Beestenboel in balans Leef, woon, werk, feest... met ANS P. P. 10 10
aardvarken zomaar fataal kan worden. Reden genoeg voor de dierentuin om een pasgeboren jong met extra zorg te behandelen. Een verzorger neemt het beestje de eerste weken mee naar huis om hem daar de fles te geven. Zodra de beesten volwassen zijn, kunnen ze gelukkig zorgeloos stoeipartijen voeren. Terugtrekken in de Bush De aardvarkens hebben hun eigen verblijf, maar het gros van de dieren in de Bush kan zich vrij bewegen door de hele hal. Een knalblauwe waaierduif die ineens uit de bosjes vandaan komt of een vleermuis die razendsnel voorbij scheert, het is een beestenboel van jewelste. Voor Burgers’ Zoo is het belangrijk dat alle dieren zo natuurlijk mogelijk kunnen samenleven, legt bioloog Willeke Huizinga uit. Als curator is zij verantwoordelijk voor het behoud van de planten en dieren in de Bush en Mangrove. ‘Dierenwelzijn is voor mij gewaarborgd als dieren hun natuurlijke gedragingen kunnen laten zien en daar ook een zekere keuze in hebben.’ Vergeleken met een regulier verblijf, omringd met hekken, zitten de dieren in de ecodisplays er volgens haar comfortabel bij. ‘Een vogel kan hier vrijer rondvliegen dan in een klein verblijf en besluit zelf wanneer hij iets gaat eten bij een van de vele voederplekken.’ Toch heeft de grootschaligheid van de Bush ook een nadeel, geeft Huizinga toe. ‘Het is zo dichtbegroeid dat het moeilijk is dieren te monitoren. Vogels laten bijvoorbeeld niet zien dat ze ziek zijn, want dat is een teken van zwakte’, vertelt ze. ‘Als je het beestje weet te pakken, is het negen van de tien keer al te laat.’ De dichte begroeiing is naast een ideale verstopplek voor vogels ook onderdeel van de Nederlandse botanische collectie. Plantenverzorger Ernst Kamphuis ontfermt zich over de talloze cactussen, cacaoplanten, dracaena’s en ander
exotisch groen. Vol trots laat hij de lange rij kweektafels en hangplanten achter de schermen zien. ‘De zaadjes planten we hier buiten het bereik van vogels’, vertelt hij. ‘Zodra ze zijn uitgegroeid tot een levensvatbaar struikje, plaatsen we die beneden in de hal.’ Sommige planten doen er heel lang over. Zo hangen een paar orchideeën al ruim tien jaar in de kas. De meeste bezoekers gaan gelukkig goed om met het groen, maar soms wil het gebeuren dat iemand op een van Kamphuis’ levenswerken staat. ‘Dat hoort er nu eenmaal bij’, zegt hij enigszins schoorvoetend. Terug in de hal wijst hij de ene na de andere plant aan, elk met een eigen verhaal. ‘Hier, de panamahoedenplant. Als hij bloeit, is het een witte pluizenbol en ruikt hij heerlijk. Zijn naam ontleent hij aan de dure hoeden die van zijn vezels worden gemaakt.’ Winter of niet, in de Bush moet constant worden gewerkt. ‘We zijn nu volop aan het snoeien, vooral om de begroeiing onderop in deze donkere dagen meer licht te geven.’ Verboden te voeren Een ecosysteem als dat van de Bush in stand houden is bepaald geen sinecure. ‘Continu maak ik beslissingen over wat mooi is qua beeld, wat goed is voor de dieren en welke planten we moeten behouden’, vertelt Huizinga. ‘Dat is altijd een groot conflict tussen dieren, planten en bezoekers.’ Het komt nog wel eens voor dat bepaalde dieren niet samengaan met planten die in de Bush groeien. ‘Twee jaar geleden bijvoorbeeld begonnen we met drie Madagaskarwevers, kleine roodgekleurde vogels. Niet veel later hadden we er zeshonderd rondvliegen. Omdat ze massaal planten gebruiken als nestmateriaal, liep het groen veel schade op. Toen hebben we besloten vijftien mannetjes te houden en de rest uit te plaatsen naar andere dierentuinen.’ In dit geval won de flora het van de fauna, maar vaker is het andersom. ‘Een dier dat zeldzaam is in het wild of