Magazine De Meelfabriek 2019 by NEX & FORCE Magazine

magazine 201 9

MOODBOARD

WWW.NOORTINTERIEUR.NL

Innovatie, precisie en een helder ontwerp. Dat is waar bulthaup van oudsher voor staat. De lijn die de ontwerppioniers hebben ingezet wordt voortgezet â&#x20AC;&#x201C; met producten die universaliteit combineren met flexibiliteit. U bent van harte welkom in onze showroom.

Amphoraweg 3 2332 ED Leiden Tel. 071 5721777 info@bulthaupleiden.nl www.leiden.bulthaup.nl

E D I TO R I A L

Er zijn tijden geweest dat mensen in mijn omgeving hun wenkbrauwen optrokken bij het horen van mijn plannen. En, eerlijk is eerlijk, ik moet bekennen dat op een enkel moment de twijfels ook mij even te veel leken te worden. In de meer dan 33 jaar dat ik bezig ben met dit mooie project, zijn die momenten weliswaar op één hand te tellen, maar juist toen waren de woorden van degenen die mijn plannen en passie deelden van groot belang. Nu De Meelfabriek vorm krijgt, de plannen worden verfijnd, de bouw is gestart en zelfs de eerste opleveringen al zijn gedaan, wordt het steeds duidelijker wat we voor ogen hebben, en de deelgenoten groeien even hard mee. Wat een plezier om samen te bouwen aan De Meelfabriek! Zo veel bevlogen mensen die meebouwen, meedenken – en allemaal met een ‘Ja, we gaan het doen!’-mentaliteit. De ondernemers die al actief zijn, de medewerkers die zich inspannen, het architectenteam met visie, de toekomstige bewoners die al zo betrokken zijn, de geïnteresseerden die er geloof in hebben, de buurtbewoners, gemeenten en overheden die steunen. Vol enthousiasme ga ik de tweede fase van realisatie in. En met datzelfde enthousiasme presenteer ik dit tweede magazine waarin we het verhaal vertellen van al deze mensen en van alle activiteiten op en rondom De Meelfabriek. Natuurlijk komen we daarbij pagina’s tekort, want er gebeurt zo enorm veel en er staat nog zo veel te gebeuren ook. De Meelfabriek wordt een nieuw knooppunt in de stad. We gaan ontmoeten, werken, wonen, ontspannen, creëren, de herinneringen van het verleden koesteren en met elkaar vooral veel nieuwe herinneringen maken. Ontzettend fijn als u daar ook deel van gaat uitmaken! Ab van der Wiel

J A, W E G A A N H E T D O E N!

IN HOU D

Masterplan

Duurzaamheid

De ontwikkeling

De natuurlijke verbinding

van De Meelfabriek

Singelpark, de groene ader

Chef d’orchestre

Beeldentuin als naaste buur

Een bron van duurzaamheid

Column wethouder

van Studio Akkerhuis

De gebouwen in één oogopslag

16 82

Van visie naar vloerplan

Martine Leewis

Night out in Lovely Leiden

De favorieten van Piet Oudolf

Leiden vanuit je bed – Meelfabriek Hotel

De favorieten van Patty Beuk

Column wethouder Fleur Spijker

110

Ontmoeten en ontspannen

Eigen font en logo

Thuis bij Azzurro Wellness

De favorieten van Ab van der Wiel

109

De favorieten van Michela Milanese

CO LO FO N Hoofdredactie

Vormgeving

Tekst

Patty Beuk

Bureau Booy

Karel Ankerman, Mayke Apotheker,

Art director Jeanette Rietmeijer

Patty Beuk, Lonneke Gillissen, Eindredactie

Marleen Hoogendoorn, Ingrid

Lonneke Gillissen

Hooijmans, Hans Jacobs, Martine Leewis, Fleur Spijker

Productie Senefelder Misset

Kunst, cultuur en historie 50

Een zeventiende-eeuwse

Werken

Wonen

Vinex-wijk

88 66

Samen sterk in het Poortgebouw

Tweede fase in verkoop: lofts, penthouses & appartementen

Kunstenaar Bart Lunenburg

Ambacht, uniek en origineel

Droomloft in wording

Column Hans Jacobs

De mensen achter

48 uur op stap met...

De Meelfabriek

106

Droompenthouse in wording

van het NRF

Leidse musea

112

Kunstenaar

Ondernemen in het Directiekantoor

Jan Theun van Rees

Beeld Studio Akkerhuis, B1 Design, MariĂŤlle van Delft, gdandp.com: Ivo Veldhuizen, Sabrina van Duijn en Rachel Vergoossen, Corentin Haubruge, Lenn Kralt, LOLA landscape architects, Metrochrome, Pieters Bouwtechniek, RAAP, Rijksmuseum Boerhaave, Stefan van Ruijven, Maurits van der Staay,

Magazine De Meelfabriek

Disclaimer

Niets in deze uitgave, in welke vorm dan ook,

zorgvuldigheid samengesteld. Voor

Is een uitgave van BelvedĂ¨re Media Group. mag worden gebruikt zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Magazine De Meelfabriek is een FSC mix van 70% gecertificeerd product. Certificaatnummer SCS-COC-000970

Dit magazine is met de grootst mogelijke onjuistheden en onvolledigheden met betrekking tot de inhoud kan De Meelfabriek op geen enkele wijze verantwoordelijk of aansprakelijk worden gesteld. Aan de inhoud van dit magazine kunnen ook geen rechten worden ontleend.

Monica Stuurop, Vondel Hotels, Judith Wouters

Historie

voor hergebruik en dus was het stadsbestuur van de gemeente

De Meelfabriek is een industrieel complex dat

Leiden voorstander van volledige sloop van de fabrieksgebouwen.

bestaat uit verschillende grote gebouwen. De

Projectontwikkelaar Ab van der Wiel kocht De Meelfabriek met een

stoommeelfabriek werd opgericht in 1884 en voorzag

duidelijke visie over het belang van het behoud en hergebruik van

eind jaren 50 in de meelbehoefte van 20 procent

industriĂŤle gebouwen. Het complex is nu een van de belangrijkste

van de Nederlandse bevolking. De fabriek moest in

overblijfselen van het rijke industriĂŤle verleden van Leiden geworden.

1988 om bedrijfseconomische redenen zijn deuren

Een historisch herkenningspunt in de stad dat deel uitmaakt van het

sluiten. In die tijd was er nog geen belangstelling

Nederlands industrieel erfgoed.

DE ONTWI KKELI NG VA N D E M E E L FA B R I E K V E R L E D E N, H E D E N E N TO E KO M ST

Met een vloeroppervlak van maar liefst 55.000 vierkante meter is De Meelfabriek als rijksmonument een omvangrijk herbestemmingsproject. De oude gebouwen wordt nieuw leven ingeblazen en nieuwe gebouwen worden toegevoegd. Met een hotel, wellness, kantoren, woonruimten voor studenten, lofts, winkels en ruimte voor kunst en cultuur ontstaat een levendige plek in de stad.

De Meelfabriek is een schoolvoor-

binatie met warmte-koudeopslag

beeld van innovatieve gebieds-

in de bodem. Het gehele project

ontwikkeling met respect voor

zal hierdoor gasloos zijn, waarmee

monumentaal erfgoed en grote

het een voorbeeldfunctie heeft.

aandacht

duurzaamheid.

Het oorspronkelijke masterplan

Waar mogelijk worden bestaande

is ontworpen door de befaamde,

elementen behouden en herge-

Zwitserse architect Peter Zumthor.

bruikt. Voor de nieuwbouw worden

Begin 2015 is Studio Akkerhuis

zo veel mogelijk duurzame bouw-

aangesteld als de architect van het

methoden en producten gebruikt.

Meelfabriek-complex. Zij is ver-

Dit geldt met name voor de keuze

antwoordelijk voor het volledige

van kwaliteitsbouw ten behoeve

ontwerp en de uitwerking van de

van een langere houdbaarheid.

verschillende gebouwen.

voor

Alle gebouwen op het Meelfabriekterrein worden uitgerust met duurzame installaties, zoals de moderne warmtepomptechniek in com-

C H E F D’O R C H E ST R E VA N ST U D I O A K K E R H U I S

De Nederlandse architect Bart Akkerhuis werkte de afgelopen vijf jaar aan het ontwerp en de uitvoering van het Meelfabriek-project, waarbij op een subtiele manier aandacht wordt gegeven aan de architectonische en historische waarden van de gebouwen. Deze waarden worden gereflecteerd in de waarborging van de bestaande archeologische iconen.

Studio Akkerhuis weet de nieuwe functies van De Meelfabriek op dusdanige wijze in het ontwerp te passen, dat de toekomstige gebruikswaarde geborgd is met groot respect voor de monumentale waarden. Heel bewust haalt architect Bart Akkerhuis bepaalde onderdelen weg om zo de waardevolle elementen beter tot hun recht te laten komen. Met het gebruik van materialen als beton, staal en glas refereert hij aan het originele industriële karakter van het complex.

ZICHTLIJNEN ‘Een van belangrijkste uitgangspunten voor het ontwerp van De Meelfabriek is om orde en transparantie aan te brengen in de huidige situatie door zicht-

lijnen te creëren,’ zegt Bart Akkerhuis in de lobby van Vesper, het hotel

eenlopende

in Noordwijk aan Zee dat zijn studio in 2014 compleet nieuw heeft ont-

handen. De rode lijn door al die

worpen.

ontwerpen is diversiteit. Het is

De Meelfabriek is een bastion in de stad Leiden. Het industriële com-

niet de grootte van het bedrijf,

plex is altijd in transformatie geweest en door de jaren heen aangevuld

noch de omvang van de projecten

met nieuwe gebouwen. In Akkerhuis’ optiek wordt het nu opnieuw ge-

waaraan hij het succes van zijn

transformeerd. ‘We willen graag nieuwe elementen ontwerpen en zijn

studio afmeet, maar de dimensie

niet bang om bestaande onderdelen te verwijderen en geschikt te maken

van de projecten. ‘Diversiteit is be-

voor een volgende functie. Zo halen we twee gebouwen en gevels volle-

langrijk. In Frankrijk zijn architec-

dig weg, dat zijn grote ingrepen.’

tenbureaus vaak gespecialiseerd

Bart Akkerhuis en zijn team nemen in zijn Parijse studio de meest uit-

in één typologie, zoals scholen,

opdrachten

onder

‘E E N VA N D E B E L A N G R I J KST E U I TG A N G S P U N T E N VO O R H E T O N T W E R P VA N D E M E E L FA B R I E K I S O M I N D E H U I D I G E S I T UAT I E O R D E E N T RA N S PA RA N T I E AA N T E B R E N G E N D O O R Z I C H T L I J N E N T E C R EËR E N’ sociale woningbouw of theaters. Wij zijn juist sterk door de variëteit van onze projecten.’ Die diversiteit geldt in het bijzonder voor de begane grond van De Meelfabriek, een grote piazza die publiekelijk toegankelijk is. Maar zeker ook voor de drie gebouwen die onder meer onderdak bieden aan een hotel, restaurant, wellness, kantoren, kunstcentrum en expositieruimte. Bart Akkerhuis: ‘Die functies worden verspreid over de diverse lagen van de gebouwen, waardoor ze de karakteristieken van een verticale stad benaderen.’ Onderzoek is een belangrijk as-

EEN MAQUETTE LIEGT NIET

De principes en methoden die hij

pect in het werk van de studio. Bart

Een van de lessen die Bart Akkerhuis van zijn leer-

bij zijn oude meester heeft geleerd

Akkerhuis laat voor elk project een

meester Renzo Piano meekreeg, is om tijdens de

zijn duidelijk terug te vinden in

uitgebreid

materieelonderzoek

verschillende fases van het ontwerpproces een stap

het atelier van Akkerhuis in Parijs;

uitvoeren. ‘We doen dit op ver-

terug te doen en te onderzoeken of de weg die is

overal verspreid staan kartonnen

schillende manieren,’ legt hij uit.

ingeslagen wel de juiste is en je niet te veel van het

en houten modellen, liggen schet-

‘Voor de Singeltoren van De Meel-

oorspronkelijke pad afwijkt. ‘Door de factor twijfel

sen, hangen tekeningen. Het geeft

fabriek hebben we bijvoorbeeld

in te bouwen, toets je jezelf voortdurend. Het is een

het gevoel van een echte werk-

uitgebreide analyses uitgevoerd

essentieel middel om je steeds af te vragen of je het

plaats waarin onderzoek, inno-

met Van Der Wiel Bouw en Pieters

beste bereikt hebt,’ zegt hij.

vatie en ambacht centraal staan.

Bouwtechniek voor het ontwerp

Het ontwerpen van maquettes

van de betonnen constructie.

op verschillende schaalniveaus

Hierdoor kunnen we de betonnen

levert een cruciale bijdrage aan

kolommen die het gebouw dragen

zijn werkwijze. Het is een belang-

geheel aan de buitenzijde van het

rijk instrument voor de studio om

gebouw plaatsen en bovendien

de ideeën aan de opdrachtgever te

zeer slank uitvoeren. Zo geven we

presenteren. ‘Het is voor mij een

het gebouw een stoer en elegant

belangrijk middel in het ontwerp-

uiterlijk, een passende moderne

proces. Een maquette liegt niet.’

aanvulling op de monumentale Meelfabriek.’

Studio Akkerhuis

Studio Akkerhuis is een jong team

het vieren van de diversiteit en het beschermen van

Architectural Record. Het blad

van 35 creatieve personen van 12

de kwetsbaarheid van onze wereld. Akkerhuis’ team

schreef: ‘Studio Akkerhuis brengt

verschillende nationaliteiten met

neemt deel aan projecten waarmee innovatieve

jonge architecten samen die een

een gemeenschappelijke passie

reacties op ecologische, technologische, culturele en

aantal van de meest innovatieve

voor architectuur en design. Van-

sociale contexten worden verkend. Daarbij werkt het

architectuurwerkzaamheden

uit de studio- en modelworkshop

regelmatig samen met specialisten uit andere disci-

het veld uitvoeren en het vak in de

in het hart van Parijs creëren zij

plines, van kunstenaars en ingenieurs tot filosofen en

toekomst zullen leiden.’ De gerea-

projecten variërend van klein-

filmmakers.

liseerde en lopende projecten van

schalige installaties tot complexe

De studio is toegewijd aan creativiteit en originaliteit,

de studio omvatten de transfor-

gebouwen voor gemengd gebruik.

en erkent tegelijkertijd de praktische behoeften die ge-

matie van de 55.000 vierkante me-

De medewerkers hebben een grote

paard gaan met het leveren van betaalbare ontwerp-

ter tellende monumentale Meel-

mate van vrijheid, en beslissingen

en architectuurprojecten. Van conceptontwerp tot

fabriek in Leiden, een gemengd

worden vaak in open discussie ge-

bouwtoezicht, de studio is in staat om alle architectu-

complex in Leiden, een hightech-

nomen. Maar uiteindelijk neemt

rale ontwerpstadia te beheren. In de periode sinds de

kantoorcampus in Zuid-Frankrijk

Bart Akkerhuis de eindbeslissing.

oprichting in september 2014 is hij snel gegroeid. Door

en een 250 meter hoge gemengde

‘Ik ben de chef d’orchestre van de

internationaal te werken aan een aantal spraakmaken-

toren in Rabat, Marokko. Verder

studio.’

de projecten werd hij met verschillende onderschei-

werkt Studio Akkerhuis samen met

De focus van de studio is het cre-

dingen erkend voor de uitstekende werkprestaties.

Renzo Piano Building Workshop

eren van inspirerende en inno-

In 2016 ontving Studio Akkerhuis de Design Vanguard

aan verschillende projecten in

vatieve plaatsen voor mensen,

Award van het invloedrijke, Amerikaanse tijdschrift

Parijs, Toronto en Monaco.

OV E RV I E W

Silotoren

Schoonmakerij Ketelhuis

Riffellokaal

Molengebouw

Meelfabriektuin

Duwo gebouw

Silogebouw

Meelpakhuis

Meelfabriekplein Poortgebouw

Directiekantoor

Singeltoren

Garage

Impressie begane grond Meelpakhuis

D E M E E L FA B R I E K:

knooppunt in een vitale stad

103

Het vormgeven van De Meelfabriek gaat verder dan de bouwtekeningen. Het begint met een visie en komt tot uiting in een overtuigend vloerplan, waarin de passie en overtuiging die aan de visie ten grondslag liggen voelbaar blijven.

Etage voor

niet meer weg te denken. De keerzijde is de vereen-

kunst, cultuur en

zaming van de maatschappij. De wereld lijkt voor je

evenementen

open te liggen als je de sociale media gelooft, maar die vergroten de eenzaamheid juist. En met de oneindige hoeveelheid mogelijkheden groeien de levensvragen alleen maar. De autonome maatschappij vraagt dan ook om nieuwe locaties waar verbinding kan plaatsvinden.

De Meelfabriek heeft als kernwaarden ontmoeting en verbinding. Alle nieuwe functies binnen het project

VAN VISIE NAAR VLOERPLAN

zullen hieraan bijdragen, zowel de commerciële als

De Meelfabriek is een herontwikkelingsproject waar-

de niet-commerciële. Deze basis komt niet voort uit

in de kwaliteiten van industrieel erfgoed worden ver-

een trend, maar uit het gedachtegoed van eigenaar

bonden met de hedendaagse kenniseconomie. Door

en initiator Ab van der Wiel, voor wie sociaal-maat-

een nadrukkelijke functievermenging gericht op vari-

schappelijk bijdragen een drijfveer is in al zijn projec-

eteit en diversiteit worden de voorwaarden gecreëerd

ten en een vanzelfsprekendheid bij de realisatie van

voor een vitaal en creatief trefpunt. De Meelfabriek

zijn levenswerk. Sterk geïndividualiseerde levens- en

stelt zich nadrukkelijk open voor de regio en vervult

werkstijlen vragen om verbindingsfuncties. Een vitale

daarin een cultureel en maatschappelijk verrijkende

stad voorziet hierin. De Meelfabriek is in deze ambitie

functie. Het knooppunt biedt een verrijking voor de

een van de knooppunten.

regiobewoners en een inspirerende bestemming voor toeristen. Dat geldt ook voor de wijken in Leiden die

Het aantal eenpersoonshuishoudens, eenouder-

voorheen buiten het middelpunt lagen en zo verbon-

gezinnen en zzp’ers groeit. Onlineactiviteiten zijn

den worden aan het stadscentrum.

Voor Ab van der Wiel is sociaalmaatschappelijk bijdragen een drijfveer bij de realisatie van zijn levenswerk Fysieke verbinding vindt plaats door de ligging van

water van de Singels vormt de

Het hotel zal uitgebaat worden

het project en de inzet op (duurzame) transportmid-

blauwe ader door het park. Het

door Vondel Hotels, die geroemd

delen. Vanaf De Meelfabriek ben je zo op de snelweg

terrein van De Meelfabriek wordt

worden om de fantastische service

naar Schiphol, Amsterdam, Den Haag en Rotterdam,

hierdoor onderdeel van de door-

van toegewijd personeel. Zij doen

maar ook het strand en de Keukenhof liggen op een

gaande route voor recreanten te

er alles aan om het zowel de zake-

steenworp afstand. Elektrische auto’s staan klaar voor

voet, te fiets en te water. Het be-

lijke- als de vrijetijdsgasten hele-

ondernemers, bewoners en toeristen. Gebruik van

drijf Bizon Events is gevestigd in

maal naar te zin te maken en hen

fiets of ov (waar mogelijk) wordt gestimuleerd en de

De Meelfabriek en hét adres om

het gevoel te geven thuis te zijn

auto is beschikbaar op momenten waar het noodza-

fietsen te huren of een tocht over

in de hotels. En het winkelaan-

kelijk is. Voor eigen vervoer zal een drielaags parkeer-

het water in een elektrische boot

bod toont geen massaproductie,

garage ruimte bieden.

te boeken. Natuurlijk is aanmeren

maar selectief gekozen producten

met een eigen boot voor lunch,

of zelfs maatwerk. De klant krijgt

Hiermee blijft het terrein autovrij zonder op com-

diner, cultuur, winkelen of over-

aandacht, persoonlijk advies en

fort in te boeten. Op de fiets of te voet ben je in een

nachting ook mogelijk.

het comfort om op z’n gemak te

mum van tijd in het oude stadscentrum. De tuin van

kunnen rondstruinen van hotel

De Meelfabriek zal een van de schakels worden van

Binnen de commerciële functies

naar winkel, naar wellness en een

het Singelpark: een uniek kilometerslang stadspark

zullen horeca, winkels en wellness

kop koffie in de bar.

dat het historische centrum van Leiden omringt. Het

extra aandacht schenken aan persoonlijke ontmoetingen. Zo zal het

Ook de invulling van de kantoor-

sportcentrum worden ingevuld

ruimtes is gebaseerd op de filoso-

door Azzurro Wellness, dat staat

fie van De Meelfabriek: bedrijven

voor welbevinden in de breedste

zullen raakvlakken hebben met

zin van het woord. De meerwaar-

creativiteit,

de van het persoonlijk contact

wellness. Daarbij valt te denken

van personeel en leden onderling

aan ontwerpstudio’s en ateliers,

is een belangrijke reden voor de

een

onderscheidende positieve cijfers

therapie en een diëtiste. Een

in verblijfsduur en ledenbestand.

gevarieerd aanbod aan ruim-

Azzurro Wellness is in de toekomst

tes ontstaat, ieder met een eigen

ook toegankelijk voor de hotelgast.

accent qua architectuur en invul-

duurzaamheid

psychologiepraktijk,

fysio-

ling. De kantoorruimtes van de voormalige Schoonmakerij sluiten aan op de wellness en kunst en cultuur op ondergelegen etages. De begane grond van de moderne nieuwe Singeltoren ligt tussen de straatzijde en de binnentuin, direct bij de parkeergarage; naast de al bestaande kantoorruimtes in het Directiekantoor. Eigen en gezamenlijke werkruimtes wisselen elkaar af. Telkens met als doel om elkaar onderling te versterken, vanuit De Meelfabriek naar de onderneming en vice versa. De huidige ondernemers zetten al de toon met een mengeling van gevestigde bureaus en start-ups, en een gevarieerd aanbod aan diensten.

locatie voor de kunst uit de depots

Leiden tot de meest vooraan-

van de vele Leidse musea en een

staande Europese wetenschappe-

Veel aandacht is er voor kunst en cultuur, en daar-

congreslocatie. De activiteiten zijn

lijke kenniscentra en kan hiermee

voor wordt ook veel ruimte ingericht. Onderdelen

vervlochten door alle panden en

bogen op een vruchtbare voe-

hierin zijn een debat- en ontmoetingscentrum, een

door de verschillende functies. Zo

dingsbodem voor internationale

tentoonstellingsruimte, een kleinschalig filmhuis en

zullen de onderste etages van het

congressen.

event-, workshop- en atelierruimtes. De program-

Meelpakhuis een plek zijn waar

mering kan variĂŤren van een modeshow van Achmed

mensen elkaar ontmoeten voor

De stad trekt zowel zakelijke als

Oso van Oso Couture, die zich hier met zijn atelier

mooie producten en presentaties.

particuliere bezoekers. Dankzij de

en winkel zal vestigen, tot een tourlocatie van een filosofieclub. Maar het is ook een tentoonstellings-

dertien musea, is er geen stad in De karakteristieke panden zijn nu

Nederland waar cultuur zo mak-

al erg gewild als inspirerende ach-

kelijk kan worden gecombineerd

tergrond voor uiteenlopende voor-

met een zakelijke bijeenkomst.

stellingen en festivals. Dit zal nog

Particuliere

verder uitgewerkt worden in de

weten de stad ook te vinden en

speciale Kunst & Cultuurlaag, een

zeer te waarderen. De ontwikke-

waar architecturaal huzarenstuk-

ling van het winkelcentrum met

je. Een 4,7 meter hoge expositie-

eigentijdse winkels in het histori-

ruimte in de nieuwbouw Silotoren

sche hart draagt hier zeker aan bij.

met een waanzinnig beeldenterras

Het hotel zal zich op al deze doel-

loopt over naar de koepel van het

groepen richten met een divers

Ketelhuis. Deze intieme ruimte

kameraanbod voor korte of lan-

wordt een zeer bijzondere film-

gere verblijfsduur. De Skybar, het

huis/eventruimte. De laag loopt

restaurant en ruimten voor evene-

nog door naar de voormalige

menten in het hotel worden aan-

Schoonmakerij en beslaat daar-

gevuld met de overige beschikbare

mee straks 640 vierkante meter.

faciliteiten op het terrein.

cultuurliefhebbers

Een locatie waar ook de zakelijke markt zich aan kan verbinden.

De Meelfabriek is hĂŠt gebied waar de verbinding van alle facetten

Als hoogwaardige congresstad kan

voor iedere bezoeker telkens weer

Leiden zich internationaal meten

verrijkend voelt en waar herhaal-

met steden als Oxford, Cambridge

bezoek een vanzelfsprekendheid is.

en Salamanca. Met zijn universiteit en Bio Science Park behoort

Het Poortgebouw

Het stond op de nominatie voor de sloop, maar nu is de charme van het Poortgebouw juist van grote waarde voor De Meelfabriek. En net als het Directiekantoor wordt ook dit gebouwtje bevolkt door jonge, enthousiaste ondernemers.

S A M E N ST E R K IN HET P O O RTG E B O U W Terwijl het Poortgebouw oorspronkelijk op de nominatie stond om gesloopt te worden, straalt de charme van dit gebouwtje nu af op het gehele project. Het is inmiddels zelfs een Rijksmonument. In zijn vorige leven bood het Poortgebouw onderdak aan de fietsenstalling van De Meelfabriek en was het de parkeergarage van de drie directieautoâ&#x20AC;&#x2122;s. Daarna werd het bevolkt door een reeks uiteenlopende bedrijven. En ook nu is het een bonte verzameling die het Poortgebouw bevolkt. Qua ambacht vertonen de ondernemers niet direct overeenkomsten, maar daarin zit hem juist de kracht: hun som is meer dan het geheel der delen. Daarmee is het gebouw eigenlijk een schaalversie van De Meelfabriek: uiteenlopende bedrijven die hun diensten niet alleen zelfstandig maar ook gecombineerd aanbieden om klanten nog beter van dienst te kunnen zijn. En zelf nog succesvoller te zijn.

De vijf ondernemers in de voormalige fietsenstalling werken nauw samen en leren zo veel van elkaar. Met vragen kunnen ze bij elkaar terecht. Ook is het mooi dat de ondernemers de kosten van de open werkplek delen. Tot slot komt duurzaamheid – een belangrijk aspect van De Meelfabriek – mooi naar voren in de deelruimte. Dat zaken als verlichting en verwarming worden gedeeld, maakt het allemaal nog duurzamer.

In de voormalige fietsenstalling zitten nu ondernemers, zoals Bizon Bike Company. Zo heeft het gebouwtje wat van haar oorspronkelijke bestemming terug.

De bedrijfjes kijken bij de samenwerking over grenzen heen. Hierdoor lukt het ze elkaar te versterken. Zo kan Atelier Kleurstof samen met Coiffeur de la Porte een

Met Bizon Bike Company heeft het gebouwtje zelfs

workshop aanbieden waarin creatief bezig zijn wordt

wat van zijn oorspronkelijke bestemming terug. Tij-

gecombineerd met een make-upsessie. Met Bizon

dens de fietstochten naar de mooiste en meest bij-

Events kun je een tour maken over de grachten, ge-

zondere (bizon’dere) plekjes van de sleutelstad kom je

volgd door een haakworkshop bij het atelier. Ook ge-

op net even andere plekken, authentiek en origineel.

beurt het al vaak dat mensen die in het Poortgebouw

Ook fijn: de fietsen van Bizon Bike zijn eveneens los

naar de kapper gaan vervolgens bij Joyce Goudswaard

te huur. Bij zusterbedrijf Bizon Events kun je terecht

langslopen voor tuinadvies.

voor bijzondere uitstapjes. Wat is er bijvoorbeeld fijner dan met een elektrische sloep door de Leidse grachten varen? Zo kun je niet alleen genieten van de prachtige gevels en panden, maar ook van de stilte op het water. Even verderop zit Atelier Kleurstof waar iedereen die in het bezit is van twee rechterhanden zijn eigen kinderkleding en accessoires kan maken. Het idee is hier tijdens een naai- of haakles te genieten van de eigen creativiteit. Zo kunnen deelnemers ontspannen én wat moois uit hun handen laten komen. Ben je geen creatief talent? Dan is er ook nog de collectie handgemaakte kinderkleding uit het atelier voor de verkoop. Als gezegd zijn de ondernemingen in het Poortgebouw divers; je kunt er bijvoorbeeld ook je haar laten knippen bij Coiffeur de la Porte. Het draait er allemaal om persoonlijke aandacht. Zoals ze zelf zeggen: ‘We luisteren, kijken, knippen en creëren met oog voor detail.’ En de toch wel heel bijzondere omgeving die het Poortgebouw is, draagt daar zeker aan bij. De naam is dan ook een mooie verwijzing naar de fijne locatie. Ook aan een heerlijk hapje en drankje hoeft het niet te ontbreken bij een bezoek aan dit authentieke bedrijvenverzamelgebouwtje. Het Slachthuis is een lunchroom met een vette knipoog: de gerechten die

er worden geserveerd zijn allemaal vegan. Verse groenten, kruiden, noten, zaden en granen, ook wie niet veganistisch is, geniet hier met volle teugen. Want wie eenmaal heeft geproefd van de overheerlijke cheesecakes, taartjes, soepen, salades, sandwiches, borrelhapjes, koffie, smoothies of cocktails, wil nog maar een ding en dat is nĂłg een keer naar Het Slachthuis. Sinds april zit ook Joyce Goudswaard Tuinontwerp en Advies op deze bijzondere plek. Zij maakt van elke tuin een droomtuin. De hartelijke Joyce weet van achter haar tekentafel alle wensen en ideeĂŤn van klanten om te toveren tot een uniek geheel. Met als resultaat altijd weer een blije klant. Je kunt het zo gek niet bedenken,

Tot slot is De Meelfabriek zelf ook nog van de partij.

of Joyce Goudswaard kan het, van

Judith Wouters werkt aan uiteenlopende restauratie-

het aanleggen van lounge- en vil-

werkzaamheden van De Meelfabriek en doet dit fas-

latuinen tot en met familietuinen

cinerende precisiewerk als het even mogelijk is vanuit

en intieme stadstuinen.

het Poortgebouw.

M E E L PA K H U I S

E XC L U S I E F I N D U ST R I E E L W O N E N

Tweede fase in de verkoop Daar waar oud en nieuw samenkomen in de architectuur, waar jong en oud zich vermaken, waar rust en reuring elkaar vinden, waar groen en water elkaar raken, waar body en mind gevoed worden. Daar waar de combinatie op alle vlakken ultiem is en het resultaat uniek. Daar wil ik wonen en ga ik nooit meer weg.

103

Langs de Singel op het terrein van De Meelfabriek komen in het voormalige Meelpakhuis dertien lofts en zes penthouses te koop. De herbestemming van dit rijksmonument uit 1937 is uniek. Het ontwerp is een onomwonden antwoord op de vraag wat een monument een monument maakt. Een kritische blik en het lef om niet voor de makkelijkste weg te gaan zijn daarbij essentieel. Het resultaat is een ontwerp waarin de monumentale delen en het industriële loftgevoel optimaal tot hun recht komen in combinatie met hedendaagse luxe en duurzaam wooncomfort. Het Meelpakhuis wordt vooral gekenmerkt door de ritmische structuur van de krachtige betonnen paddenstoelkolommen. Om juist deze structuur tot haar recht te laten komen, wordt de gevel van

Dankzij de glazen gevel komt de kolommenstructuur van buitenaf in beeld en krijgen toekomstige bewoners een fenomenaal uitzicht over Leiden

het pand als het ware afgepeld en wordt een glazen gevel iets verdiept teruggeplaatst. Hierdoor komt de kolommenstructuur van buitenaf in beeld en krijgen toekomstige bewoners bovendien volop licht binnen én een fenomenaal uitzicht over Leiden. Voor het typische loftgevoel worden de kolommen in het interieur zo vrij mogelijk gehouden en worden tegelijkertijd

alle

voorzieningen

voor

optimaal

wooncomfort toegevoegd. De glazen gevel wordt boven op het pand doorgetrokken, waarmee nog eens zes unieke penthouses worden gecreëerd. Door

Het Meelpakhuis omvat

de materiaalkeuze en vormgeving vormt de moderne

straks 13 unieke lofts in

nieuwe opbouw een fascinerende eenheid met de

het monumentale deel

oudbouw.

en 6 penthouses in de moderne opbouw.

De begane grond en de eerste etage zullen ruimte bieden aan bijzondere winkels, ateliers, een café en cultuur. Met uitzicht over de Singel en het Meelfabriek-plein een parel in het complex van De Meelfabriek.

ANKERPARK LOOIERSPLEIN

F H

C A1

SQUARE Young pprofessional rofessional hhousing ousing Young

WAARDGRACHT

G PARK

B E

L J

OOSTERKERKSTRAAT KATOENPARK

Meelpakhuis

Impressie plattegrond lofts Meelpakhuis.

• • • • •

13 lofts en 6 penthouses, met een oppervlakte vanaf ca 200m² Prijzen nader te bepalen Plattegronden ter illustratie, indeling in overleg met kopers nader te bepalen Ruime stelpost voor keuken, sanitair en tegels Pand is volledig gasloos en voorzien van duurzame installaties voor verwarmen, koelen en ventileren, d.m.v. warmtepomptechniek, bodemcollectoren en zonnepanelen

• Lofts worden compleet gerestaureerd opgeleverd • Behoud van monumentale elementen, zoals paddenstoelkolommen en dubbele spiraalvormige sul (de zogenaamde wokkel)

• Na oplevering fiscale voordelen mogelijk voor onderhoudskosten monumentale delen • Parkeerplaats(en) beschikbaar in de Meelfabriek Garage • Start bouw eind 2019, oplevering 2022

M E E L PA K H U I S

Impressie plattegrond penthouses Meelpakhuis.

E XC L U S I E F I N D U ST R I E E L W O N E N

16 appartementen te koop Wonen in een van de zestien waanzinnige appartementen van de Silotoren op De Meelfabriek betekent wonen direct aan de Singel en pal naast het Ankerpark, boven Azzurro Wellness en het Art-Centre.

ANKERPARK LOOIERSPLEIN

F H

C A1

KATOENPARK

B E

OOSTERKERKSTRAAT

SQUARE Young pprofessional rofessional hhousing ousing Young

WAARDGRACHT

G PARK

S I LOTO R E N

Impressie

Voor wie verbondenheid zoekt met de blauwe en groene aders

plattegrond

van Leiden en zich wil omringen met alle luxe van sport, wellness,

appartementen

kunst en cultuur, biedt het wonen in de Silotoren een unieke

Silotoren.

mogelijkheid. Het sport & wellnesscentrum is architecturaal verbonden met het gerestaureerde Ketelhuis en de Schoonmakerij. Dit geldt ook voor de kunsten cultuurlaag op de vierde etage, die zich over de drie panden zal uitstrekken. In de Silotoren wordt deze etage zelfs verhoogd en krijgt ze een royaal terras om ruimte te bieden aan unieke tentoonstellingen. Hoog daarboven genieten de bewoners in hun appartementen van een droomuitzicht over Leiden. De architectuur sluit qua vorm en materialisatie aan bij het stoere en industriële karakter van de monumentale panden op De Meelfabriek en is geïntegreerd in het hedendaagse en duurzame wooncomfort.

•

16 appartementen met een oppervlakte

• •

Prijzen nader te bepalen

• •

van circa 100 en 150m² Plattegronden ter illustratie, indeling in overleg met kopers nader te bepalen Ruime stelpost voor keuken, sanitair en tegels Pand is volledig gasloos en voorzien van duurzame installaties voor verwarmen, koelen en ventileren, dmv warmtepomptechniek en zonnepanelen Parkeerplaats(en) beschikbaar in de Meelfabriek Garage Start bouw eind 2019, oplevering 2022

S I LO TO R E N

Neem voor meer informatie, plattegronden en prijzen contact op met: De Meelfabriek 071 - 361 07 14 info@demeelfabriek.nl demeelfabriek.nl

De tweede fase van werkzaamheden bij De Meelfabriek gaat van start. Oude panden worden getransformeerd, nieuwe panden worden gebouwd. Op het terrein verrijzen winkels, restaurants, kantoren en natuurlijk nieuwe woningen: dertien prachtige lofts en zes penthouses in het Meelpakhuis en twaalf ruime appartementen in de Silotoren. Voor geïnteresseerden heeft Rabobank Leiden-Katwijk drie

‘Bij elke klant leveren we maatwerk, geen klant is immers hetzelfde’

financiële adviseurs klaarstaan die gespecialiseerd zijn in het mooie project. Komt u langs voor een vrijblijvend en gratis oriëntatiegesprek?

Contactgegevens Rabobank Leiden-Katwijk

Teun Kuijpers en Lisbet

rabobank.nl/leidenkatwijk

Elderhorst (financieel

Mongolië, Angola, 38

V.l.n.r. Marjan van Harskamp,

(071) 700 60 00

adviseurs gespecialiseerd

(06) 146 350 51

in project De Meelfabriek)

RA B O B A N K L E I D E N-KAT W I J K ‘Je bouwt als adviseur echt een persoonlijke band met klanten op. Je belt en appt veel. Met sommige klanten ging ik zelfs Voordelen Rabobank

mee naar de open dag.’

Het afsluiten van een hypotheek bij Rabobank Leiden–Katwijk heeft vele voordelen:

Een van die adviseurs is Lisbet Elderhorst. ‘De Meelfabriek is een heel

- een offertetermijn van 1 jaar

mooi project. Ik kom uit de buurt en ken de historie ervan goed. Ik ben

- bouwrente die gelijk is aan de hypotheekrente

blij dat we hier als bank bij betrokken zijn.’ Een financieel adviseur bege-

- rentekorting van 0,2% wanneer u een

leidt u bij het hele traject: van het geven van advies tot het regelen van de

betaalpakket heeft waarop uw inkomen wordt

financiële aspecten. Van contact met de notaris tot het meedenken over

bijgeschreven en waarvan uw hypotheeklasten

de dubbele lasten tijdens de overbruggingsperiode. En van hulp bij de

worden geïncasseerd

aanvraag van fiscale voordelen vanwege de monumentale status van De

- rentekorting van 0,2% bij een nieuwbouwhuis

Meelfabriek tot het geven van tips bij duurzaam wonen. Lisbet: ‘Bij een

dat voldoet aan de allernieuwste duurzaam-

oriëntatiegesprek gaan we na wat de wensen van klanten zijn en wat de

heidsnormen. De Rabobank stimuleert

mogelijkheden. We bespreken het financiële plaatje. Vervolgens gaan we

energiezuinig en duurzaam wonen

het adviestraject in en kijken we wat voor hypotheek het best past. Als dat akkoord is, maken we het officieel. Bij elke klant leveren we maat-

VRIJBLIJVENDE AFSPRAAK

werk, geen klant is immers hetzelfde.’

Heeft u uw droomhuis gevonden op De Meelfabriek?

PERSOONLIJKE BAND

Kom dan langs bij Rabobank Leiden-Katwijk voor een

Ook bij de eerste fase was Lisbet betrokken als adviseur. ‘Ik merkte dat

vrijblijvend en gratis gesprek met een van de, in De

klanten een persoonlijk aanspreekpunt erg op prijs stellen. Je bouwt echt

Meelfabriek gespecialiseerde, financieel adviseurs.

een persoonlijke band op. Je belt en appt veel. Met sommige klanten ging

Afspraken zijn doordeweeks, ’s avonds en op zater-

ik zelfs mee naar de open dag, daar lieten ze me trots zien waar ze komen

dag mogelijk in onze vestigingen in Leiden, Katwijk

te wonen. Het is heel leuk om van begin tot eind te kunnen helpen en

en Oegstgeest, maar ook op locatie bij De Meelfabriek

betrokken te zijn.’

en telefonisch.

Krediettabel met annuïteit

Wat u aan maandlasten betaalt, hangt onder andere af van de hoogte van

dan aangeboden rentetypes tegen het dan geldende

uw hypothecaire financiering en de gekozen looptijd. In het rekenvoorbeeld

rentetarief. Dat tarief kan hoger of lager zijn dan het nu

ziet u hoeveel u moet betalen bij een annuïtaire lening van 500.000,- euro met

geldende rentetarief. Als zekerheid voor de bank moet u

een looptijd van 30 jaar en een rente van 2,55 procent voor 10 jaar vast. Vóór

uw hypotheek vestigen op uw woning. Ook moet u een

de afloop van de rentevastperiode krijgt u van de bank een aanbod voor de

opstalverzekering afsluiten voor uw woning en mogelijk ook

volgende rentevastperiode. U kunt dan een keuze maken uit de door de bank

een overlijdensrisicoverzekering.

Totaal kredietbedrag € 500.000

Vaste debetrentevoet [1] 2,15%

Jaarlijks kostenpercentage (JKP) [2] 2,15%

Termijnbedrag per maand [3] € 1.886

Duur van de kredietovereenkomst/aantal termijnen [4] 360

Totaalbedrag [5] € 678.898

[1] Gedurende de rentevastperiode van 10 jaar staat deze rente vast. Dit is de rente voor leningen zonder NHG en meer dan 90 procent van de marktwaarde van de woning, maar met betaalpakketkorting van 0,2 procent als u een betaalpakket bij de Rabobank heeft en 0,2 procent duurzaamheidskorting omdat de woning een Energie-Index heeft van 0,6 of lager of een Energie Prestatie Coëfficiënt van 0,4 of lager. [2] Het JKP geeft aan wat u voor uw krediet jaarlijks aan rente en kosten betaalt als percentage van het totale kredietbedrag. [3] Bij de berekening is ervan uitgegaan dat de rente voor een periode van 30 jaar gelijk blijft. Als u tijdens de looptijd een nieuwe periode afspreekt om uw rente vast te zetten, dan heeft dit gevolgen voor uw maandtermijn. Deze kan dan hoger of lager zijn. [4] Dit is in maanden. Uitgaande van een looptijd van 30 jaar gaat het hier om 360 maandtermijnen. [5] Deze totale kosten bestaan uit de te betalen rente, het af te lossen bedrag, de kosten van een Rabo Direct Pakket van 1,55 euro per maand, de geschatte kosten bij de notaris voor de hypotheekakte van 750 euro, advies- en afsluitkosten van 1.500 euro en de geschatte taxatiekosten van 600 euro. Hierin zijn niet opgenomen de kosten van een overlijdensrisicoverzekering en een opstalverzekering.

MOODBOARD

D R O O M LO F T I N W O R D I N G Het echte loftgevoel: ruimtelijk, rauw, ﬂexibel en relaxed. Jacqueline du Prie droomde al van een woning in loftstijl sinds haar kennismaking ermee in Parijs. Een appartement waar ze bij ieder bezoek aan de stad van de liefde weer terugkeerde. Toen ze hoorde van de plannen in De Meelfabriek, aarzelde ze dan ook geen moment. Met haar loft in het Molengebouw/Riffellokaal wordt haar droom werkelijkheid. Wij mogen met Jacqueline wegdromen over de sfeer die hij zal krijgen.

ONTWERP

PRODUCTIE

KEUKEN:

EGINSTILL,

AMSTERDAM

TRAP:

1890,

VILLA

D’OR

BANK:

TUFTY

TIME,

B&B

ITALIA

STROPDASSENLAMP:

PIET

HEIN

EEK

Uniek en origineel Handen bewegen bedachtzaam over het materiaal. Zoeken de wegen van wat het gaat worden. Het gereedschap vormt. Aandacht, ambacht, pracht, zacht, lacht, wat had ik bedacht, verwacht, getracht. Een creatie van mijn hand voor jou. Een cadeautje waar mijn ziel in zit, dat is een product gemaakt met ambacht.

VA K M A N S C H A P

Osoâ&#x20AC;&#x2122;s handen bewerken de prachtigste stoffen en de mooiste materialen. Met oog voor de kleinste details creĂŤren ze couture van een tijdloze schoonheid. Oso Couture zal zich in de toekomst met winkel en atelier in De Meelfabriek vestigen.

VA K M A N S C H A P

Van deurpanelen tot kroonluchters, van schilderijen tot marmerwerk. Judith Wouters herstelt het oude weer in volle glorie met haar vakkundige restauratiewerk voor De Meelfabriek.

Kleine kunstwerkjes zijn het. De miniversies van de architectuurontwerpen zijn echter zeker geen kleinigheid. Het is precisiewerk tot op de millimeter. Maquettebouwer JerĂ´me Vuarchex van Studio Akkerhuis is een kunstenaar in het tot leven laten komen van wat er nog niet is, om de perfectie te zoeken in wat moet gaan komen.

Vloeren, wanden, deuren, tafels. Zo veel houtsoorten, zo veel bewerkingen, zo veel kennis. Nieuw maken uit oeroude bomen. Herstel van klassiek houtwerk. Timmerman Hans Evertse voelt hout, leeft het tot in iedere vezel.

D E M E N S E N A C H T E R...

SAM E N AAN HET WERK Bij het gigantische project dat De Meelfabriek is, zijn vanzelfsprekend heel veel mensen betrokken. Mensen die ervoor gaan en er met elkaar het succes van maken dat het nu al is. Wie zijn zij? We belichten ze graag, Patty Beuk, Dennis Sijsenaar, Harald Kets, Tjeerd Wouters, Ingrid Hooijmans, Leon de Vries en Ed Zwart.

Architectuur, interieur, kunst en cultuur, sociale en maatschappelijke ontwikkelingen volgen. Allemaal zaken die het hart van Patty Beuk, verantwoordelijk voor de conceptontwikkeling en communicatie van De Meelfabriek, sneller laten kloppen. Voor haar werk mag ze zich er dagelijks mee bezighouden. ‘Het contact met zo veel gepassioneerde – internationale – vakmensen op uiteenlopende gebieden vind ik geweldig. Uit alle input extraheren wat voor De MeelPATTY BEUK

fabriek van toepassing is, is een waanzinnige uitdaging. Ieder element van De Meelfabriek moet raken aan kernwaarden als authenticiteit, architectuur, am-

DENNIS SIJSENAAR

bacht, creativiteit, kwaliteit en duurzaamheid. Het is mijn doel al deze onderwerpen op alle niveaus van het project te verbinden tot een kloppend geheel, waardoor De Meelfabriek straks een plek is om telkens weer thuis te komen, of je nu bewoner bent, er werkt of recreëert.’

HARALD KETS

De ontwikkeling van het eerste nieuwbouwpand van De Meelfabriek valt onder de verantwoordelijkheid van Dennis Sijsenaar. Het DUWO gebouw telt twee woonblokken met 58 luxe studentenappartementen en

Harald Kets kwam bij de herontwikkeling van het

een ondergrondse enkellaagse parkeerkelder. ‘De keuzes in afwerking,

Directiekantoor en het Poortgebouw voor behoorlij-

kleur en materiaalgebruik maken dat je niet het idee hebt dat je een stu-

ke verrassingen te staan. Zo was het een hele klus om

dentencomplex betreedt.’ Daarbij heeft het gebruik van cortenstaal hem

de voormalige wasserij en fietsenstalling in te richten

positief verrast. ‘Het was de eerste keer dat ik dit toepaste, maar door de

naar de praktische wensen van de diverse onderne-

uitvoering in cortenstaal van de wand aan de kopgevel, de hekken van

mers binnen de voorwaarden van monumentenzorg.

de inpandige balkons en de loopbrug krijgt het gebouw een warme en

‘Inmiddels is het pand als Poortgebouw volop in ge-

stoere uitstraling. Samen met de keuze van de gevelsteen en de donkere

bruik met vloerverwarming onder de trottoirtegels

terugliggende aluminium geanodiseerde kozijnen past dit perfect bij de

om geen radiatoren in het zicht te hebben.’ Ook bij

herontwikkeling van De Meelfabriek.’

het Directiekantoor bleken constructies net anders in

de oplossingen die hij en zijn collega’s op kantoor bedenken in de praktijk ook werken. ‘Er moest een nieuwe staalconstructie over de bestaande worden gelegd om het penthouse – het enige nieuwbouwonderdeel – op het dak te kunnen plaatsen. Daar gingen heel wat berekeningen aan vooraf. Het was een hele uitdaging om de nieuwe staalconstructies erin te krijgen, maar het is heel gaaf geworden.’ Geïnteresseerden in De Meelfabriek komen allereerst bij Ingrid Hooijmans terecht, verantwoordelijk voor de algehele projectondersteuning. ‘Ik beantwoord hun vragen, geef ze alle nodige informatie en leg bestanden aan van de geïnteresseerden.’ Hierdoor is Ingrid op de hoogte van alle ins en outs van De Meelfabriek en kent ze ook iedereen. ‘Dat vind ik er ook zo interessant aan. Dit project is uniek in zijn soort. Er gebeurt veel meer dan bij kleinschaligere projecten,

TJEERD WOUTERS

elkaar te zitten dan gedacht. Iedere etage bleek een dubbele vloer te hebben. ‘Het is constant aanpassen. Het mooiste moment vond ik toen de steiger rondom het Directiekantoor werd weggehaald. Toen was goed te zien hoe mooi het kantoor is geworden en dat de gevels van oudbouw en nieuwbouw prachtig bij elkaar aansluiten.’ Toen Tjeerd Wouters het Molengebouw/Riffellokaal betrad, schrok hij wel even van de hoeveelheid werk die er nog moest gebeuren. ‘Je moet echt door die oude laag heen kunnen kijken. Maar als je ziet hoe

de fabriek is getransformeerd tot een woongebouw,

INGRID

dat is fantastisch.’ Het is toch altijd weer spannend of

HOOIJMANS

Vraag je Ed Zwart naar De Meelfabriek, dan vindt hij het niet alleen een uitdaging maar vooral ook een hele eer om hier als technisch directeur van Van der Wiel Bouw deel van uit te mogen maken. ‘Een project als De Meelfabriek is zeer complex en vraagt maximale inspanning en samenwerking van de vele betrokkenen, maar ook vooral verschillende disciplines. Dat deze samenwerking met meer dan twintig verschillende partners en disciplines al in het ontwerpstadium plaatsvindt en ik daar een spilfunctie in mag vervullen, maakt mij bijzonder trots. Natuurlijk ben ik als geboren en getogen Leidenaar ook trots op het feit dat we met De Meelfabriek een mooi stukje toevoegen aan een steeds mooier wordende stad.’

LEON DE VRIES

de looptijden zijn langer en er is dus ook veel meer over te vertellen.’ Mooi ook vindt Ingrid dat het een project in ontwikkeling is. ‘Je creëert uit niets, iets. Het krijgt vorm doordat je er zelf mee bezig bent en daar komen heel veel disciplines bij kijken.’ Een halfjaar geleden werd de eerste paal geslagen van de drielaags ondergrondse parkeergarage waarvan Leon de Vries projectleider is. Aannemerscombinatie Van Hattum en Blankevoort bouwt de constructie van de garage, Leon is namens Van der Wiel Bouw verantwoordelijk voor alle installaties, zoals de elektra, ventilatie, riool en sprinklerinstallatie. ‘Wij begeleiden alle partijen, zorgen dat ze de juiste informatie krijgen en op tijd leveren, en communiceren aan Van Hattum en Blankevoort wat er in het beton moet worden aangebracht. De afbouw doen we zelf.’ De Meelfabriek is een traject van jaren en Leon heeft tussentijds drie jaar elders gewerkt. ‘Ik ben teruggekomen voor De Meelfabriek. Het transformatieverhaal van een industrieel gebouw naar wonen en kantoren

ED ZWART

spreekt me erg aan. Het is mooi om daarbij betrokken te zijn.’

Een zeventiendeeeuwse Vinex-wijk Tijdens de werkzaamheden op het terrein van De Meelfabriek werden recentelijk funderingsresten, waterputten, greppels, rioleringen, kruiken, pijpjes, dierlijke botten en knopen aangetroffen. Deze oogst van onderzoeksbureau RAAP legt stukjes bloot van wat er zich vroeger op het terrein afspeelde.

D E B O D E M V O N D ST E N VA N D E M E E L FA B R I E K

leerlooien in de bodem zien. De meest in het oog springende resten zijn zes grote vierkante houten De archeologen onderzochten de restanten van de

kuipen. Deze werden gevuld met

eerste stadsuitbreiding van Leiden in de zeventien-

run: een leerlooiersmiddel dat

de eeuw. Die wijk bleek verrassend modern en plan-

bestond uit eikenschors en water.

matig opgezet. Nieuw was ook de aanwezigheid van

De looiers hingen de huiden lan-

een riool. Dat bleek geen overbodige luxe: in de wijk

ge tijd in deze kuipen. Eenmaal

bevond zich een leerlooierij, zo bleek uit de vondst

uit de kuipen werden de huiden

toen bij bodemonderzoek ron-

van grote hoeveelheden dierlijk afval.

gedroogd en vervolgens verder

de vormen werden aangetroffen.

bewerkt.

Maar al gauw verried de geur wat

Lange tijd verbouwden de Leidenaren op deze zoge-

anders: hier werden de restanten

naamde warmoeslanden rond De Meelfabriek hun

RAAP, een van de grootste onaf-

van de leerlooierij gedumpt. Zodra

groenten. Uit deze tijd is een messing rekenpenning

hankelijke onderzoeks- en advies-

de put vol was ging de deksel erop.

gevonden, daterend uit 1582. Met dergelijke pen-

bureau voor archeologie, cultuur-

‘Fascinerend dat na zo’n vierhon-

ningen maakten klerken berekeningen op een re-

historie en erfgoed in Neder-

derd jaar de geur nog zó intens

kenbord. Er stonden vaak actuele gebeurtenissen op

land, werd ingeschakeld bij het

was. Niet alleen wat je ziet, maar

afgebeeld. Zo bezit Museum De Lakenhal een triomf-

onderzoek op het terrein van De

ook geur legt verhalen bloot.’

penning met een afbeelding van het Ontzet van Lei-

Meelfabriek. De vele opgegraven

den. De ‘Meelfabriek’-penning die nu is opgegraven,

funderingsresten en waterputten

toont de mislukte aanslag op het leven van Willem

hebben een goed beeld gegeven

van Oranje op 18 maart 1582 in Antwerpen.

van een compleet geplande wijk, met kleine huizen voor arme ge-

BAARDMANNEN Scherven van baardmankannen worden veel opgegraven in Nederland, maar een intact exemplaar uit de zestiende eeuw dat nu op het terrein van De Meelfabriek is ge-

zinnen met een werkruimte aan de straat en een leefruimte met een bedstee en een kelder aan de achterzijde.

vonden is zeldzaam. Deze steengoedkannen komen veel voor in Nederland en werden vooral gebruikt om drank uit te schenken of in te bewaren. Typerend is het bebaarde gezicht op de hals en buik van

Sander

Hakvoort

van RAAP vertelt: ‘Bij het onderzoek zijn resten van de ambachtswijk

de kan. Over de betekenis daarvan zijn verschillende

ontdekt, met name de leerlooie-

theorieën. Zo zou het een wildeman kunnen zijn, een

rijen.’ Het meest indruk maakten

onbeschaafde bosbewoner, een voorbeeld van hoe je

enkele ronde, gemetselde putten

niet moest leven.

op hem. ‘Ik doe dit werk al heel wat jaren, maar zo’n stank heb ik nog

Leiden groeide in de zeventiende eeuw uit tot een

nooit ervaren.’ In eerste instantie

van de grootste industriële centra van Europa. Het

werd gedacht aan waterputten

terrein van De Meelfabriek was in die tijd gevuld met rijen arbeiderswoningen, maar ook met bedrijfjes als een smederij, een zeemtouwerij en een leerlooierij. Archeologisch onderzoek op het terrein van De Meelfabriek liet duidelijke sporen van het proces van het

Night out in Lovely Leiden Dankzij de vele wetenschappelijke ontdekkingen die er zijn gedaan, wordt Leiden ook wel de City of Discoveries genoemd. Maar er valt hier nog veel meer te ontdekken... Zoals tijdens een gezellige avond op stap met een goede vriendin. Je ontmoet elkaar na een werkdag, dan samen shoppen, optutten en uitgebreid outfits passen. Daarna op ontdekkingstocht door de stad, natuurlijk per boot. Wat een prachtstad vanaf het water! De avond begint met een heerlijk diner, nog een mooie voorstelling meepikken en dan is het tijd om eens goed bij te kletsen. Voordat je tevreden naar huis gaat, proosten jullie op het leven. Het was weer een fijne avond, Leiden!

Oosterkerkstraat

Burgsteeg

Coiffeur de la Porte

De Koornbrug

thebishop.nl Restaurant The Bishop

Leidse Schouwburg / leidseschouwburg-stadsgehoorzaal.nl

Restaurant TabĂş / tabu.nl

COUTURE Oso Couture / SIERADEN Borg & Daphne Goudsmid / ZONNEBRILLEN satonoptiek.nl / SCHOENEN carelvandermeer.nl

/ TASSEN depster.com / BOOT Bizon Events / HAAR & MAKE-UP Coiffeur de la Porte / MODELLEN 2rmodels.com

/ FOTOGRAFIE gdandp.com, Ivo Veldhuizen, Sabrina van Duijn en Rachel Vergoossen / PRODUCTIE smaykie.nl

Hooglandse Kerkgracht

Impressie De Meelfabriek Tuin

De natuurlijke verbinding De binnentuin als rustpunt, de levendigheid van het plein, een logische routing over het terrein en naar de omgeving. Het komt allemaal aan bod in de plannen voor de optimale beleving van De Meelfabriek.

Piet Oudolf geeft samen met LOLA Landscape Architects invulling aan

Piet Oudolf (1944) is zonder

het terrein van De Meelfabriek. De twee partijen werken regelmatig en

twijfel de bekendste Nederlandse

met succes samen aan projecten.

landschapsarchitect. Zijn tuinen

FASCINEREND IN IEDER SEIZOEN

en parken zijn van internationale faam, zoals de Highline in New

De tuin zal een rustpunt zijn te midden van alle levendigheid. Piet

York en het Millennium Park in

Oudolf zal op zijn kenmerkende wijze invulling geven aan de binnen-

Chicago. Hij woont en werkt in

tuin van De Meelfabriek. Niets is zo veranderlijk als de natuur en die wil

het Gelderse Hummelo samen

Oudolf niet beteugelen in zijn ontwerpen. Als geen ander weet Oudolf

met zijn vrouw Anja. Oudolf

dit juist te gebruiken. Ieder seizoen brengt schoonheid van nieuwe kleu-

is een bekende representant

ren en vormen. ‘Beplanten is ontwerpen, het is plaatjes maken. Plaatjes

van The Dutch Wave, een

die bewegen in de tijd.’ Iedere opdracht heeft weer zijn eigen verhaal. Zo

stroming in de tuinarchitectuur

ook De Meelfabriek met haar industriële verleden. De bezoeker van De

waarbij natuurlijke planten-

Meelfabriek Tuin zal zich vertrouwd voelen en tegelijk iedere keer weer

gemeenschappen, kunst en tijd

worden verrast.

(de seizoenen) inspiratiebronnen zijn. Hij ontving onder andere de Prins Bernard Cultuurprijs en de Maaskantprijs voor zijn werk en is onlangs benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Piet Oudolf

Impressie De Meelfabriek Tuin

<< Gasklockan, Stockholm, ontwerp LOLA i.s.m. Piet Oudolf

LOLA Landscape Architects is een bureau voor vooruitstrevende landschapsarchitectuur. Het onderzoekt en ontwerpt ruimtelijke transities van

SLIM ONTWERPEN

bestaande cultuurlandschappen. Met doordachte ideeĂŤn en doelgerichte ingrepen wil LOLA (LOst

Het plein wordt als middelpunt van De Meelfabriek een levendige en

LAndscapes) die landschappen optimaliseren

bruisende plek. Bewoners, toeristen die in het hotel verblijven, bezoe-

tot mooie, gezonde en duurzame plekken. Daarin

kers van Azzurro Wellness, de winkels en horeca, maar ook mensen die

neemt het ontwerpen van unieke belevenissen een

een rondje Singelpark lopen, zullen het plein gebruiken. Dankzij de on-

prominente plek in: landschappen om in te dwalen,

dergrondse parkeergarage kan het terrein van De Meelfabriek autoluw

te verbazen en te verwonderen, te genieten en te

gehouden worden.

dromen. Ze werken wereldwijd aan diverse grote landschapsontwerpen, waaronder het Singelpark

Slim ontwerpen is de uitdaging om deze stromen optimaal samen te la-

in Leiden. Samen met Piet Oudolf ontwierpen ze

ten komen, de zichtlijnen naar lucht, groen, water en de prachtige ge-

het landschap van Gasklockan in Stockholm, een

bouwen op het terrein te benadrukken ĂŠn rekening te houden met de

gebied vol achtergelaten gasometers. LOLA ontving

praktische en esthetische aspecten. Het is een vraagstuk waar LOLA

de Jonge Maaskant prijs voor jonge architecten en

graag haar tanden in zet.

de Topos Landscape Award.

De groene ader van Leiden

Singelpark Het Singelpark is een kilometerslang stadspark langs de Leidse singels, ontstaan vanuit een initiatief van de inwoners van Leiden. Het is een aaneenschakeling van bestaande parken langs de ring van singels rond de Leidse binnenstad. De bestaande parken worden aan elkaar gekoppeld en behouden als parkdelen elk een eigen karakter. Een park in de vorm van een rondje. Zonder begin, zonder eind. Een park voor en door inwoners van Leiden. De Meelfabriek is uniek gelegen op deze ring tussen het groen van het Ankerpark en het Lakenpark en zal straks met De Meelfabriek Tuin ook een van de prachtige schakels in de ketting van het Singelpark worden.

LOLA ontwierp de winnende inzending voor de internationale ontwerpcompetitie van het Singelpark in Leiden. Ze treedt inmiddels als supervisor op bij de uitwerking van het plan.

SUBTIELE OMVORMING VAN ERFGOED Het park wordt 6,5 kilometer lang en gemiddeld 90 meter breed en zal de centrale ruimte zijn voor Leidenaren om zich te laven aan natuur, cultuur, activiteiten en geschiedenis. De verdedigingswerken die zijn aangelegd om de stad van zijn omgeving te scheiden, worden nu getransformeerd tot een verbinding tussen de oude stad en de omliggende woonwijken. Vaak lokken monumentale structuren strenge restauraties uit, maar hier Peter Veenstra, LOLA

is gekozen voor een heldere maar zachte ontwerpbenadering.

De singels gaan functioneren als de vanzelfsprekende centrale verbinding naar verschillende parkruimtes, door de oevers om te vormen tot continue parkstroken met uitbundige vegetatie, paden en aanlegplaatsen voor kleine boten. Het natuurlijke beeld dat de Singels krijgen aangemeten zal in nauwe samenwerking met de Hortus Botanicus worden geconstrueerd, die zal functioneren als Botanisch Curator voor het Singelpark. Aan de oevers liggen zestien parken â&#x20AC;&#x201C; onder andere het Plantsoen, de Lammermarkt, het Rembrandtpark en het Ankerpark â&#x20AC;&#x201C; met elk hun eigen onderscheidende karakter, programma en beplanting.

Het Singelpark omringt het historische centrum van Leiden met groen. Een kilometerslang stadspark met het water van de singels als een blauwe ader door het park.

B E E L D E N T U I N A LS N AAST E B U U R ‘Dit past zó goed hier.’ Vol enthousiasme vertelt Fons Verheijen over het plan om in het Ankerpark een Frans de Wit Tuin te creëren. Een mooi voorstel waarmee De Meelfabriek een unieke beeldentuin als buur zou krijgen.

Frans de Wit (1942-2004) was beeldhouwer en landschapskunstenaar en de maker van de drie grootste kunstwerken van Nederland. De Leidse Franciscus Theodorus Alexandros de Wit studeerde van 1960 tot 1965 aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en maakte deel uit van de zogenaamde Haagse School. Fons Verheijen werkte sinds de jaren tachtig als architect voor diverse projecten regelmatig met hem samen. Zo werden de – voor Leidenaren ongetwijfeld bekende – beelden

Frans de Wit was een van de

langs de Plesmanlaan bij het pand van Naturalis geplaatst.

beste Nederlandse beeldhouwers

WAAR GROEN EN KUNST SAMENKOMEN

van zijn generatie, tezamen met Carel Visser, David van de

Het anker van het Ankerpark verwijst naar de grofsmederij die daar ooit

Kop, Cornelius Rogge en Lon

stond. Wat een directe band heeft met het materiaal en de bewerking

Pennock. Hij bouwde aan een

waarin Frans de Wit veelvuldig werkte. Aan de Singel lag jarenlang het

indrukwekkend oeuvre, waarin

vroegere atelierschip van De Wit. En de ‘kom’ van het Ankerpark vraagt

opdrachten voor beelden in

om gevuld te worden met kunst. Er zijn veel werken van De Wit in depot

de openbare ruimte een grote

die hier een prachtige plek kunnen krijgen.

plaats innamen. Voor Frans de Wit was de plek het uitgangspunt

Als mede-initiator van het Singelpark-initiatief en vanuit zijn stichting

voor dergelijke beelden. De

ArchiScienza zet Fons Verheijen zich met een warm hart in voor dit plan

maatvoering zorgt ervoor dat

om Frans de Wit te eren. ‘In dit plan komen groen en kunst op krachtige

de kunstwerken in evenwicht zijn

wijze samen. Twee bijzondere pijlers waar Leiden trots op mag zijn!’ ’

met mens, natuur en omgeving. De Wit koos uiteenlopende materialen. Kenmerkend voor hem was dat hij die materialen met eigen handen – en met zelf ontworpen werktuigen – bewerkte. Dit bewerken bepaalde voor een belangrijk deel het beeld, het groeide tijdens het ontstaansproces. Dergelijke projecten namen soms jaren in beslag. Uit een lezing van kunsthistoricus Jetteke Bolten Rempt.

Ankerpark als naaste buur van

‘Wachters’ van

De Meelfabriek

Frans de Wit

nationaal restauratiefonds

K A N S E N I N H E R B E ST E M M I N G: HI N DAU STNR I ESE L JE RACO B S FG O E D H E E F T E E N VO O R S P R O N G! Veel panden staan leeg. Of het nu gaat om kantoren of

impact op de toekomstige bewoners en onder-

winkels, om kerken of industrieel erfgoed, leegstand is

nemers. Mensen wonen en werken straks in een

onderdeel van onze gebouwde omgeving. Een deel van

uniek pand met een verhaal en zijn daar trots op.

de oorzaak ligt in de mismatch die er bestaat tussen

Ook is De Meelfabriek steeds meer een bruisende

vraag en aanbod. De locatie bepaalt in grote mate

plek voor bezoekers van de stad Leiden. Tot slot

of een herbestemming van een monument haalbaar

heeft de herbestemming van het monumentale

is. Industrieel erfgoed is vaak dicht bij het centrum

complex diverse positieve maatschappelijke

van een stad of dorp gelegen. Ook economische- en

effecten. Onder meer jarenlange leegstand

demografische ontwikkelingen spelen een belangrijke rol.

wordt tegengegaan en er wordt nadrukkelijk

De kansen in de Randstad zijn, uitzonderingen daargelaten,

ingezet op het verduurzamen van het

groter dan in noordoost Groningen.

monument en de directe omgeving.

Waarde toevoegen

Overheden onderstrepen daarom het maat-

De situatie op de markt en de locatie zijn daarmee net zo

schappelijk belang van het herbestemmen

bepalend als bij ‘gewoon’ vastgoed. Die bepalen in sterke

van deze bijzondere panden. Want investeren

mate de investeringskansen. Neem een project als De

in monumenten is minstens zo interessant als

Werkspoorkathedraal in Utrecht: een immense industriële

in regulier vastgoed. Zo hebben bijvoorbeeld

werkloods is omgevormd tot dé culturele hotspot voor

ook De Timmerfabriek in Eindhoven en de NDSM-

Utrecht en ver daarbuiten. Door zijn prominente ligging

werf in Amsterdam bewezen dat monumenten

in het ontwikkelingsgebied Wisselspoor vormt hij een

een waardeverhogend effect op de omgeving

belangrijke schakel met het centrum. Dat werkt voordelig.

kunnen hebben.

Maar ook in de regio liggen kansen. Kijk naar het project

Financiering en subsidies

WEEF! in de Achterhoek, waar een oude textielfabriek in

Het financieren van monumenten vraagt

Aalten is herbestemd tot een HOED (Huisartsen Onder

om een specifieke aanpak. Gespecialiseerde

Eén Dak). Een ontwikkelaar heeft daar kansen gezien

fondsen zijn nodig om risico’s te spreiden

om aan industrieel erfgoed waarde toe te voegen.

en laagrentende leningen te verschaffen

De maatschappij groeit steeds meer toe naar een

aan herbestemmers met een goed plan.

beleveniseconomie. Bestaande karakteristieke gebouwen

Het Restauratiefonds vervult deze rol, zo ook

hebben daarbij een voorsprong, ook als ‘vliegwiel’ in

bij de restauratie en verduurzaming van de

een grotere gebiedsontwikkeling. Mensen voelen zich

voormalige Meelfabriek. Regelmatig biedt een

aangetrokken tot dit type panden en hebben er al een

financiering andere banken en investeerders

bepaalde associatie bij. Bij nieuwbouw moet dit nog

vertrouwen en zekerheid, en leidt dit tot

helemaal worden opgebouwd.

nieuwe mogelijkheden voor initiatiefnemers. Het Rijk geeft het goede voorbeeld door via

Impact op eigenaar, bezoeker en omgeving

het Restauratiefonds laagrentende leningen

De restauratie en herbestemming van monumenten

voor restauratie en verduurzaming van

gaat verder dan alleen het behoud van cultuurhistorie. Zo

rijksmonumenten beschikbaar te stellen.

heeft de herbestemming van bijvoorbeeld De Meelfabriek

Particuliere eigenaren die gaan wonen in een rijksmonument kunnen ook kiezen voor een subsidie voor onderhoud en restauratie. De subsidie kan in het jaar volgend op het uitvoeren van de werkzaamheden worden aangevraagd bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Een van de kernwaarden van De Meelfabriek is duurzaamheid. De betrokkenen doen dan ook al het mogelijke om een optimaal duurzaam concept te creëren. Te beginnen bij de panden zelf.

EEN BRON VAN DUURZAAMHEID Het gebruik van duurzame materialen, demontabel bouwen, herbestemmen van bestaande Rijksmonumenten. De Meelfabriek haalt alles uit de kast om zo duurzaam mogelijk te zijn. Het hergebruik van de Rijksmonumenten bijvoorbeeld betekent dat de gebouwen, stenen, betonnen vloeren en daken, stalen gevelkozijnen en andere materialen niet opnieuw geproduceerd, vervoerd en verwerkt hoeven te worden, vertelt technisch directeur van Van der Wiel Bouw Ed Zwart. ‘Dat scheelt heel veel energie en grondstoffen, en vormt een mooi vertrekpunt voor de duurzaamheid die door het hele project en proces centraal staat.’

TRIAS ENERGETICA Bij de herbestemming van de verschillende gebouwen heeft Van der Wiel Bouw bovendien gekozen voor Trias Energetica, een driestappenstrategie voor een energiezuinig ontwerp. De drie stappen vormen de vuist-

WIE MET HET OV, DE FIETS OF LOPEND NAAR DE MEELFABRIEK KOMT, KIEST OP MOMENTEN DAT HET NODIG IS VOOR DE – ELEKTRISCHE! – DEELAUTO

103

Parkeergarage

103

De 3-laags parkeergarage zal ruimte bieden aan ruim 300 auto’s. De bouw van de ondergrondse garage vindt deels onder water plaats.

regels voor het duurzaam ontwerpen van gebouwen.

En dan wordt er in De Meelfabriek ook nog warmte-energie teruggewon-

De eerste van de drie is: beperk het energieverbruik

nen uit de ventilatielucht en wordt er zo veel mogelijk LED-verlichting

door verspilling tegen te gaan.

toegepast die naar behoefte van gebruik gestuurd wordt via schemer-

Ed Zwart: ‘Wij verlagen de energiebehoefte in de ge-

en/of bewegingschakelaars.

bouwen van De Meelfabriek door het aanbrengen van isolatie in vloeren, daken en gevels, en we passen

DUURZAME BRONNEN

hoogrendementbeglazing HR++ en/of een nog beter

De tweede stap in de Trias Energetica is maximaal gebruikmaken

presterende triple-beglazing toe.’

van energie uit duurzame bronnen als wind-, water- en zon. ‘In De

Het verwarmen van de gebouwen gebeurt door zo-

Meelfabriek maken wij gebruik van al deze opties,’ vertelt Ed. ‘Zo wordt

genaamde lagetemperatuurverwarming. ‘Veelal is

er met bodembronnen tot wel 250 meter diep vloeistof in de bodem ge-

vloeren wandverwarming de aangewezen methode,

pompt die vervolgens een paar graden warmer of juist kouder weer naar

met water van “slechts” 40 graden komen de ruimten

boven komt. De zogenaamde warmte-koudeopslag.’ (zie kader)

prima op temperatuur. Een lage watertemperatuur

betekent ook dat je er veel minder energie hoeft in te

Naast dit systeem heeft De Meelfabriek een warmtedak, eigenlijk een

steken; een traditionele cv-ketel werkt met een tem-

vloerverwarming die op het hoge dak is gesitueerd. ‘’s Zomers kun je daar

peratuur tussen de 70 en 90 graden, wat veel meer

warm water mee maken en door de warmte via die slangen goed af te

energie kost. Daarnaast passen we ook passieve koe-

voeren heeft het betreffende gebouw bovendien minder koeling nodig.

ling toe, het koude water komt vrijwel gratis uit de

Voor een aantal gebouwen gebruiken we warmtepomptechniek waarbij

grond en airco’s zijn dus niet nodig.’

energie uit de lucht wordt onttrokken – en ook die wordt in een boiler-

Veel duurzamer dan De Meelfabriek zul je het niet snel vinden in Nederland kiezen voor het gebruik van een van de elektrische deelauto’s (BMW i3). Wie met het openbaar vervoer, de fiets of lopend naar De Meelfabriek komt, kiest op momenten dat het nodig is voor deze deelauto. Of voor de huurfietsen van Bizon Bike Company of de elektrische boot van Bizon Events. En niet alleen is er een samenwerking aangegaan met deze duurzame partner, ook bij de keuze voor bedrijven die het voormalige Directiekantoor en het vat opgeslagen.’ Tot slot wekt De

Poortgebouw vullen is gemikt op ondernemers die

Meelfabriek ook nog energie op

op dit vlak hun steentje bijdragen, zoals LeydenJar

met zonnepanelen en wordt met

Technologies en Ghost Fishing.

zonnecollectoren op de daken warm water gemaakt.

Bij dit alles opgeteld het functionele, tijdloze ontwerp van De Meelfabriek, waardoor gebruikers veel minder

Om in de resterende energie-

de behoefte zullen voelen om (snel) weer te verbou-

behoefte te voorzien moet tot slot

wen, en het mag duidelijk zijn: veel duurzamer dan De

zo efficiënt mogelijk – en het liefst

Meelfabriek zul je het niet snel vinden in Nederland.

helemaal geen – gebruik worden gemaakt van fossiele brandstoffen. Ook die stap is goed te maken,

Warmte-koudeopslag

legt Ed Zwart uit. ‘De benodigde

De vloeistof wordt naar een diepte van 250 meter

elektrische energie wordt afgeno-

gepompt en komt een paar graden warmer naar

men van een groene leverancier

boven door invloed van de bodem en de daar vrij

die met windmolens of zonne-

constante temperatuur van 12 tot 15 graden. De

parken stroom opwekt.’ Een gas-

gewonnen graden worden vervolgens afgegeven

aansluiting ontbreekt dus geheel

aan het opslagsysteem, zoals een boiler. Als je dat

in het bijzonder duurzame project

vaak genoeg doet, krijgt die boiler uiteindelijk een

dat De Meelfabriek is.

temperatuur van 50 of 55 graden: op zijn beurt

DUURZAAM VERVOER

een prima bron om de vloerverwarming mee te verwarmen of het tapwater voor de douche. De

Ook op het gebied van vervoer is

energie uit de bodem is gratis, alleen voor het

De Meelfabriek optimaal duur-

rondpompen is het nodig extra elektra in te zetten.

zaam. Zo heeft de drielaags par-

In de zomer kun je het systeem ook omgekeerd

keergarage

laten werken en het warme water uit de door de zon

voor

driehonderd

auto’s een zeer hoge dekking van

opgewarmde woning de grond in pompen om het te

laadpunten voor elektrisch rijden.

laten afkoelen. Als je dat koudere water vervolgens

Dat de parkeergarage zich geheel

door de woning pompt is er een goede koeling.

ondergronds bevindt en de auto’s hierdoor uit het zicht zijn, is eveneens een grote verbetering van de leefomgeving. Bezoekers en medewerkers kunnen bovendien

M A RT I N E L EG REO EWN EI SV E R B I N D E R

wethouder duurzaamheid en mobiliteit

Wat ik mooi vind aan een project als De Meelfabriek is het hergebruik van een oud pand en de duurzame maatregelen die er worden toegepast. Zonnepanelen op het dak, oplaadpunten voor elektrische (deel)autoâ&#x20AC;&#x2122;s in de parkeergarage en een binnentuin boven op het dak van de garage. En nergens op het terrein wordt straks nog gebruikgemaakt van gas; alle gebouwen maken gebruik van duurzame en energiebesparende installatietechnieken, zoals warmtepompen. Het enorme gebouw is beeldbepalend in het Singelpark en vormt er echt een onderdeel van. Aan de noordzijde ligt het Ankerpark, aan de zuidzijde het Lakenpark. Op dit moment worden de verbindende bruggen aangelegd die een rondje Singelpark van ruim zes kilometer ĂŠcht mogelijk maken. De route door het park wordt aangegeven met markante poorten als herkenningspunten en loopt langs de singels door de verschillende parken dwars over het terrein van De Meelfabriek. Duurzaamheid is een leidend principe van het college en we zien de noodzaak om meer woningen, maar ook om meer groen toe te voegen. Ik ben blij om te merken dat het bij het ontwikkelen van De Meelfabriek lukt om deze ambitie waar te maken.

D E FAVO R I E T E N VA N… Piet Oudolf. Geboren in Haarlem was hij

voorbestemd om het

café van zijn ouders over te nemen. Hij besloot anders en ging een

hoveniersopleiding doen. Inmiddels behoort Piet Oudolf tot ’s werelds meest befaamde

landschapsarchitecten.

Samen met zijn vrouw Anja woont hij in Hummelo.

DE WERELD ONTDEKKEN

Mijn favoriete gerecht is kreeft of

of yoghurt. | Viltstiften zijn voor mij onmisbaar, voor het in kleur

een mooie hanger steak. | Het mooiste cadeau dat ik ooit heb

schetsen van mijn beplantingsplannen. | Boerenjasmijn is mijn

gekregen is mijn benoeming tot Ofﬁcier in de Orde van Oranje-

lievelingsgeur. | De klassieker van Louis Poulsen, de Artichoke,

Nassau. | De Notre Dame du Haut in Ronchamp is verreweg het

is mijn favoriete lamp. | Een favoriete plant kan ik niet noemen.

mooiste gebouw dat ik ken. | Ik start de dag altijd met havermout

Dat zijn er te veel.

100% ELEKTRISCH RIJDEN BIJ VAN POELGEEST.

De toekomst van elektrisch rijden is begonnen. We zijn onderweg naar een duurzame manier van mobiliteit. Elektrisch rijden is niet alleen schoon en duurzaam, maar is ook nog eens een sportieve manier van rijden. In slechts 6,9 seconden brengt de BMW i3 u van 0 naar 100 km/u. Met een volle accu heeft de BMW i3 een actieradius van 310 kilometer volgens de WLTP meting. En in 45 minuten is de accu voor 80% opgeladen bij een snellaadstation. Daarbij is duurzaamheid het uitgangspunt van handelen bij de BMW i3s. De auto rijdt niet alleen zuinig, ook de gehele levenscyclus van de BMW i3s is duurzaam vormgegeven. Gebouwd vanuit 100% duurzaam opgewekte energie en de BMW i3s is gemaakt van 95% recylebare materialen. Bent u ook nieuwsgierig geworden naar de BMW i3s? Kom langs bij ĂŠĂŠn van onze zeven Van Poelgeest vestigingen.

VAN POELGEEST, DUURZAAMHEID ALS UITGANGSPUNT. VAN POELGEEST VESTIGINGEN: Amersfoort Ruimtevaart 2 3824 MX Amersfoort T (033) 462 15 00

Amstelveen Burg. A. Colijnweg 6-8 1182 AL Amstelveen T (020) 503 23 00

Heemstede Cruquiusweg 25 2102 LS Heemstede T (023) 528 52 84

Noordwijk Keyserswey 91 2201 CX Noordwijk T (071) 409 09 10

Premium Selection Center Amsterdamsestraatweg 13 1411 AW Naarden T (035) 699 76 76

Hilversum Bussumergrintweg 12 1217 BP Hilversum T (035) 624 11 56 I E

www.van-poelgeest.nl info@van-poelgeest.nl

Naarden Energiestraat 51 1411 AS Naarden T (035) 699 76 76

LEI DEN VA N U I T J E BED

Hotel Mercier

In het mooie aanbod van horeca van De Meelfabriek mag een hotel natuurlijk niet ontbreken. En wie beter dan de eigenaar van Vondel Hotels weet hoe je een hotel bij andere horeca kunt laten aansluiten?

Alvast wegdromen…

Om alvast de sfeer te proeven en weg te dromen bij wat Vondel Hotels te bieden heeft, een impressie van drie van de andere hotels. Mercier In het voormalig buurthuis ‘Ons Huis’, opgericht door schrijfster en sociaalliberaal feministe Helena Mercier,

vind je het luxe designhotel Hotel Mercier. Na een

Pontsteiger

intensieve verbouwing zijn authentieke elementen

4 sterren-designhotel Hotel Pontsteiger ligt in de Amsterdamse

van dit monumentale pand hersteld. Straight-friendly

Houthavens. Met als extra attractie Café Pontsteiger met zijn grote

Hotel Mercier zorgt ervoor dat de LHBTI-gast zich thuis

terras aan het IJ. Hotel Pontsteiger is gevestigd op de begane grond

voelt. Zo zijn er geen aparte dames- en herenwc’s,

van het moderne state-of-the-artgebouw ‘Pontsteiger’, waar ook

wordt er rekening gehouden met de beleving van de

luxe appartementen worden bewoond. Een royale pier van 30

gast en heeft het COC Amsterdam er een eigen plek.

meter breed brengt je naar het hotel en café. Het interieur bestaat

In Buurthuis Ons Huis zet Hotel Mercier de filosofie van

uit een combinatie van groene, industriële en warme materialen.

de oprichtster van ‘Ons Huis’ voort. De unieke kunst

Hotel Pontsteiger ademt hierdoor een stoere en creatieve sfeer.

in Hotel Mercier is van ontwerper Claes Iversen, die

Pontsteiger is een belangrijk onderdeel van de transformatie van de

meer dan vijftig verschillende wandkleden speciaal

Houthavens, de plek waar vrachtschepen een eeuw geleden hun

voor het hotel ontwierp.

boomstammen losten.

Impressie aanzicht van zuid-gevel Hotel en Riffellokaal (Studio Akkerhuis)

Hotel Pontsteiger

Vondel Hotels is niet alleen een collectie unieke

MET EEN GLIMLACH

4 sterrenhotels, onderdeel zijn ook shortstay-appar-

Een ander belangrijk aspect van het grote succes van het exclusieve collec-

tementen, bijzonder vormgegeven restaurants en

tief dat Vondel Hotels vormt, is de fantastische service van het toegewijde

cafĂŠs, en een fijne b&nb. Met Meelfabriek Hotel komt

personeel. Zij doen er alles aan om het zowel de zakelijke als vrijetijdsgas-

er weer een nieuwe loot aan de stam.

ten helemaal naar te zin te maken en hen het gevoel te geven thuis te zijn in de hotels.

In alle horeca van de collectie van eigenaar van

Heel bijzonder aan Vondel Hotels is ook de verscheidenheid. De hotels,

Vondel Hotels Arjen van den Hof is zijn hand

restaurants, appartementen en b&nb zijn weliswaar met elkaar verbon-

zichtbaar. En deze werkwijze, waarbij hij krach-

den, ze behouden een eigen identiteit. Zoals dat voor Meelfabriek Hotel

tig interieurdesign combineert met een zelfgeko-

zeker ook zal gelden. Elk onderdeel is uniek, en ook de look & feel en eigen-

zen collectie hedendaagse kunst, toont zich keer

zinnige kunstcollecties zijn nooit hetzelfde. Zo verrassen de Vondel Hotels

op keer een succes. Uiteraard ziet Van den Hof

telkens weer, maar hebben ze wel een herkenbare sfeer en een warme uit-

er hierbij op toe dat de historische karakteristie-

straling. Daarbij opgeteld het vriendelijke en vrolijke personeel en het mag

ken van de panden zorgvuldig behouden blijven.

duidelijk zijn dat het hotel een fijne aanwinst is voor De Meelfabriek.

Van de Vijsel In voormalig houthandel Van de Vijsel aan de Amsterdamse

Hotel van de Vijsel

Overtoom zijn Hotel van de Vijsel en Café Woodz gevestigd. Hout voert hier

SLAPEN IN VOORMALIGE SILO’S

een intensieve verbouwing

Net zoals de andere Vondel Hotels zal ook Meelfabriek Hotel op meerdere fronten uniek

de originele houten balken

worden, aangezien ze wordt gebouwd in de voormalige silo’s. Wie straks een kamer boekt,

genummerd en verwijderd,

slaapt dan ook op de plek waar destijds dagelijks zo’n 420 ton bloem, goed voor 750.000

en weer teruggeplaatst op

broden, werd geproduceerd. De betonnen silo’s worden opengezaagd tot bijzondere hotel-

de oorspronkelijke plek. Nu

kamers en shortstay-appartementen. Robuuste ruimtes met een charmant interieur. De

kunnen gasten en buren

authenticiteit van de voormalige fabriek blijft voelbaar, maar er is tegelijkertijd de luxe van

volop genieten van het pand.

een eigentijds 4 sterrenhotel.

Architect Minke Wagenaar heeft

En een bezoek aan Meelfabriek Hotel is natuurlijk perfect te combineren met alle andere

het gebouw in ere hersteld

faciliteiten op het terrein. Zoals de galeries of Azzurro Spa & Wellness. Hiermee wordt een

en er een moderne draai

stedentrip het summum van ontspanning.

aan gegeven. Karakteristieke

SLAPEN MET EEN HOOFDLETTER S

de boventoon. Zo zijn tijdens

houten vintage-elementen worden gecombineerd met

Wie De Meelfabriek kent, kent ook het S-vormige blokgebouwtje op de top. De suite die

kunst en design. Café Woodz is

hierin zal verrijzen, wordt de kroon op Meelfabriek Hotel. Perfect voor een bijzonder mo-

geïnspireerd op de trendy New

ment samen. Zoals je huwelijksnacht of als bijzonder cadeau aan je partner. En als echte

York-brunches. Elegant met een

“Leienaar” wil je het unieke uitzicht dat je vanaf hier over jouw stad hebt natuurlijk ook

rauw randje. Het is de koffie- en

niet missen. Zomaar, vanuit je bed.

brunchhotspot van de Overtoom.

D E FAVO R I E T E N VA Nâ&#x20AC;Ś Patty Beuk, verantwoordelijk

voor de conceptontwikkeling en communicatie van De

Meelfabriek is opgegroeid in Noordwijk. Ze woont, na Florence, Milaan en

Amsterdam, nu weer in Noordwijk met haar

zoon Tijs en dochter Pien.

DE WERELD ONTDEKKEN

In 1996 stond ik voor het eerst

| Hollandse favoriet is een geroosterde boterham waar de

voor een werk van Mark Rothko, in The National Gallery for

pure chocoladehagel op smelt. | De BR02 slaapbank van

Art in Washington DC. Hoe hij weet te beroeren met kleur is

Martin Visser via Spectrum Design is tijdloos dankzij eerlijk

me altijd bijgebleven. | De Mobile van Alexander Calder zou

materiaalgebruik en een heldere constructie. | Van de ringen

ik graag in mijn huis hangen om bij weg te dromen. | Op een

van Stook Mat Collection word ik erg blij. | Mijn mooiste

dag stond mijn zoon tijdens het boodschappen doen met

vondst was de bloempers uit mijn jeugd inclusief viooltjes en

een bos van mijn favoriete rozen voor mijn neus. Die was hij

klavertjesvier. Met mijn dochter heb ik hem opnieuw gevuld

stiekem gaan kopen. Een cadeau dat ik nooit zal vergeten.

om hem over dertig jaar weer te openen.

F L E U R S P I J KTOEE KORM ST B E ST E N D I G O N T W I K K E L E N

wethouder duurzame verstedelijking, ruimte en wonen

Het hergebruik van deze oude fabriek is echt heel bijzonder. Hoe vaak heb ik, als ik hier in mijn tienerjaren langsfietste, wel niet gedacht: wat zonde dat dit grote gebouw al zo lang leegstaat. En nu wordt er dan gebouwd, en hoe! Woningen van hoge kwaliteit met oog voor duurzaamheid. Een combinatie die ik natuurlijk alleen maar kan toejuichen. Veel Leidenaren hebben hier een geschiedenis liggen; De Meelfabriek was vroeger een belangrijke werkgever. Nu krijgt het monumentale gebouw een tweede duurzaam leven. Straks komt hier van alles samen. Winkels, wonen, creativiteit, sport, een hotel, en ga zo maar door. Een plek waar je een keer geweest moet zijn. Echt een aanwinst voor de oostzijde van de stad â&#x20AC;&#x201C; en dat gewoon in Leiden. Met deze ontwikkeling wordt dus niet alleen de leefkwaliteit maar ook de duurzaamheid van de stad verder verbeterd. Ik kijk uit naar het eindresultaat!

Bij Azzurro Wellness ben je thuis

Plezier in sport en ontspanning. Dat is het allerbelangrijkst, vindt Marcel Zijlstra, mede-eigenaar van Azzurro Wellness. Het is waar hij en zijn mensen voor staan. Samen doen ze er alles aan om klanten binnenboord te houden, want ook als je geen liefhebber bent, willen ze hier dat je met plezier sport. 83

Dat sporten goed voor je is en gezond, weet inmiddels iedereen. Toch werkt niet iedereen hard aan zijn gezondheid. ‘Sommige mensen sporten vooral omdat het moet. Voor hun gezondheid, op advies van de arts of de part-

‘Het draait hier om een actieve leefstijl, met gezonde voeding, voldoende rust, sociaal en een positieve houding’

ner. Deze mensen houden het op de lange termijn zelden vol,’ stelt

bouwt. Hij somt op: ‘Welke mu-

Marcel Zijlstra. En dat kan anders.

ziek staat er op, wat ruik je, is het

Daarom wil Azzurro Wellness

schoon, is het licht, kijken de me-

warmte uitstralen, zodat mensen

dewerkers je aan, zijn de mensen

een positief gevoel hebben als ze

die daar ook sporten mensen bij

aan hun sportschool denken.

wie je je prettig voelt. Dat speelt allemaal mee in de beleving van

BELEVING EN

jouw sport. Het idee is dat als je

FUNCTIONALITEIT

een paar keer per week iets aan

Zin hebben in sporten begint al

sport doet, je dat het best kunt

thuis, vertelt Marcel. ‘Als je kunt

doen op een plek die je heel leuk

sporten op een mooie plek, waar

vindt.’

het comfortabel is, waar aardige mensen werken en waar je vrien-

SPORT EN SPA

den en familie ontmoet, ga je al

Alles bij elkaar zorgt het ervoor dat

met veel meer plezier.’ De tweede

mensen niet zo snel afhaken. Dat

stap is hoe mensen binnenkomen.

is bewezen, want Azzurro Well-

‘Ik let op beleving en functiona-

ness, dat al een vestiging heeft

liteit. Het is heel belangrijk wat

in Noordwijk en binnen drie jaar

klanten bij binnenkomst zien.

een tweede op De Meelfabriek zal

Maar

kunnen

hebben, houdt precies bij hoeveel

onze receptiemedewerkers hun

klanten er stoppen. Marcel zit er

goed zien en ook de lounge in de

samen met bedrijfsleider Harry

gaten houden? Als je hier binnen

Schuit en alle andere collega’s bo-

bent, ben je thuis. Dat betekent

venop om hen binnen te houden.

bijvoorbeeld dat je koffie en thee

‘We hebben veel minder afhakers

mag pakken zo veel je wilt. Wij

dan gemiddeld. Want als iemand

moeten er dus voor zorgen dat er

dreigt te stoppen, proberen we die

altijd schone kopjes klaarstaan, de

persoon weer aan boord te halen.

vuile vaat zich niet opstapelt en de

Dat begint al in de club, onder

koffiebonen zijn bijgevuld.’

meer door zo veel mogelijk goed

andersom

ook:

advies te geven.’ Natuurlijk, weet ook Marcel: loop-

banden zijn loopbanden, daar

Als voorbeeld geeft de bevlogen

verander je niets aan. Maar waar

Marcel een klant die wil afslan-

het om gaat is de uitstraling van

ken, heel druk is met werk en

het gebouw, de locatie, de inrich-

daardoor veel stress ervaart, en

ting. Maar ook om de mensen en

niet aan fatsoenlijk eten toekomt.

het netwerk dat je er als klant op-

‘Dan kun je zeggen: je moet op

een loopband gaan rennen, maar

werkt.’ Azzurro is dan ook een club, waar mensen echt voor je zorgen.

daar wordt diegene alleen maar

‘Het draait hier om een actieve leefstijl, met gezonde voeding, voldoende

gestrester van. Wij koppelen ons

rust, sociaal en een positieve houding.’

advies aan het vinden van rust: ga yoga doen en bezoek onze spa.

WARM EN BETROKKEN

Ook in dat advies op maat onder-

Azzurro Wellness op De Meelfabriek is nog in de ontwikkelfase, maar ook

scheiden we ons.’

in dat proces is Marcel de betrokken persoon die hij op de vloer is. Marcel: ‘Bij de ontwerpen van architect Bart akkerhuis let ik heel erg op wat

ZORGEN VOOR MENSEN

de mensen beleven. Je kijkt hier straks door de lounge naar het zwembad

Een ander punt dat Marcel be-

en door het zwembad naar de Singel. Zo hebben mensen een mooie be-

langrijk vindt en waarin Azzurro

leving. Ze zien of horen de fitnessapparaten niet. Horen ook geen harde

Wellness zich onderscheidt, is het

muziek; we draaien alleen relaxte loungemuziek op een laag volume. We

feit dat er met nieuwe leden veel

werken met veel materialen en kleuren, waardoor het warm aanvoelt.

afspraken worden ingepland. ‘Zo

Het gaat erom dat mensen hier graag willen zijn. Om de totale beleving.’

leren ze onze club en alle moge-

Aftellen tot 2022 dus…

lijkheden kennen. Dat draagt bij aan het slagen op de lange termijn.’ Als iemand ineens minder vaak komt trainen, trekken de medewerkers aan de bel. ‘We hebben software waarmee we dat in de gaten kunnen houden. Dreigt iemand af te haken, dan spreken we hem of haar aan, vragen of het goed gaat. Als diegene ons vervolgens vertelt wat het probleem is, dan gaan we samen op zoek naar een oplossing. We nemen mensen graag bij de hand om het stramien te vinden dat voor hen het best

Azzurro Wellness Hoewel het nu alleen nog op papier en als schaalmodel bestaat, is wel al duidelijk hoe fantastisch Azzurro Wellness er over drie jaar komt uit te zien.

D E FAVO R I E T E N VA NN… Ab van der Wiel, eigenaar

van Van der Wiel Bouw – in 1905 opgericht door zijn

grootvader. Hij ontwikkelt projecten waar zijn hart

sneller van gaat kloppen, bovenal De Meelfabriek.

Ab van der Wiel is geboren in

Leiden en woont in Noordwijk.

DE WERELD ONTDEKKEN

Mijn kunstvoorkeur is heel divers

baantjes trekken. Ik vind het heel ﬁjn om te zwemmen. | Met

en gaat van Giacometti tot en met Louise Bourgeois. | Mijn

mooi weer toer ik graag rond in mijn Chevrolet Bel Air uit 1955.

muziekkeuze is al even divers, van Bob Marley via klassiek tot

| Hotel Splendido in Portoﬁno, Italië, is prachtig, het uitzicht over

Reinhard Mey. | Al jaren start ik de dag met aftershave van

de haven fenomenaal. | Louis Latour Grand Ardèche vind ik

Terre d’Hermès. | Ik ben altijd in voor bitterballen, maar tong

een heerlijke witte wijn. | Favoriet op mijn iPhone is Whatsapp

kan ik ook erg waarderen. | Als ik ga sporten, ga ik een uurtje

om met iedereen in contact te blijven.

B A RT LU N E N B U R G Bart Lunenburg (Utrecht, 1995) gebruikt in zijn werk verschillende media: fotografische series, sculpturen, videowerken, schaalmodellen, tekeningen en performances, die vaak samenkomen in één installatie. De installatie is de ideale vorm omdat deze kan fungeren als speelplaats voor dialoog tussen verschillende soorten objecten en media. Bart Lunenburg is gefascineerd door de ideologieën waarmee architecturale ruimtes zijn ontworpen, bijvoorbeeld het modernistische idee dat daglicht en ruimte voorwaarden zijn voor menselijk welzijn en geluk.

Ramen, muren en gevels zijn een terugkerend motief in zijn werk. Hoewel je niet meteen mensen in Barts werk

ze in hun vertrouwdheid vrij eenvoudig, maar ook heel complex zijn. Het venster functioneert als een overgang

zult vinden, benadrukt hun afwezigheid het mensachtige

tussen de innerlijke ruimte en de buitenwereld, tussen

aspect van deze ruimtes en structuren.

privĂŠ en publiek, tussen onszelf en de ander, tussen de driedimensionale ruimte en het platte oppervlak.

Het venster in de kunst In zijn praktijk van de afgelopen jaren heeft Bart Lunenburg zich geconcentreerd op de functie en rol van het raam in onze dagelijkse omgeving en als motief in

In zijn meest recente werk onderzoekt Bart in verschillende mediavormen het geheugen van gebouwen en de processen van transformatie in het veranderende stedelijke landschap.

de geschiedenis van kunst en architectuur. Hij vindt dergelijke alledaagse vormen uiterst interessant omdat

bartlunenburg.nl

In wat eens het Directiekantoor was van Meelfabriek De Sleutels huizen nu zes bedrijven. Van een start-up tot en met een ngo. Alle zitten ze er met veel plezier; het was een mooie kans dat ze een van de gewilde kantoren konden bemachtigen. Daarbij hebben de ondernemers veel feeling met de nieuwe bestemming. Het hergebruik van De Meelfabriek in plaats van sloop, en vooral de duurzaamheid die daarvan uitgaat, doet ze deugd.

D I R EC T I E K A N TO O R Het Directiekantoor werd in 1940 gebouwd. In de

bekeken de fabrieksmedewerkers of het van de juiste

gevel is een gevelsteen van een korenmolen uit 1734

kwaliteit was: ze proefbakten er brood en cake om te

gemetseld, ‘De Oranjeboom’. De authentieke Leidse

bepalen of het meel aan alle eisen voldeed. Het perso-

sleutels boven de voordeur staan symbool voor het

neel mocht die proefbroden en -cakes ’s avonds mee

bedrijf dat sinds de jaren 20 van de vorige eeuw Meel-

naar huis nemen.

fabriek De Sleutels heette. De eerdere naam, StoomSinds maart 2018

meelfabriek De Koster & Co., kon met de komst van

In het Directiekantoor bevinden zich nog de twee

stroom immers niet meer.

oude kluizen. In de grootste van de twee (zo’n 3 bij

heeft het

8 meter) werd vroeger de administratie opgeslagen,

Directiekantoor

In het laboratorium op de tweede verdieping werd het

in de kleinere (zo’n 3 bij 3 meter) werden de lonen

nieuwe bewoners

meel chemisch getest. Door middel van proefbakken

bewaard. Saillant detail: bij de verbouwing bleken de sleutels verdwenen. De sleutelmaker die eraan te pas moest komen, had een dag nodig om door de deur van de grote kluis te boren. Hij had geluk, want toen dat eenmaal gelukt was, bleek die een doorgang naar de kleine kluis te hebben. De veel dikkere deur daarvan doorboren was een nog veel grotere klus geweest. Nu doen de kluizen dienst als opslag. In 1988 sloot Meelfabriek De Sleutels en sindsdien woonde er een beheerder in het Directiekantoor/ laboratorium. Tot het in maart 2018 nieuwe bewoners vond in de enthousiaste eigenaren van de zes vooruitstrevende ondernemingen. De ondernemers roemen Ab van der Wiel om zijn lef, visie en inzet om het waardevolle industrieel erfgoed te behouden. We spraken ze.

dus het is om de hoek. We zaten eerst aan de Langegracht bij PLNT, maar daar groeiden we uit. We zochten een nieuwe leuke werkplek en ik sprak Ab van der Wiel erover. Die vond ons een leuke toevoeging aan De Meelfabriek.’ Ook symbolisch is LeydenJar hier goed op z’n plek. ‘LeydenJar is Engels voor ‘de Leidse fles’. Pieter van Musschenbroeck, hoogleraar natuurkunde aan de Universiteit van Leiden, vond 300 jaar geleden de Leidse fles uit, de voorganger van de batterij. Zo komt alles mooi bij elkaar.’ Zo heeft LeydenJar net als De Meelfabriek een soort industrieel verleden. Daarbij, zegt Christian, ‘wil je als start-up een inspirerende werkomgeving en niet in een inspiratieloze kantoorkolos werken’. ‘We hebben hier nu twee plekken – twee keer 25 vierkante meter, waarvan een vergaderzaal. En ook hier willen we inmiddels graag uitbreiden. We moeten even kijken of dat past, maar wat mij betreft gaat dat zeker lukken!’

Als een cadeau

‘WE HEBBEN DE RUIMTE TOEGEWEZEN

GEKREGEN ALS SPONSORING VAN ONS GOEDE DOEL’

Google op ‘ghost fishing’ en je maag draait om. Het Christian Rood

De Leidse fles

zijn shockerende beelden, van vissen, dolfijnen, zeehonden onontwarbaar verstrikt in allerlei soorten

(co-founder, MD) ‘LEYDENJAR HEEFT NET ALS DE MEELFABRIEK

vistuig. De ngo die naar dit fenomeen is vernoemd,

en Gabriel de

EEN SOORT INDUSTRIEEL VERLEDEN’

is inmiddels een jaar in De Meelfabriek gevestigd en

Scheemaker

Een spin out venture, dat is LeydenJar Technologies.

zet zich wereldwijd in om de netten en lijnen die ach-

(co-founder,

‘Dat betekent dat wij zijn gevormd rond een uitvin-

terblijven na het vissen te verwijderen. Zo wil Ghost

director)

ding,’ legt oprichter Christian Rood uit. ‘TNO wilde een flexibeler zonnepaneel maken. Dat lukte helaas

Pascal van Erp (founder & CEO Ghost Fishing)

niet, maar jaren later bedacht de uitvinder dat silicium – een belangrijk onderdeel van de zonnecel – misschien wel handig was voor batterijen. Batterijen gebruiken we natuurlijk voor heel veel dingen, maar eigenlijk doen ze het niet goed genoeg. Je wilt dat ze meer energie kunnen opslaan en met silicium kan dat tot 50 procent meer.’ LeydenJar is nu als enige ter wereld in staat een pure silicium anode te maken, die bovendien niet kapotgaat. En dat doet de start-up vanuit De Meelfabriek. Daar zit het hoofdkantoor, de technologen zijn gehuisvest in Eindhoven en de tests vinden plaats op de Technische Universiteit Delft en in Duitsland. Dat LeydenJar op De Meelfabriek huist is erg praktisch voor Christian Rood. ‘Ik ben de oprichter en kom uit Oegstgeest,

Team van npk design

Ideeënlaboratorium

‘HET WORDT EEN LEVENDIGE EN

GOEDE COMBINATIE VAN WONEN, WERKEN EN WINKELEN’

Als iets npk design tekent is het wel de bijzondere combinatie van creativiteit en efficiency, vindt eigenaar Herman van der Vegt. ‘We hebben creatieve geesten om de ideeënflow op gang te brengen, zoals schetsers en ontwerpers, maar ook engineers die ervoor zorgen dat de producten daadwerkelijk perfect werken.’ Het team van strategen, ontwerpers, engineers en prototypers ontwikkelt zo nieuwe producten en diensten voor klanten. En dat kan van alles zijn: voor de consumentenmarkt, medische toepassingen, inrichtingen van de openbare ruimte. Herman: ‘We kijken door de lens van de uiteindelijke gebruikers Fishing het leven voor alle soor-

ook dat ze snel nog meer gebruik

en gaan voor de maximale verbetering en relevante

ten zeedieren weer net zo leefbaar

gaan maken van het kantoor. ‘We

impact.’

maken als voordat de mens zijn

vergaderen er en houden er team-

Daarbij heeft elk project zijn ‘bright moments’. ‘Het is

vismaterialen op de zeebodem

meetings en sessies met partners.

heel fijn als het lukt om een idee uit te voeren en dit

achterliet.

In de toekomst zullen er ook meer

succes heeft in de markt. Zelf heb ik veel affiniteit met

vaste medewerkers gaan zitten.’

producten die echt iets toevoegen, zoals de medische.

Bas Poelmann, verantwoordelijk

Naast het opruimen van de rom-

Als je iets kunt verzinnen om een radioactief medicijn

voor de veiligheid tijdens de mis-

mel en deze een nieuwe bestem-

op een veilige manier toe te dienen, is dat natuurlijk

sies waarbij het vistuig wordt ver-

ming geven, probeert Ghost Fis-

prachtig. Maar ik vind het ook leuk om over straat te

wijderd, is heel blij met de plek in

hing awareness te creëren. ‘Voor

fietsen en onze brievenbus of ANWB-bewegwijzering

De Meelfabriek. ‘We hebben de

het grote publiek is het verborgen

te zien.’

ruimte toegewezen gekregen als

terrein, het probleem speelt zich

sponsoring van ons goede doel.

af op de zeebodem. De enige ma-

De Meelfabriek vindt Herman een aantrekkelijke

De eigenaar, Ab van der Wiel,

nier om aandacht te genereren is

plek. ‘Het wordt een levendige en goede combinatie

hoorde via een collega ons ver-

daarnaartoe gaan en beelden van

van wonen, werken en winkelen. Met een hotel, res-

haal en wij passen perfect in zijn

de verstrikte dieren te maken. Die

taurants, winkeltjes… In het hotel en de restaurants

filosofie. Het voelt voor ons als een

delen we heel actief in de media

kunnen we onze gasten ontvangen, ideaal voor onze

bijzonder cadeau, want we had-

en op social media.’

projecten. Mooi ook is dat npk design in het oude

den nog geen uitvalsbasis.’ Ghost Fishing groeit hard. Bas denkt dan

laboratorium van de fabriek zit, aangezien wij naDat De Meelfabriek heel duur-

tuurlijk ook een soort ideeënlaboratorium zijn. Wat

zaam is, spreekt Bas erg aan. ‘Een

Ab van der Wiel heeft gedaan – de recycling van oude

oude fabriek opnieuw gebruiken

panden tot een nieuwe bestemming – spreekt ons

in plaats van hem te slopen, voor-

vanwege de circulariteit erg aan. Precies wat wij ook

komt een grote co2-footprint. Ook

met onze producten proberen te doen.’ Daarbij hoopt

vinden wij het mooi dat hij met

Herman dat het nog meer een bedrijvenverzamel-

aardwarmte

verwarmd;

gebouw wordt, zodat npk design er nieuwe partners

wij passen wel in die sustainable

wordt

kan zoeken en nieuwe verbanden kan leggen. ‘Als het

filosofie. Daarnaast ademt het

hier nog meer een start-upscene zou worden, kunnen

pand natuurlijk veel sfeer, zijn de

we daar echt wat aan toevoegen.’

authentieke details mooi en is de locatie prachtig, zo bij de gracht.’

Robert Guis, Marc Sulsters & Roald Laport

Ontmoeten, verblijven, verbinden

De creatieve merkdenkers van

AL IN DAT BEHOUD VAN INDUSTRIEEL

klanten; groei in bekendheid,

‘AB VAN DER WIEL ZAG DERTIG JAAR GELEDEN

OWN realiseren groei voor hun

ERFGOED VAN ONSCHATBARE WAARDE IS’

voorkeur, leads, sales, personeel

‘De eigenaren van De Meelfabriek zijn hun tijd altijd

of merksympathie. Dat doen ze

vooruit en tonen ondernemerschap, innovativiteit en

multidisciplinair vanuit vier dis-

lef. En daar herkennen wij onszelf in.’ Aan het woord

ciplines: merk/marketing, com-

is Business director Robert Guis van creatief marke-

municatie, (social) activatie en

ting & communicatiebureau OWN, dat begin 2017 het

digitaal. Daarbij is het – uiteraard

eerste bureau was dat De Meelfabriek betrok. Robert

– de ambitie om te groeien. Op

Guis is dan ook erg enthousiast over het bijzondere

zakelijk vlak door iedere dag be-

onderkomen. ‘Het getuigt van lef en visie dat Ab van

ter te worden in wat ze doen. ‘Het

der Wiel dertig jaar geleden al inzag dat behoud van

merk en marketingspeelveld ver-

industrieel erfgoed van onschatbare waarde is.’

anderen snel en daarin willen wij vooroplopen. Met creatieve oplossingen die scoren.’ Maar ook op het gebied van de mensen die er werken en de klanten voor wie zij werken, streeft OWN groei na. ‘We willen alleen voor leuke en gedre-

Helemaal thuis

‘FANTASTISCH OM BIJ DE TRANSITIE VAN DE

MEELFABRIEK TE ZIJN EN

ven klanten werken, want dat is

ER DEEL VAN UIT TE MAKEN’

volgens ons een van de randvoor-

Wie naar de eerste verdieping van

waarden voor succes.’

het Directiekantoor loopt, doet

Op termijn streven ze het behoud

dat over een karakteristieke stalen

na van goede mensen en de juis-

trap. Met een stalen bordes en gla-

te energie binnen het bureau. En

zen leuningen. De trap is ontwor-

aan die juiste energie draagt De

pen door studio VVKH. Dit bureau

Meelfabriek zeker bij. Robert Guis

voor architectuur, stedenbouw en

is er dan ook van overtuigd dat De

interieur is zelf ook gehuisvest in

Meelfabriek de mooiste en prettig-

het pand. De toegevoegde waarde

ste plek van Leiden gaat worden.

van de studio ligt volgens Ronald

En zeker niet alleen om te werken.

Knappers, oprichter en eigenaar,

‘Naast de mooie verhalen uit het

op drie vlakken. ‘Op stedelijke lo-

verleden staat de ambitie voor de

caties zijn we steeds op zoek naar

toekomst om een plek te zijn voor

wat het juiste antwoord is voor

ontmoeten, verblijven en verbin-

exact die plek. Wat wordt er daar

den. Daar onderdeel van uitma-

gevraagd? Soms houdt dat in dat

ken is goed voor onze business en

een plek veel betekenis heeft of

het behouden en aantrekken van

moet krijgen, die we kunnen ver-

schaars talent.’

sterken.’ Ook houdt studio VVKH zich bezig met complexe opgaven rond een mix van functies. Zo ontwerpt ze bijvoorbeeld shopping malls, waarbij functionele vragen komen

Team van

kijken zoals hoe om te gaan met

Studio VVKH

parkeren, expediëren en met de

‘We hebben een voorliefde voor oude fabrieken’

Pure magie

‘HET KAN BIJNA GEEN TOEVAL ZIJN DAT WE

NU OP DE PLEK ZITTEN WAAR WE IN DE LOOP DER JAREN VERLIEFD OP ZIJN GEWORDEN’

Met de verhuizing naar De Meelfabriek een jaar geleden viel voor Ivo Veldhuizen en Sabrina van Duijn, het creatieve duo achter GDandP – Graphic Design and Photography – veel op z’n plaats. De twee ontwerpen en fotograferen voor opdrachtgevers die weliswaar weten wat ze aan de wereld willen tonen, maar nog niet op welke manier ze dat willen doen. ‘We bedenken creatieve concepten die we vervolgens visualiseren.’ Zo ontstaat er een helder verhaal in een concept van fotografie en grafisch ontwerp, dat Rachel

stroom bezoekers. De derde pijler van het bureau is

de identiteit van het merk versterkt. ‘We hebben een

Vergoossen,

woningbouw. ‘In alle soorten en maten,’ vertelt Ro-

voorliefde voor het maken van mooi drukwerk, zoals

Ivo Veldhuizen

nald Knappers. ‘Van luxe villa’s tot rijtjeshuizen en

magazines, brochures en huisstijldragers. Daarnaast

& Sabrina

appartementengebouw. Maar ook hergebruik en res-

maken we fotoreportages voor zowel on- als offline-

van Duijn

tauratie.’

gebruik,’ vertelt Sabrina.

De transformatie die op het terrein van De Meel-

Ivo vult aan: ‘Om ons te blijven vernieuwen, halen we

fabriek gaande is, vindt hij ontzettend interessant.

onze inspiratie uit onze eigen karrevracht aan boe-

‘Fantastisch om letterlijk erbij te zitten en er deel

ken. We zijn ook gek op musea en tentoonstellingen

van uit te maken. We zijn gevraagd om een pioniers-

over mode, fotografie, design en schilderkunst. En

functie te vervullen en vinden de bouwactiviteiten

gewoon uit het raam staren vanaf de vensterbanken

om ons heen heel leuk. We voelen ons hier echt thuis

geeft weer even een ander perspectief.’

en kijken ook uit naar de periode waarin het project

Dat ze zich met hun kantoor nu bevinden op in-

alweer een fase verder is. Het hoort allemaal helemaal

dustrieel erfgoed, helpt de creatieve ondernemers

bij ons.’

zeker in hun maakproces. ‘We hebben een voorlief-

Ronald Knappers vindt De Meelfabriek bovendien

de voor oude fabrieken. Jaren geleden, tijdens Open

een schoolvoorbeeld van een gebouw dat zo is ont-

Monumentendag, verloren we al ons hart aan De

worpen dat het de tand des tijds ruimschoots kan

Meelfabriek en in de loop der jaren zijn we vaker op

doorstaan. ‘Het is gebouwd met een grote mate van

het terrein geweest voor fotografie. De foto’s die we

zorgvuldigheid en ziet er dus ook na al die jaren nog

toen maakten, hebben nu een mooi plekje in ons in-

hartstikke goed uit. Het metselwerk, de stalen raam-

terieur. Het kan bijna geen toeval zijn dat we nu op

pjes, de stenen dorpels, het is precies die mix waar-

de plek zitten waar we in de loop der jaren verliefd op

door het zo lang zo mooi is gebleven.’

zijn geworden.’ Het authentieke industriële karakter, de nostalgie die ermee samengaat, het kan ze allemaal bekoren. ‘Als je komt aanrijden op de Zijlsingel, dan zie je de grootsheid van het gebouw. Met het juiste zonnetje erop is dat bijna magisch.’

WO N E N I N D U WO Masterstudent internationale betrekkingen Rosanne Mulder woont sinds december samen

48 U U R

M E T R O SA N N E M U L D E R (2 6)

met haar vriend in het DUWO gebouw. ‘Een groot voorrecht. Het is heel mooi, modern en licht. We hebben een appartement met inpandig een trap naar boven, naar de woonkamer. Heel leuk, dat levelverschil. Ook zijn alle faciliteiten goed verzorgd. Het is natuurlijk een heel nieuw pand, de externe ruimtes worden elke week schoongemaakt en DUWO houdt ons goed op de hoogte van alle ontwikkelingen. Best luxe na kleine studentenkamers in oudere huizen.’

ZO N N I G BA L KO N ‘Vanaf ons balkon kijken we uit over de stad Leiden. Dat is heel mooi. We hebben avondzon en zitten daar heel fijn. Met het mooie weer begin april hebben we zelfs al gebarbecued. De balkonnetjes op het Looiersplein hebben ook lekker veel zon, echt een goede locatie dus! Doordat we in de middag en avond zon hebben, zien we ook de mooie zonsondergang over de stad – dat kan doordat we met de woonkamer een verdieping hoger zitten.’

BINNEN D E S I N G E LS ‘We wonen nu helemaal binnen de Singels, zoals iedereen dat noemt. We zijn in vijf minuten op de markt en nog sneller bij de dichtstbijzijnde supermarkt. Ook ben ik zo in de UB en bij het café waar ik werk, Barrera. Gelukkig is het een vrij rustige omgeving; juist doordat het niet per se aan een doorgaande weg ligt. Het is een goede buurt met leuke straatjes. De kant van het Meelfabriek-terrein zien we vanuit het slaapkamerraam.’

OV E RA L D I C H T B I J ‘Ook bij het station ben ik zo op de fiets, dat is een kwartiertje ongeveer. Ik kom er heel vaak. Als we gaan voetballen, verzamelen we altijd bij Lebkov om met de trein naar de wedstrijden te gaan. Lebkov is een goed plekje met verse producten. Echt een chill tentje. Ook ga ik vaak naar mijn ouders met de trein en naar vrienden. Die wonen onder andere in Utrecht, Delft en Amsterdam. Vanuit Leiden ben je overal zo.’

F I J N ST I L ‘De UB zit tegenover mijn faculteit Geesteswetenschappen. Ik kom er regelmatig. Als we een werkgroep hebben gehad, gaan we vaak door naar de UB. Je móét er wel stil zijn, dat is een voordeel ten opzichte van thuis studeren. Ook zit ik in het bestuur van onze studievereniging. Een keer per week huren we een kamer in de UB waar we vergaderen. Wat ook superhandig is, is dat alle faculteiten zijn verbonden met de UB, waardoor een boek dat je nodig hebt er zo is.’

L E K K E R D E STA D I N ‘De Burcht is het hart van Leiden, daaromheen zijn alle terrasjes. Daar kun je lekker zitten, bijvoorbeeld tijdens een studiebreak. Als je daar doorsteekt kom je rechts uit bij de Haarlemmerstraat en dus bij alles winkels. Als je links gaat, kom je bij de Aalmarkt en de Nieuwe Rijn. Daar zit ik vaak op een terrasje. Op de kennismakingsdag van de master, een paar maanden geleden, hebben we hier geluncht. Ook kun je bij de Aalmarkt een bootje huren om door de grachten te varen. Dat heb ik al vaak gedaan.’

IEDEREEN D O O R E L KAA R ‘Drie jaar werk ik nu in Barrera, vooral op zondagen. In de zomer draai ik meer diensten. Dat is altijd gezellig. Drukke dagen zijn bijvoorbeeld 3 oktober, Museumnacht en Koningsdag. We staan in veel toeristenboekjes, waardoor mensen ons heel makkelijk vinden. Dat vind ik het leuke aan Barrera; je zit er tussen de brakke studenten, families, zakenlui, toeristen, hoogleraren, alles door elkaar, en dat maakt het leuk. Ik kom er zelf ook in mijn vrije tijd, bijvoorbeeld met mensen van mijn studentenvereniging om te borrelen.’

LE I DSE M USEA Leiden behoort met haar universiteit en wetenschappelijke musea tot de meest vooraanstaande Europese kenniscentra. Sinds haar oprichting ruim 450 jaar geleden, heeft de Universiteit Leiden vele wetenschappelijke doorbraken op haar naam staan.

Zo introduceerden Franciscus de le BoĂŤ Sylvius en Herman Boerhaave in de 17de eeuw het patiĂŤntgerichte medisch onderwijs en onderzoek waarmee de stad internationaal grote vermaardheid verwierf. In de 19de en begin 20ste eeuw volgden een reeks grote doorbraken: Heike Kamerlingh Onnes ontdekte superbegeleiding en Willem Einthoven de elektrocardiograaf. Albert Einstein was bijzonder hoogleraar in Leiden en werkte er samen met Hendrik Lorentz en Willem de Sitter. Het resultaat van de onderzoeken door de eeuwen heen is bijeengebracht in de collecties van de belangrijkste rijksmusea in Leiden. De stad telt niet minder dan dertien musea, waaronder het Museum Volkenkunde, Naturalis, het Rijksmuseum Boerhaave en CORPUS. De kennisoverdracht in deze musea vindt plaats op een boeiende en aanvisitleiden.nl

trekkelijke wijze met onder andere thematentoonstellingen en rond-

rijksmuseumboerhaave.nl

leidingen voor een breed publiek.

RIJKSMUSEUM BOERHAAVE De landkaarten en globes van Joan Blaeu, de kleine microscoop van Antoni van Leeuwenhoek, de lenzen van Christiaan Huygens en de schitterende natuurtekeningen van Maria Sybilla Merian. Deze topstukken zijn allemaal te zien in het in 2017 heropende Rijksmuseum Boerhaave, genoemd naar Herman Boerhaave (1668-1738), een internationaal beroemde Nederlandse arts, anatoom, scheikundige

en onderzoeker. Zijn netwerk stelde hem in staat te corresponderen met de grootste wetenschappers uit Europa: Gabriel Fahrenheit, Johann Bernoulli en Carl Linnaeus. Zelfs Voltaire volgde enkele colleges bij Boerhaave, die algauw bekendstond als Het Orakel. Het museum bevat een collectie fascinerende historische wetenschappelijke instrumenten uit alle takken van wetenschap â&#x20AC;&#x201C; van geneeskunde en natuurkunde tot en met astronomie. Door middel van beeld en geluid maak je kennis met hedendaagse Nederlandse topwetenschappers als natuurkundige Erik Verlinde en sterrenkundige Ewine van Dishoeck. Zij vertellen over hun grote voorbeelden Albert Einstein en Jan Hendrik Oort. Op de zaal Ziekte & Gezondheid laat een stethoscoop de hartslag van zowel een ziek als een gezond persoon horen. In korte videofragmenten wordt de geĂŻnteresseerde leek op de hoogte gesteld van de nieuwste medische ontwikkelingen en de bijbehorende ethische dilemmaâ&#x20AC;&#x2122;s. En ook de kunstnier die internist Pim Kolff in de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde is te zien.

Stevig, stabiel en met behoud van monumentaal karakter Pieters Bouwtechniek, het ingenieursbureau in constructieadvies voor De Meelfabriek, is sinds 2015 betrokken bij het project.

Eerst met het constructief ontwerp voor fase 1 (Molengebouw/ Riffellokaal, de parkeergarage en Singeltoren), in 2016 zijn alle tekeningen gemaakt en in 2017 is gestart met de uitvoering. ‘Wij ontwerpen en berekenen de constructies van de verschillende gebouwen binnen dit project.’ Sinds 2018 is Pieters Bouwtechniek naast de begeleiding van de bouw van fase 1 druk bezig met het constructief ontwerp van de gebouwen voor fase 2. Rob Doomen, directeur Pieters Bouwtechniek Delft: ‘Dit doen we in nauw overleg met hetzelfde ontwerpteam als in fase 1. Voor fase 2 is de analyse van de constructieve onderzoeken naar de bestaande constructies essentieel. De meeste informatie halen we uit visuele inspecties en archieftekeningen die opgeslagen waren in de oude kluis van De Meelfabriek in het Directiekantoor.’ Daarnaast heeft het ingenieursbureau uitgebreid onderzoek gedaan naar de kwaliteit en draagkracht van funderingen, beton- en staalconstructies en naar de scheurvorming in de metselwerkconstructies.

CHARME EN CONSTRUCTIEVE UITDAGINGEN Waar nodig worden constructies vervangen of gerestaureerd. ‘Molengebouw/Riffellokaal, Silogebouw/hotel en Meelpakhuis zijn constructief bijzonder, vanwege de extra verdiepingen die op de bestaande constructie worden gemaakt,’ vertelt Rob Doomen. ‘Daarnaast zijn er spectaculaire constructies voor de diepe kelder voor de parkeergarage, voor de nieuwe woontoren met architectonische, dragende betonkolommen buiten de gevel en voor de oude silo’s van veertig meter hoog waarin hotelkamers komen.’ Bijzonder voor De Meelfabriek is de diversiteit in constructieopbouw en het verschil in materialen waarmee de oude Pieters Bouwtechniek

panden zijn gemaakt. ‘Per object bekijken we de situatie, welke

Met meerdere vestigingen en meer dan 150 ontwerpers,

veranderingen er worden doorgevoerd en hoe we de gebouwen

constructeurs, projectleiders en BIM-modelleurs,

met constructieve aanpassingen stevig en stabiel kunnen

behoort Pieters Bouwtechniek tot de grootste onafhankelijke constructieadviesbureaus van Nederland. pietersbouwtechniek.nl

100

houden,

mét behoud van het monumentale karakter. Elk

bouwdeel heeft zijn eigen charme en constructieve uitdagingen, waardoor het een fantastisch project is om aan te werken.’

101

Noort Interieur:

Passie voor design

Uw persoonlijkheid vertaald in uw interieur

De inrichting van de prachtige showroom is uniek, en maakt, in combinatie met een ontmoeting met het professionele designteam, een bezoek aan Noort Interieur tot een buitengewoon prettige beleving voor wie van mooie meubels houdt. Eenmaal binnen wil je er niet meer weg en ontdek je ongekende mogelijkheden voor de inrichting van je woning.

‘Wij nemen de tijd voor elke klant. Het gaat om luis-

specialisten in onder andere haar-

terieur regelmatig designbeurzen,

teren en doorvragen, om oprecht contact,’ vertelt

den, keukens, badkamers, vloeren

zoals die in Milaan en Parijs. In de

manager director Ellen van de Beek bevlogen. ‘Wat

en wandafwerking komt de klant

showroom staan Italiaanse top-

zijn de specifieke wensen en behoeften? Gaat het om

niet voor onverwachte situaties

ontwerpen van onder meer Living

een bepaalde ruimte of een compleet interieur? De

te staan. ‘We begeleiden het pro-

Divani, Porro en Baxter. ‘Ik ben er

designer voelt zo precies aan hoe het eindplaatje eruit

ces van begin tot eind en helpen

trots op dat wij hier de eerste ex-

moet gaan zien. Wij starten als alle uitgangspunten

klanten hun eigen, unieke stempel

clusieve Minotti Concept Store

helder zijn en vertalen de wensen naar een interieur-

op de inrichting van hun huis te

van Nederland hebben. Prachtige

ontwerp met een voorstel voor kleuren, materialen en

drukken.’

Italiaanse state-of-the-artdesign-

producten. Het definitieve interieurontwerp ontstaat

102

meubelen.’ Er zijn maar weinig

nadat we met de klant het voorstel hebben gefine-

Noort Interieur maakt zijn naam

plekken in Nederland waar een

tuned, zodat het optimaal aansluit.’

als meest toonaangevende show-

liefhebber van designmeubelen

De professionals bij Noort Interieur kunnen alles, van

room van Nederland al decen-

zich zo op zijn plek voelt als bij

begin tot eind, van productie en planning tot en met

nialang waar en doet er alles aan

Noort Interieur in Noordwijk.

plaatsing van de benodigde (maatwerk)meubelen. En

om vooruitstrevend te zijn. Om

mede dankzij de samenwerking met het professione-

op de hoogte te blijven van alle

le netwerk van aannemers, stukadoors, schilders en

nieuwe trends bezoekt Noort In-

noortinterieur.nl

Financieel director Sanne Ruigrok en managing director Ellen van de Beek vormen een sterke combinatie van cijfers, creativiteit en ondernemerschap.

103

VA N D E R V EG T H O U DT D E G ES C H I E D E N I S L E V E N D Behoud gaat voor vervanging! Dit motto van de vakmensen van smeed- en constructiebedrijf Van der Vegt is niet zomaar een kreet maar de essentie van hun vak. Een vak bovendien dat zij al meer dan 110 jaar beheersen.

De vakmensen van Van der Vegt hebben elk hun ei-

MODERN COMFORT

gen specialisme. Ze zijn inzetbaar voor staalbouw,

Stalen kozijnen worden in de werkplaats van Van der Vegt gerestaureerd.

non-ferro, (complexe) trappen, (sier)smeedwerk en

Daar kan ook meteen langdurige (roest)schade worden aangepakt.

de restauratie van metaalwerk. ‘Met name restauratie

Wesco: ‘Behandelingen als schooperen (het aanbrengen van een zink-

is een onderdeel waar we erg goed in zijn,’ vertelt di-

aluminium legering als beschermlaag tegen corrosie, red.) en spuiten

recteur Wesco Wijnen. ‘Ook zijn we goed ingevoerd bij

kunnen zo mét garantie in een optimale omgeving worden uitgevoerd.’

de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en werken we heel veel aan rijksmonumenten.’

De trotse directeur vervolgt: ‘En ook hedendaagse eisen proberen wij met respect voor het authentieke in de huidige kozijnen in te passen.

Hij geeft een aantal voorbeelden: ‘Landgoed Zonne-

Een voorbeeld hiervan is het aanbrengen van hoogwaardig glas waar-

straal in Hilversum, het Rijksmuseum en het Vondel-

mee de isolatie van de gevel wordt verbeterd en waardoor het comfort-

park in Amsterdam, het Vredespaleis in Den Haag en

niveau enorm toeneemt.’ Bij Van der Vegt werken ze dan ook graag mee

het Wereldmuseum in Rotterdam. En nog vele andere.’

aan het behoud van originele bouwstijlen, maar wel met het comfort van tegenwoordig.

TWEEDE LEVEN Het restauratieproces omvat een aantal fases. Na het demonteren en van het werk verwijderen van de kozijnen, ramen en deuren demonteren de vakmannen in een externe werkplaats het sluitwerk. Vervolgens scheiden ze de beweegbare delen van de kozijnen, hakken de stopverf uit en staalstralen de oude verf eraf. Dan toetsen de specialisten de werkelijke toestand van de originele profielen en verwijderen ze de sterk aangetaste exemplaren, waarbij tussenstukken worden uitgewisseld en waar nodig profielen worden gereconstrueerd of vervangen. Daarna ontdoen ze puien en beweegbare delen van oude verflagen en metalliseren deze. Als dit is gedaan, voorzien de vakmannen ze van primer en een laklaag, en monteren ze weer in het werk. Tot slot plaatsen ze met stopververvanger Renoseal het glas. Een groot voordeel van deze aanpak is dat originele puien en profielen worden behouden. Andere voordelen zijn dat draaiende delen ook kunnen worden opgeknapt, er dubbel isolatieglas kan worden toegepast, en de kozijnen en ramen in hun geheel een kwaliteitstoetsing kunnen ondergaan en kunnen worden behandeld. Zo geven de medewerkers van Van der Vegt verwaarloosde materialen een tweede leven. vandervegt.nl

104

105

MOODBOARD

D RO O M P E N TH O U S E I N WO R D I N G Nu al is het genieten op het dak van het Molengebouw/Riffellokaal. Op een heldere dag is het uitzicht prachtig. Nu nog vanaf de bouw, maar straks vanuit de eetkamer, slaapkamer en het dakterras van het penthouse. In samenspraak met Studio Akkerhuis en Noort Interieur worden de schetsplannen steeds verder verďŹ jnd. Studio REDD ontwerpt en Koninklijke Ginkel Groep realiseert het dakterras. In vele opzichten belooft het een architectonisch hoogtepunt te worden.

106

107

B U R G I N STA L L AT I E T EC H N I E K

DI N UD E UM ERZ A M E T EC H N I E K E L FA B R I E K Als bouwteampartner is Burg Installatietechniek uit Lisse nauw betrokken bij de herbestemming van gebouwencomplex De Meelfabriek. De locatie en de configuratie aan bijzondere gebouwen en hun specifieke bestemmingen maakt het een zeer uitdagend en interessant project. ‘Met name de gewenste verduurzaming drukt een specifiek stempel op het geheel.’ Naast uiteraard het beoogde eindresultaat qua architectuur vormen het merendeels monumentale karakter van de gebouwen en de daarmee gestelde beperkingen een extra dimensie bij het verduurzamen van de bestemmingen van De Meelfabriek. Senior projectleider bij van Burg Installatietechniek Kees van Leeuwen is verantwoordelijk voor de uitvoering hiervan. ‘Het is een serieuze uitdaging om daarin het duurzame en recirculaire aspect als een vaste onderslag van de herontwikkeling tot zijn recht te laten komen. Met oog voor detail en voor de belangen van alle betrokkenen mogen we stellen dat we daar in het eerste object dat opnieuw tot leven is gebracht, het voormalige Directiekantoor, goed in zijn geslaagd.’

SEIZOENSVAST Het monumentale pand functioneert inmiddels bijna een jaar probleemloos met een hoge gebruikerstevredenheid en een uitstekend binnenklimaat. ‘Ook tijdens de ongekend lange en hete zomer die we in 2018

VAN GROTE MEERWAARDE

beleefd hebben,’ voegt Kees van Leeuwen daaraan

Voorafgaand aan het project maakte Burg Installatietechniek een prog-

toe. ‘De installatie functioneert geheel gasloos met

nose van het energieverbruik. Op basis van benchmarking kan nu wor-

een WKO-systeem van warmtepompen en een geslo-

den gesteld dat het werkelijke energieverbruik daar ruimschoots onder

ten bodemenergiesysteem. Deze zijn in een unieke

blijft. Een groot succes dus. Kees van Leeuwen: ‘We durven te stellen dat

configuratie opgesteld en zorgen voor de koeling en

als het gaat om de klimaatinstallaties het Directiekantoor een zeer ener-

verwarming van het gehele kantoor gedurende alle

giearm en dus CO2-reducerend gebouw is geworden.’ Met CO2-reduce-

seizoenen.’

rend bedoelt de projectleider de vermeden CO2-uitstoot ten gevolge van (onnodig) meerverbruik van energie.

De cv-ketel die in de technische ruimte is gesitueerd,

108

heeft dankzij dit alles enkel een functie bij calami-

De hier gekozen uitgangspunten en onderliggende effecten vormen de

teiten, zoals extreem winterweer. ‘Voor noodgeval-

basis voor de manier waarop Burg Installatietechniek zich ook voor de

len hebben we een cv-ketel geïnstalleerd, omdat de

lopende projecten inzet. Kees somt ze op: ‘Het Molengebouw/Riffel-

bouwkundige schil – gevel, glas en stalen kozijnen –

lokaal en de Singeltoren, en uiteraard de gehele tweede fase.’ Hij besluit:

naar moderne begrippen slechts matig kon worden

‘Het is met recht een project om trots op te zijn en met een eindresultaat

geïsoleerd.’

met een grote meerwaarde voor de gehele Leidse binnenstad.’ burginstallatietechniek.nl

D E FAVO R I E T E N VA N… Michela Milanese, architect bij Studio Akkerhuis, is projectmanager voor

Molengebouw/Riffellokaal en het Meelfabriek Hotel.

Ze is geboren en getogen aan de Middellandse Zee in het Italiaanse Genua

en heeft een passie voor het stadsleven. Na een

paar jaar in New York te

hebben gewoond, is Michela Milanese nu terug in Parijs.

DE WERELD ONTDEKKEN Ik rij om voor een designvlooienmarkt.

York. | Ik verplaats me graag per ﬁets. En wel op mijn Peugeot

| Met de Curaprox-tandenborstel start ik iedere dag kleurrijk. |

Bretagne P18LS vintageﬁets. Die van mij is bordeaux-kleurig. | De

Het vulpotlood van Koh-I-Noor heb ik altijd bij me. | Pansoti met

Herman Miller Rocking Chair, ontworpen door Charles en Ray

walnootsaus uit Ligurië blijft heerlijk. | Mijn favoriete gebouw

Eames, is een echte klassieker. | Ik luister graag naar Jamie XX,

is het Guggenheim Museum van Frank Lloyd Wright in New

een Engelse muzikant en dj.

109

H U I S ST I J L

E E N E I G E N S C H R I F T VO O R D E M E E L FA B R I E K

CIJ F E RS & LE T TE RS Zo veel letters en cijfers zijn in de loop der jaren op de muren van De Meelfabriek geverfd om eenieder de weg te wijzen, op gevaren te attenderen en siloâ&#x20AC;&#x2122;s te duiden. 110

Geïnspireerd zijn we samen met Studio Akkerhuis aan de slag gegaan om een nieuw, eigenwijs, elegant, minimalistisch font te ontwikkelen – sterk verbonden met de geschiedenis en traditie van De Meelfabriek.

EEN ICONISCH SYMBOOL Tegelijkertijd hebben we ons gestort op de ontwikkeling van een nieuw logo met gevoel voor architectuur, met verwijzing naar het lijnenspel van de skyline, de silo’s, de verbondenheid van de gebouwen en de Singel, en de arbeidershuisjes. Wat zie jij erin? De kracht van de toekomst van De Meelfabriek samengevat in een symbool.

111

JAN TH EU N VA N R E E S De kunstenaar Jan Theun van Rees is sinds jaar en dag gefascineerd door verborgen, verlaten en anderszins lege ruimtes. Zo documenteerde hij onder meer de langdurige verbouwingen van het Rijksmuseum, het Stedelijk Museum en het Scheepvaartmuseum. De ontmantelde gebouwen die hij aantrof, legde hij vervolgens vast in uitgebalanceerde, haarscherpe fotocomposities. In zijn werk probeert hij te visualiseren hoe schijnbaar gescheiden ruimtes daadwerkelijk met elkaar verbonden zijn.

112

Camera Lucida Jan Theun van Rees zegt zelf hierover: ‘Een ruimte wordt gedefinieerd door haar begrenzing. De

Het begon toen een opbollend gordijn mijn aandacht trok. Het raam zelf was niet zichtbaar, maar de

muren markeren de ruimte waarin wij ons bevinden. De

beweging van het gordijn verraadde de nabijheid van

muren die ons omringen doen hetzelfde met de ruimte

“buiten”. Eenzelfde sensatie overviel mij met betrekking

aan de andere kant, die wij niet kunnen waarnemen. In mijn werk probeer ik te visualiseren hoe al die verschillende ruimtes met elkaar verbonden zijn. Op enig moment ben ik mij zo gaan concentreren op de wisselwerking tussen de buitenwereld en het interieur.

tot het binnenvallende licht; als je goed kijkt is er altijd een – zweem van een – projectie zichtbaar die door het raam op de muren, vloer en plafond van het interieur wordt geprojecteerd.’ onewallaway.com

113

Schoonderbeek Installatie:

betrokken, doelmatig en betrouwbaar Ervoor zorgen dat de elektronische infrastructuur van

behoeften.’ Schoonderbeek Installatie is uitermate betrokken en werkt

organisaties door en door betrouwbaar is. Dat is de

doelmatig, waardoor ze altijd een hoge kwaliteit levert. Duurzaamheid

missie van Schoonderbeek Installatie. Eigenaar Wil-

staat daarbij uiteraard hoog in het vaandel.

lem Heij vertelt: ‘Dat is belangrijker dan ooit, want moderne organisaties zijn steeds meer afhankelijk

GESPECIALISEERD IN MONUMENTEN

van elektrotechniek. En dan gaat het niet alleen om

Naast de licht- en krachtinstallaties, verdeelkasten, noodstroomvoor-

licht- en krachtinstallaties of data- en telecommuni-

ziening, overspannings- en bliksembeveiliging die Schoonderbeek In-

catie, ook beveiliging en branddetectie behoren tot de

stallatiegroep van oudsher aanbiedt, is ook domotica tegenwoordig een standaardinstallatie binnen zowel de woningbouw als de utiliteit. Willem Heij: ‘Uiteraard hebben wij voor elk van deze takken de juiste specialisten in huis. Zij verzorgen op en top engineering, elektrotechniek, brandbeveiliging en beveiliging, datanetwerken en telecommunicatie.’ Schoonderbeek Installatie doet dit voor gerenommeerde bedrijven als het Conservatorium hotel en hotel De L’Europe in Amsterdam, maar ook voor diverse ziekenhuizen, onder andere in Rotterdam, Leiden en Beverwijk. Daarnaast is de installateur gespecialiseerd in monumenten en heeft onder meer de elektronische infrastructuur verzorgd van het Nationaal Lucht- en Ruimtevaart Laboratorium, The Olympics Amsterdam (de herontwikkeling van de voormalige Citroën-gebouwen) en het art’otel Amsterdam in het voormalige kantoor van het kadaster.

PARTNER VAN DE MEELFABRIEK En dan verzorgt Schoonderbeek Installatie als partner dus ook alle elektrotechniek van De Meelfabriek, waar een aantal gebouwen de monumentenstatus heeft. ‘Zo waren we in fase 1 van De Meelfabriek betrokken bij alle deelprojecten, bij de renovatie van het Directiekantoor, DUWO gebouw, Molengebouw/Riffellokaal, de parkeergarage en Singeltoren,’ somt Willem Heij op. ‘Momenteel zijn we in gesprek over fase 2. Onze relatie met Van der Wiel Bouw gaat dan ook ver terug. We hebben al veel grote projecten voor ze uitgevoerd, zoals Azzurro Wellness in Noordwijk, diverse woningbouwprojecten in de Boechorst in Noordwijk en niet te vergeten het eigen kantoor van Van der Wiel Bouw.’ Schoonderbeek Installatie Schoonderbeek Installatie bestaat al sinds 1923 en is gevestigd in Hillegom. De meer dan honderd medewerkers voeren diensten uit op het gebied van de engineering, de aanleg en het onderhoud van elektrotechnische installaties. Onder meer ISO 9001; ISO 14001; BORG; VCA**, NCP brandbeveiliging; BRL6000-1,2,3 gecertificeerd. schoonderbeek.nl

114

115

demeelfabriek.nl