belasting op AI’ nieuwkomers integreren? hospitalisatieverzekering?
in de ogen?
Een woord dat we vandaag veel horen is narratief. Het verwijst naar hoe over iets gesproken wordt in de plaats van wat er gezegd wordt. En onderzoek toont aan dat beleidsmakers en influencers door hoe ze over iets spreken de media en later de brede bevolking kunnen meezuigen.
Zo heerst vandaag het narratief dat de enige manier om veiligheid te hebben in ons land bewapening is. Investeren in defensie. Dat de vredesbeweging oproept
om in te zetten op diplomatie, om economische banden uit te bouwen in de plaats van tarieven en sancties … dat past niet in dat narratief … en dus spreekt men er niet over. Men spreekt er zelfs niet over dat ons eigen land, België, nog nooit in zijn geschiedenis militair voldoende sterk was.
Zo heerst vandaag het narratief dat het recht van de sterkste de enige wetmatigheid is die telt, met boerse manieren erbovenop. Met Donald Trump als voorbeeld. Dat in vele democratische landen de mensen zelf, onder meer via sociale middenveldorganisaties ervoor zorgden dat er systemen van solidariteit en herverdeling kwamen die het recht van de sterkste corrigeerden … dat past niet in dat narratief … en dus denkt men er niet over. Men denkt er zelfs niet aan dat
burgers met hun aankoopgedrag een sterkere macht zijn dan hun leiders.
Zo heerst vandaag het narratief dat besparen op de sociale zekerheid de enige manier is om de begroting in evenwicht te krijgen. Met de steun van heel wat kranten die dit overnemen. Dat in een land met vele uitdagingen in de economie en internationale spanningen het net een sterke sociale zekerheid is die mensen de moed geeft … dat past niet in dat narratief … en dus schrijft men er niet over. Zelfs niet over de lijst van alternatieve besparingen die denktanks uit het middenveld uitwerkten en publiceerden.
Beste lezer, laat je geen zand in de ogen strooien. Donald Trump is een bullebak, die op een lelijke manier het narratief
naar zijn hand zet op alle fronten. De doorsnee Amerikaan zal er wellicht niet beter van worden. Maar laat ons het zand uit de ogen wrijven en doen wat wij moeten doen: banden smeden, samenwerking opzetten, diplomatiek overleg organiseren en elkaar steunen in de aanvallen die ons te beurt vallen, ten goede van het algemeen belang. Niet enkel in België, maar ook in Europa zal dit ons het best vooruit helpen.
AUTOMATISERING
Bijna 20.000 CM-leden krijgen toegang tot verhoogde tegemoetkoming
Bijna 20.000 alleenstaande CMleden hebben sinds oktober 2024 automatisch het statuut van de verhoogde tegemoetkoming (VT) gekregen, zonder dat ze hiervoor zelf initiatief moesten nemen. Dat is mogelijk dankzij een wettelijke aanpassing.
De niet-opname van sociale rechten vormt al jaren een grote uitdaging. Vaak komt dat omdat mensen in kwetsbare situaties onvoldoende op de hoogte zijn van hun rechten. Uit een studie van de Universiteit Antwerpen blijkt bijvoorbeeld dat in 2019 bijna de helft van de 18- tot 64-jarigen die in aanmerking komen voor het VT-statuut dat niet of nog niet heeft. Bij de 65-plussers is dat ongeveer een op de vier. ‘Te veel mensen die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming weten dat vandaag nog niet. We zijn blij dat we op deze manier de administratie weer wat eenvoudiger kunnen maken voor onze leden die het al moeilijk hebben’, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp.
Voor wie de verhoogde tegemoetkoming niet automatisch toegekend krijgt op basis van een bepaald statuut, zoals onder andere het leefloon, moet er een zogenaamd inkomensonderzoek gebeuren. Dat kan gebeuren op vraag van een consulent, maatschappelijk werker of het lid zelf. ‘Dit is voor veel mensen nog een drempel’, zegt Van Gorp. ‘Daarom heeft de vorige federale overheid het systeem van inkomens-
onderzoek geautomatiseerd voor bepaalde groepen mensen, waarvan we op basis van gegevens in databanken zien dat ze mogelijk in aanmerking komen voor een verhoogde tegemoetkoming.’ Het gaat onder andere om alleenstaanden die langer dan drie maanden arbeidsongeschikt of werkloos zijn en niet samenwonen met iemand anders dan een ouder, kind, broer of zus.
‘De 20.000 CM-leden die nu automatisch de verhoogde tegemoetkoming kregen, hadden hier eerder ook al recht op, maar maakten daar geen gebruik van’, zegt Luc Van Gorp. ‘We gaan voortaan deze groep systematisch monitoren en aan het VT-statuut helpen als ze daar recht op hebben. Zo ontzorgen we onze leden van administratie. Dat is een belangrijke stap vooruit in de strijd tegen gezondheidsongelijkheid.’
Peter Wouters, Voorzitter beweging.net
Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen www.visie.net/contact ¬ Verantwoordelijke uitgever Liesbeth De Winter ¬ Redactie Djorven Ariën, Simon Bellens, Nils De Neubourg, Dominic Zehnder, Lies Van der Auwera, Lieven Bax, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen, Sim Geerts, Sofie Buysse, Martine Creve ¬ Hoofdredactie An-Sofie Bessemans, Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt maandelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van CM, ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten ¬ De beschrijving van de CM-diensten en -voordelen in deze publicatie heeft enkel een informatieve waarde. Bij twijfel of betwisting gelden enkel de statuten van het ziekenfonds. Meer info: www.cm.be/statuten ¬
©
ID/Patrick
De Roo
Arizona-lastenverlaging kan je in 2028 tot 1.200 euro kosten
De index is gered, we krijgen meer maaltijdcheques en de nettolonen zullen stijgen omdat de lasten op arbeid dalen. Of dat is toch de happy ending na maanden onderhandelen die de Arizona-regering van Bart De Wever (N-VA) groots aankondigde zo’n maand geleden.
Maar een analyse van het regeerakkoord en de bijbehorende begrotingstabellen doorprikt die goednieuwsshow. ‘Waar de regering wat geld geeft, neemt ze het vervolgens elders weer uit je portefeuille.’
¬ Tekst Dominic Zehnder
Werken moet meer lonen. Met die politieke slogan werden we de afgelopen maanden haast doodgeslagen. Maar een duik van fiscale experts Erik Van Laecke en Ive Rosseel in het regeerakkoord en de begrotingstabellen leert dat die belofte alvast niet voor iedereen geldt. ‘Sommige koppels met één inkomen zullen in 2028 hun beschikbaar inkomen met 100 euro per maand zien verminderen. Maar ook tweeverdieners met een laag loon zullen er bekaaid van afkomen.’
De komende jaren zou ieders nettoloon geleidelijk aan stijgen doordat de belastingvrije som – het deel van je loon dat vrijgesteld is van belastingen – verhoogd zou worden. Dat gebeurt in stapjes, met het zwaartepunt in 2029. Ive Rosseel: ‘Vol-
gens de bedragen in de begrotingstabellen zou binnen vier jaar het nettoloon met een 700 euro op jaarbasis stijgen. Daarnaast wil de regering de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid - die van het loon wordt afgehouden - afbouwen. Hoewel eerst beloofd was om die volledig af te schaffen, is enkel voldoende budget uitgetrokken om het verschil tussen alleenstaanden en gehuwden weg te werken. Daardoor wordt er dan voor de afhouding geen verschil meer gemaakt tussen alleenstaanden en gehuwden.’
Laagste lonen verliezen tot 300 euro in 2028
Omdat de lastenverlaging pas in 2029 op kruissnelheid komt, zullen heel wat gezinnen een jaar eerder de broeksriem moeten aanhalen. Dat komt onder andere
door de aangekondigde afschaffing van de jobbonus in 2027. Rosseel: ‘In het Vlaams regeerakkoord is opgenomen dat de Vlaamse jobbonus zal verdwijnen bij een fiscale hervorming. Hierdoor zal een alleenstaande zonder kinderen met een minimumloon ruim 300 euro minder op zijn rekening zien verschijnen in 2028. Voor een eeninkomensgezin met een hoog inkomen loopt dat verschil zelfs op tot 1.200 euro.’
Bovendien wijzen de fiscalisten erop dat het hoogst onzeker is of de aangekondigde lastenverlaging er effectief zal komen. ‘De wortel die wordt voorgehouden om op het einde van de regeerperiode de belastingen op arbeid te verlagen, om in tussentijd tal van asociale maatregelen door te voeren, kan evengoed een illusie blijken. De budgettaire toestand is hoogst onzeker, met voortdurend nieuwe lijken die uit de kast vallen. Zo werd net nog een tekort van 600 miljoen euro ontdekt. Zal er in 2029 nog wel voldoende budget zijn om de beloofde maatregelen door te voeren? En zal de regering wel zo lang standhouden?’
‘Maar de index is gered’
Intussen klopte Vooruit-voorzitter Conner Rousseau zich op de borst dat de automatische loonindexering gered is. Daarvoor had men veel veil: de welvaartsenveloppe die de allerlaagste uitkeringen tegen wel-
vaartsverlies beschermt, de beperking van de werkloosheid in de duur, het uitkleden van verworven pensioenrechten … Maar wie het regeerakkoord grondig leest, ziet dat de indexering helemaal niet gered is. Daar staat immers dat de sociale partners – de vakbonden en werkgeversorganisaties – tegen 31 december 2026 een voorstel moeten doen ‘om de index te hervormen’. Zoniet zal de regering zelf beslissen. ‘Met werkgeversorganisaties die veel vrienden hebben in de regering, laat het resultaat zich raden,’ klinkt het bij ACV-voorzitter Ann Vermorgen.
Zij hekelt ook de afschaffing van de huwelijksquotiënt, waarbij gehuwde koppels met een ongelijk loon van een belastingvoordeel genieten. ‘Met die afschaffing zijn gezinnen met één inkomen of met een gewoon en een laag inkomen slechter af vanaf 2028. Daarnaast worden ook andere fiscale aftrekposten afgeschaft of beperkt, zoals de aftrek per kind ten laste of het onderhoudsgeld bij gescheiden koppels. Zo staat het hele akkoord bol van broekzak-vestzakoperaties. Waar Arizona je op de ene plek een paar euro’s geeft, halen ze die vliegensvlug op een andere plek weer uit je portefeuille.’
‘Maar de maaltijdcheques worden verhoogd’
Een andere pyrrusoverwinning is de verhoging van de maaltijdcheques. Tegen de volgende verkiezingen zouden maaltijdcheques tot 12 euro waard kunnen zijn. Met de nadruk op kunnen, aldus Vermorgen. ‘Je moet natuurlijk wel eerst maaltijdcheques krijgen. Dat is voor een groot deel van de werknemers nu niet het geval. En het is niet omdat de regering de mogelijkheid biedt om de waarde te verhogen, dat je werkgever dat ook doet. Het enige wat wel zeker is, is dat alle andere cheques afgeschaft worden. Een dode mus, die vliegt niet ver …’
Het zijn bijzondere tijden. De wereld zoals de meesten van ons die kennen davert op haar grondvesten. De iets ouderen onder ons hebben nog herinneringen aan de Koude Oorlog. De wereld was opgedeeld in twee grote machtsblokken, de Verenigde Staten en zijn bondgenoten versus de Sovjet-Unie. Voor de jongeren onder ons is dat zelfs al ver vervlogen geschiedenis. In 1991 stortte de Sovjet-Unie in. Het deed grote denkers vermoeden dat het einde van de geschiedenis was bereikt, de wereld was in zijn definitieve plooi gevallen. Democratie had gewonnen en zou overal bloeien.
¬ Ann Vermorgen, voorzitter ACV
Het algemeen belang
Niets blijkt nu minder waar. Amerika, het traditionele bolwerk van democratie, lijkt ten prooi te zijn gevallen aan iets wat nog het meest doet denken aan fascisme, dat monster van de vorige eeuw. Mensenrechten, de persvrijheid, de rechtstaat, overheidsdiensten ... worden er afgebroken door een president die meent door God zelf te zijn gekozen voor deze taak. Machtige techindustriëlen zien hun kans om alle obstakels voor hun gigabedrijven uit de weg te ruimen. Het bondgenootschap met Europa staat op springen, de banden met een dolgedraaid Russisch regime worden aangehaald. Bij Europese leiders klinkt dan weer dat we moeten opschuiven naar een oorlogseconomie.
Het is slikken. En het maakt veel mensen ongerust. Terecht, want het kan heel slecht uitdraaien voor gewone mensen. Amerika heeft een sterk militair apparaat, maar een quasi onbestaande sociale zekerheid. Rusland zit volop in een oorlogseconomie en dat zal de gewone Rus nog meer dan vroeger geweten hebben. Bij iedere verdere escalatie zullen gewone mensen steeds harder getroffen worden. Tot het onnoemelijke offer toe. Als er iets is dat we uit de geschiedenis leren, is het dat wel.
Opvallend is dat dit vaak toegedekt wordt met het algemeen belang. Ook in eigen land. Steeds luider klinkt dat we het allemaal met minder sociale zekerheid, met wat minder loon, met
wat minder rechten zullen moeten doen, in naam van het algemeen belang. Na de Tweede Wereldoorlog was iedereen ervan overtuigd dat iedereen mee moest kunnen in de sociale vooruitgang, nu is dat blijkbaar niet meer zo belangrijk. Politiek wordt het ‘algemeen belang’ al eeuwenlang misbruikt, het doet sommigen zelfs dromen van iets als ‘de volkswil’. Het is alleen vaak bijzonder onduidelijk wat dat algemeen belang dan wel precies is. Is dat het belang van een natie op het internationaal politiek speelveld? Is dat het belang van zoveel mogelijk gewone mensen ter wereld? Of is het vooral het belang van mensen die nu al veel hebben en hopen er nog een extra slaatje uit te slaan?
Europa wil meer investeren in defensie. Maar wie zal die inspanning ten koste van wat dan moeten leveren? En wie haalt daar dan weer profijt uit? En wat is het resultaat van dat alles? Zijn er geen alternatieven? Deze vragen stellen is ze beantwoorden. Daarom is er nood aan organisaties en mensen die politici daarover blijven interpelleren. Die het gescherm met het ‘algemeen belang’ in vraag blijven stellen. Politici en lobbygroepen die schermen met ‘het algemeen belang’ zouden hier heel open voor moeten staan, maar in de praktijk hebben ze het daar net heel moeilijk mee en willen ze dat de kop indrukken. En zo eindigt ‘het algemeen belang’ te vaak in algemene achteruitgang.
Cultuur. Een selectie
1.
EXPO
Compassion
Medeleven is eigen aan de mens. In het MAS in Antwerpen ontdek je hoe medeleven door de eeuwen, levensbeschouwingen en culturen heen in beeld gebracht werd. Historische kunst van onder andere Pieter Brueghel de Jonge en hedendaagse creaties zoals van Berlinde De Bruyckere doen je stilstaan bij het thema.
MOBILITEIT
De Lijn verhoogt prijzen vanaf 1 april
Vanaf 1 april verhoogt openbare vervoersmaatschappij De Lijn haar tarieven. Voor een standaardticket zal
je dan 3 euro betalen in plaats van 2,50 euro vandaag. Een tienrittenkaart stijgt met 4 euro van 17 naar 21 euro.
~ Tot 31 augustus in het Museum aan de Stroom Antwerpen
Gratis met de Museumpas
2.
UITSTAP
Hidrodoe
In Hidrodoe in Herentals kun je je helemaal onderdompelen in de wereld van water. Op speelse wijze leer je alles over de geschiedenis ervan, kom je te weten waar kraanwater vandaan komt en welke reis het aflegt voordat het uit je kraan stroomt. Met spannende experimenten, een boeiende 3D-film en een grootse waterspeeltuin is Hidrodoe een interactief uitje voor de hele familie.
~ www.hidrodoe.be
Voorts betalen ook volwassenen fors meer voor een jaarabonnement. Die stijgen met 65 euro naar 416 euro. Digitale producten zoals rittenkaarten zullen ook nog maar een jaar geldig zijn.
Sociaaleconomisch adviseur van het ACV Matthijs Driesen noemt de prijsstijging een spijtige zaak. ‘Werknemers die niet hun volledige woon-werkverkeer vergoed krijgen, houden minder over van hun loon, terwijl werken net meer moest lonen volgens de regeringspartijen.’
Dienstenchequebedrijven
6 op de 10 gaat in op discriminerende vragen van klanten
Bijna zes op de tien dienstenchequebedrijven gaat in op discriminerende vragen van klanten. Sommige bedrijven lieten de klant toe om te vragen naar een poetshulp met een bepaalde etniciteit, seksuele geaardheid, leeftijd, geslacht, geloof of uiterlijk. Dat blijkt uit een onderzoek uit het VRT 1-programma Factcheckers.
Kris Vanautgaerden, nationaal secretaris van ACV Voeding en Diensten, toont zich niet verbaasd. ‘In 2020 was er al een onderzoek dat werd uitgevoerd door een vzw van de werkgevers zelf. Toen bleek dat bijna
vier op de tien bedrijven duidelijk ingingen op discriminerende vragen. Bij nog een kwart bleek een vermoeden van discriminatie te bestaan. Wij dringen sindsdien aan op een vervolgonderzoek, wat wordt geweigerd door werkgeversorganisatie Federgon. Alleen door paal en perk te stellen aan dergelijke praktijken kunnen we de situatie voor de huishoudhulpen verbeteren. Bedrijven die discrimineren, moeten gesanctioneerd worden door de inspectiediensten van de overheid.’
© Kunsthaus
ID/Tessa Kraan
Ik woog amper 37 kilo, wat al heel mager was. Toch zei men dat ik nog een paar kilootjes moest afvallen.
FREE SOUFFRIAU getuigt in de podcast Peter Van de Veire & De Zandloper over haar tienerjaren op de balletschool.
Loopbaancheques
Vlaamse regering bespaart op begeleiding werklozen, ondanks positieve resultaten
Bijna 20.000 mensen in Vlaanderen verloren vorig jaar hun werk door een faillissement of herstructurering. Volgens een analyse van Randstad vonden drie op de vier werknemers die daardoor in een outplacementprocedure terechtkwamen opnieuw een duurzame baan. ‘Dat zijn bemoedigende cijfers’, zegt Tom Boel, coördinator van vzw ACV Innovatief. ‘We zien ook soortgelijke effecten bij ons project Doorstart, waarbij we werknemers onmiddellijk na de aankondiging van een sociaal plan en ontslagprocedure ondersteunen en begeleiden. Zo maken we hen wegwijs in alle mogelijkheden.’
HET CIJFER
800
Maar initiatieven zoals Doorstart staan onder druk. Vorige week maakte Vlaams minister van Werk Zuhal Demir (N-VA) nog bekend te zullen snoeien in onder andere loopbaancheques. ‘In het huidige economische klimaat is het absurd om te besparen op de begeleiding en ondersteuning van wie op zoek is naar een nieuwe baan. Er moet net meer geïnvesteerd worden in diensten als de VDAB en andere begeleiding om werklozen duurzaam opnieuw aan werk te helpen’, aldus Boel.
Zoveel banen zijn bedreigd bij treinbouwer Alstom door een niet toekenning van een order van 600 rijtuigen voor de NMBS. Dat is een nieuwe klap voor de Belgische maakindustrie. Verhoudingsgewijs besteedt ons land dubbel zoveel openbare aanbestedingen aan buitenlandse bedrijven uit als het Europese gemiddelde. ACV-METEA pleit daarom om nabijheid en leverafstand een zwaarder gewicht te geven in aanbestedingsregels.
ook voor jou de juiste scooter
We helpen je graag een scooter kiezen die past bij jouw noden en levensstijl. Vind inspiratie in ons ruim gamma.
• modellen voor binnen en buiten
• ideaal om actief te blijven en te genieten van de buitenlucht
Maak een afspraak voor een testrit bij onze mobiliteitsverstrekkers
goed.be/juiste-scooter
Interview. De impact van artificiële intelligentie op onze jobs en samenleving
‘Uiteindelijk zal een belasting op digitale arbeid er komen’
Wat is artificiële intelligentie?
AI is (binnenkort?) overal
Vroeg je je ook al af hoe je smartphone percies weet wat je wil typen? Of waarom Netflix net die serie aanbeveelt die je geweldig vindt? Dat is artificiële intelligentie (AI) aan het werk. Het is technologie die uit gegevens leert en zo patronen herkent. Je vindt het in navigatiesystemen die files vermijden en in chatbots die je te woord staan. In de zorg helpt het diagnoses stellen, in de industrie zorgt het voor veiliger productie. Handig? Zeker! Maar het is ook goed om na te denken over de impact op jobs en op de samenleving.
Macron beloofde onlangs op een conferentie over artificiële intelligentie (AI) een investering van 100 miljard euro in de lokale AI-industrie. Maar vooral riep hij de andere Europese landen op om de ontwikkeling van artificiële intelligentie niet te fnuiken met bureaucratie.
‘We moeten stilstaan bij de gevolgen van AI in ons leven en werk’, vertelt AI-expert Mieke De Ketelaere.
¬ Tekst Nils De Neubourg ¬ Foto’s Bart Dewaele
Macron zet in op AI voor winst, terwijl Europa traditioneel ethiek en regulering benadrukt. Het is zoeken naar een balans tussen morele waarden en onbegrensde technologische ontwikkeling.’
U werkte in 2017 mee aan de eerste Belgische AIbeleidsnota.
DE KETELAERE ¬ ‘Ik pleitte voor een ethische kijk, maar dat werd eerder als een rem op innovatie onthaald. Iets later belden ze terug: blijkbaar was het toch geen slecht idee om over de maatschappelijke impact van AI na te denken. Innovatie is niet alleen technologie, maar ook hoe we ermee omgaan. Ook op dat vlak kunnen we vernieuwend uit de hoek komen.’
Toen klonk AI voor velen nog als iets futuristisch, staan we nauwelijks acht jaar later voor een echte revolutie of is het toch eerder een hype?
Gebruikt u zelf AI?
DE KETELAERE ¬ ‘Ik gebruik het dagelijks. Ik laat AI bijvoorbeeld een eerste versie maken van een tekst of een tekst vertalen. Het is vooral handig voor dingen die ik eigenlijk zelf wel kan, maar die me tijd kosten. AI werkt snel, maar mist finesse. Het blijft nodig dat ik de puntjes op de i zet.’
AI werkt snel, maar mist finesse.
¬ MIEKE DE KETELAERE
Op de werkvloer hebben we al automatische e mailsuggesties. Maar betekent AI ook een verschil voor wie praktisch werk heeft?
BIO
MIEKE DE KETELAERE (54)
• Ingenieur en promotor van ethische, betrouwbare en duurzame kunstmatige intelligentie
• Adjunct-hoogleraar aan Vlerick Business School
• Schrijft boeken over AI voor een breed publiek, zoals Mens versus machine
DE KETELAERE ¬ ‘Het is een beetje beide. Grote bedrijven pakken uit met indrukwekkende AI-toepassingen, maar die moeten vooral geld en investeerders binnenhalen. Nochtans is de technologie zelf niet nieuw. Tot de jaren 90 bleef het vooral bij academisch onderzoek, tot bedrijven interesse gingen tonen.’
‘Wat wel veranderde, is de snelheid. Vroeger moest je AI-systemen manueel voeden met data. Door digitalisering en internet kan AI zichzelf nu veel sneller verbeteren. Dat maakt het extra belangrijk om stil te staan bij de gevolgen van AI op ons leven en werk, want ondertussen begint AI wel een impact te hebben op mensen, onze levens en de planeet.’
DE KETELAERE ¬ ‘We zien dikwijls maar enkele toepassingen van AI, terwijl het ons op heel verschillende manieren kan bijstaan. Bijvoorbeeld voor wie in moeilijke of gevaarlijke omstandigheden werkt, zoals een brandweerman. Die moet aandacht hebben voor zowel zijn eigen veiligheid als die van anderen. Daarom werd een pak ontwikkeld dat ook de hoeveelheid giftige gassen en de temperaturen meet. Samen met AI waarschuwt zo’n pak de brandweerman wanneer die zichzelf in veiligheid moet brengen.’
‘AI kan ook lassers helpen om meteen de kwaliteit van hun lasnaad te controleren. Systemen met slimme sensoren, hyperspectrale of röntgencamera’s, 360-gradencamera’s … kunnen een aanvulling vormen op onze eigen zintuigen.’
‘Maar ook in een hele andere sector als de zorg kan AI een verschil maken. Eigenlijk wordt het werk daar nog steeds georganiseerd zoals in de jaren 50, met veel administratie. Nochtans kiezen veel verpleegkundigen zo’n werk net voor het menselijke contact. AI kan helpen door administratieve taken over te nemen en slim te bepalen welke kamers of taken prioriteit moeten krijgen. Zo komt er meer tijd vrij voor echte zorg.’
Maar is er een garantie dat die tijdswinst wordt gebruikt voor betere zorg? Of betekent het gewoon een hogere werkdruk?
DE KETELAERE ¬ ‘Dat is precies de kern van het debat. Tijdens mijn doctoraat ontwikkelde ik een AI-systeem dat kon voorspellen welke bevallingen ingeleid moesten worden. Een waardevol hulpmiddel, want zo’n inleiding gebeurt met medicatie die je beter mijdt als het niet nodig is.’
‘Het systeem werkte perfect, maar botste op weerstand bij de gynaecologen. Niet omdat het fout was, maar omdat het geen rekening hield met hun persoonlijke agenda. Artsen wilden de
bevalling van hun patiënten zelf uitvoeren en planden die liever in functie van hun eigen aanwezigheid in.’
‘Dat toont hoe AI altijd ingezet wordt met een bepaald doel. Willen we het gebruiken om mensen echt te helpen, of vooral om efficiëntie en winst te maximaliseren? En dan is er ook nog de impact op ons brein. Als werknemers door AI alleen maar meer en moeilijke taken zullen krijgen, zal het aantal burn-outs nog hoger pieken. Ik strijk bijvoorbeeld graag. Nochtans is dat wat saai werk, maar tegelijk gebeurt er dan wat in mijn hoofd waardoor ik weer meer ruimte krijg voor ander werk. Het is belangrijk ook zoiets te hebben in ons werk.’
Moeten we vrezen dat AI massaal jobs zal doen verdwijnen?
DE KETELAERE ¬ ‘Vraag het aan neurologen: we begrijpen nog maar vijf tot tien procent van ons eigen brein. AI heeft geen gezond verstand, geen empathie, geen bewustzijn. Het kan ons verslaan in schaken, maar bij Monopoly, waar communicatie en interactie meespelen, ligt het moeilij-
ker. Zelfs een vaatwasser goed inladen is te complex. Terwijl dat ons zoiets banaal lijkt.’
‘Wat AI wel doet, is taken veranderen. In de geschiedenis hebben machines altijd werk vervangen, maar er zijn ook nieuwe taken ontstaan. Denk aan wevers die plaatsmaakten voor technici die weefmachines onderhielden. Daar moeten we mee bezig zijn, zodat mensen niet zonder werk vallen.’
‘AI wordt momenteel vaak als een IT-project van bovenaf uitgerold, zonder de betrokkenheid van de werknemers. Maar eigenlijk moet elke medewerker begrijpen wat de impact zal zijn. De EU verplicht dat ondertussen zelfs. Je hoeft geen expert te worden, maar je moet wel weten wat AI voor jouw baan betekent.’
Onze samenleving draait momenteel in grote mate op bijdragen uit arbeid. Moeten we dat niet herbekijken als AI ons werk deels overneemt?
DE KETELAERE ¬ ‘Sinds recent ook eerste gesprekken zijn opgestart over het invoeren van een belasting op digitale medewerkers, zie ik geesten soms keren. Uiteindelijk zal het er toch komen. Onlangs besloot een Canadese rechter dat wanneer een chatbot financieel advies geeft, het bedrijf eigenlijk dezelfde wettelijke verantwoordelijkheden heeft als bij menselijke medewerkers.’
Is dat de reden waarom bedrijven AI nu nog niet massaal inzetten?
DE KETELAERE ¬ ‘Momenteel haalt slechts een kwart van de bedrijven die AI gebruiken daar effectief financieel voordeel uit. Niet omdat de technologie niet werkt, maar omdat de werkorganisatie en de nodige processen errond vaak niet goed zijn aangepast. Bedrijven moeten begrijpen dat AI niet gewoon mensen zal vervangen. Zo eenvoudig is het niet. Maar het biedt wel de kans om te innoveren en om efficiëntie en kwaliteit te vergroten.’
Strenger toezicht maakt dat langdurig zieken weer aan het werk gaan
Langdurig zieken hebben geen nood aan straf, wel aan aangepast werk en nabije opvolging. Deeltijds herbeginnen kan bijvoorbeeld een opstap zijn om opnieuw duurzaam aan de slag te gaan.
‘Moeten we strenger toezien op de activering van langdurig zieken?’ was de vraag bij De Tafel van Gert (maandag 3 maart). Van de zeven gasten in de talkshow staken er vijf het bordje ‘ja’ op. Volgens filmregisseur Jan Verheyen deden een heleboel mensen thuis alsof ze ziek zijn.
Nochtans oordelen adviserend artsen van CM slechts bij 5,5 procent van de controles dat er een einde moet komen aan de arbeidsongeschiktheid, die de behandelend arts eerder voorschreef.
Momenteel zijn er in ons land ruim een half miljoen mensen langer dan een jaar arbeidsongeschikt. Het federale regeerakkoord noemt hun re-integratie op de arbeidsmarkt ‘een van de belangrijkste werven van de komende regering’.
Nieuwe cijfers van CM wijzen nu aan op welke manier dat
succesvol en duurzaam kan gebeuren. Niet ‘strenger toezien’, maar wel werknemers van nabij opvolgen en waar nodig in contact brengen met de terug-naar-werkcoördinatoren, en bijvoorbeeld deeltijds laten herbeginnen blijken de succesfactoren. Negen op de tien mensen die een ziekte-uitkering krijgen en deeltijds herbeginnen, zijn binnen de twee jaar volledig aan het werk. Voor zes op de tien is dat zelfs al binnen de zes maanden. ‘Geleidelijk weer aan het werk gaan loont’, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp. ‘Veel mensen willen niets liever dan opnieuw gaan werken.’
Toch staat niet elke werkgever open voor aangepast werk, door deeltijds werken mogelijk te maken. Eerder CM-onderzoek toonde dat ruim een vierde van de mensen die werkaanpassingen nodig hebben om na ziekte weer aan de slag te gaan, daar niet of
nauwelijks op konden rekenen bij hun werkgever.
Niettemin waren nooit eerder zoveel mensen in arbeidsongeschiktheid opnieuw deeltijds aan het werk. In januari 2025 maar liefst 46.494 CM-leden, een stijging van 45 procent op vijf jaar tijd en ongeveer een vijfde van alle langdurig zieken bij CM. In dat geval betaalt de werkgever een loon uit voor de gewerkte dagen en past de ziekteverzekering de andere dagen bij.
‘We moeten zoveel mogelijk kijken naar wat iemand wél nog kan, in plaats van wat níét meer mogelijk is’, besluit Van Gorp. ‘Werk is een belangrijke stap naar herstel. Maar we mogen niet vergeten dat voor vier op de vijf re-integratie op de arbeidsmarkt geen optie is. Niet op dit moment, en misschien wel nooit meer. We moeten dus blijven inzetten op het voorkomen dat mensen uitvallen.’
ILINA GHIJS
Wim Henkens Directeur CM-verzekeringen
Mag het ziekenhuis vragen of ik een hospitalisatieverzekering heb?
Bij een opname vraagt het ziekenhuis vaak naar je hospitalisatieverzekering. Die dekt de kosten bij een ziekenhuisopname.
De wet verplicht het ziekenhuis om juist te informeren over de prijs. Bij een verblijf op een éénpersoonskamer kan de arts ereloonsupplementen aanrekenen tot 150 of 200 procent. Voor tweepersoonskamers is dat verboden. Het ziekenhuis wil patiënten wijzen op mogelijke kosten, al dan niet gedekt door een hospitalisatieverzekering.
Anderzijds kan het ziekenhuis naar je verzekering vragen om je naar een éénpersoonskamer toe te leiden, zodat men ereloonsupplementen kan vragen. Zeker bij dagopnames is dat veelal overbodig. Informeer je daarom vooraf bij je verzekeraar waarvoor je juist verzekerd bent.
Sommige verzekeraars regelen de betaling van de factuur rechtstreeks met het ziekenhuis. In dat geval krijgt de patiënt de factuur niet te zien. Lijkt handig, maar eventuele buitensporige of onnodige kosten blijven zo ongemerkt. Zulke kosten kunnen toekomstige premies de hoogte injagen.
Het is belangrijk dat gezondheidszorg toegankelijk en betaalbaar blijft. Bij CM-hospitaalplan (Plus) krijg je als patiënt de factuur van het ziekenhuis en kun je ze eenvoudig via de website of het CM-punt indienen. Je kunt zo de factuur eerst nakijken en bij onduidelijkheden CM raadplegen. CM-verzekeringen zorgt voor een snelle verwerking en terugbetaling, zodat je het geld op de rekening hebt voor je het ziekenhuis moet betalen.
~ www.cm.be/ hospitalisatieverzekeringen
Wil de regering wel dat nieuwkomers integreren?
Nieuw onderzoek stelt vast dat nieuwkomers op heel wat drempels botsen om zich in België te kunnen integreren. Het beleid werkt veeleer tegen dan dat het hen helpt.
¬ Tekst Simon Bellens
Het debat over migratie is vandaag zo bits dat beleidsmakers een gezonde dosis pragmatiek missen’, zegt Robin Vandevoordt. De professor migratiebeleid aan de Universiteit Gent leidt het Refufam-onderzoek, dat voor het eerst de effecten in kaart brengt van de huidige integratietrajecten die de overheid oplegt aan nieuwkomers.
Uit gesprekken met nieuwkomers en praktijkwerkers blijkt vooral de enorme versnippering van het beleid. ‘Na hun erkenning lopen vluchtelingen verloren in een Belgisch doolhof’, vat Vandevoordt samen. Het beleid werkt in de praktijk, paradoxaal genoeg, zijn eigen beleidsdoelstellingen tegen.
Focus op het Nederlands werkt averechts
Neem nu de strenge taaleisen waaraan nieuwkomers moeten voldoen. Het verplichte Vlaamse inburgeringstraject verhoogde stapsgewijs het vereiste minimumniveau Nederlands. Daardoor
Na de Russische inval legden beleidsmakers een openheid van geest aan de dag voor Oekraïners die doorgaans ontbreekt.
duren de taalopleidingen langer en wordt toegang tot een geschikte baan uitgesteld. Een inschrijving bij de VDAB komt met een taalinschatting, en specifieke werkbegeleiding is vaak alleen in het Nederlands beschikbaar. Een rapport van de OESO wees uit dat nergens in de Europese Unie het aandeel migranten (van buiten de EU) dat taal het grootste obstakel vindt voor werk zo hoog ligt als in België.
Toch zijn steeds meer nieuwkomers aan de slag in Vlaanderen, bleek uit de recente Samenlevingsbarometer van de Vlaamse overheid. Op tien jaar ging de werkzaamheidsgraad bij niet-EUnieuwkomers van iets minder dan de helft naar bijna 60 procent. ‘Al is dat vaak geen duurzame tewerkstelling’, nuanceert Vandevoordt. ‘Nieuwkomers belanden snel in precaire, slecht betaalde banen omdat niet gekeken wordt naar hun kennis en vaardigheden.’
Lessen uit de opvang van Oekraïners
Volgens de Refufam-onderzoekers moeten hulp en begeleiding in de eigen taal mogelijk zijn. ‘Oekraïense nieuwkomers konden wel cursussen voor vrachtwagenchauffeur in het Oekraïens volgen’, neemt Vandevoordt als voorbeeld. Er was ook een infolijn in
het Engels en Oekraïens, en verschillende VDAB-kantoren en OCMW’s hadden tolken. Het is een vaak gehoorde klacht bij organisaties die nieuwkomers verwelkomen: na de Russische inval in 2022 legden beleidsmakers een openheid van geest aan de dag voor Oekraïners die doorgaans ontbreekt. ‘De nadruk lag eerst op het voorzien in onderdak en onderwijs, vooraleer sociaaleconomische activering en het formele inburgeringstraject ter sprake kwamen.’
Daardoor verliep de integratie van mensen uit Oekraïne vlotter, en daar kunnen we volgens Refufam lessen uit trekken. ‘Maatschappelijk werkers konden meer focussen op hulp in lijn met de capaciteiten van de mensen zelf’, zegt Vandevoordt. Onze buurlanden staan vaak verder in zo’n flexibelere begeleiding op maat.
‘In België ontbreekt het aan ervaringsdeskundigen die mensen wegwijs maken, bijvoorbeeld in de zoektocht naar een woning. Nu zijn sommige lokale besturen daar sterk in, terwijl je elders aan je lot overgelaten wordt. Het toeval in welke gemeente je belandt, speelt een te grote rol.’ Bovendien bespaarde de federale overheid al drastisch op de sociale werkers van lokale opvanginitiatieven en zou de nieuwe regering dat nog verder afbouwen. Volgens Refufam is een uniforme Vlaamse financiering voor begeleiding aangewezen.
Dezelfde zorg uit migratie-expert Pascal Debruyne van de Odisee Hogeschool als het over gezinshereniging gaat. ‘De aanvraag voor gezinshereniging is in België nodeloos complex, duur en gevaarlijk, omdat je die, in tegenstelling tot in andere landen, niet in het land van herkomst kunt doen. Daarvoor liep België al een veroordeling op bij het Europees Hof van Justitie. Nochtans is samen kunnen zijn als gezin niet alleen een recht, maar ook een hefboom voor een goede integratie.’
Eerst een woning, dan volgt de rest gemakkelijker
Elementair om te kunnen integreren is een woning, zet het Refufam-onderzoek voorop. ‘Wanneer nieuwkomers meermaals moeten verhuizen, wordt het moeilijker om op korte termijn werk te vinden, opleidingen te volgen en een sociaal netwerk uit te bouwen’, klinkt het.
Vlaanderen maakte de toegang tot sociale woningen net moeilijker. Zo moet je minstens vijf jaar in een gemeente wonen en spelen ook daar taalvereisten. ‘Een politieke keuze’, begrijpt Vandevoordt. ‘Maar tegelijkertijd zet Vlaanderen
zelfredzaamheid en sociale participatie voorop, en daarvoor is een woning cruciaal. Zo werkt het beleid zichzelf tegen.’
Wil de politiek wel integratie?
De vraag is maar of sommige politici eigenlijk wel wíllen dat nieuwkomers vlot integreren. ‘Het nieuwe federale regeerakkoord stelt duidelijk voorop dat nieuwkomers moeilijker toegang moeten krijgen tot de Belgische welvaartsstaat’, ziet Vandevoordt. ‘Ook dat zijn politieke keuzes. Maar het ondermijnt integratie en daar is een samenleving niet bij gebaat.’ Zo wil de federale regering het recht op sociale voorzieningen, zoals een leefloon, zoveel mogelijk beperken voor nieuwkomers.
Eerder onderzoek van socioloog Sarah Carpentier wijst uit dat net het leefloon een springplank kan zijn naar een degelijke opleiding en betere, duurzame tewerkstelling. ‘De beeldvorming dat nieuwkomers niet willen werken of integreren is onwaar’, aldus Vandevoordt. Michel Debruyne onderzocht de beeldvorming over nieuwkomers in het Europese project Opportunities. Opvallend is dat de algemene houding van Europeanen
Zes lessen om integratie te doen slagen
Nederlands is belangrijk, maar te strenge taalvereisten werken contraproductief
Maak meer ruimte voor begeleiding op maat
Toegang tot een woning is primair
Leeflonen zijn voor nieuwkomers een springplank naar duurzaam werk
Gezinshereniging helpt bij integratie
Ga de negatieve beeldvorming over nieuwkomers tegen
tegenover migratie veeleer gematigd positief is. ‘Maar een kleine groep die zich erg negatief uitlaat, gedijt goed op sociale media’, zegt Debruyne. ‘Het is aan kwaliteitsmedia, middenveldorganisaties en politieke influencers om tegengewicht te bieden. Sinds de vluchtelingencrisis van 2015 voeren we een giftig debat over nieuwkomers in onze samenleving. Nieuwkomers zelf komen daarbij nauwelijks aan het woord. Dat is belangrijk om de beeldvorming bij te sturen, want zo merk je snel dat er een enorme wil is om deel uit te maken van de samenleving.’
Goed advies sla je niet in de wind
Dat namen ze in Geraardsbergen heel letterlijk. In de windturbine is het grabbelen naar die goede adviezen. ‘Nochtans staan er genoeg gemeentelijke adviesraden klaar om lokale besturen bij te staan in het vangen ervan’, zegt Johan Vyverman, directeur provinciale werking van beweging.net.
Opgesteld tussen de kermiskramen op de markt in Geraardsbergen moet de actie vooral aantonen dat burgers ook heel wat tips en kennis hebben voor een lokaal bestuur. ‘Dat allemaal als bestuur opvangen is onbegonnen werk’, geeft Vyverman toe. ‘Maar er staan in adviesraden heel wat vrijwilligers klaar om het vangwerk te doen, rechtstreeks met mensen in de straat.’ Het is geen toeval dat de actie plaatsvindt tijdens De week van de vrijwilliger. ‘De adviesraden moeten naar waarde geschat worden. Het zijn zeker geen veredelde feestcomités.’
¬ Foto
Johannes Vande Voorde
‘Dat natuur rommelig mag zijn, is voor velen moeilijk te accepteren’
Vergeet het beeld van de tuinier die het gazon en de buxus van de rijke industrieel millimetert. De nieuwe tuinier ziet de inheemse natuur liefst zoveel mogelijk haar gang gaan, bestrijdt invasieve exoten en wordt even vaak door bedrijven en overheden als door ‘gewone mensen’ gevraagd.
¬ Tekst Nils De Neubourg ¬ Illustratie Peter Goes
Al blijft het bijna elke dag een strijd om iedereen te overtuigen van het belang van biodiversiteit’, zegt tuinier Guido*. ‘Biodiversiteit betekent leven, want zonder bloemen bijvoorbeeld geen bijen. En zonder bijen geen bevruchting van onze groenten en ons fruit. Toch staat maar zo’n vijfde van de mensen open voor groen dat z’n gang mag gaan.’
‘Zelfs in mijn eigen straat begrijpen buren niet altijd waar ik mee bezig ben. Tussen mijn voortuin en de weg werk ik aan een bloemrijk grasland met zeldzame planten, maar tot ik er paaltjes plaatste, werd het vooral als parkeerplaats gezien.’
Groene woestijn
‘Een strak gazon is eigenlijk een groene woestijn’, legt Guido uit. ‘Er zit geen
In steden wordt groen meer gewaardeerd dan op het platteland
leven in. Geen bloemen, geen insecten, geen bijen.’ In plaats van grasvelden zo kort mogelijk te houden, werkt Guido liever aan natuurbeheer: bermen omvormen tot bloemenweides, grachten vrijmaken en invasieve soorten bestrijden. ‘Japanse duizendknoop verstikt alles, Amerikaanse vogelkers neemt bossen over en de Afrikaanse klauwkikker eet de inheemse amfibieën in ons land op.’ Vooral in de bestrijding van die laatste is Guido ondertussen specialist. ‘Zelf aangeleerde specialist, want de problemen met exoten zijn vaak zo nieuw dat nog niemand er al een oplossing voor bedacht. Al voelt het soms ook als dweilen met de kraan open. Mensen beseffen niet hoe snel zo’n soort zich verspreidt.’
Poten in de modder
Onze voeling met en kennis over de natuur baart Guido zorgen. ‘Op twee generaties tijd is zoveel verloren
gegaan. Onze grootouders wisten nog welke planten eetbaar waren, hoe je de seizoenen kon lezen. Nu bellen mensen de dierenbescherming omdat ze denken dat een koe die in een nat weiland staat mishandeld wordt. Maar zo’n dier heeft niets liever dan met de poten in modder te staan.’
Ook de manier waarop we naar tuinen kijken, is veranderd. ‘Vroeger was een haag gewoon een haag. Nu moet die strak geschoren zijn. Het idee dat natuur rommelig mag zijn, is voor velen nog moeilijk te accepteren.’
Toch lijkt er stilaan iets te bewegen. ‘In
WIELEREVENT
Ronde van Vlaanderen voor kinderen
Op twee generaties tijd is veel kennis over de natuur verloren gegaan
¬ TUINIER GUIDO
steden wordt groen meer gewaardeerd, misschien omdat er zo weinig is. Daar krijgt het bestuur steeds vaker de vraag van bewoners om bloemenweides of wadi’s aan te leggen. Maar op het platteland? Daar wordt groen nog vaak als gewoon gras gezien, iets dat kort moet blijven.’
Toeschouwers
Guido en zijn collega’s krijgen vaak toeschouwers. ‘Soms zijn mensen nieuwsgierig. Dat is fijn. Maar er zijn er ook die denken het beter te weten. Dat is niet tuinieren, zeggen ze dan als we selectief maaien of wanneer we dood hout laten liggen voor insecten en egels.’
Zelfs bedrijven die de biodiversiteit willen helpen, snappen het niet altijd. ‘Na het inzaaien van een bloemrijk grasland bij een bedrijf, vroegen ze even later of we die lelijke gele pisbloemen – paardenbloemen dus – konden weghalen. Terwijl ze net subsidies hadden gekregen voor de aanleg van dat biodivers stuk groen.’
Toch blijft Guido optimistisch. ‘Steeds meer mensen stellen vragen. Hoe kan ik mijn tuin natuurlijker maken? Wat kan ik doen voor insecten? Mijn antwoord is altijd: werk zo weinig mogelijk in de tuin. Maar als ik daarna opnieuw het gazon bij een industrieterrein perfect kort moet maaien, weet ik: we zijn er nog lang niet.’
* Guido is een schuilnaam
Op zaterdag 29 maart, een week voor de echte Ronde, organiseren beweging.net en Fietsbieb de derde editie van de Ronde van Vlaanderen voor kinderen. Kinderen van 2 tot en met 12 jaar kunnen per leeftijdscategorie gratis inschrijven voor het wielerevent in het Brugse Astridpark. Kinderen kunnen gekke fietsen uitproberen, hun technische vaardigheden verbeteren op kasseistroken, een bochtenparcours… of t-shirts beschilderen met kunstenaar Wietse. Acteur Wim Opbrouck neemt de kinderen onder politiebegeleiding ook mee met een fietsfanfare naar het Provinciaal Hof waar hij een fietsbelconcert zal dirigeren.
www.rondevanvlaanderenvoorkinderen.be
VOETPADEN
Stapscore genomineerd voor Vlaamse Verkeersveiligheidsprijs
Uit diverse bevragingen blijkt dat burgers veel belang hechten aan goed onderhouden en veilige voetpaden om zich veilig en zelfstandig te kunnen verplaatsen. Denk maar aan mensen die gebruikmaken van een rolstoel, rollator of wandelstok, maar ook aan jonge kinderen, ouders met een kinderwagen, mensen die met krukken wandelen of een visuele beperking hebben. Stapscore, een initiatief van beweging.net, UHasselt en Verkeersplatform vzw, wil de kwaliteit van voetpaden in Vlaanderen verbeteren. Vrijwilligers beoordelen onder meer de breedte van het voetpad, en putten en obstakels op voetpaden via een digitale tool. Dat resulteert in beleidsaanbevelingen voor lokale besturen. Het pilootproject dat momenteel loopt in vijf Vlaamse gemeenten, maar wil uitrollen naar heel Vlaanderen, werd nu genomineerd voor de Vlaamse Verkeersveiligheidsprijs. De winnaar wordt bekendgemaakt het Vlaams Congres Verkeersveiligheid op 18 maart.
~ www.stapscore.be
Vacatures
CM zoekt
• IT recruiter – Schaarbeek
• Maatschappelijk werker – West-Vlaanderen (bepaalde duur)
~ www.cm.be/jobs
WSM zoekt
• Beleids- en onderzoeksmedewerker www.wsm.be/vacatures
‘Ideale kans om elkaar te leren kennen’
Dit jaar valt de christelijke veertigdagentijd grotendeels samen met de islamitische ramadan. Ook de bahá’í hebben deze maand een vasten. De drie vastenperiodes hebben veel gemeen. Ze draaien om bezinning, versobering en solidariteit. Een twintigtal organisaties vonden dat een uitgelezen kans om bruggen te slaan tussen de verschillende gemeenschappen, tijdens Portie Gemengd in Leuven.
Het idee voor Portie Gemengd ontstond bij vrijwilligers van Broederlijk Delen, die opmerkten dat vasten en ramadan dit jaar nagenoeg samenvallen. Ook binnen het bahá’í-geloof – dat zijn oorsprong vindt in het huidige Iran en wereldwijd zo’n zeven miljoen gelovigen telt – speelt vasten een belangrijke rol. De bahá’í-vastenperiode vindt dit jaar plaats van 1 tot 19 maart.
‘Dit bood een bijzondere gelegenheid om Leuvenaars met diverse achtergronden samen te brengen’, vertelt Michiel Brems van beweging.net Vlaams-Brabant, een van de organisaties achter Portie Gemengd. ‘Iedereen – ongeacht afkomst, religie of levensbeschouwing – is welkom om samen te eten en in gesprek met elkaar te gaan.’
Vrijwilligers van de vier Leuvense moskeeen bereiden een maaltijd, en deelnemers
kunnen ook eigen gerechten meebrengen om te delen via een potluck-systeem. ‘Maar de avond draait niet alleen om eten; er is ook ruimte voor inspirerende ontmoetingen en diepgaande gesprekken’, aldus Michiel. Burgemeester Mohamed Ridouani zal het evenement officieel openen.
Samen vasten: meer dan
onthouding
Dat de ramadan en de vastenperiodes van de christenen en de bahá’í grotendeels samenvallen, is een zeldzaam fenomeen. Dit zal de komende drie jaar nog gebeuren, voordat beide periodes pas over dertig jaar opnieuw overlappen. ‘Deze tradities draaien om meer dan alleen onthouding van voedsel; ze bevorderen zelfdiscipline, spirituele groei en solidariteit. Zo’n vastenperiode stelt je eigen gewoonten en verlangens in vraag. Het biedt een
PRAKTISCH
22 maart
Vanaf 17.30 uur
Sint-Pieterscollege, Minderbroederstraat 13, Leuven Inschrijven kan via bit.ly/portiegemengd.
moment van reflectie over het voorbije jaar en helpt bij het maken van bewuste keuzes voor de toekomst. Voor veel mensen die vasten gaat dat ook gepaard met liefdadigheid en sociale betrokkenheid.’
‘In een wereld vol prikkels en prestatiedruk kan vasten – los van religie – een tegengewicht bieden’, gaat Michiel verder. ‘Het helpt mensen om prioriteiten te herzien en meer in het moment te leven. Dat die drie vastenperiodes nu samenvallen, is een mooie kans om elkaar te ontmoeten, en van andere gemeenschappen te leren. Daarom is er tijdens Portie Gemengd niet alleen de maaltijd, maar is er ook een babbelhoek, waar bezoekers in gesprek kunnen gaan over hun ervaringen met vasten en solidariteit. We leven nog te vaak naast elkaar. Terwijl we eigenlijk met dezelfde dingen bezig zijn, en dezelfde vragen hebben. De vastenperiodes bieden een mooie kans om vast te stellen dat de verschillen doorgaans veel kleiner zijn dan de gelijkenissen.’
Het gedacht van
Burgerpanel.
ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN
OVER EEN NETELIGE KWESTIE
DE STELLING
Mantelzorgers moeten beter ondersteund worden
An
An Beken woont in Roosdaal. Ze is mantelzorger, tuinier en boekenliefhebber
Ingrid
Ingrid Verdonck is gepensioneerd, woont in Heverlee, is grootouder en doet vrijwilligerswerk.
André
André Mertens is gepensioneerd en houdt van wandelen, theater en literatuur.
‘Mantelzorgverlof is te beperkend’
Mantelzorgers nemen nu al een groot deel van de professionele zorg op zich. Ik vrees dat de maatschappelijke en politieke tendens deze verschuiving alleen maar zal vergroten. De ondersteuningsmaatregelen die momenteel bestaan, dekken helaas de lading niet. Een gemeentelijke mantelzorgpremie is mooi, maar eerder symbolisch. En mantelzorgverlof is helaas nog te beperkend in tijd en flexibiliteit. In eerste instantie moet er dus vooral veel meer gesensibiliseerd en gelobbyd worden rond mantelzorg, en moet er meer erkenning naar de mantelzorgers gaan.
‘Ondersteuning vanzelfsprekend’
Voor mensen zorgen moet een keuze zijn.
Ook de invulling ervan, kwantitatief (naar tijdinvestering bijvoorbeeld) en/of kwalitatief (naar intensiteit of aard van de zorg) moeten we zelf kunnen kiezen, ook wanneer er zich een noodzaak voordoet. In een zorgzame samenleving is bovendien de mogelijkheid om hierbij ondersteuning te krijgen vanzelfsprekend.
‘Buren in strijd tegen eenzaamheid’
Iedereen moet op een bepaald ogenblik op de één of andere wijze en al dan niet samen met collega-vrijwilligers, naaste familieleden en professionele zorgverleners mantelzorger kunnen zijn. Dit doe je in eerste instantie niet voor één of andere premie, al zou voor de werkende mens, uiteraard afhankelijk van de geleverde inspanning, een tegemoetkomende houding van de werkgever vanzelfsprekend zeer welkom zijn. Anno 2025 krijgt de mantelzorg-buur dan weer een bijzonder mooie rol in de strijd tegen vereenzaming van een groeiend aantal alleenstaanden …
‘Goed advies sla je niet in de wind!’
Tijdens de Week van de Vrijwilliger wil beweging.net aandacht vragen voor het belang van een democratie waarin niet alleen verkiezingen centraal staan, maar waar ook de stem van de inwoners en het middenveld gehoord wordt.
Want democratie is veel meer dan een moment van stemmen: het is een doorlopend proces, waarbij de kennis en ervaring van de gemeenschap cruciaal zijn voor goed beleid.
¬ Tekst Bart Bynens ¬ Foto Boumediene Belbachir
Wat is participatieve democratie?
Wanneer de stembus gesloten is, lijkt het op veel plaatsen alsof middenveld en burgers geen belanghebbenden meer zijn in het te voeren beleid.
Carien Neven, directeur beweging.net Limburg: ‘Voor beweging.net is dit maar een enge definitie van democratie. Wij geloven in een democratie waarin lokale besturen actief luisteren naar de
ideeën en adviezen van hun inwoners en organisaties. Zo creëer je beleid dat aansluit bij de echte behoeften van de mensen. In 16 van de 38 Limburgse gemeenten is er een schepen van participatie in het nieuwe gemeentebestuur, maar wat dit in de praktijk betekent, is vaak een vraagteken. En wat in de 22 andere gemeenten?’
De kracht van adviesraden
Een belangrijke schakel in deze participatieve democratie zijn de lokale adviesra-
den. Helaas worden deze vaak als verouderd en overbodig afgeschilderd. Toch blijven adviesraden waardevolle platforms waar kennis en expertise vanuit de samenleving samenkomen. In plaats van ze af te schaffen, pleit beweging.net ervoor om ze juist meer te betrekken bij het vormgeven van beleid. ‘Veel vrijwilligers engageren zich. Er is veel goesting om na te denken, maar de methodologie moet nieuw leven ingeblazen worden. We roepen gemeentebesturen op om de bestaande adviesraden de bevoegdheid, de mensen en de middelen te geven om burgerparticipatie correct vorm en inhoud te geven. Dit kan bijdragen aan een breder draagvlak voor beslissingen en zorgt ervoor dat alle inwoners, inclusief wie niet vaak gehoord wordt, mee kunnen denken over het beleid.’
Wat kan er anders?
Beweging.net roept lokale besturen op om de rol van adviesraden te herwaarderen. Carien Neven: ‘We merken vandaag dat wordt gewerkt aan parallelle systemen van advies-
verlening of participatie, zodat er ‘participatiekoterij’ ontstaat. Als je vindt dat ze niet meer representatief zijn, pas ze dan aan. Er zitten klassieke en minder klassieke verenigingen rond de tafel, de leden gaan een duurzaam engagement aan en de adviesraden hebben hun plaats in een besluitvormingsproces. Probeer dat nieuw leven in te blazen en gooi het kind niet met het badwater weg.’
Het goede voorbeeld
Als beweging.net willen we het goede voorbeeld geven. In de komende maanden starten we in elke provincie proefprojecten. In Limburg wordt in overleg met het schepencollege de jeugdraad in Genk uitgekozen om te ondersteunen en ermee participatief aan de slag te gaan. Carien Neven: ‘Hiermee hopen we een inspiratiebron te zijn voor andere gemeenten en steden om samen met hun inwoners aan een rijkere en meer betrokken democratie te bouwen.’
Actie
Deze Week van de Vrijwilliger is een perfect moment om stil te staan bij de kracht van onze democratie en onze vrijwilligers. We lieten dit symbolisch zien door een publieke adviesraad te organiseren tijdens de wekelijkse markt in Peer. Een reactie van één van de wekelijkse marktgangers op onze marktstand: ‘Door meer naar ons te luisteren, ook tussen twee verkiezingen in, kunnen we samen bouwen aan een democratie die dicht bij de mensen staat.’ Ook de burgemeester en het schepencollege namen deel. Steven Matheï: ‘Hoe beter de participatie, hoe beter de beslissingen en hoe groter het draagvlak. In Peer vormden we adviesraden om tot participatiefora om tot een nog betere kruisbestuiving te komen. Zo maken bijvoorbeeld zowel jeugd-, sport-, als socio-culturele verenigingen deel uit van één participatieforum vrije tijd.’
Carien Neven besluit: ‘Haal de adviesraden uit het slop. Het is geen makkelijk proces, maar het niet proberen is geen optie. Politici die al tiktokkend en facebookend het gat proberen dicht te rijden is niet de goede manier om de betrokkenheidskloof te verkleinen. Werk aan een representatieve samenstelling en vermijd schijnparticipatie.’
ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS
HUN LICHT SCHIJNEN
OVER EEN NETELIGE KWESTIE
¬ Tekst Bart Bynens Burgerpanel.
DE STELLING
Burgers moeten meer betrokken worden bij het lokale beleid
Bahattin (52) is islamleerkracht en zeer actief in het verenigingsleven.
Nele (40) is administratief medewerker en woont in Diest.
Jessica (27) is een Bilzense met Italiaanse roots en werkt als administratief bediende.
‘Het is essentieel dat adviezen niet symbolisch zijn’
Participatie is een gedeelde verantwoordelijkheid: burgers moeten zich engageren, maar de overheid moet ook drempels wegnemen en ruimte creëren voor echte inspraak. Als mensen de impact van hun inbreng zien, groeit het vertrouwen in de lokale overheid. Beleidsmakers moeten actief diverse groepen binnen de samenleving betrekken. Het is essentieel dat hun adviezen niet louter symbolisch blijven. Een gemeente wordt pas echt van iedereen als iedereen mag meebouwen aan de toekomst.
‘Je kan echt je stempel drukken op het lokaal beleid’
Ik heb een verleden in een gemeentelijke jeugdraad en seniorenraad. Deze lokale adviesraden worden nauw betrokken in de opmaak van het gemeentelijk meerjarenplan. Dus je kan echt wel je stempel drukken op het lokaal beleid, maar hiervoor moet je natuurlijk wel tijd hebben. Voor mij zou een online manier van inspraak beter passen bij de tijd die ik momenteel vrij heb.
CONTACTEER JOUW
‘Cruciaal
voor een beleid dat beter
aansluit
bij de behoefte van een gemeente’
Het betrekken van inwoners bij een gemeentelijk bestuur is cruciaal omdat het zorgt voor een beleid dat beter aansluit bij de behoeften van de gemeente. Gemeentelijke adviesraden, zoals de jeugdraad, cultuurraad, sportraad, welzijnsraad en seniorenraad geven specifieke doelgroepen een stem en zo voelen ze zich in de samenleving vertegenwoordigd.
Ook digitale of publieke bevragingen geven inwoners de kans om hun mening te delen over onderwerpen als woningbouw, verkeersveiligheid of zorg en welzijn.
Hoe betaalbaar is het rusthuis in onze provincie?
Een plots gezondheidsprobleem, een mantelzorger die wegvalt … dikwijls dwingen omstandigheden je ertoe om snel op zoek te moeten naar een woonzorgcentrum. Het is dan niet gemakkelijk om een duidelijk zicht te krijgen op hoe het zit met de woonzorgcentra in je buurt. Herman Fonck van OKRA Belangenbehartiging volgt dit dossier op de voet op en trekt ermee de boer op.
¬ Tekst Jan Maertens ¬ Foto Anton Coene & Guy Puttemans ACV-BLIKOPENER MET
Jullie brengen met OKRA geregeld een barometer over woonzorgcentra uit. Waarom?
HERMAN FONCK ¬ ‘Bij OKRA vinden we het spijtig dat objectieve gegevens over woonzorgcentra niet gemakkelijk terug te vinden zijn. Zelfs de prijzen worden dikwijls niet of onvolledig vermeld op de website van het woonzorgcentrum. Al deze gegevens zijn nochtans beschikbaar bij de overheid. In afwachting van een gebruiksvriendelijke databank van de overheid, hebben we met OKRA alle gegevens van alle Vlaamse woonzorgcentra opgezocht
en samengebracht. We gaan er de komende maanden de boer mee op om mensen wegwijs te maken.’
Wat kost een woonzorgcentrum in onze provincie?
‘Gemiddeld betaal je in Oost-Vlaanderen 2.143 euro per maand. Dat is 4,6 % lager vergeleken met Vlaanderen, maar een gemiddeld netto-pensioen bedraagt slechts 1.706 euro per maand. De gemiddelde bewoner van een gemiddeld Oost-Vlaamse woonzorgcentrum moet dus 437 euro per maand bijpassen boven-
op zijn pensioen om de vaste prijs van het woonzorgcentrum te kunnen betalen.’
‘Uiteraard zijn dat gemiddelden. Er zijn per provincie en ook naargelang de gemeente vaak forse verschillen in de kostprijs. Er zijn 14 Oost-Vlaamse woonzorgcentra die korting geven voor inwoners van de eigen gemeente en hogere prijzen toepassen voor bewoners die uit andere gemeenten afkomstig zijn. Die kortingen lopen op tot 385 euro per maand.’
Zijn er verschillen tussen de commerciële rusthuizen en deze van de publieke en non profitsector?
‘De Vlaamse woonzorgcentra zijn voor iets meer dan een kwart in handen van de publieke sector (de OCMW-rusthuizen), 40 % zijn non-profit instellingen en de overige 34 % zijn commerciële instellingen. De commerciële markt wordt gedomineerd door drie Franse multinationals die samen 150 woonzorgcentra in portefeuille hebben. Die commerciële instellingen zijn doorgaans duurder, ook al hebben ze - als we rekening houden met de zorglast - gemiddeld minder personeel in dienst. Bovendien ligt de zorggraad van de bewoners er zowat 10 % lager.’
‘Je hebt echter niet altijd de keuze door wachtlijsten en toelatingsbeleid en dan hangt het er maar van af of je in een rusthuis van het OCMW, non-profit instelling
FONCK (OKRA) Hoe betaalbaar is het rusthuis nog?
¬ Woensdag 19 maart, 19.30 uur, LDC De Maretak in Aalst
¬ Donderdag 27 maart, 19.30 uur, de Guldepoort in Machelen (Zulte)
~ Info/ inschrijven: www.hetacv.be/acv-oost-vlaanderen/activiteiten
In een gemiddeld OostVlaams woonzorgcentrum moet je 437 euro per maand bijpassen bovenop je pensioen om de vaste prijs te kunnen betalen
HERMAN FONCK, OKRA
of in een commerciële onderneming terecht komt. In een commercieel rusthuis betaal je maandelijks gemiddeld 335 euro meer dan in een OCMW-rusthuis en toch nog 264 euro meer dan in een non-profit woonzorgcentrum.’
Zorgt een hogere prijs voor een betere kwaliteit?
‘Er staan momenteel 17 Vlaamse woonzorgcentra onder verhoogd toezicht na een problematisch inspectierapport. 14 van deze centra zijn commerciële, 3 zijn non-profit instellingen, geen enkele is een publiek WZC. De prijs is dus niet meteen een garantie op kwaliteit. Voor Oost-Vlaanderen gaat het over Sweet Home in Gent, De Vlaamse Ardennen in Horebeke, Rodenbach in Denderleeuw, De Mouterij in Aalst en De Linde in Ronse.’
Waar moet je op letten bij de keuze van een woonzorgcentrum?
‘Wat je al zeker best doet, zijn die objectieve gegevens van de overheid bekijken voor de woonzorgcentra in je buurt. Je vindt ze in de vergelijkingstool op de OKRA-website. Doe zeker ook de moeite om de meest recente inspectieverslagen na te lezen. Je kan die vinden door te googelen op “inspectieverslag woonzorgcentrum XXX zorg vlaanderen”. Wie zoekt die vindt. Dan weet je al heel wat. Vooraf zo een centrum bezoeken en met enkele bewoners vertrouwelijk kunnen praten, levert je vaak ook heel wat kennis op. Doen!’
Het gedacht van
Burgerpanel.
ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN OVER EEN NETELIGE KWESTIE
DE STELLING
Vermarkting van publieke dienstverlening is
(g)een goede zaak.
Mert (24)
Mert Ali Topkaya is student maatschappelijk werk.
Rita (65)
Rita De Vis is maatschappelijk geëngageerd met een grote betrokkenheid op mensen in armoede.
Stevie (43)
Stevie Van Vooren is een leraar uit Evergem.
Kostenbesparend, maar…
Het bespaart mogelijk kosten, maar ik vraag me af of dat echt zo is op lange termijn. Commerciële bedrijven zijn van nature gericht op winst maken en daardoor minder geneigd om diensten van hoge kwaliteit aan te bieden. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als zo’n bedrijf failliet gaat? Blijft de overheid met de verantwoordelijkheid voor de diensten zitten of moet ze financiële hulp bieden in de vorm van subsidies? Het is wellicht ook moeilijker om commerciële bedrijven goed te controleren. Het lijkt daarom beter dat de overheid haar rol als dienstverlener behoudt, zodat het voor iedereen toegankelijk en betaalbaar blijft.
Kwaliteit bewaken
De overheid moet verantwoord omgaan met haar portemonnee maar ook voor een goede dienstverlening aan haar burgers zorgen. En dit principe speelt ook als het gaat over de vermarkting van deze dienstverlening. Ik denk dat dienstverlening kan worden uitbesteed aan privé-partners, maar niet zonder duidelijke kwaliteitscriteria en personeelsinzet op voorhand te bepalen. Want om de kosten laag te houden wordt er vaak op personeel beknibbeld, waardoor er onvoldoende zorg geboden kan worden.
Nadruk op winst
Ik ben geen voorstander om de publieke dienstverlening te privatiseren. Commerciële bedrijven leggen soms de nadruk op winstmodellen en ik denk dat dit ten koste gaat van goede dienstverlening. Bij de overheid staat de burger centraal, maar dat is niet altijd zo bij private bedrijven. Zal iedereen nog kunnen gebruik maken van goede dienstverlening als een privaat bedrijf het runt? Openbaar vervoer of onderwijs zou voor iedereen gelijk moeten zijn en niet afhankelijk van je koopkracht.
DE WOONCRISIS EN WAT WE ERAAN KUNNEN DOEN
Te koop, te huur, te duur
Voor de trouwe Visie-lezers geen onbekende slogan boven dit artikel. Beweging.net voerde al twee keer campagne tegen de stijgende verkoops- en huurprijzen in onze provincie. Onlangs kregen we nieuw cijfermateriaal met de huurbarometer van de Confederatie van Immobiliënberoepen (CIB). Het was opnieuw even schrikken.
¬ Tekst Nele De Wachter ¬ Foto Woon!
Gemiddeld 826 euro huur
In West-Vlaanderen betaal je voor een woning gemiddeld 826 euro huur per maand. Vorig jaar lag dat bedrag nog onder 800 euro. Er zijn natuurlijk verschillen per woningtype en per gemeente. Gemiddeld betaal je de meeste huur in Knokke-Heist, 1420 euro. Het goedkoopst wonen is in Vleteren, met een gemiddelde huurprijs van 667 euro.
Wooncrisis
Al bij al is er, in vergelijking met voorgaande jaren, geen spectaculaire stijging
in de huurprijzen. Maar toch spreken we van een wooncrisis. Het aanbod in het goedkoopste segment van de huurmarkt daalde de laatste jaren sterk. Daar zijn meerdere redenen voor. Het CIB haalt het minder gunstige investeringsklimaat aan. Eigenaars geven aan dat de verstrengde renovatienormen het opknappen van een bescheiden woning om ze op de huurmarkt te zetten, ontmoedigt. Door een dalend aanbod, maar een stijgende vraag, neemt het aantal kandidaat-huurders per woning sterk toe. Het is geen uitzondering meer dat tot 50
mensen zich melden voor dezelfde woning. Dat maakt het voor de meest kwetsbaren met een minder aantrekkelijk huurdersprofiel (geen dubbel inkomen, geen vast arbeidscontract ...) bijna onmogelijk een betaalbare, kwalitatieve woning te vinden.
We doen er iets aan Lokale besturen kunnen zelf de woningcrisis in hun gemeente te lijf gaan. In de eerste plaats door lokaal voldoende sociale woningen te voorzien. Daarnaast ook door creatief op zoek te gaan naar sleutels voor een sociaal woonbeleid.
JOACHIM JONCKHEERE , voorzitter van het OCMW in Zonnebeke ¬ ‘Wij voorzien in ieder geval een huurwaarborgregeling voor wie die niet zelf kan ophoesten. Maar er is meer nodig om wonen betaalbaar te maken. Op dit moment zoeken we uit hoe we een gemeentelijke huursubsidie met een extra premie voor de laagste inkomens kunnen invoeren. Ik denk
Eigenlijk zou ik de huursubsidie ook willen uitbreiden naar de groeiende groep van mensen die net boven de armoedegrens zitten en nergens recht op hebben.
¬ JOACHIM JONCKHEERE
daarbij in de eerste plaats aan de eenoudergezinnen en alleenstaanden. Zo’n huursubsidie is bedoeld voor mensen die wel in aanmerking komen voor een sociale woning, maar daar veel te lang op moeten wachten. In die tussentijd zijn ze verplicht privaat te huren en die prijzen stijgen ook hier in Zonnebeke naar ongeziene hoogtes.’
‘Eigenlijk zou ik de huursubsidie ook willen uitbreiden naar de groeiende groep van mensen die net boven de armoedegrens zitten en nergens recht op hebben. We moeten creatief zijn en ook die doelgroep een betaalbaar alternatief bieden. Ik denk daarbij bijvoorbeeld ook aan het geconventioneerd huren of, met een ander woord, budgethuren. Daarbij betaalt de huurder minder dan de marktprijs, een korting van minstens 15%. De Vlaamse overheid overbrugt het verschil. Een mooi systeem dat ik voor onze gemeente verder wil verkennen en promoten.’
‘Een ander thema waar ik graag nog meer op wil inzetten zijn de uithuiszettingen. Vlaanderen voorziet in een financiële ondersteuning voor het voorkomen van uithuiszettingen op de private huurmarkt. Hier in Zonnebeke hebben we dat zelf uitgebreid naar sociaal wonen. Natuurlijk is er wat meer omkadering via de woningmaatschappij, maar we merken dat een extra begeleiding mooie resultaten geeft. Net de combinatie van ondersteuning vanuit de gemeente en vanuit de woningmaatschappij creëert een vangnet dat zijn vruchten afwerpt. Daarnaast zijn de mensen die ons woonloket bemannen dagelijks in de weer om iedereen die op zoek is naar een woning wegwijs te maken. Ook eigenaars kunnen bij hen terecht voor advies rond het duurzaam renoveren van hun woning. Ik vind het belangrijk dat er een duidelijk aansprekingspunt is voor alle woonvragen. Een kwalitatief en betaalbaar dak boven het hoofd is belangrijk voor elke Zonnebekenaar. En natuurlijk veel breder: voor iedereen.’
ELKE MAAND LATEN DRIE LEZERS HUN LICHT SCHIJNEN
OVER EEN NETELIGE KWESTIE
¬ Tekst Nele De Wachter Burgerpanel.
Ben jij tevreden over je woonsituatie?
Ingrid (73)
Ingrid Soenen is gepensioneerd jurist en woont in Brugge
‘Ik hou van het huis waar ik woon’
We konden het 40 jaar geleden aan een heel redelijke prijs aankopen en renoveren. Onze vier kinderen groeiden hier op en genoten van elk hun eigen kamer en de grote tuin. Maar nu de kinderen uit huis zijn, is het huis eigenlijk te groot geworden voor ons tweetjes. We overwegen een herbestemming, maar dat is niet voor de hand liggend. Reglementering staat niet toe deze ene woning op te delen in meerdere wooneenheden bijvoorbeeld. Al droom ik van een kleine woongemeenschap voor meerdere senioren. Het huis, de centrale ligging in het centrum van de stad en de mooie tuin lenen zich daar nochtans perfect toe.
Hans (64)
Hans Delameilleure is gepensioneerd en woont in Lichtervelde
Aangepaste woning
Mijn echtgenote en ikzelf zijn tevreden over onze woonsituatie. De woning is voldoende ruim. Alles bevindt zich op de benedenverdieping. We beschikken over een voor- en achtertuin waardoor we bij mooi weer een ganse dag kunnen genieten van het zonnetje. Niet onbelangrijk zijn ook onze buren. Fijne mensen die tijd kunnen maken voor een babbeltje en een oogje in het zeil houden wanneer we afwezig zijn.
We wonen aan de rand van het centrum. Een goede fietsverbinding met het centrum van onze gemeente is voorhanden. Met de wagen bevinden we ons nabij de op- en afrit van de E403.
West-Vlaanderen Contact.
CM in West-Vlaanderen
Contacteer ons via 050 44 05 00, westvlaanderen@cm.be of kijk op www.cm.be/kantoren voor de dienstverlening.
ACV in West-Vlaanderen
Contacteer ons via www.hetacv.be/stel-je-vraag of 051 23 58 00. Boek een afspraak via www.hetacv.be/afspraak. Regioredactie Beweging.net West-Vlaanderen, westvlaanderen@beweging.net
Op weg naar een meer diverse (Vlaamse) werkvloer?
De werkzaamheidsgraad onder nieuwkomers stijgt jaar na jaar. De weg naar de arbeidsmarkt ligt echter vol drempels: moeizame procedures tot diploma-erkenning en een beperkte kennis van het Nederlands maken het moeilijk om werk te vinden. Tegelijkertijd is de vraag naar geschoolde én ongeschoolde werkkrachten groot en verloopt de zoektocht naar het geschikte talent moeizaam. Maar hoe verloopt die instroom op de Vlaamse werkvloer? Visie sprak met Bart (42) en Lesley (35), beiden actief bij Bleckmann in Grobbendonk, een logistiek bedrijf.
Tekst ¬ Pieter Holsters
Hebben jullie de werkvloer de voorbije jaren zien veranderen?
BART - ‘Zeker, op korte tijd zijn we van een familiebedrijf geëvolueerd naar een grote speler op de logistieke markt. In de begindagen was de sfeer op de werkvloer gemoedelijker. Toen gingen we na een werkweek vaker samen iets drinken. Dit gebeurt nu veel minder. Omdat het bedrijf sterk gegroeid is, er veel nieuwe collega’s zijn en omdat we nu meer in shifts werken, waardoor je sommige collega’s veel minder tegenkomt.’
LESLEY ¬ ‘Onze werkvloer is op korte tijd ook veel diverser geworden en dat is een positieve ontwikkeling. Aan de andere kant is het wel jammer dat ons bedrijf steeds groter en onpersoonlijker wordt.’
Zijn er veel nieuwkomers actief bij Bleckmann?
LESLEY ¬ ‘Bij Bleckmann werken zowat 66 nationaliteiten, waaronder ook een aantal asielzoekers. Deze mensen werken voornamelijk in de magazijnen, terwijl onze administratieve diensten nog vooral door Vlamingen worden bemand.’
Communiceren met 66 nationaliteiten, hoe doe je dat?
BART ¬ ‘Soms loopt dat wat stroef en is het moeilijk werken door de taalbarrière. Maar veel van onze nieuwkomers spreken een woordje Engels en doen zeker hun best om het Nederlands onder de knie te krijgen. In mijn team werk ik bijvoorbeeld met Russen, Oekraïners en Indiërs. Die samen-
werking verloopt prima en ik merk ook dat onze nieuwe collega’s heel gemotiveerd zijn.’
Wat zijn volgens jullie de grootste uitdagingen voor nieuwkomers?
LESLEY ¬ ‘Grootste uitdaging is zonder twijfel de taal. Je kan niet verwachten dat onze nieuwe collega’s vanaf dag één alles begrij-
pen. Alles in het bedrijf wordt in het Nederlands en het Engels gecommuniceerd, en zeker voor de veiligheid op de werkvloer is het belangrijk dat we daar extra aandacht aan besteden tijdens hun opleiding. Daarnaast moeten we hen ook helpen bij het vertalen van hun arbeidscontract, het arbeidsreglement, of alle andere afspraken. Nederlands leren is één ding, het lezen en schrijven is vaak nog moeilijker.’
‘Er bestaan ook cultuurverschillen die wel eens tot misverstanden of ronduit grappige toestanden kunnen leiden: zo zijn er al meerdere microgolfovens gesneuveld omdat deze collega’s niet wisten dat je geen metaal in de oven mag doen. Je merkt het, het is niet altijd eenvoudig, maar ik geloof wel dat het uitwisselen van ideeën en ervaringen uit andere culturen kan leiden tot nieuwe inzichten en een frisse kijk op bestaande processen.’
Bart en Lesley, ACV-militant bij de firma Bleckmann in Grobbendonk
Bij Bleckmann werken 66 nationaliteiten.
BART ¬ ‘Je moet zeker rekening houden met die cultuurverschillen. Al valt het me wel op dit erg snel kan evolueren: vroeger merkte je bijvoorbeeld dat sommige culturen wat moeite hadden met een vrouw in een leidinggevende functie, omdat dit in hun thuisland minder gebruikelijk was. Maar tegenwoordig is dit al lang geen issue meer.’
Worden er ook initiatieven genomen vanuit de vakbond?
LESLEY ¬ ‘Absoluut. Samen met de ACV Samenwerkers hebben we vanuit onze militantenkern al verschillende initiatieven opgestart. Zo zetten we op geregeld een specifieke cultuur in de spotlight, zodat collega’s elkaar beter leren kennen. En we geven extra uitleg bij typische Vlaamse feestdagen en gebruiken, maar ook over feestdagen van andere culturen. Kortom, alles wat kan bijdragen aan meer wederzijds begrip.’
Men zegt wel eens dat een job positief kan bijdragen tot integratie. Klopt dat volgens jullie?’
BART - ’Absoluut, de wereld wordt sowieso diverser, door samen te werken ga je elkaar ook meer appreciëren.’
ACV SAMENWERKERS?
De Samenwerkers werken op maat van jouw vraag, jouw werkvloer en jouw bedrijf. Zij vertrekken vanuit de knelpunten die jij ervaart op jouw werkvloer: waar wil jij rond werken en waar heb jij vragen over?
Laat het weten via: samenwerker.antwerpen@acv-csc.be of 03/222 73 62 of 03/222 73 19
Een Giraff in de tuinwijk in Putte?!?
De Tuinwijk in Putte is een rustige wijk waar recent de straten werden heraangelegd. Online ontstond hierover heel wat commotie. Na gesprekken met buurtbewoners bleek dat ze zich onvoldoende betrokken voelden. Tijd voor de Giraff van beweging.net dus! Kunnen we een participatief traject opstarten rond de pleintjes in de wijk?
Met onze Giraff wil beweging.net mensen uitnodigen anders naar een plek te kijken. ‘Als we onze Giraff ergens plaatsen, lokt die altijd verwondering op bij de buurt’, vertelt Bart Goudblomme van beweging.net. Die nieuwsgierigheid lokte in oktober vorig jaar ondanks de striemende regen 47 buurtbewoners naar een eerste Giraff moment op het pleintje aan de Bogaertslaan. Veel bewoners spraken hun bezorgdheid uit over de wijk. ‘De meeste buurtbewoners hebben al wat leeftijd en willen vooral rust. Soms hangen hier jongeren rond die vuil achterlaten en erg luid zijn.’ Iemand anders vertelde: ‘Die petanque baan ligt hier nu al 40 jaar en ik heb daar nog nooit iemand op zien spelen. Het onkruid tiert er ook welig.’ Een moeder met kinderen verlangde naar meer speelgelegenheid voor haar dochtertjes. ‘Nu wordt er al eens gefietst rond de boom, maar een avontuurlijk fietsparcours zou wel tof zijn.’
‘Tijdens de fijne gesprekken onder de tenten tijdens de regen, voelden we duidelijk de behoefte aan inspraak en meer sociaal contact in de wijk’, gaat Bart verder. ‘Op 8 februari lanceerden we een tweede Giraff moment. Dit keer op het pleintje aan de Astridlaan. Hier staan vooral sociale huurwoningen. De bewoners zijn ook veel diverser en er zijn ook heel wat kinderen die rond dit pleintje wonen’. Hier kwam vooral de bezorgdheid rond verkeersveiligheid bovendrijven. Ondanks dat het een zone 30 gebied is, rijden vele chauffeurs er vaak te snel. ‘De kleine kinderen lopen vaak de straat over zonder kijken. Dit zou anders moeten’, vertelt een bezorgde buurman. Een dame komt met een tof idee: ‘kunnen we geen samenmoestuin maken in plantbakken die ook als verkeersremmer kunnen dienen?’
Kersvers burgemeester Glenn Smets, ook buurtbewoner, kwam twee keer mee nadenken. ‘Zo willen we in de gemeente nog initiatieven organiseren. De mensen betrekken levert betrokkenheid op die erg waardevol is. Je ontdekt zo ook beter de noden, dan wanneer je achter je bureau blijft zitten.’
‘In een volgende fase proberen we alle ideeën met de buurt verder te verfijnen en hopen we die samen met de gemeente Putte én de buurt te realiseren. En een buurtfeest in de zomer zou het helemaal af maken’, zegt Tom Vermeylen, maatschappelijk innovator bij beweging.net voor de regio Mechelen. Dit Giraff project in Putte is bovendien een erg leuke samenwerking met Gezonde Buurt van CM. Fenna De Smet, netwerkcoördinator bji CM, woont zelf in Putte en ving de signalen in de wijk attent op. Het concept van Giraff sluit mooi aan bij de doelstelling van CM om actief te werken aan gezonde inwoners in een gezonde omgeving.
~ Wil je ook graag dat de Giraff in jouw buurt eens langskomt, kijk dan zeker eens op Giraff.be en contacteer ons!
© Tom Vermeylen
Dertigers-actrice
Sofie Joan Wouters
Dertiger
‘Ik word binnenkort 40, maar ik heb veel gedaan van wat we van iemand in zijn dertiger-jaren verwachten: een huis gekocht, een goed lief gevonden en een kind gekregen. Maar veel van die dingen gebeurden eerder toevallig dan dat er een groot plan was. Ik probeer ouder worden positief te bekijken. Ik zit nog niet in de helft, dus ik ga er maar van uit dat het beste moet nog komen.’
Roze wolk
‘De geboorte van mijn dochter had een gigantische impact op mij. Ik zie haar zielsgraag, maar in de maanden na de bevalling begon ik erg aan mezelf en alles te twijfelen. Gelukkig had ik een uitstekende vroedvrouw die mij opving. Door gespreksgroepen met andere nieuwe moeders heb ik geleerd dat de roze wolk voor de meesten niet bestaat. Dat zou je bijna vergeten wanneer op sociale media iedereen vooral aangedikte, positieve verhalen met elkaar deelt.’
‘Mijn lief zegt mij regelmatig dat ik moet stoppen met de krant te lezen, want ik kan mij enorm kwaad maken over al het onrecht en de miserie. De laatste jaren lijkt het alsof de wereld in sneltempo naar de vaantjes gaat. Zeker als je ziet dat de media niet altijd op zorgwekkende zaken durven te hameren, omdat ze te druk bezig zijn met clickbait-artikels om zoveel mogelijk bezoekers te lokken.’ gevat in 5 woorden
Bezorgd
Verwondering Optimist
‘Iemand zei mij dat ik een pessimist in theorie, maar een optimist in de praktijk ben. Ik ben pessimistisch als ik naar de toekomst kijk, maar ik probeer er in de praktijk wel iets aan te doen. Ik kom mee op straat tegen onrecht en voor zaken waarin ik geloof, en probeer de wereld beter achter te laten dan dat ik ze aangetroffen heb. Mensen zeggen dat individueel gedrag haast geen invloed heeft op wereldschaal, maar wanneer veel mensen een kleine bijdrage leveren, schiet je al een heel eind op.’
‘Verwondering is een rode draad in mijn werk en mijn leven. We nemen veel te weinig de tijd om stil te staan bij alledaagse dingen. Dat is waar mijn dochter Robin mij elke dag weer bewust van maakt. Wanneer wij gaan wandelen kan zij heel enthousiast worden van mieren die aan het werk zijn, waardoor ons gezin vervolgens samen een kwartier naar die mieren staat te kijken. ( lacht) Door te vertragen, letterlijk erbij stil te staan, besef je pas hoe fascinerend ogenschijnlijk saaie dingen kunnen zijn.’