Column: Veertig jaar - en vooruit

“Een glastuinbouw die de komende decennia de stap naar duurzaam en zonder fossiele energie zal zetten.” Veertig jaar - en vooruit.

Schermen was ooit alleen iets voor potplanten. Als snijbloemen- of groenteteler wilde je er niet mee gezien worden. Toch zijn schermen basisuitrusting geworden. Er zijn nog nooit zoveel schermvarianten op de markt geweest als nu. En (meerdere) schermen, ooit verfoeid vanwege lichtverlies of beperking, bieden nu juist de mogelijkheid flexibel te opereren onder alle omstandigheden.

Het Nieuwe Telen heeft daar zeker aan bijgedragen. Juist de vochtbeheersing onder scherm(en) en het voorkomen van uitstraling dankzij schermen hebben telers moeten leren. Maar de resultaten zijn er alleen maar beter op geworden. Schermen zijn niet meer weg te denken uit de glastuinbouw. Een glastuinbouw die de komende decennia de stap naar duurzaam en zonder fossiele energie zal zetten.

Ik heb het begin - 40 jaar geleden - meegemaakt. Hoe het was en niet meer zal worden. En ook hoe het is, zal het over een tijd niet meer zijn. Het blijft veranderen én verbeteren. En niet zonder de inzet van (de mensen bij) toeleveranciers als Svensson. Want ook al gaat het om technische zaken, zoals schermen of de teelt, innoveren is en blijft mensenwerk.

Juist de mix van kas(dek), schermen, duurzame energie, teeltwijze, rassen et cetera is een kwestie van integraal ontwikkelen. Verder optimaliseren. De basis voor een duurzame toekomst is er. Dat is een goede startpositie, maar ook broodnodig. De klimaatopgave moet de komende jaren worden gerealiseerd, ook met minder gewasbeschermingsmiddelen. Dat lijkt soms onmogelijk, maar als je terugkijkt dan is al veel onmogelijks mogelijk gemaakt. Daar heeft LNV samen met alle betrokkenen een rol in gespeeld.

Er is toekomst voor de glastuinbouw en dat brede scala aan producten en dus ook voor de toeleveranciers van die glastuinbouw. Flexibiliteit, het benutten van wat de natuur gratis biedt en het wegnemen van natuurlijke beperkingen zijn de basis voor een goed (kas)klimaat voor ons en voor komende generaties. Op naar de volgende 40 jaar!

Leo Oprel

Sr. Beleidsmedewerker Directie Strategie, Kennis en Innovatie Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Wereldspeler uit Maasdijk

Alweco is een echt familiebedrijf. Pater familias Leo Alsemgeest begon met deze specialisatie in de bouw van scherminstallaties. Inmiddels is zoon Stephan uit de coulissen gekomen en bouwt samen met het managementteam aan verdere internationalisatie.

Vader Leo en zoon Stephan Alsemgeest zitten tegenover elkaar in de grote vergaderzaal. Deze is speciaal in de tweede vestiging aan Honderdland in Maasdijk gekomen om buitenlandse gasten te kunnen ontvangen. Noodzakelijk, omdat inmiddels meer dan de helft van de omzet buiten Nederland wordt verdiend. Ook Nico Niepce en Jeroen van Gaalen zitten bij het gesprek aan de langwerpige grote vergadertafel. Nico is directeur export en Jeroen is binnen het managementteam belast met de verkoop binnen Europa.

Leo Alsemgeest begon 34 jaar geleden aan het avontuur Alweco. “In 1987 waren we nog een kassenbouwer die ook gelijk scherminstallaties aanlegde”, vertelt hij over de start. “Na de overname van scherminstallateur Luc Aalbrecht, zo’n 28 jaar geleden, zijn we ons geheel gaan specialiseren in het ontwerpen en aanleggen van scherminstallaties. Het vereist veel kennis en die hebben we allemaal in huis. Een kas is hightech geworden met andere disciplines, zoals verwarming, irrigatie, belichting en misting.”

In de grote zaal zit ook Cees den Boer. Hij begon veertig jaar geleden met de verkoop van schermdoeken van Svensson in Nederland. Alweco is al sinds het begin klant van Cees. Beiden kennen elkaar goed. “Uit die prille begintijd stamt mijn relatie met Ludvig Svensson en Cees”, vertelt Leo. “In die beginjaren werden schermdoeken nog uitsluitend gebruikt voor het besparen van energie, een stap later was het beheersen van het klimaat. Inmiddels is het scherm verworden tot een sturingsmiddel en een volwaardig onderdeel van Het Nieuwe Telen. Wij passen ons geheel aan, aan die ontwikkeling. Zo worden bij het gebruik van een dubbelpakket schermen verticale ventilatoren gebruikt. Door de gebundelde kennis kom je tot de beste oplossingen voor de teler.”

Werken op alle continenten

Dankzij de specialisatie is Alweco een echte wereldspeler geworden. Nico Niepce geeft daar leiding aan. “Ontwerp, installatie, renovatie, we hebben voor elke constructie een oplossing, waar dan ook ter wereld. We werken op alle continenten samen met partners die op dezelfde manier denken en werken als Alweco”, licht Nico toe. “Waar zijn we niet geweest? Hier in Maasdijk worden de projecten ontworpen en geheel op maat klaargemaakt. We werken met kleine teams, dat houdt de lijntjes kort en het schakelen snel. Met containers verschepen we dan de gehele installatie naar de klant, waar het door onze lokale installateur in elkaar wordt gezet. Is alles opgeleverd dan vindt vanuit Nederland altijd een eindcontrole plaats. We willen nooit, maar dan ook nooit ontevreden klanten. Door deze wijze van werken hebben wij relaties die al tientallen jaren lopen.” Betrokken bij steeds grotere projecten

In de grote assemblagehal, gevestigd in de hoofdlocatie aan de Honderdland dat gelijk dienstdoet als magazijn, klinkt een heel rustig muziekje. Twee monteurs zijn in de weer met grote zaagmachines om enkele aluminium profielen op maat te zagen. Stephan legt uit dat in de kantoren boven de hal de engineering veelal in 3D plaatsvindt. “Hier maken we alles klaar voor transport naar klanten in Nederland en daarbuiten”, vertelt Stephan rustig. “Alles wordt zo ingepakt dat de monteurs ter plekke gelijk aan de slag kunnen. Door de schaalgrootte in de glastuinbouw worden we betrokken bij complexen van soms tientallen hectaren. Vroeger zat je met de tuinder aan tafel, nu met investeerders, grote financiële corporates. Die investeerders nemen weer adviesbureaus in de arm die ons uitnodigen. Het betekent dat hier soms veel 40-voets containers vertrekken naar buitenlandse projecten.”

Om de naam hoog te houden investeert Alweco niet alleen in eigen personeel dat werkt op het hoofdkantoor, maar laat ook installateurs van de lokale partners in de schoolbanken kruipen. “Het is de enige manier om toegevoegde waarde te leveren”, meent Nico, die naast Stephan in de hal staat. “Ervaring van het doen in de praktijk is bij ons belangrijk. Een carrière vanuit de buitendienst naar kantoor is hier heel normaal.” Nico stopt even en haalt de noodzaak aan van de vrijdagmiddagborrel tussen personeel en onderaannemers. “Erg belangrijk voor het uitwisselen van kennis. Hier worden op de achterkant van een bierviltje nieuwe ideeën geboren. We doen het met elkaar.”

“Door de gebundelde kennis kom je tot de beste oplossingen voor de teler.”

Luxous Eco belangrijke stap naar circulaire glastuinbouw

Het mag duidelijk zijn: de urgentie om te verduurzamen in de glastuinbouw is groot, net als de wil om te verduurzamen. De druk wordt enerzijds opgevoerd met nieuwe, verscherpte klimaatplannen. Anderzijds heeft de glastuinbouw al grote, duurzame stappen gezet. Als enige sector in de maakindustrie in Nederland behaalde de glastuinbouw in 2020 alle klimaatdoelen.

Ondernemerschap in de glastuinbouw wordt gekenmerkt door innovatie, langetermijndenken en samenwerken. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de sector vooruitloopt in duurzaamheid.

Ook scherming is niet meer weg te denken uit de glastuinbouw. Zoals Leo Oprel (Sr. Beleidsmedewerker Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) in zijn column zegt: “Schermen is basisuitrusting geworden.” Net zoals Het Nieuwe Telen, Plant Empowerment, de nieuwe standaard is. Zo min mogelijk energie verbruiken én spaarzaam omgaan met de energie die wel verbruikt wordt, is het nieuwe normaal.

Kortom, duurzaam denken en doen in de glastuinbouw is allang geen vraag meer, maar een gegeven. De basis voor een duurzame toekomst is er.

Van lineair naar circulair

De fase waar we nu met de glastuinbouw in beland zijn, is de omwenteling van lineair denken naar circulair. Het besparen van grondstoffen, door kritisch te zijn naar wat we gebruiken en hoe kunnen we dat nóg een keer gebruiken. Zoals we water circuleren, voedingstoffen filteren en hergebruiken, CO2 terug de kas in stoten, is het ook tijd om de productie van klimaatschermen circulair te maken.

Op dit moment is ‘energie besparen’ de eerste associatie als we het hebben over scherming en duurzaamheid. Klimaatschermen worden met name als middel ingezet om de glastuinbouw te verduurzamen, om slim om te gaan met energie en vocht. De volgende stap is het verduurzamen van de schermen zelf. Een belangrijke stap in het circulair maken van de klimaatschermenindustrie en een vanzelfsprekende stap voor ons Zweedse familiebedrijf, met onze roots in de textiel. Zoals CEO Anne Ludvigson zegt: “We hebben een heel simpel beleid: make more with less. Dat is onze core. Met zo min mogelijk resources zo veel mogelijk produceren. Zo efficiënt mogelijk maken we producten van kwaliteit die zo lang mogelijk meegaan, maar feit blijft dat we een textielfabrikant zijn en dus iets produceren. Iets maken. Dat proces kunnen we optimaliseren en dat doen we ook. Maar als het product er eenmaal is, dan is het er. En dan? De uitdaging van vandaag is om de productie circulair te maken.”

”Zo efficiënt mogelijk maken we producten van kwaliteit die zo lang mogelijk meegaan. En dan de uitdaging om de productie circulair te maken.”

Luxous Eco: gemaakt van 30% gerecycled polyester

Dat brengt ons bij de introductie van Luxous Eco: het populaire premium-scherm Luxous 1147 FR, gedeeltelijk gemaakt van gerecycled materiaal. De folie waarmee dit nieuwe klimaatscherm wordt geproduceerd, bevat 30% gerecycled polyester van petflessen en biedt alle voordelen die voor een teler belangrijk zijn. >>

Kortom, de vertrouwde kwaliteit van ons hoogwaardige klimaatscherm, in een nieuw (gedeeltelijk) circulair jasje.

Doen, durven en doorontwikkelen

Als koploper nemen we onze verantwoordelijkheid om de sector aan te jagen meer circulair te denken. Dat doen we reeds 134 jaar in de textielindustrie en 40 jaar in de glastuinbouw. Bij Svensson zijn we altijd bezig met de volgende generatie. We zijn hier voor de lange termijn. Dat bewijst ons lange bestaansrecht, met inmiddels de vierde generatie aan het roer van het familiebedrijf.

Met continue productontwikkeling heeft Svensson de afgelopen 40 jaar aan het begin gestaan van diverse innovaties en technische doorbraken. Een kwestie van doen, durven en doorontwikkelen. Zoals het gebruik van aan elkaar gebreide stroken aluminium en plastic folie in begin jaren ‘80. Maar bijvoorbeeld ook het toepassen van een tweede scherm in de glastuinbouw, iets wat 40 jaar geleden ondenkbaar was. Standaarden die nu vanzelfsprekend zijn, maar ooit als ‘nieuw’ en ‘innovatief’ bestempeld werden. En zo zitten we in de glastuinbouw op dit moment midden in de transitie van lineair naar circulair. Niet alleen met onze klimaatschermen, maar glastuinbouw breed.

“WE ZIJN ERVAN OVERTUIGD DAT NAUW SAMENWERKEN DE SLEUTEL IS TOT HET CREËREN VAN EEN DUURZAME SAMENLEVING.”

De kracht van samen

Een proces dat we samen moeten doorlopen, waar we de gehele keten bij nodig hebben. Pioniers en koplopers spelen een essentiële rol om deze transitie in gang te zetten. Circulaire initiatieven, producten en samenwerkingen versnellen de kentering en brengen ook de kleinere spelers in beweging. We zijn er sterk van overtuigd dat nauw samenwerken de sleutel is tot het creëren van een duurzame samenleving, duurzame oplossingen en bedrijven met de juiste balans tussen economische groei, positieve sociale impact en de bescherming van het milieu. Daarom zijn we altijd in contact met telers, (toe)leveranciers en kennispartners. Samen verzamelen we waardevolle insights, de basis van innovatie en ons uitgangspunt voor productontwikkeling.

Meer dan een duurzaam klimaatscherm

Luxous 1147 Eco FR is meer dan alleen een vernieuwd klimaatscherm, deels gemaakt van gerecycled materiaal. Het is ook een belangrijke stap vooruit richting een circulaire wereld. Luxous Eco geeft invulling aan de denkrichting van onze toekomst: een circulaire economie met circulaire producten. Laten we samen zowel de glastuinbouw als de wereld in het algemeen zo duurzaam mogelijk maken voor de volgende generatie.