50
Tekst & foto’s: Klaus Bartmann en André Hornemann, SCHÖNOX GmbH
Tegels op anhydrietvloeren, stress voor de tegelzetter? Als je sommige vakmensen mag geloven, is het aanbrengen van tegels op calciumsulfaat (anhydriet) ondergronden een schadegevoelige en dus een voor de tegelzetter risicovolle aangelegenheid. Er zou namelijk bij het verlijmen van tegels en plavuizen op calciumsulfaatgebonden ondergronden met cementaire tegellijmen onvermijdelijk schade ontstaan. En doordat velen met zogenaamde anhydrietlijmen op deze ondergrond werken, lijkt deze stelling op waarheid te berusten. Maar klopt hij ook? De jarenlange ervaring die veel bedrijven binnen de branche op dit gebied hebben, blijken het tegendeel te bewijzen. Maar je moet wel weten wat je doet. Moderne lijmen Simpelgezegd: er bestaat geen opeenstapeling van klachten bij het verlijmen van tegels en plavuizen op op anhydriet gebaseerde ondergronden. Maar hoe worden moderne lijmen op deze ondergronden verwerkt? Er moet voor de verwerking aan volgende dingen aandacht worden besteed:
Wat gebeurt er nou eigenlijk? Een paar jaar geleden zijn geschuurde en niet geschuurde vloeren getest. Deze test had zonneklaar als uitkomst dat de geschuurde oppervlaktes tot één week eerder droog en dus betegelbaar waren. Het water in de constructie had bovendien een aanzienlijke invloed op de duurzaamheid van de constructie. Dit beeld is in ieder geval bij de geteste gevallen overduidelijk. In combinatie daarmee is de vorming van ettringit (een kristalvormige verbinding van calcium, water, aluminium en zwavel) zichtbaar. Doordat er vaak onvoldoende beschermende primer is opgebracht, ontstaat er namelijk een wisselwerking met het gips. Het gips lost op in water dringt dan door het lijmbed heen. Doordat deze vloeibare gips zich met de cementaire bestanddelen mengt, ontstaat het ettringit-kristal, dat ongeveer acht maal meer volume heeft dan de oorspronkelijk aanwezige stoffen. Dus- laten de tegels los. Hoe voorkom je dit? Het scheiden of beschermen van beide bouwstoffen is dus van groot belang. Vermijd om te beginnen overtollig water. Daarnaast zijn er allerlei scheidingsmiddelen op de markt. Een sinds jaren beproefde bescherming is een op dispersie gebaseerde grondering, zoals bijvoorbeeld SCHÖNOX KH. Deze op dispersie gebaseerde grondering beschermt de ondergrond effectief tegen indringend vocht vanuit het lijmsysteem. De grondering wordt 1:1 met water verdund gemengd en volvlaks op de ondergrond aangebracht. Na volledige droging ontstaat een goede beschermlaag die de twee bouwstoffen van elkaar scheidt. Een alternatief: de kant-en-klare versie SCHÖNOX KH FIX, een primer die al na 60 minuten te betegelen is.
1. Hoe hoog is het restvochtgehalte van de ondergrond? 2. Hoe oud is de ondergrond? 3. En vooral: bevindt er zich een bindmiddel-scheidingslaag aan de bovenkant, die de hechting vermindert en ook de droging tegenhoudt? Deze lagen worden in het algemeen sintellagen genoemd. Dit is technisch niet correct, maar de term is er in de loop van de jaren ingeslopen. 4. Deze laag moet, vanwege zijn hardheid, en daardoor het mogelijke loskomen van de zachtere, onderliggende laag, verwijderd worden. Dat kan, afhankelijk van de samenstelling en dikte, met een stalen bezem of, bij dikkere lagen, met een geschikte schuurmachine worden bewerkt. Neem ook maatregelen om geen stof binnen te krijgen! De bijzondere dichtheid van deze“huid” kan er eventueel toe leiden dat het in de dekvloer ingesloten aanmaakwater langer nodig heeft om te verdwijnen.
Goede ondergrondvoorbereiding in combinatie met een kunsthars-hechtdispersie en een cementpoederlijm zorgt voor een extreem hoge hechttrekwaarde.