Deze namiddag om 15 u beginnen?
vroeger?
naar hier komen?!
boodschappen
uren voor jou werken
komen?
je kindjes ophalen
wijziging
Heilige huisjes
Uheeft het begrepen: ons land zit budgettair in niet al te beste papieren. Bovenop de 23,3 miljard euro inspanningen die de federale regering in het regeerakkoord al van ons vraagt, moet ons land minstens 8,6 miljard euro extra vinden om aan de Europese uitgavennorm te voldoen. Mogelijk meer, naargelang wat het monitoringscomité eerstdaags zegt. Ook de regionale regeringen staan voor een fikse sanering.
Het federale regeerakkoord viseert een brede groep mensen die werken, gewerkt hebben, zorg willen geven of zorg verdienen. Harder, langer, flexibeler werken voor minder is de boodschap. Een op de twee vrouwen in dit land riskeert de pensioenmalus in het gezicht geslingerd te krijgen. Contracten van minder dan een derde van een voltijdse tewerkstelling zijn geen taboe meer. Op een koopkrachtverhoging kunt u wachten tot het einde van de legislatuur.
Voor sommigen valt het geld echter nog steeds uit de boom. Premier Bart De Wever (N-VA) preekt publiek de matigheid, maar kan net als zijn rechts-liberale voorgangers niet ophouden met fiscale cadeaus uit te delen aan ondernemingen en de sterkste schouders. Eén miljard euro aan ondernemingen, in de vorm van kortingen op patronale bijdragen. Een belastingverlaging zonder onderscheid, ook aan de hoogste inkomens: een ongedekte cheque van 3,5 miljard euro. Een meerwaardebelasting is weliswaar ingevoerd, maar zo bescheiden en met zoveel uitzonderingen dat het niet meer dan een schaamlapje is.
Cijfers van het Planbureau bevestigen: de inkomsten zijn in vrije val. Tegelijk nemen de uitgaven almaar toe – de plotse gulheid voor defensie-uitgaven is daar niet vreemd aan. Laten we de realiteit scherpstellen. Er zijn genoeg andere opties met een veel grotere
¬ Foto ID / Benoit De Freine
opbrengst, maar de regering serveert ze af. Een plan voor rechtvaardige fiscaliteit met correcte btw-inkomsten en een verstrenging in plaats van versoepeling ten opzichte van fiscale ontwijking bijvoorbeeld. Een volwaardige digitale belasting. Correcte bijdragen voor alle statuten en in alle stelsels. En de vele achterpoortjes sluiten, zoals het belastingvrij schenken van familievennootschappen. Voor wie zich op de borst klopt om zogezegd heilige huisjes aan te pakken, is er nog een heel pantheon waar men bewust blind voor blijft.
KOM NAAR DE KLIMAATMARS OP 5 OKTOBER
‘Stop subsidies voor fossiele brandstoffen’
Zondag 5 oktober trekt een nieuwe Klimaatmars van het Brusselse Noordstation naar het Jubelpark. Zo wil de Klimaatcoalitie – een samenwerking van tientallen organisaties, waaronder het ACV, CM en beweging.net – beleidsmakers nogmaals aansporen om werk te maken van een duurzame, sociaal rechtvaardige transitie.
‘De gevolgen van de klimaatverandering worden steeds duidelijker zichtbaar, toch
OVERUREN
Regeling
verlengd
De regeling voor zogenaamde relance-overuren is verlengd. Werknemers kunnen sinds 2023 maximaal 120 vrijwillige overuren per jaar presteren, bovenop het krediet gewone overuren. Vrijwillige overuren worden in overleg tussen werknemer en werkgever gepresteerd, waarbij het brutoloon volledig netto wordt uitbetaald. Er gaan dus geen belastingen of sociale bijdragen af,
ONWETTIGE BESPARING
Pensioenen
Ann Vermorgen
Voorzitter ACV
blijft een rechtvaardig klimaatbeleid uit. Er gaat bijvoorbeeld nog steeds miljarden overheidssteun naar fossiele brandstoffen. Dat geld zou beter besteed worden aan maatregelen die de energietransitie voor gezinnen mogelijk maakt, aan openbaar vervoer, enzovoort. Beleidsverantwoordelijken moeten nu in actie schieten’, roept nationaal ACV-secretaris Bart Vannetelbosch op.
~ www.klimaatcoalitie.be
en er is geen recht op toeslagen of inhaalrust. Aanvankelijk gold de regeling enkel tot de eerste helft van 2025, maar de regering heeft het systeem nu verlengd tot en met 31 december 2025. Er komt geen bijkomend aantal uren, maar overuren uit het lopende pakket van 120 uren mogen ook in de tweede jaarhelft worden opgenomen.
en invaliditeitsuitkeringen niet
verhoogd
De regering-De Wever schrapt de jaarlijkse wettelijk voorziene welvaartsverhoging van twee procent voor pensioenen en invaliditeitsuitkeringen die vijf of vijftien jaar lopen. Ze bespaarde immers bijna 3 miljard euro op de zogenaamde ‘welvaartsenveloppe’. Daardoor missen ruim een miljoen gepensioneerden de verhoging na vijf jaar
en 600.000 gepensioneerden de verhoging na vijftien jaar. Daarnaast missen meer dan 200.000 mensen met een invaliditeitsuitkering hun rechtmatige verhoging. Het ACV trekt samen met het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding en de andere vakbonden naar de Raad van State om dat onrecht aan te vechten.
Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen jennifer.lavers@acv-csc.be - 02 244 32 81 ¬ Verantwoordelijke uitgever Bart Vannetelbosch ¬ Redactie Simon Bellens, Lies Van der Auwera, Nils De Neubourg, Dominic Zehnder, Djorven Ariën, Lieven Bax, Rachel Michel, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, An-Sofie Bessemans ¬ Hoofdredactie Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten
Weg met werkzekerheid
Net voor de zomervakantie presenteerde de federale regering van premier De Wever (N-VA) haar veelbesproken zomerakkoord.
Dat akkoord werpt donkere schaduwen over de rechten van werknemers.
Nachtpremies verminderen, verplichte sluitingsdagen verdwijnen en als zure kers op de taart worden nulurencontracten mogelijk.
¬ Tekst Dominic Zehnder
¬ Foto ID / Patrick De Roo
Tot vandaag moest een deeltijdse arbeidsovereenkomst in ons land ministens een derde van een voltijds contract zijn. Daar trekt de federale regering een streep door, wat het begin kan betekenen van zogenoemde nulurencontracten ‘De regering schrapt eigenlijk de werken inkomenszekerheid van werknemers’, legt ACV-jurist en expert arbeidsrecht Piet Van den Bergh uit.
‘Het afschaffen van de eenderderegel is iets om bezorgd over te zijn’, beaamt arbeidssocioloog aan de VUB Christophe Vanroelen. ‘Als daardoor meer onzeker en onvoorspelbaar werk ontstaat wat betreft uurroosters en inkomen, dan is dat een bijzonder slechte zaak voor werknemers. Zulke werkomstandigheden zijn erg
belastend en stresserend. Voorlopig is er geen expliciete vermelding van nulurencontracten in de wetteksten, maar het is wel een terechte bezorgdheid dat het afschaffen van de minimale arbeidsduur de deur openzet voor oproepcontracten.’
Geen andere opties
De timing van de keuze om de minimale arbeidsduur af te schaffen is op zijn minst vreemd te noemen, zeker omdat het Verenigd Koninkrijk eerder dit jaar
Een nulurencontract, ook oproepcontract genoemd, is een arbeidsovereenkomst waarbij het aantal te presteren uren niet vermeld wordt. De werkgever kan de werknemer oproepen wanneer die dat nodig heeft. Als werknemer ontvang je alleen maar loon voor eff ectief gepresteerde uren. Je weet dus nooit op voorhand hoeveel je zult moeten werken en hoeveel je zult verdienen.
Doorgaans is er een bepaalde termijn waarin je baas je kan oproepen. Word je daarna opgeroepen, dan kun je als werknemer – althans theoretisch – weigeren.
besliste om nulurencontracten te verbieden. Daar werkt meer dan een miljoen werknemers onder een dergelijk contract. Uit een recente studie van de Lancaster University blijkt dat maar liefst drie op de vier nuluren-werknemers in kwetsbare omstandigheden leeft, door financiële en contractuele onzekerheid. Twee op de drie werknemers werkt al langer dan een jaar op afroep. Uit eerder onderzoek bleek dat de meeste werknemers met nulurencontracten werknemers zijn die weinig of geen andere opties hebben.
Brits vakbondsleider Paul Nowak zei daarover vorig jaar dat ‘de meeste werknemers met nulurencontracten veel liever met vaste uren en inkomenszekerheid zouden werken. De zogenaamde flexibiliteit is voornamelijk eenzijdig. Shiften worden regelmatig op het laatste nippertje afgezegd door de werkgever, zonder dat werknemers daar een compensatie voor krijgen.’
Door de invoering van nulurencontracten moet je voortaan misschien op afroep komen werken, waardoor je nooit weet hoeveel je op het einde van de maand zult verdienen.
Vanroelen: ‘Het zal nu moeten blijken hoe die beslissing in de praktijk omgezet wordt. Zeker in combinatie met het optrekken van de vrijwillige overuren zet dat de deur open voor allerhande problematische situaties. De term vrijwillig is in een machtsverhouding zoals een arbeidsovereenkomst zeer troebel.’
Slechte zaak voor staatskas
Vanroelen waarschuwt dat dergelijke constructies een slechte zaak zijn voor de staatskas. ‘Dit is opnieuw een stap richting uitholling van de financiering van de sociale zekerheid. Op die overuren zijn meestal minder RSZ-bijdragen van toepassing, net zoals bij studenten- en flexijobs. Een uur arbeid zou eigenlijk altijd min of meer gelijke sociale bijdragen moeten opleveren. Anders maken dergelijke gunstregimes degelijke contracten minder aantrekkelijk. Dat kan ertoe leiden dat vaste banen erdoor vervangen worden.’
‘Op vlak van pensioenen en werkloosheidsrechten zijn die contracten eveneens ronduit problematisch’, voegt Van den Bergh toe. ‘Tegelijk wordt de toegang tot de sociale zekerheid bemoeilijkt. Om aanspraak te maken op een werkloosheidsuitkering moet je voldoende gewerkt hebben, maar met een dergelijk contract wordt dat snel heel moeilijk. Bovendien tellen voor de berekening van het pensioen enkel nog jaren mee waarin minstens 156 dagen gewerkte of gelijkgestelde dagen zitten. Je wordt dus langs de ene kant gedwongen om zo’n contract aan te nemen in bepaalde situaties, maar je bouwt er geen rechten mee op. De enige die ervan profiteert is de werkgever. Die oogst alle flexibiliteit en voordelen, terwijl de werknemer in een onleefbaar statuut wordt geduwd, zowel tijdens als na de loopbaan.’
De Vlaamse regering bevestigde in haar regeerakkoord het belang van levenslang leren. Een jaar later blijken dat loze woorden, met opleidingen die verkort, beperkt en duurder worden.
¬ Tekst Dominic Zehnder
Vlaamse regering smoort beloofd opleidingsoffensief in de kiem
Het rapport na een jaar regering-Diependaele oogt bijzonder karig als we kijken naar het aangekondigde opleidingsoffensief. In het regeerakkoord werd beloofd om de drempels voor deelname aan levenslang leren te verlagen en de leercultuur te versterken. Minister van Onderwijs en Werk Zuhal Demir (N-VA) besliste echter om honderdduizenden deeltijdse werknemers uit te sluiten van het Vlaams opleidingsverlof en om het inschrijvingsgeld in het volwassenenonderwijs drastisch te verhogen voor tal van opleidingen.
‘De Vlaamse regering wil de productiviteit verhogen. Maar ze investeert niet in de vaardigheden die daarvoor nodig zijn’, stelt nationaal secretaris van het ACV Stijn Gryp. ‘Opleiding wordt een luxeproduct, terwijl het net een basisrecht zou moeten zijn. Als je mensen vraagt om zich aan te passen aan een veranderende arbeidsmarkt, moet je hen ook de kans geven om dat te doen.’
Kansen vergroten
Wie werkloos is en zich wil herscholen, komt er bekaaid van af. Gryp: ‘Door de beperking van de werkloosheid in de tijd, wordt het volgen van een opleiding een
huzarenstuk. Nochtans blijkt uit de cijfers dat bijna de helft van wie langer dan een jaar op zoek is naar werk kortgeschoold is, en dus het meest baat heeft bij extra opleidingen. De VDAB moet door de beperking in de tijd nu het eigen opleidingsaanbod herzien en de doorlooptijden ervan inkorten. Maar de dienst krijgt daar niet de nodige tijd en middelen voor. Terwijl net de VDAB de nodige expertise heeft om opleidingen op vacatures en noden van de doelgroepen af te stemmen.’
Voor opleidingen richting knelpuntberoepen was er in een uitzondering voorzien voor werkzoekenden die zich willen omscholen. Vanaf 2026 zal dat enkel nog voor knelpuntberoepen in de zorg gelden. ‘Zich heroriënteren richting een knelpuntberoep, wat vaak zeer specifieke kennis vereist, wordt een aartsmoeilijke opgave. De huidige uitzondering geldt nog tot eind dit jaar voor wie aan een knelpuntopleiding begint. Maar de 57.000 Vlaamse werkzoekenden die begin 2026 uit de werkloosheid geschrapt worden, worden daarvan niet op de hoogte gebracht. De Vlaamse regering laat het na die mogelijkheid actief te promoten en in bijkomende opleidingscapaciteit te voorzien’, aldus Gryp.
Waarom oorlogsmisdadigers houden van voetbal en de koers
Voor bedenkelijke regimes en bedrijven zijn sportevenementen een uitgelezen kans om zich een positiever imago aan te meten. Atleten en supporters worden door hun liefde voor de sport meegesleurd in politieke spelletjes.
¬ Tekst Simon Bellens en Lies Van der Auwera ¬ Foto Belga
Langs het voetbalveld van Bayern München wordt reclame gemaakt voor Rwanda, een regime dat rebellen in Oost-Congo steunt.
Wanneer de nieuwe wereldkampioen wielrennen komend weekend in Kigali, de hoofdstad van Rwanda, de armen in de lucht steekt, doet die dat op goed 160 kilometer van de Congolese grens. Op datzelfde moment begaan daar rebellengroepen, aangestuurd en gefinancierd door Rwanda, misdaden tegen de menselijkheid, zoals blijkt uit rapporten van de Verenigde Naties. Ondertussen pakt Rwandees president Paul Kagame uit met het WK als een wereldwijde reclamespot voor ‘het land van de duizend heuvels’.
Het WK wielrennen is maar één voorbeeld van sportswashing. Daarbij grijpen landen of bedrijven met een bedenkelijke reputatie sportploegen en -competities aan om op een positieve manier bekendheid te winnen bij een breed publiek en de aandacht af te leiden van maatschappelijke problemen.
Imago oppoetsen
Het WK in Rwanda is geen alleenstaand geval. In de voorbije Ronde van Spanje zorgde de deelname van wielerploeg Israël Premier Tech voor ophef. Ook het afgelopen WK voetbal in Qatar of dat van 2034 in Saudi-Arabië zijn voorbeelden van sportswashing. Saudi-Arabië lokte onder meer Cristiano Ronaldo naar de nationale voetbalklasse. Poetins Rusland was in 2014 gastland van de Olympische Winterspelen te midden van ophef over anti-LGBTQ-wetten en vier dagen voor het de Oekraïense Krim annexeerde. Ook bedrijven in controversiële sectoren zetten in op sport om hun imago op te poetsen. Wie goed kijkt, ziet sportswashing overal.
Daar is een goede reden voor, zegt sportjournalist Hans Vandeweghe: het werkt. ‘Met de slogan Visit Rwanda op de shirts van grote voetbalclubs zoals Arsenal of Paris-Saint-Germain voert Kagame een openlijke politiek om zijn land op de kaart te zetten. De sportploegen en de UCI (Internationale Wielerunie, red.) gaan daarin mee. Dat helpt de werkelijkheid maskeren. Een imago verkoopt.’ In die zin zijn de opbrengsten van sportswashing onbetaalbaar.
Met slogans op shirts van grote voetbalclubs zet president Kagame Rwanda op de kaart
¬ HANS VANDEWEGHE, SPORTJOURNALIST
‘Kagame wil bewijzen dat Rwanda een leidende positie en voorbeeldfunctie in Afrika verdient. Het WK organiseren past in die strategie’, zegt Koen Detavernier van WSM, ngo voor internationale samenwerking.
Kritische stemmen lopen gevaar. Toen België dit voorjaar pleitte voor Europese sancties tegen Rwanda, schortte Rwanda alle diplomatieke relaties met België op. ‘Ik weet niet of de Rwandese regering blij is als Remco Evenepoel het WK wint’, zegt Detavernier. De Belgische wielerbond laat zich liever niet kritisch uit over het regime. Daar komt nog bij dat het Belgische sportevenementenbedrijf Golazo mee het WK in Rwanda organiseert. Intussen zendt de VRT met Regenbogen in Rwanda een docuserie van Eric Goens uit zonder kritische noot, terwijl journalist Stijn Vercruysse van de Rwandese regering het land niet binnen mocht.
Niet zomaar sport
‘De sportwereld verschuilt zich achter het excuus dat het maar sport is’, zegt Hans Vandeweghe. ‘Maar de politiek gebruikt sport. Dan moet de sportwereld zo slim zijn om politiek te gebruiken.’
Sport vindt nu eenmaal niet plaats in een politieke leegte, legt sportsocioloog aan de KU Leuven Jeroen Scheerder uit. Volgens hem was sport altijd al politiek. ‘De Olympische Spelen van 1936 in Hitlers Duitsland waren een soort sportswashing avant la lettre.’
Nadat Rusland Oekraïne binnenviel in 2022 kwam er wel een snelle reactie van sportorganisaties om Rusland te weren. ‘Dat de sportwereld zo’n openlijk politiek standpunt inneemt, is uitzonderlijk’, aldus Scheerder. ‘Jarenlange Russische dopingschandalen vergemakkelijkten die stellingname.’
Contractbreuk
Voor atleten liggen de zaken nog gevoeliger. Zij mogen zich contractueel vaak niet negatief uitlaten over hun team of over sponsors, zegt Ann-Sophie Duyck van vakbond voor sporters United Athletes. Zelf nam ze als wielrenster deel aan de Olympische Spelen van Rio de Janeiro in 2016. ‘Daarvoor moest ik een charter ondertekenen, opgesteld door het Olympisch Comité, om me tijdens de Spelen niet uit te laten over de politieke situatie. Maar er ging geen dag voorbij zonder dat ik de schrijnende armoede in de sloppenwijken rond het olympische dorp zag. Dan voelt zo’n miljardenevent wrang aan. In het atletendorp waren voortdurend infrastructuurproblemen omdat de arbeiders die het gebouwd hadden, hun werk niet hadden afgemaakt uit protest vanwege wanbetalingen.’
Ex-renner Jan Bakelants vindt evenmin dat sporters blaam treft. ‘Als je kunt kiezen uit meerdere ploegen, zal
Israël Premier Tech niet de eerste keuze zijn’, stelde hij scherp in De Afspraak. ‘Maar als het alternatief is om geen renner meer te zijn en zonder werk te vallen, zal je wellicht toch overstag gaan.’
Veel sporten zijn een kleine wereld, voegt Duyck toe. ‘Eén verkeerd woord kan het einde van je carrière betekenen.’
Scheerder hoopt vooral dat sponsors in de toekomst kritischer worden om zich te verbinden met regimes die mensenrechten schenden. ‘UCI-voorzitter David Lappartient poseerde dit jaar nog voor de foto met Paul Kagame. Dan kun je niet beweren dat sport en politiek niets met elkaar te maken hebben.’
Supportersdruk
Wat moeten supporters zich er nu van aantrekken dat hun geliefde sport misbruikt wordt met onzuivere intenties? ‘Als kijker mag je zeker genieten van het WK en volop juichen voor je helden’, besluit Koen Detavernier. ‘Maar besef dat de wedstrijd politiek wordt uitgespeeld.’
Voor mensenrechtenorganisaties biedt zo’n evenement net de kans om problemen aan de kaak te stellen. ‘Toen de grootschalige uitbuiting van arbeiders aan het licht kwam bij de bouw van stadions voor het WK voetbal in Qatar, ontstond er zoveel internationale druk dat Qatar zijn arbeidswetten enigszins aanpaste.’ Ook daar kun je voor supporteren.
Eén verkeerd woord kan het einde van je sportcarrière betekenen
¬ ANN-SOPHIE DUYCK, UNITED ATHLETES
ARBEIDSRECHT MAKKELIJKER ONTSLAG
Wat betekent de herinvoering van de proefperiode?
Volgens het federale regeerakkoord komt de herinvoering van de proefperiode er nog voor het einde van dit jaar. Zowel voor werkgevers als werknemers zou het dan mogelijk worden om de arbeidsovereenkomst te beëindigen tijdens de eerste zes maanden van het contract, met een opzegtermijn van amper één week. Momenteel bedraagt de opzegtermijn één week in de eerste drie maanden tewerkstelling. Daarna wordt dat drie weken en stijgt die opzegtermijn stelselmatig. De regering wil dit invoeren voor alle werknemers die een nieuw contract tekenen vanaf 1 januari 2026.
Het oude systeem van de proefperiode werd in 2013 afgeschaft. Eigenlijk plant de regering geen herinvoering van de proefperiode, maar wel een algemene verlaging van de opzegtermijnen. Het wordt de regel in plaats van de uitzondering.
De concrete invoering is nog afhankelijk van overleg met de sociale partners. Daar worden de voorwaarden vastgelegd. Voor het ACV is het alleszins het belangrijkst dat er garanties komen over de anciënniteit van uitzendkrachten en tijdelijke contracten. Ook die werkperiode moet in elk geval meegerekend worden wanneer nadien een contract van onbepaalde duur wordt aangegaan, zonder opnieuw een proefperiode te moeten doorlopen.
De maatregel maakt deel uit van de doorgedreven flexibilisering van de arbeidsmarkt, die volledig in de kaart van werkgevers speelt. Voor werknemers betekent het meer onzekerheid omdat ze makkelijker ontslagen kunnen worden.
Vacatures
ACV-CSC METEA zoekt
• Administratief medewerker vormingsdienst – Brussel
• Assistent-vakbondsverantwoordelijke – zone Brabant
• Vakbondsverantwoordelijke – zone Brabant ~ www.hetacv.be/jobs
Beweging.net zoekt
• Maatschappelijke innovators – Kempen en Roeselare-Tielt
• Administratief medewerker – Roeselare
• Coördinator Pronet en Procura – Schaarbeek www.beweging.net/vacatures
Hommels van Biobest
Producten die ontsnappen en plots door de lucht vliegen, het komt niet vaak voor op werkplekken. Bij Biobest ligt dat anders. De afdeling die hommelkolonies opkweekt, is daarom uitgerust met rood licht. ‘Als we dat aansteken, vallen de beestjes letterlijk uit de lucht omdat ze dan niet kunnen vliegen. Je veegt ze daarna makkelijk bijeen.’
¬ Tekst Nils De Neubourg ¬ Foto Wouter Van Vooren
Bert Lieven - Coördinator logistiek
‘Hier is veel aandacht voor het welzijn van de medewerkers. We hebben bijvoorbeeld een zomerbar en op het personeelsfeest trad de Biobest Band op, met collega’s die samen muziek maken. Een van de minder bekende risico’s hier? Hommeluitwerpselen. Dat pikt enorm in de ogen.’
FEITEN
Biobest is in 1987 opgericht door dierenarts Roland De Jonghe, die in zijn garage hommels kweekte om tomaten biologisch te bestuiven. Vandaag telt de Biobestgroep zo’n 2.800 medewerkers in meer dan 70 landen. Vanuit het hoofdkantoor in Westerlo en 32 productieen distributievestigingen bieden ze bestuivende insecten, nuttige mijten, nematoden, biopesticiden en digitale monitoringstools aan tuinders wereldwijd.
Els Verryken - Opstarter nesten
‘Toen ik hier dertig jaar geleden begon, kweekten we 5.000 koninginnen per week. Nu zijn dat er 25.000. Door hier te werken heb ik meer respect gekregen voor insecten. Vroeger dacht ik makkelijk: dat beestje sla ik snel even dood. Nu weet ik hoe belangrijk zelfs de kleinste diertjes zijn.’
Alain Schoofs - Technieker
‘Voor het onderhoud kom ik overal, van de productie tot de labo’s. Soms moet ik me volledig omkleden om besmetting tussen afdelingen te vermijden. Sommige insecten vormen immers een risico voor andere soorten. Naast hommelproductie zijn we volop bezig met biopesticiden, een nieuwe markt.’
Tiffany Fung - Inpakker hommels
‘Ik leerde dat insecten massaal verdwijnen, mede door pesticiden. Dat komt wel binnen, want we werken hier elke dag met insecten. In de natuur spelen ze een heel belangrijke rol.’
Vergeten helden
Yong Yello is na vier jaar terug met zijn tweede plaat Bennie & De Banaliteit van ons bestaan. Daarop maken we kennis met workaholic Bennie, die dringend op vakantie zou moeten, maar zichzelf intussen richting burn-out werkt. Met spitsvondige teksten over doorgeslagen werkcultuur, relatieproblemen, depressie en verslaving fileert Yong Yello onze jachtige samenleving, zonder te vervallen in zwaarwichtigheid. Daarbij houdt hij niet alleen de luisteraar, maar ook zichzelf een spiegel voor.
Nu beschikbaar op vinyl en op alle streamingdiensten
In de Zwitserse film Heldin volgen we verpleegkundige Floria tijdens een hectische late shift in een ziekenhuis. De situatie is uit het leven gegrepen: een onderbezette dienst met overvolle kamers. Het resultaat is een bloedstollende prent die doet nadenken over de onhoudbare situatie in onze zorgsector, waarin de gevierde helden van de coronacrisis nu volledig aan hun lot worden overgelaten.
~ Nu in de bioscoop
Vrouwenzaken
Hoewel vrouwen door de geschiedenis onmisbare rollen vervuld hebben, werden hun verhalen zelden publiek verteld. Het Antwerpse museum Plantin-Moretus zet dat nu recht in de tentoonstelling Vrouwenzaken/Zakenvrouwen. Daarin belichten ze de talrijke vrouwen die niet achter, maar broederlijk naast de beroemde drukkers stonden: dochters die van jongs af aan drukproeven verbeteren, dienstmeiden en dames, die dankzij hun inzet de sociale ladder beklommen. De verhalen worden extra in de verf gezet met luisterverhalen van schrijfster Aya Sabi en een vijfdelige podcast van radiomaker Sven Speybrouck.
Gratis met de museumpas www.museumplantinmoretus.be
Een steeds kleiner deel van de koek gaat naar werknemers
Werknemers krijgen vandaag een kleiner deel van de economische koek dan tien jaar geleden. Het loonaandeel – het deel van de gecreëerde waarde in onze economie dat naar lonen en sociale bijdragen gaat – is sinds 2013 duidelijk gedaald.
In 2013 ging van elke 100 euro gecreëerde waarde in ons land bijna 58 euro naar de werknemers, in de vorm van het brutoloon en de RSZ-bijdragen. In 2024 zakte dat cijfer naar ongeveer 54 euro. Dat besluit de Nationale Bank van België (NBB) in een recent rapport. Op nationale schaal gaat het over miljarden euro’s die niet langer naar lonen vloeien.
Opvallend, want in andere Europese landen bleef het loonaandeel veel stabieler. Duitsland en Frankrijk zitten rond de 60 procent. In de eurozone bleef het niveau gemiddeld nagenoeg gelijk. België blijkt een buitenbeentje: werknemers worden productiever, maar hun aandeel in de koek krimpt.
De NBB berekende dat het verlies vooral te maken heeft met de taxshift van de regering-Michel (2014-2018).
Die Zweedse coalitie met toenmalig minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) maakte werk van een forse verlaging van de werkgeversbijdragen aan de sociale zekerheid. Het resultaat is nu duidelijk: de hervorming leverde vooral bedrijven en aandeelhouders veel op, terwijl werknemers er weinig van terugzagen op hun loonbrief.
Een tweede factor is de loonnormwet. Die bepaalt dat Belgische lonen niet sneller mogen stijgen dan in de buurlanden. De bedoeling was om als land concurrentieel te blijven, maar vandaag werkt de wet door oneerlijke beperkingen vooral als een rem op de lonen. Boven op de automatische index is er nauwelijks ruimte voor echte loonsverhogingen.
Sommige stemmen proberen de cijfers te relativeren. Zo
zou volgens werkgeversvereniging VBO het lage loonaandeel net het gevolg zijn van … hoge lonen. Die eenzijdige lezing houdt geen rekening met de erg hoge productiviteit in ons land. Die zou hogere lonen immers ruim kunnen compenseren.
Door het dalend loonaandeel dalen ook de overheidsinkomsten uit belastingen en bijdragen. Op lonen worden immers de hoogste belastingen betaald. Experts pleiten daarom voor een verschuiving van lasten op arbeid naar kapitaal. ‘De Nationale Bank bevestigt nu dat werknemers het met een steeds kleiner stuk van de koek moeten stellen’, zegt ACV-voorzitter Ann Vermorgen. ‘Dat is het gevolg van politieke keuzes zoals de taxshift en de loonnormwet. De koek wordt groter, maar voor wie ze bakt blijft er steeds minder over.’
Ben ik altijd verzekerd op weg van en naar het werk?
Het korte antwoord is ja, je bent verzekerd tegen ongevallen vanaf het moment dat je je woonst, tweede verblijf of telewerkplaats verlaat in het kader van je werk, tot je weer thuis bent. Dus niet alleen tijdens je reguliere arbeidsweg, maar ook voor alle verplaatsingen in het kader van je werk. Ook tijdens je middagpauze, wanneer je buiten het werk zou gaan eten of iets zou gaan halen bijvoorbeeld, of wanneer je moet reizen voor het werk. In dat geval loopt de bescherming eveneens tot je weer thuiskomt. Dus zelfs tijdens je vrije tijd ter plaatse.
Onder arbeidsweg verstaat de wet het normale traject dat je aflegt om op je werk te geraken. Het moet dus als normaal beschouwd kunnen worden. Daarvoor hoeft het niet het kortste traject te zijn, maar zijn er ook een aantal omwegen in de wet opgenomen die je mag nemen tijdens je woon-werktraject. De omweg moet weliswaar altijd kort zijn en een geldige reden hebben. Een daarvan is bijvoorbeeld een tussenstop in de kinderopvang of op de school van je kinderen om hen af te zetten of op te halen. Stop je even bij de winkel die op weg naar huis ligt, dan zal dat nog steeds als arbeidsweg gelden, rijd je echter naar het winkelcentrum in een andere provincie om nog even in de koopjes te snuisteren, dan zal dat niet als geldige reden aanvaard worden.
Kris Van Eyck, Hoofd dienst onderneming ACV
© MICHAEL DE LAUSNAY
‘Dat Jambon moederschapsrust niet zou laten meetellen voor het pensioen, verontrust me’
Wie is Mariam Harutyunayan?
• Geboren in Armenië
• Studeerde biomedische wetenschappen
• Oprichter van KinArmat Initiative, een non-profi torganisatie voor gelijkheid en inclusie van vrouwen
• Voorzitter Vrouwenraad sinds juli 2025
Met de aanstelling van de 31-jarige Mariam Harutyunyan als nieuwe voorzitter waait een frisse wind door de Vrouwenraad. De jonge biomedische wetenschapper met Armeense roots weet van aanpakken en is niet bang voor stevige dossiers, zoals de pensioenhervorming. ‘Ongelijkheid irriteert mij.’
¬ Tekst Lies Van der Auwera ¬ Foto Anneleen van Kuyck
Als tiener was ik voortdurend in discussie met mijn ouders als ik iets niet mocht. Is het enkel omdat ik een meisje ben? Ik eiste verklaringen.’ In haar jeugd was Mariam Harutyunyan al een spreekbuis voor gelijkheid en feminisme, zonder het te beseffen.
Waar komt die sterke ijver voor vrouwrechten vandaan?
HARUTYUNYAN ¬ ‘Als vrouw met een migratieachtergrond kwam ik regelmatig in aanraking met discriminatie. Zelf ben ik niet bang om een gesloten deur in te trappen. Maar ik had heel wat vriendinnen die hun plaats in de maatschappij niet claimden. Zo durfden ze niet te solliciteren voor een bepaalde baan omdat ze ervan uitgingen dat ze sowieso niet in aanmerking kwamen. Studies tonen dat vrouwen pas solliciteren als ze aan 80 procent van de voorwaarden voldoen, terwijl dat bij mannen maar 50 of 60 procent is. Ik wou hen tonen wat er wél mogelijk is.’
Tijdens uw eerste week als voorzitter kreeg u meteen een stevig dossier op uw bureau: de pensioenhervorming.
HARUTYUNYAN ¬ ‘De regering
vertrekt vanuit de veronderstelling dat iedereen een ononderbroken loopbaan heeft. Maar in sectoren als de zorg, de horeca of de dienstencheques, waar veel vrouwen werken, is een voltijdse baan vaak te zwaar. Daarnaast komt onbetaalde arbeid veelal op vrouwen terecht, vaak noodgedwongen. Dat wreekt zich in het pensioen.’
‘Bovendien zitten er vaak vooral mannen aan de tafels waar beslissingen worden genomen, wat problematisch is. Als je een probleem moet oplossen, heb je verschillende perspectieven aan tafel nodig. Zitten er aan tafel enkel mannen met een gelijksoortig profiel, dan blijven er vaak heel wat blinde vlekken in de besluitvorming.’
Hoe kan de Vrouwenraad hierop reageren?
HARUTYUNYAN ¬ ‘We moeten kort op de bal spelen. Kijk naar het concrete voorbeeld van moederschapsrust, dat volgens federaal minister van Financiën Jan Jambon (N-VA) niet langer zou meetellen als gewerkte dagen. Dat is pure discriminatie op basis van geslacht. Daar valt niet over te discussiëren. Daags na een gezamenlijke oproep (van
onder andere de Vrouwenraad en het ACV, red.) bevestigden bronnen uit de kringen van de minister aan de pers dat ze het voorstel zouden aanpassen. Maar dat de regering dat zo in de ontwerpteksten zet, verontrust mij.’
‘De regering moet de wettelijke gendertoets toepassen. Is er een onevenwicht, dan moet de regering bijsturen. Maar dat gebeurt niet. Dat de hervorming vrouwen onevenredig hard treft, is intussen duidelijk.’
Komen vrouwen er in de hervorming op de arbeidsmarkt even bekaaid vanaf?
HARUTYUNYAN ¬ ‘Mensen willen vooral een stabiel inkomen en een voorspelbaar uurrooster. Zeker voor moeders die er alleen voor staan is dat immens belangrijk. De flexibilisering is dan ook een barslechte zaak – voor iedereen trouwens. De regering lijkt helemaal niet nagedacht te hebben over de neveneffecten, zoals meer stress, mentale problemen, thuissituaties die verergeren en zelfs meer intrafamiliaal geweld. Die neveneffecten duiken ook op bij andere hervormingen die vrouwen treffen.’
Feminisme is uniseks, zegt u. Wat bedoelt u daarmee?
HARUTYUNYAN ¬ ‘Vechten voor vrouwenrechten is gunstig voor iedereen. Gelijke rechten en gelijke deelname komen de samenleving als geheel alleen maar ten goede. Vrouwenthema’s zijn geen niche, de helft van de bevolking is vrouw! De ene vijftig procent van de samenleving die bepaalt wat de andere helft moet doen? Dat mogen we niet aanvaarden.’
TOPVROUW IG METALL CHRISTIANE BENNER
‘Europa kan de industrieachterstand op China inhalen’
Topvrouw van de Duitse metaalvakbond IG Metall Christiane
Benner waarschuwt voor het gevaar van extreemrechts voor vakbonden en werknemers. Maar ze is optimistisch over de kansen van de Europese industrie.
¬ Tekst Lies Van der Auwera ¬ Foto Belga
Benner is de eerste vrouw ooit aan het hoofd van IG Metall, met twee miljoen leden de grootste vakbond in Duitsland. Midden september wist de extreemrechtse Duitse partij AFD haar verkiezingsresultaten in de regio Nordrein-Westfalen te verdrievoudigen. Die ruk naar rechts tast de fundamenten van de werknemersbeweging aan, waarschuwt Benner: ‘Dit is meer dan een strijd tegen extreemrechts. Ik zou het een strijd voor democratie, voor mensenrechten noemen. We weten uit de geschiedenis dat als rechtse partijen aan de macht komen, het niet goed eindigt. Voor vakbonden, noch voor de arbeidersklasse.’
Iedereen aan tafel
In dat klimaat van polarisering verkeert Duitsland, de zogenaamde economische motor van Europa, al een tijdje in een recessie. Importheffingen, duurzaam-
WERKLOOSHEID
heidsvraagstukken, oorlog en concurrentie met landen als China maken dat de Europese industrie in zwaar weer zit. Kan Europa het tij weer keren? Volgens Benner wel: ‘Ik geloof dat Europa die achterstand op landen als China kan inhalen. We hebben een sterke, gezamelijke Europese stem en een duidelijk plan nodig. Wat moeten we doen om banen te behouden, nieuwe technologieën te integreren, werknemers op te leiden? In heel die transitie moeten we werknemers sterk betrekken.’
De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) pleit eveneens voor een Europese aanpak. ‘De Vlaamse industrie levert een aanzienlijk deel van bepaalde kritieke grondstoffen die Europa nodig heeft voor de groene en de digitale transitie. Het is belangrijk dat onze industrie kan blijven rekenen op de aanvoer van basismetalen. Zo worden we minder afhankelijk van niet-Europese
ACV trekt naar Grondwettelijk Hof
De vakbonden trekken samen naar het Grondwettelijk Hof om te reageren op de maatregelen die de federale regering neemt tegen langdurig werklozen. Afgelopen week gingen de eerste brieven op de post naar mensen die al minstens twintig jaar werkloos zijn, om hen te melden dat hun werkloosheidsuitkering zal stoppen. Vanaf 1 januari zou de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd immers
in fases ingaan. Volgens het ACV viseert de regering zo een kwetsbare groep, zoals ouderen of mensen met een fysieke of psychische problematiek. ‘Met die maatregel duwt de regering hen richting OCMW, zonder perspectief op duurzaam werk. In plaats van hen te begeleiden, verdwijnen ze zo helemaal van de radar.’ Het ACV vraagt zich verder af of werkgevers zitten te wachten op zulke kwetsbare profielen.
leveranciers’, aldus SERV-voorzitter Stijn Gryp.
Ook Lieve De Preter, voorzitter van ACV-CSC METEA, benadrukt het belang van de industrie in België en Europa als onmisbare motor van onze welvaart. De Preter pleit voor een industrie met duurzame banen waar geen enkele werknemer wordt achtergelaten. Zij roept op om met alle betrokken sociale partners en de overheid aan tafel te gaan rond de toekomst van onze industrie.
‘Een uitkering afnemen zal werkgevers er niet toe aanzetten om meer aangepast werk aan te bieden of minder te discrimineren’, besluit het ACV.
Met het argument op zak dat de wet de sociale bescherming zou moeten waarborgen, willen de vakbonden nu gehoor krijgen bij het Grondwettelijk Hof.
Jouw regio. Provincie
De werkloosheidsuitkering beperkt in de tijd wanneer? Hoe? Wat? Wie?
De arizonaregering beperkt de werkloosheidsuitkering in de tijd. Wie twintig jaar of langer een werkloosheidsuitkering ontving als volledig werkloze, zal vanaf 1 januari 2026 niet langer een uitkering krijgen, met uitzondering van 55-plussers die 30 jaar beroepservaring hebben, SWT'ers, erkende havenarbeiders, personen die minstens halftijds werken, werkzoekenden die een opleiding tot een knelpuntberoep volgen en werklozen met een kunstenaarsstatuut.
Visie sprak met Wouter Minne (coördinator dienstverlening) van ACV provincie Antwerpen
Wouter, wat houdt de beslissing om de werkloosheidsuitkering in tijd te beperken, juist in?
WOUTER ¬ ‘Door de duur van de werkloosheidsuitkeringen te beperken hoopt de regering 1,9 miljard euro te besparen tegen 2029. Op basis van het regeerakkoord en de gepubliceerde wetteksten kregen we eindelijk inzicht in hoe dit in praktijk in zijn werk zou gaan. Goed om te weten: niet alle werklozen worden sowieso getroffen. Ik vat het kort samen: als je ouder bent dan 55 en voldoende hebt gewerkt (volgens het regeerakkoord: minstens 30 jaar met elk jaar minstens 156 dagen), dan is je uitkering niet beperkt in de tijd.'
'Daarnaast wordt de duur van je uitkering afhankelijk van hoeveel je in de afgelopen jaren hebt gewerkt. Als je in de afgelopen drie jaar één jaar hebt gewerkt, heb je recht op een werkloosheidsuitkering van één jaar. Voor elke extra periode van vier maanden werken, krijg je recht op een bijkomende maand uitkering. Als je vijf jaar of meer hebt gewerkt, heb je
recht op de maximale duur van een werkloosheidsuitkering van twee jaar’.
Wat zijn de gevolgen voor de werkzoekende?
Hoeveel mensen worden er door de maatregel getroffen?
WOUTER ¬ ‘De RVA spreekt van zo'n 100.000 mensen. Bij het ACV komen we echter uit op een schatting van ongeveer 120.000 mensen. Over exacte cijfers beschikken we niet, want deze federale regering blijft vaag over oudere werklozen. In de perceptie leeft dat alle 55-plussers zijn vrijgesteld, maar dat klopt niet! We hebben via een omweg geprobeerd te berekenen hoeveel 55-plussers hun uitkering dreigen te verliezen. We kwamen we op 20.000 extra getroffen mensen.'
Wouter, soms hoor je wel eens zeggen dat werklozen onvoldoende gecontroleerd worden?
WOUTER ¬ ‘Dit is echt niet zo! Werkzoekenden worden nu reeds onderworpen aan uitgebreide controles en, desgevallend, sancties of zelfs uitsluitingen: er zijn tal van mo-
gelijkheden voor een tijdelijke verlaging van het uitkeringsbedrag of een uitsluiting van uitkeringen voor beperkte of zelfs onbeperkte duur. In 2023 waren er 31.484 sancties en uitsluitingen (alle categorieën samengenomen), tegenover 29.276 in 2022 en 21.757 in 2021: er is dus sprake van een toename van het aantal sancties en uitsluitingen.'
Wat denk jij dat er met de mensen die getroffen worden staat te gebeuren?
WOUTER ¬ ‘Volgens mij komen drie processen in werking:
• er zullen mensen naar de arbeidsmarkt toegeleid worden. We weten uit internationaal onderzoek dat, wanneer je een uitkering stopt, inderdaad een deel van die mensen instroomt in werk. Maar dat is dan vaak slecht betaald werk, van lage kwaliteit. Die mensen belanden vaak zeer
INFOSESSIES
snel weer in werkloosheid. Dat effect zou dus van korte duur kunnen zijn;
• een deel van deze mensen gaat bij het OCMW aankloppen voor een leefloon;
• en een derde groep zal uit de statistieken ‘verdwijnen’. Het zou even goed kunnen dat dat mensen zijn die volledig van de radar verdwijnen, niet meer de nodige ondersteuning krijgen en dus ook niet meer geactiveerd kunnen worden.
Bovendien weten we dat een deel van de mensen die langdurig werkloos zijn eigenlijk arbeidsongeschikt zijn. Dus je kunt ook verwachten dat een deel van die mensen zal doorstromen naar de ziekteverzekering. Ik denk dus dat de regering zich rijk rekent. De besparing zal waarschijnlijk veel magerder uitvallen dan men nu inschat.’
ACV provincie Antwerpen wil al haar getroffen leden bijstaan en organiseert hiervoor talrijke infosessies in de provincie Antwerpen.
Wie? Wat? Wanneer? Zie onze website: www.hetacv.be/acv-antwerpen en dan klik je op het artikel ‘Beperking werkloosheid: alle info én infomomenten in provincie Antwerpen’ of de pagina ‘Beperking werkloosheid?’
FAMILIEDAG VOOR NIEUWE ACV-VERTEGENWOORDIGERS
‘Er werd geluisterd naar wat wij zelf meemaken’
Midden september organiseerde ACV Vlaams-Brabant een familiedag voor vakbondsmilitanten en hun gezinnen. Het werd een laagdrempelige en warme bijeenkomst waar ontspanning, ontmoeting en informatie hand in hand gingen.
Het stadion van OHL vormde het decor voor een dag vol activiteiten, kinderanimatie en gezellige ontmoetingen. Werknemers kregen de kans om ervaringen te delen en vragen te stellen over hun werk en hun rechten.
“Ik vond het verfrissend dat er écht naar ons geluisterd werd’, vertelt Sofie (34), administratief bediende. ‘Meestal hoor je vooral wat vakbonden doen, maar hier ging het in de eerste plaats over wat wij zelf meemaken. Dat maakte de gesprekken heel herkenbaar.’
Ontspanning en info
De familiedag was meer dan ontspanning alleen. Tijdens
korte infosessies werd ingegaan op werkdruk, uitdagingen en de betekenis van vakbonden in bedrijven maar evenzo op het brede aanbod aan dienstverlening dat geboden kan worden.
‘Ik werk in een klein team, en vaak heb ik het gevoel dat we er alleen voor staan’” zegt Karel (42), logistiek medewerker. ‘Vandaag heb ik ontdekt dat het ACV ook voor ons een aanspreekpunt en steun kan zijn.’
Lage drempel
Ook de gezinnen genoten zichtbaar. Terwijl de ouders in gesprek gingen met ACV-afgevaardigden, leefden kinderen en volwassenen zich uit tij-
dens rondleidingen in groepjes in het stadion.
‘Voor de kinderen was dit top, maar ik heb ook veel nuttige info meegekregen’, aldus Fatima (39), voor het eerst ACV-vertegenwoordiger in het CPBW. ‘Het voelde niet als een ‘vergadering’, maar als een dag waarop iedereen welkom was.’
Met deze familiedag zette ACV Vlaams-Brabant een nieuwe stap in haar werking voor werknemers in uiteenlopende sectoren en organisaties. ‘Het was ons doel om een laagdrempelig moment te creëren waar we konden luisteren naar werknemers én hen tegelijk informatie konden meegeven’, besluiten Wendy en Kathy, de
organisatoren van dit evenement. ‘De enthousiaste reacties tonen dat dit een geslaagd concept is dat zeker een vervolg krijgt.’
Nog meer nieuws uit Vlaams-Brabant en Brussel?
Schrijf je in op onze gratis nieuwsbrief en krijg elke week extra Visie-artikels in jouw mailbox. w ww.visie net/nieuwsbrief
Jouw regio. Limburg
ÉÉN FRONT VOOR GETROFFEN WERKZOEKENDEN
‘We laten onze leden niet los’
De federale regering van De Wever besliste om de werkloosheidsuitkering in de tijd te beperken. Een maatregel die volgens ACV Limburg niet alleen sociaal onrechtvaardig is, maar ook het welzijn van duizenden mensen bedreigt. Naast kritiek komt ACV Limburg ook met een uitgebreid plan van aanpak. ‘We laten onze leden niet los’, zegt Katrien Trekels. ‘We zetten alles op alles om hen te ondersteunen.’
¬ Tekst en foto Daan Van Noppen
Verenigde krachten
Het traject ging op vrijdag 12 september van start met een ruime samenkomst van de netwerken C-werk en C-welzijn, georganiseerd door ACV Limburg en Beweging.net. Professionals die met de gevolgen van deze maatregel te maken krijgen, werden samengebracht om de impact ervan te bespreken en oplossingen te zoeken. ‘Meningen en inzichten delen is bij zo’n ingrijpende verandering altijd van belang. Experten kwamen hun aanpak delen, waaruit de anderen dan leerden’, zegt Katrien Trekels, coördinator dienstverlening van ACV Limburg. ‘Koen Meesters (nationaal secretaris ACV),
Joris Philips (provinciaal directeur VDAB Limburg) en Ann-Sofie Vanoverstijns (schepen welzijn en voorzitter BCSD Stad Beringen) bespraken impact én aanpak met de professionals. We willen niet alleen de gevolgen benoemen, maar ook samen nadenken over hoe we getroffenen perspectief kunnen bieden’, aldus Katrien.
Netwerk
Nu volgen er in de hele provincie netwerkmomenten in samenwerking met de OCMW’s. Deze bijeenkomsten zijn bedoeld om lokale noden in beeld te brengen en om de samenwerking tussen sociale partners te versterken.
‘We geloven in de kracht van het sociaal middenveld in Limburg’, zegt Bart Gerets, coördinator bewegingswerk bij ACV Limburg. ‘Door onze inspanningen af te stemmen met OCMW’s, VDAB en andere partners kunnen we getroffen leden beter begeleiden in deze voor hen onduidelijke en verontrustende periode.’
Hulp voor wie het nodig heeft
Voor de leden die hun uitkering verliezen, organiseert ACV Limburg samen met VDAB, OCMW’s en CAW collectieve infosessies. ‘Zodra we onze expertise en aanpak samengelegd hebben, kunnen we de getroffen leden het best bijstaan. Vragen zoals ‘Hoe vraag je een leefloon aan?’, ‘Welke jobs zijn er beschikbaar?’ of ‘Waar kan je terecht voor mentale ondersteuning?’ kunnen dan beantwoord worden door professionals’, weet Katrien. ‘Zo willen we niemand aan zijn of haar lot overlaten en hen helpen om hun grip te geven op hun situatie’, gaat ze verder. ‘Ondertussen blijven we het beleid duidelijk maken dat morrelen aan - en vooral het uithollen van - de sociale zekerheid nooit een goed idee is’, sluit Bart Gerets af.
Schrijf je in op onze gratis nieuwsbrief en krijg elke week extra Visie-artikels in jouw mailbox. w ww.visie net/nieuwsbrief Nog meer nieuws uit Limburg?
SYNDICAAL CAFÉ IN GENT
Gaan klimaat en industrie samen?
Deze vraag ligt voor op een syndicaal café in Gent. Activisten van Climate Express en syndicalisten gaan er in aanloop naar de klimaatmars in gesprek over de uitdagingen die de omschakeling naar een duurzamere industrie met zich meebrengt.
Tekst ¬ Caroline Croene Foto ¬ Harm van de Poel
Tijdens het syndicaal café staan twee sectoren centraal die een zware impact hebben op de globale CO2-uitstoot: de staal- en de chemiesector. Roel Berghuis is een van de sprekers. Hij trad van 2020 tot 2022 op als vakbondsonderhandelaar bij Tata Steel Nederland toen het bedrijf in zwaar economisch weer en in een interne crisis verkeerde.
Hoe kwam je bij Tata Steel terecht?
‘Ik ben in 1975 op 17-jarige leeftijd begonnen als smelter voor de toenmalige Koninklijke
Hoogovens. Na een tijdje werd ik er syndicaal actief. In 1992 stapte ik over naar de vakbond FNV om er als vakbondsbestuurder voor onder andere de Nederlandse Spoorwegen te werken. Begin 2020 werd mijn hulp ingeroepen om te onderhandelen bij Tata Steel.’
Hoe kwam het thema duurzaamheid daar op de syndicale agenda?
‘Toen de vraag kwam om tussen te komen, stond de toekomst van het bedrijf op het spel. Door het slechte investeringsklimaat in het bedrijf waardoor 1.200 banen op de tocht stonden, maar ook
door druk van een deel van de omwonenden, milieubewegingen en de politiek om actie te ondernemen tegen de vervuilende bedrijfsvoering. De werknemers en de vakbond kwamen tot het besef dat de nood om te verduurzamen onafwendbaar was om het bedrijf te kunnen laten voorbestaan.’
Hoe hebben jullie als vakbond de verduurzaming kunnen realiseren?
‘Midden 2020 is er door de FNV en andere vakbonden 24 dagen gestaakt. Het ging niet zozeer over klassieke vakbondseisen maar juist over het ontbreken van een duurzaam toekomstplan. Vanuit Tata Steel zelf en de overheid kwam er een richting om CO2 op te slaan in lege gasvelden in de Noordzee. Echter, het principe ‘Wat je niet wil hebben, stop je maar diep weg’ was voor ons geen weg naar verduurzaming. Dat vond ook de milieubeweging. We kwamen zelf met een plan Groen Staal. Een plan goed voor het klimaat, een schonere IJmond en werkgelegenheid. We ijverden voor een groene afslag in de werking van het bedrijf. Een tweede actiepunt in het plan was het uitbouwen van een duurzame maakindustrie op de bedrijfsterreinen bijvoorbeeld door bouw van windturbines met ter plekke geproduceerd staal voor de windmolens.’
Hoe zijn jullie erin geslaagd om een breed maatschappelijk draagvlak te creëren?
‘Naast ons vakbondswerk binnen het bedrijf bouwden we
ook aan een extern maatschappelijk draagvlak. We hebben een kennisplatform opgestart van wetenschappers, voormalige directeuren, vakbondsbestuurders en waterstofexperts - de zogenaamde stichting Zeester - om te kijken hoe we konden verduurzamen. Naast dit platform hebben we ook de milieubewegingen gemobiliseerd en zij zijn naar de overheid gestapt om het Groen Staal-plan te ondersteunen. Het creëren van een groot draagvlak was cruciaal voor het doordrukken van een groen plan voor Tata Steel. In september 2021 nam de directie van Tata Steel Nederland en India het plan om over te schakelen naar Groen Staal van de FNV over.’
Hoe ver staat het nu met de verduurzaming in Tata Steel?
‘De Nederlandse overheid is momenteel aan het onderhandelen met de 15 grootste bedrijven met de meeste CO2-uitstoot. Dus ook met Tata Steel. Het vergt enorm veel tijd om te onderhandelen over de voorwaarden die de overheid zal stellen en ook over welke miljardensteun de overheid zal geven aan Tata Steel. Op een manier dat deze bedragen niet wegvloeien naar de Indiase eigenaar.’
Syndicaal café – vrijdag 3 oktober om 19.30 uur bij Madonna, Poel 7 in Gent Alle info/inschrijven via www.acv-oost-vlaanderen.be/ activiteiten
Het moet anders!
Op 14 oktober trekt ACV West-Vlaanderen met zijn militanten en leden naar Brussel voor de grote loopbaanmars. Het doet dat niet zomaar: de maatregelen van de arizonaregering raken mensen diep in hun loopbaan, hun gezin en hun toekomst. Twee West-Vlamingen delen hun bezorgdheden. Bezorgdheden die aantonen dat zoveel mogelijk mensen best hun stem laten horen.
¬ Tekst Judith Deryckere
Nachtwerk wordt mogelijk minder beloond
Bart, 44 jaar, machineoperator bij Moduleo Avelgem
Na jaren gewerkt te hebben als bakker, ben ik nu 12 jaar aan de slag bij Moduleo (sinds 4 jaar onderdeel van Unilin) en werk ik in de nacht. ’s Nachts werken past in mijn geval eigenlijk het best in mijn ritme. Ik heb even in ploeg gewerkt overdag, maar heb vrij snel de beslissing genomen om toch weer ’s nachts aan de slag te gaan. De plannen om de premies voor nachtwerk in bepaalde sectoren te beperken vind ik echt te gek voor woorden. Als ze dit zouden doorvoeren in een sector zoals de onze (textiel nijverheid), die het sowieso niet gemakkelijk heeft, vraag ik me af waar we nog mensen zullen vinden die de nachturen voor zich willen nemen. Vandaag zien we door de onzekerheid bijvoorbeeld al jonge mensen vertrekken. Ze dromen van een huis, een gezin, hopen wat geld aan de kant te zetten, … maar als je weet dat er een kans is dat je 300 euro per maand minder op je rekening zal ontvangen, dan is het voordeel van nachtwerk al snel veel minder groot. En laten we vooral ook het sneeuwbaleffect niet vergeten. Hoe minder inkomen, hoe minder we kunnen uitgeven en hoe slechter het gaat met de economie. Het is 5 voor 12 en we moeten op verschillende manieren tonen dat het zo niet kan.
Vandaag zien we door de onzekerheid al jonge mensen vertrekken.
BART
Ik ben nooit langdurig ziek of werkloos geweest, maar bij de berekening van mijn pensioenrecht bleek ik slechts 29 jaren te hebben opgebouwd.
Pensioen onder druk
Martine, 61 jaar, schoonmaak met dienstencheques
Toen mijn man met pensioen ging zijn we ook gaan informeren naar mijn eigen pensioenrechten. Het nieuws sloeg in als een bom. Ik heb bijna 30 jaar fulltime gewerkt in de confectie, toen dat bedrijf in de problemen kwam ben ik overgestapt naar een ander bedrijf in de textielsector en werkte ik 7 jaar in ploeg. Nadat ook dit bedrijf in de problemen kwam, ben ik aan de slag gegaan in de sector van de dienstencheques en dat do e ik nu nog steeds. Ik ben nooit langdurig ziek of werkloos geweest, maar bij de berekening van mijn pensioenrecht bleek dat ik slechts 29 jaren zou hebben opgebouwd. De reden… vroeger was het de gewoonte om in rustige periodes economische werkloosheid in te roepen en dat werd ook gedaan in geval je eens thuis zat met de griep of als iemand bijvoorbeeld overleden was in je familie. Ik heb na een tweetal maanden fysieke revalidatie ook progressief gewerkt. Zowel deze economische werkloosheid als die progressieve periode, blijken nu plots niet meer mee te tellen in de berekening van je pensioenrecht. Dat is ronduit schandalig. Ik heb 40 jaar aan een stuk hard gewerkt en dit nieuws is echt een slag in het gezicht.
OPROEP: LAAT VAN JE HOREN
OP 14 OKTOBER!
Deze getuigenissen zijn geen uitzondering. Wel het topje van de ijsberg. Duizenden mensen komen in de problemen door een beleid dat geen rekening houdt met de realiteit van de arbeidsmarkt. Daarom roept het ACV iedereen op om mee te stappen in de loopbaanmars op 14 oktober in Brussel. Samen eisen we een rechtvaardig loopbaanbeleid. Samen maken we het verschil.
Ga je mee? Alle info vind je op www.wvlinbeweging.be
MARTINE
Zangeres en tv-presentatrice
Ingeborg Sergeant
gevat in 5 woorden
Stilte
‘Onlangs vond ik een foto terug waarop ik als kind nors en stuurs in de lens kijk. Jij wou gewoon niet lachen, zei mijn moeder. Als voorlaatste in een gezin van vijf was ik een stil kind, sterk op mezelf gericht. Tot ik op een dag – ik was al een jaar of acht – bij mijn tante kwam en uit het niets begon te performen. Iedereen stond perplex. Die stilte heb ik altijd al nodig gehad om mijn innerlijke creatieve wereld te kunnen verwerken.’
Zusje
‘De naam Ingeborg of engelbewaarder is eigenlijk heel complex. Toen mijn oudere zusje Ingeborg vijf was, kwam ze om in een verkeersongeluk. Mijn moeder werd kort nadien zwanger van mij en gaf me dezelfde naam. Thuis noemden ze mij altijd Mieke, want Ingeborg kregen mijn ouders niet over hun lippen. Zo liep ik jarenlang rond met een dubbele naam, tot Raymond van het Groenewoud mij aanmoedigde om als artiest voluit voor mijn eigen naam te kiezen. Het jaar nadien ging ik als Ingeborg naar het Songfestival. Het voluit kiezen voor mijn naam was een kantelpunt.’
‘Ik heb als jonge maker een droomstart kunnen maken. Ik zei op alles ja tot op het moment dat ik niet meer kon. Op mijn 32ste was al mijn levensvreugde op. Ik had al mijn dromen waargemaakt. Ik had succes, een gouden plaat, een prachtig huis en toch was het enige dat ik voelde een enorme leegte. Geef me mijn ontslag, vroeg ik aan VTM. Maar jij bent de Oprah Winfrey van Vlaanderen!, was hun antwoord. Maar waargemaakte dromen bleken niet het recept voor geluk. Vanaf dan ben ik een heel nieuw pad gaan verkennen.’
Cirkel
‘Wat ik heel graag doe is in de cirkel zitten. Of dat nu een therapie-opleiding is, een yoga-opleiding, een mantra zingen of bidden, dat maakt mij niet uit. Van Amerika tot India volgde ik cursussen. Ik heb daar veel geld in geïnvesteerd, maar het was vooral een investering in mijzelf. Ik richtte mijn eigen centrum in Brugge op en ik organiseer workshopreizen naar Spanje, Medjugorje (in Bosnië en Herzegovina, red.) en de Caraïben. Mijn ultieme droom? Mijn eigen centrum op een flank van een berg met zeezicht.’
Ambitie
‘Na vijftien jaar nee zeggen, besliste ik midden in een zuiveringsproces: vanaf nu ga ik weer ja zeggen op vragen uit de media. Diezelfde dag nog belde een dame van Radio 2, of ik te gast wou zijn in de laatste aflevering van De Rotonde. En een uur later belde K2 zoekt K3. Wil je in onze jury zitten? Prachtig toch, die synchroniciteit. Nu zit ik weer volop in mijn ja-fase en komen er tal van projecten op mij af. Hoelang ik dat ga volhouden? Geen idee, maar ik heb het gevoel dat ik nu ben waar ik moet zijn.’
Tekst Lies Van der Auwera ¬ Foto Kris Van Exel