Soort in de kijker: de bruine waterjuffer

Op zoek naar de bruine winterjuffer

Tekst:

Guido Segerink

Het is winter in de Bospolder. Alles wit. En toch kan je nog op zoek naar juffertjes in deze winterse periode. De kans om de frêle juffers te vinden is klein, want meestal zitten ze diep verborgen in gras of heidepollen. Maar toch, met wat geluk kan je deze wintergast vinden en wordt het een fascinerende en betoverende ontmoeting.

Koukleumend hangt ze daar aan een grasstengel in de Bospolder. Akelig stil en omhuld door wittige ijskristallen. Dit is niet het trieste einde van de jongedame, maar een uitgekiende overlevingsstrategie. Tjokvol met antivriesmiddelen slaagt ze erin om de koude van de Bospolderwinter te trotseren. Van zodra de temperatuur stijgt, is ze dan de allereerste actieve juffer en geeft ze de andere soorten, die nog maar in het prille larvestadium zitten, het nakijken. Een unieke manier om de concurrentie van de andere juffers en libellen te vermijden.

Op zonnige dagen kan ze in februari al rondzwerven, maar zeker vanaf maart is de bruine winterjuffer volop in de weer. Een onopvallend diertje, nauwelijks enkele centimeter groot, lichtbruin en ogen met een blauwe glans. Als ze zich evenwijdig aan een verdorde stengel vastklemt, verdwijnt ze in het landschap en is ze zo goed als onzichtbaar voor haar vijanden. Het valt echter wel mee om de juffer te herkennen. Het is immers de enige juffer die wanneer ze uitrust aan een stengel of blad, alle vleugels netjes aan één kant van het lichaam plooit. In het prille voorjaar gaan ze op zoek naar een geschikte partner. Mevrouw en mijnheer vormen een tandem en zoeken naar afgestorven, drijvend riet of lisdodde. Mevrouw boort een gaatje en deponeert hierin een eitje. Na enkele maanden is het eitje uitgekomen en heeft de larve zich ontwikkeld tot een volwassen juffer. Dit is de eerste generatie. Deze gaat opnieuw op zoek naar een partner, de cyclus herhaalt zich. Deze tweede generatie legt geen eieren meer, maar gaat in oktober, wanneer de temperatuur daalt, op zoek naar een beschut plaatsje om te overwinteren.

Bospolder De Bospolder is één van de typische plaatsen waar je op zoek kan gaan naar de bruine winterjuffer. Hier vindt ze ondiepe poelen met een rijke vegetatie en aan de oever goed ontwikkelde struiken of bos. En de bruine winterjuffer doet het goed in de Bospolder, dankzij het beheer van Natuurpunt Antwerpen Noord. Jaar na jaar zien we de waargenomen aantallen stijgen in dit gebied. Indien je op stap gaat in de Bospolder, vergeet dan zeker niet je waarneming in te geven op waarnemingen.be, al dan niet vergezeld van een artistieke foto.