±18 2018 Abendua #67

¹18 ¡ presta ezazu zure etorkizuna

www.etorkizuna.eus

Hezkuntza

Gazteria

Gero eta ikasle gehiago Lanbide Heziketan

Gipuzkoak Zumaia eta Mutrikuko hondartzetako boluntarioen lana aitortu du

Beka sistemaren erreforma sakona eskola-uztea eta desparekotasuna ekiditeko

Elikaduraren bidez osasuna sustatu

abendua 2018

... eta gehiago Giza Eskubideak IGazte BGazte

67

abendua 2018

67

±18 • presta ezazu zure etorkizuna hezkuntza

±18 presta ezazu zure etorkizuna www.etorkizuna.eus

KOORDINATZAILEA: Jon Mikel Zabalegi.

4

Kzgunea sareak garatutako ‘ConectaJoven’ egitasmoak belaunaldien arteko arrakala digitala gainditzea du helburu

5

LHko ekintzailetza sustatzen duen ‘Enpresari’ programa bere azken fasean sartu da

6

Beka sistemaren erreforma sakona eskola-uztea eta desparekotasuna ekiditeko

12

Gero eta ikasle gehiago Lanbide Heziketan

6

12

giza eskubideak 16

Nesken hezkuntza da haurren ezkontzen aurkako tresnarik eraginkorrena

18

Gazteak protagonista Bizkaiko emakumeek pairatu dituzten biktimizazioetan

gazteria 20 25

Elikaduraren bidez osasuna sustatu

26 28

IGazte.

20

Gipuzkoak Zumaia eta Mutrikuko hondartzetako boluntarioen lana aitortu du BGazte.

TESTUAK: Shareak Kultur Elkartea.

DISEINUA: P&V. ARGAZKIAK: Markel Redondo / Artxiboa.

EUSKARA ARDURADUNA: Miren Echeveste.

ERREDAKZIOA ETA PUBLIZITATEA: Iparragirre 17, 1.Esk. 48009 BILBO. Tfnoa.: 94 424 75 94.

Posta-e: info@etorkizuna.eus Lege Gordailua: BI - 716 - 09

ARGITARATZAILEA EKINTZA HONEK EUSKO JAURLARITZAKO KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKARAKO SAILAREN LAGUNTZA JASO DU

EKINTZA HONEK BIZKAIKO FORU ALDUNDIAREN KULTURA SAILAREN LAGUNTZA JASO DU

hezkuntza ± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

4

Doako haurreskola errenta baxuak dituzten familientzat Haurreskolak Partzuergoak doako zerbitzua eskainiko die 18.000 euro baino gutxiagoko errenta duten familiei eta aldi berean haur bat baino gehiago matrikulatuta dituzten familiei. Partzuergoak berak eta Eusko Jaurlaritzak egin dituzten kalkuluen arabera, 500 familia inguru lirateke errenta-mailagatik ezarriko den doakotasunaren onuradun, hots, zerbitzua darabilten familien % 11 inguru. Bestalde, 77 familiak dituzte une honetan bi semealaba edo gehiago matrikulaturik Partzuergoko haur eskoletan. Aipatu neurria 2019an bertan ezarriko da eta errenta baxuak dituzten familiak laguntzeaz gain, Euskadin jaiotzatasa handitzea sustatzeko Eusko Jaurlaritzak bultzatu dituen beste ekimen batzuen osagarri da.

450.000 € Lanbide Heziketan kultura ekintzailea sustatzeko Eusko Jaurlaritzak, Ikasenpresa programaren barruan, 450.000 euroko laguntza bideratuko du Lanbide Heziketako ikasleen artean kultura ekintzailea sustatzeko.

Ikasle onuradunek enpresasimulazioko proiektu bat landu beharko dute ikasgelan eta dirulaguntza proiektua garatzeko beharrezkoak diren berariazko softwarea edo materialak erostean izan diren gastuak ordaintzeko erabili beharko da. Egitasmo bakoitzak, gehienez, 2.000 euroko laguntza jaso ahal izango du.

Ikasgelako simulazio proiektuak bakarka zein taldeka garatu ahal izango dituzte ikasleek.

Gazteak adineko pertsonen irakasle Kzgunea sareak garatutako ‘ConectaJoven’ egitasmoak belaunaldien arteko arrakala digitala gainditzea du helburu Kzguneak belaunaldien arteko arrakala digitala gainditzeko proiektu pilotua jarri du abian. Egitasmoaren izena ‘ConectaJoven’ da eta, esan bezala, xedea da Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak pertsona helduei hurbiltzen laguntzea.

Horretarako, Gasteizko bost institututako (IES Federico Baraibar BHI; IPI Sansomendi; IES Los Herrán BHI; CIP Samaniego IPI; IES Mendebaldea BHI) 15 eta 19 urte bitarteko 65 gaztek prestakuntza jaso dute, ondoren, adineko pertsonei oinarrizko informatikako gaitasun digitalen inguruko tailerrak irakasteko.

Jarduerak Gasteizko Hegoalde, Iparralde eta Lakuako gizarte-etxeetan dauden Kzguneetan egingo dira.

Egitasmoa bi fasetan banatuko da. Alde batetik, lehen fase batean, gazteek trebakuntza jaso dute ondoren irakatsi behar dituzten edukiak bereganatzeko.

Bestalde, azaroa eta abendua bitartean garatuko den bigarren fase batean, belaunaldien arteko tailerrak ematen hasi dira. Gazteek teknologia irakatsiko dute, kasu horretan, WhatsApp berehalako mezularitzarako mugikorreko aplikazioa erabiltzen izena ematen duten heldu guztiei.

Behin tailerrak amaituta, eta egitasmoari amaiera emateko, itxieraekitaldi bat ospatuko da. Bertan, egitasmoan parte hartu duten guztiei diploma bana emango zaie.

LHko ekintzailetza sustatzen duen ‘Enpresari’ programa bere azken fasean sartu da

5

Behin proiektua garatuta, taldeek proiektuak aurkeztu eta defendatu beharko dituzte. Epaimahaiak proiektua bera ez ezik, enpresaespiritua eta enpresa-mundura bideratutako gaitasunen garapena bezalako alderdiak ere baloratuko ditu. Programa irabazten duen taldeak

eFOL2018 Topaketak orientazioa eta ekintzailetza izan ditu ardatz Pasa den urriaren 26an eta 27an, eFOL2018 Topaketa ospatu zen Donostiako Kursaal Jauregian eta Xabier Zubiri Manteo Institutuan.

Prestakuntza-jardunaldi horiek, Lanbide Heziketako ikastetxeetan Laneko Prestakuntza eta Orientabidea (LPO) eta Enpresa eta Ekimen Ekintzailea (EEE) moduluak irakasteaz arduratzen diren irakasleei zuzendurik antolatu ziren. Nabarmentzekoa da bertan den irakasleen erdia baino gehiago Estatuko beste erkidego batzuetatik etorria dela.

Topaketan 600 irakasle inguruk hartu zuten parte eta lankidetza izan zen ardatz nagusia. Izan ere, topaketaren helburu nagusietako

bat ikastetxeetako jarduera egokiak nahiz bestelako edozein jarduera berritzaile elkarrekin trukatzea izan da.

LPO eta EIE moduluetako irakasleen arteko lankidetzarako topaketa izanik, teknikak nahiz ezagutzak eguneratu, ikasi eta partekatu nahi izan dira.

Topaketaren irekiera-ekitaldian Eusko Jaurlaritzako Lanbide Heziketako sailburuorde Jorge Arevalok hartu zuen hitza. Arevalok IV. Industria Iraultzaren ondorioz gertatzen ari diren aldaketak azaldu zizkien bertaratutakoei. Arevalok azpimarratu duenez, Lanbide Heziketan eta enpresetan eraldaketa garrantzitsuak eman beharko dira egoera berrira egokitzeko.

1.500 euroko saria eskuratuko du; bigarrenak, 1.200 euro; hirugarrenak, 1.000 euro eta 500 euro laugarren postutik hamargarrenera arte geratzen direnei.

2001. urtetik hona, 700 enpresaproiektuk baino gehiagok hartu dute parte programa honetan.

± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

Lanbide Heziketako ikasleen artean ekintzailetza sustatzea helburu duen ‘Enpresari’ programa bere azken fasean sartu da. Programa kudeatzen duen DEMA agentziak 55 enpresa-ideia aukeratu ditu azken fase horretarako.

Programa urte osoan zehar garatu da eta, guztira, 230 negozio-ideia izan dira bertara aurkeztu direnak, guztiak, Bizkaiko lanbide heziketako ikasleak aurkeztuak.

Azken fase horretara iritsi diren ideiak enpresa-proiektuen prestakuntzafasera igaro dira. Aipatu fasea, datorren urteko lehen sei hilabeteetan amaituko da. Fase horretarako, DEMAk zentro eta ikastetxeen eskura jarriko du talde aholkulari bat, proiektu bakoitzaren tutoretza, orientazioa eta jarraipena egiteko.

hezkuntza

‘Enpresari’ programa BFAko DEMA agentziak garatzen du Lanbide heziketako zentroekin batera

hezkuntza Âą 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

6

Beka sistemaren erreforma sakona eskola-uztea eta desparekotasuna ekiditeko Egoera ekonomiko okerragoak dituzten hainbat ikaslek inolako laguntzarik jasotzen ez dutela salatu du Save the Childrenek

hezkuntza

7 ± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

Save the Children Gobernuz Kanpoko Erakundeak Estatuan indarrean den beka sistemaren inguruko txostena argitaratu berri du. ”Becas para que nadie se quede atrás” izenburua duen txostenak beken eta diru-laguntzen sistema aztertzen du eta ondorio nagusi bat utzi du: eskola-uztea eta desparekotasuna ekiditeko ezinbestekoa da sistema eraldatzea.

Izan ere, txostenean jasotzen den bezala, 2011 eta 2016 urteak bitartean bekaren bat zuten ikasleen kopurua % 26,4an jaitsi da eta laguntzen zenbatekoa, aldiz, ia % 8an murriztu da.

Europar Batasunean jatorria ez duten familien artean % 10ak soilik jasotzen du bekaren bat, hau da, hamar familietatik, bakarra. Europar Batasunean jatorria duten familien artean, berriz, hiru familietatik batek laguntzaren bat jasotzen du. Datu hori bitxia da; azken finean, lehenengoen artean pobreziaarriskua % 55,4koa baita eta eskola uzte-tasa, berriz, % 35,8koa. Bertakoen artean, aldiz, pobrezia-arriskua % 21ekoa da eta eskola uzte-tasa % 15,9koa.

Gobernuz Kanpoko Erakundeak salatu duenez, beka eta diru-laguntza sistemaren inbertsioak, estaldura eta eraginkortasuna hobetu behar dira; are gehiago, Espainian eskola uzte-tasak gora egin duen une honetan. Save the Childreneko zuzendari orokor Andrés Condek azaldu duenez, ”pobrezia egoeran bizi diren haurrei edo nerabeei, gurasoren bat langabezian dituztenei edo guraso bakarreko familiakoei ez zaie behar bezalako estaldura ematen.

Horregatik, ezinbestekoa da sistema eraldatzea eta haur horien guztien beharrak aintzat hartzea; modu horretan bakarrik desparekotasuna eta eskola uzte-tasa ekidin ahal izango dira”.

Erakundeak azaldu duenez, pobrezia-maila altuena duen biztanleriaren % 20aren barruan diren lau ikasletatik batek ez du inolako dirulaguntzarik jasotzen. Hainbat kasutan, laguntza falta hori informazio faltaren, eskaera egiteko konplexutasunaren edo baldintza akademikoen ondorioa da. Gainera, Batxilergoko eta Lanbide Heziketako bekak, batez beste, unibertsitatekoak baino % 57

Berandu iristen diren bekek ez dute balio: kopuru aldakorrek ordainketa atzeratzen dute Ikasturtea hasi bezain pronto beka ez bada kobratzen eta ikasleak edo bere familiak gastuei aurre egin behar badiete, bekaren eraginkortasun orekatzailea galtzen da eta ez da onuragarria, preseski, haien egoera ekonomikoarengatik aurrerakin hori egin ezin dutenentzat.

Hainbat teknikari eta adituren ustez, kopuru aldakorren sarrerak beken izapidea konplexuagoa eta motelagoa egin du. Kopuru aldakorrek, lehenik eta behin, kopuru finkoak

ebaztea eskatzen dute ondoren horiek ebatzi ahal izateko. Estatuko Arartekoaren esanetan, kopuru bakarreko sistemarekin ”ia ikasle gehienek urtarrila baino lehen jasotzen zuten euren bekak [...]. Orain, berriz, indarrean den sistemarekin ikasleek kopuru finkoak otsailean edo martxoan jasotzen dituzte eta kopuru aldakorraren lehen zatia apirilean”.

Ebazpena eta diru-sartzea ahalik eta lasterren egitea ezinbesteko faktorea da sistemaren eraginkortasuna bermatzeko.

Hezkuntza esparruan egindako gastu publikoaren ehunekoa Ikasleria diruz laguntzeko (2014)

% 15

8,5

% 10

4,3

%5

baxuagoak dira, nahiz eta eskola uztea unibertsitate aurreko hezkuntzan eman eta, nagusiki, baliabide ekonomiko gutxien dituzten ikasleen artean izan.

Save The Childrenek Hezkuntza ministerioari beka eta diru-laguntzen sistema eraldatzea eskatu dio.

Ezinbestekoak diren neurrien artean honako hauek azpimarratu dituzte: • Finantzaketaren hazkunde mailakatua ikasketa beketan eta laguntzetan Europan den batezbestekora iritsi arte eta unibertsitatez kanpoko hezkuntzari lehentasuna emanez.

• Kopuru aldakorren sistema batetik

•

•

•

•

kopuru finkoen sistema batera pasatzea.

Beka bat lortu ahal izateko eta mantentzeko beharrezkoak diren baldintza akademikoak murriztea.

Beka orekatzaileen eta batxilergorako eta lanbide heziketarako mugikortasun beken hazkundea unibertsitate-bekekin parekatu arte.

DBHn eskola-uzte arriskuan diren, ikasketak eta lana uztartzen duten eta hezkuntza-sistemara bueltatu nahi duten ikasleentzako berariazko modalitateak sortzea.

Errenta atalaseak berraztertu

Bulgaria

Norbegi a

Herbehereak

Alemania

Suedia

Irlanda

Zipre

Erresuma Batua

Iturria: Eurostat. Educational and training data

EB

Malta

Italia

Islandia

Finlandi a

Belgika

Portugal

Eslovakia

Eslovenia

Polonia

Austri a

Frantzia

Espaini a

Txekiar Errep.

Letoni a

Lituania

Errumania

Luxenburg

%0 Suitza

± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

8

% 20

Grezia

hezkuntza

% 30

pobrezia arriskuan diren familia guztiek beka eskatzeko aukera izan dezaten. Guraso bakarreko familien kasuan kenkari bat gehitzea.

• Baldintzak eta epeak aldatzea familiek ikasturtea hasi aurretik bekak kobratu ahal izateko eta, modu horretan, dirua aurreratu behar ez izateko.

• Beka-eskaerak laguntzeko ekintza informatiboak.

• Derrigorrezko hezkuntzan beka jasotzeko eskubide subjektiboa ezartzea pobrezia arriskuan diren haur guztien liburuen, jangelaren eta garraioaren kostuak ordaintzeko.

hezkuntza ± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

10

Atzerriko ikasleen eskolatzea aztertzen duen lana aurkeztu du Eusko Jaurlaritzak Azterlan horretan oinarrituta, Hezkuntza Sailak kohesio soziala bermatuko duen sistema lortzeko beharrezkoak diren ekintzak zehaztuko ditu Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak euskal hezkuntza-sisteman atzerriko ikasleek bizi duten egoera aztertzen duen lana burutu du. Emaitzak ‘Atzerriko ikasleen eskolatzea EAEko eskolasisteman’ izenburua duen txostenean jaso dira eta horiek, hain zuzen ere, pasa den azaroaren 21ean aurkeztu ziren Bilbon. Ikastetxe publikoetako zuzendaritza taldeetako, familia elkarteetako, hezkuntza patronaleko eta sindikatuetako ordezkarien aurrean egindako ekitaldian, Hezkuntza Sailburu Cristina Uriarte eta Maite Alonso eta Olatz Garamendi sailburuordeak izan ziren.

Aipatu azterlanaren helburua izan da jatorri atzerritarra duten ikasleei dagokienez Euskal Hezkuntza Sistemaren egungo egoeraren azterketa xehea egitea. Horren bidez, Uriartek azaldu duenez, ikasle guztientzako kalitatezko hezkuntza bermatuko duen eskola lortzeko ekintzak definitu eta sustatuko dira. Sailburuak azpimarratu duenez, ”Diagnostiko horretatik

ondoriozta daiteke ikasleen eskolatze berezia fenomeno konplexua dela, hainbat modutan agertzen dena, eta hainbat faktoreren arabera.

Horren atzean daude, besteak beste, lurraldeen egituraketa sozial-urbanoa eta ikastetxeen kokapen geografikoa, desberdintasun sozialak eta eskolaren hautaketan azaleratzen diren prozesu soziologikoak, azken horiek familien aukeraketarako lehentasun eta patroi bereizgarri bihurtzen baitira”.

Izan ere, aipatu azterlanak egun euskal hezkuntza-sisteman diren eta jatorri atzerritarra duten ikasleen egoeraren argazkia eman du. Hortik abiatuta, Hezkuntza Sailak garatu beharreko ekintzak zehazteko aukera izango du.

Horrela bada, Euskal Hezkuntza Sistemak egoera konplexuei aurre egiteko duen indarra nabarmendu nahi izan du Cristina Uriartek. ”Gure hezkuntza-sistemak, berau osatzen duten profesionalei esker, hezkuntza

komunitate parte-hartzaile eta inplikatu horren lanari esker, eta administrazioen kudeaketari esker, garai berrietara egokituz egin du azken 30 urteetako bilakaera”. ”Gai izan gara akordiotik lan eginez orain bikaintasunerantz doan sistema bat sortzeko, baina bereizgarri dituen ekitatea eta inklusibitatea galdu gabe.

Kohesio soziala bermatuko duen sistema bat. Printzipio horiek daude neurri berrien oinarrian, errealitate berrira egokituz. Zeregin horretan guztiok egin dezakegu geure ekarpena, borondate eta ahalegin guztiak bateratzeak kohesioan aurrera egiten jarraitzeko bidea irekiko baitigu, aniztasunari arreta hobea eskainiz horrela”.

Uriarte sailburuaren txanda amaitu denean, bertaratutakoek aukera izan dute Hezkuntza Sailari galderak, iritziak eta iradokizunak helarazteko, bai azterlanaz bai Euskal Hezkuntza Sistemaren errealitateaz. Orotara, ordu eta erdiko iraupena izan du bilkurak.

hezkuntza Âą 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

12

Gero eta ikasle gehiago Lanbide Heziketan Matrikulazioa % 3,5 hazi da ikasturte honetan eta, guztira, 42.353 dira formakuntza-ibilbide hori aukeratu duten ikasleak

Lanbide Heziketa Duala Lanbide Heziketak duen arrakasta, hein handi batean, Lanbide Heziketa Dualari esker da. Sailburuak emandako datuen arabera, ikasturte honetan 2.295 ikasle ari dira formakuntza hori jasotzen, hots, aurreko ikasturtean baino 382 ikasle gehiago. Eredu Dualaren bilakaera ere positiboa da bertan parte hartzen ari diren enpresa kopuruari dagokionez.

Horrela, pasa den urtean 1.122 enpresak parte hartzen zuten bitartean, ikasturte honetan 1.434 dira formakuntza eredu horretan parte hartzen ari direnak.

Formazio onak eragin zuzena du ikasleen prestakuntza egokian, eta ondorioz, lan munduan txertatze-maila ere hobea da.

Horrela bada, azpimarratzekoa da Lanbide Heziketa Dualean aritu diren ikasleek duten enplegagarritasun-maila altua.

2017-2018 ikasturteko datuen arabera,

ikasle horietatik % 96,2k ikasketak amaitu eta hurrengo egunean izan zuten lan kontratua.

Gero eta neska gehiago Ikasle kopuruak gora egitearekin batera, azpimarratzekoa da gero eta neska gehiagok lanbide-heziketa aukeratzen dutela euren trebakuntzarako.

Tradizionalki mutilek aukeratzen zuten ibilbidea izan arren, une honetan, lanbide-heziketako ikasleria osoaren erdia baino gehiago (% 53,51) neskak dira.

Hala ere, oraindik badira zenbait ziklo non emakumeen presentzia urria den; ziklo industrialetan, adibidez, % 14,6ko igoera izan den arren, emakumezkoen presentzia % 10 ingurukoa da.

Hizkuntza ereduei dagokienez, matrikulazio datuek erakusten dute lorgarria dela 2020an Lanbide Heziketako ikasleen erdiak ikasketak euskaraz egin ahal izateko helburua. Matrikulazioen bilakaerak % 22,4ko igoera erakusten du B ereduan, eta % 6,3koa D ereduan.

A ereduak nagusi izaten jarraitzen du, baina %1,7 jaitsi da.

Asebetetze maila handia Aurreko urteetan legez prestakuntza dualean parte hartu duten enpresek, Lanbide Heziketako ikastetxeek zein ikasleek iritzia eman dute, euren asebetetze maila ebaluatu duen inkesta baten bidez. • Ikasleek, 8,1eko batez besteko nota eman diote esperientziari, eta bereziki balorazio ona egin diote enpresan zuzen-zuzenean burutzen den lanaren bidez ezagutza jasotzeko aukera izateari (8,6 puntu). Ikasleen balorazio ona jaso du, bestalde, enpresan egin duten lanean Lanbide Heziketako ikastetxeak egin duen tutoretzak ere (8,4 puntu). • Lanbide Heziketako ikastetxeek, 8,4ko batez besteko nota emanda, ikasleen lanbide-konpetentziak ebaluatu ahal izateko jaso duten formazioa baloratu dute ondoen (8,5), baita enpresako tutorearekin izan duten harremana eta komunikazioa ere (8,8).

• Enpresek berriz, euren asebetetze maila 8,6 punturekin baloratu dute.

Lanbide Heziketa Dualaz balorazio bikaina egiten dute oro har (8,8); eta

are hobea da erantzuna, hurrengo ikasturtean programa dualeko ikasleren bat berriro hartuko luketen galdetzean.

hezkuntza

euskal ikasleak. Horietatik guztietatik erdiak baino gehiagok (% 55) zerbitzuekin harremana duten zikloak aukeratu ditu eta % 45ek, aldiz, ziklo industrialen aldeko apustua egin du.

13 Âą 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

Euskal Autonomia Erkidegoko egoera ekonomikoak hobera egin du azken urteetan eta, horrekin batera, lan merkatuaren egoerak ere bai.

Tradizionalki, oparoaldi garaiak ez dira onak izan Lanbide Heziketako matrikulazioarentzat; izan ere, formakuntza ibilbide horretan ematen den izen-emateak gora egin ohi du krisi garaietan. Hala ere, Eusko Jaurlaritzak berriki ezagutzera eman dituen datuen arabera, badirudi joera aldaketa bat izan dela: oparoaldian izan arren Euskadiko Lanbide Heziketan izena eman duten ikasleen kopurua % 3,5ean hazi da.

Cristina Uriarte Hezkuntza sailburuak eta Lanbide Heziketako sailburuorde Jorge Arevalok Lanbide Heziketak izan duen bilakaeraren inguruko datuak aurkeztu dituzte Bilbon eta aipatu hazkundeaz gain, Lanbide Heziketa Dualak izan duen bilakaera eta neskek Lanbide Heziketan duten gero eta presentzia handiagoa azpimarratu dute.

Esan bezala, matrikulazioak % 3,5ean hazi dira eta, horri esker, 42.353 dira gaur egun ibilbide hori aukeratu duten

Gazteen enpleguan aurrera egin hezkuntza

Confebaskek antolatuta, pasa den azaroaren amaieran, ”Gazteria, Euskadiko enpresak eta LH: 25 urteko konpromisoa” jardunaldia ospatu zen Bilbon

± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

14

‘Gazteriarekiko enpresen konpromisoa mantentzea’. Horixe da Urkullu Lehendakariak Confebaskek antolatutako ‘Gazteria, Euskadiko enpresak eta LH: 25 urteko konpromisoa’ jardunaldiaren itxieraekitaldian azpimarratu zuen ideia nagusia. Izan ere, bere hitzaldian Urkulluk gazteria prestatzeak, haiek lanmunduratzen laguntzeak eta enpresen lehiakortasuna irabazteko lankidetzan aritzeak duten garrantzia azpimarratu du. Horregatik, Eusko Jaurlaritzak eutsi egingo dio Unibertsitate, Lanbide Heziketa eta Beka Programetan inbertitzen jarraitzeko bere konpromisoari, betiere, gazteak enpresetara hurbiltzea xede hartuta.

Ildo horretan, Eusko Jaurlaritzak 2020ra begira 20.000 gazteri lehenengo lan-esperientzia bat eskaintzeko konpromisoa hartu duela ekarri du gogora Urkulluk. Horietatik, hiru laurdeni, hots, 15.000 gazteri jada lanmerkatuan barneratzeko lan aukera eskaini zaie. Gazte horiek guztiek erakunde publikoetatik garatzen diren egitasmo desberdinez baliatu dira, hala nola, Lehen Aukera; Hezkuntza-

mundutik lan-mundura igarotzeko programak; Ekintzailetzan laguntzeko ekintzak; Tokiko enplegu-programak;

Enplegu publikoko eskaintzak; errelebokontratuak edo prestakuntza/enplegu bekak.

Unibertsitateko ikasketak aukeratzeko laguntzarik nahi?

Euskal Herriko Unibertsitateak irakasle eta orientatzaileei zuzendutako formazio topaketa bat antolatu du Bigarren Hezkuntzako 150 orientatzailek eta irakaslek UPV/ EHUko orientazio baliabideak ezagutzeko aukera izan dute azaroaren lehen hamabostaldian unibertsitate publikoaren hiru campusetan antolatu diren topaketetan. ”OrientaTU” lelopean antolatutako aipatu topaketetan DBHko ikasleekin zuzenean lan egiten duten profesionalek sarbideari buruzko alderdi garrantzitsuenak, jakintzaarloak, graduak, irteera profesionalak

eta ikasleek informazio guztia aurkitzeko baliabideak landu dituzte.

Topaketen xedea izan da zalantzak argitzea eta kasu praktikoak ebaztea.

UPV/EHUko Ikasleen zuzendari Montse Maritxalarrek esan duenez, ”Bigarren Hezkuntzako zein Unibertsitateko irakasleek beraien errealitatea partekatzeko aukera izan dute giro atsegin batean”.

Topaketan azpimarratu denez, ikasketen aukeraketa gazteak berak egin behar du. Inguruan dituen helduen

lana bidelagun izatea da, informazio zuzena eta egokia emanez, baina, betiere, kontuan izanik ikaslearen nahia izan behar dela aukeraketaren motorra.

Parte-hartzaileek, gainera, egun indarrean diren estereotipoek gazteen orientazio-prozesuan duten eraginaren inguruan hausnartzeko aukera izan dute. Zergatik erizaina edo irakaslea entzutean emakumezkoaren irudia datorkigu burura eta informatikaria edo ingeniaria entzutean gizonezkoa?

giza eskubideak Âą 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

16

Nesken hezkuntza da haurren ezkontzen aurkako tresnarik eraginkorrena Save The Childrenek ezagutzera eman duen txosten baten arabera, munduko nezka guztiek bigarren hezkuntza amaituko balute, 2030. urtera bitartean 50 milioi derrigorrezko ezkontza ekidingo lirateke Pasa den urriaren 11n Nesken Nazioarteko Eguna ospatu zen. Munduko hainbat eskualdetan haurren egoera larria bada, are gehiago neskatilena.

Urtero, milioika neska ezkontzera behartzen dituzte. Nerabetasunean ezkontzen diren neskek uko egin behar izaten diote euren hezkuntza-eskubideari eta, horrekin batera, euren garapen fisiko eta emozionalari. Neska guztiek bigarren hezkuntza amaitzeko aukera izango balute 2030. urtea baino lehen, 50 milioi derrigorrezko ezkontza baino gehiago ekidingo lirateke.

Derrigorrezko ezkontzen ondorioz, milioika neska adingabe indarkeria eta

sexu-abusuaren biktima dira. Horrek guztiak konponezinak diren ondorio psikologikoak eta fisikoak uzten dizkie.

Zenbait herrialdetan, haurdunaldian eta erditzean diren arazoak dira 15 eta 19 urte bitarteko nesken heriotza-kausa nagusia. Horien guztien artean, Niger dugu derrigorrezko ezkontza indizerik altuena duen herrialdea: 2018. eta 2030. urteen artean 134 milioi neska ezkontzera behartuko dituzte; horietako asko 15 urte baino gutxiago duten nerabeak izango dira.

Egoera larri horren aurrean, hezkuntza da irtenbiderik eraginkorrena.

Izan ere, munduko neska guztiek

bigarren hezkuntza amaituko balute, 2030. urtera bitartean 50 milioi derrigorrezko ezkontza baino gehiago ekidingo lirateke. Garapen bidean diren herrialdeetan derrigorrezko ezkontzak dira eskola-uzterako arrazoi nagusietako bat. Aldi berean, eskolara joaten ez diren neska gazteak horrelako ezkontzen biktima izateko arrisku handiagoa dute.

Neska asko ingurune arriskutsuetan bizi dira eta horien gurasoek uste ohi dute ezkonduta badaude segurtasun gehiago izango dutela. Gainera, hainbat kulturatan, ezkontzatik kanpo haurdun geratzea estigma bat da.

Azaldutako arrazoi horiengatik

hezkuntza giza eskubideak

17

‘Herenegun!’ programak memoria hurbilaren hutsunea bete nahi du Materialak ikus-entzunezko 5 pieza ditu. Ikasturteko azken hiruhilekoan esperientzia pilotu bat jarriko da abian DBHko 4. mailako eta Batxilergoko 2. mailako ikasleekin Eusko Jaurlaritzak Euskadiko memoria hurbila jorratuko duen ”Herenegun!” hezkuntza-programaren materialak aurkeztu ditu. Aipatu programa, historia ikasgaiaren barruan irakatsiko da eta 1960. urteaz geroztik Euskadin bizi izan den egoera politikoa azaltzea du helburu.

Programaren aurkezpenean Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren idazkari nagusi Jonan Fernández, Gogora institutuko zuzendari Aintzane Ezenarro eta Hezkuntza sailburuorde Maite Alonso izan dira. Azken horren hitzetan, ”memoria hurbilari buruzko gogoetak dimentsio etiko argia du, baina, hezkuntzaren ikuspuntutik, zalantzarik gabeko dimentsio historikoa du, eta hori ere islatu beharko da”. Izan ere, orain arte euskal hezkuntza-curriculumean Memoria Historikoaren aldia aztertzeko materialak eta programazioak jorratu dira, baina ez Memoria Hurbila jorratzen dutenak. Herenegun! Programak hutsune hori betetzeko xedea du.

Unitate-didaktikoak ikus-entzunezko edukiekin eta testuekin osatuta daude. Baliabideak ”Oinatz galduak” seriean oinarritzen dira: Ordubeteko bost dokumental dira, hamarkadaka antolatuta, 1960. urtetik 2011. urtera arte. Hezkuntza helburuetarako iraupena luzeegia izan daitekeelakoan, 20 minutuko iraupena duten saioetara murriztu dira. Baliabide horiek, bost koadernoarekin osatuko dira.

Programak ETA aktibo izan den aldia hartu du oinarri bezala, hots, 1968tik 2011ra arte. Aldi hori aztertzean, ikuspegi bikoitza erabiltzen du: batetik, ETAren historia; eta, bestetik, Euskal Herriko testuinguru soziopolitikoaren bilakaera.

58 urte horietan euskal gizarteak izan duen bilakaerak bizitza propioa du, eta besterik gabe azal daiteke. Ekonomiak, gizarteak, instituzionalizazioak eta abar haien bidea egin dute, ETA gorabehera, baina bide hori ezin da deskribatu ETAren baldintzapena kontuan izan gabe.

± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

guztiengatik, derrigorrezko ezkontzekin amaitzeko eta neskak eskoletan mantentzeko, ezinbestekoa da familiatan eta haien komunitateetan eragitea. Save The Children Gobernuz Kanpoko Erakundeak egin duen azterlan baten arabera, azken hamar urteetan 25 milioi derrigorrezko ezkontza inguru ekidin dira. Hala ere, oraindik ez da 2030erako Nazio Batuen helburua betetzeko gai izango den herrialderik; Nazio Batuak erakundeak 2030erako praktika horrekin amaitu nahi du.

Aipatu txosten horretan Save The Childrenek Nepalen egin den lana azpimarratzen du. Nepalek Asiako haurren ezkontza indizerik altuenetako bat du, nahiz eta 1963. urteaz geroztik legez debekatuta izan. Hala ere, nerabeekin eta bertako erlijio-buruekin egin den lanari esker, 2015. eta 2017. urteen artean haurren ezkontzak % 11n murriztea lortu da. Joera positiboa den arren, Save The Childrenek agintarien konpromisoak handiagoa izan behar duela salatzen du, Nepalen ez ezik, mundu osoan ere.

Izan ere, emakumeen heren batek indarkeria fisikoa edo sexuala pairatu du bere bizitza osoan zehar.

Hainbat kasutan, eraso horiek eskolan izan beharko luketen nesken aurka izan ohi dira. Zoritxarrez, horietako asko eskola uztera eta gizon helduekin ezkontzera behartzen dituzte. Munduan adingabe izanda ezkondu ziren 700 milioi emakume inguru daudela kalkulatzen da.

Haurren ezkontza giza eskubideen urraketa larria da. Urtero, 15 milioi neskatxa inguru ezkontzera behartzen dituzte. Ondorioz, oso goiz ama izatera ‘kondenatuta’ daude eta horrekin batera, eskola utzi behar izaten dute. Kasu gehienetan ezkontza horiek pobreziaren ondorio dira eta neskak truke-txanpon bezala erabiliak dira aita eta senarra izango denaren akordio batean. Horietako askok, gainera euren senarren indarkeria fisikoa eta sexuala pairatu behar izaten dute.

Pasa den hilaren amaieran Gizartegune eztabaida eta hausnarketarako jardunaldien XII. saioa ospatu zen Deustuko Unibertsitateko Entzunaretoan. Jardunaldiaren gai nagusia gazte eta nerabeen artean ematen den genero indarkeria izan zen. Izan ere, Emakumeen Aurkako Biolentziaren Bizkaiko Behatokiaren 2017ko Zenbakien Txostenean ematen diren datuen arabera, pasa den urtean Bizkaian izan ziren emakumeen aurkako hiru biktimizazioetatik bat (% 34,75) 31 urtetik beherako emakumeek pairatu zituzten. Datu hori ez ezik, bada azpimarratzekoa den beste datu esanguratsu bat ere: 2016. eta 2017. urteen artean emakumeek pairatutako biktimizazioen kopuruak gora egin zuen (140 kasu gehiago, hain zuzen ere). 31 urtetik beherako emakumeen kasuan biktimizazioen kopuruaren igoera 79 izan zen; 2016an 686 izan ziren eta iaz, ordea, 765.

Sexu-askatasunaren aurkako berariazko biktimizazioetan emakume gazteek pairatu duten portzentajea

© Bizkaiko Foru Aldundia

giza eskubideak ± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

18

Gazteak protagonista Bizkaiko emakumeek pairatu dituzten biktimizazioetan

ere izugarri hazi da; % 69,23ra arte, hain zuzen ere.

Jardunaldiaren barruan indarkeria matxistaren aurkako borrokan gazteekin lan egiten duten zenbait erakunde bildu zituen mahai-inguru bat ospatu zen.

Bertan izan ziren, adibidez, Beldur Barik, Suspergintza, Gizakia: Hirusta Fundazioa, ERAIN, Fundación Luz Casanova Fundazioa eta Zirimiri. Gainera, jardunaldian zehar

Madrileko Complutense Unibertsitateko Psikologia Fakultateko María José Díaz-Aguado Jalónen (‘La evolución de la adolescencia española sobre la igualdad y la prevención de la violencia de género’) eta Unibertsitatean Generoaren Psikologia Sozialeko katedraduna den Victoria Ferrer Pérezen (‘Indicadores de violencia de género en jóvenes y adolescentes’) hitzaldiak ere izan ziren.

Demogazte: gazteak joko demokratikoan sartzeko programa Gipuzkoako Foru Aldundiaren Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen zuzendaritzak gazteen artean kultura politiko demokratikoarekin lotutako ezagutza eta konpetentziak garatzea helburu duen Demogazte izeneko programa jarri du abian. Programa esperientzia pilotu fasean aurkitzen da eta, une honetan, batxilergoko (16-17 urteko gazteak) ehun ikasle inguru ari dira horretan lan egiten. Prozesua urtarrilean amaituko da Batzar Nagusietan egingo duten bilkura berezi batekin, migrazioa eta aniztasuna eztabaidagai gisa hartuta.

Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen zuzendari Maribel Vaquerok zehaztu duenez, Demogazteren xedea da ”herritargo kritiko demokratikoaren jabekuntzan ekarpen bat egitea”. Izan ere,

inkesten arabera, Gipuzkoako gazteek gai sozialekiko interes handia badute ere, politikatik eta erakundeetatik oso urrun sentitzen omen dira. Hori zuzentzeko, Aldundiak instituzio demokratikoak ezagutzeko aukera eman nahi die. Aldi berean, gazteak komunitatean eta etorkizuneko eztabaidetan inplikatzea lortu nahi da, betiere, pentsamendu kritikoa eta gogoetatsua garatuz.

Lehen fase pilotuan lau dira parte hartzen ari diren ikastetxeak: Donostiako Lau Aizeta, Zarauzko Lizardi, Tolosako Herrikide eta Zumarraga-Urretxuko Ikastetxea. Horietako bakoitzetik parte hartuko duen gela bakoitzak sistema demokratikoari eta erakundeei buruzko formazio intentsiboa jasoko du eta ondoren, eztabaida prestatuko

dute. Fase horretan ideia eta argudio nagusiak jasoko dira eta gela bakoitzak ordezkari talde baten aukeraketa egingo du. Metodologiaren gakoetako bat da errealitatearen konplexutasuna ulertu ahal izatea eta, horretarako, elkarteetako, enpresetako eta sindikatuetako ordezkariak ere izendatuko dituzte.

Ordezkari horiek komunikazio teknikak ikasi eta proposamenak landuko dituzte azken eztabaidara begira. Egitasmoari amaiera emateko, urtarrilaren amaieran osoko bilkura bat ospatuko da. Bertan, parte-hartzaileek azken testu bat adostu beharko dute. Emaitza horrekin ordezkariek euren zentroetara itzuli beharko dute eta adostutakoa azalduko diete ikaskideei. Biltzar bakoitzak lortutako akordioa berretsi beharko du.

Egoera horri ahal den neurrian buelta emateko, Gipuzkoako Foru Aldundiak Ahuachapán udalerriko gazteen bizimoduan eragin nahi du. Horretarako, hezkuntzaren eta jarduera fisikoaren eta kirolaren bidez baloreak praktikan jarri nahi dira bakean oinarritutako kultura sustatzeko, gazteen artean indarkeria prebenitzeko eta ikastetxera doazen 1.974 ikasleen segurtasuna hobetzeko.

Egitasmoaren oinarrian kirola aurkitzen denez, proiektua bat dator Real Sociedad Fundazioaren fundatzehelburuetako batekin; hau da, kirola gazteen formazio integralari lotuta egotea, eta, bereziki, balioetan hezteko printzipioari.

Arturo Romero doktorea joko garbiari buruzko programa bat garatzen ari da kirol eremuan jarrera eta portaera positiboak eraikitzeko estrategia ludiko gisa. Horren baitan, kontzeptu ezagun batzuk barneratu nahi zaizkie Ahuachapánen bizi diren gazteei, hala nola, joko garbia kirolean, joko garbia bizitzan, eta aisialdia jarduera fisikoarekin eta kirolarekin betetzeko gogoa. Helburu hori lortzeko bi estrategia planteatu dira. Alde batetik, joko garbiaren bidez balioetan sentsibilizatzeko ekintzak gauzatzea, Ahuachapan udalerriko ikastetxe arriskutsuenetako ikasleekin.

Bestetik, kirolean joko garbia sustatzeko programa bat garatuko da, Ahuachapan udalerriko komunitate biolentoenetan.

GIZA ESKUBIDEAK ATALA EUSKO JAURLARITZAKO, LEHENDAKARITZAKO BAKEGINTZA ETA BIZIKIDETZARAKO IDAZKARITZA NAGUSIKO BIKTIMEN ETA GIZA ESKUBIDEEN ZUZENDARITZAREN LAGUNTZAREKIN BURUTZEN DA

LEHENDAKARITZA Bakegintza eta Bizikidetzarako Idazkaritza Nagusia

PRESIDENCIA Secretaría General para la Paz y la Convivencia

± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

19

© gipuzkoa.eus

Real Sociedad Fundazioa, ADIC Asociación para el Desarrollo Integral Comunitario elkartearekin eta El Salvadorreko Ahuachapán udalerriko Alkatetzarekin batera, Ahuachapán udalerrian gazte indarkeria saihestea helburu duen egitasmo batean parte hartzen ari da.

Gipuzkoako Foru Aldundiak kudeatzen duen proiektua kirolaren bidez ikas daitezkeen baloreetan oinarritzen da eta Gipuzkoa Coopera programaren barruan garatzen ari da. Gipuzkoa Coopera programaren helburua da Garapenerako Lankidetza sustatzea, lankidetzan ohikoak ez diren baina Gipuzkoan eta kanpoan ongi errotuak dauden erakundeetara zabalduz.

Kasu honetan, arazo handiak dituen herrialde batean garatuko den egitasmoa da protagonista. Izan ere, El Salvadorren indarkeria oso errotuta dago bertako gizartean, nagusiki, mugikortasun sozial eskasa dagoelako eta, ondorioz, praktikan, pobre jaiotzeak pobre hiltzea dakar. Datu ofizialen arabera, azken hamarkadan 35.000 erailketa baino gehiago izan dira Erdialdeko Amerikako herrialde horretan. Nazio Batuen arabera, El Salvador gazteen giza hilketako tasarik altuena duten hiru herrialdeen artean aurkitzen da. Kasu gehienetan, gainera, indarkeria horren eragileak ere gazteak dira. Ondorioz, bertako gizarteak gazte populazio guztia estigmatizatzeko joera du.

hezkuntza giza eskubideak

Erreala El Salvadorreko gazteen artean indarkeria prebenitzeko egitasmo batean parte hartzen ari da

gazteria

Elikaduraren bidez osasuna sustatu

± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

20

”Euskadin Elikadura Osasungarrirako Ekimena” proiektuak urtebete eman du martxan. Egitasmoaren xedea euskal gizartean elikadura-ohituretan aldaketa sustatzea da, modu horretan, bizimodu osasuntsuagoak indartzeko Pasa den urteko urriaren amaieran, Jon Darpon Osasun sailburuak euskaldunon elikadura ohiturak aldatzea helburu duen ”Euskadiko Elikadura Osasungarrirako Ekimena” egitasmoa aurkeztu zuen. Egitasmoa aurkezterakoan, bost jardute lerro eta hamazortzi egitasmo zehaztu ziren.

Hamabi hilabete beranduago, aipatu lan-ildoetan izan diren aurrerakuntzak azaldu nahi izan ditu Eusko Jaurlaritzak.

Horretarako antolatu den jardunaldian ezagutzera eman denez, hasieran aurreikusitako hemezortzi ekimenetatik erdia baino gehiago jada abian dira.

Horiek lantzeko, 10 lantalde eratu dira (21 enpresa eta erakundetako 85 pertsona).

Zer jan, hura izan Euskadiko Elikadura Osasungarrirako Ekimena plan handia da eta elikaduraren bidez osasuna sustatzea du helburu. Adituek egiaztatu ahal izan dutenez, elikadura ohitura desegokiak hainbat gaixotasun kronikoren gorakadaren atzean aurkitzen dira.

Horien artean, adibidez, gaixotasun kardiobaskularrak, diabetesa edo zenbait minbizi mota aurkituko lirateke.

Egitasmoak bi lerro nagusi landu ditu. Alde batetik, elikadura industriaren atxikimendua lortzen saiatu da.

Dagoeneko kausa horrekin konpromisoa duten erakundeak honako hauek dira, besteak beste: euskal administrazio publikoa, Osakidetza bera eta Euskal Herriko Unibertsitatea (UPV/EHU), baina baita zenbait elikagaietako enpresa, nutrizionisten eta farmazialarien elkargo profesionalak, fundazioak,

ikerketa-zentroak, tokiko erakundeak eta komunikabideak ere. Era berean, proiektuetan 60 eragileren baino gehiagoren elkarlana lortu da. Horrela, esaterako, gatza murriztea dela eta, 39 okintzako lantegi gehigarri horren kopuru txikiagoa duten ogiak ari dira hornitzen.

Bestalde, gazteengan ere eragin nahi da. Horretarako, eskola-jangeletan eragin nahi izan da; sare publikoan, adibidez, ia ehun mila umek bazkaltzen dute egunero. Ikastetxeekin egin nahi den lanaren barruan, azken hilabete hauetan esperientzia pilotua egin da 10 ikastetxetan; horietako eskolamenuetan fruta, barazki eta arrain urdin gehiago sartu da. Olatz Garamendi Hezkuntza Saileko Administrazio eta Zerbitzuen sailburuordeak azaldu duenez, ”euskal ikasleek bazituzten lehen ere eskola-menu orekatuak, baina, ekimen honen bidez, are gehiago hobetu nahi da ikasleen elikaduraren eta nutrizioaren hezkuntzan pisu handia duen zerbitzuaren kalitatea.

Era berean, bizi-kalitatea hobetzeko elikadurak duen garrantziaz ohartarazi nahi zaie ikasleei”.

Datorren urtetik aurrera, proiektuetan azalera handiko saltokiek, txikizkako fruta- eta barazki-dendek eta arrandegiek, zenbait jatetxetako sukaldariek eta gaixo kardiobaskularren elkarteek ere jardungo dute elkarlanean.

Ekimenak Dagoeneko abian jarri diren ekimenetako batzuk honako hauek dira: • Osasunarekin konprometituta dauden eragileak eta hura sortzen

lagunduko duten jarduerak identifikatuko dituen aktiboen mapa prestatzea, hura garatu eta zabaltzeko.

• Beharrezko informazio-iturriak izateko, lanean ari da hurrengo Euskadiko Osasun Inkestaren bidez Plan horren barruan sartzen diren ekintzak ebaluatu ahal izateko.

• Gatzaren kontsumoa % 20 murriztea; batez beste, egunean, 9,6 g kontsumitu beharrean, gaur egun

gazteria ± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

21

kontsumitzen den bezala, egunean 7,5 g kontsumitzea.

• ”Eskola-jangelen eguneratzea 360º” programa eta, horretarako, eskaintza are osasungarriagoak egitea.

• Vending makinetan gosegarri osasungarriak AZTIk vending makinetako hornitzaileak eta operadoreak koordinatzen ditu, eskaintzaren % 50 produktu osasungarriak izateko.

• Osasun-arloko profesionalak elikadura osasungarriaren sustapenean prestatzea.

• Elikadura-ohitura onak hartzeko joera sortu eta modan jartzea, batik bat gazteen artean, sustapen mediatikoaren bitartez (telebista, zinema, gizarte-sareak, etab.).

• Sasoiko fruta eta barazkien kanal anitzeko egutegia prestatzea, dagozkien hiletan sustatzeko.

• Elikagaien etiketak eta konposizioa

benetakoak direla egiaztatzea, benetako edukia ”gatz, azukre, gantz… gutxi” etiketara egokitzen dela bermatzeko.

• ”Elikagai bereziak” izenez ezagutzen direnen kontsumo arduratsua sustatzea: gure osasuna arriskuan jar dezaketen eta dieta orekatuak eman ezin duen ezer ematen ez duten edari energetikoak, bitaminagehigarriak, proteina-gehigarriak eta abar.

gazteria ± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

22

Bilboko Zinemaldi Fantastikoaren zilarrezko ezteiak FANTen XXV. edizioa maiatzaren 2tik 11ra bitartean ospatuko da. Lanak aurkezteko epea jada zabalik da Bilboko Udalak antolatzen duen Bilboko Zinemaldi Fantastikoak (FANT) bere XXV. edizioa ospatuko du datorren urtean. Antolatzaileek iragarri dutenez, zilarrezko ezteiak direla eta, ezuste ugari eta ekitaldi bereziak eskainiko dizkiete ikus-entzuleei. Datorren urteko edizioa maiatzaren 2a eta 11 bitartean ospatuko da eta bertan parte-hartzeko deialdia jada zabalik da. Ikusteko kopiak jasotzeko azken eguna 2019ko martxoaren 1a izango da.

Aurreko edizioetan bezala, epaimahaiaren eta ikusleen iritziz onenak izan diren film laburrek 3.000 euroko sari bana jasoko dute. Epaimahaiaren iritziz euskal film labur onenak, berriz, 2.000 euroko saria jasotzen jarraituko du.

FANTen hurrengo edizioak eutsi

egingo die film luzearen alorreko sariei.

Horrela, Sekzio Ofizialeko Film Luze Onenak 3.500 euro jasoko ditu, eta Panorama Fantastiko Saileko Film Luze Onenak, 2.250 euro. Izan ere, Panorama Fantastiko Saileko sarietara bideratzen diren ia 4.000 euroekin, berretsi egiten da zinemaldiak eta Bilboko Udalak zinegile gazteen lanaren alde egiten duten apustua. Sariak ezin izango dira hutsik geratu, eta ez dira ex aequo emango.

Horrez gain, aurtengo edizioan ere Sekzio Ofizialeko film luzeei ematen zaizkien ohorezko sari hauekin jarraituko da: Gidoi Onenaren Saria, Euskal Herriko Gidoilarien Elkarteak ematen duena, eta Zuzendaritza Berritzaileenari ematen zaiona, FAS Zine Klubaren eskutik.

Zinemaldi Fantastikoak – FANTek,

Fantrobia Sariarekin ere jarraituko du, zinema fantastikoaren barruan, azken urteetan gorantz doan balio gisa azaldu den pertsonari emango zaiona.

Bigarren urtez jarraian ”Unión de Actores Vascos – Euskal Aktoreen Batasunaren” ohorezko saria emango zaio Euskal FANT Laburra Sekzioko antzezpen onenari. Aukeraketa, Euskal Aktoreen Batasunak izendatutako epaimahaiak egingo du.

Kasu guztietan, ikusteko kopiak jasotzeko azken eguna 2019ko martxoaren 1a izango da. Materialak lehiaketara aurkezteko prozedura eta beharrezkoa den gainerako informazio guztia, zinemaldiaren webgunean dauden oinarri osoetan kontsulta daitezke: www. fantbilbao.eus

Azkuna Zentroak ‘Gabonak arte’ programaren bidez esperientzia artistikoak proposatzuko ditu haurrentzat eta familientzat Azkuna Zentroak, Bilboko Udalako Aisia eta Kultura Garaikidearen Zentroak, Gabonak Arte programaren zazpigarren edizioa aurkeztu du. Haur eta familientzako esperientzia artistikoko programak arte garaikidea ezagutzeko aukera emango du arte bizien, musika, ikus-entzunezkoen, literatura edota ilustrazioaren bidez.

Abenduaren 27tik urtarrilaren 4ra arte, Gabonak Arte programak hainbat esperientzia sortzaile bilduko ditu, ikusentzuleak protagonista bihurtuz, eta harritzeko, esperimentatzeko eta jakin-mina bultzatzeko aukera eskainiz.

Gabonak Arte programako jarduerak zentroko programazio egonkorraren isla dira,

eta sorkuntza garaikidea jendearengana hurbildu nahi dute. Era horretan, artearen ikaskuntza normalizatu nahi dute diziplina desberdinen bidez: antzerkia, dantza, musika, zinema eta literatura. Gabonak Arte ekimen artistikoak ditu oinarri eta berdintasuna, tolerantzia, aniztasuna eta errespetua sustatzen ditu jolas-giro batean.

Eu kaal Herrriko rikko herri er guztietan gazteberri.eus

Zabalkunde handiena duen gazteentzako aldizkaria Zure aldizkaria!!

hezkuntza

5500.000000ale hilero

23 Âą 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

Gazteberr erri aldizkaria ria

gazteria

Zurrumurru faltsuak ezeztatzeko bertsoak Gasteizen

± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

24

Gasteizko Udaleko Bizikidetza eta Aniztasun Zerbitzuak eta Arabako Foru Aldundiko Kulturartekotasuna Zerbitzuak abenduaren 18an ospatzen den Migratzaileen Nazioarteko Eguna ospatzeko bertso-saio bat antolatu dute. Bertan izango dira Maialen Lujanbio (2017ko bertsolari txapelketako irabazlea), Aitor Sarriegi, Amets Arzallus, Beñat Gastelumendi, Igor Elortza, Sustrai Colina, Unai Agirre eta Aitor Mendiluze finalistak. Ekitaldia doakoa izango da, eta Europa Jauregiko Maria de Maeztu Auditoriumean izango da. Aintzane Irazusta gidari izango duen bertso-saioan auzoetako eguneroko bizikidetzarekin lotura duten gaiak jorratuko dira, zurrumurru, estereotipo eta bazterkeriarik gabeko gizartea aldarrikatzeko.

Bizikidetza eta Aniztasuneko zinegotzi Nerea Melgosak nabarmendu duenez, ”askotariko pertsonen inplikazioa, haiek baitira ekimen honen benetako potentziala arlo askotara iritsi ahal izateko. Hainbat arlotako ordezkariek hartzen dute parte: hezkuntza formala eta ez-formala, elkarteak, osasuna, auzo elkarteak eta atzerriko jatorria duten pertsonen elkarteak. Zalantzarik gabe, hori aberasgarria da estrategiarentzat, agente horiek ikasitakoa beren lanesparruetan zabaldu eta errepikatzen duten neurrian. Bertsoen bidez, gure hizkuntza baliatzen dugu estrategia eta konpromiso hori ezagutarazteko aukera bikain gisa”.

Gasteizko zurrumurruen kontrako estrategia 2016ko amaieran hasi zen garatzen, gizartean migrazioari eta atzerritik etorritakoei buruz dauden estereotipo negatiboak eta zurrumurru faltsuak desaktibatu nahi dituzten pertsonen sareak osatzeko helburuarekin. Sentsibilizazio jardueren bitartez, zurrumurru horiek geldiaraztea da asmoa.

Sei arreta gela berri garapen nahasmenduak dituzten arabar haurrentzako Horrelako nahasmenduren bat duten 0 eta 6 urte bitarteko haurren kopurua bikoiztu da azken bi urteetan Arabako Arreta Goiztiarreko Zentroak garapen nahasmenduak dituzten haurrentzako sei gela berri izango ditu.

Gela horietan, estimulazioa, fisioterapia eta logopedia saioak eskainiko zaizkie horrelako nahasmenduren bat duten 0 eta 6 urte bitarteko haurrei.

Ramiro González Arabako diputatu nagusia Gizarte Zerbitzuen Saileko foru diputatu Marian Olabarrietarekin batera izan da Arabako Arreta Goiztiarreko Zentroa bisitatzen eta, bertan azaldu duenez, arreta goiztiarra emateak garrantzi handia du nahasmendu horiek gainditzen eta orekatzen saiatu ahal izateko, haurren gaitasunak eta ongizatea sustatze aldera, eta, ondorioz, autonomia pertsonala eta familian, eskolan eta gizartean txertatzea errazteko.

Arreta Goiztiarra, 0 eta 6 urte bitarteko umeei eskainia, esku-hartze multzo bat da. Arreta horrek arlo

asko hartzen ditu, hala nola, osasuna, hezkuntza edota gizartea. Horren helburua da lehenbailehen erantzutea beren garapenean nahasmendu fisiko, psikiko edo sentsorialen bat, besteak beste, prematuritatea, sortzetiko asaldurak, enzefalopatiak eta atzeratasun psikomotorra, agertzen duten edo arrisku hori duten umeen beharrei.

Azken bi urteotan, bikoiztu egin da Arreta Goiztiarreko Zerbitzuan artatutako garapen mahasmenduak dituzten haurren kopurua, bi arrazoi nagusirengatik. Lehena, Euskadin arreta goiztiarreko esku-hartzea arautzen duen dekretua. 2016an indarrean sartu zen dekretu horrek zerbitzu hori jasotzeko adin muga 3 urtetik 6ra igo zuen. Eta bigarrena, zerbitzua eskuratzen duten haurrek garapen nahasmendu eta tratamendu premia handiagoak edukitzea. Joan den urteko irailera arte, 374 adingabe artatu ziren.

Gipuzkoak Zumaia eta Mutrikuko hondartzetako boluntarioen lana aitortu du

zaborra monitorizatzeko lanak burutzen ditu. Itsas-zaborraren arazoa aztertzeko garrantzitsua da monitorizazioa; izan ere, itsasora 10.000.000 milioi tona hondakin iristen dira urtero. Arazo hori dela eta, ipar-ekialdeko Atlantikoko

itsas ingurunea babesteko OSPAR hitzarmena eratu zen 1992an eta horren bitartez Europar Batasunak eta 15 gobernuk elkarlanean aritzen dira iparekialdeko Atlantikoko itsas-ingurunea babesteko.

Hakatoiak 2019. urtean errepikatuko dira. Jada programatuta daude honako hauek: Tolosa (urtarrilak 19), Eibar (martxoak 8), eta Irun (martxoak 30).

Gainera, «haka» egiten dute jadanik Gipuzkoako eliteko taldeen partiden

atsedenaldietan; izan ere, egin da dagoeneko Super Amara Bera Bera taldearen partida batean, eta Delteco GBC, IDK Gipuzkoa, Bidasoa-Irun eta Gipuzkoako beste talde batzuen partidetan ere egiteko asmoa dago.

Gipuzkoako Foru Aldundiak modu berezian heldu dio kirol esparruaren barruan ematen den indarkeriaren salaketari.

Horrela, ‘Eee!ntzun’ kanpainaren barruan, ‘Hakatoiak’ antolatu dira, hots, Haka dantza egiteko saioak. Horiek azaroaren amaieran gauzatu dira eta eskola kirolean parte hartzen duten milaka neska-mutilek ‘haka’ egin zuten Gipuzkoako hainbat herritan.

Lehenengoa, adibidez, azaroren 24an izan zen Arrasateko Biteri plazan. Bertan, Debagoienako 600 eskola-ume baino gehiago elkartu ziren lehen «hakatoi» masiboa egiteko (guztira 1.500 pertsona baino gehiago bertaratu dira, laguntzaileak kontuan hartuta). Gainera, bertan izan ziren ere Xabi Prieto eta Imanol Agirretxe, Errealeko jokalari ohiak, eta Go!azen telesaileko zenbait aktore.

© gipuzkoa.eus

Indarkeriaren aurka Haka dantza

± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

25

© gipuzkoa.eus

Gipuzkoako Foru Aldundiko Ingurumeneko Departamentuak eta Surfrider Foundation Europe erakundearen Espainako delegazioak Zumaiako eta Mutrikuko hainbat ikasleren lana aitortu dute euren herriko hondartzetan egin duten monitorizazio lana dela eta. Zumaiaren kasuan, Zumaiena Ikastetxeko ikasleek Zumaiako Inpernupe hondartzan egin duten segimendua dela-eta jaso dute aintzatespena. Mutrikuren kasuan, berriz, Nagusilan taldekoak eta BHI Mutrikukoak izan dira aintzatespena jaso dutenak Mutrikuko Burumendi hondartzan egindako itsas-zaborren kontrol lanagatik. Horiez gain, Euskal Kostaldeko Geoparkean egindako lanagatik, bertako ingurumen arduradun Gonzalo Torrek ere aintzatespena jaso du.

Urtero, Surfrider Espainiak Euskadiko hiru hondartzetan itsas-

gazteria

Abenduaren 5ean ospatzen den Boluntariotzaren Nazioarteko Eguna dela eta

gazteria ± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

26

Euskal gazteriaren bi heren pozik da EAEn giza eskubideek jasotzen duten errespetuarekin Euskadin giza eskubideen errespetuarekin pozik dauden gazteen proportzioa nabarmen handitu egin da azken urteetan Abenduaren 10ean Giza Eskubideen Euskadin giza eskubideek jasotzen duten errespetuarekin pozik dauden 18 eta 29 urte Nazioarteko Eguna ospatzen da eta hori bitarteko gazteen ehunekoaren bilakaera (%) dela eta, Gazteen Euskal Behatokiak Euskadin giza eskubideen errespetuarekin 100 pozik dauden gazteen portzentajea 90 aurkeztu du. Orohar, azpimarratu behar da 18 eta 29 urte bitarteko hiru gaztetik 80 bi (% 67) pozik ageri direla Euskadin giza 67 70 62 eskubideek jasotzen duten errespetuarekin.

60 Kopuru horren barruan sartuko lirateke oso pozik azaltzen diren gazteak (% 12) 46 50 eta nahikoa pozik azaltzen direnak (% 55).

40 Txanponaren beste aldean Euskadin giza 35 eskubideek jasotzen duten errespetuarekin 30 pozik ez dauden gazteen % 29 aurkituko 20 lirateke.

Euskadin giza eskubideen 10 errespetuarekin pozik dauden gazteen 0 proportzioa nabarmen handitu egin da 2005 2009 2014 2018 azken urteetan. Horrela, 2005. urtean jasotako datuen arabera pozik azaltzen ziren gazteen kopurua % 35ekoa besterik Iturria: Gazteen Euskal Behatokiak egina, Eusko Jaurlaritzak Prospekzio Soziologikoen Kabinetearen datuak oinarri hartuta ez zen.

ENPLEGU ETA GIZARTE POLITIKETAKO SAILA

DEPARTAMENTO DE EMPLEO Y POLÍTICAS SOCIALES

Gazteria Zuzendaritza

Dirección de Juventud

Arabako Gazte Informazio eta Dokumentazio Lurralde Zentroa. Probintzia plaza 13, behea 01001 Gasteiz • 945 181700 • www.alava. net/ifj • www.gazteinformazioa.net • www. facebook/infogaztea.araba • informazioa@ ifj.alava.net Gasteizko Udala. Gazte Informazioko Udal Bulegoa. Espainia plaza behea. 01001 Gasteiz • 945 161330 • www.vitoria-gasteiz. org/omij • www.vitoria-gasteiz.org/gazteria • coordinaomij@vitoria-gasteiz.org Arabako Kampuseko Gazteentzako Informazio Bulegoa. Apraiztarrak 1Unibertsitate-Pabiloia 01006 Gasteiz • 945 014336 • www.ehu.es • www. gazteinformazioa.net • oij-ar@ehu.es Laudioko Lamuza Gazte Informazio Gunea.

Lamuza 13 01400 Laudio • 94 4034921 • infogazte@laudiokoudala.net

Bizkaia Bizkaiko Gazteriaren Informaziorako Lurralde-Zentrua. Rekalde Zumarkalea, 30 - 1, 48009 Bilbao • 94 6083926 /94 6083920/94 6083934 • www.bizkaia.net/ gazteria • gazteinformazioa@bizkaia.net Abanto -Zierbenako Gazte Informazio Bulegoa.Bizkaia Plaza, 3 (Atzealdea) 48500 Abanto-Zierbena • 94 6363769 • gazteria@ abanto-zierbena.org Ikusi Makusi Baliabide Zentroa. Areitzo, 2 48810 Alonsotegi • 94 4980807 • ikusimakusi@alonsotegi.net Zornotzako Gazte Informazio Bulegoa.

Zelaieta Parkea, s/n 48340 AmorebietaEtxano • 94 6300649/50 • www. ametxgazteria.net • gazteinfo@ametx.net Arrigorriagako Gazte Informazio Bulegoa.

Gaztegunea. Ugertza bidea, 1 48480 Arrigorriaga • 94 6001876 • arrigorriaga.eus • gaztegunea@arrigorriaga. eus Artzentaleseko Gazte Informazio Gunea.

Lehendakari Aguirre, 23 48870 Artzentales • 618 645690 • gazteplana@enkarterrialde.org Gaztezer Balmasedako Gazte Informazio Gunea.Pio Bermejillo, 19 48800 Balmaseda • 94 6800240 • www.balmabegi.com • www. balmaseda.net • gaztezer@balmaseda.net Barakaldoko Gazte Informazio Zentrua. San Juan, 17 48901 Barakaldo • 94 4789596 / 94 4789599 •www.gaztebulegoa.net • gaztebulegoa@barakaldo.org Gurutzetako Gazte Informazio Gunea.

Balejo, 4 48903 Barakaldo • 94 4789487 • www.gaztebulegoa.net • gaztebulegoa@ barakaldo.org Zirtzart Gazte Informazioko Udal-Bulegoa.

Basozelai, 11 48970 Basauri • 94 4666430 • www.facebook.com/basaurion • zirtzart@ basauri.net Bermeoko Gazte Informazio Bulegoa.

Gizarte-Kultura Etxea Irakaskintza, 14-16 48370 Bermeo • 94 6179158 •www.giz. bermeo.org • giz@bermeo.org BIZ Bilbao Informazio Zerbitzua.

Zabalguneko Eraikina. Zabalguneko Plaza, 11 48009 Bilbao • 94 4204488 • bilbaoiz@

EDEko Gazte Informazio Bulegoa. Simón Bolívar, 8 B –behea 48010 Bilbao • 94 4029090 • www.fundacionede.org • gazteinformazioa@fundacionede.org Txorierriko Gazte Informazio Bulegoa.

Txorierri etorbidea, 9, behea 48160 Derio • 688 629965 • www.txorierrikogazteak.com • oij@e-txorierri.com Durangoko Gazte Informazio Bulegoa.

Pinondo Plaza, 1 48200 Durango • 94 6030030 • informazioa@durango-udala.net Erandioko Gazte Informazioa Bulegoa.

Irailaren 23 enparantza 48950 Erandio • 94 6025891 • gazteinfo@erandioko-udala.net Ermuako Gazte Informazio Bulegoa. Lobiano Kultur Gunea. Goienkale, 10 48260 Ermua • 943 708700 • oij-gib@udalermua.net Mugarri Gazte Informazio Gunea. Mugarri Gazte Etxea. Elizarako Sarbidearen Kalea, 2 48450 Etxebarri • 94 4261861 • www. mugarri.net • mugarri@mugarri.net, mugarri.gazte@gmail.com Galdameseko Gazte Informazio Gunea. San Pedro, 6 48191 Galdames • 618 645690 • gazteplana@enkarterrialde.org

Busturialdeko Gazte Bulegoa. Zubietaerrota Eraikina, Kurtzero auzoa 48392 Muxika • 670 509752 • www.busturialdekogazteplana. com • gaztebulegoa@ busturialdekogazteplana.com

Gipuzkoako Campuseko Gazte Informazio Bulegoa.Ignacio M. Barriola eraikina.

Elhuyar enparantza, z/g 20018 Donostia • 943 018135 / 943 018138 • svrgazte@ sv.ehu.es. svrbegaz@sv.ehu.es

Induma Informazio Bulegoa. Zubieta, 16 48410 Orozko • 94 6339945 • infoinduma@ yahoo.es

Koldo Mitxelena kulturunea. Infoteka.

Gazte Informazio Gunea. Koldo Mitxelena Kulturunea. Urdaneta kalea, 9 20006 Donostia • 900 110 111 • www. gipuzkoangazte.info • ctij1@gipuzkoa.net

Plentziako Gazte Informazio Gunea.

Goenkale, 25n 48620 Plentzia • 94 6770989 • gazteinfo.plentzia@bizkaia.org Gazte Informazio Zentroa. Santa Clara Kultura Zentroa. Martín Fernández Villarán, z/g 48920 Portugalete • 94 4729313 • www.juventudportugalete.org • juventud@ portugalete.org • gaztegela@gmail.com Portugaleteko Gazte Informazio Gunea Gazte Gela. Zubeldia Maisua, z/g 48920 Portugalete • 94 4616638 • www. juventudportugalete.org • aulajoven@ portugalete.org Gaztebox Santurtziko Gazte Informazio Bulegoa.

Santurtzi Parkea, z/g 48980 Santurtzi • 94 4836110 • gib-oij@santurtzi.net

Gernika-Lumoko Gazte Informazio Bulegoa.

Foru Plaza, nº 2 48300 Gernika-Lumo • 94 6270215 • gazteger@sarenet.es

Sopelanako Gazte Bulegoa. Kurtzio Kultur Etxea, Mendieta, 11 48600 Sopelana • 94 4065505 • www.sopelanagaztea.blogspot. com • www.sopelana.net • oij@sopelana.net

Getxoko Gazte Informazio Bulegoa. Tangora Etxea. Algortako Etorbidea, 98 48991 Getxo • 944 660 353 • gaztebulegoa@getxo.net

Turtziozko Gazte Informazio Gunea.

Lehendakari Agirre, 61 48880 Turtzioz • 618 645690 • gazteplana@enkarterrialde.org

Gordexolako Gazte Informazio Gunea.

Molinar Plaza, 11 48192 Gordexola • 638 050 762 • gazteplana1@enkarterrialde.org Gorlizko Gazte Informazio Gunea. Krutzeta, 5 48630 Gorliz • 94 6774000 • gazteria@ gorliz.net Gueñeseko Gazte Informazio Gunea.

Enkarterri, 2 48840 Güeñes • 94 6690877• www.gugaz.org • info@gugaz.org Arratiako Gazte Informazio Bulegoa.

Igorreko Kultur Etxea. Elexalde, 8 48140 Igorre • 639 018133 • gib-arratia@ gorbeialdea.com Karrantzako Gazte Informazio Gunea.

Concha Enparantza, 1 48895 Karrantza • 638 050762 • gazteplana1@enkarterrialde. org Lanestosako Gazte Informazio Gunea.

Manuela Sainz de Rozas, 1 48895 Lanestosa • 618 645690 • gazteplana@enkarterrialde. org Euskal Herriko Unibertsitatearen Bizkaiko Campuseko Gazte Informazio Bulegoa.

Sarriena auzoa, z/g, Apia Bidea (Gizarte eta komunikazio behealdea) 48940 LEIOA • 94 6015100 • oij-bi@ehu.es Aterpe Leioa Gazte Informazio Zentroa.

Aldapabarrena, 2 48940 Leioa • 94 4055850 • gazte@leioa.net Lekeitioko Gazte Informazio Bulegoa. Eliz Atea, 12 48280 Lekeitio • 94 6243591 • gazte-bulegoa@lekeitio.com Mañariko Gazte Informazio Gunea. Herriko plaza, z/g 48212 Mañaria • 94 6818998 • kultura.manaria@bizkaia.org Mungiako Gazte Informazio Bulegoa. Arana Goiri´tar Sabin, 13 48100 Mungia • 94 6553353 • mungia.gib-oij@astiune.com Muskizko Gaztegune. Meatzari Plaza, 2 48550 Muskiz • 94 6708037 • www. muskizkogaztegunea.blogspot.com • gaztebulegoa@muskiz.com

Gazte Info Gazte Informazio Bulegoa.

Udiarraga, 39 48490 Ugao-Miraballes • 94 6322014 • gazteinfo.ugao@ortzadar.es Urduñako Gazte Informazio Gunea. Kultur Etxea. Andra Mari, z/g 48460 Urduña • 945 384884 • xarteaga@urduna.com Sestaoko Gazte Informazio Zentroa. La Iberia, z/g 48910 Sestao • 94 4956127 • cijsestao@sestao.eus Zallako Gazte Informazio Bulegoa. Madres Irlandesas, 4 48860 Zalla • 94 6391396 • www.ibilimunduan.com • oij@zalla.org • infogazte@zalla.org

Gipuzkoa Andoaingo Gazte Informazio Bulegoa.

Ambrosia Olabide Zentroa. Pio Baroja kalea, 1. 20140 Andoain • 943 593911 • gibandoain@euskalnet.net Arrasateko Gazte Informazio Bulegoa.

Garibai Etxea. Biteri etorbidea, 3 20500 Arrasate • 943 252065 • www. gaztebulegoa.com • gaztebulegoa@ arrasate-mondragon.net Astigarragako Gazte Informazio Puntua.

Kultur Etxea. Kale Nagusia, 48. 20115 Astigarraga • 943 331067 • www. astigarraga.net • gazteinfor@astigarraga.net Azkoitiako Gazte Informazio Bulegoa. Aita Madinabeitia plaza z/g 20720 Azkoitia • 943 026027 • www.artxamendi.net • gib@ euskalnet.net Azpeitiako Gazte Informazio Bulegoa. Plaza Txikia z/g 20730 Azpeitia • 943 157160 • gib@azpeitia.net Gipuzkoako Gazte Informazio eta Dokumentazio Lurralde Zentroa.

Gaztegunea. Anoeta, 28 20014 DonostiaSan Sebastián • 900 110111 / 943 472617 • www.gipuzkoangazte.info • ctij1@gipuzkoa. net

Donostiako Gazte Informazio Bulegoa.

Goikoa jauregia. Mari kalea, 1. 20003 Donostia • 943 481435 • www.donostia.eus/ gazteria • gazteinfo@donostia.eus Eibarko Gazte Informazio Bulegoa. Portaela Kultur Etxea, Bista Eder 10. 20600 Eibar • 943 708435 • infojuven.ei@eibar.net Elgoibarreko Gazte Informazio Bulegoa.

Foruen Plaza z/g, 20870 Elgoibar • 943 257986 • www.elgoibar.org/webb/ gazteriazalag.htm • gazteinformazioa@ elgoibar.net Errenteriako Gazte Informazio Bulegoa.

Merkatuzar. Pablo Iglesias, 3. 20100 Errenteria • 943 449640 • www. gaztebulegoa.errenteria.net •gazteria@ errenteria.net Hernaniko Gazte Informazio Bulegoa.

Hernaniko Udal Kiroldegia, Elkano z/g.

20120 Hernani • 943 552185 • www. hernani.net • kirola@hernani.net Hondarribiako Gazte Informazio Bulegoa.

Javier Ugarte 6. 20280 Hondarribia • 943 644752 • gip@hondarribia.org Irungo Gazte Informazio Bulegoa. Foruen Karrika, 2 behea. 20302 Irun • 943 505444 / 943 505643 • www.irun.org/igazte • infojuvenil@irun.org Lasarte-Oriako Gazte Informazio Bulegoa.

Manuel Lekuona Kultura Etxea. Geltoki kalea, 18. 20160 Lasarte-Oria • 943 376181 • www.lasarte-oria.org • gazteinfo@lasarteoria.org Legazpiko Gazte Informazio Bulegoa.Kultur Etxea, Latxartegi, 3. 20230 Legazpi • 943 737203 • gazteria.le@legazpi.net Oiartzungo Gazte Informazio Puntua.

Mendiburu 5, behea. 20180 Oiartzun • 943 491105 • www.gazteoiartzun.net • gazteinfo@oiartzun.org Oñatiko Gazte Informazio Puntua.

Foruen Enparantza, 4 – behea. 20560 Oñati • 943 718257 • www.oinati.org • gazteinformazioa@oinati.net Ordiziako Gazte Informazio Puntua. Barrena Jauregia Kultur Etxea, 2º - 3 20240 Ordizia • 943 805634 • www.ordizia.org • gazteria@ ordizia.org Tolosako Gazte Informazio Bulegoa. Antonio Maria Labaien Kultur Etxea, Triángulo 1. 20400 Tolosa • 943 670383 • www. zazpitantriangulon.com • gazteria@ tolosakoudala.net Urnietako Gazte Informazio Bulegoa.

Idiazabal 13 20130 Urnieta • 943 333973 • www.urnieta.org • gazteinformazioa@ urnieta.org Villabonako Gazte Informazio Bulegoa. Katea Etxea. Kale Nagusia, 79 20150 Villabona • 943 694787 • gazteria@villabona.net Zarautzeko Gazte Informazio Bulegoa.

Zinema Pilotalekua. Zigordia Kalea, 34 20800 Zarautz • 943 005122 • www.zarautz. org • gazteinformazioa@zarautz.org

gazteria

Eusko Gazteen Informazio eta Dokumentazio Zentro Koordinatzailea. Donostia kalea, 1 01010 Gasteiz. • 945 019539 • www. gazteinformazioa.net •gazteinformazioa@ ej-gv.es • gazteinfoeuskadi@gmail.com

ayto.bilbao.net

27 ± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

Araba

gazteria ± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

28

Izan zaitez euskal youtuberra Bilboko Udalak eta Azkue Fundazioak YouTuben euskararen erabilera sustatzea helburu duen ”B-Tuber-izan euskal youtuberra” lehiaketaren II. edizioa jarri dute abian Abian da Bilboko 13 eta 16 urte bitarteko nerabeentzat Bilboko Udalak, Azkue Fundazioarekin batera, antolatu duen B-TuberIzan Euskal YouTuberra lehiaketaren bigarren edizioa.

Parte hartzeko aukera pasa den azaroaren 26an zabaldu zen.

Parte-hartzaileek zortzi orduko ikastaro bat burutu beharko dute, lau orduko bi saiotan banatuta. Lehenengo tailerra hil honen amaieran izango da, 26an eta 27an, hain zuzen ere. Lehenengo tailer hori iaz ekimen honetan parte hartu zuten nerabeei zuzenduta dago eta helburua erabileran sakontzen jarraitzea izango da.

Bigarrena, berriz, urtarrilaren 2an eta 3an; azken tailer hori hasiberrientzat izango da eta 25 lagunekin osatutako bi txanda izango dira. Tailerrak doakoak izango dira eta San Ignazio auzoan den Euskararen Etxean irakatsiko dira. Ane Atxutegi Youtuberra izango da irakaslea eta oso-osorik euskaraz izango dira.

B-Tuber Izan Euskal YouTuberra ekimenaren xedea YouTube izeneko kanalean euskararen erabilera handitzea da, izan ere, hura baita gazteek aisialdirako gehien erabiltzen dutenetako bat, ikus-entzunezko edukiak ikusteko, partekatzeko eta elkarri trukatzeko. Era berean, ekimen horrekin, bideoak editatzeko, ekoizteko eta ekoiztu ondoren nahiz kudeatzeko YouTubeko

kanal propioak sortzeko eta kudeatzeko parte-hartzaileek ezinbesteko ezagutza teknikoak hartzeko aukera izango dute.

Ikastaroetan benetako ”youtuber” izan nahi dutenentzako interes handiko gaiak jorratuko dituzte, esate baterako, YouTube kontua irekitzeko pausuak, hainbat kanaletan harpidetzea, profilari nork bere ukitua ematea, ”VideoPad” programarekin grabatzea eta muntatzea, musika jaistea eta beste inoren irudiak erabiltzea ekoizpenaren ondorengo erabileran, jendeak guk sortutakoa gehiagotan ikusteko estrategiak, etab.

gazteria

Bilboko nerabeek genero-ikuspegia eta mikromatxismoak aztertu dituzte Bosa! Programaren eskutik Zinexit Zine erakustaldiaren bidez ere Bilboko DBHko 900 ikasle inguruk generoberdintasuna landu dute Bilboko Udalak garatzen duen BOSA! Programaren xedea da nerabeen artean jokabide diskriminatzaileak saihestea eta denon giza eskubideen errespetua lortzen laguntzea. Aurten, aipatu programaren bosgarren edizioa burutu da eta aipatu helburuak lortzeko, honetan ZINEXIT Elkarbizitzaranzko Zine Erakustaldiaren 9. edizioaz baliatu da.

BOSA! Programa Bilboko Herritarren eta Aniztasunaren II. Udal Planaren barruan dago. Udalak hezkuntzaren eta balio demokratikoen sustapenerako daukan konpromisoak, aniztasuneko elkarbizitza eta herri inklusiboa lortzeko, kulturartekotasunaren balioa sendotu nahi du hezkuntzaren arloan.

Aurtengo edizioan Bilboko 11 ikastetxetako DBHko 837 ikaslek eta

irakasle-taldeetako 44 pertsonek hartu dute parte. Azkuna Zentroko Golem zinema-aretoetan Haifaa Al Mansour-en ‘La Bicicleta Verde’ filma proiektatu zen azaroaren 21ean eta 22an. Filma ikustera joan aurretik, material didaktikoa banatu zen ikasleen ulermena eta etekinak hobetzeko. Filmak arrazoi kulturaletan oinarritutako jokabide diskriminatzaile posibleak saihesteko tresna izan nahi du eta bidea eman zuen protagonistaren testuingurua genero-ikuspegitik aztertzeko, inguruko mikromatxismoak aztertuz. Filmean Wadjaren istorioa kontatzen da, Saudi Arabiako Riad hiriburuko aldirietan bizi den 10 urteko neskatoaren istorioa. Emakumeei eskubide eta askatasun oro ukatzen zaizkien egoeran bizi arren, Wadja

dibertigarria da, Ameriketako musika entzutea gustatzen zaio eta Abdullah lagunaren bizikletaren moduko bat lortu nahi du. Abdullah ”berarekin jolasean ibili behar ez lukeena” da.

Giza Eskubideak babesteko gutuna Berriki, Bilboko Udalak bat egin du Hirian Giza Eskubideak Babesteko Europako Gutunarekin eta bere hastapenak dira eskubideen berdintasuna, diskriminaziorik eza eta askatasun kulturala, linguistikoa eta erlijiosoa edukitzeko eskubidea.

Hiriek hezkuntzan daukaten zeregina azpimarratzen du Gutunak, gizartearen kohesioa eta pedagogia sustatuz, batez ere sexismoaren, arrazakeriaren, diskriminazioaren eta xenofobiaren aurka borrokatuz.

± 18 //etorkizuna.eus 2018 abendua

29