Duurzamer omgaan met hemelwater in eigen huis: “Water is de basis van alle leven”

Vlaanderen kent vandaag nog te veel verharde oppervlaktes en dat brengt heel wat problemen met zich mee. Drie enthousiaste werknemers van Aquafin tonen ons hoe zij in eigen huis en tuin de strijd aan gaan met verharding. “We kunnen echt een verschil maken, daar ben ik van overtuigd.”

Bart Saerens, onderzoeker R&D

Vier jaar geleden ben ik hier in Asse komen wonen. Al van bij het ontwerp van het huis wisten we dat we heel wat blauwgroene maatregelen wilden integreren. Zo hebben we op onze oprit waterdoorlatende verharding geplaatst. Verschillende delen van de oprit die we niet nodig hadden zijn zelfs niet verhard zodat er planten op kunnen groeien. Waterdoorlatende verharding is verplicht in Vlaams-Brabant, maar het kost ook niet meer dan niet-doorlatend dus waarom zou je het niet doen?

Bart Saerens integreerde enkele blauwgroene maatregelen integreren.

Door een foutje tijdens de bouw loopt slechts een deel van ons dak af naar een regenwaterput. Aanvankelijk was dat voldoende, maar dit jaar met de droogte, en omdat ik veel meer van thuis werk en bijvoorbeeld de wc meer gebruik, hadden we te weinig regenwater. Dus dan hebben we een tweede regenton geïnstalleerd om ook het water van de achterkant van het zadeldak te kunnen verzamelen. Als die vol zit laat ik het leeglopen in onze regenwaterput.

Achteraan in de tuin hadden we dan weer water te veel toen we hier kwamen wonen. De achterkant ligt namelijk lager waardoor de ondergrond heel drassig was en zonder laarzen kon je hier eigenlijk niet stappen. We hebben dan beslist om een aantal wilgen te zetten. Die hebben de eigenschap dat ze heel veel water opnemen, daarom zie je ze ook vaak langs een beek staan. Nu hebben we hier geen wateroverlast meer en het zijn nog eens mooie bomen ook.

Waarom blauwgroene maatregelen?

Een blauwgroene inrichting is belangrijk voor mij omdat ik zelf sowieso al heel milieubewust ben. Door bij Aquafin te werken, ben ik gewoon ook veel bezig met het waterverhaal. Dat heeft natuurlijk als voordeel dat ik goed op de hoogte ben van de maatregelen die je kan treffen.

Tips voor nieuwe verbouwers?

Als mensen zelf gaan bouwen of verbouwen raad ik zeker aan om een regenwaterput te installeren en om die groot genoeg te voorzien. Als je de mogelijkheid hebt, zou ik ook zeker aan een groendak denken. Dat is toch een veel mooier uitzicht dan bijvoorbeeld een zwart, plat dak. Regentonnen zou ik uiteraard ook steken. Ze zijn goedkoop, makkelijk te installeren, en je haalt er enorm veel uit.

Christa Coppens, projectmanager

Ik woon samen met mijn man en 13-jarige dochter in een redelijk traditioneel huis in Lochristi. In een traditionele verkaveling, met een lapje grond eraan. Leuk weetje over Lochristi: de grond is hier zeer goed infiltreerbaar. We hebben dan ook heel wat blauw - groene maatregelen getroffen om daarvan te genieten.

Christa Coppens: “Als iedereen hier zijn steentje bijdraagt kunnen we echt al een verschil maken. Daar ben ik van overtuigd.”

Ons dakoppervlak is 150 vierkante meter en het regenwater daarvan stroomt naar regen waterputten, goed voor zo’n 15.000 liter. Onze terrassen zijn redelijk groot en wateren volledig af naar het gras of naar onze waterdoorlatende oprit in dolomiet. Ook onze vijver stort gewoon over in de tuin.

Met hulp van al deze maatregelen hebben we onze verharde oppervlakte toch kunnen beperken tot die 150 vierkante meter dak, waarvan het water nog gebufferd wordt in de regenwaterputten. Het niveau van het water in die regenwaterputten volgen we nauwgezet op om ervoor te zorgen dat er toch altijd een zekere buffering is, voor intense regenbuien bijvoorbeeld.

Waarom blauwgroene maatregelen?

Ik noem het eigenlijk gewoon gezond verstand. Vlaanderen is zo verhard, we moeten daar echt iets aan doen en alle beetjes helpen. Zeker in Lochristi hebben we goed infiltreerbare grond dus als iedereen hier zijn steentje bijdraagt kunnen we echt al een verschil maken. Daar ben ik van overtuigd.

Tips voor nieuwe verbouwers?

Er komen hier regelmatig buren langs die hun tuin nog moeten aanleggen. Dan zeg ik zeker: denk goed na om een extra regenwaterput te steken. Wij waren verplicht om een regenwaterput van 5.000 liter te steken, maar voor een gezin is dat eigenlijk te klein. Ik zou daarnaast een wadi als extra buffer aanraden. Laat ook zeker je terrassen afstromen naar de oprit of het gras. In tegenstelling tot wat je zou denken, levert dit geen wateroverlast op, integendeel. Onze tuin is daar het levende bewijs van. De maatregelen die we nemen, op de regenwaterput na, zijn trouwens ook helemaal niet duur.

Katrien Moubax, gebiedsingenieur

Samen met mijn man en drie dochtertjes woon ik in Mechelen, net buiten de ring. We waren meteen verliefd op de grote tuin van dit huis, want in een stad is het toch niet altijd evident om zoveel groen te hebben. We richten alles zo inheems, biodivers en natuurlijk mogelijk in. Zo hebben de diertjes er ook nog iets aan. Er zijn hier namelijk enorm veel vogels, zeker voor een stad. Er staat bijvoorbeeld een dode boom waar regelmatig een bonte specht zit, dus ik hoop dat ze die gaan laten staan. En in de groene muur van de moskee hiernaast krioelt het van de vogels. Daarnaast zien we hier nog heel wat bijen en andere beestjes. Een groene oase in de stad, zeg maar.

Katrien Moubax woont in een “groene oase in de stad”.

We hebben zelf een regenwaterput gezet en het dak van ons tuinhuis afgekoppeld zodat het regenwater naar een regenton stroomt. Dat water kan ik dan gebruiken voor de plantjes binnen en buiten. Recent hebben we ook het dak van het huis afgekoppeld, maar wel met een beveiliging zodat het bij hevige regen nog altijd naar de openbare riolering loopt. Bij kleine buien loopt het de dakgoot in, naar onze regenwaterton, waar we het kunnen opvangen en hergebruiken. Die heeft vervolgens een overloop naar een andere regenwaterton, die dan weer overloopt naar een zelf gegraven infiltratiekom. Dankzij de zanderige ondergrond hier loopt het water meteen terug weg.

Waarom blauwgroene maatregelen?

Mijn man en ik zijn allebei veel bezig met natuur en ikzelf ben van jongs af aan al bezig met water. Het is tenslotte een steeds belangrijker en schaarser goed. Water is de basis van alle leven en we moeten er spaarzamer mee omspringen. Dus ik probeer duurzaam in te grijpen waar ik het zelf kan, zoals regenwater hergebruiken voor al onze planten. De rest van het hemelwater kan infiltreren in de tuin en zo vullen we het grondwater weer aan. Daarnaast vind ik het ook gewoon fijn om in een natuurlijke en groene tuin te zitten. Het geeft rust en dat kan soms waardevol zijn in een stad.

Tips voor nieuwe verbouwers?

De maatregelen die we nu zelf hebben uitgevoerd waren allemaal enorm eenvoudig, én met een beperkte kost. Door met een beveiligingssysteem te werken kan je het water ook altijd terug naar de riolering laten lopen. Ik raad ook sterk aan om een regenton te plaatsen, het hielp ons enorm om de droge zomer te overbruggen. Regenwater is trouwens veel beter voor je planten dan leidingwater met kalk. Daarnaast zou ik zeggen: probeer zoveel mogelijk te ontharden zodat het hemelwater kan infiltreren.

Ook meebouwen aan een blauwgroen Vlaanderen? Surf naar www.blauwgroenvlaanderen.be voor meer informatie.