کتابچه ۵۰ درصد زنان شماره ۱

‫یکی از اقداماتی که باید در راستای رسیدن به صلح دوام دار‪ ،‬دموکراسی و حاکمیت قانون صورت پذیرد‪ ،‬تحقق عدالت‬ ‫انتقالی است که باید تمام مردم‪ ،‬نهادهای اجتماعی و دولت در این پروسه دخیل باشطند‪ .‬امططا نگطاه بطه موضطوع عططدالت‬ ‫انتقالی نیز دچار تنگ نظری و نگاه زن ستیز و مردسالرانه شده است‪ .‬هر چنططد تططاکنون اقططدام جططدی و عملططی در ایططن‬ ‫زمینه صورت نپذیرفته است اما روشن است که زنان در این پروسه نادیده گرفته شده اند به این دلیل که نقططش آن هططا‬ ‫به عنوان بازیگران و قربانیان جنگ به رسمیت شناخته نشده است‪ .‬فلذا تا زمانی که ایططن نقططش و جایگططاه بططه رسططمیت‬ ‫شناخته نشود‪ ،‬زنان در مذاکرات صلح و تقسیم قدرت نیز جایگاهی نخواهند داشت‪ .‬چنان که تجربه ی پروسه ی بن نیز‬ ‫آشکارا همین تجربه را نشان می دهد که به دلیل عدم به رسمیت شناختن نقش زنان )نقش مستقیم یا غیططر مسططتقیم(‬ ‫در منازعات و جنگ های گذشته‪ ،‬در پروسه بن و تقسیم قدرت نیز سهم فعالنه نداشتند‪.‬‬ ‫مساله دیگری هم که در موضوع عدالت انتقالی می گنجد اما به دلیل حططاکم بططودن نگططرش هططای مردسططالرانه بططه ایططن‬ ‫پروسه‪ ،‬مورد غفلت واقع شده است‪ ،‬مساله تجاوزات جنسی در دوران جنگ است‪ .‬نگرش حاکم بر عططدالت انتقططالی در‬ ‫کشور افغانستان‪ ،‬تجاوزات جنسی به زنان را نه موضوع جنایت های جنگی بل تنها امری مربوط به انحرافططات اخلقططی‬ ‫و فردی می داند و نیازی به طرح و رسیدگی به آن در قالب روند عدالت انتقالی نمی بیند‪.‬‬ ‫امروز شاهد آن هستیم که روند عدالت انتقالی بطه ططور نطاقص در کشطور اجطرا مطی شطود کطه از آن جملطه مطی تطوان‬ ‫پرداخت غرامت های نقدی از سوی رییس جمهططور بططه کشططته شططدگان )افططرادی کططه در جریططان حططوادث بعططد از ‪ 2001‬و‬ ‫توسط نیروهای ایتل ف و طالبان کشته می شوند( و مجروحین اشاره نمود‪ .‬اما پرسشی که امروز زنان مطرح می کنند‬ ‫این است که غرامت آثار ناشی از تجاوز جنسی‪ ،‬از دست دادن همسر‪ ،‬محدودیت های ایجاد شده در زمینططه هططای کططار‪،‬‬ ‫تعلیم و تربیت و حیات اجتماعی زنان و ناهنجاری ها و آسیب های روحی وروانی سال ها جنگ بططر میلیططون هططا زن و‬ ‫کودک‪ ،‬چگونه و با استفاده از چه معیارهایی سنجیده خواهد شد؟‬ ‫امروز پس از گذشت ‪ 8‬سال تلش در راستای نهادینه سازی دموکراسی‪ ،‬بیم آن می رود کططه ایططن تلش هططا در جریططان‬ ‫بازی های سیاسی بزرگ و مذاکرات پشت پرده‪ ،‬باز قربانی وعده های بی اساس امنیت و صلح شوند‪.‬‬ ‫پیشنهاد مذاکره با طالبان از چند سال اخیر به این سو از جانب برخی محافل خارجی و نیز دولت افغانسططتان‪ ،‬بططه ویططژه‬ ‫رییس جمهور کرزی مطرح شده است‪ .‬شیوه عمل و مکانیزم اجرایی ایططن مططذاکره امططا روشططن نبططوده و مططذاکرات غیططر‬ ‫شفا ف و دور از نظر مردم یعنی رای دهندگان صورت گرفته است‪ .‬طالبان نیز رسما اعلم کرده اندکه نسبت به مذاکره‬ ‫تردید دارند و پیش شرط های کلنی را برای انجام مذاکره مطرح کرده اند‪ .‬آن چه بر همگان روشن اسططت ایططن اسططت‬ ‫که مردم افغانستان یک بار برای »نه گفتن« به پروژه سیاسی – اجتماعی و دولت داری طالبان‪ ،‬جنططگ و آواره گططی‪5 ،‬‬ ‫سال پیش به پای صندوق های رای رفتند‪ .‬اکنون ما می پرسیم چگونه می توان خواست مردم را نادیده گرفت و میططان‬ ‫پروژه ی طالبان و بسیج این چنطد سطال در راسطتای امنیطت‪ ،‬صطلح و دموکراسطی آشطتی ایجطاد کطرد؟ چگطونه بطا قطانون‬ ‫اساسی‪ ،‬شعارهای مدنی‪ ،‬و مدارای دمکراتیک که مورد ادعای جامعه فعلی است‪ ،‬مطابقت و همخوانی ایجاد خواهططد‬ ‫شد؟‬