Nail Payza

Birbirini değişik açılardan, değişik doğrultularda kesen, ya da bir formun oluşumuna olanak veren çizgi ritmiyle boyanın alt pentür değerini dışa vurmayı amaçlayan renksel bölmelerin mesajını, ortak bir payda altında toplayabilen bu resimler, bizim çağdaş sanatımızda 1950'li yıllarda etkinlik aşamasına varmış olan soyutçu biçim anlayışını, yeniden canlandırma girişimi olarak da tanımlanabilir. Kuşkusuz programlı bir girişim değildir bu; zaten kökeninde de böyle bir amacın saklı olduğunu gösterecek herhangi bir işarete rastlanmaz. Payza içtenlikle inandığı bir resim tarzının sorumluluğunu üstlenmekteydi.O tarzın dışında, bir başka türün, kişilik nosyonuyla çelişeceği gerçeğini bildiğinden, farklı şeyleri denemek gibi bir lükse girmiyordu. Genişletmek istediği, benimsediği tarzın sınırlarıydı. Bugün, eski dönem çalışmalarından bir resimle yenisini yan yana koyup baktığınızda size hem değişmiş hem de değişmemiş görünen şeyin aşkın (transcendant) bir görüş bağlanımda türdeş bir analizden kaynaklandığını kolaylıkla kavrayabilirsiniz.

1985 yılından başlayarak Ankara‘da, önceleri Mürşide İçmeli ve Hayati Misman‘ın atölyelerinde süren daha sonra, şaşılacak derecede kısa bir sürede kendi olanaklarıyla bütünleşerek, tam anlamıyla kişisel bir etkinliğe dönüşen özgün baskı türündeki çalışmalarının da ona yeni bir yol açtığını belirtmek gerekiyor. Bu türün, yağlıboya ve akrilik çalışmalar için ayrı bir seçenek değil, o çalışmalara sanatsal bir katkı niteliği taşıdığını da vurgulamalıyım. Dürer’den Bonnard’a, Degas’dan Picasso’ya pek çok sanatçının denemiş olduğu bu ikili yaklaşımı, Nail Payza’nın herhangi bir çatışmaya yer vermeyecek, aksine bütünleştirici bir senteze götürecek sanatsal işlev düzeyinde, örneklerine pek az rastladığımız bir ustalıkla çözümlemiş olması da ilginçtir.

THE MODIFICATIONAL VALUE OF THE ABSTRACT Kaya ÖZSEZGİN It occasionally becomes confusing to limit the criteria that define or delimit artistic professionalism and amateurism to education in art. It is getting increasingly meaningless to attach artistic professionalism to the concept of a school diploma, especially today when such an education has expanded well beyond state colleges into private studios and academies. Education in art undoubtedly promotes artistic abilities; however, to think that one can become an artist only through official education would reflect an ignorance of the fact that contemporary art is in a process of becoming more democratic. Today, there are various ways of obtaining knowledge and skills in art. While it is possible to orient oneself towards certain levels of development using one or several of these ways, the artist can also achieve compatibility with the conditions of the environment through self directed efforts and enterprises.The indication of being a true artist is not an ordinary diploma, but the authentic-artistic level and distinguishing qualities of the present of future works. What earn the artist a true identity and personality are continuous toil, discipline in research and productivity, an effort towards transcendence, and determination to merge with contemporary formations.

Although he is originally not an artist, Nail Payza comes from within such a discipline. I can even boast that this discipline has made him forget that he is a biochemistry professor. As for the reason, his radical relationship with the art of painting dates back to many years ago. In other words, Nail Payza proved that he had not considered painting as a sparetime activity when he opened his first personal exhibition in1953. It has been forty years since that exhibition was held in Helikon, almost the only art center in Ankara at that time. The first twenty years of the forty-year period reflect a time of research and development, when he lived in the USA and Canada without losing touch with art.

6