Verbreding Hogering bij Almere: bouwen onder zeeniveau

Na vier jaar voorbereiding en ruim drie jaar werk in de buitenruimte is de verbreding van de Hogering bij Almere afgerond. Vanaf februari dit jaar is de drukste provinciale weg van Flevoland klaar voor de toekomst.

De Hogering is de ringweg van Almere die het verkeer aan de zuidkant van de stad aansluit op de A6. Dat maakt de Hogering een belangrijke verkeersader voor het woon- en werkverkeer van Almeerders en voor bezoekers van de stad. Omdat Almere al sinds jaar en dag de snelst groeiende stad van Nederland is, nam het verkeer op de Hogering snel toe. Daarbij heeft gemeente Almere de intentie om die groei door te zetten: in 2009 presenteerde Almere haar Structuurvisie met daarin de ambitie om te groeien van 190.000 naar 350.000 inwoners.

142,5 miljoen

De ambitie van Almere om van 190.000 naar 350.000 inwoners te groeien vergt meer dan alleen de bouw van woningen. Om de bereikbaarheid van de stad in de toekomst te kunnen blijven garanderen, kon een investering in de infrastructuur daarom niet achterblijven. In 2011 tekenden Rijk, provincie en gemeente daarom het convenant ‘Stedelijke Bereikbaarheid Almere’. Het gaat hier om een pakket infrastructurele maatregelen om de ontsluiting van drie nieuw te bouwen woonwijken te regelen met een totale waarde van € 142,5 miljoen.

IN ‘T KORT - Hogering

Na ruim drie jaar is de verbreding van de Hogering bij Almere afgerond

De Hogering is de ringweg die het verkeer aan de zuidkant aansluit op de A6

Kenmerkend voor Flevoland is dat de hele provincie onder zeeniveau ligt

De tunnelbakken zijn daarom opgebouwd met een betonnen constructie

Gedeputeerde van de provincie Flevoland Jan de Reus: “De Hogering is de drukste provinciale weg van Flevoland. Het is voor de bereikbaarheid van groot belang dat de infrastructuur meegroeit met het aantal weggebruikers. Vandaar dat de gemeente, het Rijk en de provincie samen investeren.”

700 heipalen

Kenmerkend voor Flevoland is dat de hele provincie onder zeeniveau ligt. Wat komt er kijken bij een verbreding van een drukke weg als we onder zeeniveau aan het werk zijn? Voor de aangelegde tunnelbakken betekent dit in ieder geval dat de constructie bestand moet zijn tegen de druk van het grondwater.

De aannemer van de provincie, Gebr. Van der Lee, ging bij het eerste ontwerp van de tunnelbakken voor de Hogering nog uit van een folieconstructie, maar dit bleek na onderzoek toch te risicovol. De tunnelbakken zijn daarom opgebouwd met een betonnen constructie: 700 heipalen, 600 meter damwand en een dikke meter beton vormen de basis van iedere bak. Voor de constructie is gekozen om eerst de damwanden aan te brengen, daarna de heipalen en toen is de tunnelbak uitgegraven. Er is zo’n acht meter diep gegraven. Dit leverde een ‘zwembad’ op ter grootte van 12 olympische zwembaden. Na het aanbrengen van anderhalve meter onderwaterbeton kon het water worden weggepompt waarna een zo goed als droge bak overbleef. Na het uitvullen is hierop in twee lagen een meter beton gestort en daarop tweelaags ZOAB. De bouw van de tunnelbakken heeft 16 maanden per tunnelbak geduurd.

Nieuwe wijk: Almere Poort

Dat een verbreding van de Hogering nodig was, is een gevolg van de ontwikkeling van nieuwe woonwijk Almere Poort, met in totaal een geplande capaciteit van 11.000 woningen. De bestaande capaciteit van de Hogering was eerder nog toereikend, met zo’n 40.000 voertuigen per etmaal op 2x2 rijstroken. Maar met de ontwikkeling van Almere Poort en bouwplannen in Pampushout zou de weg overbelast raken, met (ernstige) filevorming tot gevolg.

Verbeterde doorstroming

Voor een goede ontsluiting van de nieuwe woonwijk is het aantal rijstroken van de Hogering vanaf de A6 tot aan de Contrabasweg, over een lengte van bijna drie kilometer, uitgebreid van 2x2 naar 2x3 rijstroken. De extra rijstrook per richting is noodzakelijk om het verkeer vlot en veilig te laten doorrijden. Daarnaast is de ringweg bij de kruispunten met de Herman Gorterweg en de Hollandsedreef verdiept aangelegd waardoor kruisingen ongelijkvloers zijn: de verkeerslichten voor het doorgaande verkeer zijn nu verdwenen. Dit verbetert de doorstroming van het verkeer, het doorgaande verkeer kan zo doorrijden van en naar de A6.

Voor verkeer van en naar de naastgelegen woonwijken en industrieterreinen zijn nieuwe aansluitingen gerealiseerd, in de vorm van op- en afritten en twee parallelbanen. Hiermee is ook de verkeersveiligheid verbeterd. Voor de leefbaarheid langs de Hogering is tot aan de Contrabasweg geluidreducerend asfalt aangelegd. Voor de bewoners van de Literatuurwijk is een verhoogd geluidscherm gekomen ter reductie van de te verwachten toename van het geluid door het verkeer.

Altijd twee rijstroken beschikbaar Omdat het project zich in een druk, stedelijk gebied bevindt, kon de weg niet zomaar dicht tijdens de werkzaamheden. De provincie stelde daarom als voorwaarde dat er tijdens de spits geen capaciteit onttrokken zou worden van de Hogering. Met andere woorden: er moesten altijd twee rijstroken per richting beschikbaar blijven. Hiervoor is tijdens de bouw van de twee tunnelbakken een bypass aangelegd: een tijdelijke weg rondom het werkvak voor het doorgaande verkeer. Desalniettemin was er overlast voor de omgeving. Voor de aanleg van de op- en afritten en de parallelbanen moest het nieuwe wegdeel eerst voorbelast worden; twee aansluitende wegen gingen voor een totale periode van twee jaar dicht. Ook zorgde de aanleg van de op- en afritten en parallelbanen voor afsluitingen van de aansluitende wegen zodat omleidingsroutes voor verkeer van en naar de woonwijken en industrieterreinen noodzakelijk waren. Dit leverde het nodige sluipverkeer op doordat niet al het verkeer de aangegeven omleidingsroutes volgde. “Om de overlast terug te dringen hebben we daarom vrij snel extra maatregelen nemen. Zo hebben we midden in een woonwijk wegen rondom basisscholen afgesloten om te voorkomen dat de ochtendspits zich zou mengen met het (fiets)verkeer richting de scholen. Er is een fietspad tijdelijk opengesteld voor auto’s en ook hebben we een toegangsweg naar een industrieterrein afgesloten om een sluiproute door de naastgelegen woonwijk onaantrekkelijk te maken. Het contact met de gemeente was hierbij erg belangrijk. Er was een vast tweewekelijks overleg om de diverse verkeersmaatregelen voor te bespreken, in de gaten te houden en aan te scherpen waar nodig,” aldus Annemarie Hadders, omgevingsmanager bij Provincie Flevoland.

Open voor het verkeer

De nieuwe tunnelbakken gingen in september 2022 deels open voor het verkeer. Op 19 december ging het eerste viaduct open en op 22 december het tweede. Daardoor is de Hogering weer vanuit alle richtingen bereikbaar. In januari wordt nog aan de laatste details gewerkt, zoals het plaatsen van de laatste randelementen op de viaducten, de op maat gemaakte geluidswerende panelen in de tunnelbakken en het afwerken en inzaaien van de bermen. Op 1 februari 2023 worden de laatste werkzaamheden afgerond en een half jaar later is de administratieve voltooiing van het project gepland.

Jan de Reus blikt tevreden terug, maar ook alweer vooruit: “Dit project is nu zo goed als klaar, maar de ontwikkeling van Almere natuurlijk niet. We kijken dus alweer vooruit naar hoe we kunnen zorgen dat de weggebruikers ook in de toekomst vlot en veilig door Flevoland kunnen blijven rijden.”

Meer informatie: www.flevoland.nl/dossiers/ hogering-almere.

Langs de Literatuurwijk is een geluidscherm aangebracht.

Annemarie Hadders is omgevingsmanager Hogering en In Shil Kentin is communicatieadviseur infra en (vaar)wegen (beiden bij provincie Flevoland).