه‌راى ئازادى‬ ‫به‌رێوه‌چوو‪)16( ،‬ى نیسان‪ ،‬ئه‌نجومه‌نى‬ ‫کاتى مه‌یدانى ئازادى رایگه‌یاند شێوازى‬ ‫خۆپیشاندانه‌کان ده‌گۆڕن‪)17( ،‬ى نیسان‪،‬‬ ‫پێکدادان له‌نێوان خۆپیشانده‌ران و هێز‌ه‬ ‫ئه‌منیه‌کاندا رویدا و زیاتر ل ‌ه (‪ )50‬که‌س‬ ‫ده‌ستگیرکران و له‌الیه‌ن هێزه‌کانى پۆلیسه‌و‌ه‬ ‫گازى فرمسێک رێژ به‌کارهێنرا‪)18( ،‬ى‬ ‫نیسان‪ ،‬هێزێکى ئه‌منى هێرشیانکرده‌ سه‌ر‬ ‫چه‌ند په‌رله‌مانتارێکى گۆڕان و هه‌ڕه‌شه‌ى‬ ‫کوشتنیان لێکردن‪،‬‬ ‫گروپى زانکۆ رایانگه‌یاند سبه‌ى ده‌چن ‌ه‬ ‫به‌رده‌م دادگاى سلێمانى و خۆپیشاندانێک‬ ‫ئه‌نجامده‌ده‌ن‪ ،‬هه‌مان رۆژ هێزێکى هه‌واڵگرى‬ ‫ف�ه‌رم��ان��ده‌ی��ى س�ه‌ک��ۆى وت��اردان��ى س �ه‌راى‬ ‫ئازادیان سوتاند‪ ،‬ل ‌ه خۆپیشاندانه‌کانى ئه‌و‬ ‫رۆژه‌ى سلێمانیدا زیاتر ل ‌ه (‪ )102‬بریندارى‬ ‫لێکه‌وته‌وه‌‪( ،‬ه�ه‌ردى ف��اروق) یه‌کێک ل ‌ه‬ ‫ب��ری��ن��داره‌ک��ان ب�ه‌ه��ۆى ئ���ه‌وه‌ى گوله‌یه‌ک‬ ‫ب�ه‌ر س �ه‌رى که‌وتبوو شه‌هید ب��وو‪)19( ،‬‬ ‫ى نیسان‪ ،‬خوێندکاران و مامۆستایانى‬ ‫زانکۆى سلێمانى به‌ره‌و دادگ��اى سلێمانى‬ ‫به‌رێکه‌وتن و له‌ناوچه‌ى چه‌قچه‌ق له‌الیه‌ن‬ ‫هێزێکى ئاسایشه‌و‌ه گه‌مارۆ دران و زیاتر‬ ‫ل � ‌ه (‪ )100‬پ���ارێ���زه‌ر ل���ه‌ب���ه‌رده‌م دادگ���اى‬ ‫سلێمانى خۆپیشاندانیان ئه‌نجامدا‪ ،‬هه‌ر‬ ‫ئ �ه‌و رۆژ‌ه لیستى ده‌س���ه‌اڵت له‌په‌رله‌مان‬ ‫متمانه‌یان به‌خشیه‌و‌ه ب ‌ه وه‌زی��رى ناوخۆ و‬ ‫پێشه‌وا تۆفیقى په‌رله‌مانتارى گۆڕان دوو‬ ‫ده‌ب ‌ه ئاوى گرت ‌ه سه‌رۆکى په‌رله‌مان‪)20( ،‬‬ ‫ى نیسان هێزێکى ئاسایشى یه‌کێتی‪،‬‬ ‫(رازاو عه‌بدول)ى پارێزه‌ریان رفاند‪ ،‬هه‌مان‬ ‫رۆژ (پشکۆ حه‌م ‌ه ف�ه‌ره‌ج)ى چاالکوانى‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان�ه‌ک��ان��ى ه�ه‌ڵ�ه‌ب��ج� ‌ه ل �ه‌الی �ه‌ن‬ ‫هێزێکى چ �ه‌ک��داره‌وه‌ رفێنرا‪ ،‬مامۆستا‬ ‫(هه‌ورامان گه‌چێنه‌یى) ب ‌ه قۆڵبه‌ستکراوى‬ ‫ره‌وان���ه‌ى ئاسایشى سلێمانى ک��را‪)21( ،‬‬ ‫ى نیسان هه‌رسێ الیه‌نه‌که‌ى ئۆپۆزسیۆن‬ ‫به‌یاننامه‌یه‌کیان دژ ب ‌ه به‌کارهێنانى هێز‬ ‫له‌الیه‌ن یه‌کێتى و پارتییه‌وه‌ باڵوکرده‌وه‌‪.‬‬

‫توڕه‌ین له‌ تاوانه‌کانتان ل ‌ه‬ ‫گه‌نده‌ڵیه‌کانتان‪ ،‬ل ‌ه بێباکیتان ل ‌ه‬ ‫سیاسه‌تى چه‌واشه‌کاریتان‬ ‫رۆژى (‪)1‬ى نیسان ه��اوک��ات له‌گه‌ڵ‬ ‫خۆپیشاندانه‌کانى کۆیه‌‪ ،‬نوێژى هه‌ینى‬ ‫ل ‌ه سه‌کۆى ئ��ازادى شاره‌که‌ به‌رێوه‌چوو‪،‬‬ ‫ئاسایشى سلێمانى ل �ه‌ راگه‌یاندنێکدا‬ ‫باڵویکرده‌و‌ه که‌ (مه‌ال کامه‌ران) ب ‌ه ماده‌ى‬ ‫(‪)2‬ى تیرۆر ده‌ستگیکراوه‌‪ ،‬ئه‌نجومه‌نى‬ ‫کاتى مه‌یدانى ئازادى له‌ به‌یاننامه‌یه‌کدا‬ ‫پ �ه‌ی��ام��ى ه�ه‌ی��ن��ى ت���وڕه‌ی���ى ب�ڵ�اوک���رده‌وه‌‪،‬‬ ‫رایگه‌یاند‪ :‬ت��وڕه‌ی��ن ل ‌ه تاوانه‌کانتان ل ‌ه‬ ‫گه‌نده‌ڵیه‌کانتان‪ ،‬له‌ بێباکیتان ل ‌ه سیاسه‌تى‬ ‫چه‌واشه‌کاریتان‪ ،‬هه‌مان رۆژ‪،‬پ��ێ��ک��دادان‬ ‫له‌نێوان خۆپیشانده‌ران و هێز‌ه ئه‌منیه‌کاندا‬ ‫ل��ه‌ س��ل��ێ��م��ان��ى روی�����داو زی��ات��ر ل�� ‌ه (‪)42‬‬ ‫خۆپیشانده‌ر و پۆلیس برینداربون‪)2( ،‬‬ ‫ى نیسان‪ ،‬خۆپیشاندان له‌ زۆرب �ه‌ى شارو‬ ‫شارۆچکه‌کانى سنورى پارێزگاى سلێمانى‬ ‫و گه‌رمیان و کۆیه‌ ب�ه‌رده‌وام بوو‪)3( ،‬ى‬ ‫نیسان‪ ،‬خوێندکارانى په‌یمانگاى ته‌کنیکى‬ ‫سلێمانى مانگرتنیان ل ‌ه خوێندن راگه‌یاند‪،‬‬ ‫ه��ێ��زه‌ک��ان��ى ئ��اس��ای��ش (م����ه‌ال م��ح�ه‌م�ه‌د‬ ‫نه‌سرواڵ)یان ده‌ستگیکرد‪ ،‬ک ‌ه یه‌کێک بو‬ ‫ل ‌ه به‌شدارانى خۆپیشاندان و نوێژى هه‌ینى‬ ‫ل ‌ه س �ه‌راى ئ���ازادی‪ ،‬ل ‌ه راگه‌یندراوێکدا‬ ‫(سه‌نته‌رى میترۆ) ئاشکرایکرد له‌ماوه‌ى‬ ‫خۆپیشاندانه‌کاندا (‪ )100‬پێشێلکارى‬ ‫ب�ه‌رام��ب�ه‌ر رۆژن��ام�ه‌ن��وس��ان ئه‌نجامدراوه‌‪،‬‬ ‫هێزه‌ دام��ام��ک��داره‌ک��ان (‪ )3‬خوێندکارى‬ ‫خۆپیشانده‌ریان بریندارکرد‪)4( ،‬ى نیسان سه‌چاوه‌‪:‬‬ ‫خوێندکارانى کۆلێژى په‌روه‌رده‌ى بنه‌ڕه‌تى ماڵپه‌ڕی سبه‌ی‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ی��ان ئ �ه‌ن��ج��ام��دا‪ ،‬ئ��اس��ای��ش راپۆرته‌کانی سه‌نته‌ری میترۆ‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫به‌دواداچوون‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫«داگیرکه‌ران زیاتر ئاوڕیان له‌رووفات ‌ه کوردیه‌کان داوه‌ته‌وه‌»‬ ‫سازدانی‬ ‫یادگار ره‌ئوف‬

‫مامۆستا جه‌مال ئیمامى مزگه‌وتى‬ ‫پاشا له‌ دیدارێکی (چه‌تر)دا باس‬ ‫له‌ گرفتى کۆمه‌ڵیک روفاتى‬ ‫بنه‌ماڵه‌یه‌کى ناودارى ناوچه‌ى‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ ده‌کات و ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫داگیرکه‌ران زیاتر گرنگیان به‌‬ ‫ڕوفاتى که‌سایه‌تیه‌ مێژویه‌کانى‬ ‫کورد داوه‌ وه‌ک ده‌سه‌اڵتى خۆماڵى‬ ‫ناوچه‌که‌‪.‬‬

‫چه‌تر‪ :‬ئه‌و روفاتانه‌ى له‌ مزگه‌وتى پاشاى‬ ‫شارى هه‌ڵه‌بجه‌دان میژویان بۆ چه‌ند ساڵ‬ ‫ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ تا ئێسته‌ شوێنێکى تایبه‌تیان‬ ‫بۆدیارى نه‌کراوه‌؟‬

‫به‌پێى کتێبى عادله‌ خانم ئه‌و ڕوفاتانه‌ ل ‌ه‬‫حه‌وشه‌ى مزگه‌وتى پاشا نێژراون میژوه‌که‌ى‬ ‫بۆ (‪ )200‬س��اڵ له‌مه‌وپێش ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫نزیکه‌ى (‪ )20-15‬ڕوف��ات له‌ بنه‌ماڵه‌ى‬ ‫وه‌سمان پاشاى ج��اف و عادیله‌ خانم له‌و‬ ‫م��زگ�ه‌وت�ه‌دان ئ �ه‌م که‌سایه‌تیانه‌ ڕۆڵێکى‬ ‫گرنگیان هه‌بوه‌ له‌ بواره‌کانى سیاسى و‬ ‫ڕۆشنبیرى و ئ��اب��ورى له‌مێژودا کاتێک‬ ‫باسى هه‌ڵه‌بجه‌ ده‌کرێت ناکریت باسى ئه‌م‬ ‫بنه‌مااڵنه‌ نه‌کرێت‪ ،‬به‌ داخه‌وه‌ چه‌ندین جار‬ ‫داوامان له‌ ئه‌وقاف و وه‌زاره‌تى ڕۆشنبیرى‬ ‫ک��ردوه‌ شوێنێکى شیاو بۆ ئه‌م بنه‌مااڵنه‌‬ ‫ب��دۆزن�ه‌وه‌ وه‌ک دروستکردنى مه‌زارێک‬ ‫ب�ه‌اڵم ئاوڕیان لێ ن �ه‌دراوه‌ت �ه‌وه‌ پێم سه‌یره‌‬ ‫فیلم و داستانى عادیله‌ خانم ده‌ک��رێ و‬ ‫ده‌نوسرێ سه‌یرى گۆڕه‌که‌ى بکه‌ى بۆت‬ ‫ده‌رده‌ک �ه‌وێ��ت ئ�ه‌وان�ه‌ ریکالم و مه‌رامیان‬

‫له‌پشته‌وه‌یه‌ وه‌ک واڵت��ان��ى داگ��ی��رک�ه‌ر‪،‬‬ ‫مه‌زار و شوێنه‌پیرۆز و که‌سایه‌تیه‌کانیان‬ ‫به‌جوانترین شێوه‌ ڕازاوه‌ت�ه‌وه‌ وه‌ک مه‌زارى‬ ‫ب��اب��ات��اه��ی��رى ه �ه‌م �ه‌دان��ى ک �ه‌چ��ى خ��ۆم��ان‬ ‫که‌سایه‌تیه‌کانمان فه‌رامۆشکرد وه‌ ماڵى‬ ‫عادیله‌ خانم له‌سنه‌بوه‌ محه‌مه‌د وه‌سمان‬ ‫پاشاى جافیش داخ��وازى ده‌ک��ات و ده‌بێته‌‬ ‫ه��اوس�ه‌رى ل�ه‌و ک��ات�ه‌وه‌ ئ�ه‌و بنه‌ماڵه‌یه‌ له‌‬ ‫ه�ه‌ڵ�ه‌ب��ج�ه‌ نیشته‌جێ ده‌ب���ن و ل �ه‌س �ه‌ده‌ى‬ ‫رابردوشدا فه‌رمانره‌وایی ناوچه‌که‌ ده‌گرنه‌‬ ‫ئه‌ستۆ‬ ‫چه‌تر‪ :‬ئه‌م ڕوفاتانه‌ په‌یوه‌ندیان به‌ یه‌کیتى‬ ‫زانایانه‌وه‌ چیه‌ بۆ تا ئێست که‌سوکاریان‬ ‫ئاوڕیان لێ ناده‌نه‌وه‌ ئه‌گه‌ر ده‌زانن حکومه‌ت‬ ‫ئاوڕیان لێ ناداته‌وه‌؟‬ ‫ئێمه‌ وه‌ک ناوچه‌ى هه‌ڵه‌بجه‌ى یه‌کێتى‬‫زانایان ئه‌و الیه‌ن و که‌سایه‌تیه‌ مێژوییانه‌ى‬

‫خ��زم�ه‌ت��ی��ان ب �ه‌ خ��اک و خ�ه‌ڵ��ک ک��ردو‌ه‬ ‫ڕێزیان لێ ده‌گرین و به‌ته‌نگیانه‌وه‌ین له‌‬ ‫س �ه‌رده‌م��ى ک��ۆن��دا م��زگ �ه‌وت گ�ه‌وره‌ت��ری��ن‬ ‫و باشترین شوێن ب��وه‌ ب��ۆ بیرى ئاینى و‬ ‫نه‌ته‌وه‌یی ئه‌م که‌سایه‌تیانه‌ش ئه‌م بیره‌ یان‬ ‫ه�ه‌ب��وه‌ دومزگه‌وتیش ل�ه‌ هه‌ڵه‌بجه‌دان له‌‬ ‫الیه‌ن محه‌مه‌دپاشایی گه‌وره‌وه‌ دروستکراون‬ ‫م��زگ�ه‌وت��ى ع��ادی��ل�ه‌ خ��ان��م و خوێندنگه‌ى‬ ‫عادیله‌ خانم له‌ الی �ه‌ن بنه‌ماڵه‌ى وه‌سمان‬ ‫پاشا و خودى عادیله‌ خانمه‌وه‌ دروستکراون‬ ‫به‌نده‌ش وه‌ک ئیمام و خه‌تیبى مزگه‌وتى‬ ‫پاشا ده‌بێ داکۆکى له‌مێژوى ئه‌و بنه‌مااڵنه‌‬ ‫ب��ک �ه‌م وه‌ک ه�ه‌ڵ�ه‌ب��ج�ه‌ی��ی�ه‌ک��ی��ش ده‌ب��ێ��ت‬ ‫خ�ه‌م��ى که‌سایه‌تیه‌ میژویی و سیاسی‬ ‫و رۆشنبیریه‌کانى م��ی��ژوى ناوچه‌که‌ش‬ ‫بخۆین نه‌هێڵین س �ه‌روه‌رى شاره‌که‌مان ون‬

‫‪13‬‬

‫بیت به‌داخه‌وه‌ چه‌ندین جار داوامانکردو‌ه‬ ‫له‌ڕێگه‌ى که‌ناڵه‌کانى ڕاگه‌یاندنه‌وه‌ ئاوڕ‬ ‫له‌م ڕوفاتانه‌ بدرێته‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم به‌داخه‌وه‌ که‌س‬ ‫تائێستا خۆى ناکاته‌ خاوه‌نى ئه‌م ڕوفاتانه‌‬ ‫ته‌نانه‌ت وه‌چه‌ و نه‌وه‌کانى بنه‌ماڵه‌ى‬ ‫وه‌سمان پاشاى جافیش‪ .‬به‌ بۆچونى‬ ‫م��ن ئ �ه‌م الی�ه‌ن��ان�ه‌ ب�ه‌رپ��رس��ن له‌و‬ ‫روفاتانه‌ ده‌زانم له‌ دروستکردنى‬ ‫شوێنێکى شیاو بۆ ئه‌و روفاتان‬ ‫وه‌ک وه‌زاره‌ت��ى رۆشنبیرى و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى شوێنه‌وار‬ ‫و ئ �ه‌وق��اف و ش��اره‌وان��ى‬ ‫ه���ه‌ڵ���ه‌ب���ج���ه‌ ک����ه‌ زۆر‬ ‫ک��ه‌م��ت��ه‌رخ��ه‌م ب���وه‌ ل �ه‌و‬ ‫باره‌یه‌وه‌ له‌گه‌ڵ قایمقامى‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‪.‬‬

‫مامۆستا جه‌مال ئیمامى مزگه‌وتى پاشا له‌ هه‌ڵه‌بجه‌ی شه‌هید‬

‫ه به‌شه‌غازه‌کانیان‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌‪ ،‬وه‌کیله‌کانى غاز ناڕازین ل ‌‬

‫وه‌کیلێک‪ :‬کێشه‌که‌قایمقام دروستى کردو‌ه‬ ‫ئاماده‌کار‬

‫ره‌ئوف هه‌ڵه‌بجه‌یی‬ ‫هه‌فته‌ى ڕابردوغازفرۆشه‌کانى‬ ‫سنورى هه‌ڵه‌بجه‌مانیان له‌‬ ‫فرۆشتنى غازگرت به‌هۆى‬ ‫پێ نه‌دانى به‌شه‌سوته‌مه‌نى‬ ‫بۆئۆتۆمبیله‌کانیان به‌رپرسى‬ ‫یه‌کێک له‌کارگه‌گانیش‬ ‫هێمابۆئه‌وه‌ده‌کات کێشه‌که‌یان‬ ‫چاره‌سه‌ربوه‌قایمقامیش ده‌ڵێت‬ ‫ئه‌گه‌روه‌کیله‌کان غازنه‌فرۆشن‬ ‫له‌ڕێگه‌ى کۆمپانیاوه‌غازئه‌ده‌ین‬ ‫به‌خه‌ڵک هاواڵتیه‌کیش‬ ‫هێمابۆئه‌وه‌ده‌کات به‌هۆى‬ ‫ڕزیوى بتڵه‌غازه‌کانه‌وه‌ ڕۆژرانه‌‬ ‫کاره‌سات ده‌که‌وێته‌وه‌‬

‫ئه‌کبه‌رعه‌لى محه‌مه‌د وه‌کیلى غازله‌شارى‬ ‫ه �ه‌ڵ �ه‌ب��ج �ه‌وت��ى ئ �ه‌گ �ه‌رک��ێ��ش �ه‌ک �ه‌م��ان‬ ‫ب��ۆچ��اره‌س �ه‌رن �ه‌ک��رێ��ت ب�����ه‌رده‌وام ئه‌بین‬ ‫له‌مانگرتن چونکه‌حکومه‌ت ئه‌وغازه‌ى‬ ‫بۆی ئێمه‌ى دابینکردوین به‌شمان ناکات‬ ‫‪180‬لیترمان ئه‌ده‌نێ جیاوازیمان له‌گه‌ڵ ‪ n‬ئه‌گه‌رکێشه‌که‌مان بۆ چاره‌سه‌ر نه‌کرێت به‌رده‌وام ده‌بین ل ‌ه مانگرتن‬ ‫خ��اوه‌ن پاسه‌کان ناکه‌ن قیمقام ده‌ڵێت‬ ‫ئه‌توانن ئه‌م کاره‌نه‌که‌ن غازه‌ که‌ئه‌ده‌م شێوه‌یه‌کێشه‌که‌به‌رده‌وام بێـت ئه‌زمه‌ى ک��ێ��ش�ه‌ م���ان پ����اره‌ ن��ی �ه‌ب �ه‌اڵم ن��ازان��ی��ن‬ ‫به‌کۆمپانیا من دڵینام کێشه‌که‌قایمقام غازدروست ئه‌بێت ئێمه‌چاوه‌ڕێى وه‌کیل چه‌ندکیلۆیانان ت��ێ��دای�ه‌ ئ��او ی��ان تێ‬ ‫دروستى کردوه‌ من جاران ‪50‬بتلى غازم وح��ک��وم�ه‌ت ئه‌که‌ین ت��اوه‌ ک��و بزانین ک��ردون یان غازئه‌میره‌وتیشى تائیسته‌‬ ‫بارده‌کردکارگه‌دوبتلى بۆته‌رک ئه‌کردم ڕێگه‌چاره‌ى کێشه‌کان چیه‌پشتگیرى چه‌ندین جارماڵى دراوسێکه‌مان گڕی‬ ‫وه‌کیله‌کان ده‌ک�ه‌ی��ن چونکه‌ هیالک گرتوه‌ به‌هۆى خراپى بتلى غازه‌و خۆم‬ ‫ئێسته‌ بۆم ده‌رناهینێ به‌و شێوه‌یه‌‬ ‫س��وت��اوم ب�ه‌ه��ۆى ئ���ه‌وه‌ى بتلێکم کڕی‬ ‫کارمه‌ندێکى کارگه‌ى غ��ازى سیروان ئه‌بن ڕۆژانه‌ به‌کۆالندائه‌گه‌رێن‬ ‫وت����ى ک��ێ��ش��ه‌ک��ه‌الى ح��ک��وم �ه‌ت �ه‌وه‌ی �ه‌ ئ �ه‌م��ی��ره‌ ح��ه‌س��ه‌ن ک��اب��ان��ى م���اڵ وت��ى غازفرۆشه‌که‌ وتى عه‌یبى نیه‌ که‌چى‬ ‫رزگ�����ارع�����وم�����ه‌روت�����ى ئ����ه‌گ����ه‌رب����ه‌م خۆزگه‌ بتڵه‌غازه‌ ک��ان له‌بتڵ ئه‌چون دامگرساندته‌باخه‌که‌گریگرت به‌و هۆیه‌‬

‫ئه‌ده‌م گاز داواده‌ که‌م نرخه‌که‌ هه‌رزان‬ ‫که‌ن جاران ‪40‬بتڵمان بارده‌کرد کارگه‌‬ ‫دوبتڵى ته‌رک ئه‌کردین ئێسته‌هیچمان‬ ‫بۆته‌رک ناکه‌ن ئه‌گه‌روابڕوات سه‌یاره‌‬ ‫که‌م ده‌فرۆشم‬ ‫ج �ه‌م��ال ع �ه‌ل��ى ک��رێ��ک��ارى مه‌عمه‌لى‬ ‫غازى عه‌بابه‌یلێ وتى کێشه‌یه‌ک هه‌بو‬ ‫ئه‌ویش ئه‌وه‌بوله‌‪50‬بتڵ دوبتلى غازبدرێته‌‬ ‫وه‌ کیله‌ ک��ان ئ���ه‌وه‌ش نه‌ماغازبوته‌‬ ‫‪5.250‬دی����ن����ار ده‌ب���ێ���ت وه‌ ک��ی��ل�ه‌ک��ان‬ ‫غ���ازه‌ ک �ه‌ب��ده‌ن �ه‌‪6.250‬دی��ن��ارچ �ه‌ن��دی��ن‬ ‫ساڵه‌ ب �ه‌م شێوه‌یه‌به‌اڵم ج��ارى واهه‌بوه‌‬ ‫غ������ازدراوه‌ب������ه‌ح������ه‌وت ه����ه‌زاردی����ن����ار‬ ‫ڕۆژانه‌لیژنه‌ بتڵه‌کان ده‌کێشیت ئه‌وه‌ى‬ ‫هه‌یه‌ کۆن بونى بتڵى غازه‌ کانه‌‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌رام��ب �ه‌رداب �ه‌ڕێ��وه‌ب �ه‌رى ژم��ێ��ری��ارى‬ ‫ک������ارگ������ه‌ى غ��������ازى ع���ه‌ب���اب���ه‌ی���ل���ێ‬ ‫ه����ی����م����اب����ۆئ����ه‌وه‌ده‌ک����ات ئ���ه‌گ���ه‌رچ���ى‬ ‫کێشه‌که‌به‌ره‌و چ��اره‌س��ه‌رده‌ڕوات به‌اڵم‬ ‫گرفتێکى دیکه‌یان هه‌یه‌ئه‌ویش کۆنى‬ ‫وله‌کارکه‌وتنى هه‌ندیک بتلى غازه‌‬ ‫که‌بوه‌ ته‌ هۆى مه‌ترسى له‌مااڵنداوه‌ک‬ ‫بۆمبێکى دیارته‌مه‌نى ئه‌م بتله‌ غازانه‌‬ ‫نیوسه‌ده‌ ئه‌بێت‪.‬‬ ‫وه‌ ده‌ستم سوتا‬ ‫ج���ه‌م���ال ح �ه‌م �ه‌ ح��س��ی��ن ب���ه‌ڕێ���وه‌ب���ه‌رى‬ ‫رێ���ب���ه‌رم���ح���ه‌م���ه‌د ش���ۆف���ێ���رل���ه‌ق���ه‌زاى ژمێریارى کارگه‌ى غ��ازى عه‌بابه‌یلێ‬ ‫س �ه‌ی��د س���ادق���ه‌وه‌ ه��ات��ب��و ب��ۆه�ه‌ڵ�ه‌ب��ج�ه‌ وتى مانگانه‌ ‪1000‬بتڵى گاز ڕه‌وانه‌ى‬ ‫ب��ۆ وه‌رگ��رت��ن��ى غ��ازس��ک��ااڵى ئ���ه‌وه‌ى به‌غداده‌کرێت بۆسیانه‌کردنه‌وه‌ جه‌مال‬ ‫ده‌کردئه‌و بره‌ غازه‌ى له‌الیه‌ن حکمه‌ته‌وه‌ وتیشى کێشه‌که‌بۆمونافه‌سه‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‬ ‫بۆسه‌یاره‌که‌ى دابینکراوه‌ که‌مه‌وتى ئێمه‌‪15‬وه‌کیلمان ه �ه‌ی �ه‌وه‌ کیله‌ کان‬ ‫من ڕۆژرانه‌‪30‬غازده‌فرۆشم ‪20‬ى لێ ب �ه‌ئ��اره‌ زوى خ��ۆی��ان غازله‌کارگه‌کان‬ ‫ده‌ئه‌که‌م ‪10‬غازم بۆئه‌مێنته‌وه‌ ئه‌ویترى بارئه‌که‌ن وتی ڕۆژرانه‌ ‪700-200‬بتڵ‬

‫ڕه‌وانه‌ى هه‌ڵه‌بجه‌و ده‌وروبه‌رى ده‌که‌ین‬ ‫گۆران ئه‌دهه‌م ره‌حیم قایمقامى هه‌ڵه‌بج ‌ه‬ ‫وتى کێشه‌ى وه‌کیله‌کان چاره‌ سه‌ربوه‌‬ ‫ئ���ه‌وه‌ى ل �ه‌ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دى هاواڵتیاندابێت‬ ‫چاره‌سه‌رى ده‌که‌ین به‌اڵم کیشه‌ که‌وه‌‬ ‫کیله‌کان دروستیان کردوه‌ ئێمه‌ گازمان‬ ‫ب��ۆداب��ی��ن ک����ردون ئ �ه‌گ �ه‌روه‌ک��ی��ل �ه‌ک��ان‬ ‫غ�������ازه‌ک�������ه‌ن�������ه‌ده‌ن ب����ه‌ه����اواڵت����ی����ان‬ ‫غازه‌که‌له‌ڕێگه‌ى کۆمیانیاوه‌ ئه‌ده‌ینه‌‬ ‫هاواڵتیان‬ ‫ئازادئیمام خاوه‌نى چێشتخانه‌ى ئیمام‬ ‫وتى غازمان به‌‪6000‬دیناربۆدیت به‌اڵم‬ ‫وه‌کیل هه‌یه‌جیاوازى ده‌کات له‌فرۆشتنى‬ ‫به‌مااڵن وخاوه‌ن چێشتخان و وشوینه‌گشتى‬ ‫ی�ه‌ک��ان پێویسته‌لیژنه‌چاودێرى ن��رخ و‬ ‫کێشى بتله‌غازه‌ کان بکات‬ ‫ع��وم�ه‌رس��اڵ��ح ب �ه‌رێ��وه‌ب �ه‌رى ج��ێ به‌جێ‬ ‫کارله‌به‌ریوه‌به‌رایه‌تى به‌رهه‌مه‌نه‌وتیه‌کان‬ ‫وتى ئه‌گه‌ بتڵه‌کان بگۆرین باشه‌چونکه‌‬ ‫ن���ی���و س�����ه‌ده‌ی�����ه‌ ک������ارده‌ک������ه‌ن س��اڵ��ح‬ ‫وتیشى مانگانه‌ ‪4000‬ب��ت��ڵ ده‌به‌ینه‌‬ ‫به‌غدابۆسیانه‌ کردن ساڵى ‪ 2008‬نوسراو‬ ‫م��ان ک��ردوه‌ بۆگۆرینى بتڵه‌کۆنه‌کان‬ ‫به‌بتلى پالستیک وه‌اڵم نه‌دراوینه‌ته‌وه‌‬ ‫کێشى بتڵى ئاسن ‪28‬کیلۆیه‌ به‌پڕى‬ ‫ئ�����ه‌وه‌ش ک��ێ��ش �ه‌ی �ه‌ چ��ون��ک �ه‌ زۆرب����ه‌ى‬ ‫ماڵه‌کان دوقاتن ئه‌گه‌ربتڵه‌کان بگۆێن‬ ‫به‌پالستیک کێشه‌ که‌ نامینیت چونکه‌‬ ‫به‌پڕی‪17‬کیلۆیه‌ ئه‌وبه‌ریوه‌به‌ره‌وتیشى‬ ‫نرخى غازى حکومى ‪5000‬هه‌زاره‌ ده‌بێت‬ ‫وه‌کیل بیدات به‌ ‪ 6000‬هه‌روه‌کیلێک‬ ‫بۆى ده‌رناهێنێ باغازفرۆشى نه‌کات‬

‫گیراوه‌کانى هه‌ڵه‌بجه‌ چیرۆکى گرتنه‌کانیان ده‌گێڕنه‌و ‌ه‬ ‫ئاماده‌کار‬

‫یادگار ره‌ئوف‬ ‫گیراوه‌کانى رۆژى (‪)17‬ى‬ ‫شوباتى ئه‌مساڵ چیرۆکى گرتن‬ ‫و لێدانه‌کانیان باس ده‌که‌ن که‌‬ ‫چۆن براون و لێیان دراوه‌ و‬ ‫دواتر ئیفادیان لێ وه‌رگیراوه‌‪.‬‬ ‫باس له‌وه‌ش ده‌که‌ن گیراوه‌کان‬ ‫ئه‌شکه‌نجه‌ دراون‪.‬‬

‫ئ�ه‌م که‌سانه‌ ب��اس ل��ه‌وه‌ش ده‌ک��ه‌ن ل ‌ه‬ ‫ه��اواڵت��ى ژێ��ر ته‌مه‌نى یاسایى له‌ ناو‬ ‫گیراوه‌کاندا هه‌بووه‌‪ .‬ئه‌وه‌ش ده‌گێڕنه‌وه‌‬ ‫که‌ له‌ ناو گیراوه‌کاندا هه‌موو چین و‬ ‫توێژێکى تێدا بووه‌‪.‬‬ ‫هاواڵتى جه‌بار ق��ادر حه‌سه‌ن ته‌مه‌ن‬ ‫(‪ )35‬س��اڵ وت���ى‪ :‬ب����ه‌روارى (‪)17‬ى‬ ‫شوبات نیوکاتژمێر رۆژى مابوو چومه‌‬ ‫ماڵه‌وه‌ له‌ سه‌ر کۆاڵنه‌که‌مان وه‌ستام‪.‬‬ ‫چ �ه‌ن��د ئاسایشێک وت��ی��ان ب�ه‌رپ��رس��ى‬ ‫ئاسایش بانگت ده‌کات و نازانین بۆچى‬ ‫بانگت ده‌کات‪ .‬چومه‌ ئاسایش ئیفاده‌یان‬

‫لێ وه‌رگرتم له‌ یاریده‌ده‌رێتى به‌ڕێوبه‌رى‬ ‫ئاسایش ک�ه‌س نه‌یزانى ب �ه‌ره‌و کوێیان‬ ‫ب��ردی��ن‪ .‬پ��اش ده‌س��ت و چاوبه‌ستنمان‬ ‫به‌ سه‌یاره‌یه‌ک هه‌مویان بردین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫نه‌مانزانى شوێنه‌که‌ کوێیه‌‪ ،‬به‌قسه‌ى‬ ‫ناشیرین و سوکایه‌تیپێکردن که‌وتنه‌‬ ‫لێدانمان‪ ،‬ئێستا من لوتم شکاوه‌«‪.‬‬ ‫جه‌بار وتیشى‪ :‬داواکارم رۆژنامه‌نوسان‬ ‫و چاالکانى مه‌ده‌نى و پارێزه‌ران واز له‌م‬ ‫که‌یسانه‌ نه‌هێنن‪ .‬چونکه‌ گرنگه‌ کار‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌م پێشیلکاریانه‌ بکرێت له‌ ناو‬ ‫گیراوه‌کاندا منداڵى (‪ )12‬ساڵى تێدا‬ ‫بووه‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌م ه��اواڵت��ی�ه‌ ئ �ه‌وه‌ش��ى خسته‌ روو‪:‬‬ ‫«پ��اش پێنج سه‌عات به‌ چاوبه‌سراوى‬ ‫الى مالزمێک ئیفاده‌یان لێ وه‌رگرتین‬ ‫بۆ رۆژى دوایى له‌سه‌ر هیچ دادگاییان‬ ‫ک��ردی��ن‪ ،‬الى دادن����وس ئ��ی��ف��اده‌ی��ان لێ‬ ‫وه‌رگ��رت��ی��ن و ب �ه‌ ک�ه‌ف��ال�ه‌ت��ى (‪)140‬‬ ‫هه‌زار دینار ئازاد کراین‪ .‬له‌ کاتێکدا‬ ‫تاوانباران ئه‌سوڕێنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ج �ه‌ب��ار چ���ادر جه‌ختى ل �ه‌ س��ه‌ر ئ �ه‌وه‌‬

‫کرده‌وه‌‪ :‬که‌مکاره‌شیان بۆ چاوترساندنى‬ ‫خه‌ڵک کرد له‌ کاتێکدا خه‌ڵک له‌به‌ر‬ ‫ن���ادادپ���ه‌روه‌رى و بێکارى خۆپیشاندان‬ ‫ده‌ک����ات‪ .‬ئ �ه‌گ �ه‌ر وا ب����ڕوات خه‌ڵک‬ ‫رق‌ئه‌ستورتر ده‌بێت به‌رامبه‌ر ده‌سه‌اڵت‪.‬‬ ‫سامى هادى‪ ،‬یه‌کێکى تره‌ له‌ گیراوانى‬ ‫(‪)17‬ى ش��وب��ات‪ .‬ی�ه‌ک��ێ��ک ب���وو ل�ه‌و‬ ‫ده‌س��ت��گ��ی��رک��راوان�ه‌ى ته‌مه‌نى ل�ه‌ خ��وار‬ ‫ته‌مه‌نى یاساییه‌وه‌یه‌‪ .‬وتى سه‌عات پێنجى‬ ‫ئ��ێ��واره‌ ب��وو ده‌ڕۆی��ش��ت��م�ه‌وه‌ ب��ۆ م��اڵ�ه‌وه‌‪،‬‬ ‫الى ئاسایشى هه‌ڵه‌بجه‌وه‌ سه‌رکه‌وتم‪،‬‬ ‫قۆڵیان گرتم بردمیانه‌ ژوره‌وه‌ و له‌ ناو‬ ‫ئاسایش پێناسه‌ و مۆبایلیان لێ سه‌ندم‪.‬‬ ‫وتم له‌سه‌رچى منتان گرتووه‌ به‌اڵم به‌‬ ‫ح��ه‌وت ئاسایش ب�ه‌ نوکى تفه‌نگ و‬ ‫قۆناغه‌ تفه‌نگ په‌الماریان دام‪ .‬پاش‬ ‫سوکایه‌تى‌پێکردن به‌ شێوه‌یه‌کى دڕندانه‌‬ ‫فڕێیان داینه‌ ناو سه‌یاره‌وه‌ و کاتژمێر‬ ‫(‪)12‬ى ش���ه‌و چ���اوی���ان ک��ردی��ن��ه‌وه‌‪.‬‬ ‫گیراوه‌کانیش نۆ که‌س بوون و هه‌موو‬ ‫چین و توێژیکى تێدا بوو له‌ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫و کوڕى به‌رپرسه‌کان‪.‬‬

‫‪« n‬پاش سوکایه‌تى‌پێکردن ب ‌ه شێوه‌یه‌کى دڕندان ‌ه فڕێیان داین ‌ه ناو سه‌یاره‌و ‌ه»‬

‫فۆتۆ‪ :‬یادگار‬

‫‪14‬‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێ ‪2711‬‬

‫کراو ‌ه‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫ه توندوتیژی‬ ‫ه رووبه‌ڕوه‌کان زۆر کات ده‌گات ‌‬ ‫به‌رنام ‌‬

‫به‌رپرسێکی پارتی‪ :‬ئێمه‌ی کورد ئه‌وه‌ کلتور و ئه‌خالقمانه‌ ده‌نگ له‌سه‌ر یه‌ک به‌رز ده‌که‌ینه‌وه‌ و به‌ قیژه‌ قسه‌ ده‌که‌ین‬ ‫ئاماده‌کار‬

‫دانا به‌رزنجی‬ ‫به‌رده‌وامى به‌رنام ‌ه رووبه‌ڕوه‌کان‬ ‫زۆرجار ده‌گات ‌ه بارى نائارامى و ده‌نگ‬ ‫به‌رزکردنه‌و ‌ه ل ‌ه به‌رامبه‌ر یه‌کتردا‬ ‫وته‌بێژی پارتیش ده‌ڵێت‪ :‬ئێمه‌ی‬ ‫کورد ئه‌و ‌ه ئه‌خالق و کلتوررمانه‌‪،‬‬ ‫مامۆستایه‌کی زانکۆش ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫راگه‌یاندن توانیویه‌تى به‌باشى سزاى‬ ‫تاوانباران بدات‪.‬‬

‫له‌ م��اوه‌ی راب����ردوودا و به‌تایبه‌ت دوای‬ ‫رووداوه‌کانی بادینان هه‌اڵیه‌کی گه‌وره‌ی‬ ‫راگه‌یاندن دروست بوو ئه‌وه‌ش هه‌ڵسه‌نگادنی‬ ‫جیاوازی بۆ ده‌کرێت الی سیاسه‌تمه‌داران‬ ‫و رۆشنبیران ل�ه‌و ب��اره‌ی�ه‌وه‌ عه‌بدولوه‌هاب‬ ‫عه‌لى‪ ،‬وته‌بێژى پارتى ل ‌ه سلێمانی ئاماژه‌ی‬ ‫بۆ ئه‌وه‌کرد الى خه‌ڵکى کوردستان به‌رنامه‌‬ ‫روبه‌ڕوه‌کان ئاکامى هه‌بووه‌‪ ،‬چونکه‌ راستى‬ ‫تیا ده‌رکه‌وتووه‌ به‌تایبه‌ت له‌ روداوه‌کانی‬ ‫بادینان که‌ هه‌رایه‌کی گه‌وره‌ی راگه‌یاندنی‬ ‫له‌سه‌ر دروس��ت بوو ده‌رب��اره‌ی ئ�ه‌وه‌ش زۆر‬ ‫شت هه‌بووه‌ که‌ ئێستا و له‌مه‌ودوا زیاتر‬ ‫رون ده‌بێته‌وه‌ که‌ برایانى یه‌کگرتوو چۆن‬ ‫ئیشیان کردوه‌ له‌سه‌ر ئه‌و دۆخه‌ و ئه‌وه‌ش‬ ‫زانراوه‌ که‌مته‌رخه‌مى ئیدارى هه‌بووه‌‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و وت�ه‌ب��ێ��ژه‌ی پ��ارت��ی باسی له‌وه‌شکرد‬ ‫چاره‌سه‌ر به‌ که‌ناڵى ته‌له‌فزیۆنى ناکرێت‬ ‫ب �ه‌ ح��ک��وم�ه‌ت��ى ک��وردس��ت��ان ده‌ک��رێ��ت به‌‬ ‫سه‌رۆکایه‌تى هه‌رێم به‌ ئیراده‌ى ئه‌و دوو‬ ‫حزبه‌ ده‌کرێت ئێمه‌ى کورد به‌داخه‌وه‌ ئه‌وه‌‬ ‫کلتورمانه‌ ده‌ن���گ ل �ه‌س �ه‌ر ی��ه‌ک ب �ه‌رز‬ ‫ده‌ک�ه‌ی��ن�ه‌وه‌ به‌ قیژه‌ قسه‌ ده‌ک�ه‌ی��ن کورد‬ ‫ئه‌وه‌ کلتور و ئه‌خالقمانه‌‪ ،‬له‌ناو خۆماندا‬ ‫توند قسه‌ ده‌که‌ین‪ ،‬به‌اڵم له‌گه‌ڵ بێگانه‌دا‬ ‫وانین‪.‬‬ ‫ناوبراو وتیشی «په‌روه‌رده‌ی حزبى که‌ ئه‌و‬ ‫خه‌ڵکه‌ ده‌قیڕێنێ و توڕه‌ ده‌بێت کاریگه‌ری‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬زمانى زبر و یه‌کتر تاوانبار کردن‬

‫‪n‬‬

‫فۆتۆ‪NRT :‬‬

‫«ئه‌و گفتوگۆیانه‌ له‌ میدیاکان ئامانجێکى دیاریکراویان هه‌یه»‬

‫زۆر خراپه‌ له‌به‌ر که‌مى ماوه‌ى به‌رنامه‌کان‬ ‫پێویسته‌ دیالۆگه‌کان زۆر به‌هێمنى به‌ڕێوه‌‬ ‫بچێت تا بینه‌ر راستیه‌کانى بۆ رون ببیته‌وه‌‬ ‫و خۆى بڕیار بدات کام ال راستی الیه‌»‪.‬‬ ‫ه���ه‌روه‌ه���ا د‪.‬م��وس �ه‌ن��ا ئ�ه‌م��ی��ن‪ ،‬ئ�ه‌ن��دام��ی‬ ‫سه‌رکردایه‌تی یه‌کگرتوی ئیسالمی و‬ ‫مامۆستای زانکۆ ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌کرد‬ ‫ئه‌و گفتوگۆیانه‌ له‌میدیاکان ئامانجێکى‬ ‫دیاریکراویان هه‌یه‌ بریتیه‌ له‌ ئاشکراکردنى‬ ‫راستیه‌کان‪ ،‬به‌اڵم به‌ئه‌نجام گه‌یاندنى ئه‌و‬ ‫راستیانه‌ و به‌دواداچونیان و لێپرسینه‌وه‌‬ ‫و لێپێچینه‌وه‌ ئیشى دادگ��ا و ده‌سه‌اڵتى‬

‫«چاره‌سه‌ر به‌ به‌رنامه‌ی ته‌له‌فزیۆنی‬ ‫ناکرێت به‌ حکومه‌تى کوردستان و ب ‌ه‬ ‫سه‌رۆکایه‌تى هه‌رێم و ئیراده‌ى ئه‌و دوو‬ ‫حزبه‌ ده‌کرێت»‬

‫جێبه‌جێکار و دادوه‌ری�����ه‌‪ ،‬ل �ه‌ب �ه‌رئ �ه‌وه‌ له‌‬ ‫م��ی��دی��اک��ان��ه‌وه‌ گ��ف��ت��وگ��ۆ ده‌ک���رێ���ت تا‬ ‫راستیه‌کان رووبه‌ڕوو ببنه‌وه‌‪.‬‬ ‫د‪.‬م��وس �ه‌ن��ا پێیوایه‌ ده‌س �ه‌اڵت��ى دادوه‌ری‬ ‫ئیفلیجه‌ و ن��ات��وان��ێ��ت لێپچینه‌وه‌ بکات‬ ‫و وت��ی‪ :‬راگ�ه‌ی��ان��دن توانیویه‌تى به‌باشى‬ ‫س��زاى ئه‌و که‌سانه‌ ب��دات که‌ به‌شداربوون‬ ‫له‌ رووداوه‌ک��ان��ی بادینان و رووداوه‌ک��ان��ی‬ ‫رابردوو سزای زۆر کوشنده‌شیان به‌خۆیان‬ ‫و ئه‌زمونه‌که‌یان و حزبه‌که‌یان گه‌یاند‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫پێموایه‌ ئه‌و به‌رنامانه‌ ئامانجى خۆى زۆر‬ ‫به‌ باشى پێکا‪.‬‬

‫ئومێد قه‌ره‌داغى‪ ،‬پێشکه‌شکاری یه‌کێک‬ ‫ل���ه‌ ب �ه‌رن��ام �ه‌ رووب���ه‌ڕوه‌ک���ان���ی ک�ه‌ن��اڵ��ی‬ ‫(‪ )NRT‬وتی‪ :‬له‌راستیدا گه‌ڕان به‌دواى‬ ‫چ��اره‌س �ه‌ردا ئه‌مه‌ پرسیارێکى ته‌قلیدیه‌‬ ‫و ره‌نگه‌ چ��اره‌س �ه‌رک��ردن بۆ کێشه‌یه‌کى‬ ‫سیاسى یا گرفتێکى کۆمه‌اڵیه‌تى ئاڵۆز‬ ‫و گه‌وره‌ بکات ئه‌وه‌ کاری به‌رنامه‌ نیه‌‪،‬‬ ‫به‌ڵکو ک��ارى سیمینارات و کۆنفرانسی‬ ‫زانستیه‌‪.‬‬ ‫ئومێد قه‌ره‌داغی باسی له‌وه‌شکرد وه‌ک‬ ‫به‌رنامه‌که‌ى خ��ۆم ئ��ه‌وه‌ى ل�ه‌و به‌رنامه‌یه‌‬ ‫ئامانجمه‌ ب �ه‌ شوێنیا بچم گفتوگۆ و‬ ‫پ��رس��ی��ارى ئاقاڵنه‌یه‌ ب�ه‌ج��ۆرێ��ک ک �ه‌ له‌‬ ‫کێشه‌که‌ و هۆکاره‌کانى تێبگه‌ین و که‌‬ ‫دواى ژماره‌یه‌ک له‌و چاره‌سه‌رانه‌ بگه‌ڕێین‬ ‫ک �ه‌ ئ�ه‌ن��ج��ام�ه‌ک�ه‌ى ئ���ه‌وه‌ ب��ێ��ت ئ��اش��ت��ى و‬ ‫دیموکراسى ژیانى باشتر له‌پێکه‌وه‌ ژیان و‬ ‫دادی کۆمه‌اڵیه‌تى و وشیارى باشتر بۆ‬ ‫مرۆڤى کۆمه‌ڵگاکه‌ى خۆمان ده‌سته‌به‌ر‬ ‫بکه‌ین‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و پێشکه‌شکاره‌ تیشکی خسته‌ سه‌ر‬ ‫ئ �ه‌وه‌ی ج��ی��اوازی ل �ه‌وه‌دای �ه‌ که‌ الیه‌نێک‬ ‫ی���ان ره‌وت��ێ��ک��ى رۆش��ن��ب��ی��رى ی���ان سیاسى‬ ‫ل�ه‌ک��ۆم�ه‌ڵ��گ��ادا ل �ه‌ب��ری ئ���ه‌وه‌ى ته‌نها له‌‬ ‫م��ی��ن��ب�ه‌رى خ��ۆی��ه‌وه‌ ب��ۆچ��ون�ه‌ک��ان��ى خ��ۆى‬ ‫بگه‌یه‌نێت و واقعى کۆمه‌ڵگا ببینێت دێت‬ ‫له‌سه‌ر مێزک له‌گه‌ڵ الیه‌نى به‌رامبه‌ردا‬ ‫کۆده‌بێته‌وه‌ و ئه‌م دوو الیه‌نه‌ له‌وه‌ ده‌رده‌چن‬ ‫ک�ه‌ هه‌ریه‌که‌یان ل�ه‌ مینبه‌رى خ��ۆی��ان و‬ ‫له‌ده‌زگاى خۆیانه‌وه‌ خه‌ریکى خوێندنه‌وه‌ى‬ ‫ب �ه‌رام��ب �ه‌ر ب���ن‪ ،‬ب�ه‌ڵ��ک��و ل �ه‌س �ه‌ر مێزیک‬ ‫کۆده‌بنه‌وه‌ له‌سه‌ر ئه‌م مێزه‌ هه‌ردووکیشیان‬ ‫به‌ڵگه‌کانى خۆیان و شیکاره‌کانى خۆیان‬ ‫و ت��وان��اى س�ه‌ل��م��ان��دن و بۆچونه‌کانیان‬ ‫ده‌خه‌نه‌ڕوو و وتی‪ :‬بینه‌رى به‌رنامه‌کانی‬ ‫ده‌که‌ونه‌ به‌رده‌مى هه‌ڵبژاردن له‌بری ئه‌وه‌ی‬ ‫یه‌ک جۆر به‌ڵگه‌ و یه‌ک جۆر دنیا بینیش‬ ‫هه‌بێت ده‌که‌وێته‌ به‌رده‌مى چه‌ند جۆرێک‬ ‫له‌دنیا بینى و بیرکردنه‌وه‌‪.‬‬

‫الیه‌ن ‌ه کوردییه‌کان وه‌ک پێویست با‌یه‌خیان به‌کوردانى ناوچه‌ دابڕاوه‌کان نه‌داوه‌‬

‫ه کورد هاوکاریمان ده‌که‌ن»‬ ‫ه شیعه‌ و عه‌ره‌به‌کان زیاتر ل ‌‬ ‫«الیه‌ن ‌‬ ‫ئاماده‌کار‬

‫هێمن عه‌دنان ــ به‌غداد‬ ‫به‌پێى ئامارێک پتر ل ‌ه (‪)11500‬‬ ‫هاواڵتى کورد ل ‌ه به‌غداد نیشته‌جێن‬ ‫و به‌وته‌ى شاره‌زایان و چاالکوانان‬ ‫و رۆشنبیران هه‌ستى نه‌ته‌وه‌یى الى‬ ‫کوردانى ناوچ ‌ه دابڕاوه‌کان و به‌غداد‬ ‫کاڵبۆته‌وه‌ و ئه‌ندامێکى ئه‌نجومه‌نى‬ ‫نوێنه‌رانى عێراقیش ئاماژه‌ بۆ ئه‌و ‌ه‬ ‫ده‌کات الیه‌ن ‌ه کوردییه‌کان وه‌ک‬ ‫پێویست با‌یه‌خیان به‌کوردانى ناوچ ‌ه‬ ‫دابڕاوه‌کان نه‌داوه‌‪.‬‬

‫به‌پێى ئ��ام��ارێ��ک زی��ات��ر ل�ه‌ (‪)11500‬‬ ‫ه��اواڵت��ى ک��ورد له‌ شاره‌کانى خ��وارووى‬ ‫ع��ێ��راق ن��ی��ش��ت�ه‌ج��ێ��ن‪ ،‬ت��ێ��ک �ه‌اڵوى ژن و‬ ‫ژن��خ��وازى دروستبوه‌ به‌تایبه‌ت له‌ دواى‬ ‫هاتنى ئه‌مریکا ب��ۆ ع��ێ��راق‪ ،‬ب�ه‌ وت�ه‌ی‬ ‫رۆشنیرانیش هه‌ستی نه‌ته‌وایه‌تی الی‬ ‫کوردانی ناوچه‌ دابڕاوه‌کان و به‌غدا الوازه‌‬ ‫و تێڕوانینی جیاوازیش هه‌یه‌ ده‌رب��اره‌ی‬ ‫هۆکاره‌کانی ل�ه‌وب��اره‌ی�ه‌وه‌ دنیا سه‌باح‪،‬‬ ‫خوێندکارى زانکۆ له‌ به‌غداد‪ ،‬ئاماژه‌ بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ ده‌کات ئێمه‌ نه‌هامه‌تى زۆرمان بینیوه‌‬ ‫به‌هۆى کوردبونمانه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم الیه‌نى کورد‬ ‫هیچ جۆره‌ قه‌ره‌بویه‌کى مادى و مه‌عنه‌وى‬ ‫نه‌کردوینه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و خوێندکاره‌ باسی له‌ به‌سه‌رهاتێکى‬ ‫بنه‌ماڵه‌که‌یانی باسکرد و وتی‪ :‬له‌ساڵى‬ ‫حه‌فتاکان ماڵى باپیرم له‌ یه‌کێک له‌‬ ‫گه‌ڕه‌که‌کانى به‌غداد نیشته‌جێبون‪ ،‬ته‌نها‬ ‫له‌به‌ر کورد بونیان چه‌ندین جار ده‌ربه‌ده‌ر‬ ‫ک��راون زیانى مادى و گیانیشان له‌پێناو‬ ‫کوردا داوه‌ دوکانێکیان له‌ شوڕیجه‌ هه‌بوو‬ ‫کاتیک له‌ به‌غداد راگوێزران بو ئێران و‬

‫ماڵ‌ و موڵکیان جێهێشت له‌گه‌ڵ ئێم ‌ه‬ ‫هاتن‪ ،‬ئه‌وانه‌ی که‌ له‌به‌غداد مانه‌وه‌ له‌‬ ‫که‌سوکاره‌ نزیکه‌که‌م ئه‌شکه‌نجه‌ى زۆریان‬ ‫به‌ده‌ستى رژیمى به‌عس چه‌شت کوڕى‬ ‫مامیشم له‌سێداره‌ درا چه‌ندین که‌سیشیان‬

‫«به‌ڕاى من‬ ‫زۆربه‌ى کوردانى‬ ‫ناوچه‌ دابڕاوه‌کان‬ ‫ده‌نگ ب ‌ه‬ ‫الیه‌نه‌ عه‌ره‌ب و‬ ‫شیعه‌کان ده‌ده‌ن‪،‬‬ ‫چونکه‌ له‌ کورد‬ ‫زیاتر هاوکاریان‬ ‫ده‌که‌ن»‬ ‫ب��و م���اوه‌ى (‪ )8-7‬س��اڵ زیندانى ک��ران‬ ‫ل���ه‌دواى روخ��ان��ى عێراقه‌وه‌ گ �ه‌ڕان �ه‌وه‌ بۆ‬ ‫به‌غداد‪.‬‬ ‫ناوبراو وتیشی‪ :‬ئه‌گه‌رچى چه‌ندین جار‬ ‫له‌الیه‌ن حکومه‌تى عێراقه‌وه‌ به‌ڵێنى قه‌ره‌بوو‬ ‫کردنه‌وه‌مان پێدرا‪ ،‬به‌داخه‌وه‌ هه‌تا ئێستا‬ ‫چ��اوه‌ڕێ��ى به‌ڵێنه‌کانیان ده‌ک �ه‌ی��ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫سه‌رکردایه‌تى ک��ورد و نوێنه‌رانى کورد‬

‫له‌ به‌غداد هیچ هه‌ڵوێستێکیان نه‌بووه‌ بۆ‬ ‫قه‌ره‌بوو کردنه‌وه‌مان‪ ،‬به‌ڕاى من زۆربه‌ى‬ ‫ک��وردان��ى ناوچه‌ داب��ڕاوه‌ک��ان ده‌ن��گ به‌‬ ‫الیه‌نه‌ عه‌ره‌ب و شیعه‌کان ده‌ده‌ن‪ ،‬چونکه‌‬ ‫ل �ه‌ ک���ورد زی��ات��ر ه��اوک��اری��ان ده‌ک���ه‌ن له‌‬ ‫هه‌ندێک کاردا به‌تایبه‌ت دامه‌زراندندا‪.‬‬ ‫رۆش��ن��ا ح��ه‌س��ه‌ن‪ ،‬خ��وێ��ن��دک��ارێ��ک��ى ت��رى‬ ‫زانکۆى به‌غدایه‌ و رایگه‌یاند‪ :‬له‌به‌رئه‌وه‌ى‬ ‫ک��وردی��ن و شیعه‌ین له‌ساڵى (‪)1985‬‬ ‫له‌ به‌غداد راگ��وێ��زرای��ن بۆ ئێران (‪)20‬‬ ‫ساڵ له‌ئێران ئاواره‌ بووین چوار مامیشم‬ ‫به‌ده‌ستى حزبى به‌عس کوژراون تا ئێستاش‬ ‫هیچ قه‌ره‌بویه‌کى مادده‌ى و مه‌عنه‌ویمان‬ ‫وه‌رنه‌گرتوه‌ نه‌ له‌ حکومه‌تى عێراق و نه‌‬ ‫له‌ حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان‪ ،‬ته‌نها‬ ‫ئێمه‌نین س���ه‌دان خ��ان��ه‌واده‌ى ت��رى وه‌ک‬ ‫ئێمه‌ هه‌یه‌ له‌ هه‌موو شتێک بێبه‌شکراون‬ ‫م��اف��ی��ان خ����ووراوه‌ ئێستاش ل �ه‌ ب�ه‌غ��داد‬ ‫نیشته‌جێن‪ ،‬الیه‌نه‌ کوردیه‌کانیش ته‌نیا به‌‬ ‫به‌ڵێن به‌ڕێمان ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫م��ح �ه‌م �ه‌د ج���م���ال‪ ،‬دان��ی��ش��ت��ووى ش���ارى‬ ‫خانه‌قینه‌‪ ،‬ئ �ه‌وه‌ ده‌خ��ات�ه‌ روو که‌ الیه‌نه‌‬ ‫کوردییه‌کان ناوچه‌ کێشه‌ له‌سه‌ره‌کانى‬ ‫وه‌ک (خانه‌قین و مه‌نده‌لى و سعدیه‌ و‬ ‫بدره‌ و جه‌سان قه‌رته‌په‌ و جه‌له‌وال ‪ ...‬هتد)‬ ‫وه‌ال نراون و ئاوڕیان له‌ کوردان نه‌داوه‌ته‌وه‌‬ ‫وه‌ک بنه‌ماڵه‌ى خۆمان ده‌نگمان به‌الیه‌نى‬ ‫ک��وردی دا‪ ،‬ب �ه‌اڵم زۆرێ��ک له‌ ک��وردان‬ ‫ده‌ن��گ��ی��ان ب �ه‌الی �ه‌ن �ه‌ ع �ه‌ره‌ب��ی �ه‌ک��ان داوه‌‪،‬‬ ‫زۆرێکیان به‌هۆى تایه‌فه‌گه‌رى مه‌زهه‌ب‬ ‫گه‌ریه‌وه‌ ده‌نگیان به‌ عه‌ره‌ب و لیسته‌کانى‬ ‫عه‌ره‌ب دا‪.‬‬ ‫محه‌مه‌د‪ ،‬پێیوایه‌ ک��وردى ئ�ه‌و ناوچانه‌‬ ‫زیاتر له‌ عه‌ره‌ب نزیک ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬له‌به‌رئه‌وه‌ى‬ ‫زیاتر له‌گه‌ڵ ع�ه‌ره‌ب دا هه‌ڵسوکه‌وتیان‬ ‫کردوه‌ هه‌ستى کوردایه‌تیان کاڵبوونه‌وه‌ى‬

‫پێوه‌ دیاره‌‪ ،‬وتیشى‪ :‬ئه‌گه‌ر ئێستا کۆلێژ نه‌یانتوانیوه‌ چاره‌سه‌رى بکه‌ن‪.‬‬ ‫ت �ه‌واو بکه‌م و دانه‌مه‌زرێم ره‌ن��گ هه‌یه‌ دک��ت��ور م �ه‌ح��م��ود ع��وس��م��ان‪ ،‬ئ�ه‌ن��دام��ى‬ ‫هه‌ڵوێستم ب �ه‌رام��ب �ه‌ر ک���ورد بگۆڕێت‪ ،‬ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌رانى عێراق باسی له‌وه‌کرد‬ ‫چونکه‌ زۆرێ���ک ل���ه‌دام و ده‌زگ��اک��ان��دا که‌ دوو هۆکارى سه‌ره‌کى رۆڵیان هه‌یه‌‬

‫‪n‬‬

‫به‌غدان پۆسته‌ گرنگه‌کانیان پێنادریت‬ ‫وه‌ک وه‌زیر و ئه‌ندام په‌رله‌مان هۆکارى‬ ‫دووه‌م��ی��ش ک��ورده‌ک��ان پشگیرى الیه‌نه‌‬ ‫عه‌ره‌بیه‌کان و شیعه‌کان ده‌که‌ن‪ ،‬چونکه‌‬

‫ه ئه‌و شوێنانه‌ سه‌ر به‌ به‌غدادن»‬ ‫ه ناوچانه‌ نه‌داوه‌ته‌وه‌‪ ،‬چونک ‌‬ ‫«الیه‌نه‌ کوردییه‌کان ئاوڕیان ل ‌‬

‫له‌ ناوچه‌ کوردنشینه‌کان فه‌رمانبه‌رى‬ ‫ع����ه‌ره‌ب ده‌ب��ی��ن��ی��ت ئ �ه‌م �ه‌ی��ش ب��ۆ خ��ۆى‬ ‫کێشه‌یه‌کى گ �ه‌وره‌ توشى کوردانى ئه‌و‬ ‫ناوچه‌نه‌ ده‌کات که‌چى به‌رپرسانى کورد‬

‫ل �ه‌م کێشه‌یه‌ یه‌که‌میان که‌مته‌رخه‌مى‬ ‫الیه‌نه‌ کوردیه‌کانه‌ که‌ وه‌ک پێویست‬ ‫ئاوڕیان له‌و ناوچانه‌ نه‌داوه‌ته‌وه‌ بایه‌خیان‬ ‫ب �ه‌و ک��وردان �ه‌ ن����ه‌داوه‌‪ ،‬چونکه‌ س �ه‌ر به‌‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬

‫وه‌زاره‌ت��ی��ان ده‌ده‌ن���ێ ئ�ه‌ن��دام په‌رله‌مانیان‬ ‫ده‌ده‌ن���ى ئه‌ویش له‌به‌ر ئ�ه‌وه‌ی�ه‌ لیستێکى‬ ‫شیعه‌ زاڵه‌ به‌سه‌ر ناوچه‌که‌ هه‌ندێکیشیان‬ ‫الیه‌نه‌ مه‌زهه‌بیه‌که‌یان ال گرنگتره‌‪.‬‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫وه‌رگێڕان‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪ 2012/2/27‬ـ ‪8‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫فلیپ سپینسه‌ر له‌ کۆنفرانسی یه‌که‌می هه‌ڵه‌بجه‌ و ئه‌نفال له‌ په‌رله‌مانی ئه‌وروپا‬

‫‪:‬‬

‫«ژینۆساید کاره‌ساتى کاره‌ساته‌کانه‌»‬

‫و‪ .‬له‌ فارسییه‌وه‌‬ ‫بوو؟‬ ‫مێژونوسى به‌ناوبانگى (ڕائۆل‬ ‫هێمن عه‌لی‬ ‫هیڵبرگ) ده‌ڵ��ێ نازییه‌کان‬ ‫پێویستیان ب�ه‌ س��ێ ش��ت بوو‬ ‫فلیپ سپینسه‌ر به‌رپرسى ناوه‌ندى‬ ‫(هه‌له‌ن) بۆ لێکۆلینه‌وه‌ى توندوتیژى بۆ له‌ناوبردنى جوله‌که‌کان‪.‬‬ ‫پ��ێ��وی��س��ت��ی��ان ب�����ه‌و‌ه ب����وو ک ‌ه‬ ‫به‌‌کۆمه‌ڵ ل ‌ه یه‌که‌مین کۆنفرانسی‬ ‫جوله‌که‌کان پێناسه‌ بکه‌ن‪.‬‬ ‫هه‌ڵه‌بج ‌ه و ئه‌نفال ل ‌ه په‌رله‌مانی‬ ‫پ��ێ��وی��س��ت��ی��ان ب�����ه‌و‌ه ب����وو ک ‌ه‬ ‫ئه‌وروپا وتارێک پێشکه‌ش ب ‌ه‬ ‫جوله‌که‌کان له‌ شوێنێکى وه‌کو‬ ‫ئاماده‌بووان ده‌کات‪ .‬ئه‌مه‌ش ده‌قی‬ ‫که‌مپه‌کاندا ک��ۆ بکه‌نه‌وه‌‪،‬‬ ‫وته‌کانی فلیپ سپینسه‌ره‌‪:‬‬ ‫پاشان پێویستان به‌ کوشتنى‬ ‫دواى سه‌یرکردنى ئه‌و فیلمه‌‪ ،‬قسه‌کردن جوله‌که‌کان بوو‪ .‬ئه‌و پرۆسه‌ی ‌ه‬ ‫ه �ه‌ن��دێ زه‌ح��م �ه‌ت �ه‌‪ .‬دواى سه‌یرکردنى ل��� ‌ه س����ه‌ر ک���ورده‌ک���ان���ی���ش���دا‬ ‫دی��م�ه‌ک��ان��ى ک��ۆم �ه‌ڵ��ک��وژى ه�ه‌ڵ�ه‌ب��ج�ه‌ ل ‌ه په‌یڕه‌و کرا‪ ،‬پێناسه‌کردنیان‪،‬‬ ‫کۆنفرانسى یه‌که‌مى هه‌ڵه‌بجه‌ و ئه‌نفال کۆکردنه‌ویان‪ ،‬پاکتاوکردنیان‬ ‫ل ‌ه په‌رله‌مانى ئه‌وروپا‪ ،‬زۆر سه‌خت ‌ه قسه‌ى ‪...‬‬ ‫له‌سه‌ر بکه‌م ک ‌ه ئێستا وه‌ها هه‌ستى پێ ده‌ت������������وان������������ى س������ه‌ی������رى‬ ‫ده‌ک �ه‌م و ته‌حه‌مول ناکرێ‪ ،‬ب�ه‌اڵم هه‌وڵ کۆردینه‌کردنه‌که‌ى بکه‌ى ب ‌ه ل ‌ه‬ ‫به‌رچاوگرتنى هه‌نگاوه‌کانی‪،‬‬ ‫ده‌ده‌م‪.‬‬ ‫سوپاسى ڕێکخه‌رانى ئه‌و شوێن ‌ه ده‌که‌م ک ‌ه پێناسه‌کردنه‌که‌ى به‌و‌ه ده‌ستى‬ ‫پ��ێ��ک��رد‪ ،‬ئ��ای��ا ت��ۆ ک����وردی‪،‬‬ ‫منیان بانگهێشت کردووه‌‪.‬‬ ‫پێم خۆش ‌ه پێتان بڵێم ک ‌ه من بۆ لێره‌م‪ .‬ئ���ای���ا خ�����ۆت وه‌ک������و ک����ورد‬ ‫من که‌سێکى ئاکادیمیم و خۆشم وه‌کو پێناس ‌ه ده‌ک��رد یا ن��ا؟ پاشان‬ ‫که‌سێکى چه‌پ ن��اوزه‌د ده‌ک �ه‌م‪ .‬هه‌روه‌ها ک��ۆک��ردن �ه‌و‌ه ده‌س��ت��ى پێکرد‪،‬‬ ‫م��ن ئ�ه‌ن��دام��ى کۆمه‌ڵێکم ک�ه‌ ئه‌وانیش کۆکردنه‌وه‌ى هێزى سه‌ربازى کۆبونه‌وه‌یه‌کی ئاسایی په‌رله‌مانی ئه‌وروپا فۆتۆ‪ :‬ئینته‌رنێت‬ ‫ئازارى ژینۆسایدیان کێشاوه‌‪ ،‬که‌ ئه‌ویش ل �ه‌ دژى ک����وردان و هێرشى‬ ‫و خه‌ڵکى ئ��اس��ای��ی‪ .‬ب���ه‌اڵم ت�ه‌ن��ان�ه‌ت ب ‌ه کراون‪ .‬هێز به‌ شیوازێکى بان‌ئاسایى کۆ قازانجکه‌ران هه‌بوون‪ .‬ئه‌و که‌سانه‌ى ک ‌ه‬ ‫سه‌ربازى به‌ چه‌کى کیمیایى‬ ‫جوله‌که‌ن!‬ ‫من له‌سه‌ر ژینۆساید ده‌نوسم و وانه‌شى ب �ه‌ک��ار ه���ات؛ ک��اول��ک��ردن��ى دێهاته‌کان‪ ،‬له‌ناوبردنى ژنان و مندااڵنیش تۆ پێشگیرى ده‌که‌نه‌وه‌‪ ،‬دیموکرات نین‪ ،‬به‌اڵم ل ‌ه هه‌مان قازانجیان ل ‌ه به‌ره‌ى یه‌کگرتووان (ئاالیس)‬ ‫کاتدا ده‌وڵه‌تێکى کائۆتیک و بگر‌ه و دا له‌ دژى ئێران هه‌بوو و ئه‌و خه‌ڵکانه‌ى ک ‌ه‬ ‫ل���ه‌س���ه‌ر ده‌ڵ���ێ���م���ه‌وه‌‪ .‬ئ��ێ��س��ت��ا ل��� ‌ه م��ی��ان�ه‌ى دی��ارک��ردن��ى هێند ه �ه‌رێ��م وه‌ک���و پانتاى ل ‌ه زیادکردنى ئه‌و کۆمه‌ڵگای ‌ه ده‌که‌ی‪.‬‬ ‫نوسینه‌وه‌ى په‌رتوکێکیم له‌سه‌ر ژینۆساید قه‌ده‌غه‌کراو‪ ،‬له‌ناوبردنى ئه‌گه‌رى ژیان له‌و به‌اڵم نه‌ ته‌نیا پیاوانى بێ‌چه‌ک‪ ،‬ژنان و به‌رده‌ین و چه‌ند گروپى جیاواز ل ‌ه ناویاندا پاش ژینۆساید خۆماڵیان ده‌ست که‌وت‪.‬‬ ‫ل�ه‌ ساڵى (‪)1194‬ه‌وه‌‪ ،‬ک� ‌ه ژینۆسایدى هه‌رێمانه‌‪ ،‬ژه‌هراوىکردنى سه‌رچاوه‌کانى مندااڵن‪ ،‬به‌ڵکو ته‌نانه‌ت به‌سااڵچووانیش؛ به‌رده‌وام له‌ رکابه‌ریدان و ل ‌ه سه‌ر یه‌کیش لێره‌دا باس له‌وه‌ ده‌ک�ه‌م ک ‌ه ئه‌مان ‌ه به‌ره‌و‬ ‫ئاو‪ ،‬دیپۆرتکردنه‌وه‌ى جه‌ماوه‌ر‪ ،‬تااڵنکردن‪ ،‬ن ‌ه ته‌نیا به‌سااڵچووان و هه‌موى ئه‌وانه‌‪ ،‬به‌رده‌وام سیخوڕى ده‌که‌ن‪ .‬ن ‌ه ته‌نیا له‌ سه‌ر کوێمان ده‌ب �ه‌ن و چى ده‌ب��ێ بکرێت‪ .‬پێم‬ ‫کوردیش له‌ خۆ ده‌گرێت‪.‬‬ ‫بۆچى من له‌سه‌ر بابه‌تی ژینۆساید وان ‌ه ده‌ستگیرکردنى نایاسایى و له‌خۆڕایی‪ ،‬به‌ڵکو ماک و ناوه‌ڕۆکى ئه‌و گروپانه‌‪ ،‬کۆمه‌ڵگادا سیخوڕى ده‌که‌ن‪ ،‬به‌ڵکو له‌سه‌ر وایه‌ سێ شتمان هه‌ی ‌ه بۆ کردن؛ ئێم ‌ه ده‌بى‬ ‫ده‌ڵ��ی��م �ه‌و‌ه و ل �ه‌س �ه‌رى ده‌ن��وس��م؟ چونک ‌ه ه�ه‌ڵ��گ��رت��ن��ى ج���ه‌م���اوه‌ر ب��ۆ ک�ه‌م��پ�ه‌ک��ان‪ ،‬ب�ه‌ڕێ��وه‌ب�ه‌رای�ه‌ت��ى ئ �ه‌و گ��روپ��ان�ه‌‪ ،‬ژێرخانى یه‌کتریش هه‌ر سیخوڕى ده‌که‌ن‪ .‬به‌شێکیش وه‌بیر بێنینه‌وه‌‪ ،‬ده‌بێ تێ بگه‌ین ده‌بێ وه‌اڵم‬ ‫ژی��ن��ۆس��ای��د ک��اره‌س��ات��ى ک��اره‌س��ات�ه‌ک��ان�ه‌! ک���ۆک���رن���ه‌وه‌ی���ان و ل���ه‌س���ێ���داره‌دان���ی���ان ل ‌ه کۆمه‌اڵیه‌تى ئه‌و گروپانه‌‪ .‬بۆ ئه‌وه‌ى ک ‌ه ل ‌ه سیخوڕییه‌که‌‪ ،‬ئه‌وه‌یه‌ که‌ بۆچى ئێم ‌ه بده‌ینه‌وه‌‪ .‬بۆ سێ؟‬ ‫ژینۆساید وه‌ک��و کاره‌ساته‌کانى تر نیه‌‪ ،‬که‌مپه‌کاندا‪ .‬پاشان گۆڕى به‌کۆمه‌ڵ و رێ��گ��اى رزگ��ارب��ون��ی��ان به‌ربه‌ست بکرێت‪ .‬ئ �ه‌و ه�ه‌م��وو‌ه به‌ڵگ ‌ه و دۆکومێنتانه‌مان ئ��ێ��م�ه‌ ده‌ب����ێ وه‌ب���ی���ر ب��ێ��ن��ی��ن �ه‌وه‌‪ ،‬چونک ‌ه‬ ‫به‌ڵکو خراپترین کاره‌سات ‌ه که‌ ده‌توانرێ پاشان بۆلدۆزێرکردن و له‌ کۆتاییدا‪ ،‬ئه‌و ل��� ‌ه پ��ش��ت ئ����ه‌و ه���ه‌م���وو ئ��ۆپ �ه‌راس��ی��ۆن � ‌ه ه�ه‌ی� ‌ه ـ ک �ه‌ شتێکى زۆر بان‌ئاسایی ‌ه ـ ب �ه‌ش��ى س���ه‌ره‌ک���ى ه���ه‌ر ژی��ن��ۆس��ای��دێ��ک‬ ‫په‌یڕه‌و بکرێت‪ .‬ئه‌و‌ه ته‌نیا به‌و هۆکار‌ه نی ‌ه شته‌ى که‌ پێان ده‌وت «لێبوردن»‪ ،‬که‌ ل ‌ه سیستماتیکانه‌شدا ئایدۆلۆژییه‌ک هه‌بوو ک �ه‌وات �ه‌ ئ �ه‌و ده‌وڵ �ه‌ت �ه‌‪ ،‬ده‌وڵ �ه‌ت��ى نازییه‌‪ .‬نکوڵیلێکردنه‌‪ .‬ئه‌و که‌سانه‌ى ک ‌ه پیالنیان‬ ‫که‌ ژینۆساید ده‌خ��وازێ کۆمه‌ڵگایه‌ک خۆیدا ن ‌ه ته‌نیا لێبوردن نه‌بوو‪ ،‬به‌ڵکو شوێن ک � ‌ه ل � ‌ه ب��اب �ه‌ت��ی ک�����وردان و ل � ‌ه ه�ه‌م��وو ئ���ه‌وه‌ تایبه‌تمه‌ندی ه �ه‌م��وو ده‌وڵه‌تێکى هه‌ی ‌ه بۆ په‌یڕه‌وکردنى ژینۆساید‪ ،‬نکوڵى‬ ‫بابه‌ته‌کاندا‪ ،‬سێ الیه‌نى لێ ده‌بێته‌وه‌‪ .‬ژینۆسایدییه‌‪ .‬ب ‌ه شێوازێکى نائاگاییان ‌ه ل��ێ ده‌ک����ه‌ن‪ .‬ئ��ه‌و ک��ات �ه‌ى ک �ه‌ خه‌ریکى‬ ‫بگۆڕێ یان مرۆڤایه‌تى بگۆڕێت‪ ،‬به‌ڵکو بزرکردنى ب ‌ه دوادا هات‪.‬‬ ‫پاکتاوکردنى فره‌ڕه‌نگى ناو کۆمه‌ڵگا و که‌واته‌‪ ،‬له‌ ده‌ستپێکه‌و‌ه تا کۆتایى ئه‌و‌ه ی�ه‌ک�ه‌م؛ نامرۆڤانه‌کردن‪ ،‬دووه‌م؛ خه‌یا ‌ڵ به‌ڵگه‌ له‌ کرده‌وه‌کانى خۆى هه‌ڵده‌گرێته‌وه‌‪ ،‬پیالنگێڕانى ژینۆساید و په‌یڕه‌وکردنین‪،‬‬ ‫له‌ناوبردنى هه‌ستى پێکه‌وه‌بوونمان له‌ خۆ هیرشێکى ب����ه‌رده‌وام و سیستماتیک و (دی��ل��وس��ی��ۆن)‪ ،‬س��ێ��ه �ه‌م؛ پ��وچ�ه‌ڵ��ک��رن�ه‌و‌ه ئێم ‌ه ده‌زان��ی��ن ب��ۆ وای���ان ده‌ک���رد‪ .‬بۆچى نکوڵى لێ ده‌که‌ن‪ .‬ته‌نانه‌ت ئه‌و کاته‌ى ک ‌ه‬ ‫به‌ڵگه‌یان هه‌ڵگرته‌وه‌؟ به‌ڵگه‌یان هه‌ڵگرته‌و‌ه په‌یڕه‌ویشیان کرد هه‌ر نکوڵى لێ ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫بێ‌پچڕانه‌وه‌ بوو؛ پرسیارى خه‌ساربارکردن (یۆفێمیسم)‪.‬‬ ‫ده‌گرێت‪.‬‬ ‫ئ �ه‌وه‌ى رووی دا ل ‌ه هه‌ڵه‌بج ‌ه و دوات��ر ل ‌ه و زه‌ربه‌لێدان له‌ ئارادا نیه‌‪ .‬ئه‌و‌ه هه‌ڵمه‌تێک ی �ه‌ک �ه‌م‪ :‬ن��ام��رۆڤ��ان�ه‌ک��ردن��ی‪ ،‬ل � ‌ه میانه‌ى چونکه‌‪ ،‬ده‌یانویست به‌رپرسیارێتى بخه‌ن ‌ه که‌واته‌ ئێم ‌ه ده‌بێ له‌ بیرمان بێ و وه‌بیرى‬ ‫ئه‌نفالیش رووی داوه‌‪ ،‬ب ‌ه روونى و ب ‌ه ته‌واوى بۆ «له‌ناوبردنی» به‌شێک ی��ان ت �ه‌واوى وته‌کانى بکه‌ران و بکوژانى کورداندا‪ ،‬تۆ سه‌ر شوێنێکى تر‪ .‬ئه‌گه‌ر ئه‌و به‌ڵگانه‌یان بێنینه‌وه‌؛ بۆ ئ �ه‌وه‌ى ک ‌ه به‌رهه‌ڵستى ئه‌و‬ ‫ژینۆساید بوو‪ .‬په‌یماننامه‌ى ژینۆساید ل ‌ه گروپێک بوو؛ ئه‌و‌ه ئه‌و شته‌ی ‌ه ک ‌ه ژینۆساید ده‌توانى وشه‌ى وه‌کو که‌ر‪ ،‬سه‌گ و‪ ...‬بۆ هه‌ڵگرته‌و‌ه بۆ ئه‌وه‌ی ‌ه ک ‌ه به‌رپرسیارێتى نکوڵیلێکردنه‌ بکه‌ین‪.‬‬ ‫ب��خ�ه‌ن� ‌ه س���ه‌ر ش��ان��ى ئ���ه‌و ک �ه‌س��ان �ه‌ى ک ‌ه دووه‌م؛ ئێم ‌ه ده‌بێ له‌و‌ه بگه‌ین ک ‌ه ژینۆساید‬ ‫کورد ببینێوه‌!‬ ‫روانگه‌یه‌که‌و‌ه کێشه‌ى هه‌یه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم دوو جیاواز ده‌کات له‌گه‌ل کاره‌ساته‌کانى تر‪.‬‬ ‫خاڵى بنچینه‌یى ئ�ه‌و په‌یماننامه‌ه‌ رووی سه‌رله‌نوێ ده‌گه‌ڕێمه‌و‌ه بۆ (هیڵبێرگ) دووه‌م؛ خه‌یاڵ (دیلوسیۆن)‪ ،‬تۆ ده‌توانى ده‌ستورى ده‌دات‪ .‬که‌وات ‌ه هه‌ر کرده‌وه‌یه‌ک و کاره‌ساتى ژینۆسایدانه‌‪ ،‬چ کرده‌وه‌یه‌ک‬ ‫ل� ‌ه خ��ۆى ده‌گ��رێ��ت و چ مه‌به‌ستێک ل ‌ه‬ ‫دا‪ .‬یه‌که‌م‪ ،‬هه‌بوونى «مه‌به‌ست»ێک بۆ‬ ‫ئارادایه‌‪ ،‬چۆن به‌ڕێو‌ه ده‌چێ کاتێک ک ‌ه‬ ‫له‌ناوبردنى به‌شێک یان ته‌واوى گرووپێک؛‬ ‫پرۆسه‌ک ‌ه ده‌ستى پێکرد و ئه‌نجامه‌کانى‬ ‫دووه‌م‪ ،‬زنجیره‌یه‌ک کرده‌وه‌ى رووخێنه‌رانه‌ ل ‌ه‬ ‫ژینۆساید چییه‌‪.‬‬ ‫کوشتنه‌و‌ه بگر‌ه تا ده‌گاته‌ به‌ربه‌ستکردنى‬ ‫س��ێ��ه �ه‌م؛ ئ��ێ��م � ‌ه ده‌ب����ێ وه‌اڵم ب��ده‌ی��ن �ه‌و‌ه‬ ‫زیادبوونى مرۆڤى ئه‌و گرووپانه‌‪.‬‬ ‫ب��� ‌ه ژی���ن���ۆس���ای���د‪ .‬دی���س���ان س���ێ الی���ه‌ن‬ ‫یه‌که‌م که‌سێک ک ‌ه چه‌مکى ژینۆسایدى‬ ‫ل��ه‌ وه‌اڵم�����دان�����ه‌وه‌دا ه��ه‌ی��ه‌‪ .‬ئ��ێ��م� ‌ه ده‌ب��ێ‬ ‫بۆ یه‌که‌م جار هێنای ‌ه کایه‌وه‌‪ ،‬جوله‌که‌یه‌کى‬ ‫به‌دواداچوونى بکه‌رانى ژینۆساید بکه‌ین و‬ ‫پۆلۆنیایى به‌ ناوى (رافائێل لینکێن) ده‌یوت‬ ‫وه‌اڵمى قوربانیانى ژینۆساید بده‌ینه‌وه‌‪ .‬واتا‬ ‫ئێمه‌ پێویستیمان ب ‌ه چه‌مک و یاسایه‌ک‬ ‫ده‌بێ بیانپارێزین‪ ،‬سه‌رله‌نوێ مافه‌کانیان‬ ‫هه‌یه‌ مامه‌ڵ ‌ه له‌گه‌ڵ دیارده‌یه‌کى نوێدا‬ ‫ده‌ستنیشان بکه‌ینه‌وه‌ و ئ �ه‌و مافانه‌یان‬ ‫بکات که‌ ب ‌ه پێى ئه‌و ده‌وڵه‌تى مۆدێرن ب ‌ه‬ ‫که‌ پێشێل کراو‌ه ده‌ستنیشان و سه‌رله‌نوێ‬ ‫هه‌وڵى هه‌مه‌اڵیه‌نه‌ و کۆردینه‌کراو‪ ،‬هه‌وه‌ڵ‬ ‫جێبه‌جێیان بکه‌ینه‌وه‌‪.‬‬ ‫ده‌ده‌ن که‌ ئاوێرت ‌ه و ق���ه‌واره‌ى کۆمه‌ڵگا‬ ‫ب���گ���ۆڕن‪ .‬وات���� ‌ه ئ��اوێ��رت �ه‌ی �ه‌ک الب����ه‌ن و که‌ ده‌ڵێت‪ :‬بۆ ئه‌وه‌ى ک ‌ه ژینۆساید پێش له‌و کاتانه‌دا ک ‌ه ئه‌وان ده‌ڵێن «ئه‌وه‌ ئیدى به‌ڵگه‌ى لێ هه‌ڵگیراوه‌ته‌وه‌؛ کێ بکوژین‪ ،‬ئێستا دێ��م � ‌ه س���ه‌ر ب �ه‌ش��ى راوه‌س���ت���اوان‪.‬‬ ‫ئاوێرته‌یه‌کى ترى له‌جێدا دانێن‪ .‬ئه‌و شتان ‌ه بێ‪ ،‬ده‌بێ سێ گروپى خه‌ڵک له‌ ئارادا بان‌ئاسایییه‌« ده‌ڵێن ک��وردان زایۆنیستى چۆن بیکوژین‪ ،‬که‌ى ده‌یکوژین‪ ،‬ل ‌ه کوێ وه‌اڵم���دان���ه‌وه‌ى ژینۆساید ب� ‌ه وات���اى ئ�ه‌و‌ه‬ ‫بیکوژین و‪ ...‬ئه‌وان ‌ه هه‌موى به‌ڵگه‌یان لێ دێت ک ‌ه نه‌هێڵن سه‌رله‌نوێ روو بداته‌وه‌‪.‬‬ ‫له‌ پێش و له‌ میانه‌ و له‌ پاش هه‌ڵه‌بج ‌ه هاتن ‌ه بن‪ .‬وات��ا ئه‌و که‌سانه‌ى ک ‌ه ده‌ک��وژن؛ نا ئێرانین‪.‬‬ ‫ک��ای �ه‌وه‌‪ .‬با هیچ شک و گومانێکمان ته‌نیا قوربانیان‪ ،‬وات��ا ئه‌و که‌سانه‌ى ک ‌ه سێهه‌م؛ پوچه‌ڵکردنه‌وه‌ (یۆفێمیسمیش)‪ ،‬هه‌ڵگیراوه‌ته‌و‌ه بۆ ئه‌وه‌ى ک ‌ه به‌پرسیارێتى به‌شوێنداچوون تێرى ناکات‪ .‬پاراستن و‬ ‫س�ه‌رل�ه‌ن��وێ دام���ه‌زران���دن���ه‌وه‌ى م��اف به‌س‬ ‫ل��ه‌وه‌دا نه‌بێ ئ �ه‌وه‌ ب ‌ه مه‌به‌سته‌و‌ه ک��راوه‌‪ ،‬ده‌ک��وژرێ��ن‪ ،‬به‌ڵکو راوه‌س��ت��اوان��ی��ش‪ .‬ئه‌و ه �ه‌ر وه‌ک��و نازییه‌کان‪ ،‬ئێم ‌ه چ��اره‌س�ه‌رى بخه‌نه‌ ئه‌ستۆى الیه‌کى تر‪.‬‬ ‫ئ �ه‌و‌ه به‌ چ واته‌یه‌ک ‌ه که‌ ئ�ه‌و جێگایه‌ى نیه‌‪ .‬ئێم ‌ه لێره‌ین بۆ کورده‌کان و بۆ ئه‌وه‌ى‬ ‫چونک ‌ه له‌ الیه‌ن سه‌دامه‌و‌ه جه‌ژنى گیرا و که‌سانه‌ى ک ‌ه راده‌وه‌س��ت��ن و سه‌یر ده‌که‌ن کێشه‌کان ده‌که‌ین‪.‬‬ ‫و لێ ده‌گه‌ڕێن ژینۆساید په‌یڕه‌و بکرێت‪ .‬کاتێک ک ‌ه ئێمه‌ سه‌یرى بکه‌ران ده‌که‌ین‪ ،‬گرێدراوى بکه‌ره‌که‌یه‌؟ ژماره‌یه‌کى زۆرى وه‌بیرى بێنینه‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم ئێمه‌ بۆ خۆشمان‬ ‫وه‌کو ده‌ستکه‌وتێکى پێرۆز ناسێندرا‪.‬‬ ‫ئ����ه‌وه‌ ژی��ن��ۆس��ای��د ب����وو‪ ،‬ئ��ۆپ �ه‌راس��ی��ۆن��ى له‌ بابه‌تی ژینۆسایدا‪ ،‬به‌رپرسیارێتیش ه�ه‌م تاکه‌کان و هه‌میش رێکخراوه‌کان ب �ه‌ش��داران ل� ‌ه ه �ه‌ر ژینۆسایدێکدا و ب ‌ه ل��ێ��ره‌ی��ن‪ .‬چونکه‌ ئ �ه‌و ش��ت�ه‌ى ک�ه‌ به‌سه‌ر‬ ‫دژه‌به‌رخۆدان نه‌بوو‪ ،‬شه‌ڕى نێوان ده‌وڵه‌تان ده‌که‌وێت ‌ه سه‌رشانى راوه‌ستاوانیش‪ .‬چونک ‌ه به‌دى ده‌کرێن‪ .‬ئێمه‌ ده‌بێ ئه‌وانه‌مان هه‌موو تایبه‌ت ئه‌و ژینۆسایده‌‪ ،‬که‌سێک یان دوو کورداندا هات‪ ،‬له‌ پێشدا به‌سه‌ر گه‌النی‬ ‫تردا هاتبوو‪ ،‬به‌سه‌ر جوله‌که‌دا هاتبوو‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫یان ئه‌رته‌شان نه‌بوو‪ .‬ته‌نانه‌ت شه‌ڕى نێوان په‌یماننامه‌ی ژینۆساید هه‌ر به‌ ته‌نیا باسى له‌به‌رچاو بێت‪ .‬ئه‌و‌ه هه‌ر سه‌دام نیه‌‪ ،‬ئه‌و‌ه که‌س نین‪.‬‬ ‫ده‌وڵ �ه‌ت و گروپێکى چه‌کداریش نه‌بوو‪ ،‬بکه‌ران ناکات‪ ،‬به‌ڵکو مه‌جبورێتى ده‌خات ‌ه ه�ه‌ر ئه‌لمه‌جید نیه‌‪ ،‬به‌ڵکو رێکخراوانى ئ���ه‌ى الی �ه‌ن��ى سێهه‌مى سێکۆچکه‌که‌‪ ،‬پاش کورده‌کان به‌سه‌ر گه‌لى یۆگۆسالویدا‬ ‫به‌ڵکو ژینۆساید و شه‌ڕى ده‌وڵه‌تێک بوو سه‌رشانى کۆمه‌ڵگاى نێونه‌ته‌وه‌یى‪ .‬ئه‌و‌ه ده‌وڵ �ه‌ت��ى عێراقیش ل� ‌ه ئ��ارادای �ه‌‪ .‬ئه‌گه‌ر راوه‌ستاوان واته‌‪ ،‬زۆر شت ـ که‌ راستیش ‌ه ـ ه��ات��ووه‌‪ ،‬به‌سه‌ر گه‌لى رۆوان���دا ه��ات��وو‌ه و‬ ‫له‌ دژى دانیشتوانى خ��ۆی‪ .‬مه‌به‌ستیش له‌وه‌وپێش له‌ ئ���ارادا نه‌بوو ک ‌ه کارێک سه‌یرێکى ئه‌و رێکخراوان ‌ه بکه‌ین ده‌بینین ل ‌ه سه‌ر ئه‌و که‌سانه‌ى که‌ ئه‌و چه‌کانه‌یان ئێستاش ئه‌وه‌ به‌سه‌ر گه‌لى دارفور دێت‪.‬‬ ‫ل���ه‌ن���اوب���ردن���ى گ���روپ���ێ���ک‪ ،‬ب��� ‌ه پ��ێ��وان �ه‌ى بکه‌ن ئه‌گه‌ر مه‌ترسى ژینۆساید له‌ ئارادای ‌ه که‌ هه‌ر دوو به‌شى سه‌ربازى و رامیاری‪ ،‬دابین کرد‪ ،‬جیهانى رۆژئ��اوا‪ ،‬ئه‌وروپا‪ ،‬و ئه‌گه‌ر ئێم ‌ه ژینۆساید وه‌بیر نه‌هێنینه‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر لێى تێنه‌گه‌ین‪ ،‬ئه‌گه‌ر ل ‌ه وه‌اڵمى‬ ‫کاتاگۆرى په‌یماننامه‌ه‌ک ‌ه ب��وو؛ گروپى یان ئه‌وه‌ى ک ‌ه خۆدى ژینۆساید خه‌ریک ‌ه سوپا‪ ،‬هێزى کۆماندۆ‪ ،‬ئه‌و شته‌ى ک ‌ه پێیان ئاڵماندا قسه‌ وتراوه‌‪.‬‬ ‫ده‌وت سوپای پاپیۆالر‪ ،‬به‌کرێگیراوان‪ ،‬هولبێرگ ده‌ڵێت‪ :‬ل ‌ه ناو گروپى راوه‌ستاواندا نه‌ده‌ینه‌وه‌‪ ،‬ئه‌وه‌ سه‌ر له‌نوێ روو ده‌داته‌وه‌‪،‬‬ ‫ئه‌تنیکی‪ ،‬گروپى نه‌ته‌وه‌یی‪ ،‬و گروپێکى په‌یڕه‌و ده‌کات‪.‬‬ ‫ره‌گه‌زى ب ‌ه پێ سه‌دام‪ ،‬و ته‌نانه‌ت گروپێکى با سه‌یرى سێکۆچکه‌یه‌ک بکه‌ین‪ ،‬زیاتر به‌شى زانیارى سه‌ربازی‪ ،‬ته‌نانه‌ت پارتى ئێم ‌ه ده‌توانین سێ جۆرى جیاوازى خه‌ڵک سه‌ر له‌نوێ روو ده‌داته‌وه‌‪ ،‬سه‌رله‌نوێ ‪...‬‬ ‫رامیاریش‪ .‬چونک ‌ه هه‌بوونى ئۆتۆنۆمى تیشک ده‌خه‌نه‌ سه‌ر قوربانیان‪ .‬که‌وات ‌ه من به‌عس و ئاسایشى گشتى به‌شدار بوون‪ ،‬ببینین‪ .‬ئ �ه‌و خ�ه‌ڵ��ک��ان�ه‌ى ک � ‌ه یارمه‌تی لێگه‌ڕێ با لێره‌دا به‌ چه‌ند وته‌یه‌ک ئه‌و‬ ‫ده‌ک �ه‌ن ک ‌ه زۆر که‌من و ئ�ه‌و که‌سانه‌ى که‌سانه‌ى ک ‌ه ل ‌ه هۆلۆکۆست رزگاریان‬ ‫ک���وردان‪ ،‬بۆ س �ه‌دام وه‌ک��و مه‌ترسییه‌ک ئه‌و شتانه‌ى ک ‌ه وتراون دووپات ناکه‌مه‌وه‌‪ .‬به‌اڵم بۆچى ئه‌و هه‌مووه‌ رێکخراوانه‌؟‬ ‫ده‌بینرا له‌ به‌رامبه‌ر رکێفى ته‌واویخوازانه‌ى جگ ‌ه له‌ وتنى ئه‌وه‌؛ کاتێک ئێمه‌ باس ل ‌ه به‌ بۆچوونى من شتێک هه‌یه‌ ک ‌ه مرۆڤ ک ‌ه سه‌یر ده‌که‌ن که‌ ژماره‌شیان زۆره‌ و ئه‌و بووه‌ ت�ه‌واوى بکه‌م‪( .‬پریمۆ لێوی) ده‌ڵێت‬ ‫ـ که‌ ئ��ه‌وه‌ش بۆ ه �ه‌ر ک��وردێ��ک و هه‌ر‬ ‫خ��ۆى ب �ه‌س �ه‌ر ع��ێ��راق��دا‪ .‬ئ���ه‌و‌ه هه‌وڵێکى له‌ناوبردنى گروپێک ده‌که‌ین‪ ،‬ئێم ‌ه باسى ب ‌ه الڕێدا ده‌ب��ات‪ .‬چونک ‌ه ئێم ‌ه ئه‌وه‌ وێن ‌ه که‌سانه‌ى ک ‌ه قازانج ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫زۆر بنچینه‌یانه‌ش ب���وو؛ س����ه‌دام وه‌ک��و ل ‌ه کاتاگۆریه‌کى خه‌ڵک ده‌که‌ین‪ ،‬ته‌واوى ده‌ک �ه‌ی��ن ک� ‌ه ل��ێ��ره‌دا ده‌وڵه‌تێکى ن��اوه‌ن��دى ل �ه‌ ن��او ع��ێ��راق��دا ک�ه‌س��ان��ى ق��ازان��ج��ک�ه‌رى مرۆڤێک به‌کار دێت ـ ئه‌گه‌ر من بۆ خۆم‬ ‫ته‌نیا چاره‌سه‌رى هه‌ڵده‌سه‌نگاند‪ ،‬سێبه‌رى کاتاگۆریه‌کى ل ‌ه ناو گروپه‌که‌دا‪ .‬که‌وات ‌ه هه‌یه‌‪ .‬به‌ڵێ ده‌وڵه‌تێکى ناوه‌ندى هه‌یه‌‪ .‬ئه‌و تێدا بوو؛ ئه‌و که‌سانه‌ى که‌ قازانجیان ل ‌ه نیم‪ ،‬که‌وات ‌ه من کێم؛ به‌اڵم ئه‌گه‌ر من هه‌ر‬ ‫هۆلۆکۆستیشى له‌سه‌ر بوو‪ ،‬ستراتێژى چى ل � ‌ه بابه‌تى ک��ورده‌ک��ان��دا؛ بێ‌چه‌که‌کان ده‌وڵه‌تانه‌ى ک ‌ه ژینۆساید ده‌که‌ن به‌ناوه‌ند به‌عه‌ره‌بکردندا ب��وو‪ .‬ب�ه‌اڵم له‌ رۆژئ��اواش بۆ خۆمم‪ ،‬که‌وات ‌ه من کێم‪.‬‬

‫ئه‌وه‌ى رووی دا له‌ هه‌ڵه‌بجه‌ و دواتر ل ‌ه‬ ‫ئه‌نفالیش رووی داوه‌‪ ،‬به‌ روونى و به‌ ته‌واوى‬ ‫ژینۆساید بوو‪ .‬په‌یماننامه‌ى ژینۆساید له‌و‬ ‫روانگه‌یه‌وه‌ کێشه‌ى هه‌یه‌‬

‫‪15‬‬

‫کورد له‌ میدیا‬ ‫جیهـا‌نـیـیه‌کاندا‬ ‫«گوشاره‌کانی ئه‌نکارا‪ ،‬هه‌موو‬ ‫ده‌رگاکانی چاره‌سه‌ری داده‌خات»‬ ‫رۆژن��ام��ه‌ى هیومانیته‌ى ف�ه‌ڕه‌ن��س��ى‪،‬‬ ‫به‌ س�ه‌ردێ��ڕى «گوشاره‌کانى ئه‌نقه‌ر‌ه‬ ‫ه���ه‌م���وو ده‌رگ����اک����ان����ى چ����اره‌س����ه‌رى‬ ‫داده‌خ�������ات» ل���ه‌ ب��اب �ه‌ت��ێ��ک��دا س �ه‌رن��ج‬ ‫راده‌کێشێته‌ سه‌ر گوشاره‌کانى ده‌وڵه‌تى‬ ‫تورک له‌ سه‌ر گه‌لى کورد‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ه‌ى ئیومانیته‌ى ف�ه‌ڕه‌ن��س��ى‪،‬‬ ‫ده‌نوسێت‪ :‬س�ه‌رۆک وه‌زیرانی تورک‬ ‫ب�ه‌ شیوه‌یه‌کى ب�ێ‌وی��ژدان��ان�ه‌ ل�ه‌ دژى‬ ‫بزوتنه‌وه‌ى کورد شه‌ڕى قڕکردنى ده‌ست‬ ‫پێکردووه‌ و له‌ ناویاندا هه‌ڵبژێردراوانى‬ ‫گه‌ل‪ ،‬هه‌زاران سیاسه‌تمه‌دار و چاالکى‬ ‫کورد ره‌وانه‌ى زیندانه‌کان کراون‪ .‬ئه‌و‬ ‫سته‌م و زۆرداری��ی�ه‌ى سوپا و ده‌وڵه‌تى‬ ‫ت��ورک��ی��ش ده‌چوێنێته‌ کۆمه‌ڵکوژى‬ ‫هه‌ڵه‌بجه‌ و رژێمه‌که‌ى سه‌دام حوسێن‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ه‌ى ه��ی��وم��ان��ی��ت �ه‌ى‪ ،‬ل���ه‌ پ��اى‬ ‫خه‌مساردیان له‌ به‌رامبه‌ر کرده‌وه‌کانى‬ ‫ده‌وڵ �ه‌ت��ى ت���ورک‪ ،‬ره‌خ��ن �ه‌ی توندیش‬ ‫له‌ واڵتانى یه‌کێتى ئه‌وروپا ده‌گرێت‬ ‫و راشیده‌گه‌ینێت‪ :‬له‌ ساڵى (‪)2009‬‬ ‫ب �ه‌دواوه‌‪ )140( ،‬هه‌ڵبژێردراوى گه‌ل‪،‬‬ ‫په‌رله‌مانتار‪ ،‬ش���اره‌دار‪ ،‬الوان و ژنان‬ ‫و رۆشنبیران ل�ه‌ ن��اوی��ان��دا ب�ه‌ گشتى‬ ‫(‪ )6200‬به‌ده‌په‌یى و ک��وردان له‌ ژێر‬ ‫ن���اوى ئ��ۆپ�ه‌راس��ی��ۆن��ى ک �ه‌ج �ه‌ک �ه‌دا ل ‌ه‬ ‫کونجى زیندان ئاخێنراون‪.‬‬ ‫رۆژن��ام�ه‌ک�ه‌ به‌ که‌ڵک وه‌رگ��رت��ن ل ‌ه‬ ‫زانیارى شاره‌وانییه‌کان و رێکخراوه‌کانى‬ ‫کۆمه‌ڵگاى مه‌ده‌نى ئاشکراى ده‌کات‬ ‫که‌ ئاۆکه‌په‌ و حکومه‌ته‌که‌ى هیچ‬ ‫نیه‌تێکى چ���اره‌س���ه‌رى ئ��اش��ت��ی��ان�ه‌ی��ان‬ ‫نییه‌ و ئ��اک�ه‌پ�ه‌ و ده‌وڵ���ه‌ت���ى ت��ورک‬ ‫گ��وێ��ى خ��ۆی��ان ل �ه‌ پێشنیاره‌ ڕه‌وا و‬ ‫گونجاوه‌کانى کوردانیش داخستووه‌‬ ‫و به‌ بیریش دێنێته‌وه‌ که‌ حکومه‌تى‬ ‫ئ���اک���ه‌پ���ه‌ش وه‌ک ح��ک��وم �ه‌ت �ه‌ک��ان��ى‬ ‫راب���ردوو گوێى ب�ه‌ بانگه‌وازییه‌کانى‬ ‫ئاشتى و ئاگربه‌سته‌کانى په‌که‌ک ‌ه‬ ‫ن����ه‌داوه‌ و ئ����ه‌وه‌ش ب��ۆت �ه‌ ه��ۆک��ارێ��ک‬ ‫تا ه���ه‌زاران الو که‌ ناتوانن ئ��ازادان�ه‌‬ ‫گوزاره‌ له‌ بیر و بۆچونه‌کانیان بکه‌ن‪،‬‬ ‫روو بکه‌نه‌ۆ چیاکان و په‌یوه‌ندى ب ‌ه‬ ‫ریزه‌کانى گه‌ریالوه‌ بکه‌ن‪.‬‬ ‫ج��ێ��گ��اى ئ��ام��اژه‌ی �ه‌ رۆژن��ام��ه‌ک��ه‌‪ ،‬بۆ‬ ‫نوسینى ئه‌م بابه‌ته‌‪ ،‬سه‌ردانى چه‌ندین‬ ‫رێ���ک���خ���راوى ک��ۆم �ه‌ڵ��گ �ه‌ى م���ه‌ده‌ن���ى‪،‬‬ ‫شاره‌وانى‪ ،‬به‌رپرسانى هه‌رێمى ده‌وڵه‌تى‬ ‫تورک کردووه‌‪.‬‬

‫سوریا‪ ،‬راپرسى له‌سه‌ر ده‌ستور‬ ‫به‌ڕێوه‌ چوو‬ ‫م��اڵ��پ�ه‌رى (‪aljazeera.com/‬‬ ‫‪ )english‬راپۆرتێکى له‌سه‌ر سوریا‬ ‫باڵوکردوه‌ته‌وه‌ و ئ�ه‌وه‌ى راگه‌یاندووه‌‪،‬‬ ‫که‌ دوێنێ یه‌کشه‌ممه‌ (‪)2012/2/26‬‬ ‫راپ��رس��ى له‌سه‌ ده‌س��ت��ور ب�ه‌ڕێ��وه‌چ��ووه‌‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم هێزه‌کانى ئۆپۆزسیۆن داوای��ان‬ ‫ل �ه‌ خ �ه‌ڵ��ک ک����ردووه‌ ئ���ه‌و راپ��رس��ی��ی�ه‌‬ ‫ره‌تبکه‌نه‌وه‌ و به‌شدارى نه‌که‌ن‪.‬‬ ‫م��اڵ �ه‌پ �ه‌ره‌ک �ه‌ ب�ڵ�اوى ک���ردوه‌ت���ه‌وه‌‪ ،‬له‌‬ ‫کاتژمێر حه‌وتى به‌یانییه‌وه‌ ده‌نگدان‬ ‫ده‌س��ت��ى پ��ێ��ک��ردووه‌ و زی��ات��ر ل�ه‌ (‪)14‬‬ ‫م��ل��ی��ۆن ه����اواڵت����ى ک���ه‌ ت �ه‌م �ه‌ن��ی��ان‬ ‫ل���ه‌ س������ه‌روى (‪ )18‬س���اڵ���ه‌وه‌ی���ه‌ له‌‬ ‫(‪ )13,835‬وێستگه‌ى ده‌نگدان مافى‬ ‫به‌شداریکرندیان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫عه‌مید ح �ه‌س �ه‌ن ج���ه‌الل‪ ،‬ی��اری��ده‌ده‌رى‬ ‫وه‌زی�����رى ن���اوخ���ۆى س��وری��ا ب��ۆ ک��ارى‬ ‫م���ه‌ده‌ن���ى رای���گ���ه‌ی���ان���دووه‌‪ :‬ه �ه‌م��وو‬ ‫رێوشوێنێکى ئاسایشیمان گرتوه‌ته‌به‌ر‬ ‫و له‌ که‌شوهه‌وایه‌کى دیموکراتى و‬ ‫ئازادیدا راپرسى ده‌ستور به‌ڕێوه‌چووه‌‪،‬‬ ‫راپرسییه‌که‌ش پاک و بێ فێڵ ده‌بێت‪.‬‬ ‫به‌اڵم (ده‌سته‌ى بااڵى شۆڕشى سوریا)‬ ‫له‌ راگه‌یه‌نراوێکدا داواى له‌ خه‌ڵک‬ ‫ک����رد‪ ،‬ک��ه‌ ب���ه‌ش���دارى ئ���ه‌و راپ��رس��ی �ه‌‬ ‫نه‌که‌ن‪ ،‬چونکه‌ وه‌ک ئ�ه‌و ده‌سته‌یه‌‬ ‫باسى کردووه‌‪ ،‬ئه‌و راپرسییه‌ ره‌وایه‌تى‬ ‫به‌ بکوژان ده‌دات‪ ،‬ده‌بێت راپرسى بۆ‬ ‫له‌سێداره‌دانى به‌شار ئه‌سه‌د بکرێت‪.‬‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫بیر و بۆچون‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫پێکانى شەهید (گەرمیان) بەدەم فیشەکى (بیکەیسی)یه‌وە‬ ‫(سیروان کریم) و(سەنگەر بیالل)‬

‫ئەو رۆژە کاتژمێر لە ( نۆ) تێپەڕیکرد‪،‬‬ ‫بەو ئەدرەسەیى کە باوکى (گەرمیان)‬ ‫داینێ ماڵەکەمان دۆزییەوە‪ ،‬لەو کاتەدا‬ ‫(گ������ەردوون) خ��وش��ک��ە ب��ەج��ێ��م��اوەک��ەى‬ ‫(گەرمیان) دەرگاى حەوشەى کردبۆوە‬ ‫و ب����ەو ب��چ��وک��ی��ی��ەوە ن����او ح���ەوش���ەى‬ ‫ماڵەکەى بۆ دایکى پاک دەک��ردەوە‪،‬‬ ‫لەگەڵ گەیشتنماندا‪( ،‬گەردوون) چوو‬ ‫دایکى ئ��اگ��ادار ک���ردەوە‪ ،‬ئێمە چوینە‬ ‫ژوورى میوانەوە بە وێنەکانى (شەهید‬ ‫گ��ەرم��ی��ان) داپ��ۆش��راب��وو‪ ،‬ئەمە زیاتر‬ ‫مەخفەرە و جوانى تێکەڵ ب��ەو ژوورە‬ ‫کردبوو‪ ،‬دەتگوت مەدحەفێکە دەیەوێت‬ ‫لە رێگەى وێنەکانى گەرمیانەوە ژیان‬ ‫لەپێناو مانەوەى خۆیدا بوەستێنێت‪.‬‬ ‫ئ���ەگ���ەر چ���ى گ��ەرم��ی��ان چ��اوەک��ان��ى‬ ‫ه��ێ��ش��ت��ا ژی���ان���ى ل���ێ���دەب���ارى‪ ،‬هێشتا‬ ‫خەریکى گفتوگۆکردن ب��وو‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئ���ەو م��ن��داڵ��ەن��ەى ب����ەرد دەگ���رن���ە ئ��ەو‬ ‫پەڕەسێلکانەى لەو دیو ئۆقیانووسەکانى‬ ‫م���ردن���ەوە ه��وت��اف��ى ژی����ان ب���ە گ��وێ��ى‬ ‫نیشتیماندا دەدەنەوە‪ ،‬هێشتا دەستەکانى‬ ‫فێرى ئەوە نەبووبوو ئازارى پەپولەیەک‪،‬‬ ‫ل��ە ج��اس��ووس گ��ردن��ى بەلەپیتکەکان‬ ‫قورس ترە‪ ،‬هێشتا ئەو ئەدرەسەى نەدەزانى‬ ‫خوێنڕشتن چ مانایەکى عەدەمى هەیە‪،‬‬ ‫ئەو دەمە ناتوانێت ژیان حوکوم بەسەر‬ ‫جوانییەکاندا بکات‪.‬‬ ‫ئێستا دای��ک��ى گ��ەرم��ی��ان ب��ە جلێکى‬ ‫ڕەش����ەوە و بەدڵێکى غەمگین و پڕ‬ ‫حەسرەتەوە‪ ،‬دەڵێی کۆترێکە شوێنێکى‬

‫ن��ی��ی��ە ب���ۆ ن��ی��ش��ت��ن��ەوە ل����ەم ه��ەرێ��م��ى‬ ‫پ��ڕ ل��ەک��وش��ت��ن��ەدا‪ ،‬ئ���ەو ل���ەو ژوورەدا‬ ‫بەرامبەر بە گەرمیان وەستابوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫گەرمیانى حەقیقى نەبوو‪ ،‬ئەمجارەیان‬ ‫گ��ەرم��ی��ان ل��ەن��او رەسمەکانى خۆیەوە‬ ‫وەک منداڵێکى مۆمیاکراو بەدایکى‬ ‫دەووت‪ :‬دایە قسە نەووتراوەکانم بڵێ‪،‬‬ ‫کە بڕیار بوو بە منااڵنى کۆاڵنەکانى‬ ‫شار بڵێم‪ ،‬ئەو رستانەم بۆ تەواو بکە‪،‬‬ ‫ک��ە بەتەمابووم ل��ە ش��ێ��وەى حیکایەتا‬ ‫بۆ (گ��ەردوون)ى خوشکمى بگێڕمەوە‪،‬‬ ‫هەواڵم بدە بە (ئارى و ئلیاس)ى هاوڕێم‬ ‫سەفرەکەیان دوانەخەن‪ ،‬کە بڕیار بوو‬ ‫بەیەکەوە رۆژێک بەر لە مردن بچین‬ ‫بۆ ئەو شوێنانەى‪ ،‬کە (پەپولەکان) تیا‬ ‫کۆدەبنەوە و بەسەرهاتى فڕینەکانیان‬ ‫ب��ۆ ی��ەک دى دەگ��ێ��ڕن��ەوە‪ ،‬دای���ە جلە‬ ‫ک��وردی��ی��ەک��ان��ى ن���او( م��ەع��رەزەک��ەم)‬ ‫ب���ۆ ه��ەڵ��گ��رەو ئ���ەم ن������ەورۆزە ب���ەدزى‬ ‫جەالدەکانەوە دەگەڕێمەوە‪ ،‬بەسەر هاتى‬ ‫ئەو فیشەکەت بۆ دەگێڕمەوە کە لە‬ ‫پێشەوە پێکامى و بەشى چەپى جەستەى‬ ‫گرتم و مۆڵەتى تەنها پێنچ چرکەى‬ ‫پێدام بۆ مانەوەم‪ ،‬واى دایە چەند ناخۆشە‬ ‫فریاى ه��اوار نەکەویت و گولەیەک‬ ‫بتباتەوە ب��ۆ ب���ەرزەخ‪ ،‬گولەیەک کە‬ ‫تەنها پیاوکوژەکان دەزانن چۆن جاسوس‬ ‫لە ئێمەى (منداڵ) بگرن‪ ،‬خۆ دایە من‬ ‫ئ��اگ��ادارى ئ��ەو وێنەگرە ن��ەب��ووم ساتى‬ ‫ژیان و مردنى منى لە (فۆتۆ)یەکدا‬ ‫جێگە کردەوە‪ ،‬من ئاگادارى ئەوە نەبووم‬ ‫باوکم خەریکى کوژاندنەوەى ئاگرى ناو‬ ‫لقى ‪19‬ى پارتییە ئەگینا لەو ڕەهێڵى‬ ‫فیشەکانە دوورى دەخستمەوە‪ ،‬بەاڵم ئەو‬ ‫جەالدانە پاداشتى باوکمیان بە کوشتنى‬ ‫من دای��ەوە‪ ،‬منێک دەستەکانم خاڵی‬ ‫لە بەرد‪ ،‬خۆمن هێشتا ئەوەم نەدەزانى‬

‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان و ق��ەرەب��اڵ��غ��ی��ی��ەک��ى بێ‬ ‫سەروبەر لەیەک جیا بکەمەوە‪ ،‬منێک‬ ‫چاوەڕوانى هاتنەوە بووم‪ ،‬بۆ ئەو ماڵەى‬ ‫بڕیار بوو‪ ،‬ئەو ئێوارەیە هەموومان لەسەر‬ ‫خوانێک کۆببینەوە‪ ،‬م��ن ل��ەو بەشە‬ ‫گۆشتە بخۆم ئێستاش لە سەالجەکەدا‬ ‫بۆ منت هەڵگرتووە‪ ،‬ئەزانم ئەو بەشە‬ ‫گۆشتە بەشێکە لەو چاوەڕوانییەى تۆ‬ ‫تا ئەبەد خەونى هاتنەوەى منى پێوە‬ ‫دەبینى‪ ،‬بەاڵم گۆشتى ناو سەالجەکە‬ ‫دەمێنێ و کەچى من هێدى هێدى لە‬ ‫هێمنییەکى بێوێنەدا دەبم بە خاک‪.‬‬ ‫دایە ئەمەوێت ئەمجارەیان بە ئیجازەى‬ ‫م���ردن ب��گ��ەڕێ��م��ەوە‪ ،‬ل��ەن��او دەف��ت��ەرى‬ ‫ئەلف و بێى کوردیما بە خوێن وشەى‬ ‫ئ���ازادى بنووسمەوە‪ ،‬ب��ەڕاس��ت دای��ە تۆ‬ ‫دەفتەرەکان و تیانووس و کتێبەکانم‬ ‫لەکاتى دروس��ت کردنى پەیکەرەکەما‬ ‫ب��اب��ەدەس��ت��ى راس��ت��م��ەوە ب���ێ‪ ،‬چونکە‬ ‫ئازارى فیشەکەکەى الى چەپم نایەڵێت‬ ‫جانتاکەم بەدەستى چەپم هەڵگرمەوە‪.‬‬ ‫دای���ە ناخۆشترین ش��ت ئ��ەوەی��ە ت��ۆ لە‬ ‫شارێکدا ل��ەدای��ک بیت و دواى هەر‬ ‫لەو شارەدا نزیک لە شوێنى لە دایک‬ ‫بوونتا بکوژرێیت‪ ،‬من لە نەخۆشخانەى‬ ‫(ش��ەه��ی��د پ��ێ��ش��ڕەو) ل��ە دای���ک ب���ووم‪،‬‬ ‫دواى چەند سەد مەترێک نزیک لەو‬ ‫نەخۆشخانەیە شەهید بووم‪ ،‬دایە من وام‬ ‫دانابوو هەر لەوێوە بێمەوە و ساڵوێک‬ ‫بۆ ‪ 12/21‬بنێرم‪ ،‬ئەو ڕۆژەی کە لە تۆ‬ ‫بووم‪ ،‬بەس ئەوان بەو تفەنگەی خاڵۆمیان‬ ‫پێ کوشت لە شەڕى ناوخۆدا‪ ،‬هەر بەو‬ ‫چەکەش ئیجازەی ئەو ساڵوەیان پێنەدام‪.‬‬ ‫دایە تۆ لە جیاتی من بەو پێشمەرگە‬ ‫بڵێ‪ ،‬کە مەدالیاکەی خۆی دامێ لە‬ ‫(سەرا) ئەوەتا لە ملمدا‪ ،‬ئێستا شەرحی‬ ‫نەبەردی ئەو پێشمەرگە بۆ (ڕێزوان)ى‬

‫هاوڕێم دەک��ەم‪ ،‬ئێمە لێرەش بە کۆرس‬ ‫س����رودی (ئ���ەی رەق��ی��ب) دەڵ��ێ��ی��ن��ەوە‪.‬‬ ‫ئەگەر ئەزێت نەبێت بە مامۆستایانی‬ ‫قوتابخاتەی (ئاشتی) بڵێ‪ ،‬ئەم پێنج‬ ‫شەممە بە قەد ئەوەى فیشەکمان پێوەنرا‬ ‫لەوە زیاتر گوڵ بەرن بۆ شوێنی شەهید‬ ‫ب��وون��م‪ ،‬ب��ەڵ��ک��و پ��ی��اوک��وژەک��ان فێری‬ ‫لێبوردەیی و رێزگرتنی ئینسان ببن و‬ ‫حورمەتی جوانی بگرن‪ ،‬بەڵکو فێری‬ ‫ئەوەبن چەکەکانیان لە برى نەمامەکان‬ ‫لە ژوور سەرمەوە بنێژن‪.‬‬ ‫دایەگیان ئەگەر ئەم جارەیان هاتیتەوە‬ ‫الم هاوڕێکانی کۆاڵنەکەمان بێنەوە‪،‬‬ ‫وەختە ئەوەندە بیریان بکەم حەوسەڵەی‬ ‫ئەوەم نەبێت لەم گۆڕدا جێگەم بێتەوە‪،‬‬ ‫ناخۆشترین شت ئەوەیە ئێستا بیریان‬ ‫دەک��ەم و بانگیان دەک��ەم‪ ،‬کەچی ئەو‬ ‫خ��ۆڵ��ەى س��ەر الش��ەم نایەڵێت تەنانەت‬ ‫دەنگم بە خۆشم بگات‪ ،‬کە ساڵێک‬ ‫ب��ەس��ەر (م���ردن)م���ا چ���وو دڵ��ن��ی��ام ئ��ەم‬ ‫دەنگەم نامێنێت و ئیدى وردە وردە دەبم‬ ‫بە خۆڵ‪.‬‬ ‫ک��ەچ��ى ج���ەالدەک���ان کەسێک نییە‪،‬‬ ‫لە دادگایەکى عادیالنەدا پێبان بڵێن‪،‬‬ ‫ب���ەری چ��اوت��ان ه��ا ب��ە دڵ��ۆپ��ە خوێنی‬ ‫منەوە‪ ،‬من دڵنیام ئەوان وەک من جوان‬ ‫ن��ام��رن‪ ،‬دای��ە ئ��ەو کاتەشى ڕۆحمیان‬ ‫کێشا وەکو ئەوە واب��وو ختۆکەم بدەن‪،‬‬ ‫ل��ەح��زەی ڕۆحکێشانی م��ن جۆرێک‬ ‫بوو لە شەهیدبوونى من و مانەوەى ئەو‬ ‫وشەیەى کە پێی دەوترێت دیموکراسی‪،‬‬ ‫ئاخر دایە خوێن رشتنی من لە سەر ئەو‬ ‫شەقامە بە فیشەکى (بیکەیسى) زۆر‬ ‫مانا هەڵەگرێ‪ ،‬زۆر کەس لەوە ناگەن‬ ‫ئەم نهێنییە لە کوێى ئەم (کەون)ەدا جێی‬ ‫ئەبێتەوە‪ ،‬من ئەزانم کەسە جەالدەکان‬ ‫بە دەم پێکانى من و رشتنی یەکەم‬

‫دڵ��ۆپ��ە خوێنم‪ ،‬گ�ڵاس��ی پێکەکانیان‬ ‫دەدەن بە یەکداو‪ ،‬بە ی��ادی کوشتنی‬ ‫من خۆیان سەکران دەک��ەن‪ ،‬ئاخر دایە‬ ‫پێم ناڵێن‪ ،‬ئەمە چ مەملەکەتێکە‪،‬‬ ‫پێشتر پیاو ک��وژەک��ان ه��ەب��وون‪ ،‬ئێستا‬ ‫لەم هەرێمەدا منداڵ کوژەکان دروست‬ ‫بوون‪ ،‬چونکە جیاوازییەکى زۆر هەیە‬ ‫لە نێوان پیاوکوژ و منداڵکوژا‪ ،‬ئەشێ‬ ‫پیاوێک کە دەک��وژرێ��ت‪ ،‬گەیشتبێ‬ ‫بە هەندێ خ��ەون و نیوەی دنیا بینی‬ ‫خ���ۆی‪ ،‬ب���ەاڵم ئێمەی م��ن��داڵ هێشتا‬ ‫بیرمان لە چ کردۆتەوە‪ ،‬ئەزانم رۆژێک‬ ‫دەبێت منداڵ کوژەکان هەر منداڵەکان‬ ‫خۆیان دادگ��ای��ی��ان دەک���ەن‪ ،‬دوای ئەم‬ ‫گ��ف��ت��وگ��ۆی��ەی (گ��ەرم��ی��ان) ل��ەگ��ەڵ‬ ‫دایکیدا گەڕایەوە ناو وێنەکەی خۆی‬ ‫کە سااڵنێک بەر لە ئێستا لە رۆژی‬ ‫لە دایکبوونیا گیرابوو‪.‬‬ ‫ئینجا دای��ک��ى گ��ەرم��ی��ان بەمشێوەیە‬ ‫قسەیى بۆکردین‪:‬‬ ‫ئێمە لە دوای (گەرمیان)ی تاقانەوە‬ ‫شتێک نییە ب���ۆی ب��ژی��ن‪ ،‬ج��گ��ە لە‬ ‫ئاهو و حەسرەت بێزارى‪(( .‬ڕێ��زان))ی‬ ‫دایکی (گەرمیان) ئەوەشی ووت‪ :‬من‬ ‫ئ��ەم کەیسەی (گەرمیان) لە رێگاى‬ ‫یاساوە چارەسەر دەکەم‪ ،‬نەک بە سوڵح‬ ‫ل��ە ب��ەرام��ب��ەر پ���ارەدا‪ ،‬چونکە خوێنی‬ ‫گەرمیان لەوە پیرۆزترە پارە تەحکومی‬ ‫بە سەردا بکات‪ ،‬دڵنیام پارتییەکان تەنها‬ ‫بۆ خۆ عەرزکردن تەقەیان لە خەڵکی‬ ‫کردووە‪ ،‬کوڕەکەى منیان شەهیدکرد‪...‬‬ ‫لە درێژەی قسەکانیدا دایکی شەهید‬ ‫(گەرمیان) ئاماژە بەوە دەکات‪ ،‬سەیرە‬ ‫الم سەرۆکى پارتی مەدالیای ئاشتی‬ ‫وەردەگ��رێ��ت!‪ ،‬لە کاتێکدا ئەندامانی‬ ‫حزبەکەی ئەو سەرۆکە خوێنڕێژن‪.‬‬ ‫ئەمە چ مانایەکی هەیە‪ ،‬تۆ کە لە‬

‫‪17‬‬

‫ئاشتی نەگەیت و مەدالیای ئاشتیشت‬ ‫پێ بدرێت‪ ،‬ئەوانە بە هیچ شێوەیەک لە‬ ‫وشەی ئاشتی و ئازادی و دیموکراسی‬ ‫تێنەگیشتون‪.‬‬ ‫ئ���ەو ب��اس��ی خ����ەون و ئ���اوات���ی ک��وڕە‬ ‫تاقانەکەی کرد و وتی‪ :‬یەکێک لە‬ ‫هیوایەتەکانی کاکە (گەرمیان) ئەوە‬ ‫ب���وو‪ ،‬هەمیشە م��ن وەک���و دای��ک��ی لە‬ ‫ماڵەوە لە گەڵیدابم‪ ،‬بە داخ��ەوە ژیانی‬ ‫من وای ئەخواست وەک پێویست ئەو‬ ‫ئ��اوات��ەی نەیه‌تە دی‪ ،‬لە ب��ەر ئ��ەوەی‬ ‫فەرمانبەر ب��ووم‪ ،‬تەنها رۆژی هه‌ینی‬ ‫و شەمە لە خزمەتی گەرمیاندا بووم‪،‬‬ ‫یەکێکی دیکە لە هیوایەتەکانی یاری‬ ‫(پلەی ستەیشن)بوو‪ ،‬زۆر ح��ەزی بە‬ ‫دەنگی (ئیسماعیل سەردەشتی) بوو‪،‬‬ ‫ئێستاش میمۆری مۆبایلەکەی پڕە لە‬ ‫گۆرانیەکانی ئ��ەو‪ ،‬ئاواتی تری زۆر‬ ‫بوو لەمکاتەدا (گ��ەردون)ی خوشکی‬ ‫گەرمیان‪ ،‬خ��ۆی پێ نەگیراو باسی‬ ‫ل��ەو تەنهایەی خ��ۆی ک��رد‪ ،‬کەسێک‬ ‫نییە ی��اری لەگەڵدا ب��ک��ات‪ ،‬ئێمە لە‬ ‫م��اڵ��ەوە زۆر ج��ار ل��ەگ��ەڵ گەرمیانی‬ ‫برامدا ی��اری (پلەیستەیشن) و یاری‬ ‫چاوشارکێمان دەکرد‪ ،‬ئەو هیچ کات لە‬ ‫من توڕە نەدەبوو‪ ،‬بۆیە ناتوانم قەد برا‬ ‫تاقانەکەم لە یاد بکەم‪.‬‬ ‫ب���اوک���ی ب���ە روح��ێ��ک��ی داگ��ی��رس��اوی‬ ‫رەش����ەوە‪ ،‬قسەکانی ن��او دڵ��ی هێنایە‬ ‫سەر زاری و بە زمانێکی پڕ خەمەوە‬ ‫قسەی بۆ کردین‪ ،‬وتی‪ :‬ئەمانە بۆیان‬ ‫چۆتە سەر و ئەمە ئیشی یەکەم جاریان‬ ‫نییە‪ ،‬ئەگینا چۆن تەقە لە مندڵێک‬ ‫دەکرێت‪ ،‬مانای خۆپیشاندان نەزانێت‪.‬‬ ‫ئێستا (گ��ەردون) لەناو ئەو تەنهاییەدا‬ ‫دەگ����وزەرێ‪ ،‬ت��ا حاڵى بێت ل��ە مردنى‬ ‫ب����راک����ەى‪ ،‬زۆرج�������ار ل���ە وێ��ن��ەک��ان��ى‬ ‫(گەرمیان)ەوە سەدان حیکایەت و هیواو‬ ‫ئاواتەکانى بۆ دایکە رەشپۆشەکەى‬ ‫دەگ���ێ���ڕێ���ت���ەوە‪ ،‬ه��ەم��ی��ش��ە پ��ەی��ک��ەرى‬ ‫براکەشى ئەو رەمزە گەورەیەیە بۆ ئەو‪،‬‬ ‫کە دڵى پڕحەسرەتى خۆى پێبداتەوە‪.‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی په‌روه‌رده‌‪ ،‬که‌م و کوڕییه‌کان تاکه‌ی؟‬

‫زه‌کیه‌ مه‌جید ئه‌حمه‌د‬

‫وه‌ک ده‌زانین وه‌زاره‌ت و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌ ئه‌رکێکی پ��ی��رۆزی له‌سه‌ر‬ ‫شانه‌‪ ،‬ئه‌ویش پێگه‌یاندنی نه‌وه‌ی دوا‬ ‫رۆژه‌ که‌ ده‌ک �ه‌ون �ه‌وه‌ خزمه‌ت گ�ه‌ل و‬ ‫واڵت �ه‌ک �ه‌م��ان‪ ،‬ه �ه‌روه‌ه��ا ئ�ه‌رک��ی ئه‌و‬ ‫نه‌وه‌یه‌ش به‌رز راگرتنی ئااڵی نه‌ته‌وه‌‬ ‫و پاراستنی س���ه‌روه‌ری خاکی واڵته‌‬ ‫له‌ ده‌ست دوژمنان و ناحه‌زانی گه‌ل و‬ ‫واڵته‌که‌مان‪.‬‬

‫زۆر جار له‌ راگه‌یاندنه‌کانه‌وه‌ ده‌بینین‬ ‫و ده‌بیستین که‌ سیستمی پ �ه‌روه‌رده‌ و‬ ‫خوێندن گۆڕانکاری به‌سه‌ردا هاتووه‌‪،‬‬ ‫ئێمه‌ش وه‌ک��و که‌سوکاری خوێندکار‬ ‫و تاکه‌کانی ئ �ه‌م کۆمه‌ڵگایه‌ زۆر‬ ‫دڵخۆش ده‌بین که‌ سیستمی خوێندن‬ ‫و پ�ه‌روه‌رده‌ گۆڕانکاری به‌سه‌ردا بێت‬ ‫و بچێته‌ ئاستی واڵتانی ئ�ه‌وروپ��اوه‌‪.‬‬ ‫ئ��ێ��م��ه‌ش ده‌م�����ان�����ه‌وێ وه‌ک چ��ۆن‬ ‫ل�ه‌واڵت��ان��ی ده‌ره‌وه‌ مامۆستا له‌پێناو‬ ‫پێشخستنی قوتابیه‌کانیدا ب���ه‌رده‌وام‬ ‫ده‌گ�����ه‌ڕێ ب�����ه‌دوای زان���ی���اری ن��وێ��دا‬ ‫و ده‌ک���ه‌ون���ه‌ ملمالنێ و کێبڕکێ‪،‬‬ ‫ل��ێ��ره‌ش ده‌م���ان���ه‌وێ ب �ه‌ ه �ه‌م��ان شێوه‌‬ ‫ب��ێ‪ .‬له‌ واڵت �ه‌ ئه‌وروپیه‌کان ئه‌رکی‬ ‫مامۆستا زۆر قورسه‌‪ ،‬هه‌موو که‌س‬ ‫ناتوانێ مامۆستایی بکات‪ ،‬چونکه‌‬ ‫ئه‌وان تێگه‌یشتوون له‌وه‌ی که‌ وانه‌ به‌‬ ‫ن �ه‌وه‌ی �ه‌ک ده‌ڵێنه‌وه‌ هه‌ستیارن‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫مامه‌ڵه‌ی هه‌ستیاری ده‌وێت‪.‬‬ ‫ل��ێ��ره‌ش‪ ،‬له‌ واڵت��ی خۆمان که‌ ده‌ڵێن‬ ‫ببه‌ به‌ مامۆستا‪ ،‬له‌به‌ر ئه‌وه‌ نیه‌ که‌‬ ‫خزمه‌ت به‌ ن�ه‌وه‌ی نوێی واڵته‌که‌مان‬ ‫ب��ک��ه‌ن‪ ،‬ب �ه‌ڵ��ک��و ل��ه‌ب��ه‌ر ب���ه‌رژه‌وه‌ن���دی‬ ‫ک �ه‌س �ه‌ک �ه‌ ده‌ڵ��ێ��ن ب���ڕۆ مامۆستایی‬ ‫بکه‌ ده‌وامێکی ک�ه‌م و موچه‌یه‌کی‬

‫ب��اش وه‌رده‌گ��ری��ت‪ ،‬ئه‌مه‌ جگه‌ ل�ه‌وه‌ی‬ ‫ل�ه‌ رووی ده‌روون���ی و پ��ه‌روه‌رده‌ی��ی و‬ ‫رۆشنبیرییه‌وه‌ ئاستی زۆربه‌یان نزمه‌‬ ‫و قوتابیان ده‌بنه‌ قوربانی ئه‌م چینه‌‬ ‫به‌رژه‌وه‌ند ئامێزه‌‪ .‬به‌داخه‌وه‌ وه‌زاره‌ت و‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی پ���ه‌روه‌رده‌ی هه‌رێمی‬ ‫کوردستان ئه‌و مه‌رجانه‌ی که‌ پێویستن‬ ‫ب��ۆ مامۆستا و سیستمی پ����ه‌روه‌رده‌‬ ‫له‌به‌رچاوی ناگرن‪ ،‬ج��ارێ سیستمی‬ ‫سویدی ده‌هێننه‌ هه‌ندێ قوتابخانه‌وه‌‬ ‫که‌ ئه‌مه‌ش جیاوازی دروست ده‌کات‬ ‫ل �ه‌ ن��ێ��وان ق��وت��اب��خ��ان�ه‌ک��ان��دا و ب��اری‬ ‫ده‌روونی خوێندکار ده‌شێوێ که‌ داخۆ‬ ‫بۆچی ئه‌م له‌ قوتابخانه‌یه‌کی ئاسایی‬ ‫سیستمی ته‌قلیدیدا ده‌خوێنێ؟ بۆچی‬ ‫دراوس��ێ��ک �ه‌ی ی��ان ه��اوڕێ��ک�ه‌ی پ��اری‬ ‫له‌ قوتابخانه‌یه‌کی سیستمی سویدیدا‬ ‫ده‌خوێنێ؟ جگه‌ له‌مانه‌ زۆر قوتابخانه‌‬ ‫ه �ه‌ی �ه‌ ق��وت��اب��ی و مامۆستاکانیش‬ ‫ب �ه‌ ده‌س���ت ئ��اڵ��ۆزی ب���اری ده‌روون����ی‬ ‫مامۆستایه‌ک یان دوان �ه‌وه‌ ده‌ناڵێنن‪،‬‬ ‫ئیتر ئه‌و مامۆستا ده‌روون ناساغه‌ ده‌بێته‌‬ ‫جێگه‌ی گاڵته‌جاڕی ناو مامۆستا و‬ ‫قوتابی‪ ،‬که‌ ئه‌مه‌ خاڵێکی زۆر جدییه‌‬ ‫و پێویسته‌ په‌روه‌رده‌ زۆر به‌ هه‌ستیاری‬ ‫بڕیاری بۆ بدات‪ ،‬یاخود زۆر مامۆستا‬

‫هه‌یه‌ که‌ کێشه‌ ی��ان خه‌مێکی هه‌یه‌ ده‌ه��ێ��ن��ن ل �ه‌ چ �ه‌ن��د قوتابخانه‌یه‌کدا‬ ‫ئه‌م مامۆستایه‌ به‌ درێژایی ئه‌و رۆژه‌ ب �ه‌ک��اری ده‌ه��ێ��ن��ن‪ ،‬ب��ۆچ��ی سیستمه‌‬ ‫ئه‌بێ به‌ وره‌ی�ه‌ک��ی داڕووخ����اوه‌وه‌ روو پ��ێ��ش��ک�ه‌وت��ووه‌ک��ان��ی چ �ه‌ن��د واڵت��ێ��ک‬ ‫له‌ پۆله‌کان بکات و رق و کینه‌ی ناهێنن ک �ه‌ ل �ه‌ ب���ه‌رژه‌وه‌ن���دی هه‌موو‬ ‫خ��ۆی ب�ه‌س�ه‌ر قوتابیه‌کاندا بڕێژێ‪ ،‬قوتابیانی کوردستاندایه‌ له‌ هه‌موو‬ ‫ئ���ه‌و م��ام��ۆس��ت��ای�ه‌ ئ �ه‌گ �ه‌ر ئ���ه‌و رۆژه‌ قوتابخانه‌کاندا به‌ کاری بهێنن؟ بۆ‬ ‫نه‌چێته‌ پۆله‌کانه‌وه‌ و له‌گه‌ڵ توێژه‌ری نمونه‌‪ :‬له‌ واڵتێکی وه‌ک��و فنله‌نده‌دا‬ ‫کۆمه‌اڵیه‌تی قوتابخانه‌که‌یدا دانیشێ ئ���ه‌و م��ن��اڵ �ه‌ی دای��ک��ی مامۆستایه‌‬ ‫گه‌لێک باشتره‌ له‌وه‌ی تووشی هه‌ڵه‌ و به‌هیچ شێوه‌یه‌ک له‌و قوتابخانه‌یه‌دا‬ ‫وه‌رناگیرێ که‌ دایکی مامۆستایی‬ ‫کێشه‌ ببێ له‌ ناو قوتابیه‌کانیدا‪.‬‬ ‫ل���ه‌الی���ه‌ک���ی ت������ره‌وه‌ ن��اخ��ۆش��ت��ری��ن و لێده‌کات‪ ،‬یه‌که‌م بۆ ئ��ه‌وه‌ی دایکی‬ ‫ناشرینترین دیارده‌ که‌ له‌ کۆنه‌وه‌ هه‌تا گرنگی تایبه‌ت به‌ منداڵه‌که‌ی نه‌دات‬ ‫ئێستا قوتابی و که‌سوکاری قوتابی له‌ چاو قوتابیه‌کانی ت��ردا‪ ،‬دووه‌م بۆ‬ ‫پێوه‌ی ده‌ناڵێنن و تائێستا چاره‌سه‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌و منداڵه‌ پشتی ته‌واو به‌خۆی‬ ‫نه‌کراوه‌ و هه‌میشه‌ جێگه‌ی ره‌خنه‌یه‌ ببه‌ستێ و چ��اوه‌ڕێ��ی دای��ک��ی نه‌بێت‬ ‫و پشتی هه‌موو قوتابیه‌کی زیره‌ک ده‌ستی بگرێت‪.‬‬ ‫سارد ده‌کاته‌وه‌ له‌ کۆشش و خوێندن‪ ،‬لێره‌ ئاستی ج��ی��اوازی ن��ێ��وان مناڵی‬ ‫ج���ی���اوازی ک��ردن �ه‌ ل �ه‌ ن��ێ��وان قوتابی م��ام��ۆس��ت��ا و ق��وت��اب��ی ئ��اس��ای��ی تر‬ ‫ئاسایی و مناڵی م��ام��ۆس��ت��ادا‪ .‬ئه‌و گ�ه‌ی��ش��ت��ۆت�ه‌ ئ��اس��ت��ێ��ک ک��ه‌ ه �ه‌م��وو‬ ‫رووه‌ی ده‌درێ به‌ مناڵی مامۆستا و ق��وت��اب��ی �ه‌ک ل��ه‌ دڵ���ی خ��ۆی��دا ده‌ڵ��ێ‬ ‫ئه‌و ده‌ستکارییانه‌ی له‌ نمره‌ی منداڵی خ��ۆزگ �ه‌ ده‌س��ت��ێ��ک��م ن �ه‌ب��وای �ه‌ و ب�ه‌س‬ ‫مامۆستادا ده‌کرێ له‌ هیچ واڵتێکدا دایکم له‌ قوتابخانه‌که‌مدا مامۆستا‬ ‫ن���ه‌ب���ووه‌ و رووی ن������ه‌داوه‌‪ .‬ب��ۆ ئێمه‌ ب��وای �ه‌‪ ،‬ئ �ه‌م �ه‌ جگه‌ ل���ه‌وه‌ی قوتابیه‌‬ ‫سیستمی سویدی و به‌ریتانی گرنگه‌ زی��ره‌ک�ه‌ک��ان��ی��ش س��ک��ی��ان ئ���اوس���اوه‌ به‌‬ ‫یان راستکردنه‌وه‌ی که‌موکوڕییه‌کان‪ ،‬زوخاوی زۆر کۆشش کردن و ونبوونی‬ ‫ب��ۆچ��ی سیستمی چ �ه‌ن��د واڵت��ێ��ک کۆششه‌کانیان‪ ،‬هه‌رچی ده‌که‌ن پله‌ی‬

‫ــــــوبات و هه‌نگاوێک بۆ داهاتوو‬ ‫قه‌تیس کردنى ده‌نگى ناڕازى به‌رامبه‌ر‬ ‫ب��ه‌ ن����ادادپ����ه‌روه‌رى ک��ۆم �ه‌اڵی �ه‌ت��ى له‌‬ ‫هه‌رێمدا‪.‬‬ ‫ده‌بێت به‌رپرسانى هه‌رێم هاوسه‌نگیه‌ک‬ ‫راگرن له‌ نێوان کاردانه‌وه‌ى خۆپێشانده‌ران‬ ‫و گه‌شه‌سه‌ندنى ئابورى و ته‌الرسازیدا‬ ‫ئه‌مشێوازى مامه‌ڵه‌کردنه‌ به‌ توندڕه‌وانه‌‬ ‫وه‌س��ف ده‌کرێت له‌به‌ر ئ �ه‌وه‌ى (ئاسمان‬ ‫و رێسمانیان) ج��ی��اوازه‌‪ .‬به‌کارهێنانى‬ ‫لۆژیکى ئه‌قڵ واته‌ ره‌فتارى دیموکراسى‬ ‫ه���ه‌ر وه‌ک ب�ه‌ک��اره��ێ��ن��ان��ى لۆژیکى‬

‫هێز وات�ه‌ ره‌فتارى نادیموکراسى بۆیه‌‬ ‫پێویسته‌ حکومه‌تى ه�ه‌رێ��م ل�ه‌ ئاست‬ ‫داخوازییه‌کانى هاواڵتیاندا سنگى فراوان‬ ‫ک��ات و ده‌رگ��اى وااڵک���ات‪ .‬ه �ه‌روه‌ک‬ ‫ده‌سه‌اڵت که‌موکورتى و که‌مته‌رخه‌مى‬ ‫هه‌یه‌ به‌رامبه‌ر به‌ هاواڵتیان به‌ هه‌مان‬ ‫شێوه‌ خۆپیشاندانه‌کانیش به‌ ناته‌واوى‬ ‫و الوازى ته‌مومژاوى داواکارییه‌کان‬ ‫نمایش ده‌ک��رێ��ن به‌ جۆرێک زه‌قترین‬ ‫ک����ه‌م و ک���ورت���ى خ��ۆپ��ێ��ش��ان��دان �ه‌ک��ان‬ ‫ب��چ��وک��ردن��ه‌وه‌ی��ه‌ت��ى ل���ه‌ داواک����اری����ى‬

‫الیه‌نه‌کانى ئۆپۆزسیۆندا له‌به‌ر ئه‌وه‌ى‬ ‫گ �ه‌ل و ج �ه‌م��اوه‌ر ل �ه‌ ح��زب گ �ه‌وره‌ت��ره‌‬ ‫نه‌ک پێچه‌وانه‌که‌ى‪ ،‬کاتێک کاره‌که‌‬ ‫به‌م ئاقاره‌دا ده‌برێت پیرۆزى و ره‌وایه‌تى‬ ‫داواکارییه‌کان ده‌که‌ونه‌ ژێر پرسیاره‌وه‌!‬ ‫بۆ ئه‌وه‌ى هاواڵتیان خۆپێشاندانه‌کانیان‬ ‫خ���ۆڕس���ک ب��ێ��ت و ل���ه‌ ب����ه‌رژه‌وه‌ن����دى‬ ‫الی�ه‌ن��ى سیاسیدا نه‌توێته‌وه‌ پێویسته‌‬ ‫خ��ۆى له‌ چوارچێوه‌ى به‌حزبى کردنى‬ ‫خۆپیشاندانه‌کان قوتار بکات و گه‌وره‌یى‬ ‫ئامانجى ل �ه‌ ال ب��چ��وک نه‌کرێته‌وه‌!‬

‫هه‌روه‌ک ئه‌ندامێکى مه‌کته‌ب سیاسى‬ ‫ل�ه‌ ح��زب��دا خ��اوه‌ن��ى ئیمتیاز و پێگه‌ى‬ ‫خۆیه‌تى ده‌بێت هاواڵتیش سه‌ربه‌خۆیانه‌‬ ‫بیربکاته‌وه‌ له‌ ده‌ربڕینى داواکاریه‌کانى‬ ‫له‌ رێگه‌ى خۆپێشاندانه‌وه‌! ده‌بێت له‌‬ ‫خۆپێشاندانه‌کاندا رۆڵى سه‌ربه‌خۆبوونى‬ ‫خۆپیشانده‌ران ف��راوان بکرێت و رۆڵى‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن س����ن����وردار ب��ک��رێ��ت له‌‬ ‫رۆماڵکردنى رووداوه‌کان و خستنه‌ڕووى‬ ‫راستیه‌کان و گه‌یاندنى داواکارییه‌کان‬ ‫له‌ رێگه‌ى که‌ناڵه‌کانى راگه‌یاندنه‌وه‌‬

‫یه‌که‌می ب��ۆ ئ�ه‌م��ان ب�ه‌ده‌س��ت نایه‌ و‬ ‫نایه‌ت‪ ،‬نمره‌ی منداڵی مامۆستا به‌‬ ‫ئ���اره‌زوو ده‌س��ت��ک��اری ده‌ک��رێ��ت‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ی قۆناغی سه‌ره‌تایین هیچ کام‬ ‫له‌ قوتابیه‌ زیره‌که‌کان زات��ی ئه‌وه‌یان‬ ‫نیه‌ بڵێن مامۆستا بۆچی نمره‌ی فاڵن‬ ‫ده‌ستکاری کراوه‌ که‌ ل ‌ه تاقیکردنه‌وه‌دا‬ ‫ئ �ه‌وه‌ن��ده‌ی نه‌هێناوه‌ و نمره‌که‌ی له‌وه‌‬ ‫ک �ه‌م��ت��ر ب����ووه‌؟ ئ��ه‌گ��ه‌ر بیڵێن ئ��ه‌وا‬ ‫ده‌بێته‌ مایه‌ی رق هه‌ڵگرتن به‌رامبه‌ر‬ ‫به‌و خوێندکاره‌ و هه‌تا کۆتایی ساڵ‬ ‫فیلمی ده‌س��وت��ێ ب��ۆی �ه‌ ب �ه‌ ن��اچ��اری‬ ‫ئه‌م خه‌مه‌ گه‌وره‌یه‌ ده‌خه‌نه‌وه‌ ناو دڵه‌‬ ‫بچکۆله‌که‌یان و ب��ه‌ق��ه‌ده‌ر ته‌مه‌نی‬ ‫خۆیان خه‌می لێده‌خۆن‪ .‬به‌ڵێ منداڵی‬ ‫مامۆستا بۆته‌ به‌ردی سه‌ردڵی قوتابی‬ ‫زیره‌ک و ته‌مه‌ڵێش‪.‬‬ ‫بۆیه‌ لێره‌دا ده‌پرسم‪ :‬وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌‬ ‫کامه‌یه‌ گۆڕانکارییه‌کانی سیستمی‬ ‫پ���ه‌روه‌رده‌؟ ته‌نها سیستمی خوێندن و‬ ‫وان �ه‌ک��ان گ���ۆڕاوه‌‪ ،‬ب��ه‌اڵم ئه‌قڵییه‌تی‬ ‫ک��ۆن و داڕزی���وی ش��ێ��وازی پ���ه‌روه‌رده‌‬ ‫ک��ردن وه‌ک خ��ۆی م��اوه‌ت�ه‌وه‌ و زیاتر‬ ‫ده‌ڕزێ و ده‌گ�ه‌ن��ێ و س �ه‌وز نابێته‌وه‌‬ ‫ئه‌گه‌ر ئێوه‌ فڕێی نه‌ده‌ن و تازه‌ نه‌خه‌نه‌‬ ‫جێگه‌ی‪.‬‬

‫به‌ ده‌س�ه‌اڵت ئه‌گه‌ر به‌مشێوه‌یه‌ ره‌فتار ئه‌گه‌ر به‌م شێوازه‌ ره‌فتار نه‌که‌ین ئه‌وا‬ ‫نه‌کرێت ئ�ه‌وا هیچ داواکارییه‌ک به‌ هه‌نگاو ب���ه‌ره‌و دواوه‌ ده‌نێین ل�ه‌ برى‬ ‫ئامانج ناگات له‌ رێگاى خۆپیشاندانه‌وه‌‪ ،‬پێشکه‌وتن بۆیه‌ ده‌کرێت ده‌س��ه‌اڵت و‬ ‫له‌به‌ر ئه‌وه‌ گوێ گرتنى ده‌س�ه‌اڵت بۆ ئۆپۆزسیۆن له‌ خزمه‌ت داواکارییه‌کانى‬ ‫جه‌ماوه‌ر سه‌ربه‌خۆبوونى خۆپیشانده‌رانه‌ ج���ه‌م���اوه‌رداب���ن (ب���ه‌خ���ۆ دور گرتنى‬ ‫ن����ه‌ک ش���ه‌ق���ام ل���ه‌ خ���زم���ه‌ت الی �ه‌ن��ى ئۆپۆزسیۆن) له‌ به‌ڕێوه‌بردنى شێوازى‬ ‫سیاسیدا ب��ێ��ت! م �ه‌رج��ى سه‌رخستنى خۆپێشاندانه‌کان له‌ الیه‌ک و به‌ده‌مه‌وه‌‬ ‫پرۆسه‌ى دیموکراسى له‌ هه‌رێمدا بێ هاتنى ده‌س��ه‌اڵت بۆ جێبه‌جێ کردنى‬ ‫الی���ه‌ن هێشتنه‌وه‌ى خۆپێشاندانه‌کانه‌ داواکان له‌ الیه‌کى تره‌وه‌ ئه‌وکات مێژوو‬ ‫ب���ه‌ ش���ێ���وه‌ی���ه‌ک ده‌س������ه‌اڵت ده‌رگ����اى شاهید ده‌بێت بۆ خستنه‌ڕووى راستیه‌کان‬ ‫تاوانبارکردنى ج �ه‌م��اوه‌رى ب�ه‌ ده‌ستى و دادگایى کردنى که‌مته‌رخه‌مان‪ .‬بۆیه‌‬ ‫ده‌ره‌که‌ى و گێره‌ شێوێنى لێ دابخرێت به‌ ده‌ڵێین ن�ه‌ ده‌س���ه‌اڵت ئ�ه‌ون��ده‌ تاوانباره‌‬ ‫جۆرێک ره‌وایه‌تى داواکارى هاواڵتیان ده‌رگ�����اى ت���ه‌وب���ه‌ى ل��ێ��داب��خ��رێ��ت و نه‌‬ ‫ببێته‌ خه‌مى س �ه‌ره‌ک��ى کاربه‌ده‌ستان ئۆپۆزسیۆنیش ئ�ه‌ون��ده‌ (مه‌عصومه‌)‬ ‫له‌ هه‌رێمدا و کار بۆ ئه‌نجامگه‌یاندن معصوم‪-‬ه‌ هه‌ڵه‌ى نه‌بێت بۆیه‌ ده‌کرێت‬ ‫گه‌شبینانه‌ بڕوانینه‌ ئاینده‌مان‪.‬‬ ‫بکرێت‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫بیر و بۆچون‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫سیاسەتەکانی یەکێتی و تێکدانی زیاتری سیستمی حوکمرانی کوردستان؟‬

‫فائیق محه‌مه‌د گوڵپى‬ ‫یەکێتی نیشتمانی ک��وردس��ت��ان وەک‬ ‫ه��ێ��زێ��ک��ی دەس����ەاڵت����خ����واز‪ ،‬دوچ�����اری‬ ‫دڵەڕاوکێی لە دەستدانی دەسەاڵت هاتوە‪،‬‬ ‫ترسی ئ��ەوەی هەیە لە هەڵبژاردنەکانی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاکان و هەڵبژاردنەکانی‬ ‫تردا دوچاری شکست بێت و ئەو کۆڵکە‬ ‫دەسەاڵتەی ئێستە لە هەرێمی کوردستان و‬ ‫عێراقدا هەیەتی‪ ،‬ئەوەشی لە دەست بچێت‪.‬‬ ‫یەکێتی ک��ە س��ەی��ر دەک���ات دەس��ەاڵت��ی‬ ‫بەڕێوەبردنی هەرێم‪ ،‬سەرۆکایەتی هەرێم‬ ‫و ئەنجومەنی وەزیران‪ ،‬بە دەستی پارتی‬ ‫دیموکراتی کوردستانەوەیە‪ ،‬ئ��ەم پارتە‬ ‫ل��ە شەستەکانەوە مێملی کالسیکیی‬ ‫یەکێتیە‪ ،‬جڵەوی ئۆپۆزسیۆنی هەرێمی‬ ‫ک��وردس��ت��ان��ی��ش ب��ە دەس��ت��ی ب��زوت��ن��ەوەی‬ ‫گ��ۆڕان��ەوەی��ە‪ ،‬کە ‪ ٢‬س��اڵ لەمەوبەر لە‬ ‫یەکێتی جیابویەوە‪ ،‬لە بەرامبەر ئەو دوو‬ ‫هێزەدا خۆی بە هێزێکی شکستخواردو‬

‫دەبینێت‪ ،‬ب��ەو بڕوایە گەیشتوە کە ئەم‬ ‫بارە سیاسیەی هەڕیم لە بەرژەوندیا نیە‬ ‫و دەبێت کارێک بکات ب��اری سیاسی‬ ‫هەرێم گۆڕانکاریەکی بەسەردا بێت‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی لە کاتی گۆڕانکاریدا‪ ،‬یان دوای‬ ‫گۆڕانکاری دەرفەتێکی دەسبکەوێت تا‬ ‫کەمێک بێتەوە سەرخۆ و دەستی لە ملی‬ ‫دەسەاڵت گیربکاتەوە‪.‬‬ ‫ت��ا ئ��ێ��رە ئ��اس��ای��ی��ە و ه��ەم��وو حزبێکی‬ ‫س���ی���اس���ی م���اف���ی خ���ۆی���ەت���ی ه���ەوڵ���ی‬ ‫خۆرێکخستنەوە ب��دات و بگەڕێتەوە ناو‬ ‫هاوکێشەسەرەکیەکانی سیاسەت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نائاسایی ئەوەیە‪ ،‬بەرنامەی یەکێتی بۆ‬ ‫گ��ۆڕان��ک��اری ب��ە گ��وێ��رەی ب��ەرژەوەن��دی‬ ‫خ��ەڵ��ک��ی ک��وردس��ت��ان و ب��ە داخ����وازی‬ ‫خەڵکی ک��وردس��ت��ان ن��ی��ە‪ ،‬ب��ە گ��وێ��رەی‬ ‫دەس��ت��وری ع��ێ��راق ی��اس��ا و بڕیارەکانی‬ ‫هەرێمی کوردستان نیە‪ ،‬بەرنامەیەکی‬ ‫س��ت��رات��ی��ج��ی ن��ی��ە‪ ،‬ک����ردەی تاکتیکی‬ ‫رۆژانەیە‪ ،‬بەرچاو رونکردنەوەی خەڵکی‬ ‫ک��وردس��ت��ان و دەرخ��س��ت��ن��ی راستیەکان‬ ‫نیە بۆ خەڵکی ک��وردس��ت��ان‪ ،‬فریودانی‬ ‫خەڵکی کوردستانە‪ ،‬ناساندنی دۆزی‬ ‫رەوای گەلی کورد نیە بە ناوەندەکانی‬ ‫دەسەاڵتی جیهانی‪ ،‬ئەوەندەی ونکردنی‬ ‫دۆزی کوردە لە بەر بەرژەوەندی حزبی‬ ‫لەسەر ئاستی ناوچەیی و جیهانی‪.‬‬ ‫ب��ەرام��ب��ەر ب���ەو رەوش����ە ن���ال���ەب���ارەی لە‬ ‫روداوەک����ان����ی ‪ ١٧‬ش��وب��ات و رۆژان����ی‬ ‫دوای����ی یەکێتی ت��ێ��ی��ک��ەوت��وە‪ ،‬لەباتی‬ ‫ئ��ەوەی بە خۆیدا بچێتەوە و هەڵەکانی‬ ‫راب��ردوی ببینێت و چارەسەریان بکات‪،‬‬ ‫پ��ەن��ا دەب��ات��ە ب��ەر سیاسەتی ت��ۆق��ان��دن و‬

‫سەرکوتکردنی خەڵکی کوردستان‪ .‬لە‬ ‫ساڵیادی خۆپیشاندانەکانی ‪ ١٧‬شوبات و‬ ‫رۆژانی دواییدا‪ ،‬لەباتی ئاشتکردنەوەی‬ ‫خەڵکی کوردستان و داواکردنی لێبوردن‬ ‫لە کەسوکاری شەهیدانی خۆپیشاندان‪،‬‬ ‫لە شاری چەمچەمال هێزە ئەمنیەکانی‬ ‫دەن��ێ��رێ��ت��ە س���ەر ب���ارەگ���ای یەکگرتوی‬ ‫ئیسالمی و ه��ەڕەش��ەی��ان ل��ێ��دەک��ەن کە‬ ‫ئەگەر خۆپیشاندان بکرێت هێرش دەکەنە‬ ‫سەر بارەگاکانیان‪ ،‬شارەکانی کوردستان‬ ‫دەک��ەن��ە س��ەرب��ازگ��ە و ل��ە رێ��گ��ەی ‌هێزە‬ ‫ئ��ەم��ن��ی��ەک��ان��ی��ەوە ب��ە ش���ەق ت��ێ��ه��ەڵ��دان و‬ ‫زللە و زیندانیکردن‪ ،‬بەردەبنە گیانی‬ ‫رۆژنامەنوسان و خەڵکی مەدەنی شاری‬ ‫سلێمانی و دەوروب��ەر‪ ،‬داوا لە حزبەکانی‬ ‫ن��او ئۆپۆزسیۆن دەک���ەن ک��ە هەڵوێست‬ ‫نیشان ب��دەن دژی خۆپیشاندان‪ ،‬هەر بە‬ ‫خۆشیان ئ��ەو هەلوێستەی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫وەک هەڵوێستێکی الوازیی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫دژی ئۆپۆزسیۆن بەکاردێنن‪.‬‬ ‫ل���ە رۆژان�����ی ‪٢٠١٢/٢/٢٠-١٧‬دا لە‬ ‫سلێمانی هێزە ئەمنیەکان گ��ەورەت��ری��ن‬ ‫سوکایەتیان بە خەڵکی کوردستان کرد‪،‬‬ ‫دوای ئەو هەموو سوکایەتی کردنە بە‬ ‫خەڵکی کوردستان‪ ،‬بەرپرسی ئاسایشی‬ ‫سلێمانی کە خۆی بەرپرسی راستەوخۆی‬ ‫هێزە ئەمنیەکانە‪ ،‬دێتە سەرخەت و لە‬ ‫کەناڵەکانی راگەیاندنەوە دەڵ��ێ��ت‪ :‬ئەو‬ ‫هاواڵتیانەی لە الیەن ‌هێزە ئەمنیەکانەوە‬ ‫دەستدرێژیان لێکراوە‪ ،‬با لە دادگا سکااڵ‬ ‫تۆمار بکەن‪ .‬ئەم قسە و باسە جۆرێکە‬ ‫لە فریودان و گاڵتەپێکردن بە خەڵکی‬ ‫کوردستان‪ .‬لەبەرە ئ��ەوەی لۆژیک نیە‬

‫لە م��اوەی (‪ )٣‬رۆژدا ج��ەالدی خەڵک‬ ‫بگۆڕێت بە پارێزەری خەڵک‪.‬‬ ‫رۆژی (‪ )٢/٢١‬یەکێک لە جێگرەکانی‬ ‫ت��اڵ��ەب��ان��ی دەچ��ێ��ت��ە ب���ەردەرک���ی س���ەرا و‬ ‫رایدەگەیەنێت کە هێزە ئەمنیەکان بەم‬ ‫زوانە شار چۆڵدەکەن‪ ،‬رۆژی (‪،)٢/٢٣‬‬ ‫مەکتەبی سیاسی یەکێتی پێشوازی لە‬ ‫کۆمەلێک رۆژن��ام��ەن��وس دەک��ات کە‬ ‫بۆ ن��اڕەزای��ی دەربڕین لە سەر رەفتاری‬ ‫س��ەرک��ۆت��ک��ەران��ەی ه��ێ��زە ئەمنیەکانی‬ ‫شاری سلێمانی چوبوونە بەردەم مەکتەبی‬ ‫سیاسی یەکێتی‪.‬‬ ‫لێرەدا لە سیناریۆی باڵوەپێکردنی هێزە‬ ‫ئەمنیەکان بۆ لێدان و دەستگیرکردنی‬ ‫خەڵکی ک��وردس��ت��ان‪ ،‬لە باڵوەپێکردنی‬ ‫هێزەکان لە الی��ەن مەکتەب سیاسیەوە‬ ‫و پێشوازیکردنی مەکتەبی سیاسی‬ ‫لە رۆژنامەنوسە ناڕازیەکان‪ ،‬یەکێتی‬ ‫دەی��ەوێ��ت ب��ە خەڵکی ک��وردس��ت��ان بڵێت‬ ‫ئەوە حکومەتە کە دەستدرێژی دەکاتە‬ ‫س��ەر م��اف و ئ����ازادی خ��ەڵ��ک و ئ��ەوە‬ ‫حزبە(یەکێتیە) ک��ە م��اف و ئ���ازادی‬ ‫خەڵکی کوردستان دەپاریزێت‪ ،‬مەبەستی‬ ‫یەکێتی ئ��ەوەی��ە ل��ە الی��ەک��ەوە خەڵکی‬ ‫ک��وردس��ت��ان دژی ح��ک��وم��ەت هانبدات‬ ‫ل��ەب��ەر ئ���ەوەی یەکێتی ل��ە حکومەتدا‬ ‫ب��ەش��دارێ��ک��ی الوازە‪ ،‬ب��ۆ ئ����ەوەی ئ��ەو‬ ‫حکومەتە سەرکەوتو نەبیت و رەوشێکی‬ ‫ناجێگیری و نایاسایی وا بێتە پێشەوە‬ ‫یەکێتی سودی لێوەربگرێت و خۆی پێی‬ ‫بەهێز بکاتەوە‪ ،‬لە الیەکی ترەوە مەبەستی‬ ‫لەم سیاسەتە ئەوەیە بەرنامەی خەڵکی‬ ‫ن��اڕازی و ئۆپۆزسیۆن پوچەڵ بکاتەوە‬

‫کە خۆی لە ئازادکردنی حکومەت و‬ ‫دادگ��ا و پەرلەمان و ‌‌هێزی چەکدار و‬ ‫ئ��اب��وری واڵت و راگ��ەی��ان��دن دەبینێتەوە‬ ‫لە دەستی ح��زب‪ ،‬دەی��ەوێ��ت بە خەڵکی‬ ‫کوردستان بڵێت ئەوە حزبە رێگە نادات‬ ‫مافەکانتان بخرێنە ژێ��ر پ��ێ‪ ،‬دەیەوێت‬ ‫لە رێگەی تاکتیکە فریودەرەکانیەوە‬ ‫خەڵکی کوردستان بکاتەوە بە گژی‬ ‫داخوازییەکانی خۆیدا و خ��ۆی وەک‬ ‫پارێزەری مافەکانی خەڵک نیشانبدات‪.‬‬ ‫ب��ڵ��ێ��ت ح���زب زۆڵ����م ل��ە ک���ەس ن��اک��ات‪،‬‬ ‫ب��ۆ ئ���ەوەی خەڵکی ک��وردس��ت��ان دژی‬ ‫حزبیکردنی کۆمەڵگا کار نەکەن و هیچ‬ ‫گۆڕانکاریەک لە سیستمی حوکمڕانی‬ ‫هەرێمدا نەکڕێت‪.‬‬ ‫لە س��ەر ئاستی ناوچەکە و جیهانیش‬ ‫یەکێتی دەس��ت��ی داوەت���ە سیاسەتێکی‬ ‫نایاسایی و نانەتەوەیی‪ ،‬لەبەر ئ��ەوەی‬ ‫بەردەوامە لەسەر ئەو سیاسەتە هەڵەیەی‬ ‫ک���ە ل���ەس���ەر ئ��اس��ت��ی ح����زب پ��ێ��وەن��دی‬ ‫ل��ەگ��ەڵ واڵت��ان��ی جیهان و ناوچەکەدا‬ ‫دروست دەک��ات‪ .‬بە گوێرەی رێورەسمی‬ ‫دیبلۆماسی و ب��ە گ��وێ��رەی دەس��ت��وری‬ ‫ع���ێ���راق و ب���ڕی���ارەک���ان���ی دەس���ەاڵت���ی‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ردن���ی ه��ەرێ��م��ی ک��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫ح��زب ب��ۆی نیە پ��ێ��وەن��دی دیبلۆماسی‬ ‫ل��ەگ��ەڵ واڵت��ان��ی بێگانەدا ببەستیت‪.‬‬ ‫پێوەندیەکانی هەڕیم لەگەڵ واڵتاندا لە‬ ‫رێگەی نوێنەرانی کوردەوە لە عێراق‪ ،‬یان‬ ‫لە رێگەی نوێنەرانی حکومەتی هەرێمی‬ ‫ک��وردس��ت��ان��ەوە رێ��ک��دەخ��رێ��ت‪ ،‬کەچی‬ ‫یەکێتی لە چەندان واڵت نوێنەری حزبی‬ ‫هەیە و بڕیاریشی داوە لە ئایندەیەکی‬

‫رۆژئاوا چی پێیه‌ بۆ رۆژئاوای کوردستان؟!‬

‫کوردۆ شوانی‬

‫رووداوه‌ک����ان����ی س��وری��ا رۆژ ل � ‌ه دوای‬ ‫رۆژ زیاتر ئاڵۆز ده‌بێت و کاردانه‌وه‌ی‬ ‫ن��اوخ��ۆی��ی و ن��اوچ�ه‌ی��ی و نێوده‌وڵه‌تی‬ ‫زی��ات��ری��ش��ی ل��ێ��ده‌ک �ه‌وێ��ت �ه‌وه‌‪ ،‬بێگومان‬ ‫هه‌ر رووداو و پێشهاتێک له‌و واڵت�ه‌دا‬ ‫ک� ‌ه دێته‌ ئ���اراوه‌ گه‌لی ک��وردی��ش له‌و‬ ‫به‌شه‌ی کوردستاندا پێوه‌ی په‌یوه‌ندیداره‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ ئ �ه‌وه‌ی گرنگ ‌ه س�ه‌ب��اره‌ت به‌ هه‌ر‬ ‫گ��ۆڕان��ک��اری و روداوێ����ک ل �ه‌ سوریا‬ ‫رووب��دات مافه‌کانی گه‌له‌که‌مان ‌ه له‌و‬ ‫به‌شه‌ داگیرکراوه‌ی کوردستان‪ ،‬ئه‌وه‌ی‬ ‫ک �ه‌ ئێستا ده‌ب��ی��ن��رێ��ت ل �ه‌ رۆژئ�����اوای‬ ‫کوردستان سیاسه‌ت و کار و کرده‌وه‌ی‬ ‫پارته‌کانی ئه‌و به‌شه‌ی واڵت به‌داخه‌و‌ه‬ ‫مایه‌ی دڵخۆشی نییه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ ل ‌ه‬ ‫الی �ه‌ک ک��ار و چاالکی ب��اش ئه‌نجام‬ ‫ئه‌درێت‪ ،‬به‌اڵم ل ‌ه الیه‌کی تره‌وه‌ هه‌ندێ‬

‫کامه‌ران گوڵپی‬

‫ئه‌گه‌ر پێچه‌وانه‌که‌شی بێت به‌ پشت‬ ‫ب�ه‌س��ت��ن ب �ه‌ ه��ێ��زی ده‌ره‌ک�����ی راپ �ه‌ڕی��ن‬ ‫بکرێت‪ ،‬ئه‌گه‌ر بێ به‌رهه‌میش نه‌بێت‬ ‫ئ �ه‌وا به‌شی شێر ل� ‌ه ده‌ستکه‌وته‌کانی‬ ‫راپ���ه‌ڕی���ن ب��ۆ ه��ێ��زی ده‌ره‌ک����ی ده‌ب��ێ��ت‪،‬‬ ‫ئێستا گ �ه‌ل��ی ک����ورد ل�� ‌ه رۆژئ�����اوای‬ ‫کوردستان ل ‌ه دوڕیانێکدای ‌ه یه‌که‌م‪ :‬ب ‌ه‬ ‫پشت به‌ستن به‌ هێز و تواناکانی خۆی‬ ‫ده‌سکه‌وته‌کانی به‌ده‌ست بێنێت و له‌ هه‌ر‬ ‫گۆڕانکاریه‌کی سوریادا مافه‌ڕه‌واکانی‬ ‫خه‌ڵکی رۆژئاوای کوردستان بپارێزێت‪،‬‬ ‫دووه‌م‪ :‬ده‌ب��ێ��ت سیاسه‌ت و ستراتیژی‬ ‫خۆی وه‌ال نێو چاوه‌ڕوانی سۆز و به‌زه‌یی‬ ‫هێزه‌ ده‌ره‌کییه‌کان بێت ل ‌ه پاشماوه‌ی‬ ‫ده‌س���ک���ه‌وت���ه‌ک���ان���ی خ���ۆی���ان شتێکی‬ ‫پێببه‌خشێت‪ ،‬بێگومان سه‌باره‌ت به‌ کورد‬ ‫هه‌ڵبژاردنی خاڵی یه‌که‌م زۆر گرنگ‬ ‫و پێویست ‌ه ئه‌گه‌ر بۆ هه‌ر واڵتێکی تر‬ ‫خاڵی دووه‌م په‌یڕه‌و بکرێت هاواڵتیان‬ ‫چاوه‌ڕوانی هیمه‌تی هێزه‌ رۆژئاوایه‌کان‬ ‫بن بۆ رزگار کردنیان له‌ سته‌مکاران بۆ‬ ‫گه‌لی کورد له‌ جێی خۆیدا نیه‌ و هیچ‬ ‫ئه‌نجامێکی باشی لێناکه‌وێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هۆکاره‌که‌شی ئه‌وه‌ی ‌ه جگه‌ له‌وه‌ی هێزی‬ ‫ده‌ره‌کی درک به‌مه‌ینه‌تی و ئازاره‌کانی‬ ‫خه‌ڵکی سته‌مدیده‌ ن��اک��ات‪ ،‬هاوکات‬ ‫حکومه‌تێکی وه‌ک تورکیا خاوه‌ن رۆڵی‬ ‫به‌رچاوه‌ ل ‌ه چوارچێوه‌ی هێزه‌کانی ناتۆدا‬ ‫ئیدی چۆن چاوه‌ڕوانی کارێکی باش ل ‌ه‬ ‫هاوپه‌یمانه‌کانی ناتۆ و رۆژئاوا ده‌کرێت‬ ‫بۆ گه‌لی کورد له‌ رۆژئاوای کوردستان‪،‬‬ ‫گومان له‌وه‌دانی ‌ه هێزه‌ رۆژئاواییه‌کان ب ‌ه‬

‫رووداو مرۆڤ بێ هیوا ده‌کات له‌وه‌ی‬ ‫ئ��ای��ن��ده‌ی �ه‌ک��ی گ���ه‌ش ل �ه‌ پ��ێ��ش گه‌لی‬ ‫کوردبێت له‌ رۆژئاوای کوردستاندا‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫دوای سه‌رهه‌ڵدان ‌ه جه‌ماوه‌ریه‌کانی ئه‌و‬ ‫واڵت �ه‌ تائێستا ب ‌ه پێى ئ�ه‌و ئامارانه‌ی‬ ‫له‌ میدیاکانه‌وه‌ به‌اڵوده‌کرێته‌وه‌ زیاتر ل ‌ه‬ ‫شه‌ش هه‌زار که‌س ژیانیان ل ‌ه ده‌ست داو‌ه‬ ‫ب ‌ه گوله‌ی هێزه‌کانی رژێمی به‌عسی‬ ‫سوری‪.‬‬ ‫ده‌سکه‌وتی ه �ه‌ر‌ه گرنگ که‌ تائێستا‬ ‫بۆ ک��ورد ده‌سته‌به‌ر ب��ووه‌ له‌ سوریا ل ‌ه‬ ‫دوای ئاڵۆزییه‌کان ئه‌وه‌ی ‌ه ک ‌ه ژیانی‬ ‫هاواڵتیانی ک��ورد پ��ارێ��زراوه‌‪ ،‬هه‌ڵبه‌ت ‌ه‬ ‫ئ �ه‌وه‌ش له‌ سایه‌ی نه‌رمونیانی به‌عس‬ ‫ن���ه‌ب���وو‌ه ل���ه‌ ب���ه‌رام���ب���ه‌رک���ورد‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫سیاسه‌تی راست و دروس��ت و ژیرانه‌ی‬ ‫ئه‌و هێز و الیه‌نانه‌ بووه‌ که‌ له‌ رۆژئاوای‬ ‫کوردستاندا خاوه‌نی رۆڵی کاریگه‌ر و‬ ‫بنکه‌ی جه‌ماوه‌رین‪ ،‬خۆ ئه‌گه‌ر ب ‌ه هه‌مان‬ ‫م��ی��ت��ۆدی هێز و الی �ه‌ن �ه‌ ع�ه‌ره‌ب��ی�ه‌ک��ان‬ ‫هه‌ڵسوکه‌وتیان بکردای ‌ه بێگومان خوێنی‬ ‫ه �ه‌زاران کوردیش ده‌ڕژا و ره‌وشه‌که‌ش‬ ‫ب��ۆ ک���ورد ه���ه‌ر وه‌ک ئێستا ده‌ب���وو‪،‬‬ ‫که‌واتا ئه‌و‌ه ده‌سکه‌وتێکی زۆر گرنگ ‌ه‬ ‫که‌ به‌شێکی زۆری ک��ورد توانیوێتی‬ ‫سیاسه‌تی خ��ۆی ب��ک��ات و نه‌که‌وێت ‌ه‬ ‫ژێر کاریگه‌ری پیالنی هیچ واڵتێکی‬ ‫هه‌رێمی و جیهانی و ژیانی هاواڵتیانیش‬ ‫بپارێزێت‪ ،‬له‌ کاتێکدا به‌ ئاشکرا پیالن‬ ‫و ده‌ستێوه‌ردانی واڵتان بوونی هه‌بوو‌ه و‬ ‫تائێستاش هه‌ی ‌ه بۆ ئه‌وه‌ی کورد به‌ پێی‬ ‫خواست و ب�ه‌رژه‌وه‌ن��دی ئ �ه‌وان جموجۆڵ‬

‫بکات‪.‬‬ ‫واڵتانی رۆژئاوا یان روونتر بڵێن واڵتانی‬ ‫ئه‌ندامی هاوپه‌یمانی ناتۆ به‌ رابه‌رایه‌تی‬ ‫ئ �ه‌م��ری��ک��ا ب��ۆ ئ����ه‌وه‌ی ش �ه‌رع��ی �ه‌ت ب ‌ه‬ ‫ده‌ستێوه‌ردانه‌کانی خۆیان بده‌ن ل ‌ه هه‌ر‬ ‫واڵتێکدا سه‌ره‌تا چاوپۆشی ده‌ک �ه‌ن ل ‌ه‬ ‫کۆمه‌ڵکوژکردنی خه‌ڵکی سڤیل تا‬ ‫کاره‌ساتی خۆێناویتر رووب��دات رێگای‬ ‫ده‌ستێوه‌ردانی ئه‌وانیش خۆشتر ده‌بێت‪،‬‬ ‫ک��ات��ێ��ک��ی��ش رێ���گ���ری ل��� ‌ه ده‌س���ه‌اڵت���ی‬ ‫خوێنڕێژ و سته‌مکار ده‌ک���ه‌ن دیسان‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانی خۆیان له‌ پێش هه‌مو‬ ‫ش��ت��ێ��ک �ه‌وه‌ی �ه‌‪ ،‬راس���ت���ی ئ���ه‌م وت��ه‌ی��ه‌ش‬ ‫ل �ه‌ واڵت��� ‌ه ع�ه‌ره‌ب��ی�ه‌ک��ان��دا ب �ه‌ روون���ی و‬ ‫ئ��اش��ک��رای��ی ده‌ب��ی��ن��رێ��ت‪ ،‬ئ����ه‌وه‌ی ن��اوی‬ ‫به‌هاری عه‌ره‌بییان لێی ناوه‌ هێشتا ل ‌ه‬ ‫هیچ ی��ه‌ک ل��ه‌و واڵت��ان��ه‌ی س�ه‌رۆک� ‌ه‬ ‫دیکتاتۆره‌کانیان وه‌النراوه‌ و رژێمه‌که‌یان‬ ‫رووخ�����اوه‌ ئ��اس��وده‌ی��ی ب��ۆ گ���ه‌ل ب �ه‌دی‬ ‫نه‌هاتووه‌‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ بانگه‌شه‌ی ئه‌و‌ه‬ ‫ده‌کرێت سه‌رهه‌ڵدانه‌کان سه‌رهه‌ڵدانی‬ ‫خ��ۆرس��ک��ی ج���ه‌م���اوه‌ری���ه‌ و ئه‌نجامی‬ ‫سته‌م و نادادپه‌روه‌ریه‌کانی ده‌سه‌اڵتدار‌ه‬ ‫خۆسه‌پێنه‌کانه‌‪ ،‬به‌اڵم گومان له‌وه‌دانیی ‌ه‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ده‌ستی هێزه‌کانی ناتۆی‬ ‫له‌پشته‌وه‌یه‌‪ ،‬هه‌ر سه‌رهه‌ڵدانێک له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانی گه‌ل دروست‬ ‫بێت و به‌ پشتوپه‌نای هێزوتوانی خودی‬ ‫گه‌ل ئه‌نجام بدرێت بێگومان ئه‌نجامێکی‬ ‫باشی ده‌ب��ێ��ت و ره‌ن��گ��دان �ه‌وه‌ی ره‌ن��ج و‬ ‫ماندوبون و دواجار به‌رژه‌وه‌ندی گشتی‬ ‫گه‌لیشی لێ به‌دیده‌کرێت‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر به‌پێى ئه‌و دیمه‌نانه‌ى ئه‌مساڵى‬ ‫س����ه‌راى ئ�����ازادى س��ل��ێ��م��ان��ى و ش���ار و‬ ‫شارۆچکه‌کانى ت��رى هه‌رێم بێت ئه‌وا‬ ‫ده‌بێت به‌ شه‌رمه‌وه‌ بڵێین ساڵێکى نوێمان‬ ‫ده‌ست پێکردوه‌! چونکه‌ دواى ساڵێک‬ ‫له‌ خۆپێشاندان و رێپێوان له‌ هه‌رێمدا‬ ‫و پێشکه‌شکردنى داواک�����ارى ره‌واى‬ ‫گه‌له‌که‌مان به‌ حکومه‌ت و په‌رله‌مان‪،‬‬ ‫له‌ یادى ئه‌و خۆپێشاندانانه‌دا ده‌سه‌اڵت‬ ‫هه‌مان سیناریۆى گرته‌به‌ر که‌ بریتیه‌‬ ‫ل �ه‌ ت��رس��ان��دن و چ���او س��ورک��ردن��ه‌وه‌ و‬ ‫هه‌ڕه‌شه‌ و به‌ سه‌ربازگه‌کردنى شار و‬ ‫شارۆچکه‌کانه‌ به‌رامبه‌ر به‌ هاواڵتیانى‬ ‫هه‌رێمه‌که‌ى؟ ئ�ه‌م پ��رۆژه‌ی�ه‌ى ترساندن‬ ‫و تۆقاندنه‌ کاراکته‌رى پرۆفیشناڵیان‬ ‫ت��ی��ا ب����ه‌ش����دار ک������ردوه‌ ب���ه‌ ج��ۆرێ��ک‬ ‫رۆژنامه‌نوسان که‌ ده‌بێت پارێزراوبن له‌‬

‫الیه‌ن هێزه‌ ئه‌منیه‌کانه‌وه‌ به‌پێچه‌وانه‌و‌ه‬ ‫پشکى شێریان به‌رده‌که‌وێت له‌ لێدان و‬ ‫گرتن و سوکایه‌تى پێکردندا! پرۆژه‌ى‬ ‫به‌رنگاربونه‌وه‌ى خۆپیشاندانه‌کان له‌‬ ‫الی���ه‌ن ده‌س���ه‌اڵت���ه‌وه‌ راس��ت �ه‌وخ��ۆ خرایه‌‬ ‫بواری جێبه‌جێکردنه‌وه‌ به‌ بێ دواکه‌وتن‪ ،‬خۆیه‌تی و الیه‌نی جێبه‌جێکراو به‌سه‌ریدا‬ ‫به‌اڵم چه‌ندین پرۆژه‌ی خزمه‌تگوزاری گه‌ل و میلله‌ته‌!‬ ‫سااڵنی (‪ 2009‬و ‪ )2010‬ماونه‌ته‌وه‌ باشه‌ ده‌بێت پرسیارێک له‌ خۆمان و‬ ‫و هێشتا ن �ه‌دراوه‌ به‌ ته‌نده‌ر تا ده‌گاته‌ ده‌سه‌اڵتیش بکه‌ین تاکو که‌ی ده‌کرێت‬ ‫جێبه‌جێکردن!‬ ‫به‌ زه‌بری هێز رێگه‌ به‌ ناڕه‌زایه‌تیه‌کان‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫��رۆژ‬ ‫�‬ ‫پ‬ ‫‌جێکردنی‬ ‫ه‬ ‫جێب‬ ‫ه �ه‌رچ �ه‌ن��ده‌‬ ‫ب��گ��رێ��ت؟ داواک��اری��ی �ه‌ک��ان ف �ه‌رام��ۆش‬ ‫‌کان‬ ‫ه‬ ‫خۆپیشاندان‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫‌و‬ ‫ه‬ ‫�‬ ‫�وون‬ ‫ب �ه‌ره‌ن��گ��ارب�‬ ‫بکرێت؟ یاسا سه‌روه‌ر نه‌بێت؟ ئه‌ى باشه‌‬ ‫‌تگوزاری‪،‬‬ ‫ه‬ ‫خزم‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫��رۆژ‬ ‫�‬ ‫پ‬ ‫گرانتره‌ له‌‬ ‫بۆ له‌ ب��وارى ته‌الرسازى و ئاپارتماندا‬ ‫به‌اڵم له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ده‌سه‌اڵت رکابه‌ری ده‌چن دیزاینێک دێنن که‌ ته‌نها پاره‌ى‬ ‫نیه‌ راس��ت �ه‌وخ��ۆ جێبه‌جێی ده‌ک���ات و دی��زای��ن�ه‌ک�ه‌ى ب�ه‌ش��ى چه‌ندین یه‌که‌ى‬ ‫پێویستی ب�ه‌ ک��ردن �ه‌وه‌ی ت�ه‌ن��ده‌ر نیه‌‪ ،‬نیشته‌جێ ب���وون ده‌ک���ات‪ ،‬زۆر پێمان‬ ‫چونکه‌ الیه‌نی جێبه‌جێکار ده‌س �ه‌اڵت‬

‫رابه‌رایه‌تی ویالیه‌ت ‌ه یه‌کگرتووه‌کانی‬ ‫ئ��ه‌م��ری��ک��ا ک���ه‌ ئ��ێ��س��ت��ا ل���ه‌ ه��ه‌وڵ��ی‬ ‫الب��ردن��ی ده‌س �ه‌اڵت �ه‌ سه‌رکوتکه‌ره‌که‌ى‬ ‫به‌شار ئه‌سه‌د دان ل ‌ه هه‌مو حاڵتێکدا‬ ‫ب�ه‌رژه‌وه‌ن��دی�ه‌ک��ان��ی حکومه‌تی تورکیا‬ ‫له‌به‌رچاو ده‌گرن نه‌ک مافی خوراوی‬ ‫ک����وردی س��ت �ه‌م��دی��ده‌‪ ،‬ه����ه‌وه‌ک چ��ۆن‬ ‫هه‌میش ‌ه چاویان له‌ تاوان ‌ه قێزه‌وه‌نه‌کانی‬ ‫ح��ک��وم�ه‌ت��ی ت��ورک��ی��ا پ��ۆش��ی��وه‌ ک � ‌ه له‌‬ ‫باکوری کوردستان ئه‌نجامی ئ�ه‌دات‪،‬‬ ‫حکومه‌تی ئه‌که‌پ ‌ه زۆر بێشه‌رمانه‌ و ب ‌ه‬ ‫ئاشکرا تاوانی دژ به‌ مرۆڤایه‌تی ئه‌نجام‬ ‫ئ �ه‌دات چه‌کی یاساخ به‌کاردێنێت ل ‌ه‬ ‫دژی ک��ورد ک� ‌ه ه��اواڵت��ی واڵت�ه‌ک�ه‌ی‬ ‫خۆیه‌تی نوێنه‌ری هه‌ڵبژێردراوی گه‌ل‬ ‫ده‌ستگیر ده‌کات ده‌یان پارێزه‌ر و ده‌یان‬ ‫رۆژن��ام�ه‌وان ه �ه‌زاران چاالکی سیاسی‬ ‫وچ����االک����ی ک���ۆم���ه‌ڵ���گ���ه‌ی م���ه‌ده‌ن���ی‬ ‫ده‌سگیرکردوو‌ه ته‌نها تاوانیان ئه‌وه‌ی ‌ه ک ‌ه‬ ‫ک��وردن و داکۆکی ل ‌ه مافه‌ره‌واکانی‬ ‫گه‌لی خۆیان ده‌که‌ن‪ ،‬ئه‌و تاونکاریانه‌ی‬ ‫حکومه‌ته‌که‌ی ئه‌که‌پ ‌ه هاوکاته‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫بانگه‌شه‌ چه‌واشه‌کاریه‌کانی که‌ خۆی‬ ‫وه‌ک خ�ه‌م��خ��ۆر و داک��ۆک��ی ک���ار و‬ ‫فریادڕه‌سی گه‌النی سوریا پێناسه‌ده‌کات‪،‬‬ ‫س���ه‌ره‌ڕای ک��ار‌ه نامرۆڤایه‌تیه‌کانی ل ‌ه‬ ‫باکوری کوردستان ب�ه‌رده‌وام له‌ هه‌وڵی‬ ‫ئاژاوه‌گێڕیدای ‌ه له‌ رۆژئاوای کوردستان‬ ‫و ده‌ی �ه‌وێ��ت ناکۆکی ودووب �ه‌ره‌ک��ی ل ‌ه‬ ‫ن��ێ��وان پ��ارت�ه‌ ک��وردی�ه‌ک��ان��دا سازبکات‪،‬‬ ‫ب��ه‌ ت��ای��ب �ه‌ت��ی ده‌خ���وازێ���ت ئاسته‌نگی‬ ‫ب��ۆ ک���ار و خ �ه‌ب��ات��ی پ��ارت��ی یه‌کێتی‬

‫نزیکدا لەگەڵ واڵتانی بەهاری عەرەبی‬ ‫پ��ێ��وەن��دی ح��زب��ی دروس��ت��ب��ک��ات‪ .‬زیانی‬ ‫ئەمجۆرە سیاسەتانەی یەکێتی تەنها‬ ‫ئەوە نیە دژی یاسا و دەستوری هەرێم‬ ‫و عێراقە‪ .‬بەڵکو بۆ ناساندنی ئەزمونی‬ ‫هەرێمی کورستان بە جیهان زیانی زۆری‬ ‫هەیە‪ ،‬دی��اردەی فرە ختابی و ناکۆکی‬ ‫سیاسی کوردی لە ئاستی دیبلۆماسیدا‬ ‫لێدەکەوێتەوە‪ ،‬واڵت��ان بە الواز سەیرمان‬ ‫دەک��ەن‪ ،‬واڵت��ان ئامادە نابن بە فەرمی‬ ‫حکومەتی ه��ەرێ��م ب��ن��اس��ن‪ ،‬زەمینەی‬ ‫درێژپێدان و بەهێزکردنی سیاسەتی حزبی‬ ‫هەرێم خۆش دەک��ات‪ ،‬وا دەک��ات گەلی‬ ‫کورد وەک نەتەوە نەناسریت وەک حزب‬ ‫بناسرێت‪.‬‬ ‫بەو شێوەیە دەبینین سیاسەتە ناوخۆیی‬ ‫و دەرەک��ی��ەک��ان��ی یەکێتی نیشتمانی‬ ‫ک���وردس���ت���ان‪ ،‬ب��ۆ خ��ۆ ب��ەه��ێ��زک��ردن��ەوە‪،‬‬ ‫ل���ە ب�����ەرژەوەن�����دی م���اف���ە م����ەدەن����ی و‬ ‫نەتەوەییەکانی خەڵکی کوردستاندا نیە‪.‬‬ ‫سیاسەتەکانی یەکێتی بۆ خراپترکردنی‬ ‫باری ناوخۆیی هەرێمی کوردستانە‪ ،‬بۆ‬ ‫دورخستنەوەی دۆزی کوردە لە ناسینی‬ ‫ب��ە ن��اوەن��دەک��ان��ی دەس���ەاڵت���ی ج��ی��ه��ان‪،‬‬ ‫سەرکردایەتی یەکێتی وای بۆدەچێت‬ ‫بەو سیاسەتە سەرکۆتکار و چەواشەکار‬ ‫و نایاسایی و خۆبەدیمۆکرات نیشاندانە‪،‬‬ ‫چاوی خەڵک لە راستیەکان دوردەخاتەوە‬ ‫و دەرف��ەت��ێ��ک ب��ۆ خ��ۆب��ەه��ێ��زک��ردن��ەوە‬ ‫دەک��ات��ەوە‪ ،‬ب��ەاڵم ئەمڕۆ سەردەمی ئەو‬ ‫جۆرە سیاسەتانە بەسەرچوە‪ ،‬هەر الیەنێک‬ ‫ئەو سیاسەتە پەیڕەو بکات‪ ،‬زەمینەی‬ ‫زووتر بەسەرچونی خۆی خۆشدەکات‪.‬‬ ‫دیموکراتی که‌ گه‌وره‌ترین پارتی ئه‌و‬ ‫ب �ه‌ش �ه‌ی ک��وردس��ت��ان �ه‌ دروس����ت بکات‬ ‫و پارته‌کانی تر له‌ دژی به‌کاربێنێت‬ ‫ب �ه‌وه‌ی ک ‌ه بانگهێشتی ئه‌سته‌مبوڵیان‬ ‫ده‌ک��ات و به‌ڵێنی هاوکاریان پێ ئه‌دا‪،‬‬ ‫دیار‌ه ئه‌و پیالنگێڕیه‌ش زیانێکی گه‌ور‌ه‬ ‫ب ‌ه گه‌لی ک��ورد ده‌گه‌یه‌نێت و ئه‌گه‌ر‬ ‫به‌هه‌ستیاریه‌وه‌ پارته‌کوردیه‌کان روبه‌روی‬ ‫پیالنه‌کان نه‌بنه‌و‌ه ئه‌زمون ‌ه تاڵه‌که‌ی‬ ‫ساڵی نه‌وه‌ده‌کانی باشوری کوردستان‬ ‫ل �ه‌ رۆژئ����اوای کوردستانیش دووب���ار‌ه‬ ‫ده‌بێته‌وه‌‪ ،‬هه‌ر وه‌ک له‌و شه‌ڕه‌ شومه‌ی‬ ‫پ��ارت �ه‌ک��ان��ی ب���اش���وری ک��وردس��ت��ان��ی��ش‬ ‫ت��ورک��ی��ا ده‌س��ت��ێ��ک��ی ب����ااڵی ه �ه‌ب��و ل ‌ه‬ ‫جۆشدانی ئاگره‌که‌‪ ،‬هێشتا رژێمه‌که‌ی‬ ‫به‌شار ئه‌سه‌د نه‌ڕوخاوه‌ تورکیا هه‌راسان‬ ‫و شێتگیر بووه‌ ل�ه‌وه‌ی کورد چاالکی‬ ‫خ��ۆی سه‌ربه‌خۆیان ‌ه ئه‌نجام ئ���ه‌دات و‬ ‫وه‌ک عه‌ره‌به‌کان کۆمه‌ڵکوژ ناکرێت‪،‬‬ ‫ک���ردن���ه‌وه‌ی خ��وێ��ن��دن��گ�ه‌ی ک����وردی و‬ ‫ن���اوه‌ن���دی رۆش��ن��ب��ی��ری و ک��ل��ت��وری و‬ ‫داموده‌زگای جۆراوجۆر له‌ الیه‌ن پارتی‬ ‫یه‌کێتی دیموکراتی و گه‌له‌و‌ه هه‌روه‌ها‬ ‫هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی گه‌ل له‌ زۆربه‌ی‬ ‫شار و گونده‌کانی رۆژئاوای کوردستان‬ ‫ئ�ه‌وه‌ن��ده‌ی��ت��ر دوژم��ن��ان��ی ک���وردی بێزار‬ ‫کردوه‌‪ ،‬بۆیه‌ پێویسته‌ گه‌له‌که‌مان زۆر‬ ‫وریا و ئاگاداربێت له‌ پیالنی پیالنگێڕان‬ ‫و هه‌وڵی پاراستنی ئ �ه‌و ده‌سکه‌وتان ‌ه‬ ‫بدات ک ‌ه به‌دستی هێناوه‌ و به‌رده‌وامی‬ ‫ب ‌ه خه‌بات و تێکۆشانه‌کانیان ب��ده‌ن بۆ‬ ‫به‌دیهێنانی سه‌رجه‌م هیوا و خواسته‌کانی‬ ‫گه‌لی کورد‪ ،‬باشترین خه‌بات و به‌رخۆدان‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه به‌ پاڵپشتی هێزی گه‌ل به‌ ئه‌نجام‬ ‫بگات نه‌ک به‌ هاوکاری‬ ‫هێزی ده‌ره‌کی‪ ،‬به‌دڵنیایه‌وه‌ رۆژئاواییه‌کان‬ ‫هیچیان پێنیه‌ بۆ رۆژئاوای کوردستان؟!‬

‫رامان له‌ (‪)17‬ى شـــ‬ ‫خۆشه‌ له‌ بوارى ره‌فتار له‌گه‌ڵ هاواڵتیان‬ ‫و نه‌ته‌وه‌که‌ى خۆشتاندا چاو له‌ واڵتانى‬ ‫ئ���ه‌وروپ���ا و خ����اوه‌ن ئ��اپ��ارت��م��ان��ى ب �ه‌رز‬ ‫بکه‌ن‪ ،‬له‌ ئه‌مریکاى زلهێز خۆپیشاندان‬ ‫ده‌کرێت‪ ،‬له‌ به‌ریتانیا‪ ،‬له‌ فه‌ڕه‌نسا و له‌‬ ‫هه‌موو واڵتانى دیموکراسیخوازدا‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ره‌فتارى به‌رپرسان و کاربه‌ده‌ستاى ئه‌وان‬ ‫چۆنه‌ به‌رامبه‌ر به‌ خۆپێشانده‌ران‪ ،‬ته‌نها‬ ‫هێزى پۆلیس به‌شدار ده‌بێت له‌ پاراستنى‬ ‫خ��ۆپ��ێ��ش��ان��ده‌ران و ب���ه‌الڕێ���دا ن�ه‌ب��ردن��ى‬ ‫خۆپێشاندانه‌که‌ ن �ه‌ک ب��ۆ ف�ه‌الق�ه‌ و‬

‫لێدان و تۆڵه‌ سه‌ندنه‌وه‌ له‌ به‌شداربووانى‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان �ه‌ک��ان! ئ��ێ��م�ه‌ى ه��اواڵت��ى‬ ‫سه‌رمان سوڕماوه‌ له‌ بوارى ته‌الرسازى‬ ‫و بیناسازیدا به‌رپرسان له‌ هه‌رێم چاو له‌‬ ‫واڵتانى ئه‌وروپى ده‌که‌ن‪ ،‬به‌اڵم له‌ کردار‬ ‫و به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ى هاواڵتیاندا رێچکه‌ى‬ ‫س �ه‌رک��رده‌ و ف�ه‌رم��ان��ڕه‌وای��ان��ى جیهانى‬ ‫سێیه‌م ده‌گرنه‌ ب�ه‌ر ئ�ه‌م دووفاقه‌یه‌ له‌‬ ‫م��ام�ه‌ڵ�ه‌ ک��ردن��دا ب��ۆ؟ ی�ه‌ک�ه‌م��ی��ان بۆ‬ ‫پ��ێ��ش��ان��دان��ى رووى گ �ه‌ش��ى ه �ه‌رێ��م له‌‬ ‫بنیاتنان و گه‌شه‌کردندا و دووه‌میان بۆ‬

‫‪18‬‬

‫تیۆری‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دووشه‌م ‌ه ‪8 - 2012/2/27‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫خ‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫وخ‬ ‫ئه‌حالم مه‌نسور‬

‫وێن‬

‫منیش له‌ زیندانم‬ ‫له‌ کوردستانێکی ئازاد‬ ‫هۆ میلله‌ته‌که‌م‪ ،‬ه��ۆۆۆ! هۆ منداڵه‌کان‪،‬‬ ‫هۆۆۆ!‬ ‫هیوام به‌ تۆیه‌ ئه‌ی تازه‌منداڵ‬ ‫به‌یانی ببی به‌ نمونه‌ی میسال‬ ‫هۆ گه‌نجان هۆۆۆ! هۆ بێوه‌ژنه‌کانی ئه‌نفال‬ ‫هۆۆۆ! هۆ هه‌ڵه‌بجه‌ هۆۆۆ! هۆ زیندانییه‌کان‬ ‫ه������ۆۆۆ! ه���ۆ ق���ه‌ی���ره‌ک���چ���ان ه������ۆۆۆ! هۆ‬ ‫پێشمه‌رگه‌کان هۆۆۆ! هۆ گه‌ریالکان هۆۆۆ!‬ ‫هۆ بێکاره‌کان هۆۆۆ! هۆ برسیه‌کان هۆۆۆ!‬ ‫ق���ه‌زات���ان ب��ک �ه‌وێ ب �ه‌ گ��ی��ان��م‪ ،‬وا ئ�ه‌م��ڕۆ‬ ‫به‌سه‌رتان ده‌که‌مه‌وه‌ وه‌کو هه‌موو رۆژێک‪.‬‬ ‫ئێوه‌ نه‌بونایه‌‪ ،‬وه‌کو سادقی هیدایه‌ت خۆمم‬ ‫ئه‌کوشت‪ .‬چی بکه‌م؟ من له‌ پێناوی ئێوه‌دا‬ ‫بووم به‌ ویژدان‪ ،‬پێنوسه‌که‌شم هه‌ر ئه‌مانه‌تی‬ ‫ئ��ێ��وه‌ی �ه‌ و ل �ه‌ گ��ی��رف��ان��م��دای �ه‌‪ ،‬ن��ای��ف��رۆش��م‪،‬‬ ‫نه‌مفرۆشتووه‌‪ ،‬ئه‌یبه‌م به‌ ژێر گڵه‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌موو به‌یانیه‌ک چاو هه‌ڵده‌هێنم‪ ،‬ئه‌چمه‌‬ ‫سه‌ربان‪ ،‬سه‌یری گویژه‌ و شاخه‌کان ده‌که‌م‪.‬‬ ‫تا دوێنی شه‌هیده‌کانمان خوێنیان ئه‌ڕشت‪،‬‬ ‫گیاسه‌وزه‌مان ب��وون به‌ گیای س��ور‪ ،‬هه‌ی‬ ‫کۆمه‌ڵه‌ی ره‌ن��ج��ده‌ران ه��ۆۆۆ! بۆ په‌رته‌وازه‌‬ ‫ک��ران ب���ۆۆۆ! خ�ه‌وت��ان پ��ێ ئه‌بینم‪ ،‬هیوای‬ ‫میلله‌ت بوون‪ .‬بۆ به‌رگری له‌ مافی خۆتان‬ ‫ناکه‌ن؟ ئه‌و رووان�ه‌ ره‌ش بێت‪ ،‬ئه‌و ده‌ستانه‌‬ ‫بشکێن ک�ه‌ ئ��ێ��وه‌ی��ان پ���ه‌رت���ه‌وازه‌ ک���رد‪ .‬هۆ‬ ‫شه‌هید ئارام هۆۆۆ! هۆ مامه‌ ریشه‌ هۆۆۆ!‬ ‫به‌ قوربانتان بم‪.‬‬ ‫***‬ ‫ته‌ق ته‌ق ته‌ق ‪...‬‬ ‫کێیه‌؟‬ ‫منم داده‌ ئه‌حالمم هاتوم سه‌ردانتان بکه‌م‪.‬‬ ‫ف �ه‌رم��و ب�ه‌خ��ێ��ر ب���ی‪ ،‬خ��ۆ ئێمه‌ ک���ه‌س نیه‌‬ ‫ل��ێ��م��ان ب��پ��رس��ێ��ت �ه‌وه‌‪ .‬ت �ه‌ن��ی��ای��ن‪ ،‬وا ده‌بینی‬ ‫خۆشه‌ویسته‌که‌م شه‌هید بوو‪ ،‬خانه‌نشینم نیه‌‪،‬‬ ‫ته‌نها ئه‌و نامه‌ چوکلێتیانه‌م م��اوه‌ که‌ له‌‬ ‫شاخه‌وه‌ بۆ ده‌هات‪ .‬داخی گرانم‪ ،‬بوومه‌ته‌ بار‬ ‫به‌ سه‌ر براژنه‌که‌مدا‪ .‬ئه‌وه‌تا ئه‌بینی‪ ،‬ته‌شتم‬ ‫داناوه‌‪ ،‬جلی برازاکانم ئه‌شۆم‪ ،‬پشتم شکاوه‌‪،‬‬ ‫شه‌وانیشم به‌ ترس و له‌رز‪ ،‬به‌ مۆته‌که‌‪ ،‬به‌‬ ‫گریان به‌سه‌ر ده‌به‌م‪ .‬نوێژم نه‌کردایه‌ ده‌مێکه‌‬ ‫خۆمم کوشتبوو‪ .‬ئاخر به‌ هیوای چی بم؟‬ ‫بێ‌ده‌نگی ‪...‬‬ ‫فرمێسکی سوێر ئه‌تکایه‌ ناو ئاوی ته‌شته‌که‌‪،‬‬ ‫منیش ده‌ستم کرد به‌ گریان‪ ،‬به‌ چوارده‌وریدا‬ ‫سوڕامه‌وه‌‪ ،‬خۆم به‌ قوربانیم کرد‪ .‬چونکه‌‬ ‫خۆشه‌ویسته‌که‌ی بۆ نیشتمان و من خۆی‬ ‫شه‌هید ک��ردووه‌‪ .‬ئه‌بێ منیش سه‌رتاسه‌ری‬ ‫ته‌مه‌نم به‌ چوارده‌وری هه‌موو قه‌یره‌کچانی‬ ‫کوردستان بسوڕیمه‌وه‌ و ببم به‌ ده‌روێشیان‪.‬‬ ‫مه‌ده‌د! مه‌ده‌د!‬ ‫***‬ ‫شه‌قامی مه‌وله‌وییه‌‪ ،‬سێ بۆیاغچی‪ ،‬به‌م‬ ‫سه‌رمای ‌ه ده‌ستیان ئه‌له‌رزێت و برسیانه‌‪،‬‬ ‫پێاڵو بۆیاغ ده‌ک �ه‌ن‪ ،‬هه‌موو سه‌رمایه‌یان‪،‬‬ ‫س��ن��دۆق��ێ��ک��ی ش���ڕه‌ و دوو فڵچه‌ و دوو‬ ‫ره‌نگه‌‪ .‬هه‌ر له‌ به‌یانییه‌وه‌ تا ئێواره‌ دره‌نگ‬ ‫پشتیان چه‌ماوه‌ته‌وه‌ و ده‌ستیان ئه‌جوڵێت‪،‬‬ ‫ناوبه‌ناو سه‌ر به‌زر ئه‌که‌نه‌وه‌ و (‪ )250‬دینار‬ ‫ده‌خه‌نه‌ ناو ده‌خیله‌که‌یان‪ .‬ب��اوک و برا و‬ ‫خۆشک و دای��ک ئه‌ژێنن‪ .‬سێ که‌سن‪،‬‬ ‫ب ‌ه چوار ده‌وریان سوڕامه‌وه‌‪ .‬ل ‌ه دڵم نه‌هات‬ ‫پێاڵوشڕه‌که‌م داکه‌نم بۆ ئ �ه‌وه‌ی بۆیاغی‬ ‫بکه‌ن‪ .‬ئه‌و ن��ازداران� ‌ه هیچیان که‌متر نی ‌ه‬ ‫ل ‌ه ک��وڕی س�ه‌رک��رده‌ک��ان ک ‌ه به‌ مۆنیکا‬ ‫و باجیرۆ جێڕت و فێڕتیانه‌ ل ‌ه ناو شاری‬ ‫سلێمانی‪ .‬شه‌وانیش له‌ شوێنی رابوواردنن‪.‬‬ ‫نازانن برسێتی چیه‌؟ قنیان به‌ ئاوی بوتڵه‌کان‬ ‫ئ �ه‌ش��ۆن‪ ،‬ن� ‌ه بیر ل� ‌ه ترافیک ئ�ه‌ک�ه‌ن�ه‌وه‌‪،‬‬ ‫نه‌ بیر له‌ پۆلیسی هاتوچۆ ئه‌که‌ن و ب ‌ه‬ ‫که‌یفی خۆیان هه‌ر جێڕت و فێڕت ده‌که‌ن‪.‬‬ ‫ته‌نانه‌ت مامۆستاکانیشیان لێیان بێزارن‪.‬‬ ‫له‌ کۆتایی ساڵیشدا له‌ هه‌موو وانه‌کاندا‬ ‫سفر وه‌رده‌گرن‪ .‬ناحه‌قیان نیه‌‪ .‬عه‌سکه‌ریان‬ ‫له‌سه‌ر نیه‌‪ .‬باوکه‌کانیان نێره‌که‌رن‪ ،‬گونیان‬ ‫شۆڕ کردۆته‌و‌ه سه‌ر میلله‌تدا‪ ،‬هه‌ر ئه‌دزن‬ ‫و ئه‌دزن و ئه‌دزن‪ .‬جلوبه‌رگیان ل ‌ه ئه‌وروپاو‌ه‬ ‫بۆ دێت‪ .‬به‌ نه‌سته‌ره‌ و شیرینی پێشوازی ل ‌ه‬ ‫به‌یانی ده‌که‌ن و میلله‌تیش نانی وشک ته‌ڕ‬ ‫ده‌کات‪ .‬ده‌ی به‌ قوربانی ئه‌م میلله‌ته‌ بم ک ‌ه‬ ‫فێری کردم منیش نانی وشک بخۆم‪ .‬ب ‌ه‬ ‫کورتی هه‌ر نایخۆم‪ ،‬چونک ‌ه شه‌کره‌م هه‌یه‌‪.‬‬

‫***‬ ‫هۆ بێوه‌ژنان هۆۆۆ! ئه‌زانم‪ ،‬پاژنه‌ی پێتان‬ ‫شه‌قار شه‌قار ب��ووه‌‪ .‬به‌یانیان نانی تیری‬ ‫ئه‌که‌ن و گڕه‌گڕی په‌ره‌مێز وڕ و کاستی‬ ‫ک����ردوون‪ .‬تاقه‌تی قسه‌ی س �ه‌ر ته‌نورتان‬ ‫نه‌ماوه‌‪ .‬هه‌وێره‌که‌شتان خوێ ناوێت‪ ،‬چونک ‌ه‬ ‫تێکه‌ڵی فرمێسک ‌ه س��وێ��ره‌ک��ان��ت��ان ب��ووه‌‪.‬‬ ‫ده‌ستان ئه‌سوتێ و نه‌وته‌که‌ به‌شتان ناکات‬ ‫و هه‌ر په‌مپ ل ‌ه په‌ره‌مێز ده‌ده‌ن و ده‌ستان‬ ‫نه‌وتاوی ئه‌بێت و ده‌ی ئه‌و خانمه‌ بۆندارانه‌‪،‬‬ ‫ئ �ه‌و خانم ‌ه خ���اوه‌ن س �ه‌ی��اران �ه‌‪ ،‬ئ �ه‌و خانم ‌ه‬ ‫تڕزالنه‌‪ ،‬ئه‌و خانمه‌ فیزدارانه‌‪ ،‬به‌ قوربانی‬ ‫الستیکی پێاڵوتان بن‪ .‬ئه‌زانم زۆرن‪ ،‬ئه‌زانم‬ ‫نیوه‌ی میلله‌تن‪ ،‬چ به‌ کاره‌ساتی هه‌ڵه‌بجه‌‪،‬‬ ‫چ به‌ ئه‌نفال‪ ،‬چ به‌ مێرده‌شه‌هیده‌کانتان‪.‬‬ ‫وێڵ و سه‌رگه‌ردان بوون‪ ،‬چه‌ند منداڵێکتان‬ ‫ل�ه‌ چ��وار ده‌وری خ��ۆت��ان ک��ۆ ک��ردۆت �ه‌وه‌‪،‬‬ ‫یه‌ک سۆپا به‌شتان ناکات‪ ،‬هه‌ر ئه‌له‌رزن‬ ‫تا به‌یانی‪ .‬په‌تاکانی کوردستان په‌المارتان‬ ‫ده‌ده‌ن‪ ،‬به‌هۆی که‌مخۆراکی‪ .‬داخی گرانم‬ ‫ک���وردم و میلله‌تم خ��ۆش ده‌وێ و وه‌ک��و‬ ‫داره‌تویه‌ک هه‌موو رۆژێک ده‌سه‌اڵت گڕم‬ ‫تێبه‌ر ده‌دات‪ .‬ئه‌ی خودایه‌ مه‌ده‌د!‬ ‫***‬ ‫پێشمه‌رگه‌ ن��ازداره‌ک��ان��م‪ ،‬چاوه‌کانی داد‌ه‬ ‫ئه‌حالم نازانم فریا ئه‌که‌وم شیعر له‌ سه‌ر‬ ‫کاڵشه‌کانتان بنوسم‪ .‬ئێوه‌ی سێبه‌ری کورد‬ ‫وا خه‌ریک ‌ه ده‌سه‌اڵت کاڵتان ده‌کاته‌وه‌‪ .‬تا‬ ‫دوێ��ن��ێ و پێرێ ل�ه‌ ش��اخ ب���وون‪ ،‬چه‌کتان‬ ‫هه‌ڵگرتبوو له‌ دژی رژێمی به‌عس‪ ،‬بوو ب ‌ه‬ ‫راپه‌ڕین‪ ،‬ئه‌و راپه‌ڕینه‌ جوانه‌تان کرد‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ده‌سه‌اڵت هه‌موو گه‌نجینه‌ی ئه‌م میلله‌ته‌ی‬ ‫خست ‌ه گیرفان‪ .‬نه‌ موچه‌ به‌شتان ده‌کات‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫برسێتی ئێواران سه‌ر ده‌نێنه‌وه‌‪ .‬داخی گرانم‬ ‫باوک و برا و کوڕمن‪ ،‬نازانم چتیان بۆ‬ ‫بکه‌م!؟ پیشه‌م نوسینه‌‪ ،‬هه‌ر ئه‌وه‌ند‌ه ئه‌توانم‬ ‫دڵنه‌واییتان ب��ک�ه‌م�ه‌وه‌‪ ،‬م��ش��ورت��ان بخۆم‪،‬‬ ‫زه‌نگ لێ بده‌م بۆ ده‌س �ه‌اڵت‪ ،‬بیانتۆقێنم‪،‬‬ ‫ئاگاداریان بکه‌مه‌و‌ه ک ‌ه میلله‌ت میلله‌ت ‌ه‬ ‫و وه‌ک�����و خ����ۆر وای�����ه‌‪ .‬ب���ۆچ���ی س���ه‌رت���ان‬ ‫هه‌ڵناگرن‪ ،‬ئه‌م شاران ‌ه بۆ میلله‌ت به‌جێ‬ ‫ناهێڵن‪ .‬میلله‌تێکی دڵ‌گه‌وره‌‪ ،‬میلله‌تێکی‬ ‫ده‌ستپاک‪ ،‬میلله‌تێکی سه‌رڕاست‪)21( ،‬‬ ‫ساڵیشه‌ سیستمێکی گ�ه‌ن��ده‌ڵ س �ه‌ری ل ‌ه‬ ‫میلله‌ت تێک داوه‌‪ .‬م���ه‌ده‌د! روو بکه‌م‬ ‫له‌ ک��وێ‪ ،‬شاخ و داخ و بیابان نامگرێت ‌ه‬ ‫خ���ۆی‪ .‬م��ار ه �ه‌م��وو ساڵێک ل �ه‌ پێستی‬ ‫خۆی ده‌رده‌چێت‪ .‬من هه‌موو ساتێک ل ‌ه‬ ‫پێستی خۆم ده‌رده‌چم‪ ،‬گڕ ئه‌گرم ناشتوانم‬ ‫حزبێک دروس��ت بکه‌م که‌ که‌سی یه‌که‌م‬ ‫خ��ۆم ب��م‪ ،‬که‌سی دووه‌م دڵسۆزێک بێت‪،‬‬ ‫به‌اڵم به‌ریتانیا و ده‌زگا هه‌واڵگرییه‌کانی‬ ‫جیهان که‌سی سێهه‌م ئه‌که‌ن به‌ مین‪ ،‬بۆ‬ ‫ئه‌وه‌ی بته‌قێت ‌ه گیانماندا‪ .‬ئاخ میلله‌ته‌که‌م!‬ ‫منیش وه‌ک��و ت��ۆ پ �ه‌رت �ه‌وازه‌ ب���ووم‪ .‬منیش‬ ‫وه‌ک�����و ت���ۆ ده‌س���ت���ب���ه‌س���ه‌رم‪ .‬م��ن��ی��ش ل ‌ه‬ ‫زینداندام له‌ کوردستانێکی ئ��ازاددا‪ .‬ئه‌و‌ه‬ ‫ورده‌ورد‌ه خه‌ریک ‌ه گیان له‌ ده‌ست ده‌ده‌ی��ن‪.‬‬ ‫سه‌رکرده‌کانیش پێک هه‌ڵده‌هێنن‪ ،‬په‌ند‌ه‬ ‫ک��وردی��ی�ه‌ک�ه‌م ل� ‌ه بیر ناچێت ک� ‌ه ده‌ڵێت‪،‬‬ ‫«که‌ر له‌ کوێ که‌وتووه‌ و کۆنه‌ له‌ کوێ‬ ‫دڕاوه‌!» ده‌رگ���اک���ان داخ�����راون‪ .‬ده‌رگ���ای‬ ‫ناخه‌کان ده‌رگ��ای ده‌رونه‌کان داخ��راون‪ ،‬ل ‌ه‬ ‫نێو تاکه‌کاندا دیوارێک هه‌یه‌ وه‌کو شورای‬ ‫چینی مه‌زن زۆر به‌رز و ئه‌ستوره‌‪ ،‬که‌س‬ ‫به‌ که‌س نیه‌‪ .‬هه‌ر یه‌ک و سازێک لێ‬ ‫ده‌دات‪ .‬بۆنی کۆنه‌په‌رستی هه‌موومانی‬ ‫خنکاند‪ .‬ک �ه‌ش و ه �ه‌وا بریتی ‌ه له‌ دووه‌م‬ ‫ئۆکسیدی ک��ارب��ۆن‪ .‬ئۆکسیژن ن�ه‌م��اوه‌‪،‬‬ ‫خنکاین‪ ،‬وا خه‌ریک ‌ه وه‌ک گه‌اڵکانی‬ ‫دره‌خت زه‌رد ده‌بینه‌و‌ه ئه‌وه‌رین‪.‬‬ ‫***‬ ‫میلله‌ته‌که‌م! هه‌ناسه‌ی تۆ هه‌ناسه‌ی منه‌‪،‬‬ ‫خوێنی تۆ خوێنی منه‌‪ ،‬چاوی تۆ چاوی‬ ‫منه‌‪ ،‬منداڵی تۆ منداڵی من ‌ه و گه‌نجی‬ ‫ج��وان هیوای منه‌‪ .‬من نامرم هه‌تاهه‌تای ‌ه‬ ‫چ���اوه‌ڕێ���ی ش��ۆڕش��ێ��ک��ی س �ه‌رت��اپ��اگ��ی��ری‬ ‫کوردستان ده‌که‌م‪ .‬چونکه‌ بڕوام به‌ حزبه‌کان‬ ‫نیه‌‪ ،‬هه‌ر یه‌ک ‌ه و ل ‌ه الی خۆیه‌وه‌ ئه‌یه‌وێ‬ ‫ده‌سه‌اڵت بقوازێته‌وه‌‪ .‬منیش ئۆپۆزسیۆنێکی‬ ‫ته‌نیام‪ .‬گوێم هه‌یه‌ به‌اڵم کلکم نیه‌‪ ،‬ناشبم ‌ه‬ ‫کلکی که‌س‪ .‬من تۆم‪ ،‬تۆ منیت مه‌ده‌د!‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫دیموکراسى شورا ل ‌ه مێژوو و له‌ ئه‌مڕۆدا‬ ‫نایک براونس‬ ‫به‌شی دووه‌م و کۆتایی‬

‫لینین و بلشۆیکه‌کان نه‌یانده‌ویست‬ ‫ده‌وڵه‌تێکی نۆی و به‌هێز دروست بکه‌ن‪،‬‬ ‫ب�ه‌پ��ێ��چ�ه‌وان�ه‌وه‌‪ ،‬ک��ۆم��اری شوراکانیان‬ ‫وه‌کو هه‌نگاوی یه‌که‌م بۆ له‌ناوچونی‬ ‫ده‌وڵه‌تیان ده‌بینی؛ چونکه‌ له‌ روانگه‌ی‬ ‫م��ارک��س��ی��س��ت �ه‌ک��ان �ه‌وه‌ ده‌وڵ�����ه‌ت وه‌ک���و‬ ‫ئامێرێک له‌ الیه‌ن چینی سه‌رده‌ستی ئه‌و‬ ‫کاته‌ دژ به‌ ژێرده‌سته‌کان دروست کراوه‌‪.‬‬ ‫بۆیه‌ مه‌رجی سه‌ره‌کی بۆ له‌ناوچوونی‬ ‫ه �ه‌ر چه‌شنه‌ ده‌وڵ�ه‌ت��ێ��ک له‌ناوچوونی‬ ‫کۆمه‌ڵگای چینی له‌ کۆمۆنیزمدایه‌‪،‬‬ ‫ب���ه‌اڵم ه�ه‌ت��ا ئ��ه‌و ک��ات �ه‌ی ک �ه‌ چین و‬ ‫توێژه‌کان به‌رژه‌وه‌ندی جیاواز ته‌نانه‌ت دژ‬ ‫به‌ یه‌کیان هه‌بێ‪ ،‬هه‌بوونی کۆمارێکی‬ ‫ش��ورای��ی��ش ب�ه‌ وات���ای ده‌وڵ�ه‌ت��ێ��ک دێت‬ ‫که‌ زۆر له‌ به‌رامبه‌ر به‌ مرۆڤه‌کانه‌وه‌‬ ‫به‌کار ده‌هێنرێت‪ .‬ئه‌مه‌ به‌رفراوانترین‬ ‫دموکراسییه‌ بۆ زۆرینه‌ی گه‌ل‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫دیکتاتۆریه‌تی پرولتاریاشه‌ که‌ ده‌زانی‬ ‫دژ ب�ه‌ دوژم��ن�ه‌ک��ان��ی ئۆتۆریته‌ بێت‪.‬‬ ‫لینین یه‌کێک له‌ کتێبه‌ سه‌ره‌کییه‌کانی‬ ‫به‌ناوی (شۆڕش و ده‌وڵ�ه‌ت) له‌ زمانی‬ ‫(هیگل)ه‌وه‌ ده‌ڵێت‪ :‬ده‌وڵه‌ت له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‬ ‫ک��ه‌ ن��وێ��ن �ه‌ری زۆری���ن���ه‌ی خ �ه‌ڵ��ک �ه‌ له‌‬ ‫کۆتاییدا خۆی ده‌کوژێنێته‌وه‌‪ .‬کاتێک‬ ‫ه��ی��چ چینێک ن�ه‌م��اب��ێ��ت ک �ه‌ ل �ه‌ ژێ��ر‬ ‫زه‌ختدا بێت‪ ،‬به‌ تێکۆشانی ده‌سه‌اڵتداری‬ ‫چین و به‌رهه‌م که‌ تا ئێستا هه‌بوونیان‬ ‫ل�ه‌س�ه‌ر بنه‌مای ئ��ان��ارش��ی ب��ۆ گه‌له‌ و‬ ‫له‌و کاته‌ی که‌ شه‌ڕ و ئاژاوه‌گێڕی له‌‬ ‫ناو چ��وو‪ ،‬هیچ پێویست به‌ ئامێرێکی‬ ‫زه‌خت واته‌ ده‌وڵه‌ت نامێنێت‪ .‬یه‌که‌مین‬ ‫چ��االک��ی ده‌وڵ���ه‌ت‪ ،‬ده‌ستبه‌سه‌رکردنی‬ ‫ئامێره‌کانی به‌رهه‌مهێنانه‌ له‌ سه‌ر ناوی‬ ‫کۆمه‌ڵگا که‌ له‌ راستیدا وه‌کو نوێنه‌ری‬ ‫ت����ه‌واوی کۆمه‌ڵگا ده‌رده‌ک���ه‌وێ���ت‪ .‬له‌‬ ‫هه‌مان کاتدا ده‌بێته‌ ئاخرین چاالکی‬ ‫س�ه‌رب�ه‌خ��ۆی��ی ده‌وڵ �ه‌ت��ی��ش‪ .‬ل �ه‌ جێگای‬ ‫به‌ڕێوه‌بردنی ده‌سه‌اڵت له‌سه‌ر تاکه‌کان‪،‬‬ ‫ده‌سه‌اڵت له‌سه‌ر ئامێر و خودی به‌رهه‌م‬ ‫په‌سه‌ند ده‌ک��ات‪ .‬ده‌وڵ�ه‌ت له‌ناو ناچێت‪،‬‬ ‫ب���ۆ خ����ۆی ده‌ک����وژێ����ت����ه‌وه‌‪ .‬ب���ه‌داخ���ه‌وه‌‬ ‫راستی یه‌کێتی سۆڤیه‌ت له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‬ ‫مه‌رجه‌ سه‌ره‌کییه‌کان و تێپه‌ربوونی بۆ‬ ‫کۆمه‌ڵگایه‌کی بێ‌چین چ ل�ه‌ الی�ه‌ن‬ ‫ئ��اب��وری و چ ب �ه‌ وات����ای سیاسییه‌وه‌‬ ‫ن�ه‌ب��وو‪ ،‬ج��ی��اواز ب��وو‪ ،‬ل�ه‌ب�ه‌ر ئ��ه‌وه‌ی که‌‬ ‫حزبه‌کانی تر په‌یمانیان له‌گه‌ڵ واڵته‌‬ ‫ده‌ره‌کییه‌کانی دژ به‌ شۆڕش به‌ست بوو‬ ‫به‌ ده‌س�ه‌اڵت��ی سۆڤیه‌ته‌وه‌‪ ،‬ده‌ستیان به‌‬ ‫تیرۆر ک��رد دژ به‌ لینین‪ .‬له‌ راستیدا‬ ‫ل �ه‌ب �ه‌ر پێشبینییه‌کی ک��ات��ی ق�ه‌ده‌غ�ه‌‬ ‫ک���راب���وون‪ .‬ب��ۆی �ه‌ بلشۆیکه‌کان ببونه‌‬ ‫تاکه‌حزب‪ .‬کاولبونێک که‌ به‌ هۆکاری‬ ‫شه‌ڕه‌وه‌ هاتبووه‌ ئاراوه‌ و شه‌ڕی ناوخۆیی‬ ‫که‌ له‌ الی�ه‌ن هێزه‌ ئیمپریالیسته‌کانه‌وه‌‬ ‫ه���ان ده‌درا‪ ،‬دواک���ه‌وت���وی���ی واڵت و‬ ‫پ �ه‌ی��وه‌ن��دی��دار ل �ه‌گ �ه‌ڵ ه��ه‌ڕه‌ش��ه‌ی هێزه‌‬ ‫ئیمپریالیسته‌کان بۆ شه‌ڕ و ده‌ورگرتن‪،‬‬ ‫له‌ ساڵی (‪ )1920‬ب �ه‌ره‌ودوا ده‌سه‌اڵتی‬ ‫ش��ورا روب���ه‌ڕوی دژه‌ف��ۆرم��اس��ی��ۆن ب��وو‪.‬‬ ‫ئاگاترین و چاالکترین شۆڕشگێڕان‬ ‫ل�ه‌ ش��ه‌ڕی ن��اوخ��ۆدا شه‌هید ب���وون‪ .‬له‌‬ ‫راستیدا شوراکان بێ‌هێز ده‌بوون‪ .‬له‌ ناو‬ ‫هه‌ژاری‪ ،‬واڵته‌ی که‌ تا پێش کۆتایی‬ ‫ساڵه‌کانی (‪ )1920‬و هاتنه‌کایه‌ی‬ ‫کۆمه‌ڵگای پیشه‌سازی که‌ زیاتر له‌سه‌ر‬ ‫بنه‌مای کشتوکاڵ ب��وو‪ ،‬بیروکراسی‬ ‫حزب و ده‌وڵه‌تێک دروس��ت بوو که‌ له‌‬ ‫الیه‌نی مادییه‌وه‌ خاوه‌ن ئیمتیاز بوون و‬ ‫چینی کرێکاران خستبووه‌ ژێ��ر زه‌خت‬ ‫و گۆشاره‌وه‌‪ .‬ده‌وڵ �ه‌ت به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ی‬ ‫پێشبینیه‌که‌ی مارکس‪ ،‬له‌ سۆسیالیزمی‬ ‫ب��ون��ی��ادن��راودا ن �ه‌م��رد‪ ،‬به‌ڵکۆ به‌هێزتر‬ ‫بوو‪ .‬هه‌وڵدانی دیموکراسی جه‌وهه‌ری‬ ‫کرێکاران له‌ الیه‌ن بیروکراسییه‌وه‌ وه‌کو‬ ‫ه �ه‌ڕه‌ش �ه‌ی �ه‌ک��ی دژ ب �ه‌ ئیمتیازه‌که‌ی‬ ‫خۆیان بینرا‪ .‬کۆمۆنیسته‌ دژبه‌ره‌کان‬ ‫ژێر ده‌سه‌اڵتی ئیستالین یان گولله‌باران‬ ‫ک��ران ی��اخ��ود ب���ه‌زۆره‌ ملێ ن��ێ��ردران بۆ‬ ‫که‌مپی کاری‪ .‬له‌ دوای سه‌رکه‌وتنی‬ ‫یه‌کێتی سۆڤیه‌ته‌وه‌ دژ ب�ه‌ هیتله‌ر و‬ ‫دروستبوونی ده‌وڵه‌ته‌ کرێکارییه‌کان له‌‬ ‫رۆژهه‌اڵتی ئه‌وروپا‪ ،‬له‌ جێگای ئاستی‬ ‫به‌رزی به‌رژه‌وه‌ندی به‌ شێوازی به‌رباڵو‬

‫ئ��اب��وری��ی �ه‌ک ک �ه‌ ب �ه‌ گ��وێ��ره‌ی پێوان ‌ه‬ ‫واقعییه‌کانی داڕێ��ژراب��وون سه‌لمێنرا‪،‬‬ ‫ب �ه‌اڵم ل�ه‌ ه�ه‌م��ان ک��ات��دا سۆسیالیزمی‬ ‫بروکراتیک ئه‌م دینامیزمه‌ی خنکاند‬ ‫و ب�ه‌م شێوه‌یه‌ رێگای بۆ دژه‌شۆڕشی‬ ‫کاپیتالیستی ک���رده‌وه‌‪ .‬ل�ه‌ ساڵه‌کانی‬ ‫(‪ )90-1989‬ک���ه‌ س��ۆس��ی��ال��ی��زم��ی‬ ‫ب��ون��ی��ادن��راو ل �ه‌ ن��اوخ��ۆی��ان��دا ده‌س��ت��ی به‌‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ ک��رد‪ ،‬ئه‌و کرێکارانه‌ی‬ ‫که‌ له‌ الیه‌ن ده‌وڵه‌تی کرێکاری خۆیانه‌وه‌‬ ‫ب�ێ‌ک��اری��گ�ه‌ر و بێگانه‌ ک���راب���وون‪ ،‬بۆ‬ ‫پاراستنی ده‌ستکه‌وته‌کانی سۆسیالیسم‬ ‫ته‌نانه‌ت ده‌ستی خۆشیان نه‌خسته‌ کار‪.‬‬ ‫ئه‌م هه‌ڵسه‌نگاندنانه‌ی عه‌بدواڵ ئۆجه‌الن‬ ‫که‌ ده‌ڵێت‪« :‬بێ ئه‌وه‌ی که‌ دیموکراسی‬ ‫هه‌بێت نه‌ سۆسیالیزم و نه‌ کۆمۆنیزم‬ ‫دروس��ت نابێت»‪ .‬هاوشێوه‌یی پاراللی‬ ‫زۆری هه‌یه‌ به‌ سه‌ره‌نجڕاکێشاندنی رۆزا‬ ‫لوکزامبورگ و ترۆسکی سه‌باره‌ت به‌‬ ‫ده‌ژه‌نراسیۆنی روسیا‪ .‬له‌ناو شۆڕشدا که‌‬ ‫قه‌یسه‌ریان له‌ناو بردبوو شه‌ڕ کۆتایی پێ‬ ‫هاتبوو‪ .‬له‌ هه‌مان کاتدا له‌ ئه‌ڵمانیادا‬ ‫ش��ورای کرێکاران و س�ه‌رب��ازان دروست‬ ‫ده‌ب��وو‪ ،‬ب�ه‌اڵم ئه‌م ش��ورا جه‌ماوه‌رییه‌ له‌‬ ‫ژێ���ر ک��اری��گ �ه‌ری چ�ه‌م��ک��ی سۆسیال‬ ‫دیموکراته‌کان ب��وون که‌ ش��واری وه‌کو‬ ‫رێگایه‌ک بۆ پارله‌مانتاریزم ده‌بینی‪.‬‬ ‫روزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنچیت‬ ‫ک�ه‌ خ��وازی��اری کۆمارێکی شه‌فافی‬ ‫شورایی بوون بۆ روسیا‪ ،‬به‌ پێچه‌وانه‌ی‬ ‫بلشۆیکه‌کانه‌وه‌ خاوه‌نی حزبێکی به‌هێز‬ ‫نه‌بوون‪ .‬س �ه‌ره‌ڕای ئه‌مه‌ ئازمونکردنی‬ ‫شۆڕشی شورایی له‌گه‌ڵ که‌مینه‌ له‌ الیه‌ن‬ ‫ده‌سه‌اڵتی سۆسیال دیموکراته‌کانه‌وه‌ که‌‬ ‫هاوپه‌یمانی سوپای پرۆفاشیست بوو به‌‬ ‫شێوازێک دامرکێندرا‪ .‬لوکزامبورگ‪،‬‬ ‫لیبکینچیت و ه����ه‌زاران ک��رێ��ک��ار له‌‬ ‫الی���ه‌ن س��وپ��ا و ب �ه‌ ئ �ه‌م��ری (گوستاو)‬ ‫وه‌زی����ری ش���ه‌ڕی س��ۆس��ی��ال دی��م��وک��رات‬ ‫ک���وژران‪ .‬ئ �ه‌و ش��ورای��ان �ه‌ی ک�ه‌ خۆیان‬ ‫«هه‌ڵنه‌وه‌شاندبویه‌وه‌« له‌ به‌هاری ساڵی‬ ‫(‪ )1919‬ل �ه‌ الی���ه‌ن س��وپ��اوه‌ س�ه‌رک��وت‬ ‫کران و به‌ زۆر له‌ناو چوون و کۆماری‬ ‫(دی���م���ار) وه‌ک����و ده‌وڵ���ه‌ت���ی ب�����ورژوا ـ‬ ‫پارله‌مانتاریزم دامه‌زرێنرا‪.‬‬ ‫ل���ه‌ ش�����ه‌ڕی ن���اوخ���ۆی���ی ئ��ی��س��پ��ان��ی��ادا‬ ‫ئانارشیسته‌کان و سۆسیالیسته‌کان‬ ‫ل �ه‌ ب �ه‌رام��ب �ه‌ر یه‌کینه‌کانی (ژن���ه‌ڕال‬ ‫فرانکۆ)دا تێکۆشانیان ده‌کرد و وه‌کو‬ ‫ت��ێ��ک��ۆش��ان��ێ��ک��ی پ��ه‌ی��وه‌ن��دی��دار ل �ه‌گ �ه‌ڵ‬ ‫ریفۆرمی خاک و سۆسیالیزم دابوو له‌‬ ‫پێناو دروشمی «ئازادی و خاک» له‌‬ ‫کاتالونیا شوراکان له‌ الیه‌ن کرێکاران‬ ‫و گ��ون��دی��ی �ه‌ک��ان دروس����ت ک���را‪ .‬ب �ه‌اڵم‬ ‫ئه‌م شوراگه‌له‌ ته‌نها نه‌بوونه‌ ئامانجی‬ ‫هێرشی فاشیسته‌کان‪ ،‬به‌ڵکو له‌ الیه‌ن‬ ‫حزبی کۆمۆنیستیشه‌وه‌ که‌ شۆڕشی‬ ‫ئ��ی��س��پ��ان��ی��ای وه‌ک����و م �ه‌ت��رس��ی �ه‌ک بۆ‬ ‫هاوپه‌یمانی خۆی و فه‌ڕه‌نسا و به‌ریتانیا‬ ‫ده‌ب��ی��ن��ی ره‌ت ک��رای��ه‌وه‌‪ .‬ئ�ه‌م�ه‌ ئاخرین‬ ‫نمونه‌ی ج��ی��اوازی حزبی کۆمۆنیست‬ ‫و ش�����وراک�����ان ن���ی���ی���ه‌‪ .‬ک���رێ���ک���اران���ی‬ ‫ده‌وڵ �ه‌ت��ان��ی سۆسیالیزمی ب��ون��ی��ادن��راو‬ ‫ل�ه‌ ساڵی (‪ )1956‬ل�ه‌ مه‌جارستان و‬ ‫ل�ه‌ س��اڵ��ی (‪)1980‬دا ل�ه‌ پۆلۆنیا دژ‬ ‫ب �ه‌ س��ن��وردارک��ردن��ی ب��روک��راس��ی و بۆ‬ ‫دیموکراسی به‌ واتای راستی کرێکاری‬ ‫بۆ تێکۆشان له‌ ژێره‌وه‌ شورایان دروست‬ ‫ده‌کرد‪.‬‬ ‫شوا ته‌نیا به‌ ئه‌وروپاوه‌ سنوردار نه‌ما‪،‬‬ ‫ئێستاکانه‌ که‌م که‌س وه‌بیری دێت که‌‬ ‫ش��ۆڕش��ی ساڵی (‪ )1979‬ئ��ێ��ران وه‌ک��و‬ ‫شۆڕشێکی کرێکاری ده‌ستی پێکرد و‬ ‫له‌وه‌ ب�ه‌دواوه‌ گه‌ل و کرێکاران شورایان‬ ‫دروست کرد‪ .‬له‌به‌ر ئه‌وه‌ی حزبی به‌هێز‬ ‫و گ���ه‌وره‌ی «ت���وده‌« که‌ کۆمۆنیست‬ ‫ب��وو ت��ووش��ی بنبه‌ست بینی‪ .‬ئایه‌تواڵ‬ ‫خۆمه‌ینی وه‌ک��و «سه‌رۆکی سروشتی‬ ‫ش���ۆڕش» و «ئ��ان��ت��ی ئیمپریالیست»‬ ‫ده‌ب��ی��ن��را‪ .‬ب��ۆی�ه‌ م �ه‌الک��ان ب��وون �ه‌ خ��اوه‌ن‬ ‫ده‌رفه‌تی له‌ناوبردنی شورای کرێکاران و‬ ‫خستنه‌ ژێر کۆنترۆڵی شوراکانی تر‪ .‬له‌‬ ‫کۆتاییدا خۆمه‌ینی نه‌ سه‌رۆکی شۆڕش‬ ‫به‌ڵکو بوو به‌ گۆڕکه‌نی شۆڕش‪.‬‬ ‫ل �ه‌ ک��وردس��ت��ان��ی��ش��دا پاشخانێکی ل�ه‌م‬ ‫ئه‌زمونه‌مان هه‌یه‌‪ .‬له‌ شه‌ڕی که‌نداوی‬ ‫(‪ )1991‬و ب �ه‌ راپ �ه‌ڕی��ن��ی ک��وردان��ی‬ ‫ب��اش��وری ک��وردس��ت��ان و ل�ه‌ن��اوچ��وون��ی‬ ‫دیکتاتۆریه‌تی س�ه‌دام حسێن و رژێمی‬

‫ب�ه‌ع��س‪ ،‬ش���ورای گ�ه‌ل��ی ک��ورد ک�ه‌ ل ‌ه‬ ‫سه‌ره‌تا ده‌سه‌اڵتیان به‌ ده‌ست گرت‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌ دوای��ی��دا که‌وتنه‌ ژێ��ر ئه‌مری حزبه‌‬ ‫گ �ه‌وره‌ک��ان و دروس��ت ک��ران‪ .‬له‌ دوای‬ ‫ماوه‌یه‌کی ک��ورت �ه‌وه‌ له‌ الی �ه‌ن سوپای‬ ‫ب �ه‌ع��س �ه‌وه‌ ک �ه‌ گ���ه‌ڕاب���وون���ه‌وه‌ شکست‬ ‫دران‪ .‬هه‌ر به‌و شێوه‌یه‌ که‌ میلیتاریستی‬ ‫ئه‌ڵمانیا ـ پرۆسیا دژ به‌ کۆمۆنی پاریس‬ ‫کردی و بوو به‌ دوژمنی مێژووی خۆی‬ ‫واته‌ فه‌ڕه‌نسا‪ ،‬دژ به‌ شوراکان ئازادی‬ ‫گ �ه‌ل��ی ک���وردی���ش ج���رج ده‌ب��ڵ��ی��و ب��ۆش‬ ‫چ��رای س��ه‌وزی دا ب�ه‌ س��ه‌دام حسێن و‬ ‫رژێمه‌که‌ی که‌ دوژمنی بوون‪ .‬ئه‌مریکا‬ ‫نه‌یده‌ویست کورد خۆی به‌ ده‌ستی خۆی‬ ‫ئازاد بکات‪ .‬له‌سه‌ر ئه‌م بنه‌ما ده‌توانین‬ ‫بابه‌تی گرنگ بۆ فێربوون له‌مێژووی‬ ‫شۆرای هه‌تا ئێستا ئاشکرا بکه‌ن‪.‬‬ ‫له‌ نێوان ئاپارتایدی ده‌وڵه‌تی بورژوا که‌‬ ‫چینه‌ ده‌سه‌اڵتداره‌کان وه‌کو ئامێرێک‬ ‫ب��ۆ زه‌خ���ت خستنه‌سه‌ر گ��ه‌ل ب �ه‌ک��اری‬ ‫ده‌ه��ێ��ن��ی��ن و ش���وراک���ان���دا‪ ،‬ده‌س���ه‌اڵت���ی‬ ‫دووالیه‌نه‌ نابێت‪ .‬یا ئه‌وه‌ی که‌ ده‌وڵه‌تی‬ ‫بورژوا شورا له‌ ناو ده‌بات یان ده‌یهێنێته‌‬ ‫ئاستی رێ��ک��خ��راوه‌ ب�ێ‌ه��ێ��زه‌ک��ان یاخود‬ ‫ئه‌وه‌ی که‌ شورا ده‌وڵه‌تی ب��ورژوا له‌ناو‬ ‫ده‌ب���ات و ک��ۆم��اری ش��وراک��ان دروس��ت‬ ‫ده‌کات‪ .‬به‌رده‌وامی هه‌بوونی ده‌وڵه‌ت به‌‬ ‫واتای روبه‌ڕوبونی به‌رده‌وامی بورژوایه‌‬ ‫ل�ه‌گ�ه‌ڵ ش��وراک��ان‪ .‬ت�ه‌ن��ان�ه‌ت مه‌ترسی‬ ‫ق��ڕک��ردن��ی ش���وراک���ان ل �ه‌ ئ����ارادا ب��وو‪.‬‬ ‫ه��اوک��ات سیستمى ش��ورا که‌ ته‌نها به‌‬ ‫نهێنی خۆی به‌رێکخستن ده‌کرد ته‌نیا‬ ‫ده‌ت��وان��ێ ب��گ��ات ب �ه‌ ئ��اگ��ات��ری��ن چینی‬ ‫خه‌ڵکی و ئ �ه‌وان رێکخسته‌ بکات‪ .‬له‌‬ ‫کاتێکدا بۆ دروستبونی کۆمارێکی‬ ‫ش��ورای��ی پێویسته‌ ه�ه‌م��وو توێژه‌کانی‬ ‫کۆمه‌ڵگا له‌ ناو شوراکاندا رێکخسته‌‬ ‫بکرێن‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ر ش��ورای�ه‌ک له‌ الی �ه‌ن دوژمنه‌وه‌‬ ‫گۆشه‌گیر بکرێت و گه‌مارۆ درابێت‪،‬‬ ‫ناتوانێ به‌ ته‌واوی دینامیزم (ماته‌وزه‌)‬ ‫ی خ����ۆی ده‌رب���ب���ڕێ���ت‪ .‬ل���ه‌ ج��ێ��گ��ای‬ ‫هاندانی هه‌موو هێزه‌کان بۆ ئاواکردنی‬ ‫ک��ۆم �ه‌ڵ��گ��ای �ه‌ک��ی ئ�����ازاد و س��ۆس��ی��ال‬ ‫پێویست ده‌کات وزه‌ی بۆ پاراستن به‌کار‬ ‫بهێنرێت‪ .‬سیستمێکی شورایی که‌ له‌‬ ‫ژێر گه‌مارۆی دوژمندایه‌ بۆ پاراستنی‬ ‫دی��م��وک��راس��ی و ئ����ازادی ل �ه‌ ن��اوخ��ۆدا‬ ‫ناتوانێ له‌به‌ر دوژمنانی ناوخۆ خۆی‬ ‫بپارێزێت‪ .‬لێره‌شدا دیسان به‌ هه‌مان شێوه‌‬ ‫مه‌ترسی فۆرماسیۆنی دژه‌دیموکراتیک‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بێت‪.‬‬ ‫پێویسته‌ رادیکاڵ ـ دیموکراتیک‌بونی‬ ‫کۆمه‌ڵگا له‌ رێگای ش��وراک��ان ته‌نها‬ ‫له‌ ب��واری پۆلۆتیکدا نه‌بێت‪ ،‬پێویسته‌‬ ‫دیموکراسیه‌تی رادیکاڵ به‌ کارگه‌ و‬ ‫شوێنی کشتۆکاڵیدا سنوودار نه‌مێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫هه‌تا ئه‌وکاته‌ی که‌ شوراکان خاوه‌ن بڕیار‬ ‫نه‌بون له‌ بواره‌کانی ئابوریدا‪ ،‬ناتوانن‬ ‫پرۆگرامه‌کانی کۆمه‌الیه‌تی خۆیی بۆ‬ ‫باشکردنی ژیانی گ�ه‌ل پێک بهێنن‪.‬‬ ‫خاوه‌نی بڕیار له‌ کێشه‌ ئابورییه‌کاندا‬ ‫ده‌ست به‌سه‌ر ئامێره‌کانی به‌رهه‌مهێناندا‬ ‫ده‌گ��رێ��ت و موڵکه‌ کشتۆکاڵییه‌کان‬ ‫ل�ه‌گ�ه‌ڵ خ��ۆی ده‌هێنێت‪ .‬کێشه‌ی به‌م‬ ‫ش��ێ��وه‌ی �ه‌ ت �ه‌ن��ان �ه‌ت ل �ه‌ن��او سیستمێکی‬ ‫ش���ورای���ی���دا ل���ه‌ب���ه‌ر ئ�����ه‌وه‌ی ک���ه‌ چینه‌‬ ‫ده‌وڵ �ه‌م �ه‌ن��ده‌ک��ان قبوڵ ن��اک �ه‌ن‪ ،‬ئه‌گه‌ر‬ ‫ب �ه‌ ب��ڕی��اری زۆری��ن �ه‌ی دیموکراتیک‬ ‫موڵکیه‌تیان لێ وه‌ربگیرێته‌وه‌‪ ،‬دیسان‬ ‫ن��ات��وان��رێ ب �ه‌ ه��اوپ�ه‌ی��م��ان��ی چ��اره‌س �ه‌ر‬ ‫بکرێت‪ .‬بۆیه‌ شوراکان پێداویستیان به‌‬ ‫به‌کارهێنانی زه‌خته‌ له‌سه‌ر به‌ڕێوه‌به‌ری‬ ‫چه‌کداری‪ .‬ئه‌وکات هاوسه‌نگ ده‌بێت‬

‫له‌گه‌ڵ دروستکردنی سیستمی شورایی‬ ‫ف��درات��ی��ڤ ی��ان ن��اوه‌ن��دی ـ ل �ه‌ ئاستی‬ ‫کۆاڵن و گ�ه‌ڕه‌ک تا هه‌رێم و واڵت ـ‬ ‫بۆ ئاواکردنی کۆپه‌راتیڤه‌کان له‌ ئاستی‬ ‫ئابوری و پیشه‌سازییه‌ک که‌ که‌وتۆته‌‬ ‫ژێر ئه‌مری کرێکارانه‌وه‌‪.‬‬ ‫ئه‌و شورایانه‌ی که‌ به‌ واتای حه‌قیقی‬ ‫هه‌بوونیان هه‌یه‌‪ ،‬به‌ ئه‌مری سه‌رۆک‬ ‫ی���ان ح��زب��ێ��ک دروس����ت ن��اب��ن‪ ،‬به‌ڵکۆ‬ ‫ب �ه‌ پ��ێ��چ �ه‌وان �ه‌وه‌ ئ�ه‌ب��ێ��ت�ه‌ به‌رهه‌مێکی‬ ‫ت��ێ��ک��ۆش��ان��ی ک����رێ����ک����اران و چ��ی��ن�ه‌‬ ‫ژێرده‌سته‌کانی تر‪ ،‬به‌اڵم ئه‌گه‌ر سه‌رۆکی‬ ‫ئایدیۆلۆژیکی و یان حزبێک نه‌بێت و‬ ‫بۆ هه‌مه‌الیه‌نه‌کردن و به‌رفراوانکردنی‬ ‫ش��ورای �ه‌ک��ی وه‌ه���ا ب �ه‌ ش��ێ��وه‌ی�ه‌ک��ی هه‌ر‬ ‫چۆنیش بێت له‌ناو ده‌چێت یان ده‌توانین‬ ‫بۆ ب �ه‌رژه‌وه‌ن��دی ده‌وڵه‌تێکی ب��ورژوازی‬ ‫خ��ۆی��ان ه �ه‌ڵ��وه‌ش��ێ��ن��ن �ه‌وه‌‪ .‬ح��زب��ێ��ک که‌‬ ‫ده‌سه‌اڵتی شورا ده‌پارێزێت به‌ نمونه‌یی‬ ‫پ��راک��ت��ی��ک��ی��ی �ه‌وه‌ پ��ێ��وی��س��ت�ه‌ زۆری���ن���ه‌ی‬ ‫شوراکانی به‌ده‌ست بهێنێت‪.‬‬ ‫ئه‌مڕۆ شێوه‌ی ده‌س �ه‌اڵت��داری ب��ورژوا ـ‬ ‫پارله‌مانتاریزم له‌ ئاستی دنیادا بۆته‌‬ ‫قه‌یرانێک‪ .‬له‌ ئه‌ڵمانیشدا مرۆڤه‌کان‬ ‫که‌متر به‌شداری هه‌ڵبژاردن ده‌بن و یان‬ ‫که‌متر هه‌ست ده‌ک���ه‌ن نوێنه‌ره‌کانیان‬ ‫ن��وێ��ن �ه‌رای �ه‌ت��ی��ان ده‌ک����ات‪ .‬ب���ه‌م شێوه‌یه‌‬ ‫دی���م���وک���راس���ی ش����ورای����ی ده‌ب���ێ���ت ب�ه‌‬ ‫ئه‌ڵته‌رناتیڤێک بۆ ده‌وڵه‌تی بورژوایی‬ ‫که‌ به‌ نیۆلیبرالیزمی ئۆتۆریته‌تر له‌‬ ‫قه‌ڵه‌م ده‌درێ���ت‪ .‬ه�ه‌روه‌ه��ا ئه‌ڵته‌رناتیڤه‌‬ ‫ل �ه‌ ب �ه‌رام��ب �ه‌ر ده‌وڵ �ه‌ت��ی سۆسیالیستی‬ ‫(ت��ێ��ک��پ��ۆ)‪ .‬ش���وراک���ان ل��ه‌ ب��ول��ی��ڤ��ی��ا و‬ ‫ونۆزئۆال و زۆربه‌ی واڵتانی ئه‌مریکای‬ ‫الت��ی��ن ب��ۆت �ه‌ گ �ه‌ره‌ن��ت��ی دروس��ت��ب��وون��ی‬ ‫ده‌سه‌اڵتی گه‌ل و ب�ه‌رده‌وام��ی قۆناخی‬ ‫شۆڕشگێڕی بۆ مه‌یلێکی ناته‌واو‪.‬‬ ‫به‌م شێوه‌یه‌ بیرۆکه‌ی شورا له‌ سه‌ده‌ی‬ ‫بیست و یه‌که‌مدا هه‌ر خۆی ده‌ژینێت‬ ‫و کوردستان بۆته‌ شوێنێکی بوژێنه‌ر‪.‬‬ ‫ئه‌و شارانه‌ی باکوری کوردستان که‌ له‌‬ ‫الی�ه‌ن پارتی ئاشتی و دیموکراسییه‌وه‌‬ ‫ب�ه‌ڕێ��وه‌ ده‌ب��رن و حزبی دیموکراتیکی‬ ‫گه‌لن‪ ،‬پێکهاته‌ی شورایان به‌ هاوکاری‬ ‫ش��اره‌وان��ی �ه‌ک��ان دروس���ت ک����ردووه‌‪ .‬ئ�ه‌م‬ ‫پێکهاتانه‌ هه‌ر ئێستاش سه‌ره‌ڕای زه‌خت‬ ‫و گ��وش��اری ده‌وڵ�ه‌ت��ی ت��ورک ب��ه‌رده‌وام‬ ‫ده‌کات و به‌م هۆکاره‌ ته‌نها گه‌یشتۆته‌‬ ‫ت��وێ��ژێ��ک��ی ک���ه‌م ل��ه‌ خ��ه‌ڵ��ک‪ .‬هێشتا‬ ‫کێشه‌ی موڵکیه‌ت به‌رده‌وامه‌‪ .‬ده‌ستیان‬ ‫به‌ موڵکیه‌تی گه‌وره‌ی خاکی میره‌کان‬ ‫نه‌داوه‌‪ .‬ئه‌وه‌نده‌ی ده‌وڵه‌تی تورک هێرش‬ ‫ناکات به‌ده‌ستهێنانی خۆبه‌ڕێوه‌بردنی‬ ‫دی���م���وک���رات���ی���ک ب����ه‌ ت���ێ���ک���ۆش���ان و‬ ‫س��ه‌رک��ه‌وت��وی��ی ی���ان ن���ه‌ب���وون���ی‪ ،‬ب��ۆت�ه‌‬ ‫کێشه‌یه‌کی ستراتیژیک بۆ شۆڕشی‬ ‫ک���ورد‪ .‬پێویسته‌ هۆکارێکی ئابوری‬ ‫زی��اد بکرێته‌ س�ه‌ر کۆنفدراڵیزم‪ .‬ئه‌مه‌‬ ‫هه‌م ریفۆرمی خاک و هه‌م بیرکردنه‌وه‌‬ ‫بۆ پیشکه‌وتنی واڵت له‌ خۆ ده‌گرێت‬ ‫ه �ه‌ڵ��ب �ه‌ت ن��ه‌ ب��ه‌ ده‌س��ت��ی ک��ۆپ��رات��ی��ڤ�ه‌‬ ‫ک��اپ��ی��ت��ال��ی��س��ت�ه‌ک��ان‪ .‬ت���ا ئ���ه‌و ک��ات �ه‌ی‬ ‫داگیرکاری ده‌وڵه‌تی «داگیرکه‌ری»‬ ‫ت��ورک له‌ سه‌ر کوردستان ب�ه‌رده‌وام�ه‌‪،‬‬ ‫کۆنفدراڵیزمی دیموکراتیک ده‌بێت به‌‬ ‫دی��م��وک��راس��ی رادی��ک��اڵ ک�ه‌ زۆری��ن�ه‌ی‬ ‫توێژی خه‌ڵک بۆ رزگاری و دیارکردنی‬ ‫چ��اره‌ن��ووس��ی خ��ۆی��ان ب �ه‌ش��داری ده‌ب��ن‪.‬‬ ‫مه‌کته‌بی شۆڕشی کلتوری میراسی‬ ‫ک��ۆم��ۆن‌گ��رای��ان��ی س��اڵ��ی (‪ )1871‬و‬ ‫ئێستاش به‌ ده‌ستی گه‌ریالکانی قه‌ندیل‪،‬‬ ‫که‌مپی په‌نابه‌رانی شه‌هید رۆستم جودی‬ ‫«م�ه‌خ��م��ور» و ل�ه‌ ش��اره‌وان��ی ئ��ام�ه‌ددا‬ ‫به‌رده‌وام ده‌بێت‪.‬‬

‫هه‌مه‌ڕه‌نگ‬

‫‪www.chatrpress.com‬‬

‫بکات‪ .‬ئه‌وه‌ی ئێستا هه‌مانه‌ حه‌وت پشتی باوکیشمان‬ ‫نه‌یاندیوه‌ و نه‌مانخواردووه‌‪.‬‬

‫پرسی چه‌تر‬ ‫پرسی چه‌تر‪ ،‬پانتاییه‌ک ‌ه (چه‌تر)‬ ‫بۆ گوزارشتکردنی رای ئێوه‌ی‬ ‫هاواڵتی ره‌خساندوو‌ه تا ئازادانه‌‬ ‫لێره‌و‌ه هه‌ر هه‌فت ‌ه و ل ‌ه سه‌ر‬ ‫پرسێکی گه‌رم بۆچوونی خۆتان‬ ‫بخه‌نه‌ڕوو‪.‬‬

‫››‬

‫پرسی ئه‌مجاره‌ی‬

‫چه‌تر‪:‬‬

‫بۆچونت سه‌باره‌ت‬ ‫به‌ سه‌ربازگه‌کردنی‬ ‫سلێمانی چیه‌؟‬

‫ش��ان��از ح �ه‌س �ه‌ن‪ ،‬خ��وێ��ن��دک��اری‬ ‫زان���ک���ۆ‪ :‬ب �ه‌راس��ت��ی خه‌ڵکیان‬ ‫توشی مه‌له‌ل ک��ردووه‌ کاتێک‬ ‫ئ��اوات مه‌حمود‪ ،‬ه��اواڵت��ی‪ :‬ل ‌ه‬ ‫به‌و شوێنانه‌دا ده‌ڕۆی��ت هه‌ست‬ ‫به‌ مه‌ترسی ده‌ک�ه‌ی��ت‪ .‬هه‌ست‬ ‫ساڵی هه‌شتاکان سینه‌ماکانی‬ ‫ب���ه‌ دڵ��ن��ی��ای��ی ژی���ان���ی خ��ۆت‬ ‫الی به‌رده‌رکی سه‌را له‌وێ ل ‌ه‬ ‫ناکه‌یت‪ .‬وا ده‌زانیت ژیانت له‌‬ ‫گ��ۆش�ه‌ی�ه‌ک��دا چ�ه‌ن��د که‌سێک‬ ‫مه‌ترسیدایه‌‪ .‬ئه‌مه‌ش هه‌مو کاریگه‌ری له‌ سه‌رمان‬ ‫بوه‌ستاینایه‌ ئه‌وا که‌مینیان بۆ‬ ‫هه‌یه‌ له‌ روی ده‌رونی و کۆمه‌اڵیه‌تیه‌وه‌‪ .‬به‌ تایبه‌ت‬ ‫داده‌ن��ای��ن و ده‌یانگرتین‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫ئێمه‌ که‌ کچین ناتوانین وه‌ک جاران بێینه‌ ده‌ره‌وه‌‪ .‬ئ�ه‌و رۆژگ��اره‌ وای��ان بۆ نه‌چووه‌ س �ه‌ر‪ .‬ده‌بێت ئێستا‬ ‫ته‌نانه‌ت هه‌ندێک خێزان هه‌ر رێگه‌ له‌ کچه‌کانیان چۆنیان بۆ بچێته‌ س �ه‌ر‪ ،‬ئ �ه‌وه‌ کارێکی ب��اش نیه‌‪،‬‬ ‫ده‌گرن بێنه‌ ده‌ره‌وه‌‪.‬‬ ‫کارێکی نه‌شیاوه‌‪ .‬ده‌توانم بڵێین ناڕه‌حه‌تیه‌کی زۆری‬ ‫الی هاواڵتیان دروست کردووه‌‪ ،‬خه‌ڵک ئاسوده‌ نیه‌‪.‬‬ ‫پیرۆز قادر‪ ،‬هاواڵتی‪ :‬پێم باش ‌ه له‌ روی سایکۆلۆژییه‌وه‌ هه‌ست به‌ نائارامی ده‌کات‪.‬‬ ‫روداوه‌ک���ان���ی پ��ارس��اڵ دوب���اره‌ هه‌مو ئه‌و حیکایه‌ته‌ ناخۆشانه‌ی دێته‌وه‌ یاد که‌ ئێم ‌ه‬ ‫نه‌بێته‌وه‌‪ .‬له‌به‌ر ئ �ه‌وه‌ی چه‌ند رۆژانێک خه‌باتمان له‌ پێناویدا کردووه‌‪ .‬که‌چی ئێستا‬ ‫ک�ه‌س به‌ ناهه‌ق خوێنیان رژا وێنه‌یه‌کی ناخۆش دروست ده‌کات المان‪ .‬ئه‌م بار و‬ ‫و دایکیان جه‌رگی سوتا‪ .‬ئه‌و‌ه دۆخه‌ی ده‌بینرێت به‌ هه‌مو یاسایه‌ک نادیموکراتیک‬ ‫زۆر ناخۆش بوو‪ ،‬یه‌خوا هه‌رگیز و نایاساییه‌‪.‬‬ ‫دوباره‌ نه‌بێته‌وه‌‪ .‬ئێمه‌ پێویستمان به‌ خۆپیشاندان نیه‌‪،‬‬ ‫خه‌ڵکی هه‌مو ده‌وڵه‌مه‌ندن هه‌ر که‌سه‌ و به‌شی خۆی هێرۆ عومه‌ر‪ ،‬ژنی ماڵه‌وه‌‪ :‬بونی ئه‌و سه‌ربازانه‌ «زۆر‬ ‫پ��اره‌ی هه‌یه‌ و هیچی که‌م نیه‌‪ .‬هه‌ر ماڵ‪ ،‬سه‌یار‌ه باشه‌ من به‌ پێشمه‌رگه‌یان ده‌زان���م» هه‌مو کوری‬ ‫و خانو و پێداویستیه‌کانی ت �ه‌واوه‌‪ .‬ج��اران نان نه‌بو‬ ‫فه‌قیر و هه‌ژارن‪ .‬ده‌بێت ئاگادار‬ ‫بیخۆین‪ ،‬جل‌وبه‌رگ نه‌بوو‪ ،‬ئێستا له‌ پێویستی خۆم‬ ‫بین دوژم��ن ده‌یه‌وێت ئه‌م هه‌ل ‌ه‬ ‫زیاترم هه‌یه‌‪ ،‬ئیتر داوای چی بکه‌م‪ .‬جاران نه‌ته‌وێرا‬ ‫بقۆزێته‌وه‌ بۆ خ��ۆی‪ .‬پێویست ‌ه‬ ‫بخه‌ویت له‌ ترسی رژێمی به‌عس‪ ،‬به‌اڵم ئێستا شه‌وان‬ ‫ب��زان��ی��ن ئێمه‌ ه�ه‌م��و ک��وردی��ن‪،‬‬ ‫ده‌نوین ده‌رگای حه‌وشه‌ داناخه‌ین‪ ،‬ترسی هیچمان نیه‌‪،‬‬ ‫خۆ عه‌ره‌ب نین دژی یه‌کتری‬ ‫ئاسایشی مااڵن پارێزراوه‌‪ .‬نه‌ دز هه‌یه‌ نه‌ ترسی هێزی‬ ‫ب��وه‌س��ت��ی��ن �ه‌وه‌‪ .‬ئ��ێ��م �ه‌ی ک���ورد‬ ‫پۆلیست هه‌یه‌‪ .‬ئه‌مانه‌ هه‌موو جێگه‌ی نرخاندنن‪ .‬ناحه‌زمان زۆره‌‪ ،‬تیرۆریست دێ��ت له‌ واڵت��ی ئێمه‌دا‬ ‫ئیتر بۆچی گه‌نجی ئه‌مڕۆژه‌ قه‌ناعه‌تی به‌ هیچ خۆی ده‌ته‌قێنێته‌وه‌ ئه‌سڵه‌ن کوردیش نین‪ .‬پێم گوناه ‌ه‬ ‫نه‌ماوه‌ و نایه‌وێت بۆ خۆی دانیشێت و سوپاسی خوا هه‌ندێک الیه‌ن ئه‌و هێزه‌ سه‌ربازیانه‌ به‌ رژێمی به‌عس‬

‫سنگى مریشک بۆ ئه‌وانه‌ى دووچارى‬ ‫که‌مخوێنى بوون به‌سووده‌‬ ‫گۆشته‌کانى دیکه‌یان لێ قه‌ده‌غه‌ کراوه‌‪.‬‬ ‫‪ .3‬هه‌روه‌ها ئه‌و که‌سانه‌ى که‌ نه‌خۆشى‬ ‫جگه‌ر ‌و گه‌ده‌یان هه‌یه‌ ده‌توانن بیخۆن به‌‬ ‫مه‌رجێک برژاو بێت‪ .‬چونکه‌ گه‌ر بکولێت‬ ‫چه‌ورییه‌که‌ى ده‌چێتى ئاوى مریشکه‌که‌وه‌‬ ‫‌و ق��ورس��ى ده‌ک���ات ‌و هه‌رسکردنى گ��ران‬ ‫ده‌بێت‪.‬‬ ‫‪ .4‬سنگى مریشک به‌سووده‌ بۆ‬ ‫ئ �ه‌وان �ه‌ى‬

‫ئاماده‌کار‬

‫ئاشتى ئه‌حمه‌د‬ ‫گۆشتى مریشک له‌‌و گۆشتانه‌یه‌ ک ‌ه‬ ‫هه‌رسکردنى ئاسانه‌‌و که‌مێک چه‌ورى‬ ‫تێدای ‌ه‌و پرۆتینى پێویست ده‌دات ب ‌ه‬ ‫له‌ش‪ .‬ڤیتامینه‌کانى (‪‌)PP، B‬و‬ ‫خوێی ‌ه کانزاکانى تێدایه‌‪ .‬گۆشتى‬ ‫مریشک له‌ گۆشتى په‌له‌وه‌ره‌کانى‬ ‫دیکه‌ى وه‌ک قاز‌و مراوى ئاسانتر‬ ‫هه‌رس ده‌بێت و به‌خواردنێکى‬ ‫نموونه‌یى داده‌نرێت‪ .‬چه‌ندین‬ ‫سوودى گرنگى‬ ‫هه‌یه‌‪:‬‬

‫‪ .1‬گۆشتى‬ ‫مر یشک‬ ‫به‌سووده‌‬ ‫ب��������������ۆ‬ ‫نه‌هێشتنى‬ ‫ئ �ه‌و نه‌خۆشییانه‌ى‬ ‫ک����������ه‌ ت�������ووش�������ى‬ ‫درک���ه‌پ���ه‌ت���ک ب��وون �ه‌‪.‬‬ ‫ه����ه‌روه‌ه����ا ب���ۆ ئ���ه‌وان���ه‌ى‬ ‫نه‌خۆشى له‌رزینیان هه‌یه‌‪.‬‬ ‫‪ .2‬ب �ه‌ه��ۆى س��ووک��ى ‌و ئاسانى‬ ‫هه‌رسبوونى‪ ،‬گۆشتى مریشک ده‌درێت‬ ‫ب �ه‌ م��ن��داڵ ‌و ن �ه‌خ��ۆش ‌و ب �ه‌و که‌سانه‌ى‬ ‫که‌ سیستمى خۆراکى تایبه‌تیان هه‌یه‌ ‌و‬

‫که‌مخوێنى بوون‪ ،‬به‌ مه‌رجێک دووچارى‬ ‫هه‌وکردنى گورچیله‌ نه‌بووبن‪.‬‬ ‫‪ .5‬پ���ارێ���زگ���ارى ل��ه‌ ده‌ن��گ �ه‌ژێ��ی �ه‌ک��ان ‌و‬ ‫باشترکردنى ده‌ن���گ ده‌ک���ات‪ .‬ب �ه‌س��ووده‌‬ ‫ب��ۆ پ��ی��اوان ب �ه‌ ه��ۆى ک��اری��گ �ه‌رى له‌سه‌ر‬ ‫زیادکردنى سپێرمه‌کان‪.‬‬ ‫‪ .6‬ئه‌و زه‌یته‌ى له‌ ناو رۆنى مریشکدایه‌‬ ‫رێ ده‌گرێت له‌ گرفته‌کانى ده‌روونى وه‌کو‬ ‫بێ‌ئومێدى ‌و گ��رژى و ی��ارم�ه‌ت��ی��ده‌ره‌ بۆ‬ ‫ته‌رکیزکردن‌و فێربوون‪.‬‬ ‫‪ .7‬خۆراکێکى به‌که‌ڵکه‌ ‌و ل�ه‌ش به‌هێز‬ ‫ده‌کات‪ .‬کانزاکان به‌ تایبه‌تى «ئاسن» به‌‬ ‫له‌ش ده‌به‌خشێت‪ .‬هه‌روه‌ها به‌سووده‌‬ ‫بۆ ئه‌و که‌سانه‌ى که‌ کاره‌کانیان‬ ‫وا ده‌خ��وازێ��ت جوڵه‌ که‌م‬ ‫بکه‌ن‪.‬‬

‫ساڵی دووه‌م ژمار‌ه ‪94‬‬ ‫دوو شه‌م ‌ه ‪ 2012/2/27‬ـ ‪8‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫ده‌چ��وێ��ن��ن‪ ,‬ب �ه‌داخ �ه‌وه‌ ئێمه‌ میلله‌تی ک��ورد هێشتا‬ ‫گ��ۆڕه‌ به‌کۆمه‌ڵه‌کانمان ن�ه‌گ�ه‌ڕاون�ه‌ت�ه‌وه‌‪ ،‬ئه‌نفال و‬ ‫به‌عسمان بیر چ��ۆت�ه‌وه‌‪ .‬ئه‌مه‌ جێگه‌ی نیگه‌رانیه‌‪.‬‬ ‫من خۆم زیندانی سیاسی بوم‪ .‬چه‌ند ساڵ له‌ پێناو‬ ‫میلله‌ته‌که‌مدا چه‌ندین ئ��ازارم چه‌شتووه‌‪ ،‬قوربانیم‬ ‫داوه‌‪ ،‬چه‌ندینی دیکه‌ی وه‌ک من تاکو گه‌یشتوین‬ ‫به‌م ژیانه‌ ئازاد و خۆشه‌‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫بکات‪ .‬پێویسته‌ ده‌سه‌اڵت ئه‌وه‌ی له‌ بیر بێت خه‌ڵک‬ ‫داوای چی ده‌ک��ات‪ ،‬کێشه‌ی چیه‌‪ ،‬بۆی چاره‌سه‌ر‬ ‫بکات‪ .‬ئه‌وه‌ی خوێندنی ته‌واو کردووه‌ دایبمه‌زرێنێت‬ ‫و ئیش بۆ بێکاران دابین بکات‪ .‬خه‌ڵکی چی ده‌وێت‬ ‫بۆی ده‌سته‌به‌ر بکات تا ناڕه‌زاییه‌کان نه‌بنه‌ هۆکاری‬ ‫خۆپیشاندان و کوشتن و بڕین‪ .‬ئ�ه‌وه‌ی چه‌ند ساڵ ‌ه‬ ‫ده‌س����ه‌اڵت ک��ردوی �ه‌ت��ی ب��ۆ داواک��اری��ی �ه‌ک��ی س��اده‌ی‬ ‫خ�ه‌ڵ��ک‪ ،‬ب��ۆ ل �ه‌ن��اوی ب��ب��ات!؟ ئه‌مه‌ ل�ه‌ حاڵێکدای ‌ه‬ ‫که‌ به‌ ده‌س�ه‌اڵت جێبه‌جێ ده‌کرێت‪ ،‬خه‌ڵکیش ده‌بێ‬ ‫سه‌بری هه‌بێت‪ ،‬په‌له‌ نه‌کات تا حکومه‌ت به‌رنامه‌ی‬ ‫بۆ داده‌نێت و بیخاته‌ بواری جێبه‌جێکردنه‌وه‌‪.‬‬

‫ف�������ه‌ری�������ق ه����ه‌ڵ����ه‌ب����ج����ه‌ی����ی‪،‬‬ ‫ف�����������ۆت�����������ۆگ�����������ه‌راف�����������ه‌ر‪:‬‬ ‫به‌سه‌ربازگه‌کردنی ناو شار ل ‌ه‬ ‫الیه‌ن ده‌سه‌اڵته‌وه‌ مه‌ترسیه‌ له‌سه‌ر‬ ‫دیموکراسی و له‌ رای خه‌ڵکی‪،‬‬ ‫ه �ه‌ت��او ئ �ه‌ب��وب �ه‌ک��ر‪ ،‬ه��اواڵت��ی‪:‬‬ ‫ک��ات��ێ��ک ده‌س�����ه‌اڵت ن��ات��وان��ێ��ت‬ ‫س��ی��م��ای �ه‌ک��ی ن��اش��ی��ری��ن �ه‌ ب��ۆ‬ ‫«به‌ زمانی گفتوگۆ» وه‌اڵم��ی هاواڵتیان بداته‌وه‌‪،‬‬ ‫ش���اره‌ک���ه‌م���ان ک���ه‌ ده‌س�����ه‌اڵت‬ ‫ناچار ده‌ب��ێ هێز به‌کار بێنێت‪ .‬ئه‌م به‌کارهێنانه‌ش‬ ‫ب �ه‌ ن��اچ��اری ئ���ه‌وه‌ ده‌ک����ات بۆ‬ ‫کاریگه‌ری خراپی ده‌بێت له‌سه‌ر سه‌نگ و پێگه‌ی ئه‌و‬ ‫درێ�������ژه‌دان ب���ه‌ ح��وک��م��ڕان��ی و‬ ‫حزبه‌ ده‌سه‌اڵتداره‌ی به‌ڕێوه‌ی ده‌بات‪ .‬ئه‌وه‌ سوککردنی‬ ‫ک���ورس���ی خ����ۆی‪ .‬زۆر ک �ه‌س‬ ‫پله‌ی ده‌سه‌اڵته‌‪ ،‬نیشانه‌یه‌ بۆ له‌ناوچونی‪.‬‬ ‫ل��ه‌م واڵت����ه‌دا م��اف��ی خ����وراوه‌ و ده‌ی����ه‌وێ ن��اڕه‌زای��ی‬ ‫ده‌رببرێت‪ ،‬به‌اڵم ئ�ه‌وان قبوڵی ناکه‌ن‪ .‬ئ�ه‌وه‌ی له‌ناو‬ ‫ئامێنه‌ حسێن‪ ،‬ژنی ماڵه‌وه‌‪ :‬ئه‌و ده‌سه‌اڵتدایه‌ هه‌موو هێزێکی خۆی ده‌خاته‌ کار ل ‌ه‬ ‫هێزانه‌ باشن بۆ ئه‌وه‌ی خه‌ڵکی پێناو هێشتنه‌وه‌ی ده‌سه‌اڵتی خۆی‪ .‬خه‌ڵکێکی زۆر‬ ‫دژی ئ�ه‌م ده‌س�ه‌اڵت�ه‌ هه‌ڵنه‌سن‪ ،‬لێی درا و به‌ند کران‪ .‬خه‌ڵک جه‌رگی سوتا‪ .‬ئه‌وان ‌ه‬ ‫ئ��اژاوه‌ و کێشه‌ دروس��ت نه‌بێت‪ .‬مافی خۆیانه‌ خۆپیشاندان بکه‌ن و داوای حه‌قی‬ ‫هه‌موو له‌م شاره‌دا ده‌ژین‪ ،‬له‌ ناو خۆیان بکه‌ن‪ .‬ئه‌و پۆلیسانه‌ش خۆیان پێیان خۆش نی ‌ه‬ ‫بازاڕ کوڕی ئێمه‌ی تێدایه‌ هه‌ر و به‌ هۆی هه‌ژارییه‌وه‌ ده‌یکه‌ین‪ ،‬له‌ سه‌رویانه‌ ئه‌مریان‬ ‫ناخۆشیه‌ک رو بدات کوڕه‌که‌م پێ ده‌کرێت‪ .‬ئه‌و پۆلیسانه‌ هه‌موو نه‌خۆش که‌وتن ل ‌ه‬ ‫تێدا ده‌چێت‪ ،‬کوری خزم و دراوسێ‪ ،‬هه‌موو جیاوازی سه‌رما و ماندوبونی خۆیان به‌خه‌ڵک ده‌رشت‪ .‬که‌میان‬ ‫نیه‌‪ ،‬ئه‌گه‌ر ئ�ه‌و هێزانه‌ نه‌بوایه‌ وه‌ک پاره‌جه‌رگی له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ بون‪ ،‬ئه‌و بار و دۆخه‌یان پێ قبوڵ نیه‌‪.‬‬ ‫چه‌ند ب��اوک و دایکی دیکه‌ ده‌سوتا‪ .‬ب�ه‌اڵم ئێستا‬ ‫ب��ارو دۆخ�ه‌ک�ه‌ ئ��ارام �ه‌‪ ،‬ناهێڵن ک �ه‌س خۆپیشاندان‬ ‫ئاماده‌کار‪ :‬دانێر قه‌ره‌داغی‬

‫له‌دایکبونی دووان ‌ه و رێژه‌ی گه‌شه‌کردنی‬ ‫دووان��ی به‌وه‌ ناسراوه‌ که‌ لێکچونێکی‬ ‫ل ‌ه ئینگلیزییه‌وه‌‬ ‫زۆری تێدا دروس��ت ده‌بێت له‌ شێوه‌ و‬ ‫الوکۆ محه‌مه‌د‬ ‫قه‌باره‌ی کۆرپه‌کاندا‪ .‬ته‌نانه‌ت هه‌ندێ‬ ‫جار لێکچوونی کۆرپه‌کان ئه‌وه‌نده‌ زۆره‌‬ ‫له‌دایکبونی دووان�ه‌‪ ،‬ئه‌و حاڵه‌ته‌یه‌ که‌ که‌ ته‌واو له‌ شێوه‌ و قه‌باره‌دا له‌ یه‌ک‬ ‫دوو ک��ۆرپ�ه‌ ب�ه‌ ی �ه‌ک �ه‌وه‌ ل �ه‌دای��ک بن ده‌چن‪ .‬له‌دایکبونی دووانه‌یی ده‌گمه‌نی‬ ‫که‌ هه‌ر دووکیان له‌ سکی ئافره‌تێکی رێ��ژه‌ی ده‌بینرێت له‌ روودان��ی��دا ئه‌گه‌ر‬ ‫س��ک��پ��ڕدا ب���ن‪ ،‬ی���ان ده‌ت���وان���ی���ن بڵێین ب���ه‌راورد بکرێت له‌گه‌ڵ له‌دایکبونی‬ ‫له‌دایکبونێکی پێکه‌وه‌یی دوو کۆرپه‌یه‌ ئاساییدا‪ ،‬به‌اڵم به‌پێی سه‌رژمێرییه‌کی‬ ‫به‌ حه‌ملێکی منداڵبون‪ .‬له‌دایکبونی ن��وێ ک �ه‌ ل �ه‌ رۆژن���ام���ه‌ی نیویۆرک‬

‫تایمزدا باڵو بۆته‌وه‌‪ ،‬ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌کات‬ ‫که‌ زۆرترین منداڵی دووان �ه‌ له‌ واڵت ‌ه‬ ‫یه‌کگرتووه‌کانی ئه‌مریکا له‌ م��اوه‌ی‬ ‫نێوان سااڵنی (‪ )1980‬بۆ (‪)2009‬‬ ‫بووه‌‪ .‬له‌م ماوه‌یه‌دا رێژه‌ی منداڵی دووانه‌‬ ‫به‌ رێژه‌ی (‪ )%76‬زیادی کردووه‌‪ .‬ئه‌م‬ ‫به‌رزبونه‌وه‌یه‌ ده‌گاته‌ رێژه‌ی به‌رزبونه‌وه‌ی‬ ‫نزیکه‌ی (‪ )%2‬بۆ هه‌ر ساڵێک؛ واته‌‬ ‫له‌ناو هه‌ر (‪ )30‬له‌دایکبونێک‪ ،‬یه‌ک‬ ‫دووانه‌ له‌دایک بووه‌‪.‬‬

‫ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران‪ /‬وه‌زاره‌تی داد‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی فه‌رمانگه‌کانی داد‪ /‬فه‌رمانگه‌ی دادنوسی سلێمانی‪1/‬‬ ‫کارگێڕی و خۆیه‌تی‬

‫ئاگاداری‬ ‫به‌پێی ئه‌و داوای��ه‌ی ک ‌ه ل ‌ه الی�ه‌ن داواک��ار پێشکه‌ش به‌م فه‌رمانگه‌یه‌ ک��راو‌ه ل ‌ه الی�ه‌ن (عومه‌ر که‌ریم ره‌شید) ل ‌ه‬ ‫(‪ )2012/2/15‬خاوه‌نی کارگه‌ی (خام ‌ه بۆ کاری دارتاشی) داوای تۆمارکردنی ئه‌و ئامێرانه‌ی ک��ردوو‌ه ک ‌ه ل ‌ه‬ ‫(سلێمانی‪/‬سه‌چنار) دانراون و ئامێره‌کان ل ‌ه خواره‌وه‌ دیاری کراو‌ه به‌پێی په‌یڕه‌وی ئامێری میکانیکی ژماره‌ (‪ )65‬ساڵی‬ ‫(‪ )1952‬باڵوی ده‌که‌ینه‌وه‌‪ .‬هه‌ر که‌سێ خۆی ب ‌ه په‌یوه‌ندیدار یا خاوه‌نی هه‌ر یه‌ک له‌و ئامێرانه‌ داده‌نێ له‌ ماوه‌ی (‪)15‬‬ ‫رۆژ سه‌ردانی ئه‌م فه‌رمانگه‌ی ‌ه بکات‪ ،‬به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ ب ‌ه ناوی داواکاره‌و‌ه تۆمار ده‌کرێت و بڕوانامه‌ی پێ ده‌درێت‪.‬‬ ‫له‌گه‌ڵ رێزدا‬ ‫دادنوس‪/‬دادنوسی سلێمانی‪1/‬‬ ‫فاروق کالن شریف‬ ‫‪2012/2/22‬‬

‫ت���ووش���ى‬

‫دار بی‬ ‫ئاماده‌کار‬ ‫هه‌رێم قادر‬

‫بی دره‌ختێکى ئاوى ناسراوه‌ له‌ زۆربه‌ى شوێنه‌کانى‬ ‫ج��ی��ه��ان��دا ده‌ڕوێ�����ت‪ .‬ب��ی چ �ه‌ن��د ج��ۆرێ��ک��ى هه‌یه‌‬ ‫وه‌ک؛ شۆڕه‌بی‪ ،‬ده‌ستنیا‪ ،‬کوڵکه‌‪ ،‬چه‌میله‌ و‪...‬‬ ‫بیی چه‌میله‌ باشتره‌ له‌ شۆڕه‌بى‪ .‬دارى بیی له‌‬ ‫پیشه‌سازیدا رۆڵێکى گرنگى هه‌یه‌‪ ،‬بی به‌رو میوه‌ى‬ ‫نیه‌ و به‌ قه‌ڵه‌م زیاد ده‌کات‬ ‫یان ده‌ڕوێت‪ .‬خه‌وى سێبه‌رى‬ ‫داربی زۆر خۆشه‌‪ .‬چونکه‌‬ ‫ئۆکسیژنێکى زۆر ب ‌ه ده‌ورى‬ ‫خۆیدا باڵو ده‌کاته‌وه‌‪.‬‬ ‫سوده‌کانى بى بۆ‬ ‫چاره‌سه‌رى نه‌خۆشى‬ ‫ب���ۆ داب���ه‌زان���دن���ى ت����ا‪ ،‬بۆ‬ ‫ئ��اس��ان��ک��ردن��ى م���ی���ز‪ ،‬بۆ‬ ‫نه‌خۆشییه‌کانى پێست‪ ،‬بۆ‬ ‫که‌مکردنه‌وه‌ى په‌له‌لێدانى‬ ‫دڵ‪ ،‬ب��ۆ ئ���ازارى جومگه‌‪،‬‬ ‫ب����ۆ خ����روخ����ۆ‪ ،‬ب����ۆ ددان‬

‫سپیکردنه‌وه‌‪ ،‬بۆ ژانه‌سه‌ر‪ ،‬بۆ ئیشتیها‪ ،‬بۆ زیپکه‌‪،‬‬ ‫بۆ بێ‌خه‌وى‪ ،‬بۆ ئه‌و ئافره‌تانه‌ى منداڵیان له‌بار‬ ‫ده‌چێت‪ ،‬بۆ خوێن به‌ربون و بۆ زیادکردنى هێزى‬ ‫پیاوه‌تى‪.‬‬ ‫شێوه‌ى به‌کارهێنانى‬ ‫چه‌ند گه‌اڵیه‌کى ته‌مه‌ن مامناوه‌ند ئاوى تێده‌کرێ‬ ‫و ده‌کوترێ و دواتر ده‌پاڵێورێت‪ ،‬که‌مێک شه‌کرى‬ ‫تێده‌کرێت و رۆژى پیاڵه‌یه‌کى لێ ده‌خورێته‌وه‌‪.‬‬

‫ئامێره‌کان‪1 :‬ـ ئامێری مشاربڕین جۆری (‪ )EL25N‬بێ ژماره‌‪ /‬هوڵه‌ندی‪ /‬کاره‌با ‪ .2‬ئامێری ده‌بڵ و ره‌نده‌ جۆری (‪)EL25N‬‬ ‫بێ‌ژماره‌‪ /‬هۆڵه‌ندی‪ /‬کاره‌با‪3 .‬ـ ئامێری مشاری بچوک (‪ /)F27m‬ئه‌وروپی‪ ،‬ژمار‌ه (‪ )2002/106697‬مۆدێل ‪/2002‬‬ ‫کاره‌با‪.‬‬

‫کاریکاتێری هه‌فته‌‬

‫رێژنه‌ ئه‌حمه‌د‪ :‬سااڵن ‌ه پار ‌ه‬ ‫ژماره‌ی متمان ‌ه‬ ‫خاوه‌ن ئیمتیاز‬ ‫سه‌رنوسه‌ر‬ ‫دیزاین‬ ‫باڵوکردنه‌وه‬ ‫‌راوێژکاری یاسایی‬ ‫ناونیشان‬

‫‪212‬‬ ‫که‌مال حه‌سه‌ن حه‌مه ره‌زا‬ ‫شۆڕش مسته‌فا‬ ‫گروپی دییه‌‬ ‫کۆمپانیای نێوه‌ند‬ ‫سیروان ئه‌حمه‌د حامد‬ ‫سلێمانی گه‌ڕه‌کی عه‌لی ناجی‌‬ ‫‪07480179510‬‬ ‫‪07710299753‬‬ ‫‪cetir2010@gmail.com‬‬ ‫‪cetir2010@yahoo.com‬‬

‫‪WWW.Chatrpress.com‬‬

‫کۆده‌که‌ینه‌وه‌ بۆ پێداویستیه‌کانى‬

‫‪Be ciyawaziyekanewe le jêr Çetir da kodebînewe‬‬ ‫‪Be ciyawaziyekanewe le jêr Çetir da kodebînewe‬‬

‫په‌یمانگه‌‪ ،‬چۆن سیرامیک پێش‬ ‫ده‌که‌وێت؟‬ ‫‪8‬ی ره‌شه‌مێی ‪2711‬‬

‫ل‪10‬‬

‫‪No: (94) Mo.27/2/2012-‬‬

‫ریکالم‬

‫ده‌سه‌اڵت‌و شه‌ق!‬

‫ریکالم‬

‫ئه‌و کاته‌ى ک ‌ه سابیرى‬ ‫له‌تیف فاتیح فه‌ره‌ج‬ ‫ه����اوک����ارى ف���ادی���ه‌ ل ‌ه‬ ‫دواى شه‌قازله‌که‌ى ئه‌و‬ ‫خانمه‌ پۆلیسه‌وه‌‪ ،‬ب ‌ه شه‌ق که‌وت ‌ه وێزه‌ى محه‌مه‌د‬ ‫بوعه‌زیزى‪ .‬بڵێسه‌ى گڕى جه‌سته‌ى بوعه‌زیزى‪،‬‬ ‫بڵێسه‌ى گ��ڕى شۆڕشى گێڕانه‌وه‌ى که‌رامه‌تى‬ ‫ه�ه‌ڵ��گ��ی��رس��ان��د و ش �ه‌ق �ه‌ک��ان��ى س��اب��ی��ر‪ ،‬شه‌قى‬ ‫گه‌وره‌ترى گه‌لیان بۆ سه‌ر ده‌سه‌اڵت لێکه‌وته‌وه‌‪.‬‬ ‫هیچ ده‌سه‌اڵتێکى شه‌ق وه‌شێن نه‌یتوانیو‌ه درێژ‌ه‬ ‫ب ‌ه ته‌مه‌نى خۆى بدات‪ ،‬دواجار به‌رشه‌قى میلله‌ت‬ ‫که‌وتوه‌‪ .‬هه‌مووان شه‌قه‌کانى پیاوه‌کانى عه‌لى‬ ‫حه‌سه‌ن مه‌جیدمان بینیوه‌‪ ،‬ک ‌ه له‌ قوربانییه‌کى‬ ‫ه��ه‌ڵ��ده‌ده‌ن‪ .‬ب�ه‌ چ��اوى خۆشمان ن �ه‌ک ج �ه‌الد‪،‬‬ ‫په‌یکه‌ره‌که‌شیمان ب ‌ه ده‌م شه‌قه‌و‌ه بینى‪.‬‬ ‫ل ‌ه واڵته‌ عه‌ره‌بییه‌کان ل ‌ه دواى شه‌ق وه‌شێنه‌کان‪،‬‬ ‫کێ دێت ‌ه سه‌ر ده‌س �ه‌اڵت ‌و واڵت ب�ه‌ره‌و کوێ‬ ‫ده‌ب�����ات؟ الى خ�ه‌ڵ��ک��ى ت���وڕه‌ ل � ‌ه چ��رک�ه‌س��ات��ى‬ ‫تۆڵه‌کردنه‌وه‌دا جێى پرسیار نییه‌‪ ،‬م��رۆڤ ب ‌ه‬ ‫دوهى که‌رامه‌تى دزراوى خۆیدا ده‌بێته‌ دڕنده‌‪.‬‬ ‫من لێره‌وه‌ نیگه‌رانم له‌وه‌ى ئێستا له‌نێو پارله‌مانى‬ ‫میسر چى رووده‌دات‪ .‬بۆچى هونه‌رمه‌ندى ناسراو‬ ‫ع��ادل ئیمام قۆڵبه‌ست ده‌ک��رێ��ت‪ ،‬خه‌ریکه‌ ل ‌ه‬ ‫هه‌ندێک شوێن له‌ ده‌س �ه‌اڵت��دا‪ ،‬ری��ش جێگه‌ى‬ ‫شه‌ق بگرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫نیگه‌رانم ‌و ده‌زانم هیچ تا سه‌ر نییه‌ک ئازادى‬ ‫نه‌بێت‪ .‬عه‌یب ‌و ش�ه‌رم�ه‌زاری��ی�ه‌ک��ى گ�ه‌وره‌ی�ه‌‪،‬‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت ل ‌ه په‌ناى تیف تیفه‌ى دیموکراتیه‌و‌ه‬ ‫ه �ه‌ڕه‌ش �ه‌ى ش �ه‌ق وه‌ش��ان��دن ل� ‌ه هاونیشتیمانیى‬ ‫خ��ۆى بکات‪ .‬بانگه‌شه‌ى دیموکراسى ب��وون ‌و‬ ‫شه‌ق وه‌شاندن به‌ یه‌که‌وه‌ هه‌ڵناکه‌ن‪ .‬یان ده‌بێ‬ ‫دیموکراسی بیت‪ ،‬یان شه‌ق وه‌شێن‪.‬‬ ‫هه‌موو شه‌ق وه‌شێنه‌کانى دنیا سه‌ر ب ‌ه گروپى‬ ‫مۆسۆلۆنى ‌و س�ه‌دام ‌و هیتله‌ر و موباره‌ک ‌و‬ ‫ئه‌وانى وه‌ک ئه‌وان وان‪ .‬زه‌مانى چاوسورکردنه‌و‌ه‬ ‫و هه‌ڕه‌شه‌ و گوڕه‌ش ‌ه به‌سه‌رچوو‪ ،‬چونکه‌ زه‌مان‬ ‫زه‌مانێکى دیکه‌یه‌‪ .‬ده‌سه‌اڵته‌ گه‌نده‌ڵه‌کان به‌و‬ ‫چه‌که‌ کۆنانه‌ى جارانه‌وه‌ ناتوانن شه‌قام بێده‌نگ‬ ‫بکه‌ن‪ .‬ئه‌وى ده‌مانچه‌ و ئۆتۆمبێل ‌و نوقڵ ‌و‬ ‫به‌راتت لێ وه‌رده‌گرێت‪ ،‬فریوت ناخوا و سبه‌ینێ‬ ‫ده‌خوێنێته‌وه‌‪.‬‬ ‫درێژه‌دان به‌ گه‌نده‌ڵى ‌و شه‌ڕ له‌پێناوى مانه‌وه‌دا‪،‬‬ ‫به‌ گه‌نده‌اڵندنى گشت نابێت‪ .‬وه‌ک ئه‌وه‌ى شه‌ق‬ ‫وه‌شێنه‌کان به‌و جۆر‌ه مامه‌ڵ ‌ه له‌گه‌ڵ گه‌نده‌ڵیدا‬ ‫ده‌ک���ه‌ن‪ ،‬ب �ه‌وه‌ش نابێت که‌ ه�ه‌ڕه‌ش� ‌ه بکه‌یت ‌و‬ ‫بچیته‌ س�ه‌رى ‌و خۆتى لێ بکه‌ى به‌ عه‌نته‌ر‪.‬‬ ‫دی���اره‌ ب���ه‌وه‌ش نابێ چیرۆکى درۆزن��ان��ه‌ى بۆ‬ ‫هه‌ڵبه‌ستى‪ .‬سه‌دام حسێن ‌و حوسنى موباره‌ک‬ ‫‌و عه‌لى عه‌بدواڵ ساڵح ‌و زۆرى دیکه‌‪ ،‬هه‌موو‬ ‫ئه‌م چیرۆک ‌ه سه‌یرانه‌یان تاقیکرده‌وه‌‪ ،‬به‌اڵم هیچ‬ ‫دادى نه‌دان‪.‬‬ ‫کورد په‌ند و ئیدیۆمى جوانى هه‌یه‌‪ ،‬ک ‌ه زۆر‬ ‫ش��ی��اون ل�ه‌ کاتى خ��ۆی��دا ل�ه‌ س �ه‌ری��ان بوه‌ستى‪.‬‬ ‫ل�ه‌و په‌ندانه‌ «ئ �ه‌وى سنگ ب��خ��وات‪ ،‬سنگیش‬ ‫ده‌ک��وت��ێ»‪ .‬ئ�ه‌م ش�ه‌ق وه‌شێنانه‌ ئ�ه‌وه‌ت�ه‌ى هه‌ن‬ ‫سنگ ده‌خۆن‪ ،‬ئیدى کاتى ئه‌و‌ه هاتووه‌ هه‌ندێ‬ ‫سنگیش بکوتن‪ .‬ئه‌وانه‌ى جگه‌ ل ‌ه شه‌ق هیچى‬ ‫ت��ری��ان نییه‌ ب��ۆ وت��ن‪ ،‬پێویسته‌ ل�ه‌ ش �ه‌ق زیاتر‬ ‫چاوه‌ڕوانى هیچ نه‌بن‪.‬‬ ‫بڕوانه‌ سنگ کوته‌کانى میسر و تونس‌و لیبیا‬ ‫و ی�ه‌م�ه‌ن‪ ،‬م��وب��اره‌ک ب �ه‌رل �ه‌وه‌ى بڵێ کورسى‬ ‫ده‌س �ه‌اڵت به‌جێده‌هێڵم‪ ،‬ساغ ‌و ته‌ندروست بوو‪،‬‬ ‫هه‌موو به‌یانیه‌ک بۆیاغى سه‌ر و سمێڵى ده‌کرد‪،‬‬ ‫کۆبونه‌وه‌یه‌کى چه‌ند خوله‌کیشى له‌گه‌ڵ شه‌ق‬ ‫وه‌شێنه‌کانى ده‌زگاکانى ئاسایش ده‌کرد‪ .‬دواى‬ ‫به‌جێهیشتنى کورسى ده‌س���ه‌اڵت‪ ،‬ته‌نها (‪)24‬‬ ‫سه‌عات به‌س بوو که‌ ئه‌و وه‌کو ورچێکى پیر و‬ ‫که‌فته‌کار ده‌رکه‌وێت‪.‬‬ ‫چه‌ند قورسه‌ م��رۆڤ با ش�ه‌ق وه‌شێنیش بێت‪،‬‬ ‫ب �ه‌و ج��ۆره‌ ل�ه‌ ده‌س���ه‌اڵت بهێنرێت ‌ه خ���واره‌و‌ه بۆ‬ ‫سه‌ر چوار چه‌رخه‌ى نه‌خۆشخانه‌‪ ،‬ل ‌ه وێشه‌و‌ه بۆ‬ ‫دادگا‪ .‬چ ده‌بوو ئه‌گه‌ر له‌و واڵته‌دا ده‌ستاوده‌ستى‬ ‫ده‌س�ه‌اڵت هه‌بوای ‌ه و له‌و ملیۆنان پیاوى نیل ‌و‬ ‫ئه‌هرامه‌‪ ،‬یه‌کێکى دیکه‌ش س �ه‌رۆک بوایه‌؟‬ ‫شه‌ق وه‌شێنه‌کان دادى ئه‌و موباره‌که‌یان نه‌دا‪ ،‬ک ‌ه‬ ‫خۆى به‌ ده‌م راستى هه‌موو عه‌ره‌ب ‌و ئیسالمى‬ ‫دنیا ده‌زان��ى ‌و به‌و رۆژگ��ار‌ه رۆژئ��اوا ده‌یانکرد‌ه‬ ‫ده‌مییه‌وه‌‪ ،‬ئاخۆ دادى ئه‌وانى دیکه‌یان پێده‌درێ؟‬ ‫له‌ برى ئه‌وه‌ى هه‌ڕه‌شه‌ى شه‌ق بکه‌یت‪ ،‬ده‌کرێ بیر‬ ‫له‌ خواست ‌و خه‌ونى خه‌ڵک بکه‌یته‌وه‌‪ ،‬ئه‌مه‌ى‬ ‫دووه‌م��ی��ان زۆر ئاسانتره‌ و مرۆڤیش به‌ جوانى‬ ‫ده‌هێڵێته‌وه‌‪.‬‬