12 minute read
Portretserie: Gepokt en gemazeld
Gepokt en gemazeld
De energiecrisis, het allereerste klimaatscherm, Cees den Boer. Dat zijn enkele van de herinneringen aan het begin van hun geschiedenis met Svensson 40 jaar geleden. Een zakelijke relatie die tot op de dag van vandaag voortduurt. Gepokt en gemazeld in het tuinbouwvak blikken vijf ‘oude rotten’ terug.
Ron Groenewald (64)
oprichter Screen4seasons, nu specialistisch adviseur bij scherminstallatiebedrijf DoekenDraad.nl
Wat is in het kort uw geschiedenis met Svensson?
“Elke winter monteerde ik in tomaten- en paprikakassen folie tegen de kou. Tot de energiecrisis eind jaren ’70 de kwekers noodzaakte om meer energie te besparen. Daar sprong Svensson slim op in met haar klimaatschermen. Door de grote vraag kon ik fulltime aan de slag bij Luc Aalbrecht Scherming. In die tijd heb ik veel Svensson-schermen geïnstalleerd bij groentekwekers en sierbloemtelers. Na jarenlang mijn eigen bedrijf Screen4seasons te hebben gerund, ben ik nu adviseur bij DoekenDraad.nl. We doen nog steeds goede zaken met Svensson.”
“Een uitdaging was - en is - om de installatie passend te krijgen. Alle kassen lijken hetzelfde, maar dat zijn ze niet. Het op maat inbouwen van een scherm vraagt elke keer om een sterk staaltje denkwerk vooraf. En vervolgens natuurlijk om een kwalitatief goede uitvoering ervan. Dat vind ik nog steeds leuk, daarom zit ik al ruim 40 jaar in het vak.”
“Met Screen4seasons hebben we een spouwscherm ontwikkeld dat uit twee lichtdoorlatende schermdoeken bestaat met 6 centimeter ruimte ertussen. Door de spouw blijft de temperatuur in de kas zeer gelijkmatig. We hebben dit spouwscherm als test geïnstalleerd bij komkommerteler Sjaak van Dijk. Wageningen University & Research rekent alles nog door, maar de praktijk wijst uit dat de resultaten verbluffend zijn.”
Waar kijkt u met voldoening op terug?
“Als Westlander zit tuinbouw in mijn DNA. Ik vind het mooi dat we, mede dankzij Svensson, hebben bijgedragen aan de grote ontwikkelingen in de glastuinbouw. De meeste klanten kennen me vanaf de tijd dat ik nog monteur was en zien me graag op hun bedrijf verschijnen. Het vertrouwen dat we altijd van Svensson en de klanten hebben gekregen, is voor mij het meest waardevol.”
oprichter en eigenaar Koudijs Montage
Wat is in het kort uw geschiedenis met Svensson?
“In de energiecrisis eind jaren ’70 waren alle kwekers gebrand op het besparen van energie. Samen met vier collega’s van het bedrijf waar ik werkte, heb ik toen Kas Isolatie Holland opgericht. Dat was in 1981, hetzelfde startjaar als Svensson Nederland. Onze kernactiviteit is het isoleren van kassen. Maar omdat de vraag naar klimaatschermen zo groot was, zijn we ook scherminstallaties gaan monteren en schermdoeken gaan installeren. Het lijntje naar Svensson was snel gelegd.”
“We merkten dat het een andere tak van sport was, er kwam veel op ons af. Zeker toen de kassen in omvang toenamen. Wij vinden kwaliteit belangrijker dan kwantiteit, we werken nu kleinschalig. We richten ons vooral op renovatie van bestaande, oudere installaties. Inmiddels opereren we Europeesbreed en heten we Koudijs Montage, maar de klanten en connecties van de eerste jaren heb ik nog steeds.”
“Onze klanten hebben in wezen allemaal mooie resultaten van de schermen die we hebben geïnstalleerd. Een leuk voorbeeld van een succesvolle scherminstallatie is bij potplantenkwekerij Rovawee in Aalsmeer. Daar hebben we het schermdoek vier keer vervangen, maar onze installatie zit er al sinds 1983 in. In al die tijd hebben we alleen een kleine aanpassing hoeven doen. Dat noem ik nou kwaliteit.”
Waar kijkt u met voldoening op terug?
“De werkrelatie met Svensson is erg prettig. De jongens die er vanaf het begin werken, ken ik stuk voor stuk vrij goed. De montage van klimaatschermen is soms best een uitdaging, dan hebben we Hugo Plaisier nodig om uit te leggen wat bijzonder is aan een nieuw type scherm en waar we op moeten letten bij de montage ervan. Ondanks dat Koudijs Montage een van hun kleinere klanten is, staat Svensson altijd voor ons klaar.”
Piet Bom (84)
oprichter en voormalig eigenaar P.L.J. Bom Kassenbouw, nu eigenaar Piet Bom Innovations en P.L.J. Bom Exploitatie B.V.
Wat is in het kort uw geschiedenis met Svensson?
“Zo’n 40 jaar geleden leerde ik oud-directeur en medeoprichter van Svensson Nederland Cees den Boer kennen. Hij haalde een stuk doek uit zijn bureaula en zei ‘dit gaan we op de markt brengen’. Klimaatschermen bestonden toen nog niet. Dat bleek een schot in de roos. In de jaren die volgden heb ik met P.L.J. Bom Kassenbouw de afname van schermdoeken helemaal ondergebracht bij Svensson, ik wilde geen zakendoen met andere schermleveranciers.”
“Naast de bouw van kassen ook klimaatschermen monteren, dat konden onze monteurs wel. Als de installatie gereed was, belde ik Cees of hij het gebruik van het Svensson-scherm aan de kweker wilde toelichten. Een grotere uitdaging was de doorontwikkeling van kasconstructies met de multifunctionele Venlo-kas als basis. Daar hebben we veel innovaties voor ontwikkeld, zoals smalle profielen en een aluminium goot.”
“Een van mijn bijdragen aan de schermtechniek is dat ik een antiblokkeersysteem heb ontwikkeld. Het profiel van de schermdoeken liep aan tegen de spanten van de kas, waardoor kieren ontstonden. Het antiblokkeerblokje heft die kier op en verlengt bovendien de levensduur van het luchtmechaniek. Dit blokje is net als de meeste van mijn vindingen beschermd met een octrooi en het wordt nog steeds massaal toegepast.”
Waar kijkt u met voldoening op terug?
“Ik heb erg prettig zakengedaan met Cees den Boer. Een bijzondere en bevlogen man, ik heb grote bewondering voor hem. Hij is degene die van Svensson een wereldbedrijf heeft gemaakt. Inmiddels ben ik actief in Piet Bom Innovations, zo heb ik pas nog een inklapbare golftas van fiberglass ontwikkeld. Cees speelt net als ik ook golf, ik heb nog steeds contact met hem.”
oprichter foliekassenbouw Rovero, mede-eigenaar van Greenspan Agritech
Wat is in het kort uw geschiedenis met Svensson?
“In 1980 heb ik Rovero opgericht voor de bouw van foliekassen. Dat zijn buizenframes bekleed met kunststoffolie. In Nederland worden deze gebruikt voor de aardbeien- en bollenteelt en boomkwekerij. Om bomen te beschermen tegen wind en sneeuw ging ik ParaWeb toepassen, een product van een chemisch concern waar in die tijd Cees den Boer bij werkte. We hadden een persoonlijke klik en hielden contact toen hij directeur van Svensson Nederland was.”
Wat is de link tussen foliekassen en schermen?
“De foliekas is voor onverwarmde teelt, dus hierin worden geen energieschermen gebruikt. Echter, in 2004 heb ik met een Indiase partner Greenspan Agritech opgericht om foliekassen te produceren voor de Afrikaanse markt, met name rozentelers en zaad- en stekbedrijven. De stekbedrijven moeten wel schermen, want de Afrikaanse zon is te fel voor de jonge plantjes. De, grotendeels Nederlandse, kwekers schaffen in de regel een scherminstallatie aan van een bedrijf in Nederland met een scherm van Svensson. Zo heb ik dus weer een link met Svensson.”
“De zaadbedrijven in Afrika hebben insectendichte kassen nodig dus we verkopen wel insectendoeken van Svensson aan deze klanten. Momenteel bouwen we in meerdere Afrikaanse landen kassen voor de groenteteelt, bestemd voor lokale hotels en supermarkten. Deze gewassen hebben scherming nodig dus daar liggen nog kansen.”
Waar kijkt u met voldoening op terug?
“Met de ontwikkeling van een betaalbare en geschikte kas voor Afrika hebben we meegeholpen vele duizenden banen te creëren, veelal ook voor vrouwen. Als zo’n kas vervolgens voldoende productie levert en zich duurzaam kan bedruipen, geeft mij dat voldoening. Ik ben trots dat ik de ontwikkeling van foliekassen vanaf de grond heb opgebouwd en verder gebracht. Wat dat betreft ben ik een pionier, net als Cees. Daarin vinden we elkaar.”
Qrien Olsthoorn (73)
adjunct-directeur T. Hulspas B.V., later mede-eigenaar KlimaatScherm B.V.
Wat is in het kort uw geschiedenis met Svensson?
“Eind jaren ’70 kwam ik als adjunct-directeur van T. Hulspas B.V. in contact met Cees den Boer. Deze relatie met Svensson Nederland bleef intact toen ik in 1994 mede-eigenaar werd van KlimaatScherm B.V. Die band werd verstevigd, doordat Anders Ludvigson bij ons in het bedrijf praktische ervaring op kwam doen. Omdat hij directeur van Svensson Nederland zou worden, wilde hij feeling krijgen met de werkvloer. Maandenlang ging hij dagelijks mee op pad met onze monteurs om het vak eigenhandig te leren.”
“In de tijd vóór de klimaatschermen was er plat glas met ’s nachts rietmatten erover, Venlokassen met transparante folie en noppenfolie voor de gevels en voor de ‘korte dag’teelt zwart verduisteringsfolie dat handmatig open en dicht getrokken moest worden. Vervolgens kwamen de vliesdoeken en het anti-worteldoek tot Svensson ons verloste van het ‘knoeiwerk’ met gebreide klimaatschermen met aluminium en plastic bandjes. De Svensson-schermen waren dus juist een grote uitkomst voor de kweker, die hiermee veel nauwkeuriger kon schermen.”
“Ik heb persoonlijk aan de wieg gestaan van het QLS-Ultra schermdoek, een waterdicht, uv-bestendig scherm. Bij een grote boomkwekerij in Noord-Duitsland beviel het QLSscherm in de eerste hal zo goed dat wij het in uiteindelijk 6 hallen van 7000 meter hebben mogen aanbrengen. Samen met het Zweedse moederbedrijf hebben we het gepatenteerd.”
Waar kijkt u met voldoening op terug?
“Na ruim 40 jaar is Svensson met haar klimaatschermen niet meer weg te denken uit de wereldwijde glastuinbouw voor groente- en bloementeelt. Mijn zakenpartner Wim Steentjes en ik kijken met veel voldoening terug op de samenwerking met Svensson in het algemeen en projecten zoals de ABRIschermen boven de Haagse Schaatsbaan de Uithof en alle hallen met QLS-schermen in het bijzonder.”
Kwekerij Gebr. Grootscholten timmert aan de weg
Aan de rand van Kwintsheul liggen de twee complexen van handelskwekerij Gebr. Grootscholten. Al meer dan 75 jaar teelt het bedrijf een breed assortiment van wel vijftig eenjarige zomerbloeiers; cyclamen, chrysanten, lavendel en andere seizoensproducten.
Er is nog één raam heel. Afgeworpen bommen van Engelse bommenwerpers hebben de nering van opa Koos Grootscholten in 1944 geheel om zeep geholpen. Op een zwartwitfoto staat hij moedeloos naast die ene hele glazen ruit en verder is het een troosteloos aanzicht. Hij zou vast loei trots zijn op zijn zoon en kleinzonen die het kascomplex hebben uitgebouwd tot een van de grotere handelskwekerijen van perkgoed in Nederland. Kleinzoon John Grootscholten staat bij een lijst met vergeelde foto’s. Op een andere foto is de enorme bomtrechter te zien. 77 jaar later is daar niets meer van te zien, omdat er kascomplex van 4,5 ha op staat. Hij wijst: “Hier sta ik als klein kereltje. Broertje Mark en ik waren van jongs af aan in de kassen bezig, spelen, ravotten. In die tijd hadden we ons nog
niet gespecialiseerd in de teelt van perkgoed. Mijn vader Hans teelde druiven en daaronder was nog ruimte voor de teelt van afrikaantjes en vlijtig liesje. Er was in die tijd van na de oorlog een steeds grotere vraag naar deze planten. Uiteindelijk besloot hij zich geheel te gaan toeleggen op pot- en perkplanten.”
Jaarlijkse verkoop is 6 miljoen planten
Het is rustig als John de Van Buerenlaan aan de rand van Kwintsheul oversteekt. Hier liet Gebr. Grootscholten zo’n drie jaar geleden een tweede kas neerzetten van 12.000 m2 , tegenover de eerste van 4,5 ha. Op de enorme vloer van beton zijn werkers bezig potten met perkgoed met de hand neer te zetten. Op deze zomerse dag is het rustig. “We zijn een 365-dagen bedrijf”, vertelt hij. “We werken volgens de seizoenen. In de maanden maart en april draaien we op volle kracht om het zomergoed op tijd door heel Europa bij de tuincentra te krijgen. Dan staat het hier en ons eerste complex vol. Van onze 6 miljoen planten gaat 85 procent naar het buitenland, zoals Engeland, Frankrijk en Duitsland. We zijn nu bezig voor het najaar en de feestdagen.” Eerder heeft hij uitgelegd dat Brexit tot nu toe geheel aan zijn handelskwekerij voorbij is gegaan. “Het papierwerk moet door onze expediteurs worden gedaan, daar hebben wij geen last van. Daarnaast werken wij eigenlijk veel met grote vaste afnemers. Via het online handelsplatform Floriday weten kopers ons te vinden. Digitalisering is een van de verkoopmanieren waar wij al snel op hebben ingezet, maar het is geen doel op zich. Voor ons is het een sterk hulpmiddel om efficiënt te kunnen werken. Belangrijk is dat partijen in de keten elkaar hierin vinden en ondersteunen.”
Teeltcomplexen zijn vergaand gemechaniseerd
Als hij terugloopt naar de hoofdvestging staat rechts een verouderd kascomplex. Hier verrijst de derde kas van Gebr. Grootscholten, een van 40.000 m2. Achter een kop koffie legt hij de achtergrond uit. Belangrijke driver is niet alleen de markt, maar ook de derde firmant in het bedrijf, Remy van de Knaap. Hij blijkt het zetje te hebben gegeven bij de twee broers, de andere firmanten, om ferm te investeren. “Het doel is niet investeren om te investeren. Het is ontstaan door samenwerking met onze brede klantenkring. Je ziet dat door consolidatie de handel steeds machtiger wordt. Wij moeten dus ook een sterk bedrijf zijn, maar ook een aantrekkelijke werkgever voor onze medewerkers met ambitie.” De omvang dwingt John, Mark en Remy hun tweede en eind volgend jaar derde complex vergaand te mechaniseren. Grote aluminium tafels rijden op heuphoogte in een parcours in de vorm van een acht door het grootste complex. Van een opkweekbedrijf komen de miljoenen stekjes die geautomatiseerd, maar soms ook met de hand worden opgepot. Veel van de zaadjes komen van veredelaar Schoneveld Breeding (lees telen&trends nummer 13), die volgens John de beste genetica hebben.
“De nieuwe locatie wordt, net als de andere twee, aangesloten op het project Aardwarmte Vogelaer in Poeldijk”, vertelt John. “Al het water vangen we op om het milieu niet te belasten. Overigens doen we net als mijn vader Hans aan dubbel grondgebruik. Onder de vloer in de grootste kas is een waterbassin gebouwd waar we het regenwater in opslaan. We hoeven dus buiten niet van die ronde tonnen te plaatsen. Het ontwerp hebben we deels zelf gedaan. Alle foutjes uit kas 1 en 2 zijn nu verdwenen en handigheidjes verwerkt om het proces nog efficiënter te laten verlopen. Twee jaar geleden zijn alle schermen in de grootse kas vervangen, en in de nieuwste kas komen Harmony, Luxous en Obscura. We willen dat onze spullen goed zijn.” Dat laatste zegt hij voor een geheel geautomatiseerde spuitboom die over de tafels rijdt om de plantjes te besproeien. “Speciaal voor ons ontworpen.”
