Erasmus opent duurzaamste universiteitsgebouw van Nederland

Door: Schoolfacilities

Het is één van de duurzaamste gebouwen in Nederland en de ruimte voelt tegelijkertijd aan als een oase van rust en inspiratie: met het openen van het nieuwe Langeveld Building heeft de Erasmus Universiteit Rotterdam twee vliegen in één klap geslagen. In het gebouw komen innovatieve technieken en een bijzondere uitstraling samen.

Je hoeft anno 2023 geen wetenschapper te zijn om het positieve effect van groen op het fysieke en mentale welzijn in te zien. Diverse onderzoeken in binnen- en buitenland toonden in de afgelopen decennia aan dat een plantrijke ruimte een stuk inspirerender en gezonder is dan een grijze kantoortuin met systeemplafond. Zo blijkt uit onderzoek van Wageningen University & Research dat de aanwezigheid van planten in een werkruimte de luchtvochtigheid verbetert, voor betere luchtkwaliteit zorgt en mensen een ruimte als aantrekkelijker beoordelen. Mensen zouden door het groen een positievere instelling krijgen en het eigen functioneren op hogere waarde schatten.

Duurzame technieken

Bij de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) hebben ze dat goed begrepen. Op donderdag 10 november 2022 werd in de havenstad het gloednieuwe en hyperduurzame Langeveld Building geopend: een groene oase waarin vernieuwende duurzaamheidstechnieken zijn toegepast. Het gebouw wekt zijn eigen energie op dankzij zonnepanelen op het dak, warmtepompen en een warmte-koudeopslag. Er is bij de bouw zo veel mogelijk gebruikgemaakt van gerecycled materiaal. Het meest bijzondere in dit ontwerp is het ventilatiesysteem, dat door wind en zonnewarmte wordt aangedreven. Het is het resultaat van de specifiek op duurzaamheid toegespitste tender, waarmee EUR de lat hoog legde. Het ventilatiesysteem neemt minder ruimte in beslag dan andere, traditionelere systemen. Het zorgt voor een aangenaam en gezond binnenklimaat en verschaft de continue aanvoer van frisse lucht in het gebouw. Daarnaast verbruikt het systeem 85 procent minder energie en draagt daarmee aanzienlijk bij aan de duurzaamheidsdoelstellingen die EUR zich voornam bij het uitschrijven van de aanbesteding. voorverwarmd. De lucht komt vervolgens in een tweede schacht omhoog en bereikt vanuit daar de ruimtes. Een derde bouwkundige schacht – de Zonneschoorsteen –zorgt er samen met het Ventecdak vervolgens voor dat de vuile lucht het gebouw verlaat. In het universiteitsgebouw zijn twee van deze systemen gebouwd.”

Earth, Wind & Fire

Dit zogeheten ‘Earth, Wind & Fire’ventilatiesysteem is voortgevloeid uit promotieonderzoek van Ben Bronsema. Het is een concept voor natuurlijke airconditioning, meldt EWF-Lab op haar website. Dit is een stichting die staat voor het versnellen van innovaties op het gebied van natuurlijke klimaatregeling. “Het begint op het dak, waar een dakopbouw wind vangt en in een schacht duwt, al dan niet geholpen door ventilatoren”, legt EWF-Lab op haar website uit in een publicatie over het Langeveld Building. “In die schacht – de Klimaatcascade –wordt de lucht besproeid met water. Dat maakt de lucht schoon en zorgt voor neerwaartse druk. Onderin het gebouw gaat de lucht door een warmtewisselaar en wordt deze naar gelang de gewenste temperatuur werk is gegaan: “We hebben samen met Staatsbosbeheer de meest rechte stammen uitgezocht in speciale productiebossen. De toepassing van de ronde boomstammen vraagt meer rekenwerk van de aannemer dan een recht gezaagde kolom, maar een boom in de vorm waarin hij is gegroeid heeft een veel hogere draagkracht.” Groene wanden, klimopachtige planten en echte bomen in de ruimte zorgen daarbij voor een frisse, natuurlijke uitstraling én voor nog meer zuurstoftoevoer en CO2-zuivering. Hiermee zegt de universiteit de natuur naar binnen te willen halen om daarmee een omgeving te creëren die bijdraagt aan het welzijn en de gezondheid van studenten en docenten.

Het energiezuinige ontwerp van het Langeveld Building heeft ervoor gezorgd dat het onderwijsgebouw een BREEAM Outstanding-certificering heeft gekregen; dat is de hoogst mogelijke certificering. Het is daarmee het duurzaamste universiteitsgebouw van Nederland én behoort tot de minder dan 1% duurzaamste gebouwen van het land. BREEAM staat voor Building Research Establishment Environmental Assessment Method en is een belangrijk keurmerk voor duurzame gebouwen.

Langeveld

Boomhut

Het esthetische pronkstuk van het universiteitsgebouw wordt gevormd door een houten ‘boomhut’ in het atrium. De ruimte is opgebouwd uit houten trapconstructies en balkons, ondersteund met echte boomstammen. Architect Paul de Ruiter legde eerder aan Architectenweb uit hoe hij hiervoor te

Het Langeveld Building is vernoemd naar Hendrika Maria Langeveld (1926 – 2004). Zij was van 1962 tot 1973 verbonden aan de Nederlandse Economie Hogeschool, voorloper van de Erasmus Universiteit Rotterdam. In die periode, in 1969, werd ze aan de sociale faculteit benoemd als hoogleraar empirische sociologie. Ze werd daarmee de eerste vrouwelijke hoogleraar aan de universiteit. Ze kwam in 1986 terug bij de universiteit, die inmiddels de huidige EUR was gaan heten, en werd hoogleraar emancipatievraagstukken.

Het toekomstbestendige en duurzame universiteitsgebouw is het resultaat van een samenwerking tussen diverse partijen. Zo werkten de architecten nauw samen met BAM en abcnova.