augustus 2015
Europese normen en toepassingen… De meeste Europese normen zijn classificatienormen, die geven aan dat een product tot een bepaalde klasse behoort en meer niet, in die klasse ‘zijn ze goed’. Maar er is geen enkel normatief document dat die klassen linkt aan toepassingen. Daarvoor moeten ze dus vertrouwen op de informatie van de fabrikant. Ja, die is in de meeste gevallen wel correct, maar het blijft subjectieve informatie. Een voorbeeld? Een jaar of 10 terug hebben we een pre-normatieve studie gedaan naar schades aan buitentegels. Je weet hoe het gaat: er is een schade, en er wordt meteen naar de tegelzetter gewezen. De tegelfabrikant verwijst naar zijn technische fiche met Europese norm: ‘wij zijn vorstvrij!’. We constateerden, en daar was onder andere onze elektronenmicroscoop nuttig bij, dat een vrij liggende tegel in een dooi-vorstcyclus inderdaad geen schade leed. Maar in een tamelijk complexe en gevalideerde test, waarbij de tegel alsof hij verwerkt was, ‘ingeklemd’ ligt, konden we wel degelijk schade constateren: eerst scheurtjes, daarna schilfers, net als in de praktijk! Het duurde even, maar we konden daar een norm op vormgeven. Dus raadden we de aannemers aan om te gebruiken tegels volgens die methode te laten testen… Of die methode op termijn wordt overgenomen door het Europese Technische Comité CEN/TC67 is echter (zegt Vangheel met een politieke glimlach, red.) moeilijk te voorspellen.”
Ook België heeft zijn innovatieproject! “Ja, ook in België zijn we met zo’n tegelbranche-innovatieproject gestart! We doen dat voor de regio Vlaanderen met een subsidie van het Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Techniek (IWT). Het project betreft een ‘vis-traject naar ‘innovatievolgers’, de grote groep die een afwachtende houding heeft ten opzichte van alle innovatieve producten, materialen en technieken. Je hebt altijd een klein groepje dat per definitie wel start met innovatie. Maar het gaat hierbij juist om die grote groep die wacht tot een innovatie zich bewezen heeft – maar juist het succes van een innovatie is dat een uitvinding bekend wordt, en effectief door een grote groep gebruikt wordt! Het project is ingediend door
FECAMO, en wij doen het met hen samen (dus ook met niet bij FECAMO aangesloten tegelzetters). In dat project kijken we eerst naar welke innovaties er zijn op het gebied van materialen, de tegels zelf, formaten, ondergronden… en er zijn er toch nogal wat! Veel aannemers zijn zich er zelfs niet eens van bewust dat ‘dat trucje’ of ‘dat stuk gereedschap dat hij zelf gefabriceerd heeft’ wel eens een belangrijke innovatie voor de gehele branche kan zijn! Dus ook die proberen we te vinden en te betrekken, en we bezien of de tegelzetters er sneller en/of zekerder mee kunnen werken. Tsja, en daarnaast, ik weet niet hoe dat bij jullie Nederlanders is, maar de gemiddelde tegelzetter in België is best conservatief, als hij al jaren iets op dezelfde manier doet, waarom zou hij het dan veranderen (ondergetekende hult zich in een wijs stilzwijgen…). ARBO speelt hier nog maar een beperkte rol, dat speelt bij jullie veel meer! Wel zijn er ‘groene’ tegelzetters in onze TC, maar – het speelt bij de meeste tegelzetters nog niet. In België is het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en Hygiëne in het Bouwbedrijf NAVB actief, het preventie-instituut voor de veilig-
19