Van wie zèède gij d’r jinne?

As kind moog ik van m’n ouwelui aljeen mar van de waaref af om naor school te gaon of naor de kerrek, of om bodschappe t’aole vur oons moeder. Vur de rest moes ’t ekketje aon ’t straot dicht blèève. De weg was ommes vuste gevaorlek.

Mar in oktoober wier daor jinne kjeer ’n uitzondering op gemokt, want dan moog ik kestannies gaon raope. Gewaopend meej ’n stukkezak liep ik dan dur de Dubbeledreef tot aon de boederaaj van Keej en Kiske Schwoone, diep in de Kuiperse Bosse. Daor stong ’n jeele raaj meej kestannies en de oopegebarste steekelbaste laage n’al meej blienkende vruchte n’op mèèn te waachte.

’t Duurde dan nwoot laank of Keejke kwaam in ’t deurgat ’s kèèke. Ik vroog netuurlek netjes aon Keeje of ik wir kestannies moog raope, net as aandere jaore. En aaltij kwaam jirst wir dezellefde vraog: ‘Van wie zèède gij d’r jinne?’

Dapper zeej ik: ‘Ik zèèn de zeun van Kiske Lösterbörg van d’n Ouwe Tol.’ Keejke knikte dan en riep: ‘Rop tan mar oewe stukkezak vol.’

Jeel oew leeve laank motte nogal ’s ’n kjeer vertelle wie ge zèèt. Mar èègelek motte dan de vraog beaantwoorde: van wie zèède gij d’r jinne? Want ’t mok nogal wa d’uit van wie ge afstamt.

Toen ik in de zesde klas van de laogere school zaat, wouw ik gèère durljeere. De boovemjeester kon da mar moeilek gelwoove, want ij zeej: ‘Gij? Mar gij zèè toch ’n zeun van ’n arrebaajer?!’ Ik zèèn nog aaltij blaaj da’k toen èègewèès durgezet em, al waore m’n ouwelui daor aonvaankelek nie gelukkeg meej. Durljeere betjeekende da ge veul geld gieng koste, terwèèl nie durljeere as gevolleg ad da ge al gaauw geld meej naor uis brocht. ’n Grwoot verschil in dieje tèèd.

Zoow gao g’d oew jeel leeve laank: iedere kjeer motte wir vertelle wie ge zèèt. A ge solleseteert, a ge gaot trouwe, a ge oew belastingpepiere n’invult, a ge erreges lid van wult worre, a ge oew pesjoen aonvraogt, a ge ’n’n brief schrèèft, iedere kjeer opnuuwt.

Mar dan gebeur t’r iets aaregs in oew omgeevieng, iets wa d’oew leeve finaol op z’n kop zet en dan is ’t injees nie mir van belang van wie ge d’r jinne zèèt. Dan gaode nordenke en oew èège afvraoge wie ge zellef werkelek zèèt. Oew bende gewiest in oew leeve en oew bende nouw? Wa d’is nouw nog belangrèèk, nouw ’t leeve plotselieng zoow èèndeg blekt? Waor edde oewèège veul druk om gemokt en was ’t da wel wèèrd? En daorteegenoover: waor edde oew èège nwoot om bekom- merd, swees a ta toch van grwoot belang was en is?

Körtom: wa gaode sebiet teege Peetrus zegge a ge gaot aonkloppe aon de n’eemelpwoort? Want ij vraog nie: ‘Van wie zèède gij d’r jinne?’ IJ vraog wie ge zellef zèèt, wa ge gedaon en gelaote n’et en of ge wel verdient om vur aaltij die pwoort dur te meuge.

Meschien, jeel meschien vraog t’ie daornaor toch nog effekes: ‘Van wie zèède gij d’r jinne?’ En a ge dan de naome van oew vaoder en oew moeder noemt, is ’t t’oope, da t’ie dan vriendelek glimlachend zegt: ‘Oh, gao tan mar gaauwkes nor binne, want die zitte n’ier al laank op jouw te waachte.’

< In het dialect van D’n Ouwe Tol, halverwege tussen Bergen op Zoom en Hoogerheide >

Uit: ’k Zal oe zegge wie ik ben. Brabants boekske 2023 Als derde genomineerd voor de Willem Ivenprijs 2023

Illustratie: Iris Bongers