De financiële stroom naar proper water

Het zit in onze naam: Aqua-fin, de 'fin' van financieren. Sinds de oprichting van Aquafin in 1990 is het bedrijf verantwoordelijk voor de uitbouw, het beheer en de financiering van de Vlaamse rioolwaterzuiveringsinfrastructuur. De investeringen van de aflopen decennia deden de zuiveringsgraad in Vlaanderen stijgen van 30% naar 86%.

In opdracht van het Vlaamse Gewest bouwt Aquafin de rioleringsinfrastructuur in Vlaanderen verder uit. In 2022 leverden we in totaal voor 180 miljoen euro aan projecten op en brachten we voor een recordbedrag van meer dan 250 miljoen euro aan nieuwe projecten op de markt. Een geoliede financiële stroom is voor het bedrijf dus van groot belang, maar hoe werkt die financiering juist?

De vervuiler betaalt

Van rioleringsprojecten tot nieuwe zuiveringsinstallaties. Alles wat Aquafin bouwt, prefinanciert het bedrijf. Pas na de oplevering van een project heeft Aquafin contractueel recht op de terugbetaling ervan, hoofdzakelijk gespreid over een periode tot 15 jaar (voor elektromechanica) of 30 jaar (voor bouwkunde).

“De oplevering van een project is voor ons het startschot om de financiële stroom in gang te zetten. Vanaf dat moment factureert Aquafin stelselmatig door naar de drinkwatermaatschappijen”, legt Glenn Van Olmen uit, Directeur Finance & Procurement. “Drinkwatermaatschappijen zijn verplicht om het drinkwater dat zij leveren, na verbruik, te zuiveren. Hiervoor doen ze beroep op Aquafin. Wij factureren bijgevolg deze investeringskosten, maar ook de prefinancieringskosten en toegekende werkingsmiddelen, aan hen. De drinkwaterbedrijven betalen de facturen van Aquafin met enerzijds een toelage uit het Vlaamse Minafonds, dat gespijsd wordt door algemene belastinginkomsten.”

“Anderzijds rekenen ze het overige deel, momenteel zo’n 60 à 70% van de totale factuur, door aan de consument volgens het principe de vervuiler betaalt en dus volgens het drinkwaterverbruik”, verduidelijkt Glenn.

Financiering op lange en korte termijn

Omdat Aquafin de uitgaven voor zijn investeringen gespreid krijgt terugbetaald, moet het bedrijf hiervoor financiering ophalen. “Met een Moody’srating van Aa3 heeft Aquafin dezelfde kredietwaardigheid als het Vlaamse Gewest en de Federale Overheid, en dat opent deuren. We gaan de financiële markt op voor zowel korte- als langetermijnkredieten”, legt Glenn uit.

“Voor de financiering op lange termijn kijken we vooral naar leningen op 15 en op 30 jaar, dezelfde termijnen waarop de drinkwatermaatschappijen ons terugbetalen. De kredieten op 15 jaar sluiten we voornamelijk af bij banken, voor die op 30 jaar matchen we goed met investeerders, zoals verzekeringsmaatschappijen.” Aquafin kan de langetermijnfinanciering pas afsluiten nadat een project werd opgeleverd. Het werkkapitaal dat in tussentijd nodig is voor de bouwfase van de projecten – denk aan dagelijkse facturen van aannemers, leveranciers, … – financiert het door leningen op korte termijn af te sluiten. “De drinkwatermaatschappijen betalen per kwartaal aan Aquafin. We weten dus perfect welke bedragen er op welk moment binnenkomen. Dat maakt dat we op een heel gerichte manier financiering op korte termijn kunnen afsluiten, wat interessant is voor investeerders met een tijdelijk cashoverschot. Zij kunnen dit perfect voor een week, een maand, twee maanden beleggen bij Aquafin. De interesten die Aquafin betaalt op het geleende bedrag zijn vaak interessanter dan wat men ervoor zou krijgen via hun spaarrekening, omdat het bedrag niet meteen opvraagbaar is”, aldus Glenn.

Samenwerkingsovereenkomst

Werkingstoelage ~30% + administratie kosten drinkwatermaatschappijen

Financiële stromen

Twaalfde Financiering Met De Europese Investeringsbank

Voor bijna de helft van onze langetermijnfinanciering klopt Aquafin aan bij de Europese Investeringsbank (EIB). De EIB was de eerste financier van Aquafin in 1994. In april 2023 werd de twaalfde lening tussen beide partijen ondertekend, waarbij de EIB inmiddels al meer dan €2 miljard aan financiering beschikbaar maakte voor het uitbreiden en verbeteren van de waterzuivering in Vlaanderen. “Deze nieuwe financiering toont dat we ook na de implementatie van de nieuwe samenwerkingsovereenkomst met het Vlaamse Gewest nog steeds kunnen rekenen op de EIB. Voor Aquafin is de EIB daarom niet alleen een investeerder, maar een echte partner voor propere Vlaamse waterlopen, vandaag en in de toekomst,” volgens Jan Goossens, CEO van Aquafin bij de ondertekening. EIB-vicepresident Kris Peeters: “De komende jaren zal water, en vooral schoon water, steeds belangrijker worden voor onze maatschappij en de economie. EIB blijft ook in de toekomst graag een financiële steun voor Aquafin, zodat het bedrijf zijn activiteiten kan verderzetten en Vlaanderen koploper kan blijven. Ik ben erg fier dat de Europese Investeringsbank hier zo’n belangrijke rol kan spelen.”

“Ook de financiering van algemene werkingsmiddelen in afwachting van de kwartaalbetaling door de drinkwatermaatschappijen, denk maar aan facturen voor onderhoud van onze installaties, lonen van personeel, verbruik van chemicaliën, worden geprefinancierd met deze kortetermijnfinanciering.”

Leningen op korte termijn – gebruikt om de bouwfase te financieren – worden na oplevering afgelost met het kapitaal dat ter beschikking komt bij het afsluiten van langetermijnkredieten, waar die laatsten op hun beurt worden afbetaald door de doorfacturatie aan de drinkwatermaatschappijen. “We financieren op lange termijn nooit meer dan het bedrag waar we, via de gespreide facturatie van opgeleverde projecten recht op hebben bij de drinkwaterbedrijven. Het verschil vangen we op met ons werkkapitaal. Zo is de langetermijninvesteerder zeker van zijn geld. Het is een systeem dat zichzelf mooi in balans houdt”, zegt Glenn.

Duurzaam investeren

Niet alleen de flexibele manier van investeren en de mooie Moody’s-Rating trekken geldschieters aan, ook het duurzame karakter van een investering bij Aquafin is interessant. Want hoe langer hoe meer wint maatschappelijk verantwoord investeren aan belang. Duurzame investeringen houden rekening met ecologische, maatschappelijke en beleidscriteria (ESG). Als Vlaamse afvalwaterzuiveraar tikt Aquafin heel wat boxen aan.

Zeker voor de Europese Investeringsbank (EIB), onze grootste financier, zijn deze ESG-criteria van groot belang, aangezien Europa de klimaatdoelstellingen deels wil bereiken via zijn financiële instellingen.

De EIB kijkt er bij elke investering op toe dat de ontleners het geld besteden aan projecten die bijdragen aan de ecologische agenda. “EIB is een climate bank, het duurzaamheidsaspect is de laatste jaren dan ook aanzienlijk gegroeid”, zegt Kris Peeters, vicepresident van de EIB. “Het doel is om tegen 2025 50% van ons totaalvolume aan financiering in klimaat bewuste projecten te steken. Voor België zaten we vorig jaar al op 68%. Een krachtig cijfer waar Aquafin sterk heeft toe bijgedragen. Maar we zijn er nog niet. Ook de komende jaren zullen we nog heel wat moeten investeren om de klimaatdoelstellingen van 2030 en 2050 te halen. Er ligt nog werk op de plank, ook voor Aquafin.”