Eddy Aerts, Dirk Blijweert, Bart Cartuyvels, Lotte Daens, Roos De Buysscher, Dieter Dedecker, Walter De Ley, Annelies De Mul, Luk Depondt, Renée Dufait, Lucy Elliott, Jeannine Führing, Maxim Gerin, Ruth Gysemans, Machteld Hardy, Jan Holvoet, Gerda Huygen, Sylvaine Jacquart, Karen Kets, Cleo Klapholz, Herman Kok, Jerry Koninckx, Malinee Lebegge, Annelies Oeyen, Laurens Op de Beeck, Doeschka Paesbrugge, Luc Pandelaers, Guy Poppe, Jörg Pyl, Marcel Schoeters, Bernard Soenens, Marc Swyngedouw, Peter Theunynck, Léon van Beek, Will Van Broekhoven, Yo Van den Bulck, An Van de Wal, Fran Van Esch, Lies Van Gasse, Dani Van Remoortel, Nathalie Van Sundert, Wim Verzelen, Marc Vingerhoedt, Uli Vinks, Evelien Wouters
Gazet van Zurenborg, vanaf nu naar info@gazetvanzurenborg.be. Dit vervangt het telenet.be adres.
Dit jaar valt de krant een dag voor Pasen in de bussen van de wijk. Hopelijk kunnen onze lezers ook nog echte paaseieren rapen. Maar wat valt er in de wijk nog te rapen.
Om te beginnen is er een vernieuwde sportinfrastructuur op de Dageraadplaats, kunnen baby’s binnenkort leren zwemmen en in de nabije toekomst is er ook een nieuwe kapper op de Kleinebeerstraat. Ook op komst, is een nieuwe lichting gedichten voor de zesde editie van poëzievensters die ergens in de maand mei zullen verschijnen. Komt er ook aan, de lente met zijn zonovergoten terrassen en hiermee de vrees voor overlast en zwerfvuil. Sinds er geen vrijwilliger meer op het plein rondloopt om al dat vuil op te rapen, zou de wijk wel eens geconfronteerd kunnen worden met lege drankblikjes en dergelijke. Een mogelijke remedie is het oprichten van een buurtcomité dat aanbevelingen kan doen naar de stad om zo de netheid van het plein terug te garanderen. Vraag is, wie staat op. Als wijkkrant kunnen wij dit niet doen, wat we wel kunnen, is de besluiten van die vergaderingen in onze gazet publiceren.
Paaseieren rapen en Gazet van Zurenborg lezen
Qua infrastructuur naderen de werken op de Cogels Osylei hun einde.
Om ook naar uit te kijken, de nieuwe rommelmarkten op de Dageraadplaats en de Zeezichtfeesten tijdens het weekend van Hemelvaart.
Maar er blijven ook nog verlangens en onzekerheden. Daar is onder meer de site van de vroegere busstelplaats. Onze krant blijft de ontwikkelingen op de voet volgen en zal ook in de volgende edities geïnspireerde mensen met ideeën over de toekomst van Nieuw Zurenborg aan het woord laten. De olifant of de spelbederver is de historische vervuiling van de site. Hoe moet die opgelost worden, dat is de vraag die wij in de volgende edities aan onze lezers en (ex-)bewoners zullen stellen. Behalve een voorlopige invulling, lijkt nog niets beslist. Ander probleem blijft de vraag over de luchtverontreiniging door de ring en in hoeverre een nieuwe woonwijk in deze luchtomstandigheden wenselijk is. Vermoedelijk laat de oplossing nog jaren op zich wachten. Creativiteit is vereist.
Dan is er nog de loods van De Lijn op de
Draakplaats aan wat later het Spoorpark zal worden. Momenteel is dit geklasseerde gebouw eigendom van AG Vespa, maar het bleek onverhuurbaar wegens de staat van het gebouw en allicht ook de gevraagde huurprijs. Het zou fijn zijn om hier iets voor de wijk te creëren. Momenteel dromen jonge kunstenaars uit de wijk om van daaruit iets met cultuur te lanceren. Behalve het kleine zaaltje boven café De Moeskop, is Zurenborg niet goed bedeeld. Oud Berchem heeft Corso en Borgerhout de Roma. In de maanden juli en augustus is er de Zomerfabriek, maar na invulling van Nieuw Zurenborg, behoort dat ook tot de verleden tijd.
De loods of een deel ervan zou inderdaad de grootste nood kunnen lenigen voor de nieuwe generatie cultuurmakers. Als er nu niet in jong talent geïnvesteerd wordt, bestaat er binnen enkele decennia geen kunst meer. Willen we dat in tijden waarin wij klagen over ontlezing of moeten wij alleen een ‘nuttig beroep’ uitoefenen? Het is zoals Herman de Coninck ooit zei in de klas over poëzie: "je moet dat niet kennen voor het examen, maar voor het leven".
Het is onze gazet, jullie gazet, de gazet van ons allemaal
Medewerkers gezocht
Om een gazet te maken, moet je schrijven: artikelen, interviews, gedichten, cursiefjes... Geschreven door mensen met een vlotte pen. Ben jij zo iemand, neem dan stante pede contact.
Wil je op een andere manier aan de gazet meewerken, foto’s maken, ze bussen? Hetzelfde devies: laat het ons weten.
Schrijf je maar één artikel per jaar, maak je maar één foto per jaar (maar dan liefst een geweldige)? Geen punt, we sluiten je in onze armen. Maar vijf artikels per nummer en een stuk of tien foto’s mag ook natuurlijk.
Centen hebben we niet, bij Gazet van Zurenborg werken alleen vrijwilligers. Je bent verzekerd, dat wel, en de Gazet vergoedt je kosten. We bieden wel duurzame vriendschap, eeuwige roem en jaarlijks een nieuwjaarsreceptie, waarover ze maanden later op de hoeken van de straten van Zurenborg nog spreken.
Beginnende redacteurs en fotografen krijgen richtlijnen mee en we geven ze feedback.
Overtuigd? Goesting? Schrijf een mail naar: onze redactie: redactie@gazetvanzurenborg.be of onze hoofdredacteur: jorg.pyl@hotmail.com.
Van buitenaf bekeken
“Zurenborg
maakt muziek” zouden ze nieuw leven in moeten blazen
Tot eind 2016 heeft hij gedurende een jaar of vijf, zes op de hoek van de Generaal Capiaumontstraat en de Velodroomstraat gewoond. Nu woont hij in de Ardennen. Maar geregeld komt hij terug naar Zurenborg. Bij een van die gelegenheden heeft Gazet van Zurenborg Helmut Lotti gestrikt voor een gesprek. (Guy POPPE)
“Zurenborg zingt, bestaat dat nog? ”, is het eerste wat Helmut Lotti me vraagt. Hij verwijst naar “Zurenborg maakt muziek”, Zumm, waarvan de tweede en laatste editie plaats had in oktober 2014. In de Gazet van die periode, in nummer 5/14, vind ik het verslag terug. Op zestien verschillende plaatsen was er muziek te horen, er kwam wel duizend man op af. “Ik zong toen in de Euterpia”, vertelt Helmut Lotti, “Na afloop ben ik naar de afsluiting in de stelplaats gaan kijken, een concert met gitarist Simon Pleysier (bekend van de groep Zita Swoon, gp). Dat zouden ze nieuw leven in moeten blazen, met iemand uit de culturele sector zoals Gregory Frateur ”. Frateur, bekend als zanger van de band Dez Mona, heeft ook op Zurenborg gewoond. De Euterpia is restaurant af en volgens verhalen in de wijk aan het vervellen tot show room van modeontwerpster Ann Demeulemeester. Misschien heeft ze wel belangstelling, wie weet?
Chapeau
Lotti heeft nog een optrekje in oud-Berchem. “Ik zal hier altijd een pied-à-terre hebben, altijd, voor werk en promo. Dan kom ik hier zitten. Ik ga niet over en weer naar (de muziekstudio’s van DPG in, gp) Vilvoorde rijden, één uur twintig op, één uur twintig terug. Als ik drie à vier dagen niets te doen heb, ga ik naar de Ardennen. Ik denk eraan om straks terug te rijden”.
Maar niet alleen werk brengt Lotti naar Antwerpen. “Ik kom hier geregeld in de Wattman, op donderdag, om er te eten, vrienden te zien en chapeau te spelen. Dat neem ik erbij. Overigens heb ik Marieke leren kennen in de Wattman, mijn eerste afspraak met haar was daar ”. Marieke is Lotti’s
vriendin. Zijn schoonmoeder heeft hij de zaterdag voor ons gesprek begraven. “Ik wil met Marieke weg, op reis, om te laten bezinken”.
Miserie en zaligheid
Na zijn scheiding is Lotti verhuisd naar zijn buitenverblijf, op twaalf kilometer van Durbuy. “ Weg van de stad en de miserie. Ik hou van rust, van groen, de natuur. Hier ging ik hardlopen in het Boelaerpark, nu doe ik dat drie per week. Ooit heb ik in Brugge de vijftien kilometer gelopen, in één uur en twee minuten. Ik was veertig toen, dat was zeer snel ”.
Lotti is weg van zijn nieuwe stek. “In mijn buurt ligt Wéris, het mooiste dorp van de Ardennen, met zijn hunebedden en een megaliet, de Pierre Haina , die elk jaar gewit wordt. Ik woon op een col van 375 m, een col, geen côte Dat huis ga ik houden, met de klimaatverandering. Als de Ourthe overstroomd is, ben ik gaan kijken, heel mooi ”. Hij lacht vergoelijkend.
Van belcanto tot metal
Op 5 maart stond in de Stadsschouwburg “Helmut Lotti Heart Rock” geprogrammeerd. Lotti is van genre veranderd en zingt nu metal. “Dat is begonnen op Graspop, vijftig minuten (op 18 juni 2023, Helmut Lotti goes metal, een optreden met hardrock, gp). Daarna heb ik repertoire bijgezocht voor eigen concerten tot anderhalf uur. Liedjes die me na aan het hart liggen, aangevuld met materiaal uit de jaren tachtig, waar ik van hou, in een rock versie, zoals Call me van Blondie”.
Lotti’s nieuwe plaat “Heart Rock” is sinds februari op de markt. “I dont wanna cry any more, de single, is al drie weken uit, te horen op Radio 2 ”.
Je bent alleen op Radio 2 te horen, werp ik op. Er klinkt een bedenkelijk hmm. Maar ik vergis me en hij ook. Toevallig zit ik op een zaterdagavond naar Classic 21 te luisteren, een van de radionetten van de RTBF, en hoor ik een live opname voor een Franstalig publiek van Smoke on the water En jawel, de afkondiging is duidelijk: Helmut Lotti. Op de negentigste verjaardag van Elvis Presley staat iets over 9u. ’s ochtends Radio 1 op en met wie voeren ze een gesprek over de legendarische rockzanger? Juist, ze zijn op Radio 1 Helmut Lotti’s eerbetoon aan Elvis uit 2002 niet vergeten. Nu ook “Heart Rock” ingang doen vinden.
Ruig
“De omslag naar metal is per ongeluk gebeurd ”, vertelt Lotti. Radio Willy vraagt hem om Run To The Hills van Iron Maiden te brengen. “Je krijgt één kans, van drieënhalve minuut, dat moet iedereen gezien hebben. Ik heb dan een act gedaan bij DPG in Vilvoorde en me op drieënhalve minuut omgekleed van klassiek naar metal zanger ”. Je moet het op You Tube bekijken, een clip van 3’54”, waarin Lotti, terwijl hij zingt, zijn strik weggooit, zijn jas, gilet en hemd uittrekt en gekleed met een leren broek, een metalen band met pinnen aan zijn rechterpols en een T-shirt met daarop Pietje de Dood, die cello speelt op zijn zeis, de song afrondt. Een indrukwekkende gedaanteverwisseling. “Een striptease, iedereen bleef hangen. De leren broek dateert uit 2002, toen ik mijn Elvisplaat maakte, My tribute to the King. Ze past nog altijd, ik ben wel een kilo of twee, drie te zwaar, ik eet veel en drink trappist ”.
Zo moeilijk is die metamorfose van ideale schoonzoon tot ruige rocker niet, stelt Lotti. “Afgelopen jaar, in de (Onze-Lieve-Vrouw) ter Duinenkerk, in St.-Idesbald, zong ik klassieke muziek. De dag daarvoor had ik 75 minuten geschreeuwd op een metalfestival. Overschakelen, dat is techniek, opwarming ”.
Zuid-Afrika
Tijdens een reis in Zuid-Afrika was het me opgevallen hoe populair Lotti er was. “Op (de muziekbeurs, gp) Midem in Cannes was ik in contact gekomen met de drummer van een
Zuid-Afrikaanse band. Die had een onafhankelijke platenfirma, die in 1999 mijn plaat Out of Africa uitgebracht heeft. Ik ben nog één keer naar Zuid-Afrika geweest, in 2018. Veel corruptie en load shedding (geplande stroomonderbrekingen, gp) tijdens de repetitie in Johannesburg. Ik denk niet dat ik daar nog naartoe ga”.
Pieken en dalen ’t Is op en af gegaan in Lotti’s leven. “Begin deze eeuw was het druk, ik werd soms geleefd. Mijn topjaren lagen tussen 95 en 2006. Daarna kon ik een jaar nemen om een plaat te maken. Na Time to Swing in 2008 heb ik vijf jaar niet veel gedaan, geen plaat meer, ingegaan op vragen, voor twee à drie keer, weinig retour gekregen. Dan toch de draad weer opgenomen. Begin 2013 is Mijn hart & mijn lijf verschenen, een album met bijna louter zelfgeschreven Nederlandstalige nummers. Ik ben opgetreden in 28 culturele centra maar de dernière in de AB (in Brussel, gp) was een flop. Dat is niet mijn publiek, dàt publiek heb ik niet bereikt ”.
Zulke carrièrewendingen laten je nadenken over leven en welzijn. “Met covid dacht ik dat mensen meer zouden relativeren, dat het een moment was om te veranderen, maar dat is niet gebeurd, ze doen precies nog zotter ”.
Zurenborg
Romantische herinneringen en pokeren met vrienden binden Lotti aan de Wattman maar als hij een stapje in de wereld zet, schuwt hij het uitgaansleven in de wijk niet, “Café Moeskop en eten in de wijk, in de El Warda, de Bizanaat, de Dôme, daar was ik onlangs nog, de Dôme sur Mer, brood kopen in de Domestic, twee concerten bij (muziekjournalist en B&B-exploitant, gp) Bart Steenhaut ”.
Toekomstmuziek
Lotti heeft naast metal meer noten op zijn zang. “In september vieren we met nieuw klassiek repertoire dertig jaar Helmut Lotti goes Classic”. Met optredens, een plaat? “Nog niet duidelijk”.
Op de fotoshoot leeft Helmut Lotti zich uit. Hij ziet er jong uit voor zijn 55 jaar. “Jong ben je, als je levendigheid uitstraalt ”, antwoordt hij.
Helmut Lotti, ruige rocker. Foto: Luc PANDELAERS
Werken Cogels Osylei brengen fundament aan het daglicht
Zurenborg Hoeve laat zich kort zien
Nu de heraanleg van het noordelijke deel van de Cogels
Osylei onderweg is, kwamen bij graafwerken de fundamenten van de vroegere Zurenborg Hoeve kort aan het daglicht. Archeologen deden kort onderzoek en legden de blootgelegde funderingen vast, waarna de werken door konden gaan. Reden om in de Gazet van Zurenborg stil te staan bij de hoeve en het landelijke verleden van Zurenborg. (Herman KOK)
Nabij de vroegere rotonde in de Cogels Osylei lag de omwalde Zurenborg Hoeve, een 16e-eeuws lusthof. De naam herinnert aan de zure gronden van het landelijke gebied aan weerszijden van de Potvliet, de oude grens tussen Berchem en Antwerpen. Naast de hoeve was een kleinere landbouwerswoning gelegen.
Tijdens de graafwerkzaamheden voor de aanleg van een nieuwe riolering in de Cogels Osylei kwam een stukje fundament van de vroegere hoeve in beeld. Reden voor de archeologische dienst om een kijkje te nemen bij dat overblijfsel van landelijk Zurenborg en die onderbouw wat verder uit te graven en te documenteren.
Hoewel er ook in de Gazet van Zurenborg in het verleden wel eens is geschreven over Zurenborg Hoeve, waaronder een artikel over de geschiedenis van de hoeve door Luc Pandelaers in 2017, is de recente blootlegging van de fundamenten een goede reden om nog eens stil te staan bij die herinnering aan het landelijke Zurenborg, zoals dat tot circa eind jaren 1870 erbij lag.
De stad nog niet in beeld Ruim honderdvijftig jaar geleden was Zurenborg een voornamelijk landelijk gebied, ingeklemd tussen Borgerhout en Berchem. Het ging om een relatief laag en ietwat geïsoleerd gelegen gebied, met van oorsprong waterzieke en verzuurde gronden. Het driehoekvormige terrein lag ingeklemd tussen de vroegere Herentalse Vaart (de huidige Plantin en Moretuslei), de spoorlijn AntwerpenMechelen en de nog nieuwe Brialmontvestingen. Dankzij historische archieven is er wel iets bekend over het vroegere Zurenborg. Onder meer Jan Possemiers beschrijft het in zijn boek “De Voorstad Groeit”, hét naslagwerk over de ontwikkeling van Zurenborg als Antwerpse stadswijk.
Tot in de zestiende eeuw, toen de hoeve werd gebouwd, was er geen interesse in het gebied. De bodem was verzuurd door geregelde overstromingen van de Herentalse Vaart en de Potvliet en Zurenborg lag er verlaten bij. De hoeve was meer een hof van plaisantie, een kasteelachtig buiten waar een rijke Antwerpse familie de zomermaanden doorbracht. Rondom was een brede gracht gegraven om het overtollige water af te voeren. Ook was de grond opgehoogd en waren er 180 populieren geplant. Het resultaat was dat de zure grond evolueerde tot landbouwgrond. Zurenborg werd toen vooral benut voor veeteelt, akkeren tuinbouw. Het gebied ter grootte van meer dan zestig hectare was relatief open en werd doorsneden door enkele veldwegen. Langs de Herentalse Vaartweg stonden knotwilgen. De velden van Zurenborg werden bewerkt door boeren die een pacht afdroegen aan de landheer. De bewoners van de hoeve Veel is er over Zurenborg Hoeve en de geschiedenis niet bekend en de documentatie in de archieven is ietwat gefragmenteerd. Alex Elaut, erfgoedspecialist met een grote interesse in Zurenborg als laat 19e-eeuwse stadswijk en bekend van publicaties als “Op de wandel door de Belle Epoque”, geschreven samen met Possemiers, en boeken over de architecten Jules Hofman en Jan Van Weert, weet echter goed de weg. De archieven bevatten ook informatie over de landheren die de hoeve bewoond hebben.
Michel van der Heyden, een rijk zakenman en buitenburgemeester van Antwerpen, gaf in de zestiende eeuw opdracht om de hoeve volledig te verbouwen en uit te breiden tot hof van plaisantie.
Het is goed mogelijk dat Zurenborg toen al als een heerlijkheid beschouwd werd, de eigenaren een titel mochten voeren en bepaalde rechten als belastingvrijstelling genoten. Via een reeks huwelijken, erflatingen en openbare verkopingen veranderde de hoeve een paar keer van eigenaar. De familie Oyenbrugghe die ze in de zeventiende eeuw in bezit had, maakte gebruik van de titel “Heer van Zurenborg”. In de achttiende eeuw was ze eigendom van Vrouwe Magdalena Van Oyenbrugghe en daarna van haar kleinzoon, de graaf van Maldeghem.
Over de situatie eind achttiende en begin negentiende eeuw, en ook over wie de hoeve bezat voordat Baron Osy het domein in 1837 kocht, bestaat nog veel onduidelijkheid. Wel is bekend hoe tijdens de onafhankelijkheidsstrijd in 1830 de hoeve in de vuurlinie lag. Hendrik Conscience deed verslag over de gevechten tussen Belgen en Nederlanders, waarbij de hoeve door brand deels werd verwoest en een groot deel van het vee omkwam.
De stad komt geleidelijk dichterbij Na de onafhankelijkheid van België begon voor Antwerpen een periode van snelle groei dankzij de haven, industrialisatie en de aanleg van spoorwegen. Een jaar na de oplevering van de spoorlijn Antwerpen-Mechelen in 1836 kocht Jan Josef Renier Baron Osy de Wychen, een voornaam 19eeeuws edelman met veel politieke en economische invloed in Antwerpen, de gronden van Zurenborg aan. Baron Osy voorzag dat het gebied van Zurenborg onderdeel zou gaan uitmaken van de stad. Zijn zoon, Edouard, en diens zwager John Cogels vergrootten het domein met de aankoop van twee resterende kavels op Zurenborg tot meer dan 64 ha. In 1872-74 werd dwars door hun eigendom de ringspoorweg naar Nederland verhoogd aangelegd en in 1876-79 werd het aanpalende goederenstation Borgerhout opgetrokken. Een gasfabriek volgde. Het was duidelijk dat Zurenborg als uitbreiding van Antwerpen tot ontwikkeling zou worden gebracht. Daarvoor werd in 1881 de Maatschappij van het Oosten opgericht, de wieg van Zurenborg, met als doel de gronden op Zurenborg om te vormen tot een goed uitgerust industriepark. Echter, tot industrialisatie kwam het niet echt en de opvolger van de Maatschappij van het Oosten, de Maatschappij voor het Bouwen van Burgerhuizen, nu bekend als Engetrim, zette in op woningbouw voor de bourgeoisie. Dat is, zoals we dagelijks in de wijk ervaren, wel gelukt.
In de jaren negentig van de negentiende eeuw viel dan het doek over Zurenborg Hoeve. Possemiers beschrijft in “De Voorstad groeit” hoe de plannen voor de Cogels Osylei vanaf 1886 vorm kregen. Mede vanwege de onzekerheid over de locatie van het nieuwe Centraal Station, de verhoging van de ringspoorlijn in 1895 en de eventuele benodigde aanpassingen aan het spoorwegtracé liet de uitvoering van de plannen enige tijd op zich wachten. In 1894 werd de straat daadwerkelijk aangelegd en met het vorderen van de bestrating werd de hoeve, het hof van plaisantie dus, gesloopt. De naastgelegen kleine boerderij met woning is nog tot 1898 blijven staan. Ze werd ook wel la ferme de l’avenue Cogels genoemd, oftewel de boerderij van de Cogels Osylei. Met de verdere verkaveling en de bouw van nieuwe herenhuizen verdween ook dat laatste restje van landelijk Zurenborg. Het integreren van oude bebouwing in een nieuwgebouwde wijk, tegenwoordig meer gebruikelijk, was eind negentiende eeuw nog geen optie. Zoals gezegd door Possemiers: de Cogels Osylei, een pretpark van stijlen, een gereconstrueerd verleden, kwam in de plaats van het echte verleden,
een 16e-eeuws kasteeltje dat men zonder enige spijt sloopte. Volgens Elaut wil het verhaal dat één van de boeren waarvan de pachtovereenkomst was opgezegd nog enige tijd een groentewinkeltje heeft gerund aan het Tramplein.
De gemeentegrens
Terwijl de Cogels Osylei en de zijstraten al ontwikkeld werden, moesten wijzigingen van de gemeentegrens tussen Antwerpen en Berchem naar aanleiding van de ontwikkeling van de wijk en de bouw van de ringspoorlijn nog worden vastgelegd. In 1912 - de hoeve was toen al geruime tijd verdwenen - werden de huidige grenzen vastgelegd ingevolge een overeenkomst met de stad. De domeinen Middelheim en Vogelenzang werden aan Antwerpen overgedragen om opgenomen te worden in het Nachtegalenpark. In ruil kreeg Berchem de Leemput-, Schelp-, Krijt- en Klokstraat, de Guldenvliesstraat, de Transvaal-, Waterlooen Generaal Van Merlenstraat, alsook dat deel van de Cogels Osylei en de Pretoriastraat dat op Antwerpen lag. De inmiddels verhoogde ringspoorweg vormt sindsdien de grens.
Zurenborg Hoeve leeft voort
Soms laat de reeds lang verdwenen Zurenborg Hoeve zich weer wat zien. De recente blootlegging van de fundamenten was daarvan een fraai voorbeeld. Verscheidene schilders, onder wie Jozef Posenaer en Jan Stobbaerts, hebben de hoeve in de negentiende eeuw een of meerdere keren geschilderd. Af en toe duikt er verrassend materiaal op, zoals een schilderij, met daarop de hoeve afgebeeld, op een oude zolder. In 2014 heeft de provinciale kunstcollectie een krijttekening van de hoeve van een onbekende kunstenaar overgenomen uit de inventaris van het Sterckshof. Het is mooi dat mensen met kennis over erfgoed, stadsontwikkeling en Zurenborg als Alex Elaut en Jan Possemiers blijven zoeken naar antwoorden op de vele vragen die er nog over Zurenborg zijn. Over de hoeve lijkt het laatste woord nog niet gezegd.
Blootlegging van de fundamenten in de Cogels Osylei.
Foto: Hans SLEURINK
Oude Postkaarten Zurenborg, het prille begin
In de Middeleeuwen was er hier totaal niets. Enkel wat vage moerassige (“zure”) gronden en een beek: de latere ‘Zurenborgbeek’, die vanaf Borgerhout ‘Vuilbeek’ en ‘Potvliet’ zal heten. In het begin van de zestiende eeuw kocht Michiel van der Heyden, binnenburgemeester
van Antwerpen, grond-speculant en de gronden voor een prikje op. Op het hoogste gedeelte liet hij een buitenverblijf, ‘Hof van Plaisantie’ bouwen. Hij noemde zichzelf 'Heer van Suerenborgh' en zijn landgoed 'Heerlijkheid'. Door de eeuwen heen veranderde de kasteelhoeve van eigenaar, tot
zij in 1837 in handen kwam van de adellijke familie Osy. Het gebouw bevond zich ongeveer op de plaats van de vier ‘witte kastelen’ van bouwmeester Ernest Dieltiens, aan de Cogels-Osylei.
(Jos HERMANS)
Nieuw Zurenborg, quo vadis? Oproep
Nieuw Zurenborg, dat is het dossier wat u en ons, en alle wijkbewoners, het volgende decennium het meest bezighoudt. Wat komt er op de leegstaande stelplaats van de bussen, binnenkort voor een tijdje een park, en de site van de voormalige gasfabriek, binnenkort voor een tijdje een buurtparking? De plannen die de stad over afzienbare tijd op tafel legt, bepalen voor lange jaren het gezicht van de wijk en de levenskwaliteit van de jongsten onder ons en hun kinderen.
Volgens het bestuursakkoord dat de twee partijen die de stad besturen, NVA en Vooruit, gesloten hebben, wachten ze eerst op het advies van de intendant. Hoe moet en kan het volgens hem met de overkapping van de Ring? We popelen van ongeduld
om dat te weten. En zoals schepen Kennis het in het vorige nummer van Gazet van Zurenborg zei, we blijven niet wachten op Godot.
We vertrekken van nul, dat opent perspectieven. We kunnen als wijkbewoners ons oor te luisteren leggen bij de intendant en op bekwame spoed aandringen. We kunnen met de stad, met name met de schepenen verantwoordelijk voor vastgoed en stadsontwikkeling, in overleg gaan. We moeten dan wel weten wat we willen voor de wijk.
Forum Daarom doen we als Gazet twee dingen. In de eerste plaats willen we een forum zijn voor wie er doordachte ideeën heeft voor Nieuw Zurenborg.
We staan open voor wie er in de wijk in zijn pen kruipt.
In het vorige nummer hebben we een eerste aanzet gegeven. We doen dat in dit nummer opnieuw. U leest een artikel over wat er in een vroegere fase - want we praten al lang over Nieuw Zurenborg - als voorstellen uit de koker van stadsplanners en andere betrokkenen gekomen is. Zo frissen we uw geheugen op. En we zijn een architect op gaan zoeken, een voormalig inwoner van Zurenborg, die de ideeën die al jaren bij hem opborrelen in een model gegoten heeft. Comité
In de tweede plaats gaat de Gazet ervan uit dat we als wijkbewoners geen impact hebben als iedereen
hoogstpersoonlijk zijn allerindividueelste emoties uit. Wanneer we dat collectief doen, staan we sterker. In het editoriaal van het vorige nummer hebt u een pleidooi gelezen voor de heroprichting van een wijkcomité. We vinden het een goede zaak dat Zurenborgers die begaan zijn met de toekomst van de wijk en Nieuw Zurenborg de koppen bij elkaar steken. Het kan bij de start wat informeel eraan toegaan en als het initiatief eenmaal van stapel gelopen is een formelere gedaante aannemen. Laat maar horen als u aan de kar wilt trekken. Samen kunnen we bergen verzetten, op ons eentje verrichten we sisyfusarbeid. Op bijstand van de Gazet kunt u rekenen.
Zuidkant van de hoeve. Archief Jos HERMANS
Ingangspoort van Zurenborg Hoeve. Archief Jos HERMANS
Algemeen zicht van Zurenborg Hoeve. Archief Jos HERMANS
De stal van Zurenborg. Archief Jos HERMANS
Nieuw Zurenborg, het nieuwe Groen Kwartier?
In het vorige nummer heeft Gazet van Zurenborg een oproep gelanceerd om te laten weten hoe volgens u Nieuw Zurenborg eruit moet zien. We doen die oproep in dit nummer overigens opnieuw. Doen! Peter Mermans heeft meteen gereageerd. Hij is een gepensioneerd architect, woont nu in het Groen Kwartier, en heeft daarvoor achttien jaar op Zurenborg gewoond. Hij heeft niet zomaar ideeën op papier gezet, nee, hij is tijdens de covidperiode aan de slag gegaan met een 3D-programma en heeft Nieuw Zurenborg als gevalstudie gekozen. De Gazet is hem op gaan zoeken. (Luc PANDELAERS en Guy POPPE)
De beste manier om te snappen hoe het model voor Nieuw Zurenborg van Peter Mermans in elkaar steekt, dat is naast hem gaan zitten als hij op zijn computerscherm zijn werkstuk in detail belicht. Let wel, het gaat hier om een oppervlakte van tien hectare, zo groot als het Boekenbergpark, een derde groter dan het Groen Kwartier. De Gazet heeft geprobeerd om u op weg te zetten door twee beelden te plaatsen bij dit artikel. Op het ene ziet u de nieuwe wijk vanuit een zuidelijk standpunt, alsof u aan een drone boven de Ring en de Singel hangt. Op het andere wandelt u de wijk binnen aan de noordkant. Wat ook helpt, is op de Facebookpagina’s Peter
Mermans en Peter Mermans architect of op LinkedIn het filmpje van 1min 12s opzoeken, in kleur. Dan zie je hoe hij de wijk uitgedacht heeft.
Laten we de beelden in woorden omzetten. Aan de noordkant, tegen de spoorweg, komt er een groenzone. Dat is als het ware een verlenging van het Spoorpark. Het geheel wordt één groot park, een buffer tegen het geluid van de voorbijrijdende treinen. Daarin komen er twee vijvers, naast ruimte voor sportieve activiteiten, zoals basketbal, voetbal en petanque, en een fietsparking. De hangar die er nog staat, heeft Mermans weggedacht. De Zomerfabriek behoudt
zijn plek en daarnaast komen er twee hallen, voor optredens en andere activiteiten.
Aan de ingang van dat park, tussen de Pretoriastraat en de Omheining Statie van Borgerhout, wil Mermans een poort bouwen. Zo wordt de toegangsweg, naast zeven andere straten die op het Tramplein en de Draakplaats uitmonden, de achtste straal van een ster. Voor de vormgeving van het park heeft Mermans zich laten inspireren door het werk van de Amerikaanse beeldhouwer Alexander Calder, bekend voor zijn mobilen, bewegende sculpturen. Van hem is in het Openluchtmuseum in het Middelheimpark The Dog te zien.
Wonen in het groen
Die groenzone trekt Mermans door aan de rand van het hele terrein. “Dat wordt een zachte rand ”. Wie er in de wijk komt wonen, doet dat dus in het centrale deel, omgeven door bomen, struiken, grasveld en planten. “Bewoners in het groen, dat geeft een dorpsgevoel. Voor de bewoning denk ik aan een kleurrijke mix van kleine woningen, herenhuizen, atelierwoningen, flats en lofts”, vertelt Mermans, “iedere woonunit heeft een buitenterrein, dat kan een terras zijn, een privé-tuin of een collectieve”. De woonwijk is autovrij, de Krugerstraat, Minkelerstraat en Vlijtstraat verdwijnen, net als de met graffiti getooide muren. De binnenstraten wil Mermans zo ontworpen zien dat je ze later, bij overkapping van de Ring, door kunt trekken naar een mogelijk Ringpark.
Tegen de groenruimte in het noordelijke stuk van Nieuw Zurenborg komen er hoge gebouwen. “Hoe langer ik bezig was met het model, hoe lager de hoogbouw uitviel ”. Mermans komt uit op huizenblokken van maximaal een verdieping of zes. Aan de kant van de Pretoriastraat zijn de gebouwen lager. Ieder bouwblok
bevat op de hoek twee winkelpanden, voor een bakker, een slager maar het kan ook een kleine supermarkt zijn. Het ontwerp voorziet in zo’n vierhonderd wooneenheden. Het gebouw van Elia staat nog op het plan, omdat Mermans net als wij niet weet of dat blijft staan, ja of nee. Als gemeenschapsvoorzieningen denkt Mermans onder meer. aan een bibliotheek. Een school mag immers niet, vanwege de vervuilde grond. “Die vervuiling is een zorg en vergt een duidelijk antwoord naar het publiek toe”. Sociale woningen? “In het Groen Kwartier zijn die hoofdzakelijk gegroepeerd. Daarover moet ik nog nadenken”.
Kantoren
Tegen het groen aan de zuidrand van Nieuw Zurenborg komen er lage kantoorgebouwen van drie hoog. “Als er vraag is. Niet te veel ”, vindt Mermans. Het kunnen dus ook woningen zijn of ruimtes voor startups en coworking. Bovengronds is er parkeergelegenheid, zowel voor wie er werkt als voor bewoners, voor om en bij vijfhonderd auto’s, rekent Mermans uit. De uitritten geven uit op de Binnensingel. De ruimte is overdekt en gecamoufleerd. Bovenop komt er een daktuin, toegankelijk voor de kantoormensen én voor wijkbewoners. Ook een stadsboerderij kan er haar plaats vinden.
De filosofie achter het ontwerp is het oude Zurenborg, stelt Mermans. “Ik wil de eigenheid van Zurenborg hergebruiken op een nieuwe manier, dat stratenpatroon met bouwblokken en binnentuinen. De afwisseling, met gebouwen van verschillende hoogte, breedte en kleur, brengt ritme in het park ”. Central Park in New York, dat gevoel? “Ja, ja”, knikt hij overtuigend. Zij het dat in New York de wolkenkrabbers, zoals de Trump Tower, het park omzomen, net andersom dus. “Nieuw Zurenborg, het nieuwe Groen Kwartier ”, besluit Peter Mermans.
Tijdens de vergadering in de Zure viel terloops een interessante suggestie te horen om de tramloods op de Draakplaats een nieuw leven te geven. Waarom verhuizen we het Bus- en Trammuseum
aan de Diksmuidelaan niet naar de Draakplaats? Zurenborg is destijds ontstaan als een knooppunt van openbaar vervoer en het zou dus een mooi symbolisch gebaar zijn om dat museum in het hart
Stadsbestuur presenteert
halfslachtige
en
van de wijk te vestigen. En het zou daar ook een stuk zichtbaarder zijn en heel wat meer bezoekers kunnen aantrekken.(lp)
tijdelijke
oplossingen Een pop-up buurtpark! Echt?
Op woensdag 12 maart organiseerde Vooruit een voorlichtingsavond over de voorlopige plannen van de nieuwe bestuurscoalitie voor Nieuw Zurenborg. Voor de partij waren nieuwbakken schepen Lien Van de Kelder en nationaal fractievoorzitter en sinds kort ook wijkbewoner Oscar Seuntjes present en verder waren er een dertigtal wijkbewoners komen opdagen. Wij waren er ook maar we werden niet meteen enthousiast van wat we te horen kregen. (Luc PANDELAERS)
Een eerste voorstel was om de personeelsparking van De Lijn in de Pretoriastraat te gaan gebruiken als buurtparking en fietsenstalling. Parkeerdruk is een oud zeer in Zurenborg en door de werken in de CogelsOsylei is het ook in het Berchemse deel van de wijk een stuk acuter geworden. Alleen was er nog geen duidelijkheid over of het een betalende parking zou worden en of wijkbewoners met een parkeervergunning er gratis gebruik van zouden kunnen maken. Mijn bedenking was dat ook veiligheid hier een probleem kan zijn. De parking ligt achter drie meter hoge muren en sociale controle is dus onbestaande. De aangrenzende Krugerstraat heeft ook enkel blinde muren maar is wel uitstekend verlicht. Toch zie ik daar als ik daar ‘s avonds de hond uitlaat regelmatig glas liggen van ingeslagen autoruiten. Dus nee, ik denk niet dat ik van die parking –betalend of niet – gebruik ga maken. En mijn fiets ga ik er zeker niet stallen.
POP-UP PARK
De hoofdmoot van de avond was de invulling van de voormalige stelplaats van De Lijn. Nu een asfaltvlakte van ruim twee hectare met een ernstig vervuilde ondergrond. De boel opbreken en de bodem saneren is blijkbaar niet meteen aan de orde en dus werden
er suggesties gedaan en werd er gepolst naar ideeën. Bloembakken en boompjes in kuipen. Een speeltuin uiteraard. Luifels met bankjes eronder voor de oudjes in de wijk. Een horecakiosk. Basket- en minivoetbalterreinen. Een petanqueterrein. Ook activiteiten die nu op de Dageraadplaats plaatsvinden en daar voor nogal wat overlast zorgen zoals muziekoptredens zouden kunnen verkassen.
Allemaal leuke ideetjes natuurlijk maar om dan meteen maar van een park te spreken doet wel heel erg denken aan de beruchte uitspraak van voormalig schepen Annick De Ridder die het heraangelegde Mediaplein “een nieuwe groene zone voor de stad” noemde.
Het lijkt erop dat het stadsbestuur na jarenlang foeteren op De Lijn omdat die de stelplaats niet wilde opgeven zich een aap geschrokken is omdat de bussen opeens weg waren. Wat nu jongens? Nu moeten we beleid tonen! Ideeën iemand? Een pop-up park!
ZOMERFABRIEK
Daarmee wordt er voorbijgegaan aan het feit dat er vlak naast de stelplaats een locatie klaarligt die veel beter geschikt is voor vrijwel al deze activiteiten, namelijk de stek van de Zomerfabriek. Daar is het nu al een stuk gezelliger, er is al wat groen
aanwezig en VESPA heeft er in 2018 al een bodemsanering laten uitvoeren. Hier een pop-up park realiseren kan veel sneller en ongetwijfeld ook een stuk goedkoper. Wat moet er dan wel gebeuren met de stelplaats? Maak daar voor mijn part voor de korte termijn een buurtparking van. Maar maak eindelijk ook een globaal plan voor Nieuw Zurenborg. Er is al eindeloos gezegd dat het een toplocatie is maar momenteel is het een toxisch stort. Er is niet enkel vervuiling door diesel en smeerolie op de stelplaats. Nog ernstiger is de historische vervuiling door de voormalige gasfabriek met teer, koolwaterstoffen en zware metalen.
OVAM
In 2010 begrootte OVAM de totale saneringskosten op 10,3 miljoen euro. Nu vijftien jaar later zal dat allicht het dubbele zijn. Intussen gaat OVAM verder met de inventarisatie van vervuilde gronden in Vlaanderen. Dat onderzoek moet in 2028 afgerond zijn en voor gronden die als vervuild
worden aangemerkt moet de sanering uiterlijk tegen 2036 zijn gestart, en indien mogelijk afgerond. Er is dus duidelijk ook druk van bovenaf. In 2018 heeft VESPA trouwens al eens vlug-vlug één hectare van de site laten saneren omdat hen een forse boete van de de Vlaamse milieuadministratie boven het hoofd hing. De tijd van met de voeten slepen is voorbij.
SCHOOL
En dan is er veel mogelijk. Inbegrepen de bouw van een school. Het idee dat er op de site geen school mag gebouwd worden dateert van 2010, toen het stadsbestuur plannen had om er een tijdelijke school in prefabgebouwen te vestigen. Dat stuitte toen op luid protest van de toenmalige actiegroep SOS-Zurenborg en op een negatief advies van OVAM omdat de (toen al!) voorziene bodemsaneringswerken voor te veel hinder zouden zorgen. Omdat het om een tijdelijk project ging heeft het stadsbestuur vervolgens zijn plannen opgeborgen
Personeelsparking De Lijn Foto: Luc PANDELAERS
Saneringswerken aan Zomerfabriek. Foto: Luc PANDELAERS
De werken aan Zomerfabriek 2018. Foto: Luc PANDELAERS
Nieuw Zurenborg: opnieuw naar de tekentafel
Unieke kans voor een nieuw stukje stad
Het Antwerpse schepencollege gaat werk maken van Nieuw Zurenborg met een schone lei. Nu de stelplaats van De Lijn verhuisd is, wordt de vraag naar een plan alleen maar urgenter. De wijk heeft behoefte aan groen, de stad aan woningen. Beschikbaar is een centraal gelegen site naast het historische Zurenborg, een unieke kans. Grote vraag is hoe de overkapping van de Ring wordt opgelost. (Herman KOK)
De discussie over Nieuw Zurenborg begon meer dan twintig jaar geleden toen duidelijk werd dat de stelplaats van De Lijn zou verhuizen en er werd nagedacht over een nieuwe invulling van de terreinen van de voormalige gasfabriek. Er zijn inspraakavonden en brainstormsessies met bewoners en andere belanghebbenden geweest. Er is gewerkt aan een Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) voor Nieuw Zurenborg, waarvoor verscheidene studies zijn gedaan. Eén, van de Antea Group, dateert van 2011. Een studente uit Gent, Katrien Puttemans, heeft in 2009 een scriptie ‘Stadsontwerp Nieuw Zurenborg: stedelijk wonen in het groen’ erover geschreven. En bij de Antwerp Management School is Nieuw Zurenborg in de masteropleiding Real Estate meermaals een case study geweest voor de studenten. Maar het is gebleven bij rapporten, participatiebijeenkomsten en ruwe stedenbouwkundige ontwerpen. Een RUP is nooit vastgelegd.
Nadat er in augustus 2011 nog een nieuwsbrief over Nieuw Zurenborg was verschenen, viel de publieke discussie stil en stopten de voorbereidingen wegens een scala aan onzekerheden. Zo waren veel gronden nog geen eigendom van de stad en kon ze haar regiefunctie niet goed invullen. Eigenaren van delen van de site waren onder meer IGAO, De Lijn, de NMBS, IMEA, met het transformatorstation dat in functie zal blijven, en een aantal privépersonen. Met al die partijen moest de stad tot afspraken komen. Er was voorts een omvangrijke saneringsopgave vanwege bodemvervuiling, vooral veroorzaakt door de vroegere gasfabriek. De planning omtrent de verhuizing van de stelplaats, die uiteindelijk in 2024 zou plaatsvinden, was onduidelijk. Ook is de overkapping van de Ring ter hoogte van Zurenborg een cruciale factor om te bepalen wat er op de site ontwikkeld kan worden.
Plannen
Moet het bij Nieuw Zurenborg gaan om een stedenbouwkundige voortzetting van het stratenpatroon en de bouwstijl van Zurenborg? Of moet het tot een modernere, contrasterende
ontwikkeling komen of een combinatie van beide? Hoe het gebied stedenbouwkundig afschermen van overlast vanuit de Singel, de Ring en de spoorlijn waarlangs veel goederenverkeer gaat? Kantoren, net als de juiste positionering van gebouwen, kunnen als geluidswal dienen. En hoe kan het verleden van spoor en tram zichtbaar blijven in Nieuw Zurenborg?
Het ontwerp-RUP, dat nu niet meer van toepassing is, ging uit van meer dan vijfhonderd woonruimtes, waarvan 25 procent sociale woningen. Een park van vijf hectare was een belangrijk onderdeel van het plan. En voorts voorzieningen, als een school, een kinderdagverblijf, buurtwinkels, waaronder een compacte supermarkt, en beperkte horeca. Het programma van voorzieningen is gebaseerd op de veronderstelde vraag rond 2010. De vraag is zeker hoe ze de afgelopen vijftien jaar geëvolueerd is. Parkeren zou vooral ondergronds worden opgelost, waarbij het streven naar een hoog fiets- en openbaarvervoergebruik het uitgangspunt was.
Inmiddels zijn we vijftien jaar verder. De vraag naar woningen is nog urgenter. Zo ook de kwestie van een groene, leefbare openbare ruimte en de noodzaak van een park in de wijk. Qua aanbod van supermarkten, winkels en horeca is er in Zurenborg en de aangrenzende buurten de voorbije jaren wel het nodige veranderd. Ook kan men leren van concepten in het Groen Kwartier en het Nieuw Zuid. Helaas zijn ook de kosten van de sanering en het bouwrijp maken van de site toegenomen, hetgeen gevolgen heeft voor de haalbaarheid van een ontwikkelingsplan. Kan een oplossing voor de Ring meer lucht aan Nieuw Zurenborg bieden?
Overkapping
Het werk aan de Oosterweelverbinding is in volle gang en het is duidelijk dat omvangrijke delen van de Ring overkapt zullen worden, vooral in Antwerpen Noord. Daar is goed zichtbaar tot wat voor stedenbouwkundige kansen een ondertunneling van de Ring leidt. Zie bijvoorbeeld de ontwikkelingsplannen
rond de Slachthuissite. Ook over een mogelijke overkapping aan de zuidoostzijde van de stad wordt nagedacht. Voor Nieuw Zurenborg, nu dicht op de Ring en de Singel gelegen en daardoor geraakt door ernstige luchtvervuiling en geluidsoverlast, blijft de vraag cruciaal hoe de Ring wordt ingepast.
Overkapping van de Ring verruimt de ontwikkelingsmogelijkheden op de site aanzienlijk. Dan gaan geluidsoverlast en vervuiling sterk omlaag en kan de kap als Ringpark ter hoogte van Zurenborg fungeren. Niet alleen wordt daardoor de leefbaarheid in een groot gebied verbeterd en worden de stadsdelen buiten de Ring veel beter op de centrale stad en Zurenborg aangesloten, ook kan er een groter ontwikkelingsprogramma met meer woningen worden gerealiseerd. De kap over de Ring, ingericht als park maakt de noodzaak voor
een park in Nieuw Zurenborg wellicht minder groot. Van belang is wel dat de Singel geen al te grote barrière blijft. Zo zijn er plannen geweest om hem ter hoogte van het Burgemeester Edgar Ryckaertsplein in een tunnel onder te brengen.
Als eerder door schepen Koen Kennis in een interview met Gazet van Zurenborg aangegeven begint de discussie over de ontwikkeling van Nieuw Zurenborg geheel opnieuw. Maar zoals gezegd, in welke mate de Ring tussen Borgerhout en Berchem ter hoogte van Zurenborg overkapt wordt, is een bepalende variabele in de plandiscussie.
Voorbeelden
In veel steden wordt gewerkt aan de ontwikkeling van centraal gelegen, uitgestrekte, verlaten terreinen om aan de toenemende vraag naar woningen, diensten en publiek groen te voldoen.
Ebeinngekwartier in Groningen. Foto Herman KOK
De Groene Loper in Maastricht. Foto Herman KOK
Nieuw Zurenborg
De spanningsboog is altijd aanzienlijk: de vraag naar woningen, publiek groen, commerciële en maatschappelijke diensten, en ook parkeren beconcurreren elkaar om schaarse ruimte. Ook is de ontsluiting van een nieuw terrein binnen een bestaand stedelijk gebied vaak een gevoelige kwestie. In komende edities van Gazet van Zurenborg zullen voorbeelden met enige mate de revue passeren. Daarmee kunnen de plan -
makers programmatisch en qua stedenbouwkundig ontwerp inspiratie opdoen en ze laten de lezer verschillende mogelijke oplossingen zien.
Een mooi voorbeeld is de Groene Loper in Maastricht. Maastricht werd decennialang doorsneden door een stadsautoweg, onderdeel van de Nederlandse A2–E25 van Amsterdam naar Luik. De weg sneed
Sergie Van den Borne en Suzanne Janssens
Opticien - Optometrist
Dageraadplaats 12 2018 Antwerpen
tel : 03/235 16 35 optiekdedageraad@telenet.be
OPENINGSUREN
MAANDAG 10 uur tot 13 uur
DINSDAG 10 uur tot 18 uur
WOENSDAG 10 uur tot 18 uur
DONDERDAG 10 uur tot 18 uur
VRIJDAG 10 uur tot 18 uur
ZATERDAG 10 uur tot 13 uur
Maastricht in twee delen en vormde met het vele verkeer, de vervuiling en de geluidsoverlast een forse barrière. De buurten rondom de snelweg waren allesbehalve gewild en vooral het noordelijke deel gold als een sociaal probleemgebied.
De ondertunneling van de N2 in Maastricht, met de Koning WillemAlexandertunnel, vond plaats tussen 2011 en 2016. Hij werd in 2016 geopend, wat de doorstroming, bereikbaarheid en leefbaarheid van Maastricht flink verbeterde. Boven op de tunnel is een park, bekend als de Groene Loper, gerealiseerd over een afstand van 2,3 kilometer. Dat omvat een parklandschap met fiets- en wandelpaden, bijna tweeduizend nieuwe bomen, en diverse recreatieve voorzieningen. Ook zijn het centrale en het oostelijke deel van de stad beter aan elkaar gekoppeld. In de flanken is ruimte voor in totaal 1.175 woningen, waarvan een belangrijk deel al is gerealiseerd. Dat alles heeft de wijken eromheen flink opgewaardeerd en meer gewild gemaakt. De Groene Loper is, samen met andere ondertunnelingsprojecten als onder meer in Amsterdam, Hamburg, Madrid en Luik, een goed voorbeeld hoe de ondertunneling of overkapping van intensieve verkeersstromen leidt tot meer leefbare steden en goede mogelijkheden voor woningontwikkeling, meestal gecombineerd met een betere doorstroming van het verkeer. Dus, een win-win.
Een ander voorbeeld is het Ebbingekwartier in Groningen. Die wijk is gerealiseerd op de terreinen van een vroegere gasfabriek en heeft daarmee overeenkomsten met Nieuw Zurenborg. Zoals in Nieuw Zurenborg was een omvangrijke bodemsanering noodzakelijk om het gebied te kunnen ontwikkelen. Een innovatieve strategie als onderdeel van de sanering was de integratie van de bodemsaneringswerkzaamheden met de bouw van de Boterdiepgarage, een omvangrijke ondergrondse parkeergarage onder het Ebbingekwartier met twaalfhonderd parkeerplaatsen voor wijkbewoners
en bezoekers aan de stad. De ontgraving voor de garage diende tegelijkertijd als sanering van de meest vervuilde grond. De geplaatste damwanden fungeerden als fundering voor de garage. Het ontwerp is gebaseerd op een halfverdiepte garage. Met andere woorden, de garage is niet volledig ondergronds maar de bovengelegen wijk ligt als het ware op een iets verhoogd plateau. Dat leidde tot een enorme besparing op de bouw- en beheerskosten. Men kon minder diep gaan, hetgeen van belang was in de natte grond van Groningen en er kon deels langs natuurlijke weg worden geventileerd, zodat er minder ingrijpende maatregelen nodig waren. Het resultaat is een autoluwe wijk, met groen bovenop de garage, en ongeveer twaalfhonderd appartementen en eengezinswoningen, winkels, restaurants, en een hotel.
Een unieke uitdaging
De ontwikkeling van Nieuw Zurenborg is een bijzondere prikkel voor stad en wijk. Het is een uitzonderlijke kans om een stedenbouwkundig vervolg te geven op de laat19e-eeuwse, planmatige ontwikkeling van Zurenborg, die met de kennis van nu als een enorm succes kan worden beschouwd. Als gezegd door Maarten Van Acker, hoogleraar stedenbouw aan Universiteit Antwerpen in een interview met Gazet van Antwerpen, kan Nieuw Zurenborg ‘een stedenbouwkundige speeltuin’ worden, waarin ‘geëxperimenteerd kan worden zonder het historische en architecturaal hoogstaande karakter van de hele wijk uit het oog te verliezen’. Het pop-up park zal Nieuw Zurenborg dichter bij de wijkbewoners brengen en buurtactiviteiten op de site zullen leiden tot een grotere betrokkenheid van wie er woont. Aan de stad de verantwoordelijkheid voor een nieuw plan en aan de bewoners en andere belanghebbenden de verantwoordelijkheid om creatief en constructief mee te denken om de droom van een uniek Nieuw Zurenborg werkelijkheid te laten worden.
De Groene Loper in Maastricht. Foto Herman KOK
Het Spoorpark
Onvermoede biodiversiteit
Het Spoorpark is in eerste instantie een park, een groene ruimte dus, waar je alles vindt wat de natuur kan bieden. Niet alleen rust, stilte en een plek waar je je te voet of met de fiets sportief uitleeft. Neen, het park is ook een biotoop waar vogels broeden, kleine zoogdieren, spinnen en insecten gedijen en planten allerhand tot bloei komen. Daarom is het nuttig om na te gaan wat er op dit ogenblik groeit op en rond de perrons en de bermen van het vroegere Ooststation. Natuurpunt heeft dat in opdracht van de stad bestudeerd. Gazet van Zurenborg heeft het rapport doorgenomen. (Guy POPPE)
Laat dit gezegd zijn, ik heb geen groene vingers. Sinds enkele jaren probeer ik om op het terrein rond mijn stulpje in Frankrijk een perkje zurkel aan te leggen. Verleden jaar was er niet eens genoeg om één keer saumon à l’oseille klaar te maken, een van mijn lievelingsgerechten. Gelukkig herken ik de paardenbloem, goed om de lentesla aan te rijken, en, dankzij de buurman, de postelein tussen de stenen van de oprit. Maar hoe vaak gebeurt het niet dat we achteloos onkruid verwijderen en bij een bezoek aan een kruidentuin vaststellen dat we een medicinaal plantje verwijderd hebben. Wel, ik garandeer u, de informatie die u in de studie van Natuurpunt vindt, is om duimen en groene vingers van af te likken.
Planten
De site van het Spoorpark is een paradijs. 188 soorten heeft Natuurpunt geteld tijdens waarnemingen in 2022 en grotendeels in 2023. Als je merkt hoe op enkele maanden dingen veranderen, dan moet je nu, na anderhalf jaar, alvast rekening houden met een soms forse evolutie. Dat zal zeker het geval zijn wanneer de aanleg van het Spoorpark van start gaat.
Mag dat met de nodige voorzichtigheid gebeuren, aannemers? We lezen immers dat in juni 2023 het onderzoek naar de aanwezigheid van spinnen te laat kwam omdat de bodem waarop treinsporen lagen, afgegraven was en volgestort met aangevoerde aarde. Natuurpunt trof m.a.w. een werf aan en geen spinnenhuishouding. Al is dat relatief, want ze telden toch 43 soorten, waarvan de bleke renspin en de gemarmerde galgspin bedreigd zijn.
Leve het stinkende streepzaad
Het stinkende streepzaad - ik had er nog nooit van gehoord - is ook bedreigd, zij het dat het aantal groeiplaatsen op een jaar tijd van twee naar dertien toegenomen
is. Steenachtige plaatsen, zoals langs treinsporen, zijn het streepzaad zijn leefgebied. Op de site komt het voor langs de muren, tussen de kasseien en tussen de sporen. Volgens Natuurpunt “kan het zich hier gerust verder uitbreiden indien de kruidrijke vegetatie die momenteel langs de muren groeit, niet wordt verwijderd ”. Dat zit dus wel goed met de overlevingskansen voor het stinkende streepzaad, als we er maar met onze fikken afblijven. Het behaarde beukkruid, eerst op hooguit één maar later op elf groeiplaatsen gevonden, is een ander, zeldzaam en dus te pamperen plantje.
Smeerlapperij Vijftig plantensoorten, ruim een kwart, zijn uitheems. Zeven staan er op de lijst van invasieve exoten, zoals de valse wingerd en de Japanse duizendknoop. Die laatste smeerlapperij, zo bestempel ik hem misprijzend, tiert welig op twee plaatsen, o.m. in de Minkelerstraat, aan de overkant van de Zomerfabriek. Mijn ervaring is dat
de duizendknoop zodanig onder muren wortelt, dat het je nooit lukt om bij handmatige verwijdering alle wortels uit te rukken. Na een zomerse uitroeibeurt zie je een week later het resultaat: hij staat alweer een halve meter hoog. 28 jaar strijd tegen de duizendknoop en ik weet één ding: hij wint! Een product als Roundup of een ander glyfosaathoudend middel lijkt aangewezen maar dat is om milieuen gezondheidsredenen uit den boze.
Advies Het advies van Natuurpunt: behoud kassei- en perronplanten: “In de plaats van de weg bijna volledig te betonneren, kan men zoals in Park Spoor Noord een gedeelte van de weg in beton doen en een deel in kassei ”. Wat nog?
Creëer grasstroken die je maar enkele keren per jaar maait, maak ruigtestroken aan, die je niet jaarlijks maait - goed voor het koninginnenkruid, dat er nu al is - en denk aan inheemse wisseloplossingen.
Uit de lange lijst die Natuurpunt suggereert, pluk ik hazelaars, bramen, slee- en meidoorn. Die laatste komt er in elk geval. Hij maakt deel uit van het hekwerk dat het park afsluit van de belendende huizen. Mijn ervaring is bloemenpracht in de lente, een voorraad hazelnootjes, als het weer meewil en de eekhoorns je niet te snel af zijn, en ontelbare bessen in augustus. Met als nadeel dat de doornen en de bramen woekeren wanneer je niet tijdig snoeit en de hazelaar in een droge zomer tot dood hout verwordt.
Vogels
Ben ik toch een zwak broertje als het op vogels aankomt. Ik zie ze vliegen over ons terrein in Frankrijk, hoor hun gezang maar ze benoemen? Ok, het vinkendeuntje herken ik, het koeren van de tortelduif en het roffelen op de linde van de specht. Zie, zie, zie, de zwaluw, piepende en kriepende, zwak en gezwind, ja, die herken ik ook. Net als de kraanvogels die in oktober overvliegen, op weg naar hun winterverblijf in het zuiden. Maar van het nest op mijn koertje hier op Zurenborg in wat er nog rest van wat ooit een echte wingerd was, die oneetbare druiven produceerde, heb ik nooit geweten welke vogel haar eieren erin gelegd had.
Zeven inventarisatierondes tussen maart en juni 2023 leren Natuurpunt dat er zeker vijftien vogelsoorten op de site van het toekomstige Spoorpark komen broeden. De stadsduiven hebben ze niet geteld, die zijn ze liever kwijt dan rijk. Die vogels bezetten samen 49 broedplaatsen. De houtduif is de meest voorkomende. Ook de winterkoning, de pimpel- en de koolmees hebben de weg naar de stationsomgeving gevonden.
Goed nieuws, Natuurpunt heeft merels aangetroffen, vier koppels. Dat waren er vroeger zeker meer. Een virus bedreigt hun bestaan, dat is bekend. Waar zijn ze, vraag je je soms af, je hoort ze nauwelijks nog zingen. De groenling houdt het bij één plek. Die heeft het ook al lastig in onze regio, vanwege een ziekte. Hij heeft graag hoge tot middelhoge bomen als zangplaats.
Welkom
Interessant is de suggestie van Natuurpunt om met kleine, goedkope inspanningen kerkuilen aan te sporen zich op de site te vestigen. Ik heb er eens een op een avondlijk uur zien vertrekken uit een leegstaande kapel. Wat een vleugelreikwijdte, indrukwekkend. Maar het rapport adviseert wel om “maximaal in te zetten op behoud van de reeds aanwezige soorten”.
Niet welkom is de halsbandparkiet. Die invasieve exoot is in de omgeving aanwezig maar broedt nog niet op de site. In het oog te houden, die vogel. Ik ken een park in Brussel, waarvan hij
Het stinkende streepzaad, bedreigde plant. Foto: Wim JOURET
Japanse duizendknoop in de Minkelerstraat. Foto: Rens HENDRICKX
zijn thuis gemaakt heeft. De andere vogels moeten ophoepelen en de parkieten hun lawaai is er nauwelijks iets beter te harden dan het gebrul van de landende vliegtuigen.
Vleermuizen
Tijdens zestien observatienachten heeft Natuurpunt vleermuizen geregistreerd. Meer dan vijftienduizend! De vleermuizen in onze voormalige schapenstal komen al 28 jaar bij het vallen van de avond een kwartiertje insecten vangen. De voorbije zomer waren ze nog zeker met zijn drieën, ze zijn moeilijk te tellen. In het begin waren er vast meer. Gelukkig is het onze poes nooit gelukt om er een te vangen al was dat haar dagelijkse streven.
Het Spoorpark is niet zo geschikt voor die kleine zoogdieren. De gewone dwergvleermuis heeft zich in de huizen rondom gevestigd en komt zich bij het vallen van de nacht voeden in het park. In de herfst komt ze er paren. De ruige dwergvleermuis, die in bomen woont, komt tijdens zijn trektocht in het najaar overvliegen en er eten zoeken.
Het Spoorpark
Voor het goed van de populatie raadt Natuurpunt aan om meer bomen te planten en enkele duistere zones te plannen: “ We benadrukken sterk dat maximale beperking van verlichting in het park het sleutelwoord is voor een geschikt vleermuizenhabitat ”. Maar ja, wat goed is voor vleermuizen is dat niet altijd voor wie er op een avondlijk uur door het park loopt of fietst.
Wilde bijen
48 bijensoorten heeft Natuurpunt waargenomen in 2023, o.m. de ernstig bedreigde breedrandzandbij. Dat is een zeldzame soort, die je zelden ziet. De meeste wilde bijen maken hun nesten ondergronds maar andere maken gebruik van kieren en spleten. Zo hebben er zich in de muur van de vroegere tramloods verscheidene soorten wilde bijen gevestigd. Natuurpunt raadt aan om die door de zon beschenen, oude muur te behouden en geen hoge bomen te planten, die hun schaduw erop werpen.
Oef, er valt nog geen Aziatische hoornaar te bespeuren! Een geluk voor de honingbij, die in 2023 zes keer waargenomen is, en de aardhommel,
op drie plaatsen aanwezig, allebei fijnkost voor de vraatzuchtige exoot.
Andere insecten
Het rapport maakt ook gewag van de grote keizerlibel, acht verschillende dagvlinders, lieveheersbeestjes en drie soorten sprinkhanen, waaronder de zuidelijke boomkrekel. Dat is aan mij met mijn toenemende slechthorendheid niet meer besteed. Ik hoor ze niet meer, de concerten uit mijn jeugd aan de vesten buiten de poort, waar nu het verkeer op de Ring stilstaat. Alleen het getjirp van de cicade in het zuiden van Frankrijk kan me nog betoveren.
Ter lering
Het toekomstige Spoorpark is nu al een biotoop met een onvermoede biodiversiteit. Een geweldig stukje natuur, waarvan we binnenkort met zijn allen kunnen genieten. Oppassen dus dat we met de aanleg van fietspaden en allerlei nuttigs en aangenaams voor de Zurenborgers geen aanslag plegen op wat het gebied nu al zonder menselijke ingreep te bieden heeft. Laat de natuur zijn gang gaan, heb ik onlangs van de gids geleerd, met wie ik in de duinen rond Swakopmund in
Namibië rondwandelde. Tijdens de covidjaren was alles er op zijn beloop gelaten en achteraf stelden ze vast dat de duinen hun herstel zelf in handen genomen hadden.
Schipperen
We zullen moeten schipperen. Kasseien en perrons bewaren om het bedreigde stinkende streepzaad levenskansen te bieden maar ook grond onverhard houden voor sommige wilde bijen. Een poel graven ter vermaak van de libellen en de vleermuizen maar niet uit het oog verliezen dat bijen van een droge omgeving houden. Bomen planten voor de bedreigde groenling en voor de paardenbloem een grasveld aanleggen. Mag kennis van de natuur een absolute voorwaarde zijn bij de keuze van de aannemer.
Raamovereenkomst voor ecologische monitoring Kerngebieden groenplan
Stad Antwerpen
Deelopdracht Spoorpark Een studie van Natuurpunt
VERTRAGING BRENGT GEPLANDE OPENING NIET IN HET GEDRANG
Enkele bewoners van de Tweelingenstraat hebben bij Vespa, de vastgoedpoot van de stad, hun licht opgestoken over de impact van het toekomstige Spoorpark op hun woonomgeving. De toelichting van Inge Struyven was verhelderend. Gazet van Zurenborg brengt u de stand van zaken. (Guy POPPE)
“De start van de werkzaamheden dit najaar? Dat is heel moeilijk ”. Inge Struyven windt er geen doekjes om. Waar staan we met het Spoorpark nadat de stad een huurovereenkomst voor vijftig jaar gesloten heeft met Infrabel, de eigenaar van de gronden? Er komt een openbaar onderzoek, dat is één. Ook is de selectie van de aannemers opgestart. Die lijst publiceert Vespa nog voor de zomer. Dat is de eerste fase van de aanbestedingsprocedure. In de tweede fase is het aan de geselecteerde aannemers, maximum vijf, om een offerte in te dienen. Dat gebeurt in het najaar. Er is dus nog werk aan de winkel en vandaar de vertraging. “A ls alles vlot verloopt, starten de werken aan het Spoorpark… in augustus 2025 ”, lees je op de site. Die informatie is dus achterhaald. Maar over het einddoel, de opening van het Spoorpark, is Struyven duidelijk: “ 2027! ”.
De talud
Een onopgeloste kwestie blijft de berm, eigendom van de NMBS. De stad onderhandelt over de aankoop
van die gronden. Hinderpaal is de hoge vraagprijs, 350.000 euro. Voor dat bedrag staat de grond in de NMBS haar boeken ingeschreven. Mocht het tot een akkoord komen, dan plant Vespa twee dingen. Op het bovenste deel van de helling komt er een ontoegankelijke groenzone van zo’n vijf meter breed. De bomen die er staan, blijven behouden en voor het overige is het vrijheid, blijheid. “Laat maar groeien”, knikt Struyven. Het onderste deel van de talud, ook zo’n meter of vijf breed, wil de stad verkopen aan de bewoners, zodat ze hun tuin uit kunnen breiden. Verhuren kan ook, zei schepen Kennis in het vorige nummer van Gazet van Zurenborg Maar goed, eerst overeenkomen met de NMBS.
Afsluiting
Boven op de berm, op het terrein van het Spoorpark, legt Vespa een omheining aan. Er komt een hek in kastanjehout van anderhalve meter hoog, waarin hoog opgeschoten meidoorn verwerkt zit. Aan de huizenkant komt er achter die omheining
een doorgang van een meter breed voor het onderhoud. Die afsluiting belemmert de inkijk door te nieuwsgierige wandelaars in het park en draagt bij tot de veiligheid.
Naast de al in werking zijnde camera’s, één aan de Draakplaats, een tweede aan het zwembad, komt er een camera aan de centraal gelegen loods. Ook dat helpt mee om de veiligheid te verhogen, net als de permanente ledverlichting aan het hoofdpad in het park. Een deel van de loods wordt gerenoveerd en er komt verwarming. Het andere deel, de herstelplaats voor locomotieven, blijft onverwarmd. Afwachten welke activiteiten er daar plaatsvinden. De tweede, meer afgelegen loods wordt afgebroken.
Lawaai
Hoe het lawaai van de voorbijrijdende treinen en het autoverkeer op de Ring, de Singel en de Plantin en Moretuslei dempen? Een reeks scenario’s is wetenschappelijk uitgetest maar welke geluidsmuur ook “is duur en heeft te weinig impact ”, is Inge Struyven haar besluit.
Het station Van het Ooststation blijft alleen perron 1 over. Met onversneden uitzicht op de omgeving. De luifel wordt hersteld. Achter dat perron blijven er twee treinsporen liggen. Als er ooit een ringspoor komt dat Schijnpoort via Berchem met Antwerpen-Zuid verbindt -het voornemen staat in het bestuursakkoord-, dan kan Antwerpen-Oost een stopplaats zijn. Wie weet, wie weet.
Filet Divers coördinator Yves Bocklandt met pensioen. Opvolger Anke Schillemans staat klaar.
“Samen maken we elkaar”
“Samen maken we elkaar”: zo besloot Yves Bocklandt zijn afscheidsspeech bij zijn pensioen. Hij was coördinator bij Filet Divers en geeft de fakkel nu door aan Anke Schillemans. (Yo VAN DEN BULCK)
GESCHIEDENIS
Yves Bocklandt( 63) komt na zijn studie Sociaal Cultureel werk terecht in jeugdwerk Waasland, waar hij werkt met jongeren die het op school moeilijk hebben. Daarop volgt een periode bij Alfabetisering Vlaanderen (19881991). Hij stelt vast dat mensen die te grote moeilijkheden hebben verdwijnen. Ook bij zijn baan bij Bond Zonder Naam, destijds in een rijhuis aan de Sint-Jacobsmarkt, waar hij individueel maatschappelijk werk verricht, doet hij dezelfde vaststelling.
Na een opleiding systeemtheorie bij de Interactie-Academie (19941995) is hij helemaal klaar om zijn schouders te zetten onder een nieuw project dat zal uitmonden in Filet Divers zoals we het vandaag kennen. Het is het resultaat van heel veel jaren ervaring.
In de beginjaren zijn ze met een viertal werknemers die op de eerste verdieping van het huis op de SintJacobsmarkt hun tijd verdelen tussen persoonlijke gesprekken, huisbezoeken en effectieve hulpverlening. Begin jaren negentig doen ze gemid -
deld zo’n drie à vier gesprekken per dag. Dat aantal neemt snel toe, tot eind jaren negentig met 33 gesprekken per dag een soort limiet wordt bereikt. Na overleg binnen BZN en samen met andere organisaties wordt uitgekeken naar een andere locatie en een andere aanpak.
KLANT IS KONING
Yves Bocklandt en zijn team denken grondig na over de beste manier van hulpverlening. Fundamenteel is de machtsverhouding tussen hulpverlener en hulpbehoeftige. Die kloof verkleinen is primordiaal. Het komt erop aan elkaar vooral geen geweld aan te doen. De idee ontstaat om mensen die hulp zoeken klanten te noemen. Dat verandert de verhoudingen volledig. Ze willen stoppen met voedselbedeling en overschakelen op een winkelmodel. In een winkel is de klant koning. Hij/zij kiest daar zelf binnen een bepaald budget zijn/haar producten uit. Daar wordt de kiem gelegd voor de eerste sociale supermarkt.
Van 2000 tot 2003 worden de grote krijtlijnen van Filet Divers uitge -
schreven. Ze werken daarbij samen met andere organisaties zoals PSC (Protestants Sociaal Centrum), Vluchtelingenwerk, de Loodsen en ‘t Wagewiel.
In 2004 komt het pand aan de Rolwagenstraat 49 vrij. Het is lang een opslagplaats geweest voor kaarsen van BZN. Vanuit deze locatie zal Filet Divers zijn activiteiten ontplooien.
De eerste Open Poortendag heeft plaats in 2006. Het is een dag waarop zoveel mogelijk mensen de organisatie kunnen leren kennen. Ondertussen is Yves ook voorzitter van een Vlaams Platform voor Sociale Kruideniers. Er zijn er nu zo’n 45 die stuk voor stuk aan minimale eisen moeten voldoen.
GROEI
Filet Divers wordt geleidelijk aan uitgebouwd. Er komt een ontmoetingsruimte en een onthaal. Vanwege de dynamiek wordt de winkel van vooraan naar achteraan verplaatst, zodat de mensen langs het onthaal moeten passeren en in de ontmoetingsruimte kunnen wachten, koffie drinken en een praatje slaan.
Vrijwilligers komen van buiten en binnen de klantenkring. Er worden maaltijden gekookt en er wordt samen gegeten. Contacten leggen, informatie verstrekken, verantwoordelijkheid en talenten erkennen: op die manier geeft Filet Divers mensen hun waardigheid terug. De dienstverlening blijft groeien: juridisch advies, een naaiatelier, een tweedehandswinkel, allerlei opleidingen, Nederlandse conversatie, huistaakbegeleiding voor kinderen en vrijetijdsbesteding…
ANKE SCHILLEMANS
De organisatie die opvolgster Anke Schillemans (37) overneemt heeft structureel nagedacht over de armoedesector, het individuele schuldmodel en victimblaming. Anke komt aan het hoofd van een mooi uitgebouwde organisatie, het levenswerk van Yves Bocklandt. Na de moeilijke coronaperiode waarin de behoefte aan een sociale kruidenier nog sterk toenam, blijven er voor haar genoeg uitdagingen over.
OPVOLGING VERZEKERD
Bij het interview draait Anke Schillemans (37) al een maandje
mee, zodat Yves haar voldoende kan klaarstomen. Ze is een nieuwkomer bij Filet Divers, maar ze kan een indrukwekkend professioneel palmares voorleggen. Na haar studies Pedagogische Wetenschappen werkte ze negen jaar bij het CAW (Centrum Algemeen Welzijnswerk). Ze bracht het van opvoedingsconsulente, teamcoördinator en stafmedewerker CAW tot diensthoofd van staf en communicatiedienst. En dan kwam dat moment waarin ze toch het contact met de basis een beetje miste. Wilde ze dit nu haar verdere leven doen? Net toen zag ze de vacature bij Filet Divers. Ondertussen is ze heel blij met het warme onthaal, de werksfeer en de professionaliteit van het team. Dus neen, er zijn geen directe veranderingen nodig. Het enige wat snel zal gebeuren is een naamsverandering: het wordt gewoon BZN FILET DIVERS.
HELD
Als jarenlange vrijwilliger binnen deze organisatie wil ik Yves graag bedanken en een fijn “nieuw leven” toewensen. Hij laat een levenswerk na waarop hij fier mag zijn. Hij maakte het verschil door zijn werk en zijn visie op mensen in armoede en mensen zonder papieren. Ik heb weinig helden, maar Yves is er één van.
Hij werkte rustig en constant aan een probleem binnen onze samenleving dat er spijtig genoeg altijd zal zijn. Door mensen een warme plek te bieden, hen te betrekken bij de taken en vooral hen als mens te verheffen boven hun probleem, verlegde hij echter meer dan een steen in een rivier op aarde. Hij zal echt gemist worden, maar toch wil hij de deur echt achter zich sluiten. De rol van pottenkijker is niet aan hem besteed. Kleinzoon Abel kwam onlangs op zijn pad. Voor hem heeft hij nu eindelijk meer tijd. Bovendien stapt hij in september op zijn motorfiets om helemaal naar Griekenland te rijden...
Ook Anke wensen we een prachtige start toe. We sluiten af met de wijze woorden van Yves: “samen maken we elkaar”.
Yves Bocklandt en Anke Schillemans. Foto: Ernest VANRINTEL
Op pensioen. Afscheidstoespraak Yves Bocklandt
Afscheid nemen is een pijnlijk proces. Of het nu plots gebeurt of langzaam en gestaag. Meestal is er een moment aan te wijzen, waarop het ene er nog was en dan niet meer…
Afscheid nemen gaat over verandering, over een andere kleur die zacht via de onderkant van de deur haar nieuwe omgeving binnen sluipt en bezit neemt tot ze helemaal opgaat in wat dan ‘een nieuwe fase’ wordt genoemd.
Dit "op pensioen gaan" is zo een proces. Het kondigt zich van verre aan en voltrekt zich via jaren en maanden tot het zich uitdrukt in dagen, seconden en nu.
Toen ik in 1991 de Bond zonder Naam binnenstapte op zoek naar een werk dicht bij mensen die aan de zijkant van de samenleving stonden of werden gezet, kon ik niet vermoeden dat dit voor de volgende 34 jaar zou zijn en dat ik me er zo ten volle mee zou verbinden en in op zou gaan.
Want dat gebeurt er wanneer je met hart en ziel aanwezig bent: je wordt verbonden. Er groeien onzichtbare wortels vanuit jezelf naar je werkomgeving . Er ontstaat een symbiotische relatie, een voedend geheel tussen je werkplek en jezelf.
Ik heb me mogen geven en ik werd gevoed. Ik heb mogen samenwerken en ik werd opgenomen, aanvaard, gezien. Ik heb mogen spreken en handelen en mogen bestaan.
Deze diepe verwevenheid komt nu tot een einde. Straks is er het kantelpunt. Daarvoor is er het proces van losweken, loslaten, afsnijden,... Een vreemd gebeuren dat op veel kortere tijd gerealiseerd dient te worden dan het proces van verbinding. Dit loskomen heeft ook iets chirurgisch. Je noodzaakt jezelf tot ontleden en opdelen, knippen en wegsnijden. Langzaam voel je je loskomen van wat eens zo verbond. Een noodzakelijke handeling, voorwaarde om het nieuwe te omarmen met hart en ziel, weer in verbinding te gaan.
Ik ben enorm dankbaar voor de weg die ik samen met jullie heb mogen afleggen. Het was een wonder gebeuren om dit zo te mogen meemaken. Ooit zo’n 44 jaar geleden liep ik stage in Buurtwerk Den Bleek in de Kroonstraat te Borgerhout. Ik droomde ervan om ooit zo te mogen werken op een plek waar zoveel facetten van het leven samenkwamen. Een plek waar mensen konden schitteren ondanks donkerte en tegenslag. Een plek waar lief en leed werd gedeeld, waar het onderscheid tussen professionele en vrijwillige medewerker, kansrijke en kansarme niet zomaar kon gezien worden. Een plek van sociaal engagement, mensen die naast wat kwetsbaar en gebroken gingen staan, present, in het hier en nu. Een plaats waar mensen, in de duizelingwekkende chaos van een kapotgeschoten verleden op adem konden komen, een vluchtheuvel op de snelweg, een oase in de woestijn.
Dat ik samen met zovelen deze droom mee heb mogen helpen realiseren is zo een mooie zegen. Het doet me geloven in wat “de kracht van het denken” wordt genoemd. Voor ons realiseert zich de werkelijkheid die in ons leeft. Uiteraard geldt dit niet steeds, veel hangt af van de juiste plaats, de juiste tijd en omstandigheden, maar dat we toen, vanuit de positie van een kleine sociale dienst die gevangen zat in een ouder verhaal, hebben mogen uitbreken om op een speelveld zoals de Rolwagenstraat onze dromen te realiseren is een wonder gebeuren. Dat zoveel vrijwilligers van het eerste uur mee hun schouders hieronder hebben gezet, werkkrachten die ons als een godsgeschenk zomaar vanuit het niets kwamen vervoegen om mee te timmeren. Mensen die ons dag in dag uit kwamen helpen om in het gebouw dat helemaal leeg was, geen muren, geen deuren, geen vensters met dubbel glas, om die immense ruimte stelselmatig in te richten, te vullen met onze dromen, het diepe verlangen van elke mens naar een thuis een warme plek voor iedereen.
Dat mensen, zo verschillend, kunnen samenwerken, blenden, een nieuw krachtig geheel kunnen vormen
zoals chemische elementen, samen gegooid, een wondere mix van energie vormen, een pittig samenspel, een levensdans. Het is zo een wonder dat dit allemaal is kunnen gebeuren en ik er deel van mocht zijn. Vanuit de nevels van onze droom, ontastbaar, onvast, etherisch, realiseren we het hier en nu. · We trekken de mensen aan die in ons leven en uit onze mond stromen de woorden die
in stilte in ons groeien.
Ik ben zo dankbaar voor elke mens die mee zijn hart en ziel legt in die bijzondere plek die we nu BZN Filet Divers noemen. Voor alle medewerkers en collega’s, ik draag jullie op handen zoals jullie me steeds hebben gedragen. Duizendmaal dank.
Interesse?
Voor meer info contacteer ons via advertenties@gazetvanzurenborg.be
Yves Bocklandt op pensioen. Foto: Ernest VANRINTEL
VERKEERSKNOOP
IN DE TRANSVAALSTRAAT
In december heeft de Gazet van Zurenborg een lezersbrief gepubliceerd over de onveilige verkeerstoestanden in de Transvaalstraat. Parkeren aan de twee kanten maakt dat auto’s die elkaar proberen te kruisen er op de spitsuren neus aan neus staan. Met de werkzaamheden aan de Tramplaats is er, zij het voorlopig, eenrichtingsverkeer ingevoerd, van de spoorwegbruggen naar de Guldenvliesstraat. Maar als van de zomer het werk aan de Cogels Osylei uitgevoerd is, dan zit het verkeer meteen weer in een knoop. Met in het achterhoofd de brief van afgelopen herfst en het interview met de schepen van Mobiliteit in het vorige nummer, zijn enkele bewoners van de Transvaalstraat en omliggende straten met Koen Kennis gaan praten. De Gazet heeft hun mening geregistreerd. (Jan HOLVOET)
Maxime Verhulst: Ik had reeds vier jaar geleden een gesprek over dit onderwerp met schepen Kennis. In die tijd is alles gestopt door de covidepidemie. Toen, zoals nu, was het
probleem het onmogelijke tweerichtingsverkeer in de Transvaalstraat en was de, toevallige en tijdelijke, oplossing het instellen van enkelrichtingsverkeer ten gevolge van
straatwerken, op dat moment in de Guldenvliesstraat. Ook nu is alles tijdelijk opgelost door eenrichtingsverkeer, nu ten gevolge van werken op de Tramplaats. Maar die zijn eindig natuurlijk.
Sarah Weckhuysen: De situatie in onze straat heeft natuurlijk weerslag op gans de wijk. Elk probleem in onze straat zorgt voor toegenomen verkeer in omliggende straten , zoals Waterloo-, Generaal Van Merlenen Velodroomstraat. Wij hebben trouwens bij dit gesprek een brief meegenomen van een bewoner van de Velodroomstraat, die ook pleit voor minder tweerichtingsverkeer in de wijk.
Annelies Vermeulen: Ik had het stadhuis nog nooit van binnen gezien en kreeg ineens een gratis “Experience Antwerp” aangeboden in een leeg monument om acht uur ’s avonds. We zijn heel goed ontvangen en hadden een aangenaam gesprek. Ik heb vooral het belang van de fietsers bepleit. Ik ben betrokken partij, elke morgen zie ik mijn dochter met angst in het hart naar school vertrekken.
Maxime Verhulst: Het was een heel open en grondig gesprek. Zoals Sarah zei, wij begrijpen best dat elke straat zijn eigen belangen heeft. En dat de app Waze een grote invloed heeft en veel verkeer door de Transvaalstraat stuurt. Daar is nu eenmaal niets aan te doen.
Sarah Weckhuysen: Wij dachten dat het misschien beter was het verkeer in de Transvaalstraat vrije doorgang te geven richting Tramplein,
terwijl het vertraagd wordt door het dense fietsverkeer en mogelijk door een verhoogd kruispunt met de Waterloostraat, na de heraanleg later dit jaar.
Annelies Vermeulen: Een verhoogd kruispunt en wat meer bomen zouden zeker hun effect niet missen. Maxime Verhulst: Het gesprek met schepen Kennis verliep heel positief. Uiteraard moet het grotere plaatje bekeken wordt. De administratie zal de situatie in Zurenborg- Zuid bestuderen en na Pasen verslag uitbrengen. Op dat moment kan de dialoog hervat worden.
Na Pasen, eind april dus, weten we dus meer over een definitieve oplossing. De Gazet houdt u op de hoogte.
P.S. De redactie ontving ook een brief van een bewoner van de Velodroomstraat, Thomas Heiremans. Ook hij beschrijft de chaos in onze wijk en eindigt: “Onze mooie, rustige wijk verdient beter dan hoe het er de afgelopen maanden aan toe ging en nog steeds gaat. We moeten er vooral over waken dat we het gemeenschapsgevoel in de buurt net stimuleren en burgers bij elkaar brengen om te betrekken in wat er beter kan in onder andere het kader van de wijkcirculatie. Als buurt reiken we dus de hand naar de Antwerpse politici om samen te kijken naar het ruimere idee voor onze wijk.”
Gazet van Zurenborg kan zich hier alleen maar bij aansluiten. De brief werd overhandigd aan de schepen.
Transvaalstraat, hoe verder?
Foto: Gerda HUYGEN
Zurenborg levert inspiratie voor een eigen gin
Waaslander Dries Dauwe werd tijdens een vorig professioneel leven verliefd op Zurenborg en brengt – inmiddels actief als kleinschalig distilleerder – nu ook een gin uit die een ode is aan onze mooie wijk. (Eddy AERTS)
Op zoek naar een business-idee
Dries Dauwe is afkomstig uit het Oost-Vlaamse Zele en was in zijn vorig professioneel leven als marketeer onder meer betrokken bij de opstart van Starbucks in België en bij Autogrill. Maar als creatieveling en ondernemer zocht hij al gauw een eigen project. Zijn eerste idee was iets met koud gebrouwen koffie, wat een aantal jaren geleden zeer trendy was, en vervolgens experimenteerde hij een tijdje met olijfolie. Omdat de commerciële mogelijkheden hiervan nogal beperkt leken, bleef hij samen met zijn echtgenote, die aan een doctoraat aan het werken was en daarvoor vaak in het labo vertoefde, verder zoeken naar een idee met voldoende potentieel en belandde uiteindelijk bij het distilleren van alcohol, met name gin. Alcohol, en zeker gin, heeft namelijk de aantrekkelijke eigenschap dat het zeer gemakkelijk zeer diverse smaken opneemt, waardoor dus potentieel een heel gamma aan producten gelanceerd zou kunnen worden. Eenmaal deze piste gevonden, ging het snel. Van idee naar full-time ondernemer
Met wat labo glaswerk van zijn echtgenote knutselde Dries een eerste distilleerinstallatie in mekaar en samen met Brouwerij De Moor ontwikkelde Dries eerst een zacht distillaat dat als basis zou kunnen dienen voor verschillende gins. Vervolgens werd de eerste gin ontwikkeld en op de markt gebracht: het “Praetwater”, genoemd naar een Waaslandse beroemdheid, namelijk de 18de-eeuwse struikrover Jan Praet, mede bekend gemaakt door de jeugdboeken van
de locale jeugdauteur Henri van Daele. Het Praetwater bleek een schot in de roos en Dries was meteen gelanceerd als ondernemer. Diverse andere gins volgden snel, zoals een Waaslandse gin of een Kuitenbijter gin (ter ere van de Ronde van Vlaanderen), mede ook op vraag van diverse restaurants die Dries begonnen te contacteren voor eigen gins. Inmiddels heeft zijn activiteit zo´n vlucht genomen dat Dries full-time zelfstandig ondernemer is geworden en van zijn business-idee zijn beroep heeft gemaakt.
Zurenborg gin
Zijn vroegere professionele periode bij Autogrill bracht Dries regelmatig in Antwerpen en op vrijdagavond belandde hij dan vaak op de Dageraadplaats om met collega´s iets te gaan drinken. ´s Avonds wandelde hij dan door onze wijk naar het station van Berchem op weg naar huis en werd op die manier verliefd op onze wijk, “misschien wel de mooiste wijk van België” zoals hij zelf zegt. Deze herinneringen inspireerden hem tot het uitbrengen van een “Zurenborg gin”, die enkele maanden geleden op de markt is gebracht, als ode aan onze mooie wijk. Dries ging daarbij op zoek naar een smaakprofiel dat aansluit bij de ontstaansperiode van onze wijk en kwam uit op een smaakprofiel dat hij omschrijft als een beetje “fin de siècle”: een beetje absint-achtig, kruidig, floraal, (citrus)fruitig, en met een wat blauwgroene kleur. De receptuur wil hij uiteraard niet verklappen, maar enkele gebruikte ingrediënten zijn alvast de kaasjeskruidbloem en de blauwe
kittelbloem, die de gin haar blauwgroene kleur geeft. Het prachtige etiket, geheel in fin-de-siècle-stijl, heeft Dries zelf ontworpen, zoals hij dat met al zijn etiketten doet.
Voor wie zin heeft gekregen om deze Zurenborg gin eens uit te
proberen: hij is te verkrijgen bij Bookz&Booze, Gierstraat 2 in Antwerpen, bij Loqual in de Grand Bazar, bij Loqual in het Wijnegem Shopping Center en uiteraard ook op de website van Dries.
www.thebrewingcommunity.com
Gin in een mooie fles met de naam "Zurenborg". Eigen foto
Dries Dauwe distilleert gin. Eigen foto
LA BOITE A ISABELLE
Isabelle Verreyke: “Ik ben niet geboren in Zurenborg maar ik ging er wel naar school in het Speelschooltje. Mijn kinderen gaan daar nu ook op school, of zijn er gepasseerd, dat vond ik leuk. Toen ik daar terugkwam voelde ik mij Alice in Wonderland: ik was zo groot en het schooltje zo klein!
Ikzelf heb drie jaar aan de modeacademie gestudeerd, terwijl ik tegelijk ook werkte bij Cocodrillo. Daar ben ik achteraf vast gaan werken, en later als assistente bij Veronique Branquinho. Na een aantal jaren boeide het me minder om om de zes maanden aan een nieuwe collectie te werken. Via een vriendin ben ik bij productiehuis “Roses Are Blue” (later Caviar) gaan werken, daar heb ik de kneepjes van het vak geleerd wat betreft film- en fotografieprodiuctie. Een aantal jaren later in 2008 ben ik op mezelf begonnen en heb ik Mindbox opgericht. Mijn verleden in de mode maakte dat een groot deel van mijn cliënteel ook op zoek was naar modeproducties. Modefotograaf Willy Vanderperre vraagt mij geregeld om zijn modeproducties in Antwerpen te faciliteren.
Ondertussen ben ik mij gaan toeleggen op modeproducties. Als nu Vogue of Harper's Bazaar naar Antwerpen komen voor een shoot dan weten die Mindbox te vinden. Fotografen komen van allerlei hoeken van de wereld overgevlogen en ik organiseer alles.”
Run jij Mindbox helemaal alleen?
Isabelle Verreyke: ”Ik heb één iemand in dienst en werk voor de rest met freelancers. De vraag is te chaotisch om mensen in vaste dienst te nemen.”
Had jij altijd een eigen studio?
Isabelle Verreyke: “Ik huurde altijd, tot een vriendin hier achter de hoek zei, ik zie een interessant pand hier in de Provinciestraat, zou dat niets zijn voor ons twee? Ik was direct verliefd op deze ruimte, vroeger was het een projectplaats voor jonge kunstenaars, Lokaal 01, maar die waren gestopt bij gebrek aan financiële steun. Voor twee was het te klein, dus heb ik het voor mezelf gekocht. Dat was twee jaar geleden, en toen dacht ik te kunnen starten na een likje verf op de muren. Dat bleek lang niet
Zurenborgse onderneemster Isabelle Verreyke opende in de Provinciestraat een nieuwe polyvalente ruimte, de perfecte “white box” met hoge witte muren, betonnen vloer en een zee van licht. Isabelle heeft dan ook iets met dozen: haar eerste bedrijf heet Mindbox en haar nieuwe project, niet zonder reden, La Boîte.
(Jan HOLVOET )
genoeg, dus heb ik ervoor gekozen het ineens goed te doen. Ik wou een grote cleane ruimte, goed verwarmd, dus heb ik vloerverwarming geplaatst. Er is een open keuken, een sanitair blok. Als ik vroeger een studio huurde moest er altijd eerst gestart worden met opruimen. Bij mij thuis stapel ik ook alles op. Hier wil ik dat niet, ik heb in de buurt een garage waar ik al jaren het productiemateriaal bewaar... Elke keer als mijn man (Joost Zweegers, n.v.d.r.) hier binnenkomt zegt hij: je moet iets aan de akoestiek doen! Maar als er hier wat meubels staan en een gordijn waarachter de modellen zich kunnen omkleden zal het al helemaal anders klinken.”
Je hebt nu een studio, wat ga je er nu mee doen?
Isabelle Verreyke: “In de eerste plaats fotoshoots natuurlijk. Er is al een shoot van E5-mode geweest. Voor de eerste Dries-Van-Noten-zonder-Dries collectie ben ik moeten uitwijken naar Vilvoorde, daarvoor was het hier te klein. Er is al een internationale
make-up workshop geweest, die komen dit jaar nog terug. Dit is een leuke ruimte waar ik veel energie heb ingestoken, dus wil ik er veel mee doen. Alles kan, behalve fuiven natuurlijk, ik wil mijn buren te vriend houden. Maar company events, PR-launches en meetings zijn zeker mogelijk. Handig is dat er in de buurt een groot aanbod is van verschillende leuke eetplekken waar je kan uithalen zoals Humm of Tota.
Wat je hier ook zou kunnen organiseren zijn stocksales of wardrobe sales. Eigenlijk is alles mogelijk, iedereen is welkom die een plek zoekt voor zijn creatieve ideeën.”
La Boîte is een veelzijdige daglichtstudio van 200 m² en kan volledig verduisterd worden.
Isabelle Verreyke heet u welkom in haar nieuwe polyvalente ruimte, La Boîte.
Foto: Gerda HUYGEN
Malinee en Watson op stap met een missie
Wie weet liep je hen al tegen het lijf in de wijk. Want ze wandelen wel wat af, Malinee en haar vriend. Zij heeft Thaise genen, zijn roots liggen in Nederland. Haar vernuft en zijn hoge aaibaarheidsfactor blenden mooi in wat ze doen. Ze hebben een neus voor sociale verbinding, en delen hun zin voor actie. Grenzeloze liefde? Neen, dat is een andere rubriek van deze krant. Maar een innige band hebben ze zeker wel. Ook al houdt zij hem graag aan het lijntje. (Karen KETS)
Malinee, je vriend Watson en ik kunnen het hier al goed met elkaar vinden! Ik laat jou aan het woord, want de tijd dat de dieren nog spraken ligt al een poos achter ons, toch?
Malinee Lebegge: (lacht) “Mijn vriend is best een vrolijk type met een open karakter, wat het contact met anderen ten goede komt. Dat is overigens wel typisch voor een Markiesje, het Oud-Hollandse hondenras waartoe hij behoort. Watson was acht toen mijn partner en ik hem adopteerden uit 'Senior Dog Rescue', een asiel dat zich specifiek inzet voor iets oudere honden. Ondertussen is hij veertien, maar nog speels en jong van hart. Ondanks zijn verlatingsangst zit hij goed in zijn vel en ontmoet hij graag soortgenoten en hun baasjes.”
Jullie gingen de voorbije negen weken extra vaak op stap, en wandelden zelfs onze huiskamers binnen!
Malinee Lebegge: “Inderdaad. Watson en ik waren eerder dit jaar te zien in Man bijt hond, op donderdagavond. Na twaalf jaar afwezigheid van het scherm blikte productiehuis Woestijnvis de reeks opnieuw in, op vraag van de VRT. In onze rubriek Aan de lijn zochten Watson en ik contact met andere hondenbaasjes, en uiteraard met hun viervoeters. Watson droeg een harnasje op de rug met een GoPro, waarmee hij de hond filmde. Ikzelf had ook een camera, om het baasje in beeld te brengen. Zo legden we samen spontane gesprekken met toevallige passanten vast.”
En hoe kwamen jullie in Man bijt hond terecht?
Malinee Lebegge: “Ik ben al negen jaar bij Woestijnvis aan de slag, als researcher voor human-interest-programma's. Jarenlang werkte ik als redacteur mee aan verschillende programma’s van Martin Heylen, en ook achter de schermen aan De Rechtbank, Bompa Bockie en Gloria Mundi. Maar in Man bijt hond stond
ik voor het eerst vóór de camera. Samen met Watson dus (lacht).”
Hoe reageerden de hondenbaasjes wanneer jij en Watson hen tegemoet kwamen?
Malinee Lebegge: “Mijn aaibare Watson was als het ware 'het lijntje' naar een potentiële gesprekspartner. Ik houd hem ook letterlijk aan de lijn, want dat moet. Uiteraard zijn er mensen die liever niet in gesprek gaan - laat staan in beeld komen -, maar over het algemeen kwam het contact toch vlot tot stand. Dat resulteerde in ongedwongen praatjes, maar ook in verrassende, diepgaande, aangrijpende conversaties. Zo blijft me bijvoorbeeld het gesprek met een Oekraïense arts bij, met een koddig gelaarsd viervoetertje aan de lijn. Zij was gevlucht voor de oorlog. Er was ook een beklijvende ontmoeting met een seingever. In zijn job wordt hij geconfronteerd met de levensgevaarlijke risico's die spoorlopers nemen, best heftig. Zijn hond voelt feilloos aan wanneer hij een zware werkdag achter de rug heeft en biedt dan troost. Dat kwam overigens vaak naar voren in een gesprek, die helende en troostende kracht van een hond naar zijn baasje toe. Iets wat ik zeker herken.”
En was Watson in zijn nopjes met zijn filmrol? Malinee Lebegge: “Vooreerst, Watsons welbevinden stond altijd voorop. Zoals gezegd heeft hij een sociale inborst. Hij gaat af en toe mee naar kantoor, en ze zien hem daar graag komen. Hij verdroeg de GoPro moeiteloos, en we wandelden op zijn ritme en tempo. Na een uur filmen was er tijd voor wat rust. Door het slechte weer hebben we enkele weken een pauze ingelast. Zo bleef het ook voor hem aangenaam. Hij zit graag in de auto, wat handig is aangezien we in parken in alle Vlaamse provincies filmden. Voor de pilootaflevering verkozen we wel het decor van het Te Boelaerpark,
op een zuchtje van Zurenborg. Bewegen is essentieel voor een Markiesje, ook op Watsons krasse leeftijd. Doorgaans gaan mijn vriend en ik vier keer per dag gedurende een kwartier met hem buiten, en in het weekend maken we graag een langere wandeling. Hij is dus wel wat gewoon. En hij was het ook al gewend om in the picture te staan, want hij heeft al enkele jaren een eigen Instagram-account (lacht). Dus ja, hij was wel in zijn schik.”
Je adopteerde Watson op latere leeftijd, toen hij werd aangeprezen als een 'nearly new car, met nog wel wat kilometers op de teller'. Wat betekent hij écht voor je?
Malinee Lebegge: “Ontzettend veel. Hij voelt mij goed aan. Door hem ga ik ook meer buiten. Dat stimuleert onze band, en het sociale contact met buren of andere hondenwandelaars. Ook online, via zijn Instagramaccount, is er een nieuwe wereld voor mij opengegaan. Ik heb wandelgebieden ontdekt, hondvriendelijke
plekken, en gelijkgestemde zielen uit de ‘dog community’ van Antwerpen leren kennen. Watson en ik zijn onafscheidelijk: 'compagnons de route' voor het leven, door dik en dun."
INFO
Man bijt hond is een programma van Woestijnvis voor VRT 1. Het werd uitgezonden van februari tot april 2025. Te herbekijken via VRT MAX. Neem zeker een kijkje op Watsons Instagram-account: @watsoninthecity Dageraadplaats 3 - 2018 Antwerpen 03 283 72 78
Malinee met haar trouwe viervoetige vriend Watson. Foto: Tom DIERCKXENS
NIEUWJAARSRECEPTIE
Naar goede gewoonte vierde de Gazet van Zurenborg het nieuwe jaar in wijnhandel De Heerlyckheid op de eerste dinsdag van februari 2025. Naast verdelers, redactieleden en adverteerders receptie werd dat voor de nodige
De drummer van het orkestje.
Foto: Luc PANDELAERS
Iedereen luistert aandachtig naar de speech van onze voorzitter.
Foto: Luc PANDELAERS
Eindcorrector Marc Vingerhoedt met echtgenote Liliane Pijl.
Foto: Luc PANDELAERS
Wijkdichter Roos De Buysscher met haar vader en verdeler Kamiel Thomaes
Foto: Malinee LEBEGGE
De twee nestors Jerry Koninckx en Will Van Broekhoven in gesprek. Foto: Malinee LEBEGGE
Renee Dufait en Jörg Pyl. Foto: Malinee LEBEGGE
NIEUWJAARSRECEPTIE GAZET
adverteerders gaf ook de raad van bestuur present. De werd opgeluisterd door een gesmaakt jazzorkestje nodige stemming zorgde.
Lay-outster en duivel-doet-al Pascale Holemans en haar broer en verdeler Michel. Foto: Malinee LEBEGGE
Columnist( Wim Verzelen. Foto: Malinee LEBEGGE
Voorzitter Diederik van Woensel tijdens zijn bevlogen speech. Foto: Luc PANDELAERS
Yo Van den Bulck, Guy Poppe, Malinee Lebegge en Ernest Vanrintel. Foto: Luc PANDELAERS
Een post in de “Ge zijt van Zurenborg”-groep op facebook met daarbij een mooie naamslinger van Noah trok mijn aandacht. Onder het mom van #steunlokaal contacteerde ik An Pustina uit de Bosduifstraat voor een babbel over haar naai- en knutselwerk. (Bart CARTUYVELS)
Wat bracht jou op het idee om naamslingers te beginnen maken?
An Pustina: ”Ik was zwanger en je begint dan wat rond te kijken voor de versiering van de kinderkamer. Ik had online een mooie naamslinger met vilten bloemen gevonden, maar vond deze redelijk duur. Ik vroeg mijn moeder, die bedreven is in naaiwerk, om eens samen te proberen iets gelijkaardigs te maken. Tijdens mijn bevallingsverlof had ik de slinger opgehangen in de woonkamer - waar ik veel tijd met mijn pasgeboren dochtertje doorbracht - en begon ik na te denken over wat je nog allemaal kon doen met letters en vilt.”
Wanneer ben je dan met die naamslingers begonnen?
An Pustina: “Mijn eerste slinger heb ik ongeveer 15 maand geleden gemaakt, voor mijn eigen dochtertje. Deze bestond enkel uit letters met vilten bloemen , later ben ik er ook figuurtjes aan beginnen toevoegen. Ongeveer op hetzelfde moment waren er heel wat vriendinnen van me zwanger en bij hen polste ik of ze een naamslinger een leuk cadeau zouden vinden. Ze waren enthousiast en dat gaf mij de gelegenheid om veel te oefenen en hen dan de naamslinger te schenken als geboortecadeau voor hun kindje. En al gauw kreeg ik de vraag om het ook voor andere mensen te maken en ben ik begonnen op bestelling te werken. En toen ik er voldoende gemaakt had, lanceerde ik na enkele maanden mijn Instagram. Over een naam voor mijn initiatief moest ik niet lang nadenken. Dat werd Hariette's Alfabet, vernoemd naar mijn dochter Harriette.”
Waar heb je geleerd hoe je die slingers moet maken? Had je een achtergrond in naaiwerk?
An Pustina: “Neen, ik heb een klassiek schooltraject gevolgd, maar ik heb wel 12 jaar op zaterdag les gevolgd aan de kunstacademie en dat creatieve heeft dus wel altijd in mij gezeten. Mijn oma was vroeger professioneel naaister en hoedenmaakster, dus ik ben er wel mee opgegroeid. Bij mijn mama kan ik ook nog steeds terecht voor advies over hoe iets te maken.”
Dit is opgestart als een hobby, wil je er verder in doorgroeien?
An Pustina: “ Neen, ik heb al een voltijdse professionele job, ik maak die naamslingers als zelfstandige in bijberoep. Dit moet een hobby blijven waar ik mij creatief kan uitdrukken, en niet iets dat mij stress bezorgt. Ik vind het fijn
om te zien hoe anderen blij zijn als de naamslinger af is. Mocht mijn business echt boomen dan zou ik eventueel overwegen om vier vijfde te gaan werken en dan één dag per week aan de slingers te werken. Maar op dit moment is dat niet aan de orde, ik ben blij hoe de zaken nu lopen. Ik ben steeds bezig aan een bestelling die ik kan rustig kan afwerken en dat is ook heel aangenaam. Te veel bestellingen, tijdsdruk, afhangen van bestellingen… zouden mij te veel stress geven.“
Zijn er nog mensen die naamslingers maken? An Pustina: “Ik heb het idee niet uitgevonden, er waren al mensen voor mij die naamslingers maken. Ik heb eens rondgekeken op het internet en verschillende mensen gevonden in Amerika en Engeland en ook een dame in Nederland. Maar wat mijn slingers uniek maakt, is dat ze vervaardigd zijn uit fluwelen stof, terwijl anderen die van vilt maken. Ik laat me wel inspireren door anderen, maar leg er toch altijd mijn eigen stijl in. Soms krijg ik ook de vraag van mensen om een naamslinger te maken in de stijl van het geboortekaartje. Mijn klantenkring breidt ook uit door mond-aan-mondreclame of kennissen die een slinger als cadeau geven aan hun vrienden of familie. Het verspreidt zich als een olievlek.”
Met welke materialen werk je? Waar kan je die kopen?
An Pustina: “Ik vertrek van stof en maak alles zelf, inclusief de figuurtjes op de letters. Het is allemaal zelf genaaid en geknipt. De materialen waar ik mee werk bestel ik op het internet, maar ik kies wel bewust voor materialen met het OEKO-TEX label. Dat label staat voor materialen die getest zijn en gegarandeerd geen schadelijke stoffen bevatten. De slingers zijn voor alle duidelijkheid geen speelgoed, maar hangen wel vaak aan het wiegje van een baby’tje. Ik vind het dus wel belangrijk dat mijn slingers uit kwalitatief en veilig materiaal vervaardigd zijn.”
Het lijkt mij toch wel redelijk wat tijd te vragen om zo’n slinger te maken. Hoe lang werk je daaraan?
An Pustina: “Het is moeilijk in te schatten hoeveel tijd het me kost om een slinger te maken, want met een voltijdse baan en een klein kindje is het soms moeilijk om er lang aan door te werken. Ik probeer ’s avonds voor de televisie wat te naaien aan de eenvoudige stukken, maar voor de moeilijke stukken moet ik er gefocust
aan kunnen doorwerken. Het is niet altijd eenvoudig om zo’n naamslinger te maken, ik krijg er energie van en word er gelukkig van als ik het eindresultaat zie.”
En dan de logische vervolgvraag, wat moet dat kosten zo’n slinger laten maken?
An Pustina: “Dat is een moeilijke vraag om te beantwoorden, ik ben daar nog zoekende in. In het begin vroeg ik bewust te weinig omdat je ook oefening nodig hebt. De slingers die ik toen maakte waren eenvoudiger en de prijs was wel ongeveer correct. Ondertussen worden mijn producten ook mooier en ingewikkelder om te maken, waardoor ik nu een prijs per letter reken in functie van hoeveel werk het vraagt. Ik vind het best wel moeilijk om geld te vragen voor iets dat ik maak, maar ik besef nu wel dat ik het moet doen.”
Tijdens het interview liet An mij een aantal van haar slingers zien en er zitten er echte hele mooie en originele tussen. Meer voorbeelden kan je ook vinden op haar Instagram. Het lijkt mij echt wel leuk om zo’n naamslinger te krijgen en te geven bij de geboorte van een kindje.
VOOR MEER INFORMATIE
@harriettesalfabet of via harriettesalfabet@gmail.com
An Pustina van Harriette's Alfabet maakt naamslingers voor feestjes en geboortes. Foto: An VAN DE WAL
Valérie leert kindjes zelfredzaam zwemmen in TinySwell
Valérie woont sinds een jaar in Zurenborg en is klinisch psycholoog van opleiding. Van jongs af aan is ze gepassioneerd door baby’s. Zodra het kan gaat ze babysitten en gaat ze zelfs met gezinnen mee op vakantie ter ondersteuning. Zo komt ze op een dag ook terecht bij het gezin van Caroline Struijk (31), waar ze babysit is van haar twee kindjes.
Caroline is arts en wetenschapper en streeft ernaar een veiligere wereld
te creëren voor kinderen in de buurt van water. Nog steeds verdrinken te veel kinderen, en omdat iedereen ontzettend voorzichtig is en kinderen constant waarschuwt (‘pas op’) in de buurt van water, kan er ook angst optreden. Zo ontstaat het idee om voor een andere aanpak te kiezen en zelfs jonge baby’s al zelfredzaamheid aan te leren. ‘Baby’s kunnen eigenlijk al veel en hebben nog geen angst’, legt Valérie uit. Omdat Caroline ziet hoe goed Valérie met kinderen om -
Valérie Janssens (26) is medeoprichtster van TinySwell. Kindjes kunnen er vanaf jonge leeftijd leren zwemmen. Maar de lessen omvatten meer dan dat alleen. De aanpak is uniek door het multidisciplinaire team en is op maat van elk kind. Met veel enthousiasme vertelt Valérie over het belang van zelfredzaamheid bij baby’s en geeft ze ons een inkijk in haar droomjob. (Lotte DAENS)
gaat, vraagt ze haar of ze niet mee wil doen. Ze volgen een opleiding in Nederland en gaan van daaruit verder met het ontwikkelen van een eigen methodiek.
Caroline en Valérie slaan de handen in elkaar en richten in november 2023 TinySwell op. Met veel passie organiseren ze elke dag zwemlessen in Schoten. Sinds oktober hebben ze ook een locatie in Gent geopend. Het enthousiasme van Valérie over haar zaak en job is aanstekelijk. Ondanks haar jonge leeftijd beschrijft ze het als haar droomjob. ‘Op voorhand had ik dat niet verwacht, ik hield eigenlijk niet zo erg van zwemmen, maar dit wil ik echt blijven doen’, getuigt ze.
Geen klassieke zwemles Het mogen dan wel zwemlessen zijn, er is een wezenlijk verschil met de klassieke zwemles. ‘Wij maken geen gebruik van bandjes of andere drijfmiddelen’, aldus Valérie. ‘In een klassieke zwemles is er 1 aanpak en beginnen ze met schoolslag. Die is motorisch heel moeilijk. Wij beginnen met op je buik en rug leren drijven, daarna komt crawl en uiteindelijk volgt de schoolslag'. Het team van TinySwell is multidisciplinair. Valérie is klinisch psycholoog, Caroline arts en ze werken samen met 2 osteopaten, 2 kinesisten. Onderling hebben ze veel contact en bespreken ze ook casussen. Zo kijken ze bijvoorbeeld ook naar de motoriek, reflexen en grenzen van elk kind om zo de lessen op maat te creëren.
Vanaf 3 maanden kunnen baby’s terecht bij TinySwell voor hun eerste kennismaking met water en zwemmen. Deze lessen worden in een groep van drie kindjes gegeven. Ouders spelen hierbij een actieve rol en zetten samen met hun baby de eerste stappen naar zelfredzaamheid in het water, onder begeleiding van Valérie en haar collega’s.
Privélessen zijn mogelijk voor baby’s vanaf 6 maanden. De inhoud van de lessen verschilt van kind tot kind. ‘Er is eerst vertrouwen nodig voor een kind tot leren komt’, verduidelijkt Valérie. ‘Eens ze zelfredzaam zijn, kunnen ze doorstromen naar de groepsles, waar we opnieuw met maximaal 3 kindjes per keer werken. Doorgaans geven we les aan kinderen tot 6 jaar, maar uitzonderlijk begeleiden we ook kinderen tot maximaal 9 à 10 jaar’.
Valérie erkent dat de lessen aan de prijzige kant zijn. Een les duurt 20 minuten en kost 60 euro. Al ziet ze het wel als een investering. ‘Bij TinySwell leren kinderen eigenlijk heel snel zwemmen. Over het algemeen zijn 15 lessen voldoende om te leren zwemmen, al hangt het ook af van situatie tot situatie en gaan sommige kinderen ook meer lessen nodig hebben. Dit omdat het op maat is van hun noden en behoeften’, legt ze nog uit. Voor wie het aanbod van TinySwell eerst eens wil testen alvorens een pakket aan te kopen, is er wel een introles aan €35. De lessen kunnen via de website ingepland worden.
TinySwell leert de allerkleinsten zwemmen. Eigen foto
Een veilige gevoel geven in het water. Eigen foto
De zijspiegel
Een… street agreement…
Sinds het moment dat ik over de zaak hoorde (een autoduel), worstel ik met een probleem.
Neen, niet met een probleem om het aan te kaarten, wel om het te benoemen.
Waar gaat dit over?
Om te beginnen over een ding dat automobilisten in de wijk – op alle tijden van de dag en nacht – ergernis, tandengeknars en gevloek kan ontlokken. Ze staan met z’n tweeën tegenover elkaar in dezelfde straat, blik tegenover blik. Wie gaat even terug om de ander voorrang te geven?
Het lijkt een soort modern duel, variant op degen- of pistoolgevechten uit het verleden.
Prachtig toch, de romantiek van het duel, zolang het niet om harde feiten ging, maar om het spel, de ultieme confrontatie van menselijke tweestrijd.
En dat automobielduel mag uiteraard ook geen dramatische vormen aannemen, maar moet hoe dan ook meteen worden beslecht.
Met het aangaan van een pistoolduel kon in de 19de eeuw nog gespeeld worden, gedaan alsof, getreiter van psychologisch en zelfs poëtisch niveau. Maar twee tegenliggende auto’s in onze nauwe straten is een praktisch, onromantisch probleem dat snel moet worden opgelost.
Liefst zonder ergernis achter te laten die nog minutenlang, en nog wel langs beide kanten, kan doorzinderen. Het was mijn buurvrouw die het aanstipte en die tegelijk een suggestie voor een oplossing had.
Zo’n autoduel op Zurenborg heeft behoefte aan een gedragsregel, een manier om de impasse van een neusaan-neusgevecht op te heffen. Een aanpak, een gedragsregel om grimmige blikken en nerveuze ergernis van de berijders overbodig te maken. Geen arrogantie verpakt in metaal (en kunststof?) a.u.b.
Die regel? Wel, wie de kortste afstand heeft afgelegd, gerekend vanaf de hoek of kruispunt van de straat moet terug. Dat is handig voor dat minder comfortabele achteruitrijden, alhoewel de tegenwoordige verkliksystemen het minder vervelend maken, maar toch. Of er over zo’n regel kan getwist worden? Natuurlijk, want wie een snellere auto heeft legt makkelijker een grotere afstand af? Verkeerd gedacht: er geldt een snelheidsbeperking hier. Iedereen gedraagt zich ernaar want
dat is wet en … daarbovenop een gentleman’s agreement. Voilà, mijn probleem van bij de eerste regel is eruit. Het volgen van de snelheidsbeperking in deze oude wijk doe je niet enkel omdat het wet is, maar vooral omdat het wellevend is. Net zo is het wellevend om de hierboven nieuw ingevoerde regel van het terugrijden te volgen.
Alleen het begrip zelf, gentleman’s agreement, is niet meer te handhaven. Het is een seksistisch ding, een ouderwetse gedragsverwijzing met allerlei achterhaalde connotaties. Iedereen kan wellevend zijn, maar dan hebben we geen passend alternatief meer voor wat direct tot de verbeelding sprak.
Een herenakkoord is de vertaling die jarenlang is meegegaan, maar die is zelfs nog minder aanvaardbaar dan de Engelse uitdrukking die minstens nog het aura van plaats- en tijdloosheid heeft.
Ik vroeg het aan ChatGpt: “Geef mij een alternatief” en kreeg als antwoord: vertrouwensakkoord en nog meer aanduidingen die niet de kracht hebben om het hoffelijk bejegenen van elkaar juist weer te geven. Toch gaat het hierom, maar ook dat hoffelijk is een onmogelijk ouderwetse term, die verwijst naar koninklijke sferen, en naar hoofs gedrag maar daarmee zitten we nog dieper het verleden in.
Hoe moet je dan de regel rond het auto-duelleren aan de man brengen?
Alweer een uitschuiver… Neen, het belichten van het semantisch probleem leidt de aandacht af van de zaak. Iedereen moet zich voortaan gewoon aan de afspraak houden: wie de kortste afstand heeft afgelegd, rijdt terug en geeft de tegenligger de ruimte.
Ik ben benieuwd welke bezwaren er hierrond zouden kunnen oprijzen die de gemoederen wellicht meer kunnen beroeren dan mijn bekommernis of je het al of niet nog een gentleman’s agreement kunt noemen.
Maar geef toe. Het is geen kwestie waarover veel gepalaverd moet worden. Het is een praktische regeling, een redelijke overweging en een handige afspraak, een faire oplossing voor een dagelijks probleem.
Dus denk eraan: als je nog niet zo ver de straat bent ingereden en er is een tegenligger dan ga jij achteruit. Kwestie van een gentle agreement.
Wim VERZELEN
WIJKDICHTERWOORDEN
Maart
Je huilde gisteren in mijn armen.
Je tranen lieten sporen achter op de kraag van mijn jas.
De stof is lichter geworden, er zit bleekmiddel in je verdriet.
We proberen de puinhoop die tussen ons ligt aan elkaar te lijmen.
Tot we weer als een maquette in elkaar vastklikken.
Weet je nog hoe we vroeger door de straten dansten?
Ik mis je.
Ik inventariseer de rekeningen van onze afspraakjes.
Zoek bewijzen tegen het verdwijnen.
Ik volg de routes waar we vroeger samen liepen, leg ze af in de omgekeerde richting.
Ik denk zo hard aan je, dat ik ervan overtuigd raak dat jij nu ook aan mij denkt.
De warmte van je huid gloeit nog na in mijn handpalm.
OVERAL LED
“Samen met stad Antwerpen plaatsen we nieuwe ledverlichting”. De borden van Fluvius hangen (of hingen) overal in de wijk. Wat en hoe? Gazet van Zurenborg heeft zijn licht opgestoken. (Guy POPPE)
Geregeld zag je de voorbije weken arbeiders van de elektriciteitsmaatschappij putjes graven, in mijn straat op een bepaalde dag vier. Een tijd later was het werk achter de rug. Boven de met een zandlaag toegedekte tegels hing er een nieuw kastje en hogerop aan de gevel een straatlamp, die er wat anders uitziet dan wat we jaren gewoon geweest zijn. Soms hangt ze op een andere plek, hoe dan ook straalt ze een ander soort licht uit, meer gericht dan de vroegere straatlantaarns.
Als je op een zoekmachine https://www.antwerpenmorgen.be/nl/projecten/lichtplan-antwerpen/over intikt, krijg je meteen alle nuttige informatie op je scherm. Tegen 2030 wil de stad overal ledverlichting. Overal, dat wil zeggen dat in meer dan 62.000 lichtpunten de stad de oude lampen vervangt door ledlampen. Het resultaat? Een lagere uitstoot van koolzuurgas, een daling van het energieverbruik met vijftig procent en minder lichtvervuiling. Energiebewustzijn en duurzaamheid, dat zijn de sleutelwoorden.
Het voorgaande slaat op wat de stad basis-
Maar uiteindelijk komt het ook regelmatig goed
Vorig jaar stilgestaan bij de problematiek van slecht afgewerkte nuts-werken. Ook in Zurenborg. In het verhaal werd onder meer aandacht besteed aan de Capiaumontstraat. Daar is nu de straat fraai bijgewerkt. Vragen en er de aandacht op vestigen kan helpen. (Herman KOK)
Een aanleiding om vorig jaar te schrijven over Code Nuts en hoe straten in Zurenborg er soms bij liggen als lappendekens was de niet bijzonder fraaie staat van de eerder
kundig heraangelegde Capiaumontstraat. Na een noodzakelijke nutsingreep in verband met de plaatsing van een laadpaal in het najaar van 2022 was de straat improvisorisch
verlichting noemt. Op de website maakt de stad het onderscheid met sfeer- en structurele verlichting op de verkeersassen en de fietspaden. Dat valt buiten het bestek van dit stukje.
Er hangen bijkomende voordelen vast aan de inzet van ledlampen. Je kunt ze vanop afstand dimmen - dat gebeurt tussen 11u. ’s avonds en 5u. ’s ochtends - of zelfs doven. Ik herinner me nog hoe in de jaren vijftig van de vorige eeuw de mannen van de gas met hun lange stok lamp per lamp in onze straat ’s avonds aan kwamen steken en ’s ochtends doven. Een andere wereld was dat.
Contact
Ho ja, mocht u problemen ondervinden of als u wilt signaleren dat er een lamp stuk is, dit zijn de contactmogelijkheden : Bel de infolijn op 03 22 11 333 Maak een melding via Meldingen (antwerpen.be) (maar de juiste plek om je melding te doen is niet zo makkelijk terug te vinden, gp) Of mail naar : openbare_verlichting@antwerpen.be
De nutswerken in de Capiaumontstraat. Foto: Luc PANDELAERS
en niet fraai gerepareerd. Twee jaar na de werken liet het definitief herstel nog op zich wachten, en laadpaallogo’s op het improvisorische wegdek deden vermoeden dat dat de definitieve oplossing was.
Daar een paar keer het Wijkoverleg Berchem over geïnformeerd, en vorig jaar ook contact gezocht met de voor Code Nuts bevoegde dienst bij de Stad. Omwille van verschillende redenen als de renovatie van een huis in de straat en ook beperkingen door de heraanleg van de Cogels-Osylei waren de definitieve herstelwerken vertraagd. Maar inmiddels is het definitieve herstel in januari 2025 uitgevoerd en ligt de Capiaumontstraat er weer compleet fraai bij.
Goed afgewerkte straten en voetpaden zijn essentieel onderdeel van
een fraai stadsgezicht. Maar ook zijn oneffen voetpaden en straten een probleem voor voetgangers en fietsers, die toch al kwetsbaar zijn in het verkeer. En het is treurig te zien hoe door Stad en District goed en fraai aangelegde straten veranderen in lappendekens door slechte of niet uitgevoerde herstelwerkzaamheden na een nutsingreep. Aan de andere kant, nutsgerelateerde werkzaamheden zijn vaak niet te vermijden. En Stad of District zien ook wel eens iets over het hoofd. Informeren en attenderen bij de betreffende diensten kan helpen. Daar is de buurt mee gediend en uiteindelijk helpt dat ook de Stad en District. En het laat zien dat we als bewoners betrokken zijn. Met dank aan de Stad is de Capiaumontstraat weer passend bijgewerkt.
Op de hoek van de Arend- en de Kleine Beerstraat. Foto: Luc PANDELAERS
Lisette Maes (1936 – 2025) overleden
Ze was een bekend gezicht op Zurenborg, Lisette Maes, de moeder van Gunther Van Hal van de groentekraam op de donderdagmarkt op de Dageraadplaats. Op haar tachtigste verjaardag in 2016 bracht Gazet van Zurenborg al een artikel over deze kranige dame, die nog steeds mee naar de markt ging om te verkopen, al meer dan zestig jaar. Tussendoor kreeg ze ook nog negen kinderen. Ze was toen wars van elke ijdelheid en had maar één ding voor ogen, de
klanten bedienen op de markt en haar kinderen hierbij helpen. Werken was voor haar belangrijker dan een artikel in de Gazet, maar als we dat echt wilden, dan moest het maar tussen de verkoop van prei en sla door. Tijd om een pauze te nemen voor een koffie of zo met een rustig praatje, dat was niet nodig. Poseren voor een foto, ook geen sprake van, maar actiefoto’s tussendoor nemen, dat kon wel.
De week daarop vertelde Gunther dat zijn moeder hem zaterdags op de Vogelmarkt belde, of ze het werk alleen aankonden of dat ze moest komen helpen, maar haar zoon gunde haar graag een rustige dag.
Na 2016 kwam ze nog enkele jaren meewerken op de markten, om dan toch van haar verdiende pensioen te genieten. Op 25 maart 2025 is zij overleden in het WZC Grootenbosch in Beveren, vier dagen voor haar negenentachtigste verjaardag. Haar uitvaart vond plaats op woensdag 2 april. Gazet van Zurenborg biedt Gunther Van Hal en zijn familie haar oprechte deelneming aan. (jp)
Thaise en Vlaamse gerechten geserveerd in een huiselijke sfeer. Kom zeker onze heerlijk cocktails proeven. Reserveren op 03/235.98.42 - informatie op mays.be
Mail ons uw nieuws door
Omdat de redactie niet alles weet, vragen wij u om uw initiatieven, straatfeesten, tentoonstellingen, concerten, nieuwe handelszaken, enz. aan ons te melden, liefst twee maand op voorhand, dan publiceren wij graag uw item in onze krant.
Indien later, proberen wij wat mogelijk is.
Het is uw krant, het is uw nieuws.
Mail naar: redactie@gazetvanzurenborg.be
Lisette Maes met haar zoon Gunther. Foto: Jörg PYL
Lisette Maes aan haar groentekraam. Foto: Jörg PYL
Dageraadplaats heeft gloednieuwe sportinfrastructuur
De zon speelde volop mei toen op 19 maart de vernieuwde sportinfrastructuur op de Dageraadplaats werd ingespeeld. JESPO, een organisatie die kinderen na de schooluren en tijdens de vakanties op een laagdrempelige manier aan het sporten wil zetten, leidde alles in goede banen.
(Marcel SCHOETERS)
Laetitia Baongola , basketbalcoach, en Nataliya Schozik, multisportcoach gaven initiaties basketbal. Beiden zijn als vrijwilliger aan JESPO verbonden. Hoewel er aan het gebeuren geen officieel karakter werd gegeven, wou Charlie Van Leuffel (N-VA), eerste districtsschepen bevoegd voor sport, financiën, communicatie, evenementen en feestelijkheden er toch even bij zijn.
“Als jonge moeder begin ik nu pas te merken hoe belangrijk sport kan zijn voor kinderen”, zei
Programma cultuursmakers
ze. “JESPO wordt door ons gesubsidieerd en organiseert een heleboel activiteiten, waaronder de Buitenspeeldag.”
“De werkzaamheden voor de vernieuwing zijn van start gegaan midden oktober. Dat was nodig ook, want de ondergrond was op. We hebben nu nieuwe palen en voetbaldoelen, nieuwe ballenvangers en nieuwe belijning. We hadden gemikt op het voorjaar voor de opening.”
www.jespo.be
27 april: Een bastion, een lunet en een park!
18 mei: Beeldige Maria
1 juni: Groen kwartier, Groen dak!
11 juni: Boze Geesten - LAZARUS naar F.M. Dostojevski
21 juni: Met de koster op stap door de Carolus Borromeuskerk
21 september: Hedendaagse kunst in de openbare ruimte
16 november: Magie en Macht - Fotografie in België, 1839-1900
Data nog te bepalen:
• Culturele Quiz
• een bezoek aan het COBRA depot
• CAMPO: een veilinghuis achter de schermen
https://www.cultuursmakers.be/zurenborg Schrijf je in voor de nieuwsbrief of word lid.
Nataliya Schozik en Laetitia Baongola coachen op de Dageraadplaats. Foto: An VAN DE WAL
Sport op de Dageraadplaats. Foto: An VAN DE WAL
JESPO coacht de kinderen na de schooluren. Foto: An VAN DE WAL
Schepen van Sport Charlie Van Leuffel. Foto: An VAN DE WAL
Vrouwen in de meerderheid in districtsraad Antwerpen
18 NIEUWE GEZICHTEN
Eén wijk, twee districten. Van de Draakplaats tot aan de Plantin
lei
valt
en Moretus-
Zurenborg onder het district Antwerpen. We vonden het dus belangrijk om er bij te zijn op 7 januari jl. toen de nieuwe districtsraad en het districtscollege werden geïnstalleerd. (Marcel SCHOETERS)
Zurenborg is één van de 22 wijken waar het district Antwerpen uit bestaat. Het district telt ongeveer 200.000 inwoners met 124 nationaliteiten. De installatieplechtigheid vond niet plaats in het Districtshuis in het Harmoniepark, maar in het Provinciehuis.
De raad heeft 33 leden, verdeeld over NV-A (13), Vooruit (4), CD&V (1), PVDA (7), Groen (5), Vlaams Belang (2) en Open VLD (1.) Van deze 33 raadsleden, zijn er 18 nieuwe. Het moet evenwel worden gezegd dat Maya Detiège en Ludo Van Campenhout een comeback maken. Opvallend raadslid is Kamervoorzitter Peter De Roover.
Het oudste raadslid is Laura Grieten (NV-A) met 74 jaar. Het jongste raadslid, Rawail Ali (PVDA) is 20 jaar oud. Van de 33 raadsleden zijn er 18 vrouwen en 15 mannen. Maya Detiège (Vooruit) zit de raad voor.
COALITIE
Het districtscollege is gevormd uit een coalitie van NV-A, Vooruit en CD&V. In vergelijking met de vorige legislatuur zijn er nu 6 i.p.v. 5 collegeleden. Het ziet eruit als volgt:
Paul Cordy (NV-A) , burgemeester, bevoegd voor algemeen beleid, cultuur, publieke ruimte, mobiliteit en burgerlijke stand.
Charlie Van Leuffel (NV-A), eerste districtsschepen, bevoegd voor sport, evenementen en feestelijkheden, communicatie en financiën.
Samuel Markowitz (NV-A), tweede districtsschepen, bevoegd voor lokale economie, markten en foren, toerisme en veiligheid.
Ludo Van Campenhout (NV-A), derde districtsschepen, bevoegd voor parken, publieke ruimte, mobiliteit en erfgoed.
Fatima Ezzarhouni (Vooruit), vierde districtsschepen, bevoegd voor jeugd, senioren, wijkwerking en dierenwelzijn.
Vincent Gysels (CD&V), vijfde districtsschepen, bevoegd voor groenvoorziening, participatie en Burgerbegroting.
De taken van dit nieuwe districtscollege werden tijdens de eerste collegezitting op 13 januari officieel vastgelegd.
Het districtraad Antwerpen. Foto: Jules DARDENNE
Kattenkwaad of intolerantie?
Op donderdag 13 maart 2025 omstreeks 14.00 uur kwamen 3 jonge Joodse tieners (een daarvan viel op met zijn licht gekleurd keppeltje) roepend en krijsend door een Zurenborgse straat gelopen richting brug. Wie ze bezig zag, dacht: kattenkwaad met een duidelijk teveel aan energie. Ze liepen voorbij een huis waar een groot aantal affiches hingen, daaronder één van free Palestine. Door één van de ramen van dit huis werd een steen gegooid. De vluchtende jongens zijn op camerabeelden te zien.
De politie werd gebeld, ze kwam ter plaatse en er werd een verklaring afgenomen.
Het is waarschijnlijk verstandig niet te zwaar aan de feiten te tillen en het gebeuren te herleiden tot banaal vandalisme. Er zit weliswaar een scherp randje aan van “potentieel verstoren van een behoorlijk functionerende samenleving” waarvan we de limieten streng moeten bewaken.
André DE JONGHE
Het heeft uiteraard geen zin om het Joods-Palestijnse conflict naar hier te exporteren. Laat ons duidelijk zijn. Wat op 7
oktober 2023 in Israel is gebeurd, is totaal onaanvaardbaar. Anderzijds zijn 50.000 doden waaronder veel vrouwen en kinderen in de Gazastrook ook onaanvaardbaar. Israël heeft het recht zich te verdedigen, maar moet alles op alles zetten om burgerslachtoffers te vermijden. De wereld heeft de indruk dat dit niet zo is.
Laat ons ook niet vegeten Netanyahu is Israël niet, en de Joodse mensen hier zijn al evenmin Israël. En de mensen die niet akkoord gaan met verwoesting van de Palestijnse gebieden zijn geen Jodenhaters, maar burgers die bezorgd zijn over het lot van onschuldige slachtoffers. Zurenborg is een tolerante wijk, waar
ieders mening gerespecteerd wordt. Hopelijk blijft dat zo.
Laat ons dit incident dan maar beschouwen als een jeugdzonde van die bezorgde Joodse jongeren. Maar in een land waar nog altijd vrijheid van mening geldt, kan het beschadigen van andermans eigendom ook niet door de beugel, net als Joodse mensen lastig vallen of erger. Er zijn andere oplossingen. Politiek gezien kan alleen een tweestatenoplossing een duurzame vrede bieden.
Laat ons daar naartoe werken en het leed van de Joodse en de Palestijnse mensen erkennen.
Jörg PYL
De Barden van Barechoem
Ontplooi je innerlijke dichter:
schrijf,
spreek en schitter op het podium!
Ben je altijd al gefascineerd geweest door poëzie, maar weet je niet waar te beginnen? Of heb je al enkele gedichten op papier, maar wil je leren hoe je ze krachtiger brengt? Dan is de nieuwe workshopreeks, De Barden van Barechoem, voor (beginnende) dichters in
Een unieke kans voor elke poëzieliefhebber De workshopreeks is opgebouwd uit drie sessies, elk met een eigen focus:
- Schrijfcoaching (25 april 2025): in deze eerste sessie ga je aan de slag met het creëren van sterke gedichten.
- Stemcoaching (9 mei 2025): woorden worden graag gehoord. Tijdens deze sessie leer je hoe je jouw stem optimaal gebruikt om je gedichten krachtig over te brengen.
- Performance coaching (15 mei 2025): op een podium staan en een publiek enthousiast krijgen, vraagt om meer dan alleen een goed geschreven gedicht. In deze laatste workshop leer je hoe je jouw werk vol zelfvertrouwen en met impact presenteert.
Alle workshops vinden plaats van 19.30u tot 21.30u en zijn toegankelijk vanaf 18 jaar. Dankzij de steun van het District Berchem bedraagt de deelnameprijs slechts 10 euro per
sessie. Het is wel de bedoeling dat deelnemers alle drie de workshops volgen.
Meer dan een workshop! Wie deelneemt aan de workshopreeks
Berchem iets voor jou. Dit voorjaar organiseert vzw Ter Leering ende Vermaeck een driedelige workshopreeks in cultureel centrum Corso, speciaal voor iedereen die zijn of haar dichtkunst naar een hoger niveau wil tillen. (Cleo KLAPHOLZ )
krijgt een unieke kans om werk te tonen aan een breder publiek. Na afloop mag je optreden op het bekende dichtersevent 'Barechoem' op 22 juni in Café des Arts, een evenement dat al enkele jaren door vzw Ter Leering ende Vermaeck wordt georganiseerd. Hier kan je niet alleen podiumervaring opdoen, maar ook de kans krijgen om ontdekt te worden door programmatoren van andere poëzie-evenementen. Bovendien krijgt elke deelnemer de mogelijkheid om een gedicht te publiceren in een prachtige dicht-
bundel die eind 2025 zal worden gedrukt.
Schrijf je snel in!
De eerste reeks van 3 sessies gaat door deze lente en in het najaar herhalen we de workshops. Per reeks is er plaats voor maximaal 20 deelnemers, dus wees er snel bij! Dit is een uitgelezen kans om je dichtkunst te ontwikkelen en je stem te laten horen. Wil je je inschrijven of meer informatie?
https://bardenvanbarechoem.eventgoose.com/ Wij kijken ernaar uit om jouw poëtische stem te ontdekken!
Poëzievensters 2025 start in mei
Niet minder dan honderdtwintig bewoners van Zurenborg en het Groen Kwartier hebben een gedicht gevraagd. De meeste gedichten zijn gedichten voor volwassenen, maar er zijn ook zeven gedichten voor kinderen verkrijgbaar. Wie dat wenst, kan een mailtje sturen naar poezievensters24@gmail.com. De eerste zeven ontvangen een gedicht voor kinderen. Gezien de lengte, zullen de meeste gedichten voor kinderen op A3-formaat gedrukt worden. De gedichten voor volwassenen zullen random verdeeld worden en er is geen keuzemogelijkheid.
Ondertussen is de grafische dienst van district Antwerpen bezig met het ontwerpen van de gedichten. Deze zullen vervolgens op transparant gedrukt worden en aan de aanvragers worden bezorgd in de loop van de maand mei, waarschijnlijk in de tweede helft van de maand. Cultuurantenne Antwerpen zorgt voor het bekostigen van deze editie.
Om de transparanten op te hangen, verwijdert men de beschermlaag van het transparant en breng dan het gedicht aan op de binnenkant van het raam, zodat de tekst van op de straat zichtbaar is.
Hiervoor is geen lijm nodig, gewoon goed aandrukken op de ruit is voldoende. Het gedicht blijft dan hangen. Wanneer men tussendoor de ruiten nog eens een beurt wil geven aan de binnenzijde, kan men het transparant voorzichtig lostrekken daarna terug aanbrengen.
Er wordt nog naar een officiële openingsdag gezocht om het officiële startschot van deze editie te geven, wanneer alle gedichten verdeeld zijn. (jp)
EEN RIJK PALET
In dit en in vroegere nummers hebben wij de galerijen van Zurenborg voorgesteld. Zij zijn talrijk, maar u kent ze misschien niet. Soms zijn zij onzichtbaar, soms moeilijk vindbaar. Een overzicht. (Jan HOLVOET )
De onzichtbare galerijen
www.the-w-collection.be
Verzamelaar Werner Jochmans stortte zich op online verkoop en biedt regelmatig “capsules” aan, dit wil zeggen verzamelingen nieuwe printen die gelijktijdig online worden aangeboden. Tentoonstellingen gebeuren niet in een eigen galerij, maar op de website en op Instagram.
www.zeitart.space
Begon als fysieke galerij maar
schakelde in 2025 ook over naar online verkoop. De werken, meestal naoorlogse abstracten en hun hedendaagse tegenhangers, kunnen gezien worden op Instagram en op de website.
De moeilijk vindbare galerijen
SECONDroom Eén kamer waarin elke week één andere kunstenaar één dag exposeert. Er is nog net plaats voor een bar en een klein atelier. En een vitrine.
LIVING ROOM (Melis & Piron)
Op het eerste gezicht een klassieke galerij, ware het niet dat de galeristen zelf leven in deze living .
De zichtbaren
Galerij Eva Steynen
Mooie klassieke galerij, Eva Steynen woont er niet in, wel er boven.
Ruimte 34
Ook mooi maar niet klassiek: Dolf Geudens is geen galerist maar verhuurt zijn ruimte aan kunstenaars die dan in eigen beheer exposeren.
U ziet dat Zurenborg een rijke galerijcultuur heeft, die misschien te weinig gekend is. Het loont de moeite deze te volgen.
U ziet ook dat de galerijwereld verandert: nieuwe vormen van exposeren verschijnen.
De beperking van de infrastructuur maakt dat de kosten voor zowel de kunstenaar als de galerijhouder kleiner worden, wat exposeren gemakkelijker en kunst toegankelijker maakt.
Soms verdwijnt de galerij helemaal en gaat de kunst online. Het risico voor de galerist wordt zo veel kleiner.
Zelf zou ik het verlies van de fysieke aanwezigheid van kunstwerk, kunstenaar en waarom niet, galerist wel jammer vinden.
Maar ach, oude mannen hebben meestal ongelijk. Time is not on our side.
GALERIJEN VAN ZURENBORG
SECONDroom (en ANTWERP ART BOX)
De prijs voor origineelste galerij van Zurenborg gaat naar SECONDroom van Christophe Floré. In het gelijkvloers van de Marialei 33 passen net een atelier, een expositieruimte en een kleine bar. Elke expo duurt vijf uur, elke week een andere, telkens op zaterdag. In de vitrine: een etalage van Antwerp Art Box van Erik Haemers. Wij spraken met Christophe. (Jan HOLVOET )
Christophe Floré: “SECONDroom bestaat al 19 jaar. Het is ooit begonnen bij mij thuis in Brussel. 15 jaar geleden ben ik naar Antwerpen verhuisd met mijn vrouw, die Antwerpse is. SECONDroom huisde achtereenvolgens op de Van Dijckkaai, onder de trapjes over het Steen, op de IJzerlaan,in een leegstaande koffiefabriek, en in de Terlinckstraat in Berchem. Vorig jaar ontdekte ik deze vitrine in de Marialei, ik stapte deze ruimte binnen en zei: Oké, dit wordt de nieuwe SECONDroom. Het huis is eigendom van De Veerman Zij beheren vier aanliggende huizen waar allerlei socio-culturele organisaties actief zijn, zij hebben burelen, ateliers, een danszaal… Zij werken vooral kunsteducatief.”
Vertel eerst iets over jezelf. Heb jij een artistieke achtergrond?
Christophe Floré: "Ik studeerde beeldende kunst, vrije grafiek en experimenteel atelier in Sint Lukas Brussel en nadien in Barcelona. Maar ik begon mijn actieve leven in de sector communicatie en marketing. Op een moment hadden wij een bedrijf met ruim 40 werknemers. Vandaag werk ik in de “Hospitality” van het KMSKA en cureer ik het Cartoon festival in Knokke-Heist. En run ik SECONDroom, samen met een team van gelijkgezinden."
Hoe is SECONDroom ontstaan?
Christophe Floré: “Ik woonde in 2006 in Brussel met mijn toenmalige vriendin. Zij vertrok naar China, ik bleef thuis. Voor haar vertrek organiseerden wij een groot feest in ons appartement, wij hadden het bad vol drank geladen. De dag daarop
bleef er nog veel over en ik vroeg me af wat ik ermee moest doen. Dat is dan de combinatie geworden van een feest en een ééndagstentoonstelling van een bevriend kunstenaar, Ermias Kifleyesus, in de tweede slaapkamer. SECONDroom dus. Mijn eerste vernissage, en er zijn er veel gevolgd, hoewel ik vernissages haat. Het eerste expo/ feest was een groot succes en mijn vrienden moedigden mij aan om verder te gaan. Mensen kwamen langs voor ze ’s zaterdags uitgingen. Zij bleven hangen, er werd muziek gemaakt, men ging op de tafels dansen…Het was een chaotische boel. Nu is het wat rustiger geworden, maar het sociale aspect blijft belangrijk. Wij proberen altijd een goede sfeer te scheppen.“
Wat is jullie verdienmodel?
Christophe Floré: “Wijzelf verdienen er niets aan. De laatste tijd kunnen wij de artiesten zelfs iets betalen, dankzij steun van de Vlaamse Gemeenschap die een projectsubsidie toekent sedert dit jaar. Voor de rest betalen wij een kleine huur aan De Veerman en houden wij de overheadkosten laag. Wij verdienen iets aan de bar en de verkoop van kunstedities. Wij vragen geen percentage als er werk verkocht wordt. Dat er geen verdienmodel is geeft ons een grote vrijheid in onze werking: wij zullen nooit kunstenaars vragen omdat zij commercieel succes hebben.“
Waarom maar één dag exposeren, van 16 tot 21 uur?
Christophe Floré: “Een voetbalmatch duurt toch ook maar 90 minuten, één dag per week? Ik wil niet een succesvolle zaterdagavond hebben en dan
de hele zondag in mijn zetel zitten wachten op een bezoeker die aanbelt. Ik heb ook nog een fulltime job hé! Dit concept geeft de kunstenaars een grote vrijheid. Als men maar één dag exposeert dan heeft men de gelegenheid om te experimenteren en om te falen.”
Waar vindt u uw kunstenaars en waar vindt u een publiek?
Christophe Floré: “Het publiek komt gewoonlijk voor 2/3 van de kunstenaars en hun fanbase en voor 1/3 van onze achterban. In het begin contacteerde ik de mensen via Facebook. Tegenwoordig vinden de mensen ons vooral via Instagram. Er heeft nog nooit een kunstenaar nee gezegd als ik hem of haar uitnodigde. Ik zoek de grootst mogelijke diversiteit: van herkomst, van geslacht, van leeftijd… er zijn vernieuwers bij en mensen die al lang bezig zijn en een beetje uit de mode zijn geraakt. Alles kan en ik heb nog nooit spijt gehad. Je moet begrijpen dat deze ruimte een dubbele functie heeft, de artistieke en de sociale. Mensen komen hier, drinken iets, ontmoeten vrienden, maken er nieuwe… er ontstaat een heel netwerk rond deze plek. Ik ben al een paar keer uitgenodigd op het huwelijk van mensen die elkaar hier hebben leren kennen. Dat maakt mij blij.”
Zijn er hier carrières gelanceerd?
Christophe Floré: “Als ik terugkijk op de lijst van exposanten dan zijn er echt wel veel bij die het gemaakt hebben. Mijn Ethiopische vriend Kifleyesus, Pieter Vermeersch, Peter Downsbrough… het is moeilijk iemand uit te pikken zonder iemand anders tekort te doen.”
Laatste vraag: u heeft een hele mooie vitrine, is dat ook deel van SECONDroom?
Christophe Floré: “Dat is een project van Erik Haemers: Antwerp Art Box. Het werk dat u nu ziet is van Myriam Van Genechten, een architecte. Erik zelf werkt ook op het raakpunt tussen kunst, architectuur en design. In mijn vitrine exposeert hij om de twee maanden andere objecten. Drive-by art, zal ik maar zeggen.”
Op de website van SECONDroom vindt u de andere medewerkers die het project dragen.
Contact
Instagram: secondroom_antwerp
Facebook: SECONDroom Antwerp Website: secondroom.org en
Website: erikhaemers.com
Facebook: erik.haemers
Christophe Floré voor vitrine.
Foto: Gerda HUYGEN
GALERIJEN VAN ZURENBORG
THUIS IN KUNST: MELIS&PIRON LIVINGROOM
Marc Melis en Jean Marc Piron voelen zich thuis in de kunstwereld, een groot deel van hun sociale leven speelt er zich af. Zij zijn er zo goed thuis dat zij van hun living een galerij hebben gemaakt. Zij leven er en anderen exposeren er. Dat is niet zomaar een hobby, hun doel is binnen een paar jaar als commerciële galerij break-even te draaien. (Jan HOLVOET )
Marc Melis: ”Jean Marc en ik zijn al 22 jaar een koppel. Wij zijn altijd geboeid geweest door kunst in heel veel vormen. We hebben allebei een heel gevarieerde carrière.”
Jean Marc Piron: “Ik ben geboren in Luik en wou mode studeren, maar daar was geen geld voor. Ik heb dan grafische vormgeving gestudeerd aan Saint-Luc in Luik. Toen heb ik geluk gehad en kreeg ik een beurs zodat ik aan de Antwerpse modeacademie kon gaan studeren. Om dat verder te bekostigen deed ik verschillende jobs, onder meer bij Private Collection van Dujardin in Brussel. Voor die opdrachten vertrok ik met Guillaume Thys naar Hongkong, dat toen een hotspot was voor de kledingindustrie. Na een paar weken al stichtten wij een eigen merk, en omdat wij in China waren, noemden wij het 'Chine'.
Bij gebrek aan geld om dat merk te lanceren, werd Luc Duchêne eigenaar. Onze samenwerking is een groot succes geworden. Luc heeft me daarna aangetrokken voor Mer du Nord, waar ik 16 jaar artistiek directeur ben geweest. Een heel mooie periode, maar in 2014 was het gedaan: grote crisis in de mode. Vanaf toen geraakte ik uitgekeken op de manier van werken in die wereld.
Ik ben dan 'soft sculptures' beginnen maken, met watten opgevulde structuren uit super aangename stoffen en leer. Als je ze niet op een sokkel plaatst, kun je ze ook gerust knuffelen.“
Marc Melis: “Wij wonen hier in dit grote huis met deze grote living. Vorig jaar in mei bedachten we dat we Jean Marc zijn werk hier perfect konden tonen. Binnen de vijf minuten volgde het idee om ook de creatieve expressie van anderen te tonen. En vijf maanden later, in oktober vorig jaar, openden we de eerste expo met een industrieel ingenieur uit Marseille die in bic zijn fascinatie voor het urban life tekent, een groot talent dat nog nooit in België getoond was. Vandaag hebben wij een volledig gevuld seizoen, van oktober tot eind juni. We zijn tevreden over hoe dat loopt.” Marc, je hebt nog niets over jezelf gezegd.
Marc Melis: “Ik heb twee grote carrières gehad in mijn leven. Ik ben begonnen met een opleiding journalistiek en communicatie, die ik heb afgebroken toen ik afknapte op het schrijven van een eindwerk. Ik ben toen gevraagd om een aantal kunstenaars te helpen. Dat was het begin van 'L’Anverre', een structuur die kunstenaars verenigde die naast klassiekere media met glas werkten. In het begin was ik man van alle werk, maar al snel deed ik er de communicatie. Ik leerde de
Boheemse glasblazerijen kennen en ik heb daar in Tsjechië veel van mijn tijd doorgebracht en een interessante kunstscene leren kennen. Op een gegeven moment kreeg ik de kans om in de ateliers te experimenteren met glas, mixed media, recuperatiemateriaal. Daar zijn een reeks sculpturen uit ontstaan die in Europa en de VS liefhebbers hebben gevonden. De Provincie Antwerpen heeft in samenwerking met het Museum Mayer van den Bergh, ons in 1990 de opdracht gegeven om een grote expo te creëren in de Sint-Augustinuskerk, de huidige AMUZ. De film die ik met mijn oud-docent video daarover heb gemaakt, vind je op ons YouTube-kanaal in het kader van de expo die van eind maart tot begin mei loopt. Naast die 'vrije kunst' ben ik vooral interieurobjecten gaan ontwerpen: vazen, tableware, verlichting… Eerst heel barok, gaandeweg erg strak. Naast ons werk in eigen beheer, heeft het Italiaanse meubelbedrijf Zanotta ons in die periode een enorme springplank geboden door ons opdrachten te geven voor gelimiteerde oplagen. Dat verhaal loopt van 1985 tot 2001. Op mijn 35 had ik frisse lucht nodig en ben ik weer gaan studeren: zes jaar talen en communicatie aan de UA. Ik ben er nog bijna docent geworden, maar de academische wereld was niks voor mij. Ik ben dan op mijn 41 voor de allereerste keer gaan solliciteren.
Ik kwam in een Frans onlinemediabedrijf terecht, waar ik eerst als redacteur Franse websites voor de Belgische markt lokaliseerde. Toen die opdracht erop zat, kon ik in het ondertussen stevig gegroeide bedrijf in de marketingafdeling van hun reclameregie gaan werken. Ik heb daar veel geleerd, maar ik werd er niet gelukkig van. Door freelancer te worden, heb ik mijn werk veel meer kunnen sturen. Ik ben voorzichtig gestart met een eigen vertaalbureau en heb mijn palet van communicatie met woorden snel uitgebreid naar copywriting, videoscenario's schrijven, ondertitelen. Dat doe ik vandaag nog altijd. Al die jaren is mijn interesse in de kunsten blijven groeien. Voor ons was het bijna vanzelfsprekend dat wij 9 maanden geleden een platform voor kunstenaars oprichtten, 'gewoon' vanuit de behoefte om het werk van Jean Marc te tonen.”
Is dit echt jullie living of leven jullie eigenlijk boven?
Jean Marc Piron: “Dit is de tafel waaraan wij eten, dat is de zetel waarin wij tv kijken, daar is de bibliotheek waarin onze boeken staan, oké toegegeven, naast literatuur, nogal wat kunst- en designboeken…
Boven hebben we onze bureaus en ateliers, een badkamer en een 'hoekje' om in te slapen.”
Dus jullie hebben nog tijd om te slapen?
Marc Melis: “Dat lukt, maar voor mij mocht de week best wat meer dagen tellen.“
Jullie startten een galerij uit het niets. Waar vinden jullie kunstenaars, waar vinden jullie een publiek?
Marc Melis: “Elke galerij, elke handel groeit met een netwerk. Zowel voor de kunstenaars als voor het publiek. Je hebt alle soorten kapitaal om mee te starten. Wij vertrokken met een vriendenkring en passie. Die groeit door mondtot-mondreclame, maar vandaag natuurlijk ook door social media. Uiteraard gebruik ik Instagram, maar ik houd ook veel van video. Voor de kunstenaar die in januarifebruari exposeerde, Maxim Ryckaerts, heb ik een filmpje gemaakt waar hij door 8 jaar schetsboeken bladert. Het leest als een getekend dagboek. Zijn creatieve werk en zijn leven zijn sterk met elkaar vervlochten. Het resultaat, een trage, meditatieve video, heb ik op het YouTube-kanaal van de galerij gezet. Voor de retrospectieve van de 81-jarige Tsjechische kunstenaar Jiri Suhajek, volgt de film uit 1990 en monteer ik een videointerview met een kunsthistoricus die Suhajek al meer dan dertig jaar volgt en een opname van de kunstenaar die ik dit jaar gefilmd heb bij het glasblazen. De expo loopt van eind maart tot begin mei.”
Is het niet vreemd dat iemand die leeft van het woord gefascineerd is door video?
Marc Melis: “Storytelling maakt deel uit van video, en video maakt
sowieso deel uit van mijn werk. En het is de communicatie die mijn doel is. Schrijven is een van de middelen. Daarbij is het belangrijk om zo veel mogelijk te vertellen met zo weinig mogelijk woorden. Als schrijver lukt me dat beter dan als spreker.”
Jean Marc Piron: ”De mensen lezen geen lange teksten meer. Als het beweegt en er geluid is dan blijven ze kijken.”
Kiezen jullie voor bepaalde richtingen in de kunst?
Marc Melis: “Wij willen ons niet beperken. We houden van te veel dingen. Zowel van figuratief als abstract, van vlakke kunst en 3D, van oude kunst, de avant-gardes en wat er vandaag gebeurt. Daar hoort zeker ook video en muziek bij. Best mogelijk dat wij hier concerten en performances organiseren. Als de creatieve expressie ons boeit en het werk fysiek in onze ruimte kan, dan is het mogelijk.”
Is deze galerij een hobby of een carrièrewissel ?
Marc Melis en Jean Marc Piron: “We moeten de voeten op grond houden. Weinig galerijen maken winst in de eerste jaren, vele stoppen ermee na een paar jaar. Maar de bedoeling is zeker minstens break-even te draaien, liefst iets te verdienen en deuren open te zetten voor creatieve mensen. En ons te blijven amuseren.”
Galerij MELIS & PIRON LIVING ROOM
Cuperusstraat 15 2018 Antwerpen
Inschrijven op de mailinglist (uitnodigingen) doe je op melispiron.be IG: @melispiron youtube.com/@MelisPiron
Marc Melis en Jean Marc Piron. Foto: Gerda HUYGEN
OPEN HUIZEN
De deuren naar het verleden worden geopend
In het weekend van 10 en 11 mei openen verschillende Antwerpenaren hun voordeur en nemen ze bezoekers mee in het verleden van hun woning. Tijdens Open Huizen, een onderdeel van Antwerpen Herdenkt, staan voormalige woonplaatsen van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog centraal. Dit evenement nodigt bezoekers uit om stil te staan bij het dagelijks leven van stadsbewoners tijdens de oorlog en de impact ervan op onze stad. (Cleo KLAPHOLZ )
Met een plattegrond in de hand kunnen geïnteresseerden langs verschillende locaties wandelen, waar ze worden ondergedompeld in verhalen van de vroegere bewoners. Via getuigenissen, historische documenten en interactieve installaties herleven bezoekers een geschiedenis die anders misschien vergeten zou worden.
In onze wijk zijn er verschillende woningen toegankelijk. Het volledige programma kan je vinden op de website van Open Huizen: www.antwerpenherdenkt.be/ openhuizen
Reserveren op voorhand is wel aangewezen gezien er slechts beperkte plaatsen in de woningen zijn.
Naast de open huizen, zijn er ook thematische wandelingen en lezingen gepland. Historici en nabestaanden delen hun inzichten over hoe de herinnering levend wordt gehouden en welke lessen we vandaag kunnen trekken.
Open Huizen loopt het hele weekend en is gratis toegankelijk. Wie zich wil verdiepen in het thema, kan nadien terecht in Kazerne Dossin of in het MAS voor de expo Stad in Oorlog.
Een weekend vol verhalen over oorlog, vervolging en verzet van herinneren, reflecteren en bewustwording. Zodat we het verleden nooit vergeten.
Meer info:
www.antwerpenherdenkt.be/ openhuizen
Open Huizen is een initiatief van ErfgoedLab Antwerpen, het MAS en het Vredescentrum, in samenwerking met Kazerne Dossin en diverse lokale partners.
CURATOREN VAN ONS GEHEUGEN
YSBRANT IN DE REEDE
De Nederlandse kunstenaar Ysbrant woonde het laatste deel van zijn leven in Zurenborg, in het huis dat hij deelde met boezemvriend Jan Decleir en diens partner Brechtje Lauwaard. Hij stierf uiteindelijk tijdens een verblijf in Sicilië. Een kunstenaar sterft tweemaal: als hij dit ondermaanse verlaat en als hij vergeten wordt. Sommigen ontsnappen aan deze tweede dood als zij vereeuwigd worden door opname in musea. Museum De Reede, het Antwerpse heiligdom van de grafische kunst, organiseert de eerste museale retrospectieve van zijn etsen, bij uitzondering worden ook enkele doeken geëxposeerd. De Gazet sprak met Harry Rutten, stichter en bezieler van De Reede, met curatoren Sieuwert Verster en Frank Herreman, en met Adriaan Raemdonck, grijze eminentie van de Zwarte Panter. Zij zijn de curatoren van ons geheugen: zij bewaken de herinnering aan de Antwerpse kunstwereld van de jaren ’70, die toen ontwaakte uit zijn slaap. (Jan HOLVOET )
Over toeval en vriendschap
Harry Rutten: “Ik geloof heel sterk dat alles in ons leven bepaald wordt door het toeval. Zo ontmoette ik de Amsterdamse musicoloog Sieuwert Verster tijdens een receptie in het KMSKA, waar zeven werken van Ysbrant werden gepresenteerd die hij gedoneerd had. Hij vertelde mij dat zijn dierbare vriend Ysbrant van Wijngaarden ook talrijke etsen had gemaakt, en daaruit groeide het plan voor deze tentoonstelling. Heel deze onderneming staat in het teken van de vriendschap: zo sloten ook auteur Frank Herreman en galerijhouder Adriaan Raemdonck zich bij het project aan. In de catalogus staan bijdragen van twee andere kompanen, acteur Jan Decleir en voetballer-columnist Jan Mulder, die ook het woord zal nemen tijdens de vernissage.”
Antwerpen en Venetië
Sieuwert Verster: “Wij waren vrienden vanaf mijn geboorte tot aan zijn overlijden in 2021. Onze ouders waren intieme vrienden. Wij verschilden natuurlijk 17 jaar, maar tijdens mijn studiejaren leerde ik hem beter kennen en die vriendschap is tijdens ons leven alleen maar dieper geworden. Ysbrant was een warm en genereus man, hij had een grote gave voor vriendschap, hij had een immense cultuur en een warm hart voor vrouwen, prosecco en witte bourgogne.
Zijn interesses waren legio: film, toneel, opera, oude Italiaanse kunst, Van Ostaijen, Tiepolo, … Hij leerde mij naar kunst kijken, met een paar woorden gaf hij een diepere betekenis aan een werk. Dat merkte ik vooral toen ik een documentaire over Ysbrant maakte voor de Nederlandse televisie, “Gloeiend doek nooit geblust” naar het gedicht van zijn vriend Remco Campert. Ysbrant ging naar de academie in Amsterdam maar sloeg al snel zijn vleugels uit: hij studeerde in Londen, Parijs en één zomer lang in Salzburg bij Kokoschka. Maar zijn eerste en grote liefde was en bleef Antwerpen.
Antwerpen was toen voor jonge Amsterdammers een magische plaats, het meest nabije buitenland waar toch alles anders was. Hij studeerde er aan het HISK, maar ontdekte vooral de Zwarte Panter en de “scene” daarrond. En de Muze, waar nog steeds een muurschildering van hem prijkt, onder een dikke laag sigarettenrook. Dat zou hij zeker geapprecieerd hebben want hij hield niet van te propere kunst.
Rond zijn dertigste werd hij Antwerpen ontrouw en verloor hij zijn hart aan Venetië. Oude Italiaans kunst was altijd zijn grote passie geweest. Hij kocht een appartement op Giudecca, van waaruit hij zicht had op de Salute. 25 jaar heeft dat geduurd, totdat het massatoerisme hem verdreef. Hij keerde definitief terug naar Antwerpen en betrok uiteindelijk een huis in Zurenborg, waar later ook zijn goede vriend Jan Decleir en Brechtje Louwaard kwamen wonen. Overdag werkte hij er, ’s avonds keerde hij terug naar de oude stad, naar café De Kat, laatste herinnering aan glorieuze tijden.
Zijn gezondheid ging achteruit, hij verzonk in melancholie. Zijn vriendin Katell Bertrand nodigde hem uit om de zomer door te brengen in Sicilië. Hij is nooit teruggekeerd, hij overleed er op 84-jarige leeftijd.”
Barok en erotiek Frank Herreman: “Toen ik Ysbrant leerde kennen leefde hij al in Venetië, van de lente tot de herfst, hij bracht de winter door in Antwerpen. Hij had dat nodig voor de intellectuele en artistieke contacten: Venetië is een provinciestadje geworden, hij vond daar niet voldoende binding met mensen die hem inspireerden. In Antwerpen wel, hij leefde in de groep rond de Zwarte Panter. Ik zie hem nog met open mond staan kijken naar de reusachtige doeken uit Bervoets’ “spaghetti-periode”. Dat wou hij ook doen, en dat deed hij ook, grote doeken schilderend, geknield op de grond. Het heeft hem versleten knieen gekost.
Ysbrant had een internationale opleiding genoten, en volgde ook in Venetië drie jaar academie. In ’63, hij was toen 26, was hij klaar om zijn carrière te beginnen, maar hij bleef aangetrokken door de lagunestad en dan vooral door de oude Venetiaanse kunst. Zijn voorkeur ging naar de achttiende eeuw met kunstenaars als vader en zoon Tiepolo. In de expo zal er ook een originele tekening van Tiepolo hangen ter confrontatie, naast ook werk van Tytgat, Ensor en een houtsnede van Utamaro, die uit de verzameling van Ysbrant komen.
Hij is ook schatplichtig aan de Vlaamse expressionisten, in de eerste plaats aan Gust De Smet en Jean Brusselmans. en natuurlijk was er de lange schaduw van Ensor en Picasso.
Maar die invloeden zijn niet belangrijk, hij was een kunstenaar sui generis. Als men naar zijn stijl vroeg, zei hij verveeld “noem het maar expressionisme”.
In zijn werken vertelde hij autobiografische verhalen, maar wat hij schilderde was niet belangrijk, alleen hoe hij het schilderde. Hij had een hekel aan interpretatie. Zijn thema’s waren de vrouw en de erotiek: hij was sensueel maar ook teder. Hij was een man met veel humor en met een grote gave voor liefde en vriendschap.”
Hemel en vagevuur Adriaan Raemdonck: ”Ik begon rond 1970 met de Zwarte Panter en dat werd snel de plaats waar alles gebeurde in Antwerpen. Alle jonge hemelbestormers kwamen er: Jef Verheyen, Hugo Heyrman, Fred Bervoets, Wilfried Pas… Een beetje later kwamen Ysbrant en Jan Cox, beiden uit een begoed milieu, kosmopoliet, met een immense klassieke cultuur. Met Ysbrant ben ik nog naar Japan gereisd, een onvergetelijke ervaring.
Het was de tijd van de conceptuele kunst, de video’s, de fotografie… schilderen mocht niet meer, dat was voor dommeriken. Alleen het denken telde nog. Wij bleven koppig schilderen, etsen, lithograferen. En kijk wat er nu gebeurt de laatste 15 jaar: de cirkel is rond, iedereen begint terug te schilderen. De kunstenaars van die generatie komen terug in belangstelling dankzij hun hedendaagse collega’s. Ysbrant hangt in de collecties van MUHKA, UA, KMSKA. Het Stedelijk Museum in Amsterdam heeft zijn “Vliegende Hollander”, een gigantisch werk dat hij in de Sint Julianuskapel van mijn galerij gemaakt heeft. En nu komt er een grote tentoonstelling van zijn grafisch werk in Museum De Reede. Hij heeft het vagevuur doorstaan, hij is in de museale hemel opgenomen.”
De tentoonstelling Ysbrant: prenten van een schilder loopt in Museum De Reede, Ernest van Dijckkaai 7, van 25 april tot 25 augustus. Open van vrijdag tot maandag 11.00 tot 17.00. https://museum-dereede.com/
Elegie voor Ysbrant. Catalogusbijdrage van Jan Decleir
na luttele
steeds meer op elkaar lijkende seizoenen stilte na je geslaagde verdwijntruc schamoteur grootmeester o, Antwerpse Venetiaan eeuwige vluchteling, Vliegende Hollander jager op het al te jonge wild het onderwerp gebieder van de natuur koekoeksjong kleine crimineel jij, die zingend onze levens bestormde ons anders leerde kijken gulle bullebak brompot waarom niet met gebalde vuisten stampvoetend op de grond op de natte kasseien van menig nachtverlichte stad in het oude Europa waarom niet
Op het ritme en de tonen van Fiddler on the Roof luid zingend Gehen wir in Frischluft Mittelmeer und Bleistift dadeldoedeldiedeldoedeldiedeldoe JA! waarom niet... je wordt gemist
De Nederlandse kunstenaar Ysbrant. Foto: Frank HERREMAN
Niet te missen in De Roma
In De Roma staan er dit voorjaar tal van interessante artiesten uit binnen- én buitenland op de affiche. We lichten er graag al enkele namen uit die in mei en juni naar Borgerhout afzakken. Het volledig programma, alle info en tickets via www.deroma.be.
BLIND BOYS OF ALABAMA
DONDERDAG 1 MEI – 20:00
Blind Boys of Alabama worden wereldwijd erkend als levende legendes van de gospelmuziek. Met maar liefst zes Grammy Awards, een Lifetime Achievement Award én een opname in de Gospel Music Hall of Fame bereikten ze de absolute top in hun indrukwekkende carrière die intussen meer dan zeventig jaar beslaat. Ze staan bekend om hun opmerkelijke interpretaties van traditionele gospelsongs, tot bewerkingen van nummers van iconische songwriters als Eric Clapton, Prince en Tom Waits. Het lijstje artiesten waarmee ze de afgelopen decennia samenwerkten, is indrukwekkend. Lou Reed, Peter Gabriel, Bonnie Raitt, Willie Nelson, Aaron Neville en Ben Harper om er slechts enkele te noemen.
S10
VRIJDAG 2 MEI – 20:00
Sinds het tekenen van haar eerste platencontract op 17-jarige leeftijd ontpopte S10 zich tot kroonprinses van de Nederlandse alternatieve pop en veroverde ze vele harten met haar persoonlijke verhalen. Met afgeladen shows op Lowlands en Down The Rabbit Hole, verschillende grote prijzen en haar iconische deelname aan het Eurovisiesongfestival in Italië zette de 23-jarige Stien den Hollander zichzelf op de kaart als een van de origineelste en oorspronkelijkste stemmen in het muzikale landschap.
DERYA YILDIRIM & GRUP ŞIMŞEK
DONDERDAG 8 MEI – 20:00 Derya Yıldırım & Grup Şimşek worden
internationaal erkend om hun unieke en aanstekelijke geluid. De Turkse band combineert Anatolische folk met psychedelische rock en invloeden uit soul en pop. Sinds hun oprichting in 2014 hebben ze twee albums en een EP uitgebracht en uitgebreid door heel Europa getoerd. De band wordt geleid door de in Hamburg geboren zangeres en bağlamaspeler Derya Yıldırım. Ondanks dat ze meertalig is, zingt Yıldırım uitsluitend in het Turks: “Het is echt belangrijk voor me omdat dat de taal is waarin ik me echt kan uitdrukken, het is mijn emotionele taal”, legt ze uit.
VRIJDAG 9 MEI – 20:00
Sloper werd in 2018 opgericht door twee beruchte drummers: Mario Goossens van Triggerfinger en Cesar Zuiderwijk van Golden Earring. Drummer Cesar Zuiderwijk sloot zich in 1970 aan bij Golden Earring en toerde de wereld rond na het scoren van een wereldhit met Radar Love. Mededrummer Mario Goossens is een van de oprichters van Triggerfinger, een krachtig rocktrio dat al meer dan 20 jaar clubs en rockfestivals op het Europese vasteland aandoet.
MARIO
ZATERDAG 10 MEI – 20:00
Met Mario krijgt De Roma één van de sterren van de modern R&B over de vloer. De Amerikaanse zanger uit Baltimore maakte reeds als tiener indruk door op zijn 14de (!) al een succesvolle debuutplaat uit te brengen. Met de single Just a friend 2002 schopte hij het tot de 4de plaats in de US Billboard Top 100. Amper twee jaar later was het opnieuw prijs voor Mario Barrett als hij een wereldhit scoort met het fenomenale Let Me Love You. Het nummer en bijhorende album leveren hem naast twee Billboard Music Awards en een grammy-nominatie,
SLOPER
Niet te missen in De Roma
ook een definitieve internationale doorbraak op. In 2025 komt Mario zijn nieuwe album Glad You Came voorstellen tijdens de gelijknamige wereldtournee die hem tot in Antwerpen brengt.
TRENTEMØLLER
WOENSDAG 21 MEI – 20:00
De uit Kopenhagen afkomstige muzikant/producer Trentemøller creëert al meer dan 25 jaar unieke soundscapes en melodieën die in het hoofd van de luisteraar blijven spoken. De muziek representeert een constante stroom van thema’s en ideeën, die met iedere release een nieuw hoofdstuk van zijn creatieve reis inluiden. Hij verkent contrasten in zijn muziek, aan de hand van herinneringen, verhalen en innovatieve elementen. Debuutplaat The Last Resort uit 2006 haalde de eindejaarslijstjes van heel toonaangevende media en plaveide de weg naar een breder publiek voor Trentemøller. De nieuwste plaat Memoria bevat meer introspectieve nummers met invloeden uit postpunk, dreampop, noiserock en elektronsiche pop.
THE BRIAN JONESTOWN MASSACRE DONDERDAG 22 MEI – 20:00
Sinds de jaren negentig neemt The Brian Jonestown Massacre een unieke plek in de internationale muziekscene in. Gedragen door de charismatische frontman Anton Newcombe groeide de Amerikaanse band uit tot één van de belangrijkste psychdelic rockformaties van zijn tijd. The Brian Jonestown Massacre liet voor het eerst van zich horen begin jaren negentig met de single SheMadeMe / Evergreen. Daarmee toonde Newcombe meteen wat voor
visionaire songwriter hij is. De bevestiging kwam er in 1995 met het album Methodrone, dat meteen een nieuwe referentie werd in de wereld van de indie-shoegaze.
OFF THE RECORD
VRIJDAG 23 MEI – 20:00
Twintig jaar geleden maakte het Antwerpse collectief Off The Record furore met zijn onweerstaanbare harmonic beatbox. Stijn Cole, Jeroen Van Dyck, Manou Kersting en David Dermez deden menig hart sneller slaan en veroverden een plaats op de podia van onder meer Pukkelpop, Lowlands, Marktrock en de Gentse Feesten. Vandaag, twee decennia later, kriebelt het bij de Antwerpse vier opnieuw en dus slaan ze de handen in elkaar voor een feestelijke reünie. Een uniek, eenmalig wederoptreden in de prachtige setting van De Roma.
LIVING COLOUR
DONDERDAG 29 MEI – 20:00
De legendarische New Yorkse band Living Colour komt naar De Roma! Sinds de oprichting in 1984 door meestergitarist Vernon Reid weet de band keer op keer te imponeren met hun energieke liveshows. Niemand minder dan Mick Jagger ontdekte de band en produceerde in 1988 twee nummers op hun eerste album Vivid, wat bijdroeg aan de grote doorbraak van Living Colour. Eind jaren '80 en begin jaren '90 scoorden ze hits met Glamour Boys, Love Rears Its Ugly Head en Solace Of You. Met hun unieke sound, een combinatie van heavy metal, funk, jazz, hiphop, punk en alternatieve rock, wonnen ze twee Grammy’s en verwierven ze een iconische status.
SHANE SMITH & THE SAINTS
ZATERDDAG 7 JUN – 20:00
Shane Smith and the Saints brengen hun opwindende mix van countryfolk en americana naar Borgerhout. Bekend van de hitserie Yellowstone groeide ze uit tot één van de meest sensationele Amerikaanse bands van het moment. Bereid je voor op een avond vol meeslepende verhalen en krachtige melodieën, met op de achtergrond de zon die langzaam wegzakt na een kleurrijke reis doorheen de Amerikaanse prairie.
KIM DEAL
DINSDAG 10 JUN – 20:00
Na het uitbrengen van haar solodebuutalbum Nobody Loves You eind 2024 komt Kim Deal, de iconische bassiste van Pixies, naar België. Op 10 juni staat ze in De Roma voor een show die haar muzikale veelzijdigheid laat zien: van de melancholische klanken van haar oudere werk tot de rauwe energie van haar soloproject. Kim Deal is een vertrouwd gezicht in de muziekwereld. Als lid van de legendarische bands Pixies en The Breeders heeft ze bijgedragen aan enkele van de meest invloedrijke albums van de afgelopen decennia. Haar werk als songwriter, bassiste en zangeres heeft wereldwijd miljoenen fans geraakt.
COCOROSIE
WOENSDAG 11 JUN – 20:00
Al meer dan twintig jaar hebben de zussen Bianca en Sierra Casady een thuis gevonden in de experimentele popmuziek, waarbij ze talloze muzikanten hebben beïnvloed en een toevluchtsoord hebben gecreëerd voor de “criminal queers” van deze wereld. Het Amerikaanse duo
begint hun carrière in 2003 met debuutalbum L a Maison de Mon Rêve, integraal opgenomen in een appartement in Parijs en in 2024 opnieuw uitgebracht. Sindsdien brengt CocoRosie nog zeven albums en vier EP’s uit, die telkens tonen hoe ze evolueren als artiesten en muzikale grenzen blijven verleggen. Hun stijl valt te omschrijven als een mix van hiphop, elektronica en folk gecombineerd met experimentele geluiden en poëtische teksten. Ze zingen vrijuit over thema’s als gender, seksualiteit en feminisme
ANI DIFRANCO DONDERDAG 12 JUN – 20:00
Ani DiFranco brengt haar unieke mix van rauwe emotie en politieke scherpte naar het podium van De Roma. De Amerikaans-Canadese singer-songwriter, bekend om haar grensverleggende folkgeluid en compromisloze teksten, keert terug naar België voor een intiem concert. Met 23 albums op haar naam blijft Ani inspireren, nu ook met haar nieuwste werk Unprecedented Sh!t. Dit album combineert DiFranco’s iconische stemgeluid met experimentele producties van BJ Burton (Bon Iver) en verkent thema’s als reproductieve rechten, identiteit en de uitdagingen van onze tijd. Ani DiFranco belooft in De Roma een terugblik op de hoogtepunten uit haar rijke carrière.
DRAG BINGO XXL
ZONDAG 22 JUN – 20:00
ToiToiToi en De Roma blinken de bingoballetjes weer op voor een doldwaze Drag Bingo XXL . Onze favoriete queens Star en Sally Monella blijven de stralende bingodames van dienst en - wegens de grote vraag naar tickets - doen ze er een derde en laatste show bij! Na de reeds uitverkochte shows op vrijdagavond en zondagnamiddag, kan je nu kaartjes kopen voor zondagavond. Het recept voor een Drag Bingo XXL in De Roma is beproefd. Tussen de spannende bingorondes door, waarbij iederéén in de zaal kans maakt op een prijs, presenteren Star en Sally Monella een wervelende show vol glitter en glamour, felle humor en fierce performances.
za 19 april | 11 uur (benefiet) & 14 uur Wie niet weg is, is gezien! | 4+ Johnny MUS
Een speelse voorstelling waarin drie figuren hun avonturen delen vanuit een piepkleine kar. Met acrobatiek, trommelen en humor nemen ze het publiek mee op een reis door hun gekke wereld. Het wordt een energieke en dynamische show voor de hele familie.
za 19 april | 20 uur
Goe Genoeg
Amelie Albrecht
In deze show vertelt Amelie over haar carrière als comedyster en de druk van beroemd zijn. Ze grapt over de ups en downs van haar carrière en haar drang naar perfectie. Een komische maar ook eerlijke blik achter de schermen van de showbusiness.
ma 21 april | 20 uur
Mondays @ café c o r s o Berchems talent
Sinds januari verrassen we je elke 3de maandag van de maand met opkomende muzikanten. Deze editie zetten we volop in op Berchems talent! Inkom is gratis en je kan op de avond zelf een vrije bijdrage storten, die 100% naar de optredende artiesten gaat.
wo 23 april | 20 uur
DISQUIET & From Gravity to Grace |
Double Bill
Lisa Vereertbrugghen
& Anna Karenina Lambrechts
Ervaar twee krachtige solo’s met dansstijlen van hardcoretechno tot traditionele Filipijnse dans. ‘DISQUIET’
programma lente 2025
onderzoekt de intensiteit van muziek en beweging, terwijl ‘From Gravity to Grace’ een emotionele reis is door verschillende culturen. Een double bill die je niet wil missen!
vr 25 april | 20 uur
Beatrijs: een makkelijk middeleeuws Maria-mirakel maar dan moeilijk
Yinka Kuitenbrouwer, Sara Haeck, Lola Bogaert
Een complexe vertelling over een vrouw uit de middeleeuwen die haar kloosterleven verlaat. Beatrijs is het ideale personage om komaf te maken met de eenzijdige blik op de geschiedenis: een vrouw die zowel non, moeder als sekswerker is. Een gelaagde interpretatie van een ee uwenoude legende.
za 26 april | 20 uur
ALLES MET ALLES | te gast
Solidariteitskoor FRAPPANT 120 zangers en 12 muzikanten brengen een concert in verschillende stijlen en talen, met een boodschap van hoop en verbinding. De opbrengst van het concert steunt Frappant projecten in binnen- en buitenland. Deze muzikale avond benadrukt de kracht van solidariteit en kunst.
Di 29 april | 20 uur
Academie Berchem
café Chantant
Eén dinsdag per maand staan leerlingen van de Academie op ons podium in café c o r s o. Deze avond staat een verrassend vocaal drieluik op het programma, gebracht door leerlingen
uit de zangklassen klassiek, jazzpoprock en musical. Helemaal gratis! vr 2 mei & za 3 mei | 20 uur
Van den vos die amoc maecte
Dimitri Leue
Reinaert de vos komt weer tot leven in deze moderne bewerking van het klassieke schelmenverhaal. De cast, met onder meer Han Coucke en Frank Focketyn, brengt de Vlaamse klassieker met veel humor en scherpe dialogen. Het is een dynamisch en speels stuk vol verrassingen.
Di 13 mei | 20 uur
Academie Berchem
café Chantant
Eén dinsdag per maand staan leerlingen van de Academie op ons podium in café c o r s o. Zo bouwen de leerlingen aan hun podiumervaring en leren ze het publiek te bespelen. En jij mag dat – helemaal gratis - vanop de eerste rij meemaken.
ma 19 mei | 20 uur
Mondays @ café c o r s o
Soul en R&B
Elke 3de maandag van de maand verrassen we je met nieuw muzikaal talent. Deze editie kan je genieten van heerlijke soul en R&B! Inkom is gratis. Je kan de avond zelf een vrije bijdrage storten, die 100% naar de optredende artiesten gaat.
di 20, wo 21, do 22, vr 23 mei | 20 uur DE SITCOM/Het tweede seizoen DE HOE
Tien jaar na het succes van "Het eerste seizoen", keert theatercollectief DE HOE terug met een nieuwe aflevering van hun cultserie. In deze schizofrene tragikomedie spelen de acteurs hun eigen levens in een sitcom, met alle wantrouwen, liefde en hoop die daarbij hoort.
zo 25 mei | 14 & 16 uur
KLEUR 2,5+ | première
Esmé Bos & Bart Voet
Zangeres Esmé Bos en muzikant Bart Voet, samen met scenograaf Tim Clement, creëren een magische ervaring waarin kleuren niet alleen gezien, maar ook gehoord en gevoeld worden. Een speelse ontdekkingstocht voor de kleintjes door de wereld van kleuren.
ma 26 mei | 19.30 uur
Lanceringsavond
Cultuurseizoen 25-26
Na maanden plannen en puzzelen, presenteren wij met veel trots ons programma voor cultuurseizoen 25-26. Omdat we zelf helemaal vrolijk worden van al het talent dat binnenkort op ons podium zal staan, trakteren we de c o r s o fans op een feestelijke avond vol verrassingen!
di 27 mei | 14.30 uur
Als muren konden praten… Manoesh Manoesh neemt het publiek mee op een muzikale trip langs de iconen van de jaren '40 tot '60. In deze gezellige cabaretshow worden legendarische hits onder de loep genomen, met leuke anekdotes en humor. Nostalgie op en top!
vr 30 mei | 20 uur & za 31mei | 15 uur & 20 uur
Buigen Zonder Te Breken | première
Audrey Ikirezi
Tradities fluisteren, lichamen bewegen tussen verwachting en verzet. Soms beweegt verzet zacht. Soms schuilt kracht in overgave. Tussen woorden, beweging en melodie ontstaat een strijd, een loslaten, een nieuw begin. Kom binnen, kijk en luister. Misschien herken je iets. Misschien niet. Maar iets blijft.
zo 1 juni | 10 uur & 11.30 uur
Krakot 2+
Sien De Smet & Olympe Tits
Krakot is een woordeloze voorstelling over stilte, lawaai en alles daartussenin. Van rust naar drukte, tot chaos
programma lente 2025
en weer terug. Er is ook een krakend kot en waarschijnlijk komen er één of meerdere krakotten in voor… ma 16 juni | 20 uur Mondays @ café c o r s o
Vroeg Pieken! Elke 3de maandag van de maand verrassen we je met nieuw muzikaal talent. Inkom is gratis en iedereen is welkom! Wil je de artiesten steunen? Stort dan een vrije bijdrage op de avond zelf. Die gaat 100% naar de optredende artiesten.
do 19 juni | 18 uur & 20 uur
Playa de las Americas | try-out in ’t Hof van Even met Maria en Gina Maria en Gina van de kempen tot uw dienst! Gewapend met pen, papier en
hun buidelzakje schrijven ze vanop het strand in Tenerife poëzie en zingen ze over alles wat ze zien. Hun verhalen gaan over avonturen, hartzeer en vriendschap, zonder taboes, waarbij ze niets onbenoemd laten.
za 20 juni | 20 uur
Cristina Sapalo
Prudent Waters
Cristina's muziek gaat over het omarmen van je waarheid en de reis die daarmee gepaard gaat, waar die je ook naartoe brengt. Ze snijdt thema’s aan als overgave, veerkracht en zelfontdekking. Laat je meeslepen door Cristina's soulvolle sound, waarin ze r&b en alté soul mixt met invloeden uit haar Angolese roots.
zo 22 juni | 20 uur
La Promesse du vide Compagnie Avis de Tempête Sta op, haal adem, kijk naar de lucht en ga! Het is een belofte die wordt nagekomen door drie circusartiesten en twee muzikanten. Laat je betoveren door dit poëtisch spektakel met live muziek en acrobatie met de bomen van het Groen Kwartier als feeëriek kader.
Di 24 juni | 20 uur
Academie Berchem
Lerarenconcert Jazz-Pop-Rock
Eén dinsdag per maand palmt de Academie café c o r s o in. Deze keer staan niet de leerlingen maar de leraren op ons podium. Laat je omver blazen door de leraren van de afdeling JazzPop-Rock! Inkom is gratis.
DE GAZET gekaapt
Geschreven door de kinderen van het 4de leerjaar van Leefschool De Dageraad (Eigen foto's)
Op woensdag 18 december spoelde de tijd 100 jaar terug voor het derde en het vierde leerjaar van Leefschool De Dageraad. Die dag kwam iedereen gekleed naar school als iemand uit 1924.
We kwamen aan op school. Beneden op de speelplaats zagen we meester Bruno, maar we moesten hem meneer Vereeck noemen. Toen ging het liedje. Normaal zouden we bij het horen van dit signaal naar boven moeten gaan. Vandaag was dit niet zo. Meneer Vereeck zei dat we moesten wachten tot meneer Grossard, meester Nathan, ons kwam halen. Toen kwamen meneer Grossard en mevrouw Cleynhens naar beneden. Meneer Grossard droeg zwarte, lange kleren en had altijd een strafstok bij de hand. Hij rinkelde met een oude bel.
Als je stout bleef, moest je 10 keer ‘Ik ben een ezel’ schrijven op een krijtbord. Gelukkig gebeurde dit maar één keer en de deugniet vond dit stiekem wel leuk.
Toen begonnen we met de les. Eerst schreven we met balpen. Dat noemde de meester prul.
De glimlach van een kind…
Daarna schreven we met inkt en een pennenstok. Als je morste, moest je opnieuw beginnen. De 2 linkshandigen in onze klas hadden het nog moeilijker. Zij mochten de hele dag enkel met hun rechterhand schrijven.
Tijdens het werken kwam de directeur binnen. We stonden gezamenlijk recht en zeiden in koor: “Dag mevrouw de directeur.” De directeur wandelde streng rond. Ze bekeek grondig je kleren. Als je outfit niet in orde was, sprak ze je hierop aan. Toen mevrouw de directeur weer vertrok, konden we eindelijk weer gaan zitten.
glimlach missen van onze leerlingen
Kato Goossens, directice van de school De Brug
Toen gingen we in 2 rijen staan. De meisjes gingen met mevrouw Cleynhens naar boven en de jongens met meneer Grossard. We deden onze jassen uit, ook de hoofddeksels moesten af en we moesten achter onze stoel gaan staan. Sommige kinderen gingen al zitten. Dit was een grote fout. Toen meneer Grossard binnen kwam, sloeg hij op de tafels van de kinderen die al waren gaan zitten. Bam! De stok was na één slag al gebarsten. Helemaal achteraan stond een bankje met een stoel naar de muur gericht met daarop ezelsoren. Die moest je dragen als je de meester tegensprak of als je iets anders stouts had gedaan.
Nee, ze zijn niet altijd slecht gehumeurd en nee ze komen -denken we toch- nog altijd graag naar school. Het is dat ene vieze virus dat het hen lastig maakt. Ja, inderdaad corona, covid, covid-19 of blijkbaar ondertussen ook al covid-21… Onze leerlingen dragen dapper een mondmasker. Dapper, het woord staat er meer dan terecht want als schoolteam weten wij maar al te goed dat het soms best vervelend is om dit te dragen. We doen dit omdat we de mensen rondom ons willen beschermen en we zullen dit om deze reden ook blijven doen.
Aan het einde van de schooldag kregen we nog een muziekles. Het lied dat we zongen was ‘De vier weverkens’. Meneer Grossard speelde piano, maar deze klonk zoals een orgel en meneer Vereeck zong. Daarmee sloten we onze dag af.
Toch ontdekken onze leerlingen stilaan ook de voordelen van zo’n mond masker… ik hoor u denken, voordelen? Ik schets even kort de situatie. We zitten in de klas, naast elkaar. U en ik. De leerkracht stelt aan mij een vraag. Ik weet het antwoord niet, u wel. Vroeger moest je dan heel om slachtig hoesten, je hand voor je mond houden, even bukken, nu fluister je het antwoord vanachter je mondmasker en jawel… ik kan schaamte loos en met een grote glimlach het antwoord geven. Dat die glimlach deels verborgen blijft achter mijn mondmasker, vind ik plots veel minder erg!
