Geld - politiek - samenleving - werk in 2014
DE ECONOOM: TIJD VOOR HERBEZINNING Esther-Mirjam Sent (46) is hoogleraar Economische Theorie en Economisch Beleid aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Daarnaast is ze onder meer Eerste Kamerlid voor de PvdA.
“Aan voorspellingen waag ik me niet. Een van mijn favoriete uitspraken is: een econoom is een expert die morgen weet waarom de voorspelling die hij gisteren heeft gedaan, vandaag niet is uitgekomen. Al die cijfers over groei of krimp bieden schijnzekerheid. Het Centraal Planbureau (CPB) geeft zelf toe dat het niet goed kan voorspellen. Wat ik wel kan doen, is een aantal trends signaleren. Zo lijkt er een fragiel economisch herstel te zijn ingezet. Maar er blijven grote punten van zorg, zoals de stagnerende woningmarkt, de oplopende werkloosheid en de betaalbaarheid van de pensioenen en de zorg. De meeste economen zijn het erover eens dat dit kabinet te sterk is gericht op het terugbrengen van het begrotingstekort naar onder de 3 procent, dat het te fors bezuinigt en de lasten verzwaart. Maar politiek spelen er ook andere zaken, zoals betrouwbaarheid en geloofwaardigheid – Nederland heeft zich altijd sterk gemaakt voor die 3 procent. Meer dan om cijfers en voorspellingen vraagt deze crisis om een herbezinning op wat wij van waarde vinden. De maatschappij is lang gericht geweest op zo veel mogelijk uitgeven. Dat leidt tot een hoog Bruto
Binnenlands Product (BBP) en dat is voor beleidsmakers en politici een hele tijd het ultieme doel geweest. Maar een hoog BBP is maar heel zijdelings gerelateerd aan geluk. De boodschap van dit kabinet dat we geld moeten laten rollen, is dan ook kortzichtig. Politici en beleidsmakers blijven mensen zien als calculerende consumenten die je financieel moet prikkelen. Dat is achterhaald. Langzaam begint het besef te komen dat economie geen doel is, maar een middel, een van de middelen, voor ons welbevinden. Je ziet nu bijvoorbeeld dat steeds meer bedrijven diensten aanbieden in plaats van producten. Denk aan deelauto’s. We willen mobiliteit, maar hoeven niet per se een auto te bezitten. Deze manier van kijken en denken vinden we nu nog vooral bij de jongere generatie. Ouderen waren gewend om hard te werken, om rond te komen en te zorgen dat hun kinderen het beter kregen. We hebben nu zo’n hoog welvaartsniveau bereikt - met dank aan de ouderen dat jongeren het zich kunnen veroorloven om zich te richten op andere waarden.”
‘DE BOODSCHAP VAN HET KABINET DAT WE ONS GELD MOETEN LATEN ROLLEN, IS KORTZICHTIG’
16
DE OPINIEPEILER: ZÓ VEEL PARTIJEN… Maurice de Hond (66) is onze bekendste opiniepeiler en politiek analist. ANBO vroeg hem: haalt het kabinet het eind van 2014? En wat gebeurt er met de partij 50PLUS?
“De gemeenteraadsverkiezingen en de verkiezingen voor het Europees Parlement in 2014 kunnen zorgen voor behoorlijke verschuivingen én voor spanning bij de huidige coalitie. Ik verwacht dat bij de gemeenteraadsverkiezingen vooral de lokale partijen veel stemmen zullen halen. De opkomst zal laag zijn en dat geldt
ANBO ● NUMMER 1 ● 2014
ANO_N1_22 16
20/12/13 12:33