Brabants

Kwartaalblad over Brabanders en hun taal

Frits Spits, man van de Taalstaat

C. Heijne, de Bekroonde Komiek

Frank van Osch, muziek en film

Gij

Brabants nummer 37

Inhoud

Van de redactie 3

Frits Spits houdt van Brabant | Cor Swanenberg 4

Wè zin ie nou? | Riny Boeijen 7

Einde Berlicumse Brabantse Avonden | Van de redactie 8

Op weg naar Santiago de Compostela | Henk Janssen 11

Kusje | Junt 22

Anders ben ik met jou / Anders zê’k mi aaw | Van de redactie 23

Anders ben ik met jou | Tsead Bruinja 23

Anders zê’k mi aaw | Riny Boeijen 23

Brabants lof. Ode aan ons eigen dialect (2) | Cor Swanenberg 24

Frans Nefs wint Gròòt Berregs Diktee | Van de redactie 12

Praote zô as ge ’t geleerd hèt… | Piet van Beers 12

IJ piept | Frans Nefs 13

DE Middag van het Brabantse Lied op zondag 2 juli 2023 | Marianne Swinkels 13

Liedjeszanger | Ad de Laat 25

Brabants boekske en Willem

Ivenprijs 2023 | Henk Janssen 8

Gij | Jos Swanenberg en Yoïn van Spijk 15

’n Vrèèmde naam (winnaar Willem

Ivenprijs 2023) | Mientje Wever 10

Zeg mèr gij | Jaques van Gerven 16

Spraak-beelden | Ed Schilders 17

C. Heijne, de Bekroonde

Komiek | Gerton

Heyne 18

Oproep | Piet Heerkens 26

’t Dialect uut De Graaf | De Glazere wielekes 26

Antwoord | Lodewijk van Woensel 27

De avonturen van Rommelkruid en Nagelgruis | Ton van den Bergh 21

Brabants nummer 37 - juni 2023

Òòns dialekt | Giel van Gastel 27

Gaat het zomeren?

Volgens de diverse kalenders begint in juni de zomer. Wat voor zomer het wordt in Nederland is elk jaar weer afwachten. Heel wat zomers werden in het verleden gekenmerkt door verregende vakanties, weinig zonne-uren, onbestendigheid en tegenvallende temperaturen. Een echt mooie zomer was er zelden bij, al kunnen de meeste mensen zich wel enkele prachtige zomers herinneren.

Door de klimaatverandering komt daar verandering in. Allerlei records worden gebroken als het gaat om temperatuur, droogte, onweders en neerslag. Het is dus maar de vraag of ook de komende zomer zal voldoen aan onze wensen, laat staan onze idealen.

Wosterouts? Wèdiesdè? | Rensz

Gorisse 28

Mijn moedertaol | Toine Nooijens 28

Lôons | Jan van Beers 29

Ons eigen taol | Wim van Boxtel 29

Witte raaf | Van de redactie 30

Frank van Osch, muzikant en filmmaker | Nico van Kruisbergen 30

De hanenpoot in plantennamen | Wim van Gompel 32

We fiste de burdjes van de skaauw | Hás van de Zande 33

Van wie zèède gij d’r jinne? | Jan Luysterburg 34

Luisterbox 35

Vannant gin haver mer | Jos van Tinuskus 35

Colofon 35

Prent van Robben 36

Net zo onzeker is het gesteld met de toekomst van de Brabantse dialecten. Over dit onderwerp wordt veel gesomberd, ook door mensen die er verstand van hebben. Zij beweren dat over enkele tientallen jaren de Brabantse dialecten volledig verdwenen zullen zijn, opgeslokt door het Standaardnederlands of, erger nog, door de Engelse taal (als het geen Chinees is). De steeds maar toenemende mobiliteit, de zich uitbreidende contacten, de sociale media en het zich steeds minder verbonden voelen met de lokale gemeenschap zouden daar debet aan zijn.

Andere mensen echter, die er minstens zoveel verstand van hebben, zien de toekomst van de Brabantse dialecten minder somber in. Zij beweren dat de dialecten weliswaar veranderen (het zijn immers levende talen), dat ze steeds meer kenmerken vertonen van groepstalen en streek- of regiotalen, maar dat ze desondanks springlevend zijn. Onderzoeken geven deze kenners gelijk.

Het is overduidelijk dat de belangstelling voor de Brabantse dialecten de laatste jaren toeneemt. Met name op het platteland, maar ook in steden als Tilburg en Roosendaal, zijn op straat, in de winkels en in de wachtkamers de lokale klanken, woorden en uitdrukkingen nog steeds volop aanwezig, althans voor degenen die er oor voor hebben. Het Brabants boekske kent nog steeds een groot aantal deelnemende schrijvers en dichters, de oplage was groter dan ooit en toch was het boekske na drie weken volledig uitverkocht. Er was ruime aandacht voor in de pers. Lijkt dit op wanhopige pogingen om een drenkeling te redden? Wij geloven dat we werken aan een opleving en een herwaardering van de Brabantse dialecten. We doen daar in elk geval ons uiterste best voor en wij hopen van harte dat we dit door ons werk ook bij u kunnen bewerkstelligen. De dialectmiddag van Brabanders en hun taal in Goirle op 15 april en de gevarieerde Gij-week droegen zeker ook in belangrijke mate aan ons zomergevoel bij.

Erfgoed Brabant verdient voor de puike organisatie een pluim. De gastvrije ontvangst, prima lezingen, interessante workshops en heerlijke liedjes gaven de ware Brabantse burger moed.

Wij wensen u een zonnige zomer.