Met Snor op stap

Snor kijkt uit naar de komst van de eerste zwaluw!

Elk jaar keert de lente stralend en fris terug. De bomen staan er nog kaal bij, maar in hun knoppen zit het prille groen van een nieuwe jeugd. Snor vertelt jullie iets over de huis- en boerenzwaluw. En ten slotte iets over twee buitenbeentjes: de oever- en de gierzwaluw.

Tekst:

Mart Pauwels

Tekening:

Pascale Vantieghem

Huiszwaluwen Huiszwaluwen bouwden hun nesten oorspronkelijk aan rotswanden en grotingangen. Door de komst van de mens werden ze cultuurvolgers en gingen meer gebruik maken van gebouwen. Ze vinden een geschikte plek voor hun nest vaak onder een uitspringende dakgoot, een balkon of in een vensternis. Maar ze moeten wel modder of klei vinden om te kunnen bouwen. Eén tot twee keer per jaar legt het wijfje een vijftal eitjes. Na ongeveer twee weken broeden zijn de jongen er en ze blijven drie weken in hun nest. Huiszwaluwen herken je aan hun witte onderrug of stuit, hun zwarte wigvormige staart en hun speelse, vlinderachtige vlucht. Net als bij de boerenzwaluwen is een koppeltje huiszwaluwen jaarlijks goed voor het eten van een half miljoen insecten.

Boerenzwaluwen De meeste boeren zijn best tevreden met de gevleugelde gasten die in de lente neerstrijken in hun stallen en schuren. Daar maken ze op een balk of een andere steun hun komvormig moddernest. Twee tot drie keer per jaar legt het wijfje er telkens ongeveer vijf eitjes in. Na een paar weken broeden worden de jongen door beide ouders gevoed. In een geslaagd broedseizoen vangen ze bijna een half miljoen insecten. Boerenzwaluwen jagen laag boven weilanden en waterpartijen. Drinken doen ze al vliegend. Het zijn elegante vogels. Bij het mannetje zijn de buitenste staartpennen lang en puntig. Bij het wijfje zijn ze iets minder lang en het jong heeft nog helemaal geen veerpunten.

Oeverzwaluwen De oeverzwaluw is de kleinste van onze zwaluwsoorten. De rug is donker, zandbruin gekleurd. De buik is wit met een bruine borstband. De staart is maar heel zwak gevorkt. Hij is de minst bekende zwaluw, want hij is niet zo’n cultuurvolger als de andere soorten. Hij broedt ook in kolonies. Zoals hun naam het zegt zijn oeverzwaluwen gebonden aan steile oevers van rivieren, aan zandhopen of andere steile wanden van losse gesteenten. Volgens de meeste recente schattingen telden we in Vlaanderen 6000 tot 7500 paar oeverzwaluwen, waarvan een vijfde in de zandbergen van de Antwerpse haven.

Gierzwaluwen Deze zwaluwen komen het laatst aan en vertrekken het eerst. Hoog boven de stad of de dorpskern zie je ze als donkere vliegende ankertjes door de lucht suizen. Zelfs paren doen ze in de lucht. In volle vlucht vangen ze duizenden insecten. Sommigen beweren dat ze in de lucht slapen, maar dit is niet zo. Wel kunnen ze de nacht in de lucht doorbrengen, waarbij een aangepaste vliegtechniek hun energieverbruik op een laag pitje zet. Merkwaardig is de stand van de vier tenen: alle zijn naar voor gericht. Gierzwaluwen vormen een aparte familie en zijn eigenlijk geen zwaluwen. Ze zijn nauwer verwant met de kolibries.