1 op de 5 neemt vaderschapsverlof niet helemaal op Waarom winkels je identiteitskaart willen inlezen Miljonair Bruno Fierens wil meer belastingen voor de allerrijksten
West-Vlaanderen Wat na de werkloosheidsuitkering?
Pessimus
Woest maakt het me. Zag u de reportage in Terzake op de dag van de loopbaanmars? De ploeg volgde Joke (op de foto, red), een jonge vrouw met kanker, als een van de meer dan 100.000 vreedzame betogers op 14 oktober. Gesterkt door haar man, met elk een kindje op de schouders, reisde ze naar Brussel. Bovenop de zorgen over mama’s ziekte, komt de onzekerheid over het pensioen. Joke koos niet voor haar ziekte. Niemand is immuun voor tegenslag.
Toch legde Bart De Wever (N-VA) in de begrotingsgesprekken het voorstel op tafel om de pensioenvoorwaarden nóg strenger te maken, bovenop de al fel gecontesteerde pensioenmalus. Het viel te voorspellen. Aan het Latijn van de premier af te lezen, had hij zich nog ingehouden. Na de ‘malus’
kun je nog overgaan tot een ‘peior’ of zelfs een ‘pessimus’.
De chaos rond de pensioenmaatregelen is enorm, dat stellen onze dienstverleners dagelijks vast. Meer dan de helft van de vrouwen in ons land zal getroffen worden door de pensioenmalus. Heeft de premier dan zijn ogen in zijn zakken, dat hij er nog een schep bovenop doet? Wie zich door de uitdagingen van het leven worstelt – door tegenslagen als ziekte en werkloosheid en met een inkomen dat hoogstens de levensduurte volgt – hen wil de premier nog eens aanpakken in het pensioen?
Terwijl de alternatieven talrijk zijn. Een ernstige vermogensbelasting. Een digitaks voor de techgiganten. Een serieuze doorlichting van de miljardensubsidies aan bedrijven – de Nationale Bank van België
¬ Foto Melanie Timperman
toonde al meermaals aan dat onze uitgaven voor economische steun veel te hoog liggen, de Europese Commissie zegt al jaren dat we uitgaven voor fossiele brandstoffen moeten afbouwen. En we moeten uitgaan van de simpele regel dat op ieder loon bijdragen aan de sociale zekerheid verschuldigd zijn, managementvennootschap of niet. De put zal snel gedempt zijn als we die regel naleven. Wie echter bang is van zijn eigen taboes, kan bezwaarlijk van staatsmanschap verdacht worden.
Ann Vermorgen, voorzitter ACV
NA DISTRIBUTIESECTOR OOK METAALHANDEL
Welke sectoren zullen nog nachtpremies verliezen?
Dat de regering-De Wever de nachtpremies wil verlagen in de distributiesector was al langer bekend. Nu wordt ook de metaalhandel toegevoegd aan de lijst met sectoren waarin werknemers het gelag betalen.
Voortaan zouden nachtpremies slechts voor vijf in plaats van tien uur worden betaald. Alleen werk tussen middernacht en 5 uur ’s ochtends geldt dan als nachtwerk, in plaats van tussen 20 uur en 6 uur ’s ochtends nu. De maatregel geldt voorlopig enkel voor nieuwe werknemers.
‘De impact is enorm’, aldus Tom Vrijens, algemeen secretaris bij ACV-CSC METEA. ‘Arbeiders zullen
twintig procent minder verdienen. Wie zal er nog in de nacht komen werken? De schade voor de gezondheid en het persoonlijk leven is groot, daar moet correcte verloning tegenover staan.’
De hervorming van de regering-De Wever moet nog in wetgeving worden omgezet. Het is de vraag of het bij deze sectoren zal blijven. ‘Geen enkele sector is nog veilig’, is Vrijens bezorgd. ‘Onderhandelde cao’s kunnen worden opgeschort zonder enig respect voor het sociaal overleg. De flexi-jobs waren aanvankelijk enkel voor de horeca, maar zijn intussen uitgebreid naar andere sectoren.’
LOOPBAANMARS
Meer dan 100.000 stemmen voor een rechtvaardig beleid
Vorige week kwamen meer dan 100.000 mensen in Brussel op straat. Ze lieten hun stem horen tegen de sociale afbraak die als een rode draad door de plannen van de regering-De Wever loopt. De manifestanten riepen op tot evenwichtige loopbanen, rechtvaardige pensioenen, werkzekerheid, solidariteit en respect. ‘Uiteraard moeten we de rekeningen doen kloppen’, vertelt ACV-voorzitter Ann Vermorgen. ‘Maar dat mag niet op de kap van werknemers, jongeren,
vrouwen, zieken, werkzoekenden of gepensioneerden.’
Opvallend was dat jongeren vooropliepen tijdens de manifestatie. ‘Hun loopbaan is nu al in gevaar’, aldus Vermorgen. ‘Onze jongeren verdienen deftige contracten en kwaliteitsvol werk met een inkomen om van te kunnen leven. De toekomst van onze jongeren is belangrijker dan de winsten van grote bedrijven.’
Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen jennifer.lavers@acv-csc.be - 02 244 32 81 ¬ Verantwoordelijke uitgever Bart Vannetelbosch ¬ Redactie Simon Bellens, Lies Van der Auwera, Nils De Neubourg, Dominic Zehnder, Djorven Ariën, Lieven Bax, Rachel Michel, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, An-Sofie Bessemans ¬ Hoofdredactie Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten
Langdurig zieken willen weer werken, maar beleid en werkgevers zijn vaak hinderpaal
Langdurig zieken willen weer aan het werk. Dat blijkt duidelijk uit nieuw onderzoek. Maar wie deeltijds het werk hervat, bouwt minder pensioen op en verliest sociale rechten. Zo straft het beleid wie probeert terug te keren.
¬ Tekst Nils De Neubourg
Zes op de tien mensen die vandaag leven met of herstellende zijn van een langdurige of ernstige aandoening, zijn aan het werk. Meestal na een lange periode van afwezigheid: tussen de zes maanden en twee jaar. Nog eens twee derde van wie momenteel niet werkt, wil graag opnieuw aan de slag. Dat blijkt uit een grootschalige studie van Kom op tegen Kanker en het Vlaams Patiëntenplatform.
Ruim driekwart van de meer dan 1.300 bevraagde mensen werkte voltijds voor ze ziek werden. De meesten kregen een kankerdiagnose, maar ook burn-out, spier- en skeletaandoeningen, fibromyalgie en long covid maken werken moeilijk. Na hun diagnose werkt nog zeventien procent voltijds, vierenveertig procent werkt deeltijds.
Ook uit onderzoek van HR-dienstenbedrijf Acerta blijkt re-integratie van langdurig zieken een omvangrijke uitdaging. Negen op de tien bedrijven heeft minstens één langdurig zieke werknemer (gehad). Zes op de tien kon iemand opnieuw laten starten, maar vaak zonder duidelijke afspraken of opvolging.
Deeltijds herbeginnen
Bij wie een herstart lukt, gebeurt dat vaak met een gedeeltelijke werkhervatting, waarbij de ziekte-uitkering gecombineerd wordt met deeltijds werk. Dat blijkt cruciaal voor wie opnieuw wil meedraaien, maar wordt nauwelijks beloond.
Maarten Gerard, hoofd van de studiedienst van het ACV, noemt dat contraproductief: ‘Periodes van ziekte worden niet zomaar gelijkgesteld met gewerkte periodes bij eventuele latere werkloosheid, en voor de pensioenmalus tellen ze niet zonder meer mee. Mensen die inspanningen doen om terug te keren, verliezen zo hun rechten.’
Discriminatie
Meer dan de helft van de langdurig zieken noemt financiële zekerheid als belangrijkste drijfveer om weer te gaan werken, gevolgd door het gevoel opnieuw nuttig te zijn. Toch lukt dat niet altijd. Wie solliciteert, botst op vooroordelen door een langere periode van ziekte. Slechts acht procent van de langdurig zieken die solliciteren, heeft een positieve ervaring.
Vier op de vijf voelt zich gediscrimineerd door hun ziekte, en drie op de vier denkt dat hun kansen op werk daardoor kleiner zijn. Wie terugkeert, botst eveneens op grenzen. De helft vindt het werk zwaarder dan vroeger. Iets meer dan de helft zegt dat werken hun welzijn verbetert. Deeltijds werk, aangepaste taken en flexibele uren zijn vaak doorslaggevend.
Wettelijke verplichting
Aan werkgeverszijde is het beeld zorgwekkend. 84 procent zegt een vorm van re-integratiebeleid te hebben, maar slechts 43 procent heeft dat formeel vastgelegd. Zo’n beleid is nochtans wettelijk verplicht in bedrijven met minstens 50 werknemers.
Maarten Hermans, expert welzijn op het werk bij het ACV, noemt dat problematisch: ‘Meer dan de helft van de werkgevers respecteert de wet niet. Zonder formeel beleid blijft alles afhangen van de goodwill van een leidinggevende. Dat leidt tot willekeur en ongelijkheid.’ Volgens Hermans ontbreekt bovendien structurele preventie: ‘Re-integratie en preventie moeten hand in hand gaan.
Tine (60, schuilnaam) kreeg drie keer kanker. De laatste keer namen artsen een halve long weg. Voltijds werken lukt niet meer. Omdat ze wil blijven bijdragen, maar geen aangepast werk vindt, startte ze een leesgroep.
‘Ik wil werken, maar hoe dan?’
‘Ik word kwaad als ik hoor dat langdurig zieken geactiveerd moeten worden. Alsof we niet ziek zijn. Ik wil werken, en dat kan als dat op een haalbare manier mag. In korte blokken bijvoorbeeld. Mijn lichaam laat alleen dat toe.’
‘Ik heb drie keer kanker gehad. Telkens opnieuw revalideren, verder doen, mijn kinderen grootbrengen. Werken gaf mij een plaats in de samenleving. Al meteen na de eerste keer begreep ik dat ik het zelf zou moeten organiseren. Ik begon met kleine cursussen. Vijf weken na elkaar, telkens drie uur per week. Zo hou ik ritme zonder te moeten opgeven. Maar het systeem wringt en schuurt, het laat weinig werken naast je uitkering nauwelijks toe. De wetgeving is complex en omhelst veel papierwerk. Het systeem zou ons net moeten helpen.’
Anders blijf je proberen individuele gevallen te herstellen, terwijl de oorzaken van uitval blijven bestaan.’
Nog een opvallend cijfer: van de werkgevers zonder re-integratiebeleid zegt slechts 56 procent er een te willen uitdenken ondanks de wettelijke verplichting.
Ondertussen blijft de overheid inzetten op controle. ‘Dubbel problematisch’, zegt ACV-voorzitter Ann Vermorgen. ‘Deze studies tonen net dat de meeste mensen gewoon weer willen meedoen. Ze hebben geen sancties nodig, maar hulp om hun weg terug te vinden.’
Ruim een op de vijf vaders of meemoeders neemt het geboorteverlof niet volledig op. Dat blijkt uit een analyse van HR-dienstverlener Attentia op basis van loongegevens van bijna 17.000 Belgische werknemers tussen 2018 en 2024. Hoewel het geboorteverlof in 2023 uitbreidde naar twintig dagen, nemen werknemers niet meer dagen op.
¬ Tekst Lies Van der Auwera
1 op de 5 neemt niet alle geboorteverlof op
Redenen waarom een vijfde van alle vaders en meemoeders het geboorteverlof niet opneemt, zijn onder meer de financiële impact, hoge werkdruk en het gevoel onmisbaar te zijn op het werk. Daarnaast is niet iedereen goed geïnformeerd over de mogelijkheid om het verlof gespreid op te nemen binnen vier maanden na de geboorte. Vooral oudere werknemers, leidinggevenden en arbeiders laten dagen liggen. Dat wijst volgens Attentia op een hardnekkige werkcultuuur waarin beschikbaarheid primeert.
‘Geboorteverlof is, net zoals andere zorgstelsels zoals moederschapsrust en ouderschapsverlof, vaak niet op maat van de laagste inkomens gemaakt’, zegt Marte Billen, genderexpert van het ACV. ‘Zij kunnen dit vaak niet volledig opnemen, omdat ze hun volledige inkomen echt nodig hebben. Bovendien is ons zorgsysteem erg ingewikkeld, met verschillende termijnen, vergoedingen en voorwaarden.
Veel mensen vinden daardoor moeilijk hun weg.’
Toch ziet Billen positieve punten. ‘Meer vaders en meeouders nemen geboorteverlof op. Maar gebrek aan informatie op het werk, een lastige werkcultuur waardoor je het niet durft aan te vragen, het gevoel dat je onmisbaar bent en je collega’s niet in de steek kunt laten … werpen obstakels op.’
‘Nochtans gaat het hier over cruciale tijd die papa’s en meemoeders nodig hebben om een band op te bouwen met hun kind én om hun partner die net negen maanden zwanger is geweest en bevallen is, goed te ondersteunen. Onderzoek van universiteit ULB heeft uitgewezen dat het verlengen en verplicht maken van geboorteverlof op lange termijn kan leiden tot een significante daling van arbeidsongeschiktheid bij jonge moeders’, besluit Billen.
Waarom winkels niet zomaar je identiteitskaart mogen vragen
‘Nog even uw identiteitskaart voor de garantie?’ Die vraag kreeg je vast al eens bij het winkelen. Steeds vaker gebruiken bedrijven je elektronische identiteitskaart als klantenkaart, voor garantiebewijzen of om korting toe te kennen. Maar dat mag niet zomaar. Je denkt best twee keer na voor je jouw identiteitskaart afgeeft.
¬ Tekst Dominic Zehnder
Elektrowinkel MediaMarkt vraagt bij het afrekenen je identiteitskaart ‘voor de garantie, want het kassaticket kun je kwijtspelen’. Fastfoodketen Pizza Hut vraagt je identiteitsgegevens in ruil voor kortingen bij volgende bezoeken. Voor hun datasysteem doen MediaMarkt en Pizza Hut een beroep op marktleider Freedelity, dat zich op zijn website sterk maakt dat ze de gegevens van maar liefst zeven miljoen Belgen in handen hebben.
Inlezen eID nooit verplicht
Puur wettelijk gezien is dat toegestaan, legt advocaat en privacyspecialist
Steven De Grave uit: ‘Commerciële bedrijven mogen je identiteitskaart inlezen onder strikt bepaalde voorwaarden. Er staat heel wat informatie
op de chip van je identiteitskaart. Bedrijven mogen echter alleen de gegevens uitlezen die ze echt nodig hebben, bijvoorbeeld je naam en adres.’
Je identiteitskaart als klantenkaart kan alleen als je daarvoor zelf toestemming geeft. Er moet bovendien een alternatief zijn. Met andere woorden, een winkel kan je nooit verplichten om je identiteitskaart af te geven in ruil voor korting of andere voordelen.
Op de vraag of hij zelf zijn identiteitskaart zou afgeven voor commerciële voordelen, is De Grave resoluut. ‘Absoluut niet. De identiteitskaart wordt uitgegeven door de overheid, zodat je je identiteit kunt bewijzen. Wanneer je die door een derde partij laat uitlezen, weet je nooit zeker wat met die gegevens gebeurt en of je voldoende beschermd bent.’
MINISTER VAN DIGITALISERING VANESSA MATZ
‘Oplossing
in de maak’
Minister van Digitalisering Vanessa Matz (Les Engagés) is zich naar eigen zeggen bewust van de gevaren van onnauwkeurig gebruik van (foto’s van) identiteitsbewijzen voor online toepassingen. Een oplossing is volgens haar in de maak. ‘Een digitale portefeuille moet in de toekomst een digitale identiteitskaart bevatten. Daar zullen burgers de volledige controle hebben over welke gegevens ze willen delen. Het is dan mogelijk om een geanonimiseerd attest zonder naam van de persoon af te geven, dat niettemin bevestigt dat die persoon daadwerkelijk op het in het attest vermelde adres woont.’
gegevens te lang bijhielden. Zo worden naast je naam, geslacht en woonplaats gegevens als je identiteitskaartnummer, plaats van uitgifte en vervaldatum bijgehouden. Zaken die niet nodig zijn om je als klant te identificeren, aldus de GBA. Freedelity deelde ook gegevens van gebruikers met andere handelaars, hoewel daar niet door
zomaar vragen
iedereen toestemming voor was gegeven. In beroep werd de uitspraak van de GBA bevestigd.
Ook op Discord, een game- en chat-app die jongeren vaak gebruiken, moeten gebruikers zich sinds kort identificeren. Daar liep het onlangs mis. 70.000 afbeeldingen van identiteitskaarten lekten uit. Gevaarlijk, want voor mensen met slechte bedoelingen is een foto van een identiteitskaart voldoende om iemands identiteit te stelen. Dat maakte N-VA-Kamerlid Sander Loones al eens mee. Nadat een foto van zijn identiteitskaart met zichtbaar rijksregisternummer in de pers verscheen, konden criminelen kredietkaarten in zijn naam aanvragen en duizenden euro’s buit maken via valse vastgoedadvertenties.
‘Technisch gezien is de identiteitskaart niet nodig om een gedeeld klantenkaartensysteem op te zetten’, legt Ceunen uit. ‘Dat zal ongetwijfeld voor tijdswinst zorgen en handig zijn voor de winkelier, maar voor klantenbeheer of om wettelijke garantie op elektronica toe te kennen, is het overbodig. Daar bestaan minder ingrijpende manieren voor, zoals een fysieke klantenkaart en kassaticketjes, al dan niet digitaal.’
Identiteitsfraude
Ook online krijg je steeds vaker de vraag om je identiteitskaart boven te halen. Zo moeten gebruikers van de populaire tweedehands-verkoopapp Vinted een foto van hun identiteitskaart opladen om witwaspraktijken te voorkomen.
‘Zeker met beeldmateriaal moet je voorzichtig zijn’, zegt Ceunens. ‘We moeten daar echt bewuster mee omgaan. Met de opmars van AI-toepassingen gaan cyberaanvallen op bedrijven nog makkelijker en sneller.’
Volgens Ceunens helpt de toegenomen aandacht voor privacy om mensen bewuster te doen nadenken over welke informatie ze op het internet achterlaten. ‘Anderzijds zie je hoe achteloos we eigenlijk omgaan met onze identiteitsgegevens. Het belang van privacy zou op school aan bod moeten komen. Alleen als mensen ten volle beseffen wat er kan misgaan, kunnen ze er op een verantwoorde manier mee omgaan.’
Tips van de privacyspecialisten
• Vraag altijd waarvoor je identiteitskaart gebruikt wordt.
• Laat nooit je identiteitskaart inlezen zonder expliciet de voorwaarden gezien te hebben en schriftelijk te aanvaarden.
• Geef nooit je identiteitskaart af om er een scan van te laten nemen.
• Je identiteitskaart mag nooit als waarborg ingehouden worden.
• Wordt een foto van je identiteitskaart gevraagd? Gebruik dan een alternatief officieel document zoals een rijbewijs , of maak onnodige informatie zoals je rijksregisternummer onzichtbaar.
• Je mag iedereen die je personengegevens opgeslagen of verwerkt heeft om een uittreksel met al je persoonlijke gegevens vragen.
• Je hebt het recht om vergeten te worden. Dat wil zeggen dat je kunt vragen om je gegevens te laten wissen. Gebeurt dat niet, dan kun je contact opnemen met de GBA.
~ www.gegevensbeschermingsautoriteit.be
Tot je dienst
GELD ONDERWEG GEFLITST
Verkeersboetes tijdens het werk, wie moet die betalen?
Rijd je met de wagen voor een werkopdracht en word je geflitst? Dan stel je je misschien de vraag: wie betaalt de boete? Jij of je werkgever? In principe is de bestuurder altijd verantwoordelijk voor wat er op de weg gebeurt. Ook al gebruik je de wagen voor het werk, een overtreding blijft jouw fout.
Soms staat de boete op naam van de werkgever, bijvoorbeeld als je met een bedrijfswagen rijdt die niet op jouw naam is ingeschreven. In dat geval betaalt de werkgever de boete eerst, maar hij mag het bedrag achteraf terugvragen aan de werknemer die reed. Daarvoor moeten wel duidelijke afspraken bestaan, bijvoorbeeld in het arbeidsreglement of in een ‘autobeleid’. Zomaar geld van je loon inhouden mag niet: dat kan alleen met jouw toestemming.
Beslist de werkgever om de boete zelf te betalen en ze niet terug te vragen, dan moet hij daar extra sociale bijdragen op betalen. Die regel bestaat om te voorkomen dat werkgevers hun medewerkers zouden aanmoedigen om te snel te rijden of andere verkeersregels te overtreden om tijd te winnen.
Voel je je onder druk gezet door je werkgever om te snel te rijden of risico’s te nemen? Bespreek dat dan met je vakbondsafgevaardigde of de preventiedienst. Niemand mag worden aangespoord om onveilig te rijden.
INDEXERING MEER LOON
Loonsverhoging in Kleding en confectie
In de sector Kleding en confectie (PC 109-215) stijgen de lonen met 0,48 procent door een aanpassing aan de index op 1 oktober 2025.
Vacatures
Het ACV zoekt
• Communicatiemedewerker vzw De Vormers en vzw Innovatief – Schaarbeek
• Vakbondsverantwoordelijke
lokale besturen – Aalst
• Medewerker Rechtskundige – Roeselare www.hetacv.be/jobs
FEITEN
De eerste brouwsels dateren van 1706. Het bier Palm ziet het levenslicht in 1929 en krijgt nationale bekendheid dankzij de wereldtentoonstelling in Brussel in 1958. Wat begon als een familiebedrijf groeide uit tot een moderne brouwerijgroep. Brouwerij Rodenbach versterkt sinds 1998 de brouwactiviteiten. In 2016 volgt een overname door Royal Swinkels. Vandaag zetten 153 medewerkers in België zich in voor het succes van onder andere Cornet, Rodenbach, Estaminet en Palm.
Bieren van Palmbrouwerij & De Hoorn
Het pittoreske dorpje Steenhuffel wordt ‘ingepalmd’ door de brouwerij en zijn opvallend mooie sites. Biermeesters creëren voortdurend nieuwe brouwsels in de eigen microbrouwerij. De amberkleurige Palm van hoge gisting wordt hier al bijna 100 jaar trots gebrouwen. De Brabantse trekpaarden op het flesje kent u misschien al, hier zijn enkele volbloed collega’s.
¬ Tekst Djorven Ariën ¬ Foto Wouter Van Vooren
Kurt Sarens (50) – Hulpbrigadier
‘Ik moet overal toezien dat alles goed gaat. Daardoor sta ik in nauw contact met alle collega’s. We hebben recent een koopkrachtpremie verwezenlijkt waarbij de werknemers kunnen delen in de winst. Mijn favoriete bier is Cornet. Ik neem het zelfs mee op vakantie naar Spanje, omdat het daar niet te krijgen is.’
Kevin Philips (33) – Allround operator
‘Na vijftien jaar beheers ik de hele productielijn. Momenteel volg ik nog een opleiding waterzuivering. Voor collega’s ben ik graag een aanspreekpunt. Ook voor nieuwe collega’s, die telkens een peter toegewezen krijgen. Palm is minder bekend dan vroeger, maar ik geloof in een nostalgische terugkeer van de kleine flesjes met de typische hals.’
Wannes Moonens (26) – Allround operator
‘Ik ben gepassioneerd door bierbrouwen. Het biochemische proces, de oorsprong en samenhang van de ingrediënten: zo fascinerend. Ik werk afwisselend in verschillende zones tussen grondstoffen en bottelarij. Dit is mijn eerste baan, ik voelde me hier meteen thuis door de familiale sfeer. In de afgelopen twee jaar heb ik veel geleerd. Ik ben volwassener geworden door de verantwoordelijkheden die ik kreeg.’
BUITENPRET
HERFSTSPEURTOCHT PADDENSTOELEN
Wanneer de herfst de wereld kleurt, verandert Arboretum Kalmthout in een visueel feest. Tijdens de Herfstspeurtocht: Paddenstoelen (tot 11 november) ga je met een speurkaart op zoek naar blaadjes, noten en paddenstoelen tussen de bomen. Onderweg wachten leuke opdrachten en raadsels over de herfst. Na afloop kun je knutselen of kleuren in de cafetaria. Tot 2 november bewonder je ook nog de poëtische kunstinstallatie Mobiles van Eva Traey, waarin natuurlijke vormen dansen op de wind.
www.arboretumkalmthout.be
Gratis met de Museumpas
Tegen welke prijs?
In de podcastreeks Tegen welke prijs? onderzoekt Gender at Work hoe vrouwen in essentiële, maar vaak ondergewaardeerde beroepen werken en leven. In vier afleveringen belicht de reeks de mechanismen die hen kwetsbaar maken: een gebrek aan bescherming, het niet erkennen van de zwaarte van het werk, structurele discriminatie en de blijvende druk van zorgtaken thuis. Met persoonlijke getuigenissen en scherpe analyses nodigt de reeks uit tot luisteren naar wie het werk draaiende houdt maar zelden gehoord wordt: een indringende oproep tot meer waardering, rechtvaardigheid en waardig werk voor iedereen.
www.genderatwork.be/nl/ gemistekans/podcasts.html
In Julian, het regiedebuut van Cato Kusters, volgen we Fleur en Julian – twee vrouwen die smoorverliefd raken en besluiten om te trouwen in álle landen waar het homohuwelijk is toegestaan. Hun ambitieuze droom wordt een reis vol hoop, bureaucratie en liefde, maar eindigt abrupt wanneer ziekte toeslaat. Met warme cinematografie en intieme scènes ontvouwt de film de kwetsbaarheid van activisme en de kracht van liefde.
~ Vanaf 29 oktober in de filmzalen.
Visie geeft tickets weg voor Julian. Wil je kans maken, beantwoord dan de vraag: Sinds welk jaar kunnen mensen van hetzelfde geslacht in ons land trouwen? Stuur ten laatste 6 november het antwoord en je adres naar lezers@visieredactie.be met als onderwerp ‘Wedstrijd’ of naar Visie, Postbus 20, 1031 Brussel.
FILM Liefde en ziekte
‘Meerderheid van langdurig zieken zijn vrouwen en dat is biologisch te verklaren’
Stijn Baert
liet in Het Laatste Nieuws optekenen dat het hoge aandeel vrouwen bij langdurig zieken biologisch te verklaren is.
In 2023, de laatste cijfers van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (Riziv), telde België zo’n half miljoen langdurig zieken. Zestig procent daarvan is vrouw. Het aantal langdurig zieke vrouwen verdrievoudigde maar liefst in de voorbije twee decennia.
In Het Laatste Nieuws noemde arbeidseconoom Stijn Baert de verklaring ‘grotendeels biologisch’. Vrouwen zouden een hogere kans hebben op depressie of burn-out en ‘de ernst en duurtijd van pakweg rugklachten ligt vaak hoger bij vrouwen’.
Maar biologische verklaringen missen de kern van de zaak, zegt Bieke Purnelle, directeur van genderkenniscentrum RoSa. ‘De grootste risicofactoren voor burn-out hebben te maken met de specifieke werkcontext en de maatschappelijke realiteit waarin van vrouwen verwacht wordt dat ze naast hun betaalde baan het leeuwen-
deel van de onbetaalde zorgarbeid op zich nemen’, reageerde ze in De Standaard Gemiddeld besteden vrouwen 9,5 uren per week meer aan huishoudelijke en zorgtaken dan mannen, leren cijfers van Femma Wereldvrouwen. In gezinnen met kinderen loopt dat verschil op tot 15 uren.
‘Baert gaat volledig voorbij aan structurele ongelijkheden op de arbeidsmarkt’, beaamt Marte Billen, genderexpert van het ACV. ‘Vrouwen werken vaker in contactberoepen met een zware emotionele belasting, zoals in de ouderenzorg of kinderopvang. Tel daar de personeelstekorten en hoge werkdruk bij en je begrijpt waarom burn-out er regelmatig voorkomt.’
Opvallend is dat de dienstenchequesector, waar overwegend vrouwen werken, veel langdurig zieken kent die worstelen met spier- en skeletaandoeningen door het fysiek veeleisende werk.
‘Maar er bestaat geen onderzoek waaruit blijkt dat vrouwen van nature vatbaarder zijn voor rugklachten’, aldus Purnelle. ‘Rugklachten zijn veelal gerelateerd aan overbelasting, dus aan specifieke handelingen en taken.’
Nieuw onderzoek naar genetische erfelijkheid bij bijna 200.000 proefpersonen wijst niettemin op meer genetische aanleg tot depressie bij vrouwen. Dat zou ongeveer dertig procent van de verklaring bieden waarom vrouwen vaker lijden aan depressie dan mannen. Omgevingsfactoren – bijvoorbeeld huiselijk geweld, discriminatie of werkomstandigheden – verklaren het grootste deel.
‘Er zijn natuurlijk biologische verschillen’, besluit Billen. ‘Zo kan de menopauze tot extra stress leiden, of interpreteren artsen een menopauze foutief als burn-outverschijnselen. Daar is helaas nog te weinig begrip en kennis over.’
Heb ik recht op een brugdag?
In 2025 valt Wapenstilstand (11 november) op een dinsdag. Je droomt misschien al van een lang weekend. Maar heb je die maandag zeker vrij?
‘Een brugdag is geen automatisch recht. Je werkgever hoeft die niet toe te staan, zelfs niet als je nog verlofdagen over hebt. Je moet dus gewoon verlof aanvragen, zoals op eender welke andere werkdag.’
‘Dit jaar valt Allerheiligen (1 november) op een zaterdag. Omdat er dan in veel bedrijven sowieso niet gewerkt wordt, moet die feestdag vervangen worden door een andere rustdag. Uiterlijk 14 december 2024 kon in je onderneming worden afgesproken door welke dag Allerheiligen vervangen wordt. Als jouw onderneming ervoor koos om die vervangingsdag op maandag 10 november te plaatsen, ben je die dag vrij met behoud van loon.’
‘Als je geen collectieve vervangingsdag hebt afgesproken, zijn er twee mogelijkheden: ofwel werd overeengekomen dat je zelf de dag kunt kiezen waarop je 1 november kunt opnemen. Dan heb je zelf de keuze om maandag 10 november vrij te nemen. Ofwel werd helemaal niets afgesproken op ondernemingsvlak, waardoor de feestdag van 1 november wordt vervangen door de eerstvolgende werkdag. Dat is maandag 3 november in dit geval.’
‘Wil je zeker zijn? Kijk of vraag na welke afspraken er gemaakt zijn over vervangingsdagen of collectieve sluitingen bij jou in de onderneming.’
Piet Van den Bergh Juridisch expert ACV
Miljonair Bruno Fierens
‘Vanaf
een bepaalde rijkdom kun je alleen nog rijker worden’
Bruno Fierens is de enige Belgische Millionaire for Humanity. Dat internationaal netwerk van superrijken pleit voor een vermogensbelasting om komaf te maken met de razendsnel groeiende ongelijkheid. ‘De meerwaardebelasting betaal ik met plezier.’
¬ Tekst Simon Bellens ¬ Foto Anneleen Van Kuyck
De ‘miljonairsbijdrage’ waarmee Vooruit-voorzitter Conner Rousseau de Belgische begroting wil redden, vindt Bruno Fierens ‘geen belachelijk idee’. ‘Als het maar helpt om het evenwicht te herstellen.’ De telg van de ondernemersfamilie achter investeringsgroep Ackermans & Van Haaren is het voorlopig enige Belgische lid van Millionaires for Humanity. ‘Ik zie hoe het systeem mij buitensporig bevoordeelt. Vanaf een bepaalde rijkdom kun je eigenlijk niet meer verliezen.’
Volgens Fierens heeft België een verschuiving nodig van de lasten op arbeid naar inkomsten uit vermogen. ‘Mijn arbeidsinkomen komt nog niet in de buurt van wat ik uit vermogen verdien. Toch betaal ik veel belastingen op arbeidsinkomsten, en veel minder op winstuitkeringen uit aandelen of op de verhuur van gebouwen. Die scheeftrekking is ongezond en maatschappelijk gevaarlijk.’
Het pleidooi voor eerlijke vermogensbijdragen lokt steevast felle reacties uit. Waarom loopt dat debat zo moeizaam?
FIERENS ¬ ‘Zowel politici als de meeste mensen hebben een fout idee van wie de allerrijksten zijn. We vinden het, misschien terecht, oneerlijk om veel erfbelasting te
betalen op het huis dat we van onze ouders erven. Maar wat als het niet over één huis, en wel om 27 huizen gaat? Zulke situaties kunnen velen zich niet goed voorstellen. Daardoor lijkt het probleem minder groot dan het is. Toevallig kan ik een werkelijkheid zien die voor de meesten verborgen blijft. Vermogen wordt steeds meer van generatie op generatie doorgegeven. Met hard werken of verdienste heeft dat niets te maken.’
België is al een van de meest herverdelende landen ter wereld. Is dat niet genoeg?
FIERENS ¬ ‘Ik ken de cijfers die dat zogezegd staven. Maar ze komen niet overeen met wat ik zie. Er is veel herverdeling met belastingen op arbeidsinkomens, maar de ongelijkheid voor inkomsten uit vermogen is veel groter dan verwacht, bleek vorig jaar uit cijfers van econoom André Decoster. De allerrijksten betalen zelfs minder belastingen dan de rest van de samenleving.’
‘Superrijken kunnen zich in zekere mate onttrekken aan de samenleving. Ze kunnen zich privéonderwijs of een private ziekteverzekering veroorloven. Dat voedt kansenongelijkheid. Die dynamiek mogen we niet laten doorschieten zoals in andere landen.’
Wat vind je van de nieuwe meerwaardebelasting?
FIERENS ¬ ‘Die betaal ik met plezier, al denk ik niet dat het een echte herdenking is van ons systeem. Ik mis een andere manier van denken zodra het om enorme bedragen gaat. Tien miljoen, 100 miljoen, een miljard … dat is niet hetzelfde. Verschillende vermogens mogen verschillend, in toenemende mate belast worden.’
‘Ik betaal veel belastingen op arbeidsinkomsten, en veel minder op winsten uit aandelen of de verhuur van gebouwen. Die scheeftrekking is ongezond.’
¬ BRUNO FIERENS
Als jouw vermogensbeheerder morgen drie manieren voorstelt waarop je aan de meerwaardebelasting kunt ontkomen, wijs je die dan af?
FIERENS ¬ ‘Laat me ontwijkend antwoorden op jouw vraag. Wat ik beslis, is niet het probleem. Het probleem is dat ik die opties aangeboden krijg. Dat er een hele industrie denkt aan hoe ik minder belastingen moet betalen. Zonder dat ik er iets voor moet doen.’
~ Lees het volledige interview op www.visie.net
EUROPESE COMMISSIE WIL STAALINDUSTRIE REDDEN
Invoerheffing van 50 procent op staal
Om de staalsector te beschermen, wil de Europese Commissie een verdubbeling van de importheffing op staal van buiten de Europese Unie. Dat moet oneerlijke concurrentie een halt toeroepen.
¬ Tekst Djorven Ariën
De Europese staalindustrie verkeert in zwaar weer. Hoge energieprijzen, Amerikaanse importheffingen, overproductie, afnemende vraag, en goedkoop staal uit China maken dat de staalsector het moeilijk heeft. De Europese Commissie stelt daarom een importheffing voor van 50 procent op staal van buiten de EU. Dat is een verdubbeling van de huidige tarieven.
‘Hoog tijd dat Europa zijn staalindustrie en zijn werknemers beschermt’, aldus Tom Vrijens, algemeen secretaris van ACV-CSC METEA. De Europese Commissie hoopt voor volgende zomer groen licht te krijgen.
Aperam in Genk produceert met 1.200 werknemers roestvast staal (RVS). ‘Tot op
TRANSPORTSECTOR
heden werd RVS vrijgesteld van Europese heffingen. Vooral China werd geviseerd, terwijl RVS voornamelijk via Taiwan wordt geïmporteerd’, zegt Erwin Toppets, afgevaardigde bij Aperam. ‘De heffingen moeten strenger en waterdicht. Heel wat van onze mensen hebben nu al gemiddeld honderd dagen tijdelijke werkloosheid per jaar. Als er niet snel iets verandert, dreigt een veel hogere werkloosheid.’
Europa heeft als doelstelling om tegen 2050 CO2-neutraal te produceren. Bij het grootste staalbedrijf van ons land, Arcelor Mittal in Gent, wordt daar veel in geïnvesteerd, weet Giovanni De Greef, vakbondssecretaris bij ACV-CSC METEA.
‘Goedkoop staal uit China wordt veel minder duurzaam geproduceerd en bedrijven worden er zwaar gesubsidieerd. De hogere heffingen volstaan niet. Om
een eerlijk speelveld te krijgen, zijn lagere energieprijzen, meer steun voor duurzame productie en nog strengere voorwaarden voor geïmporteerd staal nodig.’
3 op de 4 vrouwen ervaart geweld op het werk
Vrouwen die werken in de transportsector krijgen vaak te maken met agressie en geweld. Dat blijkt uit een bevraging van de Europese transportvakbond ETF bij meer dan 1.000 vrouwen.
Maar liefst drie op de vier vrouwen gaf aan geweld op hun huidige werkplek te hebben ervaren. Dat gaat van intimidatie, verbale agressie, seksueel geweld en intimidatie tot fysiek geweld. Bijna de helft zegt meermaals per maand met geweld geconfronteerd te worden. ‘Dat zijn geen geïsoleerde incidenten of toevalligheden, het gaat om een structureel probleem’, stelt Liesbet Verboven, van ACV-Transcom. ‘In 2023 waren er in ons land zo’n 6.000 gevallen van agressie tegen vrouwen die werken bij het openbaar vervoer. Dat is choquerend.’
Deel van de job
In een vorige bevraging in 2017 vond meer dan 25 procent van de ondervraagden al dat agressie bij de job hoort. Sofie (schuilnaam) werkte zeven jaar als treinbegeleider. ‘Na een tijd aanvaard je dat het erbij hoort, want anders kun je het werk niet meer doen.’
‘Maar een keer ging het grondig mis. Ik wilde het vervoerbewijs controleren van een man die helemaal alleen in een coupé zat. Hij had zijn Rail Pass nog niet ingevuld. Ik wilde een waarschuwing op zijn Rail Pass noteren. Daarop sprong de man op mij. Hij sloeg met zijn vuist in mijn gezicht en hield daar pas mee op toen ik mijn tas in zijn gezicht kon gooien. Dan ging hij rustig weer zitten. Ik bleef nog drie
jaar als treinbegeleidster werken, maar dat was in constante angst. Iedere reiziger werd een potentiële agressieveling.’
Actie en beleid
ETF wil druk zetten zodat werkgevers en wetgevers tot actie en beleid overgaan. Verboven: ‘Werkgevers moeten zorgen voor laagdrempelige meldingsprocedures. Ze hebben ook opvolgingsplicht. Arbeidsomstandigheden en -voorzieningen moeten beter. Alle Europese landen moeten de conventie over geweld en intimidatie op het werk goedkeuren. Maar de maatschappelijke tolerantie voor vrouwen in bepaalde functies moet ook omhoog.’
ARMOEDE
LEUNT OM DE HOEK
Wat nu de werkloosheidsuitkering wordt beperkt?
De beperking van de werkloosheid in de tijd leidt tot grote onzekerheid bij veel werkzoekenden. Wat gebeurt er als je uitkering stopt, maar je nog geen nieuwe baan hebt? ACV West-Vlaanderen zet zich dan ook volop in om haar leden zo goed mogelijk te begeleiden en te adviseren. We vroegen Eline Vansteelandt, Zoneverantwoordelijke Roeselare-Izegem en Verantwoordelijke arbeidsmarkt van ACV West-Vlaanderen, hoe het precies in elkaar zit.
We weten ondertussen dat de periode waarin je recht hebt op een werkloosheidsuitkering beperkt wordt in de tijd. Maar hoe zat dit ook alweer?
ELINE ¬ ‘In de nieuwe wetgeving staan eigenlijk twee belangrijke dingen. Het recht op een werkloosheidsuitkering wordt beperkt tot 12 maanden, met een beperkte mogelijkheid tot verlenging tot 24 maanden, en er zijn overgangsmaatregelen uitgewerkt voor mensen die nu al lang werkzoekend zijn. Als reden voor deze nieuwe wetgeving wordt aangehaald dat dit ervoor zou zorgen dat een groot deel van de groep langdurig werklozen opnieuw aan het werk zou gaan. Dat is echter enkel een veronderstelling. Het is totaal niet wetenschappelijk bewezen dat dat ook zo zal zijn.’
Hoe kan je dat verklaren en wat betekent dit in de praktijk?
ELINE ¬ ‘Een groot deel van de mensen die vandaag al langere tijd een werkloosheidsuitkering ontvangen hebben een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld door leeftijd, medische problemen, taalachter stand, enz. Vaak hebben ze al verschillende trajec
ten doorlopen, maar lukt het niet om een gepaste job te vinden. Eigenlijk zijn deze mensen vooral gebaat zijn met een tewerkstelling in de sociale economie, maar daar zijn onvoldoende plaatsen vrij.
‘Wat het resultaat dan zal worden? Ik vrees vooral dat veel meer mensen zullen terechtkomen in armoede. Ja, er kan bijvoorbeeld wel een aanvraag ingediend worden voor een leefloon, maar dat wil niet zeggen dat iedereen ook effectief recht op een leefloon zal hebben. Deze groep zal van de ene dag op de andere zonder inkomen vallen.’
‘Hen raden we aan om toch ook nog eens verder te informeren of ze geen andere vormen van ondersteuning kunnen krijgen, zoals bijvoorbeeld een stookoliepremie of budgetbegeleiding. Maar dat is allemaal heel beperkt en lost fundamenteel niets op. Mensen met een medische problematiek informeren dan weer best bij hun ziekenfonds of ze geen recht hebben op een ziekteuitkering.’
‘Vergeet ook niet dat je als werkzoekende nog steeds begeleiding kan krijgen van VDAB.
Ook zonder dat je een werkloosheidskering ontvangt kan je bij hen terecht.’
Wat zal het ACV doen om haar leden die hun recht op werkloosheidsuitkering verliezen te ondersteunen?
ELINE ¬ ‘In eerste instantie willen we er vooral voor zorgen dat deze leden goed geïnformeerd zijn. Dat ze goed op de hoogte zijn van hun rechten en plichten en welke eventuele stappen naar ondersteuning ze kunnen zetten. We organiseren daarom verschillende infosessies en werken ook samen met de OCMW’s van onze regio.’
‘De eerste infosessies zijn ondertussen doorgegaan en de verhalen die we daar horen blijken vooral een pijnlijke bevestiging van wat wij reeds vermoedden. Voor de meesten is het een echte mokerslag. Ze zijn in de voorbije jaren wél actief geweest, ze hebben wél inspanningen gedaan. Ze willen werken en velen werken ook effectief, maar dan helaas in statuten die niet meetellen voor de sociale zekerheid. Keer op keer worden ze door de politiek weggezet als profiteurs, terwijl ze helemaal niet profiteren, maar telkens weer ge
confronteerd worden met tegenslagen en/of drempels.’
‘Daarnaast zullen wij ons blijven verzetten tegen deze asociale maatregel. Samen met de andere vakbonden stappen we daarvoor naar het Grondwettelijk Hof. Leden die vermoeden dat ze onterecht hun recht op werkloosheid verliezen, bijvoorbeeld door een verkeerde berekening, gaan we individueel ondersteunen om dit te proberen recht te zetten.’
‘We zien het als onze taak om via onder meer het verzamelen van getuigenissen de echte impact van de maatregelen te tonen en zo het stigma dat op langdurige werkloosheid kleeft te doorbreken.’
Wat is jullie boodschap aan leden die zich machteloos voelen?
ELINE ¬ ‘Naast onze inspanningen om ons te verzetten tegen de beperking van de werkloosheid in de tijd, kan je als lid steeds bij ons terecht voor juridische bijstand, advies rond je huidige en toekomstige rechten, advies bij het starten van een nieuwe job, het opvolgen van de regelgeving, enz. Het ACV laat jullie niet in de steek.’
Jouw regio. Provincie
LOOPBAANBEGELEIDING VOOR LANGDURIG ZIEKE WERKNEMERS
'Er zijn écht wel kansen!'
Wie na langdurige ziekte terug aan de slag wil, heeft baat bij een steuntje in de rug. Iemand die mee nadenkt over je mogelijkheden en kansen om terug een fijne loopbaan op te bouwen of verder te zetten. Sinds kort kan je als ACV-lid daarvoor ook bij het Loopbaancentrum van ACV Puls terecht. Het is één van de centra dat erkend is voor de begeleiding van langdurig zieken in het kader van het Terug Naar Werkfonds van het Riziv. Loopbaancoach Kathleen Brants neemt deze begeleidingen op zich. Op langere termijn wordt het volledige team ingeschakeld.
Je bent intussen al ruim 20 jaar loopbaancoach. Wat is het bijzondere aan deze specifieke loopbaancoaching?
KATHLEEN ¬ 'In een klassieke loopbaanbegeleiding ga je als werknemer na: wie ben ik? Wat ken en kan ik? Wat wil ik? Hoe ziet mijn gewenste werkomgeving eruit? En hoe pak ik dat aan? Tot slot kom je tot een actieplan met concrete doelen en stappen.'
'Bij de begeleiding van langdurig zieken houden we heel sterk rekening met wat ‘ziek zijn’ betekent voor de betrokkene. Het gaat vaak gepaard met afscheid moeten nemen van een takenpakket, een werkplek of collega’s. Het gaat over omgaan met verlies. Hoe kan je dat verwerken en je veerkracht terug vergroten? We begeleiden ook intensief bij het solliciteren, het zoeken naar een opleiding of eventueel vrijwilligerswerk als eerste stap.'
'Daar nemen we de tijd voor. Normaal duurt coaching ongeveer 7 uur. Voor dit traject trekken we 15 uur uit. Dat betekent 6 maanden intensieve begeleiding.'
INTERESSE?
Schrijf je meteen in via www.loopbaanontwikkeling.be (doorklikken naar ‘Loopbaanbegeleidiing’ en ‘Ik wil terug aan de slag na ziekte’. Je kan daar ook een afspraak maken voor een gratis vrijblijvend intakegesprek.
Twijfel je nog? Neem dan contact op met de Terug Naar Werk-coördinator van je ziekenfonds. Die bekijkt graag met jou of dit programma de meest geschikte stap is.
Met welke vragen of verwachtingen komen langdurig zieken naar jullie?
KATHLEEN ¬ 'Langdurige ziekte kan natuurlijk heel veel oorzaken hebben. Het aantal werknemers dat bij ons aanklopt met klachten over mentale vermoeidheid of burn-out is fors gestegen. Dat kan te maken hebben met de werkvloer maar evengoed met een zware belasting in de directe omgeving of een eigen rugzakje.'
'Maar het kan ook gaan over een lichamelijke aandoeningen. Denk maar aan problemen aan de rug of de bovenste ledematen door het heffen en tillen van patiënten. Maar het kan ook een kapper zijn die allergisch is voor bepaalde producten of een poetshulp die na jaren zwaar werk fysiek ‘op’ is. En dan zijn er nog werknemers die herstellen van een aandoening zoals kanker of geconfronteerd worden met ziektes als multiple sclerose…'
'Maar wat ze gemeen hebben is dat ze willen ze nadenken over hun concrete toekomstkansen. En daar gaan we met hen naar op zoek.'
Hoe help je hen vooruit?
KATHLEEN ¬ 'Eerst bekijken we wat er binnen de huidige werksituatie mogelijk is. Kunnen we het werk terug haalbaar maken? Is progressieve tewerkstelling een optie? Kan het takenpakket anders? Bieden extra begeleiding of een bijkomende opleiding een oplossing?
'Maar we gaan ook op zoek naar nieuwe jobkansen. Wat zoek je? Welke functie wil je doen? In welke sector? Is dat realistisch? En welke stappen moet je dan zetten? Of heb
je een opleiding nodig of is tijdelijk vrijwilligerswerk een mogelijke tussenstap?
'Als je daar thuis in je eentje over nadenkt, komen die ideeën ook wel eens op. Maar het is vaak draaien in kringetjes. Je zoekt naar oplossingen binnen je eigen denkkader. Tijdens onze coaching trekken we dat breder open. Dat helpt je om je zelfinzicht te vergroten en nieuwe stappen te zetten.'
'Vaak leidt een lange afwezigheid op de werkvloer ook tot angst. Ga ik het werk nog kunnen hervatten? Wie wil er nu een werknemer die al jarenlang ziek was? Dat zijn heel normale vragen. Maar ook daar helpen we je mee op weg. Want er zijn écht wel kansen.'
Wie kan bij jullie terecht?
KATHLEEN ¬ 'Ons aanbod kadert in het Terug Naar Werkfonds van het Riziv. Je moet dus lager dan één jaar arbeidsongeschikt zijn (met of zonder arbeidscontract) of je werkgever moet je arbeidsovereenkomst hebben beëindigd wegens medische overmacht. Ambtenaren en zelfstandigen komen niet in aanmerking voor dit project van het Terug Naar Werkfonds.'
En wat kost het?
KATHLEEN ¬ 'Als je aan de voorwaarden voldoet van het Terug Naar Werkfonds kost het je helemaal niets. Je krijgt daar dan een voucher van 1.800 euro waarmee je de 15 uur coaching kan betalen'.
Alle info vind je op de website van het Riziv: www.riziv.fgov.be
Jouw regio. Vlaams-Brabant en Brussel
ACV VLAAMS-BRABANT TRAPT VOORBEREIDING AF
VAN VLAAMS ACV-CONGRES
Met een stevige portie engagement en een blik op de toekomst gaf
ACV Vlaams-Brabant op 15 oktober het startschot voor de voorbereiding van het Vlaams ACV-congres ‘Wat werkt voor jou’, dat in mei 2026 zal plaatsvinden. Zo’n honderd militanten en studenten verzamelden zich in werksessies om samen na te denken over de toekomst van werk.
In een sfeer van dialoog en betrokkenheid werd er gedebatteerd over drie actuele thema’s die de werkvloer vandaag sterk tekenen: werkdruk en productiviteit, duurzame loopbanen en werk-privébalans. Thema’s die niet alleen leven bij werknemers, maar ook op de agenda van het Vlaams sociaal overleg thuishoren.
‘We merken dat mensen snakken naar werk dat hen niet uitput, maar versterkt’, zegt
een deelnemende militant.
‘Het is tijd dat we werk herdenken vanuit de mens, niet enkel vanuit cijfers en targets.’
De werksessies brachten inzichten en ervaringen samen van zowel doorgewinterde vakbondsmilitanten als jonge studenten die hun eerste stappen zetten in de wereld van arbeid en solidariteit. Die kruisbestuiving leverde frisse ideeën op, maar ook een hernieuwde bevestiging van de waarden waar het ACV voor
staat: rechtvaardigheid, solidariteit en menswaardigheid op het werk.
Met deze voorbereidende fase zet ACV Vlaams-Brabant een duidelijke stap richting een congres dat niet alleen beleidsmatig zal wegen, maar ook de stem van de werkende mens centraal stelt. De input uit de werksessies zal de komende maanden verder worden uitgewerkt en ingebracht in de Vlaamse ACV-werking.
‘Wat werkt voor jou’ belooft een congres te worden dat niet alleen luistert, maar ook beweegt. Want wat werkt voor jou, werkt voor ons allemaal.
Wil je als ACV-lid graag mee het debat bepalen? Wij zijn vooral op zoek naar de mening van KMO-werknemers. Geef je gegevens door via dirk.swysen@acv-csc.be. We nodigen je dan uit voor de volgende initiatieven.
Jouw regio. Limburg
ACV Limburg heeft een nieuwe voorzitter
Net geen jaar geleden kondigde Joke Man de neerlegging van haar mandaat als voorzitter aan. Daarna begon een traject dat nu, elf maanden later, tot een succesvol einde is gekomen. ‘We hebben een lange zoektocht doorlopen vol gesprekken en ontmoetingen, maar de nieuwe voorzitter is er en we er zijn uitermate blij mee’, zegt Sarah Winters, coördinator personeelsdienst van ACV Limburg. Jorrit Hermans wordt het nieuwe hoofd van de grootste vakbond in Limburg.
¬ Tekst Daan Van Noppen ¬ Foto Karolien Van Nerum
Jorrit Hermans is de persoon die in de voetsporen treedt van onder meer Joke Man, Jean Vranken en Mathieu Verjans als voorzitter van ACV-Limburg. Nog voor zijn effectieve intrede als voorzitter, vertelt hij er al over.
Communicator
Als voorzitter van een organisatie met meer dan 140.000 leden in Limburg alleen is sterk kunnen communiceren een van de vereiste kwaliteiten. Daarin heeft ACV Limburg alvast een expert gevonden met Jorrit Hermans als nieuwe voorzitter. ‘Ik begon 25 jaar geleden aan een inspirerende en boeiende carrière in reclame en communicatie. Eerst als copywriter, later als creatief directeur en strategisch directeur. Daar heb ik veel uit geleerd, dat zal nu zeker van pas komen.’
Nieuw in een verbonden Limburgs middenveld
‘Velen zullen mij misschien nog niet kennen’, weet Jorrit. ‘Maar daar wil ik zo snel mogelijk verandering in brengen. Limburg is een provincie die verbonden is, niet alleen door haar liefde voor een stuk vlaai, maar vooral door haar gemeenschappelijk verleden en de wilskracht om haar toekomst zelf in de juiste plooi te
leggen. ACV Limburg is uniek omdat het als enige provincie altijd al samen hoorde onder één verbond. Die samenhorigheid merk je doorheen heel onze provincie en is ook aanwezig in onze samenwerking met andere partners in
het Limburgse middenveld. Dit verder zetten is cruciaal.’
Uitdagingen binnen én
buiten Limburg
De rol van de vakbonden is niet weg te denken uit ons dagelijks leven en ze hebben
dankzij regering-De Wever meer dan ooit hun bord vol uitdagingen liggen. ‘Dat weet ik maar al te goed, en het is net daarom dat ik er nu voor kies om deze rol op te nemen. Een vakbond is onmisbaar om de rechten van werknemers te verdedigen. Het is belangrijk om waarden als solidariteit, respect en samenwerking op de agenda te zetten en vooral in de praktijk te brengen. Als we dat goed doen, bewijzen we meer dan ooit onze relevantie in urgente tijden. Als nieuwe voorzitter wil ik daar graag verantwoordelijkheid voor nemen en het voorbeeld geven.’
Toekomstgericht
‘ACV Limburg heeft in het verleden veel betekend voor de provincie en zal dit in de toekomst nog veel meer moeten doen. Daarom vind ik het belangrijk dat we onze ervaringen uit het verleden als sterkte gebruiken om de toekomst mee vorm te geven. Er zijn verschillende manieren om de uitdagingen aan te gaan. Voor ons moet dat fair en solidair gebeuren’, aldus Jorrit.
Hou zeker de Spotify pagina van onze podcast ‘Het Betoog’ in de gaten. Binnenkort kan je luisteren naar een interview met onze nieuwe voorzitter en tal van andere boeiende thema’s.
SLUITING PREMETROTUNNEL
Voor een vlotte verbinding tussen Waasland en Antwerpen
Lokale militanten van ACV Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht
ijveren met een petitie voor een betere verbinding tussen het Waasland en Antwerpen tijdens de nakende sluiting van de premetrotunnel.
Tekst ¬ Jan Maertens Foto ¬ Linde Nieto
Voor vlot woon-werkverkeer
‘Als vakbond zetten wij ons in voor een vlot woon-werkverkeer en een goede bereikbaarheid van industrieterreinen en steden’, kadert regioverantwoordelijke Carolien Vereeken de actie. ‘Onze lokale ACV-militanten weten als geen ander wat er in de regio leeft’, vervolgt ze. ‘Dit voorjaar trokken ze aan de alarmbel over de nakende sluiting van de premetrotunnel. Dat is de tramtunnel die het Waasland (Linkeroever) met Antwerpen (Rechteroever) verbindt. Er bereikten ons verhalen dat
Blij met initiatief
deze tunnel vanaf mei 2026 in beide richtingen voor minstens zes maanden dichtgaat voor renovatie. Die sluiting is langer dan voorzien omdat er asbest in de wanden gevonden is. Oorspronkelijk zou de tunnel in fases aangepakt worden met enkele korte periodes van sluiting. Dan zou de hinder minimaal geweest zijn.’
Flessenhals
‘De tunnel is een belangrijke verkeersas voor wie uit het Waasland komt en in Antwerpen-centrum werkt of naar school gaat. Op een werkdag passeren er 1.700 mensen per
‘Ik vraag me af hoeveel inspraak er is in de vervoerregio’s’, zegt Bart Reyns*. ‘Wij zouden de lijm kunnen zijn om wensen en ideeën mee vorm te geven en praktisch uitvoerbaar te houden. De ‘vakmannen’ (netwerkplanners, deskundigen bij De Lijn, chauffeurs …) moeten nu soms bijspringen om genomen beslissingen effectief uitvoerbaar te maken. Daarnaast staan we voor een gigantische uitdaging. Je mag niet sollen met de mobiliteit van duizenden mensen, die al jaren in een oneindige file lijken te staan. Daarom ben ik heel blij met dit initiatief. Het zou goed zijn om ons te betrekken bij een bredere overlegstructuur om de aanpak af te stemmen onder lokale besturen, gebruikers en sociale partners.’
* Bart Reyns is ACV-secretaris bij De Lijn in Oost- en West-Vlaanderen
uur. De vervoersregio stelt diverse alternatieven voor om de hinder voor de pendelaars te beperken. Het probleem is dat hun alternatieven ervoor zorgen dat al het verkeer gecentraliseerd blijft rond Linkeroever. Daardoor dreigt er daar, zeker tijdens de spits, een soort flessenhals te komen met vertragingen en verkeersproblemen als gevolg. Wij vrezen dat de pendelaars uit het Waasland niet meer tijdig op hun werk of op school zullen geraken in Antwerpen.’
Petitie
‘Daarom zijn we een petitie gestart. We vragen de vervoersregio Antwerpen en de betrokken lokale besturen uit het Waasland om het verkeer tijdens de sluiting van de premetrotunnel te spreiden. We stellen voor om een deel van de pendelaars af te leiden naar het station van Beveren
en dat ze daar met hun De Lijn-abonnement de trein kunnen nemen zolang de werken duren. We merkten al dat het lokaal bestuur van Beveren weet dat de trein een belangrijk alternatief zal zijn. Ik las immers dat de NMBS op hun verzoek de parking van het station gratis zal openstellen tijdens de sluiting. We vinden het belangrijk om oplossingen aan te bieden die over de gemeentegrenzen heen gaan. Door in te zetten op busregelingen die voldoen aan de noden van de regio, maar ook de lokale overlast van pendelaars die naar de stations rijden te beperken. We hopen dat de lokale besturen en vervoersregio rekening houden met onze bekommernissen en ons voorgestelde alternatief ter harte nemen.’
~ Teken de online petitie op: tinyurl.com/vlot-door-sluiting
Weervrouw
Jacotte Brokken gevat
in 5 woorden
Belg
‘Hoe meer ik met mensen uit andere landen praat, hoe meer ik besef hoe trots ik eigenlijk ben om Belg te zijn. We wonen in een prachtig land en mogen ons gelukkig prijzen. Al zijn we niet het grootste land, we zijn wél een onmisbare schakel in Europa. Het is dan ook niet toevallig dat de grootsten der aarde allemaal ooit in ons land gepasseerd zijn. Wist je bijvoorbeeld dat Einstein ooit in De Haan verbleef?’
Wetenschap
‘Ik ben graag met verschillende zaken tegelijk bezig. Zo werk ik mee aan verschillende tv-programma’s, is er de theatertour waarin ik de wetenschap achter Disneyfilms uit de doeken doe en het weer blijft uiteraard doorgaan. In alles wat ik doe vormt wetenschap de rode draad. Mensen op een laagdrempelige manier iets bijleren over wetenschap is wat mij ’s ochtends doet opstaan.’
Loskomen
‘De eerste jaren na mijn studie vond ik heel overweldigend. Loskomen van de schoolbanken voelt als loskomen van alles wat je meende te kennen. Plots zit je op een rollercoaster waar je zelf amper vat op lijkt te hebben. Door wat je op sociale media ziet – andere jongeren die een droomleven lijken te leiden – vergelijk je jezelf voortdurend daarmee. Het is geen wonder dat veel jonge mensen onder die druk bezwijken, omdat ze het gevoel krijgen dat ze zich niet alleen moeten bewijzen aan hun directe omgeving, maar aan heel de wereld.’
Onderwijs
‘De liefde voor het onderwijs werd mij met de paplepel ingegeven door mijn moeder, die zelf voor de klas stond. Ik heb zelf dolgraag lesgegeven, maar het is een ontzettend zwaar beroep.
Mensen onderschatten dat, omdat ze zich blindstaren op de schoolvakanties.’
‘Als wetenschapper en journalist is het momenteel een moeilijke tijd. Maar ik laat me niet ontmoedigen door alle luide roepers. We hebben de plicht om mensen correct te informeren over de klimaatcrisis, maar mogen ze niet ontmoedigen. We moeten hoop blijven uitstralen en mensen inspireren. Niets doen is geen optie.’