INDEX 33 by Brainfood

INDEX_33

EDITORIAL

INDEX_ Μηνιαίο περιοδικό για το βιβλίο Τεύχος #33 IOYΛIOΣ - AYΓOYΣTOΣ '09 ISSN: 1790-6741 ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ / ΕΚΔΟΣΗ ΕKΔOΣEIΣ OΞY Α.Ε. ΕΚΔΟΤΕΣ Τάσος Βογιατζής (editor@avopolis.gr), Νίκος Χατζόπουλος (nickh@oxy.gr) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Χριστίνα Οικονομίδου (chrisoiko@gmail.com) Μάκης Τσίτας (mtsitas@otenet.gr) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Γιώτα Συκιώτη (yotsyk@yahoo.gr) ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Em Kei Studio ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Σοφία Θεοδωρή ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Zέτα Eλισσαίου, Ζέφη Κόλια, Επιστήμη Μπινάζη, Γιώργος Τσακνιάς, Sabine von Traute, Γιώργος Φλωράκης ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΕΥΧΟΥΣ Θανάσης Aντωνίου, Γιώργος Bαϊλάκης, Bασίλης Bασιλικός, Kατερίνα Bασιλοπούλου, Γιώργος Βέης, Γιώργος Bραχάκης, Eλένη Γκίκα, Tιτίνα Δανέλλη, Λένα Διβάνη, Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Kώστας Kαλφόπουλος, Σωκράτης Kαμπουρόπουλος, Aνδρέας Kαρακίτσιος, Eλένη Kεχαγιόγλου, Σταυρούλα Kολιδά, Γιάννης Kορίδης, Γεώργιος Kώνστας, Nίκη Kώτσιου, M.Γ. Mερακλής, Kώστας Mέρμης, Xάρης Mιχαλόπουλος, Eρρίκος Mπαρτζινόπουλος, Κωνσταντίνος Μπούρας, Nίκος Nικολαΐδης, Kυριάκος Nτελόπουλος, Παυλίνα Παμπούδη, Mάκης Πανώριος, Χρίστος Παπαγεωργίου, Βάσω Παπαδοπούλου, Σοφία Παράσχου - Xατζηδημητρίου, Mαργαρίτα Πασάκου, Kατερίνα Ποδότα, Aριστοτέλης Pούντης, Mαρία Σούμπερτ, Xρύσα Σπυροπούλου, Γρηγόρης Tεχλεμετζής, Nίκος Eπαμ. Φαλαγκάρας, Φίλιππος Φιλίππου, Bαρβάρα Xατζησάββα, Xρήστος Xρυσόπουλος, Eλένη Xωρεάνθη, Λίτσα Ψαραύτη, Nίκη Eideneier ΕΚΤΥΠΩΣΗ – ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Α.Ε.

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ Ο τελευταίος χειμώνας και η άνοιξη ήταν αρκετά δύσκολες εποχές για τους περισσότερους από μας. Παρά τη γενική δυσκολία, όμως, -ή και εξαιτίας αυτής- οι πιο πολλοί τρέφουν μεγάλες προσδοκίες για το καλοκαίρι. Και όλες συνοψίζονται στην προσδοκία να μας βρει το φθινόπωρο ανανεωμένους, όχι μόνο στο σώμα αλλά και στο μυαλό και την ψυχή. Το παρόν τεύχος, ιδιαίτερα πλούσιο σε προτάσεις βιβλίων απ’ όλες τις κατηγορίες (TOP 5 για 6 διαφορετικές κατηγορίες βιβλίων, προτάσεις συνεργατών και βιβλιοπωλείων), πιστεύουμε ότι θα σας δώσει τη δυνατότητα να επιλέξετε εκείνα που ταιριάζουν με τις αναγνωστικές προτιμήσεις και τις προσδοκίες σας. Καλές διακοπές!

INDEX_33

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Γεωργία Λαμπροπούλου ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Άννα Δουλγερίδου ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ – ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Δέσποινα Παντελίδου

Θεμιστοκλέους 80, 106 81 Αθήνα Τηλ. Κέντρο: 210 5226609 Fax: 210 5227768 e-mail: info@indexmag.gr www.indexmag.gr

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ_ ΤΕΥΧΟΣ 33

συνδρομές Το index κυκλοφορεί σε 30.000 αντίτυπα. Θα το βρείτε σε 500 επιλεγμένα σημεία σε όλη την Ελλάδα. Μπορείτε να λαμβάνετε το index στο σπίτι σας, με τη σιγουριά ότι δεν θα χάσετε ούτε ένα τεύχος, επιλέγοντας μία από τις παρακάτω δυνατότητες συνδρομής:

1. 10€ το χρόνο + το μεθυσμένο ημερολόγιο του Hunter S. Thompson (εκδόσεις ΟΞΥ)

ποίηση, δοκίμια, παιδικά, διάφορα

βιτρίνα

editorial βιβλία που μας άφησαν άφωνους

focus

Ruth Barbara Rendell Will Eisner

flyers

Eιδήσεις, σχόλια, προσκλήσεις και προκλήσεις

ΓΝΩΡΙΜΙα

Dr Kyriakh Χρυσομαλλη - Henrich

Καλοκαιρινές αναγνώσεις…

Οι προτάσεις μερικών από τα καλύτερα βιβλιοπωλεία της Aθήνας για τις καλοκαιρινές σας διακοπές.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΣΤΟ ΠΙΡΟΥΝΙ ΚΑΙ... ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ

αυτοπαρουσιάσεις

Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Δημήτρης Κολιοδήμος, Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Πόπη Στεριάδου, Γιώργος Θεοχάρης, Χρήστος Χαρτοματσίδης, Γιάννης Παπαγιάννης, Μαρλένα Πολιτοπούλου, Φαίδων Γιαγκιόζης, Ελισάβετ Παπαδοπούλου

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ

Βυζαντινοί ύμνοι και δημοτικά τραγούδια

TO ΠAIXNIΔI TΩN HPΩΩN

Και τώρα που φεύγεις για διακοπές, μην ξεχνάς

ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ...

Τα φρούτα του καλοκαιριού…

Κινηματογράφος, Χορός

Eλληνική λογοτεχνία, ξένη λογοτεχνία,

Βιβλιόφιλες αστρολογικές προβλέψεις

top 5 χ 6

INDEX_33

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΦΟΝΤΥΛΙ

20€ το χρόνο + 1 βιβλίο των εκδόσεων EMΠEIPIA: O ηττημένος

3. 7€ το χρόνο και το index κάθε μήνα στο σπίτι σας.

ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΔΙΚΑ ΜΑΣ! Στείλτε ταχυδρομική επιταγή με το ανάλογο ποσό στη διεύθυνση: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ index Θεμιστοκλέους 80, 106 81 Αθήνα με τα στοιχεία σας (όνομα, τηλέφωνο, διεύθυνση, e-mail) και θα λαμβάνετε το index κάθε μήνα για ένα χρόνο.

T: 210 5226609

INBOX

Ευτυχώς που είμαι στο μέσον της ανάγνωσης του υπέροχου βιβλίου Η Παναγία της θάλασσας (ένα βιβλίο στο οποίο μαθαίνεις την ιστορία της Βαρκελώνης, συν τοις άλλοις) και έτσι δεν με άγγιξε η γνώμη της Γιώτας Συκιώτη (τεύχος 32, σελίδα 14, «Βιβλία από τα οποία θέλεις να αποδράσεις»). Φυσικά κάθε βιβλίο έχει το κοινό του και δεν αρέσουν όλα σε όλους, αλλά δεν είναι σωστό, είναι απαράδεκτο θα έλεγα, να κάνει κριτική βιβλίου και μάλιστα αρνητική κάποιος που το ύφος ενός βιβλίου δεν του πάει. Ας το αφήσει να το κάνει κάποιος άλλος. Έτσι καταδικάζετε ΕΣΕΙΣ τα βιβλία; Και ο αναγνώστης γιατί να δώσει λεφτά για να αγοράσει κάποιο με κακή κριτική; Ή μήπως είναι απώτερος σκοπός σας ο συγγραφέας ή ο εκδότης να δίνει το «κάτι τις» σε εσάς, για να μην γράφετε αυτά που γράφετε και δημοσιεύετε στο ΙΝDEX; Κάτι ανάλογο με το ΙΝΔΕΧ της Ιεράς Εξέτασης που έριχνε στην πυρά όσα βιβλία δεν της ταίριαζαν και δεν ακολουθούσαν το πνεύμα της Καθολικής Εκκλησίας! Μήπως να ξανακοιτάξετε το όλον θέμα; Επιπροσθέτως θέλω να επισημάνω πως υπάρχουν θαυμάσια βιβλία εσωτερισμού, αλλά δεν μπορεί ο καθένας να τα αξιολογήσει. Πρέπει να τα κρίνει ειδικός και όχι ο πρώτος τυχόν. Επομένως ας μην έχουν γνώμη οι άσχετοι για τα πάντα. Ελένη Λαοπόδη, ψυχολόγος

Απάντηση της διεύθυνσης: Αγαπητή κυρία Λαοπόδη, ευτυχώς, τόσο στη χώρα μας όσο και στο περιοδικό μας ο καθένας είναι ελεύθερος να διατυπώνει την άποψή του. Επίσης, όπως ίσως γνωρίζετε, το περιοδικό μας ενθαρρύνει όλους τους αναγνώστες –επαγγελματίες και μη- να εκφράσουν ελεύθερα την άποψή τους για τα βιβλία που διάβασαν, μέσα από τις σελίδες του. Το γεγονός ότι φιλοξενούνται συχνά αντικρουόμενες απόψεις για το ίδιο βιβλίο, μόνο ως θετικό μπορούμε να το εκλάβουμε. Είναι ολοφάνερο πως όλα τα παραπάνω ανατρέπουν από μόνα τους τη σύγκριση με τις πρακτικές της Ιεράς Εξέτασης αλλά και τους υπαινιγμούς σας για τον «απώτερο σκοπό» μας. Αντίθετα, οι ιδέες σας περί λογοκρισίας βρίσκονται πολύ κοντά στις πρακτικές αυτές.

INDEX_33

Γεια σας, Αφού σας συγχαρώ για την πρωτοβουλία έκδοσης ενός τέτοιου περιοδικού, θα ήθελα να μάθω αν δημοσιεύετε και δουλειά νέων ποιητών. Θα μπορούσα να στείλω κάτι; Ευχαριστώ, Λ. Αποστολοπούλου

Αγαπητό index, Γράφω κυρίως ποιήματα αλλά έχω γράψει και κάποια διηγήματα, τα οποία δεν έχω ως τώρα δημοσιεύσει. Μπορώ να σας στείλω κάτι για να δημοσιευθεί; Μυρτώ Κ.

Απάντηση της σύνταξης: Αγαπητές αναγνώστριες, ευχαριστούμε για την πρόταση και την προτίμησή σας αλλά στο περιοδικό μας δεν δημοσιεύουμε λογοτεχνικά κείμενα, παρά βιβλιοκριτικές και βιβλιοπαρουσιάσεις. Ευχαρίστως να δημοσιεύσουμε –αν μας στείλετε- την κριτική σας για κάποιο βιβλίο, αλλά σ’ ό,τι αφορά τα λογοτεχνικά σας κείμενα θα πρέπει να απευθυνθείτε στα σχετικά περιοδικά.

Mπορείτε να στείλετε τα κείµενά σας (max. 300 λέξεων) είτε στη διεύθυνση του περιοδικού για τη στήλη inbox είτε στο

info@indexmag.gr.

Σας ευχαριστούµε για το ενδιαφέρον και τις παρατηρήσεις σας.

ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΦΗΣΑΝ ΑΦΩΝΟΥΣ

Γιάννης Βαρβέρης Ο άνθρωπος μόνος

Μα Γιαν Πεκίνο σε κώμα

ΚΕΔΡΟΣ

ΠΑΠΥΡΟΣ

Πρόκειται για τη δέκατη ποιητική του συλλογή. Αισθητικό ολοκλήρωμα πρώτου μεγέθους. Εμπεδώνει στην απαιτητική κειμενική πράξη μιαν ιδιάζουσα λεκτική στρατηγική, απολύτως προσωποπαγή, όπου το εγώ απελευθερώνει τα όσα το αφορούν κατά τρόπο αναστοχαστικό, φιλαλήθη και βεβαίως μουσικό. Απολαμβάνω τις εντάσεις, τις ιδεώδεις αναπτύξεις των μεταφορών, τους υποδειγματικούς διασκελισμούς και την εξαίρετη επιχειρηματολογία η οποία συνδέει τον επαρκέστατο αυτόν ποιητή με τους Γνωστικούς όλων των εποχών, εμμέσως πλην σαφέστατα. Επαναπροσεγγίζουμε το χριστιανικό δόγμα από μιαν άλλη, «αιρετική» γωνία. Κοντολογίς, κατάθεση ολκής.

Επικό και βαθιά ανθρώπινο. Έχει τεράστια αξία ως πολιτικό ντοκουμέντο και συναρπάζει ως μυθιστόρημα. Εξετάζει ποιητικά όχι μόνο μια χώρα σε μια ορισμένη ιστορική στιγμή, αλλά το πανανθρώπινο δικαίωμα στη μνήμη και την ελπίδα. Γιώτα Συκιώτη

Ντιντιέ Ετιμπόν Μισέλ Φουκώ. Φιλόσοφος, δανδής και ταραξίας LECTOR

Γιώργος Βέης

Τζέησον Ξενάκης Χίππηδες και κυνικοί ΑΠΟΠΕΙΡΑ «Η ελευθερία του ανθρώπου συνίσταται στο ότι ο ίδιος μπορεί να φτιάξει τον εαυτό του: Δεν είμαστε το φύλο, η εθνικότητα, το επάγγελμά μας... Μπορούμε να ζήσουμε τη ζωή μας ως περαστικοί, όπως έλεγε ο Επίκτητος. Να ταξιδέψουμε χωρίς αποσκευές. Να ζήσουμε χωρίς αποσκευές...».

«Αναπτύξτε τη δική σας θεμιτή παραξενιά». Η φράση είναι του ποιητή Rene Char, αλλά αποτελούσε μια από τις αγαπημένες του εκκεντρικά στρατευμένου φιλόσοφου, δανδή, μαχητή, καθηγητή και ταραξία Μισέλ Φουκώ. Η μεγάλη του «αρετή» και έρεισμα της «ιδιοφυΐας» του: Δεν υποτίμησε ποτέ τη νοημοσύνη της αισθαντικότητας των «απλών» ανθρώπων. Πολλά θα μπορούσα να πω/γράψω για τον Φουκώ. Ο Ντιντιέ Ετιμπόν το κάνει σαφώς καλύτερα. Διαβάστε το. Χριστίνα Οικονομίδου

D. H. Lawrence Πορνογραφία και αισχρότητα

Ζέφη Κόλια

ΡΟΕΣ

Άσμα Ασμάτων

Μετάφραση: Γιώργος Σεφέρης ΙΚΑΡΟΣ Ίσως, το πιο βαθιά ερωτικό κείμενο που έχω διαβάσει ποτέ: Όμορφη που είσαι αγαπημένη Όμορφη που είσαι. Τα μάτια σου είναι περιστέρια Μες απ’ το πέπλο σου. Ωσάν την κόκκινη κλωστή τα χείλια σου Κι είναι γλυκιά η λαλιά σου. Σαν τη σκελίδα του ροδιού το μάγουλό σου Μες απ’ το πέπλο σου.

«Έχουμε φτάσει, το ξαναλέω, σε σημείο ηλιθιότητας. Και αν το ψέμα της αγνότητας και του μικρού βρώμικου μυστικού κρατήσει για πολύ ακόμα, η μεγάλη μάζα της κοινωνίας θα γίνει πράγματι ηλίθια, επικίνδυνα ηλίθια, μάλιστα». Sabine von Traute

Μάικλ Μπρόουντ (κείμενο και εικονογράφηση) Το απίστευτο βιβλίο μου ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Πρωτοτυπία, άφθονο και έξυπνο χιούμορ, φρέσκια ματιά και σύγχρονη γλώσσα. Στο ίδιο επίπεδο και η εικονογράφηση. Η αγγλική λογοτεχνία για παιδιά και νέους συνεχίζει να κρατά - επάξιατην πρώτη θέση παγκοσμίως.

Γιώργος Φλωράκης

Μάκης Τσίτας

Eσάµςας;την άποψή Γράψτε α αγαπηµέν σας για τα . σας βιβλία µε κείµενά Περιµένου σας στο r dexmag.g gnomi@in

INDEX_33

FOCUS_ΠOPTPAITA

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΡΡΙΚΟ ΜΠΑΡΤΖΙΝΟΠΟΥΛΟ

RUTH BARBARA RENDELL

Ιστορίες μυστηρίου από τη σκοπιά μιας κοινωνικής κριτικού Η Ruth Barbara Rendell, βαρώνη Rendell του Babergh σήμερα, γεννήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου του 1930 στο Λονδίνο από γονείς εκπαιδευτικούς και φοίτησε στο Γυμνάσιο Θηλέων του Λόουτον, στο Έσσεξ. Στην αρχή ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία κι εργάστηκε σε εφημερίδες του Έσσεξ, αλλά η καριέρα της έληξε άδοξα. Είχε αναλάβει να καλύψει την ετήσια εκδήλωση της τοπικής Λέσχης Τένις, αλλά προτίμησε να γράψει το ρεπορτάζ της χωρίς να πάει. Το αποτέλεσμα ήταν να μην ξέρει ότι ο ομιλητής της βραδιάς πέθανε από έμφραγμα ενώ μιλούσε. Φυσικά απολύθηκε και η επόμενη επαγγελματική επιλογή της ήταν ασύγκριτα επιτυχέστερη, αφού αναδείχθηκε σ’ ένα από τα πρώτα ονόματα της αστυνομικής λογοτεχνίας. Βασικός ήρωάς της είναι ο Αρχιεπιθεωρητής Γουέξφορντ και χώρος δράσης του είναι ένα φανταστικό αγγλικό χωριό, το Κινγκσμάρκαμ. Αυτός ήταν και ο ήρωας του πρώτου βιβλίου της που κυκλοφόρησε το 1964 με τίτλο From Doon With Death. Από το 1986 γράφει και με το ψευδώνυμο Barbara Vine (προέρχεται από δεύτερο όνομά της και από το οικογενειακό όνομα της γιαγιάς της) που είναι περισσότερο ψυχολογικού περιεχομένου αστυνομικά μυθιστορήματα. Εκείνο που επανειλημμένα έχει δηλώσει είναι η αντιπάθειά της για περιγραφές και σκηνές βίας και βασανιστηρίων στα βιβλία. Γι’ αυτό και η αγαπημένη φιλανθρωπική δραστηριότητά της είναι η ενίσχυση του Ιατρικού Ιδρύματος για τη Φροντίδα Θυμάτων Κακοποίησης και γι’ αυτό δεν διαβάζει σύγχρονα αμερικανικά αστυνομικά μυθιστορήματα, όπου η βία είναι κυρίαρχο στοιχείο. Αντίθετα από την P.D. James, την άλλη Βασίλισσα της Αγγλικής Αστυνομικής Λογοτεχνίας, η οποία ανήκει στο άλλο άκρο του πολιτικού φάσματος, η Rendell είναι συνειδητή οπαδός των Εργατικών και μάλιστα χαρακτηρίζει ως «σοσιαλιστικές» τις πολιτικές απόψεις της. Άλλωστε, οι προοδευτικές πολιτικές απόψεις της

INDEX_33

καθεφτίζονται στα μυθιστορήματα της, τα οποία προσπαθούν ν’ ανανεώσουν ένα βασικά συντηρητικό λογοτεχνικό είδος. Η Ruth Rendell γράφει ιστορίες μυστηρίου από τη σκοπιά μιας κοινωνικής κριτικού η οποία παρατηρεί και στιγματίζει κοινωνικές ανισότητες, ρατσιστικές και σεξουαλικές διακρίσεις. Η διερεύνηση των σκοτεινότερων παρορμήσεων που ενεργοποιούνται από τους κατεστημένους κοινωνικούς κώδικες είναι ακόμη σαφέστερη στα βιβλία της Rendell στα οποία δεν πρωταγωνιστεί ο Γουέξφορντ. Χωρίς τη δεσμική παρουσία του ντετέκτιβ, η Rendell μεταβάλλεται η ίδια σε ερευνητή και αποκαλύπτει τη σχέση ανάμεσα στο έγκλημα και την κοινωνικά και οικονομικά μειονεκτική θέση. Ωστόσο, τα μυθιστορήματα αυτά δεν βασίζονται τόσο στην αγωνία για την αποκάλυψη του εγκληματία. Αντίθετα, συχνά αποκαλύπτουν τα ονόματα των δολοφόνων και των θυμάτων από πολύ νωρίς και ρίχνουν το βάρος τους στα κίνητρα που τους έσπρωξαν στα εγκλήματά τους.

Τα μυθιστορήματα που υπογράφει με το όνομα Barbara Vine συνδυάζουν ψυχολογικές αναλύσεις με στοιχεία θρίλερ και η Rendell τα αντιμετωπίζει σαν κάτι το διαφορετικό από τα άλλα βιβλία της: «Δεν νομίζω ότι τα βιβλία αυτά είναι ιστορίες μυστηρίου. Είναι διαφορετικά… Ο ρυθμός ανάπτυξης της ιστορίας είναι πολύ πιο αργός. Είναι περισσότερο διεισδυτικά βιβλία. Δεν είναι καν απαραίτητο να υπάρχει φόνος. Είναι ιστορίες οι οποίες σχεδόν πάντα διαδραματίζονται στο παρελθόν και μερικές φορές στο απώτερο παρελθόν». Τα βιβλία της Vine προβληματίζονται πάνω στην ικανότητα της κοινωνίας να κρίνει την ενοχή εγκληματιών και ν’ αποφαίνεται με ειλικρίνεια για τα κίνητρα διάπραξης των εγκλημάτων τους.

Ο Μινώταυρος ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

FOCUS_ΠOPTPAITA

ΑΠΟ τη Βαρβάρα Χατζησάββα

WILL EISNER

O Orson Wells των κόμικς

Με μονοπάτι ζωής πράσινο/κόκκινο, εσωτερικό κόσμο κόκκινο/βιολετί, διάφανο/χρυσό και ξανά κόκκινο/βιολετί και απαλό πράσινο², προσωπικότητα διάφανο/χρυσό (πάλι), πράσινο/ βιολετί, κίτρινο/ροζ και απαλό κίτρινο, και κλίσεις βασιλικό μπλε/τιρκουάζ, πράσινο/χρυσό, χρυσό/χρυσό και κοραλλί², το φαινόμενο William Erwin Eisner ήταν εκρηκτικά ζωντανό, αληθινό, πλούσιο, λαμπερό, αφυπνισμένο, δημιουργικό και πρωτοποριακό για να μην αφήσει τα αληθινά του χρώματα να λάμψουν στο μέγιστο στο πέρασμα της ζωής του, που ξεκίνησε στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης στις 6 Μαρτίου 1917 και τελείωσε στη Φλόριντα στις 3 Ιανουαρίου 2005 (εξαιτίας επιπλοκών στην επέμβαση ανοιχτής καρδιάς στην οποία υποβλήθηκε). Ενταφιάστηκε δίπλα στην κόρη του Άλις, που είχε πεθάνει από λευχαιμία μόλις στα 16 της. Πέρα από τη χρωματολογική ανάλυση, που πάντα μου αρέσει να κάνω όταν θέλω να συνδέσω τη ζωή και το έργο ενός καλλιτέχνη με τη Χρωματική του Ταυτότητα, τα υπόλοιπα είναι γνωστά: Αναγνωρισμένος ο Will Eisner ως γίγαντας της «sequential art» -όρος που επινόησε ο ίδιος- ήταν ένας εξαιρετικός κομίστας, καλλιτέχνης, αφηγητής και συγγραφέας. Στην πολύχρονη καριέρα του, που κάλυψε όλα τα στάδια ανάπτυξης των κόμικς, άνοιξε νέους δρόμους στην ανάπτυξη της οπτικής αφήγησης και τη γλώσσα των κόμικς και δημιούργησε αμέτρητους χαρακτήρες. Η αμερικανική National Cartoonist Society του απένειμε το Βραβείο Comic Book το 1967, 1968, 1969, 1987 και 1988 καθώς και το Story Comic Book τo 1979, όπως και την ανώτερη αναγνώριση, το Reuben, τo 1988. Το 1971 μπήκε στο Hall of Fame της Academy of Comic Book Arts και το 1987 στο Jack Kirby Hall of Fame. Το 1988 ιδρύθηκαν προς τιμή του τα βραβεία Will Eisner (τα όσκαρ των κόμικς). Το 1975 του απονεμήθηκε το δεύτερο Grand Prix στην Αγκουλέμ. Μαζί με άλλους δημιουργούς, τιμήθηκε στην έκθεση «Masters of American Comics» στο Εβραϊκό Μουσείο της

Νέας Υόρκης (Σεπ. 2006 - Ιαν. 2007). Μεγάλωσε στις εργατικές πολυκατοικίες (πράγμα που τον βοήθησε στη noir προσέγγισή του στην αφήγηση), παρακολούθησε το De Witt Clinton High School στο Μπρονξ, γνωστό νεοϋορκέζικο γυμνάσιο, φυτώριο καλλιτεχνών. Αποφοιτώντας από το Art Students League, άρχισε να σκιτσάρει για τις διαφημίσεις της εφημερίδας New York American, ενώ παράλληλα εικονογραφούσε pulp περιοδικά. Στα 19 του δημοσίευσε στο περιοδικό WOW, What a Magazine! τις πρώτες του ιστορίες: Captain Scott Dalton, The Flame και Harry Karry. Συνεργάστηκε με τον εκδότη του, Jerry Iger, σε μία πολύ επιτυχημένη και επικερδή, για εκείνη την εποχή, εκδοτική απόπειρα την οποία όμως εγκατέλειψε, καθώς, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 1939, ο «Busy» Arnold, ο εκδότης του Quality Comics, τον πληροφόρησε ότι οι κυριακάτικες εφημερίδες έψαχναν τρόπο να επωφεληθούν από την έκρηξη των κόμικς. Ο Eisner τότε δημιούργησε τον μασκοφόρο ήρωα Spirit - συνεχίζοντας έως το 1952. Όσο υπηρετούσε στον Αμερικανικό Στρατό (1942–1945), άφησε τους συνεργάτες του να συνεχίσουν το Spirit. Στη διάρκεια της θητείας του, ο Eisner έβαλε τα κόμικς στη στρατιωτική εκπαίδευση. Επιστρέφοντας από τον στρατό, ανέλαβε πάλι τον ρόλο του στο στούντιο, θεμελιώνοντας πια τη φήμη του. Το 1948 ίδρυσε την American Visuals Corporation, παράγοντας εκπαιδευτικά κόμικς για κυβερνητικούς οργανισμούς και για επιχειρήσεις. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 έστρεψε την προσοχή του σε μεγαλύτερες αφηγηματικές μορφές και έφτιαξε το Συμβόλαιο με τον Θεό, την πρώτη αμερικανική graphic novel. Συνέχισε να γράφει και να σχεδιάζει βιβλία έως το τέλος, με ρυθμό ένα βιβλίο σχεδόν το χρόνο. Οι τελευταίες του δουλειές περιλαμβάνουν διασκευές μυθιστορημάτων, όπως το MobyDick (2001) ή το Fagin the Jew (2003), στο οποίο ξαναδιηγείται τον Oliver Twist από την πλευρά του γεροεβραίου Φάγκεν. Το τελευταίο του βιβλίο, The Plot: The Secret History the Protocol of the Elders of Zion, το ολοκλήρωσε λίγο

πριν πεθάνει, και εκδόθηκε μετά τον θάνατό του· την εισαγωγή την έγραψε ο Umberto Eco. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Eisner έδινε συχνές διαλέξεις για την τέχνη και τις χρήσεις της «sequential art». Δίδαξε στο School of Visual Arts της Νέας Υόρκης και εξέδωσε τα βιβλία Comics & Sequential Art και Graphic Storytelling and Visual Narrative, που βασίζονται στις διαλέξεις του και τα μελετούν οι σπουδαστές της τέχνης των κόμικς. Το φετινό καλοκαίρι σημαδεύεται από την έκδοση του κλασικού, πλέον, και αριστουργηματικού Συμβολαίου με τον Θεό. Όλοι έχουν ένα Συμβόλαιο με τον Θεό. Εσείς;

Συμβόλαιο με τον Θεό και άλλες ιστορίες ΑΠΟΠΕΙΡα

INDEX_33

FLYERS _ΕΙΔHΣΕΙΣ, ΣΧOΛΙΑ, ΠΡΟΣΚΛHΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛHΣΕΙΣ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: SABINE VON TRAUTE

ΣΕ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΝΑ ΤΟΥΣ ΓΝΩΡΙΣΕΙΣ…

ΠΕΔΡΟ ΧΟΥΑΝ ΓΚΟΥΝΤΙΕΡΕΣ

ΣΙΜΠΙΛΕ ΜΠΕΡΓΚ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΙΔΑΚΗΣ Διάβασα το δεύτερο βιβλίο του, τη Δεξιά Τσέπη του Ράσου, ένα πολύ όμορφο κείμενο με πλούσια γλώσσα και πολλή τρυφερότητα. Θα αναζητήσω και το πρώτο του και θα συνεχίσω να τον παρακολουθώ.

Ανατολικογερμανίδα που μετοίκισε το ‘84 στη Δύση. Δημοσιογράφος. Γραφή κοφτή, γρήγορη, μητροπολιτική. Κινηματογραφική αφήγηση της καθημερινότητας των μεγαλουπόλεων σε ασθμαίνοντα ρυθμό άγριου θρίλερ, γραμμένο με ένα μείγμα κυνισμού και χιούμορ. Με άρπαξε απ’ τα μούτρα. Θα την παρακολουθώ. Ζέφη Κόλια

Γιώργος Φλωράκης

…και Βρόμικη τριλογία της Αβάνας και Ο έρωτας νοστάλγησε την Κούβα και… και… Η ταύτιση συγγραφέα-αφηγητήήρωα βρίσκει την κυριολεξία της. Η απόλυτη σύμπτωση ζωής και γραφής. Εξιστορεί αυτά που ζει και βιώνει αυτά που γράφει. Ζει στο καλύτερο δυνατό σημείο του κόσμου: στην ταράτσα ενός παλιού οκταώροφου κτιρίου στη Μαλεκόν, την παραλιακή λεωφόρο της Αβάνας, και περιμένει το σούρουπο για να κοιτάξει τις δυο όψεις της πόλης (παλαιά - σύγχρονη), να αναπνεύσει την αρμύρα των παλιών σπιτιών, να κατεβάσει ρούμι όπως άλλοι πίνουμε νερό και να σκεφτεί με διαύγεια, πετώντας μακριά από τον εαυτό του, παρατηρώντας τον από μακριά. Θα ήθελα να με καλέσει για μια… Cuba libra.

YOKO OGAWA Δυστυχώς, δεν ξέρω τη γλώσσα. Δυστυχώς, δεν έχω ταξιδέψει ακόμα σ’ αυτήν τη χώρα. Διαβάζω κάθε νέο βιβλίο της που μεταφράζεται στη γλώσσα μας προσπαθώντας να τη γνωρίσω ακόμα καλύτερα. Αναμφισβήτητα μια πρόκληση - συνολικά… Sabine von Traute

Γιώτα Συκιώτη

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ, ΔΕΝ ΘΑ ΠΑΡΩ…

IRVIN D. YALOM Ένας σπουδαίος Θεραπευτής Ομάδας που μοιάζει να γράφει το ίδιο βιβλίο ξανά και ξανά. Όχι, δεν θα πάρω άλλο... Γιώργος Φλωράκης

IRVIN D. YALOM Στον κήπο του Επίκουρου ΑΓΡΑ

ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΖΟΥΡΓΟΣ Η αηδονόπιτα ΠΑΤΑΚΗΣ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΩΜΕΝΙΔΗΣ Λόγια φτερά ΠΑΤΑΚΗΣ

«Θα φωνάξω την αστυνομία». Ο ψυχολογοφιλόσοφος το έχει κουράσει το ζήτημα. Βέβαια, έχει και μια πρωτοτυπία: αναφέρεται στον τρόμο του νεκρού !!! Εγώ, από την πλευρά των ζωντανών (και πολλάκις τεθλιμμένων), προτιμώ να το ψάξω μέσα από τη φιλοσοφία το ζήτημα του θανάτου και όχι μέσα από τα βιβλία του κυρίου Γιάλομ. Καλά σαράντα!

Ένα βιβλίο με τον αηδιαστικό τίτλο Αηδονόπιτα, ακόμα και αν πρόκειται για ένα από τα καλά και ευπώλητα βιβλία της σεζόν. Μα τι ακριβώς σημαίνει αηδονόπιτα; Κάτι σε πίτα με γέμιση από ψιλοκομμένα αηδόνια; Ξεπουπουλιασμένα ή με το πτέρωμα; Μπλιαξ!!

Είναι σαν το ανέκδοτο με τον λύκο και τα πρόβατα: Η αρχή πολλά υποσχόμενη, στο μέσον «κοιλιά» και στο τέλος… ο συγγραφέας ολοφάνερα… βαριέται, αλλά νομίζει πως ξεγελά τους αναγνώστες του. Μπορεί να πρόκειται για το καλύτερο βιβλίο του, που διαψεύδει την παραπάνω «πρακτική», αλλά κουράστηκα να τον παρακολουθώ και να απογοητεύομαι…

Γιώτα Συκιώτη

INDEX_33

Ζέφη Κόλια

Sabine von Traute

FLYERS _ΕΙΔHΣΕΙΣ, ΣΧOΛΙΑ, ΠΡΟΣΚΛHΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛHΣΕΙΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: SABINE VON TRAUTE

ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΟΥ Ε.Ι.Ε. «Η Διοίκηση και οι εργαζόμενοι του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών πληροφορήθηκαν από δελτία τύπου του Υπουργείου Ανάπτυξης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης τον ακρωτηριασμό του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών με την απομάκρυνση τριών Ερευνητικών Ινστιτούτων (Ινστιτούτο Βιολογικών Ερευνών & Βιοτεχνολογίας, Θεωρητικής & Φυσικής Χημείας, Οργανικής & Φαρμακευτικής Χημείας) και του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης. Η αναγγελία αυτή, χωρίς επιστημονική αιτιολόγηση και οικονομοτεχνική μελέτη, αποδιοργανώνει τη λειτουργία του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και υπονομεύει τη μακροχρόνια ερευνητική του δράση». Αυτή είναι η επίσημη ανακοίνωση των διαμαρτυρομένων εκ μέρους του Ε.Ι.Ε. που έχει κινητοποιήσει εκατοντάδες επιστήμονες, διανοητές αλλά και «απλούς» πολίτες σε μια ηλεκτρονική και έντυπη, τουλάχιστον, «διαδήλωση» υπέρ της «διάσωσης» του Ιδρύματος. H ειρωνία είναι ότι, λίγο καιρό πριν, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών γιόρτασε τα 50 χρόνια του και ο πρωθυπουργός έσπευσε να χαιρετίσει αυτή την επέτειο με τα θερμότερα λόγια: «Η σημερινή εορταστική εκδήλωση, για τη συμπλήρωση μισού αιώνα ζωής του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, του σημαντικότερου ερευνητικού φορέα στη χώρα, είναι μια αφορμή απόδοσης της αρμόζουσας αναγνώρισης και τιμής στις Ελληνίδες και τους Έλληνες που αφιέρωσαν τη ζωή και το έργο τους για να διευρύνουν τον ορίζοντα της γνώσης μας. (…)Εύχομαι στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών αυτά τα πρώτα πενήντα χρόνια να είναι απλώς ένα προοίμιο μιας ακόμη πιο παραγωγικής ακόμη πιο ένδοξης πορείας προς την κατάκτηση της γνώσης. Καλή δύναμη, καλή επιτυχία, καλή δουλειά σε όλους. Συνεχίστε να μας κάνετε υπερήφανους». Αξίζει να σημειώσουμε, επίσης, ότι στο ίδιο πλαίσιο των αποφάσεων του ΥΠΑΝ, θίγεται η λειτουργία και άλλων δύο από τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα της χώρας, του ΕΚΚΕ (Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών) -το οποίο καταργείται ολοκληρωτικά- και του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος».

POST - MEDIA Την Τετάρτη 1 Ιουλίου το περιοδικό ανεξάρτητης δημοσιογραφίας POST-Media άνοιξε την ατζέντα του τρίτου τεύχους του στο FLORAL – Books + Coffee και συζήτησε για τα Μέσα Ενημέρωσης. Το κεντρικό θέμα της συζήτησης «η ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας» τέθηκε τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά. Στη συζήτηση συμμετείχαν ενεργοί πολίτες που προσπαθούν μάταια να ευαισθητοποιήσουν τα Μέσα για μια πιο συνεπή και συστηματική προσέγγιση των παθογενειών που έχουν εντοπίσει. Το POST-Media, με το διάλογο και τις συγκεντρώσεις του, επιδιώκει να κάνει πράξη μια ανεξάρτητη δημοσιογραφία, ανοιχτή στις παρεμβάσεις, τις ζυμώσεις και τις αλλαγές. Βεβαίως, έχει τις αδυναμίες και τους περιορισμούς του, αλλά είναι πάντα δεκτικό στις εποικοδομητικές κρίσεις των φίλων του. Είναι ένα στοίχημα, που πότε μοιάζει να κερδίζεται και πότε να χάνεται. Σε κάθε περίπτωση, όσο στηρίζεται απ’ τους φίλους του, θα παρεμβαίνει στα πράγματα δυναμικά, έστω και μόνο με το παράδειγμά του.

INDEX_33

ΓΝΩΡΙΜΙΑ

info βιβλί

Christa Wolf ΜΟΙΡΑΣΜΕΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ

Christa Wolf Ένα πρότυπο παιδικής ηλικίας

UNIVERSITY STUDIO PRESS

Η Dr. Κυριακή Χρυσομάλλη-Henrich είναι εντεταλμένη με τη διδασκαλία των ελληνικών στo Institut für klassische Altertumskunde, Christian-Albrechts-Universität zu Kiel. Εκτός από τις πολυάριθμες ως τώρα μεταφράσεις της που έχουν εκδοθεί, έτοιμο και υπό έκδοση βρίσκεται το μυθιστόρημα Γραφείο απολεσθέντων αντικειμένων του Ζίγκφριντ Λεντς/Siegfried Lenz. Έχει επίσης ήδη έτοιμο ένα πολύ μεγάλο μεταφραστικό πόνημα που θα εκδοθεί επίσης από την University Studio Press, την Ιστορία της γερμανικής λογοτεχνίας από τις αρχές της ως σήμερα του εκδ. οίκου Metzler, στην οποία θα προστεθούν και ελληνικοί πίνακες και σχόλια συνδυαστικά με την αντίστοιχη ελληνική ιστορία λογοτεχνίας.

Dr KYRIAKH ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΗ – HENRICH Δίνοντας τη δική σου πνοή, τη δική σου γλωσσική ευαισθησία στο «νέο» κείμενο EΧΕΤΕ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΙΡΑΣΜΕΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ ΤΗΣ CHRISTA WOLF, ΑΠΟ ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ. ΠΟΙΑΣ/ΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΘΑ ΘΕΛΑΤΕ ΝΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΤΕ ΣΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ; Στον εκδ. οίκο University Studio Press έχω μεταφράσει δύο μυθιστορήματα της Christa Wolf, Ένα πρότυπο παιδικής ηλικίας, (Θεσσαλονίκη 2006) και Μοιρασμένος ουρανός, (Θεσσαλονίκη 2009). Η Κ. Βολφ ανταποκρίνεται πλήρως στην αριστοτελική ρήση του ανθρώπου ως πολιτικού όντος. Όσο για τη μετάφραση Ελλήνων συγγραφέων στα γερμανικά διστάζω πολύ, αφού ως Ελληνίδα μητρική ομιλήτρια (τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική, όπως λέει ο ποιητής) δεν μπορώ να έχω την απόλυτη βεβαιότητα της μεταφοράς, αλλά βέβαια υπάρχουν πολλοί Έλληνες και πολλές Ελληνίδες συγγραφείς (εγώ είμαι ελληνίστρια και γνωρίζω πολύ καλύτερα την ελληνική λογοτεχνία), που θα ήμουν ευτυχισμένη αν μεταφράζονταν στα γερμανικά. Δυστυχώς, είναι πολύ δύσκολο να πείσουμε Γερμανούς εκδότες σχετικά, όπως αποδείχτηκε μετά το 2001, όταν η Ελλάδα ήταν η τιμώμενη χώρα στην Έκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης. ΠΟΙΟΣ/ΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΙ ΣΑΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΙ ΗΡΩΕΣ; Πολλοί είναι οι λογοτεχνικοί ήρωες και οι ηρωίδες που αγαπώ,

INDEX_33 INDEX_33

δε θα ήθελα να περιοριστώ σε έναν ή δύο, εξαρτάται από τον τρόπο πραγμάτωσής τους από μέρους του συγγραφέα. «ΤΑΥΤΙΖΕΣΤΕ» ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΠΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΤΕ; Επειδή προτείνω εγώ το κείμενο που θα ήθελα να μεταφράσω -και ως τώρα έγιναν όλα δεκτά από το University Studio Press- γνωρίζω καλά τον συγγραφέα και ήδη εκτιμώ το έργο του. Άλλωστε, όταν ασχολείσαι καθημερινά, μήνες ολόκληρους, ίσως και χρόνια, με ένα βιβλίο ταυτίζεσαι και ασυνείδητα μαζί του δίνοντας τη δική σου πνοή, τη δική σου γλωσσική ευαισθησία, τη δική σου προσωπικότητα στο «νέο» κείμενο, που με τη δική σου πια φωνή περνάει στον άλλο πολιτισμικό χώρο. ΠΟΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΘΑ ΠΡΟΤΕΙΝΑΤΕ ΝΑ ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ; Η διδασκαλία της λογοτεχνίας στα σχολεία είναι ένα τεράστιο θέμα, επιτρέψτε μου να μην περιοριστώ σε ένα μυθιστόρημα. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΣΑΣ ΑΣΧΟΛΙΑ; Για την αγαπημένη μου ασχολία θα σας απαντήσω με παραλλαγή της Σολωμικής ρήσης: «Ωραία και μόνη η λογοτεχνία με κυριεύει».

ΠΟΙΟΣ/ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ, ΖΩΓΡΑΦΟΙ, ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΙ ΣΑΣ; Έχω ασχοληθεί επιστημονικά και δημοσιεύσει σε περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων π.χ. για τους Μυριβήλη, Βενέζη, Παπαδιαμάντη, Μπακόλα, Βαλτινό, Φακίνου, Καρυστιάνη, Γαλανάκη, Χουλιαρά, Σκαρίμπα, Σωτ. Δημητρίου, Παύλο Μάτεσι (επανειλημμένα), Αλ. Πανσέληνο, Κ. Πολίτη, Γιατρομανωλάκη - αλλά και για έμμετρα μυθιστορήματα της ύστερης βυζαντινής εποχής σε δημοτική γλώσσα. Θα μπορούσα φυσικά να προσθέσω και πολλά ακόμη ονόματα. ΠΕΙΤΕ ΜΑΣ ΜΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΑΣ ΑΝΑΜΝΗΣΗ. Μια ωραία παιδική ανάμνηση είναι η χαρά που αισθανόμασταν οι δυο αδελφές, όταν ο μπαμπάς μας μάς έφερνε το Σάββατο από μία σοκολάτα. Ξέρετε, η δεκαετία του πενήντα ήταν τα χρόνια της στέρησης και μια σοκολάτα τη βδομάδα ήταν τότε κάτι πολύ σημαντικό.

ΑΙΣΘΑΝΕΣΤΕ «ΜΟΙΡΑΣΜΕΝΗ» ΣΕ ΔΥΟ ΠΑΤΡΙΔΕΣ Η ΣΕ ΔΥΟ ΚΟΥΛΤΟΥΡΕΣ; Όταν έχει ζήσει κανείς σχεδόν σαράντα χρόνια σε μια άλλη χώρα και έχει καταφέρει να επιζήσει ψυχικά και πολιτιστικά, επιτρέψτε μου να ισχυριστώ ότι δε «μοιράζεται» αλλά «διπλασιάζεται». Είναι όπως με τη χαρά, που όταν μοιράζεται γίνεται διπλή. ΚΑΝΤΕ ΜΙΑ ΕΥΧΗ. Η μεγαλύτερη και πιο σταθερή ευχή μας πρέπει να είναι πρώτα για την ειρήνη στον κόσμο και ύστερα για την κοινωνική ειρήνη και δικαιοσύνη στην πατρίδα μας και την Ευρώπη.

ΕΧΕΤΕ ΠΡΟΤΥΠΑ; Οι γονείς μας, που με όλες τις αγωνίες και δυσκολίες της μεταπολεμικής Ελλάδας, κατάφεραν να μας αναστήσουν και να μας οδηγήσουν εκεί που είμαστε τώρα, υπήρξαν τα συνειδητά και ασυνείδητα πρότυπά μας.

INDEX_33 INDEX_33

INDEX_33

θέμα

Καλοκαιρινές αναγνώσεις…

Οι προτάσεις μερικών από τα καλύτερα βιβλιοπωλεία της Aθήνας για τις καλοκαιρινές σας διακοπές.

INDEX_33

26 26

ΣΑΒΒΑΛΑΣ

Καλοκαιρινές αναγνώσεις…

ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνική πεζογραφία

Συλλογικό

Δημήτρης Οικονόμου

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

ΜΕΛΑΝΙ

Ελληνικά εγκλήματα 3 Η τρίτη συλλογή διηγημάτων είναι ίσως ο καλύτερος καθρέφτης της αντιφατικής, αρρωστημένης και ταυτόχρονα μακάριας κοινωνίας που ζούμε.

ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ Maurice Attia

Η Κόκκινη Μασσαλία ΠΟΛΙΣ

Ιστορίες προσαρμογής και εξέγερσης, έρωτα, συντροφικότητας και συνωμοσίας, σ’ ένα νουάρ πολυφωνικό μυθιστόρημα με πολιτικές προεκτάσεις, που ζωντανεύει με δεξιοτεχνία την εποχή και συνδέει τα ατομικά πεπρωμένα με την Ιστορία.

ΠΟΙΗΣΗ Κώστας Καρυωτάκης-Μαρία Πολυδούρη

Έρωτας και θάνατος στη σκιά της ποίησης ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Μια επιλογή των καλύτερων ποιημάτων των δύο σπουδαίων ποιητών, με την προσωπική ματιά του φιλολόγου Γιάννη Παππά.

ΜΕΛΕΤΗ-ΔΟΚΙΜΙΟ Richard Sennett

Η κουλτούρα του νέου καπιταλισμού ΣΑΒΒΑΛΑΣ

Ένα απολαυστικό βιβλίο γραμμένο με απλότητα και χιούμορ, που εξετάζει τις αλλαγές στην εργασιακή οργάνωση και ηθική, τις νέες πεποιθήσεις και αξίες που αποδίδονται στο ταλέντο, στη δεξιοτεχνία, στην αποδοτικότητα.

ΠΑΙΔΙΚΟ Χριστίνα Ταράτσα

Η περιπλάνηση του κρίνου ΣΑΒΒΑΛΑΣ

Ο Κρίνος, ένα ολόλευκο σκυλάκι, έως τα δύο του χρόνια ζει σαν πρίγκιπας. Κάποια μέρα, ωστόσο, η μοίρα παίζει μαζί του ένα αλλόκοτο παιχνίδι και τον μεταμορφώνει από πρίγκιπα σ’ ένα περιπλανώμενο ταξιδιώτη. Μα ο Κρίνος δεν παύει να ονειρεύεται και να ελπίζει.

ΔΙΑΦΟΡΑ Συλλογικό Σειρά: ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ για κάθε τάξη του

δημοτικού

ΣΑΒΒΑΛΑΣ

Μια σειρά γεμάτη παιχνίδια γνώσης, σταυρόλεξα, ακροστιχίδες, ανέκδοτα, παροιμίες, γρίφους και σπαζοκεφαλιές, ενδιαφέρουσες πληροφορίες γύρω από τις επιστήμες, την τεχνολογία, την πληροφορική, την οικολογία, τη μυθολογία, τις τέχνες και πολλά άλλα θέματα.

INDEX_33

Η πόλη του αναστέλλοντος ήλιου Σ’ ένα όχι και πολύ μακρινό μέλλον στην Ελλάδα, έχει εδραιωθεί η δημοκρατία της δημόσιας αισθητικής με τον φανταχτερό, απαστράπτοντα, πλην όμως ανούσιο κόσμο της... Το πρώτο μυθιστόρημα ενός πολλά υποσχόμενου συγγραφέα!

Ξένη πεζογραφία Karen Connelly

Το κλουβί της σαύρας ΠΟΛΙΣ

Στη Βιρμανία, ένας νεαρός καλλιτέχνης ρίχνεται στην φυλακή σε συνθήκες απόλυτης απομόνωσης. Για να επιβιώσει τρώει σαύρες. Πιστός όμως βουδιστής, αισθάνεται ένοχος γι' αυτό! Ενα μυθιστόρημα ενάντια στην τυραννία και την αδικία, αλλά και στην ταπείνωση του ανθρώπου.

Ποίηση Pablo Neruda

Ερωτικά ποιήματα ΠΑΤΑΚΗΣ

Μικρή, επιμελημένη, δίγλωσση έκδοση των πιο ερωτικών ποιημάτων του Χιλιανού ποιητή.

Μελέτη – δοκίμιο Lauren Slater

Το κουτί της Ψυχής ΟΞΥ

Τα 10 πειράματα που άλλαξαν την Ψυχολογία, την Ψυχιατρική και την αντίληψή μας για το νου και την ψυχή του ανθρώπου στον 20ό αιώνα.

Παιδικο Άστριντ Λίντγκρεν

Πίπη Φακιδομύτη

Εικονογράφηση: Λόρεν Τσάιλντ

ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Γενιές παιδιών έχουν λατρέψει το κορίτσι με τις φακίδες και τα κοτσιδάκια που πρωτοείδε το φως το 1945 και που οι ιστορίες της έχουν πουλήσει πάνω από 145 εκατομμύρια βιβλία σε όλο τον κόσμο και σε όλες τις γλώσσες!

Διάφορα Αλέξανδρος Τομπάζης

Η όμορφη καμηλοπάρδαλη ΠΑΤΑΚΗΣ

Ενας σημαντικός αρχιτέκτονας μιλάει συναρπαστικά για το μέσα και το έξω ενός κόσμου που πιστεύει στην ατομική ευθύνη, στη συνεννόηση, στην κοινή ευτυχία. Ενα βιβλίο εξομολόγηση του Αλέξανδρου Τομπάζη.

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ

ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ

Καλοκαιρινές αναγνώσεις…

ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

Eλληνική πεζογραφία

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠEZOΓPAΦIA

Γιάννης Μακριδάκης

Ζυράννα Ζατέλη

ΕΣΤΙΑ

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

Η δεξιά τσέπη του ράσου

Ξένη πεζογραφία Τζων Φώουλς

Ένα καπρίτσιο ΕΣΤΙΑ

Ποίηση Χρίστος Παπαγεωργίου

Το γήπεδο γέρνει ΥΨΙΛΟΝ

Μελέτη-δοκίμιο Michael Mann

Οι πηγές της κοινωνικής εξουσίας, Η ανάπτυξη των τάξεων και των εθνών-κρατών, 1760-1914

Το πάθος χιλιάδες φορές Όποιος πίστεψε ότι οι νεκροί του πρώτου βιβλίου είχαν πεθάνει διαψεύσθηκε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, όταν γύρισαν όλοι οι «άσωτοι». Το πολυαναμενόμενο νέο μυθιστόρημα της συγγραφέως των μαύρων παραμυθιών, Ζυράννας Ζατέλη.

ΞΕΝΗ ΠEZOΓPAΦIA Τόνι Μόρισον

Έλεος

ΝΕΦΕΛΗ Μια συγκλονιστική τραγωδία συμπυκνωμένη σε ένα αστραφτερό αριστούργημα από τη νομπελίστρια συγγραφέα. Το προανάκρουσμα της Αγαπημένης, τοποθετημένο δύο αιώνες νωρίτερα.

ΠΟΙΗΣΗ

ΠΟΛΙΣ

Οδυσσέας Ελύτης

Παιδικο

ΙΚΑΡΟΣ

Μαρίζα Ντεκάστρο

Το νέο μουσείο της Ακρόπολης ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Διάφορα Μάρω Καρδαμίτση – Αδάμη,

Αθήνα : Μεταμορφώσεις του αστικού τοπίου. Από την νεοελληνική ιστορική συλλογή Κωνσταντίνου Τρίπου ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

Το μονόγραμμα

Ο απόλυτος ύμνος στον έρωτα από έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές.

ΔΟΚΙΜΙΟ John Maeda

Οι νόμοι της απλότητας ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

Δέκα Νόμοι για την εξισορρόπηση της απλότητας και της πολυπλοκότητας στους τομείς των επιχειρήσεων, της τεχνολογίας και του σχεδιασμού – για να καταφέρουμε να χρειαζόμαστε λιγότερα και να λαμβάνουμε πραγματικά περισσότερα.

ΠΑΙΔΙΚΟ Ρενέ Γκοσινί, Ζαν Ζακ Σενπέ

Ο μικρός Νικόλας σε νέες περιπέτειες 2 ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ

Ο μικρός Νικόλας ξαναχτυπά! Οι σκανταλιές της πιο απίθανης τρελοπαρέας σε σαράντα πέντε νέες απολαυστικές περιπέτειες, με το ανεπανάληπτο χιούμορ του Ρενέ Γκοσινί και τα μοναδικά σκίτσα του Ζαν Ζακ Σενπέ. Γιατί κατά βάθος, όλοι κρύβουμε ένα μικρό Νικόλα μέσα μας…

ΔΙΑΦΟΡΑ Συλλογικό

Τα 20 μεγαλύτερα αινίγματα της Ιστορίας ΑΡΧΕΤΥΠΟ

Από τον Μέγα Αλέξανδρο ως την 9η Σεπτεμβρίου 2001, 20 αινίγματα που διχάζουν τους ιστορικούς και οι απαντήσεις που δίνουν στις έρευνές τους. Μυστήρια και παραλειπόμενα που καθόρισαν την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας.

INDEX_33

30 30

FLORAL

Καλοκαιρινές αναγνώσεις…

LIBRO

Ελληνική πεζογραφία

Άρης Μαραγκόπουλος

Ζυράννα Ζατέλη

ΤΟΠΟΣ

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

True love

Μαύρο αισθηματικό ρομάντζο πάνω στην απελπισμένη αναζήτηση του Νοήματος, μέσα κι έξω απ' τα δεσμά της συμβίωσης.

Ξένη πεζογραφία Λέοναρντ Κοέν

Το αγαπημένο παιχνίδι

Το πάθος χιλιάδες φορές Με το τρίτο βιβλίο της περίφημης τριλογίας που άνοιξε πριν οκτώ χρόνια, η συγγραφέας επιστρέφει εν τέλει στην παιδική ηλικία, την «πηγή έμπνευσης κάθε συγγραφέα».

Ξένη πεζογραφία Τζέφρι Ευγενίδης

Mτφ. Χίλντα Παπαδημητρίου, Πρόλογος: Γ.Ι.Μπαμπασάκης

Της αγάπης μου ο σπουργίτης πέταξε

ΜΕΛΑΝΙ

LIBRO

Ένα μυθιστόρημα για την επανάσταση του ‘60, που ο Κοέν τη ζει ακόμα.

Με ένα μεστό δοκίμιο πάνω στον έρωτα για εισαγωγή, στο οποίο εξηγεί την απόφασή του, o βραβευμένος με Πούλιτζερ Τζέφρι Ευγενίδης συγκεντρώνει σημαντικά δείγματα λογοτεχνίας με θέμα την ερωτική ιστορία.

Ποίηση Κατερίνα Γώγου

Ποίηση

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

Ποιητική

Ο μήνας των παγωμένων σταφυλιών Προκάλεσα με πάθος τη ζωή. Ασέβησα δυο φορές γιατί τους ήξερα τους Νόμους. Άσκησα την όραση για μακριά κι έχασα τα κοντινά μου

Μελέτη-Δοκίμιο Gavin Baddeley

H βίβλος της Γοτθικής κουλτούρας ΟΞΥ/SONIK

H απόλυτη παρουσίαση της επίδρασης του Γοτθικού (Goth) στοιχείου στη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, το θέατρο, την τηλεόραση, τα κόμικς, και φυσικά τη μουσική και τη μόδα.

Παιδική λογοτεχνία Γιώργης Οικονομόπουλος

Ο θησαυρός της ευτυχίας ΚΑΚΤΟΣ

Ένα παραμύθι για να μην παραμυθιάζονται τα παιδιά από 9 έως 99 χρονών... Οι κίνδυνοι που ενέχονται στην κατάχρηση ψυχοτρόπων ουσιών, οι οποίες παρουσιάζονται με τη μορφή δαιμόνων και φαντασμάτων.

Διάφορα Elvis -by the Prisleys ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Πλούσιο φωτογραφικό υλικό του Βασιλιά Έλβις από τη ζωή του στην Γκρέησλαντ, φροντισμένο από την ίδια του την οικογένεια. Ακόμα και η θρυλική τσατσάρα του!

INDEX_33

ΠΑΤΑΚΗΣ

Εξαμηνιαίο περιοδικό για την τέχνη της ποίησης, ελληνική και ξένη, με την επιμέλεια του Χάρη Βλαβιανού.

Μελέτη-Δοκίμιο Γιώργος Παμπούκης

Ημιμάθειας εγκώμιο ΚΡΙΤΙΚΗ

Πόση γνώση είναι αναγκαία για να καταλάβουμε αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο μας; Ο συγγραφέας μας βοηθά να αξιολογήσουμε τις πληροφορίες που μας κατακλύζουν, ώστε να αποκτήσουμε μια σφαιρική εικόνα της πραγματικότητας.

Παιδικο Κείμενα: Βασιλική Χατζημανωλάκη

Ο λύκος που έγινε γλυκός - Η Ολυμπιάδα των αγαλμάτων LIBRO

Μια φορά κι έναν καιρό ήτανε μια ιστορία δυο… Τα παιδιά του Μπενακείου Παιδικού Ιδρύματος Κηφισιάς- μας ξαφνιάζουν και πάλι, γράφοντας αλλά και εικονογραφώντας τα ίδια δύο παραμύθια σε ένα πρωτότυπο βιβλίο.

Διάφορα Δρ Φαίδων Λίντμπεργκ

The Greek Doctor´s Diet COOKBOOK LIBERIS PUBLICATIONS

100 λαχταριστά πιάτα από τη γνωστή δίαιτα Λίντμπεργκ, που βασίζεται στη μεσογειακή διατροφή, για να ελέγξουμε απολαυστικά το βάρος μας.

Καλοκαιρινές αναγνώσεις…

IANOS

METROPOLIS

Eλληνική πεζογραφία

Ζυράννα Ζατέλη

Αθηνά Κακούρη

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

Το πάθος χιλιάδες φορές

Ξιφίρ Φαλέρ

Ο δεύτερος τόμος της τριλογίας Με το παράξενο όνομα Ραμάνθις Ερέβους, κυκλοφορεί έπειτα από επτά χρόνια σιωπής από μια πολύ σημαντική Eλληνίδα συγγραφέα.

Ένα βιβλίο καλογραμμένο στο οποίο περιγράφεται με γλαφυρό τρόπο μια ολόκληρη εποχή. Η συγγραφέας ξέρει να κρατάει τον αναγνώστη της μέχρι την τελευταία σελίδα.

Ξένη πεζογραφία

Τζίλιαν Φλιν

Σέργκι Πάμιες

Σκοτεινός τόπος ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Η συγγραφέας στη δεύτερη απόπειρά της μετά το best seller Αιχμηρά αντικείμενα επιστρέφει με ένα δυνατό ψυχολογικό θρίλερ.

Ποίηση Πάμπλο Νερούδα

Ερωτικά ποιήματα ΠΑΤΑΚΗΣ

Μια δίγλωσση μικρή έκδοση του σημαντικού Χιλιανού ποιητή πλημμυρισμένη με εκτυφλωτικό καλοκαιρινό φως, θαλασσινή αύρα και ερωτισμό.

Μελέτη-δοκίμιο Χάνα Άρεντ

Υπόσχεση πολιτικής ΚΕΔΡΟΣ

Η Χάνα Άρεντ ταξιδεύει στην παράδοση της πολιτικής σκέψης για την ίδια κι αφήνει χώρο για λαθρεπιβάτες σαν κι εμάς. Η πολιτική ξεθολώνει, παίρνει μορφή, ξαναποκτά το νόημά της.

Παιδικο Μαρίζα ΝτεΚάστρο, Το νέο μουσείο της Ακρόπολης ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Μπορείς να φας λεμόνι και να μην ξινίσεις τα μούτρα σου; ΠΑΠΥΡΟΣ

Το βιβλίο του Καταλανού διηγηματογράφου Σέργκι Πάμιες είναι γλυκόξινο, πιπεράτο, παρ’ όλα αυτά απολαυστικό.

Ποίηση

Γιάννης Βαρβέρης

Ποιήματα 1975-1996 ΚΕΔΡΟΣ

Η συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του μας δίνει τη δυνατότητα να επιβεβαιώσουμε την «τακτική του θεατή» που ανέπτυξε επιτυχώς στις επτά συλλογές του.

Μελέτη-δοκίμιο Φιντέλ Κάστρο

Η ιστορία θα με δικαιώσει ΑΙΩΡΑ

Ένα κείμενο ντοκουμέντο: H απολογία του Φιντέλ Κάστρο στη δίκη του μετά την αποτυχημένη εξέγερση κατά του καθεστώτος Μπατίστα, στις 26 Ιουλίου 1953.

Παιδικο Πέτρος Τατσόπουλος

Ο Σίσυφος στο μπαλκόνι του ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Η συγγραφέας παρουσιάζει στα παιδιά το νέο μουσείο της Ακρόπολης σε μία προσεγμένη έκδοση με καλή εικονογράφηση. Μία πρόταση για παιδιά, αλλά και γονείς και παιδαγωγούς.

Όταν ένας συγγραφέας βιβλίων για μεγάλους γράφει για παιδιά, του ξεφεύγει και γράφει για μικρο-μέγαλα παιδιά κι εκεί πιάνει στόχο, αφού έτσι τα παιδιά στις μέρες μας.

Διάφορα

Βατσιγιάνα

Αντρέι Κλιμόφσκι

Κάμα Σούτρα, το εγχειρίδιο του έρωτα

Ο καθηγητής Οράτιος Ντόρλαν

ΑΓΡΑ

ΤΟΠΟΣ

Το Κάμα Σούτρα αποτελεί αποκύημα ερωτικής σοφίας αιώνων. Όταν η φαντασία μας στερεύει από την επανάληψη, ας την αναζωογονήσουμε πίνοντας απ’ την πηγή της ινδικής ερωτικής τέχνης.

Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ένα ακόμη graphic novel, όμως είναι ένα εικονογραφημένο μυθιστόρημα. Ένα νέο είδος με πολύ ενδιαφέρον.

INDEX_33

Καλοκαιρινές αναγνώσεις…

ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ

Π. ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ Πεζογραφία

Ελληνική Πεζογραφία

Αλκυόνη Παπαδάκη

Πέρσα Κουμουτσή

Aθηνά Κακούρη

ΚΑΛΕΝΤΗ

ΨΥΧΟΓΙΟΣ

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

Αν ήταν αλλιώς

Καφέ Κλεμέντε

Ένα βιβλίο, σαν την ίδια τη ζωή... απρόβλεπτο, σκληρό και τρυφερό μαζί, που θα μπορούσε να είναι αλλιώς... αλλά δεν είναι.

Μια γοητευτική αναδρομή στην Αλεξάνδρεια και το Παρίσι του Μεσοπολέμου.

ΞΕΝΗ Πεζογραφία

Ξένη Πεζογραφία

Jaume Cabre

Μπέντζαμιν Μπλακ

ΠΑΠΥΡΟΣ

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

Οι φωνές του ποταμού Παμάνο

Ο ασημένιος κύκνος

Ένα κουτί με γράμματα, κρυμμένο για 60 χρόνια πίσω από έναν σχολικό πίνακα, αποκαλύπτει τη σκληρότητα του αγώνα για την αυτονομία της Καταλονίας.

Μετά την επιτυχία του για τον διπλό θάνατο της Κριστίν Φολς, μας καθηλώνει με αυτό το ατμοσφαιρικό και συναρπαστικό μυθιστόρημα.

ΠΟΙΗΣΗ

Ποίηση

Κώστας Καρυωτάκης-Μαρία Πολυδούρη

Γ. Μαρκόπουλος, Κ. Νικολάκης (επιμέλεια)

ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

ΕΚΑΤΗ

Έρωτας και θάνατος στη σκιά της ποίησης

Ποιήματα που αγαπήσαμε

Τα σημαντικότερα ποιήματα και των δύο, όπως και ένα χρονολόγιο για τον καθένα.

Μία συλλογή ποιημάτων του 21ου αιώνα, κομμάτι απ’ τον ποιητικό κήπο της καρδιάς μας.

ΜΕΛΕΤΗ -ΔΟΚΙΜΙΟ

Μελέτη-Δοκίμιο

Sarah Kofman

Τζούντιθ Χέριν

ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ Ξιφίρ Φαλέρ

Με την ιδιαίτερη γραφή της, η Αθηνά Κακούρη μιλάει για την κοινωνία της Αθήνας του Μεσοπολέμου. Γι’ άλλη μια φορά, η Κακούρη μας ξεναγεί ατμοσφαιρικά στο παρελθόν του τόπου μας.

Ξένη Πεζογραφία Τζο Ντόνθορν

Υποβρύχιο ΙΝΔΙΚΤΟΣ

Το ημερολόγιο ενός έφηβου που είναι δεκάξι, αλλά «ζει στο παρελθόν». Πυκνή γραφή, αυτοβιογραφικά βιώματα που παραπέμπουν σε Μπουκόφσκι κι εξαιρετική μετάφραση από τον Αλέξη Καλοφωλιά. Για αιώνιους έφηβους.

Ποίηση Πάμπλο Νερούδα

Ερωτικά ποιήματα ΠΑΤΑΚΗΣ

ΚΑΝΑΚΗ

Μια ξενάγηση στον άγνωστο για πολλούς κόσμο του Βυζαντίου

Όταν ο τόσο οικείος μας Ισπανός ποιητής Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα παρουσίασε στη φιλοσοφική σχολή στη Μαδρίτη τον Χιλιανό ομότεχνό του Πάμπλο Νερούδα, μίλησε για «έναν αυθεντικό ποιητή, από εκείνους που έχουν καλλιεργήσει τις αισθήσεις τους σ’ έναν κόσμο που δεν είναι ο δικός μας και που ελάχιστοι τον αντιλαμβάνονται. Έναν ποιητή πιο κοντά στον θάνατο παρά στη φιλοσοφία· πιο κοντά στον πόνο παρά στη διανόηση· πιο κοντά στο αίμα παρά στο μελάνι. Παραμένει απέναντι στον κόσμο γεμάτος ειλικρινή έκπληξη και του λείπουν τα δύο εκείνα στοιχεία με τα οποία έχουν ζήσει τόσοι και τόσοι ψευδοποιητές: το μίσος και η ειρωνεία. Όταν πάει να γίνει τιμωρός και σηκώνει το σπαθί, βρίσκεται ξαφνικά μ’ ένα πληγωμένο περιστέρι ανάμεσα στα δάχτυλά του».

Εξαιρετική μελέτη. Ανάλυση της τέχνης με τη φροϋδική αισθητική, όπου έρωτας και θάνατος συγκρούονται.

ΠΑΙΔΙΚΟ

Μελέτη-Δοκίμιο

ΠΑΙΔΙΚΟ

Κρίστοφερ Παολίνι

Φερνάντο Σαμπατέρ

Σελ Σιλβερσταίν-Λαφκαντιό

ΠΑΤΑΚΗΣ

Το πρωτόλειο της τέχνης. Ερμηνεία της φροϋδικής αισθητικής.

Το λιοντάρι που ήξερε να πυροβολεί

Τι είναι το Βυζάντιο ΩΚΕΑΝΙΔΑ

Μπρίσινγκρ (Η Κληρονομιά – βιβλίο 3)

ΔΩΡΙΚΟΣ

Το πολυαναμενόμενο τελευταίο βιβλίο της τριλογίας του Παολίνι, με ήρωες τον Έραγκον και τον δράκο του.

Ένα μοντέρνο παραμύθι για όλους, όπου το λιοντάρι αφού τρώει τον κυνηγό παίρνει τη θέση του... και χάνει τον εαυτό του!

Διάφορα

ΔΙΑΦΟΡΑ

Χάρης Παπαδόπουλος

Βάσια Χριστοφόρου (επιμέλεια)

ΛΙΒΑΝΗΣ

Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα: Ελληνικές γεύσεις. ΦΥΤΡΑΚΗ

400 γευστικοί προορισμοί. Παραδοσιακές τοπικές συνταγές από κάθε γωνιά της χώρας.

Slimmer, χάσε βάρος αλά ελληνικά Διατροφικό πρόγραμμα, συνδυασμένο με κείμενα ψυχολογίας, ώστε να έχει επιτυχία η προσπάθεια απόκτησης και διατήρησης του ιδανικού βάρους.

Μιλώντας στο γιο μου για την ηθική και την ελευθερία του ΠΑΤΑΚΗΣ

Αυτό το βιβλίο είναι προσωπικό και υποκειμενικό, όπως η σχέση γονιού και παιδιού, η πιο συχνή και αναπόφευκτη απ' όλες τις σχέσεις. Στόχος του δεν είναι να κατασκευάσει πολίτες που να σκέφτονται «καλά» (και βέβαια, σε καμιά περίπτωση πολίτες που να σκέφτονται άσχημα), αλλά να ενθαρρύνει την εξέλιξή τους σε ανθρώπους που θα σκέφτονται ελεύθερα.

ΠΑΙΔΙΚΟ Χαρά Γιαννακοπούλου

Η τρίτη ευχή ΠΑΤΑΚΗΣ

Μυστηριώδες, χιουμοριστικό, συναισθηματικό! Ένα βιβλίο που ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα που μεγαλώνουν τα παιδιά και τη ζωή που «ζουν» οι μεγάλοι.

Διάφορα Αντονίν Βεργκέζ & Οχρί Γιαμαντά

Γρίφοι και παιχνίδια λογικής ΚΟΝΙΔΑΡΗ

«Ξεκινάω με φι, τελειώνω σε σίγμα και περιέχω μόνο ένα γράμμα. Ποιός είμαι;» Ένα απαραίτητο παιχνίδι παραλίας γι' αναγνώστη κάθε ηλικίας. Ευτυχώς, συνοδεύεται με λύσεις!

INDEX_33

IANOS Σταδίου 24, Αθήνα τηλ.: 210 3217917 www.ianos.gr LIBRO Πατρ. Ιωακείμ 8, Κολωνάκι - Αθήνα τηλ.: 210 7247116 www.libro.gr METROPOLIS Πανεπιστημίου 56, Αθήνα τηλ.: 210 3830404 www.metropolis.gr FLORAL Θεμιστοκλέους 80, Πλ. Εξαρχείων Αθήνα τηλ.: 210 3800070 ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ Σόλωνος 60, Αθήνα τηλ.: 3633780 www.estiabookstore.gr ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ Κεντρικό: Πανεπιστημίου 17, Αθήνα τηλ.: 210 3258440 www.books.gr Π. ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ Κεντρικό: Μητροπόλεως 62, Αθήνα τηλ.: 210 3227830 ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ Παπάγου 7 και Αριστοφάνους, Χαλάνδρι τηλ.: 210 6890321 www.koraisbooks.gr ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ Κεντρικό: Πανεπιστημίου 37 & Κοραή, Αθήνα τηλ.: 210 3253232 www.papasotiriou.gr ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ Βοιωτίας 1 & Μεσογείων 291, Κ. Χαλάνδρι τηλ: 210 6717497 www.promith.gr ΣΑΒΒΑΛΑΣ Κεντρικό: Ζ. Πηγής 18, Αθήνα τηλ.: 210 3301251 www.savalas.gr

Απo την πένα στο πιρούνι και… αντiστροφα

ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ ΚΑΙ ΤΗ ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΙΩΤΗ

ο συνιστούν όλοι: Πρέπει να τρώει κανείς όσα περισσότερα φρέσκα φρούτα και λαχανικά στην εποχή τους, τη στιγμή που η φύση μας μοιράζει απλόχερα αρώματα, γεύσεις, χρώματα. Ιδιαίτερα το καλοκαίρι, στη χώρα μας, η ποικιλία των φρούτων και των καρπών είναι τόσο μεγάλη που δεν ξέρει κανείς τι να πρωτοδιαλέξει. Η θρεπτική και θεραπευτική τους αξία είναι ανυπολόγιστη. Οι δε δυνατότητες που μας προσφέρουν για να διερευνήσουμε τη μαγειρική μας δεινότητα… περίπου άπειρες! Ας δούμε όμως τι μας προσφέρουν οι καλοκαιρινοί καρποί, ξεχωριστά:

Αβοκάντο

Το αβοκάντο είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, περιέχει βιταμίνες Α, E, K, σύμπλεγμα Β, C, αλλά και μαγνήσιο, χαλκό, σίδηρο και ασβέστιο. Περιέχει πρωτεΐνη και μονοακόρεστα λιπαρά, με βουτυρώδη γεύση, που μειώνει τη χοληστερίνη και προκαλεί διαστολή των αιμοφόρων αγγείων.

Bερίκοκο

Τα φρούτα του καλοκαιριού…

Προέρχεται από την Κίνα όπου καλλιεργείται εδώ και 4.000 χρόνια, τουλάχιστον. Λέγεται, μάλιστα, ότι στην αρχαιότητα οι νύφες στην Κίνα έτρωγαν βερίκοκα για να αυξήσουν τη γονιμότητά τους. Χυμώδες, με πλούσια γλυκιά γεύση και σημαντικά οφέλη για την υγεία. Ο Νομπελίστας G.S.Whipple, το 1934, χαρακτήρισε το βερίκοκο ισάξιο του συκωτιού όσον αφορά την αναδημιουργία της αιμοσφαιρίνης. Περιέχει 600 διαφορετικά καροτινοειδή ο συνδυασμός των οποίων καθιστά το βερίκοκο μοναδικό «σύμμαχο» στη μάχη κατά του καρκίνου.

Δαμάσκηνο

Το δαμάσκηνο είναι ένα φρούτο με πολύ γλυκιά γεύση και ωραίο άρωμα. Τρώγεται νωπό σαν φρούτο ή αποξηραμένο χωρίς να αλλοιωθούν τα ιχνοστοιχεία του. Το δαμάσκηνο είναι πλούσιο σε βιταμίνη Α και C. Περιέχει επίσης ασβέστιο, κυτταρίνη, μαγνήσιο και βοηθάει στην καλή λειτουργία του εντέρου, αφού περιέχει σημαντική ποσότητα φυτικών ινών.

Καρπούζι

Συνοδευόμενο από λευκό τυρί γίνεται χορταστικό σνακ, αλλά και ελαφρύ βραδινό με απίθανο χρωματικό συνδυασμό... Εξαίσιος συνδυασμός με το καρπούζι είναι οι ελιές, το άσπρο τυρί -συνήθως φέτα -ή ακόμη καλύτερα κυπριακό χαλούμι. Δροσερό και πλούσιο σε νερό, με γλυκιά γεύση και κόκκινο χρώμα. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α, Β6, Β1, C, β-καροτένιο, ιχνοστοιχεία κάλιο, μαγνήσιο και φυτικές ίνες. Το καρπούζι περιέχει επίσης και λυκοπένιο, είναι μια ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία που συμβάλλει στην πρόληψη χρόνιων εκφυλιστικών νόσων και διάφορων μορφών καρκίνου εξουδετερώνοντας τις ελεύθερες ρίζες.

Κεράσι

Το χρώμα τους αλλάζει με την ποικιλία, με γεύση γλυκιά, όξινη και στυφή. Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C και ελλαγικό οξύ, ουσία που εμποδίζει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων, φυτικές ίνες, σίδηρο, ασβέστιο και κάλιο. Τα κεράσια έχουν ισχυρή καθαρτική δράση. Δίνει 70 θερμίδες/100γρ.

INDEX_33

ΑΠO ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΣΤΟ ΠΙΡΟΥΝΙ ΚΑΙ… ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ

Κορόμηλο

Η γεύση του κορόμηλου είναι γλυκιά και αρωματική και διαφέρει ελάχιστα από ποικιλία σε ποικιλία. Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C και περιέχει ακόμα βιταμίνη Α και νικοτινικό οξύ.

Μούσμουλο

Η μουσμουλιά έξω απ’ το παράθυρό μου, φορτωμένη, μου γνέφει να την… ξαλαφρώσω από το βάρος των καρπών της. Γλυκοξινούτσικη (και ολίγον στυφή) γεύση. Πλούσιο σε βιταμίνη C. Το μούσμουλο τρώγεται νωπό σαν φρούτο και δεν δέχεται περαιτέρω επεξεργασία γιατί είναι ευαίσθητο. Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C, φυτικές ίνες και σε ασβέστιο.

Πεπόνι

Φρούτο γλυκό και σαρκώδες, με σχήμα στρογγυλό ή ωοειδές, φλούδα παχιά ή λεπτή, χρώμα κίτρινο ή πρασινωπό, επιφάνεια φλούδας λεία ή με γραμμώσεις, γεύση γλυκιά και αρωματική, σάρκα στερεή, χυμώδης, μαλακιά ή σκληρή που στο κέντρο της σχηματίζει κενό και εκεί βρίσκονται οι πολυάριθμοι σπόροι. Περιέχει κάλιο, βιταμίνες C και B καροτίνιο καθώς και μέτρια ποσότητα φυτικών ινών. Σημαντικό είναι ότι η βιταμίνη C στο πεπόνι καταστρέφεται πολύ γρήγορα όταν αυτό βρεθεί εκτεθειμένο στον αέρα, γι’ αυτό μην χάνετε χρόνο αφού κόψετε το πεπόνι σας... φάτε το γρήγορα!

Ροδάκινο

Δεν νοείται καλοκαίρι χωρίς τη γεύση του ροδάκινου στο στόμα. Οι παλιοί το έλεγαν «στήθος της Αφροδίτης». Αποκλειστικά καλοκαιρινό φρούτο, δροσερό, ζουμερό και γεμάτο άρωμα, το ροδάκινο κατέχει ξεχωριστή και σπουδαία θέση στη λογοτεχνία, στις θρησκείες, στις τέχνες και φυσικά στο... ψυγείο μας. Έφτασε στην Ευρώπη γύρω στο 100 μ. Χ. από την Κίνα. Χάρη στο σύμπλεγμα βιταμινών, κυρίως C και Ε, που περιέχει προστατεύει από γαστρεντερικές διαταραχές, βοηθάει στην αντίσταση του οργανισμού στις ασθένειες, ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ είναι καλό διουρητικό και υπακτικό.

Σταφύλι

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες σταφυλιών οι οποίες ταξινομούνται σε 3 μεγάλες ομάδες: τις λευκές, τις ερυθρές και τις ροδόχρωμες. Είναι τροφή πλούσια σε κάλιο και βιταμίνες Α, Β και C. Θεωρείται η κυριότερη τροφή αποτοξίνωσης. Καταπολεμά την κατακράτηση υγρών. Επίσης, τα έλαια που παράγονται από τα κουκούτσια των σταφυλιών είναι πλούσια σε λιπαρά οξέα τα οποία μειώνουν τη χοληστερόλη. Τα σταφύλια περιέχουν, ακόμα, ένα πολύτιμο φυτικό συστατικό, τη ρεσβερατρόλη, που βρίσκεται στη φλούδα τους και έχει αντικαρκινική δράση.

Σύκo

Για τους αρχαίους πολιτισμούς της Μεσογείου, το σύκο αποτελούσε είδος πρώτης ανάγκης. Το άφηναν συνήθως να ξεραθεί στον ήλιο ή σε κάποιο φούρνο και θεωρείτο σε τέτοιο βαθμό αναπόσπαστο μέρος του τοπικού διαιτολογίου, ώστε ενίοτε αντικαθιστούσε ακόμη και το ψωμί. Είναι φρούτο πολύ πλούσιο σε φυτικές ίνες και γι’ αυτό και συστήνεται σε άτομα με κακή λειτουργία εντέρου. Καταναλώνεται ωμό, αλλά και αποξηραμένο και έχει ιδιαίτερα γλυκιά γεύση.

INDEX_33

ΑΠO ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΣΤΟ ΠΙΡΟΥΝΙ ΚΑΙ… ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ

Oι ές συνταγ α ν του μή

2 Προσούτο με πεπόνι ½ πεπόνι σε φέτες καλά παγωμένο περίπου 6 φέτες προσούτο πολύ λεπτές κομμένες

Φρεσκοτριμμένο πιπέρι Ρόκα & τοματίνια για γαρνίρισμα Τυλίγουμε τις φέτες πεπονιού με το προσούτο και τρίβουμε από πάνω φρέσκο πιπέρι. Σερβίρουμε σε πιατέλα και γαρνίρουμε με φύλλα ρόκας και τοματίνια.

Χοιρινά φιλετάκια με σάλτσα σύκου 1 χοιρινό ψαρονέφρι

Σορμπέ από σταφύλι

10 αποξηραμένα σύκα κομμένα σε κύβους

500 γρ. σταφύλια χωρίς κουκούτσια

3 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο

120 γρ. μαύρη ζάχαρη

2 κουταλιές της σούπας βούτυρο

3 κουταλιές της σούπας φυσικό χυμό λεμονιού

2 κουταλιές της σούπας μέλι

100 γρ. νερό

1 κουταλιά της σούπας ξίδι λευκό 1 μερίδα μπράντι 1 ποτήρι κρασί 1 ποτήρι νερό Τεμαχίζουμε σε 4 μενταγιόν το ψαρονέφρι. Τα σοτάρουμε σε καυτό ελαιόλαδο και τα σβήνουμε με το λευκό κρασί. Τα βγάζουμε και τ’ αφήνουμε στην άκρη. Σοτάρουμε τα σύκα στο βούτυρο μέχρι να μαλακώσουν και τα σβήνουμε με το μπράντι. Προσθέτουμε το ξίδι, το μέλι και το νερό και τ’ αφήνουμε να σιγοβράσουν μέχρι τα σύκα να «δέσουν» με τη σάλτσα. Τοποθετούμε τα φιλετάκια σε ένα πιάτο και τα περιχύνουμε με τη σάλτσα. Τα σερβίρουμε με ρύζι.

Χτυπάμε τα σταφύλια στο μίξερ. Βράζουμε το νερό με τη ζάχαρη για 3 λεπτά, αφήνουμε το σιρόπι να κρυώσει και το βάζουμε στο ψυγείο για 1 ώρα. Έπειτα, προσθέτουμε στα χτυπημένα σταφύλια το κρύο σιρόπι και το λεμόνι και ανακατεύουμε. Τοποθετούμε το μείγμα σε κουπάκια ή άλλες φόρμες και το βάζουμε στην κατάψυξη.

Γιάννης Λογοθέτης (ΛοΓό)

ΛοΓομαγειρέματα ΖΑΧΑΡΑΚΗΣ

Ένα εξαιρετικά εύπεπτο βιβλίο μαγειρικής από τον γνωστό σε όλους μας γελοιογράφο. Ακόμα και αν δεν έχετε καμία σχέση με τη μαγειρική τέχνη, είναι ένα βιβλίο που θα σας δελεάσει να αποκτήσετε. Οι απλές, ενδιαφέρουσες συνταγές σε συνδυασμό με τα έξυπνα χιουμοριστικά σκίτσα θα σας οδηγήσουν σίγουρα στην… κουζίνα. Διαβάζεται και από τους «βοηθούς» των μαγείρων (βλ. αυτούς που περιμένουν με το μαχαιροπίρουνο στο χέρι…) με μεγάλη ευχαρίστηση!

INDEX_33

top 5

top 5 επιμέλεια:

Xριστίνα Oικονομίδου Γιώτα Συκιώτη Mάκης Tσίτας

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Φωτογραφίζω» σημαίνει «γράφω με το φως». Κι αυτό ακριβώς κάνει ο Βασίλης Βασιλικός, που ξανατυπώνει παλιές «φωτογραφίες». Οι Φωτογραφίες είναι ένα ποίημα για τον έρωτα, για μια χαμένη γυναίκα, για μια πόλη, για μια χώρα -την Ελλάδα- στην οποία η λέξη ελευθερία ανέκαθεν λάμβανε ένα νόημα τραγικό. Ο συγγραφέας εδώ αναμοχλεύει, επεξεργάζεται και αξιοποιεί, με λεπτότητα, με τέχνη, με λυρική έξαρση, τις αναμνήσεις του. Ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου μπερδεύει το παρελθόν με το παρόν, ανακαλεί παραστάσεις από τα παλιότερα χρόνια της ζωής του, και με πλαίσιο πάντα τη Θεσσαλονίκη, εκφράζει την απόλυτη αποξένωσή του από τον κόσμο. Ο Λάζαρος, ο ήρωας των φωτογραφιών, ως alter ego του Βασίλη Βασιλικού, «ξεφυλλίζει» τις σημαντικές στιγμές του, στη γενέθλια πόλη: τις πρώτες εμπειρίες της ζωής, τους εφηβικούς έρωτες, στιγμιότυπα από την Κατοχή και τις κακουχίες, τη σκληρότητα και την εγκατάλειψη, σε ένα ρεαλιστικό κάδρο που απεικονίζει την ελληνική πραγματικότητα της καταστροφής και των προσφύγων, των άνεργων και των άστεγων. Εξαντλημένες από την πρώτη τους έκδοση (Εστία, 1964), οι Φωτογραφίες επανεκδίδονται τώρα για πρώτη φορά από τα Ελληνικά Γράμματα, στο πλαίσιο της Βιβλιοθήκης Βασίλη Βασιλικού.

Βασίλης Βασιλικός Οι φωτογραφίες ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Λώρα Ράιντινγκ Τζάκσον ήταν μια τραγική φιγούρα και από τις πιο προικισμένες γυναίκες αυτού του αιώνα. Η ζωή της ήταν μια σειρά από ρήξεις που κομμάτιασαν βάναυσα τη βιογραφία της. Έφυγε από τη Νέα Υόρκη για να ζήσει στην Ευρώπη. Δημιούργησε έναν μακροχρόνιο, παράνομο ερωτικό δεσμό με τον ποιητή Ρόμπερτ Γκρέιβς. H Λονδρέζικη μέρα είναι η 27η Απριλίου 1927 κατά την οποία η ποιήτρια προσπάθησε να αυτοκτονήσει πηδώντας από τον τρίτο όροφο του σπιτιού του εραστή της. Λίγες στιγμές αργότερα, ο Γκρέιβς πήδηξε από το παράθυρο ενός ορόφου χαμηλότερα και βρέθηκε στο πεζοδρόμιο δίπλα στην αγαπημένη του. Κανένας δεν σκοτώθηκε, όμως η ζωή της Λώρας από τη μέρα εκείνη θα άλλαζε για πάντα. Προϊόν μυθοπλασίας που εν μέρει βασίζεται σε αληθινά περιστατικά. O Xρήστος Xρυσόπουλος επιλέγει να αποτυπώσει ελλειπτικά την προσωπικότητα της ποιήτριας μέσα απ’ τις διαδοχικές προσεγγίσεις έξι ασύμμετρων κεφαλαίων και υποκεφαλαίων, μέσα από μια μεγάλη ποικιλία εξιστορήσεων, ημερολογιακών καταγραφών, επιστολογραφίας και δοκιμιογραφίας, μέσα από στιγμές της μυστηριώδους, αινιγματικής και συχνά αδιευκρίνιστης διαδρομής της, τις καλλιτεχνικές επιλογές και τις θεωρητικές αναζητήσεις της, ξεκινώντας από τη μέρα που εκείνη συνέρχεται -μετά από την απόπειρα- και έπειτα από τις αλλεπάλληλες χειρουργικές επεμβάσεις στις οποίες υποβλήθηκε. Ταυτόχρονα, ο συγγραφέας δημιουργεί την ποιητική εικόνα ενός αφιλόξενου σύμπαντος: όλος ο κόσμος αποτελεί μιαν άγνωστη ήπειρο, κάθε κίνηση συνιστά μια υπέρμετρα δύσκολη εμπειρία ενώ η απουσία σκοπού είναι ολοκληρωτική.

Χρήστος Χρυσόπουλος, Η λονδρέζικη μέρα της Λώρας Τζάκσον ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

νας νέος άνδρας ανακαλύπτει στις μικρές αγγελίες μία δελεαστική όσο και παράξενη θέση εργασίας. Έναντι αδράς αμοιβής, θα παραχωρεί το διαμέρισμά του σε μια εταιρεία -τη μοναδική στο είδος της- που βοηθά τους ανθρώπους να εκπληρώσουν τα όνειρά τους. Θα πληρώνεται για κάθε τετραγωνικό μέτρο που θα χρησιμοποιεί η εταιρεία ως αποθηκευτικό χώρο. Οι ενδοιασμοί του κάμπτονται προκειμένου να βγει από την ανεργία που τον ταλανίζει. Ποιο είναι το αντίτιμο της ευημερίας; Η αρχική ευφορία για τη δυνατότητα γρήγορου πλουτισμού σιγά σιγά δίνει τη θέση της σε έναν αδιόρατο φόβο, καθώς βρίσκεται εγκλωβισμένος μέσα στο ίδιο του το σπίτι. Στο φόντο η άρρωστη μητέρα του, μια ανήμπορη γυναίκα που καταρρέει στο κρεβάτι του πόνου, η ερωμένη του και ο ζωγράφος φίλος του, φιγούρες που σαν κινούμενες μαριονέτες παίζουν τον ρόλο των κομπάρσων, πλαισιώνοντας το προσωπικό αδιέξοδο του ήρωα. Μια καυστική ιστορία για το κυνήγι της επιβίωσης, τη ματαιότητα των επιθυμιών και για τον ορισμό της ευτυχίας από τον σύγχρονο άνθρωπο και για όλα αυτά που θυσιάζουμε ελπίζοντας σ’ έναν παράδεισο που δεν θα γνωρίσουμε ποτέ...

ολιτικές συγκρούσεις, εθνικοί κατατρεγμοί, διαψεύσεις προσδοκιών, υποθέσεις κατασκοπείας που διαπλέκονται με προσωπικές ιστορίες, ζωές και όνειρα κομμένα στη μέση, οικογενειακά δράματα, όλα ρίχνουν φως σε μια σκοτεινή ιστορική περίοδο τριάντα πέντε χρόνων. Η συναρπαστική σάγκα μιας οικογένειας Βορειοηπειρωτών. Και παράλληλα, ένα πολιτικό μυθιστόρημα για την ελληνική μειονότητα στην Αλβανία, ένα ιστορικό μυθιστόρημα για το βορειοηπειρωτικό ζήτημα από τις αρχές του 20ού αιώνα έως τα μέσα του ‘60. Μια τοιχογραφία με όλες τις εκδοχές των ελληνοαλβανικών σχέσεων μέχρι το μεγάλο μεταναστευτικό κύμα του ‘90: από τη φιλία και τον έρωτα μέχρι τη ρουφιανιά, από τη συνεργασία μέχρι την προδοσία, από τη συνύπαρξη μέχρι το εθνικιστικό μένος. Όλα ξεκινούν όταν το 1924 ο Πέτρος Χαρίσης, συνειδητός Βορειοηπειρώτης, ψημένος στους πολέμους και στην ξενιτιά, επιστρέφει 30άρης πια και γεμάτος εκσυγχρονιστικά σχέδια από τη Νέα Υόρκη στο χωριό του, την Κατούνα της Δρόπολης. Ο αναγνώστης τον παρακολουθεί να προκόβει, όπως προκόβει και η ελληνική μειονότητα της Αλβανίας μέχρι το 1939, να στέλνει τον πρωτότοκό του, τον Αντώνη, να σπουδάσει στην Αθήνα, να τον καμαρώνει ως νεαρό ιδεολόγο κομμουνιστή και στο τέλος να πέφτει θύμα της κομματικής καριέρας του. Και όλα θα τελειώσουν με μια δίκηπαρωδία και την εκτέλεσή του από το καθεστώς του Εμβέρ Χότζα. Ένα ρεαλιστικό μυθιστόρημα, με αδρή αφήγηση, ποτισμένο με το άρωμα βαλκανικού πριμιτιβισμού.

Δημήτρης Σωτάκης Το θαύμα της αναπνοής

Τηλέμαχος Κώτσιας Στην απέναντι όχθη

ΚΕΔΡΟΣ

ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Κατίνα Μελά, καρπός δύο ανθρώπων «που μόνο σ’ ένα πράγμα συμφωνούσαν, στο ότι δεν ήταν Αμερικανοί, και των οποίων το διαζύγιο μόνο βελούδινο δεν ήταν», μελετήτρια της σύγχρονης ελληνικής ποίησης και ομοφυλόφιλη, φτάνει στην Αθήνα τον Σεπτέμβρη του 2006. Πάλλεται από αισθήματα μίσους για τον πατέρα της, ενώ αντίθετα η πρόσφατα χαμένη μητέρα τής στοιχειώνει ολόκληρη την ύπαρξή της. Η τελευταία, ήταν μια ομοφυλόφιλη διανοούμενη με κρυφή ζωή, που μολονότι άργησε να μυήσει την κόρη της στα μυστικά της, ανέπτυξε μια σχέση μαζί της εξαιρετικά δυνατή. Η καθημερινότητα της Κατίνας μετατρέπεται σύντομα σε μια κωμικοτραγική προσπάθεια ένταξης στην αθηναϊκή κοινωνία των ημερών μας και σε μια σπαρακτική απόπειρα συμφιλίωσης με τα πρόσωπα του παρελθόντος της. Παρά τα καταιγιστικά γεγονότα που σηματοδοτούν τη διαμονή της, τον Ιούλιο του 2007 η ηρωίδα του βιβλίου θα εγκαταλείψει την έκρυθμη πόλη, έχοντας προηγουμένως καταθέσει σε ένα διεθνές φιλολογικό συνέδριο τη μαρτυρία της για την απρόβλεπτη σύνδεση λογοτεχνίας και ζωής. Η δράση εκτυλίσσεται μέσα από τα γραπτά της κατά την περίοδο των έντεκα αυτών μηνών. Αλληλογραφία, ημερολόγια, μια ανακοίνωση σ’ ένα συνέδριο στους Δελφούς και δύο συνεντεύξεις που σχετίζονται με το ερευνητικό της αντικείμενο -η Κατίνα είναι πρώην διδακτορική φοιτήτρια σ’ ένα ivy league πανεπιστήμιο-, είναι ό,τι έχουμε στα χέρια μας για να προσεγγίσουμε τόσο την ηρωίδα όσο και το μυστήριο που στηρίζει την πλοκή.

Άντζελα Δημητρακάκη Μέσα σ’ ένα κορίτσι σαν κι εσένα ΕΣΤΙΑ

INDEX_33

top 5

TOP 5

ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ιεθνές best seller του Μεσοπολέμου, σκαμπρόζικο, προκλητικό αφήγημα, αποτέλεσε απαγορευμένο ανάγνωσμα για τις καλές αστικές οικογένειες, πράγμα που συνέβαλε στην ταχύτατη διάδοσή του, Η μαντόνα των βαγκόν-λι εκδόθηκε για πρώτη φορά στη Γαλλία το 1925. Αριστοκρατία, σνομπισμός, ελευθεριότητα, ταξίδια. Ατμόσφαιρα που θυμίζει την Ευρώπη του Πολ Μοράν. Ο Ντεκομπρά όμως πηγαίνει πιο πέρα, συνδυάζοντας τη γοητεία της ταξιδιωτικής γραφής με το κατασκοπευτικό και το περιπετειώδες μυθιστόρημα. Η Λαίδη Γουάινχαμ, η επονομαζόμενη μαντόνα των βαγκόν-λι, αισθησιακή, ατίθαση και απαλλαγμένη από ηθικές ασημαντότητες, σκανδαλίζει την Ευρώπη του ‘20, ταξιδεύει αδιάκοπα κι εξερευνά άλλοτε τα άγνωστα εδάφη της ψυχανάλυσης και άλλοτε τα επικίνδυνα εδάφη του υπαρκτού σοσιαλισμού, συνοδευόμενη από τον έμπιστο γραμματέα της Πρίγκιπα Σελιμάν. Η οικονομική καταστροφή για τη γυναίκα που δεν ανέβηκε ποτέ άλλο Γολγοθά από την πλατιά σκάλα του Ριτζ είναι απλώς αδιανόητη. Ο πλούτος τής είναι απαραίτητος ακόμα κι αν πρέπει να τον διεκδικήσει από αιμοσταγείς μπολσεβίκους. Ακόμα κι αν πρέπει να περάσει από το κρεβάτι του συντρόφου Βαρίσκιν για να πάρει πίσω τις πετρελαιοπηγές που της στέρησε η σοβιετική εθνικοποίηση. Η φιλήδονη λαίδη επιστρέφει χωρίς ίχνος ρυτίδας και οι πικάντικες περιπέτειές της διαβάζονται πάντα με την ίδια ευχαρίστηση.

ο καινούργιο μυθιστόρημα ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους μυθιστοριογράφους, του δύο φορές τιμημένου με Βραβείο Booker Αυστραλού συγγραφέα Πήτερ Κάρεϊ, το οποίο γνωρίζει τη θερμότατη υποδοχή της κριτικής. Ήρωάς του ο μικρός Τσε, γιος ριζοσπαστών ακτιβιστών φοιτητών του Χάρβαρντ, ο οποίος μεγαλώνει με την αριστοκράτισσα νεοϋορκέζα γιαγιά του απομονωμένος από τον κόσμο και ονειρεύεται τους γονείς του που δεν τους γνώρισε ποτέ, τη δεκαετία του ‘70. Ώσπου θα εμφανιστεί η Ντάιαλ, μια νέα γυναίκα, και μαζί της ο Τσε θα ανακαλύψει τον παράνομο εαυτό του, καθώς και ότι τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται... Ο παράνομος εαυτός του είναι ένα γλωσσικό κομψοτέχνημα και ταυτόχρονα ένα πανέξυπνο διανοητικό παιχνίδι ανάμεσα στον αναγνώστη και στους δύο αξιαγάπητους κεντρικούς ήρωες. Μέσα από τα μάτια του μικρού Τσε και της ελληνικής καταγωγής Ντάιαλ, ο Πήτερ Κάρεϊ ζωντανεύει την εποχή του Βιετνάμ και του φοιτητικού κινήματος στην Αμερική, αλλά και την άγνωστη Αυστραλία των ακραίων αντιθέσεων, των εναλλακτικών κοινοτήτων και της στυγνής αστυνομοκρατίας.

Maurice Dekobra Η μαντόνα των βαγκόν λι

Πήτερ Κάρεϊ Ο παράνομος εαυτός του

ΠΑΠΥΡΟΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Τόνι Μόρισον δεν χρειάζεται συστάσεις. Τιμήθηκε με Νόμπελ το 1993. Το αποκλειστικό θέμα της είναι οι Αφροαμερικανές: η ζωή τους, η ιστορική τους περιπέτεια, ο αγώνας επιβίωσης, το χρώμα τους. Μέσα από τον αφηγηματικό ρυθμό, την επεξεργασμένη γλώσσα και την αστραφτερή πρόζα της, κάνει τον αναγνώστη να αντιλαμβάνεται τις πολύπλοκες διεργασίες της ιστορίας. Το μυθιστόρημα Έλεος είναι μια συγκλονιστική τραγωδία. Εκτυλίσσεται τον 17ο αιώνα, την εποχή της μεγάλης μετανάστευσης προς τον Νέο Κόσμο. Η δουλεία δεν είναι -ακόμη- το πανίσχυρο θεμέλιο του αμερικανικού πλούτου. Όμως, μια σειρά νέων νόμων δίνουν το ελεύθερο στους λευκούς να σκοτώνουν οποιονδήποτε μαύρο για οποιονδήποτε λόγο. Με τη νέα νομοθεσία, γίνεται προσπάθεια να διαχωριστούν και να προστατευτούν όλοι οι λευκοί από όλους τους άλλους, για πάντα. Είναι η ιστορία μιας δοκιμασίας - άντρες και γυναίκες που προσπαθούν να επινοήσουν έναν καινούργιο ρόλο για τον εαυτό τους μέσα στις αχανείς εκτάσεις του Νέου Κόσμου. Το Έλεος αποκαλύπτει αυτό που κρύβεται κάτω από την επιφάνεια της δουλείας. Όπως και στην Αγαπημένη, στον πυρήνα του βιβλίου βρίσκεται η διφορούμενη, ανησυχητική ιστορία μιας μητέρας και μιας κόρης που προσπαθούν να ζήσουν σε έναν βίαιο κόσμο - έναν κόσμο που οι πράξεις του ελέους, όπως και το καθετί, έχουν απρόβλεπτες συνέπειες.

Τόνι Μόρισον Έλεος ΝΕΦΕΛΗ

ο πολυαναμενόμενο καινούριο βιβλίο του Τζέφρι Ευγενίδη αποτελεί για τους αναγνώστες ένα ευχάριστο ξάφνιασμα. Μετά τη δυναμική του είσοδο στον χώρο της λογοτεχνίας με τις Αυτόχειρες παρθένους και το μνημειώδες Middlesex, Ανάμεσα στα δύο φύλα, επιστρέφει για να δώσει άλλη μια ευκαιρία στον αναγνώστη να τον γνωρίσει σε βάθος, μέσα από μια συλλογή λογοτεχνικών κειμένων από τους: Χάρολντ Μπρόντκι, Άντον Τσέχοφ, Γκρέις Πέιλι, Γουίλιαμ Φόκνερ, Ντένις Τζόνσον, Ντέιβιντ Μπεζμότζις, Ντέμπορα Άϊζενμπεργκ, Μίλαν Κούντερα, Γουίλιαμ Τρέβορ, Γκι ντε Μοπασάν, Γκίλμπερτ Σορεντίνο, Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, Λόρι Μουρ, Μαίρη Ρόμπιζον, Ντέιβιντ Γκέτς, Ισαάκ Μπάμπελ, Τζορτζ Σόντερς, Ρίτσαρντ Φορντ, Στιούαρτ Ντάιμπεκ, Μιράντα Τζουλάι, Μπέρναρντ Μαλαμούντ, Ρέιμοντ Κάρβερ, Χάρολντ Μπρόντκι, Άλις Μανρό. Της αγάπης μου ο σπουργίτης πέταξε, σε μετάφραση Άννας Παπασταύρου, είναι μια ανθολογία ερωτικών ιστοριών, που χρωστάει τον τίτλο της στον Λατίνο ποιητή Κάτουλο. Παρά την πολλαπλότητα των θεμάτων και των καταστάσεων που περιέχονται σε καθεμιά από αυτές τις είκοσι έξι ερωτικές ιστορίες, κάτι από την έμπνευση του Κάτουλου διατρέχει το βιβλίο πέρα ως πέρα: «είτε υπάρχει ένα σπουργίτι είτε το σπουργίτι έχει πεθάνει!».

Ανθολόγηση – Επιμέλεια Τζέφρι Ευγενίδης Της αγάπης μου ο σπουργίτης πέταξε

ο Αύριο, ένα μυθιστόρημα με τρυφερότητα και βαθύ στοχασμό, ευ φυές απόσταγμα μισού αιώνα ζωής σε μία νύχτα γεμάτη αγωνία, είναι μια μαγική διερεύνηση του τι σημαίνει ζευγάρι, μητρότητα και ατομικότητα και του τι μπορεί να είναι το μυστήριο της ευτυχίας. Αφηγήτρια είναι μια γυναίκα, μητέρα δύο παιδιών, που ξαγρυπνά μονολογώντας στο κρεβάτι, απευθυνόμενη στα δυο παιδιά της τον Νικ και την Κέιτ, γιατί αναρωτιέται πώς θα κοιμούνται από την επόμενη μέρα που εκείνη ξέρει ότι θα συμβεί κάτι που κυριολεκτικά θα ανατρέψει την οικογενειακή γαλήνη του σπιτιού της. Επίκειται μια αποκάλυψη. Τα παιδιά της θα βρεθούν αντιμέτωπα με το μέλλον τους. Μια ευκατάστατη οικογένεια που έφτασε η στιγμή να αναμετρηθεί με μια κρυμμένη αλήθεια που τους βαραίνει χρόνια. «Εσείς θα κρίνετε αύριο» μονολογεί η Πώλα, ενώ η βροχή πέφτει ασταμάτητα, ένα μοτίβο που συνοδεύει την αγρύπνια και υποβοηθάει στο στήσιμο της κατάλληλης ατμόσφαιρας μέχρι το τέλος του βιβλίου, που συμπίπτει με το ξημέρωμα. Μια ιστορία που είναι ταυτόχρονα ύμνος στην αγάπη και συγκινητική ομολογία για τον φόβο της απώλειας και για το πόσο εύθραυστη είναι ακόμη και η πιο μύχια αίσθηση του εαυτού μας.

Graham Swift Αύριο ΕΣΤΙΑ

LIBRO

INDEX_33

top 5

TOP 5

ΠΟΙΗΣΗ

«Ευμενής της μοίρα επροίκισε την φυλήν μας δια του θείου δώρου της ποιήσεως». Κ.Π. Καβάφης «Ποιητής είναι εκείνος που πάει πάντα πιο πέρα απ’ ό,τι μπορεί να κάνει». Φερνάντο Πεσσόα

την έκδοση αυτή, η οποία αποτελείται από δύο μέρη, το ένα αφιερωμένο στον Καβάφη και το άλλο αφιερωμένο στον Πεσσόα, περιλαμβάνονται τα καλύτερα ποιήματα των δύο σπουδαίων ποιητών καθώς και μια επιλογή από πεζά τους. Σε κάθε μέρος υπάρχει εισαγωγή του Γιάννη Σουλιώτη, ο οποίος έκανε και την ανθολόγηση και χρονολόγιο για κάθε ποιητή, καθώς και ένας παραλληλισμός της ζωής και του έργου τους που δείχνει τη στενή τους σχέση (πολλές φορές τρομερά εντυπωσιακή), παρ’ όλο που δεν συναντήθηκαν ποτέ. Παράλληλα με το βιβλίο βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το πολυβραβευμένο ντοκιμαντέρ του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη.

Φερνάντο Πεσσόα – Καβάφης Κ. Π. Τα εξαίσια όργανα του μυστικού θιάσου ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

INDEX_33

Μπρεχτ ήταν ο άνθρωπος που αναμόρφωσε τη θεατρική τέχνη και άφησε πίσω του έναν μεγάλο όγκο πολεμικών, αντιεξουσιαστικών έργων που χλευάζουν τη μπουρζουαζία. Αλλά πάνω απ’ όλα ήταν ποιητής. Όσο μεγάλο κι αν είναι το ενδιαφέρον που προκάλεσαν τα κείμενά του σαν εκφράσεις των προβλημάτων και ανησυχιών της εποχής, σαν πολιτικοί λίβελοι, σαν μανιφέστα σκηνικής μεταρρύθμισης ή κοινωνικά ντοκουμέντα, εντούτοις η βασική τους αξία έγκειται στην ποιητική διάστασή τους. Έγραψε, επίσης, πολλά ποιήματα, τα οποία διαφέρουν πολύ μεταξύ τους τόσο από άποψη τεχνικής όσο και από άποψη θεματολογίας: από ποιήματα πολιτικού και φιλοσοφικού στοχασμού μέχρι ποιήματα που αναφέρονται στον έρωτα και στο εφήμερο της ανθρώπινης ζωής. Στην παρούσα συλλογή περιλαμβάνονται ποιήματα που αποτυπώνουν με σαφήνεια την ιδιότυπη ποιητική φωνή του Μπρεχτ. Η έκδοση είναι δίγλωσση και η απόδοση στα ελληνικά καταξιωμένων ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών (Νίκος Παππάς, Ρίτα Μπούμπη Παππά, Νάντια Βαλαβάνη, Μάριος Πλωρίτης, Οδυσσέας Ελύτης, Πέτρος Μάρκαρης, Μαρία Λουίζα Κωνσταντινίδου). Η ανθολόγηση είναι του Κώστα Μιλτιάδη.

Άννα Αχμάτοβα έζησε με τον εντονότερο τρόπο όλα τα κοσμοϊστορικά γεγονότα του 20ού αιώνα που σημάδεψαν τη Ρωσία αλλά και ολόκληρη την ανθρωπότητα: τον Α΄ και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τις Κομμουνιστικές Διεθνείς, την άνοδο του Στάλιν και του Λένιν στην εξουσία, τη βαναυσότητα του σταλινικού καθεστώτος, τις προγραφές συγγραφέων και ποιητών, τον θάνατο του συζύγου της σε στρατόπεδα συγκέντρωσης της Σιβηρίας, φίλων ποιητών, όπως ο Μάντελσταμ και πλήθος ανθρώπων του λαού. Θεωρείται η ποιήτρια της συλλογικής μνήμης. Το Ποίημα δίχως Ήρωα είναι ένας ύμνος στη μνήμη. Η ποίησή της αποτελεί μια προσπάθεια κατάργησης της απόστασης μεταξύ της γραφής και της πραγματικότητας. Οι στίχοι της, όπως αναφέρει ο Μπόρις Πάστερνακ, «μεταμορφώνουν τα γεγονότα σε βιώματα». Η παρούσα, εξαιρετικά καλαίσθητη, έκδοση περιλαμβάνει τη γνωστότερη ποιητική της συλλογή Ρέκβιεμ, τη μνημειώδη ποιητική σύνθεση Ποίημα δίχως Ηρωα και τις Ελεγείες του Βορρά σε απόδοση του ποιητή Γιάννη Αντιόχου, ο οποίος βασίστηκε σε αγγλικές και γερμανικές μεταφράσεις.

Bertolt Brecht Ποιήματα-Gedichte

Άννα Αχμάτοβα Ποιήματα

ΚΟΡΟΝΤΖΗ

ΜΙΚΡΗ ΑΡΚΤΟΣ

Μαρίνα Τσβετάγιεβα (1892-1941) κατέχει μια ξεχωριστή θέση ανάμεσα στους μεγαλύτερους συγγραφείς του 20ού αιώνα. Η ζωή και το έργο της είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα με τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία. Η μοίρα της υπήρξε από τις πιο τραγικές: Οκτωβριανή Επανάσταση, μακρά εξορία, μια κόρη νεκρή από την πείνα και μια άλλη στο γκουλάγκ, εχθρότητα εκ μέρους των Ρώσων εμιγκρέδων και αδιαφορία των παρισινών λογοτεχνικών κύκλων, παθιασμένη αλληλογραφία με τον Παστερνάκ και τον Ρίλκε, αφοσίωση στον άντρα της και πολλοί χιμαιρικοί έρωτες, αναγκαστική επιστροφή στη Σοβιετική Ένωση και απεγνωσμένες εκκλήσεις στον Μπέρια και τον Στάλιν, αυτοκτονία. Σε όλη τη διάρκεια αυτού του πολυτάραχου βίου, η Τσβετάγιεβα δεν σταματάει να εξομολογείται. Εξομολογείται μέσα από τις επιστολές της που απευθύνει άλλοτε σε πολύ στενούς φίλους κι άλλοτε σε αγνώστους. Οι εξομολογήσεις αυτές παρέμειναν άγνωστες στο κοινό. Ο ξαφνικός θάνατός της δεν της επέτρεψε να τις συνθέσει σε ένα βιβλίο. Το έργο αυτό ανέλαβε, με άκρα προσοχή και συγκίνηση, ο Τσβετάν Τοντόροφ, ο οποίος αφού διάβασε στα ρωσικά χιλιάδες σελίδες προσωπικών και εξομολογητικών κειμένων της, συγκρότησε την αυτοβιογραφία της, στην οποία παρακολουθούμε μέρα με τη μέρα την τραγική ζωή αυτής της ιδιοφυούς γυναίκας, στην οποία μία μόνο λέξη αρμόζει για να περιγράψει τη διανοητική κατάσταση που μόνιμα τη διακατείχε: ήταν φλεγόμενη.

ο 3ο τεύχος του περιοδικού Ποιητική, υπό τη διεύθυνση του Χάρη Βλαβιανού, συνεπές ως προς τους στόχους του διευθυντή του, μας ξεναγεί στην εγχώρια και ξένη ποίηση, αναδεικνύοντας τον δυναμισμό και τη σημασία της στη σημερινή πραγματικότητα. Στο παρόν τεύχος ξεχωρίζει το αφιέρωμα στον σημαντικότερο εν ζωή Αμερικανό ποιητή John Ashbery, με μεταφράσεις ποιημάτων, δοκιμίων και συνεντεύξεών του, που φωτίζουν τη διαδρομή του. Η «συνομιλία» με ξένους ποιητές αποτελούσε πάντα μια από τις προτεραιότητες του περιοδικού. Στο πνεύμα αυτό μεταφράζονται δύο σημαντικοί σύγχρονοι Γερμανοί ποιητές, η Ulrike Draesner και ο Johann Tammen. Στο τεύχος αυτό θα βρείτε, επίσης, ποιήματα του Hugo Hofmannstahl, του Charles Baudelaire, του Mark Strand και της Μπιανκαμαρία Φραμπόττα. Ακόμα, ένα πλήθος δειγμάτων ποίησης Ελλήνων ποιητών, μεταφρασμένα και πρωτότυπα δοκίμια, κριτικές, σχολιασμούς και άλλα πολλά… Εάν σας ενδιαφέρει η ποίηση, η περιοδική αυτή έκδοση πρέπει να είναι μέσα στις αποσκευές σας για τις διακοπές του καλοκαιριού.

Μαρίνα Τσβετάγιεβα Μια ζωή μέσα στη φωτιά Εξομολογήσεις

Ποιητική #3 [Εξαμηνιαίο περιοδικό για την τέχνη της ποίησης]

ΕΣΤΙΑ

ΠΑΤΑΚΗΣ

INDEX_33

top 5

TOP 5

ΔΟΚΙΜΙΑ

Νορβηγός Haakon Smedsvig Hanssen, αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Agder της Νορβηγίας, έχει επικεντρώσει το επιστημονικό του ενδιαφέρον στην παράδοση του Λυκείου μετά τον Αριστοτέλη. Ο Θεόφραστος ήταν γνωστός στην ιστορία της Φιλοσοφίας ως ο συνοδός του Αριστοτέλη και ο διάδοχός του στη διεύθυνση του Λυκείου και επηρέασε τους Επικούρειους και τους Στωϊκούς. Το Λύκειο έφτασε στην κορυφή της ακμής του κάτω από τη διεύθυνσή του. Τα ενδιαφέροντά του περιέκλειαν τις μικρές χαρές της ζωής και τα μεγάλα αινίγματα του σύμπαντος. Ήταν ο φιλόσοφος της καθημερινής ζωής και της χαράς. Απορρίπτει τον Αναξαγόρα που ισχυρίζεται ότι η αίσθηση πρωταρχικά είναι συνδεδεμένη με τον πόνο, επειδή ο πόνος είναι πιο σφοδρός απ’ ό,τι η χαρά και είναι περισσότερο διάσημος για τις βοτανικές εργασίες του. Έκανε τα πρώτα βήματα προς μια οικολογική επιστήμη. Σε αυτή τη μονογραφία, ο Νορβηγός ιστορικός παρουσιάζει με λιτό και ευκρινή τρόπο τις βασικές πτυχές του έργου του Ερέσιου φιλόσοφου, αναφέρει και σχολιάζει κάποια από τα σωζόμενα έργα του εστιάζοντας στη φιλοσοφική του δραστηριότητα και στη σχέση του με τον Αριστοτέλη, με ιδιαίτερη αναφορά στα σημεία όπου διαφοροποιείται από τη σκέψη του Αθηναίου φιλοσόφου, προκαλώντας ή διευρύνοντας την Αριστοτελική φιλοσοφία.

Haakon Smedsvig Hanssen Θεόφραστος ο Ερέσιος: Ο φιλόσοφος της χαράς της ζωής ΜΠΑΡΤΖΟΥΛΙΑΝΟΣ

INDEX_33

ε αυτό το βιβλίο-βιογραφία των Δικαιωμάτων του ανθρώπου, ο Christopher Hitchens, σημαντικός ιστορικός, συγγραφέας, δημοσιογράφος, κριτικός λογοτεχνίας, διανοούμενος, ακτιβιστής, γράφει μια διαφωτιστική μελέτη για τη ζωή και το έργο του Τόμας Πέιν, του υπέρμαχου των ιδεών της αμερικανικής και της Γαλλικής Επανάστασης, φλογερού υποστηρικτή των αρχών του Διαφωτισμού, του ανθρωπισμού και του ορθολογισμού. Τα δικαιώματα του ανθρώπου είναι ένα ριζοσπαστικό για την εποχή του κείμενο, στο οποίο ο Πέιν, ο οποίος αν και Βρετανός ήταν ενεργά συμμέτοχος και ο ίδιος στη Γαλλική Επανάσταση, σατίρισε την άποψη περί «τέλους της ιστορίας και διακήρυξε ότι το δικαίωμα κάθε λαού να αλλάξει την κυβέρνησή του είναι έμφυτο και αναπαλλοτρίωτο. Γι’ αυτόν η ιδέα ενός κληρονομικού άρχοντα ήταν τόσο εξωφρενική όσο και η ιδέα ενός κληρονομικού μαθηματικού. Γράφοντας δε στην περίοδο που η μοναρχία ως μοντέλο διακυβέρνησης κυριαρχούσε, εξαπέλυσε μια εμπνευσμένη επίθεση στην αρχή της κληρονομικότητας, την οποία γελοιοποίησε για τις αυταπόδεικτες αντιφάσεις της. Σε μια εποχή που τόσο τα δικαιώματα όσο και η λογική υφίστανται αρκετές μορφές ανοιχτής ή συγκαλυμμένης επίθεσης η ζωή και η γραφή του Τόμας Πέιν θα αποτελούν πάντα μέρος του οπλοστασίου στο οποίο θα χρειάζεται να στηριχθούμε.

έρωτας στην αρχαία Ελλάδα ήταν αναπόσπαστο στοιχείο των συμποσίων, αλλά και της μεταφυσικής σκέψης, της αυστηρής τέχνης και της θρησκείας. Ο Γάλλος ακαδημαϊκός με αυτό το έργο αποκαθιστά τον «ελληνικό έρωτα» στις αληθινές παιδαγωγικές του διαστάσεις. Ερευνά το ευγενές συναίσθημα του έρωτα στην αρχαία ελληνική κοινωνία, αρχίζοντας από τον Όμηρο, την εναρκτήρια φωνή της παγκόσμιας ποίησης και τα ζώπυρα της μυθολογίας όπου ενώθηκε η Ουράνια με την Πάνδημη θεά του Έρωτα και κατέστησε τους Ολύμπιους θεούς σύνοικους και συμπολίτες των θνητών. Εξετάζει τον έρωτα όπως εμφανίζεται στην Επική και Λυρική Ποίηση, στο αρχαίο θέατρο, στην πεζογραφία και στα έργα των Πλατωνικών, των Στωικών και των Κυνικών φιλοσόφων, τη γλυπτική και τη ζωγραφική. Επίσης, εξετάζει τον έρωτα όπως εκδηλώνεται στην καθημερινή ζωή και τον βιώνουν οι άνθρωποι της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας. Ο Αντρέας Καραντώνης, που έχει κάνει την όντως εξαίσια μετάφραση, γράφει επίσης έναν Επίλογο για τον αρχαιοελληνιστή συγγραφέα και μια Εισαγωγή στην Νεοελληνική ποίηση. Επίσης, το βιβλίο περιλαμβάνει 16 εικόνες εκτός κειμένου από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου (Αρχαιολογικό Αθηνών, Δήλου, Λούβρου, Ν. Υόρκης, Βερολίνου και Μονάχου).

Christopher Hitchens Τα δικαιώματα του ανθρώπου

Robert Flacelière Ο έρωτας στην αρχαία Ελλάδα

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΠΑΠΑΔΗΜΑΣ

Ευρωπαϊκή Ένωση ως θεσμικό οικοδόμημα και διακριτό μοντέλο διακυβέρνησης αποτελεί δημιούργημα των ευρωπαϊκών πολιτικών ελίτ και ένα μοναδικό θεσμικό επίτευγμα παρά την πολυπλοκότητα του πλαισίου λειτουργίας της και τις εγγενείς αδυναμίες μιας sui generis ένωσης κρατών. Πέραν, ωστόσο, από το ακαδημαϊκό ενδιαφέρον έναντι του φαινομένου της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί διακριτό σύστημα διακυβέρνησης, το οποίο θα πρέπει να αναλυθεί στα πλαίσια του ευρύτερου πεδίου της πολιτικής επιστήμης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί κατ’ εξοχήν, αλλά όχι αποκλειστικά, πεδίο της συγκριτικής πολιτικής. Η πολιτική και η άσκησή της μπορεί να αναλυθεί και να προσεγγιστεί ως: μία δραστηριότητα, ένας τρόπος διακυβέρνησης, ένας τρόπος εξέλιξης θεσμών και διαδικασιών διακυβέρνησης ή ένας μηχανισμός που θέτει συγκεκριμένες προτεραιότητες, όπως η επίτευξη κοινωνικών στόχων, η παροχή δημόσιων αγαθών και η δημιουργία ενός πλαισίου ενίσχυσης της ευημερίας των πολιτών. Η διακυβέρνηση και η άσκηση πολιτικής είναι υπό μία έννοια έννοιες ταυτόσημες. Ως πολιτική ορίζεται «η επιστήμη και τέχνη της διακυβέρνησης», ενώ αντικείμενό της είναι «η μορφή, οργάνωση και διοίκηση ενός κράτους». Στα πλαίσια μιας τέτοιας προσέγγισης αναλύονται «οι ομοιότητες και διαφορές στον τρόπο εκτέλεσης/υλοποίησης συγκεκριμένων λειτουργιών από διαφορετικά πολιτικά συστήματα» που λειτουργούν με βάση μη ταυτόσημες αρχές και παραδόσεις.

Γιώργος Βοσκόπουλος Ευρωπαϊκή Ένωση ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

την τελειότητα των έργων της ελληνικής αρχιτεκτονικής μπορεί κανείς να αντιπαραβάλλει το μέγεθος και τη χρησιμότητα των κατασκευών της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής. Τα επιτεύγματα της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής είναι αυτά μέσω των οποίων εκφράζεται ως σήμερα το μεγαλείο της Ρώμης με ιδιαιτέρως εντυπωσιακό τρόπο. Η αξία των αρχιτεκτονημάτων της εποχής οφείλεται στο γεγονός ότι αποτελούσαν κοινωφελή έργα και ταυτόχρονα μνημεία που πρόβαλλαν το κύρος και την υπεροχή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και δημιουργούσαν ένα αίσθημα αυτοπεποίθησης στον ρωμαϊκό λαό. Όχι μόνον στη Ρώμη και στην Ιταλία, αλλά και σε ολόκληρη την επικράτεια του imperium, οι παρεμβάσεις της αρχιτεκτονικής μετέβαλαν το φυσικό περιβάλλον σε πρωτόγνωρο για την εποχή εκείνη βαθμό. Στην ύπαιθρο δημιουργήθηκαν εκτεταμένες υποδομές, όπως δρόμοι και υδραγωγεία, ενώ οι πόλεις εξωραΐστηκαν με μεγάλα και πολυτελή οικοδομήματα που δημιούργησαν ένα νέο πλαίσιο για τον αστικό βίο. Ο αρχαιολόγος Henner von Hesberg, καθηγητής της κλασικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας, σε αυτό το πλούσια εικονογραφημένο έργο παρουσιάζει με ενάργεια το σύνολο των επιτευγμάτων της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής και εξηγεί τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της. Περιγράφει τα υλικά δομής, τα διακοσμητικά μοτίβα και τους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς, ερμηνεύει σε βάθος, αλλά και με απλό τρόπο τα βασικά χαρακτηριστικά διαφόρων κτηριακών τύπων - από οχυρώσεις και ταφικά μνημεία ως οικίες, ανάκτορα και ναούς.

Henner von Hesberg Ρωμαϊκή αρχιτεκτονική UNIVERSITY STUDIO PRESS

INDEX_33

top 5

TOP 5

ΠΑΙΔΙΚΑ

ναι λοιπόν, οι μικροί (αλλά και οι μεγάλοι) περίεργοι τρελαίνονται να κάνουν τις πιο απίθανες ερωτήσεις, με σοβαρό ή αστείο περιεχόμενο. Μετά το Βιβλίο των Γιατί, το Βιβλίο των Πώς, συνέχεια στην επιτυχημένη σειρά των βιβλίων γνώσης έχει το Βιβλίο των Ποιων. Με 71 επιστημονικά εμπεριστατωμένες απαντήσεις, γραμμένες με απλό και κατανοητό τρόπο απαντά σε ισάριθμες ερωτήσεις. Το Βιβλίο των Ποιων εξερευνά τομείς όπως η τέχνη, η ιστορία, η φύση, το διάστημα, λύνει απορίες για το σώμα μας, αλλά και για τεχνικά θέματα και επιχειρεί να δώσει αξιόπιστες ερμηνείες όσον αφορά τις δοξασίες, τα συναισθήματα, την κοινωνική και πολιτική ζωή. Με όχημα τα χιουμοριστικά και πολύχρωμα σκίτσα, προσφέρουν με διασκεδαστικό τρόπο πολύτιμες γνώσεις στους μικρούς αναγνώστες (και όχι μόνον) και βγάζουν από τη δύσκολη θέση τους ενήλικες.

Laura Jaffe – Alain Korkos Το βιβλίο των Ποιων ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ρόκειται για το πρώτο βιβλίο μιας πρωτότυπης και καλαίσθητης σειράς που στόχο έχει να γνωρίσει στα παιδιά μεγάλες και δημοφιλείς πόλεις του κόσμου. Στη μικρή χαριτωμένη Βαλεντίνη αρέσουν πολύ τα ταξίδια στο εξωτερικό. Κάθε ταξίδι της κρύβει και μια περιπέτεια (με αίσιο τέλος) που γίνεται αφορμή να γνωρίσει καλά την πόλη που κάθε φορά επισκέπτεται. Να γνωρίσει τους κατοίκους της, τις συνήθειές τους, τις αντιλήψεις τους και τον τρόπο ζωής τους. Να γνωρίσει επίσης τα πιο ενδιαφέροντα μνημεία, μουσεία, έργα τέχνης, κτίρια, πάρκα και δρόμους. Η πρωτότυπη και μοντέρνα εικονογράφηση της Patricia Geis συμβαδίζει αρμονικά με το κείμενο. Η έκδοση περιέχει αναδιπλούμενο χάρτη της κάθε πόλης, στο πίσω μέρος του οποίου υπάρχει κατατοπιστικός οδηγός με τα σημαντικότερα αξιοθέατά της κι επίσης μία χαρτοκατασκευή σουβενίρ και μία καρτ ποστάλ. Στην ίδια σειρά κυκλοφορεί και το Η Βαλεντίνα στο Παρίσι.

Anatxu Zabalbeascoa Η Βαλεντίνα στη Νέα Υόρκη Εικονογράφηση: Patricia Geis

Λίντγκρεν είναι παγκοσμίως μια από τις πιο δημοφιλείς συγγραφείς βιβλίων για παιδιά και νέους παγκοσμίως. Τιμήθηκε με πάμπολλα βραβεία (μεταξύ των οποίων και το Διεθνές Βραβείο Άντερσεν – το Νόμπελ της παιδικής λογοτεχνίας) και τα βιβλία της μεταφράστηκαν σε 91 γλώσσες και πούλησαν περισσότερα από 145 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Η Πίπη Φακιδομύτη εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1945 στη Σουηδία και αμέσως γοήτευσε τα παιδιά όλων των ηλικιών. Είναι εννέα ετών. Ζει στη Βίλα Βιλεκούλα μαζί με ένα άλογο, έναν πίθηκο και μια μεγάλη βαλίτσα γεμάτη με χρυσά νομίσματα. Περνάει τη μέρα της σκαρώνοντας σκανταλιές με τους γείτονές της, Τόμι και Άνικα, ή διασκεδάζοντας τους γύρω της με τις ευφάνταστες ιστορίες της. Είναι απίστευτα δυνατή και δεν τη σταματάει τίποτα. Γενιές παιδιών έχουν λατρέψει την Πίπη Φακιδομύτη. Όπως ακριβώς ο Τόμι και ή Άνικα, έτσι και οι αναγνώστες γοητεύονται από την καλοσύνη της και την ικανότητά της να κάνει συναρπαστική και την πιο βαρετή στιγμή. Η παρούσα συλλεκτική και εξαιρετικά καλαίσθητη έκδοση έχει πολύ όμορφες ζωγραφιές τις βραβευμένης εικονογράφου Λόρεν Τσάιλντ.

Άστριντ Λίντγκρεν Πίπη Φακιδομύτη

Εικονογράφηση: Λόρεν Τσάιλντ ΨΥΧΟΓΙΟΣ

α λοιπόν ένα εξαιρετικά χρήσιμο βιβλίο για μελλοντικούς κατασκόπους. Περιγράφει όλα όσα χρειάζεται ένας κα τάσκοπος: πώς να γράφει κωδικοποιημένα μηνύματα, πώς να παρακολουθεί (τις τεχνικές που πρέπει να ακολουθήσει, τα σύνεργα που πρέπει να χρησιμοποιεί κλπ.), πώς να μεταμφιέζεται με τα ειδικά ρούχα και το κατάλληλο μακιγιάζ και πώς να παίζει σωστά τον ρόλο του, πώς να ξεγελάει, να παρακολουθεί και να πιάνει τους κατασκόπους του εχθρού. Κι επίσης, πώς να μεταφέρει μυστικά μηνύματα, πώς να ελέγχει τους κωδικούς και τα σήματά του και πώς να τα προφυλάσσει. Πώς να ανακαλύπτει τους προδότες, να ελέγχει την ασφάλειά του και τις υποκλοπές, πώς να εξασκηθεί στο κυνήγι, στην αποκωδικοποίηση μηνυμάτων κι ένα σωρό άλλα σημαντικά πράγματα. Ένα βιβλίο που θα διασκεδάσει αγόρια και κορίτσια όλων των ηλικιών.

όσα γνωρίζουμε πραγματικά για τους γείτονές μας, για την ιστορία τους, για τον τρόπο που σκέφτονται, αλλά και για τον πολιτισμό τους; Ποιες προσωπικότητες και ποια γεγονότα σημάδεψαν την ιστορία των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Μπορούμε σήμερα να μιλάμε για κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα; Πόσα χωρίζουν και πόσα ενώνουν τους Ευρωπαίους; Αν και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πλέον μπει στην καθημερινή ζωή μας, συχνά πιστεύουμε ότι είναι μια αφηρημένη έννοια και πολλές φορές δεν είναι εύκολο να εξηγήσουμε τη φύση και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Οι συγγραφείς, καθηγητές Σύγχρονης Ιστορίας και Πολιτικών Επιστημών, σε πανεπιστήμια της Γαλλίας, δημιούργησαν αυτή την πρωτότυπη εικονογραφημένη εγκυκλοπαίδεια για την Ευρώπη. Ένα βιβλίο γνώσεων, με πολύτιμες πληροφορίες για την ιστορία των κρατώνμελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την ίδρυσή της μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα. Χρήσιμο βιβλίο για παιδιά, γονείς, αλλά και για εκπαιδευτικούς, το οποίο έρχεται να καλύψει το κενό που υπάρχει στην αγορά σχετικά με την ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι σήμερα, προσφέροντας σημαντικές ιστορικές γνώσεις, γραμμένο σε απλή γλώσσα και με παιδαγωγικό τρόπο. Περιλαμβάνονται σκίτσα, φωτογραφίες και χάρτες που βοηθούν τον αναγνώστη να κατανοήσει τις πολιτικές και ιστορικές αλλαγές στην Ευρώπη.

Συλλογικό Οδηγός για… κατασκόπους

Εικονογράφηση: Colin King

Γιοχάν Σαπουτό, Φελίξ Σαρτρέ, Αρνό Ουτ, Στεφάν Μουρλάν Ευρώπη

ΑΓΚΥΡΑ

ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

GEMA

INDEX_33

top 5

TOP 5

ΔΙΑΦΟΡΑ

υγγραφέας του φανταστικού, εξε ρευνητής του ζόφου και της φρίκης, αλλά και σατιρικός και ενδιαφέρων κριτικός, ο Εντγκαρ Αλαν Πόε είχε σημαντική επίδραση στην παγκόσμια λογοτεχνία, αποτελώντας θεμέλιο λίθο για την εξέλιξη σύγχρονων λογοτεχνικών ειδών. Υπήρξε πρόδρομος του αστυνομικού μυθιστορήματος και τελειοποίησε το γοτθικό αφήγημα φρίκης, τρόμου και μυστηρίου, όχι μονάχα επινοώντας ιστορίες με έντονη την παρουσία του τερατώδους και του απόκοσμου, αλλά κυρίως αποδίδοντας τον εσωτερικό μονόλογο διαταραγμένων ηρώων και δραματοποιώντας σε πολλαπλά επίπεδα τον πνευματικό και ψυχικό αναβρασμό. Ως διηγηματογράφος ήταν ιδιοφυής. Πειραματίστηκε στην προ-επιστημονική φαντασία και έγραψε πολυεπίπεδες ιστορίες. Στον Μαύρο γάτο, ένα από τα γνωστότερα και πιο μακάβρια αφηγήματα του Πόε, που έδωσε τον τίτλο του βιβλίου και στα διηγήματα που περιλαμβάνονται στη συλλογή, με τις απεριόριστες δυνατότητες της φαντασίας, ο συγγραφέας αποκαλύπτει την τυραννία της ανθρώπινης ψυχής και το διαβολικό σκοτάδι του βασανιστικού αλλόκοσμου, αφυπνίζοντας το υποσυνείδητο. Η εικονογράφηση του Luis Scafati εναρ μονίζεται με την άκρως επιμελημένη τεχνική στη δομή της γλώσσας στην απόδοση της Ζέφης Κόλια, η οποία αποδίδει επακριβώς την πρωτοτυπία, τη λογική ανάλυση και τη λεπτομέρεια,που επεδίωκε μανιωδώς ο Πατριάρχης του μυστηρίου.

νοσηρή σαγήνη που ασκεί ο κανιβαλισμός στην ανθρωπότητα χρονολογείται πριν από την αυγή της καταγεγραμμένης ιστορίας. Κάποιες φυλές τον θεωρούσαν ως έναν τρόπο να αφομοιώνουν τη δύναμη και την ανδρεία των εχθρών, άλλες ως έναν τρόπο να διατηρούν τη σοφία και τα χα ρακτηριστικά των φίλων. Εναλλακτικά, ο κανιβαλισμός μπορεί να είναι η υπέρτατη έκφραση ισχύος όπως την αντιλαμβάνεται το μυαλό ενός ψυχοσεξουαλικού άρπαγα ή ενός κοινωνικοπαθητικού δολοφόνου. Ακόμα και σε μια εποχή ανοχής, όπου σχεδόν όλα επιτρέπονται και τίποτα δεν θεωρείται ιερό και όσιο, αυτό το θέμα περιβάλλεται από απαγορεύσεις. Είναι, δίχως άλλο, ένα από τα πιο παλιά και πιο βαθιά ριζωμένα ανθρώπινα ταμπού. Αν, όμως, ο κανιβαλισμός ήταν πολύ τρο μακτικός και πολύ αλλόκοτος, ακόμα και για να τον σκέφτονται οι θνητοί, ποιοι ήταν εκείνοι που μπορεί να επιδίδονταν σε αυτή τη φρικιαστική συμπεριφορά, διαφεύγοντας τις νόμιμες ποινές και αδιαφορώντας για τα κοινωνικά ήθη; Το Φάε τον γείτονά σου είναι ένα γλαφυρό και κατατοπιστικό αφήγημα σχετικά με τον κανιβαλισμό και τους κανίβαλους, από τα πρώιμα γνωστά περιστατικά ως τις ημέρες μας, και τοποθετεί αυτό το αηδιαστικό θέμα στην κοινωνική και ιστορική προοπτική του.

Edgar Allan Poe Ο μαύρος γάτος

Daniel Diehl & Mark P. Donnelly Φάε τον γείτονά σου

ΟΞΥ

ΑΓΚΥΡΑ

ρόκειται για μια έκδοση η οποία είναι καρπός της έκθεσης για τον Φινλανδό ελληνιστή Βίλχελμ Λάγκους (1821-1909), ενεργό μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας της χώρας του, την οποία παρουσίασε στην Αθήνα τον Οκτώβριο 2007 το Φινλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών. Το λεπτομερές προσωπικό του ημερολόγιο, αλλά και η εκτενής αλληλογραφία του με τους συγγενείς του στη Φινλανδία αποτελούν τεκμήρια του ταξιδιού του και ιδιαίτερα της παραμονής του στην ελληνική πρωτεύουσα. Ο Λάγκους περιγράφει με μαεστρία πολλές φορές και με κριτική διάθεση την καθημερινή ζωή στην Αθήνα, αλλά και την ατμόσφαιρα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στις πρεσβείες της Ρωσίας και της Σουηδίας. Μέσα από τα χειρόγραφά του μπορούμε να σχηματίσουμε μια μοναδική εικόνα από τις εμπειρίες ενός Φινλανδού στην Αθήνα και την Ελλάδα των μέσων του 19ου αιώνα.

Μπιορν Φιρσέν Βασίλης Καρδάσης Αγαπητή, μισητή μου Αθήνα! ΕΣΤΙΑ

INDEX_33

Franz Boas, θεμελιωτής της Πολιτισμικής Ανθρωπολογίας, υπήρξε ένας από τους κορυφαίους ανθρωπολόγους του 20ού αιώνα. Με επιστημονικά επιχειρήματα, αντέκρουσε τις θεωρίες περί ανώτερων και κατώτερων φυλών. Το βιβλίο αυτό είναι η μετάφραση του σημαντικότερου -από την άποψη της παγκόσμιας ιστορίας της ανθρωπολογικής σκέψης- βιβλίου που πρωτοκυκλοφόρησε στις Η.Π.Α. το 1911 με τον τίτλο The mind of primitive man / Η σκέψη του πρωτόγονου ανθρώπου. Ο συγγραφέας εξετάζοντας ιστορικά τους διάφορους επιμέρους πολιτισμούς διαπίστωσε ότι η ποιότητά τους και η δυνατότητά τους να προοδεύουν δεν εξαρτάται από τα φυλετικά χαρακτηριστικά. Μιλώντας για πρόοδο του πολιτισμού, αντιπαραθέτει στην έννοια της εξέλιξης τα δεδομένα ενός ενιαίου πολιτισμού του ανθρώπου, εξετάζοντάς τον έτσι όπως αυτός ενυπάρχει στις διάφορες εξειδικεύσεις του, στους επιμέρους πολιτισμούς. Το βιβλίο θεωρείται ένα από τα πλέον σημαντικά του αιώνα του. Οι ιδέες του Franz Boas υπήρξαν καθοριστικές για τα αντιρατσιστικά κινήματα, ιδιαίτερα στη Β. Αμερική. Δεν είναι τυχαίο ότι έγινε η «Βίβλος των Νέγρων» αλλά και το ότι το ναζιστικό καθεστώς στη Γερμανία το έριξε στην πυρά.

Ιησούς του Ναυή καταγόταν από τη φυλή Εφραΐμ και ήταν γιος του Ναυή, ή αλλιώς Νουν. Το έτος που το έθνος Ισραήλ βγήκε από την Αίγυπτο, ο Ιησούς διέπρεψε σαν αρχηγός σε μάχη εναντίον των Αμαληκιτών τους οποίους και σύντριψε. Απολαμβάνοντας έτσι της εμπιστοσύνης του Μωυσή είχε το μεγάλο προνόμιο να συνοδεύει μόνο αυτός τον Μωυσή στις διάφορες μετακινήσεις του, όπως και στην άνοδό του στο όρος Σινά καθώς επίσης και μόνο αυτός ορίσθηκε να φυλάει τη Σκηνή της Μαρτυρίας, το επίκεντρο της λατρείας των Ισραηλιτών κατά την περιπλάνησή τους στην έρημο. Λίγο πριν πεθάνει, ο Μωυσής όρισε ως διάδοχό του τον Ιησού του Ναυή. Ήταν μεταξύ των ελάχιστων ανδρών που βγήκαν από την αιχμαλωσία της Αιγύπτου και εισήλθαν στην «Υποσχεμένη Γη», και μάλιστα ήταν ο ηγέτης του πολυάριθμου πλήθους που κατέλαβε εκείνη τη γη. Σύμφωνα με την παράδοση, ο ίδιος ο Ιησούς του Ναυή ήταν ο συγγραφέας του ομώνυμου βιβλίου της Αγίας Γραφής, του πρώτου βιβλίου της Παλαιάς Διαθήκης μετά την Πεντάτευχο.

Franz Boas Η σκέψη του πρωτόγονου ανθρώπου και η πρόοδος του πολιτισμού

Μετάφραση, ανάλυση και σχόλια Ιερεμίας Φούντας, Μητροπολίτης Γόρτυνος κ´ Μεγαλοπόλεως Ιησούς του Ναυή

Printa

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ

INDEX_33

BITPINA

Άγης Μπράτσος Πρώτο φως

EΠIΛOΓEΣ KAI KPITIKEΣ BIBΛIΩN

βιτρίνα

ΚΕΔΡΟΣ

οι συνεργάτες του index προτείνουν ένα από τα καλύτερα βιβλία που διάβασαν πρόσφατα

Πρόκειται για την έβδομη ποιητική συλλογή του Άγη Μπράτσου. Ο ενίοτε οργίλος λόγος, άμεσα συνυφασμένος με τα δρώμενα στην ευρύτερη πολιτική σκηνή, δεν θέλει να αποκρύψει την ουμανιστική του καταγωγή. Γειωμένος σταθερά στην πραγματικότητα, την οποία δεν βδελύσσεται, ζητεί βεβαίως να τη βελτιώσει: Έστω παράδειγμα: «Τρομοκρατία είναι το πάθος / να ζουν οι άλλοι όπως εμείς. / Μια επιβολή σε όλα / τα μήκη και τα πλάτη γης / θρυαλλίδα γίνεται στο χάος. / Κι εμείς εντός του κατοικούμε». Το εμφανώς αισθητικά ευαισθητοποιημένο ποιητικό εγώ έχει μάθει να παραχωρεί στον Άλλο ικανό χώρο και χρόνο για να αυτοπροσδιοριστεί και να συνομιλήσει. Αυτή η φιλότητα των εκφάνσεων προσδίδει ιδιαίτερη σημασιολογική βαρύτητα. Τα υποκείμενα αποκαλύπτουν περαιτέρω ιδιότητες και χαρακτηριστικά εαυτών, ενώ τα πράγματα αφήνονται ελεύθερα να προβάλλουν τις καίριες πτυχές τους. Ο υφολογικά αποφλοιωμένος λόγος συμβάλλει αποφασιστικά στην όλη διαχείριση του πρωτογενούς συγκινησιακού υλικού. Κοντολογίς, το ρήμα λειτουργεί αφαλκίδευτα.

πτυξης στην (ώριμη ως αγορά) Ελλάδα, είναι μια διέξοδος, ειδικά για τις λιγότερο ανεπτυγμένες (και λιγότερο κακοποιημένες) περιοχές. Μπορεί να προσθέσει εισόδημα, να δώσει προοπτική. Ο συγγραφέας, αναπληρωτής καθηγητής στο Trent University στο Νόττινχαμ, μας εισάγει στην έννοια του εναλλακτικού τουρισμού και, αρχικά, τον οποίο διακρίνει από τον τουρισμό των ειδικών ενδιαφερόντων (π.χ. ο κοινωνικός τουρισμός δεν είναι εναλλακτικός). Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το εναλλακτικό ταξίδι μπορεί να θεωρηθεί ως αντίδραση του σύγχρονου τουρίστα στην ολοένα αυξανόμενη εμπορευματοποίηση και στην προσπάθεια πολλών τουριστικών φορέων, κρατικών ή ιδιωτικών, «να επιδείξουν μια σειρά “κατασκευασμένων” γεγονότων ως αυθεντικών». Οι τεχνητοί παράδεισοι των illustrated περιοδικών… Στο βιβλίο, το οποίο απευθύνεται σε εκκολαπτόμενους επιχειρηματίες, στελέχη της τουριστικής αγοράς ή απλώς φίλους του τουρισμού, παρουσιάζονται τέσσερα είδη εναλλακτικού τουρισμού: αγροτουρισμός, οικοτουρισμός, ορεινός και πολιτιστικός τουρισμός. Το βιβλίο κλείνει με κεφάλαια για την κρατική παρέμβαση και τη χρηματοδότηση του εναλλακτικού τουρισμού. Θανάσης Αντωνίου

Το Τραγούδι των Νιμπελούγκεν

Γιώργος Βέης

ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ

Χένινγκ Μανκέλ Firewall ΨΥΧΟΓΙΟΣ Ένας άνθρωπος, ο Τύνες Φαλκ, ειδικός στα προγράμματα υπολογιστών, πέφτει νεκρός μπροστά σ’ ένα ΑΤΜ τράπεζας. Την ίδια χρονική στιγμή, ο επιθεωρητής Βαλάντερ, ο μόνιμος ήρωας του Μανκέλ, αναλαμβάνει μια παράξενη υπόθεση: δύο κορίτσια επιβιβάζονται σ’ ένα ταξί και στη διαδρομή σκοτώνουν τον οδηγό με σφυρί και μαχαίρι. Εδώ, ο αστυνόμος βρίσκεται στο μεταίχμιο της ζωής και της σταδιοδρομίας του. Η μοναξιά του είναι μεγάλη, η ανάγκη για μια γυναικεία παρουσία δίπλα του τόσο έντονη, που βάζει αγγελία για γνωριμία στο διαδίκτυο. Αυτό το λάθος μπορεί να αποδειχτεί μοιραίο. Τότε, συνειδητοποιεί πως η υπόθεση των φόνων είναι πολύ πιο σοβαρή από όσο νομίζει. Στόχος του συγγραφέα είναι να δείξει το πρόσωπο της σημερινής Σουηδίας, όπου εργαζόμενοι μένουν χωρίς δουλειά, η βία κλιμακώνεται, η έλλειψη σεβασμού για την ανθρώπινη ζωή φουντώνει. Οι μεταρρυθμίσεις, το κράτος πρόνοιας, το πνεύμα αλληλεγγύης, η λειτουργία της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης, η επιβίωση, το βρώμικο χρήμα, είναι θέματα καυτά και διαχρονικά. Ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα. Φίλιππος Φιλίππου

Κωνσταντίνος Ανδριώτης Αειφορία και εναλλακτικός τουρισμός

Τα έπη των λαών δεν παραπέμπουν μόνο στη χαμένη μνήμη της ανθρωπότητας, αλλά ρίχνουν κι ένα αποκαλυπτικό βλέμμα στο ανθρώπινο τοπίο. Ως αρχέτυπα, λειτουργούν επίσης και σαν κάτοπτρα εντός των οποίων ο άνθρωπος αντιμετωπίζει το υπαρξιακό είδωλό του. Το διαπιστώνει κανείς στο Τραγούδι των Νιμπελούγκεν, το αντίστοιχο ομηρικό έπος της γερμανικής φιλολογίας. Γραμμένο περί τα 1.200 μ.Χ., από άγνωστο συγγραφέα, στο σώμα του οποίου συνυπάρχουν στοιχεία ιστορίας, γερμανικής μυθολογίας, θρύλων σκανδιναβικών και μνήμες σλαβικών παραμυθιών, αφηγείται την ευρωπαϊκή ιπποσύνη, αλλά και την υπαρξιακή ανθρώπινη περιπέτεια στη μετάβασή της από την εφηβεία της στην ωριμότητά της. Στο κέντρο του έπους ο ήρωας Ζίγκφριντ, έχοντας αρπάξει τον καταραμένο θησαυρό των Νιμπελούγκεν κι έχοντας λουστεί στο αίμα του δράκου που σκότωσε, γεγονός που τον καθιστά άτρωτο, εκτός από ένα σημείο του, διεκδικεί την κατάκτηση της Κρίμχιλντ με τη μυθική ομορφιά… Στο Τραγούδι των Νιμπελούγκεν, η αρχαία ελληνική τραγωδία συναντά το μεσαιωνικό δραματικό άσμα, και ο αναγνώστης τον υπαρξιακό πρόγονό του. Εξαιρετική η δουλειά (μετάφραση - εισαγωγή - σχόλια) του Διδάκτορα Συγκριτικής Μεσαιωνικής Λογοτεχνίας Δημήτρη Γ. Πεταλά. Μάκης Πανώριος

Μαρία Διδάχου Ο καθρέφτης της αλήθειας ΟΜΟΡΦΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ Διακοπές σε πέτρινο σπιτάκι χωρίς ηλεκτρικό και με την υποχρέωση να ζυμώσετε εσείς, τουλάχιστον μία φορά, το ψωμάκι που θα φάνε όλοι. Πώς σας φαίνεται; Μήπως προτιμάτε να αρμέξετε τις αγελάδες; Ο αγροτουρισμός, αν και δεν είναι το μοντέλο εκείνο που θα δώσει όλες τις απαντήσεις στο ερώτημα περί τουριστικής ανά-

INDEX_33

(Εκδόσεις ΟΜΟΡΦΟΣ ΚΟΣΜΟΣ, Λεωφ. Κουτουριώτου 17, Τ.Κ. 74100, τηλ. 28310-26919, fax 28310-26880.) Γράφω όλα αυτά τα στοιχεία της έκδοσης διότι ούτε η συγγραφέας είναι γνωστή (την ανακάλυψα στην Πάτρα), ούτε ο εκδότης που θα πρέπει να βρίσκεται στην Κρήτη. Και όμως, το μυθιστόρημα αυτό με άφησε άναυδο. Πρώτη φορά, στην τελευταία δεκαετία, έκλαψα τόσο προς το τέλος του. Δεν ήταν δάκρυα δυστυχίας. Αλλά ανακούφισης.

BITPINA

Από τις ευχάριστες εκπλήξεις σε μιαν εκπομπή όπως το Άξιον Εστί, όπου πέφτεις σε διαμάντια εκτός του κράτους των Αθηνών και των κυκλωμάτων και λες, υπάρχουν κι αυτοί που αλλιώς δεν θα τους είχα ποτέ γνωρίσει. Τώρα το θέμα; «Η αγάπη είναι αθάνατη, όχι οι άνθρωποι που αγαπούν». Ή, αν προτιμάτε: «Η χροιά της φωνής, πίστευε, εισχωρεί τόσο βίαια στο χώρο του μυαλού μας, όπως το δάχτυλο ενός βάρβαρου χεριού σκίζει άπονα τον παρθενικό υμένα ενός κοριτσιού, που είναι δύσκολο μετά να ξεχάσεις». Διαβάστε το. Και θα δικαιώσετε την επιλογή μου. Βασίλης Βασιλικός

Μάρκους Ζούσακ Η κλέφτρα των βιβλίων ΨΥΧΟΓΙΟΣ Σπάνια μου συμβαίνει να έχω στο μυαλό μου ένα βιβλίο που διάβασα εδώ και αρκετό καιρό και να θέλω να το ξαναδιαβάσω. Όχι τυχαία. Η ιστορία μπορεί να είναι ζοφερή, αλλά ξεχειλίζει από δύναμη και ανθρωπιά. Και πρωτοτυπία θα έλεγα, αφού η ηρωίδα του, η μικρή Λίζελ που ζει σε ανάδοχη οικογένεια, μας εξιστορεί το προσωπικό της δράμα στα χρόνια του χιτλερισμού και των διωγμών, όχι μόνο των Εβραίων, αλλά και των διαφωνούντων Γερμανών. Το κορίτσι βρίσκει ελπίδα, δύναμη και παρηγοριά στα βιβλία που κλέβει και τα ίδια συναισθήματα χαρίζει και στους φίλους της τις ώρες που βρίσκονται στα καταφύγια. Εξαιρετική γραφή, πραγματικό λογοτεχνικό κατόρθωμα που θα το απολαύσουν και οι έφηβοι αναγνώστες. Κατόρθωμα και η ολοζώντανη μετάφραση της Κώστιας Κοντολέων.

Τζίλιαν Φλιν Σκοτεινός Τόπος ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Στο Κάνσας, στην καρδιά της Αμερικής, όπου ένα τσιγάρο δρόμος με το αυτοκίνητο σε οδηγεί σε απέραντες χρυσαφένιες γαίες που για τον περαστικό μοιάζουν με ζωγραφικό πινάκα, οι αγρότες είναι αιώνια θύματα των κυβερνήσεων και των τραπεζών και προσπαθούν να κρατήσουν με νύχια και με δόντια τη γη τους. Εκεί, πριν από εικοσιπέντε χρόνια, μια μάνα και οι δυο από τις κόρες της δολοφονούνται με άγριο τρόπο μέσα στο σπίτι τους. Η μικρότερη κόρη, που είναι και η αφηγήτρια της ιστορίας, είχε κατορθώσει να ξεφύγει, ενώ ο δεκαπεντάχρονος μοναχογιός συλλαμβάνεται ως ένοχος, δικάζεται και καταδικάζεται σε ισόβια. Ο αναγνώστης τα μαθαίνει όλα αυτά, ακόμα και για τους φόνους, από την ίδια τη στερημένη Λίμπι Ντέι, τη μοναδική επιζήσασα του μακελειού, όπως ακόμα μαθαίνει ότι η κόρη αυτή, μεγάλη πια, δεν έχει καρδιά. «Εγώ την κακία την έχω μέσα μου, υπάρχει το νιώθω. Ξεκοίλιασέ με και δεν αποκλείεται να γλιστρήσει έξω σαν ζωντανό όργανο…» δηλώνει. Η συγγραφέας καταφέρνει να κερδίσει όλους τους φίλους των δυνατών θρίλερ, αλλά και εκείνους που ενδιαφέρονται για τα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα. Οι επινοημένοι αυτοί φόνοι θα μπορούσαν να έχουν γίνει ή έχουν γίνει και δεν το γνωρίζουμε. Πρόκειται για ένα πολύ καλό βιβλίο που διαβάζεται σε πολλά επίπεδα απνευστί. Τιτίνα Δανέλλη

Άλφρεντ Ντέμπλιν Βερολίνο Αλεξάντερπλατς

Λίτσα Ψαραύτη

ΟΔΥΣΣΕΑΣ

Βάλτερ Πούχνερ Παλαιά και Νέα Διαθήκη Βιβλιοθήκη του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών Και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας, (αρ. 29) Ο διακεκριμένος καθηγητής θεατρολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Βάλτερ Πούχνερ προσθέτει στον μακρό πίνακα των έργων του ακόμα ένα. Μελετά σ’ αυτό ένα κρητικό, εξαιρετικά μακρό (5.329 στίχων) «ποίημα ομορφότατο και πολλά ωφέλιμον εις τους Χριστιανούς» των μέσων περίπου του 17ου αιώνα. Ένας άνθρωπος κατεβαίνει στον Άδη, όπου ο Χάρος τον ξεναγεί στα φοβερά μαρτύρια της κόλασης. Συναντά πολλούς νεκρούς, που του δίνουν ή παίρνουν πληροφορίες. Στον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό η τύχη του ανθρώπου στον Κάτω Κόσμο καταλαμβάνει μεγάλο μέρος στην ποίηση και στις πεζές αφηγήσεις τουλάχιστον ως τον 16ο αιώνα. Το ίδιο ισχύει και αλλού. Πάντως ο Χάρος (επίγονος του Χάροντος) «παραπέμπει σε μια βυζαντινή και μεταβυζαντινή ιδιαιτερότητα». Ενδελεχώς ερευνά τις πηγές και τα μοτίβα του ποιήματος, το οποίο ο Πούχνερ χαρακτηρίζει ως «ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα, που αποσπά τον θαυμασμό του σημερινού αναγνώστη για τη γλωσσική ευρηματικότητα και φαντασία του ποιητή». Μπορεί και από ένα ψήγμα να συμφωνήσει ο αναγνώστης, από ένα στίχο (τον 904): «Άνθρωπος όντα γεννηθεί και ο θάνατος γεννάται». Ευρηματική είναι και η επισήμανση της αντιστικτικής παρουσίας των δύο μειζόνων γυναικείων μορφών στο ποίημα, που κάνει ο Πούχνερ: η Εύα έφερε τον θάνατο στον άνθρωπο, η Παναγία τον κατήργησε με τη σταύρωση και την ανάσταση του γιου της. Μ. Γ. Μερακλής

INDEX_33

Το βιβλίο του Άλφρεντ Ντέμπλιν Βερολίνο Αλεξάντερπλατς εκδόθηκε το 1929 στη Γερμανία και πραγματεύεται τις προσπάθειες του Φράντς Μπίμπερκοπφ να παραμείνει στον «σωστό δρόμο» και να ορθοποδήσει τίμια και με οδηγό τις κοινωνικές επιταγές. Παρά τις προσπάθειές του, όμως, ο φτωχοδιάβολος που έχει μόλις αποφυλακιστεί δεν θα μπορέσει να αποφύγει τις συναλλαγές με τον υπόκοσμο και την μικροεγκληματικότητα, χάνοντας έτσι κάθε ευκαιρία να αλλάξει τη ζωή του. Το βιβλίο, που γυρίστηκε ταινία για τη γερμανική τηλεόραση από τον Φασμπίντερ το 1980, παρουσιάζει τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες που επικρατούσαν στη Γερμανία λίγο πριν την άνοδο του Χίτλερ και την έναρξη του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, και περιγράφει την κοινωνική ηθική και την συναισθηματική εξαθλίωση των χρόνων εκείνων. Πρόκειται για ένα βιβλίο συγκλονιστικά σύγχρονο, παρ’ ότι γράφτηκε πριν από περισσότερα από ογδόντα χρόνια, το οποίο ακόμα και σήμερα καθηλώνει και σοκάρει τον αναγνώστη. Μαρία Σούμπερτ

της θα φτάσει στις Πηγές της Γνώσης στο φαράγγι με τους Επτά Κρουνούς που χύνονται στην Αχερουσία λίμνη σιμά στην Αδωνίδα κοιλάδα με τους ασφοδελούς λειμώνες. Εκεί θα βρει τη Σμαράγδινη Στήλη και την Ιερή Χάρτα, ένα πανάρχαιο κειμήλιο με χαραγμένα τα γενετικά υλικά. Θα αποκρυπτογραφήσει τον γενετικό κώδικα, θ’ αποκαλύψει τα αρχέτυπα ενός αναρχικού γονιδίου και θα δώσει στους ανθρώπους την αρχέγονη γνώση που θα τους λυτρώσει από τον πόνο. Όπως και ο Προμηθέας και την Άιρι με το μωρό του Αυγουστίνου, καρπό ενός απαγορευμένου έρωτα, θα λουστούν στα καθαρά νερά των Ιερών Πηγών, θα καθαρθούν και θα νιώσουν ελεύθεροι ν’ αποφασίσουν αν θα μείνουν μαζί ν’ αγαπηθούν ξανά και να συνεχίσουν τη ζωή τους. Μυθιστόρημα μυητικό, υψηλών προδιαγραφών, κινηματογραφικής υφής, όπου τα σύμβολα, το υπερφυσικό και το ακατανόητο παίζουν κυρίαρχο ρόλο, όπως στην Έκτη σφραγίδα και τον Ιερό ποταμό. Ελένη Χωρεάνθη

Σπινόζα Ηθική ΕΚΚΡΕΜΕΣ Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα σημαντικό βιβλίο: Η Ηθική του Σπινόζα, του Ολλανδού, εβραϊκής καταγωγής, φιλοσόφου. Ο Μπαρούχ ή Βενέδικτος Σπινόζα (1632-1677), τον οποίο ο Πιέρ Μπέιλ αποκάλεσε ως «ενάρετο άθεο», είχε δεχτεί επιδράσεις από μεσαιωνικούς φιλοσόφους, αλλά ιδιαιτέρως από τον Ντεκάρτ, το έργο του οποίου δίδασκε. Συνέθεσε το έργο Ηθική- ο πλήρης τίτλος είναι Ηθική, αποδεδειγμένη με γεωμετρική τάξη- χρησιμοποιώντας τη γεωμετρική μέθοδο, στα πέντε μέρη του έργου του, γιατί μ’ αυτήν θα κατέληγε σε αληθή συμπεράσματα, εφ’ όσον όμως τα αξιώματα ήταν αληθή και οι ορισμοί ορθοί. Στο πρώτο μέρος Περί του Θεού παρουσιάζονται οκτώ ορισμοί, ενώ ο έκτος ορίζει τον Θεό ως το «απολύτως άπειρο ον, τουτέστιν μια υπόσταση συγκείμενη από άπειρα κατηγορήματα καθένα εκ των οποίων εκφράζει μια άπειρη και αιώνια ουσία». Παράλληλα, η υπόσταση γίνεται κατανοητή μέσω των κατηγορημάτων, καθώς σύμφωνα με τον Σπινόζα ο όρος «κατηγόρημα» εκφράζει αυτό που «αντιλαμβάνεται ο νους στην υπόσταση σαν συνιστών την ουσία της». Η μετάφραση του Εύαγγελου Βανταράκη είναι πολύ καλή, ενώ η εισαγωγή της Βασιλικής Γρηγοροπούλου με συγκροτημένο τρόπο ρίχνει φως στη φιλοσοφία του Σπινόζα, σχολιάζοντας όλα τα μέρη του έργου του αλλά και παραπέμποντας σε άλλες μελέτες του ιδίου όπως και συγχρόνων του φιλοσόφων. Χρύσα Σπυροπούλου

Στιγκ Λάρσον Το κορίτσι με το τατουάζ ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Μαρία Λαμπαδαρίδου - Πόθου Υγρό φεγγαρόφωτο ΚΕΔΡΟΣ Με το Υγρό φεγγαρόφωτο, η συγγραφέας επιχειρεί μια ποιητική προσέγγιση και ερμηνεία των ανεξήγητων και των θαυμάτων του κόσμου. Μέσ’ από τον πόνο, τον φόβο και την απελπισία να φτάσει στο ορισμένο σημείο, ο Προμηθέας, ο κεντρικός ήρωά

Ήταν είκοσι τεσσάρων χρόνων μα έδειχνε για δεκατεσσάρων. Η Λίσμπετ είναι «το αστέρι των ερευνητών», το κορίτσι με το τατουάζ. Η ιστορία, όμως, έχει τις ρίζες της τριάντα έξι χρόνια πριν, όταν η Χάριετ Βάνιερ, γόνος μεγαλοβιομηχανικής οικογένειας, εξαφανίζεται μυστηριωδώς σε ένα σουηδικό θέρετρο κατά τη διάρκεια του καλοκαιρινού φεστιβάλ. Τριάντα έξι χρόνια μετά, όλοι έχουν συμφιλιωθεί με το άλυτο αίνιγμα. Εκτός από τον θείο της, Χένρικ Βάνιερ, ηλικιωμένο πια, με μοναδικό σκοπό της ζωής του να λύσει αυτό το μυστήριο. Τα σαράντα τρία κορνιζαρισμένα λουλούδια στο γραφείο του

BITPINA

φαίνεται σα να τον περιγελούν. Για να λύσει τον γρίφο απευθύνεται στον Μίκαελ Μπλούμκβιστ, συνεκδότη του περιοδικού Μιλένιουμ, σπουδαίο κι αδέκαστο οικονομικό αναλυτή. Το κορίτσι με το τατουάζ, η αλλόκοτη Λίσμπετ με το μυστηριώδες παρελθόν, θα γίνει ο προσωπικός του βοηθός. Μια τρυφερή, ερωτική ιστορία με ορθάνοιχτο τέλος. Η ατμόσφαιρα της σουηδικής επαρχίας, με τα ξύλινα ή πέτρινα σπίτια, τις παλιές επαύλεις και τα κρυμμένα υπόγεια. Με τον υφέρπον ρατσισμό, τα παλιά ναζιστικά εγκλήματα και με τη γυναίκα να αντιμετωπίζεται ως αντικείμενο. Αστυνομικό και ψυχολογικό θρίλερ, τοιχογραφία της σύγχρονης πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και συναισθηματικής διαφθοράς.

γύρω από τον φόνο μιας εικοσιτριάχρονης, και μια βουδιστική τεχνική που τιτλοφορεί το βιβλίο. Η εξιχνίαση της υπόθεσης περνάει μέσα από τη διαίσθηση και τη γνώση, τα αισθήματα και τις μνήμες, και τη «διπλή ζωή» μιας κούκλας. Πίσω από την αστυνομική πλοκή, η μοίρα των πραγμάτων και των ανθρώπων. Κώστας Καλφόπουλος

Reinhard Kleist Johnny Cash

Ελένη Γκίκα

ΟΞΥ

Σταμάτης Ε. Δαγδελένης Το βιβλίο των αιρέσεων ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ Το ενδιαφέρον με τις κάθε λογής αιρέσεις εντοπίζεται σε ένα παράδοξο: από τη μία εκμεταλλεύονται τα λογικά κενά και τις αντιφάσεις του επίσημου δόγματος και από την άλλη αδυνατούν να ξεφύγουν από τις καταστατικές αρχές του. Σε μία εξαιρετική ιστορία του Μπόρχες με τίτλο Οι θεολόγοι, δυο Ρωμαίοι ακόλουθοι της χριστιανικής πίστης διεξάγουν μια μυστική μάχη. Παρ’ όλο που υποτίθεται ότι μάχονται την αίρεση, αλληλοϋπονομεύονται συνεχώς, με αποτέλεσμα να καταγγείλει ο ένας θεολόγος τον άλλο ως αιρετικό και να τον στείλει στην πυρά. Είναι εμφανές ότι ο Μπόρχες -ο οποίος αγαπούσε την επινοητικότητα και τις ανακολουθίες των αιρέσεων- διασκέδαζε με την ιδέα της αίρεσης ως μιας αμετάκλητης καταδίκης. Με μία αντίστοιχα ειρωνική και συνειδητά επιτηδευμένη επίφαση λογιοσύνης και ευρυμάθειας, ο Σταμάτης Δαγδελένης -με το επιδέξιο Βιβλίο των Αιρέσεων- καταγίνεται με αυτήν την απελπισμένη προσπάθεια των ανθρώπων που πασχίζουν συνεχώς να διευρύνουν την αξιοπιστία των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων. Εδώ ο συγγραφέας, με την απαραίτητη σοβαρότητα, φτάνει την ειρωνεία στα όριά της: Με αφετηρία διάφορες διαχρονικές εμμονές του χριστιανισμού -όπως η σαρκική επιθυμία, η ενοχή, η πονηρία- στήνει δέκα αληθοφανείς ιστορίες -δήθεν πραγματικών- χριστιανικών αιρέσεων. Εκείνο που τελικά αναδεικνύεται δεν είναι άλλο από την παθογένεια της αίρεσης η οποία καλείται -ματαίως- να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα, να επαναδιατυπώσει το απόλυτο της θρησκευτικής πίστης. Κάπως έτσι η αίρεση οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στην -ούτως ή άλλως- εντυπωσιακή και -μάλλον- αναπόφευκτη αναίρεσή της… Γιώργος Βαϊλάκης

Ιωάννα Τόμπρου Καμίκο ΕΣΤΙΑ Πληθαίνουν τα αστυνομικά, μαζί και οι γυναίκες συγγραφείς που εμφανίζονται με αυτοπεποίθηση σε ένα λογοτεχνικό είδος με ιδιαίτερους κανόνες. Εν τέλει, οι γυναίκες αποδεικνύονται, όπως στη ρήση του Φιντέλ Κάστρο, «όχι ίσες, αλλά ισότιμες» με τους συγγραφείς αστυνομικών. Η Ιωάννα Τόμπρου, στο τρίτο της μυθιστόρημα, διεισδύει σε έναν λαβύρινθο που συντίθεται από το ημερολόγιο ενός μεταναστόπουλου από την Πολωνία, τις θεωρητικές γνώσεις μιας ανθρωπολόγου (που αφήνεται στους ρυθμούς του τανγκό) γύρω από την ιστορία της κούκλας, έναν ιατροδικαστή που καταφεύγει στα φώτα της «τανγκέρα-ανθρωπολόγου» για να λύσει το μυστήριο

INDEX_33

Αν είστε από τους τύπους που δεν σας αρέσει να ψήνεστε με τις ώρες κάτω από τον ήλιο διαβάζοντας καλοκαιρινά αναγνώσματα παραλίας, αλλά προτιμάτε τη σκιά ενός δροσερού καφενείου, με παγωμένη μπύρα, ροκ μουσική και τσιγάρο (αισθάνομαι λίγο παράνομη ακόμα και που το αναφέρω!), τότε νομίζω ότι έχω το βιβλίο για σας: Την εκπληκτική graphic novel του βραβευμένου κομίστα Ράινχαρντ Κλάιστ, όπου αφηγείται μια ασπρόμαυρη εκδοχή της ζωής του διασημότερου τραγουδιστή κάντρι όλων των εποχών, του επαναστάτη και ειδώλου των μουσικόφιλων κάθε γενιάς, του θρυλικού «άντρα με τα μαύρα», Τζόνι Κας, που φιγουράρει στο εξώφυλλο με την κιθάρα του και ένα τσιγάρο κρεμασμένο στα χείλη. Πρόκειται για ένα συναρπαστικό και πολυεπίπεδο πορτραίτο του μεγάλου μουσικού, συγκινητικό σαν γκόσπελ, σκληρό σαν ροκαμπίλι και ρομαντικό σαν μπαλάντα, με εντυπωσιακά καρέ της πολυτάραχης ζωής του: από τη θρυλική συναυλία στις φυλακές Φόλσομ -όπου τραγουδάει στο αληθινό κοινό του, τους έγκλειστους, τους παρίες και τους ξεγραμμένους- στα προβλήματα της δεκαετίας του ’60, τις αγαπημένες γυναίκες της ζωής του, την αφοσίωσή του στη μουσική, τους «δαίμονες των εξαρτήσεων», την εντυπωσιακή του επάνοδο στο πλευρό του παραγωγού Ρικ Ρούμπιν, ως τον τελευταίο του καλπασμό πέρα απ’ την Κόλαση… Σε μετάφραση της Γεωργίας Σακάτου, με πρόλογο του Γιώργου –Ίκαρου Μπαμπασάκη. Καλά ταξίδια. Ζέφη Κόλια

Άρτεμις Στασινοπούλου-Φρύζη Ο αγνοούμενος Κ. Μ. ΖΑΧΑΡΑΚΗΣ Με το μυθιστόρημα Ο αγνοούμενος, η συγγραφέας ξεδιπλώνει τις φιλοσοφικές και ιστορικές αναζητήσεις της για το ύψιστο αγαθό: την ελευθερία μέσα σε έναν κόσμο που διαρκώς μεταλλάσσεται. Είναι η έντονη διαμαρτυρία κάθε καταδιωκόμενου αδίκως από τους ισχυρούς της Γης. Ο αγνοούμενος της Κύπρου, που πολέμησε το ‘74 με ένα ηχηρό όνομα στον ώμο του, σώζεται αρχικά από τους ίδιους εχθρούςφίλους του, αλλά εξαναγκάζεται να περιπλανάται στην Ασία απειλούμενος από τα αμφίσημα δάχτυλα της Εσχάτης, και τείνοντας συνεχώς την πορεία του προς την Ανατολή, όπου εναλλάσσεται η Ιστορία και η πραγματικότητα με τον μύθο, καθώς παρελθόν, παρόν και μέλλον δουλεύουν αντάμα στο εσωτερικό τοπίο του ήρωα, λοξοδρομώντας από τον πραγματικό χώρο και χρόνο με τη βοήθεια της Σελήνης, της μαγείας και της αφηγήτριας. Τέλος, προδομένος ο Αγνοούμενος φθάνει στο Λονδίνο. Ένα λεκτικό ράπισμα ηχεί στ’ αφτιά του: There is nobody lost... Γιώτα Συκιώτη

Τσαρλς Μπουκόβσκι Ο καπετάνιος έχει κόψει αλυσίδα και το πλοίο είναι στα χέρια των ναυτών ΗΡΙΔΑΝΟΣ Είναι μεγάλος πια. Ξυπνάει λίγο πριν το μεσημέρι και προσπαθεί να προλάβει τις κούρσες στους ιπποδρόμους γύρω από το L.A. Ποντάρει μανιωδώς στ’ άλογα και γυρίζει το απόγευμα στο σπίτι. Ταΐζει τις γάτες, δειπνεί με τη Λίντα (θυμάστε άραγε τη Λίντα;) και μόλις βραδιάσει ανεβαίνει στο πάνω πάτωμα, ανοίγει τον Μακ κι αρχίζει να γράφει. Γράφει γιατί οι λέξεις ξεχειλίζουν από μέσα του. Γράφει ποιήματα, μικρές ιστορίες, σενάρια, νουβέλες κι όταν δεν απασχολείται με τίποτα από αυτά, κρατάει ημερολόγιο. Αποσπάσματα ημερολογίου είναι αυτά που περιέχονται σε τούτο τον μικρό τόμο. Σκέψεις για τις κούρσες, το ραδιόφωνο, την κλασική μουσική, τις γάτες, το γράψιμο και πιο πολύ τον επερχόμενο θάνατο: «Τις προάλλες σκεφτόμουν πώς θα ήταν ο κόσμος χωρίς εμένα. Ένας κόσμος που τραβά την πορεία του. Κι εγώ να μην υπάρχω. Πολύ παράξενο. Σκέφτομαι το σκουπιδιάρικο να έρχεται και να παίρνει τα σκουπίδια κι εγώ να μην υπάρχω. Ή την εφημερίδα μου πεσμένη στη βεράντα κι εγώ να μην είμαι εκεί να τη σηκώσω. Και το χειρότερο, κάποια στιγμή αφού θα έχω πεθάνει, θα γίνω στ’ αλήθεια γνωστός». Γιώργος Φλωράκης

Vincent Delecroix Έξω από την πόρτα ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ Ένα κυριακάτικο ηλιόλουστο πρωινό, ένας οξύθυμος γέρος, πρώην καθηγητής της φιλοσοφίας, διεθνούς φήμης, ύστερα από μια ατυχή συγκυρία, βρίσκεται κλειδωμένος έξω από την πόρτα του σπιτιού του. Αυτή η εκ πρώτης όψεως ασήμαντη κακοτυχία θα εξελιχθεί, κατά τη διάρκεια μιας βόλτας, σε ένα αποφασιστικό γεγονός, γιατί αυτή η βόλτα είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια περιπετειώδη διαδρομή ανάμεσα στο Γκαρ ντι Νορ και στο κανάλι Σαιντ-Μαρτέν. Στοιχειωμένος από τις αναμνήσεις, αλλά και από την αηδία που του προκαλούν οι άλλοι, θα αναγκαστεί για μια τελευταία φορά να υποστεί τη μοναξιά, να δοκιμάσει την ασχήμια και τη βλακεία ενός κόσμου που τον πετάει έξω από την πόρτα του σπιτιού του, ενός κόσμου που οδεύει σίγουρα προς το τέλος του, ακριβώς όπως και ο ίδιος. Θα πρέπει ν’ αποχαιρετίσει τούτο τον κόσμο και να παραδεχτεί τελικά την αλήθεια αυτής της κατάστασης, να προετοιμαστεί για να αποχωρήσει εξοπλισμένος με τα κατάλληλα εφόδια. Ο Vincent Delecroix ζει στο Παρίσι και διδάσκει φιλοσοφία. Παράλληλα, ασχολείται και με τη συγγραφή διηγημάτων και μυθιστορημάτων. Το Έξω από την πόρτα έγινε και θεατρικό έργο. Κατερίνα Βασιλοπούλου

Γιάγκος Οικονομίδης Διπλωματικές ιστορίες GEMA Μέσα από δεκάξι συναρπαστικές ιστορίες σε δεκαπέντε χώρες και τέσσερις ηπείρους, ο Πρέσβης-συγγραφέας Γιάγκος Οικονομίδης ξεναγεί τον αναγνώστη σε έναν παράξενο και διαφορετικό κόσμο. Διηγείται περίεργα συμβάντα, εύθυμα πε-

BITPINA

ριστατικά, αλλά και τις μοναδικές εμπειρίες που συνοδεύουν τη ζωή ενός διπλωμάτη. Από τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ και τη Βασίλισσα Ελισάβετ στο βροχερό Λονδίνο, στα έλη του ποταμού Οκαβάνγκο, στο εξωτικό παλάτι του τελευταίου Βασιλιά του Νεπάλ και από τις ζούγκλες της νοτιότερης Αφρικής μέχρι τη μαγική Ινδία στις εκδηλώσεις του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, από την επίσκεψη του Νέλσον Μαντέλα στην Αθήνα στους καταρράκτες της Βικτωρίας, είναι λίγες μόνο από τις εντυπωσιακές «εικόνες» που παρουσιάζονται στο βιβλίο αυτό. Σταυρούλα Κολιδά

Σίντνεϊ Ρότζερσον Στα χαρακώματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου Αναμνήσεις από τη Μάχη του Σομ - 1916 ΙΩΛΚΟΣ Το βιβλίο αυτό αποτελεί την αφηγηματική καταγραφή της παρουσίας του Συντάγματος του Δυτικού Γιορκσάιρ στην πρώτη γραμμή. Πρόκειται για μια μαρτυρία που έρχεται να ανατρέψει πολλές από τις παγιωμένες θέσεις και αντιλήψεις για τα πραγματικά συναισθήματα των ανδρών που βίωσαν τις συνθήκες του πολέμου. Ένα χρονικό γεμάτο αλήθειες για το Δυτικό Μέτωπο του Μεγάλου Πολέμου. Γραμμένο από έναν αξιωματικό, τον πολυτάλαντο Sidney Rogerson (Σίντνεϊ Ρότζερσον), το έργο παρέχει στον αναγνώστη μια ασυνήθιστα ειλικρινή και αυθεντική περιγραφή για το πώς ήταν να βιώνεις μια από τις πλέον διαβόητες μάχες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Από την αγωνία των συγκρούσεων στο έδαφος της Νεκρής Ζώνης μεταξύ των γραμμών των αντιπάλων, έως τη μονότονη διαβίωση μέσα στα λασπωμένα χαρακώματα, ο Rogerson δίνει την πλήρη και υποβλητική εικόνα μιας γιγαντιαίας αντιπαράταξης στρατιωτικών δυνάμεων. Αφήγηση ζωηρή, καλύπτει με τρόπο άμεσο και ουσιαστικό αυτήν την περίοδο του πολέμου των χαρακωμάτων. Η έκδοση περιλαμβάνει φωτογραφικό ένθετο και ευρετήριο. Γιώργος Βραχάκης

Λ. Φ. Σελίν Ταξίδι στην άκρη της νύχτας ΕΣΤΙΑ

Ντέιβιντ Λοτζ Η θεραπεία BELL

Αγαπητοί δυνητικοί αναγνώστες εντάξει, ξέρω, το καλοκαιράκι δεν θέλετε να ζοριστείτε. Τα δύσκολα τα διαβάζετε τις κρύες νύχτες του χειμώνα. Τώρα ψάχνετε ένα βιβλιαράκι λίγο μεγαλούτσικο ώστε να προλάβετε να συνδεθείτε μαζί του, λίγο μικρό ώστε να μην το βαρεθείτε πριν μάθετε αν ο ήρωας χαμογελάει στο τέλος, με χάπι έντ ώστε να σιγουρέψετε ότι θα χαμογελάει (διότι αρκετά βάσανα έχετε εσείς, μην τα κολλήσουμε και στους ήρωες μας τώρα!), αρκετά ελαφρύ ώστε να είναι ανεκτό στους 40 υπό σκιάν και αρκετά μεγάλου σχήματος ώστε να δημιουργεί στην ανάγκη αυτή ακριβώς τη σκιά. Τα καταλαβαίνω όλα αυτά. Είναι νόμιμα θερινά αιτήματα. Εγώ όμως, άτομο ανάποδο και σε ανάποδη φάση τώρα, αφού με ρωτήσατε θα σας πω να διαβάσετε αυτό που διαβάζω για δεύτερη φορά σερί. Σελίν. Ένας συγγραφέας που ευτυχώς πέθανε και δεν θα τον γνωρίσετε ποτέ από κοντά. Μισάνθρωπος,

INDEX_33

φασίστας... Ιδιοφυής, όμως. Απόλυτα ξεχωριστός. Δεν θα σας ξαλεγράρει, όχι. Αντίθετα, θα πάρει όλα τα κατά συνθήκη ψεύδη, όλες τις φρεναπάτες σας και θα τις γυρίσει ανάποδα μέχρι να δείτε τη βρώμικη φόδρα και να τις σιχαθείτε τελείως. Θα ξεδιπλώσει μπροστά στα άναυδα μάτια σας όλη την εγγενή σιχαμάρα της ανθρώπινης συνθήκης. Σας εγγυώμαι πως στο τέλος της ανάγνωσης η λέξη ανθρωπισμός θα έχει απολέσει όλο το ευεργετικό της νόημα. Εσείς, όμως, θα έχετε το ευεργετικό αίσθημα πως ήρθατε σε επαφή με ένα απόλυτο έργο τέχνης. Αμείλικτο, σαν τους πίνακες του Φράνσις Μπεϊκον και εξίσου καθοριστικό για τον αξιακό σας κώδικα στο υπόλοιπο της ζωής σας. Τώρα, αν δεν σας έπεισα καθόλου ή αν έχετε πάρει πρόσφατα αντικαταθλιπτικά και δεν πρέπει επ’ ουδενί να διακινδυνεύσουμε χειροτέρευση, συνιστώ ως το απόλυτο γιατρικό γέλιου τη Θεραπεία του βρετανού πάπα της ειρωνείας David Lodge. Ένα θα σας πω. Όταν το πρωτοδιάβασα, δέκα χρόνια πριν, γέλαγα μόνη μου μέχρι δακρύων σε μια ακρογιαλιά της Σκοπέλου. Οι λουόμενοι κόντευαν να καλέσουν παπά για ευχέλαιο, αλλά εγώ έκανα τα πιο διασκεδαστικά μπάνια της ζωής μου! Λένα Διβάνη

ασθένεια της Νικόλ, είναι το μέσον με το οποίο οι δύο αυτοί άνθρωποι κάνουν πράξη τη στάση τους απέναντι στο πρόβλημα εύρεσης της αλήθειας μέσα στην καπιταλιστική κοινωνία. Ο Ντάβιντ Ντάλεκ, συγγραφέας και δημοσιογράφος, αντιμετωπίζει ένα κορυφαίο πρόβλημα: Πώς να περιγράψει τη ζωή του Πωλ Ντιράκ (1902-1984), του σχεδόν άγνωστου πρωτοπόρου της σύγχρονης φυσικής. Η ιστορία αυτού του ξεχωριστού επιστήμονα και ανθρώπου παίρνει σταδιακά μορφή και σχήμα, ξετυλίγοντας παράλληλα το νήμα μιας δεύτερης βιογραφίας που φτάνει ως τις μέρες μας: της βιογραφίας μιας γενιάς που κάποτε πίστεψε πως «πρέπει να έχεις ένα σκοπό, να αποβλέπεις σε κάτι πέρα από μια φιλήσυχη ζωή, όπου ο καθένας ζει στη γωνιά του». Sabine von Traute

Κεντρικός στόχος της παρούσας μελέτης είναι η ευμέθοδη και εξαντλητική χαρτογράφηση της μεταφυσικής διάστασης της φιλοσοφικής προβληματικής του K. Jaspers, όπως αυτή αποτυπώνεται στη συνολική πορεία της φιλοσοφικής του έρευνας. Οι προσεγγίσεις που επιχειρούνται επιτρέπουν την απρόσκοπτη παρακολούθηση μιας γόνιμης αναζήτησης, προσανατολισμένης σταθερά στη σύλληψη της αλήθειας. Αποκαλύπτεται ότι η μεταφυσική στην ουσία της ταυτίζεται με την υπαρξιακή φιλοσοφία. Οφείλουμε να τονίσουμε την επίμονη και συστηματική αναφορά του μελετητή τόσο στις πρωτογενείς πηγές όσο και στους συγγραφείς (σε καιρούς που ανέχονται τη σιωπηρή ιδιοποίηση της ξένης σοφίας), ώστε αυτή η φιλοσοφική συγγραφή να γίνεται διάλογος με υπαρκτά πρόσωπα. Αριστοτέλης Ρούντης

Δημήτρης Φαρμάκης Φιλοσοφία και πραγματικότητα Σπουδή στη μεταφυσική προβληματική του K. Jaspers

Νατάσα Γκουτζικίδου Ο χορός της νύμφης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ

ΖΗΤΗ

Αθανάσιος Καραθανάσης Σε λένε Σμύρνη, Φώκαια, Σερέκιοϊ, Μαινεμένη, Σαγγάριο ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ Το βιβλίο αναφέρεται σε πόλεις και χωριά της Σμύρνης και στα γεγονότα της περιόδου 1914-1922, αλλά και με προέκταση στη σύγχρονη κατάστασή τους. Ο συγγραφέας εστιάζει στα γεγονότα των σφαγών των Νεοτούρκων σε χωριά της περιφέρειας Μαινεμένης και ειδικότερα στα ελληνικά χωριά Φώκαια, Ν. Φώκαια, Σερέκιοϊ, όπου έλαβαν χώρα διωγμοί, σφαγές, λεηλασίες, βιασμοί το Μάιο και Ιούνιο του 1914. Πρόκειται για γεγονότα άγνωστα στην κοινή γνώμη και που τα κατέγραψε ο μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος Καλαφάτης, σε μια περίοδο που η επίσημη Ελλάδα αδυνατούσε να προστατεύσει τους ελληνικούς πληθυσμούς των δυτικών μικρασιατικών παραλίων καθώς βρισκόταν στην αρχή του Εθνικού Διχασμού. Στο βιβλίο, ο συγγραφέας παρουσιάζει τη δυστυχία των αιχμαλώτων του 1922, την κατάρρευση και τους οπισθοχωρητικούς αγώνες της Ελληνικής Στρατιάς τον Αύγουστο του 1922, μέσα από στρατιωτικές πηγές και τις αναμνήσεις του πατέρα του αιχμαλώτου του Κεμάλ. Τέλος, παρουσιάζει την κατάσταση στην οποία βρίσκονται πολλά χωριά των δυτικών μικρασιατικών παραλίων. Γεώργιος Κώνστας

Ντίτμαρ Ντατ Ντιράκ ΜΕΛΑΝΙ

Πώς μπορείς να κάνεις λογοτεχνία από τη φυσική; Γιατί η φυσική και η λογοτεχνία δεν είναι απλά δύο διαφορετικές γλώσσες, που θα μπορούσε κανείς να μεταφράσει τη μία στην άλλη, αλλά δύο διαφορετικοί τρόποι κοσμοθεώρησης, που ενδιαφέρονται για εντελώς διαφορετικά πράγματα. Αντικείμενο αυτού του βιβλίου δεν είναι, λοιπόν, η φυσική επιστήμη, αλλά μία ορισμένη στάση απέναντι στη ζωή, στη σύγχρονη, μοντέρνα εποχή. Η στάση αυτή, ωστόσο, χρωστά στην επιστήμη της φυσικής τις ηθικές, γνωστικές και αισθητικές επιρροές της. Η επιστήμη του Ντιράκ, και η δήθεν ψυχική

Η αναζήτηση της αλήθειας δεν αιχμαλωτίζει τον K. Jaspers ούτε στο πεδίο της επιστημονικής αλήθειας ούτε στην περιοχή της λογοκρατικής μεταφυσικής. Η πρωτότυπη φιλοσοφική του προβληματική αποτελεί μιαν εναγώνια απόπειρα ανάκτησης της μεταφυσικής βεβαιότητας διαμέσου της ενότητας της ύπαρξης που τίθεται ως μοναδικό κριτήριο για την κατανόηση της ζωής, την ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων, την κατάκτηση της αλήθειας, για τον προορισμό του ανθρώπου.

Στο Πέτρινο, ένα χωριό με λιγοστούς κατοίκους, που χρονολογείται από το 200 μ.Χ. Απέναντι από το χωριό δεσπόζει η μονή του Αγίου Στεφάνου. Σύμφωνα με τον μύθο, οι κάτοικοι του Πέτρινου είναι οι απόγονοι των Σατύρων και έτσι εξηγείται η ύπαρξη του αγάλματός του στην κεντρική πλατεία. Ο τόπος αυτός δεν αρμόζει στις συνήθειες μιας νεαρής κοπέλας, όπως η Σμαράγδα, μια δασκάλα που αποφασίζει να πάρει μετάθεση στο χωριό αυτό. Ποιος είναι ο απώτερος στόχος της; Και πώς συνδέεται το χωριό αυτό με το παρελθόν της ηρωίδας;

BITPINA

Η συγγραφέας καταφέρνει να κρατήσει το μυστικό της ηρωίδας μέχρι το τέλος του βιβλίου. Η γλώσσα περιγραφική και πολλές εικόνες δημιουργούνται στη φαντασία του αναγνώστη. Η πλοκή του δυνατή. Ένα μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί. Μαργαρίτα Πασάκου

Τσακ Πόλανικ Πνιγμός ΟΞΥ

Ο αποτυχημένος γιατρός και εθισμένος στο σεξ Βίκτορ Μαντσίνι προσποιείται ότι πνίγεται από το φαγητό σε ακριβά εστιατόρια και ύστερα ζητά χρήματα από τους ανθρώπους που τον σώζουν. Σκοπός του να βοηθάει τη μητέρα του, μια ακτιβίστρια, απομεινάρι των άγριων ημερών της δεκαετίας του εξήντα που τώρα νοσηλεύεται σε ένα ιδιωτικό θεραπευτήριο έχοντας χάσει τη μνήμη της. Παράλληλα, αυτός και ο φίλος του, ο Ντένι, δουλεύουν ως υπάλληλοι-εκθέματα σε ένα ζωντανό μουσείο που απεικονίζει την καθημερινή ζωή στην αποικιακή Αμερική… Διορατικός και σαρκαστικός, μακάβρια αστείος αφηγητής ο Chuck Palahniuk, συγγραφέας των Fight Club, Ο Επιζών, Νανούρισμα, Είμαστε όλοι στοιχειωμένοι, με ασυνήθιστη αφηγηματική ευρωστία, στήνει με αφετηρία αυτόν τον αλλόκοτο ήρωα ένα θεσπέσιο πορτραίτο των καιρών μας. Και με όπλο την ειρωνεία, κυριολεκτικά κονιορτοποιεί όλες τις έμμονες ιδέες που αποδεικνύουν τη νοσηρότητα της νέας εποχής: την εμμονή με το σεξ και την εικόνα του σώματος, τη μανία με την κατανάλωση και τις νέες τεχνολογίες, μέχρι την έννοια του ιερού και την έλλειψη ταυτότητας του ανθρώπου. Κι όπως λέει ο ίδιος, αν το Fight Club μιλούσε για τον μηδενισμό, αυτό το βιβλίο μιλάει για τον αυτοκαθορισμό του ατόμου σε έναν κόσμο που επιβάλλει την ομοιομορφία.

Πίτερ Κάρεϊ Ο παράνομος εαυτός του ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Αρχές της δεκαετίας του 1970. Ο πόλεμος του Βιετνάμ δίνει τον τόνο στην Αμερική. Η δε Αυστραλία θεωρείται ακόμα το νησί που προσφέρει ανωνυμία σε κάθε κατετρεγμένο. Ο 7χρόνος Τσε (που τον φωνάζουν Τζέι) και η Ελληνοαμερικανίδα Άννα Ξένος (που υιοθετεί το ψευδώνυμο Ντάιαλ) θα ακολουθήσουν τη διαδρομή Αμερική-Αυστραλία κυνηγημένοι, εξαιτίας μιας ατυχούς συγκυρίας. Ο Τσε, γιος παράνομων ακτιβιστών, η Άννα, κόρη Έλληνα αντάρτη. Ο Τσε μεγαλώνει με την αριστοκράτισσα γιαγιά του στη Νέα Υόρκη και στα πούπουλα, αποκομμένος από την πραγματική ζωή. Η Άννα, μεγαλωμένη στη Βοστόνη ως παιδί μεταναστών, έχει μόλις εκλεγεί καθηγήτρια στο Βάσαρ. Ο Τσε έχει μάθει να αποκωδικοποιεί βλέμματα και μισόλογα, και περιμένει να επιστρέψουν οι γονείς του. Η Άννα είναι έτοιμη να απολαύσει τους κόπους της. Όταν ο Τσε συναντά την Άννα, είναι σίγουρος ότι πρόκειται για τη μαμά του – έστω κι αν εκείνη δεν του επιτρέπει να την αποκαλεί έτσι. Δεν τον πειράζει, αρκεί που μπαίνει στο μετρό, μένει σε μοτέλ και βλέπει επιτέλους τηλεόραση. Ο μπαμπάς, μπρος στον κίνδυνο του FBI, αρνείται γιο και Άννα, και προτρέπει να καταφύγουν σε μια κοινότητα χίπηδων στην «άγνωστη γη» Αυστραλία. Κι εκεί ξένοι, θα αντιμετωπίσουν την καχυποψία και θα αναμετρηθούν με την αγάπη που αναπτύσσεται ανάμεσά τους-αντίστιξη στη σκληρή ζωή. Ο Κάρεϊ γράφει ένα βιβλίο πολιτικό, χωρίς να έχει ανάγκη να πολιτικολογήσει. Απομυθοποεί τις χίπικες κοινότητες στις οποίες και ο ίδιος έζησε, ενώ οι ήρωές του εξελίσσονται: μακριά από τον πολιτισμό, προστρέχουν στον πολιτισμό της τρυφερότητας. Ο συγγραφέας των δύο Μπούκερ, σε ένα μυθιστόρημα που συγκινεί, χωρίς στιγμή να ρέπει στο μελό. Ελένη Κεχαγιόγλου

Κατερίνα Ποδότα

Τζόναθαν Λέθεμ Όπλο μετά μουσικής Δημήτρης Λέντζος Η μεγάλη διαδήλωση του Ενός ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ

Γνωστός στιχουργός -από τις συνεργασίες του με τον Χρήστο Λεοντή και τον Μιχάλη Τερζή- ο Δημήτρης Λέντζος (τελευταία του δουλεία τα «Φαγιούμ» σε μουσική Νεοκλή Νεοφυτίδη), μετά από δύο ποιητικές συλλογές, μας παραδίδει το πρώτο του πεζογραφικό βιβλίο: μια συλλογή με οχτώ διηγήματα («Η μεγάλη διαδήλωση του Ενός», «Ο Αυτιάς», «Η Φιλική εταιρεία», «Ο Τέταρτος», «Σεξουαλική παρενόχληση», «Οι Βάκχες», «Μηδέν εις το πηλήκιον», «Το κάψιμο του Ιούδα») και ένα παραμύθι («Το μερμηγκάκι και η πυγολαμπίδα»). Καλογραμμένα κλασικότροπα διηγήματα με αρχή, μέση και τέλος, στέρεα δομή και ανατρεπτικό (τις περισσότερες φορές) τέλος. Και γεμάτα εικόνες – κάτι που συναντάμε άλλωστε και σε ολόκληρο το ποιητικό και στιχουργικό έργο του Λέντζου. «Η μεγάλη διαδήλωση του Ενός» για παράδειγμα, θα μπορούσε να γίνει ένα πρώτης τάξεως σενάριο για ταινία μικρού μήκους. Η γραφή ρεαλιστική, απλή και εύληπτη. Το βιβλίο κλείνει με ένα γεμάτο τρυφερότητα και λυρισμό παραμύθι το οποίο θα άξιζε ο κόπος να εκδοθεί ξεχωριστά και με έγχρωμη εικονογράφηση (όπως τα περισσότερα παραμύθια που απευθύνονται είτε σε μικρούς, είτε σε μεγαλύτερης ηλικίας αναγνώστες). Μάκης Τσίτας

INDEX_33

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Ένας μυστηριώδης φόνος, μια μοιραία χήρα, ένας ιδιωτικός ντετέκτιβ πρώην αστυνομικός, ένας μπράβος που μπλέκεται διαρκώς στα πόδια του, ένας κατατρεγμένος άνθρωπος που οι πάντες προσπαθούν να του φορτώσουν το φονικό – έτοιμη η συνταγή, ο ορισμός του νουάρ. Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι τα πράγματα∙ ο καταραμένος ντετέκτιβ Κόνραντ Μέτκαλφ είναι εθισμένος στα –νόμιμα πλέον− ναρκωτικά, οι πρώην συνάδελφοί του δεν αποκαλούνται αστυνομικοί αλλά Εξεταστές και αφαιρούν κάρμα από τις κάρτες των παραβατών του νόμου, ο δε μπράβος Τζόι Κασλ είναι ένα εξελιγμένο καγκουρό με ανθρώπινη νοημοσύνη. Ο Νεοϋορκέζος Τζόναθαν Λέθεμ, γεννημένος το 1964, αναμειγνύει στο Όπλο μετά μουσικής το κλασικό νουάρ με την επιστημονική φαντασία σε σωστές δόσεις, ώστε το μυθιστόρημα να μην αποτελεί επιστροφή στο αρχετυπικό νουάρ αλλά, διατηρώντας τη δομή και τα βασικά χαρακτηριστικά του είδους, να το ανανεώνει ουσιαστικά. Το μαύρο χιούμορ, χαρακτηριστικό των δασκάλων του είδους (Ρ. Τσάντλερ, Ντ. Χάμετ, Ε. Κουΐν) είναι κι αυτό παρόν, φρέσκο και ολοζώντανο. Γιώργος Τσακνιάς

αυτοπαρουσιάσεις

BITPINA

Στα ΟΙΚΟλογήματα αφιέρωσα όλη τη συγγραφική μου ενέργεια για πολύ χρόνο, πιστεύοντας ότι αν τα παιδιά δουν με άλλο μάτι τη σχέση τους με τον πλανήτη θα μπορέσουν οι επόμενες γενιές να επουλώσουν τα τραύματα που εμείς του προκαλέσαμε. Η λογοτεχνία, κατά τη γνώμη μου, μπορεί να καλλιεργήσει αυριανούς πολίτες που σέβονται και προστατεύουν το περιβάλλον. Σε όλα τα παραμύθια των ΟΙΚΟλογημάτων υπάρχει ο κοινός άξονας: περιβαλλοντικό ζήτημα - τα παιδιά ανησυχούν - οι μεγάλοι δεν κατανοούν - τα παιδιά αναλαμβάνουν δράση - προτείνουν λύσεις - αλλάζουν τη στάση των μεγάλων.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ

Αφού δεν θέλεις το κακό μας Τον πλανήτη μη γερνάς Το μέλλον το δικό μας Μη μας το χαλάς Αυτό τραγουδούν οι μικροί προστάτες του περιβάλλοντος στους μεγάλους θυμίζοντάς τους ότι είναι διαχειριστές και όχι ιδιοκτήτες του πλανήτη, τον οποίο έχουν δανειστεί από τις επόμενες γενιές.

Στα παραμύθια θίγονται τα μεγάλα ζητήματα του περιβάλλοντος όπως η ρύπανση, οι κλιματικές αλλαγές, η εξάντληση των πόρων ενέργειας χωρίς όμως οι γνώσεις να είναι σε βάρος του μύθου. Επειδή, όμως, κάθε παιδί διαβάζοντας το παραμύθι θέλει να μάθει περισσότερα για κάθε περιβαλλοντικό ζήτημα, υπάρχουν σε κάθε βιβλίο και παιδαγωγικές δραστηριότητες σχεδιασμένες από τη Βασιλική Νίκα. Εκεί, κάθε αναγνώστης μαθαίνει περισσότερα από όσα του είπε το παραμύθι. Επίσης, του δίνονται όλα τα εφόδια από απλός αναγνώστης να γίνει ενημερωμένος μαχητής για την προστασία του περιβάλλοντος και να αναλάβει δράση! Η έως τώρα εμπειρία μου από την επαφή με παιδιά που διάβασαν τα ΟΙΚΟλογήματα, τα διασκεύασαν θεατρικά, τα τραγούδησαν, τα έπαιξαν, δείχνει πως οι μικροί αναγνώστες είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι και μπορούν να μυηθούν ακόμη και σε μεγάλα ζητήματα, αρκεί αυτό να γίνει με τον τρόπο που μόνο το παραμύθι ξέρει.

1. Ο Κότσυφας απαιτεί το δάσος να σωθεί 2. Η Μεσόγειος είμαι εγώ και δεν είμαι πια εδώ 3. Παιδιά σε δράση! Η ώρα να σώσουμε τη Γη έχει

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΛΙΟΔΗΜΟΣ

Cineλόγιο: Λεξοπλασία, από τον συγκερασμό των λέξεων cinema και ημερολόγιο, για ένα κινηματογραφικό ημερολόγιο που δίνει μία άλλη διάσταση στο αίτημα να βλέπουμε μία διαφορετική ταινία την ημέρα, επί ένα χρόνο! Αυτή θα ήταν μια συνοπτική παρουσίαση του τελευταίου βιβλίου μου που φέρει τον τίτλο Cineλόγιο. Σίγουρα, δεν είναι ένα ημερολόγιο, αν και σ’ αυτό παραπέμπει το δεύτερο συνθετικό του τίτλου. Γίνεται για μένα η αφορμή να μοιραστώ το πάθος μου μ’ εσάς, μιλώντας για μερικές μόνον από τις χιλιάδες ταινίες που έχω δει. Μ’ άλλα λόγια, το Cineλόγιο είναι ένας οδηγός γνώσης και σινεφίλ ψυχαγωγίας, ένα ελληνικό «365 φιλμ που πρέπει να δείτε πριν πεθάνετε» αν θέλετε, που συνδέει άρρηκτα την υπαρκτή πραγματικότητα με τη φιλμική μυθοπλασία. Πραγματεύεται «κάτι», που συνέβη «κάπου», «κάποτε», και το συνδέει με την κριτική παρουσίαση μιας ταινίας. Και για 365 συνεχείς ημέρες (366, αν το έτος είναι δίσεκτο) προσφέρει έγκυρη και εμπεριστατωμένη άποψη για περισσότερο ή λιγότερο γνωστά γεγονότα, για σημαντικές επετείους, για

Cineλόγιο ΟΞΥ

INDEX_33

φτάσει Εικονογράφηση: Φραντζέσκα Κοζάντι Δραστηριότητες: Βασιλική Νίκα Σειρά: ΟΙΚΟ-λογήματα ΠΑΤΑΚΗΣ

διάσημους ηθοποιούς ή σκηνοθέτες, για ταινίες που έγραψαν Ιστορία ή που πέρασαν απαρατήρητες αν και έχρηζαν προσοχής. Από την πρώτη μονομαχία του Αλεξάνδρου Δουμά στους Τρεις σωματοφύλακες, από την κυκλοφορία του πρώτου ταξί της Νέας Υόρκης στον Ταξιτζή, από τη γέννηση του Τεν-Τεν στο Παιδί και το χρυσόμαλλο δέρας, από την επιστροφή του Καραμανλή στον Στόχο των εκτελεστών, από τη ρίψη της ατομικής βόμβας στο Χιροσίμα, αγάπη μου, από τη σύλληψη του Εντ Γκέιν στον Σχιζοφρενή δολοφόνο με το πριόνι, από την είσοδο του The Gypsy στο top-100 στον Καιρό των τσιγγάνων, το Cineλόγιο σας δίνει την πρόφαση για να βλέπετε μία ταινία κάθε ημέρα.

64 64

αυτοπαρουσιάσεις

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ

BITPINA

Στο Απέραντα άδειο σπίτι πρωταγωνιστούν επτά επισκέπτες του διεθνούς αεροδρομίου της Αθήνας, που όλοι τους συνδέονται με τη Λίμνη Αχαΐας - ένα επινοημένο παραθαλάσσιο θέρετρο που εμφανίζεται και σε άλλα επτά βιβλία μου. Πρόκειται για συνηθισμένους ανθρώπους που βουλιάζουν σε αλλόκοτες καταστάσεις, ή για ακραίους τύπους που θέλουν να γίνουν κανονικοί. Εάν θα έπρεπε να διατυπώσω τις ιστορίες τους ως ερωτήματα, θα έλεγα τα εξής: Τι είναι πιο επικίνδυνο, να εγκλωβιστείς σε ένα ασανσέρ ή στους κόλπους της Αγίας Νεοελληνικής Οικογένειας; Μπορεί ένας πρώην αντάρτης πόλεων να κάνει μια καινούργια αρχή; Σε τι είδους τρέλα οδηγεί μια επιτυχημένη καριέρα στα μίντια; Ξεχνιέται ο έρωτας στα χρόνια του Μεγάλου Αδελφού; Πώς ένας συνταξιούχος μεταβάλλεται σε δράκο των κινηματογράφων; Γιατί μια γυναίκα δέχεται να τη μοιράζονται δυο δίδυμοι; Και για ποιο λόγο μια κοπέλα απολαμβάνει στο ίντερνετ όσα απεχθάνεται στη ζωή; Φαινομενικά είναι πολλά τα θέματα αυτού του βιβλίου. Ουσιαστικά όμως, πρόκειται για επτά

παραλλαγές πάνω σε ένα κοινό θέμα, για μια αλυσίδα από επτά μαύρες κωμωδίες που εξερευνούν το «απέραντα άδειο σπίτι» του ατομισμού. Ενός ατομισμού ο οποίος στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης προσβάλλει σαν ιός την αποθέωση της κοινοτικής ζωής: ένα νεοελληνικό χωριό. Με αποτέλεσμα να αναρωτιέσαι εάν η κάθε Λίμνη Αχαΐας βρίσκεται στον αντίποδα του Πλανητικού Χωριού ή αποτελεί μια μικρογραφία του. Ο άκρατος αυτός ατομισμός υπήρξε καρπός μιας όχι απλώς ελεύθερης, αλλά κυριολεκτικά ασύδοτης αγοράς, που κυριάρχησε μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και σήμερα καταρρέει αφήνοντας πίσω της τη μαύρη τρύπα ενός διεθνούς οικονομικού κραχ.

Απέραντα άδειο σπίτι ΚΕΔΡΟΣ

ΠΟΠΗ ΣΤΕΡΙΑΔΟΥ

Αφορμή της έμπνευσής μου υπήρξε η γνωριμία με την πανέμορφη πρωτεύουσα του νησιού της ποιήτριας Σαπφούς, τη Μυτιλήνη. Από την υπέροχη ακτογραμμή και τη διαδρομή απ’ το αεροδρόμιο μέχρι την είσοδο της πόλης, έως τα υπέροχα αρχοντικά που στέκονται πάντοτε περήφανα στον χρόνο. Το βιβλίο είναι ένα μωσαϊκό ανθρώπινων χαρακτήρων. Στις σελίδες του παρελαύνουν, καθένας με την προσωπική του ιστορία, ένας πεισματικός γενάρχης, ένας γενναιόδωρος ηγούμενος, ένας εκλεπτυσμένος συγγενήςπροστάτης, μια μητέρα με φύση καλλιτεχνική, ένας νέος που η συνάντησή του με δύο δίδυμες πεντάμορφες «θεές» τον βοηθάει να εξορκίσει τους δαίμονες της ψυχής του και να πιστέψει ότι άγγιξε επιτέλους την ευτυχία. Τις ζωές όλων αυτών επηρεάζει ένα μυστηριώδες αντικείμενο, που, φυλαγμένο ευλαβικά μέσα σε πανί και σίδερο, παραδίδεται από πρόγονο σε επίγονο, με ταυτότητα που παραμένει μυστική μέχρι το τέλος του βιβλίου. Στις ψυχογραφίες των προσώπων συναντώνται η επιμονή και η υπομονή. Η ευσπλαχνία και η απλοχεριά. Η αρχοντιά ψυχής και καταγωγής.

Με το μαράζι του έρωτα ΕΜΠΕΙΡΙΑ

INDEX_33

Ο φανατισμός που μπορεί να εκτροχιάσει το νου και την ψυχή. Τα πάθη και τα λάθη τους. Η καλοτυχία και η κακοτυχία. Η άνοδος και η πτώση τους. Η μυθοπλασία βρίσκεται σ’ ένα διαρκές αγκάλιασμα με τα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα του νησιού, αλλά και της Ελλάδας γενικότερα. Από το βιβλίο δε λείπουν ωστόσο και άλλα στοιχεία: ένα διακριτικό σασπένς, που ενώ δε βρίσκεται στο πρώτο επίπεδο της ιστορίας, την επηρεάζει σημαντικά σε όλο το φάσμα της εξέλιξής της, ο σαρκασμός και ο αυτοσαρκασμός στους διαλόγους των ηρώων κι ένα υπόγειο χιούμορ. Η αγάπη για τη λογοτεχνία και την τέχνη είναι πανταχού παρούσα - ιδιαίτερα δε η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη, αφού κι ο τίτλος του μυθιστορήματος είναι παρμένος απ’ αυτήν.

66 66

αυτοπαρουσιάσεις

ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΧΑΡΗΣ

BITPINA

Η ανάγκη μας να συνυπάρχουμε, συχνά, μας υποχρεώνει σε ανειλικρίνεια. Οι νέες ιδέες για να γίνουν αποδεκτές και να χωρέσουνε στην καθημερινότητά μας, πρέπει πρώτα να εξημερωθούν (περίπου όπως και τα κατοικίδια που στειρώνουμε). Όσο, λοιπόν, περισσότερο η ανειλικρίνεια παίρνει τη μορφή ψυχικής ανάγκης ή μιας αόριστης ηθικής υποχρέωσης, τόσο πιο πιεστικά γυρεύουμε καταφύγιο στην τέχνη. Η τέχνη μπορεί να είναι η απόλυτη ψευδαίσθηση, είναι, όμως, η μόνη ικανή να μας οδηγήσει στην αλήθεια και να την αποθεώσει. (Η αυθεντική ψευδαίσθηση δεν οργανώνεται όπως η απάτη). Ο γραμμένος λόγος είναι θεωρημένο διαβατήριο. Τον προστατεύει η μυθοπλασία και η άγνοια της προσωπικότητας του πιθανού αναγνώστη. Έτσι, μπορεί να είναι ελεύθερος, υπαινικτικός, αντιφατικός και παράλογος. Δηλαδή, ειλικρινής. Λογοτεχνία είναι η τέχνη των αληθινών λέξεων. Στην Υπόθεση Υστεροφημίας, ο θείος Αριστείδης διεκδικεί, μετά τον θάνατό του και με τρόπο προκλητικό και ανορθόδοξο, την αγάπη και την

εκτίμηση που στερήθηκε όσο ζούσε, εξαιτίας της υπεροχής του (που έμοιαζε ασυγχώρητη) και της έλλειψης επιείκειας που τον χαρακτήριζε. Οι υπόλοιποι, όμως, (ιδιαίτερα τα πέντε ζευγάρια της νεότερης γενιάς) όλοι τους δείγματα άλλων προτεραιοτήτων και αξιών, προκειμένου να επωφεληθούν από τις -υπό όρους- προσφορές του, αναγκάζονται ή να αναθεωρήσουν τις ομολογημένες τους αρχές ή να παραιτηθούν. Να έρθουνε για πρώτη φορά αντιμέτωποι με την εικόνα τους. Πώς θα αντιδράσουν; Μπορούν να συγκατοικήσουν συμφέρουσα κρίση και ανιδιοτέλεια; Υπάρχουνε κελιά με πόρτες ανοιχτές; Η μύθος δικαιούται κάποιες απαντήσεις να τις αφήνει μετέωρες. Αρκεί να υπενθυμίζει, να επισημαίνει και να μας κρατάει ζεστούς. Ελπίζω να μάθω κάποτε να γράφω με άχρωμο μελάνι. Αφού, ο καλύτερος τρόπος να αφηγηθείς το παρελθόν στην πραγματική του διάσταση, είναι να κοιτάζεις τον άλλον στα μάτια και να σωπαίνεις…

Υπόθεση Υστεροφημίας ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΑΡΤΟΜΑΤΣΙΔΗΣ

Πάντα ήθελα να γράψω ένα μυθιστόρημα με ιστορικό περιεχόμενο. Με ενδιαφέρει περισσότερο η αθέατη πλευρά, το παρασκήνιο των γεγονότων που δεν αναφέρονται στα επίσημα χρονικά, όπου οι αποφάσεις παίρνονται από σκοτεινά κέντρα εξουσίας, ενώ οι εντολές δίνονται με μισόλογα και ποτέ γραπτώς. Συνήθως, αναμειγνύονται γοητευτικές γυναίκες που κάποια στιγμή ξεφεύγουν από τις οδηγίες της Υπηρεσίας κι αφήνουν τον εαυτό τους να παρασυρθεί απ’ το πραγματικό πάθος. Οι κινήσεις τους γίνονται ανεξέλεγκτες και μοιραίες... Μετά βέβαια, τις συμμορφώνουν - θυσιάζοντας τις ίδιες και τον έρωτα τους για τους σκοπούς της Υπηρεσίας. Προσπάθησα να γίνει ένα πολιτικό θρίλερ, μια περιπέτεια που δεν παραμυθιάζει τους αναγνώστες με ψεύτικες καταστάσεις και δήθεν κατορθώματα. Που οι ήρωές του είναι ζωντανοί χαρακτήρες με ανθρώπινες αδυναμίες και πάθη. Βέβαια, το μυθιστόρημα αυτό είναι λιγάκι ασυνήθιστο, είναι μη ηρωικό, αν και δύσκολα μπορείς να αναφερθείς στη Σπάρτη παραβλέποντας την ηρωική της πλευρά. Μια πόλη που περιβάλλεται από

Μια εταίρα θυμάται ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

INDEX_33

θρύλους, που ακούγονται σχεδόν σαν… στρατιωτική προπαγάνδα. Μια αυστηρά ταξική κοινωνία όπου 120.000 Είλωτες και 80.000 Περίοικοι εργάζονταν για την ευημερία και την «Ισότητα» των 20.000 Όμοιων. Ένα ολοκληρωτικό καθεστώς σε χρόνια κατάσταση φόβου από τις πιθανές εξεγέρσεις των καταπιεσμένων, όπου έβλεπες παντού περιπολίες κι η σκιά της Κρυπτείας ήταν ο καθημερινός εφιάλτης των πολιτών της. Αυτό τελικά θέλω να μείνει στους αναγνώστες από το βιβλίο. Ελπίζω πως τα έχω καταφέρει κι έχετε μπροστά σας ένα συναρπαστικό κείμενο.

αυτοπαρουσιάσεις

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ

BITPINA

Ένα ιδιαίτερο μυθιστόρημα, που συνομιλεί με τους κλασσικούς, τους μοντέρνους και τους μεταμοντέρνους, είναι η Ασθένεια της πεταλούδας. Τίτλος παραβολικός. Η φυσική πορεία της πεταλούδας είναι η εξέλιξη. Όπως και η φυσιολογική πορεία του ανθρώπου. Ασθενείς είναι εκείνοι που δεν μεταμορφώνονται. Από τους 8 ανθρώπους του βιβλίου, οι μισοί είναι άρρωστοι. Μένουν στάσιμοι. Οι υπόλοιποι είναι υγιείς. Εξελίσσονται. Η πλοκή του μυθιστορήματος ίσως οδηγήσει στο συμπέρασμα («ίσως» γιατί κάθε αναγνώστης μπορεί να βρει δικές του ερμηνείες) ότι το κλειδί της εξέλιξης είναι η επικοινωνία. Το μυθιστόρημα χωρίζεται σε 87 κεφάλαια, τα οποία όμως δεν είναι τοποθετημένα με χρονολογική σειρά: ξεκινάει με το κεφάλαιο 2, μετά πηγαίνει στο 87, επανέρχεται στο 3 κτλ. Το ανακάτεμα των κεφαλαίων δεν έχει γίνει τυχαία, αλλά με σκοπό να εγείρει δημιουργικά ερωτήματα. Η ιστορία του βιβλίου εξελίσσεται μέσα σε 3 μέρες. Οι οποίες θα φέρουν καταιγιστικές αλλαγές στις ζωές 8 ανθρώπων. Υπάρχει ένας συγγραφέας,ο οποίος συγγράφει το ίδιο

βιβλίο στο οποίο πρωταγωνιστεί, δηλαδή την Ασθένεια της Πεταλούδας. Υπάρχει η γυναίκα του που υποφέρει σε έναν γάμο αποτυχημένο και μονότονο. Υπάρχει ο πατέρας της, ένας αυταρχικός γέρος, ο οποίος περνάει τον καιρό του συλλέγοντας ήχους. Υπάρχει ένα πιστόλι το οποίο ζει χρόνια μέσα σε ένα συρτάρι. Κι υπάρχουν άλλα 6 πρόσωπα που πλαισιώνουν και τονίζουν το δράμα. Τυχαίες ηχογραφήσεις κι επιστολές αποκαλύπτουν προθέσεις φόνου. Το πιστόλι εξαφανίζεται. Δεν ξέρουμε ποιος το πήρε. Κάποιος πυροβολεί. Δεν ξέρουμε ποιος. Όλα τα ερωτήματα θα απαντηθούν μέχρι το τέλος του βιβλίου, σε ένα φινάλε ανατρεπτικό και δραματικό.

Η ασθένεια της πεταλούδας ΑΓΚΥΡΑ

ΜΑΡΛΕΝΑ ΠΟΛΙΤΟΠΟΥΛΟΥ

«Η μνήμη των ανθρώπων είναι σαν της Πολαρόιντ, ξεθωριάζει με τα χρόνια», λέει ο βασικός μου ήρωας και αυτή η φράση έδωσε τον τίτλο στο βιβλίο, γιατί η μνήμη η ατομική αλλά και η ιστορική αποτελεί τον πυρήνα του. Δίστασα πολύ αν ιστορίες που δειλά αναδύονταν από το θολό ιστορικό παρελθόν του Εμφύλιου άξιζε να τις ξανακοιτάξω λογοτεχνικά, μέσα από ένα σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα ή σε πιο «κλασσική μορφή». Τελικώς, νίκησε το αστυνομικό κέλυφος, γιατί δίπλα στην πλοκή, τις ανατροπές και το σασπένς αφήνει χώρο και στον ιστορικό και κοινωνικό χαρακτήρα του μυθιστορήματος. Έτσι, τύλιξα ένα κουβάρι από ήρωες της Αντίστασης και καθάρματα, βιαστές και γυναίκες που έχασαν τα παιδιά τους, ανθρώπους που έδωσαν τα πάντα για ένα μεγάλο έρωτα ή για τα παιδιά των άλλων. Τα πάθη τους θα οδηγήσουν τον αναγνώστη από την Αθήνα στον Βόλο, στο Πήλιο, στην Αγυιά, στο Μεταξοχώρι, στη Σκόπελο, στην Αίγινα και… στην Αιθιοπία. Και θα τον ταξιδέψουν μέσα στον χρόνο, από το 2002 στο 1974 και από κει στο 1948, στα χρόνια όπου

Η μνήμη της πολαρόιντ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

INDEX_33

κρύβεται η αιτία για το φονικό ενός μάγειρα στο τούνελ της Άνω Γατζέας. Όπως και στα προηγούμενα αστυνομικά μου βιβλία, ο Παύλος Γ., πρώην σκιτσογράφος και αρχιτέκτονας, κάνει την έρευνα για τον φόνο, που μυρίζει εκδίκηση, μαζί με τον αστυνομικό Περικλή Γιατζόγλου και την ψυχολόγο Ηρώ Μυτιληναίου. Όμως, όσο κι αν ψάχνουν στο παρελθόν το βλέμμα τους είναι κολλημένο στο παρόν, στην ανάγκη και τη δυσκολία της νεώτερης γενιάς να σπάσει τη σιωπή που από κάτω της, θύτες και θύματα έθαψαν τα δεινά του εμφύλιου πολέμου.

αυτοπαρουσιάσεις

Φαίδων Γιαγκιόζης

ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

BITPINA

Όπως κάθε καλοκαίρι εδώ και σαράντα χρόνια, οι αναμνήσεις καλών ημερών ανήκουν στις Μέρες Χαλκιδικής. Είναι αυτές οι μέρες που έδωσαν την ευκαιρία να αξιοποιήσω γεγονότα που συνέβησαν, σε δύο βιβλία. Στις Μέρες Χαλκιδικής περιγράφω μοναδικές στιγμές που έζησα σαν δημοσιογράφος κοντά στους Γάλλους Προέδρους Ζισκάρ ντ΄Εστέν, στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Νουρέγιεφ, την Τζίνα Μπαχάουερ, τον ΧατζηκυριάκοΓκίκα, τον Γιάννη Καρρά, τον Νιάρχο, τον Ροστροπόβιτς και στο τελευταίο καλοκαίρι της την Μαρία Κάλας. Στις Μέρες Χαλκιδικής γνώρισα σημαντικούς και ασήμαντους ανθρώπους, ανάμεσα στις ελιές, τ’ αμπέλια και το μυρωμένο αεράκι του βόρειου Αιγαίου στην ανυπέρβλητη μοναιά του Αγίου Όρους και στην πατρίδα του Αριστοτέλη τα Στάγειρα. Οι Μέρες Χαλκιδικής είναι ένα δροσερό βιβλίο που παρακολουθεί από κοντά τα τέσσερα εκατομμύρια τουρίστες που νοιώθουν την περιποίηση των μεγάλων και μικρών ξενοδοχείων στον παράδεισο των εκπληκτικών ακρογιαλιών και στη σκιά των αρχαίων

Οι μέρες Χαλκιδικής

Το κόκκινο Μετόχι

ΑΦΟΙ ΚΥΡΑΚΙΔΗ

ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

Απιστία δεν είναι παρά η αφόρητη ανάγκη του ανθρώπου να ακουμπήσει το καινούριο. Το βιβλίο ξεκινάει μ’ αυτήν τη λογική. Δεν αφορά κάποια ιστορία παράφορου έρωτα, δεν μυθοποιεί τους συμμετέχοντες. Ο Αντρέας απατά τη γυναίκα του Λήδα, όχι επειδή ερωτεύεται βαθιά κι απόλυτα κάποια άλλη. Απομίμηση έρωτα είναι αυτό που ζει ο Αντρέας, ο οποίος μάλιστα εξομολογείται κάποια στιγμή ότι επιθυμεί μια σχέση που να μην τον απασχολεί υπερβολικά, μια σχέση ερεθιστική σαν τις σελίδες πορνογραφικού περιοδικού, ότι τα παράνομα ραντεβού σε ξενοδοχεία αποτελούν από μόνα τους αφροδισιακή πράξη. Ο Αντρέας θέλει μόνο τα στολίδια του καινούριου. Παρ’ όλα αυτά, η ιστορία που ακολουθεί μερικές στιγμές, παρά την δηλωμένη απουσία έρωτα, μοιάζει υπερβολικά με το πάθος, για να μας αποδείξει για μια ακόμα φορά ότι από τη στιγμή που ο άνθρωπος αποφασίσει να απλώσει τα χέρια του σ’ ένα ξένο κορμί, ακόμα και με ξεκαθαρισμένες προθέσεις, τα όρια προδίδονται από μόνα τους. Η γυναίκα του Αντρέα, η Λήδα, έχει την ατυχία

Αγαπώντας τις ερωμένες του ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

INDEX_33

αποικιών μεταξύ Ολύνθου, Σάνης, Μένδης και της διώρυγας του Ξέρξη. Στον ίδιο αυτόν τόπο της Χαλκιδικής και κυρίως στο Άγιο ‘Ορος, ήμουν μάρτυς της κλοπής των θησαυρών της Αγίας Ρωσίας στον Άθω από πράκτορες της Κα-Γκε-Μπε την περίοδο των συνταγματαρχών στην Ελλάδα. Αυτό το βιβλίο με τον τίτλο Το κόκκινο Μετόχι, μου έδωσε την ευκαιρία να ανακαλύψω μετά από πολυετείς έρευνες πώς το Κρεμλίνο έκανε πράκτορες αξιωματούχους του Ρωσικού Πατριαρχείου προκειμένου να υφαρπάξουν δώρα των Τσάρων της Αγίας Ρωσίας από το Ρωσικό Μοναστήρι του Άθω. Στο Κόκκινο μετόχι που είναι ένα πραγματικό θρίλερ, παρελαύνουν σημαντικές προσωπικότητες του Κρεμλίνου και της Ρωσικής Εκκλησίας το τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα. Ο αναγνώστης μέσα από τις σελίδες του βιβλίου θα δει και το τωρινό ενδιαφέρον της ηγεσίας της Ρωσίας και του νέου Πατριάρχη Μόσχας για την Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος.

να δει το παράνομο ζευγάρι τη στιγμή που κάνει έρωτα. Από εκείνη τη στιγμή, η Λήδα ξέρει. Ξέρει, επειδή είδε. Κι επειδή είδε, δεν μπορεί να παραστήσει την ανίδεη και να το αποδώσει σε παρεξήγηση. Συνεπώς, πρέπει να το διαχειριστεί. Αρχίζει να το διαχειρίζεται με τον πιο διαδεδομένο τρόπο. Αυτοοικτίρεται, αυτοακυρώνεται, θυματοποιείται, και βεβαίως κάνει το μέγα σφάλμα να πιστέψει ότι ο άντρας της την απατά επειδή ερωτεύτηκε μιαν άλλη. Τα δύσκολα αρχίζουν όταν πρέπει να απομακρυνθεί απ’ αυτό το εύκολο παραμύθι. Όταν πρέπει να συμβιβαστεί με κάτι περισσότερο πεζό. Με μια φράση του Μισέλ Ουελμπέκ που την επαναλαμβάνει κατά λέξη ο άντρας της: «Οι άντρες δεν κάνουν έρωτα επειδή ερωτεύονται, αλλά επειδή ερεθίζονται». Ουσιαστικά την καλεί να αποδεχθεί την πολυγαμική του φύση. Αυτό είναι το στοίχημα του βιβλίου. Πώς μπορείς να αγαπάς γνωρίζοντας και ξεγυμνώνοντας ευκολίες. Πώς μπορείς να αγαπάς τον άλλον όπως ακριβώς είναι και όχι χρησιμοποιώντας τον για να προβάλεις τις δικές σου ανάγκες. Πώς μπορείς να αγαπάς καταρρίπτοντας στερεότυπα.

Χάρης Βλαβιανός Διακοπές στην πραγματικότητα ΠΑΤΑΚΗΣ

πίσω από τη βιτρίνα Στις σελίδες που ακολουθούν θα βρείτε κριτικές και παρουσιάσεις βιβλίων από δόκιμους συγγραφείς, βιβλιοκριτικούς και αρθρογράφους αλλά και από «απλούς» αναγνώστες. Όπως πάντα, το περιοδικό είναι ανοιχτό σε όλους και υποδεχόμαστε με χαρά τις κριτικές σας για τα βιβλία που αγαπήσατε ή αντιπαθήσατε. gnomi@indexmag.gr

INDEX_33

Η επιθυμία που θα μας κυριεύει Η γραφή του Χάρη Βλαβιανού, είναι δύσκολο να σχολιαστεί αυθόρμητα, επειδή ανήκει στην ευρύτερη εκείνη γλωσσική επικράτεια όπου η ποίηση συγγενεύει με τη φιλοσοφία, την ιστορία, την αφήγηση, ακόμα και τη ζωντανή προφορική λαλιά. Είναι ετούτη η ευεργετική πολυμέρεια η οποία εξασφαλίζει στο έργο του μια διακριτή θέση στον «χάρτη πρόσληψης» (perceptual map) της λογοτεχνίας μας και το πρόσφατο βιβλίο του Διακοπές στην πραγματικότητα: Ποιήματα / Σχεδιάσματα / Μεταγραφές (Πατάκης 2009) αποτελεί ίσως το επιστέγασμα μιας ιδιάζουσας ποιητικής μεθόδου. Κατ’ αρχήν, οφείλουμε να χαρακτηρίσουμε τις Διακοπές στην πραγματικότητα ως «βιβλίο» και όχι ως «ποιητική συλλογή». Ο συγγραφέας απέχει από εκείνη τη μέθοδο που θέλει τον ποιητή να συγκεντρώνει σε ένα βιβλίο ποιήματα-μονάδες σαν αυτά να αποτελούσαν πολύτιμα, μοναδικά «πετράδια» ενός «δώρου» που θα ονομάζαμε η «ποιητική ματιά». Ο Βλαβιανός γνωρίζει ότι η ποίηση είναι μια εξονυχιστική, αλλά νομοτελειακά ανεπαρκής, καλλιέργεια της γλώσσας. Γι’ αυτό χτίζει τις Διακοπές στην πραγματικότητα ως ένα πολύτροπο αλλά προσεκτικά αρχιτεκτονημένο έργο, που χειραφετείται στην επίγνωση ενός ανέφικτου. Ήδη από το αφετηριακό κείμενο - ένα ποίημα που έχει πρωτοδημοσιευτεί στον Άγγελο της ιστορίας (Νεφέλη, 1999) και επιλέγεται ως «οδόσημο ποιητικής διαδρομής»- ο Βλαβιανός μιλά ξεκάθαρα για ένα «ανολοκλήρωτο άσυλο». Φθινοπωρινό ρεφραίν Όταν πέσουν και τα τελευταία φύλλα θα επιστρέψουμε επιτέλους στον γνωστό, οικείο χώρο μας, το πολύτιμο αυτό άσυλο που το εξαντλημένο σώμα άφησε ανολοκλήρωτο για τις ανάγκες μιας αναπόφευκτης γνώσης. Είναι δύσκολο, σχεδόν αδύνατο, να επιλέξεις και το επίθετο ακόμη [...] Η έλλειψη της φαντασίας Κι αυτή ασφαλώς θα πρέπει να επινοηθεί· και το σκηνικό να στηθεί όπως ορίζουν οι οδηγίες στο χαρτί. [...] Για να φανεί το χάλασμα·το ρήγμα·η απουσία. Για να εκτιμηθεί η προσπάθεια·η αποτυχία το έργο. [Διακοπές στην πραγματικότητα, σ.11] Ένα ανέφικτο, όμως, που παραμένει δραστικό. Σε κάθε περίπτωση, εξακολουθούμε να ζούμε σε έναν κόσμο μυθοπλασιών - όπως επισημαίνει ο ίδιος ο συγγραφέας. Αυτό το γεγονός μας φέρνει αντιμέτωπους με μιαν αντίφαση: καταλαβαίνουμε κάτι απ’ το μυστήριο της σχέσης μεταξύ του πραγματικού και του επινοημένου, τη στιγμή ακριβώς

που τα δυο ανταλλάσσουν θέσεις (αφού τι άλλο είναι το πλαστό αν όχι ένα πραγματικό που διπλασιάζεται;). Μόνο που τα είδωλα δεν είναι μόνο δύο. Η διαλεκτική αληθινού-φαινομενικού εκρήγνυται σε μια πανσπερμία αναπαραστάσεων: Σημειώσεις για την πραγματικότητα του εαυτού [...] Τοποθέτησε μπροστά του ένα μεγάλο άσπρο χαρτί και άρχισε να σχεδιάζει την εικόνα τού εαυτού του να κάθεται στο γραφείο σχεδιάζοντας τον εαυτό του... [Διακοπές στην πραγματικότητα, σ.11] Είναι τότε που ο εαυτός μοιάζει να μην βρίσκει πουθενά ένα σημείο εστιότητας. Γι’ αυτό κάθε φορά που προκύπτει κάποιο «εγώ», η ροή της πραγματικότητας μοιάζει προς στιγμή να διακόπτεται. Αυτές είναι οι «διακοπές στην πραγματικότητα». Είναι ό,τι είχε επισημάνει η διατύπωση του Λάρκιν: «η αυτοαναφορικότητα είναι απαραίτητη για να μιλήσεις για κάτι άλλο» - αλλά και η αντιστροφή της: «κάθε φορά που μιλάς για κάτι άλλο, γίνεσαι απαραίτητα αυτοαναφορικός». Ας ξεφύγουμε, λοιπόν, από τον λογικό βρόχο φέρνοντας τον ποιητή αντιμέτωπο με τον δικό του λόγο: «H αίσθηση ότι βρίσκομαι ανάμεσα σε πολιτισμούς υπήρξε πολύ ισχυρή για μένα. [...] αισθάνομαι διαρκώς ξένος, ότι κανένα πλαίσιο δεν με περιέχει». [Βιβλιοθήκη, 29/5/2009] Σ’ αυτό το σημείο, διακρίνεται η αυτεπίγνωση εκείνη η οποία διαφοροποιεί τον Χάρη Βλαβιανό. Είναι ακριβώς η καταληκτική φράση: «…κανένα πλαίσιο δεν με περιέχει». Εκεί λοιπόν που ετούτη η ανεστιότητα θα περίμενε κανείς να γίνει μια εξακτίνωση της γραφής, στην περίπτωση του Χάρη Βλαβιανού μεταμορφώνεται σε μια ανεκτική αποδεκτικότητα. Ο Χάρης Βλαβιανός επεκτείνει –ή μάλλον αποδίδει δικαιοσύνη– στην πολυτροπία της ποίησης, λέγοντάς μας ότι «και αυτό είναι ποίηση»: και το σχεδίασμα, και η μεταγραφή, και ο στοχασμός, και η αφήγηση, και η ομιλία. Εκεί όπου ο ποιητής αρνείται τον οριστικό καθορισμό της ταυτότητάς του, ο συγγραφέας αποδέχεται έναν πολυφωνικό ορισμό της δικής του ταυτότητας. Σε αυτή την πολύτροπη επικράτεια συναντιούνται η γλώσσα με τη σκέψη. Και ο ποιητής με τη γραφή, με τον εαυτό του και με τους συναδέλφους του. Κάπου εδώ ο Χάρης Βλαβιανός συναντά τον γράφοντα, και ζυγίζεται με τη δική μου ποιήτρια, τη Λώρα (Ράιντινγκ) Τζάκσον: Υπάρχει κάτι που πρέπει να ειπωθεί για μας και τη μαρτυρία του οποίου όλοι περιμένουμε. [...] Ωσότου η ιστορία για τον ελλείποντα εαυτό μας ειπωθεί, ό,τι και να λεχθεί θα είναι ανεπαρκές – θα συνεχίζουμε, σιωπηλά, να το επιθυμούμε X. Xρυσόπουλος, Η λονδρέζικη μέρα της Λώ-

ρας Τζάκσον, [Καστανιώτης, 2008]. Ο Χάρης Βλαβιανός μοιάζει να επιστρέφει με όλο του το έργο σε αυτό ακριβώς: να επανεγγράφει με τρόπο δραστικό (αν και κάπως μελαγχολικό) τη διαρκή, σιωπηλή, ετούτη επιθυμία που γνωρίζουμε ότι θα εξακολουθεί να μας κυριεύει. Χρήστος Χρυσόπουλος

Κατίνα Βλάχου Οι ψίθυροι στους τοίχους ΡΟΕΣ Είναι παρατηρημένο πως οι περισσότεροι Κερκυραίοι συγγραφείς που μένουν στο νησί μόνιμα γράφουν μυθιστορήματα με θέματα τοπικού ενδιαφέροντος, χωρίς βέβαια αυτό να αποβαίνει σε βάρος της ποιότητας της γραφής τους. Η Κατίνα Βλάχου, γεννημένη το 1950, με σπουδές αρχιτεκτονικής στη Γαλλία, πρώην κάτοικος Κολωνίας και Αθήνας, απόγονος της ιστορικής οικογένειας Βεντούρα, που έλκει την καταγωγή της από τη Βενετία, δεν αποτελεί εξαίρεση. Το μυθιστόρημά της Οι ψίθυροι στους τοίχους, παρά τα μοντέρνα στοιχεία που το αποτελούν (τριτοπρόσωπη αφήγηση, μα και αποσπάσματα από ημερολόγιο και μια επιστολή), είναι μια κλασική αφήγηση με θέμα τη νοσταλγία των κεντρικών ηρώων για το γενέθλιο νησί. Κεντρικός ήρωας είναι ο Θεόφιλος, ένας γιατρός χωρίς επιστήθιους φίλους και χωρίς τη γυναικεία παρουσία στη ζωή, ο οποίος επιστρέφει στη γενέτειρά του, ψάχνοντας να βρει «ένα μύθο ώστε η Κέρκυρα να συνεχίσει ομαλά την πορεία της στον χρόνο», και ταυτόχρονα να ξαναβρεί «το χαμένο πνεύμα» του τόπου του. Η αόριστη έρευνά του τον φέρνει κοντά σε παλιούς μύθους και σε παραμύθια που φαίνεται πως στηρίζονται στην πραγματικότητα (έρωτες, ζήλειες, τιμωρίες, θυσίες). Έτσι γνωρίζεται με τη Ναυσικά, μια μοναχική φιλόλογο, που έχει περάσει την πρώτη νεότητα, η οποία φαίνεται να συνδέεται με ένα μύθο. Είναι απόγονος της ιστορικής οικογένειας των Μπαστιάνι, καταγόμενης από τη Βενετία. Ταυτόχρονα, ο Θεόφιλος σχετίζεται με τον Ανδρέα, έναν ανήσυχο έφηβο, λάτρη των ηλεκτρονικών υπολογιστών, ο οποίος με τη βοήθεια της τεχνολογίας κατορθώνει να ακούει τις εγγεγραμμένες στους τοίχους φωνές και να πληροφορείται παλιά, ξεχασμένα μυστικά. Ύστερα από τις επίμονες αναζητήσεις αυτών των τριών προσώπων, εξιχνιάζεται ένα παλιό μυστικό, ένα ανομολόγητο πάθος, το οποίο ασκεί επιρροές και στους σύγχρονους ανθρώπους. Η γοητευτική γραφή της Κατίνας Βλάχου ταξιδεύει τον αναγνώστη όχι μόνο στο χαμένο στους θρύλους παρελθόν του νησιού, μα κυρίως στο σημερινό πρόσωπο της Κέρκυρας, το πνιγμένο στα σύννεφα, στη ψιλή βροχή και στην ομίχλη. Διότι, τα παλιά πάθη μπλέκονται με αντίστοιχα σημερινά, αφού οι άνθρωποι του παρελθόντος δεν διαφέρουν και πολύ από τους

σύγχρονους - μας λέει η συγγραφέας. Τα ερωτικά πάθη δεν έχουν σύνορα, δεν υποκύπτουν σε νόμους και πρωτίστως, μπορούν να υπερπηδούν τα ποικίλα εμπόδια που συνήθως είναι ηθικολογικής φύσεως. Κι αυτό, έστω κι αν η σκληρότητα της κοινωνίας προκαλεί προβλήματα που προδήλως είναι δύσκολο να ξεπεραστούν. Επομένως, η ενδιαφέρουσα ιστορία που αφηγείται η Κατίνα Βλάχου καταλήγει σε χάπι έντ, δεδομένου ότι «αυτός ο τόπος [η Κέρκυρα] ξέρει να αντισταθμίζει το πάθος με την ηπιότητα, την ευτυχία με την ομορφιά και την ένταση με τη γαλήνη». Φίλιππος Φιλίππου

Μένης Κουμανταρέας Το show είναι των Ελλήνων ΚΕΔΡΟΣ Ο Μένης Κουμανταρέας είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ελληνικής πεζογραφίας. Από τα πρώτα του έργα είναι εμφανή τα στοιχεία της αστικής εκδοχής και του ηθογραφικού ρεαλισμού. Χρησιμοποιεί με έναν ιδιαίτερο τρόπο τη μυθοπλασία ώστε να καταφέρνει να αποτυπώνει εντάσεις ικανές που θα προσδιορίσουν μια ολόκληρη ζωή. Αυτό το γεγονός του δίνει την ικανότητα να εστιάζει το ενδιαφέρον του στο άτομο που παρουσιάζεται ως θύμα των συνθηκών. Έτσι, η πεζογραφία του συγγραφέα είναι περισσότερο ανθρωποκεντρική. Ξέρει να διαγράφει τους ήρωές του με ζωντάνια και παραστατικότητα. Τους στήνει απέναντί μας και τους φωτογραφίζει. Αυτά τα στοιχεία τα διακρίνει ο αναγνώστης και στο νέο του βιβλίο που αποτελείται από τρεις νουβέλες. Κάθε ιστορία περιέχει και μια γνωριμία με τους πρωταγωνιστές που σφράγισαν τον νεοελληνικό μας βίο. Στην πρώτη, Μια μέρα απ’ τη ζωή τους, αναφέρεται στη μοναδική φορά που ο ποιητής Καβάφης συναντά τον Δημήτρη Μητρόπουλο και τον ακούει να παίζει πιάνο και να τραγουδά τα ποιήματά του. Στη δεύτερη ιστορία, Ο κύριος Μπάτερφλαϊ, πραγματοποιείται μια παράσταση στην όπερα, με καλεσμένο τον γιο του Πουτσίνι. Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα τρεις μέρες πριν την έναρξη του ελληνοιταλικού πολέμου. Η τρίτη νουβέλα από την οποία πήρε και τον τίτλο το βιβλίο αναφέρεται στην ιστορική σύσκεψη του Δεκέμβρη του 1944 όπου υπό την παρουσία του Άγγλου πρωθυπουργού Ουίστον Τσόρτσιλ και των πολιτικών αρχηγών παίχτηκε κορόνα – γράμματα η τύχη της μεταπολεμικής Ελλάδας. Ο Μένης Κουμανταρέας έχει το χάρισμα να μας κάνει να διαβάσουμε με ευχαρίστηση τις τρεις νουβέλες του και καταφέρνει με αριστοτεχνικό τρόπο να πείσει τον απαιτητικό αναγνώστη. Έτσι, μέσα από τις σελίδες ανακαλύπτονται τα πιο πολύτιμα και περίφημα υφάδια, που με θαυμαστή οικονομία πλέκονται μέσα από τη μεστή και υπέροχη γραφή. Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης

INDEX_33

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

το βιβλίο της άμμου ΑΝΘΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΚΝΙΑΣ

Ελισάβετ Πρεβεζιάνου Στον καθρέφτη του ονείρου ΣΟΚΟΛΗ - ΚΟΥΛΕΔΑΚΗ Η νουβέλα της πρωτοεμφανιζόμενης πεζογράφου Ελισάβετ Πρεβεζιάνου φέρνει στο νου την εναρκτήρια στιγμή της λογοτεχνικής γραφής: τη στιγμή στην οποία τόσο οι σχέσεις με το παρελθόν της λογοτεχνίας, όσο και οι διαφοροποιήσεις απ’ αυτό, λύνονται με «αυτόματο» τρόπο και ο λόγος αναβλύζει αβίαστα, στο μέτρο ακριβώς της αναγκαιότητας που τον γεννάει. Η ηρωίδα -όπως και η συγγραφέας- είναι καθηγήτρια στο Λύκειο, παντρεμένη, επιφορτισμένη με τον επαγγελματικό προσανατολισμό και η ζωή της, προσωπικά και επαγγελματικά, νιώθει πως είναι αποτελματωμένη. Μέσα από την επαφή της με μια ψυχοθεραπεύτρια και με άλλα πρόσωπα του περιβάλλοντός της (μια νεαρή συγγραφέα, μια εικαστικό, έναν «λαϊκό» κομμωτή, μια σημαντική, πρόωρα χαμένη φίλη της - που συνδέεται με έκφραση πένθους), θα βρει τελικά διέξοδο, ανακαλύπτοντας το ταλέντο της σε συνδυασμό με τη σκηνογραφία μιας θεατρικής παράστασης. Η αφήγηση μετέρχεται βήμα-βήμα όλους τους «αφύσικους» δισταγμούς, τις αμφιθυμίες και τα διλήμματα μιας τέτοιας πορείας με κατάληξη την αυτο-θεραπεία. Σημαντικό ρόλο στην πορεία της ηρωίδας παίζει ένα όνειρο εκπλήρωσης, που βλέπει, στο οποίο ονειρεύεται πως είναι ερωμένη και μούσα του βίαιου και τρυφερού ζωγράφου Αμεντέο Μοντιλιάνι (συμβολικά, το όνειρο του τίτλου). Το ρεπερτόριο της δομής εμπεριέχεται, ήδη, στην πρώτη ιδρυτική φράση του κειμένου, η οποία απευθύνεται στην ηρωίδα: «έχεις σκεφτεί τι θα σ’ απελευθέρωνε;» (πρβλ. τα μοτίβα «ονειρεύτηκα πως είμαι καλά» της Φ. Τσαλίκογλου, «αποφάσισε ν’ αγοράσει μόνη της τα λουλούδια» στην Κυρία Ντάλογουεϊ, κ.ο.κ.). Μέσα από μια σταθερή, τριτοπρόσωπη αφήγηση, παρακολουθώντας την κεντρική ηρωίδα-alter ego της στην πορεία προς τη «λύτρωση», η συγγραφέας -που έχει εκδώσει και μια ποιητική συλλογή- κερδίζει, γράφοντας, την εμπιστοσύνη της γραφής. Σωκράτης Καμπουρόπουλος

η φημη του ποιητη Η φήμη του ήταν αργοκίνητη: ένα κομμάτι από τις Γεωργιανές Νύχτες, πάντοτε το ίδιο, σ’ όλες τις ανθολογίες∙ ένα βίαιο άρθρο από τον ριζοσπαστικό κριτικό Ντομπρολιούμπωφ, το 1859, που υμνούσε τα επαναστατικά υπονοούμενα των πιο αδύναμων ποιημάτων του∙ μια γενική αντίληψη στη δεκαετία του ογδόντα ότι μια αντιδραστική ατμόσφαιρα είχε εμποδίσει και τελικά καταστρέψει ένα έξοχο αν και κάπως ασύνδετο ταλέντο – αυτά ήταν όλα κι όλα. Τη δεκαετία του ενενήντα, εξαιτίας ενός πιο υγιεινού ενδιαφέροντος για την ποίηση, που συνέπιπτε, όπως συμβαίνει μερικές φορές, με μια ρωμαλέα και πληκτική πολιτική εποχή, εκδηλώθηκε ένα ξέσπασμα για μια νέα εξερεύνηση γύρω από την ποίηση του Περώφ, ενώ, από την άλλη μεριά, οι φιλελεύθεροι δεν αντιτάχθηκαν ν’ ακολουθήσουν τη γραμμή του Ντομπρολιούμπωφ. Η συνεισφορά του κοινού για την ανέγερση του μνημείου του σ’ ένα δημόσιο πάρκο αποδείχθηκε τεράστια. Ένας μεγαλοεκδότης συγκέντρωσε και την παραμικρή δυνατή πληροφορία γύρω από τη ζωή του Περώφ κι εξέδωσε τα Άπαντά του σε έναν αρκετά ευτραφή τόμο. Τα μηνιαία περιοδικά δημοσίευσαν αρκετές δόκιμες μελέτες. Η αναμνηστική συγκέντρωση σε μια από της καλύτερες αίθουσες της πρωτεύουσας προσέλκυσε πλήθος κόσμου.

Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ, Ένας ξεχασμένος ποιητής και άλλα διηγήματα, από το ομώνυμο διήγημα, μετάφραση Βασίλης Βασικεχαγιόγλου, Ρόπτρον

INDEX_33

Tάκης Μιχόπουλος Επιγραμματικοί στίχοι ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΥ ΞΥΛΟΚΑΣΤΡΟΥ Ο ποιητής, μόνιμος κάτοικος στο Ξυλόκαστρο, μου έστειλε πρόσφατα το εν λόγω ολιγοσέλιδο βιβλίο του (όλα τα βιβλία του είναι ολιγοσέλιδα). Θέλω να δώσω στους αναγνώστες ένα δυο δείγματα της πάντα ολιγόστιχης (επίσης) ποίησής του, αφοσιωμένης, υπό κάποια έννοια, στο αίτημα της επιστροφής στη φύση. Στην απλότητα, στην αλήθεια, τη σοφία και το κάλλος του ελληνικού τοπίου. Μέσα σ’ αυτό μπορούμε, ενδεχομένως, να ξεντυθούμε το κουστούμι της εν πολλοίς κούφιας δοκησισοφίας μας, που το έχει φορέσει ο αστικός (όχι, απλώς, της πόλης) πολιτισμός. Αλλά υπάρχει, πέρα από το αίτημα καθ’ εαυτό, ο τρόπος που ο ποιητής το διατυπώνει, με τον έξοχα συμπυκνωμένο, γεμάτο σφρίγος και δύναμη λόγο του. Ο Μιχόπουλος μου δίνει την αίσθηση ανθρώπου σκυμμένου στη γη, να προσκυνάει και να φιλάει το χώμα: Εγώ θα καρτεράω Αυτόν Να πέσει, σαν από UFO, στο χωράφι μου Να βόσκει με τα τέσσερα Και μ’ ένα μάτι πίσω στο κεφάλι του Ν’ ακούει και να διαβάζει ουρανούς Να μου μιλάει Αφρόντιστος Για όσους βρουν το ποίημα δυσνόητο παραπέμπω σε κάποιον λόγο του: «Άλλοι θα ήμασταν, αν οι διανοούμενοι, οι λογοτέχνες, οι ποιητές, μας άρπαζαν από τα μαλλιά και έβαζαν το πρόσωπό μας στο χώμα». Όμως, αυτοί τον έχουν απογοητεύσει. Έτσι, αυτός σε άλλους κράζει: Τσοπαναρέοι των βουνών Μεροδουλιάρηδες των καϊκιών Απόκοσμοι των ερημήτικων μοναστηριών

Παράταιροι των αμφιθεάτρων και των σαλονιών Ό,τι σώστε! Ο Μιχόπουλος είναι και σταδιοδρόμησε επαγγελματικά ως μαθηματικός. Έχει και αυτό τη σημασία του. Μ. Γ. Μερακλής

Ευγενία Παπανδρέου Ήχοι ψιθύρων ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ Οι εκδόσεις Γαβριηλίδης σε μια καλά σχεδιασμένη σειρά έκδοσης έργων νέων ποιητών, προσφέρουν ανεκτίμητη υπηρεσία στο είδος που από παράδοση βρίσκεται σε μόνιμη ακμή. Η ποίηση αποτελεί αναγνωρισμένη ελληνική έκφραση που συμπορεύεται με την παρουσία του ελληνικού στοιχείου. Πολλοί κορυφαίοι ποιητές μας έχουν επιβληθεί παγκόσμια. Τα δύο Νόμπελ είναι μια τιμητική διεθνής αναγνώριση, καθόλου τυχαία. Θα μπορούσαν να έχουν δοθεί σε περισσότερους συμπατριώτες μας. Δεν είναι μόνον απόδειξη της επίδοσης αλλά και υπόδειξη ότι το αισθαντικό αυτό είδος της τέχνης του λόγου τροφοδοτείται επαρκώς και συνεχώς. Ο αξιοζήλευτος αριθμός των αναγνωρισμένων ποιητών μας οφείλεται και στην παρουσία ενός μεγάλου αριθμού ομοτέχνων τους που περιβάλλουν, στηρίζουν και συγκροτούν το ποιητικό στερέωμα, που συντηρεί, ανανεώνει και αναπαράγει νέους. Οι κριτικοί έχουν προκαθορισμένα κριτήρια διατυπωμένα με τυποποιημένα κλισέ σε προσωπικές παραλλαγές. Οι εραστές της ποίησης την προσεγγίζουν με διαφορετικά κριτήρια, πιο συναισθηματικά, πιο προσωπικά σε μια πιο κατιδίαν με τον ποιητή αναφορά. Είναι η φυσική διαδικασία αναγνώρισης ενός δημιουργού και η αποδοχή του έργου του χωρίς τη διαμεσολάβηση τρίτων. Στη βάση αυτή αξίζει να υποδειχθεί ως απολύτως αναγνώσιμη και πνευματικά ευφραντική με πολλές επιβραβεύσεις η συλλογή της κας Ευγενίας Παπανδρέου, από την Πάτρα. Είναι η πρώτη της εμφάνιση. Στοχαστική με ευρύτατο πεδίο θεμάτων, απλή στη διατύπωσή τους, άλλοτε υπαινικτικά και άλλοτε ευθέως, με άρτια τεχνική και αριστοτεχνικά επεξεργασμένους στίχους και παλλόμενους ρυθμούς, προσφέρει με αμεσότητα το ουσιώδες και καλεί σε σύμπραξη των προτάσεών της υπό μια ελεγχόμενη καλά συλλογιστική που παρασύρει σε αισθητικές απολαβές. Ας ελπίσουμε σε μια ανάλογη συνέχεια. Κυριάκος Ντελόπουλος

Στέλλα Καρτάκη Ημερολόγιο της αγάπης Μαντινάδες ΡΟΕΣ Το τρίτο βιβλίο της νεαρής ποιήτριας είναι μια συλλογή μαντινάδων σε μορφή ημερολογίου, 156 μαντινάδες ενός σημερινού κοριτσιού. Οι μαντινάδες αυτές, σαν μικρά κοσμήματα, είναι γραμμένες για όλες τις μορφές του έρωτα. Είναι ντροπαλές και τρυφερές: Τη σκέψη που δε φαίνεται πέμπω τη να σ’ αγγίζει / Να σου μιλάει τρυφερά και να σε νανουρίζει. Είναι παθιάρικες ή παραπονιάρικες: Στο χώμα, χώμα να γενώ, να πάψω να υπάρχω / Την έννοια σου παντοτινά στον κάτω κόσμο θα ’χω. Είναι αποφασισμένες για όλα: Ανέ μου κλέψεις την καρδιά, λένε το αμαρτία / Ισόβια να μ’ αγαπάς βάνω σε τιμωρία. Είναι «φιλοσοφημένες»: Σαν τα κοπέλια κάνομε όντε θ’ αγαπηθούμε / Μα σαν πορίζει ο έρωτας σε μια βραδιά γερνούμε. Είναι, ακόμα, και αφοπλιστικά σκανδαλιάρικες: Φως μου ο έρωτας μπορεί να ’ρθει χωρίς το τόξο / Άοπλη, δες με, έρχομαι κι εγώ να σ’ ανταμώσω!

76 Η μαντινάδα, όρος που προέρχεται από το ματινάδα (νυχτερινό ή πρωινό τραγούδι του έρωτα = καντάδα), είναι το ελληνικό χάι κου: ένα ευθύβολο, λιτό δίστιχο που περιγράφει επίκαιρα ή διαχρονικά θέματα. Μαντινάδες, βέβαια, έχουν γραφτεί και γράφονται για κάθε περίσταση της ζωής, για τις χαρές, τις λύπες, τους καημούς, το πένθος, τον χωρισμό. Σ’ αυτό το βιβλίο, όμως, υπάρχουν μόνο μαντινάδες αγάπης: Αγάπης παιχνιδιάρικης, κρυφής, υπομονετικής, αιώνιας, πιστής (μπιστεμένης), αλλά ακόμα και ανανταπόδοτης, ακόμα και προδομένης. Μόνο μαντινάδες αγάπης, γιατί, όπως λέει η Στέλλα Καρτάκη, με αγάπη πρέπει να ξεκινάς την κάθε μέρα σου: σαν ευχή, σαν ξόρκισμα, σαν καλωσόρισμα… Το Ημερολόγιο της αγάπης, ένα δροσερό, ανάλαφρο βιβλίο, είναι εικονογραφημένο από την ποιήτρια και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΡΟΕΣ. Παυλίνα Παμπούδη

Γιώργης Μανουσάκης Ο εθελοντής

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ δράμα της Μικράς Ασίας, γίνεται για τον ευφυέστατο δημιουργό Γιώργη Μανουσάκη, το ποτάμι που θα ξεπλύνει ατοπήματα αιώνων, κυρίως των κυβερνώντων και λιγότερο των εθελοντών –άλλωστε ο Βασίλης δεν παίρνει μέρος στα δρώμενα, αυτοεξόριστος στην πόλη. Η Μικρασία είναι το άθροισμα σαφέστατων πολιτικών και διπλωματικών παραλείψεων που κατέληξαν οδυνηρά και για τους συμπατριώτες μας εκεί, αλλά και για όσους πήραν τον δρόμο για την πατρίδα, με όλες τις αναμενόμενες συνέπειες. Από ένα τέτοιας εμβέλειας μυθιστόρημα δεν θα μπορούσε φυσικά να λείπει ο έρωτας, ο οποίος αποτελεί την εικόνα στο κάδρο, ο οποίος δίνει μια νότα αισιοδοξίας στο βαρύ πολεμικό σκηνικό, ο οποίος είναι σαφώς προσκολλημένος στην αξία την προσωπική και ηθική του εθελοντή, ο οποίος απαλύνει κάπως την αγριότητα της μάχης. Αν και στο τέλος του ο ήρωας των βαλκανικών και του α’ παγκοσμίου πολέμου θα τον συναντήσει όχι στα πεδία αλλά έτοιμο να απαντήσει –όπως έκανε πάντα– στον νέο εχθρό, τον φασιστοναζισμό, που βρυχάται. Χρίστος Παπαγεωργίου, ποιητής-κριτικός λογοτεχνίας

ΚΙΧΛΗ Το μυθιστόρημα «Ο εθελοντής» του συγγραφέα Γιώργη Μανουσάκη δεν είναι απλώς το καλύτερο έργο που διάβασα εφέτος αλλά το καλύτερο που διάβασα εδώ και δεκαετίες. Απ’ τη στιγμή δηλαδή που σώπασαν, είτε λόγω θανάτου, είτε λόγω άλλων συνθηκών, οι στρατευμένοι πολιτικά μεταπολεμικοί πεζογράφοι, που τοποθέτησαν την τέχνη τους στο επίκεντρο, τόσο των πολεμικών όσο και των εύθραυστων ευρύτερων πλαισίων, που αφορούσαν τον πολύπαθο ελληνικό χώρο. Ο Μανουσάκης –ο οποίος δεν πρόλαβε να δει τυπωμένο το τελευταίο του λογοτέχνημα– είναι ένας αληθινός μάστορας καθώς: α) Καταφέρνει να τιθασεύσει ένα τεράστιο υλικό που αποτελείται από 600 σελίδες, χωρίς πουθενά να πλατειάσει, χωρίς πουθενά να χαθεί το αναγνωστικό ενδιαφέρον. Δημιουργεί ένα πολιτικό, υπέρ του Βενιζέλου, μανιφέστο μέσα απ’ τον ακραιφνή οπαδό του τον Βασίλη, ο οποίος οιονεί αγωνιστής και πολεμιστής, ακόμη κι όταν δεν μάχεται, ο νους του τρέχει στα μέρη που διεξάγονται φονικές συγκρούσεις. Τα ιστορικά όρια, οι πολιτικές ανακατατάξεις, τα πραξικοπήματα, οι εντολοδόχοι πρωθυπουργοί, βασιλείς, στρατιωτικοί και απλοί εθελοντές ή κληρωτοί βρίσκονται, άλλοτε σύμμαχοι, άλλοτε αντιμέτωποι μ’ έναν λαό, που παλινδρομεί, που προτιμά τζάκια, που συχνά δεν ερωτάται για να έχει επιλογές, είναι όμως σαφέστατα προσκολλημένος στον Βενιζέλο, απ’ τον οποίο ζητά σχεδόν τα πάντα, έτσι που ο συγγραφέας, επιθυμώντας να αναδείξει αυτό το ρεύμα σχεδόν θεοποιεί τον Κρητικό, συγχωρώντας του ακόμη και τα χειρότερα λάθη. δ) Η μεγαλύτερη ήττα που υπέστη ποτέ ο ελληνισμός, δηλαδή το

INDEX_33

Γιώργος Σκαμπαραδώνης Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ «...Ή, σκέφτομαι πως, έτσι, ίσως, να συνέβη, ψάχνοντας ένα πρόσχημα, για να τα αφηγηθώ εγώ όλα αυτά, αποσπασματικά, ασθματικά, ελλειπτικά, με βάση το πάθος του για τη Ζιγκοάλα, ή το δικό μου πάθος για τον Μάρκο. Ως μια, μάλλον, αυθαίρετη, μυθιστορηματική εκδοχή, κι έτσι έμμεσα κι εγώ, αναδρομικά, να τα ζήσω κατά κάποιον τρόπο, σαν υπακούοντας στο χαμένο κάλεσμα: Έπρεπε να ’ρχόσουνα, ρε μάγκα, στον τεκέ μας...». Αυτές οι γραμμές ακούγονται σαν μια «απολογία» του συγγραφέα, σχεδόν στο τέλος του βιβλίου, σελ. 427, έτσι ριγμένη μέσα στη διήγηση, σαν τυχαία, παρεμπιπτόντως ενσωματωμένη και μάλιστα σε μια στιγμή και σκηνή, όπου η πραγματικότητα μπλέκεται με την απόλυτη, την επιθυμητή φαντασίωση, όπου τα σύμβολα, τα πουλιά, «εξαναγκάζονται» από τον Μάρκο να πετάξουν απ’ τα κλουβιά στην ελευθερία τους, ο ίδιος έχει μπει πια στην ηρεμία της νέας του ζωής με τη Βαγγελιώ, η Ζιγκοάλα ένα κουρέλι ψυχικό και σωματικό στην πραγματικότητα, αλλά και, ως όραμα, η ιδανική, η ανάερη γυναίκα με σάρκα και οστά να του πιλατεύει τις αισθήσεις, ενώ, ξαφνικά, «ακούγεται σειρήνα πολέμου να ηχεί. Είναι ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου 1940». Σκοντάφτεις εδώ, καθώς ο «παρείσακτος» αφηγητής σού κόβει ηθελημένα (;) τη ροή πάνω στη γλύκα της. Διαβάζοντας και αναπλάθοντας τις αράδες σε μεγέθυνση,

σαν με zoom και σε αργή κίνηση, έχεις όλη την πρόθεση του συγγραφέα, όλη την υπόθεση του έργου, όλες τις σκηνοθετικές οδηγίες και όλη την τέχνη του, χειροπιαστά, μπροστά σου, σε μονολεκτική σχεδόν μικρογραφία. Προς τι λοιπόν όλες αυτές οι 434 σελίδες που ορίζονται από 99 κεφάλαια ή 100 -αν προσθέσουμε και το σημείωμα στο τέλοςτου πιο πρόσφατου βιβλίου του Σαλονικιού Γιώργου Σκαμπαραδώνη; Μα, ακριβώς προς το τέλος του βιβλίου φαίνεται ότι του έγινε κι εκείνου συνειδητό και ξεκάθαρο πώς και με ποια ένταση και γιατί έγραψε αυτό το «μυθιστόρημα». Αλλά πρόκειται πράγματι για «μυθιστόρημα»; Ο συγγραφέας το τονίζει στον επίλογο - σημείωμα: ΑΥΤΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ είναι ένα μυθιστόρημα (...). Δεν είναι μια μυθιστορηματική βιογραφία του Μάρκου και των άλλων ηρώων (...). Είναι μια λοξή, λογοτεχνική αυθαίρετη σύνθεση... Και παρακάτω: Το κείμενο γράφτηκε καταρχήν ως σενάριο για λογαριασμό της Max Productions. Ώστε γι’ αυτό και με γοήτευσε από την πρώτη στιγμή που το έπιασα στα χέρια μου; Από μικρή είχα μια ιδιαίτερη αγάπη για τα σενάρια, ξεκινώντας από τα φωτορομάντζα, ελλείψει άλλων αναγνωσμάτων, και φτάνοντας αργότερα στα θεατρικά. Η σύντομη, διαλογική μορφή τους, οι χαρακτήρες που δεν περιγράφονταν εξονυχιστικά, αλλά έβγαιναν μέσα από τα λόγια και τις υποτιθέμενες κινήσεις των προσώπων των έργων, το μιλητό, το κοφτό του κειμένου, η καθημερινή, ως καμιά φορά «χυδαία» γλώσσα τους - μεγάλη απόλαυση για την τότε, τόσο πουριτανική παιδεία μας, που είχε σαν όραμα και στόχο την (απλή, τουλάχιστον!) καθαρεύουσα, μια σκέτη αηδία στο βάθος και ό,τι πιο πρόσφορο για να μισήσεις τα ανάλογα κείμενα που μας επέβαλλαν. Μόνον όταν οι σκηνοθετικές οδηγίες παραήταν λεπτομερείς και σε απομάκρυναν από τη δράση, τότε... ε, τότε τις πηδούσες απλώς, και χαιρόσουν την αμεσότητα των διαλόγων. Συνεχίζοντας λοιπόν το διάβασμα του υποτιθέμενου σεναρίου για τον Βαμβακάρη, νομίζεις, η αφελής, ότι ανακαλύπτεις και τεχνάσματα του Χίτσκοκ. Ξαφνικά, ας πούμε στα καλά καθούμενα, μια πρόταση του αφηγητή συγγραφέα: Έτσι φαντάζομαι τη μάντρα. Μπροστά απ’ τους μουσικούς να έχει στημένα τραπέζια, διάσπαρτα πάνω στο χώμα. (σελ. 134), κι άλλες τρεις τέσσερις φορές ακόμα. Τις οποίες όμως ξεχνάς, σα να τις θεώρησες μικρή αβλεψία. Γιατί δεν διαπίστωσες ακόμα πόσο ηθελημένη είναι. Και σκέφτεσαι και συνειδητοποιείς σιγά σιγά: Είναι κάτι καινούργιο, ένα νέο είδος, απόλυτα ταιριαστό στο θέμα του. Στο ρεμπέτικο. Στο ρεμπέτικο του Μάρκου. Στο ρεμπέτικο του Τσιτσάνη είχε κι εκεί κάποια στοιχεία κινηματογραφικής λήψης. Μα εκεί ήταν πιο πολύ συσχετισμένα με τα κείμενα των τραγουδιών, σαν να ξετυλίγονταν η υπόθεση της διήγησης μέσα από τα τραγούδια, η ιστορία, το story, ήταν συνοδευτικό των τραγουδιών, γι’ αυτό είχε και πολύ ποίηση το βιβλίο. ΄Οχι πως αυτό δεν έχει. Αλλά είναι πιο μονολεκτική, ακόμη πιο αφηρημένη, μουσική, μια άλλη μουσική, χωρίς νότες.

Και όμως: Στο βάθος δεν είναι σενάριο. Είναι πράγματι ένα μυθιστόρημα νέου τύπου. Που διαβάζεται όχι απνευστί, αλλά διακεκομμένα, όπως και τα πολύ σύντομα κεφάλαιά του που υπογραμμίζουν την ένταση των σκηνών, γιατί οι εικόνες που προκαλούν είναι τόσο δυναμικές που αναγκάζεσαι να σταματήσεις για να τις αναπλάσεις. Όμορφες και σιχαμερές όπως στο σινεμά, όχι όμως έτοιμες, φτιαγμένες από τον σκηνοθέτη, αλλά διφορούμενες. Επαφίεται στις δικές σου δυνατότητες να τις δεις εικαστικά. Ακόμη και με μακρινούς απόηχους από τη Μυθιστορία του Αισώπου, όπως τα απαράμιλλα για τον Γάιδαρο που μελαγχόλησε και τη Θεραπεία του Γαϊδάρου. Σε διάφορα επίπεδα γλώσσας, από τη λαϊκή, μάγκικη με ξεχασμένες πια εκφράσεις και λέξεις του ρεμπέτικου ως στη γεμάτη ειρωνεία περιποιημένη, απλή καθαρεύουσα στη σκηνή με τον «κύριο Νίκο Χατζηαποστόλου, τον βασιλέα της Οπερέτας». Με τίτλους κεφαλαίων, που αν τους διαβάσεις στον πίνακα περιεχομένων τον ένα πίσω από τον άλλο είναι οι ίδιοι σαν μια μικρή διήγηση. Και το πιο ιδιαίτερο: Κρατημένο με τολμηρή τέχνη στον ενεστώτα. Που δεν κουράζει. Γίνεται ιστορικός, άμεσος, μελλοντικός, αλλά παραμένει ενεστώτας: Όχι: «Συγγνώμη που σ’ αγάπησα πολύ.»! Αλλά: «Δεν ξέρω ν’ αγαπώ όμως πιο λίγο.»... Νίκη Eideneier, Κολονία

Νίκος Κουνενής Ο μύθος του Ηρακλή Σπίλου ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Τρείς σφαίρες πέφτουν, οι δύο στο κενό, η τρίτη βρίσκει στόχο... Ήρθε η ώρα για τον ντετέκτιβ-ερευνητή Ιεροκλή Χλομό. Ο Χλομός, ως άλλος Σέρλοκ Χόλμς (ανάμικτος με ολίγον από Ηρακλή Πουαρώ), καταναλώνοντας τεράστιες ποσότητες «τσακαφέ» αναλαμβάνει τη διαλεύκανση της δολοφονίας. Θύμα της τρίτης σφαίρας ο επιφανής, μοναδικός, εξαίρετος, μέγιστος δημοσιογράφος-ίνδαλμα, Ηρακλής Γαρυφαλλίδης, Ηρακλής Σπίλος για το ευρύ κοινό. Ο Χλομός, υπό τον όλο θαυμασμό και απορίας βλέμμα του συνεργάτου-βοηθού του Βίσσωνος Ιωάννου και κατ’ εντολή του συγγραφέως πελάτου του Ν.Α. Κόνικλου, πιάνει το κουβάρι της υπόθεσης. Το κουβάρι ξετυλίγεται... Μπροστά στα έκπληκτα μάτια μας περνάει όλη η θαυμαστή ιστορία του ήρωα Ηρακλή Γαρυφαλλίδη-Σπίλου, ο οποίος ως νεώτερος ημίθεος Ηρακλής προσπαθεί να ξελασπώσει τον διευθυντή του, μέγιστο καναλάρχη, Ευρυσθέα Γιαρμά, αναλαμβάνοντας δώδεκα άθλους. Οι άθλοι εκτελούνται ο ένας μετά τον άλλον, με εξαιρετική επιτυχία εκ μέρους του ήρωος, θαυμασμό εκ μέρους των ακροατών-τηλεθεατών-αναγνωστών του καθώς και τεράστιων ποσοτήτων ζήλιας, μεμψιμοιρίας και φθόνου ανταγωνιστών και άσπονδων φίλων.

«Ω του θαύματος» από τις σελίδες του βιβλίου, μπροστά στα έκπληκτα μάτια του αναγνώστη ξετυλίγονται όλα τα γεγονότα, σκάνδαλα και συμβάντα που ταλάνισαν τον τόπο μας τα τελευταία λίγα χρόνια. Ο Ν.Α. Κόνικλος -κατά κόσμον Νίκος Κουνενής- χρησιμοποιώντας τους μύθους του Ηρακλή και ακουμπώντας στον άλλο γνωστό μας Ηρακλή, τον Πουαρώ, μας κλείνει το μάτι και κρίνει, επικρίνει, κατακρίνει, αναλύει τα πολιτικά και πολιτισμικά δρώμενα του πρόσφατου παρελθόντος της χώρας μας. Με το γνωστό του χιούμορ, παίζει με ποικιλία κειμένων, άλλοτε έμμετρα σε γνωστούς ρυθμούς, άλλοτε με γρήγορους διαλόγους. Γλώσσα που με ευκολία αλλάζει ανάμεσα στην καθαρεύουσα και την απλή καθομιλούμενη. Μας αναγκάζει να κοιτάξουμε πίσω από τη βιτρίνα των γεγονότων, μας ωθεί να τα θυμηθούμε πάλι, να τα κοιτάξουμε άλλη μία φορά, να συμφωνήσουμε με την άποψή του ή το καλύτερο να βρούμε λόγους να διαφωνήσουμε με αυτήν. Σας ευχαριστώ κύριε Νίκο Κουνενή για τις ευχάριστες ώρες που μου χαρίσατε. Ευχάριστες μεν, γεμάτες με σκέψη (και γέλια) δε. Σας ευχαριστώ για έναν ακόμα λόγο: Μου λύσατε το πρόβλημα-θέμα δώρου προς τα παιδιά που βρίσκονται κοντά στην εφηβεία ή σε μία παρατεταμένη τέτοια, έτσι για να έχουν κίνητρο να σκάβουν λίγο παραπάνω την είδηση για να μην την καταπίνουν αμάσητη. Να είστε πάντα καλά και εύχομαι ο Ηρακλής σας να έχει μακρύ ταξίδι. Βάσω Παπαδοπούλου

Χρήστος Χρυσόπουλος Η λονδρέζικη μέρα της Λώρας Τζάκσον ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ Όταν ένας ποιητής πηδάει από το παράθυρο και πεθαίνει, δημιουργεί μία αθεράπευτη πληγή στο συλλογικό ασυνείδητο. Όταν δύο ποιητές πηδούν από το παράθυρο, ε, τότε δημιουργούν ένα ωστικό κύμα, που οι ομόκεντροι κύκλοι του δε σβήνουν ποτέ. Ειδικά εάν αυτοί οι ποιητές είναι ζευγάρι, και ειδικότερα εάν λέγονται Λώρα Τζάκσον και Ρόμπερτ Γκρέιβς και συζούν με τη σύζυγο του Άγγλου ποιητή, Νάνσυ Νίκολσον και τα 4 παιδιά τους (!), σε ένα ιδιότυπο ερωτικό τρίγωνο που θα έκανε - φαντάζομαι - τη Λονδρέζικη κοινωνία του 1929 να φρυάξει και να φαντασιωθεί μέχρις εξαντλήσεως. Αυτό είναι το μυθιστορηματικό υλικό του έμπειρου πεζογράφου και θεωρητικού της λογοτεχνίας Χρήστου Χρυσόπουλου, ο οποίος πλάθει ένα μετα-μυθιστόρημα, άναρχο, επαναληπτικό αλλά όχι επαναλαμβανόμενο και ποιητικώς απογειωμένο. Ο ίδιος αντιλαμβανόμενος το αέναον αυτής της προσπάθειας, αποφασίζει να κόψει τον ομφάλιο λώρο που τον συνδέει

78 με το δημιούργημά του αυτό γράφοντας: «Εδώ αποφασίζω να σταματήσω. Γράφω τη λέξη “Τέλος” κι αυτό σημαίνει ότι επιλέγω να απομακρυνθώ. Όχι ότι έχω τελειώσει… Ό,τι ξεκίνησε ως μυθιστόρημα απομένει ένα αρχείο. Μυθιστόρημα-αρχείο.». Τι τίμια δήλωση! Σπανίως έρχονται στα χέρια μου βιβλία, όπου ο ίδιος ο συγγραφέας συμπεριλαμβάνει την αυτοκριτική του στο επίμετρο του βιβλίου. Όμως, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή… Κάτι δύσκολο σε ένα βιβλίο που ακολουθεί την ανοικτή και ταυτόχρονη κλειστή δομή των αενάως διευρυνομένων ομόκεντρων κύκλων. Ο συγγραφέαςερευνητής επιχειρεί να μεταπλάσει μυθιστορηματικώς την άμεση μετεγχειρητική περίοδο που ακολούθησε την πτώση της ποιήτριας Λώρας Τζάκσον. Επιτυγχάνει να μεταφέρει τον θεατή στην άβυσσο της σμπαραλιασμένης συνείδησης της ασθενούς, η οποία, εκτός από το μετατραυματικό σοκ, κατατρέχεται κι από τις παραισθήσεις που της προκαλούν οι παυσίπονες ενέσεις μορφίνης, αλλά και από την αγωνία που της προκαλεί η συνειδητοποίηση του τέλους του ερωτικού της δεσμού με τον ποιητή Ρόμπερτ Γκρέιβς, του οποίου δεν ήταν απλώς ερωμένη, αλλά και συνεργάτις. Μερικές από τις πιο δυνατές σελίδες αυτού του ενδιαφέροντος βιβλίου είναι η περιπλάνηση της ασθενούς που το σκάει από τα νοσηλευτικά ιδρύματα, και η μανία καταδίωξης που τη βασανίζει μαζί με μια απροσδιόριστη ενοχή, σχεδόν Βιβλική, ότι έχει διαπράξει κάποιο έγκλημα. Ο αναγνώστης παρακολουθεί την αγωνία μιας ψυχής να κρατηθεί από ψίχουλα αντικειμενικής πραγματικότητας, ενώ βυθίζεται διαρκώς σε παραισθήσεις κι αδυνατεί να ξεχωρίσει τις φαντασιώσεις της από την πραγματικότητα. Η ειρωνεία έγκειται στο ότι το μόνο της καταφύγιο, οι λέξεις και η ποίηση, δεν της προσφέρει καμία παρηγοριά, αφού φαίνεται σα να έχει στερέψει από λέξεις και το μυαλό της είναι ένας θρυμματισμένος καθρέφτης. Κι όταν ανακαλέσει τον πραγματικό εαυτό της, αφού βιώσει τον απόλυτα σχιζοφρενικό διχασμό της προσωπικότητάς της, τότε έρχεται αντιμέτωπη με την οδύνη που συνεπάγεται η προσγείωση στην πραγματικότητα. Φοβήθηκε ότι η ουτοπία της κινδύνευε από μια εισβολή του πραγματικού. (σελ. 124). Τι ωραία φράση και πόσο καίρια! Ο Χρήστος Χρυσόπουλος είναι επιστήμων πεζογράφος. Με λιτά εκφραστικά μέσα, λακωνικά, θα έλεγα, φτιάχνει το δικό του μεταμοντέρνο μωσαϊκό, παγιδεύοντας τον αναγνώστη σε μία γοητευτική δίνη ενατενίσεως του μυστηρίου του θανάτου, όχι με μεταφυσική έννοια, αλλά κατ’ αντιπαράστασιν με την απόλυτη, την αγιάτρευτη αγωνία της ύπαρξης. Στη σελ. 151 λέει: Να γιατί ο διαβάτης δεν μπορεί παρά να είναι αστός. Και αναλύει την ανάγκη για περιπατητική ανωνυμία της Λώρας Τζάκσον, η οποία νιώθει πιο ασφαλής χαμένη μέσα στο πλήθος των μεγαλουπόλεων. Η γραφή του Χρήστου Χρυσόπουλου είναι κινηματογραφική σε αυτό του το πόνημα. Οι περιγραφές είναι βιαστικές, οι σκηνές διαγράφονται με τις απόλυτα απαραίτη-

INDEX_33

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ τες αδρές γραμμές. Τα πρόσωπα υπάρχουν μόνο ως δράση και αντίδραση σε άλλα πρόσωπα. Κι εκείνο που μένει είναι η Ποίηση, όχι η ποίηση της παρ’ ολίγον νεκρής ποιήτριας, αλλά η ποίηση εκείνη που υπερβαίνει όλους τους ποιητές του κόσμου μαζί. Εκείνο το μυστήριο που γεννάει ποιητές και τους σκοτώνει. Κωνσταντίνος Μπούρας, www. konstantinosbouras.gr

Δημήτρης Τσινικόπουλος Ανάμεσα σε 2 αιώνες UNIVERSITY STUDIO PRESS «Καθήκον του συγγραφέα είναι να προβληματίζει, να αφυπνίζει διάνοιες και συνειδήσεις εκεί που πολλοί κοιμούνται ή νομίζουν πως έχουν τις απαντήσεις». Από τον πρόλογο του βιβλίου. Σε μιαν εποχή, όπως η σημερινή, η οποία έχει αναγάγει σε σταθερό σημείο αναφοράς του αξιακού της συστήματος τον άκρατο ατομικισμό, την καταναλωτική απληστία και την εμπορευματοποίηση των πάντων, προσωπικά δεν είμαι βέβαιος αν και κατά πόσο ο στοχαστικός λόγος γενικότερα «νομιμοποιείται» να είναι, αν όχι αναγκαίος και χρήσιμος, πάντως επίκαιρος και ευπρόσδεκτος. Το τελευταίο βιβλίο του Δ. Τσινικόπουλου επιγράφεται: Ανάμεσα σε 2 αιώνες, Δοκίμια, από τις εκδόσεις UNIVERSITY STUDIO PRESS. Με την πρώτη επαφή-ξεφύλλισμα του βιβλίου διαπιστώνει κανείς ότι πρόκειται για μια καλαίσθητη και επιμελημένη έκδοση που εύκολα προσελκύει την προσοχή και το ενδιαφέρον του, ακόμη και αν δεν γνωρίζει κάτι σχετικό για τον δημιουργό της. Στον εν λόγω τόμο ο Δ. Τσινικόπουλος συγκεντρώνει τριάντα έξι δοκίμια τα οποία κατανέμονται σε τρία μέρη. Εξ αυτών δέκατέσσερα αντιστοιχούν στο πρώτο μέρος, δέκα στο δεύτερο και δώδεκα στο τρίτο. Μέσω των σχετικά σύντομων, αλλά πυκνών, αυτών δοκιμίων θέτει και πραγματεύεται ζητήματα που περιβάλλουν και απασχολούν, σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο, τον σύγχρονο άνθρωπο, ο οποίος, εν πάση περιπτώσει και σύμφωνα με τη σοφή ευαγγελική ρήση «ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται». Στη μετάβασή του από τον ιδιαίτερα βεβαρημένο από μεγάλα πάθη και παθήματα εικοστό αιώνα στον όχι και με τους καλύτερους οιωνούς ανατείλαντα εικοστό πρώτο αιώνα. Ζητήματα, όπως (καθαρά ενδεικτική η αναφορά) είναι: τα σύγχρονα μέσα ενημέρωσης, η πρόοδος, η βία, ο ανορθολογισμός, η παγκοσμιοποίηση, η ζηλοτυπία, το σεξ, η διαφήμιση, ο πλούτος, η θετική σκέψη κ.λπ. Ο συγγραφέας επιχειρεί (με επιτυχία) να τα προσεγγίσει και αναπτύξει με τρόπο απλό -όχι απλοϊκό- και αρκούντως κατανοητό στον μέσο αναγνώστη, αποδέκτη, αλλά συγχρόνως και συνομιλητή. Είναι, επίσης, αξιοσημείωτο το γεγονός

ότι τα κείμενα διανθίζονται με ρήσεις μεγάλων (Ελλήνων και ξένων) διανοητών, πράγμα που μαρτυρεί ότι ο συγγραφέας προτού κατασταλάξει στη συγκρότηση και διατύπωση του δικού του δοκιμιακού λόγου, χρειάσθηκε να αφιερώσει πολύ κόπο και χρόνο στην έρευνα και τη μελέτη του έργου τους. Η διαβεβαίωση -από τον πρόλογο ακόματου συγγραφέα ότι στόχος των αναπτύξεών του δεν είναι να δώσει έτοιμες απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα του σύγχρονου ανθρώπου τηρείται με συνέπεια. Και τούτο, όχι γιατί τέτοιες απαντήσεις αρέσκονται να νομίζουν ότι διαθέτουν μόνον οι αλαζόνες και οι επηρμένοι, αλλά κυρίως γιατί η διατύπωση ενός ερωτήματος ενέχει, πολλές φορές, μεγαλύτερες δυσκολίες, αλλά και αξία θα έλεγα, από την αντίστοιχη και πάντως σχετική και ατελή απάντηση σ’ αυτό. Ο Δ. Τσινικόπουλος, με το τελευταίο αυτό βιβλίο του, ακόμα και στην ακραία έως απίθανη περίπτωση που θα διαφωνούσε κανείς συνολικά με τις προσεγγίσεις του, εισφέρει, ούτως ή άλλως, πολύτιμη συνδρομή σε έναν ευρύτερο και γόνιμο προβληματισμό πάνω σε θεμελιώδη θέματα και προβλήματα του καιρού μας. Δημιουργεί δε ασφαλή βάση για διάλογο που είναι αναγκαίος όρος και βασική προϋπόθεση στην αναζήτηση απαντήσεων και λύσεων. Νίκος Επαμ. Φαλαγκάρας, δικηγόρος (nicfala@yahoo.gr)

Λίτσα Ψαραύτη Κασσάνδρα, η μάντισσα της Τροίας ΠΑΤΑΚΗΣ «…….Στην ιστορία λίγες γραμμές μονάχα βρίσκονται για σένα, κ’ έτσι πιο ελεύθερα σ’ έπλασα μες στο νου μου. Σ’ έπλασα ωραίο κ’ αισθηματικό…» Κ. Καβάφης, Καισαρίων Αν, όπως έχει λεχθεί, η λογοτεχνία δρα επανορθωτικά σε αδικίες της ιστορίας, φέρνοντας στο καλλιτεχνικό και ευρύτερα πνευματικό προσκήνιο αγνοημένες μορφές, τότε και η μορφή της μυθικής Κασσάνδρας βρήκε τη δικαίωσή της στο τελευταίο βιβλίο της Λίτσας Ψαραύτη, Κασσάνδρα η μάντισσα της Τροίας. Το βιβλίο αποτελεί στο σύνολό του μια άρτια λογοτεχνική μετάπλαση του Ιλιδιακού έπους ιδωμένου μέσα από την αφήγηση της τρωαδίτισσας Κασσάνδρας, της τραγικής κόρης του Πριάμου. Όπως πειστικά αναφέρει η συγγραφέας στο εισαγωγικό σημείωμα του βιβλίου, η Κασσάνδρα αποτελούσε για πολλά χρόνια μια αφηγηματική της φαντασίωση, η οποία την ωθούσε σε διαρκή αναζήτηση πηγών και πληροφοριών. Ύστερα από εξαντλητική επεξεργασία όλων των ιστορικών, μυθολογικών και φιλολογικών δεδομένων -πρακτική που πάγια ακολουθεί

η Ψαραύτη στα ιστορικά και μυθολογικά έργα της, και θυμίζω εδώ, μεταξύ των άλλων, τα εξαιρετικά βιβλία της, Το χαμόγελο της Εκάτης και Τάλως- επεχείρησε το φαινομενικά ακατόρθωτο: να συνυφάνει στοιχεία διαφόρων μυθολογικών κύκλων μέσα σε μια ολοκληρωμένη μυθιστορηματική σύνθεση, της οποίας αφηγητής και κεντρικό πρόσωπο είναι μια αμφισβητούμενη και οπωσδήποτε περιφερειακή μυθολογική μορφή, αυτή της Κασσάνδρας. Συνοπτικά, το περιεχόμενο του βιβλίου: Η Κασσάνδρα, σκλάβα της εξανδραποδισμένης Τροίας και ζωντανό λάφυρο του νικητή βασιλιά Αγαμέμνονα, βρίσκεται μέσα στο καράβι του, προορισμένη να κοσμήσει τη θριαμβευτική του επιστροφή στις Μυκήνες. Μέσα από μια αφήγηση-ποταμό, η τραγική ηρωίδα ζωντανεύει με τη μνήμη της τη νεανική της ζωή σαν βασιλοπούλα στο τρωικό παλάτι αλλά και την αφιέρωσή της στον θεό Απόλλωνα, απόφαση που της χάρισε από τη μια το δώρο της μαντικής τέχνης και από την άλλη την κατάρα της ανεπίδοτης προφητείας. Άλλοτε με εσωτερικό μονόλογο και άλλοτε συνομιλώντας με το όραμα του Οθρυονέα, του μοναδικού άνδρα που αγάπησε, η Κασσάνδρα θα ξετυλίξει καρέ- καρέ τον τρωικό κύκλο, φωτίζοντας όλους τους κεντρικούς ήρωες που τον καθόρισαν: τον Αγαμέμνονα, τον Αχιλλέα, τον Έκτορα, τον Πάρη, τον Πάτροκλο, τον Οδυσσέα, την Ελένη. Μέσα από μια τεθλασμένη αφηγηματική γραμμή, εύρημα που επέτρεψε στη συγγραφέα να παρακολουθεί ταυτόχρονα τα προγενέστερα, τα σύγχρονα και τα υστερόχρονα του μονολόγου της Κασσάνδρας, αποκαλύπτεται η ανθρώπινη διάσταση μια φονικής σύγκρουσης, που έσπειρε όλεθρο και θέρισε θάνατο. Το πλοίο-φυλακή θα σταματήσει στη μινωική Κρήτη, προσφέροντας τη δυνατότητα για ένταξη του αντίστοιχου μυθολογικού κύκλου στο σώμα της κύριας αφήγησης. Η άφιξη στις Μυκήνες και ο θάνατος του Αγαμέμνονα με τη φονική συμπαιγνία Κλυταιμνήστρας-Αίγισθου, ολοκληρώνει το εφιαλτικό παρόν της Κασσάνδρας. Ό,τι ακολουθεί στη ζωή της, -γάμος, παιδιά, όμορφη ζωή- αποτελεί την κάθαρση της ανθρώπινης τραγωδίας που λέγεται πόλεμος. Βαθειά αντιπολεμικό στην αφηγηματική ουσία του, αλλά και καλλιτεχνικά άρτιο στη μορφή του, το μυθιστόρημα της Ψαραύτη, αποδεικνύει το αυτονόητο: Τα μεγαλειώδη μορφώματα του λόγου, όπως είναι τα ομηρικά έπη και οι μυθολογικοί τραγικοί κύκλοι, προσφέρονται να δώσουν μηνύματα σε κάθε εποχή και σε κάθε αναγνωστικό κοινό. Αρκεί βέβαια, αυτός που θα αποπειραθεί να τα χρησιμοποιήσει να διαθέτει τη σοβαρότητα και την υπευθυνότητα που αξιώνουν τα μεγάλα έργα τέχνης. Αυτόν τον όρο τον πληροί, κατά τη γνώμη μου, η Λίτσα Ψαραύτη. Σοφία Παράσχου-Χατζηδημητρίου, δ.φ. σχολική σύμβουλος φιλολόγων, συγγραφέας

Νικολάε Στάϊνχαρτ Το ημερολόγιο της ευτυχίας ΜΑΪΣΤΡΟΣ Τολμώ να ισχυριστώ πως το Ημερολόγιο της Ευτυχίας του Στάϊνχαρτ είναι ένα από τα ωραιότερα κείμενα για την ορθοδοξία που έχει γραφτεί ποτέ. Κείμενο βαθιά βιωμένης, γνήσιας και αυθεντικής θρησκευτικής αλήθειας που κατέκτησε ο συγγραφέας ύστερα από θητεία πολλών ετών στις φυλακές του καθεστώτος Τσαουσέσκου ως αντιφρονών. Το βιβλίο έχει ημερολογιακή μορφή, με ποικίλες σύντομες καταχωρήσεις του συγγραφέα, όλες τους τοποθετημένες σε χρόνο και τόπο (ως επί το πλείστον σε φυλακές) και με στιγμιότυπα από ανακρίσεις, καταθέσεις, αναρρώσεις αλλά και με κάποια ενσταντανέ ελεύθερης ζωής, πριν από τον εγκλεισμό του. Ωστόσο, το βιβλίο του Στάϊνχαρτ απέχει πολύ από το να είναι απλά και μόνο μια μαύρη βίβλος του κομμουνισμού. Συνεχίζοντας τη ντοστογιεφσκική παράδοση και θρεμμένος από τη φιλοσοφία του Κίρκεγκορ, ο συγγραφέας υμνεί τη σλαβική ψυχή και ανατέμνει τον χριστιανισμό με τον συγκινητικό ζήλο του νεοφώτιστου. Γιατί ο Στάϊνχαρτ δεν ήταν γέννημα-θρέμμα ορθόδοξος, αλλά βαφτίστηκε μέσα στη φυλακή χριστιανός απορρίπτοντας το εβραϊκό του θρήσκευμα. Και προέβη στο εγχείρημα με πλήρη συνείδηση και απόλυτη σοβαρότητα, αφού πέρασε πρώτα «δια

Pοζαλία • Bαλτετσίου 58, Eξάρχεια, Aθήνα INDEX_33 Tηλ.: 210 3302933

80 πυρός και σιδήρου» μέσα στα κολαστήρια του Τσαουσέσκου κι αφού μαθήτευσε όσο λίγοι στον πόνο και τη δοκιμασία, σωματική και ψυχική. Μόνο στην ορθοδοξία βρίσκει ο Στάϊνχαρτ τα ερείσματα για να αντέξει τα βασανιστήρια και την οδύνη. Και μάλλον πρόκειται για ερείσματα ισχυρά, γιατί τον βοηθούν να τα βγάλει πέρα με ανυπέρβλητες δυσκολίες και τελικά να βγει όχι μόνο αλώβητος, αλλά και πνευματικά ισχυρότερος μέσ’ από τα μαρτύρια. Πρώτος, ο Ντοστογιέφσκι διέγνωσε με διορατικότητα πόσο μίζερος και πόσο «λίγος» ήταν ο κομμουνισμός μπροστά στο συγκλονιστικό μεγαλείο της σλαβικής ψυχής, που δεν ανεχόταν τέτοιου είδους περιορισμούς και που ήταν ασύλληπτα μεγαλοφτέρουγη, για να μπορέσει να βρει ησυχία κάτω από τα σφυροδρέπανα του ορθολογισμού. Οι Δαιμονισμένοι απηχούν αυτόν ακριβώς τον φόβο του Ντοστογιέφσκι που φρίττει στην προοπτική της επικράτησης των ακραίων επαναστατών, γιατί βλέπει στο πρόσωπό τους την ενσάρκωση του μηδενισμού, την ενσάρκωση της σαρωτικής καταστροφής. Δύο είναι οι βασικοί πυλώνες της σκέψης και της ηθικής του Στάϊνχαρτ. Από τη μια ο Ντοστογιέφσκι που προσπαθεί με το έργο του να βάλει ένα ανάχωμα στον ολοκληρωτισμό και από την άλλη ο Κίρκεγκορ, ακραιφνής χριστιανός που υπερασπίζεται το οχάνδαλο της πίστης. Γιατί, πράγματι, η θρησκευτική πίστη συνιστά το απόλυτο σκάνδαλο, αφού, ενώ όλα γύρω μας προσπαθούν να μας πείσουν για την ανυπαρξία του Θεού (δυστυχίες, πόλεμοι, λιμοί, καταποντισμοί), η πίστη επιμένει σκανδαλωδώς στην αφοσίωση προς το Θεό, επιμένει να εμπιστεύεται τον Θεό, χωρίς να διαθέτει αποδείξεις παρά μόνο περί του αντιθέτου. Όμως, το Ημερολόγιο της Ευτυχίας δεν αξίζει μόνο και μόνο επειδή αποτίνει φόρο τιμής στη σλαβική ψυχή και τον χριστιανισμό, αλλά και γιατί επιχειρεί μια καινούρια ανάγνωση των γραφών και των ευαγγελίων, γιατί ερμηνεύει και προσεγγίζει παραβολές και ιερά κείμενα με μια πρωτόγνωρη πρωτοτυπία κι ένα πνεύμα ελευθερίας και τόλμης, που κανένα κατηχητικό και κανένας συμβατικός ιεροκήρυκας ποτέ δεν έφτασε. Και, βέβαια, οι λογοτεχνικές ποιότητες που διαθέτει η γραφή του είναι ανεπανάληπτες. Είναι από τις λίγες φορές που ένας συγγραφέας σε κάνει να ενστερνίζεσαι ιδέες, που πριν σου φάνταζαν αγκυλωμένες και παρωχημένες, χωρίς καθόλου να προσφεύγει, ούτε για μια στιγμή, ούτε σε μια αράδα, στον διδακτισμό, την ηθικολογία και την κατήχηση. Καταθέτει σκέψεις, αισθήματα και συγκινήσεις τόσο ζεστά, τόσο ανθρώπινα, με τέτοια ανεπιτήδευτη καλοσύνη, ειλικρίνεια και μεγαλοθυμία, που νιώθεις για όσο τουλάχιστον διαρκεί η ανάγνωση (αλλά και μετά το τέλος, αν προσπαθήσεις να καλλιεργήσεις και να κρατήσεις δροσερά και ζωντανά μέσα σου όσα διάβασες) να σε καταυγάζει με κάποιο τρόπο και σένα το φως και η χάρη που πλημμύρισαν τον Νικόλαε Στάϊνχαρτ. Και όχι μόνο αυτό, αλλά προς

INDEX_33

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ στιγμήν (και όχι μόνο προς στιγμήν, αλλά εξακολουθητικά - γιατί όχι;) θέλεις κι εσύ να γίνεις ένας καλός αγωγός της πίστης, ένας καλός αγωγός της χριστιανικής αγάπης, και πραγματικά χαίρεσαι που έχεις τη μοναδική τιμή ν’ ανήκεις στη χριστιανική κοινότητα. Νίκη Κώτσιου

Χρυσούλα Δημητρακάκη Το θρόισμα του μεγάλου δρυγιά ΙΩΛΚΟΣ Απάνθισμα ποιημάτων και δοκιμίων που έχει ως σημείο αναφοράς την ελπίδα και τη συνεχή αντίσταση των ανθρώπων σ’ όλα τα επερχόμενα. Ένας εύστοχος παραλληλισμός -η νίκη του δοκιμαζόμενου δένδρου επί των αδίστακτων θυελλών και η αγωνιώδης πάλη του ανθρώπινου γένους επί της καθημερινότητας- προμηνύει την ευαισθησία της δημιουργού και τον πετυχημένο συνδυασμό της στοχαστικής σκέψης και του ποιητικού λόγου της Κρητικιάς λογοτέχνιδας Χρυσούλας Δημητρακάκη. Δείγμα γραφής: ΤΟ ΦΟΡΤΙΟ Φορτωνόμαστε τον αληθινό εαυτό μας, τα λάθη μας και τις επιλογές μας, σ’ ένα φορτίο, που όταν στον κακοτράχαλο δρόμο ανοίξει, θα φανερώσει αυτό που κουβαλά ο καθένας. Κώστας Μέρμης

Ζαν Λουί Φουρνιέ Πού πάμε μπαμπά; ΜΕΛΑΝΙ Ένα αφήγημα που αποτελείται από μικρά κειμενάκια, με μορφή στιγμιότυπων ή σύντομων σκέψεων, περιπαιχτικά και στρωτά, έτσι ώστε να διαβάζονται με άνεση. Ο συγγραφέας μιλά για τη ζωή των δυο καθυστερημένων γιων του και του ίδιου, περιγράφοντας έντεχνα καθημερινά συμβάντα, με πικρία και θλίψη, αλλά και με απρόσμενο αφοπλιστικό χιούμορ, ενώ η ειλικρίνεια, η αυτοκριτική και ο αυτοσαρκασμός του μας κάνουν να τον κατανοούμε και να τον συμπαθούμε, καταφέρνοντας έτσι να μη γίνεται μελό και κουραστικός, κάτι πολύ επικίνδυνο, λόγω του θέματος που αναπτύσσει, σ’ ένα κείμενο με πρωτότυπο γλυκόπικρο τρόπο γραφής, που διαβάζεται ευχάριστα και με ανακούφιση, από εμάς τους μπαμπάδες που έχουμε φυσιολογικά παιδιά. Αυτή η ανάμειξη της αγανάκτησης, της θλίψης και της απελπισίας, με το χιούμορ, την

ειρωνεία και τον σαρκασμό, φτιάχνει ένα δυνατό κοκτέιλ συναισθημάτων και στιγμιαίων μεταπτώσεων, που τραντάζει οποιονδήποτε αναγνώστη. Με τρυφερές σκηνές «αγγίζει» την ψυχή μας και μας συγκινεί, με μια γλώσσα απλή, μα εντυπωσιακά άμεση, και δε διστάζει να κρίνει αιχμηρά την άκομψα αφύσικη στάση των συνανθρώπων του, που προσπαθούν να καλουπώσουν συμπεριφορές και συναισθήματα, ξεσκεπάζοντας σχήματα λόγου και προσωπεία. Υπάρχουν στιγμές που «ντύνει» με τη φαντασία του την ξερή και αναπόδραστη πραγματικότητα και της δίνει απροσδόκητο ενδιαφέρον και χροιά, σοκάροντας, ανατριχιάζοντας ή ευφραίνοντάς μας κατά περίσταση. Οι χαρές της ζωής των φυσιολογικών παιδιών και των γονιών τους αντιπαραβάλλονται με την απώλειά τους, λόγω της καθυστέρησης των γιων του. Αυτή η διαρκής αντίθεση, που κανονικά θα ’πρεπε να γεννά μόνο θλίψη, «ντύνεται» με κωμικοτραγικές καταστάσεις, ευρηματικές σε μεγάλο βαθμό, και με χιούμορ, που ξεκινά από τη σύγκριση του φυσιολογικού και αναμενόμενου, με το ελαττωματικό, αφήνοντας παράλληλα και στιγμιαία αιχμές για πρόσωπα και πράγματα της επικαιρότητας, κάνοντας έμμεσες κρίσεις που έχουν περισσότερο τη μορφή σκώμματος και εμπλουτίζουν με ενδιαφέρον και ποικιλία το κείμενο, διασπώντας με έναν ακόμα τρόπο την πνιγερή ατμόσφαιρα, που θα αναμενόταν. Ενώ, αν αυτή η μέθοδος παρουσιαζόταν από έναν τρίτο, θα προκαλούσε οργή και θα έμοιαζε με κοροϊδία, εντούτοις επειδή ο αφηγητής είναι ο ίδιος ο πάσχων, δηλαδή ο πατέρας, λειτουργεί σα μια ιδιότυπη χαρμολύπη και κλαψίγελος και μας γεννά συμπόνια και όχι παραφουσκωμένη λύπηση. Από αυτά και την ευρηματικότητα στον τρόπο που βλέπει τα πράγματα, ξεκινάει η έντονη πρωτοτυπία του αναγνώσματος, που παρ’ όλο τις κάποιες επαναλήψεις, που είναι εντούτοις πηγαίες και έχουν σχέση με τα αχαλιναγώγητα συναισθήματα του αφηγητή πατέρα, ελάχιστες μόνο στιγμές ξενίζουν. Η ζωή των μικρών αυτών παιδιών είναι πολύ διαφορετική από τη δική μας και είναι αδύνατον να καταλάβουμε πώς νιώθουν, αφού ακόμα και ο ίδιος ο πατέρας τους είναι ανήμπορος γι’ αυτό. Ο κόσμος και η συμπεριφορά τους μοιάζει στα μάτια μας σαν ένα αλλόκοτο και ανορθόδοξο θέαμα, σαν ένα αποτρόπαιο αστείο, μέσα σε λύπη και αγανάκτηση, που φτάνει στιγμιαία μέχρι το μακάβριο χιούμορ (π.χ σελ. 65) και την επιθετικότητα (σελ. 66). Καμιά ελπίδα δε διαφαίνεται και ο αφηγητής δε διστάζει να παίζει με την απελπισία του, ανακατεύοντας ακόμα και τον Θεό και την Παναγία, αφήνοντας να διαφανεί μια κρυφή οργή, αλλά λόγω της αυτοβιογραφικής ματιάς του, ως πατέρας δυο ανάπηρων παιδιών που είναι, μας κάνει να βλέπουμε το θέμα με μια τελείως διαφορετική οπτική, συγχωρώντας τον και συμπονώντας τον, χωρίς να παρεξηγούμε την αγανάκτηση, ακόμα και το στιγμιαίο του μίσος. Κατά τα άλλα, η υπόθεση εξελίσσεται αργά και αβίαστα, πίσω από αυτό το «φό-

ντο», το οποίο δίνει τη μεγάλη αξία στο κείμενο και, όπως πληροφορούμαστε από το αυτί του εξώφυλλου, χάρισε στον συγγραφέα το βραβείο Femina 2008 και εκδοτική επιτυχία στη Γαλλία. Γρηγόρης Τεχλεμετζής, www.tehlemetzis.blogspot.com

Μάικλ Σκοτ Ο Αλχημιστής - Τα μυστικά του Αθάνατου ΨΥΧΟΓΙΟΣ «Τα δυο που είναι ένα, το ένα που είναι τα πάντα» (ασήμι και χρυσός). Είναι η μαγική φράση - κλειδί που αφορά στα δεκαπεντάχρονα δίδυμα, τη Σόφι και τον Τζος Νιούμαν, τα παιδιά δύο διάσημων αρχαιολόγων. Τα δυο αδέρφια βρίσκονται στο επίκεντρο γιατί ενσαρκώνουν την προφητεία του μαγικού βιβλίου. Κάποια μέρα θα εμφανιστούν τα δίδυμα αδέρφια και είτε θα καταστρέψουν είτε θα σώσουν τον κόσμο. Στο πλάι τους είναι ο Νίκολας Φλάμελ, ο Αλχημιστής που ζούσε μια ζωή αμέριμνου βιβλιοπώλη, κατέχοντας το μαγικό βιβλίο, τον Κώδικα. Όλα αλλάζουν όταν ο δόκτωρ Τζον Ντι απαγάγει τη γυναίκα του Φλάμελ και κλέβει το μαγικό βιβλίο, ευτυχώς όχι ολόκληρο. Στη συνέχεια τα δυο αδέρφια και ο Αλχημιστής, με τη βοήθεια άλλοτε της Σκάθι και άλλοτε άλλων μυθικών ή εξωπραγματικών προσώπων (Εκάτη), υλοποιούν την προφητεία του Κώδικα. Στην πορεία όλα μπερδεύονται γλυκά. Αυτό που δίνει δύναμη και γοητεία στο μυθιστόρημα είναι δυο, τρεις επιλογές που απογειώνουν την ιστορία. Πρώτα πρώτα είναι ο προσδιορισμός του χώρου και του χρόνου. Όλα συμβαίνουν στο σήμερα και στο Σαν Φραντσίσκο. Έπειτα είναι οι πολλαπλές διακειμενικές σχέσεις με λογοτεχνικούς ήρωες αλλά και οι αναφορές και οι συσχετίσεις με ιστορικά πρόσωπα (βασιλιάδες και συγγραφείς, θρυλικά πρόσωπα και μυθικοί ήρωες). Από τον Αιγύπτιο Τουταγχαμών ως τη θρυλική Ζαν ντ’ Αρκ και από τον Ουίλλιαμ Σαίξπηρ ως τον Λόρδο Μπάιρον. Είναι ακόμη η αληθοφάνεια των περιπετειών και η αληθοφανής συσχέτιση των μύθων και των θρύλων της παράδοσης με τα κεντρικά δρώμενα. Ανδρέας Καρακίτσιος

Μυρσίνη Βιγγοπούλου Το χέλι ο Γλιστρούλης ΑΘΩΣ Είναι αλήθεια πως η παιδική λογοτεχνία τα τελευταία χρόνια έχει κάνει μεγάλα άλματα και τα νέα βιβλία που εκδίδονται είναι ποιοτικά και φτιαγμένα με μεράκι και ευαισθησία. Επειδή η εποχή μας απειλείται από πολλά προβλήματα, τα βιβλία που έχουν περιβαλλοντικά θέματα κεντρίζουν περισσότερο το ενδιαφέρον των παιδιών. Τα συγκεκριμένα αναγνώσματα αναπτύσσουν υπεύθυνες στάσεις για να συμβάλλουν και τα ίδια στην προστασία της οικολογικής ισορροπίας. Μαθαίνοντας στα παιδιά την ποιότητα και διδάσκοντας τις αξίες της ζωής, οι αυριανοί μας πολίτες θωρακίζονται από μια ηθική που έχει σχέση με το περιβάλλον. Αυτή είναι η περιβαλλοντική ηθική. Γνωρίζοντας όλα αυτά, η συγγραφέας έγραψε Το χέλι ο Γλιστρούλης και προσπάθησε να περάσει τα μηνύματά της αλλά και να συνδέσει την τοπική ιστορία με το περιβάλλον. Η περιοχή του Αμβρακικού είναι ο χώρος που λαμβάνουν χώρα τα γεγονότα του βιβλίου. Πιο συγκεκριμένα, η Ροδιά και ο υγροβιότοπος. Εκεί βρίσκεται το Κέντρο Υγροτόπων Ροδιάς που εδώ και χρόνια συμβάλλει με το σημαντικό έργο του. Ο ήρωας του βιβλίου, ο Γλιστρούλης, είναι ένα ζωηρό χέλι που με την ενηλικίωσή του γίνεται ένα ενθουσιώδες και χαρούμενο θαλασσινό. Μαζί με την αδελφή του την Κρυσταλλένια μεγαλώνει μέσα στην περιοχή που περικλείει η Ροδιά . Αγαπά τους ανθρώπους, τα πτηνά, τα βουβάλια και ακολουθεί χαρούμενο τα πριάρια που ξεναγούν

INDEX_33

82 τους μαθητές. Και ενώ ζει ανέμελα παραμονεύει ο κίνδυνος. Αυτός που όταν έλθει γίνεται αμείλικτος για όλους. Ο Γλιστρούλης ακροβατεί στα όρια της ανυπαρξίας γνωρίζοντας πως πλησιάζει στο τέλος του. Όμως, η Κρυσταλλένια τον στηρίζει. Του θυμίζει τα παλιά, του δίνει την ελπίδα. Και ο Γλιστρούλης σηκώνει το ανάστημα. Ρίχνει σάλτο στην απέναντι πλευρά που είναι η ελπίδα. Και με δύναμη πνοής μπροστά στον κίνδυνο γίνεται σοφότερος. Ξέρει πως η ζωή δεν είναι για ξόδεμα, μα ανάγκη για πίστη και ευλογία στον Δημιουργό. Σώζεται, ξαναγυρίζει και συναντά όλα τα είδη που μεγάλωσε και τους «φωνάζει μυστικά στο βυθό πως η ζωή στον Αμβρακικό συνεχίζεται…». Ένα υπέροχο παραμύθι από τη Μυρσίνη Βιγγοπούλου, που με την εικονογράφηση της Τέτης Σώλου απογειώνεται. Είναι αξιέπαινη η προσπάθεια αυτή και πιο πολύ του Κέντρου Υγροτόπων Ροδιάς να υιοθετήσει και να υποστηρίξει αυτή την έκδοση που διαφημίζει με τον καλύτερο τρόπο την περιοχή μας. Θα ήταν ευχής έργο να αγοράσετε αυτό το παραμύθι και μικροί και μεγάλοι να ταξιδέψετε μαζί του. Άλλωστε, Το χέλι ο Γλιστρούλης αξίζει μια περίοπτη θέση στη βιβλιοθήκη μας, μα πιο πολύ στο βάθος της καρδιάς μας. Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης

Γιώργος Μωραϊτίνης Λευκά Ψέματα ΔΙΩΝΗ Το νέο βιβλίο του γνωστού δημοσιογράφου, κυριολεκτικά, με ξάφνιασε. Θεωρώ την κυκλοφορία του ως ένα γεγονός και ως μια ελπίδα επαναφοράς του υψηλού τόνου στον γραπτό λόγο. Επόμενο είναι να τύχει της προσοχής του αναγνώστη. Σκιαγραφεί την εποχή μας, η οποία θυμίζει Πύργο της Βαβέλ, όπου αρχιτέκτονες και εργάτες παίζουν, όπως τους βολεύει, το δικό τους όργανο, δεν υπακούουν στον μαέστρο διότι δεν υπάρχει πλέον μαέστρος, και το χειρότερο, δεν καταλαβαίνονται μεταξύ τους. Έτσι, και «οι Κυνηγοί Ονείρων θεωρούνται σήμερα κάτι σαν τους κυνηγούς κεφαλών. Υποβιβάζονται ως γραφικοί και εξοντώνονται ως επικίνδυνοι». Ο αφορισμός δεν είναι του Όσκαρ Ουάιλντ, είναι του Γιώργου Μωραϊτίνη, ο οποίος αναρωτιέται: «Τι μπορούν, λοιπόν, να περιμένουν πλέον οι απανταχού Οραματιστές; Τίποτα! Το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να προσθέσουν στην προσευχή τους: Δώσ’ μου Κύριε τη δύναμη να οραματίζομαι εν εγρηγόρσει και κάνε να μην υποψιαστεί κανείς τίποτα…». Αναρωτιέμαι, αν αυτά τα κείμενα, που πηγαινοέρχονται μεταξύ χρονογραφήματος και δοκιμίου, στόλιζαν την πρώτη σελίδα μιας σημερινής εφημερίδας, ποια θα ήταν η αποδοχή της από το αναγνωστικό κοινό; Σίγουρα πολύ καλύτερη από ό,τι είναι τώρα. Η κατακόρυφη πτώση των ελληνικών εφημερίδων δεν είναι κάτι το τυχαίο. Δε φταίει, όπως θέλουν να

INDEX_33

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ πιστεύουν πολλοί, η τηλεόραση. Η αιτία βρίσκεται αποκλειστικά και μόνο μέσα στην οικογένεια των σημερινών εκδοτών, οι περισσότεροι των οποίων δεν έχουν σχέση με το λειτούργημα του Δημοσιογράφου. Οι ελληνικές εφημερίδες άλλαξαν άκομψα. Κατάργησαν το χρονογράφημα, κατάργησαν την παραδοσιακή επιφυλλίδα και ό,τι άλλο, κατά τη γνώμη των «εκσυγχρονιστών» του Τύπου, θύμιζε την «Ψωροκώσταινα». Μετά ήρθαν τα υπόλοιπα! Ανοίγω παρένθεση. (Οι στρατιές των δώρων. Από κατσαρόλες, βιβλία, cd, έως αυτοκίνητα, οικόπεδα και μεζονέτες. Με αποτέλεσμα, όπως απέδειξε σχετική έρευνα, να πετάγεται ο κορμός της εφημερίδας και να κρατιούνται μόνο τα δώρα! Η πλειονότητα των αναγνωστών πιστεύει ότι δεν τον εκφράζουν οι σημερινές εφημερίδες. Τις θεωρεί αντιγραφή ξένων. Αυτό σίγουρα τον ενοχλεί και τον υποτιμά. Σκεφτείτε ποια θα ήταν η εντύπωση των Αθηναίων περνώντας ένα πρωί μπροστά από τον Άγνωστο Στρατιώτη και έβλεπαν τους ευσταλείς τσολιάδες να έχουν ντυθεί τη σκοτσέζικη φούστα!). Κλείνω την παρένθεση και επανέρχομαι στο βιβλίο. Τα Λευκά Ψέματα, παρά το φουτουριστικό τίτλο τους, δεν είναι πάντα λευκά, ευχάριστα. Αλλού είναι ομιχλώδη και αλλού μαύρα-κατάμαυρα, ευχάριστα ή δηκτικά. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι κομψοτεχνήματα. Μινιατούρες σε δυσεύρετα αγγεία. Το βιβλίο διεκδικεί δύο αποκλειστικότητες· δύο ευαίσθητους τομείς: το χρονογράφημα και το δοκίμιο. Στη γλώσσα της εφημερίδας, το δεύτερο αποκαλείται επιφυλλίδα. Και τα δύο, ωστόσο, δέσποζαν, πριν μερικές δεκαετίες, σε όλες τις ελληνικές, ημερήσιες και μη, εφημερίδες. Σ’ αυτά τα δύο επένδυαν την επιτυχία της εφημερίδας τους τα παραδοσιακά αφεντικά. Διαβάζοντας, λοιπόν, τα Λευκά Ψέματα, ο νους μας ανατρέχει σε κείμενα διαχρονικά με υπογραφές, όπως των: Παύλου Νιρβάνα, Σπύρου Μελά, Τίμου Μωραϊτίνη (πατέρα του Γιώργου), Παύλου Παλαιολόγου, Δημήτρη Ψαθά, Αλέκου Σακελλάριου, Ελένης Βλάχου, Πάνου Παπαδούκα, Αλέκου Λιδωρίκη. Και οι εννέα υπήρξαν κατεξοχήν χρονογράφοι. Υπάρχουν κι άλλοι. Τόσο ο χρονογράφος όσο και ο επιφυλλιδογράφος αποτελούσαν τη σπονδυλική στήλη της σωστής εφημερίδας. Πολλοί από εμάς μεγάλωσαν με τις επιφυλλίδες των: Ευάγγελου Παπανούτσου, Γιώργου Φτέρη, Άγγελου Τερζάκη, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, Αιμίλιου Χουρμούζιου κ.ά. Τι είναι, λοιπόν, τα Λευκά Ψέματα; Με χαμόγελο απαντά ο δημιουργός τους: «Είναι κόσμοι όπου γεννιέται η Ελπίδα και συντηρείται η αγάπη για τη Ζωή. Κυρίως, όμως, είναι κόσμοι όπου φαίνεται το Όνειρο σε διαστάσεις Παραμυθιού. Εκεί που οι ψίθυροι ομολογούν μυστικά. Ομολογούν κρυφές χαρές και λύπες. Ομολογούν κάποιες αιρέσεις που επιμένουν ακόμη να καταξιωθούν σαν θρησκείες…». Τέλειος καφκικός αφορισμός! Τα 57 ρινίσματα από τον άξονα ενέργειας του δημοσιογράφου-διανοούμενου Γιώργου Μωραϊτίνη είναι ευλογημένες σταγό-

νες βροχής σε καιρό ανομβρίας. Αποτελούν μικρές οάσεις στην απέραντη έρημο των καιρών που ζούμε. Σε πολλά σημεία διακρίνουμε τον μουσικό και τον ποιητή. Οι νότες-λέξεις εναλλάσσονται με μαγικό τρόπο. Σου δίδουν την ευκαιρία να ξεφύγεις από τα τετριμμένα, τα κοινά, τα ανούσια. Οι νότες-λέξεις, εδώ, ανοίγουν φτερά και σε ταξιδεύουν. Αξιοπρόσεκτο σημείο ο κοφτός λόγος. Αξιοπρόσεκτος ο γλωσσικός πλούτος. Καρπός γνώσης το συντακτικό. Αρετές που σπάνια συναντάμε σε παρόμοιες περιπτώσεις. Είμαι αντίθετος με την άποψη ότι «ο κακός σύμβουλος της Λογοτεχνίας είναι η Δημοσιογραφία». Δεν το ασπάζομαι. Διαφωνώ ριζικά. Πολλά είναι τα παραδείγματα που ανατρέπουν τον κανόνα. Μπορώ να αναφέρω άπειρα παραδείγματα δικά μας και ξένα. Προτιμώ δικά μας. Έτσι, έχουμε και λέμε: Ιωάννης Κονδυλάκης (πρώτος πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ), Κωστής Παλαμάς, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Στρατής Μυριβήλης, Κώστας Βάρναλης, Απόστολος Μαγγανάρης, Άριστος Καμπάνης, Μιχάλης Περάνθης, κι άλλοι πολλοί, παράλληλα με τη Δημοσιογραφία πλούτισαν δεόντως και τη Λογοτεχνία. Δίπλα σ’ αυτές τις ξεχωριστές μορφές εντάσσεται και ο Γιώργος Μωραϊτίνης. Γιάννης Κορίδης

Σύλβια Πλαθ Ο γυάλινος κώδων ΜΕΛΑΝΙ Ο Γυάλινος Κώδων (1963, στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μελάνι), το μοναδικό μυθιστόρημα της Σύλβια Πλαθ, θα μπορούσε να εκληφθεί πέρα από πρώιμο φεμινιστικό κείμενο, και ως μια απόπειρα κριτικής των ψυχιατρικών μεθόδων της εποχής του. Εγγράφεται, λοιπόν, στα κείμενα που προετοίμασαν τον θρίαμβο της αντι-ψυχιατρικής στη δεκαετία του ’70 και από αυτή την άποψη αποτελεί, μαζί κυρίως με τη Φωλιά του Κούκου (1962) του Ken Kesey, την καίρια συμβολή της λογοτεχνίας στον αγώνα κατά της κατασταλτικής ψυχιατρικής και των μεθόδων της. Έχοντας κάνει και η ίδια η Πλαθ απόπειρα αυτοκτονίας κι έχοντας νοσηλευτεί κατά καιρούς σε ψυχιατρικά ιδρύματα, μιλάει από πρώτο χέρι χωρίς αυτό ωστόσο να σημαίνει ότι η δυναμική του Γυάλινου Κώδωνα εξαντλείται μόνο και μόνο σε έναν αυτοβιογραφικό απολογισμό μιας πολύ προσωπικής εμπειρίας ψυχιατρικού εγκλεισμού. Η Έστερ Γκρίνγουντ, ηρωίδα του μυθιστορήματος και προσωπείο της συγγραφέως, μιλάει σε πρώτο πρόσωπο για τις περιπέτειες και τα βιώματά της. Προικισμένη, ταλαντούχα, έξυπνη κι όμορφη, η Έστερ κατορθώνει χάρη στην υψηλή σχολική της επίδοση να επιλεγεί για να θητεύσει ως δόκιμη συντάκτρια σε ένα μεγάλο γυναικείο περιοδικό. Μετακομίζει γεμάτη αισιδοξία στη Νέα Υόρκη, όπου μετά από

μια σειρά τραυματικών εμπειριών, οδηγείται σταδιακά στην κατάρρευση που κορυφώνεται με μια απόπειρα αυτοκτονίας όταν απορριφθεί η αίτησή της για φοίτηση στη σχολή της αρεσκείας της. Από ’κει και πέρα, η Έστερ μπαινοβγαίνει σε διάφορα ιδρύματα προσπαθώντας να ανανήψει και να ξαναβρεί τον εαυτό της. Τα πλήγματα που δέχεται η Έστερ προέρχονται αφενός από την επαφή της με το άλλο φύλο που είναι πικρά αποκαρδιωτική και αφετέρου από την πίεση του κοινωνικού περίγυρου να ευθυγραμμισθεί με τα ισχύοντα πρότυπα, που όμως η ίδια δεν αποδέχεται. Στο πλαίσιο των ψυχιατρικών θεσμών, οι άνθρωποι κατηγοριοποιούνται σε φυσιολογικούς και μη. Στο περιβάλλον του Γυάλινου Κώδωνα (Αμερική της δεκαετίας του ’50) θεωρούνται ψυχασθενείς οι γυναίκες που δεν υιοθετούν τα συμβατικά πρότυπα θηλυκότητας απορρίπτοντας γάμο και μητρότητα, αλλά και οι λεσβίες. Η Έστερ διχάζεται τραγικά ανάμεσα στα κοινωνικά «πρέπει» της κοινωνίας και τα αντι-συμβατικά «θέλω» που επιθυμεί η ίδια. Η απροθυμία της Έστερ να παντρευτεί αντιμετωπίζεται από το ψυχιατρικό κατεστημένο σα νεύρωση, γεγονός που απηχεί συγχρόνως το σεξιστικό προσανατολισμό των κοινωνικών και ψυχιατρικών θεσμών. Στον Γυάλινο Κώδωνα, η ψυχασθένεια φαίνεται να αποτελεί έναν τρόπο διαφυγής από την κοινωνική νόρμα και γίνεται έτσι το λυτρωτικό ισοδύναμο μιας υπέρβασης-απόδρασης από τις συμβάσεις και τις κοινωνικές απαγορεύσεις. Η τρέλα γίνεται για την Έστερ το όχημα με το οποίο μπορεί να δραπετεύσει από τους περιορισμούς της πατριαρχικής κουλτούρας. Αναδεικνύοντας τον τρομακτικό ψυχολογικό καταναγκασμό που επιβάλλουν πάνω στο άτομο θεσμοί όπως ο γάμος και η οικογένεια, η Πλαθ συγχρόνως σχολιάζει με υπονοούμενο αποτροπιασμό ψυχιατρικές μεθόδους που ασκούν πραγματική και συμβολική βία πάνω στον ασθενή, όπως το ηλεκτροσόκ, το ινσουλινοσόκ, η λοβοτομή. Ο Γυάλινος Κώδων παρακολουθώντας αδιάλειπτα το αδιάκοπο πηγαινέλα της Έστερ από άσυλο σε άσυλο ανακεφαλαιώνει και επαληθεύει τη σαφώς ταξική γεωγραφία της ψυχιατρικής φροντίδας, φτιάχνοντας μάλιστα ένα νοητό χάρτη που απεικονίζει τη σκανδαλώδη ασυμμετρία που μοιραία χαρακτηρίζει την ταξική παροχή φροντίδας. Στο δημόσιο νοσοκομείο η Έστερ υποφέρει, ενώ στα ιδιωτικά άσυλα οι μέθοδοι και οι πρακτικές τη διευκολύνουν πολύ περισσότερο να ξαναβρεί τον χαμένο εαυτό της ενώ και η διαπροσωπική σχέση με τους ψυχιάτρους είναι επίσης πολύ διαφορετική. Παραδόξως, η αισιοδοξία που διαφαίνεται πολύ καθαρά στο τέλος του βιβλίου δεν επαληθεύτηκε καθόλου στην πραγματική ζωή της Σύλβια Πλαθ, που αυτοκτόνησε με τρόπο σπαραχτικό εισπνέοντας γκάζι στην κουζίνα του σπιτιού της ενώ στο διπλανό δωμάτιο κοιμόνταν προστατευμένα από την ίδια με αυτοσχέδια μόνωση τα δυο μικρά παιδιά της από τον διαλυμένο γάμο της με τον Βρετανό ποιητή Τεντ Χιουζ. Ο Χιουζ είχε εγκαταλείψει τη Σύλβια και τα παιδιά για την καλλονή Άσια Γουέβιλ, που επίσης αυτοκτόνησε με τον ίδιο τρόπο λίγα χρόνια αργότερα παίρνοντας μαζί της στο θάνατο και τη μικρή κόρη που είχε στο μεταξύ αποκτήσει με τον Χιουζ. Έκτοτε ο Χιουζ προσπάθησε με το έργο του να αποσείσει από πάνω του την ευθύνη για τις δυο απανωτές αυτοκτονίες, στις οποίες υποθέτουμε ότι με τον τρόπο του συνέβαλε αποφασιστικά. Νίκη Κώτσιου

Μαρία Παύλου Ακρωτηριασμένα αγάλματα στο σεληνόφως ΙΩΛΚΟΣ Αγάλματα λευκά που μεταμορφώνονται σε αγγέλους, το πανσέληνο φως που ξεγλιστρά μέσα από χαραμάδες για να φωτίσει τη στιγμή της ερωτικής μεταμόρφωσης, χέρια που σφίγγονται το ένα μέσα στο άλλο, παλάμες ανοιχτές στον θρήνο και τον έρωτα, παλάμες που μαζεύουν άμμο, που χαϊδεύουν τα μαλλιά του εραστή· σ’ αυτό το τοπίο κινούνται απρόσκοπτα και φυσικά η Φιλομήλα, η Εκάβη, ο Πολύδωρος, ο Ίτυς, ο Αίας, ο Μενέλαος,

INDEX_33

84 ο Ίκαρος, αλλά και αυτός ο θηλυκός Ελπήνωρ δίνοντας έτσι φωνή στους άφωνους, τους καταπιεσμένους, τους ξεχασμένους, τους στοιβαγμένους στο περιθώριο της ανδρικής ιστορίας. Η Κύπρια δημιουργός δε φοβάται τη διακειμενική συνομιλία με αρχαίους και μεγάλους σύγχρονους ποιητές. Οι πολλαπλές, γραμματολογικού και ερωτικού περιεχομένου, αναφορές πλουταίνουν τον γόνιμο διάλογο με το παρελθόν. Ένα διαρκές αφηγηματικό «θυμάμαι» κυριαρχεί, που όμως ανοίγεται σαν όστρακο και κοιτά στο μέλλον. Την ποίηση της Μαρίας Παύλου γεννά η λέξη. Αυτό είναι το ζητούμενο. Χάρης Μιχαλόπουλος

85 ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ που ξετυλίγονται σε όλο το μυθιστόρημα, η κ. Πολιτοπούλου μας αποδεικνύει περίτρανα τον τρόπο με τον οποίο, ένα καθαρόαιμο αστυνομικό μυθιστόρημα είναι ταυτόχρονα ένα βαθιά πολιτικό και κοινωνικό έργο. Να περιμένουμε άλλες έξι ιστορίες κυρία Πολιτοπούλου; Άλλα έξι μυθιστορήματα; Με μεγάλη ανυπομονησία. Βάσω Παπαδοπούλου

Χένινγκ Μάνκελ

all time classic ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΙΩΤΗ

Firewall Μαρλένα Πολιτοπούλου Η μνήμη της πολαρόιντ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Ένα καθαρόαιμο αστυνομικό μυθιστόρημα. Υπάρχει φόνος, υπάρχει ένοχος, υπάρχει ερευνητής. Υπάρχουν όλα τα απαιτούμενα για μία αστυνομική πλοκή, μία αστυνομική απλή αφήγηση. Υπάρχουν όμως και άλλα ακόμα, εξίσου σημαντικά. Ο χώρος, ο τόπος, η ιστορία, ο χρόνος, η μνήμη, η αγάπη, ο φόβος, η απάτη, ο πόλεμος, η απογοήτευση, η καταφρόνια, η λησμονιά, η σιωπή, όλα αυτά το διαφοροποιούν. Η ιστορία ξεκινά από τους ανεξιχνίαστους φακέλους ενός αστυνομικού διευθυντή, που δεν υπάρχει πια. Το κουβάρι είναι μπερδεμένο ανάμεσα σε ανθρώπους, εποχές, σχέσεις. Γυρίζει πίσω στα χρόνια του εμφυλίου, στην αγριότητα εκείνου του καιρού, στην αγιότητα εκείνου του καιρού, στα πάθη και τις αιτίες. Περνάει την περίοδο της χούντας και της μεταπολίτευσης. Φτάνει στις μέρες μας. Άνθρωποι στιγματισμένοι, άνθρωποι με ερωτηματικά, άνθρωποι με προκαθορισμένες πορείες, άνθρωποι με αποστολές προς εκτέλεση από την ώρα της γέννησής τους, άνθρωποι που παλεύουν με τις φοβίες, τα ερωτηματικά τους μέχρι τον θάνατο, με την ελπίδα να καταφέρουν να λυτρωθούν. Από τις άγριες περιγραφές του εμφυλίου, μας μεταφέρει στην αγριότητα των σημερινών πολέμων στην Αφρική, στην αγριότητα του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία, στους βιασμούς, στον πόνο που είναι παγκόσμιος και πανανθρώπινος, και μας προσγειώνει στα μεγάλα κρυστάλλινα σαλόνια της ροζ σαμπάνιας και των πολυτελών γιότ. Η συγγραφέας δείχνει να στέκεται με την ίδια ευκολία και άνεση παντού, όμως η αίσθηση που δημιουργείται είναι πως η βολικότερη θέση της είναι στα ταπεινά χωριά της Θεσσαλίας. Πρόσωπα ακραία, όλοι οι ήρωες είναι ακραίοι σε όλα. Ακραίοι στις συμπεριφορές, στις θέσεις, στις αντιφάσεις, στην αγάπη, στον έρωτα. Δεν σου επιτρέπει η συγγραφέας να ταυτιστείς, να αγαπήσεις, να μισήσεις κανέναν από τους ήρωές της. Όλοι κινούνται στο μεταίχμιο του αγίου και του καθάρματος, εύκολα παρεκκλίνουν προς κάθε πλευρά. Όλες είναι κυρίαρχες μορφές, όμως υπάρχει μία μοναδική ιδιότητα που έχει το μεγαλύτερο μερίδιο: Η μάνα, η γυναίκα, η κόρη. Σε όλους τους πολέμους παντού στον κόσμο, δεν παρασημοφορείται, δεν ηρωοποιείται, είναι όμως το μεγαλύτερο θύμα και ταυτόχρονα ο μεγαλύτερος ήρωας. Θυσιάζεται και θυσιάζει, όχι μόνο τον εαυτό της, αλλά και τον καρπό της. Ιδέες μεγάλες, άπιαστες, δίκαιες, άδικες υπάρχουν σε όλες τις σελίδες του βιβλίου. Ο Παύλος Γ., ο ερευνητής της κ. Πολιτοπούλου κλείνει και τις δικές του υποθέσεις με το παρελθόν, αναμετράται έστω και καθυστερημένα με τη μορφή του πατέρα του. Η Ηρώ βοηθά στις έρευνες αυτές, προσπαθώντας να βρει απαντήσεις στα δικά της ερωτηματικά. Καταλύτης ο Περικλής Γιατζόγλου, σε αυτή την ιδιόμορφη ομάδα έρευνας. Με πρόσχημα μια αστυνομική έρευνα, για έναν φόνο που έγινε στο παρελθόν, βυθιζόμαστε στα χρόνια του εμφυλίου και όχι μόνο. Μέσα από υπέροχες, σκληρές εικόνες πόνου και αγάπης

INDEX_33

ΨΥΧΟΓΙΟΣ Μια ακόμη εξαιρετική αστυνομική (αλλά όχι μόνο) ιστορία με πρωταγωνιστή τον συμπαθέστατο επιθεωρητή Βαλάντερ, είναι το βιβλίο του συγγραφέα Χ. Μανκέλ, που πριν από λίγους μήνες μεταφράστηκε στα ελληνικά. Η υπόθεση του βιβλίου, που έχει σχέση με τις νέες τεχνολογίες των υπολογιστών, εξελίσσεται μέσα σε λίγες μέρες του Οκτωβρίου του 1997. Ξεκινά το βράδυ του Σαββάτου 4 Οκτωβρίου, όταν ο Τίνες Φαλκ, ειδικός στον προγραμματισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών, πέφτει νεκρός μπροστά σε ένα ΑΤΜ, στην μικρή σουηδική πόλη Ίσταντ. Την επόμενη μέρα, δύο νεαρά κορίτσια, η 19χρονη Σόνια Χέκμπεργ και η 14χρονη Εύα Πέρσον, αφού πιουν μια-δυο μπύρες, μπαίνουν σ’ ένα ταξί και στη διαδρομή δολοφονούν με άγριο τρόπο-χρησιμοποιούν σφυρί και μαχαίρι-τον οδηγό για να τον ληστέψουν. Τα κορίτσια συλλαμβάνονται και με απάθεια που εκπλήσσει, ομολογούν το έγκλημα, επιμένοντας πως το έκαναν γιατί χρειαζόταν τα χρήματα, για κάποιο σκοπό που δεν καθορίζουν. Από μια αβλεψία των αστυνομικών, η Σόνια δραπετεύει από το τμήμα. Λίγες μέρες αργότερα, βρίσκεται δολοφονημένη (απανθρακωμένη, σε φρικτή κατάσταση) σ’ έναν υποσταθμό της εταιρείας ηλεκτρισμού. Τότε η Εύα ανακαλεί την ομολογία της και ρίχνει όλη την ευθύνη για το έγκλημα στη νεκρή φίλη της. H ομάδα του επιθεωρητή Βαλάντερ, προσπαθεί να καταλάβει τι συνέβη, χωρίς όμως να προκύψει κάποιο συμπέρασμα. Σα να μην έφτανε η περιπλοκή στην υπόθεση του ταξιτζή, κάποιος κλέβει το πτώμα του Φαλκ από το νεκροτομείο, κάτι που κάνει τους αστυνομικούς να εξετάσουν με περισσότερη προσοχή την περίπτωση, την οποία είχαν καταχωρίσει σαν θάνατο από φυσικά αίτια. Όταν πηγαίνουν στο σπίτι του, ανακαλύπτουν ότι κάποιος το έχει διαρρήξει κι έχει αφαιρέσει στοιχεία που τον αφορούν. Έχει όμως αφήσει τον προσωπικό του υπολογιστή. Κάτι που αφήνει ελπίδες ότι κάτι θα μπορέσουν να ανακαλύψουν εκεί μέσα. Κι ενώ ο Βαλάντερ έχει να παλέψει για να λύσει τα μυστήρια δύο υποθέσεων που, ενώ φαινομενικά δεν τις συνδέει τίποτα εν τούτοις υπάρχει ένα αόρατο νήμα, ένα μονοπάτι που οδηγεί από τη μια στην άλλη και το οποίο πρέπει να βρει για να δώσει μια λύση, πρέπει να παλέψει και με τα προσωπικά του προβλήματα που είναι εξίσου πιεστικά και ζητούν κι αυτά μια λύση. Φυσικά για μια ακόμη φορά ο Μανκέλ δεν μας απογοητεύει και δεν γράφει ένα «απλό» αστυνομικό μυθιστόρημα. Κανένα άλλωστε από τα αστυνομικά του μυθιστορήματα δεν είναι τέτοιο. Σε όλα σχολιάζει εκφάνσεις της καθημερινής ζωής όχι μόνο στη χώρα του αλλά και σε όλο τον κόσμο. Εδώ γράφει ένα σχόλιο πάνω στην κοινωνία που βλέπει να αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς και τρομάζει από αυτό που βλέπει, ίσως γιατί ανακαλύπτει ότι δεν υπάρχει ορατή –τουλάχιστον στο κοντινό μέλλον- λύση και διέξοδος. «Τα τελευταία τριάντα χρόνια, η κοινωνία είχε αλλάξει με τρόπο που πλέον δεν την αναγνώριζε. Στη δουλειά του συνεχώς ερχόταν αντιμέτωπος με τις συνέπειες άγριων πράξεων που έκαναν άνθρωποι οι οποίοι είχαν πεταχτεί με βία και απανθρωπιά στο περιθώριο της κοινωνίας. Οι τοίχοι που περιέβαλλαν εκείνους τους παρίες ήταν τρομακτικά ψηλοί: ναρκωτικά, ανεργία, κοινωνική αδιαφορία». Ένα εξαιρετικό βιβλίο, όπως όλα του τα προηγούμενα. Δημήτρης Mουρατίδης

Τέννεσση Ουίλιαμς

έννεσση Ουίλιαμς είναι το φιλολογικό ψευδώνυμο του Τόμας Λανιέ Ουίλιαμς, ενός από τους σημαντικότερους Αμερικανούς θεατρικούς συγγραφείς (μαζί με τον σύγχρονό του, Άρθουρ Μίλλερ). Γεννήθηκε στις 26 Μαρτίου 1911 στο Κολόμπους του Μισισιπή. Ο πατέρας του δούλευε ως πλασιέ για μια εταιρεία παπουτσιών ενώ η μητέρα του καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια. Σε ηλικία 5 ετών προσβάλλεται από παράλυση των κάτω άκρων, ασθένεια που τον καθήλωσε για τα επόμενα δύο χρόνια. Ανήμπορος να κάνει οτιδήποτε, η μητέρα του τον ενθάρρυνε να φαντάζεται και να γράφει ιστορίες. Τα έργα του διακρίνονται για την ιδιαίτερη έμφαση στην ανάλυση των χαρακτήρων, την περιγραφή των ανθρώπινων συναισθημάτων και της συμπεριφοράς και οι διάλογοί του για τη λυρική τους ένταση. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες ενώ αποτελούν ιδιαίτερα δημοφιλείς παραστάσεις σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα όχι μόνο μεταφράστηκαν αλλά πολλά από αυτά παίχθηκαν στο θέατρο. Στα 16 του κέρδισε το πρώτο του βραβείο για το δοκίμιό του Can a Good Wife Be a Good Sport?. Σπούδασε δημοσιογραφία στο πανεπιστήμιο του Μισούρι, όπου οι συμφοιτητές τού κόλλησαν το παρατσούκλι «Tennessee» λόγω της συρτής νότιας προφοράς του, και θεατρολογία στο πανεπιστήμιο Ουάσινγκτον στο Σαιν Λούις, όπου παρουσιάστηκαν και τα πρώτα του έργα Κεριά στον Ήλιο και Φυγάς. Ο πατέρας του τον αναγκάζει να διακόψει τις σπουδές του και να δουλέψει στην εταιρεία που εργαζόταν και εκείνος. Δουλεύει εκεί για τρία χρόνια. Περνάει τις νύχτες του γράφοντας. Τελικά, το 1938 παίρνει το πτυχίο του από το Πανεπιστήμιο της Αϊόβα. Ο Ουίλιαμς ήταν πολύ συνδεδεμένος με την αδερφή του, τη Ρόουζ, η οποία έπασχε από σχιζοφρένεια και η ζωή της οποίας τον επηρέασε ίσως περισσότερο από κάθε άλλον. Σε μια προσπάθεια καταπολέμησης της ασθένειάς της, οι γονείς του ενέκριναν τη λοβοτομή στη Ρόουζ το 1937, γεγονός που του προκάλεσε

ισχυρό σοκ. Η ασθένεια της αδερφής του συνέβαλε ίσως στην εξάρτησή του από το αλκοόλ, ωστόσο, πιθανώς να υπήρχε γενετική προδιάθεση, καθώς και ο ίδιος υπέφερε από κατάθλιψη. Σε πολλά από τα έργα του εμπνεύστηκε από την ίδια του την οικογένεια για την ανάπτυξη των πρωταγωνιστικών του χαρακτήρων. Έγραψε ποιήματα, νουβέλες, θεατρικά έργα και μυθιστορήματα. Ο Ουίλιαμς μετακόμισε το 1939 στη Λουιζιάνα. Γνωρίζει την Όντρεϊ Γουντ που θα γίνει λογοτεχνικός πράκτορας και μέντοράς του. Δημοσιεύει το διήγημα Ο κάμπος με τα γαλάζια παιδιά, όπου για πρώτη φορά υπογράφει ως Τέννεσση Ουίλιαμς. Τον επόμενο χρόνο μετακομίζει στη Νέα Υόρκη και προσλαμβάνεται ως σεναριογράφος στη Metro Goldwynn Mayer. Απορρίπτονται όλα τα σενάριά που ετοιμάζει, μαζί και ο Γυάλινος κόσμος και χάνει τη δουλειά του. Το 1945 ξεκίνησε να γράφει το Λεωφορείον ο Πόθος το οποίο θα τελειώσει αργότερα στη Φλόριντα. Την ίδια χρονιά ανεβαίνει στο Playhouse στη Νέα Υόρκη Ο Γυάλινος κόσμος και γνωρίζει πρωτοφανή εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία. Κερδίζει το βραβείο Κριτικών της Νέας Υόρκης και φέρνει τον Ουίλιαμς στην πρώτη σειρά των Αμερικανών δραματουργών. Το 1946 ο Λουκίνο Βισκόντι ανεβάζει τον Γυάλινο κόσμο στη Ρώμη. Το 1947 ανεβαίνει στη Νέα Υόρκη το Λεωφορείο ο πόθος, σε σκηνοθεσία Ελία Καζάν με τον Μάρλον Μπράντο και την Τζέσικα Τάντι. Το έργο γνώρισε τεράστια επιτυχία: πήρε το Βραβείο Κριτικών της Νέας Υόρκης και το βραβείο Πούλιτζερ. (Το 1951 γυρίστηκε ταινία όπου χάρισε το βραβείο Όσκαρ στη Βίβιαν Λι). Γνωρίζει και ερωτεύεται τον Φρανκ Μέρλο, μια σχέση που θα κρατήσει 14 χρόνια, ως τον θάνατο του τελευταίου το 1963 από καρκίνο. Όσο ήταν μαζί έγραψε το Τριαντάφυλλο στο Στήθος, το μόνο έργο του με happy end. Το έργο ανεβαίνει στο Λονδίνο και κερδίζει το βραβείο Τόνι. Ανεβαίνει το 1955 στη Νέα Υόρκη η Λυσσασμένη γάτα. Αποσπά τα βραβεία Κριτικών της Νέας Υόρκης, Πούλιτζερ και Ντόναλντσον. Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του ‘50 και του ‘60, ο Ουίλιαμς αντιμετώπισε σκληρή κριτική από ορισμένους κριτικούς του θεάτρου, εξαιτίας του τρόπου που ζούσε και τόνιζε τις ομοφυλοφιλικές του προτιμήσεις. Το 1969 τιμάται με το βραβείο του Εθνικού Ιδρύματος Τεχνών και το χρυσό μετάλλιο για την προσφορά του στο θέατρο από την Αμερικανική Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών. Ασπάζεται τον ρωμαιοκαθολικισμό και απαρνιέται τον προτεσταντισμό. Το 1971 αρχίζει η έκδοση των θεατρικών απάντων του. Άλλα έργα του, τα οποία γνώρισαν επίσης μεγάλη επιτυχία τόσο στο θέατρο όσο και στον κινηματογράφο, είναι τα Λυσσασμένη γάτα, Καλοκαίρι και καταχνιά, Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι, Η νύχτα της Ιγκουάνα (μεγάλη επιτυχία, που θα είναι και η τελευταία του). Λογοπαίζοντας, οι Αμερικανοί λένε πως ο Τέννεσση Ουίλιαμς είναι ένας από τους λίγους τυχερούς που στήριξαν την επιτυχία τους στην Αποτυχία. Όλα τα έργα του δραματοποιούν θρηνητικά την αποτυχία και τους αποτυχημένους, τα όνειρα και τις απογοητεύσεις, τις ελπίδες και τη μάταιη προσδοκία και κυριολεκτικά στοιχειώνονται από τον Χρόνο. Το 1976 εκλέγεται πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του Φεστιβάλ των Κανών. Το 1982 του απονέμεται μαζί με τον Χάρολντ Πίντερ το βραβείο Κομμονγουέλθ που συνοδεύεται από 11.000 δολάρια. Στις 24 Φεβρουαρίου 1983, ο Τέννεσση Ουίλιαμς βρέθηκε νεκρός στο δωμάτιο που είχε νοικιάσει στο ξενοδοχείο Elysee στη Νέα Υόρκη, έχοντας σφηνωμένο στον λαιμό του ένα φελλό. Ο ίδιος επιθυμούσε να αποτεφρωθεί και να σκορπιστούν οι στάχτες του στον Κόλπο του Μεξικού, ωστόσο θάφτηκε στον οικογενειακό τάφο στο Σαιν Λούις.

INDEX_33 INDEX_33

86 86

ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ

ΑΠΟ ΤH KIΩTH ΓIΩTA ΣY

Η συνύπαρξη των τεχνών στο «ενδιάμεσο τραγούδι»

το σταυροδρόμι αυτό συναντιούνται σε μια πολύμορφη έκδοση η ποίηση, η μουσική και η ζωγραφική. Ο συνθέτης Θάνος Μικρούτσικος επέλεξε να μελοποιήσει τα ποιήματα Επέστρεφε, Σύγχυσις, Ο Γενάρης του 1904, Μονοτονία, Για να ‘ρθουν, Επήγα, Επιθυμίες, Ο Δεκέμβρης του 1903, 105 αργότερα, Η πόλις του Αλεξανδρινού ποιητή. Επτά προσωπογραφίες του Κ.Π. Καβάφη από τον Γιάννη Ψυχοπαίδη και αρχειακό υλικό, όπως κριτικές και δημοσιεύματα στον τύπο, κοσμούν το βιβλίο. Ένα κείμενο για το «μέλος του Καβάφη» του Γιώργου Μονεμβασίτη και τέλος, ο Κώστας Θωμαῒδης που έχει επωμιστεί το μεγαλύτερο μέρος της απόδοσης των ποιημάτων και οι Θόδωρος Δημήτριεφ, ο Σάκης Μπουλάς και η Γεωργία Συλλαίου ερμηνεύουν τα τραγούδια. Όπως σημειώνει ο Γιώργος Μονεμβασίτης, ήταν ο Καβάφης αυτός που βασάνισε περισσότερο τον Θάνο Μικρούτσικο: για πρώτη φορά προσπάθησε να μελοποιήσει τον λόγο του ποιητή το 1971, αλλά τα ποιήματα «του αντιστέκονταν». Η «ένωση» του συνθέτη με τον ποιητή προέκυψε ουσιαστικά όταν ο Ροζέ Ντομανί έκανε «προξενιό» τη γνωριμία με τον Βέλγο σκηνοθέτη Ανρί Ρονς, ο οποίος του ζήτησε να γράψει μουσική για την παράσταση Ο Γέρος της Αλεξάνδρειας, πάνω σε κείμενα Καβάφη και Λόρενς Ντάρελ. Η πρώτη παράσταση έγινε στις Βρυξέλλες το 1982 και την επόμενη χρονιά ηχογραφήθηκε ο κύκλος τραγουδιών Ο Γέρος της Αλεξάνδρειας. Είκοσι χρόνια μετά, ετοιμάζοντας το πρόγραμμα ενός αφιερώματος στην τραγουδοποιία του από το Μέγαρο Μουσικής, συνέθεσε το ποίημα Για να ‘ρθουν. «Η ποίηση είναι η κολόνα της δημιουργίας μου», λέει ο Θάνος Μικρούτσικος, ο οποίος εκτός από τον Κωνσταντίνο Καβάφη έχει μελοποιήσει και Γιάννη Ρίτσο, Μανώλη Αναγνωστάκη, Γιώργο Σεφέρη, Νίκο Καββαδία, Ναζίμ Χικμέτ και εξομολογήθηκε ότι στον «δρόμο» του Αλεξανδρινού ποιητή άρχισε να βαδίζει από παιδί, τότε που, τα βράδια του ‘55, τον έπαιρνε ο πατέρας του αγκαλιά και

INDEX_33

του διάβαζε τα Τείχη, τους Αλεξανδρινούς βασιλείς, την υπεροψία και τη μέθη του Δαρείου... Αναφερόμενος στο βιβλίο-CD, ο Θάνος Μικρούτσικος, σημειώνει: «Δεν μου πέρασε από το μυαλό να γίνω ανθολόγος ποίησης, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για τον Καβάφη, τον οποίο θεωρώ από τους μεγαλύτερους ποιητές παγκοσμίως. Όλα του τα ποιήματα ανεξαιρέτως τα θεωρώ σπουδαία, […] Έτσι κι αλλιώς δεν είμαι ούτε φιλόλογος, ούτε κριτικός της ποίησης. Είμαι ένας καλλιτέχνης που λατρεύει την Ποίηση και τους Ποιητές, και μια από τις εμμονές μου είναι να ξεκλειδώνω μουσικά τους κόσμους τους. Το μοναδικό λοιπόν κριτήριο για την επιλογή των ποιημάτων του Καβάφη ήταν πολύ προσωπικό: ποια ποιήματα του Αλεξανδρινού -είτε μελοποιήθηκαν από μένα είτε όχι- με ακολουθούσαν συνεχώς σε πολλές φάσεις της ζωής μου, ποια με συντρόφευσαν αδιαλείπτως όλα αυτά τα χρόνια, Την ενασχόλησή του με τον Καβάφη την τοποθετεί «στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στην κλασική μουσική και το έντεχνο-λαΐκό τραγούδι». Ο καινούργιος δίσκος, Επέστρεφε, πάντως, ίσως σηματοδοτήσει την αρχή τέτοιων εκδόσεων για τον Ιανό, που να συνδέουν ποίηση και μουσική.

Ο Καβάφης του Θάνου Μικρούτσικου ΙΑΝΟΣ

INDEX_33

TO ΠAIXNIΔI TΩN HPΩΩN

ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΚΗ ΤΣΙΤΑ

Τρώμε… φρούτα λαχανικά όσπρια – ξηρούς καρπούς δημητριακά ψάρια γαλακτοκομικά

ΔΕΝ τρώμε… τυρόπιτες τηγανητές πατάτες γαριδάκια και πατατάκια γλυκά κέτσαπ χάμπουργκερ

Εντάξει;

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: ΟΡΑΣΗ από το βιβλίο της Ειρήνης Μαραζιώτη ΧΤΙΖΩ ΣΩΣΤΑ ΕΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ

INDEX_33

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: ΜΑΡΟΥΛΑΚΗΣ από το βιβλίο της Άννας Βερούλη και του Νίκου Μιχαλόπουλου ΠΕΝΤΕ ΣΩΜΑΤΟΦΥΛΑΚΕΣ ΚΛΕΙΣΜΕΝΟΙ ΣΤΟ ΨΥΓΕΙΟ ΆΓΚΥΡΑ

INDEX_33

ANAΓNΩΣH KAI... BIBΛIOΘEPAΠEIA

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

PREVIEW O AΛΛΟΣ (ΤΗΕ ΟΤΗΕR MAN)

Σκηνoθεσία : Richard Eyre Λίγα χρόνια μετά το Ημερολόγιο ενός σκανδάλου, ο σκηνοθέτης Ρίτσαρντ Έιρ, με μακρά θητεία στο θέατρο και στην τηλεόραση του ΒΒC, επιστρέφει με την έβδομη ταινία του. Ύστερα από το φιλμ IRIS, υπογράφει για δεύτερη φορά και το σενάριo που στηρίζεται σε μια σύντομη ιστορία του συγγραφέα Μπέρναρντ Σλικ γνωστού από το μυθιστόρημα Διαβάζοντας στην Χάννα, το οποίο μετέφερε στον κινηματογράφο ο Στίβεν Ντάλντρι με τη ταινία Σφραγισμένα Χείλη. Η εξαφάνιση μιας γυναίκας έπειτα από 20 χρόνια γάμου δίνει την αφορμή στον σύζυγό της να αναζητήσει την αληθινή της ταυτότητα και να ανακαλύψει έναν άλλον άνδρα με τον οποίο η σύντροφός του διατηρούσε μια δεύτερη παράλληλη ζωή. Ο Άγγλος δημιουργός αποφεύγει τη σκανδαλοθηρική παρουσίαση ενός ερωτικού τριγώνου, εστιάζοντας κυρίως σε μια μελέτη χαρακτήρων και στους παράγοντες που συνθέτουν το μυστήριο της ανθρώπινης συμπεριφοράς . Με διευθυντή φωτογραφίας τον Ελληνοαμερικανό Χάρη Ζαμπαρλούκο, ξανασμίγει ως έγγαμο ζευγάρι τον Λίαμ Νίσον

και τη Λόρα Λίνεϊ, μια πενταετία αργότερα από το φιλμ του Μπιλ Κόντον, Kinsey Ας μιλήσουμε για το σεξ, με την προσθήκη του Αντόνιο Μπαντέρας ως το πρόσωπο-καταλύτη της σχέσης. Η πρεμιέρα της ταινίας έγινε στο περασμένο φεστιβάλ του Τορόντο και η Ελλάδα αποτελεί τη δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα που προβάλλεται ύστερα από τη Γαλλία . (Στις αίθουσες από 30 Ιουλίου) Νίκος Νικολαϊδης

ΧΟΡΟΣ

Seli Kanou Το Studio Seli Kanou είναι η μοναδική σχολή αφρικάνικου χορού, μουσικής & τεχνών στην Ελλάδα. Στις 21 & 28 Ιουνίου 2009, στο κλείσιμο δηλαδή της «σχολικής» χρονιάς, «πιστοποίησε» τα αποτελέσματα της δραστηριότητάς της μέσα από την παράσταση των μαθητών της για την έναρξη του καλοκαιριού. Καθότι επρόκειτο για παράσταση μαθητών, ομολογώ ότι δεν περίμενα ένα τόσο άρτιο αποτέλεσμα. Μαθητές, όλων των επιπέδων, χόρεψαν, έπαιξαν κρουστά και τραγούδησαν, βάζοντας τα γυαλιά στους επαγγελματίες. Και όχι μόνο… Οι μαθητές της σχολής κατάφεραν να μεταδώσουν όλη τους την ενέργεια και την αγάπη για τον συγκεκριμένο χορό, έτσι που δεν μπορούσες παρά να παρασυρθείς στον ρυθμό τους. Ένιωθες όλους σου τους μυς να δονούνται, θέλοντας να συμμετάσχουν σ’ αυτό που παρακολουθούσαν. Η ευφορία ήταν απολύτως πηγαία. Εκ των υστέρων έμαθα ότι το «στόρι» ήταν μια μικρή ιστορία δύο χωριών που ενώθηκαν σε ένα... Για τη δική μου αίσθηση, δεν είχε καμία σημασία. Το «στόρι» ήταν απλώς το πρόσχημα για μια βραδιά ανέλπιστης ευφορικής έντασης. Την παράσταση σκηνοθέτησε και χορογράφησε η ιδρύτρια της σχολής και καθηγήτρια αφρικάνικου χορού Άννα Καραμήτσου και τη μουσική επιμέλεια είχε ο Αντώνης Παπαδόπουλος, που διδάσκει αφρικάνικα κρουστά. Χριστίνα Οικονομίδου

INDEX_33

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΦΟΝΤΥΛΙ_ΒΙΒΛΙΟΦΙΛΕΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΖΕΤΑ ΕΛΙΣΣΑΙΟΥ

τα ζώδια του καλοκαιριού: Καρκίνοσ - ΛΕΩΝ

Ο Λουίτζι Πιραντέλλο, η Άννα Αχμάτοβα, ο Ζαν Κοκτώ, ο Μαρσέλ Προυστ, ο Ουώλτερ Μπέντζαμιν, ο Έρνεστ Χεμινγουέη, ο Τζορτζ Όργουελ, είναι μερικοί μόνο από τους συγγραφείς που ανήκουν στο ζώδιο του Καρκίνου, ενώ ο Αλέξανδρος Δουμάς, ο Άλντους Χάξλεϋ, ο Ελίας Κανέτι, ο Πρίμο Λεβί, ο Χόρχε Αμάντο, ο Τσάρλς Μπουκόφσκι… «πολιτογραφούνται» Λέοντες.

ΚΡΙΟΣ

ΔΙΔΥΜΟΙ

ΛΕΩΝ

21/3-19/4

21/5-21/6

23/7-22/8

το βιβλιο του μηνα: Rawi Hage, Το παιχνίδι του Ντε Νίρο, ΠΑΠΥΡΟΣ

το βιβλιο του μηνα: Jean Claude Larchet, Η θεραπευτική των πνευματικών νοσημάτων, ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ

Δεν είστε και στην καλύτερη ψυχολογική κατάσταση. Μπορεί να περάσατε ξυστά από μια πιθανή «απειλή», αλλά αυτό δεν δικαιολογεί την εμμονή σας να βαδίζετε ασθμαίνοντας. Στο κάτω κάτω της γραφής δεν είστε και οι μόνοι ταλαιπωρημένοι του ζωδιακού κύκλου. Υπομονή, από τον Σεπτέμβριο θα αναπτύξετε ταχύτητα και θα βελτιώσετε και τη φυσικήψυχολογική σας κατάσταση. το βιβλιο του μηνα: Επιμέλεια: Δήμητρα Γκέφου-Μαδιανού, Όψεις ανθρωπολογικής έρευνας, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΤΑΥΡΟΣ 20/4-20/5

Έχετε δίκιο. Όλοι σας λένε ότι κάτι καλό έρχεται και δεν έρχεται τίποτα. Έτσι έλεγαν και στην Πηνελόπη, εκείνη, όμως, πίστευε και είδε στην πόρτα της τον Οδυσσέα. Μέχρι να εμφανιστεί, λοιπόν, έχετε όλο τον καιρό να πάτε σε ένα spa, να χαλαρώσετε στις διακοπές με φίλους, να φλερτάρετε, να σμιλέψετε το σώμα σας, κι αν δεν έρθει ποτέ, θα σας μείνει το φιλντισένιο κορμί. το βιβλιο του μηνα: Judith Butler, Σώματα με σημασία, ΕΚΚΡΕΜΕΣ

INDEX_33

Οι μισοί θα κλαίτε από χαρά και οι άλλοι από λύπη το επόμενο διάστημα. Για τους πρώτους: Διατηρήστε τις επιφυλάξεις σας, ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός. Για τους δεύτερους: Καλοκαίρι είναι, πνίξτε τον καημό σας στη θάλασσα. Με λίγα λόγια, υπομονή και όλα θα φτιάξουν.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ 22/6-22/7

Αυτό το καλοκαίρι έγιναν πολλά ξεκαθαρίσματα, τόσα πολλά που ακόμη κι εσείς, ναι, εσείς, οι ορκισμένοι εχθροί του lifestyle πήγατε διακοπές στη Μύκονο και κάνατε πασαρέλα στη Super Paradise. Ο χειμώνας θα σας βρει με καινούργια κουπ, καινούργια γκαρνταρόμπα, καινούργιους έρωτες. το βιβλιο του μηνα: Μάρω Βαμβουνάκη, Χορός μεταμφιεσμένων, ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Δεν ξέρετε τι σας γίνεται. Αλλά αυτή πια είναι μια σχεδόν μόνιμη κατάσταση. Απλώς σταματήστε να παίρνετε κι άλλους στον λαιμό σας. Αποσυρθείτε για λίγο από τα εγκόσμια, ξεκινήστε την προσευχή, κόψτε το «κρέας» και τονώστε την πνευματικότητά σας.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ 23/8-22/9

Η ψυχανάλυση αρχίζει να δίνει αποτελέσματα, αν είστε ακόμη ζωντανή μετά τον απαίσιο Κρόνο. Λίγο ακόμη να αντέξετε, όλα θα φτιάξουν ως δια μαγείας. Έχετε μυαλό και ψυχή, είστε οργανωτικοί και φιλόδοξοι, το μόνο που σας λείπει είναι λιγότερη γκρίνια και να πετάξετε από πάνω σας τον σπαστικό για τους άλλους μεγαλοϊδεατισμό σας. το βιβλιο του μηνα: Νίκος Σιδέρης, Όπως ειπώθηκαν εκεί και ακούστηκαν, ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

ΖΥΓΟΣ

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ

23/9-23/10

22/12-19/1

Στη δουλειά χάλια, στη σχέση χάλια, γενικώς μαύρα χάλια. Όμως... Αν και ανεύθυνοι, επιφανειακοί και εξαιρετικά ανασφαλείς, έχετε ένα ταλέντο να γοητεύετε τους ανθρώπους. Σας αγαπούν με λίγα λόγια. Κρατήστε αυτό και πορευθείτε τους επόμενους μήνες με μεγαλύτερη σύνεση και ταπεινότητα. το βιβλιο του μηνα: Maurice Maeterlinck, Ο θησαυρός των ταπεινών, PRINTA

ΣΚΟΡΠΙΟΣ 24/10-21/11

Ξεμείνατε από δηλητήριο. Μα τι κρεσέντο απανωτών τσιμπημάτων ήταν αυτό; Μείνετε για λίγο στο σπίτι σας, ασφαλείς, εκεί που ξέρετε ότι δεν έχετε κανέναν λόγο να φοβάστε και αναθεωρήστε τη στάση σας γενικότερα. Δεν είναι όλοι εχθροί. Υπάρχουν και καλές προθέσεις στους ανθρώπους. Αυτές που δεν τους αναγνωρίζετε ποτέ! το βιβλιο του μηνα: Πλάτων Μαλλιάγκας, Το πείραμα της Αριάδνης, ΑΓΚΥΡΑ

Και λόγω της έκλειψης και λόγω της ιδιοσυγκρασίας σας, τα ντεσιμπέλ της έντασης που βγάζετε με την πρώτη καλημέρα θα κάνουν τους οικείους σας να σας αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία και με διάθεση κατευναστική. Είστε αξιολάτρευτοι ακόμα και όταν γκρινιάζετε. Σας σώζει το χιούμορ σας και τα ειλικρινή σας συναισθήματα. το βιβλιο του μηνα: Jack Kerouac, Η σούτρα της χρυσής αιωνιότητας, ΑΠΟΠΕΙΡΑ

ΥΔΡΟΧΟΟΣ 20/1-18/2

Σκέφτεστε διακοπές. Δοκιμάστε τον πλανήτη γη, έτσι για αλλαγή. Προσγειωθείτε στον χώρο και τον χρόνο της πραγματικότητας, ανάμεσα σε φίλους και αγαπημένα πρόσωπα που σας βλέπουν καθημερινά, αλλά σπάνια σας «συναντούν». Περιορίστε την κοινωνικότητά σας αν δεν θέλετε να χαλάσετε μια σχέση που έχει όλες τις προϋποθέσεις να πάει βαθιά. το βιβλιο του μηνα: Εισαγωγήεπιμέλεια: Κυριάκος Δημητρίου, Επί Ανάσσης Βικτωρίας, ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ

ΤΟΞΟΤΗΣ 22/11=21/12

Μάνα κουράγιο! Και αυτό το καλοκαίρι θα γίνετε χωματερή απογοητεύσεων. Όμως... Επειδή στη ζωή σας έχετε μάθει να σαρώνετε τα βραβεία ψυχραιμίας, ανεκτικότητας, συμπαράστασης και υπομονής, σύντομα η χωματερή θα γίνει κήπος και πάλι. Στο βάθος κήπος λοιπόν, και μάλιστα γεμάτος χρώματα και ευωδιές. το βιβλιο του μηνα: Κέιτ Μος, Κάλιξ, ΚΕΔΡΟΣ

ΙΧΘΕΙΣ 19/2-20/3

Ξυπνήστε!! Ξυπνήστε!! Έλεος πια... Πόσο ακόμη θα εθελοτυφλείτε; Το κέρατό σας έχει φτάσει σε τέτοια ύψη που ακόμη κι ο Σεργκέι Μπούμκα θα δυσκολευόταν να περάσει από πάνω! Δεν σας αξίζει τέτοια συμπεριφορά. Είπαμε, είστε ψάρια, αλλά μόνο στο ζώδιο. Άντε, ανοίξτε τα μάτια σας και τα αυτιά σας και, κυρίως, ξεθάψτε την αυτοπεποίθησή σας. Πάνε τρία χρόνια τώρα... το βιβλιο του μηνα: Πάνος Χρυσοστόμου, Είμαι… blogger και είμαι καλά, ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ

ΣΗΜΕΙΑ ΟΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΟ INDEX ΑΤΤΙΚΗ Α Π Ο Π Ε Ι ΡΑ • ΝΑΥΑ Ρ Ι Ν ΟΥ 1 8 , ΑΘ Η ΝΑ | Α Π Ρ Ο ΒΛ Ε Π Τ Ο • Ρ Η ΓΑ Φ Ε ΡΑ Ι ΟΥ 2 5 , ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ | ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ • ΜΑΝΤΖΑΡΟΥ 6, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | BAΣIΛEIA∆H • AΓ. MEΛETIOY 114, ΑΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙO AIΘPA • MEΣOΛOΓΓIOY 1, ΑΘHNA | BIBΛIOΠΩΛEIO BHTA IATPIKΩN EKΔOΣEΩN • AΔPIANEIOY 3, AΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΔΡΟΜΩΝ • ΣΟΛΩΝΟΣ 99, ΑΘΗΝΑ| ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗ • EΛ. BENIZEΛOY 133, ΠΛ. EΘN. ANTIΣTAΣEΩΣ, HΛIOYΠOΛH ▶ ΚΥΠΡΟΥ 2 6 , Α Ρ Γ Υ Ρ Ο Υ Π Ο Λ Η ▶ Γ E N N H M ATA 8 1 , A N Ω ΓΛY ΦA Δ A | Β Ι Β Λ Ι Ο Π Ω Λ Ε Ι Ο Ε Θ Ν Ι Κ Ο Υ Ι ∆ Ρ Υ Μ ΑΤ Ο Σ Ε Ρ Ε Υ Ν Ω Ν • ΒΑ Σ . Κ Ω Ν Σ ΤΑ Ν Τ Ι Ν ΟΥ 4 8 , ΑΘ Η ΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΚ∆ΟΣ ΕΩΝ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ • ΣΤΟΑ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ 5, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΚ∆ΟΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΙΩΝ • ΣΟΛΩΝΟΣ 85, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛΕΙΟ EKΔOTIKOY OPΓANIΣMOY ΠAΠYPOΣ • ΠANEΠIΣTHMIOY 46 & XAP. TPIKOYΠH, AΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ • ΣΟΛΩΝΟΣ 60, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛΕΙΟ EK∆OΣEΩN KE∆POΣ KAI EΣOΠTPON • ΣTOA BIBΛIOY, ΠEΣMATZOΓΛOY 5, ΑΘΗΝΑ | ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ • ΣΚΡΑ 97-99, ΚΑΛΛΙΘΕΑ | ΒΙΒΛΙΟΤΟΠΙΑ • ΛΑΖΑΡΑΚΗ 21-23, ΓΛΥΦΑ∆Α ▶ 25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 9, Ν. ΣΜΥΡΝΗ ▶ ΠΑΤΗΣΙΩΝ 126, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 23, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΒΙΒΛΙΟΤYΠO • XP. ΣMYPNHΣ 152-156, BYPΩNAΣ | ΓΕΩΡΓΙΑ∆ΗΣ • ΣΟΛΩΝΟΣ 114, ΑΘΗΝΑ | ΓΡΑΦΗ • ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ 121, ΧΟΛΑΡΓΟΣ | ∆Ω∆ΩΝΗ • ΑΝ∆ΡΕΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 28, ΕΞΑΡΧΕΙΑ | EΘNIKO KENTPO BIBΛIOY • ΣΤΟΑ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ 5, ΑΘΗΝΑ | ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ∆ ΑΚΗΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 1 7 , ΑΘ Η ΝΑ ▶ ∆ Α ΒΑ Κ Η 3 - 5 , Ε ΡΥΘ Ρ ΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 27, ΓΛΥΦΑ∆Α ▶ ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 294, ΨΥΧΙΚΟ ▶ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 39, ΑΘΗΝΑ ▶ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓ ΟΥ 2, Ν. ΣΜΥΡΝΗ ▶ ΣΙΝΩΠΗΣ 2, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΘΗΒΩΝ 228, ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΕΝΤΗΣ ▶ ΓΡΑΒΙΑΣ 6, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ▶ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ 3, ΚΗΦΙΣΙΑ ▶ ΝΙΚΗΣ 20, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΡΥΘΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ 6, ΜΑΡΟΥΣΙ ▶ ΚΑΛΛΙΓΑ 31, ΦΙΛΟΘΕΗ ▶ ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 268, ΚΗΦΙΣΙΑ | NEWSSTAND ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ∆ΑΚΗΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 41, ΑΘΗΝΑ | ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ • ΤΡΙΤΩΝΟΣ 47, ΠΑΛ. ΦΑΛΗΡΟ | ΕΠΙΚΑΙΡΑ • ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ | ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ • ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ 3, ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ | ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 8, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ ΣΤΗ ΣΤΟΑ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 11, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ • ΓΡΑΜΜΟΥ 40, ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ | ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ • ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ 77, ΙΛΙΟΝ | ΤΟ ΘΕΜΑ • Π. ΤΣΑΛ∆ΑΡΗ 30, ΒΥΡΩΝΑΣ ▶ Κ Υ Π Ρ ΟΥ 6 & Φ ΡΥ Ν Η Σ , ΒΥ Ρ Ω ΝΑ Σ ▶ ΦΙΛΟΛΑΟΥ 62 & ΕΚΦΑΝ ΤΙ∆ΟΥ, ΠΑΓΚΡΑΤΙ | ΙΑΝΟΣ • ΣΤΑ∆ΙΟΥ 24, ΑΘΗΝΑ | ΚΑ ΝΑΚΗ • ΖΩΟ∆ΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ 2-4, ΑΘΗΝΑ | ΚΑΡ∆ΑΜΙΤΣΑ • ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 8, ΑΘΗΝΑ | ΚΑΣΙΑΚΟΥ ΕΛΕΝΗ • ΕΛΑΙΩΝ 41, Ν. ΚΗΦΙΣΣΙΑ | ΚΟΚΚΑΛΗΣ • ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ 24, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΧΙΜΑΡΡΑΣ 24, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ∆ΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 28, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ | ΚΟΡΑΗΣ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 6, ΧΑΛ ΑΝ∆ΡΙ | KΨM • Z. ΠHΓHΣ 55, EΞAPXEIA | λεµονι • ΗΡΑΚ ΛΕΙ∆ΩΝ 22, ΘΗΣΕΙΟ | λεΣΧΗ ΤΟΥ ∆ΙΣΚΟΥ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ • ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΚΚΑΛΗ, ΑΘΗΝΑ | ΜΕ ΝΑΝ∆ΡΟΣ • ∆ΡΟΣΙΝΗ 9, ΚΗΦΙΣΙΑ | ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ • ΠΑΠΑΓΟΥ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ , ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΝΑΤΣΗΣ • ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΤΙΚΑ & ΧΡ. ΣΜΥΡΝΗΣ, ΡΑΦΗΝΑ| NIKOΛAKHΣ • 3ης ΣEΠTEMBPIOY 91, AΘHNA | ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗΣ • Α ΡΑ Π Α Κ Η 8 1 - 8 3 , Κ Α Λ Λ Ι Θ Ε Α | OK T Ω • Π A Π A N I KO Λ H 8 , M E TA M O P Φ Ω Σ H | ΠΑΠΑ∆ΗΜΑΣ • ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 8, ΑΘΗΝΑ |

Παλαιότερα τεύχη του index θα βρείτε στο Bιβλιοπωλείο της EΣTIAΣ • Σόλωνος 60, AΘHNA

INDEX_33

ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ • ΣΤΟΥΡΝΑΡH 35, ΑΘΗΝΑ ▶ ΣΤΟΥΡΝΑΡΗ 37, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 55, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ▶ ΑΝ∆Ρ. ΠΑ ΠΑΝ∆ΡΕΟΥ 35, ΜΑΡΟΥΣΙ, «THE MALL» ▶ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 37, ΑΘΗΝΑ | ΠΑΤΑΚΗΣ • ΑΚΑ∆ΗΜΙΑΣ 65, ΑΘΗΝΑ | ΠΑραµετροσ • ΜΕΤΩΝΟΣ 62, ΧΟΛΑΡΓΟΣ ▶ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ 56, ΧΟΛΑΡΓΟΣ | ΠΑΡ’ ΗΜΙΝ • ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11Α, ΑΘΗΝΑ | ΠEP∆IKHΣ • ΧΑΡOKOΠOY 5355, KAΛΛIΘEA | ΠΟΛΙΤΕΙΑ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 1, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΛΥΠΛΕΥΡΟ • ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 159, Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ | ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΑΓΚΥΡΑ • ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΛΥΧΡΩΜΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ • ΑΝΤΩΝ ΙΑ∆ΟΥ 6, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΤΑΜΟΣ • ΣΚΟΥΦ Α 32, ΚΟΛΩΝ ΑΚΙ | ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ • ΕΥΒΟΙΑΣ & ΒΟΙΩΤΙΑΣ 1, Κ. ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ • ΓΡΑΒΙΑΣ 3 - 5 , ΑΘ Η ΝΑ | Π Y Ξ I Δ A • BY Z A N T I OY 31, KAΛOΓPEZA | ΡΟΚΚΑΣ • ΒΑΡΝΑΛΗ & Γ Κ Ι Ν ΟΣ ΑΤ Η 6 0 , Μ Ε ΤΑ Μ Ο Ρ Φ Ω Σ Η | ΤΣΑΜΑΝΤΑΚΗΣ • ΚΑΡΑΟΛΗ ∆ΗΜΗΤ ΡΙΟΥ 32, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΦΑΚΙΝΟΣ • Ν. ΠΛΑΣΤΗΡΑ 8, ΜΑΡΟΥΣΙ | ΦΛΩΡΑΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 59, ΑΘΗΝΑ ▶ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤ ΟΥ 14, ΠΛ. ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ, ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ ▶ ΗΡΩ∆ΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ 4, ΠΛΑΤΕΙΑ ∆ΟΥΡΟΥ, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ ▶ ΜΙΛΤΙΑ∆ΟΥ 16 και ΡΟ∆ΟΥ, ΜΑΡΟΥΣΙ ▶ ΣΤ. ΣΑΡΑΦΗ , ΠΛ. ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΥ, ΑΙΓΑΛΕΩ ▶ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΟΥ 54-56, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΖΩΣΙΜΑ∆ΩΝ 46, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ • ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 10-12, ΑΘΗΝΑ | EX LIBRIS • A. Mεταξα 4, εξαρχεια | IN TO THE BAG • Γ. ΠΑΠΑΝ∆ΡΕΟΥ 35, ∆ΑΣΟΣ ΧΑΙ∆ΑΡΙΟΥ | Κ ΟΑ Ν /A t h e n s Vo i c e • Σ ΚΟΥΦΑ 6 4 , ΚΟΛΩΝΑΚΙ | LEADER BOOKS • Π. ΚΥΡΙΑΚΟΥ 17, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 58, ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ▶ ΠΑΝΟΡΜΟΥ 19 ΚΑΙ ΣΜΥΡΝΗΣ, ΑΙΓΑΛΕΩ ▶ ΑΝΑΛΗΨ ΕΩΣ 7, ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ ▶ ΦΩΚΙΟΝΟΣ ΝΕΓΡΗ 84, ΚΥΨΕΛΗ ▶ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 54, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜ ΙΟΥΠ ΟΛΗ ΖΩΓΡΑ ΦΟΥ ▶ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜ ΩΝ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ | LIBRO • ΠΑΤΡ. ΙΩΑΚΕΙΜ 8, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | NOTOS • ΟΜΗΡΟΥ 15, ΑΘΗΝΑ | PAPER TOWN • ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 135 & ΛΑΜΨΑ 1, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ | GRAFICA • ΤΡΙΠΟΛΕΩΣ 68, ΕΛΛΗΝΙΚΟ | BAZAARBOOKS • ΑΝ∆ΡΕΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 4, ΕΞΑΡΧΕΙΑ | CUBE BIBΛIOΠΩ ΛEIO • A K A ∆ H M I A Σ K A I E M . M Π E NA K H 3 2 , AΘHNA | BEST BOOK HUNTERS • ΣΟΛΩΝΟΣ 47, ΑΘΗΝΑ | KOZOK • KYKΛA∆ΩN 23 KYΨEΛH | BOOKSTARS • EΛAIΩN 34, N. KHΦIΣIA | NAKAS PAPER• NAYAPINOY 13 & MAYPOMIXAΛH, AΘHNA ▶ KHΦIΣΣIAΣ 281, KHΦIΣIA | PUBLIC • KAPAΓEΩPΓH ΣEPBIAΣ 1, ΠΛ.ΣYNTAΓMATOΣ, AΘHNA ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΑΓΝΩΣΤΗ ΚΑΝΤΑΘ • ΑΙΜ. ΓΡΕΒΕΝΩΝ 6 & ∆ΗΜ. ΓΟΥΝΑΡΗ | ΑΝΙΚΟΥΛΑ Ε.∆.Ι.ΑΛΕΞΙΚΟΣ ΟΕ • ∆ΗΜ.ΓΟΥΝΑΡΗ 44 | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΖΗΤΡΟΣ) • ΠΛΑΤ ΩΝΟΣ 2 | ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΩΛΕΙΟ • ΣΕΡ. ΤΣΑΚΜΑΝΗ 11, ΛΑΓΚΑ∆ΑΣ | ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛ ΕΙΟ ΨΑΡΑ • ΦΙΛ. ΕΤΑΙΡ ΕΙΑΣ 39 | ΒΙΒΛΙΟΣ TOK • ΠATP. IΩAKEIM 8 | ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ∆ ΑΚΗΣ • ΕΘΝ.ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 131 ▶ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ | ΙΑΝΟΣ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 7, ΜΕΤΑΜ ΟΡΦΩΣΕΩΣ 24, ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ ▶ Μ Α Ρ Τ Ι ΟΥ 4 5 , Φ Ι Λ Ι Π Π ΟΥ Π ΟΛ Ε Ω Σ 5 7 ▶ Α Μ Π Ε ΛΟ Κ Η Π Ο Ι , ΒΟ ΓΑΤ Σ Ι ΚΟΥ 1 4 | ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 4 ▶ Λ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ 75, ΡΕΤΖΙΚΙ | TO ΚΑΤΩΙ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 6 | ΠΡΩΤΟ ΠΟΡΙΑ • ΝΙΚΗΣ 3 | ΡΑΓΙΑΣ • ΕΡΜΟΥ 44 | ΤΡΕΥΛ Α • ΑΜΠΕΛΟΚΗΠ ΩΝ 55, ΠΕΡΑΙΑ | HIPPO • ΙΩΑΝΝΙ∆ΟΥ 4, ΠΑΝΟΡΑΜΑ | NAKAS PAPER• ΠΛAΣTHPA 19, XAPIΛAOY | PUBLIC •

ΕΜΠ. ΚΕΝΤΡΟ MEDITERRANEAN COSMOS, 11ο ΧΛΜ. ΘΕΣ/ΝΙΚ ΗΣ-Ν. ΜΟΥ∆ΑΝΙΩΝ, ΠΥΛΑΙΑ ΑΛΛΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΛΕΣΧΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ • ΑΒ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ∆Η 2 , Α Γ Ρ Ι Ν Ι Ο | Ε Λ Ε Υ Θ Ε Ρ Ο Υ∆ Α Κ Η Σ • ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ 50, ΑΓΡΙΝΙΟ | ∆ΕΜΕΝΑΓΑ • Ι Ο ΥΛ Ι ∆ Α , Κ Ε Α | ∆ Η Μ Η Τ Ρ Ι Α ∆ Η Σ • Ε.ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 49-Ι.ΚΑΒΥΡΗ 4, Α Λ Ε Ξ Α Ν ∆ Ρ ΟΥ Π ΟΛ Η | Σ Ι Σ Μ Α Ν Ι ∆ Η Σ • ΜΑΚΡΗΣ 20, Ν.ΧΙΛΗ, ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥΠΟΛΗ | BIBΛIOΠANOPAMA - ΔHMHTPOΠOYΛOΣ • EPMOY & AΘ. ΔIAKOY, AMAΛIAΔA | ΕΚ ΠΡΟΟΙΜΙΟΥ • ΝΙΚΗΤΑΡΑ 15, ΑΡΓΟΣ | ΣΥΜΒΟΛΗ • ΠΛΑΤΕΙΑ ΛΟΧΑΓΟΥ ΠΑΣΣΙΑ, ΑΡΙ∆ΑΙΑ | H ΠOΛYΘPONA TOY NITΣE • ΦIΛEΛΛHNΩN 26-28, APTA | ΧΡΙΣΤΟ∆ΟΥΛΟΥ • ΤΕΜΠΕΣΙΝΑΣ & ΚΟΝΙΤΣΗΣ 15, ΒΕΡΟΙΑ | ΗΡΙ∆ΑΝΟΣ • 2ας ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 64, ΒΟΛΟΣ | ΠΕΝΝΑ • ΣΠ. ΣΠΥΡΙ∆Η 21, ΒΟΛΟΣ | ΓΡΑΜ ΜΑΤΑ • ΕΘΝ. ΑΓΩΝΩΝ 51, Ν. ΙΩΝΙΑ, ΒΟΛΟΣ | PUBLIC • OΓΛ 28 & KONTAPATOY 9, BOΛOΣ | ΚΑΡΑΚΑΣΟΓΛΟΥ • ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 128, ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ | ΤΣΙΤΑ - ΑΝΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ • ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 125, ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ | ΤΖΙΟΓΚΙ∆ΟΥ • ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 96, ∆Ι∆ΥΜΟΤΕΙΧΟ | ΠΑΤΣΗΣ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 6, ∆ΡΑΜΑ | ΚΑΛΤΣΑ • ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ 10, Ε∆ΕΣΣΑ | ΚENTPO N E OT H TA Σ Θ H B A Σ • O I ∆ I Π O ∆ O Σ 8 , ΘHBA | ∆ΟΚΙΜΑΚΗΣ • ΤΑΓΜ. ΤΖΟΥΛΑΚΗ 8 , Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο | Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ • Ε ΒΑ Ν Σ 8 5 , Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο | ΚΟ Κ Κ Ι ΝΟΥ • Ε ΒΑ Ν Σ 5 6 - 5 8 , Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο | Π Ε Ρ Ι Σ Υ Ν Α Κ Η • Κ Α Ν ΤΑ Ν ΟΛ ΕΟ Ν Τ Ο Σ 1 3 , Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο | ΚΑΝΟΥΠΑΚΗΣ • ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ | ΣΑΡΕΙ∆ΑΚΗΣ • ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ | ΧΑΡΤΕΞ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 111, ΙΩΑΝΝΙΝΑ | ΣKANNEΛOΣ • ABEPΩΦ 47, ΙΩΑΝΝΙΝΑ | ΣΙΑΜΑΝΤΑΣ • ΟΜΟΝΟΙΑΣ 133, ΚΑΒΑΛΑ | ΤΟΛΟΥ∆ΗΣ • ΟΜΟΝΟΙΑΣ 46, ΚΑΒΑΛΑ | ∆ΗΜΗΤΡΙΑ∆ΗΣ • ΑΡΙΣΤΟ∆ΗΜΟΥ 89, ΚΑΛΑΜΑΤΑ |ΠΑΙ∆ΕΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛΕΙΑ • ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 6-8, ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ| ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ • ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ 31Α, ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ | ΜΑΝΟΥ • Μ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 11, ΚΑΣΤΟΡΙΑ | ΜΑΤΙ • ΠΑΡΜΕΝΙΩΝΟΣ 2, ΚΑΤΕΡΙΝΗ | ΜΟΥ ΣΤΑΚΗ • ∆ΗΜ. ΚΑΒΒΑ∆Α 16, ΚΕΡΚΥΡΑ | ΧΡΥΣΑ ΣΤΑΜΑΤΕΛΑΤΟΥ • ΛΙΘΟΣΤΡΩΤΟ 1, ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ, ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ | ΕΠΙΛΟΓΕΣ • ∆ΗΜΗΤΡΑΚΟΥ 5, ΚΙΛΚΙΣ | ΠΑΠΥΡΟΣ • 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1, ΚΟΖΑΝΗ | ΕΚΛΟΓΗ • ΘΗΣΕΩΣ 1, ΚΟΜΟΤΗΝΗ | ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ • ΠΥΛΑΡΙΝΟΥ 61, ΚΟΡΙΝΘΟΣ | ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ • ΚΟΡΥΤΣΑΣ & Α Ρ Γ Υ Ρ Ο Κ Α Σ Τ Ρ ΟΥ, Κ Ω Σ | Ο Ι Ω ΝΟΣ • ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ 11, ΛΑΜΙΑ | ΕΠΙΠΕ∆Ο • ΑΒΕΡΩΦ 5, ΛΑΜΙΑ | ΠΑΙ∆ΕΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ • ΜΑΝ∆ΗΛ ΑΡΑ 12, ΛΑΡΙΣΑ ▶ ΚΑΝΑΡΗ 11, ΛΑΡΙΣΑ ▶ ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 6, ΛΑΡΙΣΑ ▶ ΚΑΝΑΡΗ 12, ΛΑΡΙΣΑ | ΤΣΙΑΡΑΣ • ΑΘ. ∆ΙΑΚΟΥ 2, ΛΑΡΙΣΑ | ΣΚΑΛΑ • ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ 24, ΛΑΡΙΣΑ | ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ • ΠΕΣ. ΜΑΧΗΤΩΝ 47, ΛΕΙΒΑ∆ΙΑ | ΤΣΙΡΙΜΠΑΣΗΣ • ΜΕΛΑ 134, ΛΕΥΚΑ∆Α | ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΩΛΑ • ΜΥΚΟΝΟΣ | ΧΑΤΖΗ∆ΑΝΙΗΛ Ι. ΚΛΕΙΩ • ΕΡΜΟΥ 19Β, ΜΥΤΙΛΗΝΗ | ΑΡΤΙΟΝ • 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 31, ΝΑΥΠΛΙΟ | ΣΠΑΝΙ∆ΗΣ • ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝΠΛΑΤΩΝΟΣ 11, ΞΑΝΘΗ | ΧΑΡΑΛΑΜΠΙ∆ΗΣ • ΑΓ. ΘΕΟ∆ΩΡΩΝ 95, ΟΡΕΣΤΙΑ∆Α | ΠΟΛΥ ΧΡΩΜΟ • ΠΑΡΟΙΚΙΑ, ΠΑΡΟΣ | ΛΕΞΙΣ • ΚΟΡΙΝΘΟΥ 352, ΠΑΤΡΑ | ΠΑΠΑΧΡΙΣ ΤΟΥ • ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 32, ΠΑΤΡΑ | ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ • ΓΕΡΟΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ 31, ΠΑΤΡΑ | ΠΡΟΤΥΠΟ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ ΡΟΥ 84, ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟ ΚΙΛΚΙΣ | ΝΤΑΛΑΜΑΓΚΑΣ • ΛΕΩΦ. ΕΙΡΗΝΗΣ 39, ΠΡΕΒΕΖΑ | AΘANAΣIOY • AXEPONTOΣ 51, KANAΛAKI N.ΠPEBEZHΣ | EΠI XAPTOY • 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 79, ΠΤΟΛΕΜΑΙ∆Α | ΠΑΠΑ ΜΙΧΑΗΛ • 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 48, ΠΤΟΛΕΜΑΙ∆Α | LEXIS • ΜΑΙΖ ΩΝΟΣ 38-40, ΠΑΤΡΑ ▶

ΜΙΑΟΥΛΗ 3, ΠΥΡΓΟΣ ΗΛΕΙΑΣ ▶ AΘHNΩN 11, PIO | ΣΠΟΥ∆Η • ΠΡΕΒΕΛΑΚΗ 17, ΡΕΘΥΜΝΟ | AΦOI KΛAΨINAKH • ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ 59, ΡΕΘΥΜΝΟ | ΚΑΒΑΛΙΕΡΟΣ • ΧΕΙΜΑΡΑΣ 14, ΡΟ∆ΟΣ | ΦΩΤΙΟΥ • ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ 41, ΣΕΡΡΕΣ | ΠΑΠΑ∆ΑΚ ΗΣ • ΜΥΣΩΝΟΣ 72, ΣΗΤΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ | ΤΣΙΚΑΛΑΚΗ • ΠΑΠΑ ΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 25, ΣΗΤΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ | ΤΟΥΝΤΑΣ • ΧΩΡΑ, ΣΚΥΡΟΣ | ΕΡΜΗΣ • ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 24, ΣΟΥ∆Α ΧΑΝΙΩΝ ΚΡΗΤΗΣ | ΕΠΙΛΟΓΗ • ΙΑΚΩΒΑΚΗ 5, ΤΡΙΚΑΛΑ | ΚΗΡΗΘΡΕΣ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 34, ΤΡΙΚΑΛΑ | ΤΣΙΟΠΕΛΑΚΟΣ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 15, ΤΡΙΚΑΛΑ | Ω ΡΑ • ΟΥΑ Σ Ι Γ Κ Τ Ω Ν 2 1 , Τ Ρ Ι Π ΟΛ Η | ΠΑΠΑΝΕΣΤΩΡΑΣ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 49, ΦΛΩΡΙΝΑ | ∆ΙΑΜΕΤΡΟΣ • ΠΑΡΟ∆ΟΣ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ, ΧΑΛΚΙ∆Α | ΠΕΡΓΑΜΑΛΗΣ • ΧΑΡΩΝΔΑ 14, ΧΑΛΚΙΔΑ | ΠΟΡΘΜΟΣ • ΚΡΙΕΖΗ 17, ΧΑΛΚΙ∆Α | ΣΧΗΜΑ • ∆ΗΜ Ο ΚΡΑΤΙΑΣ 38, ΧΑΝΙΑ | ΒΙΒΛΙΕΜΠΟΡ ΙΚΗ • ΒΟΛΟΥ∆ΑΚΗ∆ΩΝ 14, ΧΑΝΙΑ | ΚΑΛΑΙΤΖΑΚΗΣ ΖΑΧΑΡ ΙΑΣ • ΤΣΟΥ∆ΕΡΩΝ 31, ΧΑΝΙΑ | ΜΑΡΚ ΑΚ ΗΣ • ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 10, ΧΑΝΙΑ | ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ • ΜΥΛΩΝΟΓΙΑΝΝΗ 31, ΧΑΝΙΑ | ΞΕΡΟΓ ΙΑΝΝΑΚΗ • ΚΟΡΑΚΑ 32, ΧΑΝΙΑ | ΠΕΤΡΑΚΗ • ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ ΓΙΑΝΝΑΡΗ 68, ΧΑΝΙΑ | ΠΑΠΥΡΟΣ • ΑΠΛΩΤΑΡΙΑΣ 44, ΧΙΟΣ | ΣΥΡΙΩ∆Η • ΑΠΛΩΤΑΡΙΑΣ 34, ΧΙΟΣ | KYΠPOΣ PUBLIC • EMΠOPIKO KENTPO THE MALL OF CYPRUS, BEPΓINAΣ 3, ΣTPOBOΛOΣ, ΛEYKΩΣIA ■ ∆ΙΣΚΟΠΩΛΕΙΑ ROCK N ROLL CIRCUS • Σινα 21, ΑΘΗΝΑ | LA SI DO • Οµηρου 49, Ν. ΣΜΥΡ ΝΗ | MUSIC HOUSE • ΣαλαµινοΣ 3 6 , ΑΧΑΡΝΑΙ | HIGH FIDELITY • ΣΤΑΙΚΟΠΟΥΛΟΥ 27, ΝΑΥΠΛΙΟ ■ CAFÉ | CELLIER CAFE • ΠANEΠIΣTHMIOY 10, ΣYNTAΓMA | ΦΙΛΙΟΝ • ΣΚΟΥΦΑ 35, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | CAFE ALU • OMHPOY 58 & ΣKOYΦA, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | EN ∆EΛΦOIΣ • ∆EΛΦΩN 5, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | TRIBECA • ΣKOYΦA 46 & OMHPOY, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | KOKKOI KAΦE • AΣKΛHΠIOY 39 & ∆I∆OTOY, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | ROSEBUD • ΣKOYΦA 40 & OMHPOY 60, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | ΣKOYΦAKI KAΦE • ΣKOYΦA 47-49, ΚΟΛΩΝΑΚΙ| SHELTER • ΠΑΠΑΓΟΥ 92, ΖΩΓΡΑΦΟΥ | Kι επίσης σε 420 café και παιδότοπους (ΑΙΓΛΗ CAFÉ • FLOCAFE • HAGEEN DAAΖ • PALMIE BISTRO κ.ά.) σε όλη την Ελλάδα από την εταιρεία Plan & Fun καθώς και σε επιλεγµένα bars και bar-restaurants. ■ ΧΩΡΟΙ ΤΕΧΝΗΣ - ΑΛΛΑ ΣΗΜΕΙΑ ΜΙΚΡΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ • ΠΛ. ΑΣΩΜΑΤΩΝ 7, ΘΗΣΕΙΟ | ΦΟΥΡΝΟΣ • ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 1 6 8 , ΑΘ Η ΝΑ | Φ Ι Λ Ω Ν - Δ Ω Ρ Η Μ Α • ΠΙΝΔΟΥ 86, ΜΟΣΧΑΤΟ | CLIPART • ΜΠΟΤΑΣΗ 6, ΑΘΗΝΑ | EL MOUNDO • Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 9, ΑΘΗΝΑ ■ KABEΣ XAΛAPH • A K T H M OY T ΣO Π OY ΛOY 74, ΠEIPAIAΣ.. XAP. TPIKOYΠH 64 & BAΛTETΣIOY, AΘHNA ■ Στα 30 καταστήµατα σε όλη την Eλλάδα της αλυσίδας VIDEORAMA HOME ENTERTAIMENT