Aanbiedingscatalogus 2018

CATALOGUS

2018

UPA

University Press Antwerp

Volg ons op Facebook, Twitter en LinkedIn om van alles op de hoogte te zijn, of schrijf je in op onze nieuwsbrief via www.aspeditions.be.

f ASPeditions

l @ASPeditions

i Academic & Scientific Publishers (ASP)

CATALOGUS

2018 Academic & Scientific Publishers (ASP) is gespecialiseerd in wetenschappelijke en educatieve uitgaven en bestaat uit drie imprints: ASP Editions, University Press Antwerp (UPA) en VUBPRESS.

Met trots stellen wij u onze publicaties van 2018 voor.

Veel ontdek- en leesplezier gewenst vanwege het hele A.S.P.-team, Philippe, Nienke, Marie, Sofie & Daisy

CATALOGUS 2018

1 FILOSOFIE EN LEVENSBESCHOUWING

6

2 POLITIEKE & SOCIALE WETENSCHAPPEN

36

3 GESCHIEDENIS 52

4

ECONOMIE & MANAGEMENT 70

4

5 RECHT & CRIMINOLOGIE 76

6 ARCHITECTUUR & ONTWERPWETENSCHAPPEN

80

7 STUDIEBEGELEIDING 88

8 ANDERE 94

5

1 6

FILOSOFIE EN LEVENSBESCHOUWING

7

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

VAN PLATO TOT PINXTEN 38 VRIJDENKERS OVER HUN LIJFBOEK

‘ OVER VRIJZINNIGE LIJFBOEKEN, TOEN & NU.’ Humanismen

ng books. One of them is not reading them.’

y Bradbury –

Humanismen

KAREL VAN DINTER

met interviews uit Het Vrije Woord-Radio

De bundel Van Plato tot Pinxten verzamelt 38 gesprekken met significante vrijdenkende humanisten over hun lectuur van een voor hen betekenisvol boek.

Van Plato tot Pinxten

t en geschreven, en kiezen dan zelfgenoegzaam een eigenzinnig ex. Sommige verdwalen of worden vergeten. Ten onrechte. Elk

en met significante vrijdenkende humanisten over hun lectuur

KAREL VAN DINTER

mamaker en auteur Karel Van Dinter wekelijks met een bekende Woord op de openbare omroep. De rubriek ‘Vrijzinnig Lijfboek’ s van bepalende boeken voor hun eigen zoektocht en het vrije her verdwenen - gaat Karel Van Dinter opnieuw op pad om met s de betekenis daarvan voor hun kijk op humanisme, levensbes?

communicatiewetenschappen aan de VUB en gaf jarenlang et officieel onderwijs. Hij was verbonden als stagebegeleider eiding van de VUB. Gedurende dertig jaar verzorgde hij mee openbare omroep. In 2015 werden de levensbeschouwelijke en verdween ook Het Vrije Woord uit de ether. Niet zonder de euw een vrijdenkende stem te worden in de media.

daagse condition humaine op een prikkelende en eigenzinnige en zeer ruime omschrijving: respect voor de mens in zijn diverzoeken naar identiteit en zingeving. De reeks Humanismen komt ossche van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen

Van Plato tot Pinxten 38 vrijdenkers over hun lijfboek ISBN 978 90 5718 711 7

www.vubpress.be

9

789057 187117

KAREL VAN DINTER Van Plato tot Pinxten 38 vrijdenkers over hun lijfboek

ISBN 978 90 5718 711 7 VERSCHENEN 210 X 210 | PAPERBACK | € 31,95 346 PAGINA’S VERSCHENEN IN DE REEKS HUMANISMEN

8

Boeken gaan het liefst hun eigen weg. Ze worden bedacht en geschreven, en kiezen dan zelfgenoegzaam een eigenzinnig pad. Als ontsnapte vlinders. Zonder imprimatur of index.

Sommige verdwalen of worden vergeten. Ten onrechte. Elk boek verdient het om gelezen en herlezen te worden.

Het eerste deel herneemt de gesprekken die programmamaker en auteur Karel Van ­Dinter wekelijks met een bekende vrijdenker voerde voor de uitzendingen van Het Vrije Woord op de openbare omroep. De rubriek ‘Vrijzinnig Lijfboek’ besteedde daarin aandacht aan de bijzondere betekenis van bepalende boeken voor hun eigen zoektocht en het vrije denken. In 2016 – Het Vrije Woord was intussen uit de ether verdwenen – gaat Karel Van Dinter opnieuw op pad om met inspirerende denkers te praten over hun ‘lijfboek’. Wat is de betekenis daarvan voor hun kijk op humanisme, levens­ beschouwing en religie in een diverse en turbulente wereld?

Humanismen

‘De mens is een erotisch wezen’. Met die zin begint dit boek. Eros betekent verlangen en begeerte. Mensen verlangen naar een zin- en betekenisvol leven. Lange tijd werd die zoektocht ingevuld via een omweg naar hogere, vaak goddelijke sferen. Maar welke antwoorden zouden we bekomen als we het bij een louter aardse invulling daarvan houden en lichamelijkheid en emotie centraal stellen? Vanuit deze vraag begint de auteur een zoektocht naar wat er aan dat verlangen naar zin en aan de mogelijke vervulling ervan voorafgaat. Wanneer spreken we over zin? Wanneer is iets betekenisvol voor ons? Marc Van den Bossche neemt

Humanismen

MARC VAN DEN BOSSCHE

De zinnen van het leven

hier geen genoegen met ingeburgerde ideeën die het hebben over een ‘ik’ dat autonoom, soms zelfgenoegzaam in het leven zou staan, geleid door rationele vermogens. Het beeld dat de lezer hier te zien krijgt is er daarentegen een van de mens die door en door met een wereld vervlochten is en wiens vraag naar zin en betekenis gekleurd wordt door de sfeer van een omgeving, de stemmingen die we ondergaan, de gevoelens die daarbij ontstaan, de lijfelijkheid en zinnelijkheid die mee de toon zetten. En er is altijd de ander als dialoogpartner, er is de gemeenschapsvorming waarvoor Van den Bossche hoog inzet op het menselijke verbeeldingsvermogen. Dit boek hanteert het rijke en veelkleurige palet van ons mens-zijn in al z’n complexiteit. Marc Van den Bossche brengt enkele grote namen uit de moderne en hedendaagse filosofie samen en illustreert hun denken met voorbeelden uit eigen leven en uit de actualiteit. Uiteindelijk blijkt het – vooral – de liefde te zijn die ons het penseel van een zin- en betekenisvol leven laat voeren.

EERDER VERSCHENEN IN DE REEKS HUMANISMEN:

De reeks Humanismen wil het denken over de hedendaagse condition humaine op een prikkelende en eigenzinnige manier stimuleren. Het begrip humanisme krijgt hier een zeer ruime omschrijving: respect voor de mens in zijn diversiteit en pluraliteit en voor de manier waarop individuen zoeken naar identiteit en zingeving.

De reeks Humanismen komt tot stand onder begeleiding van de Prof. Dr. Gily Coene en Prof.

Dr. Marc Van den Bossche van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel.

MARC VAN DEN BOSSCHE

De zinnen van het leven

Of de kunst van het verstaan

ISBN 978 90 5718 637 0

www.vubpress.be

9

789057 186370

Humanismen

De geschiedenis van Oscar Mandels ingrijpend essay Jood zijn of niet begint in 1982, toen hij ‘Being and Judaism’ publiceerde in The Georgia Review. Het werd het jaar daarop opnieuw afgedrukt in een jaarlijkse anthologie met de titel Pushcart Prize: Best of the Small Presses, op aanbeveling van Joyce Carol Oates. In 1985 werd ‘Being and Judaism’ een van de hoofdstukken van Mandels verzameling van essays, The Book of Elaborations, in New York gepubliceerd door New Directions. Jaren later vertaalde Oscar Mandel zijn essay in het Frans. Être ou ne pas être juif werd in 2013 in Parijs gepubliceerd door de Editions Allia. Het jaar daarop verscheen er een Italiaanse vertaling, Essere o non essere ebreo, uitgegeven door de Romeinse uitgeverij Lantana.

In elk nieuw stadium van deze geschiedenis bracht de auteur kleine maar niet onbelangrijke veranderingen aan, zonder zijn basisideeën te veranderen. Hij heeft dit ook gedaan onder het toeziend oog van zijn eminente Vlaamse vertaler Dr. Ludo Abicht. Vandaar dat, in zijn eigen woorden, ‘de Nederlandse tekst mijn uiteindelijke en definitieve uitspraken bevat over de heikele onderwerpen waarmee ik stoutmoedig geworsteld heb’.

Vertaler Ludo Abicht liet zich inspireren tot een nawoord dat als een zelfstandig essay kan worden gelezen over identiteit en actief pluralisme.

Humanismen

OSCAR MANDEL | Vertaling door Ludo Abicht

Jood zijn of niet

Oscar Mandel (°1926) werd in Antwerpen geboren en woonde tot 1940 op de Belgiëlei, op een paar stappen van wat toen de mooie cirkelvormige Boduognatplaats was. In dat jaar vluchtte het gezin voor de Duitse bezetter naar de Verenigde Staten. Hij studeerde aan de New York University, Columbia University en Ohio State University. In 1960 doceerde Oscar Mandel Amerikaanse poëzie aan de universiteiten van Amsterdam, Leiden en Utrecht. Daarna werd hij lid van de faculteit van de Afdeling Humanities and Social Sciences aan het California Institute of Technology, waar hij bleef doceren tot aan zijn emeritaat.

Hij is auteur en vertaler van meer dan twintig boeken met essays over een brede waaier van onderwerpen, literatuurtheorie, kunstgeschiedenis, poëzie, fabels en drama. (www.oscarmandel.com) Ludo Abicht (°1936) studeerde Klassieke Filologie, Germaanse Filologie en Filosofie. Hij promoveerde aan de University of Cincinnati, Ohio met een proefschrift over Paul Adler. Ein Dichter aus Prag. Zijn latere boeken gaan over Duitse literatuur, het Jodendom, politieke filosofie en ethiek. Hij doceerde in New Brunswick, Canada, Antioch University en Berkeley University, USA en aan de universiteiten van Gent en Antwerpen. (ludoabicht@ymail.com)

DE ZINNEN VAN HET LEVEN Auteur: Marc Van den Bossche ISBN: 978 90 5718 637 0 160 X 200 | PAPERBACK | € 23,95 158 PAGINA’S

De reeks Humanismen komt tot stand onder redactie van Prof. Dr. Marc Van den Bossche.

OSCAR MANDEL

Jood zijn of niet

ISBN 978 90 5718 657 8

www.vubpress.be

9

789057 186578

Humanismen

Vrijheid van religie en neutraliteit van de overheid lijken een verworven recht. Onder vrijzinnig, atheïstisch of humanistisch geïnspireerde auteurs tekent zich echter een duidelijke breuklijn af in de discussie over hoe de publieke ruimte kan ingevuld worden. Aan de ene kant vinden we fervente voorvechters van het ‘vrij zijn van religie’ (freedom from) en van een strikte neutraliteit, aan de andere kant wordt vrijheid van religie (freedom of) benadrukt en een inclusieve of pluralistische neutraliteit verdedigd. Een debat als dat over het hoofddoekenverbod heeft deze breuklijn duidelijk naar voren laten komen.

Humanismen

GILY COENE & MARC VAN DEN BOSSCHE (RED.)

Vrij(heid) van religie

Dit boek wil deze thematiek vanuit verschillende perspectieven belichten: filosofisch, ethisch, sociologisch, juridisch…

De reeks Humanismen wil het denken over de hedendaagse condition humaine op een prikkelende en eigenzinnige manier stimuleren. Het begrip humanisme krijgt hier een zeer ruime omschrijving: respect voor de mens in zijn diversiteit en pluraliteit en voor de manier waarop individuen zoeken naar identiteit en zingeving.

JOOD ZIJN OF NIET Auteurs: Oscar Mandel, Ludo Abicht ISBN: 978 90 5718 657 8 160 X 200 | PAPERBACK | € 20,00 64 PAGINA’S

De reeks Humanismen komt tot stand onder begeleiding van de Prof. Dr. Gily Coene en Prof.

Dr. Marc Van den Bossche van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel.

Vrij(heid) van religie

ISBN 978 90 5718 455 0

www.vubpress.be

9

789057 184550

Humanismen

Hedendaagse debatten over religieuze diversiteit worden vaak op het scherp van de snee gevoerd. Waarheden botsen met andere Waarheden. Van een echt gesprek is nau-

Humanismen

welijks sprake. Dit boek wil uitgaan van een mogelijke conversatie die niet vertrekt vanuit vaste, universele categorieën. Betekenissen zijn flexibel. Ze hebben een context.

MARC VAN DEN BOSSCHE

Religie na de dood van God. Een conversatie

Ze vragen vaak om een ander verhaal dan het gebruikelijke.

Met dit boek hoopt de auteur een theoretisch kader te schetsen voor een verstaan van de ander waarbij expliciet democratie en antifundamentalisme vooropstaan. Het gaat hier zowel om een reactie tegen een religieus als tegen een verlichtingsfundamentalisme.

Het betoog krijgt vorm vanuit het werk van twee filosofen: de Amerikaanse neopragmatist Richard Rorty (1931-2007) en de Italiaanse hermeneuticus Gianni Vattimo (°1936).

De eerste noemt zichzelf ‘religieus onmuzikaal’, soms atheïst, soms antiklerikaal. De tweede noemt zich katholiek, gelovig, nihilist, maar ook antiklerikaal. Hun denken en hun onderlinge dialoog kunnen een nieuw perspectief openen voor debatten die steevast vastlopen in de impasse van het Grote Gelijk en de dwang en de uitsluiting die daarmee gepaard gaan. Hun denken is actief pluralistisch en inclusief democratisch.

De reeks Humanismen wil het denken over de hedendaagse condition humaine op een prikkelende en eigenzinnige manier stimuleren. Het begrip humanisme krijgt hier een zeer ruime omschrijving: respect voor de mens. In een hedendaagse context betekent dat respect en aandacht voor de mens in haar of zijn diversiteit en pluraliteit en voor de manier waarop individuen naar identiteit, zin- en betekenisgeving zoeken. Zowel theoretische beschouwingen als praktijkgeoriënteerde verhalen vinden hier hun plek.

De reeks Humanismen komt tot stand onder begeleiding van Prof. Dr. Marc Van den Bossche

MARC VAN DEN BOSSCHE

van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen, Vrije Universiteit Brussel.

Religie na de dood van God. Een conversatie

ISBN 978 90 5718 328 7

www.vubpress.be

9

789057

183287

De hoofdstroom van het westerse denken werd eeuwenlang gekenmerkt door een sterke

Humanismen

subjectiviteit: het eigenmachtige subject zou vanuit rationele vermogens leven en wereld vorm en zin geven. Beheersbaarheid, maakbaarheid en zekerheid waren de trefwoorden.

Met het denken van Martin Heidegger is deze cartesiaanse rationaliteit radicaal ter discussie gesteld. Het subject verschijnt niet langer als louter autonoom, maar als ‘geworpen’ in een

Humanismen

waarover wij niet vanuit een vermeend radicale vrijheid kunnen beschikken.

De auteur pleit voor een openstaan voor dingen die ontsnappen aan ons berekenende denken: stemmingen, het eigen lichaam, erotiek, het oor hebben voor de ander, de pluraliteit van de wereld. Denken is zoeken en tasten. We stappen in een gesprek dat al gaande was.

Dat gesprek is er één over een meervoudigheid aan vormen om het leven betekenis te geven en om betekenis te verstaan die al gegeven is. Met auteurs als Martin Heidegger, HansGeorg Gadamer, Maurice Merleau-Ponty, Hannah Arendt, Gianni Vattimo en Benjamin Barber tracht Van den Bossche instrumenten aan te reiken om dit gesprek en het continueren ervan te traceren. Met Hannah Arendt ziet hij pluraliteit als de wet van de aarde. Humanisme kan hier dan ook enkel in het meervoud gesteld worden.

Het pathos van het denken is een grondig herwerkte en aangevulde editie van het gelijknamige boek dat in 2003 verscheen bij uitgeverij Damon.

Marc Van den Bossche doceert onder meer wijsgerige antropologie en cultuurfilosofie aan de Vrije Universiteit Brussel. Zijn onderzoek situeert zich vooral op het vlak van de hermeneutiek en het pragmatisme, van waaruit hij recent het thema van de lijfelijkheid benadert.

Momenteel richt hij zich in het bijzonder op kunst en nieuwe media, in casu de fotografie. Hij is auteur en medeauteur van talrijke publicaties.

De reeks Humanismen wil het denken over de hedendaagse condition humaine op een prikkelende en eigenzinnige manier stimuleren. Het begrip humanisme krijgt hier een zeer ruime omschrijving: respect voor de mens in zijn diversiteit en pluraliteit en voor de manier waarop individuen zoeken naar identiteit en zingeving.

ISBN: 978 90 5718 455 0 160 X 200 | PAPERBACK | € 26,95 261 PAGINA’S

RELIGIE NA DE DOOD VAN GOD Auteur: Marc van den Bossche ISBN: 978 90 571 8328 7 160 X 200 | PAPERBACK | € 24,95 149 PAGINA’S

Marc Van den BosscHe

HET PATHOS VAN HET DENKEN Auteur: Marc Van den Bossche Het pathos van het denken

Marc Van den BosscHe

De reeks komt tot stand onder begeleiding van Prof. dr. Marc Van den Bossche van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel.

ISBN 978 90 5718 173 3

Opstellen over subjectiviteit en intersubjectiviteit

www.vubpress.be

9 789057 181733

weer onduidelijk wat zingeving is.

Humanismen

Humanisme vatten we veelal op als een levensbeschouwing, zoals bijvoorbeeld ook het christendom en het boeddhisme. Maar wat is een levensbeschouwing precies? Vaak wordt gesteld dat een levensbeschouwing antwoord geeft op zingevingsvragen, maar dan blijft

Humanismen

In dit boek schetst Peter Derkx de geschiedenis van het humanisme voor hij de kern ervan

Peter Derkx

uitwerkt in vier punten: 1) elke levensbeschouwelijke positie is altijd aan een specifieke conren en elkaar als gelijken te behandelen; 3) mensen moeten de verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen ontplooiing en 4) uiteindelijk draait het om liefde voor specifieke, unieke, kwetsbare en onvervangbare personen.

Om te verduidelijken hoe een dergelijk humanisme een antwoord kan geven op zingevingsvragen wordt eerst geformuleerd wat de kenmerken zijn van een zinvol leven: doelgerichtheid, morele rechtvaardiging, competentie, eigenwaarde, begrijpelijkheid, verbondenheid en transcendentie. Daarna wordt concreet gemaakt hoe humanisme werkt als zingevingskader.

De auteur vertrekt daarbij van een actuele en ook controversiële maatschappelijke kwestie, namelijk de vraag of we moeten proberen met geavanceerde biomedische technologie het leven van mensen aanzienlijk te verlengen met decennia of eeuwen.

Humanisme, zinvol leven en nooit meer ‘ouder worden’ is mede ontstaan uit de Leerstoel Willy Calewaert (een initiatief van de Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw) die de auteur in 2007-2008 bekleedde aan de Vrije Universiteit Brussel, Faculteit Psychologie en Educatiewetenschappen en opleiding Agogiek.

Humanisme, zinvol leven en nooit meer ‘ouder worden’

text gebonden mensenwerk; 2) mensen horen elkaars menselijke waardigheid te respecte-

Peter Derkx (°1951) studeerde Engelse taal- en letterkunde en wijsbegeerte en is hoogleraar humanisme en levensbeschouwing aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht.

De reeks Humanismen wil het denken over de hedendaagse condition humaine op een prikkelende en eigenzinnige manier stimuleren. Het begrip humanisme krijgt hier een zeer

Humanisme, zinvol leven en nooit meer ‘ouder worden’

ruime omschrijving: respect voor de mens in zijn diversiteit en pluraliteit en voor de manier De reeks komt tot stand onder begeleiding van Prof. dr. Marc Van den Bossche van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel.

Peter Derkx

waarop individuen zoeken naar identiteit en zingeving.

Een levensbeschouwelijke visie op ingrijpende

Met de steun van de Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw deMens.nu

biomedisch-technologische levensverlenging

ISBN 978 90 5487 958 9

www.vubpress.be

9

789054

879589

Humanismen

We kennen ze allemaal, van onszelf en van anderen, de gedachte dat ‘de waarheid in het midden ligt’. Immers, ‘te’ is nooit goed: niet te veel, te weinig evenmin. In het alledaagse spreken gaat het misschien om de macht der gewoonte, maar politiek en maatschappelijk

Humanismen

gezien is het zeker geen neutrale gedachte. Na 9/11 zijn alle stromingen die in naam van

Ignaas DevIscH

de waarheid spreken verdacht geworden: het midden lijkt nog de enige plaats die we kundecennium vanuit datzelfde midden bijzonder veel geweld gebruikt. Denk maar aan de gevangenis van Guantanamo Bay waar in naam van de strijd tegen het extremisme alle burgerrechten werden en nog steeds worden genegeerd. Zelfs indien de waarheid in het midden

Vanuit de vraag ‘Ligt de waarheid in het midden?’ onderzoekt Ignaas Devisch de maatschappelijke rol van waarheid en kritiek in onze samenleving. De auteur grasduint in het werk van verschillende filosofen en sociologen, maar schrijft op een toegankelijke manier over actuele problemen van onze tijd. Vanuit concrete voorbeelden analyseert hij hoe ‘waarheid’ vandaag

Ligt de waarheid in het midden?

nen vertrouwen omdat daar alles gerelativeerd wordt. Nochtans is er tijdens het afgelopen

zou liggen, biedt dit duidelijk geen garanties om ‘uitersten’ te voorkomen.

nog veel meer aan het werk is dan we denken en hoe we ons daartegenover kritisch kunnen verhouden.

Ligt de waarheid in het midden is verplichte literatuur voor iedereen die geïnteresseerd is in het beter begrijpen van de politieke problemen van onze tijd.

Prof. dr. Ignaas Devisch is als filosoof verbonden aan de Universiteit Gent en de Arteveldehogeschool. Hij is tevens voorzitter van De Maakbare Mens.

De reeks Humanismen wil het denken over de hedendaagse condition humaine op een prikkelende en eigenzinnige manier stimuleren. Het begrip humanisme krijgt hier een zeer ruime omschrijving: respect voor de mens in zijn diversiteit en pluraliteit en voor de manier

groep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel.

Ignaas DevIscH

waarop individuen zoeken naar identiteit en zingeving.

De reeks komt tot stand onder begeleiding van Prof. dr. Marc Van den Bossche van de vak-

Ligt de waarheid in het midden?

ISBN 978 90 5487 959 6

www.vubpress.be

9

789054

Nadenken in Wolkenkoekoeksoord

879596

In De dood van een therapeut staat één probleem centraal: waarom krijgt een mens zo weinig vat op zijn eigen levensweg? Noch God met al zijn richtlijnen en beloftes, noch de in zijn plaats gekomen wetenschap met al haar kennis van de materie blijken standvastige antwoorden te kunnen geven voor de zoekende en vaak rusteloze

Humanismen

menselijke geest. En dan laten we de fysieke gezondheid nog buiten beschouwing. Er

Humanismen

Luc Teuwen

wordt veel beloofd en nog meer verkocht en verhandeld op de markt van hulpverleners.

Het aanbod dikt met de dag stevig aan, maar het aards paradijs lijkt niet echt dichterbij te komen.

Dit boek gaat over de menselijke zoektocht naar geluk en innerlijk comfort. In al zijn pogingen tot het creëren van een waardige samenleving stuit de mens op een merkwaardige paradox. Hoe meer hij inzet voor een humanistische levensgemeenschap, hoe meer tegenstellingen en conflicten op zijn weg komen te liggen. Ligt het menselijke geluk wel binnen zijn bereik zolang hij blijft geloven de wereld van dualiteit naar zijn hand te kunnen zetten?

De dood van een therapeut is een uitnodiging aan elke mens, en in het bijzonder aan de vrijzinnige gemeenschap om dit zelfonderzoek ook eens vanuit een totaal ander perspectief te benaderen. De centrale vraag is: wat ben ik? Want slechts wie het licht weet te werpen op zichzelf, komt vrij van zijn eigen schaduw.

Dood van een therapeut Non-dualiteit binnen de hulpverlening

De reeks Humanismen wil het denken over de hedendaagse condition humaine op een prikkelende en eigenzinnige manier stimuleren. Het begrip humanisme krijgt hier een zeer ruime omschrijving: respect voor de mens. In een hedendaagse context betekent dat respect en aandacht voor de mens in haar of zijn diversiteit en pluraliteit en voor de manier waarop individuen naar identiteit, zin- en betekenisgeving zoeken. Zowel theoretische beschouwingen als praktijkgeoriënteerde verhalen vinden hier hun plek.

De reeks Humanismen komt tot stand onder begeleiding van Prof. Dr. Marc Van den Bossche van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen, Vrije Universiteit Brussel.

Luc Teuwen

Dood van een therapeut Non-dualiteit binnen de hulpverlening

ISBN 978 90 5487 611 3

www.vubpress.be

9

789054 876113

In één van de bijdragen aan deze bundel wordt humanisme omschreven als ‘respect voor de mens’. Een hedendaagse invulling van die opgave is echter heel wat complexer dan deze schijnbaar voor de hand liggende omschrijving laat uitschijnen. Alle auteurs gingen in op de vraag na te denken over een mogelijke meervoudige invulling van het

Humanismen

begrip humanisme. Thema’s als pluraliteit, diversiteit, alteriteit en intersubjectiviteit

Humanismen

Marc Van den BosscHe & roBrecHt VandeMeuleBroecke (red.)

zijn dan ook nooit ver weg in de opgenomen bijdragen en krijgen een invulling op zo uiteenlopende terreinen als de politiek, de wetenschap, het interculturalisme, de ethiek, het denken over lichamelijkheid en andere mogelijke invalshoeken.

In zijn bijdrage toont Rik Pinxten, voorzitter van de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging in Vlaanderen alvast dat het geïnstitutionaliseerde humanisme de uitdaging van een denken in het meervoud ter harte neemt. Voor Pinxten bestaat het grote verschil tussen het westerse etnocentrisme en dat van andere culturen erin dat wij westerlingen altijd gemeend hebben de ander te kunnen veranderen naar ons model. Een model dat superieur werd geacht. Een hedendaags, kritisch humanisme wil zich daarentegen niet langer als exclusief voordoen. Pinxten pleit als alternatief voor het autochtone perspectief. Dat houdt in dat elke cultuur een eigen manier van omgaan met de dingen heeft en de wereld op een welbepaalde wijze ziet. Onze taak bestaat er dan in de verschillen te kennen en te respecteren. Humanisme betekent op die manier: respect voor de mens in zijn pluraliteit en diversiteit. Zo gezien draagt de term humanisme expliciet altijd de eigen meervoudsvorm in zich. Dat is zowat de rode draad doorheen deze bundel waarin vooral jonge vorsers aan het woord komen. Humanismen is het eerste boek in de gelijknamige nieuwe reeks.

De reeks Humanismen wil het denken over de hedendaagse condition humaine op een prikkelende en eigenzinnige manier stimuleren. Het begrip humanisme krijgt hier een zeer ruime omschrijving: respect voor de mens. In een hedendaagse context betekent

Humanismen Filosofische beschouwingen over diversiteit en pluraliteit

dat respect en aandacht voor de mens in haar of zijn diversiteit en pluraliteit en voor de manier waarop individuen naar identiteit, zin- en betekenisgeving zoeken. Zowel theoretische beschouwingen als praktijkgeoriënteerde verhalen vinden hier hun plek.

De reeks Humanismen komt tot stand onder begeleiding van Prof. Dr. Marc Van den Bossche van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen, Vrije Universiteit Brussel.

ISBN 978 90 5487 566 6

www.vubpress.be

9

Marc Van den BosscHe & roBrecHt VandeMeuleBroecke (red.)

De reeks Humanismen wil het denken over de hedendaagse condition humaine op een prikkelende en eigenzinnige manier stimu­ leren. Het begrip humanisme krijgt hier een zeer ruime omschrijving: respect voor de mens in zijn diversiteit en pluraliteit en voor de manier waarop individuen zoeken naar identiteit en zingeving. De reeks Humanis­ men komt tot stand onder begeleiding van prof. dr. Marc Van den Bossche van de vak­ groep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap­ pen van de Vrije Universiteit Brussel.

VRIJ(HEID) VAN RELIGIE Auteurs: Gily Coene, Marc Van den Bossche

wereld. Marc Van den Bossche noemt dit een pathos, iets wat ons al vooraf gegeven is en

Het pathos van het denken Opstellen over subjectiviteit en intersubjectiviteit

studeerde moraalfilosofie en communicatie­ wetenschappen aan de VUB en gaf jarenlang niet-confessionele zedenleer, filosofie en media in het officieel onderwijs. Hij was ver­ bonden als stagebegeleider moraalweten­ schappen en filwosofie aan de lerarenoplei­ ding van de VUB. Gedurende dertig jaar verzorgde hij mee de uitzendingen van Het Vrije Woord-Radio op de openbare omroep.

In 2015 werden de levensbeschouwelijke gastprogramma’s op de openbare omroep geschrapt en verdween ook Het Vrije Woord uit de ether. Niet zonder de ambitie om met de Humanistisch Vrijzinnige Radio opnieuw een vrijdenkende stem te worden in de media.

GILY COENE & MARC VAN DEN BOSSCHE (RED.)

KAREL VAN DINTER (1950)

Humanismen

Filosofische beschouwingen over

ISBN: 978 90 571 8173 3 160 X 200 | PAPERBACK | € 23,95 212 PAGINA’S

HUMANISME, ZINVOL LEVEN EN NOOIT MEER ‘OUDER WORDEN’ Auteur: Peter Derkx ISBN: 978 90 548 7958 9 160 X 200 | PAPERBACK | € 24,95 232 PAGINA’S

LIGT DE WAARHEID IN HET MIDDEN? Auteur: Ignaas Devisch ISBN: 978 90 548 7959 6 160 X 200 | PAPERBACK | € 25,95 168 PAGINA’S

DOOD VAN EEN THERAPEUT Auteur: Luc Teuwen ISBN: 978 90 548 7611 3 160 X 200 | PAPERBACK | € 22,95 181 PAGINA’S

HUMANISMEN Auteur: Marc Vandenbossche ISBN: 978 90 548 7566 6 160 X 200 | PAPERBACK | € 26,95 288 PAGINA’S

diversiteit en pluraliteit

789054 875666

9

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

DE KUNST VAN SAMENLEVEN EEN PLEIDOOI VOOR EEN HUMANISTISCH PLURALISME

tergrond van vragen rond migratie en klimaatverandering doet zij een voorstel alistisch humanisme dat de mens als partner ziet van andere levensvormen. en andere manier van de wereld ervaren nodig, die niet bepaald is door ons

ar controle en beheersing. Alma benadert dit vanuit een esthetisch perspectief, g heeft op hoe we zintuiglijk en affectief geraakt worden door de wereld om ons het inzicht dat we daaraan ontlenen. De kunst van samenleven is geschreven als jke bijdrage aan een voortgaand gesprek over de vormgeving van een eigentijds met de nadruk op de dialoog met andere levensbeschouwelijke tradities.

962) heeft een gastprofessoraat humanistiek en esthetica aan de faculteit Letteren rte van de Vrije Universiteit Brussel. Haar onderzoek richt zich op humanisme op levensbeschouwelijk pluralisme – met name de rol van verbeeldingskracht in

omgaan met diversiteit. Daarnaast heeft zij een eigen praktijk op het gebied van aining, een werkplaats voor zinvol leven en werken (www.hansalma.eu).

manismen wil het denken over de hedendaagse condition humaine op een prikgenzinnige manier stimuleren. Het begrip humanisme krijgt hier een zeer ruime respect voor de mens in zijn diversiteit en pluraliteit en voor de manier waarop ken naar identiteit en zingeving. De reeks komt tot stand onder begeleiding van prof. den Bossche van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen van de Vrije ussel.

ISBN 978 90 5718 772 8

HANS ALMA

Anish Kapoor, 2018 - Anish Kapoor - Cloud Gate 2004 - Stainless steel - 10x20.1x12.8 m ark Chicago - Photo: Patrick Pyszka

Humanismen

HANS ALMA

De kunst van samenleven. Een pleidooi voor een pluralistisch humanisme

p humanisme.

Humanismen

Cloud Gate in het Millennium Park in Chicago brengt mensen in beweging: ze h in het glanzende oppervlak, ze maken contact met elkaar en creëren momenten ugde. Het kunstwerk is een aantrekkelijk en uitdagend voorbeeld voor huma-

ijk zichtbaar in de publieke ruimte, uitnodigend tot reflectie én beleving, speels, n verbindend. Achter dit voorbeeld schuilt een urgente vraag: hoe kunnen wij in actuele maatschappelijke problemen een ‘goed leven’ invullen? Hans Alma pleit pgaande levensbeschouwelijke reflectie in het publieke domein. Aan de hand ken als Cloud Gate geeft zij een visie op wat levensbeschouwing is en kan zijn,

De kunst van samenleven Een pleidooi voor een pluralistisch humanisme

www.vubpress.be

9

789057 187728

HANS ALMA De kunst van samenleven Een pleidooi voor een humanistisch pluralisme

ISBN 978 90 5718 772 8 VERSCHENEN 160 X 200 | PAPERBACK | € 23,95 184 PAGINA’S VERSCHENEN IN DE REEKS HUMANISMEN

10

De sculptuur Cloud Gate in het Millennium Park in Chicago brengt mensen in beweging: ze spiegelen zich in het glanzende oppervlak, ze maken contact met elkaar en creëren momenten van levensvreugde. Het kunstwerk is een aantrekkelijk en uitdagend voorbeeld voor humanisme: duidelijk zichtbaar in de publieke ruimte, uitnodigend tot reflectie én beleving, speels, dynamisch en verbindend. Achter dit voorbeeld schuilt een urgente vraag: hoe kunnen wij in het licht van actuele maatschappelijke problemen een ‘goed leven’ invullen? Hans Alma pleit voor een diepgaande levensbeschouwelijke reflectie in het publieke domein.

Aan de hand van kunstwerken als Cloud Gate geeft zij een visie op wat levensbeschouwing is en kan zijn, toegespitst op humanisme.

Tegen de achtergrond van vragen rond migratie en klimaatverandering doet zij een voorstel voor een humanisme als pluralisme dat de mens als partner ziet van andere levensvormen. We hebben een andere manier van de wereld ervaren nodig, die niet bepaald is door ons verlangen naar controle en beheersing. Alma benadert dit vanuit een esthetisch perspectief, dat betrekking heeft op hoe we zintuiglijk en affectief geraakt worden door de wereld om ons heen, en op het inzicht dat we daaraan ontlenen. De Kunst van Samenleven is geschreven als een persoonlijke bijdrage aan een voortgaand gesprek over de vormgeving van een eigentijds humanisme, met de nadruk op de dialoog met andere levensbeschouwelijke tradities.

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

HANS ALMA (1962) heeft een gastprofessoraat humanistiek en esthetica aan de faculteit Letteren en Wijsbe­ geerte van de Vrije Universiteit Brussel. Haar onderzoek richt zich op humanisme en kunst, en op levensbeschouwelijk pluralisme – met name de rol van verbeeldingskracht in het respectvol omgaan met diversiteit. Daarnaast heeft zij een eigen praktijk op het gebied van coaching en training, een werkplaats voor zinvol leven en werken (­www.hansalma.eu).

(De reeks Humanismen wil het denken over de hedendaagse condition humaine op een prikkelende en eigenzinnige manier stimule­ ren. Het begrip humanisme krijgt hier een zeer ruime omschrijving: respect voor de mens in zijn diversiteit en pluraliteit en voor de manier waarop individuen zoeken naar identiteit en zingeving. De reeks Humanis­ men komt tot stand onder begeleiding van prof. dr. Marc Van den Bossche van de vak­ groep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap­ pen van de Vrije Universiteit Brussel.

11

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

DE DOOD VAN EURYDICE C ult uurk ritische gedachtenwisselingen me t S immel , G ehlen en A dorno

De dood van Eurydice is een fijnbesnaarde en wetenschappelijk hoogstaande evocatie van het nihilistisch geïnspireerde denken over samenleving en cultuur op scharniermomenten in het 20e-­ eeuwse Europa. Het boek verkent daartoe de (grond)stemmingen die ten grondslag liggen aan de maatschappij- en cultuurkritische werken van de Duitstalige intellectuelen Georg Simmel, Arnold Gehlen en Theodor W. Adorno.

MATTHIAS BUNNEGHEM De dood van Eurydice Cultuurkritische gedachtenwisselingen met Simmel, Gehlen en Adorno

ISBN 978 90 5718 740 7 VERSCHENEN 160 X 230 | PAPERBACK | € 37,00 388 PAGINA’S

UPA

University Press Antwerp

12

Anders dan in de queeste van Orpheus na de tragische dood van zijn geliefde nimf Eurydice, spelen in dit boek niet de monsters van de Onderwereld een hoofdrol. Wel toont de auteur aan waarom onder meer de verbrokkeling van sociale instituties, tot het uiterste gedreven processen van arbeidsverdeling en de uitbouw van een zogenaamde cultuurindustrie het voortbestaan van een humanistisch cultuurbegrip tot in onze huidige 21e eeuw ernstig bemoeilijken.

In De dood van Eurydice volgt Matthias Bunneghem een geheel eigen pad, geïnspireerd door hermeneutische onderzoeksmethoden en de essayistische stijl die de vroeg twintigste-eeuwse Duitstalige cultuursociologie kenmerkt. Deze werken denkvorm stimuleert en voedt theoretisch uit­ diepende en waardegeladen gedachtewisselingen met tegenspelers zoals Ernst Cassirer, Franz Kafka, Peter Sloterdijk en Jürgen Habermas.

MAT THIAS BUNNEGHEM

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

DE DOOD VAN EURYDICE

C U LT U U R K R I T I S C H E G E DAC H T E W I S S E L I N G E N M E T S I M M E L , G E H L E N E N A D O R N O

MATTHIAS BUNNEGHEM is doctor in de sociologie. De dood van Eurydice is de neerslag van zijn doctoraatsonderzoek. In zijn cultuur­ kritische onderzoek verbindt hij steevast klassieke en hedendaagse sociologische theorieën met een speci­ fieke aandacht voor het intellectuele, sociale en artis­ tieke leven in het Duitstalige Europa vanaf de late 19e eeuw. Hij is onder andere fellow aan de Universiteit Antwerpen, onderwijsbeleidsondersteuner aan de KU Leuven en hoofdredacteur van Sociologos (Tijdschrift voor Sociologie).

13

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

VREEMDE WERELD ZYGMUNT BAUMAN OVER SAMENLEVEN IN VLOEIBARE TIJDEN

Marc Van den Bossche

V REEMDE WERELD Z B

over samenleven in vloeibare tijden

MARC VAN DEN BOSSCHE Vreemde wereld Zygmunt Bauman over samenleven in vloeibare tijden

ISBN 978 90 5718 755 1 VERSCHENEN 148 X 210 | PAPERBACK | € 19,95 188 PAGINA’S

Een vloeibaar leven is een leven dat geleefd wordt in omstandigheden van voortdurende onzekerheid. Dat leven, anno nu, speelt zich af in een samenleving die Zygmunt Bauman vloeibaar modern noemt. In een dergelijke samenleving veranderen de omstandigheden waarin mensen leven dusdanig snel dat ze niet eens de kans hebben enige vastheid te verwerven en tot gewoonte of routine te worden. Een vloeibaar leven is bovendien ook een leven dat door en door op consumptie gericht is. Zowat alles in onze omgeving, of dat nu van materiële of spirituele aard is, kan dienen als voorwerp van consumptie. En eigenlijk zien we onszelf ook zo, meent Bauman: het vloeibare leven voedt zichzelf met een voortdurend knagend gevoel van onvoldaan zijn en van ontevredenheid met en over zichzelf.

Het vloeibare leven staat diametraal tegenover wat Bauman als moderniteit beschouwt: een visie op mens en wereld die vertrekt van vaste, uniforme en universele regels, waarden en normen. Zowel voor de periode van moderniteit als voor die van posten vloeibare moderniteit heeft Bauman altijd de vraag gesteld naar de omgang met wat ons vreemd is en met de ander als vreemdeling. Zijn denken waarschuwt ons voortdurend voor vormen van uitsluiting en marginalisering.

14

Cultuurfilosoof en hoogleraar Marc Van den Bossche probeert in dit boek te tonen dat al dat schijnbaar onheilspellende ook een positieve kracht in zich draagt. De kritiek van Bauman leidt niet tot fatalisme of doemdenkerij, maar draagt een krachtig appel in zich. Bauman toont ons dat de manier waarop we leven slechts één mogelijkheid is naast andere. Van den Bossche besluit zijn boek dan ook met een pleidooi voor een andere moraliteit in het omgaan met de vreemdeling, voor verbeelding en voor een doorleefde dialoog met de kunst als inspiratiebron.

MARC VAN DEN BOSSCHE doceert onder meer cultuurfilosofie aan de Vrije Universiteit Brussel. Zijn onderzoek situ­ eert zich vooral op het vlak van de hermen­ eutiek en het pragmatisme, van waaruit hij recent het thema van de lijfelijkheid benadert.

Momenteel richt hij zich in het bijzonder op kunst en nieuwe media, in casu de fotografie.

Hij is auteur en medeauteur van talrijke publicaties.

15

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

EEN STAD IS GEEN LAND …

PLEIDOOI VOOR DE STEDELIJKE REVOLUTIE (PAUL VERBRAEKENLEZING 2018)

rheid van de mensen woont vandaag in een stedelijke omgeving. Met

e feit wordt onvoldoende rekening gehouden, zeker wanneer het erom

dige maatschappelijke en politieke conclusies te trekken. Nochtans gaat

n van de meest diepgaande herstructureringen in de geschiedenis van

id. Het is al enkele decennia het onderzoeksonderwerp van Eric Corijn.

espreekt de belangrijkste kenmerken van de stedelijke transitie, zowel

en, als op wereldvlak. Er is een groeiend spanningsveld tussen steden zeker wanneer landen een protectionistische, nationalistische koers

den reageren ook beter op de drie grote planetaire uitdagingen: onze

et de natuur, de sociale ongelijkheid en de multiculturele samenleving.

het ook nodig de stadsgewesten meer bevoegdheden te geven om een

Eric Corijn

Een stad is geen land …

Pleidooi voor de stedelijke revolutie Paul Verbraekenlezing 2018

sociale en culturele transitie mogelijk te maken. Een lokale deelecono-

van de instrumenten om tot een nieuwe postnationale samenleving te

n ware stedelijke revolutie!

is cultuurfilosoof en sociaal wetenschapper, hoogleraar Stadsstudies

e Universiteit Brussel, stichter van de onderzoeksgroep Cosmopolis,

Urban Research, ondervoorzitter van het Brussels Studies Institute

ur van de Brussels Academy. Hij is lid van verschillende jury’s en

s stadsvernieuwing, adviseur voor het Global Parliament of Mayors

van meer dan 300 publicaties. Hij is ook actief deelnemer aan het

pelijk debat.

2004 overleed Paul Verbraeken.

n veelzijdig activist en vrijdenker die de kritische rede hoog in het

oeg. Hij was veler vriend. Zijn naam is gegeven aan een jaarlijkse

een eminent spreker over een brandend onderwerp.

ISBN 978 90 5718 747 6

www.vubpress.be

9 789057

De meerderheid van de mensen woont vandaag in een stedelijke omgeving. Met dat simpele feit wordt onvoldoende rekening gehouden, zeker wanneer het erom gaat de nodige maatschappe­ lijke en politieke conclusies te trekken. Nochtans gaat het om één van de meest diepgaande herstructureringen in de geschiedenis van de mensheid. Het is al enkele decennia het onderzoeksonderwerp van Eric Corijn.

187476

ERIC CORIJN Een stad is geen land …

Pleidooi voor de stedelijke revolutie (Paul Verbraekenlezing 2018)

ISBN 978 90 5718 747 6 VERSCHENEN 130 X 210 | PAPERBACK | € 17,00 70 PAGINA’S VERSCHENEN IN DE REEKS VERBRAEKENLEZING

16

Dit boek bespreekt de belangrijkste kenmerken van de stedelijke transitie, zowel in Vlaanderen, als op wereldvlak. Er is een groeiend spannings­ veld tussen steden en landen, zeker wanneer landen een protectionistische, nationalistische koers varen. Steden reageren ook beter op de drie grote planetaire uitdagingen: onze omgang met de natuur, de sociale ongelijkheid en de multiculturele samenleving. Daarom is het ook nodig de stadsgewesten meer bevoegdheden te geven om een duurzame, sociale en culturele transitie mogelijk te maken. Een lokale deel­ econo­mie is één van de instrumenten om tot een nieuwe postnationale samenleving te komen.

Een ware stedelijke revolutie!

INT ERESSE IN ‘DE S TA D’?

NEEM ZEK ER OOK EEN KIJK JE BIJ ONZE S TA DSSCHRIF T ENREEKS!

Nadia Fadils meest recente werk spitst zich toe op het begrip radicalisering. De term ‘radicalisering’ staat hoog op de lijst van ons politiek woordgebruik. Deze 19de-eeuwse term stamt uit een progressieve en liberale gedachtegoed. Nu duidt hij steevast op verontrustende ideologische tendensen en processen – vaak van moslimsignatuur – die zouden kunnen leiden tot geweld. In deze lezing staat Fadil stil bij de semantische verschuiving van de term radicalisering gedurende de laatste vijftien jaar. Ze toont doorheen haar lezing aan hoe de term radicalisering gradueel als ideologisch denkkader ging fungeren om bepaalde vormen van activisme en politiek handelen te pathologiseren en te problematiseren. Ze argumenteert dat de term radicalisering tekenend is voor een onvermogen om niet-seculiere en niet-westerse taal en actievormen te integreren in een politieke woordenschat.

Nadia Fadil

Tegen radicalisering Pleidooi voor een postkoloniaal Europa

EERDER VERSCHENEN VERBRAEKENLEZINGEN:

Paul Verbraekenlezing 2017

Nadia Fadil is docent bij de vakgroep antropologie aan de KU Leuven waar ze verbonden is aan het Interculturalism, Migration and Minorities Research Center.

Ze verricht onderzoek rond het thema religie, etniciteit, secularisme en multiculturalisme met een specifieke focus op de Islam in Europa. Ze publiceerde veelvuldig in internationale en nationale wetenschappelijke tijdschriften en neemt op een regelmatige basis deel aan het Vlaamse publieke debat.

Op 9 april 2004 overleed Paul Verbraeken.

Hij was een veelzijdig activist en vrijdenker die de kritische rede hoog in het

TEGEN RADICALISERING Auteur: Nadia Fadil

vaandel droeg.

Hij was veler vriend.

Zijn naam is gegeven aan een jaarlijkse lezing met een eminent spreker over een brandend onderwerp.

ISBN 978 90 5718 623 3

www.vubpress.be

9 789057

186233

Willem Schinkel is een geëngageerd socioloog en filosoof en een veelzijdig en boeiend auteur over thema’s als het integratiebeleid, democratie in neoliberale tijden, de rol van de sociologie. Als wetenschapper zet hij zich in voor de alles behalve holle leuze: ‘Wij moeten beseffen: het kan anders’.

Momenteel gaan zijn engagement en interesse uit naar de drone-oorlog, die (met name) gevoerd wordt door de VS en het hedendaagse imperialisme kenmerkt. In deze Paul Verbraekenlezing kiest Schinkel voor een meer geopolitieke en mondiale focus op het thema en brengt hij nieuwe, interessante en uitdagende ideeën aan.

Willem Schinkel (1976) is als socioloog en filosoof verbonden aan de Erasmus

Willem Schinkel

De leegte van westerse waarden Over mensenrechten en drone-oorlogvoering

ISBN: 978 90 5718 623 3 130 X 210 | PAPERBACK | € 14,50 52 PAGINA’S

Universiteit Rotterdam. Hij publiceert regelmatig in NRC Handelsblad en De Groene Amsterdammer en is gastcorrespondent bij De Correspondent, alwaar hij een Politiek Lexicon schrijft en cureert. Zijn huidige onderzoek, gefinancierd

Paul Verbraekenlezing 2016

door de EU, heeft betrekking op drie grote thema’s: de migratiecrisis, economische crisis en ecologische crisis.

Op 9 april 2004 overleed Paul Verbraeken.

DE LEEGTE VAN WESTERSE WAARDEN Auteur: Willem Schinkel

Hij was een veelzijdig activist en vrijdenker die de kritische rede hoog in het vaandel droeg.

Hij was veler vriend.

Zijn naam is gegeven aan een jaarlijkse lezing met een eminent spreker over een brandend onderwerp.

ISBN 978 90 5718 511 3

www.vubpress.be

9 789057

185113

Steden zijn altijd plaatsen van uitwisseling en ontmoeting geweest, dus ook van migratie. In dit boek onderzoekt Anne Winter hoe stedelijke migratie in de vorige eeuwen verliep en hoe men er toen mee omging in Europese steden. Ze schetst ons de voorlopers van de actuele uitdagingen rond migratie en diversiteit.

Stad en migratie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar de spanningen en uitdagingen die migratie met zich meebrengt zijn de laatste vijf eeuwen heel uiteenlopend geweest. Historisch inzicht is nodig om de discussies van vandaag beter te begrijpen.

Anne Winter is docent aan de vakgroep Geschiedenis van de Vrije Universiteit

Anne Winter

Migranten maken de stad Migratie, diversiteit en conflict in historisch perspectief

Brussel en directeur van het onderzoekscentrum Historisch Onderzoek naar Stedelijke Transformatieprocessen. Zij publiceerde reeds verschillende wetenschappelijke boeken en artikelen rond migratie, sociaal beleid en stedelijkheid in

Paul Verbraekenlezing 2015

vroegmodern en vroegindustrieel Europa.

Op 9 april 2004 overleed Paul Verbraeken.

Hij was een veelzijdig activist en vrijdenker die de kritische rede hoog in het vaandel droeg.

Hij was veler vriend.

Zijn naam is gegeven aan een jaarlijkse lezing met een eminent spreker over een brandend onderwerp.

www.vubpress.be

182914

Dit is een pleidooi voor de invoering van LEF, een onafhankelijk, verplicht en algemeen vormend vak over Levensbeschouwing, Ethiek en Filosofie in alle jaren en netten van het onderwijs. In het huidige klimaat van secularisering, (mentale) ontzuiling en toegenomen diversiteit wil LEF zowel de sociale cohesie versterken, als bijdragen tot de individuele ontwikkeling en zelfontplooiing van alle leerlingen. Als het onderwijs persoonlijke ontwikkeling en leren samenleven in diversiteit als kerntaken beschouwt, dan heeft LEF daarin een plaats.

Dit boekje is een must voor iedereen die bij het onderwijs betrokken is en iedereen met interesse in levensbeschouwing, filosofie, ethiek en burgerschap. Het verschaft niet alleen historische en actuele achtergrondinformatie, het wil ook

Patrick Loobuyck

Meer LEF in het onderwijs Levensbeschouwing, Ethiek en Filosofie voor iedereen Paul Verbraekenlezing 2014

het inhoudelijke debat over deze onderwerpen verdiepen en stimuleren met enkele richtinggevende voorstellen. Naast de argumentatie dat LEF nodig en mogelijk is, worden ook de eerste inhoudelijke krijtlijnen van het LEF-programma uitgezet. Deze aanzet is bedoeld als uitnodiging om samen met anderen over een meer concrete invulling na te denken.

Patrick Loobuyck (1974) studeerde godsdienstwetenschappen aan de KULeuven en Moraalwetenschappen aan de UGent. Hij is doctor in de moraalwetenschappen, professor levensbeschouwing aan het Centrum Pieter Gillis van de Universiteit Antwerpen en gastprofessor aan de UGent waar hij onder meer politieke filosofie doceert.

vaandel droeg.

Hij was veler vriend.

Zijn naam is gegeven aan een jaarlijkse lezing met een eminent spreker over een brandend

ISBN 978 90 5718 400 0

www.vubpress.be

9

ERIC CORIJN

789057

184000

De Vlaamse beweging heeft zich sinds de 19de eeuw ontwikkeld. Daartegenover ontstond een Waalse beweging.

Wat waren hun profiel en hun tegenstellingen? Waardoor is de kloof tussen Vlamingen en Walen verbreed, zonder overigens de franstaligen te vergeten?

Kunnen we echt spreken over tegengestelde nationale projecten? Zijn de Vlaamse en de Waalse beweging echt rivalen of hebben ze gemeenschappelijke belangen? Wat werd het politieke project van de Waalse beweging na de staking van de winter ‘60-‘61? Welke eisen kwamen daaruit voort en hoe veranderde dat de verhouding met de Vlaamse beweging? En hoe evolueerde de band met Brussel en met de Franse Gemeenschap die nu de federatie Brussel-Wallonië is geworden?

Een lang verhaal met hoogten en laagten, met strijd en compromissen, met partijen en ideologieën. Een ander perspectief op de ‘Belgische kwestie’ ...

is cultuurfilosoof en sociaal wetenschapper, hoogleraar Stadsstudies aan de Vrije Univer­ siteit Brussel, stichter van de onderzoeks­ groep Cosmopolis, Centre for Urban Rese­ arch, ondervoorzitter van het Brussels Studies Institute en directeur van de Brussels Academy. Hij is lid van verschillende jury’s en commissies stadsvernieuwing, adviseur voor het Global Parliament of Mayors en auteur van meer dan 300 publicaties. Hij is ook actief deelnemer aan het maatschappe­ lijk debat.

Chantal Kesteloot is doctor in de geschiedenis van de Université Libre de Bruxelles waar ze in 2001 promoveerde op een proefschrift over de relatie tussen

Chantal Kesteloot

Waals regionalisme tegenover Vlaams nationalisme Andere projecten of enkel een andere naam?

Paul Verbraekenlezing 2013

de Waalse beweging en Brussel van 1912 tot 1965. Sinds 1992 maakt ze deel uit van de vaste onderzoeksploeg van het SOMA. Zij is er hoofd van de afdeling publieksgeschiedenis. Zij is ook co-hoofdredactrice van het nieuwe BTNG-RBHC. Haar voornaamste onderzoeksdomeinen hebben betrekking op de geschiedenis van de Waalse beweging; het vraagstuk Brussel; herinnering van de oorlog en de nationale geschiedenis; de problematiek van nationalisme en nationale identiteit.

Hij was een veelzijdig activist en vrijdenker die de kritische rede hoog in het vaandel droeg.

Hij was veler vriend.

Zijn naam is gegeven aan een jaarlijkse lezing met een eminent spreker over een brandend

ISBN 978 90 5718 262 4

onderwerp.

WAALS REGIONALISME TEGENOVER VLAAMS NATIONALISME Auteur: Chantal Kesteloot ISBN: 978 90 5718 262 4 130 X 210 | PAPERBACK | € 14,50 56 PAGINA’S

Op 9 april 2004 overleed Paul Verbraeken.

www.vubpress.be

9 789057 182624

Mentale stoornissen zijn morele stoornissen. Deze op Freud gebaseerde stelling zal vandaag niet onmiddellijk veel bijval vinden – genetica en neurobiologie domineren immers de menswetenschappen, met dank aan de farmacie. Dat er daarvan ongeveer niks hard gemaakt kan worden hindert nauwelijks.

Een beredeneerd bewijs voor deze stelling is niet zo moeilijk. Moraal en ethiek hangen grotendeels, misschien zelfs volledig, af van de omgeving. Een andere cultuur impliceert andere normen en waarden en bijgevolg een andere (ab)normaliteit. Tot nader order is het enige overtuigende gemeenschappelijke kenmerk van psychiatrisch-psychologische afwijkingen de vaststelling dat de drager ervan niet past in de heersende sociale orde.

Dit heeft vergaande implicaties. In deze redenering is elke maatschappij zowel gezond- als ziekmakend en is het de taak van ethici en politici om daartussen een

Paul Verhaeghe

De neoliberale waanzin Flexibel, efficiënt en ... gestoord

positieve balans te installeren.

Vandaag is onze omgeving door en door neoliberaal en dit al voldoende lange tijd om vormgevende effecten te hebben op onze identiteit, onze normen en waarden.

Paul Verbraekenlezing 2012

Afgaand op de statistieken is de balans overduidelijk negatief: nooit waren er zo veel stoornissen als vandaag. Die stoornissen zijn bovendien anders dan pakweg dertig jaar geleden en ze worden ook anders behandeld. In vergelijking met de klassieke psychotherapie is de huidige aanpak niet veel meer dan een disciplinering (zit stil en let op!) die perfect aansluit bij de huidige angst voor de ander. Dat

DE NEOLIBERALE WAANZIN Auteur: Paul Verhaeghe

ook deze angst een gevolg is van het neoliberalisme heeft als effect dat collectief

ISBN: 978 90 7028 927 0 130 X 210 | PAPERBACK | € 14,50 52 PAGINA’S

protest zeer moeilijk van de grond komt. Dat zo’n protest nodig is lijdt volgens Paul Verhaeghe geen twijfel.

Paul Verhaeghe is gewoon hoogleraar en voorzitter van de vakgroep Psychoanalyse en Raadplegingspsychologie aan de UGent. Hij doceert Klinische Psychodiagnostiek, Psychoanalytische Therapie en Genderstudies. Hij heeft de laatste jaren bijzondere belangstelling voor de relatie tussen maatschappelijke veranderingen, identiteit en mentale stoornissen, zoals al blijkt uit zijn laatste boek Het einde van de psychotherapie.

ISBN 978 90 7028 927 0

Op 9 april 2004 overleed Paul Verbraeken.

www.vubpress.be

Hij was een veelzijdig activist en vrijdenker die de kritische rede hoog in het vaandel droeg.

Hij was veler vriend.

Zijn naam is gegeven aan een jaarlijkse lezing met een eminent spreker over een brandend onderwerp.

9

789070

289270

In deze lezing bouwt Eva Brems vanuit haar academische expertise en haar ervaring als mensenrechtenactivist een politiek project op.

De staatshervorming is niet het alfa en omega van de Belgische politiek. Hoe de staat ook georganiseerd is, belangrijker is de visie die deze uitdraagt. Eva Brems durft dromen van een België dat zijn complexen achter zich laat en een

Eva Brems

voortrekkersrol durft opnemen in een aantal fundamentele debatten.

Eén van de thema’s die aan bod komen is de internationale rol van België. Ooit was België voortrekker van de Europese eenmaking. Recenter werd België koploper in de strijd tegen ontoelaatbare wapens (antipersoonsmijnen, clustermunities, wapens met verarmd uranium). Kan België zich profileren als promotor van het internationaal recht en de mensenrechten in de internationale relaties?

België gidsland: een haalbare utopie

Ook de mensenrechten in België krijgen een plaats. Eva Brems stelt vast dat er nog gaten zitten in de bescherming van de fundamentele rechten in ons land, en doet concrete voorstellen om deze te dichten.

Ten slotte neemt ze het diversiteitsbeleid onder de loep, in het bijzonder de

Paul Verbraeken lezing 2011

emancipatie van vrouwen en van culturele en religieuze minderheden.

Eva Brems (°1969) is jurist en hoogleraar. Zij doceert ‘Mensenrechten’, ‘Recht en Gender’ en ‘Islam en Recht’ aan de faculteit Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Gent. Eva was actief in verschillende mensenrechtenorganisaties, zoals de Liga voor Mensenrechten, Advocaten zonder Grenzen, de Vlaamse Organisatie voor Mensenrechteneducatie en Amnesty International Vlaanderen. Sinds de federale verkiezingen van juni 2010 geeft ze een nieuwe vorm aan haar maatschappelijk engagement als volksvertegenwoordiger voor Groen!

Op 9 april 2004 overleed Paul Verbraeken.

Hij was een veelzijdig activist en vrijdenker die de kritische rede hoog in het vaandel droeg.

Hij was veler vriend.

Zijn naam is gegeven aan een jaarlijkse lezing met een eminent spreker over een brandend onderwerp.

BELGIE GIDSLAND Auteur: Eva Brems ISBN: 978 90 5487 864 3 130 X 210 | PAPERBACK | € 17,95 44 PAGINA’S

ISBN 978 90 5487 864 3

www.vubpress.be

‘Ten Westen!’ is tegelijk een aanvalskreet en een vertreksignaal. Het Westen verwijst naar een plaats waar men even massaal naartoe trekt als men er zich radicaal van afkeert. Ook is het Westen steeds meer een plaats die zijn migratiegeschiedenis tegengaat met toekomstbeelden van eigenheid en geworteldheid.

Dat is zeker het geval mondiaal gezien, maar dat is eveneens van toepassing op Ivoorkust. Over die dubbele bewegingen en, vooral, over de mensen die daarin figureren, gaat dit boek.

Gedurende de korte twintigste eeuw kende het zuiden van Ivoorkust migratiebe-

Op 9 april 2004 overleed Paul Verbraeken.

Hij was een veelzijdig activist en vrijdenker die de kritische rede hoog in het vaandel droeg.

Hij was veler vriend. Zijn naam is gegeven aan een jaarlijkse lezing met een eminent spreker over een brandend onder­werp.

MEER LEF IN HET ONDERWIJS Auteur: Patrick Loobuyck ISBN: 978 90 5718 400 0 130 X 210 | PAPERBACK | € 14,50 AANTAL PAGINA’S: 120

Op 9 april 2004 overleed Paul Verbraeken.

Hij was een veelzijdig activist en vrijdenker die de kritische rede hoog in het

onderwerp.

MIGRANTEN MAKEN DE STAD Auteur: Anne Winter ISBN: 978 90 5718 291 4 130 X 210 | PAPERBACK | € 14,50 54 PAGINA’S

ISBN 978 90 5718 291 4

9 789057

ISBN: 978 90 5718 511 3 130 X 210 | PAPERBACK | € 14,50 50 PAGINA’S

wegingen die de omzetting van het regenwoud in koffie- en cacaoplantages van

Karel Arnaut

Ten Westen!

Activisme, migratie en subalterniteit in Ivoorkust

oost naar west op de voet volgden. Tot de economische frontier de buitengrens van Ivoorkust bereikte. Grondschaarste, economische onzekerheid en politieke concurrentie zijn enkele van de belangrijkste ingrediënten van een autochto-

Paul Verbraeken lezing 2010

nievertoog dat de laatste twee decennia in Ivoorkust opgeld heeft gemaakt en waarin het (mondiale) Westen symbool staat voor imperialisme, kolonialisme en economische en politieke machtshonger.

Dit complexe verhaal van autochtonie en geopolitieke complottheorieën speelt zich af tegen een achtergrond van reële uitbuiting en aanhoudend imperialisme waartegen uiteindelijk weinig tot niets wordt ondernomen.

Karel Arnaut is antropoloog. Hij studeerde in Gent, Utrecht en Oxford en is verbonden aan de Vakgroep Afrikaanse Talen en Culturen en lid van de Conflict Research Group, beide aan de Universiteit Gent. De belangrijkste focus van zijn onderzoek betreft studenten- en jongerenbewegingen, maatschappelijke participatie en transformaties van de publieke ruimte in Ivoorkust (West-Afrika).

TEN WESTEN! Auteur: Karel Arnaut ISBN: 978 90 5487 863 6 130 X 210 | PAPERBACK | € 22,50 96 PAGINA’S

Op 9 april 2004 overleed Paul Verbraeken.

Hij was een veelzijdig activist en vrijdenker die de

ISBN 978 90 5487 863 6

kritische rede

www.vubpress.be

hoog in het vaandel droeg.

Hij was veler vriend.

Zijn naam is gegeven aan een jaarlijkse lezing met een eminent spreker over een brandend onderwerp.

9

789054

878636

Er lijkt in het geheel geen plaats meer te zijn voor de rede, behalve bij naar verhouding zeer weinigen, zo zeer hebben deze vooroordelen vat gekregen op de geesten der mensen.

Toch wil ik mijn best doen en mijn pogingen blijven voortzetten, aangezien er geen reden is ze als volstrekt hopeloos te beschouwen.

Tariq Ali

Brief aan een jonge moslim

Baruch Spinoza (1670)

Het Midden-Oosten: halverwege het drama?

Ik heb hier niets wezenlijks aan toe te voegen.

Paul Verbraeken (2004)

Paul Verbraeken lezing 2008

Op 9 april 2004 overleed Paul Verbraeken.

Hij was een veelzijdig activist en vrijdenker die de kritische rede hoog in het vaandel droeg.

Hij was veler vriend.

Zijn naam is gegeven aan een jaarlijkse lezing met een eminent spreker over een brandend onderwerp.

BRIEF AAN EEN JONGE MOSLIM Auteur: Tariq Ali ISBN: 978 90 5487 474 4 130 X 210 | PAPERBACK | € 17,95 39 PAGINA’S

ISBN 978 90 5487 474 4

www.vubpress.be

9

789054 874744

17

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

URBAN NOTEBOOKS / STADSSCHRIFTEN / CAHIERS URBAINS 28 mm

LA VILLE COMME SOURCE D’INSPIRATION DEPUIS LE XIX E SIÈCLE

Cahiers urbains Bruxelles se trouve à la croisée des chemins. Un nouveau gouvernement et un nouveau Plan Régional de Développement sont confrontés à d’immenses défis : la crise économique et écologique, la fracture sociale, l’explosion démographique, l’internationalisation … Ainsi, tout cela doit être transformé en projet de ville mobilisateur et en un développement urbain équilibré.

BRUSSEL

Urban notebooks Stadsschriften Cahiers urbains

DE STAD ALS INSPIRATIEBRON SINDS DE 19DE EEUW

Dit boek is het voorbereidend werk voor een toekomstverkennend onderzoek opgezet in het raam van de Gewestelijke Ontwikkelings Commissie (GOC) van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Eric Corijn est philosophe de la culture et sociologue. Il est professeur de géographie sociale et culturelle à la Vrije Universiteit Brussel et directeur du groupe de recherches urbaines COSMOPOLIS – City, Culture & Society. Il est activement impliqué dans le débat urbain à Bruxelles.

DE STAD ALS INSPIRATIEBRON SINDS DE 19DE EEUW

Eefje Vloeberghs is agoge en master in European Urban Cultures, en als onderzoekster verbonden aan de onderzoeksgroep COSMOPOLIS – City, Culture & Society.

ISBN 978·90·5487·579·6 www.vubpress.be

www.vubpress.be

ISBN 978·90·5487·579·6 De reeks Urban Notebooks/Stadsschriften/Cahiers Urbains staat breed open voor onderwerpen die de stad en stedelijkheid onderzoeken en maatschappelijk in discussie brengen.

ISBN 978·90·5718·485·7

BRUSSEL! Bruxelles!

Eric Corijn · Eefje Vloeberghs

Daniel Acke Elisabeth Bekers (eds.)

Eefje Vloeberghs est licenciée en animation socioculturelle et possède un

master en European Urban Cultures. Elle travaille comme chercheuse à Eric Corijn · Eefje–Vloeberghs COSMOPOLIS City, Culture & Society.

Daniel Acke Elisabeth Bekers (eds.)

Eric Corijn · Eefje Vloeberghs

www.vubpress.be

ISBN 978·90·5487·606·9

La série Urban Notebooks/Stadsschriften/ Cahiers Urbains est ouverte aux sujets traitant de la ville et de l’urbanité au sens large et qui engendrent un débat social.

9 789054 875796

� ������ ������

Urban notebooks Stadsschriften Cahiers urbains

Ce livre est un travail préparatoire à la prospective réalisée dans le cadre de la Commission Régionale de Développement de la Région BruxellesCapitale.

Eric Corijn is cultuurfilosoof en sociaal wetenschapper. Hij is professor sociale en culturele geografie aan de Vrije Universiteit Brussel en directeur van de onderzoeksgroep COSMOPOLIS – City, Culture & Society. Hij is actief betrokken bij het Brusselse stadsdebat.

Urban notebooks Stadsschriften Cahiers urbains

De reeks Stadsschriften/Cahiers urbains/Urban Notebooks staat breed open voor onderwerpen die de stad en stedelijkheid onderzoeken en maatschappelijk in discussie brengen.

Pour bien penser le futur, nous devons connaître le présent. Dans cet ouvrage les rapports et données existants sont rassemblés pour la première fois en une synthèse cohérente. En effet, la réalité complexe d’une petite ville mondiale apparaît. Elle est rendue de façon originale en montrant les transversalités. Ainsi un projet de ville émerge. C’est un matériel indispensable pour quiconque s’intéressant à une des villes les plus passionnantes.

De complexe realiteit van een kleine wereldstad verschijnt voor onze ogen.

Ze wordt op een originele manier verteld waardoor de dwarsverbindingen duidelijk worden. Zo wordt een stadproject in stelling gebracht. Brussel! bundelt onmisbaar materiaal voor elkeen die in deze tijd inzicht wil in één van de meest interessante steden.

SCHRIJVEN

OVER DE REEKS ‘STADSSCHRIFTEN’

Bruxelles!

Brussel!

ÉCRIRE BRUXELLES

Stadsschriften

Bruxelles!

ÉCRIRE BRUXELLES

BRUSSEL SCHRIJVEN

itale belge et la littérature depuis le es qui illustrent la fécondité de l’activité mais aussi par des articles concernant aires en français, néerlandais, anglais, tre ici sous plusieurs visages (labyrinthe e, Babylone plurilingue, cité surréelle …) tale de la Belgique et de l’Europe, centre stique, scène artistique pleine de vitalité, voir colonial, ville occupée, etc.). fi de convaincre le lecteur que, sur le n friche », mais tout au plus, et tout à fait ntrant qu’elle est depuis deux cents ans pas d’intriguer.

ALBERTO ARBASINO CHARLES BAUDELAIRE FERDINAND BORDEWIJK JACQUES BREL CHARLOTTE BRONTË ALEJO CARPENTIER WILLIAM CLIFF JOSEPH CONRAD JOHN CORAGO BRUNO CORTI GÉRARD DE NERVAL FREDDY DERWAHL RAFFAELLA GRECO HERMAN HEIERMANS WILLEM FREDERIK HERMANS VICTOR HUGO JORISBrussel!

KARL HUYSMANS SILVIA MOLINA JUAN CARLOS MONDRAGÓN KOEN PEETERS EDMONDEenPICARD Brussel staat voor een beslissende faseMARIO in haarPERROTTA ontwikkeling. nieuweHENRI PIRENNE regering en een nieuw gewestelijk voor immense THOMASontwikkelingsplan PYNCHON HERMANstaan TEIRLINCK WILLIAM MAKEPEACE uitdagingen: de economische en ecologische crisis, de sociale kloof, de bevolkingstoename, de internationalisering … En dat alles moet worden om- THACKEREY gezetLA in een wervendCOMME project en een evenwichtige stadsontwikkeling.

VILLE Om grondig te kunnen denken over de toekomst moet men weten van SOURCE D’INSPIRATION waaruit men vertrekt. In dit boek worden bestaande rapporten en gegeE vens voorLE het XIX eerst samengebracht DEPUIS SIÈCLE en in een overzichtelijk geheel gegoten.

Eric Corijn · Eefje Vloeberghs

Urban Notebooks

gische hoofdstad en de literatuur sinds over Brussel als literair en politiek gen over de manier waarop de stad lands, Frans, Engels, Duits, Italiaans e gedaantes (stedelijke doolhof, palimpon, surreële verschijning …) en als stad oofdstad van België en Europa, interpool, bruisende kunstscène, politiek ette stad …). uitdaging aan om de lezer te overtuigen nnen gebied’ is, maar hoogstens, en n tonen op welke gevarieerde en intrit.

De reeks wordt geleid door een interdisciplinair en interuniversitair samengestelde redactieraad die bestaat uit die bestaat uit Eric Corijn (hoofdredacteur), Jessica van de Ven (redactiesecretaris), Maarten Loopmans, Anne Winter, Rudi Janssens, Bas Van Heur, Stijn Oosterlynck en Sofie Vermeulen.

rug 9 mm

brussel!-cover.indd 2

rugdikte 26,5 mm

Stadsschriften

iSBn 978·90·5487·869·8

Eric Corijn heeft een atypische academische route bewandeld. De zes delen van dit boek zijn daar een reflectie van, gaande van wetenschapsfilosofie, vrijetijdsstudies, cultuur en gemeenschapsvorming, stad en stedelijkheid, casestudies over steden tot het debat rond nationalisme en populisme. Al deze thema’s helpen ons samen nadenken over hoe we een samenleving kunnen binden op basis van diversiteit en verschil.

HET

aan de stad VERKAVELINGSVLAANDEREN

Filip Canfyn (°1959), afgestudeerd als ingenieur-architect, heeft gewerkt als architect, aannemer, projectontwikkelaar en ambtenaar. Gepassioneerd omgaan met ontwerpen, bouwen en wonen is de rode draad in zijn professionele leven en in zijn vele randactiviteiten. Als organisator van woonseminars, als onafhankelijk deskundige van de Vlaamse Woonraad, als docent, als vastgoedexpert en als auteur van onder meer Wonen aan 200.000 euro all-in: betaalbaar, energiezuinig, goed ontworpen en in leefbare omgeving (2011) en Bouwblokrenovatie. Praktische handleiding voor kwaliteitsverbetering woningen in kwetsbare wijken (2012) mengt hij zich graag, gevraagd en ongevraagd, in het debat over wie waar hoe zal wonen in de toekomst en over de rol van de stad in dat woonverhaal.

Stedelijke actoren en Structuren in de Zuidelijke nederlanden Margo De Koster 1500–1900 Bert De Munck

Of de stad de wereld kan redden, blijft een onbeantwoorde vraag. Onder Erics motto ‘Niets zo praktisch als een goede theorie’, hopen we dat dit boek nieuwe denkpistes biedt voor de vele maatschappelijke uitdagingen van vandaag.

SYNDROOM

VAN

Kan de stad de wereld redden? wordt opgedragen aan Eric Corijn ter gelegenheid van zijn emeritaat aan de Vrije Universiteit Brussel. Als warm pleitbezorger van het integrerende belang van culturele diversiteit, speelt hij vandaag een belangrijke rol in publieke debatten rond stad en stedelijkheid. Zijn interventies over heel wat thema’s worden gewaardeerd door een breed publiek. Academici en beleidsmakers vinden inspiratie in zijn prikkelende stellingen. Cultuurwerkers en samenlevingsopbouwers vinden zijn bijdragen een praktisch houvast in hun dagelijks werk.

Het boek werd samengesteld door medewerkers van COSMOPOLIS – City, Culture & Society, het onderzoekscentrum dat Eric Corijn in 2001 oprichtte aan de Vrije Universiteit Brussel. Elk thema wordt ingeleid door collega’s die reflecteren over hun concrete projecten met hem.

EEN RADICAAL PLEIDOOI VOOR STEDELIJK WONEN www.vubpress.be I S B N 9 7 8 9 0 5 7 1 8 1 74 0 VOORWOORD DOOR PATRICK JANSSENS De reeks Urban Notebooks/Stadsschriften/Cahiers

Hilde Greefs www.vubpress.be Bart Willems I S B N 9 7 8 · 9 0 · 5 7 1 8 · 3 9 5 · 9 De reeks Urban notebooks/Stadsschriften/Cahiers Anne Winter (eds.) urbains staat breed open voor onderwerpen die de stad en stedelijkheid onderzoeken en maatschappelijk in discussie brengen.

9 789054 878698

Kan de stad de wereld redden? verzamelt teksten uit Eric Corijns grote oeuvre. De stadsonderzoeker en cultuurfilosoof publiceerde een 250-tal artikels en hoofdstukken in een waaier van tijdschriften en boeken. De stad is daarbij de broedplaats geworden voor zijn denken en doen.

Urban notebooks Stadsschriften Cahiers urbains

Teksten van Eric Corijn

www.vubpress.be

de stad

redden?

Kan de stad de wereld redden?

boek zijn gepromoveerde oud­studenten en/of

dsschriften/cahiers nderwerpen erzoeken en engen.

WerKen

Dit boek toont overtuigend met ‘facts and figures’ het bestaan van dat verkavelingsvlaanderen en die vermiddenklassing aan en onderbouwt vanuit verschillende invalshoeken het pleidooi voor stedelijk wonen.

Margo De Koster · Bert De Munck · Hilde Greefs Bart Willems · Anne Winter (eds.)

aan Catharina Lis en Hugo Soly aangeboden ter eritaat. Beiden zijn eminente en internationaal e een onuitwisbare stempel hebben gedrukt op n en naar de Lage Landen.

We moeten daarom de woonbanden met de stad weer bewust aanhalen, het stedelijk patrimonium weer bewoonbaar maken, binnen de stad weer betaalbaar verdichten, de stedelijke omgeving weer als collectieve woning verhuren. We moeten de stad weer écht van en voor iedereen maken, om er weer samen te wonen en te leven. Zo worden ruimte, energie, mobiliteit en centen gespaard. Zo wordt de samenleving hersteld.

Zo wordt Vlaanderen genezen.

TeksTen van

Eric corijn

de wereld

Filip Canfyn

E E N R A D I C A A L P L E I D O O I V O O R S T E D E L I J K W O N E N Filip Canfyn

SteDelijKe Actoren en Structuren i n D e Z u i D e l i j K e n e D e r l A n D e n 15 0 0 –19 0 0

het boek is de relatie tussen enerzijds sociaal­ en anderzijds institutionele constellaties en un vele gedaanten. Het is in de kritische analyse professoren Catharina Lis en Hugo Soly het ver­ hoge eisen die zij aan het historisch onderzoek n zich in dit boek in de grondige aanpak, de diep­ ngageerde karakter van de bijdragen.

Urban notebooks Stadsschriften Cahiers urbains

Kan

HET SYNDROOM VAN VERKAVELINGSVLAANDEREN

Werken aan de stad

veelzijdig boek met als gemene deler stedelijke middeleeuwen tot de negentiende eeuw.

aarop zich een breed palet aan ontwikkelingen productie en distributie, over transformaties met menzorg, buurtleven, criminaliteit en conflict­ ntwikkeling van stedelijke identiteiten, de relatie ffecten van globalisering.

Het huidige verkavelingsvlaanderen, de breed uitgesmeerde suburbane habitat vol huizen-met-tuin-in-volle-eigendom, het gewilde resultaat van een anti-stedelijke traditie, verkeerde kleinschaligheidsdrang en gesubsidieerd pendelgedrag, kan niet meer als duurzame oplossing verkocht worden. Meer nog, verkavelingsvlaanderen staat ook voor een nefaste vermiddenklassing, die eveneens moet ingedijkt worden.

Die vermiddenklassing distantieert zich niet alleen van de stad, maar ook van de als stedelijk gebrandmerkte kansarmen, werklozen, niet-blanken en eenoudergezinnen, voelt zich beter maar ook bedreigd als hardwerkend huishouden met ruim perceel en wagenpark, en verdedigt het eigen ego- en etnocentrisch gedrag als goed voor de economie, voor de democratisering en dus voor het algemeen belang.

12/15/09 11:54:33 AM

rugdikte 31 mm

Stadsschriften

Stadsschriften

go De Koster De Munck e Greefs Willems e Winter (eds.)

harina liS en hugo Soly

12/1/09 1:04:43 PM

brussel!-cover.indd 1

2/11/16 9:27:26 AM

De uitdaging van Vlaanderen bestaat erin om op korte termijn honderdduizenden nieuwe gezinnen te huisvesten, maar ook zijn ruimtegebruik, zijn energieverbruik en zijn mobiliteitslast onder controle te krijgen.

Urbains staat breed open voor onderwerpen die de stad en stedelijkheid onderzoeken en maatschappelijk in discussie brengen.

� ������ ������

� ������ ������

Urban notebooks Stadsschriften Cahiers urbains

TeksTen van

Eric corijn

Kan

de stad

de wereld

redden?

kdsdwr-cover-hr.indd 1

rugdikte 26 mm

1/30/14 4:36:07 PM rugdikte 15,7 mm

Cahiers Urbains

Cahiers Urbains

rugdikte 15,3 mm

Le livre a été coordonné par : Cathy Macharis est professeure à la Vrije Universiteit Brussel (MOBI – Mobility, Logistics and Transport Technology) et professeure-invitée à l’Université de Göteborg.

Frédéric Dobruszkes est docteur en sciences géographiques, maître de conférences à l’Université libre de Bruxelles (Institut de gestion de l’environnement et d’aménagement du territoire, IGEAT) et directeur du Centre interuniversitaire d’étude de la mobilité (CIEM).

Michel Hubert est docteur en sociologie et professeur ordinaire à l’Université Saint-Louis – Bruxelles où il préside l’Institut de recherches interdisciplinaires sur Bruxelles (IRIB).

Règles et Régulation de l’aménagement du teRRitoiRe bRuxellois

Sarah Levy

Mobilité et logistique à bruxelles

Urban notebooks Stadsschriften Cahiers urbains

Het boek werd samengesteld door: Cathy Macharis is hoogleraar aan de Vrije Universiteit Brussel (MOBI – Mobility, Logistics and Transport Technology) en gastprofessor aan de Universiteit van Göteborg.

Frédéric Dobruszkes is doctor in de geografie en docent aan de Université libre de Bruxelles (Institut de gestion de l’environnement et d’aménagement du territoire, IGEAT) en directeur van het CIEM (Centre interuniversitaire d’étude de la mobilité).

Michel Hubert is doctor in de sociologie en gewoon hoogleraar aan de Université Saint-Louis te Brussel waar hij voorzitter is van het Institut de recherches interdisciplinaires sur Bruxelles (IRIB).

Cathy Macharis · Frédéric Dobruszkes · Michel Hubert (éds.)

la planification sans le plan

Brussel staat voor grote uitdagingen op het vlak van mobiliteit en logistiek. Structurele files van en naar Brussel zijn een dagelijks probleem. Het groot aantal pendelaars (meer dan de helft van de verplaatsingen met de wagen in Brussel), het groot aantal studenten (meer dan 80 000) en de intense economische, sociale en culturele activiteit leggen een immense druk op de transportinfrastructuur en de kwaliteit van de openbare ruimtes.

De bereikbaarheid van Brussel is cruciaal voor de economische activiteit, maar de verbindingen tussen de verschillende stadswijken vormen ook een belangrijke stedelijke uitdaging. Ook brengen mobiliteit en logistiek heel wat externe effecten met zich mee, zoals lokale emissies en geluid, die op hun beurt een impact hebben op de gezondheid van de omwonenden, de verkeersveiligheid, etc. Bovendien wordt verwacht dat de Brusselse bevolking verder zal toenemen, het geen de vraag naar mobiliteit en goederenvervoer zal doen stijgen.

In dit boek brengen de auteurs een overzicht van recent onderzoek rond de mobiliteit en logistiek van, naar en in Brussel. Hierbij wordt, naast de recentste cijfers over het verplaatsingsgedrag, ingezoomd op het belang van de transporttijd bij de keuze van transportmodus en de mogelijkheid van telewerken. Aan de hand van up-to-date gegevens wordt een beeld geschetst van de belangrijkste structuren voor stadsdistributie in en rond Brussel. Hierna wordt ingegaan op verschillende oplossingen om stadsdistributie duurzamer te maken, waarbij de specifieke problematiek rond de toelevering van de kleinhandel extra wordt belicht. Tot slot worden ook het luchthavenvervoer en de internationale mobiliteit van en naar Brussel niet vergeten.

Sarah Levy

et %logistique

a

Bruxelles

La serie Urban Notebooks / Stadsschriften / Cahiers Urbains accueille des sujets qui traitent de la ville et de l’urbanite au sens large du terme. Elle vise a stimuler le debat social au sein et au sujet de la ville.

ISBN 978·90·5718·290·7





De reeks Urban Notebooks/Stadsschriften/Cahiers Urbains staat breed open voor onderwerpen die de stad en stedelijkheid onderzoeken en maatschappelijk in discussie brengen.



mobiliteit-coverFR-hr.indd 1

Urban notebooks Stadsschriften Cahiers urbains

en logistiek Å

Brussel

G

Cathy Macharis Frédéric Dobruszkes Michel Hubert (red.)

  

1/16/14 7:59:48 AMrugdikte 27 mm

1 3/1/16 3:23:35 mobiliteit-coverNL-hr.indd PM

rugdikte 17,5 mm

G

Cathy Macharis Frédéric Dobruszkes www.vubpress.be BN 978·90·5718·289·1 MichelI SHubert (éds.)

www.vubpress.be

www.vubpress.be ISBN 978·90·5718·484·0

� ������ ������

Cathy Macharis · Frédéric Dobruszkes · Michel Hubert (red.)

Règles et Régulation de l’aménagement du teRRitoiRe bRuxellois

La pLanification sans Le pLan

Urban Notebooks Stadsschriften Cahiers Urbains

Mobiliteit en logistiek in brussel

Bruxelles est confrontée à des défis majeurs en termes de mobilité et de logistique. Les encombrements structurels de, dans et vers Bruxelles constituent un problème quotidien récurrent. Le grand nombre de navetteurs (plus de la moitié des déplacements réalisés en voiture à Bruxelles) le grand nombre d’étudiants (près de 80 000), ainsi que l’intense activité économique, sociale et culturelle exercent une forte pression sur les infrastructures de transport et la qualité des espaces publics. L’accessibilité de Bruxelles est d’une importance cruciale pour l’activité économique mais la connexion entre les différents quartiers de la ville constitue aussi un enjeu urbain majeur. La mobilité et la logistique entraînent cependant de nombreux effets collatéraux, tels que la pollution atmosphérique locale et la pollution sonore qui ont un impact sur la santé des habitants, l’insécurité routière, etc. On s’attend à ce que la population de Bruxelles continue à croître et qu’en conséquence la demande de mobilité et de biens poursuive son ascension.

Dans ce livre, les auteurs donnent un aperçu des études récentes consacrées à la mobilité et à la logistique de, vers et dans Bruxelles. A côté des derniers chiffres relatifs aux pratiques du déplacement, l’accent est mis notamment sur l’importance de la durée du trajet dans le choix du mode de transport et sur les possibilités de télétravail. Basé sur des données actuelles/les plus récentes, les principales structures de la distribution urbaine dans et autour de Bruxelles sont également présentées. Ensuite, les moyens envisageables pour rendre la distribution urbaine plus durable, ainsi que la problématique spécifique de l’approvisionnement des petits commerçants sont exposés. Enfin, le transport aérien et la mobilité internationale de et vers Bruxelles sont également traités.

Stadsschriften

banisme dont auteur interroge re et évalue les

es procédures ouvelle du e institutionnel mensions encore arrangements, …

12/17/12 6:46:15 AM

5/19/11 2:46:11 PM

verkaveling-cover.indd 3

1/16/14 7:56:01 AM

Cahiers urbains

où Va

Bruxelles?

This book gives a detailed insight on how spatial visions are negotiated in complex urban renewal processes. It provides a transversal, historical and contemporary socio-economic geography of the Brussels Canal Zone. This work proposes a framework that is not only an analytical and comparative tool for researchers, but also an instrument of reflection for policy makers, urban professionals and social movements.

Sofie Vermeulen holds a PhD in Urban Geography and Spatial Planning (Cosmopolis, Vrije Universiteit Brussel, 2015).

Visions pour la capitale Belge et européenne

www.vubpress.be

a l’initiatiVe et aVec le soutien www.vubpress.be de la commission régionale de déVeloppement (crd) i S b N 9 7 8 · 9 0 · 5 7 1 8 · 3 8 5 · 0 the series urban Notebooks/Stadsschriften/

iSBn 978·90·5718·175·7

Cahiers urbains treats subjects that deal with the city and urbanity in the large sense. it aims to stimulate the social debate about urbanity.

9 789057 181757

18

Sofie Vermeulen

tet veon peribust dolupta perupta vellitiumque re verferum unt min

THE Canal BRUSSELS Zone READER The

Brussels

Edited by Eric Corijn

volesti tes ipsae expernatur, sandae venese pa cus doluptatur, quae van de Ven and Jessica

The Brussels Reader gathers texts written by the best experts on Brussels. They are all affi liated with the Brussels for Europe Masterclasses.

The content of volorum this book aceptatet volorerendem is based on a five years teaching experience to expats. Besides chapters on various aspects ranging from the history, geography, culture and politics, to migration and institutional organisation of Brussels, the book comprises walks and visits to different parts of the city and some of its most important institutions.

Urban notebooks Stadsschriften Cahiers urbains

Urban Notebooks Stadsschriften Cahiers urbains

quodiostium

This is the first reader offering an in-depth understanding of Brussels’ urban dynamics in English. The Brussels Reader is a must for anyone intrigued, involved or interested in the city becoming the Capital of Europe.

Pieter Ballon, Cathy Macharis en Michael Ryckewaert (ed.)

Uptatem volorita voluptaspero eius con rem alitias pelluptae.

Itaspiet aut am ex ent, que volor maiorio te doluptate dolenis eosa

NegotiatiNg visioNs for urbaN plaNNiNg

www.vubpress.be disci audit volesti tes ipsae expernatur, sandae venese pa cus doISBN 978·90·5718·176·4 p reface by eric c or ij Nluptatur, quae volorerendem volorum aceptatet quodiostium

The series Urban Notebooks/Stadsschriften/ Cahiers Urbains treats subjects that deal with the city and urbanity in the large sense.

9 789057 183850

4/10/13 1:17:31 PM

tbcz-cover-hr.indd 1

Andis atate pa cus aut doluptae poribus ut assi remporent deri offic

Edited by Eric Corijn and Jessica van de Ven

Eric Corijn (red.) · Jean de Salle · Jean-Louis Genard · Christian Kesteloot · V i S i o n S P o u r L a C a P i ta L E B E L G E E t E u r o P é E n n E Christian Vandermotten · Pierre Vanderstraeten

Pierre Vanderstraeten

volorem nulparum hiliquo inte vent.

10 proffen delen hun ideeën en ervaringen

10 proffen delen hun ideeën en ervaringen

Urban notebooks Stadsschriften Cahiers urbains

ditas et labori nulpa in parum idebit, cum faccae rempores aperitiis quia sa ipitaqu oditiat inctatquia vollore ptaquate nos nimagname sim

Brussels is a small world city. It is the third richest region in Europe eosandi nusbut adhasexa poor eum es re parum aut laceprat verrum latam inum population in its central neighbourhoods; it is the capital of Belgium, a nation fading quassi ut etur, seque etand doloribus quia dellupt atiatur? away; it has high cosmopolitan potential but lacks an integrated urban governance is in need of an inspiring urban project … Moreover, the European institutions settled in Brussels over fi ft y years ago and their presence has not been an absolute success Uptatem volorita voluptaspero eius con rem alitias pelluptae. Itaspiet story. Today the international functions of the city are very important. So perhaps aut am exurban ent,project. que volor maiorio te doluptate dolenis eosa disci audit developing Brussels as the capital of Europe could become that

DE HUMANE STAD

The Brussels Canal Zone, one of the most dynamic areas of the city, is an example of post-industrial reconversion, where private and public actors and civil society negotiate visions on future renewal. This study looks at Eric Corijn (réd.) visions expressed in spatial planning documents from 1988 onwards and then focuses onde fourSalle urban development projects: the reconversion of the Jean Tour & Taxis site, the renewal of the Belle-Vue brewery in Molenbeek, the Genard citizens’ Jean-Louis movement Platform Kanal and the branding project of the Canal Zone by the regional government.

Christian Kesteloot These visions are studied in a qualitative way using urban regime theory, discourse analysis and Lefebvre’s approach Christian Vandermotten on the social production of space.

elessi dolupti ut autecea il ma doluptur rem apelitem. Pori ut ipsun-

A SMALL WORLD CIT Y TO BECOME T H E C A P I TA L O F E U R O P E

tadsschriften/ aux sujets anité au sens ébat social.

Voluptate et modit, Cum Isatis en Rero OmnihillitaAm, ne as velignia

Sofie Vermeulen

ofesseur en Urbanisme, Université Catholique de Louvain-

Nimi Tenet, Sernatum eosdolor, Susciis Asoresti, Ererfer Roresto, uia

THE BRUSSELS READER

de : e la Commission Régionale de Développement sseur de la Faculté d’architecture « La Cambre-Horta » ruxelles sseur en Géographie Sociale et Economique, KU Leuven professeur en Géographie Economique Université libre de

Urban Notebooks

Corijn, professeur en Etudes Urbaines, Vrije Universiteit

DE HUMANE STAD

quam nonemo maio. At aut aboremque doluptas nim esNes molorep

N e g o t i at i N g V i S i o N S f o r u r b a N p l a N N i N g

six essais prospectives sur la capitale belge et européenne. abordés : le boom démographique et la densification de la éveloppement durable, la dynamique économique, la dualide la ville, l’importance d’un imaginaire pour Bruxelles et bonne planification régionale.

os meilleurs experts donnent leur vision sur le futur de notre

The Brussels Canal Zone

V i si o n s p o u r l a ca p i ta l e Belge et e uro p éen n e

paraît la première étude transversale du contexte urbain.

Bruxelles est ouvert. Il va maintenant s’approfondir avec la ville et la préparation des élections.

Urban notebooks

où Va

Bruxelles?

Où va Bruxelles ?

rug 29 mm

thebrusselsreader-cover-v2-hr.indd 1

A SMALL WORLD CITY TO BECOME THE CAPITAL 0 0 0 0OF 0 0EUROPE 0 000000

� ������ ������

11/25/15 10:54:49 AM

3/8/16 8:24:18 PM

DE HUMANE STAD

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

DE HUMANE STAD Auteurs: Pieter Ballon, Cathy Macharis, Michael Ryckewaert ISBN: 978 90 5718 704 9 205 X 255 | PAPERBACK | € 30,00 272 PAGINA’S

THE BRUSSELS READER Auteurs: Eric Corijn, Jessica van de Ven ISBN: 978 90 5718 176 4 150 X 240 | PAPERBACK | € 34,95 400 PAGINA’S

BRUSSEL! Auteurs: Eric Corijn, Eefje Vloeberghs ISBN: 978 90 5487 579 6 150 X 240 | PAPERBACK | € 32,95 311 PAGINA’S

OÙ VA BRUXELLES? Auteur: Eric Corijn ISBN: 978 90 5718 175 7 150 X 240 | PAPERBACK | € 32,95 218 PAGINA’S

THE BRUSSELS CANAL ZONE Auteurs: Sofie Vermeulen ISBN: 978 90 5718 385 0 170 X 240 | PAPERBACK | € 39,95 431 PAGINA’S

WERKEN AAN DE STAD Auteurs: Margo De Koster, Bert De Munck, Hilde Greefs, Bart Willems, Anne Winter ISBN: 978 90 5487 869 8 155 X 240 | PAPERBACK | € 37,95 335 PAGINA’S

BRUXELLES! Auteurs: Eric Corijn, Eefje Vloeberghs

BRUSSEL SCHRIJVEN / ÉCRIRE BRUXELLES Auteurs: Daniel Acke, Elisabeth Bekers

ISBN: 978 90 5487 606 9 150 X 240 | PAPERBACK | € 31,95 325 PAGINA’S

ISBN: 978 90 5718 485 7 155 X 240 | PAPERBACK | € 32,95 339 PAGINA’S

KAN DE STAD DE WERELD REDDEN? Auteur: Eric Corijn

MOBILITEIT EN LOGISTIEK IN BRUSSEL Auteurs: Cathy Macharis, Frédéric Dobruszkes, Michel Hubert

ISBN: 978 90 5718 174 0 170 X 240 | PAPERBACK | € 29,95 463 PAGINA’S

LA PLANIFICATION SANS LE PLAN Auteur: Sarah Levy ISBN: 978 90 5718 484 0 170 X 240 | PAPERBACK | € 37,50 314 PAGINA’S

HET SYNDROOM VAN VERKAVELINGSVLAANDEREN Auteur: Filip Canfyn

ISBN: 978 90 5718 289 1 155 X 240 | PAPERBACK | € 31,95 223 PAGINA’S

MOBILITÉ ET LOGISTIQUE À BRUXELLES Auteurs: Cathy Macharis, Frédéric Dobruszkes, Michel Hubert ISBN: 978 90 5718 290 7 155 X 240 | PAPERBACK | € 31,95 217 PAGINA’S

ISBN: 978 90 5718 395 9 155 X 240 | PAPERBACK | € 22,50 134 PAGINA’S

19

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

NIEUW IN DE STADSSCHRIF TENREEKS

THE CULTURAL INDUSTRIES IN BRUSSELS RETHINKING CREATIVIT Y IN A COSMOPOLITAN AND UNEQUAL CIT Y

EN

In the last decade, the cultural and creative sector has been a central topic on the agenda of researchers and policymakers alike. This sector has undoubtedly undergone significant changes under the influence of new economic realities, globalization and technological (r)evolutions. The evaluation of the outcomes of these changes, however, is debated at great length. Some argue that the sector has responded exceptionally well, resulting in a growing creative workforce, urban regeneration and improving social mobility. Others are more critical and point to precarious working conditions, growing inequalities and other potential harmful social, economic and political consequences.

case erdintre and ded elspalieral mpeative cape most ocal licly hing sels,

Brussels is a particularly interesting case study in this regard, because the ‘superdiverse’ city seems to have become a centre of attraction for international artists and ‘creative’ people. Further, the divided institutional structure of the BrusselsCapital Region means that municipalities, communities, regions and the federal government all have some sort of competence relevant to the cultural and creative sector. This creates a complex landscape of cultural policy actors that is almost impossible to navigate. Nevertheless, local policymakers do not hesitate to publicly promote the importance of a flourishing cultural and creative sector for Brussels,

CULTURAL & CREATIVE INDUSTRIES

and opic icyoubnder ties, olus of d at ctor sulrce, ocial oint wing mful nse-

Urban Notebooks

DUSTRIES ELLES ET CRÉATIVES

Urban Notebooks Stadsschriften Cahiers urbains

Eva Swyngedouw, Jef Vlegels & François Rinschbergh (eds.)

CULTURAL & CREATIVE

INDUSTRIES

CREATIVITY IN A DIVIDED CITY

LA CRÉATIVITÉ D’UNE VILLE DIVISÉE

ISBN 978-90-5718-704-9

9 789057 187049

EVA SWYNGEDOUW, JEF VLEGELS & FRANÇOIS RINSCHBERGH The cultural industries in Brussels Rethinking creativity in a cosmopolitan and unequal city

ISBN 978 90 5718 802 2 VERSCHIJNT DECEMBER 2018 170 X 240 | PAPERBACK | € 29,95 264 PAGINA’S VERSCHIJNT IN DE REEKS STADSSCHRIFTEN

20

In the last decade, the cultural and creative sector has been a central topic on the agenda of researchers and policymakers alike. This sector has undoubtedly undergone significant changes under the influence of new economic realities, globalization and technological (r)evolutions. The evaluation of the outcomes of these changes, however, is debated at great length. Some argue that the sector has responded exceptionally well, resulting in a growing creative workforce, urban regeneration and improving social mobility.

Others are more critical and point to precarious working conditions, growing inequalities and other potential harmful social, economic and political consequences.

Brussels is a particularly interesting case study in this regard, because the ‘superdiverse’ city seems to have become a centre of attraction for international artists and ‘creative’ people. Further, the divided institutional structure of the BrusselsCapital Region means that municipalities, communities, regions and the federal government all have some sort of competence relevant to the cultural and creative sector. This creates a complex landscape of cultural policy actors that is almost impossible to navigate.

Nevertheless, local policymakers do not hesitate to publicly promote the importance of a

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

ENGELSTALIG FR ANSTALIG

flourishing cultural and creative sector for Brussels, but at the same time, relatively little is known about the sector and about the changes it brings forth in the cultural field and elsewhere.

In this book, we bring together research conducted at the different universities of Brussels about different aspects of the cultural and creative sector within the city. It documents empirically, as well as theoretically how the sector relates to the demographic and political diversity of the city in a global perspective. The book presents different case studies on the creative industry in Brussels that reveal interesting patterns, trends and developments occurring today and situates them in the existing scientific literature on this topic. With the various heterogeneous contributions, we hope that this book reflects the diversity of the cultural and creative sector of Brussels today.

FR Ces dix dernières années, le secteur culturel et créatif

est devenu l’objet d’une attention particulière tant du côté des chercheurs que des décideurs politiques. La nouvelle conjoncture économique, la mondialisation et les (r)évolutions technologiques ont incontestablement contribué à faire évoluer ce secteur. Cependant, l’évaluation des résultats de ces changements fait l’objet de nombreux débats.

Certains soutiennent que le secteur réagit exceptionnellement bien, comme en témoignent l’émergence d’une importante main-d›œuvre créative, la revitalisation des villes qui en découle et l’amélioration de la mobilité sociale de chacun.

D›autres, en revanche, se montrent plus critiques et insistent sur les conditions de travail précaires, la croissance des inégalités et, de manière générale, sur les conséquences sociales, politiques et économiques nocives qu’un tel modèle de développement est susceptible d’engendrer.

Bruxelles est un cas d’étude particulièrement intéressant dans le sens où la ville « superdiverse » semble être devenue un pôle d›attraction pour artistes internationaux et « créatifs ». D’un autre côté, la fragmentation de la structure institutionnelle de la Région de Bruxelles-Capitale a pour conséquence que les autorités communales, communautaires, régionales et fédérales détiennent toutes l’une ou l’autre compétence relative au secteur culturel et créatif. Le résultat en est un paysage culturel et politique extrêmement complexe et difficile à cerner. Cette nébulosité institutionnelle n’empêche toutefois pas les autorités politiques locales de proclamer l›importance d’un secteur culturel et créatif florissant à Bruxelles, et ce malgré le fait que relativement peu de chose soit connue à propos de ce secteur et des bouleversements que son émergence provoque au sein du champ culturel, et ailleurs.

Ce livre rassemble des recherches menées au sein de différentes universités de Bruxelles et éclaire le secteur culturel et créatif de la capitale sous différents angles.

S’appuyant sur des données empiriques et des considérations théoriques, l’ouvrage présente de quelles manières ce secteur fait écho à la diversité démographique et politique de la ville. Y sont présentées plusieurs études de cas qui mettent en lumière différents modèles, tendances et formes de développements des industries culturelles et créatives à Bruxelles et qui situent ceux-ci dans la littérature scientifique existante sur le sujet. À travers ses contributions variées et hétérogènes, nous espérons que ce livre reflète l’actuelle diversité du secteur culturel et créatif de Bruxelles.

21

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

NIET-CONFESSIONELE ZEDENLEER IN DE KLAS FUNDAMENTEN VOOR VAKDIDACTIEK MORA ALFILOSOFIE

Gustaaf Cornelis

sen tot actieve wereldburgers door hen in een krachtige

ilosoferen over voor hen pertinente ethische vraagstukken.

ndere vakken gaat het huidige leerplan voor niet-confessionele

doelen. De leerkracht NCZ brengt een proces op gang waardoor

nis verwerven als vaardigheden en attitudes ontwikkelen. Dit

k, samengesteld door experten, biedt houvast aan zowel de

ren leerkracht niet-confessionele zedenleer, als aan de student-

n: ouders van schoolgaanden, collega’s levensbeschouwelijke

s, betrokkenen bij onderwijsbeleid, leden van de vrijzinnig-

schap of al wie daaromtrent vragen heeft.

delt de bijzondere totstandkoming van het vak binnen de

et vrijzinnig-humanisme. Het tweede deel duidt de uniciteit

rwijslandschap. Het derde hoofdstuk focust op de bijzondere

en laatste hoofdstuk betreft de vakdidactische studie.

ddy Boeykens, Eddy Borms, Gustaaf Cornelis, Sofie de Laat,

rix, Martine Konings, Jimmy Koppen, Bart Libbrecht, Eva Van

Waerebeke en met illustraties van Ness Brems.

NIET-CONFESSIONELE ZEDENLEER IN DE KLAS

espraktijk is dit boek een informatiebron voor alle geïnteres-

(red)

Gustaaf Cornelis (red)

enleer is een bijzonder vak in het basis- en secundair onderwijs.

edacteur Gustaaf Cornelis (1966) is lerarenopleider, vak-

raalfilosofie/NCZ (Vrije Universiteit Brussel), hoofddocent

alwetenschappen (Vrije Universiteit Brussel en Universiteit

Raad van Bestuur van de Raad voor Inspectie en Begeleiding

enleer, met onderwijsbevoegdheid NCZ.

WWW.ASPEDITIONS.BE

9

NIET-CONFESSIONELE ZEDENLEER IN DE KLAS Fundamenten voor vakdidactiek moraalfilosofie

789057 187735

ISBN 978 90 5718 773 5

GUSTAAF CORNELIS (RED.) Niet-confessionele zedenleer in de klas Fundamenten voor vakdidactiek moraalfilosofie

ISBN 978 90 5718 773 5 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 27,00 218 PAGINA’S

22

Niet-confessionele zedenleer is een bijzonder vak in het basis- en secundair onderwijs. Het vormt jonge mensen tot actieve wereldburgers door hen in een krachtige leeromgeving te laten filosoferen over voor hen pertinente ethische vraagstukken.

In tegenstelling tot de andere vakken gaat het huidige leerplan voor niet-confessionele zedenleer uit van procesdoelen. De leerkracht NCZ brengt een proces op gang waardoor de leerlingen zowel kennis verwerven als vaardigheden en attitudes ontwikkelen. Dit vakdidactisch handboek, samengesteld door experten, biedt houvast aan zowel de beginnende, als de ervaren leerkracht niet-confessionele zedenleer, als aan de studentleerkracht.

Naast wenken voor de lespraktijk is dit boek een informatiebron voor alle geïnteresseerden en betrokkenen: ouders van schoolgaanden, collega’s levensbeschouwelijke vakken, schooldirecties, betrokkenen bij onderwijsbeleid, leden van de vrijzinnig-humanistische gemeenschap of al wie daaromtrent vragen heeft.

Het eerste deel behandelt de bijzondere totstandkoming van het vak binnen de ruimere context van het vrijzinnig-humanisme.

Het tweede deel duidt de uniciteit van het vak in het onderwijslandschap. Het derde hoofdstuk focust op de bijzondere lespraktijk.

Het vierde en laatste hoofdstuk betreft de vakdidactische studie.

Met bijdragen van Freddy Boeykens, Eddy Borms, Gustaaf Cornelis, Sofie de Laat, Heidi Depraetere, Jo Dirix, Martine Konings, Jimmy Koppen, Bart Libbrecht, Eva Van Moer, Christophe Van Waerebeke en met illustraties van Ness Brems

GUSTAAF CORNELIS Samensteller en eindredacteur Gustaaf Cornelis (1966) is lerarenopleider, vak­didacticus filosofie/ moraalfilosofie/NCZ (Vrije Universiteit Brussel), hoofddocent wijsbegeerte en moraalweten­ schappen (Vrije Universiteit Brussel en Universiteit Antwerpen), lid van de Raad van Bestuur van de Raad voor Inspectie en Begeleiding nietconfessionele Zedenleer, met onderwijs­ bevoegdheid NCZ.

23

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

VRIJZINNIG HUMANISME IN TIJDEN VAN GLOBALE OPWARMING (2E EDITIE)

kste en systematisch werkende factor is CO2-uitstoot. atmosfeer, maakt mathematische schattingen – ze

begrijpelijk – en komt o.a. tot de volgende conclusies:

n de wereldbevolking steeg de toenamesnelheid met

eiende maatregelen ter reductie van de CO2-uitstoot

hts voor 5% in die toenamesnelheid af te remmen; de ongelijk.

rdelijk voor de onveranderlijk gebleken foute koers?

en om de versnelling om te keren, de snelheid te hal-

antwoorde manier de overtollige CO2 uit de atmosfeer

°1936) is burgerlijk ingenieur. Hij werkte onder meer

Raad voor Wetenschapsbeleid, de Vrije Universiteit

VRIJZINNIG HUMANISME IN TIJDEN VAN GLOBALE OPWARMING

degaard (EU) deelt mee en de DARA Group bevestigt:

pwarming van de aarde 1.200 miljard euro en 400.000

eert Ir. A. Comhaire de toenamesnelheid van de CO2-

- 2E HERZIENE EDITIE

ersitair Ziekenhuis Gent. Hij heeft deel uitgemaakt van

n verscheidene vrijzinnige verenigingen, was voorzitter

nschap, Het Vrije Woord. In 2014 ontving hij de drie-

nning. Zijn toespraak op de betreffende academische

asis voor dit boek. Comhaire is lid van de Adviesraad

en De Coninck, is erelid van het Centrum voor Acade-

ALBERT COMHAIRE

uders van het Gemeenschapsonderwijs en verleende

an meerdere vrijzinnige tijdschriften: Mores, De Geus,

ge Archieven (VUB) en maakt heden deel uit van de

dewerkers van het Museum voor Dierkunde (UGent).

9 789057 186271

ALBERT COMHAIRE Vrijzinnig humanisme in tijden van globale opwarming

ISBN 978 90 5718 743 8 VERSCHENEN 145 X 215 | PAPERBACK | € 20,00 112 PAGINA’S

24

Commissaris C. Hadegaard (EU) deelt mee en de DARA Group bevestigt: in 2016 kostte de opwarming van de aarde 1200 miljard euro en 400 000 doden! De belangrijkste en systematisch werkende factor is CO2-uitstoot. In dit boek bestudeert Ir. A. Comhaire de toenamesnelheid van de CO2- concentratie in de atmosfeer, maakt mathematische schattingen – ze zijn voor iedereen begrijpelijk – en komt o.a. tot de volgende conclusies: per 1 % toename van de wereldbevolking steeg de toenamesnelheid met 1,25 %; met de groeiende maatregelen ter reductie van de CO2-uitstoot slaagden we er slechts voor 5 % in die toenamesnelheid af te remmen; de groeisnelheden zijn ongelijk.

Wie is verantwoordelijk voor de onveranderlijk gebleken foute koers? Wat kunnen we doen om de versnelling om te keren, de snelheid te halveren en op een verantwoorde manier de overtollige CO2 uit de atmosfeer te halen?

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

ALBERT COMHAIRE (°1936) is burgerlijk ingenieur. Hij werkte onder meer voor de Nationale Raad voor Weten­ schapsbeleid, de Vrije Universiteit Brussel en het Universitair Ziekenhuis Gent. Hij heeft deel uitgemaakt van de bestuursraad van verscheidene vrijzinnige verenigingen, was voorzitter van de Raad voor Ouders van het Gemeenschapsonderwijs en verleende zijn medewerking aan meerdere vrijzinnige tijdschriften: Mores, De Geus, De Nieuwe Gemeenschap, Het Vrije Woord. In 2014 ontving hij de driejaarlijkse Geuzenpenning.

Zijn toespraak op de betreffende academische zitting vormde de basis voor dit boek. Comhaire is lid van de Adviesraad van het Fonds Lucien De Coninck, is erelid van het Centrum voor Academische en Vrijzinnige Archieven (VUB) en maakt heden deel uit van de ploeg vrijwillige medewerkers van het Museum voor Dierkunde (UGent).

25

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

NEDERL ANDSTALIG FR ANSTALIG

ONDANKS ALLES / MALGRÉ TOUT – 1968/2018

s. Dagen van gezwind opklimmen en naar een utopisch nulpunt, niet zelden e loopt hier in kilometerslange stoeten,

art in een extra dimensie lijkt. Dit is de

r-cinema: een montage van geluid en

kst en geciteerde muurkranten.’

É TOUT).

ieën zijn zelden duidelijk en over slechts weinig sensus bereiken, maar geef toe: er is nooit eerder

lijk nooit meer komen, want nooit eerder vond, zowat ktijdige en spontane opstand van zich verzettende

kunstenaar Fred Eerdekens speelt er een hoofdrol voor het boek, een kunstwerk: Les murs parlent. e ode aan de Parijse muurkranten en de ook hier in e slogans.

ns (1958) is doctor in de kunstwetenschappen (Vrije

el).

a over de kantlijnen van maakbaarheid en verbeelding. engagement en buitenissige wereldvreemdheid die age leverden aan het kunstgebeuren van na WOII. ollagist registreert hij in zijn plastisch werk zo maar wat

geest en gemoed. Denker én doener.

1968 Benny Madalijns 2018

stfilosofische en anekdotische (kort)verhalen die een raamvertelling naar aanleiding van 50 jaar vertrekt vanuit een eigenzinnige, niet eenduidige vijf vaderlandse kunstenaars met de tijdsgeest. ie in de kantlijn van het schemergebied woont dat verleden en een steeds moeilijker te begrijpen nu. g weigeren de poorten naar de feitelijkheid van het eteraars die, door roestigheid aangetast, niet langer

ONDANKS ALLES / MALGRÉ TOUT

erend mooie dagen te worden, dagen

Via megafoons uitgebraakte theorieën zijn zelden duidelijk en over slechts weinig strijdpunten zullen we ooit een consensus bereiken, maar geef toe: er is nooit eerder een jaar geweest als 1968.

Benny Madalijns

ONDANKS ALLES/ MALGRÉ TOUT 1968 2018

humanistischverbond.be / www.h-vv.be

BENNY MADALIJNS Ondanks alles / Malgré tout – 1968/2018

ISBN 978 90 5718 752 0 VERSCHENEN 130 X 200 | PAPERBACK | € 20,00 284 PAGINA’S

26

En een jaar als dat zal er waarschijnlijk nooit ­meer komen, want nooit eerder vond, zowat overal ter wereld, een vrijwel gelijktijdige en spontane opstand van zich verzettende geesten plaats.

Dit boek bundelt een aantal kunstfilosofische en anekdotische (kort)verhalen die met elkaar in verbinding staan in een raamvertelling naar aanleiding van 50 jaar mythevorming rond mei ‘68. Het vertrekt vanuit een eigenzinnige, niet eenduidige werkelijkheidsopvatting en versmelt vijf vaderlandse kunstenaars met de tijdsgeest. Het is geschreven voor iedereen die in de kantlijn van het schemergebied woont dat zich uitstrekt tussen een lumineus verleden en een steeds moeilijker te begrijpen nu. En voor verlichte geesten die koppig weigeren de poorten naar de feitelijkheid van het heden open te gooien. Wereldverbeteraars die, door roestigheid aangetast, niet langer in staat zijn elastisch te denken.

nDagen van gezwind van gezwind opklimmen opklimmen en en

narutopisch een utopisch nulpunt, nulpunt, niet zelden niet zelden

hier oopt inhier kilometerslange in kilometerslange stoeten, stoeten,

ninextra een extra dimensie dimensie lijkt. lijkt.

Dit isDit de is de

a: inema: een montage een montage van geluid van geluid en en

en citeerde geciteerde muurkranten.’ muurkranten.’

UT).

nzelden zijn zelden duidelijkduidelijk en overenslechts over slechts weinig weinig reiken, sus bereiken, maar geef maartoe: geef er toe: is nooit er iseerder nooit eerder

ONDANKS ALLES / MALGRÉ TOUT ONDANKS ALLES / MALGRÉ TOUT

nd ooiemooie dagendagen te worden, te worden, dagendagen

internationaal gerenommeerde kunstenaar nooit eer komen, meerDe komen, want nooit wanteerder nooit eerder vond, zowat vond, zowat Fred Eerdekens speelt er een hoofdrol in en ontwierp ige spontane en spontane opstandopstand van zich vanverzettende zich verzettende daarnaast, speciaal voor het boek, een kunstwerk:

Les murs parlent. Een authentieke, maar heden­ daagse ode aan de Parijse muurkranten en de ook osofische he en anekdotische en anekdotische (kort)verhalen (kort)verhalen die die hier in Vlaanderen links en rechts gekladde slogans.

mvertelling n raamvertelling naar aanleiding naar aanleiding van 50van jaar50 jaar anuit rekt vanuit een eigenzinnige, een eigenzinnige, niet eenduidige niet eenduidige andse vaderlandse kunstenaars kunstenaars met de met tijdsgeest. de tijdsgeest. antlijn n de kantlijn van hetvan schemergebied het schemergebied woont dat woont dat eden n eenen steeds een steeds moeilijker moeilijker te begrijpen te begrijpen nu. nu. neigeren de poorten de poorten naar denaar feitelijkheid de feitelijkheid van hetvan het is doctor in de kunstwetenschappen e, aars door die,roestigheid door roestigheid aangetast, aangetast, niet langer niet langer (Vrije

BENNY MADALIJNS (1958)

1968 Benny Madalijns 2018 1968 Benny Madalijns 2018

Universiteit Brussel). Hij denkt graag na over de kantlijnen van maakbaarheid en ver­ stenaar Fred Eerdekens Fred beelding.

Eerdekens speelt er speelt een er hoofdrol eenengagement hoofdrol en Over kunstzinnig buitenissige wereldvreemdheid die mogelijk or boek, het een boek,kunstwerk: een kunstwerk: Les murs Lesparlent. murs parlent. een bijdrage leverden aan het kunstgebeuren de de aan Parijse de Parijse muurkranten muurkranten en de ook en de hierook in hier in van na WOII. Als schilder en collagist regi­ ogans. streert hij in zijn plastisch werk zo maar wat bedenkingen van geest en gemoed. Denker (1958) is doctor is in doctor de in de kunstwetenschappen (Vrije (Vrije én kunstwetenschappen doener.

antlijnen er de kantlijnen van maakbaarheid van maakbaarheid en verbeelding. en verbeelding. ent gagement en buitenissige en buitenissige wereldvreemdheid wereldvreemdheid die die enleverden aan het aan kunstgebeuren het kunstgebeuren van na WOII. van na WOII. streert ist registreert hij in zijn hij plastisch in zijn plastisch werk zowerk maarzowat maar wat emoed. st en gemoed.

Denker Denker én doener. én doener.

Benny B

ONDANKS ONDANK MALGRÉ MALGRÉT 27

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

FENOMENOLOGIE ALS HOUDING BIJDRAGEN A AN EEN FENOMENOLOGISCHE WIJSBEGEERTE

FENOMENOLOGIE ALS HOUDING

FENOMENOLOGIE BIJDRAGEN AAN EEN FENOMENOLOGISCHE WIJSBEGEERTE ALS HOUDING

OUDING is een staalkaart van hoe fenowordt beoefend. De bundel toont aan dat ds relevante stijl van filosoferen is in het cours.

nleiding van het tienjarig bestaan van het gische wijsbegeerte en bundelt een selecbijeenkomsten en conferenties door leden auteurs stelt expliciet de vraag over de ologische instelling. Een tweede categorie cifieke onderwerpen uit de wijsgerige psyand van een dergelijke fenomenologische s gewijd aan een fenomenologische interultuur.

enologische wijsbegeerte werd opgericht beoefening van de fenomenologisch geet Nederlandse taalgebied te bevorderen.

gerige ethiek aan de Radboud Universiteit Nijmeeit en Oneindigheid. Een essay over de exterioriteit Heidegger De oorsprong van het kunstwerk (met de Brief over het humanisme (2005/2017). Hij puHeidegger Jahrbuch I (2004) en artikelen op het raire kunst en ethiek. Hij is Series Editor van Stuogy (Brill Publishers Leiden/Boston).

oogleraar metafysica aan de Radboud Universiet name over hedendaagse continentale filosofie erd in hermeneutiek. Hij publiceerde onder meer ge (2010), De stem van de doden (2012) en Onto-

CHRIS BREMMERS GERT-JAN VAN DER HEIDEN PETER REYNAERT (RED.)

filosofie aan de Universiteit Antwerpen, waar hij logie en sociale en politieke filosofie doceert. Hij ntemporary Philosophy (Brill) en is lid van de reoménologique. Hij publiceerde meerdere boeken n de geest (1992) en artikelen over fenomenologie tudies en Phänomenologische Forschungen, waarproach to Phenomenal Consciousness (2007); Does take? (2016).

BIJDRAGEN AAN EEN FENOMENOLOGISCHE WIJSBEGEERTE

CHRIS BREMMERS GERT-JAN VAN DER HEIDEN PETER REYNAERT (RED.)

11/01/2018 09:54

CHRIS BREMMERS, GERT-JAN VAN DER HEIDEN, PETER REYNAERT Fenomenologie als houding

ISBN 978 90 5718 706 3 VERSCHENEN 155 X 240 | PAPERBACK | € 34,95 361 PAGINA’S

Fenomenologie als houding is een staalkaart van hoe fenomenologie vandaag de dag wordt beoefend. De bundel toont aan dat fenomeno­ logie een nog steeds relevante stijl van filosoferen is in het hedendaagse filosofische discours.

Het boek verschijnt naar aanleiding van het tienjarig bestaan van het Gezelschap voor fenomenologische wijsbegeerte en bundelt een selectie van bijdragen aan studiebijeenkomsten en conferenties door leden en gastsprekers. Een aantal auteurs stelt expliciet de vraag over de specificiteit van de fenomenologische instelling.

Een tweede categorie bijdragen werpt licht op specifieke onderwerpen uit de wijsgerige psychologie en ethiek aan de hand van een dergelijke fenomenologische benadering. Een derde deel is gewijd aan een fenomenologische interpretatie van hedendaagse cultuur.

Het Gezelschap voor fenomenologische wijsbegeerte werd opgericht in juni 2006, met als doel de beoefening van de fenomenologisch georiënteerde wijsbegeerte in het Nederlandse taalgebied te bevorderen.

UPA

University Press Antwerp

28

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

CHRIS BREMMERS is docent wijsgerige ethiek aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij vertaalde Levinas’ Totaliteit en Oneindigheid. Een essay over de exterioriteit (met Theo de Boer, 2012) en van Heidegger De oorsprong van het kunstwerk (met Mark Wildschut, 1996, 2002) en de Brief over het humanisme (2005/2017).

Hij publiceerde een bibliografie in het Heidegger Jahrbuch I (2004) en artikelen op het grensvlak van fenomenologie, literaire kunst en ethiek.

Hij is Series Editor van Studies in Contemporary Phenomenology (Brill Publishers Leiden/ Boston).

GERT-JAN VAN DER HEIDEN is hoogleraar metafysica aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Hij publiceert met name over hedendaagse continentale filosofie en is in het bijzonder geïnteresseerd in herme­ neutiek. Hij publiceerde onder meer The Truth (and Untruth) of Language (2010), De stem van de doden (2012) en Ontology after Ontotheology (2014).

PETER REYNAERT is hoogleraar filosofie aan de Universiteit Antwerpen, waar hij fenomenologie, wijsgerige psychologie en sociale en politieke filosofie doceert. Hij co-­editeert de reeks Studies in Contemporary Philo­sophy (Brill) en is lid van de redactie van Bulletin d’analyse phénoménologique. Hij publi­ ceerde meerdere boeken waaronder De onmeetbaarheid van de geest (1992) en artikelen over fenomenologie in vaktijd­ schriften zoals ­Husserl-Studies en Phänome nologische Forschungen, waaronder A Nonrepresentatonalist Approach to Phenomenal Conscious­ness (2007); Does Natura­ lism commit a Category-Mis­take? (2016).

29

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

2E HER ZIENE EDITIE

SAMENLEVEN MET OVERTUIGINGEN LEVENSBESCHOUWING, DEMOCRATIE EN WETENSCHAP

g(en) biedt een overzicht van de belangrijkste achtergrondinformatie bij het levensbeschouwelijke daag toont op wereldvlak, in Europa en in België. esteed aan de historische achtergrond en politieksdienstvrijheid, tolerantie en overheidsneutraliteit, en uwing in een liberale, democratische rechtsstaat kan k ook een grondige aanzet tot reflectie over religie, chap.

eit is brandend actueel, maar de hevigheid waarmee ak niet recht evenredig met de kennis van zaken. Dit te informeren en bij te dragen aan een elementaire rdheid. Het is een must voor iedereen – gelovig, eïnformeerd het debat over levensbeschouwing en il volgen of eraan wil deelnemen.

S A M E N L E V E N M E T O V E RT U I G I N G ( E N ) - PAT R I C K LO O B U YC K ( R E D . )

als ze zich vandaag ernstig en genuanceerd met willen inlaten? Dat is de ambitieuze vraag van waaruit de secularisering zijn religie, levensbeschouwing en erp van debat. Vooral de spanningsverhouding met nten en met de wetenschappelijke verworvenheden

SAMENLEVEN MET OVERTUIGING(EN) LEVENSBESCHOUWING, DEMOCRATIE EN WETENSCHAP

2e HERZIENE EDITIE

Patrick Loobuyck (1974) studeerde godsdienstwetenschappen aan de KU Leuven en moraalwetenschappen aan de UGent waar hij in 2004 ook zijn doctoraat behaalde. Momenteel is hij hoogleraar Levensbeschouwing aan het Centrum Pieter Gillis van de Universiteit Antwerpen en gastprofessor aan de UGent waar hij onder meer politieke filosofie doceert.

Wat moeten mensen weten als ze zich vandaag ernstig en genuanceerd met levensbeschouwe­ lijke thema’s willen inlaten? Dat is de ambitieuze vraag van waaruit dit boek is ontstaan. Ondanks de secularisering zijn religie, levensbeschouwing en diversiteit nog steeds onderwerp van debat.

Vooral de spanningsverhouding met de demo­ cratische uitgangspunten en met de weten­ schappelijke verworvenheden zijn terugkerende thema’s.

www.aspeditions.be

PATRICK LOOBUYCK (RED.)

PATRICK LOOBUYCK Samenleven met overtuiging(en) 2e herziene editie

978 90 5718 675 2 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 24,95 268 PAGINA’S

UPA

University Press Antwerp

30

Samenleven met overtuiging(en) biedt een overzicht van de belangrijkste levensbeschouw­ ingen en biedt achtergrondinformatie bij het levensbeschouwelijke landschap zoals het zich vandaag toont op wereldvlak, in Europa en in België. Vervolgens wordt aandacht besteed aan de historische achtergrond en politiekfilosofische betekenis van godsdienstvrijheid, tolerantie en overheidsneutraliteit, en aan de plaats die levens­ beschouwing in een liberale, democratische rechtsstaat kan krijgen. Tot slot biedt het boek ook een grondige aanzet tot reflectie over religie, levensbeschouwing en wetenschap.

Levensbeschouwelijke diversiteit is brandend actueel, maar de hevigheid waarmee hierover wordt gespro­ ken is vaak niet recht evenredig met de kennis van zaken. Dit boek heeft de bedoeling om te informeren en bij te dragen aan een elementaire levensbeschou­ we­­lijke geletterdheid. Het is een must voor iedereen – gelovig, twijfelaar of ongelovig – die geïnformeerd het debat over levensbeschouwing en het samen­ leven in diversiteit wil volgen of eraan wil deelnemen.

PATRICK LOOBUYCK (1974) studeerde godsdienstwetenschappen aan de KU Leuven en moraalwetenschappen aan de UGent waar hij in 2004 ook zijn doctoraat behaalde. Momenteel is hij hoogleraar levensbeschouwing aan het Centrum Pieter Gillis van de Universiteit Antwerpen en gastprofessor aan de UGent waar hij onder meer politieke filosofie doceert.

31

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

OP ZOEK...

DE EVOLUTIE VAN HET VRIJZINNIG HUMANISME IN VL A ANDEREN SINDS DE T WEEDE WERELDOORLOG

heeft het vrijzinnig humanisme een stille maar centrale rol gespeeld. De dit vrijzinnig humanisme is echter weinig gekend. Dat is begrijpelijk, omdat er in niet veel over geschreven is. Dit boek wil die lacune opvullen.

he artikels bieden de lezer een historisch overzicht van een aantal problematieken die vrije mensen nauw aan het hart liggen. Ze verbreden de vensbeschouwing die lange tijd in de schaduw stond van de religie, maar die nu r aanwezig is. De auteurs willen bovendien het onderzoek naar de geschiedenis humanisme stimuleren. Daarom geven ze de lezer een aantal onderzoeks- en s om zelf op zoek te gaan naar de evolutie en de doorbraak van het vrije denken.

n: Freddy Boeykens, Paul Borghs, Eddy Borms, Franky Bussche, Nicoletta ne, Jacinta De Roeck, Ruddy Doom, Willem Elias, Tamara Ingels, Jimmy Koppen, nk Scheelings, Jan Van den Brande.

Humanistisch Verbond, het Centrum voor Vrijzinnig Humanistisch Erfgoed vzw (CVHE) en het mische en Vrijzinnige Archieven (CAVA), met de steun van de Vlaamse Overheid, deMens.nu it Brussel.

Het Vrije Woord cahiers

www.cavavub.be / www.humanistischverbond.be

OP ZOEK ... De evolutie van het vrijzinnig humanisme in Vlaanderen sinds de Tweede Wereldoorlog Gily Coene • Jimmy Koppen • Frank Scheelings (red.)

de tweede helft van de twintigste eeuw sterk geseculariseerd. We willen als onszelf kunnen zijn, zelf denken en zelf beslissen. We willen onze eigenheid n. Onze maatschappij wordt pluralistischer en complexer en lijkt hoe langer hoe n vroeger. Nieuwe ethische standpunten breken door en worden steeds meer zijn ook nieuwe praktijken en structuren voortgevloeid.

OP ZOEK ...

De evolutie van het vrijzinnig humanisme in Vlaanderen sinds de Tweede Wereldoorlog Gily Coene Jimmy Koppen Frank Scheelings (red.)

Met bijdragen van: Freddy Boeykens, Paul Borghs, Eddy Borms, Franky Bussche, Nicoletta Casano, Gily Coene, Jacinta De Roeck, Ruddy Doom, Willem Elias, Tamara Ingels, Jimmy Koppen, Michel Magits, Frank Scheelings, Jan Van den Brande.

GILY COENE, JIMMY KOPPEN, FRANK SCHEELINGS (RED.) Op zoek…

De evolutie van het vrijzinnig humanisme in Vlaanderen sinds de Tweede Wereldoorlog

ISBN 978 90 5718 709 4 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 20,00 300 PAGINA’S

32

Vlaanderen is in de tweede helft van de twintig­ ste eeuw sterk geseculariseerd. We willen als bur­ ger en individu onszelf kunnen zijn, zelf denken en zelf beslissen. We willen onze eigenheid geres­ pecteerd zien. Onze maatschappij wordt pluralis­ tischer en complexer en lijkt hoe langer hoe min­ der op die van vroeger. Nieuwe ethische standpunten breken door en worden steeds meer aanvaard. Daaruit zijn ook nieuwe praktijken en structuren voortgevloeid.

In deze evolutie heeft het vrijzinnig humanisme een stille maar centrale rol gespeeld. De geschie­ denis van dit vrijzinnig humanisme is echter wei­ nig gekend. Dat is begrijpelijk, omdat er in Vlaan­ deren (nog) niet veel over geschreven is. Dit boek wil die lacune opvullen.

Vijftien thematische artikels bieden de lezer een historisch overzicht van een aantal maatschappe­ lijke problematieken die vrije mensen nauw aan het hart liggen. Ze verbreden de kennis over een levens­beschouwing die lange tijd in de schaduw stond van de religie, maar die nu steeds promi­ nenter aanwezig is. De auteurs willen bovendien het onderzoek naar de geschiedenis van het vrij­ zinnig humanisme stimuleren. Daarom geven ze de lezer een aantal onderzoeks- en bronnensug­ gesties om zelf op zoek te gaan naar de evolutie en de doorbraak van het vrije denken.

IN 2019 VERSCHIJNT: ENGELSTALIG

NIELS DE NUTTE E.A. Looking Back to Look Forward Organized Humanism in the World: Belgium, Great Britain, the Netherlands and the United States of America, 1945-2005

ISBN 978 90 571 8801 5 VERSCHIJNT IN 2019 170 X 240 | PAPERBACK

33

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

VERLICHTING ALS LEVENSKUNST UITGAVE TER GELEGENHEID VAN DE K AREL POMA-LEZING 2018

V Caroline Pa

ormt vandaag de beste basis om duurzaam het hoofd te bieden kerheden van het leven.

en samenleving die steeds diverser wordt, op een andere ng moeten praten. Niet als een stel in steen gebeitelde eeuwige rm van erfgoed.

Verlichting hebben als een manier van in het leven te staan; als an iedereen kan deelnemen en waaraan we samen vormgeven.

uwels

CAROLINE PAUWELS studeerde filosofie en communicatiewetenschappen en promoveerde tot doctor in de communicatiewetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel. Ze was directeur van SMIT, een onderzoekscentrum dat zich specialiseert in de studie van informatie- en communicatietechnologieën.

In 2016 werd Caroline Pauwels verkozen tot rector van de Vrije Universiteit Brussel.

door Caroline Pauwels op 11 september 2018, minarie te Antwerpen.

manistisch Verbond en de organiserende verenigingen, tgeverij ASP/VUBPRESS.

ASP

Academic and Scientific Publishers

9

789057

186837

VERLICHTING ALS LEVENSKUNST  CAROLINE PAUWELS

is een uitgave ter gelegenheid van de Karel Poma-lezing 2018.

VERLICHTING ALS LEVENSKUNST [Uitgave ter gelegenheid van de Karel Poma-lezing 2018

CAROLINE PAUWELS Verlichting als levenskunst

978 90 5718 794 0 VERSCHENEN 150 X 210 | PAPERBACK | € 17,00 32 PAGINA’S

34

De Verlichtingstraditie vormt vandaag de beste basis om duurzaam het hoofd te bieden aan de existentiële onzekerheden van het leven. Maar dan zullen we, in een samenleving die steeds diverser wordt, op een andere manier over de Verlichting moeten praten. Niet als een stel in steen gebeitelde eeuwige waarden, niet als een vorm van erfgoed. We moeten het over de Verlichting hebben als een manier van in het leven te staan; als een open project, waaraan iedereen kan deelnemen en waaraan we samen vormgeven.

Verlichting als levenskunst is een uitgave ter gelegenheid van de Karel Poma-lezing 2018. De lezing werd gegeven door Caroline Pauwels op 11 september 2018, in Elzenveld Hotel & Seminarie te Antwerpen.

Een uitgave door het Humanistisch Verbond en de organiserende verenigingen, in samenwerking met Uitgeverij ASP/VUBPRESS.

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G MEER IN DEZE REEKS:

Jim

K P

KAREL POMA, VRIJZINNIG EN LIBERAAL Een biografisch essay

my

Ko

pp

Karel Poma, vrijzinnig en liberaal werd gepubliceerd in het kader van de eerste Karel Poma-lezing 2017.

In samenwerking met en met dank aan de volgende partners:

ASP

Academic and Scientific Publishers

9

789057

186837

KAREL POMA, VRIJZINNIG EN LIBERAAL Een biografisch essay • Jimmy Koppen

Karel Poma (1920-2014) was een veelzijdig man. Uitgesproken liberaal en overtuigd vrijzinnig, humanist, vrijmetselaar, maar ook wetenschapper, auteur, politicus en weerstander. In 1974 werd hij de eerste staatssecretaris met de portefeuille van Leefmilieu, in 1981 de eerste Vlaamse Gemeenschapsminister bevoegd voor Cultuur. Zowel voor als achter de schermen van de politiek liet Karel Poma een blijvende indruk na. In 2014, enkele maanden voor zijn overlijden, blikte hij terug op zijn rijkgevulde leven.

en

Jimmy Koppen is doctor in de geschiedenis en, net als Karel Poma, vrijzinnig en liberaal.

KAREL POMA EN [VRIJZINNIG LIBERAAL Een biografisch essay

Het Vrije Woord cahiers

Het Vrije Woord cahiers

JIMMY KOPPEN Karel Poma, vrijzinnig en liberaal

978 90 5718 683 7 VERSCHENEN 150 X 210 | PAPERBACK | € 17,00 66 PAGINA’S

Karel Poma (1920-2014) was een veelzijdig man. Uitgesproken liberaal en overtuigd vrijzinnig, humanist, vrijmetselaar, maar ook weten­ schapper, auteur, politicus en weerstander. In 1974 werd hij de eerste staatssecretaris met de portefeuille van Leefmilieu, in 1981 de eerste Vlaamse Gemeenschaps­ minister bevoegd voor Cultuur.

Zowel voor als achter de schermen van de politiek liet Karel Poma een blijvende indruk na. In 2014, enkele maanden voor zijn overlijden, blikte hij terug op zijn rijkgevulde leven.

Karel Poma, vrijzinnig en liberaal werd gepubliceerd in het kader van de eerste Karel Poma-lezing 2017.

Jimmy Koppen is doctor in de geschiedenis en, net als Karel Poma, vrijzinnig en liberaal.

CAROLINE PAUWELS studeerde filosofie en communicatie­ wetenschappen en promoveerde tot doctor in de communicatiewetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel. Ze was directeur van SMIT, een onderzoekscentrum dat zich specialiseert in de studie van informatie- en communicatietechnologieën. In 2016 werd Caroline Pauwels verkozen tot rector van de Vrije Universiteit Brussel.

35

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

200 JAAR HOMEOPATHIE EEN ONVERDUND KRITISCHE BESPREKING

200 JAAR HOMEOPATHIE EEN ONVERDUND KRITISCHE BESPREKING FILIP VAN BEURDEN

ASP

ASP

Academic and Scientific Publishers

FILIP VAN BEURDEN 200 jaar homeopathie Een onverdund kritische bespreking

ISBN 978 90 5718 798 8 VERSCHENEN 125 X 185 | PAPERBACK | € 17,50 VERSCHIJNT IN DE REEKS SKEPP

FILIP VAN BEURDEN (*1968) is ingenieur elektromechanica, maar heeft als directeur van een bedrijf in de kunststofsector ook een grote interesse in organische chemie. Hij is reeds jaren actief lid van SKEPP en heeft een voorliefde voor wetenschapsgeschiedenis. Hij geeft geregeld lezingen over diverse onderwerpen voor een breed publiek.

36

Homeopathie is één van de populairste alternatieve ge­ neeswijzen ooit. Door gebrek aan kennis over de basis­ principes ervan vereenzelvigen veel mensen haar met een sympathieke vorm van natuurgeneeskunde. De werkelijkheid is echter anders. Dit goed gedocumen­ teerd en verhelderend boek verschaft de lezer een beter inzicht in de herkomst, de theorieën en ideeën van de grondlegger van de homeopathie, de 18e-eeuwse Duitse arts Samuel Hahnemann. Deze einzelgänger keerde zich af van de toen gangbare geneeskundige praktijken zoals aderlatingen en darmspoelingen die menig mens het leven kostte. Toch is de kans groot dat Hahnemann, die de belangrijke doorbraken in de ge­ neeskunde helaas niet meer mocht meemaken, vandaag niet langer achter zijn eigen theorie zou staan. Ik wens iedere lezer van dit boek een aha-erlebnis toe.

F ILOS OF IE E N L E V E N SBESC H O UW I N G

Deze reeks kwam tot stand in nauwe samenwerking met SKEPP. De hoofdredacteurs zijn Johan Braeckman en Tim Trachet.

“Vrij van religieuze of politieke opvattingen onderzoekt SKEPP (Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudo-wetenschap en het Paranormale) beweringen en verschijnselen die volgens de huidige stand van de wetenschap bijzonder onwaarschijnlijk of onmogelijk zijn.”

Dit boekje schetst de evolutie van het creationisme, van de eerste religieuze reacties op Darwins evolutietheorie over het zogenaamd wetenschappelijk creationisme tot intelligent design. Vervolgens biedt het een overzicht van de meest opvallende creationistische activiteiten in Europa en verklaart het waarom creationistische overtuigingen populair blijven, ook al spreekt de wetenschap hen overtuigend tegen.

EERDER VERSCHENEN IN DE SKEPP-REEKS:

DE SCHEPPING NA DARWIN STEFAAN BLANCKE

de skeptische kijk

DE SCHEPPING NA DARWIN Meer dan 150 jaar na de publicatie van On the origin of species van Charles blijft het creationisme ontzettend populair. In de Verenigde Staten gelooft bijna de helft van de bevolking dat God de aarde en het leven erop minder dan tienduizend jaar geleden heeft geschapen.

Het creationisme is echter geen louter Amerikaans fenomeen: over gans de wereld, van Canada tot Australië, van Zuid-Korea tot Brazilië, steekt het de kop op. Ook in sommige delen van Europa worden creationisten steeds actiever. Niet alleen het wetenschappelijk onderwijs staat daarbij op het spel. Creationisten dromen van een theocratie waarin geen plaats is voor democratische beginselen en rechten.

Stefaan Blancke (*1976) is als filosoof verbonden aan de Universiteit Gent. Hij publiceert regelmatig artikelen over het creationisme en pseudowetenschappen in wetenschappelijke en populaire tijdschriften. Hij schreef eerder een boekje over de evolutietheorie (2009) en is coredacteur van de boeken Creationism in Europe (2014) en Perspectives on Science and Culture (2018).

DE SCHEPPING NA DARWIN OVER MODERN CREATIONISME EN INTELLIGENT DESIGN STEFAAN BLANCKE

www.aspeditions.be

ASP

ASP

Academic and Scientific Publishers

ASP

creationisme-cover-2.indd Alle pagina's

Academic and Scientific Publishers

5/10/17 10:39

Complottheorieën zijn alomtegenwoordig, maar de meeste mensen nemen ze niet echt ernstig. Maar wil dat zeggen dat wie een complottheorie aanhangt automatisch een mafketel is? En waarom zouden we tijd en energie steken in het bestuderen van complottheorieën? Worden onze democratie en pers echt bedreigd door schimmige organisaties of zijn het eerder de complottheorieën zelf die ondermijnend werken? Kunnen we ware van gefantaseerde complotten onderscheiden?

Het is ongetwijfeld waar dat politici, wetenschappers en journalisten soms onbetrouwbaar blijken. Maar dat hoeft nog niet te betekenen dat de complottheorieën over pakweg de maanlanding, de moord op Kennedy, de aanslagen van 9/11 en die op Charlie Hebdo daarmee bevestigd zijn. Hoe kunnen we verklaren dat dergelijke dubieuze verhalen onvermijdelijk ontstaan, telkens zich een wereldschokkende gebeurtenis voordoet? En hoe gaan we daar best mee om? Hoe kunnen we feit van fictie onderscheiden?

Deze en andere intrigerende kwesties worden op bevattelijke wijze behandeld in deze inleiding tot de studie van complottheorieën.

Deze reeks komt tot stand in nauwe samenwerking met SKEPP. De hoofdredacteurs zijn Johan Braeckman en Tim Trachet.

ACHTERDOCHT TUSSEN FEIT EN FICTIE BRECHT DECOENE

ACHTERDOCHT TUSSEN FEIT EN FICTIE

ACHTERDOCHT TUSSEN FEIT EN FICTIE KRITISCH OMGAAN MET COMPLOTTHEORIEEN BRECHT DECOENE

Brecht Decoene (*1980) is afkomstig van Roeselare, woont in Gent en studeerde daar Moraalwetenschappen. Hij is leraar Moraal, schrijft opiniestukken voor o.a. Knack.be en De Standaard, geeft geregeld lezingen over kritisch denken en is kernlid van Het Denkgelag.

DE SCHEPPING NA DARWIN Over modern creationisme en intelligent design Auteur: Stefaan Blancke ISBN 978 90 5718 694 3 125 X 185 | PAPERBACK | € 17,50 88 PAGINA’S

www.vubpress.be

complottheorieën-def.indd Alle pagina's

6/06/16 16:19

DE STER VAN BETHLEHEM Wat kan de zogenaamde ster van Bethlehem precies geweest zijn? Welke waarneming zou de ‘wijzen uit het Oosten’ aangespoord kunnen hebben om op reis te vertrekken en een klein kind te aanbidden als de koning der Joden?

Verschillende elementen doen vermoeden dat de wijzen astronomen of astrologen waren.

Er bestaan immers diverse astronomische hypotheses die het fenomeen van de ster verduidelijken. Enkele daarvan werden geformuleerd door ernstige astronomen en gepubliceerd in gereputeerde wetenschappelijke tijdschriften. Maar welke van die interessante, complexe hypotheses is betrouwbaarder en overtuigender dan de andere? En hebben bepaalde onderzoekers in de ster van Bethlehem een onbetwistbaar middel gevonden waarmee ze de geboortedatum van Jezus kunnen achterhalen?

Men kan zich ook afvragen wat de echte waarde is van deze astronomische verklaringen.

Vooral als men zich realiseert dat de ster van Bethlehem bijna enkel voorkomt in een korte passage van een evangelie, een tekst die men moet bestuderen met een kritische blik. In vele publicaties over de ster van Bethlehem lijkt deze kritische blik te ontbreken. Dit boek probeert die leegte op te vullen.

DE STER VAN BETHLEHEM TIM TRACHET

de skeptische kijk

DE STER VAN BETHLEHEM WIJST HET LICHT NOG STEEDS DE WEG? TIM TRACHET

Deze reeks komt tot stand in nauwe samenwerking met SKEPP. De hoofdredacteurs zijn Johan Braeckman en Tim Trachet.

Tim Trachet (*1958) studeerde wiskunde, sterrenkunde en wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit Brussel en werkt als journalist bij de VRT. Hij is erevoorzitter van SKEPP, de Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudo-wetenschap en het Paranormale, en ondervoorzitter van de Europese Raad van Skeptische Organisaties. Hij zit ook in de redactie van het populair-wetenschappelijke tijdschrift Zenit.

www.aspeditions.be

ASP

Academic and Scientific Publishers

ASP

bethlehem-cover.indd Alle pagina's

ONTDEK OOK ONZE SKEPP ABONNEMENTSFORMULE: ELK NIEUW SKEPP-BOEK BEL ANDT AUTOMATISCH BIJ JOU IN DE BUS A AN 15 % KORTING!

ASP

ACHTERDOCHT TUSSEN FEIT EN FICTIE Kritisch omgaan met complottheorieën Auteur: Brecht Decoene ISBN 978 90 5718 523 6 125 X 185 | PAPERBACK | € 17,50 104 PAGINA’S

Academic and Scientific Publishers

17/10/16 10:39

DE STER VAN BETHLEHEM Wijst het licht nog steeds de weg?

Auteur: Tim Trachet ISBN 978 90 5718 559 5 125 X 185 | PAPERBACK | € 17,50 92 PAGINA’S

37

2 38

POLITIEKE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN

39

er van eeft hij eg van voerd, keerslgium’ er van de weer van lksverrwaaronafbreed and. In rpellabeleg-

EEN MA ATSCHAPPELIJK BEWOGEN LEVEN

VISIONAIR EN LIBERAAL 50 JAAR MAATSCHAPPELIJK BEWOGEN IN HET PARLEMENT

WALTER PREVENIER (ed.)

VISIONAIR EN LIBERAAL 50 JAAR MAATSCHAPPELIJK BEWOGEN IN HET PARLEMENT

CROO r. Vijfid van likken e poli-

HERMAN DE CROO. VISIONAIR LIBERAAL, 50 JAAR IN HET PARLEMENT HERMAN DE CROO

N O

P OL ITIE KE & S OC I A LE W E T EN SC H A P P E N

MEERTALIG

trum. Hij was voorzitter van COSAC (Conférence des Organes Spécialisés dans les Affaires Communautaires), het Europees overlegorgaan van parlementsvoorzitters; hij werd door de regering Dehaene aangesteld tot Belgisch vertegenwoordiger bij de internationale instelling OCDE (Organisation de Coopération et de Développement Economiques).

Hij was lid van het Wise Men Committee on Aviation, van de reflectiegroep over ontwikkelingshulp van de OESO, en van de denktank East-West Institute.

Zijn bijzondere aandacht gaat uit naar Afrika en Kongo. Hij is dan ook voorzitter van CREAC (Centre belge de Référence pour l’Expertise sur l’Afrique Centrale). De University of Stanford kroonde hem tot Businessman of the Year. Eervol was de opname in de Hall of Fame in het Space and Air Museum te Washington, en de benoeming als enige niet-Amerikaan tot Aviation Man in de V.S.

Dit boek bevat bijdragen van meer dan 30 auteurs, over de vele domeinen waarin Herman De Croo actief was en is.

Het boek begint met een uitvoerige biografie.

In een boeiend betoog schetst Prof. Dr. Walter Prevenier (UGent) de activistische duizendpoot die Herman De Croo is.

“Herman De Croo is op vele terreinen getalenteerd, begaafd met een dusdanig ontwikkeld IQ en EQ dat hij zich in vrijwel alle professionele richtingen had kunnen wagen.”

“Herman De Croo wist echter als geen ander dat een parlementslid nooit zijn eigen regio mag vergeten of verwaarlozen.”

“De Croo was terecht fier op zijn spreekwoordelijke dossierkennis. Wie hem, als minister, interpelleerde moest wel heel vroeg uit de veren komen.”

Dit alles is bij wijze van spreken zijn tweede leven.

HERMAN DE CROO zette zijn eerste stappen in de politiek in Michelbeke waar hij in 1964 burgemeester werd. Zijn verbondenheid aan zijn geboortedorp en zijn streek is spreekwoordelijk.

HERMAN DE CROO

eigen ocaat, Prinses nscen-

FOTO’S IN HET BOEK KOMEN T HET FAMILIEARCHIEF.

ISBN: 9789057187285

“Herman De Croo was vaak voor op zijn tijd, maar kon wonderwel altijd zijn moment afwachten.”

(Uit de biografie van Walter Prevenier)

BIOGRAFIE Xxxx

VISIONAIR LIBERAAL 50 JAAR IN HET PARLEMENT

EEN MAATSCHAPPELIJK BEWOGEN LEVEN

WALTER PREVENIER (RED.) Herman De Croo. Visionair liberaal, 50 jaar in het parlement Een maatschappelijk bewogen leven

ISBN 978 90 5718 728 5 VERSCHENEN 215 X 270 | HARDCOVER | € 30,00 408 PAGINA’S

40

In 1968 werd Herman De Croo verkozen tot volksvertegenwoordiger. Vijftig jaar later is hij nog altijd een gedreven parlementslid. VUBPRESS zet de Open Vld-politicus, die in een ver verleden hoogleraar was aan de VUB, in de bloemetjes met een biografie. Die bevat zijn belangrijkste politieke verwezenlijkingen, maar ook minder bekende anekdotes, persoonlijke getuigenissen en unieke foto’s uit het familiearchief.

Dat Herman De Croo een doorzetter is, blijkt uit zijn tussenkomst in het parlement in 1970. Toen Franstalige liberalen Brussel wilden uitbreiden, reageerde hij met een vernietigend tegenbetoog dat bovendien in het Frans gevoerd werd. Het is maar een van de vele anekdotes die in aan bod komen in Herman De Croo. Visionair liberaal, 50 jaar in het parlement.

Daarnaast wordt Hermans plaats in de liberale familie besproken, net zoals zijn relatie met de media en zijn geboortestreek. Zijn kinderen ­Ariane en Alexander schetsen een portret van hun vader en de foto’s uit het familiearchief geven de lezer een uitzonderlijke inkijk in het persoonlijke leven van de ex-Kamervoorzitter.

P OL ITIE KE & S OC I A LE W E T EN SC H A P P E N

41

P OL ITIE KE & S OC I A LE W E T EN SC H A P P E N

ENGELSTALIG

CURB YOUR IDEALISM THE EUROPEAN UNION AS SEEN FROM WITHIN

CURB YOUR IDEALISM

CURB YOUR

VINCENT STUER

THE EUROPEAN UNION AS SEEN FROM WITHIN VINCENT STUER

The German who went from a Gestapo camp to the House of Lords via the European Commission.

The Brit who reinvented the euro. A diplomat, a philosopher and a team of anthropologists who try to make sense of the European Union and the people who work for its institutions. The Brussels ecosystem has much more to offer than the usual clichés about the EU.

IDEAL ISM

VUBPRESS

VINCENT STUER Curb your idealism The European Union as seen from within

ISBN 978 90 5718 745 2 VERSCHENEN 140 X 210 | PAPERBACK | € 24,95 144 PAGINA’S EPUB: ISBN 978 90 571 8767 4 VERSCHENEN € 12,50

42

In Curb your idealism, Vincent Stuer goes in search of the essence of the European project and the worldview of the people who work for its institutions. He sketches an insightful and anec­ dotal picture of how the European Union has evolved in recent decades, based on the thinking of remarkable characters of the EU’s past and in­ terviews with high-ranking officials and politi­ cians who have witnessed the evolution first hand.

VINCENT STUER has been working a dozen years in the Euro­ pean Commission as speech writer for amongst others Commission President José Manuel Barroso, Trade Commissioner Karel De Gucht and current Vice-President Valdis Dom­ brovskis.

P OL ITIE KE & S OC I A LE W E T EN SC H A P P E N

FR ANSTALIG

POLITICAL CHRONICLES OF THE AFRICAN GREAT LAKES REGION 2017

ontinuing the tradition of L’Afrique des grands lacs. Annuaire, this companion olume to Conjonctures de l’Afrique Centrale offers a survey of political evelopments in Burundi, the Democratic Republic of Congo, Rwanda and ganda in 2016-2017. In all these countries, the question of presidential rm limits has been a major political issue. Having been re-elected for an nconstitutional third term in 2015, Burundi’s President Pierre Nkurunziza is reparing a constitutional amendment designed to further extend his tenure. the DRC, President Joseph Kabila overstayed his term by repeatedly delaying ections. The Rwandan constitution was amended in 2015 to allow President aul Kagame to be re-elected in 2017 and to possibly stay in power until 2034.

Uganda, where there have been no term limits since 2005, a constitutional mendment removed the presidential age limit in 2017, thus allowing President oweri Museveni an unlimited tenure in office.

ontinuant la tradition de L’Afrique des grands lacs. Annuaire, ce volume qui compagne Conjonctures de l’Afrique Centrale, présente un aperçu de l’évolution olitique au Burundi, en République démocratique du Congo, au Rwanda en Ouganda en 2016-2017. La question de la limitation du nombre de andats présidentiels a été commune à ces quatre pays. Après sa réélection constitutionnelle à un troisième mandat en 2015, le président burundais Pierre kurunziza prépare une révision constitutionnelle qui devrait lui permettre de ster au pouvoir après 2020. En RDC, le président Joseph Kabila est resté n fonction au-delà de son mandat par des reports répétés de l’élection. La onstitution rwandaise a été amendée en 2015 afin de permettre au président aul Kagame d’être réélu en 2017 et de rester possiblement au pouvoir jusqu’en 034. En Ouganda, où la limitation n’existe plus depuis 2005, un amendement onstitutionnel a abrogé la limite d’âge en 2017, ainsi permettant au président oweri Museveni de rester indéfiniment en fonction.

F. Reyntjens ed./dir.

POLITICAL CHRONICLES OF THE AFRICAN GREAT LAKES REGION 2017

Political chronicles of the African Great Lakes Region 2017 | Chroniques politiques de l’Afrique des grands lacs 2017

Filip Reyntjens is emeritus professor of law and politics at the Institute of Development Policy (IOB), University of Antwerp.

Filip Reyntjens est professeur émérite à l’Institut de politique du développement (IOB) de l’Université d’Anvers.

CHRONIQUES POLITIQUES DE L’AFRIQUE DES GRANDS LACS 2017

Edited by/Sous la direction de F. Reyntjens

FILIP REYNTJENS (RED.) Political Chronicles of the African Great Lakes Region 2017

ISBN 978 90 5718 757 5 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 29,95 126 PAGINA’S EPUB: ISBN 978 90 5718 719 3 VERSCHENEN TE DOWNLOADEN VIA WWW.UNIVERSITYPRESSANTWERP.BE (OPEN ACCESS)

Continuing the tradition of L’Afrique des grands lacs. Annuaire, this companion volume to Conjonctures de l’Afrique Centrale offers a survey of political developments in Burundi, the Democratic Republic of Congo, Rwanda and Uganda in 20162017. In all these countries, the question of presi­ dential term limits has been a major political issue.

Having been re-elected for an unconstitutional third term in 2015, Burundi’s President Pierre Nkurunziza is preparing a constitutional amend­ ment designed to further extend his tenure. In the DRC, President Joseph Kabila overstayed his term by repeatedly delaying elections. The Rwandan constitution was amended in 2015 to allow Presi­ dent Paul Kagame to be re-elected in 2017 and to possibly stay in power until 2034. In Uganda, where there have been no term limits since 2005, a constitutional amendment removed the presi­ dential age limit in 2017, thus allowing President Yoweri Museveni an unlimited tenure in office.

FILIP REYNTJENS is emeritus professor of law and politics at the Institute of Development Policy (IOB), University of Antwerp.

43

P OL ITIE KE & S OC I A LE W E T EN SC H A P P E N

ENGELSTALIG

TRIBALIZATION WHY WAR IS COMING

ar is coming. In Tribalization director of The Tahir Institute for Middle st Policy Koert Debeuf depicts war as the inevitable outcome should e current geopolitical situation of widescale decline of democracy and obalization continue. To describe this worldwide process towards more thoritarian nationalism and fundamentalism the author coins the term balization, and reminds his readership of the highly similar 1930s.

e must heed this analysis and work through it to find swers — to ignore his message is to court global disaster.” n Lord Alderdice, FRCPsych, member of the House of Lords, nior Research Fellow Oxford University

ert Debeuf is Senior Associate Researcher at the stitute for European Studies at the Free University Brussels, Visiting Research Fellow at Oxford Unirsity and Director of the Tahrir Institute for Middle st Policy Europe. He was speechwriter of Belgian ime Minister Guy Verhofstadt. He lived from 2011 til 2016 in Cairo where he observed firsthandst-hand the Arab Revolution. His analyses appear American, European and Middle Eastern media. s previous book The Arab Revolution. Three Years on e Front Line of the Arab Spring was published in 2014.

,1mm_DRUK.indd 1

Why war is coming. Koert Debeuf

ebeuf’s analysis of deglobalization is impressive. He has written ompelling but also deeply unsettling account on where humanity is heading. warning that we should not lapse into the horrible mistakes of the past.” y Verhofstadt, former Prime Minister of Belgium, President of the Liberals d Democrats in the European Parliament

TRIBALI ZA TION.

aving traditional explanations aside, Debeuf explains the continuous storical interaction between globalization and tribalization not as a mere onomic or political phenomenon. Tribalization is collective psychology. nterrupts globalization when communities react to a collective trauma going back to their mythical, tribal past. The tendency of a communialbeit a certain group or a whole society, to seal itself off within its own ibe’ externalizes previously suffered collective trauma. Tribalization is llective psychology. The author interweaves his train of thought with rsonal anecdotes and facts from 20th century Belgian and international story. Debeuf’s insights are based on history and psychology but also on s personal experiences as a front-row witness during the Arab Revolution Egypt and during his previous political functions, in Belgium and the ropean Union.

TRI BA LI ZA TION.

Why war is coming. Koert Debeuf

War is coming. In Tribalization director of The Tahir Institute for Middle East Policy Koert Debeuf de­ picts war as the inevitable outcome should the current geopolitical situation of widescale decline of democracy and globalization continue. To des­ cribe this worldwide process towards more autho­ ritarian nationalism and fundamentalism the au­ thor coins the term tribalization, and reminds his readership of the highly similar 1930s.

19/07/2018 15:58

KOERT DEBEUF Tribalization Why war is coming

ISBN 978 90 5718 769 8 VERSCHENEN 140 X 210 | PAPERBACK | € 21,95 196 PAGINA’S EPUB: ISBN 978 90 5718 770 4 VERSCHENEN € 12,50

44

Leaving traditional explanations aside, Debeuf explains the continuous historical interaction bet­ ween globalization and tribalization not as a mere economic or political phenomenon. Tribalization is collective psychology. It interrupts globalization when communities react to a collective trauma by going back to their mythical, tribal past. The ten­ dency of a community, albeit a certain group or a whole society, to seal itself off within its own ‘tribe’ externalizes previously suffered collective trauma. Tribalization is collective psychology. The author interweaves his train of thought with per­ sonal anecdotes and facts from 20th century Bel­ gian and international history. Debeuf’s insights are based on history and psychology but also on his personal experiences as a front-row witness during the Arab Revolution in Egypt and during his previous political functions, in Belgium and the European Union.

KOERT DEBEUF is Senior Associate Researcher at the In­ stitute for European Studies at the Free University of Brussels, Visiting Research Fellow at Oxford University and Direc­ tor of the Tahrir Institute for Middle East Policy Europe. He was speechwriter of Belgian Prime Minister Guy Verhof­ stadt. He lived from 2011 until 2016 in Cairo where he observed first-hand the Arab Revolution. His analyses appear in American, European and Middle Eastern media. His previous book The Arab Revolution. Three Years on the Front Line of the Arab Spring was published in 2014.

45

P OL ITIE KE & S OC I A LE W E T EN SC H A P P E N

TERPOCEEN JONGE NIEUWKOMERS IN DE STAD

Minne Huysmans, Dominique Verté & Jan Vanhee

n, een onbestaand woord voor ‘het nieuwe tijdperk’, is het van een diepgaand kwalitatief onderzoek over burgerschap, twerken en toekomstperspectieven met zestig jonge nieuwBelgische steden en grootsteden. Dit boek geeft een conoverzicht van de noden, behoeften en krachten van jonge mers. Hierbij ligt de focus op het uitlichten van de meest in pringende resultaten maar ook op de kleine uitzonderingen uele verhalen die een kwalitatieve meerwaarde bieden om uatie van jonge nieuwkomers beter te begrijpen. Door te or een grote thematische verscheidenheid in de analyses erviews, tracht dit boek de veelzijdigheid en diversiteit die uwkomers in zich dragen, te vatten. Ze komen allemaal van land, een andere cultuur, andere gewoontes en hebben een uis, een nieuwe terp. Stuk voor stuk hebben ze een uniek e vertellen, over hun verleden, heden en toekomst. Het is niet de bedoeling van dit boek om de besproken resultarapoleren naar de gehele populatie nieuwkomers. Het is aste ambitie om de leefsituatie van jonge nieuwkomers en en tastbaar te maken voor alle betrokken stakeholders oog op de implementatie van deze kennis in de praktijk. hoopt in de eerste plaats een klankbord zijn van de moedige ssen van jonge nieuwkomers over vallen en opstaan, maar er wat het betekent om gewoon ‘jong’ te zijn.

Minne Huysmans, Dominique Verté & Jan Vanhee (eds.)

Terpoceen Jonge nieuwkomers in de stad

Terpoceen

terp (de; m; meervoud: terpen) 1 (in Friesland) opgeworpen hoogte waarop de mensen vroeger woonden of waarheen ze vluchtten bij hoogwater terpeen (het; v; meervoud: terpenen) 1 een klasse organische moleculen afgeleid van isopreen, die in veel planten, vooral coniferen, geproduceerd worden, maar ook in enkele zeldzame gevallen van dierlijke oorsprong kunnen zijn

Internationale migratie kleurt hedendaagse samenle­ vingen. Tegelijk is de leefsituatie van veel mensen op de vlucht uiterst precair en is het maatschappelijk debat over vluchtelingen de voorbije jaren scherper geworden. Vanuit deze vaststellingen, vinden we het ook als onderzoekers noodzakelijk hier aandacht aan te besteden.

-ceen (achtervoegsel) 1 afgeleid van het Griekse ‘Kainos’ (nieuw)

vubpress.be

Met bijdragen van Margit Hannes, Camille Keukeleire, Elena Renard, Jozefien Stevens, Eva Van Achter & Bas Van Hoeck

MINNE HUYSMANS, DOMINIQUE VERTÉ & JAN VANHEE Terpoceen Jonge nieuwkomers in de stad

ISBN 978 90 5718 789 6 VERSCHENEN 160 X 240 | PAPERBACK | € 25,00 160 PAGINA’S

Terpoceen, een onbestaand woord voor ‘het nieuwe tijdperk’, is het resultaat van 60 gesprekken met jonge nieuwkomers (asielzoekers en vluchtelingen) in België. Via deze gesprekken proberen we een breed overzicht te geven van de noden, behoeften maar ook van de krachten en dromen van deze jongeren.

De jonge nieuwkomers in dit onderzoek reflecteren op heel diverse manieren over hun leven in België, hun positie en rol in deze nieuwe maatschappij. Door te kiezen voor een grote thematische verscheiden­ heid, willen we de veelzijdigheid en diversiteit die jonge nieuwkomers in zich dragen, weerspiegelen.

Stuk voor stuk hebben ze een uniek verhaal te vertel­ len, over hun verleden, heden en toekomst. Het is dan ook niet de bedoeling om de besproken resulta­ ten toe te passen op de gehele populatie nieuwko­ mers. Het is wel een vaste ambitie om hun leefsitua­ tie te begrijpen en tastbaar te maken.

Terpoceen hoopt in de eerste plaats een klankbord te zijn van de moedige getuigenissen van jonge nieuw­ komers over vallen en opstaan, maar vooral over wat het betekent om gewoon ‘jong’ te zijn.

46

P OL ITIE KE & S OC I A LE W E T EN SC H A P P E N

terpoceen (de; m; meervoud: terpocenen)

neologisme van ‘terp’, ‘terpeen’ en ‘–ceen’, verwijzing naar jonge nieuwkomers en hun plaats in de samenleving 1 terp (de; m; meervoud: terpen) (in Friesland) opgeworpen hoogte waarop de mensen vroeger woonden of waarheen ze vluchtten bij hoogwater 2 terpeen (het; v; meervoud: terpenen) een klasse organische moleculen afgeleid van isopreen, die in veel planten, vooral coniferen, geproduceerd worden, maar ook in enkele zeldzame gevallen van dierlijke oorsprong kunnen zijn 3 -ceen (achtervoegsel) afgeleid van het Griekse ‘Kainos’ (nieuw)

47

P OL ITIE KE & S OC I A LE W E T EN SC H A P P E N

MEERTALIGHEID ALS OPDRACHT EEN ANALYSE VAN DE BRUSSELSE TAALSITUATIE OP BASIS VAN TAALBAROMETER 4

Rudi Janssens

Deze vierde afname bevestigt de complexiteit van het Brusselse taalbeeld dat niet in eenvoudige neaire evoluties te vatten is. Wat wel duidelijk is, is dat taalkennis een essentieel element is n het omgaan met taaldiversiteit. Meertaligheid als cement van de stedelijke samenleving is iet alleen een gegeven, maar vormt tegelijk een permanente uitdaging op weg naar een meer nclusieve samenleving. Vandaar de titel van dit vierde taalbarometeronderzoek: Meertaligheid ls opdracht.

Deze uitgave heeft niet de pretentie het volledige taalgebruik in Brussel en alle mechanismen rachter in kaart te brengen, maar biedt een aantal aanknopingspunten voor verder onderzoek n beleid. In dat opzicht wil het ook een werkboek zijn, een uitdaging voor wetenschappers, raktijkmensen en beleidsmakers om de relatie tussen het taalgebruik en de maatschappelijke ontext verder uit te diepen en op zoek te gaan naar manieren om met de Brusselse taaliversiteit om te gaan.

MEERTALIGHEID ALS OPDRACHT

De taalbarometer, gerealiseerd in opdracht en met de steun van de Vlaamse Overheid en BRIO, s al aan zijn vierde uitgave toe. In 1997 legde Prof. Dr. Witte de basis voor dit onderzoek. Met de erde staatshervorming kreeg het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vorm met eigen instellingen, en parlement en regering, en werden gemeenschappen en gewesten verder uitgetekend.

Toch was het duidelijk dat de Brusselse bevolking niet louter uit beide traditionele taalgroepen estond, maar onder invloed van internationale migratie een multiculturele en meertalige stad was geworden. Het taalbarometeronderzoek wil een overzicht bieden van het taalgebruik en de aalverschuivingen binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de manier waarop vanuit de pecificiteit van het Brusselse model met deze taaldiversiteit wordt omgegaan.

Rudi Janssens

MEER TALIGHEID ALS OPDRACHT Een analyse van de Brusselse taalsituatie op basis van taalbarometer 4

Rudi Janssens is als senior researcher verbonden aan BRIO (Brussels Informatie-, Documentatien Onderzoekscentrum) binnen de vakgroep Politieke Wetenschappen van de Vrij Universiteit Brussel. Als taalsocioloog is hij verantwoordelijk voor het BRIO-Taalbarometeronderzoek. Hij werkt onder meer rond taalgebruik en taalbeleid in meertalige steden en regio’s en is lid van et Europese onderzoeksconsortium MIME (Mobility and Inclusion in a Multilingual Europe).

Hij is tevens lid van de Raad van Bestuur van het Brussels Studies Institute en het Huis van het Nederlands in Brussel.

WWW.VUBPRESS.BE

9

789057 188367

ISBN 978 90 5718 836 7

RUDI JANSSENS Meertaligheid als opdracht Een analyse van de Brusselse taalsituatie op basis van taalbarometer 4

ISBN 978 90 5718 836 7 VERSCHIJNT DECEMBER 2018 155 X 240 | PAPERBACK | € 28,95 136 PAGINA’S VERSCHIJNT IN DE REEKS BRIO

48

De taalbarometer, gerealiseerd in opdracht en met de steun van de Vlaamse Overheid en BRIO, is al aan zijn vierde uitgave toe. In 1997 legde Prof. Dr. Witte de basis voor dit onderzoek. Met de derde staatshervorming kreeg het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vorm met eigen instellin­ gen, een parlement en regering, en werden ge­ meenschappen en gewesten verder uitgetekend.

Toch was het duidelijk dat de Brusselse bevolking niet louter uit beide traditionele taalgroepen be­ stond, maar onder invloed van internationale mi­ gratie een multiculturele en meertalige stad was geworden. Het taalbarometeronderzoek wil een overzicht bieden van het taalgebruik en de taal­ verschuivingen binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de manier waarop vanuit de specifici­ teit van het Brusselse model met deze taaldiversi­ teit wordt omgegaan.

Deze vierde afname bevestigt de complexiteit van het Brusselse taalbeeld dat niet in eenvou­ dige lineaire evoluties te vatten is. Wat wel dui­ delijk is, is dat taalkennis een essentieel element is in het omgaan met taaldiversiteit. Meertalig­ heid als cement van de stedelijke samenleving is niet alleen een gegeven, maar vormt tegelijk een permanente uitdaging op weg naar een meer in­ clusieve samenleving. Vandaar de titel van dit vierde taalbarometeronderzoek: Meertaligheid als opdracht.

Deze uitgave heeft niet de pretentie het volledige taalgebruik in Brussel en alle mechanismen erach­ ter in kaart te brengen, maar biedt een aantal aan­ knopingspunten voor verder onderzoek en beleid.

In dat opzicht wil het ook een werkboek zijn, een uitdaging voor wetenschappers, praktijkmensen en beleidsmakers om de relatie tussen het taalgebruik en de maatschappelijke context verder uit te die­ pen en op zoek te gaan naar manieren om met de Brusselse taaldiversiteit om te gaan.

RUDI JANSSENS is als senior researcher verbonden aan BRIO (Brussels Informatie-, Documentati­ een Onderzoekscentrum) binnen de vak­ groep Politieke Wetenschappen van de Vrij Universiteit Brussel. Als taalsocioloog is hij verantwoordelijk voor het BRIO-Taalbaro­ meteronderzoek. Hij werkt onder meer rond taalgebruik en taalbeleid in meertalige steden en regio’s en is lid van het Europese onderzoeksconsortium MIME (Mobility and Inclusion in a Multilingual Europe). Hij is te­ vens lid van de Raad van Bestuur van het Brussels Studies Institute en het Huis van het Nederlands in Brussel.

49

P OL ITIE KE & S OC I A LE W E T EN SC H A P P E N

EEN MOMENTOPNAME IN VERANDERENDE WERELDBEELDEN PAUL RIETJENS, VEERTIG JAAR ACTIEF IN DE WANDELGANGEN VAN BUITENLANDSE ZAKEN

EEN MOMENTOPNAME IN VERANDERENDE WERELDBEELDEN PAUL RIETJENS, VEERTIG JAAR ACTIEF IN DE WANDELGANGEN VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Een momentopname in veranderende wereldbeelden Paul Rietjens, veertig jaar actief in de wandelgangen van Buitenlandse Zaken

ISBN 978 90 5718 820 6 VERSCHIJNT DECEMBER 2018 170 X 240 | PAPERBACK | € 45,00

Van in de begindagen van 1830 keek België aan tegen een groot buitenland. Haar directe buren waren bijna allemaal machtiger dan de nieuwkomer in het Concert van Europa. Vriendschappelijke en gespannen relaties wisselden elkaar af. Als vierde economische wereldmacht aan het einde van de negentiende eeuw waren uitvoer en doorvoer voor de Belgische diplomatie de hefbomen bij uitstek om zijn levensvatbaarheid aan allen te bewijzen. Tijdens het interbellum zou het multilateralisme gaandeweg bilaterale relaties aanvullen en meer stabiliteit en voorspelbaarheid aan de wereldpolitiek geven. Eerst aarzelend, maar gaandeweg met steeds grotere overtuiging ging België het multilateralisme omar­ men. Na een actief aanwezigheidsbeleid in de vijf voorgaande perioden als niet-permanent lid van de VN Veiligheidsraad, zal België zich in 2019-2020 opnieuw kunnen onderscheiden.

Diplomatie is meer dan afspraken, mechanismen en verdragen. Diplomatie is ook mensenwerk. De 45 Belgische Ministers die sinds 1831 in de rege­ ring belast waren met buitenlandse zaken, heb­ ben steeds beroep kunnen doen op gedreven en kwaliteitsvolle ambtenaren en diplomaten in het uittekenen en uitvoeren van het beleid.

Paul Rietjens is één van hen – en niet van de min­ sten. Veertig jaar lang stond hij ten dienste van het

50

land, in de beste traditie van een civil servant, een grand commis de l’Etat. Vandaag neemt hij afscheid als Directeur-generaal Juridische Zaken. Collega’s en vrienden grijpen de gelegenheid aan om de werk­ omgeving van Buitenlandse Zaken te belichten en de rol van Paul Rietjens erin te schetsen. Een momentopname in veranderende wereldbeelden is niet alleen een liber amicorum voor Paul Rietjens. Het is ook een dwarsdoorsnede van de bijdrage die amb­ tenaren en diplomaten leveren aan het beleid. De vele juridische, academische, administratieve en poli­ tieke dimensies in de loopbaan van Paul Rietjens waren voor Belgische persoonlijkheden, waaronder gewezen ministers van Buitenlandse Zaken, een aanleiding om een blik te werpen op hedendaagse vraagstukken in de wereldpolitiek, in het Europabe­ leid of in materies met maatschappelijke aankno­ pingspunten. Maar waar ernstig werk wordt gele­ verd, mag een vleugje humor niet ontbreken. Het laat toe een vaak complexe werkomgeving te relati­ veren en het menselijke aspect toe te voegen. Pre­ cies die karaktertrek deelt Paul Rietjens met allen die hebben bijgedragen aan Een momentopname in veranderende wereldbeelden.

Met bijdragen van Mark Eyskens, Rik Coolsaet, Frank Vandenbroucke, Paul Goossens, Caroline ­Pauwels, Herman Portocarero, Willy Claes en vele anderen

51

3 52

GESCHIEDENIS

53

G E S C H I E D EN I S

DE BLIJDE INKOMSTEN VAN DE BRABANTSE HERTOGEN MACHT, OPSTAND EN PRIVILEGES IN DE VIJF TIENDE EEUW

omsten waren een begrip in hun tijd. In de periode van 1356 tot en ngen de Brabantse politieke elites een inhuldigingscharter af bij het

een nieuwe hertog. Die Blijde Inkomsten zetten de krijtlijnen uit ur van het hertogdom, stelden grenzen aan de hertogelijke macht n de inspraak van onderdanen in het bestuur. Tot 1549 werden deze

Blijde Inkomsten van de Brabantse hertogen onderzoekt historica

sverhoudingen tijdens het onderhandelingsproces en welke motieven, ngen en politieke visies kleurden de onderhandelingen? Dit boek uitvaardiging van Blijde Inkomsten in de vijftiende eeuw uitgroeide

gde doch uiterst grillige politieke traditie. Vooral stedelijke elites en e edelen gaven er vorm aan, manoeuvrerend in de beweegruimte die ssen, failliete hertogen en hun eigen machtspositie hun boden om de

gevingen te dwingen. Machtsverhoudingen, soms zelfs opstanden, het onderhandeld resultaat eruitzag – en dat was vanaf het aantreden ndische hertogen lang niet altijd in het voordeel van deze elites.

asis van onontgonnen bronnenmateriaal komt de auteur tot

inzichten in het politieke denken en handelen van de late middelek is dan ook een niet te missen bijdrage voor geïnteresseerden in de iedenis van het vijftiende-eeuwse Brabant in het bijzonder, en van

se Nederlanden in het algemeen.

en is doctor in de geschiedenis en werkt als wetenschappelijk mede-

Rijksarchief te Leuven. De historica promoveerde in 2017 aan de KU n proefschrift over de Blijde Inkomstcharters in het laatmiddeleeuwse 016 ontving ze de Prijs Bryce en Mary Lyon van de Koninklijke

VA L E R I E V R A N C K E N D E B LI J D E I N KO M S T EN VA N D E B R A B A N T S E H ERT O G EN

acten telkens heronderhandeld.

ken voor het eerst waarom deze teksttraditie voortdurend werd e was betrokken bij de totstandkoming van de teksten? Welke rol

or Geschiedenis.

VA L E R I E V R A N C K E N

DE BLIJDE INKOMSTEN VAN DE BRABANTSE HERTOGEN Macht, opstand

en privileges in de vijftiende eeuw ASPEDITIONS.BE P A E

A

STANDEN & LANDEN

Standen & Landen

9 789057 187155

ASP

1

standen & landen n° 112

ASP

Academic and Scientific Publishers

24/05/18 13:35

VALERIE VRANCKEN De blijde inkomsten van de Brabantse hertogen Macht, opstand en privileges in de vijftiende eeuw

ISBN 978 90 5718 715 5 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 49,00 385 PAGINA’S

VERSCHENEN IN DE REEKS STANDEN EN LANDEN

54

De Blijde Inkomsten waren een begrip in hun tijd. In de periode van 1356 tot en met 1792, bij het aantre­ den van een nieuwe hertog, dwongen de Brabantse politieke elites een inhuldigingscharter af. Die Blijde Inkomsten zetten de krijtlijnen uit voor het bestuur van het hertogdom, stelden grenzen aan de hertoge­ lijke macht en verankerden de inspraak van onderda­ nen in het bestuur. Tot 1549 werden deze politieke contracten steeds heronderhandeld wanneer een nieuwe vorst aantrad.

In De Blijde Inkomsten van de Brabantse hertogen onderzoekt Valerie Vrancken voor het eerst waarom deze teksttraditie voortdurend werd aangepast. Wie was betrokken bij de totstandkoming van de tekst?

Welke rol speelden machtsverhoudingen tijdens het onderhandelingsproces en welke motieven, idealen, ervaringen en politieke visies kleurden de onderhan­ delingen? Dit boek schetst hoe de uitvaardiging van Blijde Inkomsten in de vijftiende eeuw uitgroeide tot een gevestigde doch uiterst grillige politieke traditie.

Vooral stedelijke elites en vooraanstaande edelen gaven er vorm aan, manoeuvrerend in de beweeg­ ruimte die opvolgingscrisissen, failliete hertogen en hun eigen machtspositie hun boden om de vorsten tot toegevingen te dwingen. Machtsverhoudingen, soms zelfs opstanden, bepaalden hoe het onderhan­ deld resultaat eruit zag – en dat was vanaf het aan­ treden van de Bourgondische hertogen lang niet al­ tijd in het voordeel van deze elites.

E

A

P A Standen & Landen

Op basis van onontgonnen bronnenmateriaal komt de auteur tot vernieuwende inzichten in het politieke denken en handelen van de late middeleeuwen. Dit boek is dan ook een niet te missen bijdrage voor ge­ ïnteresseerden in de politieke geschiedenis van het vijftiende-eeuwse Brabant in het bijzonder, en van de middeleeuwse Nederlanden in het algemeen.

VALERIE VRANCKEN is doctor in de geschiedenis en werkt als we­ tenschappelijk medewerker in het Rijksar­ chief in Leuven. In 2017 promoveerde de historica met een proefschrift over de Blij­ de-Inkomstcharters in het laatmiddeleeuwse Brabant. In 2016 ontving ze de Prijs Bryce en Mary Lyon van de Koninklijke Commissie voor Geschiedenis.

De historische boekenreeks Standen en Landen/Anciens Pays et Assemblées d’Etats focust zich op het spel en de inzet van de machtsuitoefening van de middeleeuwen tot vandaag. Al meer dan zestig jaar publiceert de vereniging Standen en Landen wetenschappelijke monografieën en collectieve werken rond instellingsgeschiedenis, politieke geschiedenis en rechtsgeschiedenis van de Lage Landen. Dit in beide landsta­ len, alsook in het Engels. De weten­ schappelijke reeks boogt op een lange traditie die de Vlaamse universiteiten verbindt met die uit de Franse Ge­ meenschap.

De vereniging Standen en Landen, ­opgericht in 1950, heeft een drieledig doel: het inzicht in de motieven van politieke actie bevorderen, de kennis over netwerken en sociopolitieke orga­ nisaties verdiepen en de ideologie ach­ ter de politieke actie en communicatie bevragen. Daartoe organiseert de vzw conferenties en colloquia, en geeft zij wetenschappelijke werken uit in de reeks Standen en Landen/ Anciens Pays et Assemblées d’Etats.

Abonneer je op de Standen en Landen-­ ­reeks en ontvang elk nieuw boek auto­ matisch bij jouw in de bus. Per boek krijg je een korting van 15 %.

55

G E S C H I E D EN I S

ENGELSTALIG

REINTEGRATING BODIES AND MINDS BELGIAN DISABLED SOLDIERS OF THE GREAT WAR

In the book Reintegrating bodies and minds Pieter Verstraete

nd Christine Van Everbroeck look for the

ct of the First World War on the body and

irit of the Belgian soldier. On the basis of

lored archives, personal documents and what initiatives were taken during and immediately after the First World War to

tegrate Belgian military invalids into the

and society. The result is a poignant and

certing story in which a rather unknown fragment of Belgian history is revealed.

Pieter Verstraete is a senior lecturer in the History of Education and affiliated to the Education, Culture and Society Research Unit at KU Leuven.

Christine Van Everbroeck is a historian. She is affiliated to the educational service of the Royal Museum of the Army and Military History.

Reintegrating bodies and minds

ng historical overviews, they reconstruct

Reintegrating bodies and minds Disabled Belgian Soldiers of the Great War Pieter Verstraete Christine Van Everbroeck

PIETER VERSTRAETE EN CHRISTINE VAN EVERBROECK Reintegrating bodies and minds Belgian disabled soldiers of the Great War

ISBN 978 90 5718 744 5 VERSCHENEN 205 X 270 | PAPERBACK | € 35,00 164 PAGINA’S

In Reintegrating bodies and minds Pieter Verstraete and Christine Van Everbroeck examine the impact of World War I on Belgian soldiers’ bodies and minds.

Based of unexplored archives, personal documents and existing historical overviews, initiatives taken du­ ring and immediately after World War I to reinte­ grate Belgian military invalids into the army and soci­ ety, are reconstructed. The result is a poignant and disconcerting story in which a rather unknown frag­ ment of Belgian history is revealed.

Reintegrating bodies and minds. Disabled Belgian Soldiers of the Great War has been described as a pio­ neering publication in the field of war history, the history of psychology and education, and the history of psychiatry.

ILLUSTRATIE: MARIJE KOELEWIJN

56

G E S C H I E D EN I S

57

G E S C H I E D EN I S

I S L A M & C H R I S T E N D O M DANNY P RAET

ISLAM & CHRISTENDOM

ng hangen vier miljard mensen een vorm van de islam of het m aan. Dat is meer dan de helft van de huidige wereldbevolking. eldreligies delen een geschiedenis van bijna 1400 jaar, en kwamen se regio’s met elkaar in contact. De tien bijdragen in dit boek behistorische periode en een groot deel van de geografische ruimtelbare vormen van samenwerking en conflict, die die gedeelde laat zien: van de invloed van het christendom op het ontstaan tot de situatie van christelijke minderheden in het huidige Syrië n specialisten bieden capita selecta aan uit die rijke geschiedenis: en niet alleen puur religieuze onderwerpen zoals de religieuze ar ook de invloed van de twee religies op filosofie, taalkunde, ecoolitiek. Zij focussen telkens op een andere regio en een andere nde van de vroege middeleeuwen, over de Kruistochten, tot de svormen en conflicten in het middeleeuwse islamitisch Andaludalus, de Balkan onder Ottomaans bestuur of het contemporaiOosten. Het boek besteedt ook aandacht aan de manier waarop pers deze geschiedenis geschreven hebben, zoals in de beroemde enri Pirenne, de Belgische historicus. Op die manier bieden de waardevolle inleiding op een wisselwerking met een enorme imeschiedenis en op de actualiteit.

de neerslag van de lezingenreeks / permanente vorming christenniseerd door het CSCT (Centrum voor de Studie van Christelijvan de Universiteit Gent.

P R A E T is hoogleraar aan de UGent. Hij doceert er geschiedenis stendom en antieke en middeleeuwse wijsbegeerte en organiseert eeksen van het CSCT. Hij publiceerde recent bij VUBPRESS een ld Philosophy of War and Peace.

I S was postdoctoraal onderzoeker aan de UGent (CSCT) tot 2014 LB tot 2017. Hij is expert in de betrekkingen tussen Kerk en Staat cisme en het nazisme, en publiceerde recent het overzichtswerk met n J.-Ph. Schreiber, Religion and Secularism in the European Union.

I S L A M & C H R I S T E N D O M DANNY P RAET & JAN NELIS

nsen een vorm van de islam of het lft van de huidige wereldbevolking. enis van bijna 1400 jaar, en kwamen ct. De tien bijdragen in dit boek beroot deel van de geografische ruimerking en conflict, die die gedeelde n het christendom op het ontstaan e minderheden in het huidige Syrië electa aan uit die rijke geschiedenis: ISLAM& ze onderwerpen zoals de religieuze CHRISTENDOM religies op filosofie, taalkunde, ecoDANNY PRAET EN JAN NELIS op een andere regio en een andere Islam & christendom uwen, over de Kruistochten, tot de middeleeuwse islamitisch Andalumaans bestuur of het contemporaiook aandacht aan de manier waarop reven hebben, zoals in de beroemde istoricus. Op die manier bieden de wisselwerking met een enorme imeit.

DANNY PRAET J A N N E L I S (red.)

ASPEDITIONS.BE

9 789057 187223

26/04/18 10:24

ISBN 978 90 5718 722 3 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | €31,95 360 PAGINA’S

eks / permanente vorming christentrum voor de Studie van Christelij58

Zo’n vier miljard mensen hangen een vorm van islam of christendom aan. Dat is meer dan de helft van de wereldbevolking. De twee wereldreligies delen een geschiedenis van bijna 1400 jaar, en kwamen in di­ verse regio’s met elkaar in contact. De tien bijdragen in Islam en christendom beslaan de hele historische periode en een groot deel van de geografische ruimte: van de invloed van het christendom op het ontstaan van de islam, tot de situatie van christelijke minderheden in het huidige Syrië en Irak.

Tien specialisten werpen een blik op deze rijke ge­ schiedenis. Zij behandelen puur religieuze onderwer­ pen, maar ook de invloed van deze religies op filoso­ fie, taalkunde, economie en politiek.

Verschillende regio’s en periodes staan centraal. Zo komen de vroege middeleeuwen aan bod, maar ook de kruistochten, samenlevingsvormen en conflicten in islamitisch Andalusië, de Balkan onder Ottomaans bestuur of het hedendaagse Midden-Oosten. Het boek besteedt ook aandacht aan de manier waarop wetenschappers de geschiedenis geschreven hebben, zoals in de beroemde these van Henri Pirenne.

G E S C H I E D EN I S

PHILOSOPHY OF

Danny Praet (ed.)

The topic of war and peace is as relevant today as it was several millennia ago. Though

views on and motives for warfare have changed over the centuries, Philosophy of War and Peace proves that many past ideas still merit consideration today.

This exhaustive collection of essays addresses the historical, cultural and political background of various views on war and peace worldwide. It gives modern readings of

ancient philosophers, such as Heraclitus, Renaissance writers, such as Niccolò Machiavelli

and Michel de Montaigne, as well as more contemporary thinkers, such as Immanuel Kant and Friedrich Nietzsche. Its cultural analysis spans from ancient China to the middle ages to

the present day, encompassing many different religions. By demonstrating that some of our interpretations of famous texts are inherently flawed and unearthing the philosophical ideas

about life, death and the structure of the world that underlie them, this work challenges the roots of some of our most fundamental ideas about conflict and justice today.

we view our past is shaped by our present beliefs, and the foregrounding or trivialization

of certain historical events is often a political act. Philosophy of War and Peace examines

different methods we use today for dealing with the trauma of war at peace time and unravels the complexity of philosophical issues caused by the presence and absence of war in our world.

WWW.ASPEDITIONS.BE

9

789057 185854

Danny Praet (ed.)

In addition to the cultural and religious beliefs that underlie a call to arms, these essays

consider our contemporary political context of the way we look at war and peace. The way

PHILOSOPHY OF WAR & PEACE

WAR & PEACE

ENGELSTALIG

WAR & PEACE PHILOSOPHY OF

Danny Praet (ed.)

ISBN 978 90 5718 585 4

EERDER VERSCHEEN VAN DANNY PRAET

PHILOSOPHY OF WAR & PEACE ISBN 978 90 5718 585 4 170 X 240 | PAPERBACK | € 29,95 220 PAGINA’S

DANNY PRAET is hoogleraar aan de UGent. Hij doceert ge­ schiedenis van het christendom en antieke en middeleeuwse wijsbegeerte. Daarnaast organiseert hij de lezingenreeksen van het CSCT. Hij publiceerde recent Philosophy of War & Peace bij VUBPRESS.

JAN NELIS was postdoctoraal onderzoeker aan de UGent (CSCT) tot 2014 en aan de ULB tot 2017. Zijn expertise situeert zich in de betrekkingen tus­ sen kerk en staat onder het fascisme en het nazisme. Recent publiceerde hij, met C. Säges­ ser en J.-Ph. Schreiber, het overzichtswerk Religion and Secularism in the European Union bij Peter Lang.

59

G E S C H I E D EN I S

ENGELSTALIG

ENTREPRENEURS, INSTITUTIONS & GOVERNMENT INTERVENTION IN EUROPE [13TH – 20TH CENTURIES] ESSAYS IN HONOUR OF ERIK AERTS

[ 13th - 20th centuries ]

ENTREPRENEURS, INSTITUTIONS AND GOVERNMENT INTERVENTION IN EUROPE

BRECHT DEWILDE & JOHAN POUKENS (Eds.)

I SB N 97xxxxxx x x x x x

ASP

Brecht Dewilde & Johan Poukens (Eds.)

ENTREPRENEURS, INSTITUTIONS & GOVERNMENT INTERVENTION IN EUROPE [ 13th - 20th centuries ] ESSAYS IN HONOUR OF ERIK AERTS

ASP

Academic and Scientific Publishers

BRECHT DEWILDE & JOHAN POUKENS Entrepreneurs, Institutions & Government Intervention in Europe [13th – 20th Centuries] Essays in Honour of Erik Aerts

ISBN 978 90 5718 793 3 VERSCHIJNT OKTOBER 2018 170 X 240 | PAPERBACK | € 45,00 292 PAGINA’S

60

The outlook on the effects of state formation and government intervention in the economy is diverse.

This book brings together sixteen chapters written by distinguished scholars on diverse aspects and forms of state formation and government intervention in honour of Professor Erik Aerts (University of Leu­ ven). In his research on the intervention of the cen­ tral government in the economy of the Habsburg Netherlands (1555-1795), he presented a novel ap­ proach to state intervention as collaboration be­ tween governments at different levels, administra­ tors and entrepreneurs. Twenty authors explore this theme further in chapters dealing with institutions and public authorities, regulation and subsidizing, the involvement of entrepreneurs, officials and vari­ ous levels of governance in the process of shaping economic intervention, and with the relationship be­ tween official religious (in)tolerance and economic performance.

G E S C H I E D EN I S

GESTOLDE MACHT HISTORISCHE EN VERGELIJKENDE INLEIDING TOT HET PUBLIEKRECHT

sche mars van de afzonderlijke Europese staten naar gelijkheid – de kernwaarden van de Franse Revorloopt in verschillende snelheden. Dhondt vergeheiding der machten, de rechten en vrijheden, en de uw in Frankrijk, Groot-Brittannië en Duitsland, de te Europese staten. De Britse contractuele monarna Charta, Glorious Revolution) en de Franse neremen (Robespierre, Napoleon) komen terug in het e Duitsland op weg naar haar eenmaking (Bismarck) Russische Revolutie (Lenin). Naast Rusland krijgen ndwetten van de grootmachten China en de Verenigde ondere aandacht.

istoricus Frederik Dhondt (1984) promoveerde tot de rechten aan de UGent. Hij doceert rechtsgeschieolitieke geschiedenis aan de Vrije Universiteit Brussel stprofessor verbonden aan de Universiteit Antwerpen. zoek spitst zich toe op de geschiedenis van internatien politiek in de 18e en 19e eeuw.

GESTO LDE MAC HT FREDERIK DHONDT

acht is een inleiding tot de geschiedenis van de staat op het kruispunt van de politieke geschiedenis en de hiedenis, met een focus op de 17e, 18e en 19e eeuw. e, vredesverdragen (congres van Westfalen, congres n) en de Europese staatsleer waren essentieel in die ng. Het recht is geen gesloten denksysteem, maar eken als de taal van de macht. Het denken over staat tionale betrekkingen loopt al eeuwen op dezelfde en macht en moraal.

GESTOLDE MACHT

Historische en vergelijkende inleiding tot Frederik Dhondt het publiekrecht

I S BN 9 7 89057187032

9 789057 187032

FREDERIK DHONDT Gestolde macht

ISBN 978 90 5718 703 2 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPER­ BACK | € 39,95 463 PAGINA’S

Gestolde macht is een inleiding tot de geschiedenis van de staat in Europa, op het kruispunt van de politieke geschiedenis en de rechtsgeschiedenis, met een focus op de 17e, 18e en 19e eeuw. Diplomatie, vredesverdragen (congres van Westfalen, congres van Wenen) en de Europese staatsleer waren essentieel in die ontwikkeling.

Het recht is geen gesloten denksysteem, maar wordt bekeken als de taal van de macht. Het denken over staat en internationale betrekkingen loopt al eeuwen op dezelfde benen, tussen macht en moraal.

De historische mars van de afzonderlijke Europese staten naar vrijheid en gelijkheid – de kernwaarden van de Franse Revolutie – verloopt in verschillende snelheden.

Dhondt vergelijkt de scheiding der machten, de rechten en vrijheden, en de staatsuitbouw in Frankrijk, Groot-Brittannië en Duitsland, de drie grootste Europese staten. De Britse contractuele monarchie (Magna Charta, Glorious Revolution) en de Franse nerveuze Jurist en historicus Frederik Dhondt (1984) extremen (Robespierre, Napoleon) promoveerde tot doctor in de rechten aan de komen terug in het 19e-eeuwse UGent. Hij doceert rechtsgeschiedenis en Duitsland op weg naar haar politieke geschiedenis aan de Vrije Universiteit eenmaking (Bismarck) en in de Brussel en is als gastprofessor verbonden aan Russische Revolutie (Lenin). Naast de Universiteit Antwerpen. Zijn onderzoek Rusland krijgen ook de grondwetten spitst zich toe op de geschiedenis van van de grootmachten China en de internationaal recht en politiek in de 18e en Verenigde Staten bijzondere aandacht.

19e eeuw.

FREDERIK DHONDT

61

G E S C H I E D EN I S

GEEN ZEEMANSGRAF SCHIPBREUK, MOORD EN ERGER

Doorheen de geschiedenis werden al duizenden reizen te water ondernomen. Veel van die tochten kenden een goede afloop, maar in bepaalde gevallen eindigden ze met een schipbreuk die een noodlottige afloop kende. Een aantal ervan is bekend bij het publiek, anderen niet.

JOS DE BREMAEKER Geen zeemansgraf Schipbreuk, moord en erger

ISBN 978 90 5718 814 5 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 18,95 88 PAGINA’S

Dit boek wil de lezer een idee geven van zeer speci­ ale gebeurtenissen die het gevolg zijn geweest van diverse schipbreuken. Zoals de schrijnende schip­ breuk van het Franse schip L’Utile, waarbij 90 slaven jarenlang op een naburig eiland aan hun lot werden overgelaten, of de moordpartijen op de overleven­ den van het VOC-schip Batavia. Het boek vertelt ten slotte het verhaal rond het bekende vlot van het fre­ gat La Méduse, waar schipbreuk zelfs leidde tot kan­ nibalisme.

De oorzaken van schipbreuken kunnen zuiver mari­ tiem-weerkundige gebeurtenissen zijn die afwisselen met menselijke nalatigheden. Wie dit boek leest zal ontdekken dat dit meer voorkwam dan wordt veron­ dersteld. Daarnaast zijn een schipbreuk gevolgd door moord en een schipbreuk gepaard met kannibalisme uitzonderlijke feiten, al kwamen ze waarschijnlijk ook vaker voor dan we denken. De lezer van dit boek zal beseffen dat niet alle schipbreuken een gewenste af­ loop hebben gekend en dat het menselijk bestaan niet altijd naar waarde werd geschat.

62

G E S C H I E D EN I S EERDER VERSCHENEN VAN JOS DE BREMAEKER

De Chinees Zheng He, misschien wel de belangrijkste admiraal die ooit bestaan heeft, was ook een buitengewoon diplomaat, net zoals de Brit Richard Howe eeuwen later. Twee Nederlandse admiralen, Michiel De Ruyter en Piet Hein, bezorgden hun kleine land uitzonderlijke roem. De inspanningen van een derde Nederlander, admiraal Cornelis Cruys, leidden tot de uitbouw van de Russische keizerlijke vloot gedurende de regering van tsaar Peter de Grote. Rozhestvensky slaagde er dan weer in een grote Russische vloot vanuit Sint-Petersburg over meerdere wereldzeeën naar het Verre Oosten te brengen om er te worden verslagen door de kundige Japanner Togo. De twee geportretteerde Duitse admiralen wonnen geen zeeslagen.

Wel slaagde Wilhelm Souchon erin om Turkije aan de zijde van de Centrale Mogendheden te brengen, de Eerste Wereldoorlog veel langer te laten duren en de Britse premier Winston Churchill tot ontslag te dwingen. Ludwig von Reuther was zo handig een vloot van zeventig Duitse oorlogsschepen in 1919 onder de ogen van de Engelsen haast volledig tot zinken te brengen.

Admiraal Zumwalt, ten slotte, moderniseerde de Amerikaanse vloot en verbeterde het lot van vrouwen en raciale minderheden zoals de Amerikanen van Afrikaanse origine.

J O S D E B R E M A E K E R , erefregatkapitein van de Reserve van de Belgische Marine, senator op rust en ereconsul-generaal van de Republiek Cyprus, vult hiermee zijn vorig boek Muiterij aan boord aan met de daden van twaalf bijzondere admiralen die uitblonken omwille van niet altijd gekende eigenschappen.

Jos De Bremaeker

ALLE HENS AAN DEK JOS DE BREMAEKER

Admiralen zijn de heersers van de zee. In de maritieme en politieke geschiedenis zijn zij gewoonlijk bekend omwille van hun overwinningen op zee, meestal in vlootverband. Bekende namen zijn de Britse Horatio Nelson en de Koreaanse Yi Sun-sin. In Alle hens aan dek portretteert Jos De Bremaeker twaalf uitzonderlijke admiralen die uitblonken in hun gevechten op zee – die daarom niet altijd tot een overwinning leidden – maar ook over andere eigenschappen beschikten die niet altijd bekend zijn en een bijzondere luister geven aan hun optreden.

alle hens aan dek

Twaalf bijzondere admiralen van de 15e eeuw tot nu Zheng He Yi Sun-sin Piet Hein Michiel De Ruyter Cornelis Cruys Richard Howe Horatio Nelson Heihachiro Togo Zinovy Rozhestvensky Wilhelm Souchon Ludwig von Reuter Elmo Zumwalt

ASPEDITIONS.BE

9

789057

186585

ASP

ASP

Academic and Scientific Publishers

ASP_JDB_AHAD-v1.indd 1

30/10/17 12:02

Alle hens aan dek Twaalf bijzondere ­admiralen van de 15e eeuw tot nu ISBN 978 90 5718 658 5 170 X 240 | PAPERBACK | € 34,95 224 PAGINA’S

Jos De Bremaeker

Muiterij is van alle tijden. Doorheen de geschiedenis zijn talloze voorbeelden bekend van militairen – solitair of in groep – die zich met geweld tegen hun oversten keerden.

Dit boek bundelt een overzicht van de meest spraakmakende scheepsmuiterijen uit onze geschiedenis. Met oog voor detail en op basis van grondige research vertelt de auteur het verhaal van zestien muiterijen op schepen. Hij beschrijft hoe de vaak mensonwaardige levensomstandigheden aan boord, het lage loon en de wrede tuchtmaatregelen een explosieve cocktail vormden en zeelieden ertoe aanzetten om in opstand te komen tegen hun oversten, aan boord of te land. Dikwijls reflecteren de muiterijen ook tegenstellingen in de maatschappij zodat zij kunnen begrepen worden, al zijn ze daarom niet altijd goed te keuren.

Met deze uitgave werd voor het eerst in ons taalgebied zo’n rijkdom aan informatie over scheepsmuiterij gebundeld tot een vlot leesbaar naslagwerk.

Jos De Bremaeker, ere-fregatkapitein van de Reserve van de Belgische Marine, senator op rust en gewezen ereconsul-generaal van de Republiek Cyprus, is al jaren gepassioneerd door de maritieme wereld. Dit boek is het resultaat van jarenlang nauwgezet onderzoek naar de oorzaken, de verbanden en de gevolgen van scheepsmuiterij binnen onze samenleving.

WWW.ASPEDITIONS.BE

9 789057 186097

Jos De Bremaeker

De aangehaalde muiterijen worden uitvoerig gedocumenteerd en overspannen een periode van haast vijf eeuwen. Muiterijen uit diverse uithoeken van de zeven zeeën komen aan bod: van Magellaan en Francis Drake over de legendarische muiterij op de Bounty tot de sociaal bewogen scheepsrebellieën in Rusland, van muiterijen betreffende lonen in Engeland over raciaal bewogen rebellies in de Verenigde Staten van Amerika tot zelfs enkele geschiedkundig verzwegen opstanden.

Muiterij aan boord!

Muiterij aan boord!

Muiterij aan boord!

Jos De Bremaeker

ASP

ASPE - Muiterij aan boord-DEF.indd 1

Academic and Scientific Publishers

23/01/17 19:48

Muiterij aan boord!

ISBN 978 90 5718 609 7 170 X 240 | PAPERBACK | € 34,95 248 PAGINA’S

63

G E S C H I E D EN I S

GEORGES LORAND (1860-1918) EEN TRANSNATIONALE PROGRESSIEVE LIBERA AL

N AT H A N L A U W E R S

Een transnationale progressieve liberaal behandelt het leven

g Reeks e verhandelingen beras

Een transnationale progressieve liberaal

Nathan Lauwers (°1992) is historicus. Hij studeerde geschiedenis en Europese politiek aan de Vrije Universiteit Brussel. Momenteel is hij verbonden als doctoraal onderzoeker aan het Centrum voor EU Studies (UGent).

Georges Lorand (1860-1918)

De auteur analyseert het brede denken en de vooruitgangsidee van Georges Lorand niet vanuit een geïsoleerd perspectief, maar laat hem in dialoog treden met een ruimere sociale en politieke context. In die zin biedt deze studie een inzicht in verschillende transnationale netwerken van de late 19e eeuw. Deze werden gekenmerkt door een ongebreideld vooruitgangsoptimisme dat bruut werd verstoord door het ontwakend nationalisme van de Eerste Wereldoorlog.

N AT H A N L A U W E R S

en werk van de Belgische politicus en journalist Georges Lorand (1860-1918). Deze progressistische liberaal was een van de meest toonaangevende personaliteiten van het politieke landschap voor 1914. Desondanks zijn er nog geen uitgebreide studies over Georges Lorand verschenen. Dat is opmerkelijk, aangezien Lorand een uitermate boeiende politieke en intellectuele levensloop heeft gekend die de Belgische landsgrenzen oversteeg. Met deze intellectuele biografie vult de auteur deze lacune in de Belgische historiografie op. Lorand engageerde zich voor thema’s die vandaag nog steeds actueel zijn in het politieke debat, zoals de scheiding tussen Kerk en Staat, de democratische rol van het onderwijs, de werking van de parlementaire democratie, persvrijheid en het internationaal recht. Het gedachtegoed van Georges Lorand leest als een warm pleidooi dat aanzet om te denken buiten de afgetekende lijnen.

Georges Lorand

Een transnationale progressieve liberaal

(1860-1918)

ISBN 978-90-5718-822-0 w w w. a s p e d i t i o n s . b e

is bn 97 8 9 0 5 7 1 8 8 2 2 0

ASP

ASP

9 789057 188220

Academic and Scientific Publishers

15/11/18 16:02

NATHAN LAUWERS Georges Lorand (1860-1918) Een transnationale progressieve liberaal

ISBN 978 90 5718 822 0 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 21,95 188 PAGINA’S VERSCHENEN IN DE BLAUWE MAANDAG-REEKS

Het boek behandelt het leven en werk van de Belgis­ che politicus en journalist Georges Lorand (18601918). Deze progressistische liberaal was een van de meest toonaangevende personaliteiten van het poli­ tieke landschap voor 1914. Desondanks zijn er nog geen uitgebreide studies over Georges Lorand ver­ schenen. Dat is opmerkelijk, aangezien Lorand een uitermate boeiende politieke en intellectuele leven­ sloop heeft gekend die de Belgische landsgrenzen oversteeg. Met deze intellectuele biografie vult de auteur deze lacune in de Belgische historiografie op.

Lorand engageerde zich voor thema’s die vandaag nog steeds actueel zijn in het politieke debat, zoals de scheiding tussen Kerk en Staat, de democratische rol van het onderwijs, de werking van de parlemen­ taire democratie, persvrijheid en het internationaal recht. Het gedachtegoed van Georges Lorand leest als een warm pleidooi dat aanzet om te denken buiten de afgetekende lijnen.

De auteur analyseert het brede denken en de vooruit­ gangsidee van Georges Lorand niet vanuit een geïso­ leerd perspectief, maar laat hem in dialoog treden met een ruimere sociale en politieke context. In die zin biedt deze studie een inzicht in verschillende transnati­ onale netwerken van de late 19e eeuw. Deze werden gekenmerkt door een ongebreideld vooruitgangsopti­ misme dat bruut werd verstoord door het ontwakend nationalisme van de Eerste Wereldoorlog.

64

G E S C H I E D EN I S 6,3 mm

EERDER VERSCHENEN IN DEZE REEKS: Catechismus van de Universele Moraal

Kl assieKen reisverhalen c ahiers

C h a r l e s l e h a r dy de Be au l i e u V erta l ing en inl e iding: Patr ick S t ou t h u y Sen

In 1868, in het heetst van de strijd tussen klerikalen en antiklerikalen, schrijft de Brusselse liberale publicist en econoom Charles le Hardy de Beaulieu (1816–1871) een Catechismus van de Universele Moraal.

Antiklerikalen beklemtonen vooral de ongerijmd­ heden en de gevaren van het geloof. Zo wekken ze, meent le Hardy de Beaulieu, onbewust de indruk dat ze alleen een negatieve boodschap brengen en geen alternatief hebben voor hoe mensen moeten leven zonder op religie gesteunde regels.

De Catechismus van de Universele Moraal is een pleidooi voor een gezamenlijke ethiek die harmonieus samenleven van mensen met uiteenlopende over­ tuigingen en levensbeschouwingen kan bevorderen.

De boodschap van Charles le Hardy de Beaulieu blijft dan ook actueel.

Politicoloog Patrick Stouthuysen is ondervoorzitter van het Liberaal Archief. Hij publiceerde onder meer Alexis de Tocqueville. Over de democratie in Amerika (2008), Adam Smith. Hoe worden landen welvarend? (2009) en Vrijheid Voorop. Een kennismaking met het liberalisme (2016).

CATECHISMUS VAN DE UNIVERSELE MORAAL Charles le Hardy de Beaulieu Auteur: Patrick Stouthuysen

Catechismus van de Universele Moraal

Charles le hardy de Be aulieu

Vertaling en inleiding door Patrick Stouthu ySen

Kl assieKen

Dit boek verschijnt in de Blauwe Maandag­reeks waarin het Liberaal Archief vergeten parels van het liberale erfgoed onder de aandacht brengt. Eerdere boeken van Patrick Stouthuysen voor deze reeks zijn Eugen Richter. ‘Vrij naar Bebel’. Een politieke toekomstroman uit 1891 (2012), Karel Buls. ‘Croquis Siamois’. Een reisverslag uit 1901 (2013) en Gustave de Molinari. Soirées du rue Saint Lazare (2014).

reisverhalen c ahiers

w w w.aspeditions.be

i S Bn 97 8 90 5 7 1 8 696 7

  

dBMr-cvum-cover.indd 1

11/9/17 12:42:46 PM

rug 14 mm

Ge spr e k k e n ov e r de w e t t e n va n de e c onom i e e n ov e r de be s c h e r m i n G va n de e iGe n d om

Gustave de Molinari De avonden in de Rue Saint-Lazare

Gustave de Molinari (Luik, 1819 – Adinkerke, 1912) is vandaag vooral bekend als één van de intellectuele voorvaders van het libertarisme. In zijn tijd was hij een liberaal econoom met internationale faam.

De Molinari trok de klassieke liberale principes consequent door. Zo bepleitte hij de radicale utopie van de staatloze vrije markt. Die radicale utopie ontvouwt hij in deze Soirées de la rue Saint-Lazare (1849).

Kl assieKen reisverhalen c ahiers

De Soirées zijn opgebouwd rond twaalf gespreksavonden waarop drie vrienden – de Conservatief, de Socialist en de Economist – over de grote vraagstukken van samenleving en economie debatteren. Zo laat de Molinari ons op zeer bevattelijke wijze kennismaken met de beginselen van het liberalisme en van de klassieke economie.

Interessant en origineel zijn ook de oplossingen voor de vraagstukken van armoede en ongelijkheid die de Molinari, conform de principes van de markteconomie, bedenkt.

Met deze eerste Nederlandse vertaling van de Soirées de la rue Saint-Lazare wordt een, althans in eigen land, vergeten klassiek liberaal denker van onder het stof gehaald.

In de Blauwe Maandag Reeks – Klassieken, reisverhalen, cahiers, publiceert het Liberaal Archief vergeten parels uit het liberale erfgoed

DE AVONDEN IN DE RUE SAINT-LAZARE Gustave de Molinari Auteur: Patrick Stouthuysen

Gustave de Molinari

De avonden in de Rue Saint-Lazare.

Gesprekken over de wetten van de economie en over de bescherming van de eigendom

V erta l ing en inl e iding d o or Patr ick St ou t h u y Sen

Patrick Stouthuysen is als academisch directeur ver­ bonden aan de Faculteit van de Economische en Sociale Wetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel.

Hij publiceerde bij ASP eerder onder meer Alexis de Tocqueville. Over de democratie in Amerika (2008), Adam Smith. Hoe worden landen welvarend? (2009), Eugen Richter. ‘Vrij naar Bebel’. Een politieke toekomstroman uit 1891 (2012) en Karel Buls. ‘Croquis Siamois’. Een reisverslag uit 1901 (2013).

Vertaling en inleiding door Patrick Stouthu ySen

Kl assieKen reisverhalen c ahiers

w w w.aspeditions.be iSBn 97 8 90 57 18 398 0

  

dBMr-GdM-cover.indd 5

6/25/14 7:22:59 PM

ISBN 978 90 5718 398 0 150 X 220 | PAPERBACK | € 24,95 213 PAGINA’S

Croquis siamois

Le bourgmestre libéral de Bruxelles, Charles Buls (1837–1914) était un voyageur enthousiaste. En 1900, il entreprend son voyage le plus long et le plus aventureux en Thaïlande – au Siam comme le pays s’appelait à l’époque. Au Siam, il rend visite à des compatriotes belges qui, à la demande du roi siamois aident à reformer les institutions du pays. Cette remarquable période, pendant laquelle la Belgique a agi comme pays pilote, est complètement oubliée dans nos contrées. Ce n’est pas du tout le cas en Thaïlande, où on trouve dans les librairies les Croquis siamois, le récit du voyage de Buls. Il est grand temps de rendre hommage à Buls, son voyage et cette remarquable aventure belge en Thaïlande.

— Patrick Stouthuysen est attaché au département de science politique à la Vrije Universiteit Brussel où il enseigne l’histoire de la pensée poli­ tique et sociale et fait des recherches sur l’histoire du libéralisme. Il a publié chez ASP entre autres, Alexis de Tocqueville. Over de democratie in Amerika (2008), Adam Smith. Hoe worden landen welvarend? (2009) et Eugen Richter. ‘Vrij naar Bebel’. Een politieke toekomstroman uit 1891 (2012).

ISBN 978 90 5718 696 7 150 X 220 | PAPERBACK | € 24,95 94 PAGINA’S

R écit de voyage il lustR é (1901) pa R ch a R l es Bu ls

CROQUIS SIAMOIS Auteur: Patrick Stouthuysen

i n t Rodu c t ion pa R pat R ic k s t ou t h u y se n

De liberale, Brusselse burgemeester Karel Buls (1837–1914) reist in 1900 door Thailand.

Daar bezoekt hij de Belgen die er, op vraag van de Siamese koning, helpen de instellingen van het land te hervormen. Die opmerkelijke periode, waarin België als gidsland optrad, is hier helemaal vergeten. Tijd dus om Buls’ reis en dat merkwaardige Belgische avontuur aan de vergetelheid te ontrukken.

— Patrick Stouthuysen is verbonden aan de vakgroep Politieke Wetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel waar hij de geschiedenis van het politieke en sociale denken doceert en onderzoek doet over de geschiedenis van het liberalisme.

Croquis siamois

ISBN 978 90 5718 306 5 150 X 220 | PAPERBACK | € 31,95 167 PAGINA’S

Récit de voyage illustRé (1901) paR chaRles Buls

INtroductIoN par patrIck Stouthu ySeN cl assiques r é c i t s d e voyag e c ahiers

w w w.aspeditions.be ISBN 97 8 90 57 18 306 5

Dans la « Collection Blauwe Maandag – Classiques, récits de voyage, cahiers », le Liberaal Archief publie des chefs-d’œuvre oubliés du patrimoine libéral

rug 10,3 mm

EugEn R ichtER

Zesentwintig jaar voor de Russische Revolutie beschreef Eugen Richter hoe een socialistische samenleving er in de praktijk zou uitzien, en vooral, hoe die gedoemd was tot economische stagnatie en politieke dictatuur. Twee decennia voor Jevgeni Zamjatins Wij en een halve eeuw voor George Orwells Animal Farm en 1984, deed Richter dat onder de vorm van een politieke toekomstroman.

Sociaaldemocratische toekomstbeelden. Vrij naar Bebel

Kl assieKen reisverhalen c ahiers

Eugen Richter (1838–1906) was een Duits politi­ cus, voorman van de links­liberale Deutsche Fortschrittspartei. In 1891 publiceerde hij zijn Sociaaldemocratische toekomstbeelden, een politieke satire van het leven onder het socialisme, die ontel­ bare malen werd herdrukt en in de belangrijkste Europese talen werd vertaald. Richters boekje is vandaag grotendeels vergeten. Dat is jammer, want het blijft verbazend hoe accuraat hij in 1891 weet te beschrijven wat we in de volgende eeuw zullen zien in de Sovjet­Unie, in het vroegere Oostblok, in China, in Cuba, in Venezuela en overal waar het socialisme werd uitgeprobeerd.

In de Blauwe Maandag Reeks – Klassieken, reisverhalen, cahiers, publiceert het Liberaal Archief vergeten parels uit het liberale erfgoed

Sociaaldemocratische toekomstbeelden Vrij naar Bebel

Een politieke toekomstroman uit 1891

Patrick Stouthuysen is verbonden aan de vakgroep Politieke Wetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel waar hij de geschiedenis van het politieke en sociale denken doceert en onderzoek doet over de geschiedenis van het liberalisme. Hij publiceerde bij ASP eerder onder meer Alexis de Tocqueville. Over de democratie in Amerika (2008) en Adam Smith. Hoe worden landen welvarend? (2009).

SOCIAALDEMOCRATISCHE TOEKOMSTBEELDEN. VRIJ NAAR BEBEL Eugen Richter Auteur: Patrick Stouthuysen

Een politieke toekomstroman uit 1891

EugEn R ichtER

w w w.aspeditions.be

Verta ald eN INgeleId door PatrIck Stouthu ySeN

ISBN 97 8 90 7028 924 9

Kl assieKen reisverhalen c ahiers

dBMr-Sociaaldemocratischetoekomstbeelden.indd 1

3/12/12 5:15:35 PM

rug 31 mm

Sophie V irginie LoV eLing Sophie V irginie L oV eL ing

Virginie Loveling publiceerde Sophie, een van haar meest geëngageerde werken, in 1885, een jaar na de eerste school­ strijd (1879–1884). De roman verhaalt hoe die schoolstrijd op het Vlaamse platteland werd beleefd. Het is tevens een aanklacht tegen de macht van de clerus en zijn verstikkende greep op het dagelijks leven en het onderwijs. Daarnaast is Sophie het verslag van een geloofscrisis.

Kl assieKen reisverhalen c ahiers

InleIdIng door danIël Vanacker

Inl e IdIng d o or da n Iël Va nack er

In het fictief dorpje Zompelgem wordt het hoofdpersonage Sophie, een jonge vrouw, geconfronteerd met een aantal persoonlijke drama’s. Ze zoekt steun en troost in de gods­ dienst. Maar mijnheer Angelman, een progressieve priester, maakt haar duidelijk dat de Kerk veranderd is. De voorbeeld­ rol die zij zou moeten vervullen, is vervangen door een eigen politieke agenda met macht en controle als doel op zich.

Daarnaast wordt ook Zompelgem geconfronteerd met de schoolstrijd. De oude dorpsonderwijzer meester Ottevaere, een goede vriend van Sophie, aanvaardt de liberale schoolwet van 1879 en krijgt daardoor een klerikale haatcampagne over zich heen, die hem het leven onmogelijk maakt. Geschokt door deze gebeurtenissen, schaart Sophie zich publiekelijk achter de gemeenteschool en het ideeëngoed waarvoor deze staat.

SOPHIE Virginie Loveling Auteur: Daniël Vanacker

Journalist en publicist Daniël Vanacker voorzag Sophie van een uitgebreide inleiding, waarin hij de roman situeert en de figuur van schrijfster Virginie Loveling (1836–1923) belicht. Zij groeide op te Nevele, een plattelandsgemeente nabij Gent, en stamde uit een familie waarin literatuur, liberalisme, Vlaamse strijd en vrijzinnigheid gecultiveerd werden. Tot die familie behoorden onder anderen Cyriel Buysse, César en Paul Fredericq, en Julius MacLeod.

Virginie Loveling schreef novellen, romans, gedichten, verhalen voor kinderen en bijdragen over volkskunde. Tijdens de Eerste Wereldoorlog hield ze een dagboek bij waarin ze gedetailleerd het leven in en rond Gent beschreef. Ze was een van de zeldzame vrijzinnige vrouwelijke auteurs uit het 19deeeuwse Vlaanderen.

w w w.aspeditions.be

Sophie is een ongewijzigde herdruk van de in 1999 gepubliceerde heruitgave door het Liberaal Archief.

Het boek verschijnt in de Blauwe Maandag Reeks – Klassieken, reisverhalen, cahiers, waarin het Liberaal Archief vergeten erfgoedparels onder de aandacht brengt.

ISBN 978 90 7028 924 9 150 X 220 | PAPERBACK | € 26,95 151 PAGINA’S

ISBn 97 8 90 57 18 404 8

Kl assieKen reisverhalen c ahiers

  

dBMr-VL-cover.indd 1

4/4/14 11:59:18 AM

ISBN 978 90 5718 404 8 150 X 220 | PAPERBACK | € 32,95 343 PAGINA’S

Chr istoph De spiegeleer

In deze reeks brengt het Liberaal Archief/Liberas vergeten parels van het liberale erfgoed onder de aandacht.

EEN BLAUWE PROGRESSIST Auteur: Christoph De Spiegeleer

Charles Potvin (1818–1902) en het liberaal‑sociale denken van zijn generatie

Christoph De Spiegeleer (°1988) is historicus. Hij studeerde in Brussel en Leiden en houdt zich vooral bezig met de geschiedenis van politieke cultuur en nationale identiteit in de 19e en 20e eeuw.

Een blauwe progressist

Deze studie is geen traditionele chronologische biografie over het leven en werk van Charles Potvin. De auteur analyseert Potvins oeuvre in zijn politieke en intellectuele context en gebruikt dit als leidraad om de veelvormige liberale politieke cultuur in België vóór de Eerste Wereldoorlog te kaderen. De in 1846 opgerichte liberale partij werd gedragen door een breed middenveld van netwerken, personen en verenigingen.

Potvin fungeert hier als gids bij die talrijke formele en informele contacten, vergaderingen, banketten en belangengroepen die aan de basis lagen van de nietgeïnstitutionaliseerde vormen van politiek in Brussel.

Chr istoph De spie gel eer

OVER DE REEKS

Een blauwe progressist behandelt het leven en denken van de Belgische progressistische schrijver en politiek filosoof Charles Potvin (1818–1902). Decennialang is het stil gebleven rond hem. Deze vrijdenker liet nochtans een rijk oeuvre na van politiek en kunstkritisch gerelateerde werken en was één van de belangrijke figuren van de progressistische liberale cultuur in Brussel.

Potvin stond in contact met enkele van de grootste schrijvers en denkers van zijn tijd zoals Victor Hugo en Giuseppe Mazzini.

ISBN 978 90 5487 889 6 170 X 240 | PAPERBACK | € 31,95 223 PAGINA’S

Een blauwe progressist Charles Potvin (1818–1902) en het liberaal‑sociale denken van zijn generatie

w w w.aspeditions.be ISBN 97 8 90 5487 889 6

De Liberale Partij in België was in vergelijking met de andere politieke partijen niet al te sterk gestructureerd voor de Tweede Wereldoorlog. Is het misschien daarom dat er maar weinig is geweten over de rol van liberale figuren in het verzet tijdens de oorlog?

Liberalen in het verzet | Herinneringen

De bijdragen in dit boek, met onder andere teksten van familieleden, getuigen van een maatschappelijk engagement in oorlogstijd en brengen de liberale strijd voor de democratische verworvenheden in herinnering. Met bijdragen van Ward Adriaens, Jo De Ro, Patrick Dewael, Egbert Lachaert, Albert Maertens, Claude Marinower, Karel Poma, Omer Vanaudenhove, Peter Vanderpoorten, Marleen Vanderpoorten en Henri Wagemans.

LIBERALEN IN HET VERZET Auteur: Ward Adriaens

Ward Adriaens e.a.

Het dwarsliggen ten opzichte van de Duitse bezetter bleek in liberale kringen vooral een individuele beslissing te zijn.

Maar er werd niet geaarzeld. Jonge liberalen die later naam zouden maken, onder wie Omer Vanaudenhove, Albert Maertens en Karel Poma, gingen resoluut in het verzet.

Ook gevestigde waarden gooiden zich in de strijd. Henri Story, een Gents industrieel, ontplooide een waaier aan clandestiene activiteiten. Arthur Vanderpoorten, minister van Binnenlandse Zaken voor de Liberale Partij bij het uitbreken van de oorlog, verleende hulp aan een ontsnappingslijn. Beiden overleefden de Duitse kampen niet.

ISBN 978 90 5718 580 9 170 X 240 | PAPERBACK | € 27 124 PAGINA’S

Liberalen in het verzet Herinneringen Ward Adriaens e.a.

WWW.ASPEDITIONS.BE

In De Blauwe Maandag Reeks verschijnen de historische verhandelingen van het Liberaal Archief

ASPE - Liberalen in het verzet-DEF.indd 1

9 789057 185809

ASP

Academic and Scientific Publishers

14/10/16 11:08

65

UITGAVE

DE VERVOLGING VAN MILITAIRRECHTELIJKE DELICTEN TIJDENS WERELDOORLOG I DE WERKING VAN HET BELGISCHE KRIJGSGERECHT

nderzoek tot strafuitvoering, wordt volledig uiteengezet aan de htsleer, omzendbrieven en een groot aantal publicaties.

de betekenis ervan voor de soldaten worden genuanceerd weerntal centrale vragen, die o.m. de taalkwestie en de sociale verhouerecht aansnijden, maar ook de impact van de oorlogsontwikken de militaire overheden, de verhouding krijgshof-krijgsraden enz.

voor al wie inzicht wil hebben in de vervolging van de militairlog I en verschijnt nu in een derde, herziene editie.

WWW.VUBPRESS.BE

9

789057 188343

ISBN 978 90 5718 834 3

Stanislas Horvat

VERVOLGING VAN MILITAIRRECHTELIJKE DELICTEN TIJDENS WERELDOORLOG I DE

De werking van het Belgisch krijgsgerecht

Stanislas Horvat

oofd van de Leerstoel Recht van de Koninklijke Militaire School an de Faculteit Recht en Criminologie van de Vrije Universiteit Studiecentrum voor Militair Recht en Oorlogsrecht en van de w and the Law of War en secretaris van het Wetenschappelijk Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Kunsten en

DE VERVOLGING VAN MILITAIRRECHTELIJKE DELICTEN TIJDENS WERELDOORLOG I

de studie van het Belgisch militair gerecht tijdens Wereldoorlog I.

dt gedetailleerd beschreven en geëvalueerd aan de hand van een der bestudeerde archiefdocumenten van het auditoraat-generaal er dan 300 omzendbrieven van de auditeur-generaal, ongeveer van het krijgshof.

4-18.be

G E S C H I E D EN I S

DERDE HER ZIENE

Derde, herziene editie

STANISLAS HORVAT De vervolging van militairrechtelijke delicten tijdens wereldoorlog I De werking van het Belgische krijgsgerecht

ISBN 978 90 5718 834 3 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 34,95 426 PAGINA’S

Deze publicatie is de eerste diepgaande studie van het Belgisch militair gerecht tijdens Wereldoorlog I. De werking van het krijgsgerecht wordt gedetailleerd beschreven en geëvalueerd aan de hand van een omvangrijk onderzoek van nooit eerder bestudeerde archiefdocumenten van het auditoraat-generaal en van het krijgshof, waaronder meer dan 300 omzend­ brieven van de auditeur-generaal, ongeveer 5500 ar­ resten en bijna 1000 dossiers van het krijgshof.

De strafrechtelijke procedure, van onderzoek tot strafuitvoering, wordt volledig uiteengezet aan de hand van wetgeving, rechtspraak, rechtsleer, om­ zendbrieven en een groot aantal publicaties. De praktijk van het krijgsgerecht en de betekenis ervan voor de soldaten worden genuanceerd weergegeven en geanalyseerd via een aantal centrale vragen, die o.m. de taalkwestie en de sociale verhoudingen in het leger en in het krijgsgerecht aansnijden, maar ook de impact van de oorlogsontwikkelingen op de rechtspraktijk, de rol van de militaire overheden, de verhouding krijgshof-krijgsraden enz.

Dit werk is een verhelderende studie voor al wie in­ zicht wil hebben in de vervolging van de militairrech­ telijke delicten tijdens Wereldoorlog I en verschijnt nu in een derde, herziene editie.

66

ion, is fully explained through statutes, jurisprudence, cations.

he soldiers are briefly presented and analysed through anguage issue and social relations in the army, but also by military authorities, the relationship between armed

or all those who want an insight into the prosecution of

e

Stanislas Horvat

BELGIAN OOK VERKRIJGBA AR COURTS-MARTIAL Prosecution of military law offences during World War I

IN HE T ENGELS:

Stanislas Horvat

f the Chair of Law at the Belgian Royal Military Academy aw and Criminology of the Free University of Brussels the board of directors and director of publications of the Law of War, member of the managing board of the ntre and secretary of the Scientific Committee of Legal ium for Science and the Arts.

BELGIAN COURTS-MARTIAL

the Belgian military court during World War I.

e described in detail and evaluated on the basis of a mined archive documents from the Attorney General’s ore than 300 Attorney General’s circulars, about 5,500 ses.

WWW.VUBPRESS.BE

9

789057 188305

ISBN 978 90 5718 830 5

Belgian Courts-Martial Prosecution of Military Law Offences During World War I

ISBN 978 90 5718 830 5 170 X 240 | PAPERBACK | € 34,95 404 PAGINA’S

***logo VUBPRESS***

STANISLAS HORVAT is hoogleraar en hoofd van de Leerstoel Recht van de Koninklijke Militaire School en wetenschappelijk medewerker van de

Faculteit Recht en Criminologie van de Vrije

Universiteit Brussel. Hij is bestuurder van het Studiecentrum voor Militair Recht en Oorlogsrecht en van de International Society for Military Law and the Law of War en

secretaris van het Wetenschappelijk Comité

Rechtsgeschiedenis van de Koninklijke

Vlaamse Academie van België voor Kunsten en Wetenschappen.

67

G E S C H I E D EN I S

ENGELSTALIG

THE RIGHT TO BE FORGOTTEN VS THE RIGHT TO REMEMBER DATA PROTECTION AND ARCHIVING IN THE PUBLIC INTEREST

KARIN VAN HONACKER THE RIGHT TO BE FORGOTTEN VS THE RIGHT TO REMEMBER

ober 10, 2016 the Belgian State Archives organised a con-

o reflect upon the impact of the GDPR (General Data Pro-

Regulation) on the core activities of archive services and relationship with citizens and users.

y applicable throughout the European Union since 25th

18, the GDPR guarantees a better protection of personal

d gives individuals more rights regarding their personal

cluding the so-called ‘right to be forgotten’.

t speakers from abroad, senior public servants, legal

oners and archivists with extensive knowledge and inter-

l experience reflected on the priorities of archive services,

es and opportunities to live up to criteria such as accessi-

liability, authenticity and completeness. But also on tools

ocedures to defend and facilitate the importance of the information.

utions to this edited volume are made by Joëlle Jouret

lem Debeuckelaere (Data Protection Authority, Belgium), Van Eecke and Peter Craddock (DLA Piper), Andrea (Bundesarchiv, Germany), Hervé Lemoine and Bruno

(Service Interministériel des Archives de France), Giulia (Directorate General of Archives, Italy), Dirk Luyten (Ce-

a/State Archives, Belgium), Florent Thouvenin and Kento

ann (Center for Information Technology, Society, and Law

rsity of Zurich, Switzerland), with a preface by Karin Van

er and Karel Velle (State Archives, Belgium).

THE RIGHT TO BE FORGOTTEN VS THE RIGHT TO REMEMBER

Data protection and archiving in the public interest Karin Van Honacker (ed.)

I S B N 97 8 9 0 5 7 1 7 9 0 2

ASP

ASP

Academic and Scientific Publishers

KARIN VAN HONACKER The Right To Be Forgotten VS The Right To Remember Data protection and archiving in the public interest

ISBN 978 90 5718 790 2 VERSCHIJNT DECEMBER 2018 170 X 240 | PAPERBACK | € 29,95 158 PAGINA’S EPUB ISBN 978 90 5718 791 9 VERSCHIJNT DECEMBER 2018 € 19,95

On October 10, 2016 the Belgian State Archives organised a congress to reflect upon the impact of the GDPR (General Data Protection Regulation) on the core activities of archive services and on their relationship with citizens and users.

Recently applicable throughout the European Union since 25th May 2018, the GDPR guarantees a better protection of personal data and gives individuals more rights regarding their personal data, including the so-called ‘right to be forgotten’.

Eminent speakers from abroad, senior public servants, legal practitioners and archivists with extensive knowledge and international experience reflected on the priorities of archive services, on issues and opportunities to live up to criteria such as accessibility, reliability, authenticity and completeness. But also on tools and procedures to defend and facilitate the importance of the right to information.

Contributions to this edited volume are made by Joëlle Jouret and Willem Debeuckelaere (Data Protection Authority, Belgium), Patrick Van Eecke and Peter Craddock (DLA Piper), Andrea Hänger (Bundesarchiv, Germany), Hervé Lemoine and Bruno Ricard (Service Interministériel des Archives

68

de France), Giulia Barrera (Directorate General of Archives, Italy), Dirk Luyten (CegeSoma/State Archives, Belgium), Florent Thouvenin and Kento Reutimann (Center for Information Technology, Society, and Law – University of Zurich, Switzerland), with a preface by Karin Van Honacker and Karel Velle (State Archives, Belgium).

69

4 70

ECONOMIE & MANAGEMENT

71

E CON OM IE & M A N A G E M E N T

ENGELSTALIG

THE IT MANAGEMENT ESSENTIALS DELIVERING BUSINESS VALUE

claude doom

The iT ManageMenT essenTials delivering business value

CLAUDE DOOM The IT Management Essentials Delivering Business Value

ISBN 978 90 5718 751 3 VERSCHENEN 17 X 24 | PAPERBACK | € 31,00 296 PAGINA’S EPUB: ISBN 978 90 5718 809 1 VERSCHENEN € 21,00

72

Proper IT management in a contemporary business environment is of utmost importance, on an equal footing even with proper financial management and business acumen. Understanding information tech­ nology is therefore essential to all organizations. The IT Management Essentials offers a sound and struc­ tured framework for the techniques, methodologies, and activities related to IT management.

Modern information technology is more than simply high-tech and gadgetry. In the near future, professi­ onal organizations without information technology will be a thing of the past. IT infrastructure will be used to support virtually all activities within any or­ ganization: general and financial management, human resources, sales and marketing, production, and, of course, e-business and e-commerce.

This book bridges the prevalent IT gap in both com­ mercial and nonprofit organizations. On the one hand, managers need to be able to estimate the op­ portunities, threats, costs and revenues of informa­ tion systems and to consider the benefits of a possi­ ble adaptation to the latest technologies. On the other, IT specialists are experts in the technological field, but are often less familiar with the strategic and management aspects of business information sys­ tems within organizations. The role of the IT profes­ sional is currently shifting from that of a technologi­

cal expert to that of a business analyst, solutions architect and IT services delivery manager.

Some of the topics discussed in this book include IT strategy, IT architecture, development methodolo­ gies, operational management, IT services’ cost cal­ culations, and business-IT alignment.

CLAUDE DOOM Professor CLAUDE DOOM is both an aca­ demic and a professional. He is an assistant professor in business information manage­ ment at KU Leuven, Belgium. Prior to tea­ ching, he worked as an IT technical architect and as a consultant in enterprise IT strategy and architecture. He has authored over 70 scientific and technical publications on infor­ mation management and astronomy.

73

E CON OM IE & M A N A G E M E N T

ENGELSTALIG

MANAGERIAL ECONOMICS OF NON-PROFIT ORGANISATIONS

managerial economics of non-profit organisations

is Professor of Managerial Economics Universiteit Brussel in Belgium.

marc jegers

ourth edition of a book that was, in 2008, the first to bring e microeconomic insights on the functioning of non-profit s, complementing the wide range of books on the manage-profit organisations by focusing instead on both theoretical al work. itions of non-profit organisations are considered, after which c rationale behind their existence is examined, followed by a demand for them and its implications for their functioning. hapters look at the economic idiosyncrasies of non-profit s’ management, focusing on the fields of strategic manageting, accounting and finance. ill be perfect for advanced undergraduates and postgradud in the study of non-profit organisations and managerial

marc jegers

MaNagerial ecoNoMics of 4th revised edition NoN-Profit orgaNisatioNs MARC JEGERS Managerial Economics of Non-Profit Organisations

ISBN 978 90 5718 788 9 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 24,95 204 PAGINA’S

This is the fourth edition of a book that was, in 2008, the first to bring together the microeconomic insights on the functioning of non-profit organisati­ ons, complementing the wide range of books on the management of non-profit organisations by focusing instead on both theoretical and empirical work.

Firstly, definitions of non-profit organisations are considered, after which the economic rationale be­ hind their existence is examined, followed by a study of the demand for them and its implications for their functioning. The final chapters look at the economic idiosyncrasies of non-profit organisations’ manage­ ment, focusing on the fields of strategic manage­ ment, marketing, accounting and finance.

This book is perfect for advanced undergraduates and postgraduates engaged in the study of non-pro­ fit organisations and managerial economics.

MARC JEGERS is Professor of Managerial Economics at the Vrije Universiteit Brussel in Belgium.

74

E CON OM IE & M A N A G E M E N T

75

5 76

RECHT & CRIMINOLOGIE

77

R E C H T & C R I M I N O LO G I E

MEERTALIG

CRIMINOLOGIE IN BEWEGING LIBER AMICO/ARUM ELS ENHUS

www.vubpress.be www.vubpress.be

RESEARCHING YOUTH JUSTICE JUSTICE PRACTICES PRACTICES

essor Elsstudies, Enhus doceerde decennialang insystem de Criminologische omparative rativeDr. studies, the Belgian the Belgian youth youth justicejustice system is described is described as as

IT’S FOR YOUR OWN GOOD RESEARCHING YOUTH JUSTICE PRACTICES Jenneke Christiaens (Ed.) Jenneke Christiaens (Ed.) YOUTH JUSTICEElsPRACTICES Enhus LIBER AMICO/ARUM IT’S FOR YOUR OWN GOOD RESEARCHING CRIMINOLOGIE IN BEWEGING

INOLOGICAL OGICAL STUDIES STUDIES SERIES SERIES MINOLOGICAL STUDIES SERIES

aan de Vrije Universiteit en vormde generaties enschappen ofmost the most welfare welfare oriented oriented in Europe. in Europe.

InBrussel recent In recent decades, decades, several several sche academici enhave professionals door inspirerende European tern European countries countries abandoned have abandoned welfarism welfarism and have andcolleges. taken have taken a Elsa us heeft laten vastpinnen op in een postzeitive urn. turn.

At fizich rst Atsight, finooit rst sight, Belgium Belgium is notisheading not heading the‘academische insame the same direction: direction: Zoals verschillende bijdragen in dithigh boek duidelijk illustreren, zit age criminal of de criminal responsibility responsibility remains remains very very (18 high years), (18 years), and youth and youth rijkisunderpinned gevulde academische als sociologe en criminologe still ce still underpinned by a mainly by acarrière mainly protective protective welfare welfare philosophy. philosophy.vol eging en bestrijkt uiteenlopende domeinen en onderwerpen. Haar nschappelijke belangstelling reikt van de culturele criminologie en wever, it is important it is important to take to atake more a more critical critical look look at this at welfare this welfare ereld vanBelgian politie, veiligheid ensystem. preventie tot know, de uitdagingen en crige the ofBelgian the youthyouth justicejustice system.

As weAs know, we there there is (always) is (always) aliteitsfenomenen van deand grootstad. nsion between between law inlaw books in books law andinlaw action in action (or action (or action with law). with law). discourse tical discourse and policy and policy do not dorefl notectrefl the ectviews the views or demands or demands of of akgroep Criminologie en detherefore onderzoeksgroep Crime Society nals. essionals.

Policy Policy documents documents therefore do not doequate not equate to ‘street toand ‘street level’ level’ de VrijeYouth Universiteit Brussel willen, samen met vooraanstaande yctices. practices.

Youth justicejustice practices practices can be canat be the atvery the opposite very opposite of exof eelfare collega’s, ter With gelegenheid van haar huldigen met een mal welfare goals.Els goals.

With this collective this collective work work weemeritaat address we address precisely precisely this this amelwerk.

De professionele weg can metbe zijn mijlpalen ena zijn stion.

This collection This collection of contributions of contributions can understood be understood as jigsaw as asuccesjigsaw vormt slechts aspect van de Alsimage mens When zle.

When laying laying theéén pieces the pieces on the ontable, theacademica. table, an empirical an empirical image ofcombineren youth of youth nactices een loopbaan meerdere rollen.

We willen precies ook dat ce practices emerges, emerges, and gives and gives insight insight into the into complexity the complexity oferen. theof Dit the opgevat als bijzondere verzameling academische reflecties tice hisjustice system system andeen the and tensions the tensions that characterise that characterise thesethese intervenintervenmeer persoonlijke bijdragen, waarbij weyoungsters. hopen een beeld te schetsen he s inlives the of lives so-called of so-called problematic problematic youngsters. de verschillende passies van Els, als bijzondere wetenschapster, als ogen docente en geëngageerde collega. ce, e title the oftitle thisofvolume: thisals volume: It’s forIt’s your for own your good! own good!

It goesIt right goes right to theto the biguous us heartheart of theofyouth the youth justicejustice system system and its and practices. its practices.

AfterAft all,er all, nterests best interests of theofchild, the child, as theaskeystone the keystone notion notion of ourofyouth our youth justicejustice sem, subject is subject to many to many interpretations interpretations by those by those involved involved in day-toin day-tohyouth justicejustice practices. practices.

IT’S IT’S FOR FOR YOUR YOUR OWN GOOD OWN GOOD RESEARCHING YOUTH

rug 27 mm rug 27 mm

CRIMINOLOGIE IN BEWEGING LIBER AMICO/ARUM ELS ENHUS

Tom Bauwens Jenneke Christiaens Jenneke Jenneke Christiaens Christiaens Katrien De Koster (Ed.)(Ed.) Margo De Koster (Eds.)

CRIMINOLOGICAL CRIMINOLOGICAL STUDIES STUDIES SERIES SERIES CRIMINOLOGICAL STUDIES SERIES 9 7 899 075879 015874 313884 3 3 8 isbn 978    796 4    90  5718 

na's

24/08/18 11/11/1511/11/15 11:55 11:48:1711:48:17 AM AM

TOM BAUWENS, JENNEKE CHRISTIAENS, KATRIEN DE KOSTER & MARGO DE KOSTER Criminologie in beweging Liber amico/arum Els Enhus

ISBN 978 90 5718 796 4 VERSCHENEN 155 X 240 | PAPERBACK | € 32,95 200 PAGINA’S VERSCHIJNT IN DE REEKS CRIMINOLOGICAL STUDIES

78

Professor Dr. Els Enhus doceerde decennialang in de Criminologische Wetenschappen aan de Vrije Univer­ siteit Brussel en vormde generaties kritische academici en professionals door inspirerende colleges. Els Enhus heeft zich nooit laten vastpinnen op een ‘academische postzegel’. Zoals de verschillende bijdragen in dit boek duidelijk illustreren, zit haar rijk gevulde academische carrière als sociologe en criminologe vol beweging en bestrijkt uiteenlopende domeinen en onderwerpen.

Haar wetenschappelijke belangstelling reikt van de culturele criminologie en de wereld van politie, veilig­ heid en preventie tot de uitdagingen en criminaliteits­ fenomenen van de grootstad.

De vakgroep Criminologie en de onderzoeksgroep Crime and Society van de Vrije Universiteit Brussel willen, samen met vooraanstaande externe collega’s, Els ter gelegenheid van haar emeritaat huldigen met een verzamelwerk. De professionele weg met zijn mijlpalen en zijn successen, vormt slechts één aspect van de academica. Als mens combineren we in een loopbaan meerdere rollen. We willen precies ook dat eren. Dit boek is opgevat als een bijzondere verzam­ eling academische reflecties en meer persoonlijke bi­ jdragen, waarbij we hopen een beeld te schetsen van de verschillende passies van Els, als bijzondere weten­schapster, als bevlogen docente en als geënga­ geerde collega.

rug 27 mm

www.vubpress.be

RESEARCHING YOUTH JUSTICE PRACTICES

our own good! It goes right to the system and its practices. After all, ystone notion of our youth justice ions by those involved in day-to-

IT’S FOR YOUR OWN GOOD

more critical look at this welfare em. As we know, there is (always) aw in action (or action with law). reflect the views or demands of fore do not equate to ‘street level’ es can be at the very opposite of ve work we address precisely this ons can be understood as a jigsaw table, an empirical image of youth nsight into the complexity of the that characterise these interventic youngsters.

IT’S FOR YOUR OWN GOOD RESEARCHING YOUTH JUSTICE PRACTICES Jenneke Christiaens (Ed.)

uth justice system is described as urope. In recent decades, several doned welfarism and have taken a not heading in the same direction: ins very high (18 years), and youth protective welfare philosophy.

ENGELSTALIG

Jenneke Christiaens (Ed.)

CRIMINOLOGICAL STUDIES SERIES

In comparative studies, the Belgian youth justice sys­ tem is described as one of the most welfare oriented in Europe. In recent decades, several Western Euro­ pean countries have abandoned welfarism and have taken a punitive turn. At first sight, Belgium is not heading in the same direction: the age of criminal re­ sponsibility remains very high (18 years), and youth justice is still underpinned by a mainly protective welfare philosophy.

9 789057 184338       

11/11/15 11:48:17 AM

EERDER VERSCHENEN IN DEZE REEKS:

IT’S FOR YOUR OWN GOOD Researching Youth Justice Practices Auteur: Jenneke Christiaens ISBN 978 90 5718 433 8 155 X 240 | PAPERBACK | € 54,95 395 PAGINA’S

However, it is important to take a more critical look at this welfare image of the Belgian youth justice system.

As we know, there is (always) a tension between law in books and law in action (or action with law). Politi­ cal discourse and policy do not reflect the views or demands of professionals. Policy documents therefore do not equate to ‘street level’ daily practices. Youth justice practices can be at the very opposite of formal welfare goals. With this collective work we address precisely this question. This collection of contributions can be understood as a jigsaw puzzle. When laying the pieces on the table, an empirical image of youth justice practices emerges, and gives insight into the complexity of the youth justice system and the ten­ sions that characterise these interventions in the lives of so-called problematic youngsters.

Hence, the title of this volume: It’s for your own good!

It goes right to the ambiguous heart of the youth jus­ tice system and its practices. After all, the best interests of the child, as the keystone notion of our youth justice system, is subject to many interpretations by those in­ volved in day-to-day youth justice practices.

79

6 80

ARCHITECTUUR & ONTWERPWETENSCHAPPEN

81

A R C H ITE C TU U R & ON T W E R PW ET EN SC H A P P E N

NEDERL ANDSTALIG ENGELSTALIG

ONTO 00 ARCHITECTUUR IN BEELD/ARCHITECTURE DEPICTED

ONTO is een nieuwe, tweetalige cahierreeks (ENG/ NL) die de ontwerpmethode in de (interieur)architec­ tuur, stedenbouw en ruimtelijke planning centraal stelt. Elk cahier vormt een aanzet voor de ontwerper in de studio of het atelier om te reflecteren over zijn of haar ontwerpmethode om tot ontwerpresultaten te komen.

ERIC WIEËRS E.A. ONTO 00 Architectuur in beeld/ Architecture depicted

ISBN 978 90 5718 766 7 VERSCHENEN 210 X 210 | PAPERBACK | € 35,00 84 PAGINA’S VERSCHENEN IN DE REEKS ONTO

ONTO 00 Stedelijkheid in context en concept zoekt naar een ontwerpmethodiek om stedelijkheid te vat­ ten. Auteurs zijn Erik Wieërs, Dirk Janssen, Wannes Peeters en Steven Schenk. Met bijdragen van Lara Schrijver en Jasper Van de Vijver.

ONTO is a new, bilingual (ENG/DUTCH) journal that emphasizes design method in the field of (interior) architecture, urbanism and spatial planning. Each vo­ lume is an incentive for studio or atelier designers to reflect upon the method used to achieve design re­ sults.

ONTO 00 Urbanity in context and concept depicts the search for a design methodology to capture ur­ banity. Authors: Erik Wieërs, Dirk Janssen, Wannes Peeters and Steven Schenk. Contributions by: Lara Schrijver en Jasper Van de Vijver.

UPA

University Press Antwerp

82

A R C H ITE C TU U R & ON T W E R PW ET EN SC H A P P E N

ONTO 01

NEDERL ANDSTALIG ENGELSTALIG

RADICALE ENSEMBLES/RADICAL ENSEMBLES

Ontwerpend Onderzoek

00 # 01

00

Architectuur in beeld Radicale Ensembles Architecture depicted Radical Ensembles

Stedelijkheid in context en concept Urbanity in context and concept

Faculteit Ontwerpwetenschappen

FREDERIK DHONDT Gestolde macht

ISBN 978 90 5718 703 2 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 39,95 463 PAGINA’S

ONTO 01 is de tweede publicatie in een cahierreeks die het ontwerpend onderzoek in de ontwerpstudio’s van Architectuur, Interieurarchitectuur en Steden­ bouw en Ruimtelijke Planning in beeld wil brengen.

Architectuur en het onderwijzen van en over architectuur hebben nood aan een maatschappelijke relevantie. Daarin zijn zowel het maatschappelijke als de relevantie van architectuur als discipline in die maatschappij begrippen die continu verschuiven.

Wie het belang van en de aandacht voor de naoorlogse architectuur in West-Europa documenteert, kan niet anders dan drastische verschuivingen noteren in de conceptie, perceptie en receptie ervan.

VERSCHIJNT IN DE REEKS ONTO

UPA

University Press Antwerp

83

A R C H ITE C TU U R & ON T W E R PW ET EN SC H A P P E N

ENGELSTALIG

EVALUATING ART AND DESIGN RESEARCH REFLECTIONS, EVALUATION PRACTICES AND RESEARCH PRESENTATIONS

Evaluating art and dEsign rEsEarch Reflections, evaluation pRactices and ReseaRch pResentations

e, its distinct practice-based cientific research and art art and design research es major challenges for the

ese challenges in different to the institutionalization rimental effects according ccording to others. w of the ways in which the exposition of art and arch evaluation practices The second part of the book findings followed and found ls of Arts. art and design research esearch professionals outside ners with a selective overview their domains of interest.

er Ysebaert (Vrije Universiteit Brussel) is the or of a stakeholder-driven research policy project to the design of a central Flemish registration system uation model for art and design research outcomes. ct is financed by ECOOM (the Centre for Research lopment Monitoring), the Flemish interuniversity um conducting research for the Flemish Ministries for n and Research Policy. Walter Ysebaert is currently to the Faculty of Psychology and Educational and to the R&D Department of the Vrije Universiteit

Walter Ysebaert Binke van Kerckhoven (eds.)

n Kerckhoven holds a master degree in ication Science. She has been working as a policy er on the ECOOM-VUB project until December 2014. essional activities continued to be related to the n of art and design research. She currently works as endent consultant and as an arts festival organizer.

tributions from Karel Vanhaesebrouck, Luk Vaes, Graeve, Kathleen Coessens, Michael Schwab, Blythe, Rolf Hughes, Gunnar Sivertsen, Binke van ven, Walter Ysebaert & Birgitte Martens, Hannah Joris, Hoe & Jo Van den Berghe, Aline Veiga Loureiro, Anne Remco Roes, Mekhitar Garabedian, Jasper Rigole, rts, Peter Van Goethem and Wesley Meuris.

Walter Ysebaert Binke van Kerckhoven (eds.)

Evaluating art and dEsign rEsEarch Reflections, evaluation pRactices and ReseaRch pResentations

WALTER YSEBAERT, BINKE VAN KERCKHOVEN (EDS.) Evaluating art and design research Reflections, evaluation practices and research presentations

ISBN 978 90 5718 699 8 VERSCHENEN 210 X 240 | HARDCOVER | € 34,95 208 PAGINA’S

84

Art and design research with its unique nature, its distinct practice-based research process and out­ comes differs from scientific research and art and de­ sign praxis. The instutionalization of art and design research programmes in the past decade therefore poses major challenges for the parties involved.

The contributions to this book address these chal­ lenges in different respects. The first part of the book is devoted to the institutionalization of art and de­ sign research in Flanders, the detrimental effects ac­ cording to some authors, the opportunities it brings according to others. International contributors pres­ ent an overview of the ways in which the unique­ ness, the distinct research process, the exhibition of art and design research outcomes is dealt with in re­ search evaluation practices in Australia, Norway, Sweden and Flanders. The second part of the book showcases investigates paths and subsequent find­ ings followed and found by researchers affiliated to the Flemish Schools of Arts.

DR. WALTER YSEBAERT The contributions address an audience of art and de­ sign research directors, coordinators and researchers and research professionals outside the field. It equally provides artists and designers with a selective overview of research activities being conducted within their domains of interest.

With contributions from Karel Vanhaesebrouck, Luk Vaes, Peter De Graeve, Kathleen Coessens, Michael Schwab, Richard Blythe, Rolf Hughes, Gunnar Sivert­ sen, Binke van Kerckhoven, Walter Ysebaert & Bir­ gitte Martens, Hannah Joris, Jeroen D’Hoe & Jo Van den Berghe, Aline Veiga Loureiro, Anne Pustlauk, Remco Roes, Mekhitar Garabedian, Jasper Rigole, Bart Geerts, Peter Van Goethem and Wesley Meuris.

(Vrije Universiteit Brussel) is the supervisor of a stakeholder-driven research policy project devoted to the concept of a central Flemish registration system and evaluation model for art and design research outco­ mes. ECOOM (the Centre for Research and Policy Monitoring), an interuniversity consortium conducting research for the Flemish Ministries for Education and Rese­ arch policy, is the project’s main financer.

The Vrije Universiteit Brussel provides addi­ tional funding to the project.

BINKE VAN KERCKHOVEN has been working as a policy researcher on the ECOOM-VUB project until december 2014. Her current professional activities continue to be related to the exposition of art and design research. She also works as an independent web designer.

85

A R C H ITE C TU U R & ON T W E R PW ET EN SC H A P P E N

ENGELSTALIG

PSS DESIGN AND STRATEGIC ROLLOUT A TOOLKIT BEYOND THE DICHOTOMY AND INTO THE SYSTEM

tools for product-service systems

PSS Design and Strategic Rollout

This toolkit is an ongoing effort to develop a methodology, with tools and techniques, to design meaningful product-service systems. It mixes stateof-the-art insights of the domains of systems thinking, service design, human-centered design, interaction design, product design and design thinking.

by Ivo Dewit

IVO DEWIT PSS Design And Strategic Rollout A toolkit beyond the dichotomy and into the system

ISBN 978 90 5718 743 8 VERSCHIJNT SEPTEMBER 2018 170 X 240 | PAPERBACK | â‚Ź 60,00 BOEK + TOOLKIT

UPA

University Press Antwerp

86

Furthermore, the toolkit can also be used to solve complex societal challenges and Internet of Things connected issues. Its tools and techniques alternate between whole and particle thinking and helps the reader to zoom in and out.

The reader receives an iterative support with the aim to explore and exploit, a foundation to build new product-service systems that concentrate on the delivery of value to the customer with a focus on the integration of product and service.

A R C H ITE C TU U R & ON T W E R PW ET EN SC H A P P E N

87

7 88

STUDIEBEGELEIDING

89

S TU D IE BEG ELE I D I N G

HERUITGAVE

VERDER STUDEREN MET AUTISME PRAKTISCHE HANDVAT TEN VOOR (TOEKOMSTIGE) STUDENTEN HOGER ONDERWIJS, DOCENTEN, LEERKRACHTEN EN BEGELEIDERS

sche handvatten voor (toekomstige) studenten hoger wijs, docenten, leerkrachten en begeleiders

eer jongeren met autisme studeren verder in het hoger onderwijs. Dit boek biedt

ast bij de overgang van het secundair naar het hoger onderwijs en tijdens hun

and van praktijkvoorbeelden wordt het leren en leven van intelligente jong-

oopbaan doorlopen, van studiekeuze tot werk zoeken, met tien thema’s uit het

n studentenleven. Het gaat om een aantal studiegerelateerde aspecten (zoals

examens afleggen, in groep werken), maar ook om mentaal evenwicht en gelukkig sociaal leven en gezond blijven). Telkens worden de sterktes en beperkingen van

n met ASS belicht, en worden er tips aangereikt voor studenten en hun omgeving.

hoek is praktijkgericht. Vragenlijsten en checklists kunnen het uitgangspunt vormen

reflectie bij alle betrokkenen en voor het zoeken naar

en voor kleine en grote problemen.

uderen met autisme’ werd ontwikkeld voor studenten in het hoger onderwijs,

egeleiders en docenten die hun onderwijs en begeleiding willen afstemmen op

n met ASS. Maar ook voor leerlingenbegeleiders, leerkrachten en leerlingen van

dair onderwijs kan dit boek handvatten bieden om de overgang naar het hoger voor te bereiden. Het boek is samengesteld door studentenbegeleiders van de

or Studieadvies en Studentenbegeleiding van de Universiteit Antwerpen. Het is

t de praktijk en uitgewerkt voor de praktijk.

Praktische handvatten voor (toekomstige) studenten hoger onderwijs, docenten, leerkrachten en begeleiders

udieloopbaan.

nen met een autismespectrumstoornis of ASS in beeld gebracht. Daarnaast wordt

Verder studeren met autisme

rder studeren et autisme

ISABELLE VLOEBERGHS & RUTH DE PAU

Verder studeren met autisme Praktische handvatten voor (toekomstige) studenten hoger onderwijs, docenten, leerkrachten en begeleiders

ISBN 978 90 5718 738 4

9

789057 187384

ISABELLE VLOEBERGHS EN RUTH DE PAU Verder studeren met autisme

ISBN 978 90 5718 738 4 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | €17,95 148 PAGINA’S

Steeds meer jongeren met autisme studeren verder in het hoger onderwijs. Het boek Verder studeren met autisme biedt hen houvast bij de overgang van het secundair naar het hoger onderwijs en tijdens hun verdere studieloopbaan.

Aan de hand van praktijkvoorbeelden wordt het leren en leven van jongvolwassenen met een autis­ mespectrumstoornis of ASS in beeld gebracht. Daar­ naast wordt de studieloopbaan doorlopen, van stu­ diekeuze tot werk zoeken, met tien thema’s uit het studie- en studentenleven. Telkens worden de sterk­ tes en beperkingen van studenten met ASS belicht, en worden er tips aangereikt voor studenten en hun omgeving.

Verder studeren met autisme werd ontwikkeld voor studenten in het hoger onderwijs en hun begeleiders en docenten maar ook voor leerlingenbegeleiders, leerkrachten en leerlingen van het secundair onder­ wijs die weldra de overgang zullen maken naar het hoger onderwijs.

Dit boek is samengesteld door studentenbegeleiders van de Dienst voor Studieadvies en Studentenbege­ leiding van de Universiteit Antwerpen.

90

S TU D IE B E G ELE I D I N G

HERUITGAVE

KIJK OP KIEZEN EEN STAPPENPLAN VOOR STUDIE- EN BEROEPSKEUZE

g toch begint te twijfelen aan je keuze? Welke richting moet je dan nog uitgaan? houdt het kiezen niet op. Want na je bachelor kan je nog voor een master kiezen.

en wil je toch de arbeidsmarkt op? Maar welke jobs passen er dan bij jou?

te krijgen op jouw studie- en beroepskeuzeproces, kun je aan de slag met het

Kijk op kiezen. Het is in eerste instantie bedoeld voor individueel gebruik door

van het secundair onderwijs of studenten van het hoger onderwijs. Daarnaast kan

uvast zijn voor leerkrachten uit het SO, CLB-medewerkers, studentenbegeleiders

g zijn met het begeleiden van leerlingen en studenten in hun studie- en beroeps-

es.

SARA BACKX - REIN BAETS Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding Departement Sociale, Culturele en Studentgerichte Diensten

Een stappenplan voor studie- en beroepskeuze

je wilt, is makkelijker gezegd dan gedaan. Wie vandaag de dag voor een profes-

academische bachelor wil kiezen heeft onnoemelijk veel opties. En wat als je na

Kijk op kiezen

k op kiezen

appenplan voor studie- en beroepskeuze

boek werd samengesteld door studentenpsychologen van de Dienst voor

es en Studentenbegeleiding van de Universiteit Antwerpen.

werkboek uit de praktijk, voor de praktijk.

Kijk op kiezen Een stappenplan voor studie- en beroepskeuze

ISBN 978 90 5718 713 1

9

789057 187131

SARA BACKX Kijk op kiezen

ISBN 978 90 5718 739 1 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | €17,95 120 PAGINA’S

Weten wat je wilt is makkelijker gezegd dan gedaan.

Wie vandaag de dag voor een professionele of academische bachelor wil kiezen heeft onnoemelijk veel opties. En wat als je na je beslissing toch begint te twijfelen aan je keuze? Welke richting moet je dan nog uitgaan? Bovendien houdt het kiezen niet op.

Want na je bachelor kan je nog voor een master kiezen. Of misschien wil je toch de arbeidsmarkt op?

Maar welke jobs passen er dan bij jou?

Om greep te krijgen op jouw studie- en beroepskeuzeproces, kun je aan de slag met het werkboek Kijk op kiezen. Het is in eerste instantie bedoeld voor individueel gebruik door leerlingen van het secundair onderwijs of studenten van het hoger onderwijs. Daarnaast kan het een houvast zijn voor leerkrachten uit het SO, CLB-medewerkers, studenten­ begeleiders enzoverder die bezig zijn met het bege­ leiden van leerlingen en studenten in hun studie- en beroepskeuzeproces.

Het werkboek werd samengesteld door studenten­ psychologen van de Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding van de Universiteit Antwerpen.

Het is een werkboek uit en voor de praktijk.

91

S TU D IE BEG ELE I D I N G

HER ZIENE EDITIE

DERDE HERZIENE EDITIE

naar succesvol studeren

STUDEERWIJZER

UDEER JZER

r het hoger onderwijs, maar je wordt overdonderd door het aanbod en meer informatie en tips over het plannen en organiseren van je studies

udiejaar en/of tijdens de examenperiode? Je maakt je zorgen over je

de en je slaagkansen? Je wilt je schrijfvaardigheden verbeteren? Je vindt

m je aan te passen aan je nieuwe leefomstandigheden en aan je nieuwe

De examens schrikken je enorm af en bezorgen je veel stress? Je wilt

informatie over de voorbereiding voor de examens? Je hebt lees- of leer-

en wilt weten wat hieraan gedaan kan worden? Of: je zit in je laatste masterjaar en weet niet goed hoe een bachelor- of masterproef te

p al deze vragen en nog vele andere kan je een antwoord vinden in dit

jzer is in de eerste plaats geschreven voor (toekomstige) studenten. Maar

n, leerkrachten, studiebegeleiders … kortom iedereen die vragen heeft of

en over het wel en wee van studeren in het hoger onderwijs, vindt tips en

oek.

ijzer is samengesteld op basis van de expertise van een professioneel

tenpsychologen en studiebegeleiders van de Dienst studiebegeleiding

Universiteit Brussel.

WWW.VUBPRESS.BE

9

789057 187490

ISBN 978 90 5718 749 0

Kristina Denissen | Rebecca Léonard | Joeri Van den Brande | Linda Willems

rde terminologie? Je hebt het nog moeilijk met je definitieve studiekeuze?

STUDEER WIJZER Op weg naar succesvol studeren

DERDE HERZIENE EDITIE

STUDEERWIJZER

Kristina Denissen Rebecca Léonard Joeri Van den Brande Linda Willems

KRISTINA DENISSEN, REBECCA LÉONARD & JOERI VAN DEN BRANDE Studeerwijzer (3e herziene editie) Op weg naar succesvol studeren

ISBN 978 90 5718 749 0 VERSCHENEN 17 X 24 | PAPERBACK | € 25,00 240 PAGINA’S + FICHES

Je gaat naar het hoger onderwijs, maar je wordt over­ donderd door het aanbod en de gehanteerde terminolo­ gie? Je hebt het nog moeilijk met je definitieve studie­ keuze? Je wilt graag meer informatie en tips over het plannen en organiseren van je studies tijdens het studie­ jaar en/of tijdens de examenperiode? Je maakt je zorgen over je studiemethode en je slaagkansen? Je wilt je schrijfvaardigheden verbeteren? Je vindt het moeilijk om je aan te passen aan je nieuwe leefomstandigheden en aan je nieuwe omgeving? De examens schrikken je enorm af en bezorgen je veel stress? Je wilt graag meer informatie over de voorbereiding voor de examens? Je hebt lees- of leerproblemen en wilt weten wat hieraan gedaan kan worden? Of: je zit in je laatste bachelor- of masterjaar en weet niet goed hoe een bachelor- of mas­ terproef te schrijven? Op al deze vragen en nog vele an­ dere kan je een antwoord vinden in dit boek.

De Studeerwijzer is in de eerste plaats geschreven voor (toekomstige) studenten. Maar ook docenten, leer­ krachten, studiebegeleiders … kortom iedereen die vra­ gen heeft of meer wilt weten over het wel en wee van studeren in het hoger onderwijs, vindt tips en uitleg in dit boek.

De Studeerwijzer is samengesteld op basis van de exper­ tise van een professioneel team studentenpsychologen en studiebegeleiders van de Dienst studiebegeleiding aan de Vrije Universiteit Brussel.

92

S TU D IE B E G ELE I D I N G

MORGEN BEGIN IK ERAAN! ACADEMISCH UITSTELGEDRAG BEGRIJPEN EN AANPAKKEN

itstelgedrag begrijpen en aanpakken

e laat aan je studietaken? Lopen je pauzes langer uit dan gepland? Laat afleiden bij het studeren? Uitstelgedrag kan op langere termijn voor men zorgen. Je haalt je deadlines niet, je kunt wegens tijdsgebrek enkel deren of je moet examens uitstellen. Dat alles kan ervoor zorgen dat je wordt aangetast.

ik eraan! geven we je handvatten om je uitstelgedrag aan te pakken. el schetsen we de theoretische achtergrond van academisch uitstelde mogelijke gevolgen. Wij hopen dat je zo meer inzicht krijgt in wat s als het om uitstellen gaat.

Morgen begin ik eraan! Academisch uitstelgedrag begrijpen en aanpakken

n begin ik eraan!

Morgen begin ik eraan!

Academisch uitstelgedrag begrijpen en aanpakken

el is een werkboek met allerlei opdrachten. Welke overtuigingen, tstelmechanismen spelen een rol bij jouw uitstelgedrag? Hoe kun je s motiverende doelstellingen, timemanagement en oplossingsgerichte ten? Morgen begin ik eraan! is een boek uit en voor de praktijk.

Vicky Feremans, Elke Schelfhout en Jo Suijkerbuijk

werkboek werd geschreven door drie psychologen die als studentennden zijn aan de Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding van ntwerpen. Vicky Feremans is erkend psycholoog en gedragstherapeut e Schelfhout is erkend psycholoog en volgde een bijkomende specialioanalyse, Jo Suijkerbuijk is socioloog en erkend gestalttherapeute.

VICKY FEREMANS, ELKE SCHELFHOUT EN JO SUIJKERBUIJK Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding Departement Sociale, Culturele en Studentgerichte Diensten

ISBN 978 90 5718 713 1

www.upa-editions.be

9

789057 187131

VICKY FEREMANS, ELKE SCHELFHOUT EN JO SUIJKERBUIJK Morgen begin ik eraan!

ISBN 978 90 5718 713 1 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 15,00 98 PAGINA’S

UPA

University Press Antwerp

Begin je steeds te laat aan je studietaken? Lopen je pauzes langer uit dan gepland? Laat je je gemakkelijk afleiden bij het studeren? Uitstelgedrag kan op langere termijn voor serieuze problemen zorgen. Je haalt je deadlines niet, je kunt wegens tijdsgebrek enkel oppervlakkig studeren of je moet examens uitstellen. Dat alles kan ervoor zorgen dat je zelfvertrouwen wordt aangetast.

In Morgen begin ik eraan! geven we je handvatten om je uitstelgedrag aan te pakken. In het eerste deel schetsen we de theoretische achtergrond van academisch uitstel­gedrag, inclusief de mogelijke gevolgen. Wij hopen dat je zo meer inzicht krijgt in wat voor jou typisch is als het om uitstellen gaat.

Het tweede deel is een werkboek met allerlei opdrachten.

Welke overtuigingen, gevoelens en uitstelmechanismen spelen een rol bij jouw uitstelgedrag? Hoe kun je hulp­ middelen als motiverende doelstellingen, timemanage­ment en oplossingsgerichte strategieën inzetten? Morgen begin ik eraan! is een boek uit en voor de praktijk.

Dit praktische werkboek werd geschreven door drie psychologen die als studentenbegeleider verbonden zijn aan de Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding van de Universiteit Antwerpen. Vicky Feremans is erkend psycholoog en gedragstherapeut in opleiding, Elke Schelfhout is erkend psycholoog en volgde een bijkomende specialisatie in de psychoanalyse, Jo Suijkerbuijk is socioloog en erkend gestalttherapeute.

93

8 94

ANDERE

95

TA A L- & LET T ER K UN D E

ENGELSTALIG

THE MAKING OF SAMUEL BECKETT’S EN ATTENDANT GODOT/WAITING FOR GODOT

rug 26 mm

essor of English Literature and Director of ript Genetics at the University of Antwerp,

ctoral Researcher at the Centre for Manuscript sity of Antwerp, Belgium.

Beckett Digital Manuscript Project (BDMP), a e Centre for Manuscript Genetics (University of ernational Foundation (University of Reading) umanities Research Center (University of Texas rt of the Estate of Samuel Beckett and the cil.

rchive.org) digitally reunites the dispersed eckett’s works and facilitates their examination. o parts: kett’s manuscripts, with facsimiles ganized in modules; es, analysing the genesis of Beckett’s works.

www.beckettarchive.org www.aspeditions.be

The Making of Samuel Beckett’s En attendant Godot / Waiting for Godot D I R K V A N H U L L E / P I M V E R H U L S T

analyses the genesis of En attendant Godot. most famous play between 9 October 1948 relaxation from the ‘awful prose’ of the trilogy , and it soon became a worldwide success after héâtre de Babylone in January 1953. Having he theatre, Beckett significantly revised the e English translation that followed in 1954, a n the following decades, when he frequently multiple languages. This study of Godot’s netic and the epigenetic or postpublication n French and in English, bringing new o light. Being the one play that spans Beckett’s directorial career, it bears unique testimony to g understanding of theatre, so that a ‘definitive’ usive as its protagonist.

06 The Making of Samuel Beckett’s En attendant Godot / Waiting for Godot DI R K VA N H U L L E PIM VERHULST

9 789057 187001 18

21/03/18 18:11

DIRK VAN HULLE, PIM VERHULST The making of Samuel Beckett’s En attendant Godot/Waiting for Godot

ISBN 978 90 5718 700 1 VERSCHENEN 170 X 216 | PAPERBACK | € 35,00 382 PAGINA’S

UPA

University Press Antwerp

96

This volume of the Beckett Digital Manuscript Project analyses the genesis of En attendant Godot. Samuel Beckett wrote his most famous play between 9 October 1948 and 29 January 1949, as a relaxation from the ‘awful prose’ of the trilogy he was writing at the time, and it soon became a worldwide success after its Paris premiere at the Théâtre de Babylone in January 1953. Having little to no experience in the theatre, Beckett significantly revised the text in rehearsal and in the English translation that followed in 1954, a pattern which continued in the following decades, when he frequently directed his own plays in multiple languages.

This study of Godot’s making charts both the genetic and the epigenetic or postpublication development of the text, in French and in English, bringing new documents and versions to light. Being the one play that spans Beckett’s entire dramaturgical and directorial career, it bears unique testimony to his continuously changing understanding of theatre, so that a ‘definitive’ version seems almost as elusive as its protagonist.

TA A L- & LE T T ER K UN D E

ENGELSTALIG

THE MAKING OF SAMUEL BECKETT’S FIN DE PARTIE / ENDGAME rug 25 mm

fessor of English Literature and Director of cript Genetics at the University of Antwerp,

ssor of Comparative Literature and Co-Director ern European Literature at the University of

e Beckett Digital Manuscript Project (BDMP), a he Centre for Manuscript Genetics (University of ternational Foundation (University of Reading) Humanities Research Center (University of Texas ort of the Estate of Samuel Beckett and the ncil.

archive.org) digitally reunites the dispersed Beckett’s works and facilitates their examination. wo parts: eckett’s manuscripts, with facsimiles rganized in modules; mes, analysing the genesis of Beckett’s works.

The Making of Samuel Beckett’s Fin de partie / Endgame D I R K V A N H U L L E / S H A N E W E L L E R

P analyses the genesis of Fin de partie / Samuel Beckett as more ‘inhuman’ than possessing an ability to ‘claw’, it was his lays and yet also a work the genesis of which . It took Beckett many years to complete the ut the translation process he complained in e it is always’. This book explores that genesis l the surviving manuscripts and typescripts, ulty to begin, to continue and, eventually, to gs to light some hidden treasures, such as the s & Blanc’ and the Lord Chamberlain’s copy of n which the censor’s pen excises a number of he celebrated reference to God: ‘The bastard!

07 The Making of Samuel Beckett’s Fin de partie / Endgame DI R K VA N H U L L E SHANE WELLER

www.beckettarchive.org www.aspeditions.be

9 789057 187018 18

21/03/18 17:59

DIRK VAN HULLE, SHANE WELLER The making of Samuel Beckett’s Fin de partie / Endgame

ISBN 978 90 5718 701 8 VERSCHENEN 170 X 216 | PAPERBACK | € 35,00 372 PAGINA’S

This volume of the Beckett Digital Manuscript Project (BDMP), analyses the genesis of Fin de partie / Endgame. Described by Samuel Beckett as more ‘inhuman’ than Waiting for Godot and as possessing an ability to ‘claw’, it was his favourite among all his plays and yet also a work the genesis of which was particularly arduous. It took Beckett many years to complete the French version, and about the translation process he complained in 1957: ‘What a losing battle it is always’. This book explores that genesis through an analysis of all the surviving manuscripts and typescripts, retracing Beckett’s difficulty to begin, to continue and, eventually, to end the play. It also brings to light some hidden treasures, such as the dramatic fragment ‘Louis & Blanc’ and the Lord Chamberlain’s copy of the English translation, in which the censor’s pen excises a number of key passages, including the celebrated reference to God: ‘The bastard! He doesn’t exist!’

UPA

University Press Antwerp

97

TA A L- & LET T ER K UN D E

rug 26 mm

Researcher at the Centre for Manuscript Antwerp, Belgium.

t Digital Manuscript Project (BDMP), a e for Manuscript Genetics (University of onal Foundation (University of Reading) ties Research Center (University of Texas e Estate of Samuel Beckett and the

org) digitally reunites the dispersed works and facilitates their examination. : manuscripts, with facsimiles d in modules; lysing the genesis of Beckett’s works.

www.beckettarchive.org www.aspeditions.be

rug 25 mm

This volume of the BDMP analyses the genesis of Fin de partie / Endgame. Described by Samuel Beckett as more ‘inhuman’ than Waiting for Godot and as possessing an ability to ‘claw’, it was his favourite among all his plays and yet also a work the genesis of which was particularly arduous. It took Beckett many years to complete the French version, and about the translation process he complained in 1957: ‘what a losing battle it is always’. This book explores that genesis through an analysis of all the surviving manuscripts and typescripts, retracing Beckett’s difficulty to begin, to continue and, eventually, to end the play. It also brings to light some hidden treasures, such as the dramatic fragment ‘Louis & Blanc’ and the Lord Chamberlain’s copy of the English translation, in which the censor’s pen excises a number of key passages, including the celebrated reference to God: ‘The bastard!

He doesn’t exist!’

06

The Making of Samuel Beckett’s En attendant Godot / Waiting for Godot · ·

Dirk Van Hulle is Professor of English Literature and Director of the Centre for Manuscript Genetics at the University of Antwerp, Belgium.

Shane Weller is Professor of Comparative Literature and Co-Director of the Centre for Modern European Literature at the University of Kent, UK.

This volume is part of the Beckett Digital Manuscript Project (BDMP), a collaboration between the Centre for Manuscript Genetics (University of Antwerp), the Beckett International Foundation (University of Reading) DI R K VA N H U L L E and the Harry Ransom Humanities Research Center (University of Texas PIM VERHULST at Austin), with the support of the Estate of Samuel Beckett and the European Research Council.

The BDMP (www.beckettarchive.org) digitally reunites the dispersed manuscripts of Samuel Beckett’s works and facilitates their examination.

The project consists of two parts: a a digital archive of Beckett’s manuscripts, with facsimiles and transcriptions, organized in modules; b a series of print volumes, analysing the genesis of Beckett’s works.

The Making of Samuel Beckett’s Fin de partie / Endgame D I R K V A N H U L L E / S H A N E W E L L E R

of English Literature and Director of enetics at the University of Antwerp,

The Making of Samuel Beckett’s En attendant Godot / Waiting for Godot D I R K V A N H U L L E / P I M V E R H U L S T

es the genesis of En attendant Godot. famous play between 9 October 1948 ation from the ‘awful prose’ of the trilogy t soon became a worldwide success after e de Babylone in January 1953. Having atre, Beckett significantly revised the lish translation that followed in 1954, a following decades, when he frequently ple languages. This study of Godot’s and the epigenetic or postpublication ch and in English, bringing new . Being the one play that spans Beckett’s orial career, it bears unique testimony to rstanding of theatre, so that a ‘definitive’ as its protagonist.

07 The Making of Samuel Beckett’s Fin de partie / Endgame DI R K VA N H U L L E SHANE WELLER

www.beckettarchive.org www.aspeditions.be

9 789057 187001 18

www.bloomsbury.com

bdmp7-coverASP-cs4.indd 1

9 789057 187018 18

21/03/18 18:11

21/03/18 17:59

This book series is part of the Beckett Digital Manuscript Project (BDMP), a collaboration between the Centre for Manuscript Genetics (University of Antwerp), the Beckett International Foundation (University of Reading) and the Harry Ransom Humanities Research Center (University of Texas at Austin), with the support of the Estate of Samuel Beckett. The BDMP (www.beckettarchive.org) digitally reunites the dispersed manuscripts of Samuel Beckett’s works and facilitates their examination.

The Beckett Digital Manuscript Project (BDMP) pro­ vides not only a series of books, but also an online platform which reunites the manuscripts of Samuel Beckett’s works in a digital way, and provides the di­ gital facsimiles with research tools: a transcription, a search engine, an electronic apparatus variorum, and an analysis of the textual genesis.

The Beckett Digital Manuscript Project (BDMP) brings together digital facsimiles of documents that are now dispersed over several holding libraries and adds transcriptions of Beckett’s manuscripts as a re­ search tool to study the genesis of his works.

To learn more about the Beckett Digital Manuscript Project, please visit www.universitypressantwerp. be and/or www.beckettarchive.org for a preview and more information about the digital platform.

98

DIRK VAN HULLE is Professor of English Literature and Director of the Centre for Manuscript Genetics at the University of Antwerp, Belgium.

PIM VERHULST is Postdoctoral Researcher at the Centre for Manuscript Genetics at the University of Antwerp, Belgium.

SHANE WELLER is Professor of Comparative Literature and Co-Director of the Centre for Modern European Literature at the University of Kent, UK.

AN D E R E

EERDER VERSCHENEN IN DEZE REEKS:

IN 2019 VERSCHIJNEN DE 2 VOLGENDE BOEKEN IN DEZE REEKS: rug 25 mm

tre for Manuscript

pt Project (BDMP), a enetics (University of niversity of Reading) er (University of Texas Beckett and the

The Making of Samuel Beckett’s Play / Comédie and Film O l g a B e l O B O r O D O v a

by Samuel Beckett, his . Written around the referential titles that Although mediumheir very different n terms of form and continues where the dically eliminating c element is also clearly ned to the light beam rks are grounded in s for the members of ently collaborative

08

THE MAKING OF SAMUEL BECKETT’S STIRRINGS STILL / SOUBRESAUTS AND COMMENT DIRE/...

Auteur: Dirk Van Hulle ISBN: 978 90 5487 912 1 170 X 216 | PAPERBACK | € 35,00 152 PAGINA’S

THE MAKING OF SAMUEL BECKETT’S L’INNOMMABLE/THE UNNAMABLE Auteurs: Dirk Van Hulle, Shane Weller

The Making of Samuel Beckett’s Play / Comédie and Film

ISBN: 978 90 5718 181 8 170 X 216 | PAPERBACK | € 35,00 276 PAGINA’S

Ol g a Be l OB OrOD O va

tes the dispersed tes their examination.

acsimiles

f Beckett’s works.

beckettarchive.org w.aspeditions.be

THE MAKING OF SAMUEL BECKETT’S KRAPP’S LAST TAPE/LA DERNIERE BANDE Auteur: Dirk Van Hulle

9057 187018

THE MAKING OF SAMUEL BECKETT’S PLAY / COMÉDIE AND FILM Auteur: Ogla Beloborodova ISBN: 978 90 5718 742 1 170 X 216 | PAPERBACK | € 35,00

rug 25 mm

the Centre for werp, Belgium.

pt Project (BDMP), a enetics (University of niversity of Reading) er (University of Texas Beckett and the

The Making of Samuel Beckett’s Radio Plays P i M V e R h u l s T

ning’ that dominate vision and film, the writing process of his the unique affordances In addition to Beckett’s and English from 1956 onique, Words and first ever radio script on of Robert Pinget’s e also included, as well 73) and ‘Hörendspiel’ tablished in relation rding process is from the BBC and newly discovered study of Beckett’s radio those that he made in

09 The Making of Samuel Beckett’s Radio Plays PiM VeRhulsT

ISBN: 978 90 5718 151 1 170 X 216 | PAPERBACK | € 35,00 270 PAGINA’S

THE MAKING OF SAMUEL BECKETT’S MOLLOY Auteurs: Édouard Magessa O’Reilly, Dirk Van Hulle, Pim Verhulst ISBN: 978 90 5718 536 6 170 X 216 | PAPERBACK | € 35,00 408 PAGINA’S

THE MAKING OF SAMUEL BECKETT’S MALONE MEURT/MALONE DIES Auteur(s): Dirk Van Hulle, Pim Verhulst ISBN: 978 90 5718 537 3 170 X 216 | PAPERBACK | € 35,00 322 PAGINA’S

ites the dispersed tes their examination.

acsimiles

f Beckett’s works.

beckettarchive.org w.aspeditions.be

9057 187018

THE MAKING OF SAMUEL BECKETT’S RADIO PLAYS Auteur: Pim Verhulst ISBN: 978 90 5718 797 1 170 X 216 | PAPERBACK | € 35,00

UPA

University Press Antwerp

99

KU N S T & C ULT UUR

DE KRACHT VAN KLEUR KLEURENSYMBOLIEK IN ONS DAGELIJKS LEVEN

Kleuren zijn niet weg te denken uit onze samenle­ ving. We worden er ons hele leven mee geconfron­ teerd. Denk maar aan de geboorte van een kind: komt een geboortekaartje met een blauw design in onze brievenbus terecht, dan trekken we onmiddel­ lijk de conclusie dat er een jongen is geboren. Maar ook in allerlei tradities, volksgeloof, religie, in kunst, onze taal, het steineronderwijs, enzovoort spelen kleuren een grote symbolische rol.

MARCEL DE CLEENE De kracht van kleur Kleurensymboliek in ons dagelijks leven

ISBN 978 90 5718 741 4 VERSCHIJNT DECEMBER 2018 170 X 240 | PAPERBACK | € 34,95 262 PAGINA’S

Marketeers zijn ook bijzonder geïnteresseerd in het studiegebied van de kleurenpsychologie, omdat ze hopen zo meer van hun producten aan de man te kunnen brengen. Kleur is immers een vorm van non-verbale communicatie en een van de krachtigste designelementen in direct mail, advertenties en an­ dere marketingmiddelen.

Dit boek wil niet het zoveelste in de rij zijn, maar pro­ beert het verschijnsel ‘kleur’ op een brede, grensver­ leggende manier te benaderen. Van begrijpbare, maar verrassende fysica en de elementaire anatomie van het oog, tot de rol van kleuren in kunst, taal, religie, volksgeloof, geneeskunde, onderwijs en economie.

Hopelijk krijgt de lezer van dit boek meer inzicht en dus ook meer ‘kleur’ in zijn dagelijks leven!

100

AN D E R E

MARCEL DE CLEENE Ereprofessor Marcel De Cleene (1946) was ver足 bonden aan de Universiteit Gent als onderzoeker, lesgever en wetenschapsvoorlichter. Hij zetelde in het Steering Committee van de Association of Eu足 ropean Universities Public Relations and Informa足 tion Officers, werkte mee aan populariserende radio- en tv-producties en schreef 16 popularise足 rende boeken, vooral over de relatie natuur-cultuur.

1 01

COM M U N I C AT I E & M E D I A

BEELD/TAAL THEORIE VAN DE VISUELE COMMUNICATIE

BEELD/TAAL

OMMUNICATIE

stleggen en communiceren is slechts worden aangewend zijn gesproken of p specifieke dragers geregistreerde zijn en een schijnbaar evidente kensysteem.

THEORIE VAN DE VISUELE COMMUNICATIE

het beeld aan, gefundeerd op de Sanders Peirce, als een doordachte, lijk geïllustreerde boek ligt de ewegende beeld omvat, voortleeft.

specten van het beeld, fotografische e en decoupage, parameters zoals

rte en doctor in de communicatiealyse aan het RITS, de UAntwerpen, e Grote Hogeschool. Momenteel is hij esearch Center, aan de UAntwerpen.

MARC BEKAERT

BEELD/TAAL THEORIE VAN DE VISUELE COMMUNICATIE MARC BEKAERT

MARC BEKAERT Beeld/Taal Theorie van de visuele communicatie

ISBN 978 90 5718 800 8 VERSCHENEN 255 X 215 | PAPERBACK | € 54,00 468 PAGINA’S

Beelden zijn visuele tekens. Gedachten vormen, vast­ leggen en communiceren is slechts mogelijk door het gebruik van tekens. ‘Media’ die daarvoor worden aangewend zijn gesproken of geschreven teksten, fi­ guratief weergegeven taferelen en op specifieke dra­ gers geregistreerde fotografische opnamen. Hoewel beelden alomtegenwoordig zijn en een schijnbaar evidente betekenis hebben, fungeren dus ook zij bin­ nen een ‘talig’ tekensysteem.

BEELD/TAAL reikt de lezer zowel een theorie van het beeld aan, gefundeerd op de semiotiek ontwikkeld door de Amerikaanse filosoof Charles Sanders Peirce, als een doordachte, praktijkgerichte analysemethode voor beelden. In het rijkelijk geïllustreerde boek ligt de klemtoon op het filmbeeld, dat zowel de fotografie als het bewegende beeld omvat, dat aan de basis ligt van televisie en ook in de digitale vorm voortleeft.

De auteur behandelt onder meer de semiotische as­ pecten van het beeld, fotografische en filmische re­ gistratie, compositorische factoren, montage en decoupage, parameters zoals beeldgrootte en point of view, ocularisatie en identificatie.

UPA

University Press Antwerp

102

AN D E R E

MARC BEKAERT Marc Bekaert (°1952) is licentiaat in de Wijsbe­ geerte en doctor in de communicatie- wetenschap­ pen. Hij doceerde filmgeschiedenis en beeldanalyse aan het RITS, de UAntwerpen, de Filmmusea van Brussel en Antwerpen, en aan de Karel de Grote Hogeschool. Momenteel is hij actief in de onder­ zoeksgroep Visual and Digital Cultures Research Center, aan de UAntwerpen.

103

W E TE N S C H A P & W I SK UN D E

UNIVERSELE ESTHETHIEK! DE GULDEN SNEDE? OVER ZIN EN ONZIN OMTRENT EEN MERK WA ARDIG GETAL

STIJN VERWULGEN EN GUSTAAF CORNELIS Universele Esthethiek!

De Gulden Snede?

OVER ZIN EN ONZIN OMTRENT EEN MERKWAARDIG GETAL

ISBN 978 90 5718 777 3 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 24,00 192 PAGINA’S

De gulden snede is een verhouding tussen twee afstan­ den, zoals de lengte en de breedte van dit boek, die pre­ cies overeenkomt met een welbepaald getal Φ (phi) ge­ lijk aan 1,61803399… Dit getal Φ blijkt bijzondere eigenschappen te hebben. “Het is het getal dat het verst ligt van alle breuken.” “Het is het enige positieve getal dat gelijk is aan zijn omgekeerde plus één.” De decimale vorm ‘1,61803399…’ roept duidelijk geen esthetische gevoelens op, maar het getal heeft wel een grote wis­ kundige aantrekkingskracht door zijn eigenschappen.

Ook in de natuur verschijnt hier en daar het getal Φ bij benadering en lijkt het aan de oorsprong te liggen van natuurlijke schoonheid. Ten slotte, toegepast in bouw­ kunde en schilderkunst, geeft Φ aanleiding tot een ver­ houding, ondanks de duidelijk asymmetrie, die bijzonder evenwichtig oogt. Alleen zal blijken dat het gebruik van Φ in composities en architectuur dateert van vorige eeuw, en dat het overal zien van de gulden snede zowel in de kunsten als in de natuur een vrome wens is.

Er bestaan heel wat misverstanden omtrent het voor­ komen van de gulden snede en daar gaat dit boek die­ per op in. Tevens toont het alle fraaie kanten van de wiskunde. Het is bestemd voor iedereen die van de gulden snede het fijne wil weten en het al dan niet voorkomen van Φ op een grondige manier wil verkla­ ren. Leerkrachten kunnen het in secundair als hoger onderwijs gebruiken om de geheimen van Φ te onthul­ len of om de schoonheid van de wiskundige wereld te laten zien.

104

De bewerkingen zijn elementair, de afleidingen verlo­ pen stap voor stap, maar alles is nodig om het verhaal van de gulden snede helemaal uit de doeken te doen.

Het mooie aan die graduele opbouw is dat de vele bescheiden stapjes samen prachtige inzichten opleve­ ren. Zo gebruiken we wiskunde in dit boek als didacti­ sche methode om de talrijke aspecten van Φ met el­ kaar te verbinden. Het boek is bovendien modulair opgevat, dus moeilijkere delen laten zich overslaan.

STIJN VERWULGEN (1973) doceert onderzoekstechnieken en wiskunde aan de Universiteit Antwerpen en verricht onderzoek naar methoden en technieken voor ‘mensgecentreerde’ productontwikkeling en valorisatie van wetenschappe­ lijke kennis.

GUSTAAF CORNELIS (1966) doceert aan de Vrije Universiteit Brussel en de Universiteit Antwerpen onder andere wetenschapsfi­ losofie en wijsgerige onderzoeksmethoden. Hij is te­ vens vakdidacticus wijsbegeerte en moraalweten­ schappen. Hij publiceerde bij ASP onder andere het boek Het geheim van de kosmologie ontrafeld. Zijn onderzoek spitst zich thans toe op wetenschapsethiek.

105

G E ZON D H E I D & W ELZ I J N

GEHEUGENSTEUNTJES TIPS EN TECHNIEKEN TEGEN ALLEDA AGS VERGETEN

hoorlijk wat zorgen over heugen en denken dat dit ijk gepaard gaat met hun waar. Aan de hand van tal eheugensteunjes de werkchrijft de invloed van ons rag kunnen we immers de vloeden en optimaliseren. ugentechnieken tonen de unt doen om uw geheugen is een uitstekende wisseljk.

Geheugen

steuntjes

Tips en technieken tegen het alledaags vergeten

Christel Geerts (eds.), Terry Horckmans, Mie Moerenhout, Ellen Gorus en Patricia De vriendt

Tips en technieken tegen alledaags vergeten

uitstek om uw geheugen-

ieken tegen alledaags vereiding van professor en bonden aan de VUB. Comaster in de gerontologie n: zeg niet te snel het is de ster in de gerontologie en n Gorus en professor Patriaan de VUB, departement

Geheugensteuntjes

en besef dat ik in de superat?

h gelegd?

ASP

Academic and Scientific Publishers

Academic and Scientific Publishers

22/06/2018 15:29

CHRISTEL GEERTS Geheugensteuntjes Tips en technieken tegen alledaags vergeten

ISBN 978 90 5718 780 3 VERSCHENEN 160 X 240 | PAPERBACK | € 14,95

Ik doe de deur van mijn huis open en besef dat ik in de supermarkt iets vergeten ben ... maar wat?

Waar ligt mijn gsm nu weer?

O, mijn sleutels, waar heb ik ze toch gelegd?

Veel 55-plussers maken zich behoorlijk wat zorgen over die kleine zwarte gaten in hun geheugen en denken dat dit alledaagse vergeten onvermijdelijk gepaard gaat met hun leeftijd. Niets is echter minder waar. Aan de hand van tal van voorbeelden legt het boek Geheugensteunjes de werking van het geheugen uit en beschrijft de invloed van ons eigen gedrag hierop. Via ons gedrag kunnen we immers de werking van het geheugen beïnvloeden en optimaliseren. Aan de hand van tips en geheugentechnie­ ken tonen de specialisten-auteurs wat u zelf kunt doen om uw geheugen te verbeteren. Geheugensteuntjes is een uitstekende wisselwerking tussen theorie en praktijk.

Dit boek is het instrument bij uitstek om uw geheugen­ schatkamer te optimaliseren.

106

AN D E R E

CHRISTEL GEERTS Geheugensteuntjes. Tips en technieken tegen alledaags vergeten kwam tot stand onder leiding van professor en gerontoloog Christel Geerts, verbon­ den aan de VUB. Coauteurs zijn Terry Horckmans, master in de gerontologie en auteur van het boek Vergeten: zeg niet te snel het is de leeftijd wel; Mie Moerenhout, master in de gerontologie en freelance docente; professor Ellen Gorus en professor Patricia Devriendt, beiden verbonden aan de VUB, departe­ ment Gerontologie.

1 07

S P ORT & L IC H A M E LI J K E O PVO E D I N G

DE ALLES(Z)WETER BE WEGING IN WETENSCHAP, WETENSCHAP IN BE WEGING

at van jarenlange expertise en ervaring. Het project werd opgestart in de Het wil mensen inspireren, motiveren en overtuigen om een moderne mazo het potentieel van jonge mensen ten volle te kunnen benutten.

R is als hoofddocent verbonden aan de faculteit Lichamelijke Opvoeding verschillende vakken zoals geschiedenis en filosofie van de sport en diming. In Nederland is zij bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Utrecht k en onderwijskunde van de Lichamelijke Opvoeding. Haar onderzoeksexer in het domein van didactische werk- en evaluatievormen, motorische an lesgevers en ouders.

chamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen, werkzaam als onderactiek aan de VUB en opgegroeid in het sport- en onderwijsmilieu. Verder nschappen en lichamelijke opvoeding. Als gepassioneerd sporter en jonge eam van dit project probeert hij met nieuwe inzichten en veel energie leereen alternatieve manier te denken en les te geven.

BEWEGING IN WETENSCHAP, WETENSCHAP IN BEWEGING

n de Bouw verduidelijken hoe u jongeren op praktisch-wetenschappelijke e link tussen wetenschap en beweging in de wetenschappelijke vakken en ing. De auteurs zetten de theorie kracht bij door stimulerende werkvormen dat deze manier van werken impact heeft op een hele secundaire schoolvoorbeelden over de verschillende graden heen.

DE ALLES(Z)WETER

udelijke en vakdidactische bagage over wetenschap in beweging en beoek biedt een referentiekader voor een interdisciplinaire samenwerking gemeen en in het secundair onderwijs in het bijzonder. Welke rol kunt u als oe kunnen (toekomstige) leerkrachten het best hierop voorbereid worden?

Jan De Bouw & Kristine De Martelaere

WWW.VUBPRESS.BE

9 789057 187322

De alles(z)weter geeft u inhoudelijke en vakdidactische bagage over wetenschap in beweging en beweging in wetenschap. Het boek biedt een referentiekader voor een inter­disciplinaire samen­ werking tussen vakspecia­listen in het algemeen en in het secundair onderwijs in het bijzonder. Welke rol kunt u als vakleerkracht hierin spelen? Hoe kunnen (toekomstige) leerkrachten het best hierop voorbereid worden?

BEWEGING IN WETENSCHAP, WETENSCHAP IN BEWEGING

KRISTINE DE MARTELAER JAN DE BOUW

KRISTINE DE MARTELAER, JAN DE BOUW De alles(z)weter

ISBN 978 90 5718 732 2 VERSCHENEN 170 X 240 | PAPERBACK | € 31,95 316 PAGINA’S

108

Kristine De Martelaer en Jan de Bouw verduidelijken hoe u jongeren op praktisch-wetenschappelijke wijze warm kunt maken voor de link tussen wetenschap en beweging in de weten­ schappelijke vakken en de lessen Lichamelijke Opvoeding. De auteurs zetten de theorie kracht bij door stimulerende werk­vormen uit te werken. Om aan te tonen dat deze manier van werken impact heeft op een hele secundaire schoolcarrière gebruiken de auteurs voorbeelden over de verschillende graden heen.

De alles(z)weter is het resultaat van jaren­lange expertise en ervaring. Het project werd opgestart in de lerarenopleiding aan de VUB. Het wil mensen inspireren, motiveren en overtuigen om een moderne manier van denken te hebben, en zo het potentieel van jonge mensen ten volle te kunnen benutten.

AN D E R E

KRISTINE DE MARTELAER is als hoofddocent verbonden aan de faculteit Li­ chamelijke Opvoeding en Kinesitherapie en doceert verschillende vakken zoals geschiedenis en filosofie van de sport en didactiek van de bewegingsvor­ ming. In Nederland is zij bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Utrecht binnen de leerstoel pedago­ giek en onderwijskunde van de Lichamelijke Op­ voeding. Haar onderzoeksexpertise situeert zich onder meer in het domein van didactische werk- en evaluatievormen, motorische basisvaardigheden en de rol van lesgevers en ouders.

JAN DE BOUW is master Lichamelijke Opvoeding en Bewegings­ wetenschappen, werkzaam als onderzoeker en praktijkassistent didactiek aan de VUB en opge­ groeid in het sport- en onderwijsmilieu. Verder is hij actief als leerkracht wetenschappen en lichamelijke opvoeding. Als gepassioneerd sporter en jonge kracht binnen het onderzoeksteam van dit project probeert hij met nieuwe inzichten en veel energie leerkrachten te motiveren om op een alternatieve manier te denken en les te geven.

109

AN D ER E

110

AN D E R E

UITGEVERIJ ACADEMIC & SCIENTIFIC PUBLISHERS ASP Editions | VUBPRESS | UPA 02/289 26 56 E info@aspeditions.be W www.aspeditions.be T

KLANTENDIENST

Sofie De Smet info@aspeditions.be MARKETING & COMMUNICATIE

Daisy Hombroeckx daisy.hombroeckx@aspeditions.be

111