Blauww #2 - december 2015

december 2015 • jaargang 1 • nummer 2

D E L F T S M A G A Z I N E O V E R • C U LT U U R • K E N N I S • O N D E R N E M E N • L I F E S T Y L E

Delft geeft!

De Delftse Doosch

Wetenschap versus kunst Jan Schoonhoven Licht op Delft RoboValley in de polder

Ray is meer dan een jeanswinkel.

Meer dan de persoonlijke aandacht en het kopje koffie.

Ray staat voor urban fashion en voor passie en schoonheid die verder gaat dan alleen mode.

Ray gaat hand in hand met kunst en cultuur.

Ray wil een podium zijn voor jonge ontwerpers.

Een plek waar design, mode, muziek en creativiteit elkaar ontmoeten.

Ontmoet Ray op Wijnhaven nummer 15.

www.raybrandstore.nl www.facebook.com/raybrandstore

#2 D E LF T S M AG A Z I N E OV E R • C U LT U U R • K E N N I S • O N D E R N E M E N • LI F E S T Y LE

18

10

Wetenschap versus kunst

Jacob Fokkema ex-rector magnificus TU Delft Patrick van Mil directeur Museum Prinsenhof Delft De een is directeur van Museum Prinsenhof Delft, de ander voormalig rector magnificus van de TU Delft.

Ze pakken samen de penselen op en gaan in gesprek over Delft, kunst en wetenschap. Over een ding zijn ze het eens: Delft heeft meer parels dan die ene van Vermeer.

Eind van het jaar, de feestdagen, kerstpakketten!

Een lastig item, originaliteit is vaak ver te zoeken bij de eindejaarscadeaus die bedrijven aan hun relaties geven. Dat kan anders, vond ondernemer Guy Verbeek en lanceerde De Delftse Doosch.

Delft geeft!

ESCHER IN DELFT

RoboValley in de polder

22 Het werk van graficus M.C. Escher is wereldberoemd.

Minder bekend is dat Escher gedurende een korte periode rond 1939 - in Delft verbleef en daar een bijzondere serie houtsnedes maakte met afbeeldingen van de Delftse binnenstad.

De tijdloze plekken die Escher koos voor zijn prenten zijn voor iedereen meteen herkenbaar.

30

Delftenaar Martijn Wisse is de eerste hoogleraar biorobotica in Nederland. Samen met zakenpartner Arie van den Ende wil hij dat Delft mondiaal een leidende rol gaat spelen in robotica-onderzoek en -ontwikkeling: RoboValley in de polder. Een gesprek over ambitie en urgentie.

5

6\KL 3HUNLUKPQR ࠮

࠮ ZOVW'Z[YLSSZVU+LSM[ US ࠮ MHJLIVVR JVT Z[YLSSZVUKLSM[

Creating diversity

En meer:

07 DwarsDoorDelft

D

Alles wat er speelt in en om Delft in het kort.

10 Column Evelien van der Kruit wil groots communiceren.

14 StreetWise Alice weet wat er te koop is in de straten van Delft, ze neemt je mee door Hartje Delft.

25 Tijn Het orakel van Delft 26 Licht op Delft Jan Schoonhoven de hele winter te zien in Museum Prinsenhof Delft

33 Vers met allure Horeca-groothandel Hanos vestigt zich in Delft.

34 NightShift Op zoek naar hét beeld van Delft

37 Roley geeft ook Over een daklozen-diner, een Delfts Paradiso en een bruisende stad

38 DeTent Een opvallende Delftse horecagelegenheid onder de loep. Deze keer caférestaurant Het Labyrint.

40 Delfts gedistilleerd De onbekende historie van de Delftse distilleerderijen.

Over een lang vervlogen stadsindustrie.

44 Reinier revisited Hoe loopt het in het nieuwe ziekenhuis?

48 BlueNotes ‘Live op Jan’s dienblad’ brengt live popmuziek op wisselende locaties in Delft.

50 Kerstbos Wie bedenkt de alternatieve kerstboom voor Delft?

Colofon Uitgever Aad Derwort aad@blauww.nl Redactieraad Hilke Oskam, Helen Sahin-Jager, Tijn Noordenbos Eindredactie Aad Derwort, Helen Sahin-Jager Bladmanagement Hilke Oskam hilke@blauww.nl Aan dit nummer werkten mee Anita Boone, Alice van der Dool, Mickael Franci, Evelien van der Kruit, Tijn Noordenbos, Marc Schapers Fotografie Annabel Derwort, Primo!Studio, Guus Schoonewille Coverfoto Marcel Wanders Vormgeving Primo!Studio, Delft Abonnementen www.blauww.nl/abonneren Adverteren www.blauww.nl/adverteren Correspondentieadres Blauww Postbus 2866 2601 CW Delft Volgend nummer Blauww #3 verschijnt begin maart 2016 Drukwerk Drukkerij Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

klimaatneutraal natureOffice.com | NL-215-306290

gedrukt

e Delfste Rekenkamer (wie kent haar niet…) publiceerde enige tijd terug het onderzoeksrapport ‘Delft op de kaart’ over het functioneren van het stadsmarketingbeleid van Delft.

Centrale vraag was of de resultaten van het beleid overeen komen met de gestelde doelen. Een van de conclusies uit het rapport is dat het ingezette beleid – de kernwaarden Technologie, Innovatie en Creativiteit en de historische kernwaarden Oranje, Vermeer en Delfts Blauw te combineren tot een eenduidig en samenhangend merk voor Delft – niet het gewenste resultaat oplevert. De uiteenlopende kwaliteiten van de stad lijken niet in een slogan van twee woorden te vatten. Creating History betekent niet automatisch Generating Visitors. Het rapport is lijvig en in taaie onderzoekerstaal opgesteld en er worden allerlei oorzaken van het magere resultaat opgevoerd, waarbij het beschikbare budget natuurlijk een belangrijke factor is. Het geforceerd samenpersen van zes op zichzelf kleurrijke en unieke kernwaarden levert een nogal modderig mengsel op waarmee Delft zichzelf blijkbaar te kort doet. Waarom dan geen andere keuzes gemaakt?

Juist die diversiteit is één van de meest aansprekende kenmerken van de stad. Het is voor ons een belangrijke drijfveer om Blauww te maken. In dit nummer een gesprek tussen Patrick van Mil (Museum het Prinsenhof) en Jacob Fokkema (ex-rector magnificus TU Delft). Kunst versus wetenschap. Een gesprek dat bol staat van de diversiteit – er komt van alles ter sprake – en daardoor boeiend is van begin tot eind. Daarnaast artikelen met uiteenlopende onderwerpen: van de eigenzinnige Jan Schoonhoven tot de verborgen geschiedenis van Delfts gedistilleerd. Van de verstilde houtsneden van M.C. Escher tot de ambities van de TU Delft om hier een hyperinnovatief RoboValley te realiseren. Delft boeit, juist door zijn bandbreedte. Wij verbazen ons er steeds over bij het verzamelen van onderwerpen voor Blauww hoeveel er hier in de stad gebeurt. Niet eenvoudig om in één tijdschrift te vatten. Misschien is het juist wel innovatief om niet de geijkte paden van de citymarketing te volgen en het wezen van je stad in een kreet van twee woorden te willen uiten. IAmsterdam, Rotterdam WorldBrand, This is The Hague…, dat bedoel ik.

Onderscheidend?

Ik wens u weer heel veel kijk- en leesplezier met Blauww!

Aad Derwort aad@blauww.nl

Blauww • december 2015

5

DwarsDoorDelft ‘Vlaming’straatje komt thuis

6

Uit nieuw archiefonderzoek is voor het eerst de exacte locatie van het wereldberoemde 'Het straatje' van Johannes Vermeer herleid. Professor dr. Frans Grijzenhout, hoogleraar Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, onderzocht 17de-eeuwse archiefstukken die nog niet eerder voor dit doel werden gebruikt en die nu duidelijk uitwijzen waar het straatje in Delft zich bevindt. Door dit onderzoek heeft Grijzenhout de locatie kunnen vaststellen: de Vlamingstraat

ter hoogte van de huidige nummers 40-42. In de loop van de tijd zijn verschillende andere plekken gesuggereerd, maar geen was overtuigend. De bron die Grijzenhout tot de sluitende conclusie van zijn onderzoek leidde, is De legger van het diepen der wateren binnen de stad Delft uit 1667, ook wel het Register op het kadegeld genoemd. In dit register werd bijgehouden hoeveel belasting iedereen in Delft die een huis aan een gracht bezat, moest betalen voor het uitdiepen van de gracht en het onderhoud van de kade voor zijn deur. Het register geeft een gedetailleerd beeld van de breedte van alle huizen én tussengelegen gangen (‘poorten’) aan de grachten in de tijd van Vermeer. Zo kon worden vastgesteld dat aan de noordzijde van de Vlamingstraat, een tamelijk smalle gracht in het destijds armere, oostelijke deel van Delft, ter hoogte van de huidige nummers 40-42, twee huizen stonden met daartussenin in twee naast elkaar gelegen poorten. Aanvullend onderzoek naar de ligging van de huizen en tuintjes daarachter bevestigt dat deze situatie exact overeen komt met het schilderij. Nergens anders in Delft kwam deze constellatie voor. Aan de ontdekking van Het ‘straatje’ van Vermeer is een tentoonstelling gewijd die van 20 november t/m 13 maart 2016 te zien is in het Rijksmuseum. Aansluitend is de tentoonstelling te zien in Museum Prinsenhof Delft. www.prinsenhof-delft.nl

Dichter bij de bar

Op zaterdag 30 en zondag 31 januari vindt in Delft weer het poetry-festival Dichter bij de Bar plaats. Het Rietveldtheater is dit jaar de centrale locatie.

Van hieruit trekken 45 taalkunstenaars door de stad om op verschillende locaties hun kunsten te vertonen. Kroegen veranderen voor een half uur in popup-literaire café’s.

Dit jaar vindt er ook een Nacht van de Taalkunst plaats op de zaterdagavond.

In het Rietveldtheater is er die avond een lopend buffet, zowel op culinairals op performancegebied.

Een hoogtepunt wordt Poëten in het donker, hoe luisteren blinde mensen naar een taalperformance.

Het complete en actuele programma is te vinden op: www.verzetdezinnen.nl

DDDDDDDDDDDDDDDDDD De Koninck Bluesfestival Achttiende editie uitgebreid met extra dag Op 12, 13 en 14 februari 2016 wordt vindt voor de achtiende keer het De Koninck Bluesfestival Delft plaats. Dit jaar voor het eerst ook met optredens op de zondagmiddag. Behalve een groot aantal optredens door de hele stad heeft dit grootste indoor bluesfestival van Nederland een succesvolle mondharmonica-workshop, filmvoorstellingen en andere specials op het affiche. En zoals elk jaar is de toegang voor het festival weer gratis.

Blauww • december 2015

Bij ruim 30 horecagelegenheden in de binnenstad van Delft zullen meer dan 50 optredens van de beste bluesartiesten uit binnen- en buitenland plaatsvinden. Liefhebbers kunnen zich opmaken voor een uitstekend programma. Diverse stromingen zoals Chicago- en Texas-blues, bluesrock, zydeco, jump & jive, rock & roll en akoestische delta-blues zijn te horen tijdens het Delftse bluesweekend.

Het volledige en actuele program-

maoverzicht is te vinden via www.delftblues.nl. Ook zijn via de site en de programmafolder een aantal hotel- en restaurantarrangementen te vinden die het verblijf tijdens het Bluesfestivalnog aangenamer en voordeliger maken.

Voor de echte bluesliefhebber is het De Koninck Bluesfestival in Delft al jaren een niet te missen evenement.

www.delftblues.nl

Blijven lachen in Delft Gelukkig kunt u de komende maanden blijven lachen in Delft.

In het Rietveld Theater presenteert Impresariaat WILLEM ‘Lachend het weekend uit’, een serie van acht cabaretavonden, steeds op de laatste zondag van de maand. Iedere keer twee cabaretiers die ieder 45 minuten spelen.

Het programma voor de komende maanden: 31 januari Thijs van de Meeberg & Oldenosborn

28 februari Janneke Jager & Mary Pepper 27 maart Dwaalkat & Ronald Snijders 24 april Berit Companjen & Jennifer Evenhuis 29 mei Ruud Smulders & Tom Lash De aanvang is steeds om 20.30 uur.

Entree € 12,50 / studenten € 9,50 Daarnaast is er op vrijdagavond 29 januari een Engelstalige comedyshow met met 3 comedians waaronderde Engelse stand-up comedian Adam Fields.

Locatie: Rietveldtheater, Rietveld 49, Delft www.rietveldtheater.nl www.impresariaatwillem.nl

Oldenosborn Foto: Daan Verschuur

DDDDDDDDD

Toch nog een kerstconcert!

Ondanks dat de jaarlijkse Kerstconcerten in de Oude Kerk een jaartje worden overslagen kan de liefhebber alsnog in kerstsfeer komen met muziek uit de Engelse koortraditie. Het beroemde koor van het St John’s College uit Cambridge komt weer naar Delft voor een sfeervol kerstconcert. Het concert is op dinsdagavond 15 december in de (verwarmde!) Maria van Jessekerk aan de Burgwal. Het koor staat onder leiding van dirigent Andrew Nethsingha. Op het programma staan onder andere Russisch Orthodoxe kerkmuziek en de Mis in G van de Franse componist Poulenc, afgewisseld door orgelmuziek gespeeld op het recent gerestaureerde Maarschalkerweerd-orgel. De traditionele Engelse Christmas Carols ontbreken dit jaar ook weer niet. Het publiek mag zelf van zich laten horen in twee bekende Engelse kerstlie-

deren, Hark, the Herald Angels Sing en O Come, all ye Faithful.

U kunt dus alvast thuis oefenen!

Engeland kent een rijke traditie van jongens- en mannenkoren, verbonden aan de zogenoemde Colleges van verschillende universiteiten. Het meest bekend is de Universiteit van Cambridge, met de koren van St John’s College en King’s College.

Het koor komt al sinds 2003 om de drie jaar met Kerstmis naar Delft. Dit jaar kunt u opnieuw genieten van deze Engelse koormuziek van het hoogste niveau.

Kaarten zijn online verkrijgbaar via www.kerstmetstjohns.nl en bij Muziekhandel Van Buytene aan de Binnenwatersloot 16 in Delft. www.sg.tudelft.nl www.theaterdeveste.nl www.topdelftdesign.nl

De Donkere Dagen van Delft December. De koude wind waait guur door de stad en mensen genieten onder de twinkelende stadsverlichting van heerlijk geurende warme chocolade en glühwein.

We voelen het allemaal aankomen: De Donkere Dagen van Delft staan weer voor de deur.

Van dinsdag 8 december 2015 t/m zondag 3 januari 2016 kun je op verschillende plaatsen in de Delftse binnenstad genieten van allerlei activiteiten.

Buiten is het donker, maar Delft biedt lichtjes, warmte en gezelligheid. De stad heeft weer een prachtig programma voor u in petto!

Jaarlijks komen zo’n 50.000 bezoekers genieten van onze Donkere

Dagen. December betekent een maand lang gezelligheid in Delft.

Geniet van kerstoptredens, zangkoren en wintermarkten. Woon live-demonstraties ijssculpturen maken bij of ga langs bij de kerstman en zijn elfjes. Luister naar singer-songwriters in winkelgebied Zuidpoort. Of haal een echt Delfts kerstpakket in huis met de Delftse Doosch. Ga langs bij het actiehuis van 3FM Serious Request in het Rietveld Theater en doneer iets om anderen ook een warm gevoel te geven met de feestdagen. Proef bijzondere bieren tijdens het Nederlandse Bierenfestival. Of geniet van een heerlijk kerstdiner in een van de vele uitstekende restaurants in

Delft. Het kan allemaal tijdens de Donkere Dagen van Delft: Bijna een maand lang gezellig genieten!

Het volledige overzicht vindt u op: www.donkeredagenvandelft.nl Blauww • december 2015

7

DwarsDoorDelft

Blauwe beelden

15 jaar Il Tartufo

Angela en Fabio Capellano van Il Tartufo: al vijftien jaar een culinair begrip in Delft

8

Vanaf het moment dat de Italiaanse delicatessenzaak Il Tartufo vijftien jaar geleden aan de Voorstraat zijn deuren opende, was duidelijk dat de noordelijke binnenstad een uniek winkel rijker was geworden. De zaak van Fabio en Angela Cappelano kwam in de plaats van een kinderkledingzaak in het voormalige pand van autobedrijf Kinesis. De locatie achter de Oude Kerk is een prachtige plek, maar destijds nog niet zo populair onder het winkelende publiek. Nu is dit stukje Delft

inmiddels een culinaire hotspot geworden. Il Tartufo weet zich hier omringd door een keur van topwinkels op hoog culinair niveau.

Wat maakt Il Tartufo zo bijzonder?

Mensen komen overal vandaan om een bezoekje te brengen aan dit Delftse stukje Italië. De kwaliteit van de specialiteiten is ongetwijfeld een belangrijke reden, maar er is meer aan de hand. Vakmanschap, gastvrijheid, vriendelijk personeel en een prachtig assortiment zijn de redenen

waarom gasten van over de hele wereld de moeite nemen om hier een tafeltje voor de lunch te reserveren.

Il Tartufo is het speciale adres voor liefhebbers van Italië, levensgenieters, hobby- en profkoks, studenten met smaak en gewoon nieuwsgierige bezoekers. De gasten komen hier terecht in een volledig authentieke Italiaanse sfeer.

Je kunt hier parmaham, parmigiano, mozarella en antipasti proeven en kopen. Of een perfecte espresso drinken, een panini eten, of zelfs je catering laten organiseren.

Fabio Cappelano heeft zijn concept in verschillende versies gereproduceerd. Door heel Nederland zijn er inmiddels zestien varianten van zijn winkelconcept. Het eigen kwaliteitskeurmerk Qualitalia is internationaal erkend. Il Tartufo is dus niet alleen voor Delft een belangrijk adres, maar ook voor de Italiaanse gastronomie.

DDDDDDDDDDDDD BlauwwDruk Geschiedenis van Delft Derde plaats in de rij van belangrijke Hollandse steden, militair depot, bierstad, textielstad, stad van de plateelindustrie.

Residentie van Willem van Oranje en broedplaats voor kunstenaars als Vermeer en wetenschappers als Van Leeuwenhoek. Vertegenwoordigd in de colleges van de Admiraliteit van de Maze en de Grote

Blauww • december 2015

Visserij dankzij de eigen ‘Delfshaven’ en nauw betrokken bij het werk van de VOC. Dit boek vertelt het verhaal van de stad, vanaf het prille begin tot 1795. Een standaardwerk voor iedere Delftse boekenkast.

Deel 2 verschijnt medio februari 2016. www.wbooks.com

Alle begin is moeilijk en hectisch, vandaar dat we in Blauww #1 helaas zijn vergeten te vermelden dat het fraaie been dat onze cover sierde een keramiek-object is van de Delftse kunstenares Jacky Sarluis. Zij maakte een hele serie keramiek-benen met verschillende thema’s. Wij kozen voor de cover ‘Een Delfts Blauwtje lopen’.

Dit nummer heeft een ‘One-Minute-Delft Blue-Vase’ van internationaal bekende ontwerper Marcel Wanders op de cover, uit een serie vazen die Wanders in samenwerking met De Porceleyne Fles heeft gerealiseerd.

Suriname bekend(t) Raul Neijhorst woont in Delft, is fotograaf en Surinaams. Hij fotografeerde bekende Surinamers, interviewde ze en bundelde alles in een prachtig boek.

Volgens Neijhorst is er onder de Surinaamse bevolking een gebrek aan bewustzijn over wat Surinamers allemaal presteren. ‘Dat is jammer, want wereldwijd doen we het helemaal zo gek nog niet’, zegt Neijhorst. In de foto’s en interviews heeft hij de verschillende achtergronden van 75 bekende Surinamers vastgelegd. ‘Ik hoop op meer kennis, respect en waardering voor elkaar als Surinamers. We zijn een jonge natie, maar bereiken veel.

Dat mag iedereen zien’.

Suriname bekend(t), 75 bijzondere

Surinamers in portret is verkrijgbaar via www.bol.com of via www.byzonderesurinamers.com

EVELIEN

C

Wie groot wil zijn moet groot denken ‘De Middeleeuwse verhalenverteller reisde langs dorpen en steden om de mooiste verhalen te vertellen. Op een kist midden op het marktplein voer hij met groots vertoon en vol passie zijn gehoor mee naar de avonturen van ridders en helden. Met enthousiasme kondigde hij nieuws en evenementen in de omringende dorpen en steden aan.

Hij bracht de verhalen op compromisloze en uitbundige wijze.’

De Middeleeuwse verhalenverteller dacht groot en communiceerde groots. Bescheidenheid was er niet bij. Nu, eeuwen later, kunnen wij – de verhalenvertellers van nu – daar veel van leren. Ik hoor helaas nog te vaak ‘Delft ligt in de achtertuin van Rotterdam en Den Haag’ of – vorige week nog – ‘In Delft hebben we weinig te bieden aan bezoekers’.

En dat vind ik ontzettend jammer. Delft is weliswaar klein in omvang maar in beleving van bezoekers vele malen groter. Dat bewijst de populariteit van onze stad. In het buitenland heeft Delft een fantastische brand. Natuurlijk is de eerste associatie met Nederland: ‘Amsterdam, tulpen en molens’, maar daarna toch zeker ‘Delfts Blauw’.

Ons imago (Klein Amsterdam, pittoresk, sfeervol, TU Delft) en ons product (Delfts blauw, Vermeer, Oranje en techniek) zijn dik op orde.

‘Delft Creating History’, hoeveel meer bewijsvoering wil je hebben om groot te durven denken en groots te durven communiceren?

‘Ik vertel geen onwaarheden en ik verzin niets’ Onderschat ook de kracht van Delft in de metropoolregio niet. Delft is als een schitterende koninklijke parel het stralende middelpunt van de metropool. Met fantastische verhalen, grootse beroemdheden, bruisende horeca en een prachtige mix van historie en innovatie leent onze stad zich hij uitstek voor een meerdaagse citytrip of congreslocatie. Eén dagje Delft is echt te kort om alles goed te kunnen zien, beleven en ervaren. Zeker in de komende periode met de komst van het ‘Straatje van Vermeer’ en de realisatie van de levensgrote KLM-huisjes in het nieuwe Spoorzone-gebied. Delft heeft fantastische hotels en is de perfecte uitvalbasis voor bezoeken aan Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en het strand.

9

En echt, dit alles is geen grootspraak! Ik vertel geen onwaarheden en ik verzin niets. Delft ís groot en ik communiceer nu slechts groots.

Financiële crisis en bezuinigingen? Natuurlijk, maar laat u zich hierdoor niet verleiden om klein te denken. Klein denken veroorzaakt stilstand en het inspireert niet tot het vertellen van mooie verhalen!

Laten we niet blokkeren door ‘oud-denken’.

Groot denken is ook elkaar opzoeken (samen zijn we meer), elkaar iets gunnen en je dromen delen. Natuurlijk zijn dat soms dromen die niet helemaal haalbaar zijn, maar laat je er dan door inspireren.

Laten we niet denken in beperkingen maar in uitdagingen. Alleen dan kunnen we samen mooie verhalen vertellen, iedere ambassadeur vanuit zijn of haar eigen invalshoek.

En ik? Ik voel me bevoorrecht om mooie verhalen te vertellen over de grootse stad waar ik geboren en getogen ben!

Evelien van der Kruit Delvenaar en directeur Delft Marketing Blauww • december 2015

10

Wetenschap Jacob Fokkema, ex- rector magnificus TU Delft De een is directeur van het Prinsenhof Museum, de ander voormalig rector magnificus van de TU Delft.

Patrick van Mil en Jacob Fokkema, pakken de penselen op en gaan in gesprek over Delft, kunst en wetenschap. Over een ding zijn ze het eens; Delft heeft meer parels dan die ene van Vermeer.

Blauww • december 2015

Kunst en wetenschap komen in de huidige maatschappij steeds verder uit elkaar te staan. Wetenschap & technologie laten weinig ruimte voor hart en intuĂŻtie; kunst slaat vaak volledig door naar de gevoelskant. Eens of oneens?

Jacob: Daar ben ik het mee oneens. Wetenschap die geen rekening houdt met de omgeving van de wetenschap, de embedding van de wetenschap, is gedoemd te mislukken. Dat zie je aan de tegenwoordige introductie van de wetenschap op nieuwe gebieden.

Vroeger ontwikkelden wij op basis van de thermodynamica de stoommachine. Dat was qua techniek een succes met de technische revolutie, maar voor de mens hier en daar een ramp. Minder werkgelegenheid, kinderarbeid. Tegenwoordig mag en kan je niet meer iets invoeren zonder rekening te houden met de omgeving. De

11 Te k s t H e l e n S a h i n -J a g e r • Fo t o ’ s G u u s S ch o o n e w i l l e

versus kunst Patrick van Mil, directeur Museum Het Prinsenhof wetenschap is niet zonder emotie, de wetenschap is vol emotie en maatschappelijk engagement.

Patrick: Deze stelling gaat van de verkeerde these uit, namelijk dat kunst over emoties gaat. Want volgens mij zijn de meeste kunstenaars juist bezig met hun intellectuele speurtocht. Daarbij spelen emoties uiteraard een rol, maar ook kennis en associaties. Veel kunstenaars proberen juist visioenen, waar de wetenschap nog mee bezig is, al te verkennen en te verbeelden, tot leven te brengen.

Een van de Delftse hoogtepunten in de kunst was het midden van de 17e eeuw. In die periode trokken wetenschappers en kunstenaars veel met elkaar op. Kunstenaars probeerden toen vernieuwingen in de wetenschap toe te passen in hun kunst. Kunst en wetenschap versterkten en stimuleerden elkaar. Tegenwoordig zie je dat ook, maar meer bij product design. Daan Roosegaarde is een bekend voorbeeld.

Hoe kijken jullie vanuit je eigen professie naar elkaars vakgebied, kunst en wetenschap?

Jacob: Ik neem als basisprincipe creativiteit. Een fundament van de wetenschap én van de kunst en voedingsbodem voor iets nieuws.

Kunst probeert een deel van de werkelijkheid zodanig te laten zien dat het gevoel wat de kunstenaar er mee wil zeggen, uitgedrukt kan worden. Zo’n werk van Rothko zou ik niet na kunnen maken met datzelfde gevoel. Een foto is een maar kopie, maar een goede foto is een foto waarin de fotograaf, zoals Corbijn, zijn emotie legt. Want heeft hij die foto net op dat éne moment genomen. In de wetenschap probeer je ook, gebruikmakend van een bestaande taal, iets nieuws te ontdekken. Dat is een ontwikkelingsproces. Heeft ook met emotie te maken, want niemand is het met elkaar eens.

Blauww • december 2015

12

Patrick: Wat ik zie in de wereld van de wetenschap heeft meer te maken met de actuele ontwikkelingen. Ik merk dat aan er universiteiten al jarenlang geen ruimte is voor onderzoek. Er verdwijnt steeds meer expertise uit Nederland. Je ziet ook minder instroom en minder mogelijkheden om contact te leggen met de wereld van de wetenschap, de universiteiten. Dan heb ik het wel over de alfakant; taal, cultuur, kunstgeschiedenis etc. Het lijkt alsof de wetenschapppelijkeagenda wordt bepaald door grote bedrijven, de grote onderzoeksinstituten en subsidiestromen die nieuwe resultaten moeten opleveren.

Dat vind ik een zorgwekkende ontwikkeling. Aan de andere kant weet ik ook dat de grootste vindingen zijn voortgekomen uit economisch gedreven onderzoeken. Ik sta er een beetje dubbel in.

Jacob: Voor mij is wetenschap artisticiteit, net als poëzie. Het ontroert me en waarom raak je ontroerd? Omdat je wordt meegedragen, en dat vind ik prachtig. Voor mij is er geen verschil. Het jammere van deze wereld is dat alles wordt gedreven door geld. Terwijl dit sinistere middel niet langer in staat is om onze verworvenheden en zeker onze toekomst te bepalen. Geld en macht moeten geen drijfveer zijn, maar nut, noodzaak en plezier. En ik ben altijd rector geweest die geloofd heeft in het feit dat ik de studenten die ik toegeworpen krijg, moet meehelpen in de vorming hun eigen weg te vinden en niet moet zeggen wat ze moeten doen. Want zij weten nog niet wat er mogelijk is.

Patrick: Mooi gezegd.

Jacob: Dat is mijn passie ook. Niet die woorden, hè, maar de studenten.

Patrick: Ik herken dat het gaat om nut, noodzaak, plezier en inspiratie. En je ziet nu inderdaad, en dat is misschien ook mijn kritiek op de wereld van de wetenschap, die overigens ook de wereld van de cultuur is, die is zo geldgedreven. Dat heb ik in de praktijk op verschillende manieren meegemaakt. Delft zelf is een goed voorbeeld.

De gemeente heeft heel lang naar de culturele instellingen gekeken en gezegd: “Daar moeten managers op die goed met geld om kunnen gaan en dan gaan we sturen op de bedrijfsvoering”. Maar je moet sturen op de verhalen, op de tentoonstellingen. Op de potentie en de kracht daarvan. En als je dat doet, dan speelt geld op een bepaald moment niet eens meer een rol. De essentie is weer naar voren gekomen.

De focus van zowel de TU Delft als van het Prinsenhofmuseum lijkt nadrukkelijk op internationalisering te liggen. De ‘eigen’ stad wordt steeds minder belangrijk. Eens of oneens?

Jacob: Internationalisering is een must, als we willen meetellen als een universiteit met een internationale reputatie. Toen Delftse geleerden een paar jaar gelden het Majoranadeeltje ontdekten, heeft dat gezorgd voor een toestroom aan buitenlandse studenten. Dus wij kunnen geen Delfts gymnasium zijn, we zijn een internationaal gymnasium. Maar ik vind wel dat Delft ons moet helpen zichtbaarder te worden in de stad. Door de concerten die we geven, de toneelstukken die we verbeelden. We hebben bijvoorbeeld een toneelstuk gehad over de bezetting in Delft, ‘Getekend’. Dat was ook voor Delft, dat was Delftse geschiedenis, maar de stad heeft daar niets mee gedaan.

In het begin toen die treintunnel werd gemaakt, waren we niet betrokken. Toen heb ik tegen de burgemeester gezegd: ”Dat kun je je niet veroorloven. En ik kan het me niet veroorloven, want stel je voor dat er iets mis gaat. Hoor je het al? Tjonge, in de stad waar de TU Delft is, zakt die tunnel naar beneden”. Uiteindelijk zijn we erbij betrokken en is alles goed gekomen .

Stad en universiteit moeten meer samen doen, bewoners en studenten moeten meer samenleven. Want, ja, Delft is wel de stad waar de student z’n glaasje koopt en z’n biertje drinkt en ja, soms ook z’n fiets in het water gooit.

Blauww • december 2015

Patrick: Er is wel een verschil tussen de TU en museum Prinsenhof. De TU is echt van wereldbetekenis en het Prinsenhof is gewoon een stedelijk museum. Alleen hebben de cultuur en geschiedenis van Delft wel ingrediënten van internationale betekenis. Loop eens naar de eregalerij in het Rijksmuseum, een kwart van wat daar hangt zijn Delftse meesters. Als ik in Londen in het museum loop zie ik Delfts Blauw van topkwaliteit. Delft heeft een betekenis gehad die veel verder reikt dan het Delftse. En als je dat inzichtelijk wilt maken, moet

‘Daar moeten managers op die met geld om kunnen gaan’ je die buitenwereld naar binnen halen. We hebben hier in de stad eigenlijk alles, maar Delft realiseert zich dat onvoldoende. Er is te weinig trots. Jan Schoonhoven is een goed voorbeeld. In Amerika weet iedereen die iets met kunst van doen heeft, dat Schoonhoven een van de belangrijkste Europese authentieke stemmen is van de naoorlogse kunst. In Delft dringt dat besef nauwelijks door, maar internationaal wordt Schoonhoven op een lijn gezet met Yves Klein, Piero Manzoni, noem maar op. Echt, Delftenaren hebben zoveel om trots op te zijn.

In het verleden hebben Museum Prinsenhof en de TU Delft samengewerkt, bijvoorbeeld met Delft op de kaart. Zijn er dit moment concrete plannen om samen weer iets te gaan doen?

Patrick: Ja, in 2017 viert de TU haar 175-jarig bestaan en ik heb aan Karel Luyben voorgesteld of we op zoek kunnen gaan naar een thema dat de TU en de stad met elkaar verbindt en ook stadsbreed kan worden uitgedragen. In het museum zou ik graag aandacht willen besteden aan bijvoorbeeld de twintig meest markante uitvindingen die op de TU zijn gedaan. We zijn geen wetenschapsmuseum, maar ik vind dat wel heel interessant. En naast de wetenschap zijn er ook belangrijke vernieuwers in techniek en industrie waar van alles over te vertellen valt. Van Marken met Gist Brocades, de slaoliereclame van Calve, maar ook MOJO, een miljoenenbedrijf dat hier gewoon in hartje Delft zit. Al 45 jaar de bekendste en grootste concertpromotor in Nederland, ooit gestart door twee studenten. Daar wil ik graag een keer mee samenwerken, een tentoonstelling over maken.

Zet in maximaal 15 minuten op het doek wat volgens jou de plek van je eigen instelling is in relatie tot de stad Delft.

Jacob: Ik kan niet tekenen, maar heb wel m’n gevoel er in gelegd.

Waar ik van droom is de as Delft-TU naar het prachtige MiddenDelfland. De as die de stad met de techniek en ontwikkeling verbindt. Dit is de ontwikkeling en van afstand lijkt het mooi, maar niet zo gestructureerd, maar als je dichterbij komt valt dat wel mee. Hier loopt de A13, de Schie en hier twee belangrijke bruggen, de Sebastiaanbrug, zonder tram, en de nieuwe brug over de Karitaatmolensloot. En dan hier de TU Delft met de blauwe letters en het vlammetje, als linking pin tussen stad en natuurgebied.

Patrick: Museum Prinsenhof richt de blik, in een mooie omlijsting, op de schoonheid van Delft. En die schoonheid reikt verder dan

Wetenschap versus kunst Delft zelf. Hier de scheve Jan, die heel belangrijk is geweest en nog steeds de zichtlijn bepaalt. Dat weten weinig mensen, maar daar heeft Simon Stevin de zwaartekracht heeft aangetoond, nog voordat Galileo Galilei dat in Pisa deed. Maar Delft is ook de plek waar Nederland is ontstaan. Vanuit hier is de opstand tegen de Spanjaarden geleid. Delft is een enorm slimme handelsstad en Delfts Blauw is daarvan het beste voorbeeld. Gewoon gekopieerd van Chinees porselein en daar een wereldproduct van wereldformaat van gemaakt. En dit is het oog van Vermeer, een heel bijzonder oog dat ontzettend scherp keek en dat gebruik maakte van techniek. Ik ken geen oog dat zoveel gevoel voor schoonheid heeft.

13 bewoonbaar blijft, laten we de universiteit een warme plaats geven om hier te blijven. Delftenaren verdienen aan de studenten en dat is prima, maar jullie moeten ook met ze samenleven. Daar wil ik jullie in voorgaan. Geen raadsvergaderingen meer, maar een keer per maand gaan we naar de Markt om met elkaar te praten over onze stad. Dat zou ik doen als ik burgemeester was.

Patrick: Ik zou ten eerste proberen om de liefde voor de stad te delven. Want waar je ook komt in het land hoor je ‘maar weet je dat ik daar heb gestudeerd, weet je dat ik uit Delft kom?’ Delft heeft in de harten van veel mensen een bijzondere plek. Ik zou kijken hoe we die

‘Veel Europese steden zijn jaloers op wat Delft heeft’

Als ik burgemeester was van Delft, dan zou ik...

Jacob: Net als toen ik rector van de universiteit was, zou ik tegen de mensen zeggen, en dan vanaf een kistje op de Markt, ik wil graag uw voorman zijn, niet de baas. Ik wil graag met jullie deze stad maken tot de stad Delft die z’n bestaansrecht heeft tussen Rotterdam en Den Haag. We moeten het wel met elkaar doen. Ik heb geen zin in ellenlange debatten in de raad die gericht zijn op politiek gelijk, want politiek gelijk is geen menselijk gelijk. Laten we een stad maken die

liefde aan de stad kunnen verbinden. Want als je je bewust bent van wat de stad te bieden heeft en van de stad houdt, dan heb je er het beste mee voor. Er zijn zoveel Europese steden jaloers op wat Delft heeft. Het is de parel van de zuidelijke Randstad. Vanuit die liefde en trots zou ik willen opereren en de bewoners daarin mee zien te krijgen. Want we wonen dan wel tussen Rotterdam en Den Haag, maar willen wel Delft blijven, toch?

Blauww • december 2015

Wise 14

Oude Langendijk Helemaal vanaf het kruispunt van de Koornmarkt en de Wijnhaven, tot aan het Oosteinde, loopt de Oude Langendijk in het ‘hartje’ van Delft.

Er is veel te beleven in deze straat en het winkelaanbod is divers.

Op een zaterdagmiddag is het er dan ook meestal gezellig druk. Ik heb bekeken wat er allemaal te doen is op de Oude Langendijk en ben naast leuke winkels ook andere verrassende zaken tegen gekomen.

Ik doe er hier verslag van. Shop je met me mee?

The Little Green Bag Leuke naam hè, voor een tassenwinkel. Maar klein is deze zaak in het geheel niet. Ooit is The Little Green Bag begonnen als een online shop, maar ondertussen zijn er drie échte winkels in Nederland. De collectie bestaat uit bekende tassenmerken, van degelijk tot hip, voor mannen, vrouwen en kinderen. Naast tassen verkopen ze ook koffers en accessoires. En dat kleine groene tasje..., ik heb hem gevonden ;-) Oude Langendijk 9 Blauww • december 2015

Seven Days Deze meubelzaak heeft al op verschillende plaatsen in Delft gezeten, maar deze plek is toch wel een hele mooie. Het pand is ruim en licht en alle meubels komen er prachtig in uit. Voor in de winkel is een klein café ingericht, de coffee lounge, dat is handig want zo kun je even op je in laten werken wat er allemaal te zien is. En

dat is veel. Banken, tafels, fauteuils, lampen, behang, noem maar op, en het karakter van de meubels? Ik vind het eigentijds en stoer!

Oude Langendijk 7

Alice van den Dool neemt je in ‘Streetwise’ mee op ontdekkingstocht door bijzondere winkelstraten van Delft.

Dinmar Jandino (van tv!) en Marcel zijn ongeveer een jaar geleden Dinmar begonnen met het motto Runway meets Reality. Oftewel, je koopt hier draagbare en mooie kleding die zo van de catwalk af lijkt te

komen. Er hangen voornamelijk Scandinavische merken en de snit is vooral urban. Voor mannen én vrouwen trouwens!

Oude Langendijk 3

Van der Leeuw Optiek Bij Van der Leeuw heb je keuze uit meer dan 2500 brillen. Als brildrager spreekt mij dat natuurlijk aan. Je kiest hier alleen niet zelf, je zegt wat je wilt, de ervaren medewerkers kijken goed naar jouw gezicht en wie je bent en op basis daarvan pakken ze een aantal brillen die verstopt zitten achter de prachtige gestoffeerde laadjes. Zo krijg je een

persoonlijke collectie waar altijd brillen bij zitten die je misschien zelf niet gekozen had, maar vaak toch heel mooi staan. Je kunt hier ook terecht voor contactlezen en hoortoestellen. Van der Leeuw heeft een vaste klantenkring die reikt tot ver buiten Delft. Zij gaan niet alleen voor kwaliteit, de producten zijn ook zeer in trek.

Hills & Mills Smakelijk en kleurrijk

Oude Langendijk 1

Als je de Pakistaanse heuvels mixt met het Hollandse landschap dan krijg je zoiets als wat Hills & Mills serveert. Smakelijk en kleurrijk eten opgediend in een leuke, hippe omgeving.

Eigenaar Papa Kazmi komt uit Pakistan en runt nu met zijn gezin dit pure food café waar je terecht kan voor lunch en diner.

Heerlijk eten dus én ook heel geschikt voor mensen met een speciaal dieet. Hills & Mills is niet meer weg te denken uit Delft.

15

Oude Langendijk 6

Strellson

No.13

Zwitserse kwaliteit

Multi Brand Fashionstore

Nieuw in Delft, Strellson. Ik heb het al eerder gezegd, mannen kunnen hun hart ophalen op de Oude Langendijk. Ook deze winkel verkoopt heren kleding, maar dan alleen van het mooie Zwitserse kwaliteitsmerk Strellson. En ik moet zeggen, ik ben fan. Ze hebben prachtige pakken met precies de juiste snit maar ook de casual kleding is een aanrader.

Oude Langendijk 10

Tja als je op nummer 13 zit dan noem je de winkel ook gewoon zo.

Alle bekende dames mode merken worden hier verkocht en dat is makkelijk. Je hoeft na No13 nergens anders meer naar toe want je shopt hier heel eenvoudig

een complete outfit voor jezelf. En als je dat lastig vindt dan helpen de dames in de winkel je graag. Je kan zelfs een afspraak maken met een personal shopper. Heerlijk toch.

Oude Langendijk 13

StreetWise Oude Langendijk

Long John Onderbuikgevoel

DailyWok Oriëntaals eten uit een doosje

16

Als het vaderdag is, is het vaste prik, dan ga ik naar Long John Bodywear. De winkel is ruim en er is veel keuze. Dit varieert van designer onderbroeken tot hippe zwembroeken. En als je er in de winkel niet uitkomt kun je alles later nog even in de online shop bekijken. Of andersom natuurlijk.

Ik geef de voorkeur aan de winkel.

Onder andere door de hulpvaardige heren die er staan.

Oude Langendijk 4A

Maltha Sport Hockey en meer Wat een gezellige winkel is Maltha Sport.

Als je binnenkomt weet je het gewoon, ik ga hier vinden wat ik zoek. De winkel ligt tot aan de nok toe vol met alle toebehoren voor allerlei indoor en outdoor sporten. Een functionele sportzaak noemen ze zichzelf.

En zoek je iets voor hockey dan kan je helemaal je geluk niet op want dat is toch wel één van de specialiteiten. Van heinde en verre weten hockeyers Maltha sport te vinden. Echt een begrip in Delft.

Oude Langendijk 23

Blauww • december 2015

Heb je trek op de Oude Langendijk, dan is Daily Wok misschien wel handig om even naar binnen te gaan. Je kiest een wokgerecht en daarbij rijst, of noedels. Het smaakt voortreffelijk. Een handige

plek voor de lunch, een snel diner of als take away voor thuis. Het eten wordt geserveerd in een handig doosje.

Oude Langendijk 23D

Catootje Wist je dat op nummer 30 er een webshop verstopt zit? En dat er sinds twee jaar nu ook een échte shop bestaat, maar dan om de hoek op de Burgwal? Zo nee, dan adviseer ik toch om even het hoekje om te lopen de Burgwal op want het kleine, leuke en uber hippe winkeltje Catootje mag je niet missen. Je shopt er leuke

Spijck

(retro)kleding, voor mannen en vrouwen, maar ik ben vooral weg van de (te) gekke spulletjes. Zoek je een cadeautje voor iemand die alles al heeft of voor een puber – altijd een lastige doelgroep –, dan zou ik zeker even bij Catootje aanwippen, gegarandeerd succes.

Burgwal 48

Serviezen, serviezen en...

Something Extra Sprookjesachtig

Bomvol staat de winkel Spyck met allerlei serviezen, keukenspullen en cadeaus. De winkel voor alles wat je nodig hebt nadat je gekookt hebt.

Ooit zijn ze begonnen met de verkoop van de spullen van het Australische merk Salt & Pepper

maar ondertussen is er veel meer bij gekomen. Ga er maar even kijken dan zie je het zelf.

Toeristen vallen vooral voor de spaarpot varkens in de etalage…

Bij Something Extra gebeuren bijzondere dingen. In de sprookjesachtige omgeving van allerlei kostuums en toebehoren kun je je laten vastleggen als dame of heer uit de Gouden Eeuw, gehuld worden in een Delfts Blauw kostuum of je maakt gewoon een combinatie van kledingstukken en je laat je op die manier fotograferen door Barbara van Gelder. Een unieke plek aan de Oude Langendijk waar de geschiedenis tot leven komt.

Oude Langendijk 36

Oude Langendijk 22

Runners World Rennen in alle kleuren Ik denk dat iedereen die aan hardlopen doet deze winkel wel kent. Het adres is Oosteinde 235 maar de entree is aan de Oude Langendijk. Je vindt hier een enorm aanbod van felgekleurde hardloopschoenen. Ondanks dat je ze misschien graag op kleur zou willen kopen, kan het advies nog wel eens anders zijn. In de

zaak is er een mini-hardloopbaan waarop je kunt laten zien hoe je rent. Dat wordt geanalyseerd en daarbij krijgt de klant het advies voor een bepaald type schoen.

En dan is het jammer als de kleur je niet aan staat, maar ja, lekker lopen is veel belangrijker.

Oosteinde 235

Kientz Kunst Realisme achter een mooie gevel Wat mij betreft heeft Kientz Kunst de mooiste gevel van de straat. En dat niet alleen, deze galerie hangt vol prachtig werk van Charles Kientz, eigenaar van de galerie. Wat hij schildert? Realistische stadsgezichten van Delft, landschappen uit de omgeving, strand- en zee gezichten en portretten. Alles is natuurgetrouw, bijna fotografisch, met veel gevoel geschilderd. Ik ben echt onder de indruk van de schoonheid van dit werk.

Neem vooral een kijkje als je in de buurt bent.

Oude Langendijk 35

Blauww • december 2015

17

Kerstpakket van Delft voor Delft

Delft geeft!

Eind van het jaar, feestdagen, de onvermijdelijke kerstpakketten. Vaak een lastig item, zowel voor de gever als voor de ontvanger. Niemand zit echt te wachten op ingeblikte paté, bleke crackers en mierzoete likeurtjes. Originaliteit is nog steeds niet de meest in het oog springende kwaliteit van de eindejaarscadeaus die veel bedrijven hun werknemers en relaties presenteren.

18

Ondernemer Guy Verbeek met zijn Delftse Doosch: ‘aantrekkelijke, originele producten met Delftse roots’

Blauww • december 2015

Te k s t A a d D e r w o r t • Fo t o ’ s P r i m o ! S t u d i o

Veel Delftse bedrijven blijken bereid hun product aan de Delftse Doosch toe te voegen.

at dacht Guy Verbeek van het Delftse evenementenorganisatiebureau De Burgemeesters vorig jaar ook en hij lanceerde ‘De Delftse Doosch’, een alternatief kerstpakket met kwaliteitsproducten die alle afkomstig zijn van puur Delftse leveranciers.

Het idee was simpel: een doos vol met aantrekkelijke, eerlijke en originele producten gemaakt door Delftse ondernemers. De vraag was natuurlijk wel of er voldoende Delftse producten voor handen zouden zijn om een behoorlijk pakket te vullen. Dat bleek geen probleem te zijn. Er waren meer dan voldoende Delftse bedrijven en leveranciers geïnteresseerd en bereid om hun producten aan de Delftse Doosch toe te voegen.

Roots Uitgangspunt was om een doos met producten samen te stellen waar een verhaal achter zit, producten met puur Delftse roots. Verbeek:‘De Delftse Doosch is een uniek, eigentijds en verrassend kerstpakket.

Lokale ondernemers brengen zelf met trots de producten bij ons langs. Wij stellen de dozen samen, er zijn verschillende afmetingen en uitvoeringen.

We vullen de dozen met veel zorg en aandacht, we verpakken ze feestelijk en leveren ze persoonlijk bij de ontvanger af. Compleet met een kwaliteitsstempel erop.’

Frustratie Het runnen van een kerstpakkettenbedrijf lijkt geen voor de hand liggende bezigheid voor een evenementenbureau. Verbeek: ‘Nee, dat klopt, maar het initiatief is ontstaan uit

‘We wilden het anders doen en we zijn gewoon begonnen’

onze frustratie over de vaak fantasieloze kerstpaketten die ook wij ieder jaar mogen ontvangen. We hebben met de mensen van ons bedrijf gezegd ‘we willen dit anders doen’ en we zijn gewoon begonnen. Dat was vorig jaar. Binnen heel korte tijd bleek de LEES VERDER OP PAGINA 21

19

Ouderwets lekker! www.bierhistoriedelft.nl

KIJK, JAN SCHOONHOVEN 31 oktober 2015 t/m 14 februari 2016

VERVOLG VAN PAGINA 19

Delftse Doosch een doorslaand succes, iets dat we zelf niet hadden voorzien. We hebben binnen een paar weken meer dan 1000 dozen gevuld, verpakt en geleverd, iedere doos op maat, met specifieke wensen van de opdrachtgevers. Ons kantoor veranderde in een compleet productiebedrijf. Overal stonden de dozen met producten en we hadden een bijna professionele pick & place lijn, waar we met al onze medewerkers dagelijks tot ‘s avonds laat druk waren met het vullen van de dozen. Inderdaad, niet onze core business, maar wel ontzettend leuk om te doen en het draagt enorm bij aan ons teamgevoel.’

‘Ontzettend leuk om te doen en het draagt enorm bij aan ons teamgevoel’

Mooie range Ook dit jaar is de doos weer aan de orde en Verbeek en zijn team zijn met de ervaringen van vorig jaar beter voorbereid aan de slag gegaan. ‘We hebben echt een hele mooie range van producten samengesteld. Wat dacht je van DIY limonade van cateringbedrijf Salsa Verde, verse kaas van delicatessenzaak Verkade & Jacques, ambachtelijk gemaakte sambal van streekpaprika’s van Firma van Buiten en speciaal bier van brouwerij de Koperen Kat. Maar de doos voorziet ook andere behoeften dan alleen eten en drinken: er zit een cd in van vertellerscollectief Rapaille en een uniek gedicht van Verzet de Zinnen. Ook vind je een speciale Delft City Map van Exploring Delft in de doos, een stadskaart met allerlei verrassende en interessante plekken in Delft.’

Plannen Is de Delftse Doosch een blijvertje? ‘Volgend jaar komt er zeker weer een Doosch, we vinden het een ontzettend leuke uitdaging om steeds weer nieuwe lokale producten en leveranciers te zoeken én te vinden. Wat dat betreft is het verrassend om te zien hoeveel er hier in Delft in allerlei niches bedacht en geproduceerd wordt. We hebben nog allerlei plannen met de Doosch, zo denken we aan een pop-up store waar mensen zelf hun pakket kunnen samenstellen. Maar dat is voor volgend jaar, we hebben nu onze handen vol aan de editie 2015. En, de Delftse Doosch wordt steeds meer een begrip bij bedrijven en instellingen in en om Delft. Dus we kunnen er eigenlijk ook niet meer onderuit…’ www.prinsenhof-delft.nl

Magazine met de mensen van Delft

Blauww • september 2015

22

Blauww • december 2015

ESCHER IN DELFT Iedereen kent natuurlijk het werk van de wereldberoemde graficus M.C. Escher. Fantastisch knap getekende prenten waarin de kunstenaar de wetten van het perspectief volledig naar zijn hand zet en daardoor een ongrijpbare fantasiewereld creëert. Minder bekend is dat Escher gedurende enige tijd – rond 1939 – in Delft verbleef en er een serie houtsnedes maakt met afbeeldingen van de Delftse binnenstad. De plekken die Escher koos voor zijn prenten zijn direct herkenbaar voor iedere Delftenaar.

23

Blauww • december 2015

Boterbrug 15 2611 CL Delft T 015 2124533 E planbdelft@gmail.com W www.planbdelft.nl

Burgervader Een bekende Hollandse filosoof zei het al: ‘Elk nadeel heb z’n voordeel’. En zo geldt dat ook voor de crisis, en dus ook voor de Delftse crisis. Het blijkt dat ondertussen ons ambtenarenapparaat gehalveerd is. En nog merk je in de stad weinig tot geen veranderingen. Vreemd genoeg blijf ik nog evenveel handhavers op hun driewielers zien rond rijden, dus blijkbaar zijn die de crisisdans ontsprongen. Je hebt altijd mazzelaars. De personeelsbezuinigingen gingen zover dat men zelfs de burgemeester heeft gevraagd om op te stappen. Hebben we dan straks geen burgervader meer? Nee, wees niet bevreesd, men had nog een tweedehandsje op de plank liggen. Vrouw Bolten gaat nu de Delftse kar trekken, want zij had toch even geen functie meer. Zij is klaar met het opruimen van die berg stenen daar in het Brabantse land en wil graag weer wat voor onze stad betekenen. Hier werd tenminste gegraven, hele tunnels en dat was wel een kolfje naar haar hand. Als ze hier nu maar niet het onderspit gaat delven.

Overigens zijn er al uitermate goede ideeën om de financiële positie van de stad weer op orde te krijgen. Eén

25

C

T I JN

Het Orakel van Delft

ervan zal ik hier alvast verklappen, hoewel ik weet dat het nog geheim is. Men is van mening dat waar de meeste schulden gemaakt zijn ook de verdiensten gezocht moeten worden. Vroeger noemden men dit het profijtbeginsel.

Aangezien het laten zakken van het spoor Delft bijna de das heeft omgedaan, is er nu een plan om de reizigers met de trein hier voor te laten betalen. Zeg maar een soort tolheffing voor het gebruik van het spoor over onze stadsgrond. Bij het Haantje zullen de spoorbomen een kwartslag gedraaid worden, opdat niet het verkeer op de weg moet wachten, maar de trein. Als de trein tot stilstand is gekomen, zal een personeelslid van de afdeling handhaving de trein in gaan en aan een ieder een vast bedrag vragen. Pas als iedere treinreiziger betaald heeft mag de trein weer verder. Men verwacht dat binnen enkele jaren de schuld van Delft verdwenen zal zijn, en dat er daarna zelfs winst gemaakt gaat worden.

Dan het feestdagendrama. Even leek het erop dat Delft het zonder kerstboom en schaatsbaan moest stellen. Maar

gelukkig heeft ons evenementenduo zich bereid getoond om toch nog samen door een deur te gaan, met moeite weliswaar. De schaatsbaan zal nu door Herman geregeld worden, op de Markt, want bij de onderhandelingen in een Scandinavische zusterstad over de kerstboom bleek een klomp ijs van stevige afmetingen makkelijk mee te leveren te zijn. De NotaBene-man zal de rol van Sinterklaas op zich nemen, het pak zal hem als gegoten passen. De intocht vindt niet plaats per boot, maar met een stoomtrein. De Sint zal dus verwelkomd worden in de hal van ons ruimteschip. Pieten zijn dus niet meer zwart van geboorte maar zwart geworden in het kolenwagentje van de trein. Van die discussie zijn we dus ook meteen af.

Maakte u zich verder nog zorgen over wat er met onze burgervader Bas moet gebeuren? Komt allemaal goed.

Hij heeft een baristacursus gevolgd en zal in het stadhuis een koffiebarretje beginnen. Tenslotte wil de gemeente ook graag meeliften op het hippe koffiehoekje-in-winkel concept. De naam is er al: basristabar Fair-Treck.

Blauww • december 2015

26

Jan Schoonhoven, Delftenaar-kunstenaar

Licht op Delft Museum Prinsenhof eert gedurende de wintermaanden Jan Schoonhoven met een uitgebreide tentoonstelling over leven en werk van één van de beroemdste beeldend kunstenaars die de stad Delft heeft voortgebracht.

Hoewel Schoonhoven zich kan meten met kunstenaars als Mondriaan, van Dongen, Appel en de Kooning, is hij voor het grote publiek toch relatief onbekend gebleven. Blauww sprak met conservator Marga Schoemaker over deze eigenzinnige, ondoorgrondelijke, maar bovenal Delftse kunstenaar.

Blauww • september 2015

Te k s t A a d D e r w o r t • Fo t o ’ s Lo t h a r Wo l e h , M a rg a S ch o e m a k e r

isschien komt die onbekendheid voor een groot deel doordat hij zijn geboorteplaats Delft altijd trouw is gebleven en daar een leven lang bleef wonen en werken.

Schoonhoven koos niet voor vrijheid, inspiratie, aandacht en roem in het buitenland, maar bleef hier in Delft, consequent en systematisch werkend aan de ontwikkeling van zijn kunstenaarschap en zijn oeuvre.

De tentoonstelling Kijk, Jan Schoonhoven in Museum Prinsenhof Delft laat zien hoe innig de relatie tussen kunstenaar en stad was en hoe Delft een stelselmatige bron van inspriatie voor hem was.

Er wordt helder zichtbaar gemaakt hoe het dagelijkse Delftse straatbeeld hem inspirieerde – allerlei details in de architectuur, maar ook structuren en patronen in bijvoorbeeld bestratingen en dakbedekkingen, vormden uitgangspunten voor zijn reliëfs en tekeningen.

deze beschadigde hij, daarna maakte hij een serie organische reliëfs. Ook die waren eerst (sober) gekleurd, waarvan hij sommige later wit heeft overschilderd. Daarna ging hij over op witte reliëfs met een geometrische opzet.’

Schoemaker vervolgt: ‘Schoonhoven werkte het liefst voor zichzelf, opdrachten vond hij maar niets. Het idee dat een opdrachtgever zich met zijn kunstwerk ging bemoeien verafschuwde hij. Toch zijn er perioden geweest waarin hij er uit financiële nood niet aan ontkwam om een opdracht aan te nemen, met name aan het eind van de jaren vijftig toen de Schoonhovens met een jonge opgroeiende zoon in de binnenstad van Delft gingen wonen.’

Linoleum Bekend is dat Schoonhoven een aantal monumentale opdrachten heeft uitgevoerd en dat hij in opdracht een aantal linoleumwerken heeft ontworpen. Een ervan is in 1957 gemaakt voor

We spreken Marga Schoenmaker, conservator van Museum Het Prinsenhof en samensteller van de tentoonstelling, op een rustige ochtend vlak na de opening en na alle publicitaire verplichtingen die dit met zich meebrengt, maar de conservator neemt de er de tijd voor en vertelt het verhaal van Schoonhoven, dat haar mateloos boeit, nog maar eens een keer met veel plezier en bevlogenheid. Vooral de mens achter de kunstenaar en zijn dagelijks leven

‘Het idee dat een opdrachtgever zich ermee bemoeide verafschuwde hij’ hier in Delft hebben haar interesse en krijgen volop aandacht in de tentoonstelling.

Schoemaker: ‘Schoonhoven was een man van extremen, al zou je dat niet meteen zeggen als je naar zijn werk kijkt, dat ziet er op het eerste gezicht zeer mathematisch en geconstrueerd uit. Hij wist van zichzelf heel goed dat hij vatbaar was voor extremiteiten en uitspattingen, zoals die zich in het zich vrij vechtende kunstenaarsmilieu van de jaren 50-60 natuurlijk voordeden. Daarom zocht hij houvast in zijn leven zoals een vaste plek – zijn woonplaats Delft – en ook een vaste baan, heel degelijk als ambtenaar bij de vastgoedafdeling van de toenmalige PTT. Van tijd tot tijd kon hij zich wel laten gaan, met name de verleiding van de drank kon hij moeilijk weerstaan, maar hij wist altijd weer tijdig het juiste spoor terug te vinden. Hij sloot ook een soort ‘contract’ met zijn vrouw waarin ze afspraken hoeveel hij gedurende een bepaalde periode mocht drinken. En daar hield hij zich dan aan.’

Opdrachten ‘Schoonhoven heeft een lange weg afgelegd alvorens zijn eigen stijl te ontwikkelen, en uiteindelijk met de bekende seriële reliëfs wereldroem te verwerven. Het is een hele zoektocht voor hem geweest om van het platte vlak af te komen en een ruimtelijke dimensie in zijn werk te vatten. Aanvankelijk waren zijn reliëfs gekleurd, eerst met veel horizontale en verticale elementen,

27

de Oude Delft 106. (Leda en de Zwaan). Het materiaal voor het werk – linoleum, marmoleum –werd door de Nederlandse Linoleumfabriek. Veel later, in 1972 werd het kunstwerk teruggevonden in een ander studentenhuis waar het als dartbord werd gebruikt.

Uiteindelijk wordt het door de studenten voor een paar kratjes bier doorverkocht aan een Delftse kunstenaar die de signering van Schoonhoven herkent en het werk op waarde weet te schatten.

Via deze kunstenaar komt het daarna in bezit van Museum Prinsenhof Delft als eerste werk van de Schoonhoven-collectie.

Een tweede linoleumwerk – zes meter lang – komt uit de Tienstraflat aan de Prof. Everslaan, destijds, in 1963, de hoogste studentenflat van het land. Later, na een renovatie, is dit werk ergens in een hal in een aanbouw op de Oude Delft terecht gekomen en ook LEES VERDER OP PAGINA 29 Blauww • december 2015

BLAUW

Uw eigen ontwerp of foto op uw wand zorgt voor een unieke beleving in ieder interieur en geeft direct sfeer!

Interieurdecoratie

Of je nu houdt van natuur, een werelds uitzicht, abstracte kunst of uw eigen foto breng sfeer en kleur in huis of geniet juist van een stijlvolle zwart-witte print.

Signprofsdelft biedt u innovatieve, creatieve en functionele oplossingen voor uw interieur, wij vertalen uw wens naar een duurzame kleurenprint op verschillende materialen. Er zijn talloze decoratieve oplossingen voor elk interieur beschikbaar. en fotowand , fotopaneel, aluminium doekframe, fotopaneel of een decoratieve muursticker, een print op uw koelkast, deuren of kasten wand. Het is slechts een greep uit het brede aanbod. Uiteraard kunnen wij u ook helpen met het vinden van het perfecte beeld naar uw keus en smaak.

Bel John op 0651595451 Mail naar john@signprofsdelft.nl Kijk op signprofsdelft.nl

VERVOLG VAN PAGINA 27

hier hebben de bewoners zich niet gerealiseerd waar ze dagelijks langs liepen.’

Na de tentoonstelling zal er een nieuwe locatie in Delft voor het werk worden gezocht, waar het voor een groter publiek zichtbaar zal zijn.

Patronen Uiteindelijk vindt Schoonhoven zijn definitieve stijl, de strakke, geometrische witte reliëfs, gemaakt van karton, papier maché en witte verf. Om een beter begrip van zijn werk te bewerkstelligen besloot Schoonhoven zijn inspiratiebronnen te laten documenteren. Hij geeft kunstenares/fotograaf Truus Nienhuis daarom opdracht gedurende stadswandelingen door Delft de plekken en details die hij haar aanwijst te fotograferen. Als bewijsmateriaal voor de relatie tussen zijn werk en de stad.

Schoemaker: ‘Schoonhoven blijkt een zeer scherp oog te hebben voor details en kijkt naar stoepen, paaltjes, roosters, smeedwerk en wat dies mee zij. Zijn kunstwerken, vertalingen in geometrische patronen, zijn geen één op één afbeeldingen van die details, er is meer. Hoewel de werken strak en constructief ogen zijn deze door het materiaalgebruik en de manier van produceren – alles bleef handwerk – bij nauwkeurige beschouwing toch zeer afwisselend en levendig.

Het werk oogt niet steriel omdat het geen industriële massaproducten zijn. Bovendien hebben allerlei facto-

door Nienhuis op bestelling zijn gefotografeerd. Telkens als Nienhuis bij Schoionhoven langskomt ligt er een lijstje klaar van te fotograferen objecten. Na afloop streept Schoonhoven af wat er gedaan is. In het boek geeft de meester zelf commentaar bij de foto’s, waarbij hij zijn voorliefde uit voor sleetse plekken en aandacht geeft aan het belang van lichtval. Maar hij is met woorden uiteindelijk net zo minimal als met zijn kunst.’

Boek Ter gelegenheid van de tentoonstelling ‘Kijk, Jan Schoonhoven’ is er door de Stichting Licht op Schoonhoven een prachtig boek uitgegeven met een uitgebreid overzicht van het leven en werk van de kunstenaar. In deze monografie is veel nog niet eerder gepubliceerde informatie opgenomen. Bijvoorbeeld tot op heden onbekend werk uit de vroege periode van Schoonhoven en nieuwe feiten en inzichten die mede zijn gebaseerd op recente gesprekken

‘Schoonhoven kon niet zonder Delft’

29

ren, de lichtval en lichtintensiteit wezenlijke invloed op hoe je de kunstwerken van Schoonhoven beleeft.

In de expositie hebben we een aantal lichtsimulaties opgenomen, die letterlijk een ander licht werpen op het werk van Jan Schoonhoven. Je moet er wel even de tijd voor nemen om de veranderingen van het werk onder invloed van het licht te ondergaan, maar dan zie je dat dit een ongrijpbare extra dimensie aan het werk toevoegt.’

Esthetiek ‘Schoonhoven kon niet zonder Delft. Na zijn pensionering maakte hij dagelijks een ommetje door de stad en dronk er koffie met dezelfde mensen en op vaste plekken. Hij keek naar de afwisseling van gevels, de verwering van de stoepen, het kundig in elkaar gepaste plaveisel. Hij genoot van de lichtval in de oude kerken en zocht graag de stilte van het Prinsenhof op.

De binnenstad appelleerde volmaakt aan zijn gevoel voor esthetiek. Hij bevond zich in de voorhoede van de moderne kunst, maar haalde zijn inspiratie uit historische, ambachtelijke, steen voor steen gemetselde archtectuur. Hij was een groot liefhebber van middeleeuwse gotiek. Elementen hieruit, het slanke en transparante, zijn ook in Schoonhovens werk terug te vinden.

Minimal In 1988 verschijnt er een fotoboek van Schoonhoven en Nienhuis ‘Het huis vergaat met zijn meester’ met o.a portretten en een inkijkje in zijn sobere woning aan het Vrouwjuttenland.

In dit boek is ook een sectie gewijd aan de details van de stad die

met vrienden en bekenden van de kunstenaar. Het boek telt 164 pagina’s en is rijk geïllustreerd met ruim 80 foto's en afbeeldingen van kunstwerken. Uitgevoerd in full colour, met een harde kaft van 5 mm dik all-white board. Het strak vormgegeven boek is zowel een interessante als luxe uitgave. De prijs is eur 25,–.

De tweede druk is inmiddels verschenen.

U kunt het boek bestellen via de website www.lichtopdelft.nl Het boek is ook verkrijgbaar bij Museum Prinsenhof Delft, Stedelijk Museum Schiedam en bij de Delftse boekhandels: De Omslag - Wijnhaven 16 Huyser - Choorstraat 1 Ben Kempers - Troelstralaan 43-47

Blauww • december 2015

Eerste hoogleraar biorobotica doceert in Delft

RoboValley in de polder Delftenaar Martijn Wisse is de eerste hoogleraar biorobotica in Nederland.

Hij gaat bij zijn onderzoek uit van de natuur als inspiratiebron voor het ontwerp van robots en de samenwerking tussen mens en robot.

30 Martijn Wisse (links) en Arie van der Ende: ‘Als je robotica doet en je zit in Delft, dan zit je goed.

Roboticaonderzoek staat hier al heel lang op een hoog peil.’

Te k s t H e l e n S a h i n -J a g e r • Fo t o ’ s G u u s S ch o o n e w i l l e

at is RoboValley en wat is de doelstelling? ‘In Robovalley wordt de samenwerking tussen universiteit, overheid en het bedrijfsleven op het gebied van robotica gestimuleerd. In en rondom Delft gebeurt er al heel veel op dit gebied. Niet alleen binnen onderzoek, maar ook veel nieuwe startende bedrijven en grote bedrijven doen steeds meer met robots. Iedereen zoekt elkaar op en er wordt veel samengewerkt. Een paar jaar geleden is het Robotics Institute opgericht waarin al het robotonderzoek binnen de TU Delft Blauww • december 2015

wordt samengevoegd. Een logische volgende stap is RoboValley.

Door al die kennis en successen zijn er steeds meer partijen die graag willen meedoen.

RoboValley gaat Delft internationaal ongetwijfeld nog meer op de kaart zetten. Wat gaan de bewoners en de stad daarvan merken? ‘Als je robotica doet en je zit in Delft, dan zit je goed.

Roboticaonderzoek is hier al heel lang op een hoog peil. Over een jaar of tien is het wereldwijd vanzelfsprekend dat je in RoboValley moet zijn als je iets met robots wil. Dan zijn we echt het Silicon Valley van de robotica. Afgezien daarvan, je merkt het

altijd als er succesvolle bedrijven in een stad zijn, of dat nu robotica is of wat anders. Dan bruist het en het is goed voor de economie. Wat Delft er nog extra van gaat merken is dat veel robottoepassingen waarschijnlijk in de omgeving getest gaan worden. Als je het hebt over robots voor het inpakken en sorteren van groenten en fruit, dan zou je die heel goed als eerste in het Westland tegen kunnen komen. En de meeste zorgrobotica zijn ook ontwikkeld door mensen die in Delft zijn opgeleid.

Die zullen ongetwijfeld als eerste in de Delftse verzorgingshuizen worden gebruikt’.

Heeft de komst van de zorgrobotica gevolgen voor de werkgelegenheid? ‘Nee, dat denk ik niet. De opbouw van de zorg gaat helemaal veranderen. In de toekomst verdwijnen de grote bejaardenhuizen en wil iedereen liever zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Sterker nog, mensen moeten ook langer zelfstandig blijven wonen omdat de capaciteit minder wordt. De verhouding is nu vier werkende mensen op een gepensioneerd persoon. Over twintig jaar is die verhouding twee op een. Die zorgrobotica moet je zien als slimme huishoudelijke apparaten waar er steeds meer van komen. Bijvoorbeeld een soort rollator die zelf enigszins kan rijden en sturen en die de weg weet. De ontwikkelingen in de robotica zijn een antwoord op alles wat onder druk komt te staan door de vergrijzing’.

Hoogleraar biorobotica; klinkt als iets wat je altijd al wilde worden? ‘Ja, eigenlijk wel. Als puber was ik dol op science fiction en las ik over fantastische robots die van alles konden en deden om het leven voor iedereen aangenamer maken. Net als veel mensen had ik toen bij het woord robot ook een beeld van een mechanisch mannetje op twee benen. Het was echt een jongensdroom om me in mijn studie bezig te houden met robots. Toen bleek ook nog eens dat het meeste en beste onderzoek werd gedaan in het robotlab van professor Pieter Joncker, bij de universiteit in Delft, mijn eigen stad. Het beeld van mechanisch mannetje heb ik inmiddels wel bijgesteld’.

Arie van den Ende is voormalig ondernemer en consultant, verbinder en bruggenbouwer. Hij is programmadirecteur en houdt zich bezig met zakelijke kant en de marketingactiviteiten van RoboValley.

Ben je al vanaf het begin betrokken bij RoboValley? ‘Ja, nu zo’n kleine twee jaar. Toen ik hierbij werd gevraagd was er nog niets, alleen die droom van Martijn. Daaraan heb ik me gecommitteerd. Naar aanleiding van een gesprek met Martijn heb ik mijn visie op de Delftse kansen op papier gezet. Twee vragen stonden daarbij centraal. De eerste was of Delft echt zo goed is in robotica. Ik heb toen aangegeven dat dat naar mijn idee wel het geval is. Alleen al het grote aantal roboticaonderzoekers (meer dan 160) waar Delft over beschikt, maakt dat de universiteit tot de top tien van de wereld behoort. Daarbij komt dat er wereldwijd geen universiteit is die qua groepsgrootte zo breed aan roboticaonderzoek doet. Kortom, er is sprake van absoluut wereldleiderschap.

En de tweede vraag was? ‘De tweede vraag was of er kansen zijn als er een RoboValley zou worden gecreëerd. Ik heb toen aangegeven dat er reden is om aan te nemen dat er op dit moment op tachtig plekken op de wereld wordt nagedacht over een roboticaconcentratie. De vraag is, hoe ga je daar met kop en schouders bovenuit steken? Het toverwoord hiervoor is volgens mij acceleratie. Je moet heel erg gefocust zijn, heel duidelijk voor ogen

Arie van den Ende, rechts naast Martijn Wisse: ‘Toen ik gevraagd werd was er nog niets, alleen die droom van Martijn. Daaraan heb ik me gecommitteerd.’-

hebben waar je naartoe wil, en je moet hele ferme, krachtige stappen zetten met een hoog kwaliteitsgehalte, aan perfectie grenzend. Bovendien heeft Delft een sterk onderzoeksinstituut, een voorwaarde voor een succesvolle hightech concentratie’.

Hoe heb je het RoboValley-concept verder opgezet? ‘Je moet het feitelijk zien als een ecosysteem waarbij alle actoren communiceren en functioneren. En waar het dan om draait zijn de drie O’s.

Een sterk onderzoeksinstituut, nadrukkelijk aanwezige overheden en goede ondernemingen. Natuurlijk spelen er nog ander dingen een rol, zoals maatschappelijk bewustzijn en beschikbaarheid van financiën, maar in de kern gaat het om die drie ele-

‘De eerste vraag was of Delft echt zo goed is in robotica’

menten en die waren er. Daarbij zitten we in de Randstad in een land met een hele open structuur, een hoogopgeleide bevolking en een uitstekend klimaat voor expats om zich hier te vestigen.

Dat is voor ons elementair, want wereldleiderschap betekent ook open verbinding met de hele wereld’.

Hoe ziet de roboticatoekomst er wereldwijd uit? ‘We weten dat Amerikaanse, Japanse en Zuidkoreaanse roboticaspecialisten zeggen dat de belangrijkste technische ontwikkelingen op roboticagebied de eerstvolgende 15 jaar uit Europa gaan komen.

Dat komt voort uit de zeer grote bedragen die de Europese Gemeenschap in roboticaresearch investeert. Daarom trekt Europa ook een sterk groeiende belangstelling vanuit de rest van de wereld. Kortom, Delft heeft een uitstekende uitgangspositie.

Over 10 à 15 jaar kunnen we waarschijnlijk de balans opmaken.

Ons doel en onze verwachting is dat RoboValley dan tot de absolute wereldtop behoort.’

Blauww • december 2015

31

Oude Langendijk 14 Delft www.StyleKitchen.nl www

Te k s t H e l e n S a h i n -J a g e r • Fo t o P r i m o ! S t u d i o

at is de meerwaarde van Hanos voor Delft en de regio?

Frans Kieftenbeld: ‘Toch vooral ons enorm brede en diepe assortiment vanuit de hele wereld voor de horeca en catering, maar we doen ook zaken met een aantal leveranciers van streekproducten. Bijvoorbeeld, bij ons in de schappen vind je ook de specialiteiten van de Delftse delicatessenwinkel ‘Of je worst lust’. Zij zoeken hun worsten- en hammenspecialiteiten zelf uit in binnen- en buitenland en halen ze daar ook op. Groenten en kruiden halen we overal vandaan, maar ook uit het Westland.

Brouwerij De Kat heeft de Delftse traditie van bierbrouwen weer nieuw leven ingeblazen. Het is natuurlijk geweldig dat we daardoor ook echt Delfts bier in de schappen hebben liggen. En we hebben gedistilleerd van Van Kleef uit Den Haag (jenevers en likeuren).’

Frans Kieftenbeld (rechts) en Charles Roffelsen (derde van links) op de visafdeling van Hanos.

Internationale horecagroothandel Hanos vestigt zich in Delft

Vers met allure We kunnen er niet omheen. Langs de A13 staat sinds kort het enorme pand van Hanos, distributiecentrum en groothandel voor de horeca. En we geven het toe, we waren best een beetje nieuwsgierig. Dus toch maar even op de koffie bij vestigingsdirecteur Frans Kieftenbeld.

Duurzaam ‘En misschien niet direct een meerwaarde voor de regio, maar wel leuk om te weten: In het hele pand ligt vloerverwarming en die wordt verwarmd met restwarmte van de koel- en vriesinstallaties. Normaalgesproken ben je die restwarmte gewoon kwijt, maar wij gebruiken warmtewisselaars. Op die manier kunnen we ons gebouw verwarmen via een gesloten circuit. Er staat ergens nog een kleine verwarmingsketel, maar we hoeven pas bij te stoken bij een buitentemperatuur van 10 graden onder nul. Dit past helemaal bij onze doelstelling om duurzaam bezig te zijn en we zoeken steeds naar nog meer mogelijkheden. Bij onze visdistributie draait bijvoorbeeld nu een proef met zonnepanelen op het dak van de vrachtwagens’.

Rungis Tijd om even door het pand heen te lopen. Onderweg loop ik Charles Roffelsen tegen het lijf. Het enthousiasme spat af van deze man. Charles gaat over alles wat met vers te maken heeft.

Heeft jarenlange ervaring als inkoper voor de groothandel. ‘Ik heb

22 jaar zelf op Rungis (de grootste Europese versmarkt bij Parijs – red.) ingekocht. Omdat ik hierdoor veel ervaring heb opgebouwd, kan ik de horecaondernemers adviseren over alles wat met vers te maken heeft; vlees, vis, groenten. Ik vind het geweldig dat ik zo mijn kennis kan gebruiken en overdragen aan anderen.’

Eetbaar Al wandelend over de afdeling verse groenten krijg ik het een na het ander kruid ter proeve aangeboden. Nu weet ik dat je de blaadjes van mijn grootmoeders favoriete plant, de begonia, gewoon kunt eten. En wie kent er niet de citroenplant? Ja, precies, die ene die je in je slaapkamer zette om de muggen te verjagen?

Eetbaar dus! Ik heb even gegoogled en deze muggenverjager schijnt een heuse parfumeur te zijn voor rijstgerechten, uitstekend geschikt om te verwerken in soepen of een vinaigrette en super voor decoratieve ijsblokjes. Voor meer ideeën verwijst schrijver dezes u graag naar Google of een andere leuke zoekmachine. Het is bijna jammer dat Hanos alleen voor business-to-business is.

Blauww • december 2015

33

Op zoek naar hĂŠt beeld van Delft

•

34

Annabel Derwort

Winter, de Donkere Dagen van Delft. Zware tijden voor de fotografen van Blauww.

Weinig licht, weinig kleur in de straten van de stad, maar toch moeten er beelden gevonden en geschoten worden.

Soms verdwaalt je blik dan wat moedeloos omhoog en ineens zie je het...

Een beeld dat alles in zich heeft, dat meer belooft dan er is: stralende sterren, bliksem, vuurwerk! Maar in werkelijkheid een feestverlichte boom op de schaatsbaanloze Beestenmarkt rond kwart over negen op een bijna verloren doordeweekse avond...

35

Underexposed?

Bekend maakt bemind met een advertentie in Blauww.

Gezien worden in Delft was nog nooit zo makkelijk. www.blauww.nl/adverteren

Helemaal thuis in Delft

Over een daklozendiner, een Delfts Paradiso en de hoop op een bruisender Delft

Roley geeft ook.

37

Te k s t e n f o t o H e l e n S a h i n -J a g e r

oe kwam je op het idee? ‘Ik doe regelmatig zaken met PerspeKtief, de stichting voor dak- en thuislozen. Als zij een lezing organiseren, verzorg ik vaak de catering. Dus ik dacht, ik kan het me nu permitteren om iets terug te doen, dus vandaar dat daklozendiner. Met de medewerkers van PerspeKtief in de bediening. Mooi toch?’

De decembermaand is traditioneel gezien de maand van de cadeaus. Dit jaar is er voor ongeveer 900 miljoen via webwinkels besteed aan Sinterklaascadeaus, en dan moet Kerst nog komen.

Maar er zijn ook bijzondere initiatieven te bespeuren.

In Grand Cafe Verderop bijvoorbeeld trakteert Roley Zoetrum ruim 100 dakloze mensen op een mooi kerstdiner.

‘Heb je altijd in de horeca gewerkt? Nee, niet altijd. In 1983 kwam ik van de Antillen naar Nederland en heb toen MTS Bouwkunde gedaan. Daarna heb ik gewerkt bij een verzekeringsmaatschappij en twintig jaar bij KPN. Naast mijn werk overdag werkte ik destijds ’s avonds ook in de horeca. Toen ik door reorganisatie weg moest bij KPN, had ik dus de nodige ervaring. En nu run ik sinds 2003 alweer dit mooie Grand Café.’

Wat is er zo bijzonder aan deze locatie? ‘Het is een mooi pand op een fantastische locatie. Tegenover het station, dus goed bereikbaar, ook voor mensen van buiten Delft. Jammer dat de gemeente het pand in 2017 gaat verkopen. De VAK wordt dan samengevoegd met DOK. Beide instellingen gaan verder in het gebouw van DOK en dan is het hier afgelopen. Heel erg jammer, het doet me echt pijn. Het is zo’n mooi pand, je kunt hier zoveel dingen mee doen. Het lijkt een beetje op Paradiso, hè?’

Als ik Delft zeg, dan zeg jij… ‘Dat Delft een mooie, kleine stad is, maar met teveel van hetzelfde. Als ik ’s avonds het gebouw sluit en ik loop naar buiten, dan zie ik een mooi station. Maar er loopt geen mens. We hebben steeds minder te bieden, ook aan toeristen.

En dat terwijl Delft eigenlijk alles heeft; historie, locatie, kunst, wetenschap, cultuur. Maar het wordt niet uitgenut. Neem nu dit pand. Op zo’n zaterdag als vandaag hadden we hier voor hetzelfde geld een jazzband kunnen neerzetten, maar de gemeente sluit het gebouw gewoon. Kijk, als ondernemer snap ik daar helemaal niets van.’

En wat ga jij doen na 2017? ‘Ik ben me nog steeds aan het oriënteren in Delft, want ik hou van deze stad. Misschien een lunchroom met live jazz. We moeten Delft weer laten bruisen, ook overdag.’

(Het daklozendiner vond plaats op 10 december) Blauww • december 2015

Culinair en cultureel in de Schoolstraat

De wereld van Het Labyrint ‘De kachel staat aan, hoor!’ Eigenaar Jan Droog is net aangekomen in Het Labyrint als ik mijn fiets parkeer in de Schoolstraat. Het is zo'n dag van tussen de buien door fietsen en dat is me zojuist gelukt. Terwijl Jan de zaak opent, kijk ik op mijn gemak rond. De ruimte is sfeervol ingericht met houten tafels en stoelen, art deco-lampen en een bescheiden podium met een piano en een barokke roodpluchen bank. De menukaart laat maatschappelijke bevlogenheid zien: biologisch vlees, biologische groenten uit de buurt, verantwoorde vis en brood en banket van twee biologische bakkers. En dan heb ik de drankenkaart nog niet eens bekeken.

Te k s t A n i t a B o o n e • Fo t o ’ s G u u s S ch o o n e w i l l e

38

Wanneer ik een lekkere thee uitkies van Numi (biologisch én fair trade), schuift Marjolein Droog, de zus van Jan, aan. Marjolein helpt Jan met de publiciteit van Het Labyrint. We kennen elkaar en praten kort bij over haar werkzaamheden als freelance fotograaf en filmer.

Ook Jan is een bekende, uit de tijd dat hij met Steven de Laet het Nyama Wereldculturen Centrum had. Dat is zo leuk van Delft; je komt elkaar altijd weer tegen.

Het Labyrint is eind augustus 2014 gestart en bevat een mix van horeca en cultuur. Je kunt er terecht voor lunch, high tea, borrel, en diner en genieten van muziek (o.a. jazz, singer-songwriters, bluegrass, folk en klassiek), poëzie (slams, open podium), lezingen, workshops en proeverijen.

Logische stap Anders dan een doolhof kent een labyrint maar één weg. In het rijtje namen dat Jan had bedacht voor zijn zaak, bleef Het Labyrint steeds bovenaan staan. 'Het past bij de straatjes van Delft,' zegt Jan, 'maar ook bij je levenswandel: je weet niet hoe je ergens gaat komen, maar je komt er altijd. Dat vind ik een mooi gegeven.’ Voor Jan voelde starten met Het Labyrint als een logische stap in zijn eigen leven: ‘Eigenlijk is het iets wat ik altijd al wilde doen. De combinatie horeca en cultuur vind ik aantrekkelijk, om mensen op alle fronten te verzorgen, inspireren en enthousiasmeren. Ze spelenderwijs van alles bij te brengen.’

Menu Wanneer ik een opmerking maak over de veelheid aan biologische gerechten op de menukaart, brandt Jan enthousiast los. ‘Bij ons moet je als bezoeker er blind op kunnen varen dat we voor minstens 80% biologisch werken. En als het vlees een enkele keer niet biologisch is, is het drie sterren scharrel - minder doen we niet. Alle vis is gecertificeerd als 100% duurzame vis.

En de rest komt zoveel mogelijk uit de streek en is biologisch. We werken samen met groentenboerin Linda Duijndam van Hoeve Blauww • december 2015

Biesland, daar halen we ook het grootste deel van ons vlees vandaan. De aanvraag voor eco-restaurant is de deur uit.’ Daarmee is het café-restaurant uniek in de regio. De bieren en wijnen zijn biologisch evenals alle brood en taarten. Ook belangrijk: vegetariërs hebben net zo veel keus als niet-vegetariërs.

Podium ‘Cultuur was voor mij een must,’ zegt Jan, ‘en het is een manier om nieuwe doelgroepen te bereiken. Het werkt twee kanten op: mensen komen naar een optreden en ontdekken dat je hier heerlijk kunt eten of andersom: ze komen eten en ontdekken de optredens.’ De akoestiek in deze hoge ruimte is erg goed, je kan bijna alles zonder versterking doen. Met plaats voor 60 personen heeft de zaal een mooie menselijke maat, vindt Jan.

DeTent In elke editie neemt Blauww in ‘De Tent’ een opvallende horecagelegenheid in de stad onder de loep. Opvallend, dat kan alles zijn: de kaart en de keuken, de locatie, de historie, de ondernemers zelf.

Maar ook de verhalen van klanten en de verborgen geheimen.

Deze keer aandacht voor caférestaurant Het Labyrint.

‘Dat is zo intiem, dan heb je ook contact met elkaar. De emotie van de muziek voelt iedereen ook bij elkaar en dan krijg je een soort collectieve ervaring. Dat schept een enorm saamhorigheidsgevoel. Het is leuk om te zien dat cultuur letterlijk een binding geeft.’ Marjolein moet meteen denken aan het optreden van Ernst de Corte die liedjes zingt van zijn vader Jules de Corte, de bekende protestzanger. Guus Westdorp begeleidt hem. ‘Toen kwamen mensen van heinde en verre. Dat vond ik echt een bijzondere ervaring.’ Jan zag die intieme sfeer ook bij Melle de Boer, die stripverhalen maakt van zijn teksten en ze projecteert, waardoor hij je zijn liedjes intrekt.

Het Labyrint Schoolstraat 28

‘Je weet niet hoe je ergens gaat komen, maar je komt er altijd’

Het Labyrint is gevestigd in een oud koetshuis, een Rijksmonument uit 1776. Voor die tijd stond op deze plaats de Latijnse School, waar de Schoolstraat naar is vernoemd. Toen de school verhuisde, raakte het gebouw in verval.

Een rijke buurtbewoner liet er een koetshuis bouwen met halfronde bogen in de gevel, zodat de koetsen vanuit de nauwe steeg de bocht konden maken het koetshuis in. Er was ruimte voor twee rijtuigen en paarden. Waar

nu Bertels Groente en Fruit zit, bevond zich de koetsierswoning en de bovenverdieping was de hooizolder. Onder de vloer zit nog steeds de oude stalvloer, die afloopt naar het midden toe met een gietijzeren goot. De tegeltjes heeft Jan gebruikt in de toiletten.

Het pand heeft vele bestemmingen gehad, waarvan balletschool wel de bekendste is. Regelmatig komen er gasten binnen die in deze ruimte balletles hebben gehad.

Openingstijden di t/m wo 17:00 - 22:00 do t/m za 11:00 - 22:00 zo 12:00 - 22:00 keuken sluit 21.30 uur Contact / reserveren 015 888 44 08 info@hetlabyrint.eu www.hetlabyrint.eu

Naast muziekoptredens zijn er lezingen, zoals de Nerd Nights: een soort Man Bijt Hond-achtige avonden waarbij mensen 10 minuten krijgen om over hun passie of gekte te praten, waarna het publiek 5 minuten vragen kan stellen. Poëzie heeft een vaste plaats gekregen door Stichting Verzet de Zinnen, die elke eerste zondag van de maand Dichter bij Het Labyrint organiseert. Plannen zijn er volop: Jan wil o.a. meer doen met proeverijen, lezingen en workshops.

Delftse ontwikkelingen Jan constateert dat het noordelijke winkelgebied meer tot leven komt. ‘In de Kerkstraat, de Voorstraat en rond De Oude Kerk, zitten nu allemaal leuke initiatieven en vanuit de gemeente is er aandacht om de noordkant meer bij het centrum te betrekken.’ Hij verwacht dat de nieuwe woonwijk bij de Gist- en Spiritusfabriek ook weer gasten aantrekt. ‘En bij Rijswijk zijn ze aan het bouwen, bij ’t Haantje. Die mensen komen straks van de west- en noordkant het centrum in. En dan is het zaak om de entree van de stad leuk en gezellig te maken en daar dragen wij graag aan bij.’

Blauww • december 2015

39

Portret van een vervlogen Delftse stadsindustrie

DELFTS

40

Etiketten van verschillende Deftse brouwsels, v.l.n.r. van Berckel’s Mops Brandewijn, van Meerten’s Oude Jenever en van de Ven’s Zoete Roode Spaansche Bloedwijn.

Blauww • september 2015

GEDISTILLEERD Schiedam heeft de naam: jenever- en gedestilleerdstad van Nederland. Veel minder bekend is dat Delft ook een indrukwekkende historie heeft op het gebied van de fabricage van spiritualia. Blauww ontdekte een bescheiden maar fraaie collectie van Delftse flessen, etiketten en reclamemateriaal uit een tijd dat gin-tonic nog lang niet hip was en mannen op verjaardagen ‘een Vlekje wegwerkten’.

Links: zakflacons met citroenjenever en brandewijn van De Papegaai met de karakteristieke vierkante en slank toelopende vorm. Rechts: een reclamejeneverkruik van Vlek.

Te k s t A a d D e r w o r t • Fo t o ’ s P r i m o ! S t u d i o

an tafel met Aad van der Hoeven, erkend Delfts bier- en brouwerijkenner en Willem Mensert van het Gereedschapsmuseum Mensert. We spreken elkaar in dit – ten onrechte – bij velen nog onbekende museum aan de Drie Akersstraat. Twee heren met een passie voor verzamelen en historie, elk vanuit zijn eigen beroepsmatig perspectief. Tussen de uitgebreide collectie gereedschappen, verfblikken, emaille reclameborden, bouwmaterialen en timmerwerktuigen zijn in dit museum ook een paar bescheiden vitrines te vinden die een prachtig beeld geven van de tamelijk onbekende geschiedenis van een echte Delftse stadsindustrie die floreerde in de 19e en eerste helft van de 20e eeuw: de distilleerderijen.

41

Superdistilleerderij Mensert vertelt: ‘Er zijn naast het grote aantal bierbrouwerijen een flink aantal distilleerderijen geweest in Delft, die gedurende een lange periode zo goed als gelijktijdig Aad van der Hoeven is bierhistoricus actief waren. De grootste was en werkt momenteel in opdracht van waarschijnlijk ‘De Postduif ’ aan de familie van Berckel aan een boek de Buitenwatersloot. Eigendom over de historie van het bedrijf van van Lambert van Meerten die de van Berckels. dit bedrijf eind 19e eeuw overwww.bierhistoriedelft.nl nam van de Gist- en Spiritusfabriek en daar een soort superdistileeerderij begon waar Willem Mensert is eigenaar van het wel 70 man werkten. Met Gereedschapsmuseum Mensert aan als doel een zelfde de Drie Akersstraat 25. Het museum kwaliteitsproduct is geopend op de eerste zaterdag te leveren als van van de maand en op afspraak.

Marken van de Gist- en Spiritusfabriek. Het bedrijf brandde echter in 1901 af, waarna het leven van de industrieel van Meerten een dramatische wending nam door een faillisement en allerlei persoonlijke problemen. De Gist- en Spiritusfabriek heeft uiteindelijk het bedrijfsterrein teruggekocht en is daar industriële alcohol gaan produceren.

Blauww • december 2015

Mastercaller en De Pubquizmaster bieden u een avond vermaak met een Engels tintje:

U krijgt: Een workshop darts van dé dartsexpert van Nederland: Jacques Nieuwlaat, internationaal mastercaller op dartstoernooien en bekend van RTL7 waar hij alle belangrijke dartswedstrijden van commentaar voorziet.

Een pubquiz gepresenteerd door Chris Piguillet, bekend als dé Pubquizmaster waarmee hij op diverse locaties in heel Nederland zoals bedrijfsfeesten en theaters zijn vragen afvuurt op enthousiaste deelnemers, oa maandelijks in theater De Veste.

Het arrangement duurt 3,5 uur, maar kan naar uw wens worden aangepast, evenals de invulling ervan. Het arrangement is al mogelijk vanaf € 42,50 per persoon (excl. BTW). Dit bedrag is inclusief consumpties plus de dartworkshop van Jacques Nieuwlaat plus een geheel verzorgde pubquiz op maat!

The British Night wordt georganiseerd in een sfeervolle locatie in Delft.

Meer info of een offerte op maat: tel: 015-8877113 mail: BritishNight@pubquizmaster.nl.

Uiteindelijke kosten hangen af van de wensen en het aantal deelnemers.

Dit stadsmagazine is CO2-neutraal geproduceerd

Helder verhaal over CO2-neutraal drukwerk Scan deze pagina met Layar voor OL[ HUPTH[PLÄSTWQL

Daarnaast had je Vlek – vanaf 1902 NV Delftsche Distilleerderij en Roomgistfabriek, voorheen Vlek & Co. Vlek was een samenvoeging van een aantal Delftse branderijen en de hoofdvestiging was op de Brabantse Turfmarkt. Het gebouw staat er nog steeds maar het zijn nu woningen.’

Van der Hoeven: ‘‘Even een Vlekje wegwerken’... die kreet vindt hier zijn oorsprong, dat is Delfts taalkundig erfgoed. In de jaren ‘70 is Vlek gefuseerd met het Schiedamse Herman Jansen.

De firma Hellebrekers, oorspronkelijk uit Rotterdam, vestigde zich, gedwongen door de bombardementen in de Tweede Wereldoorlog in Delft in de voormalige brouwerij ‘De Gekroonde P’ aan de Voorstraat. In de jaren zeventig kwam er ook een einde aan dit bedrijf, waarna bakker Kees (‘bakt het zelf ’) zich in het pand vestigde en toenmalig eigenaar Evert Hellebrekers een bekende naam in de wijnwereld werd.’

Stadsindustrie ‘Dan was er natuurlijk van Berckel & Co Distillateurs, beter bekend als ‘De Papegaai’. De familie van Berckel behoorde in de 18e en 19e eeuw tot de rijkste en meest invloedrijke families van Delft.’ Het complex was gevestigd aan de Oude Delft en Westvest. Van de fabriek die midden in de stad gevestigd was is nu weinig meer terug te vinden, er zou nu alleen nog een

Boven: facturen van Vlek & Co en de Flessenfabriek Delft.

Rechts, van boven naar beneden: De voormalige distilleerderij ‘De Postduif’ aan de Buitenwatersloot en de vestiging van Vlek & Co aan de Brabantse Turfmarkt.

43

“Even een Vlekje wegwerken’, dat is Delfts taalkundig erfgoed’ emaille uithangbord hangen in een van de omliggende panden.

Het statige woonhuis aan de Oude Delft 19-21 is nu een appartmentencomplex. Mensert: ‘Er waren ook nog allerlei kleinere bedrijfjes zoals Van der Ven, Hof van Delft, Het Jenevertonnetje en De Drie Zonnen. De meeste van deze bedrijfjes kwamen voort uit of hadden bindingen met de Delftse bierbrouwerijen.’

Van der Hoeven vult aan: Ik vind het wel jammer dat deze samenhangende en bijzondere historie van de Delftse stadsindustrie zo weinig wordt uitgedragen. Het gaat bij Delft altijd over Vermeer, De TU en de Oranjes, maar dit is een stuk lokale geschiedenis waar we best wat trotser op mogen zijn en die meer aandacht verdient. Ik zou zeggen, kom op Delft, doe er iets mee!’

Geruisloos Mensert: ‘Deze hele industrie is vanaf de jaren 60-70 eigenlijk geruisloos uit het stadsbeeld verdwenen. Bedrijven stopten ermee of gingen op in grotere spelers zoals Hooghoudt, Henkes en Bols. En er werd natuurlijk steeds minder jenever en gedestilleerd gedronken, dat is de belangrijkste oorzaak lijkt me’.

Van der Hoeven: ‘Wat je de laatste jaren ziet gebeuren bij het bier, dat er steeds meer kleine ambachtelijke speciaalbierbrouwerijen onstaan, daarvan is bij het gedistilleerd nauwelijks sprake. Het is een veel ingewikkelder product.’

Blauww • december 2015

In het nieuwe Delftse ziekenhuis draait alles om gastvrijheid

Reinier revisited 44 Te k s t A a d D e r w o r t • Fo t o ’ s P r i m o ! S t u d i o

at meteen opvalt als we op een vrijdagmiddag op bezoek gaan in het nieuwe Reinier de Graaf ziekenhuis is de openheid die het ziekenhuis uitstraalt. De ruime opzet van de entreehal, de gangen en de afdelingen zorgen voor een heel andere ervaring dan we gewend waren in het oude ziekenhuis. We hebben een afspraak met mevrouw van Eeden. Zij is nierpatiënt, inmiddels 81 jaar en al jarenlang ‘vaste klant’ bij het Reinier. We ontmoeten elkaar op de nierdialyseafdeling. Mevrouw van Eeden komt drie keer per week voor een ‘spoeling’ naar het ziekenhuis. De behandeling duurt iedere keer zo’n drie uur, waarna zij weer naar huis kan.

We worden hartelijk begroet, want mevrouw van Eeden kan ons al van ver zien aankomen op de ruime en open dialyse-afdeling. We zijn in gezelschap van Claire Heijbers, één van de vrijwilligers die in het ziekenhuis werkzaam is. Claire is gastvrouw en begeleidt patiënten zoals mevrouw van Eeden bij hun verblijf in het ziekenhuis.

‘Ik heb helemaal niets te klagen hier,’ begint mevrouw van Eeden, ‘drie keer per week naar het ziekenhuis is natuurlijk geen pretje op mijn leeftijd, maar ik word hier altijd hartelijk ontvangen en prima verzorgd. En nu in het nieuwe ziekenhuis is alles helemaal goed voor elkaar. Kijk maar wat een mooie zaal dit is en de mensen zijn allemaal erg aardig hier.’

Claire Heijbers gevleid: ‘Dat is erg leuk om te horen, maar als vrijwilligers doen wij ons werk niet voor de complimentjes. Ik ben Blauww • december 2015

Het nieuwe Reinier de Graaf ziekenhuis is nu ruim drie maanden in gebruik. Reden voor Blauww om opnieuw aandacht aan het ziekenhuis te besteden. Hoe gaat het er daar nu aan toe? Heeft iedereen inmiddels zijn plek gevonden? Blauww sprak met enkele ‘ervaringsdeskundigen’: de patient, de vrijwilliger/gastvrouw en de manager facilitair bedrijf. Gastvrijheid staat centraal in het beleid en blijkt een sleutelwoord in de gesprekken die we voeren.

hier begonnen als vrijwilliger omdat ik in een bepaalde periode vaak op bezoek kwam in het ziekenhuis en ik zag er heel veel mensen die alleen waren en vaak op zoek naar aanspraak en steun.

In het nieuwe ziekenhuis werken wij in een team van zeven gastvrouwen. Het idee is dat wij voor de bezoekers zichtbaar aanwezig zijn en een proactieve houding aannemen. Dat betekent niet dat we elke bezoeker meteen op de nek springen als ze binnenkomen, maar we wachten af, kijken goed om ons heen en letten erop of mensen behoefte aan hulp hebben, dat voel je al snel genoeg.

We hebben alllerlei wisselende taken, we geven voor een groot deel vorm aan de gastvrijheid die het ziekenhuis wil uitstralen: we vangen mensen op bij de receptie en wijzen ze de weg of begeleiden ze naar de juiste afdeling. We zorgen voor koffie bij lange wachttijden, praten met de mensen en bieden een luisterend oor.

We hebben bijvoorbeeld een grote kraamafdeling en we helpen de net bevallen vrouwen bij vertrek uit het ziekenhuis met hun spullen, het vervoer en natuurlijk niet te vergeten hun pasgeboren baby’s.

Hoe ervaren de mensen het nieuwe ziekenhuis volgens jou?

‘Positief! We horen veel mensen bij het binnenkomen zeggen ‘wow, wat mooi die hal, wat een ruimte.’ We zien dat die hal ook echt een ontmoetingsplek wordt. Er zijn leuke zitjes, mensen gaan bij elkaar zitten, maken een praatje met elkaar, drinken er koffie. Nieuwe muzikale aanwinst is de vleugel, waar al veel gebruik van wordt gemaakt.

aan een dikke knuffel. Laatst werd ik door een vrouw die na een borstkankeronderzoek helemaal ‘schoon’ bleek te zijn bijna fijngeknuffeld. Het is ook wel pittig werk, zeker fysiek. We staan zo’n vier uur lang. En geestelijk is het ook behoorlijk inspannend, je moet alle verhalen van de mensen wel goed onthouden en geen dingen verwarren. We hebben natuurlijk ook een vertrouwensrelatie met patiënten. Als ik thuis kom moet ik vaak echt even mijn hoofd helemaal leegmaken. Maar ik vind het werk heerlijk hoor, om iets goeds te kunnen doen waar mensen echt wat aan hebben.’

‘Als vrijwilligers doen wij ons werk niet voor de complimentjes’

Claire Heijbers is een van de ongeveer 250 vrijwilligers die in het ziekenhuis werkzaam zijn. De organisatie draait dus voor een flink deel op hun inzet en bijdrage. Hoe dat past in de bedrijfsvoering horen we van Robbert Jan van der Ent Braat, manager Faciltair Bedrijf van het Reinier de Graaf ziekenhuis.

Je komt waarschijnlijk ook aanloopproblemen tegen in die eerste maanden? ‘Ja natuurlijk, dat is niet te voorkomen, maar die problemen worden gesignaleerd en zo snel mogelijk opgelost. Daar heeft de facilitaire afdeling een heel protocol voor opgesteld. Waar mensen aan moeten wennen is dat de loopafstanden in zo’n enorm ziekenhuis soms best groot zijn. We helpen ze daar ook bij, we regelen een rolstoel of we lopen mee en geven mensen een arm als dat nodig is.

Van der Ent Braat: ‘Wij houden ons bezig met alle niet-medische en niet-zorggerelateerde zaken die er in het ziekenhuis spelen.

Wij moeten de bedrijfsvoering zo faciliteren dat artsen en verplegers hun werk ongestoord en soepel kunnen doen. Als zij zich bezig zouden moeten houden met allerlei huishoudelijke zaken dan gaat dat ten koste van de zorg en de patiënt en van de gastvrijheid die wij willen bieden. Het idee is dat we willen dat iedereen LEES VERDER OP PAGINA 47

Hoe reageren de mensen op jullie hulp? Over het algemeen zeer positief. Er zijn veel nieuwe dingen in het ziekenhuis, zoals de registratiezuilen. Dat is voor de bezoekers wel even wennen en daarom is wat hulp bij het aanmelden best handig.

45

Op een gegeven moment vindt iedereen zijn weg waarschijnlijk wel in het ziekenhuis. Blijven jullie dan toch op volle kracht aanwezig?

‘Ja, we blijven als gastvrouwen aanwezig. Het Reinier heeft een bereik van zo’n 400.000 mensen in de regio en we zien nog iedere dag nieuwe patiënten binnenkomen. En daarbij komt, niemand gaat graag naar het ziekenhuis, het is voor veel mensen een stressvolle ervaring en onze hulp is dan welkom.

Wat betekent dit werk voor jou persoonlijk? Veel, het is mooi werk, waarbij je veel ziet en meemaakt en je gevoel speelt er een grote rol bij. Mensen maken natuurlijk hele vervelende dingen mee in het ziekenhuis en soms hebben ze letterlijk behoefte

Gastvrouw Claire Heijbers (links) en mevrouw van Eeden op de dialyse-afdeling.

Blauww • december 2015

De Choorstraat, de winkelstraat van Delft Wij zitten hier met drie winkels op een rij.

Wij zijn zeven dagen in de week open!

Chocolaterie Leonidas op nr. 18.

Met het grootste assortiment bonbons van Leonidas, beroemde gebak en taarten van Maison Kelder en meer dan 60 soorten thee. www.chocolaterieleonidasdelft.nl

Al meer dan d a 100 jaar j dĂŠtabak tabakspecialist s pe p ecialist li van Ne Nederland N d e lan

Lunchroom Leonidas op nr. 24 Uiteraard is de High Tea ons handelsmerk hier, maar ook High Dining op vrijdagavond is een succes (wel reserveren van te voren!). Verder uiteraard ontbijt, lunch en brunch. www.lunchroomleonidasdelft.nl

Georg Jensen Damask op nr. 28 Met niet alleen een uitgebreid assortiment damast, kristal en porselein, maar inmiddels ook diverse grote merken voor de keuken zoals Fissler, Woll, BK en Zwilling. www.georgjensendelft.nl

E origin Een origineel i ineell cadeau ig cad d eau voor voor de d feestdagen! ffe feestd a gen!!

Luxe scheerartikelen zoals scheermessen, scheerkwasten en scheerzeep. Alles voor het nat scheren van Edwin Jagger.

➤ VERVOLG VAN PAGINA 31

Robbert Jan van der Ent Braat, manager Facilitair Bedrijf: ‘We willen dat iedereen die hier binnenkomt ook weer tevreden naar buiten loopt.’

VERVOLG VAN PAGINA 45

die hier binnenkomt ook weer tevreden naar buiten loopt, voor wat betreft onze facilitaire voorzieningen.

Wij zijn eigenlijk huisbaas en beheerder van het gebouw. We hebben met allerlei zaken te maken om het zogeheten zorglogistieke proces in goede banen te leiden – het restaurant, de ict, de bedrijfskleding, schoonmaak, onderhoud, noem maar op.

Jullie hebben als facilitair bedrijf een drukke tijd achter de rug, schat ik in? ‘Zeker, het verhuizen en nieuw installeren van een compleet ziekenhuis is een enorme operatie. Denk daarbij niet alleen aan de nieuwbouw, maar ook aan het ontmantelen van het oude gebouw. Dat moest heel zorgvuldig gebeuren, er mocht geen pilletje blijven liggen, en stel je voor dat er per ongeluk een paar patiëntendossiers blijven rondslingeren.

Zijn er veel aanloopproblemen geweest? ‘Natuurlijk is er heel veel anders hier, veel zaken gaan nu digitaal. Zo hebben we digitale sleutels die niet meteen op iedere deur goed ingesteld waren. Ook de afstelling van de automatische deuren kende wat kinderziektes.

Maar over het algemeen hebben we de problemen gehad die te verwachten waren. En mensen moeten natuurlijk altijd even wennen aan een nieuwe omgeving. Dat geldt ook voor onze zorgprofessionals.

Hoe lossen jullie eventuele problemen op? We werken lean: snel, doelmatig en slim. We hanteren voor het oplossen van voorkomende problemen een strikt protocol op verschillende niveaus binnen het bedrijf. Op ieder niveau wordt geprobeerd de problemen zo snel mogelijk zelf op te lossen.

Jullie werken in het nieuwe gebouw met flexibele werkplekken? Ja, dat doen we omdat we ons ‘bedrijf ’ zo efficiënt mogelijk moeten inrichten. Veel ziekenhuizen worden eigenlijk te groot gebouwd.

We hebben een beperkt financieel budget waarmee we dit ziekenhuis moeten runnen. Vroeger hadden artsen allemaal een eigen

kamer. Maar een groot deel van de week stonden die kamers leeg, om allerlei redenen. We zien nu ook steeds meer parttimers in het ziekenhuis. En bij jonge artsen wordt een flexibele werkplek makkelijker geaccepteerd. Ook onze kantoorplekken zijn flexibel.

Je kunt overal met je pasje inloggen en meteen aan het werk gaan.

Bovendien hebben we flexibele kliniekdelen, waardoor de bezetting van de bedden ook efficiënter is ingericht. Patiënten van verschillende specialismen kunnen nu bij elkaar liggen, zonder dat dat ten koste van de zorgkwaliteit gaat.

Hoe zie je de rol van de vrijwilligers in het ziekenhuis? De veranderingen in het nieuwe gebouw zijn enorm, met name de digitalisering van allerlei processen. Om deze omschakeling te laten slagen is de aanwezigheid van onze gastvrouwen en -heren een absolute voorwaarde. Daarbij komt dat we persoonlijke aandacht en de menselijke maat wezenlijke begrippen vinden in ons ziekenhuis.

‘Met een nieuw gebouw ben je niet ineens een goed ziekenhuis’ Waarom gebruiken jullie daar geen professionele medewerkers voor? ‘We zijn inmiddels echt op weg naar de ‘participatiesamenleving’. Het blijkt dat er een groot aanbod van mensen is die graag iets zinnigs en goeds willen bijdragen aan hun omgeving.

En mensen vinden het ook gewoon erg leuk om te doen. De aanwezigheid van onze vrijwilligers draagt enorm bij aan het gevoel van gastvrijheid dat je hier ervaart. Van de man in het golfkarretje op het parkeerterrein tot de ‘oma’ die de kinderen met spelletjes bezighoudt in de wachtkamer. Het ziekenhuis is en blijft voor alles mensenwerk. Met een nieuw gebouw ben je niet ineens een goed ziekenhuis. Het gebouw helpt wel, maar is niet bepalend.’

Blauww • december 2015

47

BlueNotes BlueNotes is een podium voor de Delftse muziekscene. Muziekjournalist Mickael Franci bericht over muzikanten, podia, festivals, optredens en alles wat er speelt op muziekgebied. Het bruist van muzikaliteit in de stad en Blauww wil de Delfste muziekliefhebber met deze rubriek op de hoogte houden.

‘Eigenlijk is er best veel te doen in de stad’

48

Live Op Jan’s Dienblad verovert de stad De wintermaanden staan in Delft niet alleen in het teken van mannen in rode pakken en witte baarden met al dan niet zwarte hulpjes, maar ook van muziek. Veel muziek, want in het kader van Live Op Jan’s Dienblad zijn er iedere twee weken aanstormende talenten te bewonderen op diverse locaties in de stad. Het is het tweede seizoen van een succesvol muzikaal initiatief om Delft als popstad weer op de kaart te zetten.

M i ck a e l Fr a n c i •

Annabel Derwort

n platenzaak Velvet Music staan Thijs van de Donk en Daan van de Putte ijverig de bak met het nieuw binnengekomen vinyl door te spitten. Het zijn muziekliefhebbers pur sang, de eerste eigenaar van het populaire bruincafé de Oude Jan en de ander een medewerker die behalve de bardiensten ook de muziekprogrammering van de zaak op zich neemt.

Hoewel Live Op Jan’s Dienblad is ontstaan in het café tegenover de beroemde scheve kerk, willen de organisatoren graag breken met de geboortegrond. ‘De naam is inmiddels bekend, dus die willen we niet meer veranderen’, vertelt Van de Donk. ‘Maar verder moet het duidelijk zijn dat het gaat om evenementen die juist op andere locaties plaatsvinden.’

Creatieve oplossing Van oktober tot april staan er dus steeds in een andere Delftse horeca-gelegenheid artiesten te Blauww • december 2015

spelen die de weg aan het bereiden zijn naar landelijk succes. Een zeer creatieve oplossing voor het ontbreken van een vast poppodium in de stad. Hoe is dat idee ontstaan? Van de Donk: ‘De optredens in intieme setting in de Oude Jan sloegen erg goed aan. Het leek ons leuk om dat idee naar andere locaties te verplaatsten. We hebben goed nagedacht over een concept waarmee we het zo laagdrempelig mogelijk konden maken voor horecaondernemers om muziek te programmeren.’

De formule van Live Op Jan’s Dienblad is losjes gebaseerd op het succesvolle concept van de Popronde, waarbij de organisatie de artiesten aanbiedt en de optredens faciliteert en de ondernemers slechts voor een bescheiden gage hoeven te zorgen. ‘Wij willen puur de tussenpersoon zijn tussen de horeca en de artiesten.

Ondernemers willen wel livemuziek in de zaak maar vaak hebben ze de tijd niet om het te organiseren of is er een gebrek aan kennis. Wij kunnen die kennis aanbieden vanwege onze eigen ervaring in de Oude Jan.’

49 Connor Boshuier: ‘Pak de niche door intiemer te programmeren’

Daan van de Putte: ‘We zoeken in een enorme vijver van aanstormend talent’

Onvrede Het idee voor een brede muziekprogrammering in de stad is voor een belangrijk deel ontstaan uit een reactie op de sfeer van ontevredenheid die bestaat rond het popbeleid van de gemeente. De heren van Live Op Jan’s Dienblad zien dat toch anders. Programmeur Van de Putte: ‘Ja, er bestaat veel negativiteit over wat de gemeente allemaal wel en niet doet, maar wij hebben dat helemaal niet zo ervaren. We hebben juist heel veel steun gehad van de gemeente. Zij denken heel erg met ons mee. Ze hebben ons financieel geholpen met het opzetten van het plan.

Daarmee hebben we bijvoorbeeld een professionele site kunnen bouwen.’

Delftse Pop Meeting Ook student Music Management Connor Boshuijer signaleerde veel onvrede in de lokale muziekscene. Daarom besloot hij om in Café de Joffer de Delftse Pop Meeting te organiseren. Volgens Boshuijer is de kritiek vooral gebaseerd op een gebrek aan communicatie. ‘Ik denk dat veel mensen niet weten wat er zich precies allemaal afspeelt in de stad. Eigenlijk is er best veel te doen. Maar er is te weinig promotie. Ik hoor vaak: “waarom wist ik dat niet”. Het publiek is niet zo heel groot in Delft dus het moet ook niet zo moeilijk zijn om het te bereiken.’

Verder denkt Boshuijer, die ook manager is van de Haagse band The Cavern, dat Live Op Jan’s Dienblad bij uitstek de manier kan zijn om nieuw leven in de lokale muziek te blazen. ‘Het is nu eenmaal moeilijk om goed te programmeren met twee grote

‘Moet je willen concurreren met het Paard of Rotown?

Ik denk het niet’ steden zo dichtbij. Moet je willen concurreren met het Paard of Rotown? Ik denk het niet. Kleinere optredens door de stad heen zijn waarschijnlijk effectiever dan grote shows in één locatie. Pak de niche die Den Haag en Rotterdam niet hebben door intiemer te programmeren. Wat dat betreft vind ik Live Op Jan’s Dienblad een van de beste initiatieven van de afgelopen tijd.’

En dat vinden meer Delftenaren. Vanwege de vele goed bezochte edities en de positieve reacties denken de twee grondleggers nog heel lang veel mooie muziek te kunnen verzorgen in de stad. Van de Putte: ‘Voor de programmering zoeken we in die enorme vijver van aanstormende talent en daar zit ontzettend veel kwaliteit.

Wij kunnen nog jarenlang vooruit.’

Volg de actuele programmering van Live Op Jan’s Dienblad: www.liveopjansdienblad.nl/agenda De volgende Delftse Pop Meeting vindt plaats op 15 december in Café de Joffer. Volg de Delftse Pop Meeting op Facebook.

Blauww • december 2015

Ontwerp een kerstboom voor Delft

50

Kerstbos Half oktober riep Blauww Delftenaren op om met ontwerpen voor een alternatieve kerstboom te komen. De inzendingen zijn nu binnen, er kwam zelfs een idee uit Curaรงao.

Op deze pagina een aantal inzendingen.

De jury geeft binnenkort haar oordeel over de ontwerpen. Er zal gekeken worden naar materiaalgebruik, originaliteit en of het ontwerp praktisch uitvoerbaar is. De winnaar wordt in Blauww #3 bekend gemaakt.

En we hopen natuurlijk dat de winnende kerstboom volgend jaar te koop zal zijn.

image by Dept

Selected Femme Maison Scotch Dept Saint Tropez Modström Sandwich Vanilia Marc O’ Polo Anna Scott G-Star Para mi

OUDE LANGENDIJK 13 DELFT WWW.NO13.NL

LEUK

GEZIEN?

jullie aankoop adviseur