Verslag Placemaking Almere

Een groenrijke omgeving

Auteurs: Judith van Beusichem, Aileen Mars & Emma Groot Datum & Plaats: 6 november 2018, Leeuwarden

Een groenrijke omgeving De stakeholders van het forum in Almere centrum vormgegeven en uitgewerkt.

Auteurs: Judith van Beusichem, 153605 Aileen Mars, 1540889 Emma Groot, 1525006 Groep: LM_3A & LM_3B Module: Urban Village Client: Jorrit van de Waal Locatie: Leeuwarden Datum: 11/01/2019

Voorwoord Dit rapport is een groepsrapport dat na aanleiding van het individuele rapport is geschreven.

Voor dit rapport hebben Emma Groot, Aileen Mars en Judith van Beusichem voor het eerst kennis gemaakt met het proces van het betrekken van stakeholders. Van stakeholders zelf wisten we al wel veel te vertellen. Maar hoe je ze moet benaderen en moet behouden voor het realiseren van je project, hadden wij nog geen idee. Na het bestuderen van de literatuur werd het voor ons duidelijk wat het inhield en wat de relevantie hiervan was. Door middel van de methode, wisten we hoe we het moesten toepassen in ons eigen onderzoek.

We zijn dan ook trots op het resultaat en weten nu welke stappen we moeten volgen om de stakeholders te betrekken. De feedback die wij hebben gekregen van onze moduul begeleider, hebben wij meegenomen in ons rapport. Dit waren kleine aanpassingen zoals het herformuleren van de deelvragen en verder wat kleine veranderingen in de inleiding en conclusie. Voor ondersteuning en feedback van dit rapport, gaat onze dank uit naar Jorrit van de Waal voor het begeleiden van dit moduul.

Judith van Beusichem, Aileen Mars, Emma Groot, 12 januari 2019, Leeuwarden

Samenvatting De definitie van een stakeholder is een groep mensen die invloed kan hebben op een organisatie, strategie of project. De groep kan bestaan uit vele verschillende soorten vormen.

Wanneer je een product snel en goedkoop wilt testen bij het publiek is dit mogelijk door middel van pretotyping.

Pretotype verschilt van prototype en heeft een paar voordelen.

Het bepalen van de stakeholders wordt gedaan door een stakeholder identificatie. Deze identificatie kan worden uitgevoerd door de volgende stappen te volgen: brainstormen over stakeholders, het maken een stakeholder lijst, onderzoek naar voorgaande projecten en het maken van een mindmap. Deze stappen zijn van belang en hebben voor- en nadelen. Er zijn twee vormen van onderzoek die worden gedaan om deze stappen in te vullen.

Aan de hand van deze gegevens, wordt een analyse gemaakt. Deze analyse weergeeft de belangen en interesses van de stakeholders en wat voor invloed zij kunnen hebben op het project. De analyse bestaat uit een PESTEL analyse en een power/interest tabel.

De PESTEL analyse verdeelt de stakeholders in categorieÍn en wordt vervolgens uitgebreider geformuleerd in een groter tabel. Hierin staan de impact, aandeel, benodigde middelen, risico’s, management strategieÍn in. In de power/interest tabel worden de stakeholders onderscheiden aan de hand van hun type macht en invloed op het project.

Ook deze analyses zijn ingevuld door middel van verschillende vooronderzoeken.

Na de analyse komt het uiteindelijke engagement plan. Dit is een proces waarbij de relaties worden onderhouden tussen de stakeholders en het project. Hiervoor is een model ontworpen waarbij belangrijke stappen in staan voor het behouden en beheren van de stakeholders. Dit zijn 6 stappen die worden ingevuld met behulp van analyses, identificatie en voor onderzoeken.

Almere scoort laag in het vertrouwen van de veiligheid in de buurten en er is volgens onderzoek geen sociale gemeenschap. Daarnaast is er een daling in het aantal jongeren. Er is een concept bedacht genaamd: een groenrijke leefomgeving. Dit concept is om de leefomgeving en de gemeenschap te veranderen in Almere. Het vindt plaats op het grote plein midden in het centrum en is voor de doelgroep jongeren van Almere bedoeld.

Het concept bevat 9 hoofdkenmerken en valt onder amusement met een passieve deelname in een absorptie. Het doel is om jongeren met elkaar te verbinden en de sociale cohesie te verbeteren.

Inhoudsopgave Voorwoord

3

Samenvatting

4

Inleiding

6

1. Placemaking concept 1.1 Inleiding vooronderzoek 1.2 Het concept 1.2.1 Parkje in Almere.

1.2.2 Doelgroep voor het concept 1.2.3 Pretotype 1.2.4 Feedback van doelgroep 1.3 Conclusie

8 8 8 8 9 10 10 11

2. Literatuurstudie 2.1 Wat zijn stakeholders 2.2 Wat is pretotyping?

2.3 Stakeholder identificatie 2.3.1 Inleiding 2.3.2 Brainstorm stakeholders 2.3.3 Stakeholder lijst 2.3.4 Voorgaande projecten 2.3.5 Mindmap 2.3.6 Conclusie 2.4 Stakeholder analyse 2.5 Stakeholders engagement plan

12 12 13 14 14 14 14 14 15 15 16 17

3. Methode van onderzoek 3.1 Inleiding 3.2 Identificatie, analyse en engagement plan 3.3 Stakeholder identificatie 3.3.1 Inleiding 3.3.2 Brainstorm stakeholders Almere Centrum 3.3.3 Stakeholders lijst 3.3.4 Voorgaande projecten 3.3.5 Mindmap 3.4 Stakeholder analyse 3.4.1 Inleiding 3.4.2 Pestel analyse 3.4.2 Power/interest grid

21 21 21 22 22 23 23 23 23 24 24 24 24

3.4.3 conclusie 3.5 Engagement plan 3.5.1 Inleiding 3.5.2 De 9 kolommen 3.5.3 Conclusie

24 25 25 25 25

4. Resultaten & Analyse 4.1 Stakeholder identificatie 4.1.1 Inleiding 4.1.2 Brainstorm stakeholders Almere Centrum 4.1.3 Stakeholders lijst 4.1.4 Voorgaande projecten 4.1.5 Mindmap 4.1.6 Conclusie 4.3 Stakeholder analyse 4.3.1 Inleiding 4.3.2 Pestel analyse 4.3.3 De analyse 4.3.4 Power/interest Grid 4.3.5 Conclusie 4.4 Engagement plan

26 26 26 26 28 30 31 32 33 33 33 34 37 38 39

5. Conclusie en aanbevelingen

40

Inleiding Aanleiding Dit rapport is geschreven naar aanleiding van het realiseren van een gebied wat voor placemaking kan worden gebruikt bijv. een plek in een wijk of buurt. Met behulp van het vooronderzoek over placemaking is er een plek gekozen waarvoor een concept is bedacht.

Deze plek is in Almere Centrum. De plek is gekozen omdat hier duidelijk ruimte is voor verbetering en behoefte is aan het reorganiseren van de stad om zo meer inwoners te behouden en het een gezellige stad te maken.

Context Om placemaking te realiseren zijn er stakeholders betrokken. Zo is het nodig om een goed en duidelijk overzicht te krijgen van dit netwerk, de benodigdheden voor het concept en hoe en wat deze stakeholders moeten doen. Verschillende onderwerpen worden aangekaart om een zo breed mogelijk beeld te krijgen van de stakeholders. Zo zijn onderwerpen als macht, netwerken, interesses, relaties, draagvlak en beschikbare middelen een must. Zei spelen een belangrijke rol. Stakeholder management is een goede tool om zaken om te zetten in realiteit om zo tot een goed concept te komen.

De volgende competenties staan centraal in dit module; regisseren in netwerken, conceptontwikkeling en implementatie en evaluatie van veranderingsprocessen.

Relevantie Waarom is het voor Almere Centrum relevant om placemaking te introduceren? Almere Centrum staat bekend om zijn vergrijzing. Veel jongeren trekken de stad uit omdat het niet levendig genoeg is. Er gebeurt weinig aan evenementen en activiteiten om het voor iedereen leuk te maken. Daarom is placemaking een mooie kans om dit probleem te verhelpen. Zo wordt het voor de inwoners en bezoekers leuker om de stad in te gaan en dus om te blijven wonen in Almere Centrum.

Onderzoeksvraag De onderzoeksvraag die is opgesteld voor dit onderzoek is als volgt geformuleerd: “Met behulp van welke stakeholders kan er invulling worden gegeven aan het Forum in Almere Centrum om zo de sociale cohesie te verbeteren?�

Deelvragen Om de onderzoeksvraag zo compleet mogelijk in te vullen zijn de volgende deelvragen opgesteld: -

Wie zijn de betrokkenen stakeholders?

Welke rol hebben onze stakeholders?

Hoe kunnen we de stakeholders aan het project binden?

1. Placemaking concept 1.1 Inleiding vooronderzoek In het vorige onderzoek is er gezocht naar een bepaald probleem in het centrum van Almere onder de inwoners. Dit is gedaan door onderzoek te doen naar de trends en ontwikkelingen in de omgeving door middel van field- en deskresearch. De resultaten van dit onderzoek wees erop dat de stad niet hoog scoort op het gebied van veiligheid, sociaal en het aantal jongeren inwoners. Het aantal inwoners in Almere van jonge leeftijd (20 tot 40 jaar) neemt af en het aantal 65 plussers neemt toe. Dit betekent dat Almere niet aantrekkelijk is om te wonen en dat de toekomst niet veel goeds biedt voor de stad. Door middel van placemaking in het centrum kunnen wij als toekomstige leisure managers hier iets aan veranderen.

Ons doel is om de gemeente Almere een boost te geven door een concept te bedenken in het centrale punt, het centrum. De stad weer aantrekkelijk maken voor buitenstaanders, waardoor jongeren overwegen hier te gaan wonen nadat ze klaar zijn met studeren. De doelgroep is dan ook jongeren van 18 jaar tot 25 die studeren of net klaar zijn met hun studie en een woning zoeken dicht bij de randstad, aldus Almere. Het is daarom belangrijk dat Almere een veiligheidsgevoel geeft, een vorm van sociale cohesie en een verbintenis met de stad.

Het concept dat we in Almere centrum uiteindelijk willen neerzetten is bedoeld om het probleem dat zich in Almere speelt op te lossen. Almere scoort laag in het vertrouwen van de veiligheid in de buurten en er is volgens onderzoek geen sociale gemeenschap. Daarnaast is er een daling in het aantal jongeren in de gemeente Almere. Dat wil zeggen dat Almere niet aantrekkelijk is voor buitenstaanders om in de stad te wonen. Almere zal dus iets moeten veranderen aan de leefomgeving en de gemeenschap. Hiervoor is een concept bedacht dat het centrum zal verlichten en dat zal zorgen voor een verbintenis met de inwoners.

Het bedachte concept zal plaatsvinden op het grote plein midden in het centrum, het Forum.

Om dit concept waar te maken is er hulp nodig van alle mensen die erbij betrokken raken.

Maar wie zijn deze mensen en wat is hun rol in het realiseren van dit concept? Daar wordt in dit verslag onderzoek naar gedaan met als doel om een concreet plan neer te zetten met behulp van alle stakeholders. Maar eerst zal er onderzoek gedaan worden naar wie alle stakeholders zijn door middel van een stakeholder analyse.

1.2 Het concept 1.2.1 Parkje in Almere.

Het idee is om een parkje te ontwerpen voor de doelgroep jongeren in Almere. Deze doelgroep is aan het dalen in populatie en door de vergrijzing komen er steeds meer ouderen. Om de jongeren te stimuleren in deze wijk is er gekozen om een concept te ontwikkelen speciaal voor deze doelgroep. Deze doelgroep kan elkaar ontmoeten en met elkaar afspreken op deze locatie.

Het ontwerp van het parkje moet veel groen bevatten en duurzaam zijn. Dit om de reputatie van de wijk omhoog te krijgen. De wijk bevat weinig natuur en het toevoegen van natuur is geen grote moeite maar heeft wel een groot resultaat. De ecologische voetafdruk van Almere Centrum zal hierdoor kleiner worden.

Duurzaamheid willen we toepassen door veel bomen en gras in het parkje te laten groeien en ook hebben wij het idee om kunstwerken te laten plaatsen van gerecycled afval. Dit laat de duurzaamheid ook vanaf het parkje af spatten.

Duurzaamheid is belangrijk in de huidige leefomgeving. Om concurrentie te boven te gaan is het van belang om duurzaamheid toe te voegen in je concept.

Het parkje heeft verschillende creatieve openbare ruimtes voor iedereen. Deze ruimtes nodigt men uit om heen te gaan en roept veel emoties op zoals humor en bewondering, wat weer zorgt voor meer gemeenschap samen. De hoofdkenmerken zijn: veel groen, duurzaam, verbintenis, community, co-creatief, modern, kleurrijk, duurzaam en innovatief.

Als het concept wordt gekoppeld aan de 4 soorten belevenissen van Pine & Gilmore (1998), valt dit concept onder amusement met een passieve deelname in een absorptie.

Daarnaast willen we de lokale ondernemers ook de kans geven om deze locatie te benutten.

Zij kunnen per week of per maand de locatie huren om een co-creatieve activiteit te organiseren. Deze moet de jongeren met elkaar verbinden en de mogelijkheid geven om elkaar te ontmoeten en uiteindelijk dus de sociale cohesie te verbeteren.

Dit resulteert in het concept genaamd: Een groenrijke leefomgeving.

1.2.2 Doelgroep voor het concept Voor dit concept wordt gewerkt met de doelgroep jongeren van 18 t/m 25 jaar. Deze leeftijdscategorie is de laagste in populatie. Belangrijk is om te focussen op deze doelgroep omdat zij later de wereld intrekken om zich te gaan settelen in een bepaalde wijk. Het doel is dan ook om de wijk Almere centrum weer leefbaar te maken voor deze doelgroep.

De doelgroep wil aan de hand van het vooronderzoek naar de doelgroep in de wijk drie elementen vinden in een mogelijke woonwijk: veiligheid, saamhorigheid en gezelligheid.

Daarnaast wil de doelgroep graag werken in een grote stad maar daar niet wonen omdat dit wordt ervaren als te groot en te duur. Dit zijn de verschillende waardes van de doelgroep voor een concept. Almere zou de perfecte uitkomst zijn als de wijk leefbaar kan worden gemaakt voor deze jongeren.

Naast de kleine hoeveelheid jongeren is er ook een grote hoeveelheid ouderen. Deze leeftijdscategorie groeit nog steeds door de vergrijzing. Deze ouderen wonen al in Almere of omgeving en maken de wijk dus niet meer leefbaar voor de jongere doelgroep.

Het doel van dit concept is om te zorgen voor een betere leefomgeving met jongeren en ouderen waar de leefbaarheid van het centrum verbeterd wordt en waar twee

leeftijdscategorieën met elkaar kunnen samenleven. Het moet een plek zijn waar jongeren zich thuis voelen, waar ze elkaar kunnen ontmoeten en waar iedereen zich veilig voelt.

Daarnaast moet de doelgroep aanvoelen als een hechte community die altijd op elkaar aan kunnen. De waarde die we willen toevoegen aan het doelgroep is een goede sociale cohesie en een gevoel van verbintenis met elkaar en de stad.

1.2.3 Pretotype Om een beter beeld te creëren bij het concept dat gevormd is, is er een collage gecreëerd.

Deze collage vormt een algemeen en creatief beeld bij de mogelijke invulling van ons concept. Deze collage is een pretotype, het pretotype is gemaakt aan de hand van de gevonden theorie zoals vermeld in hoofdstuk 2.2.

Figuur 1 laat deze collage zien. In de collage zien wij vooral veel groen in de vorm van gras of bomen. Dit is nodig om duurzaamheid terug te laten komen in het concept. Verder zijn er veel zitplekken zichtbaar aanwezig omdat het gemak en comfort van de doelgroep bevredigd moet worden. Zij moeten dus een mogelijkheid hebben om te kunnen zitten en te kunnen genieten van de rust. Wat daarnaast nog meer opvalt is de indeling van het concept.

Er zijn rare vormen of gekke creaties aanwezig. Dit is belangrijk om het concept te laten opvallen en te kunnen concurreren met andere concepten.

Figuur 1: Collage brainstorm concept. Gemaakt door: Emma Groot (2018)

1.2.4 Feedback van doelgroep Na het ontwerpen van een concept is deze getest bij de doelgroep. Dit wordt getest door field-research toe te passen en dus op straat mensen aan te spreken over hun mening.

Hierbij is getest of het idee van een groenrijke leefomgeving ook toepast op de waardes en wensen van de inwoners. Zouden de inwoners het concept interessant vinden?

Ja, mensen zou dit erg interessant vinden, concludeert Jolanda (inwoner Almere centrum, 21 jaar). Nieuwe openbare ruimtes trekken altijd de aandacht van mensen. Je wordt nieuwsgierig wat het allemaal te bieden heeft voor je. Volgens Jolanda zijn de inwoners van Almere wel toe aan wat veranderingen in het centrum. Ze denkt dat het heel veel aandacht trekt. En als de verwachtingen van iedereen kloppen, loopt het uiteindelijk heel goed.

Verder wordt de doelgroep gevraagd of zij wel degelijk gebruik zullen maken van het concept en of de productie hiervan dus ook positief uit zal pakken.

Volgens Leon (inwoner Almere centrum, 18 jaar) is het in het begin nog even wennen en weten de mensen niet precies wat ze hier kunnen doen. Na een tijdje komt het langzamerhand op gang. Mensen zijn net schapen, ze doen allemaal elkaar na. Er zou niet zo snel iemand alleen het park gebruiken wanneer er niemand is. Als er veel mensen er gebruik van maken, gaan de ‘’volgers’’ er ook op af. Het is dus wel van belang volgens Leon om het concept zo te maken dat de bevolking er gebruik van gaat maken.

Deze feedback resulteert in een punt van aandacht voor het ontwerpen van het concept namelijk de werving van jongeren naar het parkje. Dit kan door social media of door acties bevorderd worden.

1.3 Conclusie Het is belangrijk om Almere Centrum als wijk aan te pakken. De vergrijzing groeit en de jongeren zijn juist laag in populatie. Door de jongeren een eigen plekje te geven verbetert de leefbaarheid van de wijk. De doelgroep voor het concept zijn jongeren van 18 t/m 25 jaar die in de toekomst in een leuke stad willen wonen maar niet in een te grote stad zoals Amsterdam. Almere zou de perfecte optie zijn al wonen er veel ouderen en is er naast het winkelaanbod weinig te doen in de stad.

Op het pleintje in Almere centrum is nu niks te beleven. Het is er niet mooi en er wordt niks mee gedaan. Een uitstekende mogelijkheid voor placemaking. Dit in de vorm van een parkje.

Een duurzaam park in Almere waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten en kunnen genieten van de rust en de natuur terwijl zij zich met elkaar verbonden voelen. Het doel hierbij is om de sociale cohesie te bevorderen. Duurzaamheid is een belangrijk aspect in de wereld van vandaag en omdat Almere Centrum weinig groen bevat kan een duurzaam en groen park goed inspelen op de behoeftes en benodigdheden van de bewoners. In dit park is dus veel groen te zien, daarnaast kan per week de locatie gehuurd worden door een lokale onderneming. Deze kan een activiteit of evenement organiseren voor de locatie en deze aanbieden aan de jongeren. Dit stimuleert het aanbod van de lokale ondernemingen en dit stimuleert de sociale cohesie onder de jongeren.

De doelgroep is ondervraagd om te controleren of het concept bruikbaar is en zij gaven aan dat het concept goed is en vooral ook effect zal hebben op de leefomgeving mits inwoners er echt gebruik van gaan maken. Dit zal dus gestimuleerd moeten worden door kanalen.

2. Literatuurstudie 2.1 Inleiding In de literatuurstudie onderzoeken wij verschillende onderwerpen die een basis geeft voor ons methode van onderzoek en ons uiteindelijke plan. Om te kunnen onderzoeken welke stakeholders welke rol hebben en waarom moet onderzocht worden aan de hand van literatuur. Hiervoor zijn de meest belangrijke onderwerpen gekozen die inzicht geven in het onderwerp.

Stakeholders moeten eerst onderzocht worden voordat ze uitgewerkt kunnen worden en geanalyseerd kunnen worden. Voor het concept en het controleren van de feedback moet een pretotype gemaakt worden om de doelgroep op de hoogte te brengen en feedback te vragen. Hierover moet informatie gevonden worden.

De gevonden informatie van het literatuuronderzoek kan gebruikt worden in de methode van onderzoek en dus uiteindelijk verwerkt worden in het totale onderzoek.

2.1 Wat zijn stakeholders?

De definitie van een stakeholder is volgens Morphy (2015) “A stakeholder is anybody who can affect or is affected by an organisation, strategy or project. They can be internal or external and they can be at senior or junior levels. “ (Alinea 2). Hij zegt hier dat een stakeholder iemand is die invloed kan hebben op of beïnvloed wordt van een organisatie, strategie of project. Deze kunnen intern of extern zijn en kunnen oud of jong zijn.

Daarnaast vergelijkt Morphy (2015) de definitie van een stakeholder ook met de definitie van een stakeholder volgens een andere bron. Eden & Ackermann, naar verwijzing van Morhpy (2015), stellen dat een stakeholder mensen of groepen zijn die de macht hebben om mee te mogen doen, te onderhandelen en het kunnen veranderen van de strategische toekomst van een organisatie.

Beide definities slaan op elkaar. De overeenkomst is dat het bij beide draait om de toevoeging van een stakeholder op een organisatie, strategie of project. Zij kunnen verschillende machten uitoefenen en dus als beschreven alleen zijn of in een groep. Zodra iemand dus invloed heeft op een organisatie, strategie of project is deze een stakeholder, de manier van invloed maakt in principe niet uit.

Om te achterhalen wat stakeholders zijn in een specifiek project kunnen meerdere methodes gebruikt worden. Dit wordt dan volgens Morphy (2015) gedaan in de fase stakeholder identificatie.

Een stakeholder heeft dus geen vaste vorm als persoon, bedrijf of stichting. Zij kunnen groot, klein, jong, oud, intern of extern zijn. Deze worden bestempeld als stakeholder zodra zij invloed hebben op of beïnvloed worden door het mogelijke project. Neem bijvoorbeeld de gemeente van een bepaalde stad waar een project uitgevoerd moet worden. Zij zijn van

grote invloed op dit project omdat het zich in die stad afspeelt. Er moeten vergunningen geregeld worden en wellicht mogelijke samenwerkingsverbanden.

2.2 Wat is pretotyping?

Pretotyping is een term die niet veel mensen kennen. De definitie van pretotyping is; “Pretotyping is een manier om een product idee snel en goedkoop te testen door extreem vereenvoudigde versies van dat product te maken om het uitgangspunt te onderbouwen dat "Als we het bouwen, ze het zullen gebruiken” (Go Weekly, 2018., alinea 2).

Het concept pretotyping is door Alberto Savoia ontwikkeld. Hij werkte bij Google als innovation agigator en engineering director. Door dit werk zocht hij fouten bij producten en ontdekte hij verschillende oorzaken waardoor een product niet goed op de markt viel.

Figuur 2: The pretotyping effect. Go Weekly (2018) Geraadpleegd van https://medium.com/go-weekly-blog/what-is-pretotyping-c0968c6ca37d

Volgens Go Weekly (2018) is het maken van een pretotype de grondslag voor het maken van een echt prototype. Zo besteed je er nog niet echt tijd en geld aan wat dus scheelt.

Daarnaast zijn er ook verschillen tussen een pretotype en een prototype. Deze zijn: Pretotype Prototype Zouden mensen dit interessant vinden?

Kan het gemaakt worden?

Gaan mensen het gebruiken zoals gedacht? Gaat het werken zoals we willen?

Blijven mensen het gebruiken?

Hoe goedkoop kan het gemaakt worden?

Gaan mensen hiervoor betalen?

Hoe snel kan het op de markt komen?

Tabel 1. Herdrukt van “What is pretotyping?”, door Go Weekly. 2018, 10 juni. Geraadpleegd van https://medium.com/go-weekly-blog/what-is-pretotyping-c0968c6ca37d

2.3 Stakeholder identificatie Wie zijn de betrokkenen stakeholders?

2.3.1 Inleiding Stakeholders is een groot begrip. Het kan vrijwel iedereen zijn in de omliggende omgeving.

Bedrijven, organisaties, verenigingen of zelfs de buurtbewoners. Om te bepalen welke stakeholders er allemaal zijn moeten de stakeholders geĂŻdentificeerd worden. Dit kan op verschillende manieren gedaan worden. In deze paragraaf komt een manier aan bod dat ook gebruikt wordt in dit verdere onderzoek. Hierin wordt uitgelegd welke stappen er worden gedaan en wat het belang hiervan is.

2.3.2 Brainstorm stakeholders De eerste stap is volgens SSWM (2018) het brainstormen over mogelijke stakeholders. Hierin worden alle mensen, groepen, instituten verzameld wat invloed kan hebben op het project.

Dit wordt gedaan door te kijken naar de omgeving van het project en de omliggende bedrijven die hierin bevinden. Google maps (2018) is een goede manier om te gebruiken, in de methode van onderzoek wordt uitgelegd hoe deze tool is gebruikt. Het is van belang om deze methode te gebruiken voor het identificeren van stakeholders omdat deze methode het meest algemene en brede beeld geeft van de mogelijke stakeholders. Deze methode is ook een veelgebruikte methode bij vergaderingen. Wijngaarden (2017) stelt ook vast dat brainstormen als een effectieve methode van vergaderen. Er wordt hier ook gesteld dat er nog geen directe oplossingen of bevindingen zijn na het brainstormen. Deze brainstorm dient dus ook als basis voor het verder uitzoeken van de stakeholders. Dit kan worden gedaan door middel van andere methodes.

2.3.3 Stakeholder lijst De stakeholders krijgen een aanvulling op de brainstorm door middel van een gedetailleerde lijst. In deze lijst worden de stakeholders verder gegroepeerd en gecategoriseerd op de invloed en het belang. Het invloed en belang van elke stakeholder wordt beargumenteerd in de power interest grid die verder wordt toegelicht in de methode van onderzoek.

Deze lijst kan belang hebben volgens SSWM (2018) bij de identificatie omdat het laat zien wat de rollen zijn van de stakeholders en wat voor impact ze hebben. Daarnaast helpt het ook om belangrijke stakeholders eruit te vissen en de overige stakeholders op niveau te bepalen.

De lijst geeft over het algemeen een aanvulling op de brainstorm en vult de gaten van onbekende stakeholders na de brainstorm. Daarom is de stakeholder lijst ook een goede aanvullende methode volgend na de brainstorm. Deze twee methodes vullen elkaar aan met een algemene lange lijst met mogelijke stakeholders. Om deze lijst te specificeren worden voorgaande projecten geanalyseerd om te kunnen achterhalen welke stakeholders in het verleden invloed hebben gehad op projecten in Almere.

2.3.4 Voorgaande projecten Bij voorgaande projecten wordt volgens Morphy (2015) gekeken naar welke rollen de stakeholders hadden bij voorgaande projecten rondom een gebied in dit geval; Almere.

Daarnaast is hier ook weergegeven hoe betrokken deze stakeholders waren bij het project

en wat voor soort projecten die stakeholders onderdeel van waren. Deze methode van identificatie is bruikbaar en effectief omdat deze een specifiek inzicht geeft in het gebied van onderzoek. Deze gevonden stakeholders zullen een specifiek beeld geven aan de mogelijke stakeholders van het gekozen concept. Er is dus ook gekozen voor deze methode om de algemene gevonden stakeholders te kunnen categoriseren naar een gedetailleerde specifieke lijst die betrekking heeft op het gebied en dus het project verder kan helpen naar de analyse van deze stakeholders. Deze stakeholders kunnen worden ingedeeld door een stakeholder map te creëren. Deze stakeholder map zal in de methode van onderzoek worden toegelicht en uitgewerkt.

2.3.5 Mindmap Wanneer alle mogelijke stakeholders op willekeurige volgorde zijn genoteerd, kunnen ze door middel van een mindmap worden gecategoriseerd. Mindmapping is volgens Lienert (2018) een diagram dat ideeën, begrippen, taken of andere onderdelen die ingedeeld zijn in een vorm van een boomstructuur rond een centraal onderwerp. Dit kan worden gebruikt bij creatieve processen maar ook bij het leren en onthouden van bepaalde dingen.

Er is een centraal thema die midden in het diagram wordt weergegeven. Hieromheen komen de onderwerpen te staan die gelinkt zijn aan het onderwerp.

Volgens Lienert (2018) helpt een mindmap bij het structureren van informatie en geeft een duidelijk overzicht van alle potentiële stakeholders.

Een mindmap heeft voordelen en nadelen. Lienert (2018) verklaart de volgende punten als voordelen: ● Het is interessanter dan een rapport of een standaard diagram of tabel ● Het maakt het eenvoudiger om de stakeholders te identificeren en te markeren ● Het is gemakkelijker om te tekenen ● Het moedigt de projectleden aan om mee te doen ● Snel te beoordelen door een snelle blik te geven Ook heeft het een paar nadelen: ● Mindmaps kunnen complex worden als er meer dan twee filialen worden gebruikt ● Een individueel mindmap kan zo persoonlijk zijn dat anderen het moeilijk kunnen begrijpen ● Mogelijk moet de kaart opnieuw worden gemaakt door wijzigingen Mindtools (2011) concludeert dat mindmaps helpen met het structureren van een onderwerp en het begrijpen van de link tussen de (sub)onderwerpen. Ze bevatten informatie in een formaat dat je makkelijker onthoudt en snel kan beoordelen.

De mindmap geeft het uiteindelijk overzicht over de identificatie. De stakeholders zijn hierdoor geïdentificeerd. Hoe dit wordt toegepast zal worden toegelicht in de methode van onderzoek. De resultaten zullen een overzicht geven van de gevonden stakeholders voor het Forum in Almere Centrum en hierdoor zullen de stakeholders geïdentificeerd worden.

2.3.6 Conclusie Om de stakeholders te identificeren kunnen er dus een aantal stappen worden gevolgd. De eerste is het vormen van een brainstorm. Hierin wordt gekeken naar alle mogelijke

stakeholders in de omliggende omgeving. Dit kan worden uitgevoerd door middel van deskresearch met de database van Google maps (2018). De tweede stap is het vergelijken van een stakeholder lijst. Deze stakeholders lijst geeft een algemeen beeld van mogelijke stakeholders. Deze kunnen opeenvolgend aan de brainstorm de stakeholders die eerder nog niet bekend waren opvolgen en aanvullen. Deze lijst weergeeft een nog duidelijker overzicht van elke groep stakeholders. De volgende stap zijn de voorgaande projecten waar de stakeholders aan hebben bijgedragen. Deze stap zorgt voor een specifieke toevoeging van de brainstorm en de stakeholder lijst. De voorgaande projecten is een methode die goed aansluit op de vorige methodes en die vormgegeven wordt met deskresearch. De stakeholders worden in een stakeholdermap vormgegeven. De laatste stap is het maken van een mindmap. Een mindmap is het categoriseren van de stakeholders wat een duidelijk overzicht geeft over de gehele identificatie. Een nadeel van een mindmap is dat het vaker overnieuw moet worden gemaakt en dat het te ingewikkeld kan worden. De mindmap wordt gevoed door de voorgaande methodes. Deze methodes geven de stakeholders weer die geïdentificeerd zijn en de mindmap voegt hier een categorisatie aan toe.

Zodra alle methodes zijn toegepast is een goede overzichtelijke en vooral uitgebreide identificatie te vinden van de stakeholders voor het specifieke gebied. De manier van invullen zal te vinden zijn in de methode van onderzoek en de uiteindelijke gevonden stakeholders zijn te vinden in de resultaten.

2.4 Stakeholder analyse Welke rol hebben onze stakeholders?

Een stakeholder is volgens “Stakeholder Analysis toolkit" (z.d.) iemand, een bedrijf of persoon, die betrokken wil zijn bij een project. Deze persoon mag niet deelnemen aan het uiteindelijke besluit maar wel meningen en ideeën delen.

Daarnaast geeft “Stakeholder Analysis toolkit" (z.d.) ook aan dat een stakeholder analyse weergeeft dat je identiteit geeft aan de meest belangrijke stakeholders die betrokken zijn bij het project. Hierin wordt aangegeven wat de belangen en interesses zijn van de stakeholders en wat voor invloed zij kunnen hebben op het project. De stakeholders hoeven hierbij niet meteen betrokken te zijn maar kan ook via via een belangrijke speler zijn.

Uit onderzoek van “Stakeholder Analysis toolkit" (z.d.) blijkt dat het belangrijk is om een stakeholders analyse uit te voeren omdat je een goed beeld krijgt van de stakeholder. Je ziet hierdoor welke stakeholders wel of niet een groot belang hebben bij het project en welke invloed zij hebben. Daarnaast wordt ook duidelijk welke prioriteiten deze stakeholders hebben en dit is belangrijk zodat er gepland kan worden hoe er met de partijen om wordt gegaan. Ook geeft het aan wat eventuele factoren zijn zoals dat mensen misschien moeite zouden kunnen hebben met het project en waarom dat zo is. Het geeft dus een goed beeld weer van de stakeholders waardoor je eventuele verbanden kan leggen met de verschillende partijen wat elkaar kan versterken.

Manchester metropolitan university (z.d.) zegt in een toolkit dat het doel van een stakeholdersanalyse het vinden van de juiste stakeholders met betrekking tot je project is.

Stakeholders met een grote invloed en die direct invloed hebben op het project zijn meer waard dan stakeholders die dit niet hebben.

Daarnaast is het doel om te achterhalen of de mogelijke stakeholders ook betrekking willen hebben op het project. Zo niet, moet achterhaald worden waar hun interesse wel ligt en hoe deze alsnog kan worden toegepast op het project.

Thompson (z.j.) voegt hieraan toe dat er 3 stappen nodig zijn om een goede analyse te maken. Deze zijn: “Identificeer eerst wie uw stakeholders zijn. Werk vervolgens hun macht, invloed en interesse uit (power interest grid, hoofdstuk 3.4.3), zodat u weet op wie u zich moet concentreren. Ontwikkel ten slotte een goed begrip van de belangrijkste belanghebbenden, zodat u weet hoe ze waarschijnlijk zullen reageren en hoe u hun steun kunt winnen� (Thompson, z.j., alinea 11). Dit kan met behulp van rangschikken in lijsten, door brainstorms, mindmaps en voorgaande projecten. Als dit is gebeurt kan er verder worden gekeken naar plannen van stakeholders voor verdere communicatie.

Hieronder volgt een korte uitleg van de stappen volgens Thompson (z.j.): Stap 1. Brainstorm. Bedenk wie je stakeholder zouden kunnen zijn, dus mensen uit de buurt, mensen die invloed hebben op de desbetreffende stad, de omgeving, mensen die macht hebben zoals gemeenten etc.

Stap 2. Geef prioriteit. Welke stakeholders hebben de meeste belangen of invloeden op het project. Dit kan door middel van het Power/Interest Grid. Hier gaat het om het interesse en de invloed. Sommige stakeholders hebben namelijk wel veel invloed, maar weinig interesse in het project, of andersom (zie hoofdstuk 3.4.2 voor de uitwerking hiervan).

Stap 3. Begrijpen van de stakeholders. Wat vinden ze van het project en hoe kan je ze betrekken? Dus zorg dat je informatie krijgt van stakeholders, wat de motivatie is en wat kunnen ze er zelf mee winnen zodat ze wel ondersteuning zouden kunnen bieden.

2.5 Stakeholders engagement plan Hoe kunnen we de stakeholders aan het project binden?

Omdat je wilt dat een project slaagt ben je afhankelijk van mensen of bedrijven, dus je stakeholders. Je hebt ze nodig voor investeringen, middelen of ondersteuning. Volgens Thompson (z.j.) is stakeholdermanagement dan ook een proces waarbij je relaties onderhoud en interactie hebt met mensen. Maar deze mensen hebben wel in verschillende mate invloed op het project en zullen verschillende rollen in het project hebben. Daarom is communicatie een belangrijke manier om je stakeholders binnen te houden.

Zo heeft Thompson (z.j.) een model ontworpen waarbij belangrijke stappen in staan voor het behouden en beheren van de stakeholders zodat je dit effectief kunt bijhouden. Deze communicatie doe je met als doel om ondersteuning te krijgen of te behouden voor het project.

Het model ziet er als volgt uit:

Figuur 3. Stakeholder Communications Worksheet. Thompson (z.j.).

Daarnaast zijn er volgens Thompson (z.j.) 6 stappen die je kunt volgen om dit model zo goed mogelijk in te vullen: Stap 1. Voer de naam in van de belangrijkste stakeholders in de eerste kolom. Deze informatie verkrijg je met behulp van een stakeholder identificatie, dit kan met behulp van brainstorm, mindmap en een stakeholder lijst.Hierbij rang je de stakeholders en wordt er gekeken welke stakeholders belangen en interesses hebben bij het project. Daarnaast kan gebruik worden gemaakt van de PESTEL analyse (hoofdstuk 4.3.2) waarbij alle informatie wordt geanalyseerd over de stakeholders.

Voer daarna in de volgende kolom; communications approach welke strategie je moet gebruiken voor die desbetreffende stakeholder. Dus, wil je ze alleen tevreden houden, wil je ze alleen op de hoogte houden van ontwikkelingen of wil je ze nauwkeurig betrokken houden. Dit kan met behulp van het power interest grid (zie hoofdstuk 4.3.4 voor meer informatie hierover). Daarna is er in de volgende kolom ruimte voor interesses en problemen van de stakeholders met betrekking op het project. Dus waar moet de aandacht nog even naar uit gaan. Dit kan gedaan worden via deskresearch zoals enquĂŞtes of interviews met het bedrijf. Dan is de 4e kolom; huidige status, voer je in waar ze staan.

Kunnen ze je project blokken, kritiek geven, zijn ze neutraal, supporten ze je of zijn ze een goede voorstander van je project. Ook deze kolom wordt gelinkt aan het power interest grid (zie hoofdstuk 4.3.4).

Stap 2. Bedenk een aanpak voor het beheren van stakeholders. Dit ligt aan de grootte en moeilijkheid van het project (dit kan eventueel vergeleken worden met eerdere projecten).

Bedenk wat je nodig hebt om de resultaten te behalen die je wilt halen. Denk bijv. aan advies, input van een deskundige, bronnen, sponsoring etc. Daarnaast moet je denken aan welke hoeveelheid tijd je nodig hebt voor communicatie. Zo hebben sommige stakeholders veel inbreng dus hebben deze ook veel tijd nodig. Communicatie is erg belangrijk dus hier veel tijd aan besteden is zeker een must! Deze stap wordt mogelijk gemaakt door de pestel analyse waarna je het bedrijf uit de hokjes analyseert (zie hoofdstuk 4.3.2). Daarnaast kan je

het power interest grid ook gebruiken om duidelijk te maken welke belangen en macht de stakeholders hebben.

Stap 3. Denk goed na wat je wilt van iedere stakeholder. Wil je een hoge ondersteuning, lage of gemiddelde ondersteuning? Dit vul je in in de kolom; gewenste ondersteuning.Dit kan vanuit de analyse worden vastgesteld met behulp van interviews met de stakeholder.

Daarnaast kijk je naar de rol die je wilt dat stakeholders spelen in het project. Dit vul je in in de kolom; gewenste projectrollen. Wees gedetailleerd om zo een duidelijk beeld te krijgen.

Ook dit wordt gehaald uit interviews, zo kan erachter worden gekomen wat ze voor je kunnen betekenen. Ook in de volgende kolom; acties, beschrijf hier precies welke acties nodig zijn per stakeholder en vertel ook waarom deze acties belangrijk zijn.

Stap 4. Breng de berichten die je aan de stakeholders moet overbrengen in kaart. Wat ga je ze meegeven en denk na over het overtuigen van hun aandeel om zo te zorgen dat zij doorgaan en ondersteuning bieden aan het project. Focus op prestatie drijvers zoals winst en concrete verbeteringen. Dit kun je aangeven in de kolom; berichten nodig. Uit de interviews vanuit de analyse wordt gevraagd wat de drijfveer is zodat wij dit zo nodig kunnen omzetten naar concrete plannen.

Stap 5. Dit gaat over de laatste kolom; acties en communicatie. Dus wat moet je doen om de ondersteuning te behouden van de stakeholders. Kijk goed naar de middelen die je nodig hebt en tijd die hiervoor gebruikt kan worden. Dus hoe beheer je de communicatie van en naar de stakeholders. Kijk eerst naar de belangrijkste stakeholders. Het plan moet zo makkelijk mogelijk zijn voor de stakeholders om te begrijpen, dus zorg voor een goed evenwicht. Hoe vaak moet een stakeholder informatie ontvangen en hoe? Bijv. via de mail of face to face. Verspil hun tijd niet maar overbelast ze ook niet zodat ze betrokken blijven.

Geef bijv. af en toe iets wat interessant voor hen is bijv. een update of pretotype (hoofdstuk 1.2.3) zodat ze zelf ook up-to-date blijven.

Stap 6. Breng het plan in werking. Zie stakeholder management als een belangrijk aandeel in het project, je hebt mensen nodig om het project te laten slagen dus. Zorg dat je de acties niet te groot maakt en natuurlijk ook haalbaar. Ook kunnen behoeften van de stakeholders veranderen. Dus communiceer hierover met de stakeholders wanneer dit het geval blijkt te zijn.

2.6 Conclusie De basis voor ons methode van onderzoek en ons uiteindelijke plan bestaat dus uit een stakeholder identificatie, een stakeholder analyse en een stakeholder engagementplan. Een stakeholder heeft geen vaste vorm als persoon, bedrijf of stichting maar kunnen. Alles wat invloed heeft op of beĂŻnvloed worden door het mogelijke project wordt gekenmerkt als een stakeholder.

Pretotype is de basis van een prototype en wordt gezien als een manier om een product idee snel en goedkoop te testen.

Om te bepalen wie de stakeholders zijn moeten ze geĂŻdentificeerd worden. Dit komt aanbod in de eerste stap; de stakeholder identificatie. Hierin wordt als eerste een brainstorm sessie gedaan waar alle mensen, groepen, instituten worden die invloed kan hebben op het project worden verzameld. Vervolgens worden de stakeholders gegroepeerd en gecategoriseerd op de invloed van het belang. Dit is relevant omdat het laat zien wat de rollen zijn en wat voor impact de stakeholders hebben. Ook worden de belangrijkste vastgesteld. Bij de derde stap wordt er gekeken naar de voorgaande projecten van de stakeholders en wordt weergegeven hoe betrokken deze stakeholders waren bij het project en wat voor soort projecten het waren. In de laatste stap van de stakeholder identificatie worden alle mogelijke stakeholders ingedeeld door middel van een mindmap. Een mindmap helpt bij het structureren van informatie en geeft een duidelijk overzicht van de potentiĂŤle stakeholders.

Na de identificatie, komt een stakeholder analyse. Een stakeholder analyse maakt duidelijk welke stakeholder belangrijk zijn en wie het project het meest moet betrekken. Ook worden de prioriteiten naar voren gebracht en kan het project verder met het plannen van de communicatie tussen de partijen. Er zijn drie stappen nodig om een goede analyse te maken.

De eerste stap is bedenken wie je stakeholder zou kunnen zijn. Dit wordt al gedaan in de stakeholder identificatie. De tweede stap is de belangen en invloeden bepalen van de stakeholders. Dit wordt gedaan door middel van een power/interest grid. De derde stap is het begrijpen van de stakeholders. Hieruit worden de motivatie en de informatie bepaalt.

Vervolgens komen we bij de laatste stap, het engagementplan. Door het engagement plan worden de relaties onderhouden met de stakeholders en is er interactie aanwezig. Hiervoor is een zes stappenplan ontworpen die een overzicht geeft in het behouden en beheren van de stakeholders. Hieruit komt een tabel met 9 kolommen; stakeholder name, communication approach, key interests and issues, current status, desired support, desired project roles, actions desired, messages needed, action and communication.

3. Methode van onderzoek 3.1 Inleiding Om de verzamelde data voor dit onderzoek goed te rangschikken zijn er verschillende kopjes gemaakt. Deze kopjes leggen per onderwerp uit hoe deze tool is gebruikt. Met behulp van deze middelen is het onderzoek verricht en is er een resultaat ontstaan met een bijpassende aanbeveling.

3.2 Identificatie, analyse en engagement plan Dit onderzoek draait om de stakeholders van het Forum in Almere centrum, om deze stakeholders te vinden, in kaart te brengen en uiteindelijk te onderhouden is het onderzoek verdeeld in drie onderdelen. Elk onderdeel is een methode en deel van het proces om uiteindelijk de stakeholders te binden met het project.

Het eerste onderdeel en de eerste aanpak is de stakeholder identificatie. Hier is voor gekozen omdat het van belang is om eerst alle mogelijke stakeholders te identificeren. Voor dit onderdeel zijn weer verschillende methodes mogelijk die hieronder toegelicht zullen worden. Stakeholder identificatie is de meest bruikbare methode omdat deze een gezicht geeft aan de stakeholders die aanwezig zijn in het gebied. Zie hoofdstuk 2.3 voor een uitleg over de identificatie.

Het tweede onderdeel is de stakeholder analyse. Na het identificeren van de stakeholders moeten deze stakeholders geanalyseerd worden op basis van hun waarden bij het project en van de waarden van het project voor hen. Hiervoor zijn ook weer meerdere methodes gebruikt. De analyse is het meest belangrijke onderdeel van het onderzoek omdat deze onderzoekt welk belang de stakeholders hebben en hoe belangrijk zij zijn voor het onderzoek. Deze fase is dus onmisbaar voor het onderzoek. In hoofdstuk 2.4 wordt duidelijk waarom dit gebruikt kan worden. Ook interviews kunnen hierbij een belangrijk aandeel hebben aangezien je met de betreffende partij overlegd en hoort hoe zij het graag zien. Zo kom je erachter wat hun wensen en behoeften zijn.

Als laatste onderdeel wordt een stakeholder engagement plan gecreĂŤerd. Dit plan laat zien welke stakeholders relevant zijn voor het project en vooral hoe de communicatie met hen zal gaan lopen. Er is gekozen voor het maken van een engagement plan omdat deze het beste inzicht geeft over de communicatie met de stakeholders. Deze is van belang omdat de stakeholders betrokken willen worden bij het project of juist minder. De mate hiervan wordt dus gemeten met het engagement plan. Dit plan wordt uitgelegd in hoofdstuk 2.5 met behulp van een stappenplan.

3.3 Stakeholder identificatie 3.3.1 Inleiding Voor de stakeholder identificatie worden drie verschillende methodes gebruikt die gezamenlijk antwoord gegeven op de hoofdvraag van de stakeholder identificatie: Welke stakeholders zijn er en spelen een rol bij het Forum in Almere centrum.

Dit wordt gedaan door de volgende methodes te gebruiken: - Brainstorm - Stakeholders lijst - Vorige projecten - Mindmap - Interviews Hoe deze methodes worden gebruikt en hoe ze elkaar aanvullen wordt toegelicht in het onderstaande hoofdstuk. Voor elke methode zijn weer verschillende bronnen gebruikt en ook deze worden toegelicht per methode.

3.3.2 Brainstorm stakeholders Almere Centrum In de brainstorm van stakeholders wordt informatie verzameld door middel van deskresearch en opinies.

Deze methode wordt aangepakt door in een groep meerdere stakeholders te zoeken die mogelijke interesse hebben voor Almere centrum het Forum.

Deze waardes zijn vanuit verschillende databases gevonden. Google maps (2018) geeft een groot overzicht over de meeste winkels en bedrijven rondom dit gebied. Ook is hier bijvoorbeeld te meten welke organisaties rondom het gebied zitten.

Daarnaast is een bestemmingsplan rapport van centrum Almere Centrum (z.j.) gebruikt waar verschillende stakeholders uit gehaald zijn voor de algemene brainstorm. Hoe deze databases de juiste informatie vrijgeven voor het onderzoek is te lezen in de methode van onderzoek. De uiteindelijke gevonden stakeholders met betrekking op het gebied zullen hierop volgende te vinden zijn in de resultaten.

De brainstorm is niet gelimiteerd en alle mogelijke stakeholders worden genoteerd om zo uiteindelijk een uitgebreide lijst te creëren die nog gefilterd kan worden.

Criteria voor deze methode is volgens Mulder (2018) vrij simpel. Het is belangrijk dat kritiek uitgesloten wordt, alle ideeën zijn mogelijk en er zijn dus geen limieten. Verder is het belangrijk dat de brainstorm rijk is aan ideeën, er moet dus genoeg inbreng zijn en een lange lijst zal het resultaat zijn. Daarnaast is het niet erg om van de hak op de tak te springen.

Ideeën hoeven niet aan elkaar gerelateerd te zijn, dus een variatie op de ideeën. Het is ook slim om mee te liften op de ideeën van een ander, zij geven vaak inspiratie tot nieuwe ideeën die ook meegenomen kunnen worden.

Deze methode van brainstorm zal toegepast worden in het onderzoek en de toepassing hiervan wordt toegelicht in de methode van onderzoek.

3.3.3 Stakeholders lijst De stakeholders lijst is een specifieke methode die wordt gebruikt aan de hand van desk research.

Twee soorten deskresearch worden in combinatie gebruikt. In de stakeholders lijst van Morphy (2015) zijn verschillende branches te vinden en organisaties die mogelijk een stakeholder kunnen zijn voor een project. Deze zijn niet specifiek maar algemene stakeholders. Daarom is het van belang om deze stakeholders lijst te vergelijken met Google maps (2018) om de juiste branche te vinden in het gebied van Almere centrum het Forum.

Deze combinatie is de beste uitkomst voor de stakeholders omdat deze een specifiek noch algemeen overzicht geven over de mogelijke stakeholders van Almere Centrum het Forum.

Het verschil met de brainstorm is dat deze methode een specifieker inzicht geeft over welke stakeholders centraal gekozen worden bij een project. Deze methode geeft meer richting in de identificatie van de stakeholders.

Deze lijst is een gekozen methode omdat deze anders dan andere methodes terugslaat op wat normaal bedrijven of projecten kiezen als stakeholders. Dit geeft dus een betere aanvulling voor de stakeholders die tijdens de brainstorm methode al gevonden zijn.

3.3.4 Voorgaande projecten De stakeholders van vorige projecten is een methode die wordt gebruikt met deskresearch en fieldresearch.

Deze methode genoemd door Morphy (2015) geeft een nog specifieker beeld van de stakeholders omdat deze zich richt op de stakeholders in Almere centrum en omgeving.

Hiervoor worden meerdere voorgaande projecten onderzocht op de stakeholders. Deze stakeholders kunnen mogelijke stakeholders zijn voor het groenrijke omgeving concept op het Forum in Almere centrum.

In de methode worden vier voorgaande projecten uitgewerkt met input van gemeente Almere (2018). Op de evenementenplanner staan verschillende stakeholders die betrekking hebben op elk project.

Deze methode is gekozen om het identificatie process te versnellen. Deze methode geeft na de algemene lijst van mogelijke stakeholders een betere richting in de locatie van Almere Centrum het Forum. De resultaten van de voorgaande projecten kunnen meegenomen worden naar de vormgeving van de mindmap.

3.3.5 Mindmap Voor de mindmap methode is deskresearch gebruikt.

Volgens Morphy (2015) is het belangrijk om alle gevonden informatie over de stakeholders te zetten in een mindmap die een overzicht zal gaan vormen van de stakeholders van Almere Centrum het Forum en dus de identificatie afrond. Het resultaat is een uitgebreid overzicht met stakeholders die allemaal mogelijk betrekking hebben op de analyse.

Deze mindmap wordt gemaakt met het online platform bubbl.us (2018) omdat deze makkelijk te gebruiken is en een duidelijk en overzichtelijk beeld geeft van een mindmap.

Daar wordt elke stakeholder gecategoriseerd en onder een kopje geplaatst. Dit is gedaan omdat dit een duidelijk verschil laat zien tussen belangrijke categorieĂŤn en alle uitgebreide stakeholders.

Er is gekozen voor een uiteindelijke mindmap als laatste methode omdat deze een goed overzichtelijk beeld geeft van de stakeholders van Almere Centrum het Forum. Het visuele aspect zorgt voor de verduidelijking van dit beeld en deze wordt daarom ook bovenop andere methodes verkozen.

Het resultaat is een basis voor de stakeholderanalyse waar alle stakeholders van het gebied betrokken worden in het concept.

3.4 Stakeholder analyse 3.4.1 Inleiding De stakeholder analyse bestaat uit twee analyses; de PESTEL analyse en de power/interest grid. Deze analyse is nodig voor het invullen van het engagementplan. Hoe deze analyses worden ingevuld en welke methodes ervoor worden gebruikt wordt omschreven in deze paragraaf.

3.4.2 Pestel analyse De PESTEL analyse is gebruikt door middel van desk- en fieldresearch.

Het categoriseren van de stakeholder in PESTEL wordt gedaan door middel van bronnen van het internet. Vervolgens worden al deze stakeholders in een groter tabel geanalyseerd. De eerste vraag; welke stakeholder, wordt beantwoordt door de stakeholder identificatie. Hoe de methode stakeholder identificatie wordt uitgevoerd is eerder uitgelegd in hoofdstuk 3.3.

De antwoorden die worden gegeven op de verdere vragen in dit tabel – impact, aandeel, benodigde middelen, risico’s, management strategieën – zijn afgeleid uit interviews en enquêtes met de verschillende soorten stakeholders.

3.4.2 Power/interest grid De power/interest grid tabel wordt ingevuld op basis van de pestel analyse, dus ook door desk- en fieldresearch. De stakeholders worden in dit tabel onderscheiden aan de hand van hun type macht en invloed op het project. Door middel van interviews, enquêtes en bronnen van het internet, kan er worden bepaald hoe hoog de invloed is en de macht over het project. Dit tabel komt van de bron Brainmates (2016) en geeft gelijk weer wat aanpak van communicatie moet zijn tussen de stakeholder. De bron Mindtools (2011) laat zien wat de current status is van elk stakeholder wat afkomt van de power/interest grid.

3.4.3 Conclusie Er kan worden geconcludeerd dat de PESTEL analyse ingevuld wordt door hulp van desk- en fieldresearch. Dit zijn bronnen van het internet, bronnen van de stakeholder identificatie en uit interviews en enquêtes. Bij de power/interest grid is dit ook het geval. De invloed en de macht van de stakeholder wordt bepaald door interviews, enquêtes en bronnen van het internet. De aanpak van de communicatie is gelinkt aan de hoogte van de invloed en de macht van de stakeholder.

3.5 Engagement plan 3.5.1 Inleiding Bij de engagement plan moeten we de zes stappen aanhouden die het tabel van de 9 kolommen invult (Thompson, z.d.). Deze zes stappen zijn in hoofdstuk 2 paragraaf 5 uitgelegd en geven weer wat het belang is van deze methode en wat de stappen inhouden.

In deze paragraaf wordt verteld hoe er per kolom aan het antwoord is gekomen. Er wordt duidelijk gemaakt hoe deze methode wordt toegepast in de praktijk. Wat zijn de criteria waar rekening mee moet worden gehouden voor het bepalen van de waarden.

3.5.2 De 9 kolommen De eerste kolom is de naam van de belangrijkste stakeholder. Dit wordt bepaald door de stakeholder identificatie. De stakeholder identificatie is door middel van een deskresearch uitgevoerd. Dit is eerder in hoofdstuk 2.3 uitgelegd.

De tweede kolom is de communications approach. Dit wordt bepaald aan de hand van de interest/grid tabel. De interest/grid tabel is gemeten door de pestel analyse en deze analyse is door een deskresearch -en fieldresearch ingevuld. Hier wordt in hoofdstuk 3.4 meer verteld over deze methode.

De derde kolom; interesses en problemen van de stakeholders is ingevuld door hulp van fieldresearch, namelijk door interviews en enquĂŞtes te houden met de stakeholders.

De vierde kolom is de huidige status van de stakeholders. De huidige status is gelinkt aan de type soort stakeholder in de power/interest tabel. Dit tabel is ingevuld door desk -en fieldresearch (zie hoofdstuk 3.4).

De kolommen vijf tot en met negen worden vastgesteld aan de hand van de interviews met de stakeholders, dus door middel van fieldresearch. Deze kolommen worden de hoeveelheid ondersteuning, de projectrollen, de acties van de stakeholder, de boodschap en de plannen en soort communicatie tussen de stakeholders en het project genoemd.

3.5.3 Conclusie Er kan aan de hand van de criteria geconcludeerd worden dat de beoordeling van de negen kolommen bestaat uit desk- en fieldresearch. Het bepalen van de stakeholder is door middel van een stakeholder identificatie (deskresearch). Het power/interest tabel bepaalt de communicatie aanpak en de huidige status van de stakeholder. Dit tabel wordt weer bepaald door de pestel analyse, vervolgens wordt deze analyse bepaald door middel van een desken fieldresearch. De rest van de kolommen; interesses en problemen, hoeveelheid ondersteuning, projectrollen, acties, de boodschap, de plannen en soort communicatie worden vastgesteld door de interviews (fieldresearch) en enquĂŞtes die worden gehouden met de stakeholders.

4. Resultaten & Analyse In dit hoofdstuk worden de resultaten en analyses van het onderzoek bekend gemaakt. Per onderdeel wordt het duidelijk wat de uitkomsten zijn en hoe deze tot stand zijn gekomen.

4.1 Stakeholder identificatie 4.1.1 Inleiding Om de mogelijke stakeholders bij de aanpak van het plein van Almere centrum te identificeren is een goede aanpak nodig. Het doel van de identificatie is om mogelijke stakeholders een gezicht te geven en in beeld te brengen voor het voorzetten van het onderzoek. De identificatie geeft de opzet voor de stakeholders analyse.

Voor het uitvoeren hiervan is gekozen voor vier verschillende methodes. Deze zullen verschillende inzichten geven over de mogelijke stakeholders, deze worden uiteindelijke gecategoriseerd en gefilterd en zal zo uiteindelijk de beste specifieke resultaten opleveren.

De gebruikte methodes voor het meten zijn: - Brainstorm - Mindmap - Voorgaande projecten - Stakeholders lijst Deze meetbare methodes zijn volgens Morphy (2015) bruikbare methodes. Hij geeft naast brainstorm, mindmap, voorgaande projecten en stakeholders lijsten nog drie andere mogelijke methodes namelijk: Organisatieschema’s, telefoongidsen en de OGC categorieÍn.

Bewust is gekozen voor de beste methodes die het dichtste in de buurt kunnen komen van het toekomstige concept. Een toelichting van elke methode zal worden gegeven.

4.1.2 Brainstorm stakeholders Almere Centrum Er is gekozen voor de brainstorm omdat dit een actieve maar vooral brede manier is om zo veel mogelijk stakeholders te verzamelen. Dit wordt toegepast door met post-its stakeholders te noteren en deze op te plakken. Dit geeft een uitgebreid resultaat aan alle stakeholders om het plein in Almere centrum weer. Het resultaat van de brainstorm is weergegeven als volgt (de schuine benaming is in de tweede fase toegevoegd): -

VVV Bruna Scapino DĂśner center flevo KPN Mango superdry Ecco Ekoplaza Hudson bay Sport 2000

toeristische informatie Almere boekwinkel schoenenwinkel restaurant internetprovider kledingwinkel kledingwinkel schoenenwinkel ecologische supermarkt warenhuis sportwinkel

-

Smartphone winkel eye wish opticiens Zara WE ABN Amro The Sting ICentre Kaky Flevoziekenhuis Kunstlinie Almere Flevoland KAF Media markt PIT veiligheidsmuseum Restaurant de Beeren Basic Fit Almere Fit For Free Sportschool Bagel en Beans restaurant Hudson Almere Playworld Casino Halfords Almere Rabobank Le Baron Gemeente Almere Theatergezelschap BonteHond Flevoland Windesheim Station Almere Subway Deen Banketbakkerij schep Aldi Lekker & Co Vodafone Kinepolis Club 26Twelve Club Cell The Stage Almere ANNO Aeres Hogeschool Almere Fashion markt speelhal Shri Ganesha Studiekring Almere stad Katholieke basisschool de delta Stichting Almere speciaal Padt openbare ruimte Bs de Flevo-School Almeerse Scholen Groep (ASG) stichting voor openbaar prima Echnaton Buurtbewoners

elektronica winkel opticien kledingwinkel kledingwinkel bank kledingwinkel computerwinkel citymall ziekenhuis kunst en cultuur electronicawinkel kunst en cultuur restaurant sportschool sportschool restaurant restaurant casino fietsenwinkel bank restaurant stadhuis kunst en cultuur Hogeschool openbaar vervoer Fastfood keten Supermarkt Bakkerij Supermarkt Cafe / Restaurant internetprovider bioscoop nachtclub nachtclub nachtclub restaurant hogeschool kledingzaak Speelgelegenheid Basisschool Huiswerkbegeleiding Basisschool Speciaal onderwijs Technisch advies middelbare school middelbare school middelbare school

-

NS spoorwegbedrijf Prorail spoorwegbedrijf Funda makelaardij Provincie Flevoland OVSA Ondernemers Vereniging Almere Centrum Buurtcentrum Het Forum FVA (Fonds Verstedelijking Almere) Flevo Campus samenwerkingsverband tussen scholen Floriade BV stimuleert de provincie Flevoland met kennisontwikkeling en innovaties op het gebied van Feeding the city Makelaardij Van Westrhenen makelaardij Arcuris makelaars makelaardij Hoveniers bedrijf de kip hoveniersbedrijf Amere City marketing Marketing bureau Taxi service Almere Taxibedrijf RB techniek Techniek P. Kuik Timmer en onderhoudsbedrijf Klusbedrijf Inter immo makelaardij B.V makelaardij XLcasa makelaars makelaardij Pieter van der plas makelaar makelaardij

Deze gegeven lijst met mogelijke stakeholders kan vergeleken worden met nog missende stakeholders in de lijst methode.

4.1.3 Stakeholders lijst De stakeholder lijst geeft een lijst met mogelijke branches van stakeholders. Morphy (2015) geeft een lijst met deze branches. Per bruikbare branche is gekeken naar de stakeholders omliggend bij het gebied Almere centrum. De volgende stakeholders zijn per categorie gevonden: -

Accounting - Triple 8 - 888 Administratie & Advies

-

Audit - Audit telecom B.V.

-

Goede doelen - Allkind - Stichting Opkikker - Stichting hospice Almere - Stichting ecologisch bouwen

-

CEO, CFO, CIO, COO & CTO - Alle bedrijven genoemd in de brainstorm

-

Projectgroepen

-

Beschreven bij “Vorige projecten”

-

Ontwerper / designer - Stijlvaardig - Grafisch design Almere - Brainycloud marketing en design - Conceptualz Grafisch ontwerpbureau

-

Services - Taxi exclusive - Forever Young festival - Yolanda Jansen huiswerkbegeleiding - Massagepraktijk Almere

-

Financiën - HL Blaauwwijk interim - management - ABN Amro bank

-

Engineering - BLACKLINE bouwkundig ontwerp- en ingenieursbureau - RHM engineering

-

Overheid - VVV Almere - Gemeente Almere - Kamer van koophandel - Ondernemersplein - Alpha advocaten

-

Cultuur - De nieuwe bibliotheek - Cultuurfonds Almere

-

HRM - USG HR professionals

-

IT -

Aereon Cloud services

-

Logistiek - Manpower uitzendbureau - PDZ uitzendbureau Almere - Start holding

-

Local people - Inwoners van huizen in straat: Forum

-

Media - Media markt

-

Motema media BIGville media Clipjesfabriek Biblyo Solyds Holland media communicatie B.V.

-

In- en verkoop - Lijst met aanwezige winkels staat al in de brainstorm

-

Reizen - D- Reizen - TUI Almere

In deze resultaten zien we overeenkomsten en verschillen met de brainstorm. Deze vormen gezamenlijk een beeld van de mogelijke stakeholders in het gebied. Echter zijn er in het verleden al projecten met stakeholders geweest die een mogelijke aanvulling geven op de tot nu toe gevonden stakeholders.

4.1.4 Voorgaande projecten Morphy (2015) geeft ook aan dat het naast wat te visualiseren is het belangrijk is te kijken naar het verleden. Mogelijke vorige projecten rondom het gebied kunnen de juiste stakeholders geven of een indicatie hiervan. Om dit toe te passen zijn vier projecten in Almere vergeleken en de stakeholders ervan zijn genoteerd in een overzichtelijke tabel: Stakeholders

1.

2.

3.

4.

Projecten

IJsbaan Almere Centrum

Italiaanse markt

Custom Turbo Meeting

Fun & Science

Omwonenden

Stadhouders

Deelnemers

Bedrijven

Gemeente Almere

Gemeente Almere

Professionele tuners

Gemeente Almere

Omliggende winkels

Omliggende winkels

Stichting Custom

Omliggende winkels

Omliggende restaurants

Omliggende restaurants

Turbo Meeting

Omliggende restaurants

EHBO team

Leveranciers

Omliggende winkels

Leveranciers

Ondernemingsv ereniging

Consumenten

Omliggende restaurants

Ondernemersve ren- iging

Stadshart Almere (OVSA)

Stadshart Almere (OVSA)

Stadhuis Almere Omwonenden Centrum Vrijwilligers

Gemeente Almere

Omwonenden

Ondernemersve reniging Stadshart Almere (OVSA)

Bezoekers

vrijwilligers

Vrijwilligers

Na het onderzoeken en uitvoeren van drie verschillende methodes is het belangrijk om een categorisatie en verdeling te maken. Deze moet overzichtelijk zijn en het uiteindelijke beeld vormen van alle stakeholders rondom het plein in Almere. Dit kan het beste toegepast worden met een andere methode namelijk de mindmap.

4.1.5 Mindmap De mindmap vormt een overzichtelijk beeld van alle gevonden stakeholders. Deze belangrijke methode gegeven door Morphy (2015) geeft in een snelle oogopslag de stakeholders weer. Deze methode voegt visualisatie toe aan de onderzochte gegevens.

Figuur 4. J. van Beusichem (2018). Mindmap stakeholders [geraadpleegd via https://bubbl.us]

Link naar de mindmap: https://bubbl.us/MjMwMzc1NC85Mzg2ODU1LzRmMTAzNDI2MWE0M2VmODI3MjMyNjE3YzdlZjU1M2YwX?utm_source=shared-link&utm_medium=link&s=9386855

Het resultaat is een overzichtelijk en vooral uitgebreide identificatie. Het gebruiken van meerdere methodes is bruikbaar geweest voor dit onderzoek.

4.1.6 Conclusie Voor de identificatie van de stakeholders zijn vier methodes gebruikt namelijk: brainstorm, stakeholders lijst, vorige projecten en mind map. Deze vier methodes hebben ons uiteindelijk een goed en uitgebreid overzicht gegeven in de mogelijke stakeholders bij het plein in Almere centrum.

De methodes sluiten goed op elkaar aan. De brainstorm is bruikbaar als start van de identificatie. Deze geeft een uitgebreide maar ook specifieke uitkomst op de persoonlijke bevindingen. Om deze bevindingen te laten aansluiten met missende stakeholders is de stakeholder lijst toegepast. Deze sorteert mogelijke branches en categorieĂŤn die bruikbaar zijn als stakeholder, die branches zijn elk opgezocht in de buurt en toegevoegd aan de stakeholder lijst. Daarna is er gekeken naar welke stakeholders al eens een rol hebben gespeeld in dit gebied, dit is van groot belang omdat de kans groot is dat deze nu weer invloed zullen hebben op het nieuwe concept. Deze zijn genoteerd in een tabel. Uiteindelijk zijn alle stakeholders weergegeven in een grote mindmap waar alle stakeholders benoemd zijn maar ook direct zijn gecategoriseerd.

Deze methodes hebben met elkaar gemeen dat ze allen aanvullend zijn voor bruikbare informatie in het onderzoek. Echter werkt de combinatie van deze tot de juiste uitkomsten en resultaten. Ze verschillen wel in types. De brainstorm is meer gebaseerd op opinies, de stakeholder lijst op plaatselijke feiten, de vorige projecten op bruikbare uitgevoerde feiten en de mindmap als opsomming.

Het resultaat van de stakeholder identificatie is een van de methodes namelijk de mindmap.

Deze geeft het overzicht in het grotere onderzoek. Hierin is bijvoorbeeld te zien welke winkels rondom het Forum in Almere betrokken zijn en dat de Gemeente Almere ook een grote rol speelt.

4.3 Stakeholder analyse

4.3.1 Inleiding Om stakeholders te analyseren moeten de stakeholders eerst geĂŻdentificeerd worden.

Doordat deze geĂŻdentificeerd zijn in het vorige hoofdstuk kan de analyse dus opgestart worden. De aanpak hiervan is om meerdere methodes te gebruiken en ook met elkaar te vergelijken. Hiervoor gebruiken we de Pestle analyse, de stakeholders tabel en de stakeholders map. Elke methode zal kort worden toegelicht en uiteindelijk worden geconcludeerd.

Het doel van de stakeholderanalyse is zoals gemeld in de literatuur om de juiste stakeholders te vinden en deze te binden aan het project in Almere centrum. Het is belangrijk om de mate van invloed te meten en de mate van bruikbaarheid. Door verschillende methodes te gebruiken moeten deze stakeholders ook geanalyseerd worden voor het project bij het forum in Almere Centrum.

4.3.2 Pestel analyse Een bruikbare methode om stakeholders te analyseren is de Pestle analyse. Volgens Manchester metropolitan university (z.d.) is dit een goede manier om de gevonden stakeholders te categoriseren in groepen. Hieruit kan geconcludeerd worden welke categorie stakeholders het meest aanwezig is en onder welke groepering zij vallen.

De Pestle analyse bestaat uit de volgende categorieĂŤn : Politiek: Alle politieke betrokkenen stakeholders.

Economisch: Alle stakeholders op economisch vlak.

Sociaal/ cultureel: De sociale en / of culturele stakeholders.

Technologisch: De stakeholders op technologisch vlak.

Legaal: Stakeholders met betrekking op de overheid.

Ecologisch: De stakeholders met een ecologisch kenmerk.

Dit is toegepast op de gevonden stakeholders betreffende Almere centrum en het plein bij forum.

Politiek -

Ondernemersverenig ing Almere Centrum Advocaten bureau

Economisch -

Boekenwinkel Schoenenwinkel Restaurant Kledingwinkel Supermarkt Elektronica winkel Bank Casino

Sociaal / cultureel -

VVV Kunstvereniging Sportschool Hogeschool Bioscoop Nachtclub Speelplaats Kennis ontwikkeling

-

Technologisch -

Makelaardij Marketing bureau’s Architecten en makers

Legaal

Technisch advies Techniek bureau

-

-

Omwonenden Vrijwilligers HR bureaus

Ecologisch Ziekenhuis Stadhuis Station (NS) Gemeente Almere EHBO team Kamer van koophandel

-

Ecologische supermarkt Ecologische stichting

4.3.3 De analyse Volgens Manchester metropolitan university (z.d.) is dit een goede tabel om je stakeholders te onderscheiden en analyseren. Hierin wordt duidelijk wie welke taken heeft bij het project en wat voor functies deze hebben. Daarnaast wordt hieruit ook duidelijk welke stakeholders directe invloed hebben en welke bruikbaar zijn voor het onderzoek naar het forum van Almere centrum. Zo is het in één keer duidelijk wie wat inbrengt en wie waarvoor verantwoordelijk is. Deze informatie is verkregen vanuit interviews met de stakeholders.

Stakeholder

Aandeel in het project

Impact

Wat hebben we van hen nodig?

Risico’s

Managemen t strategie

Verantwoordelij kheid

Initiatief nemers

Bedenken en ontwerpen van het project en de planning

Hoog

Initiatief, planninge n, betrokken heid, input, enthousia sme, creativiteit

Dat de Vergaderinge Project manager planningen n en niet worden brainstorms behaald, verzuim

Provincie Flevoland

Toezicht en controle

Laag

Toestemm Wordt niet Betrokken bij ing en gewaardeer de eventueel d goedkeuring

-

ondersteu ning Gemeente Almere

Procedures Hoog en vergunninge n verlenen (eventueel subsidie)

en het resultaat

Toestemm ing voor veranderi ng, ondersteu ning

Weinig Betrokken bij interesse in planning en het project, goedkeuring afkeuring of geen subsidie verstrekken Weinig interesse in het project

Project sponsor

Ondernemer Procedures, svereniging ideeën Almere inbrengen Centrum

Hoog

Input voor ideeën

Architecten

Hoog

Designs en Uitwerking ontwerpe niet zoals n voor de gepland aanleg van het park

Ontwerpen, planning maken

Visuele meedenkers

Makers Realiseren Laag (bouwvakke en bouwen rs/tuinmann van het park en end.)

Inzet en materiale n

Uitwerking niet zoals gepland

Betrokken bij de architecten

Projectontwikkel aars

Omliggende winkels

Sponsoring en verhuur van plein

Medium

Beschikba arheid financiële middelen

Willen niet betrokken worden

Betrokken bij projecten, win-win situatie met pop-up

Financiële bemiddelaar en actieve deelnemer van invulling plein

Omliggende restaurants

Sponsoring en verhuur van plein

Medium

Beschikba arheid financiële middelen

Willen niet betrokken worden

Betrokken bij projecten, win-win situatie met pop-up

Financiële bemiddelaar en actieve deelnemer van invulling plein

Onderwijs instellingen

Aanbevelen aan studenten

Medium

Betrekking van studenten /leerlinge n

Geen goede Betrokken bij samenwerki duurzaamhei ng. d Verspilling van energie en tijd

Informatie verspreiden + doelgroep aantrekken tot project

Kunst en culturele

Kunstwerke n gemaakt

Hoog

Leveren van een

Geen aanwezige

Creatieve makers van het

Aanleveren van ontwerpen, meedenken met proces

Betrokken bij Project sponsor ondernemers en planning en vergaderinge n

Betrokken bij het creëren

instellingen

van afval neerzetten

kunstenaa r

kunstenaars van de duurzame afval , geen inzet kunstwerken, kunst project zijn duurzaam

Makelaardij

De Laag huizenmarkt kunnen laten groeien

Lijsten van Huizenmark Niet verkochte t groeit niet betrokken in huizen om het proces popularite it te controlere n

Controleren de huizenmarkt

Openbaar vervoer

Promoten Laag van parkje in treinen en spoordeelwi nkel

Promotie kanaal

Begeleiden van logistiek rondom park

Inwoners Almere Centrum

Bezoeken het parkje

Hoog

Waarderin Niemand Betrokken bij g, inzet gebruikt het het parkje gebruiken van het park

De gebruikers

Supermarkt en

Sponsoring

Medium

FinanciĂŤle middelen

Willen geen Betrokken bij inzet sponsoring verlenen

FinanciĂŤle bemiddelaar en actieve deelnemer van invulling plein

Bedrijven

Marketing Medium en promotie

Promotie materiale n en naamsbek endheid

Slechte promotie campagne, promotie slaat niet aan

Betrokken bij planning promotie

Verlenen van promotie en zorgen voor naamsbekendhe id

Vrijwilligers

Hulp bieden Laag bij de projecten en/of evenemente n die plaatsvinde n

Inzet en hulp

Ze verrichten niet het juist werk / verrichten geen werk

Betrokkenhei Helpende hand d bij de bij klusjes en projecten opdrachten

Niemand Betrokken bij bezoekt het vervoer naar park, lage park bezoekers

Hoe de stakeholders invloed op elkaar hebben is vorm te geven met een andere methode.

Een stakeholders map helpt onderzoeken wie de meest invloedrijke of centraalste stakeholders zijn voor het specifieke gebied van Almere Centrum het Forum.

4.3.4 Power/interest Grid Door de lijst nog beter te structureren en de belangrijke stakeholders eruit te filteren, moet de verzamelde informatie op verschillende manieren in kaart worden gebracht. Dit kan worden gedaan door middel van een stakeholder belang en beĂŻnvloeding-matrix. Op deze manier wordt het duidelijker wie het meest en minst invloedrijke stakeholders zijn en wie het grootste belang en het minst belang heeft.

In het tabel van Brainmates (z.d.) (figuur 5) staan in hoe de 4 verschillende groepen moeten worden betrokken bij het project.

Hieruit kunnen we concluderen dat groep A (de makers) een groot belang en lage invloed heeft. Dit is een groep dat niet zozeer moeilijk is te betrekken bij het project. Wel moet het project deze groep tevreden houden.

Groep B is de groep dat groot belang heeft en een hoge invloed. Dit is een erg belangrijke groep, omdat deze mensen de meeste bijdrage kunnen leveren aan het realiseren van het project. Het is dus de bedoeling dat deze groep heel dicht bij het project wordt betrokken.

Dit wordt gedaan door ze altijd op de hoogte te houden en ze bij het hele proces te betrekken. Groep B bestaat uit de initiatiefnemers, de architecten, de inwoners van Almere, de bedrijven en de vrijwilligers.

Groep C is de groep met weinig belang en een lage invloed. Deze mensen horen alsnog te worden geĂŻnformeerd om ze op de hoogte te houden over de lopende zaken. Door dit te doen kunnen ze alsnog zichzelf betrekken als ze belangstelling hebben. Dit zijn bijv. de makelaardij en het openbaar vervoer.

Groep D heeft hoge invloed en weinig belang. Dit zijn de provincie Flevoland, Gemeente Almere, Ondernemersvereniging Almere Centrum en kunst en culturele instellingen.

Deze instanties horen ook geĂŻnformeerd te blijven en hier moet een wederzijdse communicatie zijn tussen het project en deze instanties. Dit komt omdat zij een hoge invloed hebben op het realiseren van het project dus horen zij ook goed op de hoogte worden gehouden (brainmates, z.d.).

4.3.5 Conclusie De stakeholders zijn geanalyseerd op basis van drie methodes. Hieruit is gebleken dat voor het concept op Almere centrum het forum plein een aantal stakeholders een groot belang en invloed hebben. Namelijk de initiatiefnemers, architecten en de inwoners van Almere centrum. Deze zijn onderdeel van het project en hebben hier ook interesse in.

De initiatiefnemers gaan het hele project organiseren en zullen dus veel invloed hierop hebben, daarnaast willen zij ook invloed hebben omdat zij de leiding hebben en het project gestart hebben.

De architecten hebben hoge invloed omdat zij het project waar gaan maken. Door hun expertises krijgt het idee vorm en zal deze ook realistisch worden. Ze hebben een groot belang bij het project omdat zij dit project vorm gaan geven. Zij representeren het eigen werk in een praktijk resultaat.

De inwoners van Almere Centrum hebben hoge invloed omdat zij deels de doelgroep zijn. De belangen en wensen van de inwoners moeten meegenomen worden in het concept en ook uitgewerkt worden om het project zo succesvol mogelijk te laten worden. Zij hebben ook groot belang omdat zij gebruik zullen maken van het project.

Deze stakeholders zijn geanalyseerd aan de hand van de Pestle methode, de stakeholders tabel en de stakeholders map. Voor de Pestle methode zijn de stakeholders gecategoriseerd in verschillende onderwerpen. Deze onderwerpen zoals; economisch, politiek en omgeving geven overzicht over het mogelijke doel en uitgangspunt van de stakeholder. Daarna is de stakeholders tabel gebruikt die een hele specifieke analyse gaf over de stakeholders. Hier werd geanalyseerd of een stakeholder invloed heeft op het project en wat benodigd is van hem. Als laatste zijn de bevindingen vorm gegeven in de stakeholders map. Deze grafiek geeft snel en overzichtelijk weer welke stakeholders het meeste invloed hebben en het meeste belang hebben.

De methodes hebben meerdere overeenkomsten. Ze meten allemaal de waarde van stakeholders. Echter meet de Pestle analyse puur de categorie waar een bepaalde stakeholders groep onder valt, de stakeholders tabel en de stakeholders map meten de mate van belang van die stakeholders en ook de impact van deze stakeholders. Bij de stakeholders tabel is een uitgebreid onderzoek te vinden over de inbreng van stakeholders in het project van Almere centrum het plein Forum. Bij de stakeholders map is visueel vormgegeven welke stakeholders een lage en hoge impact en lage en hoge belang hebben.

Dit is het verschil tussen de methodes.

Na de analyse is het dus belangrijk om te gaan focussen op de stakeholders met hoog belang en hoge invloed, dit zijn: de initiatiefnemers, de architecten en de inwoners van Almere.

Er moet ook aandacht gegeven worden aan de stakeholders met weinig belang en hoge invloed en de stakeholders met hoge invloed en weinig belang. Deze stakeholders zoals: De gemeente Almere en de makers van het concept, zij moeten wel betrokken worden bij het concept als stakeholder. Zij kunnen waarde hebben of toevoegen. Deze stakeholders met veel invloed en weinig belang dienen overtuigd te worden over het belang van het concept.

De stakeholders met veel belang en weinig invloed dienen wel goed betrokken te worden bij het concept.

De stakeholders met weinig belang en weinig invloed hoeven geen specifieke aandacht te krijgen maar kunnen wel gewoon de algemene communicatie behouden. In dit geval zijn dit de makelaars en het openbaar vervoer.

Hoe de relatie met deze stakeholders opgebouwd en behouden kan worden is te evalueren met een engagement plan.

4.4 Engagement plan Om de trends en ontwikkelingen van de stad Almere nog even te benadrukken, wordt er teruggekeken naar het vorige rapport How to make place. In dit rapport is onderzoek gedaan

naar problemen die in de stad Almere optreden. Hiervoor is desk en fieldresearch gedaan.

Uit de deskresearch (Gemeente Almere, 2017) is gebleken dat Almere Centrum laag scoort op de leefbaarheid en veiligheid. Een trend van de stad is dat er anderhalf keer zoveel 65 plussers wonen en dat het aantal jongeren inwoners daalt met de jaren. De sociale cohesie in Almere stad scoort op schaal van 0 tot 10 een 4.7 en de sociale participatie een 4.2. Beide presteren hier dus heel laag op. De interviews (fieldresearch) met de inwoners van Almere stad resulteerde dat Almere centrum niet aantrekkelijk is voor de mensen en dat er geen gezellige sfeer hangt. Er is weinig contact tussen de bewoners en er ontbreekt een samenhang in de gemeenschap.

Vanuit deze trends en ontwikkelingen is er een placemaking concept ontwikkeld, dat door middel van stakeholders worden gerealiseerd. In de aanbevelingen bevindt zich het engagement plan.

5. Conclusie en aanbevelingen De probleemstelling van het onderzoek luidde: “Met behulp van welke stakeholders kan er invulling worden gegeven aan het Forum in Almere Centrum om zo de sociale cohesie te verbeteren?” Op deze probleemstelling kan antwoord worden gegeven n.a.v. dit onderzoek.

De stakeholders die hiervoor nodig zijn, zijn eerst geïdentificeerd waarna ze zijn geanalyseerd en uiteindelijk vormgegeven in een engagement plan om zo te zien welke stakeholder bruikbaar is voor de verbetering van de sociale cohesie.

De deelvragen geven antwoord op de probleemstelling en zijn als volgende vormgegeven: Wie zijn de betrokkenen stakeholders?

De stakeholders zijn eerst vormgegeven op basis van de stakeholder identificatie. Deze identificatie geeft door middel van verschillende methodes een overzicht in de bruikbare stakeholders voor het Forum in Almere centrum.

Tijdens de identificatie zijn maarliefst vier methodes gebruikt en vergeleken met elkaar om zo tot de meest bruikbare informatie te komen. De eerste methode; de brainstorm gaf een algemene indruk van de mogelijke stakeholders. Door middel van deskresearch zijn de stakeholders vormgegeven voor de omgeving van het Forum in Almere. Dit zijn voornamelijk omliggende bedrijven zoals bijvoorbeeld de Bruna of Hudson’s bay. Deze veel gebruikte effectieve methode van dataverzameling resulteerde in een lange lijst van mogelijke stakeholders.

Na de brainstorm is een stakeholders lijst gebruikt als methode aanvullend op de brainstorm. De stakeholder lijst geeft een algemene lijst met mogelijke stakeholders in een mogelijk project. Deze kunnen gerelateerd worden aan de uitgevoerde brainstorm. Hier wordt vergeleken welke stakeholders al gevonden zijn en welke nog toegevoegd kunnen worden. Bijvoorbeeld; de kamer van koophandel die wel te vinden is in de algemene stakeholder lijst maar niet in de brainstorm.

Om de lijst specifieker te maken is de methode “voorgaande projecten” toegevoegd. Deze geeft de huidige lijst van stakeholders een directe richting in stakeholders van Almere. De projecten die al eens eerder gehouden zijn en in dezelfde richting van het concept zitten kunnen / moeten ook geëvalueerd worden op basis van bruikbaarheid. Bijvoorbeeld de ondernemersvereniging Almere Centrum die een bruikbare rol kan gaan spelen bij de stakeholders voor het concept.

De laatst gebruikte methode geeft een overzicht en categorisatie van de gevonden en geïdentificeerde stakeholders namelijk de mindmap. De mindmap categoriseert alle stakeholders in categorieën als: onderwijs, ICT, winkels, provincie Flevoland, bewegen, economie en kunst en cultuur. Al deze categorieën geven de stakeholders die onder die categorie vallen.

Deze mindmap behoort tot de uiteindelijke stakeholder identificatie.

De tweede deelvraag vult de eerste deelvraag aan en luidt; Welke rol hebben onze stakeholders?

De stakeholderanalyse is een vervolg op de stakeholder identificatie. De analyse geeft een beeld diepere inhoud op alle geïdentificeerde stakeholders. Voor de analyse zijn drie methodes gebruikt namelijk de; pestle analyse, de stakeholders tabel en de power / interest grid. Deze drie methodes zijn met elkaar vergeleken en vullen elkaar aan om zo uiteindelijk een uitgebreide analyse vorm te kunnen geven.

De pestle analyse geeft een naam aan de verschillende soorten stakeholders. Deze zijn te categoriseren onder: politiek, economisch, sociaal, technologische, legaal en ecologisch.

Onder economische stakeholders vallen bijvoorbeeld; restaurant, kledingwinkels, supermarkten en andere categorie-winkels. Deze zijn gecategoriseerd en dus beoordeeld op basis van de aard van de organisatie. Deze categorisatie analyseert de stakeholders op basis van insteek.

De tweede en derde methode is de stakeholders tabel en de power / interest grid. Allereerst de stakeholders tabel. Deze methode is bruikbaar voor het onderzoek omdat deze onderzoek welke belangen en welke invloeden de stakeholders hebben op het project.

Neem bijvoorbeeld de gemeente Almere die een hoge invloed en een hoog belang heeft voor het concept. Dit is geresulteerd op basis van field- en desk-research. Interviews zijn gehouden om de waardes van de stakeholders te meten en deskresearch geeft deze waardes weer in de tabel. Het is belangrijk om stakeholders met een groot belang en grote invloed goed en nauw betrokken te houden bij het concept. Alle waardes van de stakeholders zijn genoemd in deze tabel. Deze methode staat dicht bij de power / interest grid die deze waardes van de stakeholders vormgeeft in een map. Deze map geeft weer waar welke stakeholder staat. Neem bijvoorbeeld bedrijven die een hoge interesse hebben in het project voor mogelijke sponsoring maar weinig invloed op het project hebben.

De uitkomsten van de stakeholderanalyse geven basis voor de laatste deelvraag; Hoe kunnen we de stakeholders aan het project binden?

Een stakeholder engagement plan is opgezet door de verkregen informatie van de stakeholder analyse die weer verkregen is door de stakeholder identificatie.

De verschillende kolommen zijn onderzocht aan de hand van de verschillende methodes. De stakeholders namen zijn bijvoorbeeld verkregen door de stakeholder identificatie, in de identificatie zijn weer de methodes; brainstorm, lijst, voorgaande projecten en mindmap gebruikt.

Door middel van de gehele analyse te verwerken kan het engagement plan ingevuld worden.

Deze geeft uiteindelijk weer welke stakeholders op de hoogte moeten blijven van de

plannen en welke het meeste betrokken moeten worden. Dit zijn volgens het plan de; initiatiefnemers, de inwoners van Almere Centrum, ondernemersvereniging Almere Centrum, gemeente Almere en bedrijven.

Omdat de probleemstelling hiermee beantwoord is kan een aanbeveling gemaakt worden op basis van de SMART methode. De aanbeveling is in de vorm van het engagement plan.

Stakeholder name

Communicati on approach

Key interest and issues

Current status

Desired support

Desired project roles/ wat is hun rol

Actions desired / wat gaan zij doen

Messages needed / blijven overtuigen, wat ga je ze meegeven

Action and communication

Initiatiefne mers

Meeste betrekken

Interesse: Meer sociale cohesie

Voorstan ders

Hoog

Het project uitvoeren

Vergaderen Overleggen Mensen sturen Begeleiding

Het uiteindelijke doel: sociale cohesie in de gemeenschap toevoegen

Onderhouden van communicatie met alle stakeholders

Schetsen ontwerpen Wensen achterhalen Nauw contact met initiatiefnem ers en inwoners

Werkgelegenh eid medeverantw oordelijk voor een duurzaam park

Communicatie met initiatiefnemers

Probleem: Slechte communicat ie, leidt tot slechte samenwerki ng Architecten

Op de hoogte houden

Interesse: Ze kunnen werken. naambeken dheid

Neutraal

Hoog

Ontwerpen van park

Probleem: Niet genoeg informatie voor het ontwerppro ces

Inwoners almere centrum

Meeste betrekken

Interesse: Ontspanning , samen zijn

Op de hoogte houden

Interesse: Naambeken dheid

Voorstan ders

Hoog

Gebruikers van het park

Neutraal

Medium

FinanciĂŤle ondersteunin g

Probleem: Merkt het effect niet

Vrijwilligers

Informeren

Interesse: Bevorderen

Alle communicatiemidd elen Op de hoogte brengen van plannen Afspraken maken/ vergaderen

Probleem: Geen gebruik van het parkje Bedrijven

Wekelijkse updates geven aan stakeholders

Kritisch

Hoog

Project organisatie

Inbreng feedback Gebruiken van het park Sociale cohesie bevorderen

Mogelijkheid om te ontspannen en om samen te zijn

FinanciĂŤle middelen verstrekken in ruil voor sponsoring Wekelijkse eigen invulling van deel van park

Meer klanten

Mogelijke belangstellen

Duurzaam park

Communicatie met initiatiefnemers Via brieven op de hoogte houden Vergaderingen inplannen

Bedrijf kan groeien Sponsoring geeft promotie

Communicatie met initiatiefnemers Informeren van plannen Onderhandelen voor sponsoring

Tijdelijk huren van het parkje zal als promotie dienen Communicatie met initiatiefnemers

van sociale cohesie door projecten, duurzaamhe id actief houden

den werven Onderhoude n van park Duurzaamhei d toevoegen aan parkje Wekelijke projecte organiseren

Probleem: Zijn niet genoeg overtuigd

Makers (hoveniersb edrijven)

Op de hoogte houden

Interesse: Sponsoring/ naambeken dheid, werkgelegen heid

Meeste betrekken

Interesse: Aantrekkelij k maken van de stad

Neut raal

Hoog

Realiseren van het park, sponsoren van het park

Houden park schoon Financiële ondersteunin g bouwen het park

Tevreden houden

Interesse: Groei in jongeren wonende in Flevoland

Voorstan der

Hoog

Ondersteune n en meedenken project

Bijdrage leveren Controle stand van zaken

Onderste uners

Medium

Goedkeuring en subsidie voorzieningen

Financiële bijdrage Controleren project

Meeste betrekken

Interesse: Meer inwoners en sociale cohesie

Bedrijf wordt gesponsord in het park Onderdeel van een duurzaam park

Op de hoogte houden

Interesse: Mogelijkhei d kunstwerke

Vergaderingen voor ontwerp en invulling park Communicatie met initiatiefnemers Duidelijke afspraken maken over het aanleveren van het parkje

Communicatie met initiatiefnemers

Meer mogelijke inwoners in Almere Centrum

Op de hoogte houden via brieven en emails. Nauw contact maar geen medeplichtig

Meer bedrijvigheid op het plein

Verwachtingen doorgeven aan initiatiefnemers

Meer inwoners in de provincie

Communicatie met initiatiefnemers

Voorstan der

Medium

Controles en inspraak in vergaderinge n

Controleren project, aanwezig zijn projecten, beoordelen

Meer inwoners in Almere Aantrekkelijk voor wonen

Probleem: Minder inwoners en geen sociale cohesie

Kunst en culturele instellingen

Via brieven op de hoogte houden en persoonlijk ideeën overdragen

Promoten duurzaamheid

Aantrekkelijk maken van de provincie

Probleem: Geen groei in jongeren wonende in Flevoland Gemeente Almere

Verantwoordel ijk voor betrokkenheid inwoners

Project ideeën gecommuniceerd naar initiatiefnemers en bedrijven

Werkgelegenh eid

Probleem: Geen opkomst

Provincie flevoland

Onderdeel van een geheel

Projecten ondersteunen sociale cohesie

Probleem: Slechte communicat ie

OVAC

ontwikkelen

Op de hoogte brengen van ideeën via mail/face to face contact

Communicatie met initiatiefnemers Toestemming en subsidies aanvragen Afspraken maken met de gemeente

Op de hoogte houden

Medium

Sponsoren kunstwerk Kunst promoten

Kunstwerken maken van afval Het

Meer aandacht naar kunst

Communicatie met initiatiefnemers Op de hoogte

n exposeren

sponsoren van de kunstwerken Kunst onder de aandacht brengen

Probleem: Niemand is geïnteressee rd in de kunst en culturele instelling Makelaardij

Informeren

Interesse: Groeiende woningmark t

Eigen naam op blijvende kunstwerken

Het ontwerpen van een kunstwerk van gerecycled afval Kritisch

Laag

Non actief

Geen bijdrage

Mogelijke groeiende woningmarkt door stijging inwoners

Communicatie met initiatiefnemers

Meer reizigers rondom Almere

Communicatie met initiatiefnemers Op de hoogte gebracht door brieven en/of emails

Probleem: Geen groei in de woningmark t Openbaar vervoer

Informeren

Interesse: Meer reizigers in Almere Probleem: Geen effect in meer reizigers in Almere

gehouden door brieven en emails.

Persoonlijk contact wanneer kunstwerk ontworpen wordt.

Kritisch

Laag

Promoten van project

Promotie af te beelden Acties voor dagjes uit naar park

Meer omzet

Op de hoogte door af en toe een email

Volgens de SMART methode van Pijlman & van Oosterhout (z.d.) moet een aanbeveling SMART zijn oftewel; specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden.

De aanbeveling is specifiek omdat de uitvoering direct plaats kan gaan vinden en geen blokkades bevat. De locatie en wat precies bereikt moet worden is ook duidelijk vormgegeven. De locatie is namelijk het Forum in Almere Centrum en er moet een duurzaam park komen waar jongeren aangetrokken worden om te genieten.

De aanbeveling is meetbaar gemaakt door verschillende methodes toe te passen en uit te werken. Deze methodes zijn de identificatie van de stakeholders, de analyse van de stakeholders en het engagement plan.

De aanbeveling is acceptabel omdat deze een resultaat voorschrijft en geen inspanning.

De aanbeveling is ook realistisch omdat deze continu is beoordeeld op mate van belang voor de doelgroep. De doelgroep is ondervraagd en heeft aangegeven dat het concept nodig is voor de omgeving. Het plan is gebaseerd op echte stakeholders.

Als laatste is het belangrijk dat het plan tijdsgebonden is. Dit is van toepassing omdat dit plan direct uitgevoerd kan worden op de locatie en ook direct resultaat zal geven.

De stakeholders van het Forum in Almere centrum zijn vormgegeven en een plan is gemaakt hoe deze stakeholders betrokken moeten worden bij het proces. Het concept “een groenrijke omgeving” kan hiermee positief van start gaan.

Literatuur Almere Centrum. (2018). Evenementen Almere - Almere Centrum. Geraadpleegd op 10 oktober 2018, van https://www.almerecentrum.nl/events/ Bubbl. (2018, 9 oktober). [Mindmap stakeholders] [Illustratie]. Geraadpleegd op 9 oktober 2018, van https://bubbl.us/9386855 Brainmates. (2016, 14 oktober). Some Practical tools for stakeholder management | Brainmates – boosting people and product performance. Geraadpleegd op 4 oktober 2018, van https://brainmates/com/au/brainrants/some-practical-tools-for-stakeholdermanagement/ Centrum Almere Stad. (z.d.). Centrum Almere Stad: Toelichting. Geraadpleegd op 10 oktober 2018, van https://plannen.almere.nl/plannen/NL.IMRO.0034.BP2ABZ01/NL.IMRO.0034.BP2ABZ01-vg01/t_NL.IMRO.0034 .BP2ABZ01-vg01.html Gemeente Almere. (2017). Veiligheidsmonitor-Wijkpeiling Almere 2017. Geraadpleegd van https://wijkmonitoralmere.nl/nl/almere-stad-centrum/algemeen.html Go Weekly. (2018, 10 juni). What is Pretotyping? Geraadpleegd op 4 oktober 2018, van https://medium.com/go-weekly-blog/what-is-pretotyping-c0968c6ca37d Google Maps. (2018). Google Maps - Het Forum Almere. Geraadpleegd op 17 oktober 2018, van https://www.google.nl/maps/place/Schutterstraat+6,+1315+VD+Almere/@52.3688249,5.21 85864,19z/data=!3m1!5s0x47c616e0d7eae875:0x571df4604231cebc!4m12!1m6!3m5!1s0x4 7c616e6cb6aaaab:0x5895b29be8f015cd!2sHet+Forum+Almere!8m2!3d52.3687242!4d5.219 3455!3m4!1s0x47c616e0e773142d:0xedec0b1b7fa8ac41!8m2!3d52.3702653!4d5.2174964 Manchester Metropolitan University. (z.d.). Stakeholder Analysis toolkit. Geraadpleegd van https://www2.mmu.ac.uk/media/mmuacuk/content/documents/bit/Stakeholder-analysistoolkit-v3.pdf Mind Tools Content Team. (2011). Mind Maps. Geraadpleegd op 25 oktober 2018, van https://www.mindtools.com Morphy, T. (2015). Stakeholder | Definition - What is a stakeholder? Geraadpleegd op 4 oktober 2018, van https://stakeholdermap.com/stakeholder-definition.html Mulder, P. (2018, 9 juni). Brainstorming, uitleg van het brainstorm concept en tips | Toolshero. Geraadpleegd op 17 oktober 2018, van https://www.toolshero.nl/creativiteit/brainstorming/ Pijlman, R, & V Oosterhout, M. (z,d). SMART doelen stellen. Geraadpleegd op 30 oktober 2018, van http://www.carrieretijger.nl/functioneren/management/leidinggeven/doelenstelen/smart

J. Lienert. (2018, 27 april). Mindmapping. Geraadpleegd op 25 oktober 2018, van https://sswm.info/planning-and-programming/decision-making/gatheringideas/mindmapping Stakeholder Analysis toolkit. (z.d.). Geraadpleegd op 10 oktober 2018, van https://www2.mmu.ac.uk/media/mmuacuk/content/documents/bit/Stakeholder-analysistoolkit-v3.pdf SSWM. (2018). Stakeholder Identification. Geraadpleegd op 20 oktober 2019, van https://sswm.info/humanitaria-crises/prolonged-encampents/planning-processtools/exploring-tools/stakeholder-identification Thompson, R. (z.d.-b). Stakeholder AnalysisWinning Support for Your Projects. Geraadpleegd op 17 oktober 2018, van https://www.mindtools.com/pages/article/newPPM_07.html Thompson, R. (z.d.). What Is Stakeholder Management?Planning Your Stakeholder Communications. Geraadpleegd op 17 oktober 2018, van https://www.mindtools.com/pages/article/newPPM_08.html Wijngaarden, J. (2017, 29 mei) Effectief vergaderen. Kies de juiste vorm! Geraadpleegd op 30 oktober 2018, van https://www.petear.nl/beffectief-vergaderen-kies-de-juiste-vorm

Assessment sheet