Farys en Aquafin voor het eerst samen rioolbeheerder

Gemeentelijk rioolbeheer wordt almaar complexer en vraagt steeds meer specialisatie. Ruim twee derde van de Vlaamse steden en gemeenten besteden die zorg ondertussen uit aan een rioolbeheerder. Drie drinkwaterbedrijven werken hiervoor nu al structureel samen met Aquafin. Met een vierde, Farys, zetten we een eerste samenwerking op voor de stad Aalst.

De kaderrichtlijn Water, standaarden en minimumvoorwaarden voor rioolinspecties en -onderhoud, de gevolgen van de klimaatverandering die zich laten voelen in lokale wateroverlast en lange droogtes, … : gemeentelijke technische diensten staan voor grote uitdagingen waarvoor ze vaak niet voldoende capaciteit hebben. Het rioolbeheer uitbesteden aan een gespecialiseerd rioolbeheerder geeft dan ademruimte. Bijvoorbeeld aan het drinkwaterbedrijf dat instaat voor de drinkwaterlevering in de regio. Aquafin heeft intussen met De Watergroep, water-link en Pidpa een samenwerkingsvorm waarin elke partij gespecialiseerde taken op zich neemt. Recent werd ook een eerste samenwerking met Farys opgezet, voor het rioolbeheer van de stad Aalst.

Accountmanager Koen De Winne (Aquafin): “Het contract voor gemeentelijk rioolbeheer dat stad Aalst had afgesloten met Aquafin liep af in 2021. De stad heeft dan een nieuw bestek op de markt gebracht dat een tiental verschillende services rond rioolbeheer bevatte: beheer en updaten van databanken, beschikbaar stellen van afkoppelingsdeskundigen en uitvoeren van keuringen, projectmanagement, plaatsen van IBA’s, grondverwerving, … In het kader van dat gepubliceerde bestek zijn Aquafin en Farys, de drinkwaterleverancier in Aalst, rond de tafel gaan zitten om te bekijken hoe we een gezamenlijk aanbod konden uitbrengen naar de stad toe.”

“We hebben de taken verdeeld op basis van de sterktes van beide partijen”, gaat Dirk Verbeelen, directeur netinfradiensten bij Farys, verder. “Zaken die dicht bij de burger liggen – zoals bijvoorbeeld de plaatsing van IBA’s- zullen vooral door Farys worden opgenomen. Ook het beheren en updaten van de gemeentelijke rioleringsdatabank zal door ons gebeuren. Andere modules zoals asset management, afkoppelingen, beheer en onderhoud van pompstations en hydraulische structuren worden door Aquafin behartigd.”

Geen copy-paste

“De samenwerking die we nu hebben uitgetekend is volledig geënt op de noden en de bezorgdheden van de stad”, gaat Koen De Winne verder. “Voor elke service hebben we bekeken wie de beste partij is om die bepaalde taak uit te voeren. Maar dat betekent niet dat de samenwerking die we hier hebben in de toekomst ook gewoon copy-pasten voor andere steden of gemeenten. We gaan steeds kijken wat het best passende aanbod is en op basis daarvan wordt dan de taakverdeling vastgelegd. De historische achtergrond in zo’n dossiers en taken is namelijk zeer moeilijk overdraagbaar. Aquafin voert bijvoorbeeld al tien jaar het asset management uit voor Aalst. Mede daardoor is het één van de steden waar de meeste inspecties zijn uitgevoerd en waar de meeste herstellingen op rioleringen en collectoren worden uitgevoerd. Ze voldoen nu al aan de Vlaamse voorwaarden. Op het vlak van asset management heeft Aquafin in Aalst dus een historische kennis opgebouwd die je niet zomaar kan overdragen. In andere steden of gemeenten is dat misschien omgekeerd en zit die historische kennis vooral bij Farys. Daarom bekijken we elk dossier afzonderlijk en gaan we na hoe we het beste onze krachten bundelen.”

Dirk Verbeelen: “Ook kostenefficiëntie speelt daarin een rol. De pompstations van Aalst zijn vandaag in beheer bij Aquafin. Farys heeft ook een afdeling die pompstations beheert, maar het heeft geen zin om alles over te zetten van het ene systeem naar het andere. Er zouden dan bijvoorbeeld sturingen moeten aangepast worden, wat alleen maar extra kosten met zich meebrengt.”

Voordeel voor klantgemeente

Het samenwerkingsverband tussen Aquafin en Farys levert twee synergieën op waar de stad Aalst z’n voordeel kan uithalen. “Enerzijds is er de synergie tussen drinkwater en afvalwater, anderzijds tussen de stedelijke infrastructuur en de bovengemeentelijke infrastructuur”, aldus Koen De Winne.

Dirk Verbeelen van Farys beaamt dat. “Bovengemeentelijke en gemeentelijke opdrachten kan je niet los zien van elkaar. Dat we beide aspecten naar voor brengen voor Aalst is volgens mij net de sterkte van onze samenwerking. Als drinkwatermaatschappij pleiten wij voor het verticale integratiemodel, waarbij de drinkwatermaatschappij - waar ze ook instaat voor de distributie van drinkwater - mee aan tafel zit voor de riooloperaties. We hanteerden in het verleden altijd het model van intergemeentelijke samenwerking, waarbij een gemeente moest toetreden tot het intergemeentelijk samenwerkingsverband. Maar we zien vandaag, en dat is al een aantal jaren zo, dat er gemeenten zijn die er voor kiezen om hun rioleringsinfrastructuur in eigen hand te houden. Dat respecteren we natuurlijk bij Farys, maar we willen wel de expertise die we hebben opgebouwd bij andere gemeenten via een dienstverleningsovereenkomst ter beschikking stellen. Ik denk dat de samenwerking met Aquafin op dat vlak sterk is en voor de klantgemeenten wel een extra troef kan zijn.”

Dirk Verbeelen

Samenwerking verdiepen

Voor rioolbeheerders staan er in de nabije toekomst nog enkele uitdagingen te wachten, zoals de uitbouw van het overstortmeetnet. Dat was vroeger vooral een bovengemeentelijke activiteit. “Lokale rioolbeheerders kunnen dat nu allemaal apart beginnen opzetten, maar het lijkt me verstandiger om naar een gezamenlijke aanpak te gaan. Ik heb er dus zeker oren naar om de samenwerking tussen Farys en Aquafin nog te verdiepen”, stelt Dirk Verbeelen.

“Er zijn inderdaad raakvlakken waar in de toekomst nog efficiëntieverbetering te halen is”, zegt ook Koen De Winne. “Rioleringsprojecten met zowel een bovengemeentelijk als een gemeentelijk aandeel zou je als één kunnen bekijken. Een opsplitsing van (het beheer van) lokale en bovenlokale infrastructuur vergroot alleen de complexiteit van het beheer van kwetsbare assets. Bovendien kunnen bij de verdere uitbouw besparingen gerealiseerd worden door een integrale benadering. Verschillende databanken zouden kunnen samensmelten tot één databank waar iedereen toegang tot heeft. Het is dus best mogelijk dat we in de toekomst structureler of meer gestroomlijnd gaan samenwerken om zo efficiënter te werken naar het halen van de Europese doelstellingen.”

Hier werkt Aquafin samen met een drinkwaterbedrijf l Water-link in samenwerking met de Aquafin l Riopact (De Watergroep en Aquafin) l Farys in samenwerking met Aquafin l Pidpa in samenwerking met Aquafin