Rekning med desimaltal Avrunding av svar

Rekning med desimaltal

Vi kan addere eller subtrahere desimaltal på same måten som heile tal. Då må vi passe på at desimalteikna blir plasserte under kvarandre når vi stiller opp reknestykket.

Ledd + ledd = sum Ledd – ledd = differanse

DØME 1.17

Rekn ut. a) 12,4 þ 6,05 b) 87,4 6,05

Løysing

a) b)

10 1 2, 4 0 8 7, 4 0 + 6, 0 5 – 6, 0 5 = 1 8, 4 5 = 8 1, 3 5

Når vi multipliserer to desimaltal med kvarandre, utfører vi multiplikasjonen på same måten som med heile tal. Talet på desimalar i produktet skal vere lik summen av talet på desimalar i dei faktorane vi multipliserer. Faktor · faktor = produkt Dividend : divisor = kvotient

DØME 1.18

Rekn ut 13,42 2,3.

Løysing

To desimalar

1 1

1 3, 4 2 · 2, 3 1 4 0 2 6 + 2 6 8 4 = 3 0, 8 6 6

Faktor · faktor

Produkt

Tre desimalar

Når vi dividerer eit tal med eit desimaltal, må vi gjere om divisoren til eit heilt tal. Det gjer vi ved å multiplisere med 10, 100 eller 1000. Deretter utfører vi divisjonen.

DØME 1.19

a) Rekn ut 31,50 : 6. b) Rekn ut 2,94 : 1,4.

Løysing

a)

3 1, 5 0 : 6 = 5, 2 5 Dividend : divisor = kvotient – 3 0 1 5 Hundredelar – 1 2 Tidelar 3 0 Einarar – 3 0 0

b) 2,94 : 1,4 ¼ð2,94 10Þ : ð1,4 10Þ ¼ 29,4 : 14 Multipliserer begge tala med 10.

2 9, 4 : 1 4 = 2, 1 – 2 8 1 4 – 1 4 0

OPPGÅVER

1.61 Rekn ut utan å bruke kalkulator. a) 6,5 þ 10,15 c) 89,21 þ 10,8 b) 45,7 þ 10,42 d) 45,6 23,8

1.62 Rekn ut utan å bruke kalkulator. a) 3,5 þ 38,05 c) 75,02 þ 5,99 b) 5,98 þ 0,02 d) 3,5 2,45 e) 100 34,5 f) 123,1 97,8

e) 5 2,47 f) 100,1 1,09

1.63 Bruk penn og papir og rekn ut. Kontroller svara etterpå med kalkulator. a) 2,3 4 c) 2,2 3,4 e) 0,25 16,4 b) 8,5 7 d) 8,5 6,4 f) 0,08 0,92

1.64 Bruk penn og papir og rekn ut. Kontroller svara etterpå med kalkulator. a) 27,5 : 11 c) 1,56 : 1,2 e) 79,5 : 15 b) 24,0 : 15 d) 48,3 : 0,21 f) 0,72 : 0,09

1.65 Bruk penn og papir og rekn ut. Kontroller svara etterpå med kalkulator.

a) 4,0 4,5 b) 3,2 2,5 c) 12,4 2,5

a) 18,01 2,1 b) 12,4 6,5 c) 43,0 6,6

a) 29,05 29 b) 2,14 0,750 c) 0,012 234

1.66 Familien Bakkland lader opp elbilen sin på ein hurtigladestasjon. Dei lader i 28 minutt, og prisen er 2,50 kr per minutt. Kor mykje må familien betale for å få ladd bilen?

Lag ei rekneoppgåve med minst tre desimaltal, som gir 75,50 kr til svar.

1.67 Bruk det du har lært, når du løyser oppgåva. Eit kilogram eple kostar 14 kr. Kor mykje kostar 1,5 kg eple?

Ein lastebil køyrer to lass med stein som veg 3,5 tonn og 2,85 tonn. Kor mykje tyngre er det første lasset enn det andre lasset?

2,5 kg druer kostar 73,75 kr. Kor mykje kostar 1 kg druer?

1.68 Anja kjøper 1,5 kg eple og 2,5 kg appelsinar. Epla kostar 14 kr per kilogram. Anja betalar i alt 61 kr for varene. Kor mykje kostar 1 kg appelsinar?

1.69 Bruk det du har lært, når du løyser oppgåva. Hanna kjøper frukt for 35,90 kr, pålegg for 123,50 kr og frysevarer for 98,70 kr. Kor mykje må ho betale for varene?

Lotte kjøper 1,4 kg eple til 18,90 kr per kilogram og 1,2 kg appelsinar til 23,50 kr per kilogram. Kor mykje må ho betale for varene?

Herman kjøper bringebær, blåbær og jordbær for til saman 144 kr. Kva kosta blåbæra når dei var halvparten så dyre som bringebæra og ein tredel så dyre som jordbæra?

1.70 Far til Herman jobbar på ein vêrstasjon i Antarktis. På måndag måler dei 38,4 °C, og på tysdag måler dei 41,9 °C. Kor mykje kaldare var det på tysdag enn på måndag?

Forklar kvifor 2,5 0,4 gir det same svaret som 25 4 : 100.